MER hervergunning Brouwerij Haacht: Niet-technische samenvatting Brouwerij Haacht NV Projectnummer – 11/004834 | Juni 2010
2/29
11/004834
Niet-technische samenvatting 1
Inleiding Dit milieueffectrapport (MER) wordt opgemaakt voor de hervergunning van de activiteiten van Brouwerij Haacht met vestiging te Boortmeerbeek. De belangrijkste vergunde activiteiten van Brouwerij Haacht zijn: •
productie van bier;
•
productie van mineraalwater
•
productie van softdrinks of frisdranken (cola, limonade);
•
grondwaterwinning van 720.000 m³/jaar gesitueerd in 2 lagen (Landeniaan: 20 m³/jaar en Brusseliaan: 700.000 m³/jaar);
•
nutsvoorzieningen en afvalwaterzuiveringinstallatie;
De lopende milieuvergunning eindigt op 1/09/2011 waardoor uiterlijk op 01/09/2010 een hervergunning dient aangevraagd te worden. De productiecapaciteit die zal aangevraagd worden is als volgt: •
bier: 1.250.000 hl of 125 miljoen liter bier (afgevulde capaciteit) per jaar;
•
mineraalwater en frisdrank: 300.000 hl of 30 miljoen liter per jaar;
De bierproductie overschrijdt de drempelwaarde van 750.000 hl/jaar (of 75 miljoen liter per jaar), waardoor de activiteit MER-plichtig is. Frisdrankproductie is ook MER-plichtig vanaf 75 miljoen liter per jaar. Deze capaciteit wordt niet bereikt. Bijgevolg zal bij het aanvraagdossier van de milieuvergunning voor hervergunning een milieueffectrapport (MER) worden toegevoegd. In dit MER wordt nagegaan wat de milieugevolgen van de hervergunning zullen zijn. Indien ernstige milieueffecten verwacht worden, moet nagegaan worden op welke manier deze effecten voorkomen, verminderd of eventueel gecompenseerd kunnen worden. Het is de initiatiefnemer van het project, in dit geval Brouwerij Haacht, die aan een team van erkende MER-deskundigen de opdracht geeft om het MER op te stellen. De volgende disciplines worden in detail behandeld:
2
•
bodem en grondwater;
•
oppervlaktewater;
•
lucht;
•
geluid en trillingen;
•
fauna en flora;
•
mens.
Procedure voor het opstellen van een MER Een MER-proces doorloopt volgende stappen: •
Opstellen en aan het publiek ter inzage voorleggen van een kennisgeving. In de kennisgeving wordt het project voorgesteld en wordt vermeld wie deel zal uitmaken van het team van erkende deskundigen. Verder wordt aangegeven welke mogelijke milieueffecten bestudeerd zullen worden en hoe dat zal gebeuren. Geïnteresseerden kunnen de kennisgeving bij de gemeente waar het project gepland is inkijken en eventueel opmerkingen formuleren;
3/29
•
11/004834
Opmaak van richtlijnen door de Dienst MER. In deze richtlijnen wordt aangegeven hoe het MER moet opgemaakt worden en welke de belangrijkste aandachtspunten zijn. De opmerkingen die tijdens de ter inzage legging verzameld werden, worden in de richtlijnen verwerkt;
•
Opmaak van een MER door het team van deskundigen. Het MER wordt nagelezen door de Dienst Mer en andere bevoegde instanties en indien het aan de vereisten voldoet wordt het goedgekeurd.
Het goedgekeurde MER maakt deel uit van de milieuvergunningsaanvraag en wordt mee ter inzage gelegd tijdens het openbaar onderzoek.
3
Situering van het project
3.1
Ruimtelijke situering Brouwerij Haacht nv is gelegen in industriegebied op het grondgebied van de gemeente Boortmeerbeek in het noorden van de provincie Vlaams-Brabant. Het bedrijfsterrein situeert zich ten zuiden van de Dijlevallei, in het valleigebied van de Leibeek. Het kanaal Leuven-Dijle bevindt zich op een afstand van ca. 1.400 m ten zuidwesten en ten zuiden van het bedrijfsterrein. Ten noorden wordt het bedrijfsterrein begrensd door een spoorweg (Mechelen –Leuven) en aan de overzijde van de spoorweg bevindt zich het Spilbos dat eveneens aangeduid is als VENgebied. Verder wordt het terrein vooral omringd door woningen. Figuur 1: Topografische kaart Figuur 2: Stratenplan Figuur 3: Gewestplan
3.2
Juridische en beleidsmatige randvoorwaarden Het bedrijfsterrein bevindt zich volgens het gewestplan in een zone aangeduid als industriegebied en wordt verder omringd door woon- en natuurgebied en hoofdzakelijk agrarisch gebied. In de ruime omgeving van het bedrijfsterrein komen enkele beschermde monumenten, stads- of dorpsgezichten
en
landschappen
voor
zoals
o.a.
in
Kampenhout-Sas
de
sluis,
sluiswachterswoning en omgeving, Blaasberg en omgeving van de 'Craeneveldhoeve'. Het dichtstbijzijnde habitatrichtlijngebied ‘Valleigebied tussen Melsbroek, Kampenhout, Kortemberg en Veltem’ bevindt zich ten zuiden op een afstand van ca. 3.100 m, de ‘Bossen van het zuidoosten van de Zandleemstreek’ bevinden zich op 3.500 m ten noordoosten. Het dichtstbijzijnde VEN-gebied (De vallei van de Leibeek tussen Boortmeerbeek en Wespelaar) bevindt zich ten noorden en oosten van het bedrijfsterrein aan de overzijde van de spoorweg op een afstand van minder dan 100 meter.
3.3
Administratieve voorgeschiedenis De huidige activiteiten van Brouwerij Haacht zijn vergund tot 1 september 2011. Er werd tot op heden nog geen MER opgesteld.
4/29
Figuur 1: Topografische kaart
11/004834
5/29
Figuur 2: Stratenplan
11/004834
6/29
Figuur 3: Gewestplan
11/004834
7/29
4
11/004834
Beschrijving van het project Het onderwerp van dit MER beperkt zich tot de evaluatie van de impact van de bestaande inrichtingen binnen Brouwerij Haacht nv, met het oog op het verkrijgen van een hervergunning.
4.1
Referentiesituatie Brouwerij Haacht nv is in de huidige situatie vergund voor de productie van bier, mineraalwater en frisdranken (cola en limonades) op basis van de vermogens van de installaties. De brouwerij is eveneens vergund voor een grondwaterwinning van 720.000 m³/jaar, nevenactiviteiten en installaties. De grondwaterwinning is gespreid over twee watervoerende lagen: 700.000 m³/jaar uit het Brusseliaan en 20.000 m³/jaar uit het Landeniaan. Het afvalwater wordt in een eigen waterzuiveringsinstallatie gezuiverd en in de nabijgelegen Leibeek geloosd. In het referentiejaar 2008 werd 686.132 hl (afgevuld) bier geproduceerd, 50.776 hl mineraalwater en 79.343 hl frisdrank. Als bijkomende activiteit levert Brouwerij Haacht sinds 2008 ook koffie aan horecazaken. De koffie wordt verpakt aangekocht en samen met het transport van de overige producten verdeeld. Het gaat om een proefproject en indien dit project succesvol blijkt te zijn zal Brouwerij Haacht de koffie in de toekomst zelf branden en verpakken te Boortmeerbeek. Het gaat om een kleinschalig project. De productiecapaciteit van de koffiebranderij zal maximaal 500 ton per jaar bedragen. Momenteel verdeelt de brouwerij ca. 25 ton koffie per jaar.
4.1.1
Productie van bier De grondstoffen voor de bereiding van bier zijn hoofdzakelijk water, mout en maïs. Deze drie grondstoffen worden gemengd in de brouwkuipen op een vastgelegde temperatuur en vormen samen het beslag. Nadien wordt dit beslag gefilterd en gekookt. Bij het filteren ontstaat draf als nevenproduct. Vervolgens wordt het wort (het filtraat) gekoeld tijdens verzending naar de gisttanks. Tevens wordt er gist toegevoegd. Bij het gisten wordt er belucht. Tijdens de gisting worden de suikers omgezet tot alcohol en CO2. De CO2 die vrijkomt bij de gisting, wordt opgevangen en verder behandeld zodat deze kan gebruikt worden in de biersaturatie en/of limonadebereiding. Na ongeveer acht dagen gegist te hebben wordt het bier gelagerd in een tank gedurende 2 weken. Tijdens de lagering wordt de gist gerecupereerd. Nadien wordt het bier gefilterd over de kieselguhrfilter en opgeslagen in bier-bulktanks voor afvulling in vaten, flessen of tankwagens. De afvulling in vaten wordt uitgevoerd op de vatenafdeling (zie verder); het afvullen in flessen wordt uitgevoerd in de bottelarij (zie verder).
8/29
11/004834
Gist
4.1.2
Productie van mineraalwater Het water wordt opgepompt uit een bron die erkend is als mineraalwaterbron (= winning in het Landeniaan). Dit water ondergaat alleen een fysische filtratie (1 micron filter) en wordt onmiddellijk afgevuld in flessen.
9/29
4.1.3
11/004834
Productie van softdrinks Bij de bereiding van softdrinks wordt water gemengd met suikers, extracten en aroma’s. De menging van de suikers, extracten en aroma’s vindt plaats in de siroperie. Nadien volgt er afvulling in flessen. De afvulling wordt uitgevoerd in de bottelarij.
CO2
4.1.4
Bottelarij De bottelarij bestaat uit twee subafdelingen, namelijk een subafdeling met een bierlijn voor de afvulling van bier in flessen, en een subafdeling met een ‘soft’-lijn voor de afvulling van mineraalwater en softdrinks in flessen. Alvorens het bier of de frisdrank in de fles wordt afgevuld, worden de flessen op deze lijn gespoeld in een spoelmachine en de kratten gewassen in een krattenwasser. Na spoeling worden de flessen gevuld en afgesloten en wordt er in de etiketteermachine een etiket op aangebracht. De flessen worden in de inpakker in kratten geplaatst. In de palletisering worden de kratten op paletten geplaatst. De afgewerkte palletten worden in het magazijn gestockeerd. Op de bierlijn worden zo’n 60.000 flessen/uur (25 cl) afgevuld en in kratten geplaatst. Op de softlijn kunnen zo’n 45.000 flessen/uur (20 cl ) afgevuld worden.
10/29
4.1.5
11/004834
Vatenafdeling Op de vatenafdeling wordt het bier afgevuld in vaten. Vooraleer de vaten gevuld worden, worden deze eerst gespoeld en gereinigd, o.a. met behulp van stoom. In 2010 zal de afdeling voor vatenafvulling vernieuwd worden. Het gaat om een modernisering van deze afdeling. Het werkingsprincipe en de capaciteit wijzigen niet.
11/29
4.2
11/004834
Geplande situatie Brouwerij Haacht wenst de bestaande installaties voor hun bestaande potentiële productiecapaciteit te hervergunnen. In het kader van een optimalisatie van de productielijn, zullen 4 extra gistingstanks bijgeplaatst worden Het bedrijf zal een hervergunning aanvragen voor een productiecapaciteit van 1.250.000 hl (afgevuld) bier per jaar en een productie van 300.000 hl mineraalwater en frisdranken per jaar. De brouwerij wenst eveneens de huidige grondwaterwinning van 720.000 m³/jaar te hervergunnen, evenals alle nevenactiviteiten (labo, en diensten,..) en installaties. Brouwerij Haacht zal in de toekomst mogelijk ook een koffiebranderij-eenheid uitbaten met een productie van maximaal 500 ton per jaar. Groene bonen, de grondstof voor de koffiebranderij, worden aangekocht. Op jaarbasis is die aanvoer goed voor maximaal 50 transporten. De groene bonen worden ontpakt. De bonen worden gebrand in een roosteroven met een capaciteit van max. 480 kg /uur. Na het branden worden de koffiebonen afgevoerd via een koeler en ontstener en komen in een opvangbak terecht. Nadien worden de bonen verpakt of gemalen. De koffiebranderij zal niet continu werken. Op jaarbasis zal maximaal 500 ton koffie gebrand worden.
( 480 kg/u)
5
Alternatieven
5.1
Nulalternatief Het nulalternatief bestaat erin de exploitatie stop te zetten. Het niet vergunnen van de exploitatie zal mogelijk leiden tot het verplaatsen van de exploitatie en bijgevolg het verplaatsen van de emissies en (mogelijke) milieu impact(en).
5.2
Locatiealternatief Gezien het gaat om hervergunning, zijn locatiealternatieven niet aan de orde. Voor de mogelijke bouw van de koffiebranderij wordt een locatie ter hoogte van de Provinciesteenweg voorzien aangezien Brouwerij Haacht deze activiteit gescheiden wil houden van de overige bedrijfsactiviteiten. Andere locaties worden momenteel niet overwogen.
12/29
5.3
11/004834
Uitvoeringsalternatieven en toepassen van best beschikbare technieken Aangezien het project de hervergunning van reeds bestaande installaties omvat, worden geen specifieke uitvoeringsalternatieven voorgesteld. Er wordt in het MER wel nagegaan of de bedrijfsvoering van Brouwerij voldoet aan de best beschikbare technieken (BBT). Hiervoor is een toetsing gebeurd aan het Europese “IPPC”- document “Reference Document on “Best Available Techniques in the Food, Drink and Milk Industries” (Augustus 2006) en de BBT studie voor de drankindustrie (Vito, 2008).
6
Effectbeoordeling
6.1
Bodem en grondwater
6.1.1
Referentiesituatie De ondergrond bestaat ter hoogte van Brouwerij Haacht uit matig droge tot matig natte lemig zand tot licht zandleemgronden. Het grondwater bevindt zich op een diepte van 1 tot 3 meter onder het maaiveld. Brouwerij Haacht beschikt over een eigen grondwaterwinning. Het bedrijf is vergund voor een winning van 700.000 m³/jaar uit het Brusseliaan en 20.000 m³/jaar uit het Landeniaan. In de huidige situatie heeft Brouwerij Haacht nood aan ca. 575.000 m³/jaar uit het Brusseliaan en ca. 14.200 m³/jaar uit het Landeniaan. Beide watevoerende lagen zijn afgesloten door kleilagen. Het grondwaterverbruik zal in de geplande situatie niet hoger liggen dan de momenteel vergunde hoeveelheden. In de ruimere omgeving van Brouwerij Haacht komen nog een aantal belangrijke grondwaterwinningen voor. Het gaat o.a. om twee winningen van de VMW: ‘Den dijk’ (1.314.000 m³/jaar, Brusseliaan) net ten oosten en op iets meer dan 5 km ten zuiden de winning‘Kastanjebos (1.752.000 m³/jaar, eveneens uit het Brusseliaan). Er
doen
zich
op
het
bedrijfsterrein
van
Brouwerij
Haacht
enkele
historische
grondwaterverontreinigingen voor, maar geen enkele van deze kernen vormt een risico voor mens of milieu. Sanering is bijgevolg nergens noodzakelijk. Uit de resultaten van de grondwateranalyses blijkt dat zowel het grondwater uit het Landeniaan als het grondwater uit het Brusseliaan aan de drinkwaternormen en de maximaal toelaatbare concentraties voor grondwater voldoen.
6.1.2
Effectbeschrijving en –beoordeling De hervergunning van de bestaande activiteiten van Brouwerij Haacht, gaat gepaard met constructiewerken voor de installatie van 4 extra gistingstanks, maar houdt geen grondwerken of bemaling in. Enkel voor de mogelijke bouw van een kleine koffiebranderij zijn vermoedelijk grondverzet en een beperkte bemaling noodzakelijk. Het grondverzet zal beperkt zijn en zal volgens de geldende regelgeving gebeuren. Bij een eventuele bemaling is er geen gevaar voor het aantrekken van verontreiniging. Het
belangrijkste
effect
tijdens
de
exploitatiefase
is
beïnvloeding
van
de
grondwaterhuishouding door de winning van grondwater. Brouwerij Haacht is vergund voor
13/29
11/004834
een winning van 700.000 m³ per jaar in het Brusseliaan en 20.000 m³/jaar in het Landeniaan. Ook in de geplande situatie zullen deze hoeveelheden volstaan. Uit een grondwatermodellering voor de vergunde debieten blijkt dat de impact van de grondwaterwinning in het Brusseliaan op de bovenste watervoerende laag slechts 6 cm bedraagt ter hoogte van de winning en 18 cm op de meest beïnvloede plaats. De impact op andere winningen in het Brusseliaan is eveneens zeer beperkt en bedraagt 0,8 meter ter hoogte van de meest nabijgelegen winning. Ook
de
impact
van
de
winning
in
het
Landeniaan
is
gering.
De
maximale
grondwaterverlaging ter hoogte van de dichtst bijgelegen bestaande winning in dezelfde watervoerende laag bedraagt slechts 0,4 m. Er is ook quasi geen invloed van de winning in het Landeniaan op de waterpeilen in het Brusseliaan. De winning geeft geen aanleiding tot verdroging en voldoet aan alle bijzondere voorwaarden uit de milieuvergunning. Het risico op bodem en/of grondwaterverontreiniging als gevolg van de productieactiviteiten van Brouwerij Haacht is beperkt. Uit de bodemonderzoeken die reeds op het terrein werden uitgevoerd, blijkt dat er zich geen ernstige verontreinigingen voordoen. De aanwezige verontreinigingen zijn historisch van aard, wat wil zeggen dat ze voor eind 1995 ontstaan zijn, en ze vormen geen risico voor mens of milieu. Er zijn voldoende bodembeschermende maatregelen voorzien om verontreiniging van bodem en grondwater te voorkomen. De impact van de grondwaterwinning op de bovenste watervoerende laag (de laag waarin de verontreiniging zich voordoet) is zeer beperkt en er bestaat dan ook geen risico op verspreiding van verontreiniging die in deze laag aanwezig is als gevolg van de grondwaterwinning. De NOx- en SO2-emissie van Brouwerij Haacht is zeer beperkt waardoor de bijdrage van het bedrijf tot de vorming van zure neerslag verwaarloosbaar is.
6.1.3
Milderende maatregelen De activiteiten van Brouwerij Haacht hebben geen significante impact op bodem of grondwater en er worden dan ook geen specifieke milderende maatregelen voorgesteld. Er zijn voldoende bodembeschermende maatregelen voorzien om verontreiniging op risicolocaties te voorkomen en de brouwerij moet ook periodiek (om de 10 jaar) een oriënterend bodemonderzoek laten uitvoeren waarin alle mogelijk risicolocaties onderzocht moeten worden. Indien er calamiteiten optreden die een impact kunnen hebben op bodem of grondwater, dienen zo snel mogelijk de nodige acties ondernomen te worden om de verontreiniging weg te nemen. Uit de grondwatermodellering blijkt dat de impact op de grondwaterkwantiteit van zowel de winning in het Brusseliaan als de winning in het Landeniaan aanvaardbaar is.
6.2
Oppervlaktewater
6.2.1
Referentiesituatie Brouwerij Haacht beschikt over gescheiden rioleringssystemen voor de opvang van hemelwater, bedrijfsafvalwater en sanitair afvalwater. Het bedrijfsafvalwater, sanitair afvalwater en mogelijk verontreinigd hemelwater (regenwater dat neervalt op de parkings, de betonverharding en verharde wegen) wordt naar de waterzuiveringsinstallatie geleid en na zuivering, via een buffervijver, in de Leibeek geloosd.
14/29
11/004834
Regenwater dat op de daken neervalt wordt apart opgevangen en rechtstreeks afgevoerd naar de buffervijver en van daaruit in de Leibeek geloosd. De Leibeek is een kleine waterloop die uitmondt in de Weesbeek, vlak voor de monding van de Weesbeek in de Dijle. Uit de gegevens van de VMM-databank blijkt dat de Leibeek voor verschillende parameters niet aan de basismilieukwaliteitsnormen voor oppervlaktewater voldoet. De meest kritische parameters zijn de BZV, CZV, kjeldhal-N, totaal fosfaat, orthofosfaat en het gehalte opgeloste zuurstof. Ook voor ammonium-N, geleidbaarheid en chloriden worden regelmatig te hoge waarden gemeten. De waterkwaliteit van de Weesbeek is beter, hier zijn vooral stikstof en fosfor kritische parameters. Het bedrijfsterrein van Brouwerij Haacht ligt niet in een overstromingsgevoelig gebied. De vallei van de Leibeek wordt wel grotendeels aangeduid als gevoelig voor overstroming.
6.2.2
Effectbeschrijving en –beoordeling Het bedrijfsafvalwater wordt naar de waterzuiveringsinstallatie (klassieke biologische zuivering) geleid en na zuivering in de Leibeek geloosd. Het gaat vooral om afvalwater van reiniging en afvalwater van de regeneratie van de waterbehandelingsinstallatie. In het referentiejaar 2008 bedroeg de totale hoeveelheid afvalwater die door Brouwerij Haacht geloosd werd 497.536 m³/jaar of gemiddeld 1.363 m³/dag. In de toekomstige situatie zal het lozingsdebiet naar schatting maximaal 550.000 m³/jaar bedragen of gemiddeld ca. 1.507 m³/dag. Het vergunde lozingsdebiet bedraagt 250 m³/u, 2.500 m³/dag en 600.000 m³/jaar. De belangrijkste componenten in het afvalwater zijn BZV, CZV, zwevende stoffen, stikstof, fosfor en chloriden. De bijdrage van de vuilvracht van Brouwerij Haacht tot de verontreiniging van het ontvangende oppervlaktewater werd zowel berekend voor de Leibeek als voor de Weesbeek. De impact van de lozing van Brouwerij Haacht op de waterkwaliteit van de Leibeek is vooral belangrijk voor BZV, CZV en de concentraties Kjeldahl-N en totaal P. Voor deze parameters voldoet de Leibeek opwaarts van het lozingspunt al niet aan de kwaliteitsdoelstellingen en door de lozing van Brouwerij Haacht komt er nog een niet onaanzienlijke vuilvracht bij. Wanneer de maandelijkse meetwaarden van de VMM van het opwaarts gelegen meetpunt (388600) en het afwaarts gelegen meetpunt (388500) voor 2009 vergeleken worden, blijkt echter dat de gemeten BZV-, CZV, kjeldahl-N en totaal P afwaarts van het lozingspunt van Brouwerij Haacht niet altijd hoger liggen dan de concentraties opwaarts. De invloed van andere lozingen op de Leibeek blijkt groot te zijn en er kan dan ook besloten worden dat de impact van Brouwerij Haacht op de waterkwaliteit van de Leibeek voor deze parameters ondanks de relatief hoge bijdragen toch als matig kan beoordeeld worden. Het effect strekt zich uit over een afstand van verschillende kilometers van aan het lozingspunt van Brouwerij Haacht tot de monding van de Leibeek in de Weesbeek. Het lozingsdebiet van Brouwerij Haacht (in de toekomstige situatie maximaal 550.000 m³/jaar) maakt ca. 5,2% uit van het gemiddelde debiet van de Leibeek. Deze bijdrage is matig en het verschil tussen het huidige lozingsdebiet (ca. 500.000 m³/jaar) en het maximaal toekomstig lozingsdebiet (550.000 m³/jaar) is beperkt zodat er geen merkbare effecten op de afvoer van de Leibeek verwacht worden, ook al wordt de vallei van de Leibeek op de watertoetskaarten grotendeels aangeduid als gevoelig voor overstroming. Het piekdebiet van de Leibeek in de periode 10/10/2002 – 10/01/2003 was 5,23 m³/s. Het bijkomende lozingsdebiet van Brouwerij Haacht maakt hier slechts 0,03% van uit zodat de impact op het
15/29
11/004834
overstromingsrisico waarschijnlijk beperkt zal zijn. Pieklozingen zijn niet aan de orde aangezien Brouwerij Haacht over een bufferbekken en een buffervijver beschikt om dergelijke lozingen uit te middelen. Voor de Weesbeek (7 km afwaarts van het lozingspunt) zijn de meest kritische parameters in het afvalwater van Brouwerij Haacht Kjeldahl-N en totaal P. In 2008 voldeed de gemiddelde waterkwaliteit van de Weesbeek voor deze parameters niet aan de kwaliteitsdoelstelling. De doelstelling wordt jaar na jaar overschreden, zowel opwaarts als afwaarts van de monding van de Leibeek. Bij vergelijking van de P- en Kjeldahl-Nconcentraties opwaarts en afwaarts van de monding van de Leibeek, blijken deze in de periode 2005-2009 afwaarts van de mondign van de Leibeek steeds hoger te liggen dan opwaarts. Rekening houdende met de grote afstand tussen het lozingspunt van Brouwerij Haacht en de monding van de Leibeek in de Weesbeek wordt de impact van Brouwerij Haacht op de waterkwaliteit van de Weesbeek als matig negatief beoordeeld. Het maximale lozingsdebiet van Brouwerij Haacht in de toekomstige situatie (550.000 m³/jaar) maakt ongeveer 1,7% uit van het gemiddelde debiet van de Weesbeek en levert bijgevolg slechts een beperkte bijdrage tot de afvoer van deze waterloop. Er wordt niet verwacht dat de beperkte bijkomende lozing van Brouwerij Haacht een merkbare impact zal hebben op de afvoer van de Weesbeek. Er wordt geen merkbare impact verwacht op de waterkwaliteit of de afvoer van de Dijle. De verharde oppervlakte zal in de toekomstige situatie niet toenemen, ook niet na de bouw van een koffiebranderij. Het terreingedeelte waar deze koffiebranderij gebouwd zal worden, is immers ook nu al verhard met asfalt. Het hemelwater dat op deze oppervlakte neervalt, wordt momenteel afgevoerd naar de waterzuivering en gecontroleerd geloosd vanuit de buffervijver. Er zal dus niet meer hemelwater afgevoerd moeten worden dan in de huidige situatie. Conclusie De impact van de lozing van Brouwerij Haacht op de waterkwaliteit van de Leibeek wordt als matig beoordeeld. De meest kritische parameters zijn CZV, BZV, kjeldahl-N en totaal P. Voor de Weesbeek is de impact ook matig, met als meest kritische parameters kjeldahl-N en totaal P. Deze relatief grote bijdragen zijn het gevolg van het feit dat Brouwerij Haacht op een kleine waterloop loost, maar gezien de ligging van het bedrijf zijn er hiervoor geen alternatieven. Brouwerij Haacht beschikt over een performante waterzuivering. De gemiddelde effluentconcentraties voldoen aan de gangbare lozingsnormen voor grote voedingsbedrijven en de voorgestelde lozingsconcentraties voor brouwerijen uit de BBT-studie voor de drankenindustrie. Brouwerij Haacht heeft in de afgelopen jaren ook al verschillende waterbesparende maatregelen doorgevoerd en voldoet ook op het vlak van waterverbruik aan BBT. De belangrijkste waterbesparende maatregelen uit de BBT-studie voor de drankenindustrie worden reeds toegepast, maar niettemin moet er blijvend gestreefd worden naar een beperking en optimalisatie van het waterverbruik. Zo zullen er in de loop van 2010 extra buffertanks geplaatst worden voor het ontijzerd water zodat er een efficiëntere regeneratie van de ontijzeraars met minder waterverbruik zal kunnen plaatsvinden. Ook de vatenafdeling wordt in 2010 vernieuwd wat ook aanleiding zal geven tot een lager waterverbruik.
16/29
6.2.3
11/004834
Milderende maatregelen De belangrijkste milderende maatregelen die door Brouwerij Haacht kunnen voorzien worden, zijn een beperking van het waterverbruik en een goede werking van de waterzuivering. Uit bovenstaande conclusie blijkt echter dat Brouwerij Haacht op dit vlak voldoet aan BBT zodat geen bijkomende maatregelen opgelegd worden. Voor de afvoer van het hemelwater dat op nieuwe verharde oppervlakte neervalt, bvb. bij de bouw van een koffiebranderij, dient rekening gehouden te worden met de bepalingen van de gewestelijke
stedenbouwkundige
verordening
inzake
hemelwaterputten,
infiltratievoorzieningen, buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater, de provinciale stedenbouwkundige verordening inzake afkoppeling van hemelwater afkomstig van dakvlakken en de provinciale stedenbouwkundige verordening inzake afkoppeling van hemelwater afkomstig van verharde oppervlakken.
6.3
Lucht
6.3.1
Referentiesituatie De actuele luchtkwaliteit in het studiegebied voldoet voor de parameters SO2, NO2, CO en stof aan de kwaliteitsdoelstellingen. Met betrekking tot verzurende depositie wordt de middellange
termijn-doelstelling
hoogstwaarschijnlijk
gehaald
voor
grasland,
maar
vermoedelijk overschreden voor loof- en naaldbos. De lange termijndoelstelling wordt op dit ogenblik nog voor geen enkel ecosysteem gehaald. Atmosferische emissies zijn afkomstig van de stoomketels, ruimteverwarming en de kookketel in de bierproductie. De emissies in de referentiesituatie bedragen 39,2 ton SO2, 20,3 ton NOx, 1 ton CO en 1 ton stof. De kookketel kan ook aanleiding geven tot de emissie van geur, maar de drempelwaarde die hiervoor gehanteerd wordt, wordt niet overschreden.
6.3.2
Effectbeschrijving en –beoordeling In de geplande situatie wordt een significante daling van de emissies van SO2, NOx, CO en stof bekomen, voornamelijk als gevolg van het volledig overschakelen van extra zware stookolie naar aardgas als brandstof voor de stoomketels. De potentiële emissies van geur stijgen wel t.o.v. de huidige situatie en dit omwille van de verhoogde bierproductie en de emissies van de koffiebranderij. De SO2-emissie bedraagt in de geplande situatie nog max. 589 kg, de NOx-emissie 4 ton, de CO-emissie 866 kg en de stofemissie 693 kg. De geuremissie van de bierproductie kan de drempelwaarde voor hinder overschrijden. Voor de koffiebranderij wordt geen geurhinder verwacht. De impact van de emissies als gevolg van de activiteiten van de brouwerij op de luchtkwaliteit is zowel in de referentie- als in de geplande situatie aanvaardbaar. De overschakeling van zware stookolie naar aardgas heeft, ondanks de geplande stijging van de productie, een positief effect op de emissies. Voor de polluenten SO2 en NO2 wordt voor de geplande situatie een verwaarloosbare bijdrage tot de kwaliteit van de omgevingslucht berekend. Ook de bijdrage tot de verzurende depositie ter hoogte van het VEN-gebied net ten noorden van Brouwerij Haacht blijft in de geplande situatie lager dan 1% van de totale verzurende depositie op deze locatie. Met betrekking tot de immissiebijdrage van transport dient in de geplande situatie niet met een stijging van de immissiebijdrage als gevolg van het transport van en naar brouwerij Haacht rekening gehouden te worden. Voor NO2 bedraagt de bijdrage van Brouwerij Haacht
17/29
11/004834
zowel in de huidige als in de toekomstige situatie 1 µg/m³, voor stof (PM10) minder dan 1 µg/m³. Enkel voor geur afkomstig van de kookketel, zoals berekend op basis van de Nederlandse emissie kengetallen, bestaat in de geplande situatie in een beperkt gebied een risico op overschrijding van de gehanteerde streefwaarde. In de praktijk betekent dit dat er in dit gebied mogelijk geur kan waargenomen worden, zonder dat dit aanleiding geeft tot een hindergevoel. De geur afkomstig van de koffiebranderij zal ruim beneden de in Nederland gehanteerde drempelwaarde blijven.
6.3.3
Milderende maatregelen De impact van de brouwerij op de kwaliteit van de omgevingslucht is zeer beperkt zodat binnen de discipline lucht geen specifieke milderende maatregelen voorgesteld worden.
6.4
Geluid en trillingen
6.4.1
Referentiesituatie
6.4.1.1
Bepaling van het huidig omgevingsgeluid Voor de beschrijving van het actuele omgevingsgeluid werden geluidsimmissiemetingen uitgevoerd op drie relevante locaties (MP1 t.e..m. MP3) in het studiegebied.
MP VEN
MP3
MP1
MP2
Voor deze meetpunten kan het volgende gesteld worden: •
De milieukwaliteitsnormen worden in alle meetpunten voor alle beoordelingsperiodes steeds gehaald.
•
Het geluidsklimaat in meetpunt MP1 wordt sterk bepaald door het wegverkeer (Provinciesteenweg).
•
Het geluidsklimaat in meetpunt MP2 wordt bepaald door het de bedrijfsactiviteiten van Brouwerij Haacht n.v. (in het bijzonder door de transportbewegingen van en naar de laad-en losplaatsen) en door het wegverkeer (Wespelaarsebaan).
18/29
•
11/004834
Het geluidsklimaat in meetpunt MP3 wordt bepaald door de bedrijfsactiviteiten van brouwerij Haacht n.v. (in het bijzonder door de laad-en losactiviteiten).
In het VEN-gebied “De Vallei van de Leibeek tussen Boortmeerbeek en Wespelaar wordt het omgevingsgeluid bepaald door het wegverkeer langsheen de Provinciesteenweg en de beluchters van de waterzuivering van Brouwerij Haacht.
6.4.1.2
Bepaling en beoordeling continu specifiek geluid De relevante continue geluidsbronnen van Brouwerij Haacht zijn weergegeven op onderstaande figuur.
BP 3
Bottelarij
Waterzuivering
BP 2
Machinezaal
Hergistingskamer
Brouwzaal
Ontgassingstoren
Centraal magazijn BP 1
Het specifiek geluid van deze bronnen voldoet voor alle beoordelingsperioden (dag, avond en nacht) in de 3 boordelingspunten (MP1 tot en met MP3) aan de richtwaarden.
6.4.1.3
Discontinu geluid afkomstig van de installaties Het discontinue geluid afkomstig van de installaties wordt beschouwd als incidenteel geluid. Ook het incidentele geluid voldoet aan de richtwaaarden van Vlarem.
6.4.1.4
Discontinu geluid afkomstig van laad- en losactiviteiten Voor het specifiek geluid afkomstig van laad- en losactiviteiten wordt de strengste richtwaarde, namelijk voor de nachtperiode, in BP2 gerespecteerd. In BP3 ligt het specifieke geluid 0,6 dB(A) boven de Vlarem- nachtrichtwaarde.
6.4.1.5
Huidige geluidsimpact Voor de beschrijving van de huidige geluidsimpact of m.a.w. de geluidsimpact van de bestaande inrichtingen op het omgevingsgeluid wordt een vergelijking gemaakt tussen het
19/29
11/004834
omgevingsgeluid met Brouwerij Haacht n.v. in werking en zonder Brouwerij Haacht in werking. De huidige geluidsimpact wordt beschreven in de beoordelingspunten BP1, BP2 en BP3. Voor de aanduiding van de significantie van het effect wordt het kader gebruikt zoals voorgesteld in de richtlijnen. De geluidsimpact van Brouwerij Haacht n.v. op het omgevingsgeluid wordt bepaald waarbij alle continue bronnen in werking zijn gedurende de meetcampagne. Er worden 3 periodes weerhouden namelijk: •
Tussen 06u00 en 07u00, dit stemt overeen met het laatste uur van de nachtperiode volgens VLAREM II (tussen 22u00-07u00). Voor 06u00 zijn niet alle bronnen in werking.
•
Tussen 07u00 en 19u00, dit stemt overeen met de dagperiode volgens Vlarem.
•
Tussen 19u00 en 22u00, dit stemt overeen met de avondperiode volgens Vlarem.
Op basis van het significantiekader kan men concluderen dat in de periode van 06u00 tot 07u00: •
In BP1 en BP2 het omgevingsgeluid met maximum 1,0 dB(A) toeneemt door de exploitatie van Brouwerij Haacht n.v. Volgens het gehanteerde significantiekader en rekening houdende met de Vlaremrichtwaarde wordt de geluidsimpact in deze beoordelingspunten en gedurende deze periode beschreven als “verwaarloosbaar” (eindscore “0”).
•
In BP3 neemt het omgevingsgeluid met maximaal 1,3 dB(A) toe omwille van de exploitatie van de brouwerij. De geluidsimpact van Brouwerij Haacht n.v. wordt tijdens
de
nachturen
(enkel
tussen
06u00
en
07u00)
beschreven
als
“verwaarloosbaar” tot “significant negatief” volgens het significantiekader (eindscore “0” tot “-1”). Op basis van het significantiekaderkan men concluderen dat in de periode van 07u00 tot 19u00: •
In BP1 en BP2 het omgevingsgeluid toeneemt (maximum 1,0 dB(A)) door de exploitatie van Brouwerij Haacht n.v. Volgens het gehanteerde significantiekader wordt de geluidsimpact van Brouwerij Haacht n.v. in deze beoordelingspunten en gedurende deze periode beschreven als “verwaarloosbaar” (eindscore “0”).
•
In BP3 neemt het omgevingsgeluid met maximaal ca. 3 dB(A) toe omwille van de exploitatie van de brouwerij. De geluidsimpact van Brouwerij Haacht n.v. wordt beschreven
als
“verwaarloosbaar
tot
“significant
negatief”
volgens
het
significantiekader (eindscore “0” tot “-1”). Op basis van het significantiekader kan men concluderen dat in de periode van 19u00 tot 22u00: •
In BP1 het omgevingsgeluid toeneemt met 0,5 tot maximum 2,2 dB(A) door de exploitatie van Brouwerij Haacht n.v. Volgens het gehanteerde significantiekader kan de geluidsimpact van Brouwerij Haacht n.v. in dit beoordelingspunt gedurende deze periode beschreven worden als “verwaarloosbaar” (eindscore “0”) tot
“significant
negatief” (eindscore “-1”). De grootste geluidsimpact wordt vastgesteld tussen 21u00 en 22u00 waarbij het verkeersgeluid afneemt, waardoor de impact van de exploitatie van de brouwerij op het omgevingsgeluid in dit beoordelingspunt groter wordt. •
In BP2 het omgevingsgeluid toeneemt met maximum 1,5 dB(A) door de exploitatie van Brouwerij Haacht n.v. Volgens het gehanteerde significantiekader wordt de
20/29
11/004834
geluidsimpact van Brouwerij Haacht n.v. in dit beoordelingspunt
beschreven als
“significant negatief” (eindscore “-1”). •
In BP3 neemt het omgevingsgeluid met 0,7 tot maximaal 3 dB(A) toe omwille van de exploitatie van de brouwerij. De geluidsimpact van Brouwerij Haacht n.v. wordt beschreven als verwaarloosbaar (eindscore “0”) tot “significant negatief” (eindscore “1”) volgens het significantiekader.
Huidige geluidsimpact T.a.v. faunistisch waardevol gebied (MP VEN) Daar MP VEN geen Vlarem beoordelingspunt is, wordt voor de aanduiding van de significantie enkel rekening gehouden met de tussenbeoordeling (invloed op omgeving) zoals gegeven in het significantiekader. Op basis van dit significantiekader kan gesteld worden dat in de beschouwde periode de geluidsimpact van Brouwerij Haacht nv op het omgevingsgeluid in MP VEN beschreven kan worden als “significant negatief” (eindscore “1”).
6.4.2
Beschrijving van de geplande situatie In de toekomstige situatie wordt mogelijk een koffiebranderij voorzien, waarvan op dit ogenblik nog onvoldoende gegevens bekend zijn om de concrete geluidsimpact te beschrijven. Bijgevolg wordt enkel een kwalitatieve beschrijving gegeven aangevuld met een aantal randvoorwaarden die in beschouwing kunnen worden genomen. Voor de eigenlijke realisatie van het project is een uitgebreide geluidsstudie aangewezen. Brouwerij Haacht wenst deze koffiebranderij gescheiden te houden van overige activiteiten en zal daarom de installatie in een nieuw gebouw onderbrengen ter hoogte van de Provinciesteenweg. De afmetingen van het gebouw bedragen 20 meter bij 10 meter met een hoogte van 10 meter. •
Volgens gegevens van Brouwerij Haacht kan rekening gehouden worden met een aantal externe geluidsbronnen die op het dak van de koffiebranderij zullen gesitueerd zijn.
In principe worden geen extra transporten verwacht t.o.v. de huidige situatie. In de huidige situatie wordt de koffie extern geproduceerd en naar de brouwerij getransporteerd. De koffie wordt dan samen met de andere producten vervoerd. Voor de bepaling van de geluidsimpact van deze koffiebranderij zijn op het ogenblik van redactie van voorliggend MER nog onvoldoende gegevens bekend. Bijgevolg wordt enkel een kwalitatieve beschrijving gegeven aangevuld met een aantal randvoorwaarden die in beschouwing kunnen worden genomen bij de uitvoering van het project. Het feit dat de koffiebranderij zal uitgerust worden met niet onbelangrijke geluidsbronnen (zoals
een
verbrandingsinstallatie
(aanwezigheid
van
een
schoorsteen)
en
ventilatievoorzieningen (ventilatoren)) en door de aanwezigheid van nabij gelegen woningen kan geluidshinder niet zondermeer uitgesloten worden. Daarom wordt de aanbeveling gegeven om minstens een aantal randvoorwaarden in beschouwing te nemen. Niettemin is het aangewezen om bij de bouw van de koffiebranderij een geluidsstudie te laten uitvoeren zodat eventuele geluidshinder naar de dichtste woningen kan vermeden worden: •
inplanting van de koffiebranderij zo ver mogelijk van de woningen en/of gebruik maken van de geluidsbuffering door de eigen gebouwen op het terrein
•
geluidsrelevante uitlaten op het dak voorzien met gepaste geluidsdemping;
21/29
•
11/004834
geluidsrelevante ventilatieroosters in het gebouw voorzien met akoestische roosters of geluidsdempers;
•
“zware” ventilatoren in een geluidsdichte omkasting plaatsen en aanzuig- en/of perszijde voorzien met geluidsdempers
• •
Draaiende of vibrerende machines op trillingsdempers plaatsen Openingen en toegangen in het gebouw voorzien in de gevels die weggericht zijn van de dichtste woningen
6.4.3
Milderende maatregelen Voor de bestaande inrichtingen zijn geen milderende maatregelen vereist. In de geplande situatie kan geluidshinder niet zonder meer uitgesloten worden omwille van het feit dat de koffiebranderij zal uitgerust worden met niet onbelangrijke geluidsbronnen (zoals
een
verbrandingsinstallatie
(aanwezigheid
van
een
schoorsteen)
en
ventilatievoorzieningen (ventilatoren)) en door de aanwezigheid van nabij gelegen woningen.
Daarom
wordt
de
aanbeveling
gegeven
om
minstens
een
aantal
randvoorwaarden in beschouwing te nemen. Niettemin is het aangewezen om bij de bouw van de koffiebranderij een geluidsstudie te laten uitvoeren zodat eventuele geluidshinder naar de dichtste woningen kan vermeden worden. Mogelijke maatregelen ter beperking van hinder werden hierboven reeds opgesomd.
6.5
Fauna en flora
6.5.1
Referentiesituatie Ten noorden van Brouwerij Haacht, aan de overzijde van de spoorlijn Mechelen-Leuven, ligt het gebied “De Vallei van de Leibeek tussen Boortmeerbeek en Wespelaar”, een zijvallei van de Demervallei. Dit gebied is opgenomen in de afbakening van het Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN) als een Grote Eenheid Natuur (GEN) maar niet opgenomen in een habitatof vogelrichtlijngebied. De vallei van de Leibeek bestaat uit overstromingsgraslanden en – bossen, waaronder het Spilbos. Verschillende delen van het gebied overstromen regelmatig. Binnen de invloedsstraal van de grondwaterwinning van Brouwerij Haacht komen verschillende
ecotopen voor die kwetsbaar zijn voor verdroging. Ter hoogte van de
winningsputten betreft het een gedegradeerd rietland, ruige graslanden en vochtige populierenbossen met ruige ondergroei. Verder gaat het om vochtige bossen, natte graslanden en moerassige ruigtes. Aangezien de grondwaterwinning bestaande is, doet de berekende grondwaterstandsdaling zich reeds voor en is de aanwezige vegetatie reeds aangepast aan de effecten van deze winning. Het afvalwater van Brouwerij Haacht wordt in de Leibeek geloosd. In de Leibeek komen vooral vissoorten voor die een zekere graad van organische vervuiling tolereren. Vogel- en Habitatrichtlijngebieden (= Natura 2000 gebieden) bevinden zich op een afstand van minstens 3 km van Brouwerij Haacht.
6.5.2
Effectbeschrijving en –beoordeling Doordat het project de hervergunning van een bestaande brouwerij omvat, gaat het niet gepaard met directe effecten op de natuur zoals ecotoopverlies en verlies van leefgebied voor soorten. De nieuwe koffiebranderij zal op het bestaande bedrijfsterrein worden
22/29
11/004834
gebouwd en veroorzaakt evenmin directe effecten op de natuur. Vanuit dezelfde redenering zijn er evenmin effecten op natuurlijke netwerken te verwachten. Een derde groep van effecten op de natuur, de hinder effecten, zullen behouden blijven en mogelijk verhogen ten gevolge van de geplande uitbreidingen. Volgende hindereffecten zijn nader uitgewerkt: •
Geluidshinder
•
Hinder via luchtemissies
•
Verdroging
•
Wijziging oppervlaktewaterkwaliteit
Telkens bleek de bijdrage van de brouwerij klein te zijn t.o.v. andere bronnen. Vertaald naar effecten op de natuur betekent dit dat de brouwerij een beperkte invloed zal hebben op de vegetatiesamenstelling en soortenrijkdom in de vallei van de Leibeek. Geluid Uit het geluidsmodel blijkt dat de brouwerij in een beperkte oppervlakte (max. 1 ha) van het natuurgebied Vallei van de Leibeek de verstoringsdrempel voor geluidshinder overschrijdt. Dit is te beschouwen als een beperkt negatief effect. Maar omdat de bijdrage van de brouwerij ondergeschikt is aan de geluidshinder veroorzaakt door het spoorverkeer en in mindere mate het wegverkeer is het effectieve effect van de brouwerij verwaarloosbaar. Lucht De luchtemissies van de brouwerij zijn te beperkt om directe effecten op de natuur te veroorzaken. Indirect leveren ze een bijdrage aan de verzurende depositie. Deze bedraagt in de huidige situatie maximaal 3 % van de kritische last (verstoringsdrempel) in het Spilbos, deel van het valleigebied van de Leibeek. In de toekomstige situatie zal deze bijdrage dalen tot 1,2 % van de kritische last. De bijdrage is te beperkt om meetbare effecten op de natuur, vegetatiewijzigingen, te veroorzaken. Verdroging De brouwerij wint haar grondwater voor de drankbereiding uit diepe, afgesloten watervoerende lagen. Daardoor is het effect op het grondwaterpeil ter hoogte van de winningsputten beperkt. Waar de diepe watervoerende laag dagzoomt is het effect op het grondwaterpeil iets hoger, tot 18 cm. In kwetsbare gebieden blijft de daling beperkt tot waardes tussen maximaal 4 à 6 cm. Vermits deze berekende invloed zich al jarenlang voordoet, is de aanwezige natuur op beide locaties aangepast aan de invloed van de winning. De bestendiging van de winning heeft dus geen negatief effect op de aanwezig natte of vochtige natuurwaarden. Als de winning wegvalt (nulalternatief) kan een licht positief effect op de natte natuur verwacht worden. Oppervlaktewater De brouwerij loost het effluent van haar waterzuivering in de Leibeek. Hierdoor wordt deze belast met organische polluenten. De bijdrage van de brouwerij leidt niet tot negatieve effecten voor de aanwezige vissoorten en andere waterorganismen. De lozing staat een verbetering van de waterkwaliteit van de Leibeek niet in de weg. Deze verbetering zal een gevolg zijn van een verdere sanering van lozingen van het huishoudelijk afvalwater in deze beek. Effecten op speciale beschermingszones Impact op speciale beschermingszones is enkel te verwachten door de winning van grondwater. Uit de analyse van de grondwatereffecten op de natuur blijkt dat de
23/29
11/004834
hervergunning van de brouwerij van Haacht geen significante effecten zal veroorzaken op een speciale beschermingszone. Daaruit volgt dat voor het project een passende beoordeling niet vereist is en volstaan kan worden met uitwerking van de discipline fauna en flora in het MER om de effecten op de natuur te evalueren
6.5.3
Milderende maatregelen De impact van Brouwerij Haacht op fauna en flora is beperkt en er worden dan ook geen specifieke milderende maatregelen voorgesteld.
6.6
Mens
6.6.1
Referentiesituatie Brouwerij Haacht is gevestigd te Boortmeerbeek, een middelgrote gemeente ten noordwesten van Leuven. Het bedrijf bevindt zich aan de Provinciesteenweg en grenst aan de spoorlijn Leuven - Mechelen. Het bedrijfsterrein van Brouwerij Haacht is aangeduid als industriegebied en wordt omgeven door woongebied, natuurgebied en op iets grotere afstand landbouwgebied. Aan de overzijde van de spoorlijn ligt een bosgebied, dat wordt aangeduid als VEN-gebied (Vlaams Ecologisch Netwerk). Rond Brouwerij Haacht werd een studiegebied met een straal van 3 km afgebakend. Binnen dit studiegebied komen verschillende woonkernen voor met in totaal ca. 25.500 inwoners. De kern van Boortmeerbeek (11.771 inwoners) ligt op 1,2 km ten westen van Brouwerij Haacht, de kern van Haacht (14.156 inwoners) op 1,3 km ten noordoosten. Aangrenzend aan het bedrijf komt woongebied voor op het grondgebied van Boormeerbeek en Haacht (Wespelaar). Ca. 350 meter ten zuidwesten ligt er een woonlint op het grondgebied van de gemeente Kampenhout. De dichtst bijgelegen school bevindt zich in Haacht op ca. 1 km ten noorden. Het dichtst bijgelegen rusthuis ligt ook in Haacht, op ca. 1 km. Er zijn binnen het studiegebied geen ziekenhuizen gelegen. Brouwerij Haacht is enkel bereikaar via de weg. Producten en grondstoffen worden uitsluitend aan- en afgevoerd per vracht- en per tankwagen. Transport per spoor of per schip is niet mogelijk gezien de logistiek hiervoor ontbreekt. Brouwerij Haacht is wel gesitueerd langs de spoorlijn Leuven-Mechelen, maar momenteel wordt geen gebruik gemaakt van vervoer via het spoor, enerzijds omdat de infrastructuur ontbreekt en anderzijds omdat dit bvb. voor de transporten naar de bierhandelaars waar Brouwerij Haacht aan levert niet haalbaar is. De transporten vinden plaats van maandagochtend ca. 5u tot vrijdagavond 20u. Ook ’s nachts zijn transporten mogelijk. De transporten (gemiddeld 95 per dag) verlopen via de N21 (Provinciesteenweg) naar de N26 en van daaruit naar de E314 of de E19. Het woon-werk verkeer verloopt verspreid in de tijd. Dagelijks komen 141 personen met de wagen naar het werk (= 282 bewegingen). Er is voldoende parkeergelegenheid voor alle wagens.
6.6.2
Effectbeschrijving en –beoordeling De potentiële effecten van het project op de mens kunnen in verschillende categorieën onderverdeeld worden, namelijk: •
gezondheidseffecten;
•
diverse vormen van hinder;
24/29
•
mobiliteitseffecten;
•
veiligheidseffecten.
11/004834
Gezondheidseffecten De emissies van de stationaire bronnen van Brouwerij Haacht nemen in de geplande situatie af door de overschakeling van zware fuel naar aardgas als brandstof voor de stoomketels. De immissiebijdrage van de transportactiviteiten wijzigt niet in de geplande situatie. Hoewel de omwonenden van het bedrijf en langsheen de transportroute blootgesteld worden aan beperkte concentraties SO2, NO2 en PM10 als gevolg van de activiteiten van Brouwerij Haacht, worden geen merkbare gezondheidseffecten verwacht als gevolg hiervan. De luchtkwaliteits-doelstellingen, die gericht zijn op de bescherming van de gezondheid van de mens, worden immers niet overschreden. Ook via bodem en grondwater, oppervlaktewater of biologische agentia worden geen gezondheidseffecten verwacht. Hinder Er zijn noch bij de afdeling milieuinspectie, noch bij de gemeenten Boortmeerbeek, Haacht, Kampenhout of het bedrijf zelf klachten bekend ten aanzien van Brouwerij Haacht. Bij Brouwerij Haacht is er momenteel één relevante bron met betrekking tot geuremissies, meer bepaald de schouw van de kookketel van de bierproductie. Momenteel doet zich geen geurhinder voor, maar wanneer de bierproductie in de geplande situatie toeneemt, bestaat wel de mogelijkheid dat de streefwaarde voor geuremissie overschreden wordt in een beperkt gebied van de woonzone Wespelaar en ter hoogte van het VEN-gebied aan de overzijde van de spoorweg. In de praktijk betekent dit dat er in dit gebied mogelijk geur kan waargenomen worden, zonder dat dit aanleiding geeft tot een hindergevoel. De koffiebranderij zal ook geen aanleiding geven tot geurhinder. Het huidige geluidsklimaat werd bepaald door geluidsmetingen op drie locaties: ter hoogte van een woning aan de Provinciesteenweg nr. 28 (MP1), een woning aan de Wespelaarsebaan nr. 209 (MP2) en een woning aan de Fabrieksweg nr. 6 (MP3). Het omgevingsgeluid voldoet in alle meetpunten zowel overdag als ’s avonds en ’s nachts aan de milieukwaliteitsdoelstellingen. Het geluidsklimaat in meetpunt MP1 wordt sterk bepaald door het wegverkeer. Het geluidsklimaat in meetpunt MP2 wordt bepaald door de bedrijfsactiviteiten van Brouwerij Haacht, in het bijzonder door de transportbewegingen van en naar de laad- en losplaatsen en door het wegverkeer op de Wespelaarsebaan. Het geluidsklimaat in meetpunt MP3 wordt vooral bepaald door de bedrijfsactiviteiten van Brouwerij Haacht. Ook het specifieke geluid van Brouwerij Haacht voldoet aan de Vlaremrichtwaarde. Enige hinder en psychosomatische effecten zoals stress en verhoogde bloeddruk voor de nabije omwonenden kan op basis van de gemeten en berekende geluidsniveaus niet volledig uitgesloten worden, maar tot op heden werden in dit opzicht in elk geval nooit klachten geuit. In de geplande situatie is de enige relevante wijziging op vlak van geluid de mogelijke bouw van een koffiebranderij. De koffiebranderij zal uitgerust worden met niet onbelangrijke geluidsbronnen (zoals een verbrandingsinstallatie (aanwezigheid van een schoorsteen) en ventilatievoorzieningen (ventilatoren) en door de aanwezigheid van nabij gelegen woningen kan geluidshinder niet zondermeer uitgesloten worden. Daarom wordt de aanbeveling gegeven om minstens een aantal randvoorwaarden in beschouwing te nemen en wordt voorgesteld bij de bouw van de koffiebranderij een geluidsstudie te laten uitvoeren zodat eventuele geluidshinder naar de dichtste woningen kan vermeden worden.
25/29
11/004834
Brouwerij Haacht is al sinds 1898 in Boortmeerbeek gevestigd en kan beschouwd worden als industrieel erfgoed. Het merendeel van de gebouwen bestaat sinds het begin van de jaren twintig met de typerende industriële wat donkere stijl. Het bedrijf bevindt zich in een bebouwde omgeving waardoor de zichtbaarheid vanuit de omgeving beperkt wordt. Het element dat het meeste opvalt vanuit de omgeving is een schouw die niet meer in gebruik is. In de geplande situatie zal het uitzicht van Brouwerij Haacht enkel wijzigen indien de koffiebranderij effectief gebouwd wordt. De koffiebranderij kan visueel afgeschermd worden van de omgeving via een groenbuffer. Mobiliteitseffecten Het aantal wegtransporten bedraagt in de huidige situatie gemiddeld 95 per dag. Dit aantal zal in de geplande situatie toenemen tot maximaal 113 per dag. De transportroutes wijzigen niet. De bijdrage van Brouwerij Haacht tot de totale verkeersstroom op de N21 en N26 is zowel in de referentiesituatie als in de geplande situatie relatief beperkt, maar de aansluiting van het bedrijf op de N21 is niet optimaal. Zo is er bvb. geen afslagstrook voorzien voor vrachtwagens die het terrein wensen op te rijden vanuit de richting van Kampenhout. In het kader van een PRUP dat in opmaak is voor de herinrichting van de stationsomgeving Haacht wordt gekeken naar oplossingen voor het opheffen van de overweg ter hoogte van het station. Dit zal de doorstroming op de N21 ten goede komen. Bij de uiteindelijke opmaak van het ontwerp zal ook gekeken worden naar een verbeterde ontsluiting van Brouwerij Haacht op de N21, maar daarvoor zijn nog geen concrete plannen beschikbaar. Momenteel verlopen alle transporten van een naar Brouwerij Haacht via de weg. Het bedrijf houdt echter de optie open om een deel van de transporten per spoor te laten verlopen open in geval zich in dit opzicht opportuniteiten zouden voordoen Veiligheid Om de aanwezige veiligheidsrisico’s te beheren zijn zowel structurele als organisatorische maatregelen uitgewerkt. Er kan dan ook gesteld worden dat het veiligheidsrisico voor de omwonenden aanvaardbaar is. De veiligheidssituatie wijzigt niet als gevolg van de geplande uitbreiding.
6.6.3
Milderende maatregelen De impact van Brouwerij Haacht op de gezondheid en het welzijn van de omwonenden is beperkt en er worden dan ook geen specifieke milderende maatregelen voorgesteld voor de referentiesituatie. De koffiebranderij die mogelijk gebouwd zal worden, zal uitgerust worden met niet onbelangrijke geluidsbronnen (zoals een verbrandingsinstallatie (aanwezigheid van een schoorsteen) en ventilatievoorzieningen (ventilatoren) en door de aanwezigheid van nabij gelegen woningen kan geluidshinder niet zondermeer uitgesloten worden. Daarom wordt de aanbeveling gegeven om minstens een aantal randvoorwaarden in beschouwing te nemen en wordt voorgesteld bij de bouw van de koffiebranderij een geluidsstudie te laten uitvoeren zodat eventuele geluidshinder naar de dichtste woningen kan vermeden worden.
26/29
7
11/004834
Besluit De activiteiten van Brouwerij Haacht, waar naast bier ook mineraalwater en frisdrank (limonade, cola) geproduceerd wordt, zijn vergund tot 1 september 2011. De aanvraag tot herverguning moet uiterlijk op 1 september 2010 ingediend worden. De productiecapaciteit die zal aangevraagd worden is als volgt: •
bier: 1.250.000 hl of 125 miljoen liter bier (afgevulde capaciteit) per jaar;
•
mineraalwater en frisdrank: 300.000 hl of 30 miljoen liter per jaar;
Als bijkomende activiteit levert Brouwerij Haacht ook koffie aan horecazaken. De koffie wordt verpakt aangekocht en samen met het transport van de overige producten verdeeld. Het gaat om een proefproject dat in 2008 werd opgestart. Indien dit project succesvol blijkt te zijn, zal Brouwerij Haacht in de toekomst de koffie zelf branden en verpakken te Haacht. Het gaat om een kleinschalig project. De productiecapaciteit van de koffiebranderij zal maximaal 500 ton per jaar bedragen. Momenteel wordt jaarlijks ca. 25 ton koffie verdeeld. Deze hoeveelheid zal vermoedelijk nog toenemen aangezien dit project nog niet in alle horecazaken waar Brouwerij Haacht aan levert, werd geïntroduceerd. Enkele belangrijke milieuaspecten van de exploitatie van Brouwerij Haacht zijn het relatief grote grondwaterverbruik en de lozing van afvalwater op eerder kleine waterlopen (Leibeek en Weesbeek). Voor beide aspecten voldoet het bedrijf wel aan BBT. Brouwerij Haacht beschikt over een eigen grondwaterwinning met een vergund debiet van 720.000 m³/jaar, verdeeld over twee watervoerende lagen: 700.000 m³/jaar uit het Brusseliaan en 20.000 m³/jaar uit het Landeniaan. Ook in de geplande situatie zullen deze hoeveelheden volstaan. De impact van de grondwaterwining in het Brusseliaan op de bovenste watervoerende laag bedraagt slechts 6 cm ter hoogte van de winning en 18 cm op de meest beïnvloede plaats. De impact op andere winningen in het Brusseliaan is eveneens zeer beperkt en bedraagt 0,8 meter ter hoogte van de meest nabijgelegen winning. Ook de impact van de winning in het Landeniaan is gering. De maximale grondwaterverlaging ter hoogte van de dichtst bijgelegen bestaande winning in dezelfde watervoerende laag bedraagt slechts 0,4 m. Er is ook quasi geen invloed van de winning in het Landeniaan op de waterpeilen in het Brusseliaan. De waterwinning voldoet aan alle bijzondere voorwaarden uit de milieuvergunning en geeft geen aanleiding tot verdroging in het nabijgelegen VENgebied of andere verdrogingsgevoelige gebieden. Brouwerij Haacht beschikt over gescheiden rioleringssystemen voor de opvang van hemelwater, bedrijfsafvalwater en sanitair afvalwater. Het bedrijfsafvalwater, sanitair afvalwater en mogelijk verontreinigd hemelwater (regenwater dat neervalt op de parkings, de betonverharding en verharde wegen) wordt naar de waterzuiveringsinstallatie geleid en na zuivering, via een buffervijver, in de Leibeek geloosd. De Leibeek is een waterloop met een relatief klein debiet die uitmondt in de Weesbeek, vlak voor de monding van de Weesbeek in de Dijle. De lozing van het bedrijfsafvalwater van Brouwerij Haacht heeft voor de Leibeek vooral een impact op de BZV, CZV en de concentraties Kjeldahl-N en totaal P. Aangezien de waterkwaliteit van de Leibeek opwaarts van het lozingspunt regelmatig slechter is dan afwaarts, wordt de impact van Brouwerij Haacht voor deze parameters als matig beoordeeld. Voor de Weesbeek heeft de lozing vooral een impact op de Kjeldahl-N en totaal P-concentratie. Ook hier is er sprake van een matig negatieve impact. De relatief grote bijdragen van Brouwerij Haacht zijn vooral het gevolg van het feit dat het bedrijf op een kleine waterloop loost, maar er zijn hiervoor niet echt alternatieven. De belangrijkste milderende maatregelen die door Brouwerij Haacht kunnen voorzien worden,
27/29
11/004834
zijn een beperking van het waterverbruik en een goede werking van de waterzuivering. Brouwerij Haacht voldoet op dit vlak aan BBT zodat geen bijkomende maatregelen voorgesteld worden. De lozing van Brouwerij Haacht levert een matige bijdrage tot de afvoer van de Leibeek en een een beperkte bijdrage tot de afvoer van de Weesbeek. De vallei van de Leibeek wordt grotendeels aangeduid als overstromingsgevoelig. Het bijkomende lozingsdebiet van Brouwerij Haacht is echter beperkt zodat ook de impact op het overstromingsrisico waarschijnlijk beperkt zal zijn. De impact op de afvoer van de Weesbeek zal niet merkbaar zijn. Pieklozingen zijn niet aan de orde aangezien Brouwerij Haacht over een bufferbekken en een buffervijver beschikt om dergelijke lozingen uit te middelen. Er wordt geen merkbare impact verwacht op de waterkwaliteit of de afvoer van de Dijle. De lozing van de brouwerij leidt niet tot negatieve effecten voor de aanwezige vissoorten en andere waterorganismen. De verharde oppervlakte zal in de toekomstige situatie niet toenemen, ook niet na de bouw van een koffiebranderij. Het terreingedeelte waar deze koffiebranderij gebouwd zal worden, is immers ook nu al verhard met asfalt. Het hemelwater dat op deze oppervlakte neervalt, wordt momenteel afgevoerd naar de waterzuivering en gecontroleerd geloosd vanuit de buffervijver. Er zal dus niet meer hemelwater afgevoerd moeten worden dan in de huidige situatie. De atmosferische emissies (SO2, NOx, CO en stof) zullen in de geplande situatie significant dalen, voornamelijk als gevolg van het volledig overschakelen van extra zware stookolie naar aardgas als brandstof voor de stoomketels. De potentiële emissies van geur stijgen wel t.o.v. de huidige situatie en dit omwille van de verhoogde bierproductie en de emissies van de koffiebranderij. De geuremissie van de bierproductie kan de streefwaarde voor geuremissie in de geplande situatie in een beperkt gebied overschrijden. In de praktijk betekent dit dat er in dit gebied mogelijk geur kan waargenomen worden, zonder dat dit aanleiding geeft tot een hindergevoel. Ook voor de koffiebranderij wordt geen geurhinder verwacht. De impact van de emissies als gevolg van de activiteiten van de brouwerij op de luchtkwaliteit is zowel in de referentie- als in de geplande situatie aanvaardbaar. Voor de polluenten SO2 en NO2 wordt voor de geplande situatie een verwaarloosbare bijdrage tot de kwaliteit van de omgevingslucht berekend. Ook de bijdrage tot de verzurende depositie ter hoogte van het Spilbos blijft in de geplande situatie lager dan 1% van de totale verzurende depositie op deze locatie. Met betrekking tot de immissiebijdrage van transport dient in de geplande situatie niet met een stijging van de immissiebijdrage als gevolg van het transport van en naar brouwerij Haacht rekening gehouden te worden. Voor NO2 bedraagt de bijdrage van Brouwerij Haacht zowel in de huidige als in de toekomstige situatie 1 µg/m³, voor PM10 minder dan 1 µg/m³. Er worden dan ook geen gezondheidseffecten verwacht als gevolg van de atmosferische emissies van Brouwerij Haacht. De luchtemissies van de brouwerij zijn ook te beperkt om directe of indirecte (via zure depositie) effecten op de natuur te veroorzaken. Het huidige geluidsklimaat werd bepaald door geluidsmetingen op drie locaties: ter hoogte van een woning aan de Provinciesteenweg nr. 28 (MP1), een woning aan de Wespelaarsebaan nr. 209 (MP2) en een woning aan de Fabrieksweg nr. 6 (MP3). Het omgevingsgeluid voldoet in alle meetpunten zowel overdag als ’s avonds en ’s nachts aan de milieukwaliteitsdoelstellingen. Het geluidsklimaat in meetpunt MP1 wordt sterk bepaald door het wegverkeer. Het geluidsklimaat in meetpunt MP2 wordt bepaald door de
28/29
11/004834
bedrijfsactiviteiten van Brouwerij Haacht, in het bijzonder door de transportbewegingen van en naar de laad- en losplaatsen en door het wegverkeer op de Wespelaarsebaan. Het geluidsklimaat in meetpunt MP3 wordt vooral bepaald door de bedrijfsactiviteiten van Brouwerij Haacht. Ook het specifieke geluid van Brouwerij Haacht voldoet aan de Vlaremrichtwaarde. Enige hinder en psychosomatische effecten zoals stress en verhoogde bloeddruk voor de nabije omwonenden kan niet volledig uitgesloten worden, maar tot op heden werden in dit opzicht in elk geval nooit klachten geuit. In de geplande situatie is de enige relevante wijziging op vlak van geluid de mogelijke bouw van een koffiebranderij. De koffiebranderij zal uitgerust worden met niet onbelangrijke geluidsbronnen en door de aanwezigheid van nabij gelegen woningen kan geluidshinder niet zondermeer uitgesloten worden. Daarom wordt de aanbeveling gegeven om minstens een aantal randvoorwaarden in beschouwing te nemen en wordt voorgesteld bij de bouw van de koffiebranderij een geluidsstudie te laten uitvoeren zodat eventuele geluidshinder naar de dichtste woningen kan vermeden worden. In de vallei van de Leibeek is de geluidsbijdrage van Brouwerij Haacht ondergeschikt aan de geluidshinder veroorzaakt door het spoorverkeer en in mindere mate het wegverkeer waardoor de impact van de brouwerij verwaarloosbaar is. Brouwerij Haacht is enkel bereikaar via de weg. Producten en grondstoffen worden uitsluitend aan- en afgevoerd per vracht- en per tankwagen. Transport per spoor of per schip is niet mogelijk gezien de logistiek hiervoor ontbreekt. Brouwerij Haacht is wel gesitueerd langs de spoorlijn Leuven-Mechelen, maar er wordt momenteel geen gebruik gemaakt van vervoer via het spoor, enerzijds omdat de infrastructuur hiervoor ontbreekt en anderzijds omdat dit bvb. voor de transporten naar de bierhandelaars waar Brouwerij Haacht aan levert niet haalbaar is. De transporten vinden plaats van maandagochtend ca. 5u tot vrijdagavond 20u. Ook ’s nachts zijn transporten mogelijk. De transporten verlopen via de N21 (Provinciesteenweg) naar de N26 en van daaruit naar de E314 of de E19. Het woonwerk verkeer verloopt verspreid in de tijd. Dagelijks komen 141 personen met de wagen naar het werk (= 282 bewegingen). Er is voldoende parkeergelegenheid voor alle wagens. Het aantal wegtransporten bedraagt in de huidige situatie gemiddeld 95 per dag. Dit aantal zal in de geplande situatie toenemen tot maximaal 113 per dag. De transportroutes wijzigen niet. De bijdrage van Brouwerij Haacht tot de totale verkeersstroom op de N21 en N26 is zowel in de referentiesituatie als in de geplande situatie relatief beperkt, maar de aansluiting van het bedrijf op de N21 is niet optimaal. Zo is er bvb. geen afslagstrook voorzien voor vrachtwagens die het terrein wensen op te rijden vanuit de richting van Kampenhout. In het kader van een PRUP dat in opmaak is voor de herinrichting van de stationsomgeving Haacht wordt gekeken naar oplossingen voor het opheffen van de overweg ter hoogte van het station. Dit zal de doorstroming op de N21 ten goede komen. Bij de uiteindelijke opmaak van het ontwerp zal ook gekeken worden naar een verbeterde ontsluiting van Brouwerij Haacht op de N21, maar daarvoor zijn nog geen concrete plannen beschikbaar. Momenteel verlopen alle transporten van een naar Brouwerij Haacht via de weg. Het bedrijf houdt echter de optie open om een deel van de transporten per spoor te laten verlopen open in geval zich in dit opzicht opportuniteiten zouden voordoen Brouwerij Haacht is al sinds 1898 in Boortmeerbeek gevestigd en kan beschouwd worden als industrieel erfgoed. Het merendeel van de gebouwen bestaat sinds het begin van de jaren twintig met de typerende industriële wat donkere stijl. Het bedrijf bevindt zich in een bebouwde omgeving waardoor de zichtbaarheid vanuit de omgeving beperkt wordt. Het element dat het meeste opvalt vanuit de omgeving is een voormalige schouw. In de geplande situatie zal het uitzicht van Brouwerij Haacht enkel wijzigen indien de
29/29
11/004834
koffiebranderij effectief gebouwd wordt. De koffiebranderij kan visueel afgeschermd worden van de omgeving via een groenbuffer. Om de aanwezige veiligheidsrisico’s te beheren zijn zowel structurele als organisatorische maatregelen uitgewerkt. Er kan dan ook gesteld worden dat het veiligheidsrisico voor de omwonenden aanvaardbaar is. De veiligheidssituatie wijzigt niet als gevolg van de geplande uitbreiding. Conclusie Rekening houdend met het bovenstaande is de conclusie dat het project haalbaar is voor het milieu. Er worden voor de huidige situatie geen specifieke milderende maatregelen voorgesteld. De eventuele bouw van de koffiebranderij moet gepaard gaan met een geluidsstudie om mogelijke geluidshinder naar de nabijgelegen woningen te beperken. Daarnaast dient er blijvende aandacht besteed te worden aan een beperking van het waterverbruik en de performantie van de waterzuivering.
