Bouwerij van een brouwerij Al meerdere jaren werd er bier gebrouwen in de garage. Daar stond een aanrecht met aansluiting op de waterleiding en het riool. De apparatuur, ketels e.d. stonden onder plastic in dezelfde hoek en als er niet werd gebrouwen stonden de fietsen en andere zaken er ook, het is tenslotte een garage. Nou wil het geval dat mijn garage 60m2 is, in L vorm. De auto staat in het grootste deel en het brouwen vond plaats in een kleiner deel van de garage en enkele jaren terug ontstond de wens om een aparte brouwruimte te hebben. Het blijft toch lastig als je eerst de halve garage moet uitruimen om te kunnen brouwen. Daarnaast blijf je maar schoonmaken en de hulpapparatuur staat op zolder. Je bent toch nog al wat tijd kwijt aan de voorbereiding voor een brouw. De brouwperiode is van de herfst tot het voorjaar, de koude tijd van het jaar, brouwen in de garage betekent dat je in een relatief koude ruimte staat, ondanks dat de garage volledig geïsoleerd is, spouwmuren, dak, enz. Afijn, als je druk bezig bent word je ook wel warm . . . daarnaast geeft het brouwsel ook wel warmte af. Toch bleef het idee groeien. Schetsjes maken, meten, nog een schetsje, nog een idee, het heeft slechts 2 jaar geduurd aleer de start van de b(r)ouw van start ging. 1
De plaats van de wanden en daarmee de vloeroppervlakte was redelijk snel bepaald. Eigenlijk komt het er op neer dat het voeteneind van de ‘laars’ zou moeten worden omgetoverd tot brouwruimte met voldoende doorloopruimte om de garage en de woning via de achterdeur binnen te kunnen gaan. De brouwruimte is 3 x 3 meter geworden en het plafond is direct onder de dakbalken aangebracht. Het bouwen start met het uitzetten van de plaats van de wanden en het leggen van funderingsbalken en staanders om de wand stevigheid te geven. Tevens zijn de wanden uiteraard voor het herbergen van al het benodigde leidingwerk. Onze garage heeft een vrije overspanning van 5 meter, dus zonder kolom en het dak wordt ter plaatse ondersteund door een stalen draagbalk. Om het water wat zich op het dak kan verzamelen, af te voeren naar de dakrand en de afvoeren, wordt een dergelijk dak altijd in een ‘toog’ gelegd. Dat betekent dat er een bepaalde bolling in het dak zit en tevens schuin afloopt naar de zijkanten. Eigenwijs als ik ben wil ik in de brouwerij alles zoveel mogelijk recht en waterpas hebben. Na wat gepuzzel kwam ik er op uit dat ik dit in het plafond zou moeten oplossen. 2
Het opbouwen van de wanden gaat vrij snel. Een balk op de vloer, een balk tegen het dak en wat staande balken ertussen en wat dwarsverbindingen om een en ander stevigheid te geven. In mijn oneindige wijsheid ben ik een tegenstander van gips platen als wand. Voornamelijk omdat het over het algemeen gehorig blijft en je nogal wat voorzieningen moet treffen om iets op te kunnen hangen, zeker wanneer het zwaar is. Omdat de indeling nog niet 100% was ingevuld en ik mij niet wou vastpinnen op vaste ophangplaatsen heb ik er voor gekozen om de wanden te voorzien van 18mm dik multiplexplaten. Even gehorig als gips, echter, als je wat wilt bevestigen in de muur, kun je dat overal doen zonder speciale vlinderpluggen etc. Nadat de muren waren geplaatst, met een raam aan de garagezijde en een deuropening, altijd handig om een ruimte in en uit kunnen gaan, was het tijd voor het bepalen van de diverse aansluitingen als water en elektra. Het zal bij iedereen wel een bekend fenomeen zijn dat de aansluiting altijd op de verkeerde plaats zitten. Waar jij een lamp wilt is geen stopcontact of plafondaansluiting. Ga je een bestaande keuken vervangen door een nieuwe moeten ook alle aansluitingen weer worden verlegd. Ik blijf eigenwijs en wil van te voren goed overdenken en bepalen waar welke aansluiting komt. Alleen. . . . ik wou natuurlijk meer. Het is de bedoeling dat het een brouwerij wordt waarbij bepaalde aansluitingen overeen moeten 3
komen met mijn specifieke apparatuur en aansluitingen. Klein voorbeeldje: ik koel mijn wort met opgevangen regenwater. De regenton staat buiten, met slangen e.d. werd de aansluiting via de buitendeur gelegd om te koelen. Als ik Wirwar onder het aanrecht toch ging bouwen moesten de aansluitingen voor het koelwater in de brouwerij voorhanden zijn zonder allemaal slangen naar buiten. Voor het schoonmaken van de diverse onderdelen en voor het spoelwater heb ik een close-in boiler beschikbaar van 15 liter 85grd. Hiervoor moesten er dus diverse aansluitingen beschikbaar zijn. Voor het bepalen van het aantal liters maisch - en spoelwater gebruik ik een flowmeter met digitale uitlezing op afstand. Dat betekent dat de aanvoer vóór de boiler al moet worden gemeten, allemaal hoofdbrekens welke een oplossing behoefden. Het RVS aanrecht, van 2 meter lang, moest uiteraard ook weer worden gebruikt, alleen, nu een vaste opstelling dus de wielen moesten er weer onderweg. Naast de standaard kraan wou ik ook een kraan voor het spoelen van flessen etc. Ik ben inderdaad veeleisend. Verbetert dat mijn brouwsels?? Nee, niet echt, het is alleen wel veel fijner werken en, ik moet eerlijk 4
zijn, ik mag graag b(r)ouwen. Het bouwen van zo’n ‘Bryghus’ geeft enorm veel voldoening en je hebt wat om handen. Terug naar de bouw; alle leidingen moesten of worden ingefreesd in de stenen muur of in de nieuw te bouwen wanden. Het waterleidingwerk heb ik uitgevoerd in kunststof buis gelijk de huidige installateurs dat plachten te doen. Het werkt fantastisch. De benodigde gereedschappen kon ik van mijn neef lenen. Wie wel eens een sleuf in een muur heeft gefreesd weet dat dit enorm veel stof geeft. Tot in de slaapkamer op 2 hoog achter, ligt dit fijne muurstof. Op het eerste gezicht leken de wanden van de buitenmuren voldoende vlak om er direct het tegelwerk op aan te brengen, echter, toen ik er met mijn neus bovenop zat om de leidingen er in te frezen zag ik wel grote oneffenheden. Ik zag twee mogelijkheden, de muren uitvlakken door te schuren of door stucwerk of de muren voorzien van een voorzetwand. Ik heb voor een tussenoplossing gekozen. Een voorzetwand op regelwerk geeft een verkleining van de ruimte en weer van die akelige gipswanden waar je niks aan kunt ophangen. Omdat de muren waren opgemetseld met kalkzandsteen heb ik een proefje gedaan door wat gaatjes te boren en er geharde schroeven in te draaien, zonder plug. Het bleek dat dit een uitermate sterke bevestiging gaf. Zo bedacht zo uitgevoerd. Gipsplaten gekocht, de achterkant van de gipsplaten voorzien van wandtegellijm om een nog betere hechting op de kalkzandsteenmuur te verkrijgen en het geheel direct op de muur vastgeschroefd. Ik had wat gipsplaat over en heb de houten wanden 5
er ook van voorzien. Tegelen op gipsplaat gaat nou altijd heel gemakkelijk. De bedachte indeling betekende direct ook duidelijkheid over de plaatsen van aansluitingen voor gas, water, elektra en afvoer. Er moesten niet te weinig stopcontacten zijn en er moest ook een afzuigkap komen, met afvoer naar buiten. Wat netwerk aansluitingen zou wellicht in de toekomst ook wel handig zijn. Om wateraansluitingen beschikbaar te hebben voor het brouwen en schoonmaken en omdat deze makkelijk ‘omschakelbaar’ moesten zijn, heb ik een schakelbord bedacht met daarop 3 kranen, 1 voor koud water (met volume meting), 1 met warm water, (vanaf de CV, zonder volume meting) en de derde vanaf de boiler (ook met volume meting). De bouw startte in oktober schakelbord 2008. In de winter van 2008 op 2009 kwamen mijn vrouw en ik op het onzalige idee om de bestaande keuken te gaan vervangen door een nieuwe. Een forse streep door de tijdsplanning voor mijn brouwerij. Omdat ik toch al handig wordt geacht te zijn moest de ombouw van de oude keuken naar de nieuwe ook nog even worden gedaan. Keukenblok slopen, nieuwe leidingen leggen en bestaande verleggen en infrezen en afwerken. De plaatsing van de nieuwe keuken hebben we laten 6
doen. Alleen . . . als we een nieuwe keuken krijgen moet het plafond eigenlijk ook en laten we de hal dan ook meteen maar doen, we zijn toch bezig. Zo heb je de schilder over de vloer, de timmerman, de stukadoor en tussentijds ook de cv nog maar even vervangen . . . kortom de bouw van de brouwerij heeft een half jaar stilgelegen. Afgelopen zomer (2009) weer van start gegaan en na wat maanden noeste arbeid, alles moest nu wijken voor de brouwerij, is hij gebruiksgereed en heb ik op 27 december mijn eerste brouw kunnen doen in de nieuwe ruimte. Al met al ben ik tevreden over het gebouwde resultaat. Alles bij de hand, een groot aanrecht met dubbele spoelbak, een groot werkblad om van alles op te zetten ter voorbereiding, veel kastruimte, (de oude keuken is deels hergebruikt in de brouwerij), alle apparatuur netjes bij elkaar en als het koud is kan er ook nog een elektrische kachel worden gebruikt. Uiteraard zijn er wel enkele concessies gedaan maar ik verwacht dat ik veel brouwplezier zal hebben aan dit bouwproject.
Ketels, apparatuur en dergelijke
Gerrit Admiraal 7
