79 Uitg
ave
aart jaargang 18, m van d e Vere niging
2008
lh Detai van Gepensioneerden uit de
ande
010 20e jaargang, oktober 2
In dit nummer: Principiële doorbraak medezeggenschap 1 Hema opnieuw
3
Van de Voorzitter
4
Uittreksel uit Jaarverslag Bpf-D 2009
6
Pensioenmaatregel Donner treft Bpf-D niet
8
In memoriam W. Goedhart
9
Begrippenlijst Pensioenen
10
Korten op pensioenen is uiterste middel
15
Ministerie onderzoekt topsalarissen
16
DNB wil eigen straatje schoonvegen 17 Het laatste pensioen taboe geslecht 18 Prikbord 20 Digitale Nieuwsbrief augustus 2010
23
Nuttige adressen
25
Adreswijzigingen doorgeven
26
Reacties 27 Welke fondsen moeten misschien korten?
28
Hogere eigen bijdrage zorgverzekeringen 31 Colofon 32
Erwin Nypels, oud politicus D ‘66
Principiële doorbraak in medezeggenschap gepensioneerden Tweede Kamer aanvaardt
John M.H. Bogers
wetsvoorstel medezeggenschap in pensioenfondsbesturen!
D
onderdagavond 1 juli 2010 heeft de Tweede Kamer het initiatiefwetsvoorstel van de Kamerleden Fatma Koser Kaya (D66) en Stef Blok (VVD) met name over de medezeggenschap van gepensioneerden in de besturen van pensioenfondsen aanvaard. Een doorbraak in de medezeggenschaps verhoudingen! Voor stemden de fracties van VVD, PVV, D66, GroenLinks, SGP en Partij voor de Dieren. Tegen de fracties van PvdA, CDA, SP en ChristenUnie. Daaraan voorafgaand was het sterk beperkende en negatieve amendement van de fracties van CDA, PvdA en ChristenUnie door een grote meerderheid verworpen. Eenzelfde lot onderging het amendement van de SP-fractie om te komen tot een zetelverdeling binnen de besturen van pensioenfondsen van 1/3, 1/3 en 1/3 voor zowel werkgevers en werknemers als gepensioneerden. De hoofdstrekking van het wetsvoorstel is door de lang-durige Kamerbehandeling en de pogingen tot amendering uiteindelijk niet aangetast. Integendeel de lees verder op bladzijde 2
l
OUTFIT Nummer 79 - Oktober 2010
betekenis van het wetsvoorstel is zelfs toegenomen doordat als gevolg van de pleidooien van de fracties van CDA, PvdA, GroenLinks en D66 in het wetsvoorstel een wettelijke grondslag is opgenomen voor het streven naar meer diversiteit in de samenstelling van de fondsbesturen. Het gaat daarbij speciaal om jongeren en vrouwen. De initiatiefnemers hebben verder ook één voorstel uit het amendement van fracties van CDA, PvdA en ChristenUnie in een nota van wijziging overgenomen. De drie fracties hadden voorgesteld om te regelen dat de benoeming van de vertegenwoordigers van de gepensioneerden in het bestuur van een ondernemings- of bedrijfstakpensioenfonds plaats vindt na verkiezing waarbij de gepensioneerden ook externe deskundigen als kandidaten kunnen stellen. De nota van wijziging legt dit vast. Momenteel is 70% van de gepensioneerden, voornamelijk in bedrijfstakpensioenfondsen, niet in het bestuur van hun pensioenfondsen vertegenwoordigd. Het initiatiefwetsvoorstel wil aan deze voorwereldlijke toestand een einde maken. De NBP heeft als eerste bond in ons land 42 jaar geleden de kat de bel aangebonden door een vertegenwoordiging van de gepensioneerden te vragen in de toenmalige raad van toezicht van pensioenfonds ABP. Sindsdien heeft de bond, eerst vrijwel alleen, en later met een groeiende steun van de andere ouderen- en gepensioneerdenorganisaties, consequent voor structurele wetgeving op dit gebied gepleit. Door de aanneming van het initiatiefwetsvoorstel door de Tweede Kamer op 1 juli 2010 is dus ook voor de NBP een mijlpaal bereikt! Dit werd overigens mogelijk door de nieuwe krachtsverhoudingen in dit college, hetgeen het nut van verkiezingen aantoont! Hieronder volgt een samenvatting van het initiatiefwetsvoorstel Koser Kaya / Blok zoals dit door de Tweede Kamer is aangenomen: • De gepensioneerden van zowel bedrijfstakpensioenfondsen als ondernemingspensioenfondsen krijgen, evenals de werknemers, een wettelijk afdwingbaar recht op vertegenwoordiging in de besturen van hun fondsen. De gepensioneerden en de werknemers zijn daarbij vertegenwoordigd evenredig aan hun aantallen binnen het fonds. Wanneer de betrokken partijen bij het fonds het daarover eens zijn, kan een ander verdelingscriterium gekozen worden (regelend recht). In samenhang met de wijziging van de pariteitsbepalingen (zie hieronder) wordt het daardoor
•
•
•
•
2
ook mogelijk een zetelverdeling in een bestuur af te spreken tussen werkgevers, werknemers en gepensioneerden van 1/3, 1/3 en 1/3. Het recht op vertegenwoordiging in het bestuur van hun fonds wordt voor de gepensioneerden gerealiseerd, hetzij doordat het fondsbestuur op eigen initiatief hiertoe een besluit neemt, hetzij doordat een meerderheid van de gepensioneerden zich daarvoor uitspreekt in een schriftelijke raadpleging met een respons van ten minste 10%. De wet bevat criteria die aangegeven wanneer een dergelijke raadpleging gehouden moet worden. De uitslag van de raadpleging heeft geen gevolgen voor het al dan niet voortbestaan van de deelnemersraad bij het pensioenfonds. De benoeming van de vertegenwoordigers van de gepensioneerden in het bestuur van een ondernemingsof bedrijfstakpensioenfonds vindt plaats na een verkiezing waarbij de gepensioneerden ook externe deskundigen van buiten hun eigen kring kandidaat mogen stellen. Het wetsvoorstel opent tevens voor de werknemers van ondernemingspensioenfondsen de mogelijkheid om bij bestuursverkiezingen externe kandidaten te stellen. (Voor de werknemers van bedrijfstakpensioenfondsen bevat de Pensioenwet hiervoor momenteel geen belemmeringen.) De pariteitsbepalingen voor de besturen van de bedrijfstakfondsen worden gelijkgetrokken met de pariteitsbepalingen uit de oude en nieuwe wetgeving voor de besturen van de ondernemingspensioenfondsen. Dit houdt in dat de vertegenwoordigers van de werknemers en van de gepensioneerden tezamen recht hebben op ten minste evenveel zetels als de vertegenwoordigers van de werkgevers (regelend recht). Hierdoor is het mogelijk dat de betrokken partijen in een pensioenfonds afspreken dat de nieuwe vertegenwoordigers van de gepensioneerden niet in de plaats van, maar naast die van de werknemers komen. Tevens kan hierdoor worden afgesproken dat in het bestuur van een fonds het aantal vertegenwoordigers van de werkgever(s) wordt vastgesteld op minder dan de helft wanneer bij voorbeeld de risico’s van de werkgever(s) in de pensioenregeling belangrijk zijn beperkt. Het streven naar meer diversiteit bij de pensioenfondsbesturen, met name ten aanzien van vrouwen en jongeren, krijgt een wettelijke grondslag. Daartoe wordt bepaald dat in de besturen van bedrijfstak- en
OUTFIT Nummer 79 - Oktober 2010
ondernemingspensioenfondsen de belanghebbenden op een evenwichtige wijze vertegenwoordigd dienen te zijn. Onder een evenwichtige vertegenwoordiging van de belanghebbenden wordt verstaan dat het bestuur van een pensioenfonds wat betreft de samenstelling moet aansluiten bij de diversiteit van het verzekerdenbestand. Er wordt van uitgegaan dat voor de uitwerking hiervan een convenant wordt gesloten tussen de betrokken centrale belangenorganisaties. • Bedrijfstak- en ondernemingspensioenfondsen worden verplicht om op verzoek van werknemers of een vereniging van werknemers mee te werken aan de verstrekking van informatie aan de werknemers van het fonds over het voornemen tot oprichting of over het bestaan van een vereniging van werknemers. Eenzelfde verplichting bestaat voor deze fondsen bij een verzoek van gepensioneerden of een vereniging van gepensioneerden mee te werken aan de verstrekking van informatie aan de gepensioneerden van het fonds over het voornemen tot oprichting of over het bestaan van een vereniging van gepensioneerden.
• Een minderheid van 30% van de leden van de deelnemersraad krijgt een recht van beroep bij de ondernemingskamer van het gerechtshof te Amsterdam om te laten toetsen of door het bestuur de wettelijke verplichting tot evenwichtige belangenbehartiging voldoende inhoud is gegeven. Dit kan van betekenis zijn voor een minderheid zoals gepensioneerden of werknemers bij inkrimpende fondsen. Het wetsvoorstel moet uiteraard nog door de Eerste Kamer behandeld worden. Deze Kamer kan de inhoud echter niet meer veranderen. Uit de aanneming van het voorstel blijkt in ieder geval dat het tij ten gunste aan het keren is. De achterstelling van de gepensioneerden op het gebied van de medezeggenschap in hun eigen pensioenfondsen begon het karakter van discriminatie te krijgen. De samenleving laat nu blijken daar geen genoegen meer mee te nemen. Maar het motto blijft voorlopig nog: Laat Fatma en Stef hun karwei afmaken! Op naar de Eerste Kamer!
Hema opnieuw in de etalage dochtermaatschappij van de Bijenkorf richtte de Hema zich op de minder koopkrachtigen met lage prijzen, variërend van een stuiver tot twee kwartjes.
Hema gaat in de verkoop. De huidige eigenaar van de Hema warenhuizen, het Britse investeringsfonds Lion Capital, onderzoekt de mogelijkheden voor de verkoop van de Nederlandse winkelketen. Dat heeft Hema wereldkundig gemaakt. “Gezien Hema’s uitstekende vooruitzichten, denken we dat het nu voor Lion een goed moment is om de mogelijkheden voor een verkoop te onderzoeken” aldus een toelichting van Robert Darwent van Lion Capital. Na ruim 80 jaar oer-Nederlands te zijn geweest, kwam de Hema in 2007 in Britse handen. Nu wil Lion Capital er weer vanaf. Een overzicht. VAN SPRUITJESGEUR TOT HIP, DE ROOKWORST BLIJFT De Hollandsche Eenheidsprijzen Maatschappij Amsterdam (Hema) opende op 4 november 1926 haar eerste winkel aan de Kalverstraat in Amsterdam. Opgericht als
Eenvoudig Na de Tweede Wereldoorlog groeide de Hema snel. Het systeem van eenheidsprijzen werd losgelaten, maar de winkelketen bleef zich met eenvoudige producten voor bodemprijzen richten op het armere deel van de bevolking. Hema legde zich vooral toe op kleding, huishoudelijke artikelen en voedingswaren, die het onder eigen merk aan de man bracht. Spruitjesgeur Met de stijgende welvaart nam ook de kwaliteit van het assortiment toe. Het burgerlijke en saaie imago achtervolgde Hema evenwel nog lang. Vanaf de jaren 80 wist het Vervolg op pagina 32
3
OUTFIT Nummer 79 - Oktober 2010
Van de voorzitter komt aan dit vreselijke schouwspel en dat het gezonde verstand weer de boventoon gaat voeren. De meeste vergelijkingen gaan mank. Zo ook de vergelijking van het politieke gekibbel en de actuele bestaande situatie in pensioenland, maar toch! Ook nu laten partijen zoals onder andere DNB (de Nederlandse Bank), de Minister van Sociale Zaken Dhr. Donner, de meeste besturen van Pensioenfondsen, Vakbonden en “Deskundigen” geen kans onbenut om elkaar te beschuldigen als de veroorzaker van alle ellende. En dan wordt er net gedaan of de problemen waar we nu mee geconfronteerd worden zo ineens uit de lucht komen vallen, of zo u wilt helemaal op het conto geschreven kunnen en moeten worden van de recente crisis in de financiële wereld. Wat dacht u van de onacceptabele en onverantwoorde praktijken bij de pensioenfondsen die in de 90er jaren hebben plaatsgevonden? Wat is er toen, zelfs met instemming van de toenmalige Volksvertegenwoordiging onze 2e Kamer, “gegraaid” in de kassen van de meeste pensioenfondsen en zijn vele miljarden bij pensioenfondsen als “afroming” onttrokken aan de reserves om vervolgens terug te vloeien in de Staatskas en naar de diverse bedrijfssponsors. Men had toen ook geen boodschap aan de mening van de direct betrokkenen, de gepensioneerden, en het kwam de vakorganisaties toen goed uit de premieheffingen te kunnen verlagen. Verlaging van de premie waarvan nu is gebleken dat deze niet echt verantwoord was. Nu de problemen door een opeenstapeling van diverse oorzaken hoog opgelopen zijn komen de Nederlandse Bank en Minister Donner niet veel verder dan te roepen dat er “Afgestempeld” moet worden. Het lijkt zo voor de hand liggend te veronderstellen dat deze draconische maatregel waar gepensioneerden direct door getroffen worden, nu onontkoombaar is. Het is goed te kunnen vaststellen dat de meeste pensioenfondsen, zelfs nu tijdens de problemen op de financiële markten, hun vermogen feitelijk hebben kunnen zien stijgen. Toch is de dekkingsgraad bij een groot aantal pensioenfondsen gedaald tot een extreem laag niveau. Zodanig dat er voor een 14 tal fondsen geroepen wordt dat er maar “afgestempeld” moet worden.
John Bogers voorzitter
O
p de eerste plaats moet ik u helaas mededeling doen van het overlijden, op 93 jarige leeftijd, van mevrouw Wil Goedhart. Wil heeft mede aan de wieg gestaan bij de oprichting van onze vereniging van gepensioneerden van het toenmalige KBB concern. Elders in deze OutFit is een in memoriam opgenomen. In de OutFit van juli begon ik mijn voorwoord met…… Zo dat hebben we dan ook weer gehad. ……….. Die eerste zin uit mijn voorwoord duidde op de verkiezingen van 9 juni j.l. Wie had er nu kunnen denken dat het vormen van een regeringscoalitie zoveel voeten in de aarde zou hebben. Ja natuurlijk, de uitslag van de verkiezingen deed al vermoeden dat in de ontstane electorale verhoudingen een groot risico lag opgesloten en dat de vorming van een stabiel meerderheidskabinet geen eenvoudige zaak zou zijn. Dat er vervolgens een enorme politieke rituele dans zou volgen zoals we helaas met zijn allen hebben kunnen aanschouwen, dat had toch niemand verwacht en daar heeft ook niemand op zitten wachten. Wij zijn nu ruim 3 maanden verder en hebben niet meer resultaten kunnen zien dan onbegrip wantrouwen en afwijzen van elkaar als coalitiepartner. En dan hebben alle partijen de mond vol van de noodzaak tot snelle de vorming van een evenwichtig en stabiel kabinet, om de ernstige problemen waar ons land in verkeert het hoofd te kunnen bieden. Het is wel heel verrassend te kunnen constateren dat we niemand horen over de mogelijke schade die de BV Nederland, in deze periode van het moeten regeren met een demissionair kabinet, geleden heeft. Alles draait door en het lijkt ook nog eens redelijk goed te gaan. Laten we met zijn allen wel hopen dat er snel een einde
4
OUTFIT Nummer 79 - Oktober 2010
Gemakshalve worden als oorzaken voor de ontstane situatie de terugval in beleggingsresultaten, de lage rentestand en niet op de laatste plaats het gemis aan deskundigheid bij vele pensioenfondsbesturen genoemd. Natuurlijk zijn in meer of mindere mate de genoemde oorzaken van invloed op de bestaande situatie. Wat echter vreemd en welhaast beschamend is, is het feit dat de bereidheid ontbreekt eens goed te kijken naar de gevolgen van eerder genomen beslissingen en de noodzakelijke bijstelling hiervan. Beslissingen die een veel grotere impact hebben op de resultaten dan datgene wat als oorzaak genoemd wordt. Waarom wordt de in 2006 vastgestelde en vervolgens verplicht opgedragen herziening van de rekenrente (swaprente) niet bijgesteld? Overigens ook deze ingrijpende maatregel werd met instemming van onze Volksvertegenwoordiging gerealiseerd. Het historisch lage rentepeil en de daaraan gekoppelde verplichte rekenmethode voor de resultaten op langere termijn van 10 tot 30 jaar, is nu een ongekende aanslag op de dekkingsgraad bij de pensioenfondsen. Als we daar dan ook nog de door de Nederlandse Bank opgelegde correctiefactor voor de langer leven prognose bij nemen, is het niet verwonderlijk dat pensioenfondsen mede door deze belangrijke invloeden beneden een acceptabele dekkingsgraad terecht zijn gekomen. Terug naar een vaste rekenrente op een statistisch verantwoord niveau zou een belangrijke stap in de goede richting kunnen betekenen. Daarnaast is de correctiefactor voor de langer leven prognose nog steeds een voorlopige factor omdat er geen echte actuele rekentabellen beschikbaar zijn. Het is heel frustrerend te moeten ervaren dat de harde roepers over “afstempelen” uiterst zwijgzaam blijven over eventuele herziening van voorschriften op deze punten. Ja, en dan is er nog steeds de kwestie van echte medezeggenschap. Mee kunnen praten in het bestuur van een pensioenfonds over te voeren beleid. Er wordt nog steeds door de zittende macht krampachtig vastgehouden aan de bestaande gesloten situaties. Alsof in dit geval onze Volksvertegenwoordiging in de 2e Kamer (ondanks hun demissionaire status) niet bestaat. Er is een voorstel tot wetswijziging met meerderheid van stemmen aangenomen. Natuurlijk deze wetswijziging moet in de Eerste Kamer der Staten Generaal nog bekrachtigd worden, maar van enige bereidheid om alvast maar te handelen in de zin van deze wijziging is nog geen sprake.
De ontkenning van de mogelijke inbreng van ook gepensioneerden blijft nog steeds de boventoon voeren. Gepensioneerden zijn ook gewone mensen met een gezond verstand en doorgaans met een deskundigheid en rijke levenservaring waar men zijn voordeel mee zou kunnen doen. Het is natuurlijk duidelijk dat als er problemen opgelost moeten worden dat in goed overleg en gezamenlijk moet worden gedaan met in alle redelijkheid verdelen van de te dragen lasten. Waarom wordt er toch zo paniekerig gedaan over een mogelijke zinnige inbreng door gepensioneerden? Gepensioneerden zijn toch geen paria’s? Wij mogen ons als gepensioneerden die hun pensioen van het Pensioenfonds voor de Detailhandel, het Bpf-D ontvangen, nog gelukkig prijzen over de huidige positie van ons pensioenfonds. Het Bpf-D behoort niet tot de 14 fondsen waarover nu gesproken wordt om verplicht te moeten “afstempelen”. Toch is ook ons pensioenfonds nog niet uit de gevarenzone. In 2011 zal beoordeeld moeten worden of ons pensioenfonds nog steeds in staat is een minimale dekkingsgraad van 105% te bereiken per eind 2013. Zoals al eerder bekendgemaakt bedraagt de dekkingsgraad bij ons pensioenfonds eind juli 2010, 97.2%. Mocht de rente weer wat aantrekken, en “geleerden” voorspellen iets in die richting voor medio volgend jaar, dan kan dat ook ons pensioenfonds weer een eind op de goede weg helpen. Ook de andere mogelijke bijstelling van voorwaarden zoals hierboven genoemd kan een flinke positieve invloed hebben op het te bereiken resultaat. Waakzaamheid en alertheid blijven geboden! Onze leden informeren over actuele zaken van ons eigen pensioenfonds is geen eenvoudige zaak. Wij vinden dat het bestuur van ons pensioenfonds hier duidelijk in gebreke blijft. Natuurlijk zijn er onzekere factoren, maar schrijf en informeer daar gewoon over. Niets zeggen verhoogt de twijfel en onrust. Wij nemen onze verantwoordelijkheid in dezen als bestuur van de vereniging. Er gebeurt nagenoeg iedere dag wel weer wat. Waar mogelijk wordt al het belangrijke nieuws door Martin Holtkamp, ons bestuurslid en zeer actieve webmaster, op de website geplaatst en/of in OutFit en wordt onze site actueel gehouden. Een prima communicatie middel, maar helaas beschikken niet alle leden over internet. Er wordt hard gewerkt om onze site aan te passen en
5
OUTFIT Nummer 79 - Oktober 2010
Voor alle duidelijkheid: Hebt u recentelijk (in augustus) géén digitale nieuwsbrief ontvangen dan klopt het opgegeven e-mail adres niet meer. Blokkade van een mail- box is ook een veel voorkomend probleem omdat uw mail- box dan vol is met “ongelezen en niet binnengehaalde” mail omdat de buffer capaciteit van de mail- box in veel situaties onvoldoende is. Heeft u recentelijk niets ontvangen en wenst u wel digitale berichten te blijven ontvangen, geef dan uw juiste e-mail adres aan ons op en wij zorgen dan in de toekomst weer opnieuw voor toezending. Adreswijzigingen? Stuur een e-mail naar:
[email protected] met een kopie aan:
[email protected] en maak duidelijk dat u de digitale nieuwsbrief wilt blijven ontvangen.
gebruiksvriendelijker te maken. Op onze nieuwe site gaan wij ook de mogelijkheid openen om direct met onze leden te kunnen communiceren d.m.v. nieuwsbrieven. Een digitale nieuwsbrief is daar een uitstekend middel voor. Zeer recent hebben wij een nieuwsbrief verstuurd aan al onze leden van wie wij het e-mail adres kennen. Ja, en nu komt het. Een e-mail adres is eigenlijk hetzelfde als een postadres. Wijzigt er iets, omdat u bijvoorbeeld van provider (aanbieders organisatie) gewisseld bent, of dat u uw e-mail adres hebt gewijzigd, dan moeten wij dat wel horen en verwerken in de adresbestanden. Meldt u géén adreswijziging dan weet u zeker dat u geen digitale nieuwsbrief meer ontvangt en blijft u vervolgens van actueel nieuws verstoken. Het is voor de ledenadministratie onmogelijk vast te stellen wat de wijziging in uw e-mail adres is of is geweest, wij kunnen dan niet anders dan uw adres na een retourzending uit ons bestand verwijderen. En u dan vervolgens maar denken dat wij niet communiceren omdat u niets meer hoort!
John M.H. Bogers, Voorzitter.
Jaarverslag Bedrijfstak Pensioenfonds Detailhandel (Bpf-D) 2009 1 Dekkingsgraad en de overlevingstafel De dekkingsgraad is in 2009 met 3% gestegen van 98% naar 101%. De stijging van de dekkingsgraad vloeit met name voort uit de invloed van de positieve beleggingsopbrengsten van 9,5%. De invloed van de (gestegen) rente op de dekkingsgraad is vrijwel neutraal vanwege de mate van afdekking van het renterisico van de verplichtingen. De stijging van de rente heeft voor de premie wel tot een positieve bijdrage geleid van 1,3%. In 2008 heeft het CBS een prognose voor overlevingskansen gepubliceerd waaruit blijkt dat de ontwikkeling van de levensverwachting nog sneller gaat dan enkele jaren geleden werd voorzien. Naar verwachting zal het Actuarieel Genootschap in 2010 een nieuwe prognosetafel publiceren die is gebaseerd op de actuele overlevingsverwachtingen. Vooruitlopend op de publicatie van de nieuwe tafel heeft het pensioenfonds besloten de voorziening pensioenverplichtingen per 31 december 2009 met 7% te verhogen. In 2010 is een onderzoek uitgevoerd naar de ervaringssterfte bij het pensioenfonds.
M
et dit jaarverslag informeert het pensioenfonds u over de financiële positie en de ontwikkelingen in 2009. Vaste onderdelen in het jaarverslag zijn de kerncijfers, het bestuurs verslag en de jaarrekening. In het bestuursverslag zijn de ontwikkelingen van het afgelopen jaar beschreven. Het jaarverslag wordt afgesloten met de actuariële verklaring en de accountantsverklaring. Voor het volledige jaarverslag kijk op onze website www.v-g-d.nl pagina "Pensioenzaken" Het volledige jaarverslag bestaat uit 99 pagina’s . Wij selecteerden twee paragrafen uit het jaarverslag die voor u van het grootste belang zijn t.w.: 1 Dekkingsgraad en de overlevingstafel 2 Dekkingsgraad en herstelplan.
6
OUTFIT Nummer 79 - Oktober 2010
Vooralsnog is gebleken dat door geen fonds specifieke cijfers kunnen worden opgeleverd. De actuariële grondslagen en veronderstellingen zullen op basis van de resultaten van dit onderzoek en de nieuwe algemene verwachtingen ten aanzien van overleven worden geactualiseerd. De vaststelling van de toereikendheid van de voorziening voor pensioenverplichtingen is een inherent onzeker proces, waarbij gebruik wordt gemaakt van schattingen en oordelen door het bestuur van het pensioenfonds. Het effect van deze schattingswijzigingen is verantwoord in het resultaat van het verslagjaar.
vereist herstel zien van de dekkingsgraad binnen 5 respectievelijk 15 jaar. Het bestuur heeft gebruik gemaakt van de mogelijkheid die de Minister heeft geboden om binnen vijf jaar in plaats van drie jaar te herstellen. Het bestuur verwacht dat de dekkingsgraad zich binnen een periode van 15 jaar tot het vereist eigen vermogen zal herstellen. Als het feitelijke herstel achter gaat lopen op het herstelplan, kan het bestuur aanvullende maatregelen treffen. Het herstelplan is een benadering van de werkelijkheid. De feitelijke ontwikkeling van de dekkingsgraad kan afwijken van het beoogde herstelpad. Het herstel van de financiële positie (lees dekkingsgraad) van het pensioenfonds in 2009 loopt zonder toepassing van de nieuwe overlevingstafel voor op het herstelplan, namelijk 108,2% versus 100,5%. Het rendement in 2009 (exclusief het effect van de rentehedge) is hoger dan het verwachte rendement in het herstelplan. Als de nieuwe overlevingstafel wordt toegepast, ligt de dekkingsgraad van het pensioenfonds met 101,1% eind 2009 net boven het herstelpad. Het pensioenfonds bevindt zich hierdoor nog in onderdekking (onder de 104,5%). De jaarlijkse evaluatie van het herstelplan heeft niet geleid tot bijstelling van de uitgangspunten van het herstelplan. In de evaluatie is rekening gehouden met de verwachte invloed van de nieuwe overlevingstafel.
2 Dekkingsgraad en herstelplan De dekkingsgraad van het pensioenfonds was op 31 december 2008 98,3% en bevond zich in zowel een situatie van reservetekort (dekkingsgraad is lager dan het vereist eigen vermogen, 117%) als in een situatie van onderdekking (dekkingsgraad is lager dan 104,5%). Het pensioenfonds heeft een korte termijn herstelplan (na positief advies van de deelnemersraad) ingediend bij DNB voor het herstel (van 97,2%) naar de 104,5% binnen 5 jaar en een lange termijnherstelplan voor het herstel binnen 15 jaar naar het vereist eigen vermogen van 115%. De herstelplannen (in één plan geïntegreerd) zijn in het voorjaar van 2009 door DNB goedgekeurd en laten een
7
OUTFIT Nummer 79 - Oktober 2010
Pensioenmaatregel Donner treft Bedrijfstakpensioenfonds voor de Detailhandel niet Het pensioenfonds kan op dit moment alleen met voorlopige cijfers werken omdat de meest recente sterftetafels, die door de Nederlandse Bank verplicht zijn gesteld, nog niet beschikbaar zijn. Op grond van het Herstelplan zal voor het Bpf-D waarschijnlijk eind 2011 een besluit vallen of de dekking voldoende is of dat in 2012 ook een verlaging moet worden doorgevoerd. Het fonds is daarom zeker nog niet uit de gevarenzone. Het bestuur heeft op grond van het ontbreken van de nieuwe sterftetafels besloten niet maandelijks met voorlopige cijfers naar buiten te komen. Het lijkt daarom wellicht dat ze achterlopen, maar dat is niet zo. Ook de andere fondsen wachten op de nieuwe tafels, maar publiceren wel voorlopige cijfers. Het belegd vermogen van BPF Detailhandel ligt op dit moment rond de 8,7 miljard euro. Het vermogen van BPF Detailhandel is toegenomen ten opzichte van de situatie voor de kredietcrisis. De lage dekkingsgraad wordt veroorzaakt door de zeer lage lange rente op dit moment. Lees ook de nieuwsbrief augustus in dit nummer.
Demissionair minister Donner
H
et bedrijfstakpensioenfonds voor de Detailhandel had eind juli een dekkingsgraad van 97,2%. Het pensioenfonds heeft geen kortingsmaatregelen opgenomen in haar herstelplan en Demissionair minister Donner behoort niet tot de 14 of 18 pensioenfondsen waar minister Donner over heeft gesproken. Het verloop van de dekkingsgraad zal door het bestuur (en DNB) nauwlettend worden gevolgd. Eind van dit jaar moet worden beoordeeld of het pensioenfonds nog steeds in staat is een dekkingsgraad van 105% te bereiken eind 2013.
8
OUTFIT Nummer 79 - Oktober 2010
In memoriam Wil Goedhart De éminence grise van onze gepensioneerden-vereniging is niet meer. Wil Goedhart heeft in 1980 het voortouw genomen met de oprichting van de Belangenvereniging Gepensioneerden KBB te Rotterdam. Haar energieke aanpak heeft er in geresulteerd dat zeven jaar later de vereniging een officiële status kreeg.
M
Wil Goedhart
et enkele andere gepensioneerden stond Wil Goedhart in 1982 aan de wieg van de toenmalige vereniging van gepensioneerden KBB, de Vereniging waar later de Vereniging van Gepensioneerden uit de Detailhandel (V.G.D.) is voortgekomen. Zij had in 1980 niet kunnen dromen dat de toen genomen initiatieven zouden resulteren in de huidige vereniging met 6000 leden. De gang van zaken in het KBB- concern in die tijd gaf aanleiding om zorgen te hebben over de continuïteit van de pensioenvoorziening. Vanaf het begin zijn de zaken toen effectief aangepakt. Er werd contact gelegd met de toenmalige directeur Sociale Zaken van KBB, de heer Van der Molen. Mede op zijn advies is kort daarna de vereniging, compleet met notariële statuten, officieel ingeschreven in de registers van de Kamer van Koophandel en is aansluiting gezocht bij de koepel van de NVOG.
Wil Goedhart heeft vanaf het begin als secretaris, en in samenwerking met wijlen de penning-meester Wim Wienbelt, een groot deel van het noodzakelijke werk verzet. Zij heeft al die jaren de boel bij elkaar gehouden. Dat viel niet altijd mee want de bestuurssamenstellingen waren nogal eens wisselend en divers en dan moest er altijd een zijn die de zaak bij elkaar hield. De vereniging was dan ook een beetje haar vereniging. Wil Goedhart was naast haar secretarisschap ook het aan¬spreekpunt voor veel leden van onze vereniging. Zij was altijd bereid de leden van informatie te voorzien of de weg te wijzen naar persoonlijke oplossingen. Haar brede netwerk binnen de NVOG en binnen de ouderenorganisaties kwam daarbij goed van pas niet alleen voor Wil zelf maar ook voor de leden. Zoals bij zoveel organisaties zijn het altijd maar een paar mensen die de kar trekken en voor continuïteit zorgen. Haar koninklijke onderscheiding is dan ook een goede weergave van haar maatschappelijke betrokkenheid.
Bijna een kwart eeuw heeft Wil zich ongelooflijk ingezet voor de gepensioneerden, o.a. door het voeren van het secretariaat, vertegenwoordiging in de Pensioenraad van het toenmalige pensioenfonds-, redactielid van Outfit, maar ook was zij de vertegenwoordigster in de NVOG. Daar was zij zelfs jarenlang bestuurslid met specifiek aandachtsgebied de gezondheidszorg.
De Vereniging van Gepensioneerden uit de Detailhandel neemt in grote dankbaarheid afscheid van Wijnandina (Wil) Goedhart. Zij was onze inspiratiebron en onvermoeibare voorgangster bij het behartigen van de belangen van gepensioneerden. Wil is 93 jaar geworden.
9
OUTFIT Nummer 79 - Oktober 2010
Begrippenlijst pensioenen en financiële markten Het lezen van artikelen over pensioenen en pensioenfondsen vraagt veel deskundigheid, zeker alle bijbehorende begrippen en afkortingen kunnen een probleem zijn. Op verzoek van enkele leden geven wij onderstaand een overzicht van de meest gebruikte begrippen en afkortingen de pensioenen betreffende. uitgevoerde beleid en het toezicht hierop valt onder corporate governance. Dekkingsgraad De waarde van het pensioenvermogen uitgedrukt als percentage van de waarde van de pensioenverplichtingen. De dekkingsgraad is de graadmeter voor de mate van zekerheid dat de toegezegde Pensioenen ook daadwerkelijk kunnen worden uitbetaald.
Pensioenen ABTN (actuariële en bedrijfstechnische nota) Pensioenfondsen dienen te werken volgens een actuariële en bedrijfstechnische nota. Hierin staan de financiële opzet van het pensioenfonds en de grondslagen waarop deze berust gemotiveerd omschreven. ALM (Asset Liability Management) Een methode om modelmatig de samenstelling van de strategische beleggingsportefeuille te bepalen, rekening houdend met de pensioenverplichtingen.
Dekkingstekort Situatie dat de middelen van het pensioenfonds niet langer toereikend zijn om de voorziening pensioenverplichtingen en de reserve voor algemene risico’s te dekken. De dekkingsgraad is dan lager dan de minimaal vereiste dekkingsgraad van 105%.
APP (Actuariële Principes Pensioenfondsen) Regelgeving over de financiering van pensioenen. Sinds 2007 vervangen door het Financieel Toetsingskader Pensioenfondsen (FTK).
Deposito Tegoed bij een bankinstelling, waarover eerst na verloop van een overeengekomen tijdsduur (maximaal 2 jaar) kan worden beschikt.
Benchmark Vergelijkingsmaatstaf. Een representatieve herbeleggingsindex waartegen de prestaties van een beleggingsportefeuille worden afgezet.
Derivaat Financieel contract waarvan de waarde is afgeleid van een andere (onderliggende) waarde, zoals een aandeel, obligatie of grondstof. Bijvoorbeeld futures en swaps.
Corporate governance Goed ondernemerschap, onder andere integer en transparant handelen door het bestuur en goed toezicht daarop. Ook het afleggen van verantwoording over het
Doorsnee premie Voor alle deelnemers aan een pensioenregeling is deze premie een gelijk percentage van het salaris of van de pensioengrondslag.
10
OUTFIT Nummer 79 - Oktober 2010
High Yield Hoogrenderende obligaties, uitgegeven door ondernemingen met een lage kredietwaardigheid.
Bij de berekening van dit percentage wordt het totaal van individueel berekende pensioen-kosten van de deelnemers uitgedrukt als percentage van de totale loonsom of als percentage van de som van alle pensioengrondslagen. Iedereen betaalt dit percentage als pensioenpremie, waardoor geslacht, leeftijd en burgerlijke staat geen rol meer spelen.
Kostendekkende premie Benodigde premie die bestaat uit de onvoorwaardelijke kosten van de pensioenopbouw (gewaardeerd tegen de marktrente), de uitvoeringskosten en de solvabiliteitsopslag.
Duration Gewogen gemiddelde looptijd van een lening. Maatstaf om de prijsgevoeligheid van de lening te bepalen voor renteveranderingen.
Onderdekking Situatie dat de middelen van het pensioenfonds niet langer toereikend zijn om de voorziening pensioenverplichtingen en de reserve voor algemene risico’s te dekken. De dekkingsgraad is dan lager dan de minimaal vereiste dekkingsgraad van 105%.
Franchise Vrijgesteld bedrag. Over dit deel van het pensioengevend loon worden geen aanspraken opgebouwd. FTK (Financieel Toetsingskader) Regeling van De Nederlandsche Bank voor in de toekomst te hanteren waarderingsmethoden.
Outperformance Er wordt een beter resultaat behaald dan de benchmark. Rekenrente Fictief rendementspercentage dat het belegde vermogen in de toekomst wordt geacht op te brengen.
Gedempte premie Benodigde premie die bestaat uit de onvoorwaardelijke kosten van de pensioenopbouw (gewaardeerd tegen een prudente inschatting van het verwachte rendement van 4%), de uitvoeringskosten en de solvabiliteitsopslag.
Rentedekking Financieringsvorm waarin de betaalde premies gelijk zijn aan de contante waarde van de aanspraak die in dat jaar begint.
Herstelplan Plan van aanpak gericht op het herstel van het dekkingstekort of het reservetekort bij een pensioenfonds. Bij een situatie van onderdekking moet het bestuur van het pensioenfonds een herstelplan bij DNB indienen. Het herstelplan bevat maatregelen die de situatie op grond waarvan een herstelplan moet worden opgesteld binnen drie jaar beëindigen. Dit heet een korte termijn herstelplan. In 2009 is op ad hoc basis besloten dat in plaats van een termijn van drie jaar ook een termijn van vijf jaar mag worden gehanteerd. Ook in geval van een reservetekort moet een pensioenfonds een herstelplan bij DNB indienen wanneer de actuariële- en bedrijfstechnische nota van het pensioenfonds niet voorziet in toereikende maatregelen bij een reservetekort. De termijn die in het herstelplan mag worden aangehouden voor herstel van het reservetekort bedraagt in het FTK 15 jaar. Dit wordt een lange termijn herstelplan genoemd.
Solvabiliteit Het vermogen dat op langere termijn aanwezig moet zijn om de verplichtingen te kunnen nakomen. STAR (Stichting van de Arbeid) Een landelijk overlegorgaan van de centrale organisaties van werkgevers en werknemers in Nederland. Sterftegrondslag Berekeningsmethode gebaseerd op een statisch overzicht van sterftekansen per leeftijd van een bepaalde groep personen. Swap Ruil van het rendement op een vastgestelde referentiewaarde tegen een variabele rente gedurende een vastgestelde looptijd.
11
OUTFIT Nummer 79 - Oktober 2010
Swaption Een swap waarbij de eigenaar van de swaption het recht heeft, maar niet de verplichting, om een swap tegen vooraf bepaalde voorwaarden af te sluiten op of binnen een bepaald tijdstip. Underperformance Er wordt een slechter resultaat behaald dan de benchmark. Vastrentende waarden Beleggingssoort waarover in beginsel een vaste rentevergoeding en een vaste looptijd geldt, zoals obligaties, onderhandse leningen en hypotheken. Volatiliteit Maatstaf voor de beweeglijkheid of het risico van een economische grootheid (bijvoorbeeld het rendement op aandelen) ten opzichte van het gemiddelde van deze grootheid. Deze maatstaf kan in verschillende tijdseenheden zijn uitgedrukt, bijvoorbeeld: dagelijkse, wekelijkse, maandelijkse of jaarlijkse afwijking van het gemiddelde. VPV (Voorziening Pensioen Verplichtingen) De passiva van het fonds, gelijk aan de waarde van de pensioenverplichtingen. Vrijstelling Vrijstelling van de verplichte deelneming aan de pensioenregeling van het bedrijfstakpensioenfonds. Waardeoverdracht Het naar een andere pensioenregeling overdragen van de waarde van een tot een zeker moment opgebouwde pensioenaanspraak, als de deelnemer verandert van werkgever of verzekeraar. Z-score Mate waarin het werkelijke rendement van een pensioenfonds afwijkt van het rendement van de door het bestuur vastgestelde normportefeuille.
12
OUTFIT Nummer 79 - Oktober 2010
Financiële markten Euribor Voluit: Euro interbank offered rate. Dit zijn de gemiddelde rentetarieven die 57 Europese banken elkaar onderling in rekening brengen. De Euribor-tarieven dienen als basis voor de rente op spaarrekeningen en hypotheken met een variabele rente. Hypotheekbezitters betalen dan een opslag boven op de Euribor-rente. Als deze rente sterk stijgt, vertrouwen banken elkaar niet meer en dreigt er een crisis.
Centrale Bank Bank van de overheid. Geeft bankbiljetten uit, houdt in crisistijden het betalingsverkeer overeind en ziet doorgaans toe op de gezondheid van commerciële banken. De Nederlandsche Bank doet dit voor Nederland, de Europese Centrale Bank voor Europa en de Federal Reserve voor de Verenigde Staten. Hoofdrolspelers in de financiële crisis en de crisis rond schulden van eurolanden.
Hedgefonds Beleggingsfonds dat streeft naar een positief rendement onder alle omstandigheden, dus ook als in een crisis (bijna) alle effecten in waarde dalen. Er zijn grote verschillen tussen hedgefondsen. De minst riskante (arbitrage-) fondsen trachten te profiteren van kleine koersverschillen tussen dezelfde effecten op verschillende markten. De riskantste zijn de event driven hedgefondsen die speculeren op schokken in de financiële markten. Politici zien hedgefondsen als de veroorzakers van forse koersdalingen en als profiteurs van ellende. Kregen ook tijdens eurocrisis de schuld van de problemen van Griekenland.
Credit default swap (cds) Een verzekering tegen het risico dat een land of bedrijf failliet gaat, en dus de betaling van de rente en aflossing op uitgegeven schuld ofwel obligaties staakt. Een cds wordt duurder als dit risico toeneemt. Voor het verzekeren van hoge risico's vraagt een verzekeraar immers een hoge premie. Een cds is niet beursgenoteerd, maar een contract tussen twee financiële instellingen of bedrijven. Gehaat door regeringsleiders van landen in geldproblemen zoals Griekenland, die vinden dat deze producten paniek aanwakkeren.
High yield Categorie bedrijfsobligaties met een betrekkelijk hoog risico op wanbetaling. Daarom krijgen beleggers in deze obligaties een hoge rente. Vroeger junk bonds genoemd.
Derivaten Een containerbegrip voor een reeks financiële producten, zoals opties, futures (ofwel termijncontracten), renteswaps en vele exotische varianten. Derivaten hebben gemeen dat ze zijn afgeleid van effecten, zoals aandelen en obligaties, of van andere financiële waarden, zoals valuta, rente, grondstoffen, edelmetalen, enzovoort. Ze worden gebruikt om risico's af te dekken of om risico's te nemen. Derivaten vergen een kleine investering vergeleken met gewone effecten. Ze kunnen grote verliezen of winsten opleveren. Vaak krijgen derivaten de schuld van crises. Veel politici willen de handel erin beperken.
Hypotheekobligaties Obligaties met een pakket hypotheekleningen als onderpand. Ze worden veelal door banken uitgegeven, nadat het risico op wanbetaling door een rating agency is beoordeeld. Zodra het risico op wanbetaling van huizenbezitters met een hypotheek toeneemt, daalt de waarde van de hypotheekobligaties. De financiële crisis begon in 2008 rond deze obligaties. Die bleken plots waardeloos.
13
OUTFIT Nummer 79 - Oktober 2010
Kwantitatieve verruiming Instrument van centrale banken om banken te voorzien van grote hoeveelheden geld. Is sinds de zomer van 2007 herhaaldelijk ingezet toen de kredietcrisis uitbrak en banken elkaar geen geld meer durfden te lenen - zelfs niet voor zeer korte perioden. De centrale bank verstrekt in zo'n situatie vrijwel zonder limiet kortlopende kredieten aan banken, waarbij minder kritisch naar het onderpand wordt gekeken. Als banken de opgenomen gelden weer zouden uitlenen aan bedrijven en consumenten, ontstaat het gevaar dat geld minder waard wordt en dus de inflatie (of geldontwaarding) toeneemt.
Reporente Tegen dit tarief kunnen banken geld voor een periode van twee weken lenen van de Europese Centrale Bank (ECB). Ook kunnen banken overtollig geld tijdelijk bij de ECB stallen voor dit bodemtarief, een manier waarop de ECB banken overeind houdt. Reservevaluta Internationaal gebruikt bij de afrekening van beleggingstransacties en in het goederen- en dienstenverkeer. Wordt ook gebruikt als op- potmiddel. Alleen de dollar bezit op dit moment deze status. De euro heeft de ambitie die over te nemen, maar door de crisis in de eurozone lukt het voorlopig niet. De Amerikaanse centrale bank, de Federal Reserve, heeft dankzij de status van de dollar het voordeel dat hij veel dollars in omloop kan brengen zonder de inflatie aan te jagen. De dollars vloeien naar het buitenland, en blijven daar.
Macro-prudentieel toezicht Toezicht dat niet alleen focust op de gezondheid van afzonderlijke financiële instellingen, maar ook op de gezondheid van de hele sector. Politici hopen door van centrale banken dit soort toezicht te eisen, te voorkomen dat het financiële stelsel weer vastloopt tijdens een crisis (ook wel: systeemcrisis).
Short selling Het verkopen van geleende effecten. Een belegger of bank gokt met short selling op een koersdaling. Ze hopen de effecten later goed¬koper te kunnen inkopen, als ze aan de uitlener - veelal een pensioenfonds - moeten worden terug geleverd. Ook wel: short gaan.
Naked short selling Riskante vorm van short selling. Transactie waarbij een marktpartij effecten verkoopt, die zij niet bezit en ook niet heeft geleend (zie `Short selling). Gegokt wordt op een koersdaling. Als de koers snel stijgt, is de naakte short seller verplicht de effecten tegen een soms veel hogere koers op de markt in te kopen. Duitsland verbood Duitse marktpartijen in mei naakt short te gaan in staatsobligaties van de eurolanden.
Swap Een ruil waarbij twee partijen elkaars verplichtingen of rechten overnemen. Bij een renteswap ruilen ze bijvoorbeeld een variabele rente met een vaste rente. Tobin-tax Een geringe belasting op alle valutatransacties. Is in 1971 voorgesteld door de Amerikaanse Nobelprijswinnaar James Tobin, maar werd nooit ingevoerd. Geregeld wordt de invoering opnieuw overwogen (zoals nu in Azië en ZuidAmerika), vaak om de grillen van de financiële markten te bedwingen. Critici vinden dat een Tobin-tax, hoe klein ook, het vrije kapitaalverkeer ernstig belemmert.
Nucleaire optie Een van de allerlaatste beleidsopties van centrale banken tijdens een financiële crisis. De centrale bank koopt staatsschuld op de obligatiemarkt op, en steunt daarmee de koersen. In feite bepaalt de centrale bank - en niet de markt daarmee de rente die een land aan obligatiebeleggers moet betalen. De Europese Centrale Bank koopt sinds mei Spaanse, Griekse en Portugese obligaties op.
Toezichtarbitrage Neiging van financiële instellingen om zich daar te vestigen waar de toezichthouder het minst streng is. Politici trachten op hun beurt zo veel mogelijk banken, verzekeraars en vermogensbeheerders binnen hun grenzen te lokken door het toezicht te versoepelen en strenge wetgeving voor de financiële sector in te trekken. Vandaar dat weinig landen eenzijdig besluiten tot een bankbelasting. Dat zou de banken kunnen wegjagen.
Rating agencies Drie commerciële organisaties die het risico op wanbetaling van obligaties proberen in te schatten. Dat doen ze voor bedrijfs- en staatsobligaties, en ook voor financiële producten als hypotheekobligaties. Standard & Poor's, Moody' s en Fitch Ratings krijgen al jaren veel kritiek: hun ratings zijn te optimistisch. Ze worden betaald door de partijen die ze een rating moeten geven. 14
OUTFIT Nummer 79 - Oktober 2010
'Korten op pensioen is uiterste middel' verleend voor kortingsmaatregelen tot 1 april 2012. Nu zullen deze fondsen per 1 januari 2011 kortingen moeten overwegen, tenzij zij De Nederlandse Bank (DNB) ervan kunnen overtuigen dat hun financiële situatie op een andere manier kan worden verbeterd. Peter Gortzak: 'Blijkbaar is er een juridische wijziging nodig om overleg tussen de Nederlandse bank en de noodlijdende pensioenfondsen mogelijk te maken. We vertrouwen erop dat er dan maatwerk wordt geleverd en alleen pensioenfondsen waar sprake is van grove onderdekking te maken krijgen met dit soort gesprekken. Wij gaan er ook vanuit dat de Nederlandse Bank rekening houdt met de extreem lage rentestand waar de fondsen mee te kampen hebben. Ook vinden wij dat het alleen om fondsen moet gaan waarvan je zeker weet dat die niet op eigen kracht of slechts met een zeer grote verandering in de extreem lage rentestand in veilig vaarwater kunnen komen.' Welke maatregelen genomen gaan worden en of er afgestempeld gaat worden is niet duidelijk. Peter Gortzak: 'We hopen natuurlijk dat afstempelen, korten op de uitkeringen, niet nodig zal zijn. Het is echt het uiterste middel als niets anders meer helpt. Dus als een fonds bijvoorbeeld minder dan 1% onder de minimale dekkingsgraad zit, is er geen reden om aan afstempelen te denken.'
Peter Gortzak vice-voorzitter FNV
'In het belang van de deelnemers bij pensioenfondsen moet je maatwerk leveren.' Dat zegt FNV-vicevoorzitter Peter Gortzak naar aanleiding van een brief van minister Donner aan de Tweede Kamer. 'Minister Donner wil de juridische mogelijkheid openen dat er bij enkele echt noodlijdende pensioenfondsen ingegrepen wordt. Misschien is dat uiteindelijk nodig, maar tegelijkertijd zeggen wij: in het belang van de deelnemers bij de fondsen moet je maatwerk leveren. De situatie per fonds verschilt, dus je kunt ze niet over een kam scheren. En het is goed dat de rest van de pensioenfondsen - en dat is in de geest van het Sociaal Akkoord van vorig jaar - gewoon de afgesproken drie tot vijf jaar de tijd krijgen om hun zaakjes volledig op orde te krijgen.' Dat zegt FNV-vicevoorzitter Peter Gortzak naar aanleiding van een brief van Minister Donner aan de Tweede Kamer. Die zegt daarin dat hij het verleende extra uitstel voor pensioenfondsen die aanvullende maatregelen nodig hebben om hun financiële positie te verbeteren niet langer verantwoord vindt. In maart 2009 heeft de minister deze fondsen uitstel
15
OUTFIT Nummer 79 - Oktober 2010
Ministerie onderzoekt topsalarissen ontwikkelingsorganisaties Het ministerie van Buitenlandse Zaken is een groot onderzoek gestart naar de topsalarissen bij ontwikkelingsorganisaties. Meer dan honderd Nederlandse ontwikkelingsclubs moeten zich verantwoorden voor de salarissen van hun bestuurders. Dat kondigde demissionair minister Maxime Verhagen (Buitenlandse Zaken) gisteren aan in een brief aan de Tweede Kamer. Verhagen komt daarmee tegemoet aan de groeiende kritiek vanuit de Kamer op de bezoldiging in de ontwikkelingssector. De VVD, PvdA, PVV, GroenLinks, SP, ChristenUnie en SGP stelden eerder: Het onderzoek van minister Verhagen beperkt zich tot de ruim honderd hulporganisaties die vorig jaar minimaal een half miljoen euro aan subsidie hebben gekregen. Uiterlijk eind september moet het onderzoek klaar zijn, zo heeft Verhagen toegezegd. Onderstaand een salarisoverzicht van bestuurders van "Goede Doelen" organisaties, zoals dat heet! Die personen moeten er tenslotte keihard voor werken {?} . Wij hopen van harte dat u niet zult verzaken en dat de bestuurders op uw broodnodige gulle gaven kunnen blijven rekenen ! Instelling Unicef Rode Kruis Hartstichting Nierstichting Kerk in actie KWF Kankerbestrijding Artsen zonder Grenzen Prins Bernard cult. fonds Natuurmonumenten Plan Nederland Wereld Natuur Fonds Cordaid Greenpeace Woord en Daad Astma fonds Zonnebloem Terres des Hommes Amnesty Oxfam/Novib SOS Kinderdorp Cliniclowns Nederland Liliane fonds War Child Leger des Heils Reumafonds
Naam Henk Franken Cees Breederveld Hans Stam Paul Beerkens Haaije Feenstra Ton Hanselaar Hans van de Weerd Adriana Esmeijer Jan Jaap de Graeff Tjipke Bergsma Johan van de Gronden René Grotenhuis Liesbeth van Tongeren Jan Lock Michael Rutgers Marijke van Eck Ron van Huizen Eduard Nazarski Farah Karimi Albert Jaap van Santbrink Hans Geels Kees van den Broek Mark Vogt geen jaarverslag geen jaarverslag
Salaris in € 371.459 198.000 181.119 177.249 176.000 175.135 174.000 160.400 154.000 136.000 129.498 128.514 126.901 125.361 125.000 122.416 117.440 115.955 115.769 103.164 94.577 92.016 87.600
Daarbij nog extra legale voordelen (reizen, leaseauto) ! Maak ook een eind aan deze bedelcultuur !! Besteed uw geld aan dingen voor later, als de pensioenpotten leeg zijn.
16
OUTFIT Nummer 79 - Oktober 2010
De Nederlandsche Bank DNB, probeert haar straatje schoon te vegen De Nederlandsche Bank probeert als toezichthouder op de pensioenfondsen haar straatje schoon te vegen bij de huidige pensioencrisis. Zo reageren betrokkenen in de sector op de aanval van DNB-directeur Kellermann, die gisteren openlijke kritiek uitte op pensioenfondsen en hun adviseurs. Kellermann stelde dat actuarissen en accountants te gemakkelijk hun goedkeuring hebben gegeven aan riskant beleggingsbeleid, waardoor fondsen in de problemen zouden zijn gekomen. De uitspraken van Kellermann komen te midden van een storm van kritiek op de pensioensector. Die brak vorige week los toen bekend werd dat veertien fondsen er waarschijnlijk niet aan ontsnappen om te korten op pensioenuitkeringen. Er wordt rekening mee gehouden dat ook andere fondsen moeten korten. Woordvoerder Schweppe van het Nivra, de beroepsorganisatie van registeraccountants, constateert dat de kritiek van de DNB- directeur nooit in het reguliere overleg naar voren is gekomen. „Blijkbaar vindt DNB het nodig openlijk haar tanden te laten zien." Schweppe vindt de kritiek op het beleggingsbeleid van de fondsen 'wijsheid achteraf '. Hij stelt dat accountants wel degelijk aandringen op aanpassingen van beleggingskeuzen, maar dat dit vanwege de geheimhoudingsplicht niet naar buiten komt. Pensioenspecialist Slikkerveer van vakbond De Unie vindt de kritiek van Kellerman 'ongehoord'. Hij wijst er op dat
DNB als toezichthouder de stukken heeft goedgekeurd waarin pensioenfondsen hun beleggingskeuzen kenbaar maakten. „DNB is bezig haar eigen blazoen met een hogedrukspuit schoon te maken." De pensioenexpert van werkgeversorganisatie VNONCW, Rats, denkt dat DNB 'blijkbaar aan het publiek moet laten zien dat ze toezicht houdt'. Vorige week bleek dat DNB aan minister Donner heeft geadviseerd een aantal pensioenfondsen onder druk te zetten om financiële noodmaatregelen te nemen, zoals het korten op pensioen. Die aankondiging kwam DNB en de minister op veel kritiek te staan van pensioenbestuurders die vinden dat er veel te hard moet worden ingegrepen. Ze wijzen er op dat kortingen soms onvoldoende opleveren om de financiële positie van een fonds te verbeteren. Er is veel steun voor het pleidooi van APG-topman Sluimers om de financiële situatie van een pensioenfonds op een andere manier te waarderen. Nu heeft de marktrente grote invloed op deze waardering, waardoor er een noodsituatie lijkt te ontstaan zonder dat het vermogen van het fonds zelf verslechtert, stelt Sluimers die het pensioen uitvoert voor het ABP. Bij de sociale partners, die veel bestuurders leveren bij pensioenfondsen, heerst overigens toenemende wrevel over het feit dat nog steeds niet alle veertien fondsen bekend zijn van wie DNB harde maatregelen eist.
17
OUTFIT Nummer 79 - Oktober 2010
Het laatste pensioentaboe geslecht !!! Door Cees de Lange voorzitter N.B.P.
is misgegaan. Als er dan ook nog een overheid is die zonder scrupules haar eigen werknemers besteelt door (in geval van het ABP in 1995-1996) 15 miljard euro uit het fonds te roven, dan is duidelijk waar veel van de ellende vandaan komt. Ook de wijze waarop de bedrijfstakpensioenfondsen bestuurd worden is vragen om moeilijkheden. En omdat zo’n 80% van de Nederlanders verplicht van die fondsen afhankelijk is, is dat een uitermate serieus probleem. Deze fondsen worden paritair bestuurd door werkgevers en vakbonden die tot elke prijs (proef deze woorden: tot elke prijs, en u betaalt die prijs) de macht aan zich wensen te houden. Dat de werkgevers nauwelijks risico lopen, en de vakbonden nauwelijks representatief zijn voor werkenden en zo mogelijk nog minder voor gepensioneerden is niet alleen maatschappelijk onaanvaardbaar, maar ook levensgevaarlijk. Met name de vakbonden zijn organisaties die vastzitten in een soms rijk verleden, maar hun toekomstvisie bestaat helaas uit achterom kijken. Dat, en hun natuurlijke neiging andere belanghebbenden buiten te sluiten, heeft over een periode van vele jaren lang geleid tot een regenteske bestuurmentaliteit die ronduit schadelijk is voor de belangen van alle verplichte deelnemers. Die gedwongen winkelnering is overigens ook een belangrijke factor die bijdraagt aan de weinig alerte wijze waarop pensioenfondsbesturen op veranderingen reageren. Hun klanten kunnen immers toch geen kant op? Ook de periodieken waarmee de fondsen met hun deelnemers ‘communiceren’ geven blijk van een middeleeuwse taakopvatting. Dit soort publicaties zijn vooral advertorials waarin de vakbonden hun eigen lof zingen, en waaruit kritische geluiden krachtig geweerd worden. Zo zult u in ABP publicaties tevergeefs zoeken naar de NBP omdat onze naam geweerd wordt uit de ABP kolommen. We zijn te lastig. Hoe dat ook moge zijn, een eigentijdse organisatie wint aan kracht door kritiek serieus te nemen en bij de beschouwingen te betrekken, niet door hautain de andere kant op te kijken. Natuurlijk speelt de crisis van 2008 ook een belangrijke rol. Echter, de fondsbesturen praten opvallend weinig over het feit dat al sinds de jaren 2000-2001 de fondsen in zwaar weer zijn beland, waarbij de buffers voor zover
H
et is zover. Wat iedereen die zijn ogen niet in zijn zak heeft al jaren heeft zien aankomen, gaat nu gebeuren. Na het Cees de Lange jarenlang niet uitbetalen voorzitterNBP van indexatie aan gepensioneerden, waardoor zij steeds meer in koopkracht achter zijn gaan lopen op de werkende bevolking, gaan nu ook de nominale pensioenen daadwerkelijk gekort worden. Zodra dat laatste taboe echt doorbroken wordt, zullen de pensioenen van miljoenen Nederlanders in vrije val geraken en zijn hun financiële zekerheden volledig zoek. We zullen de situatie analyseren aan de hand van drie vragen: 1. Hoe heeft deze onaanvaardbare situatie kunnen ontstaan? 2. Wie zijn verantwoordelijk? 3. Wat te doen? 1 Hoe heeft deze onaanvaardbare situatie kunnen ontstaan? De huidige noodtoestand is niet van vandaag of gisteren. In de jaren ’90 waren de beleggingsresultaten van pensioenfondsen zodanig dat in veel gevallen jarenlang premies werden geheven die ver beneden het kostendekkend niveau lagen. Leuk natuurlijk voor werkenden en werkgevers, althans tijdelijk, maar uiteindelijk de bijl aan de wortel van het pensioensysteem. Door dit wanbeleid is nagelaten de zo noodzakelijke buffers voor slechte tijden op te bouwen. Waar de filosofie van de mier geboden was, hadden de krekels het voor het zeggen. Want nog steeds is het zo dat ons systeem van aanvullende pensioenen in principe behoorlijk ongevoelig is voor de vergrijzing. Als op ieder moment alle werkenden een kostendekkende premie betalen, en er een doordacht en realistisch financieel risicomanagement wordt gevoerd, is er weinig aan de hand en kunnen resterende schokken opgevangen worden. Overigens ligt in de voorgaande zin besloten wat er precies
18
OUTFIT Nummer 79 - Oktober 2010
aanwezig al in belangrijke mate verdwenen waren. De crisis van 2008 en de zeer lage rente van dit moment komen slechts bovenop een trend die al verre van zonnig was. Het is daarbij curieus dat de politiek deze renteverlaging gestimuleerd heeft om, in combinatie met financiële miljardensteun, de banken te ‘redden’, zonder overigens de daar heersende fatale bestuurscultuur van graaien en woekeren overtuigend aan te pakken. Dat dit alles ten koste ging van de belangen van alle gepensioneerden, is toen wel betoogd (ondermeer door de NBP), maar vervolgens voor het gemak maar even vergeten.
weten dat volgens de statuten van bijvoorbeeld het ABP het pensioenfonds in zo’n geval de kosten van de procedure van de bestuurder betaalt. Op die manier betaalt u dubbel om het wanbeleid van hen die uw geld verjubelen aan de kaak te stellen. Een leuke wereld waarin wij leven. 3 Wat te doen? Uit bovenstaande is duidelijk dat er een totale cultuuromslag nodig is om te komen tot een pensioenstelsel dat recht doet aan de belangen van al die Nederlanders die verplicht een leven lang sparen en in slaap zijn gesust met eindeloze mededelingen dat het allemaal wel goed zit. Misleiding en bedrog is het laatste dat zij verdienen. Fondsbesturen dienen representatief te zijn voor allen die de risico’s lopen. Dat zijn dus de verplichte deelnemers. Daar is echt geen ontkomen meer aan. En financieel? De belangen met name van oudere gepensioneerden dienen beschermd te worden. Zij zijn degenen die onder grote opofferingen dit land na de Tweede Wereldoorlog hebben opgebouwd. Zij zijn degenen die lage salarissen geaccepteerd hebben in ruil voor de toezegging van een waardevast pensioen. Zij zijn degenen die recht hebben op een betrouwbare overheid. Zij zijn de zwakken in onze samenleving waarvoor een fatsoenlijke overheid garant dient te staan. Zij hebben heel wat beter verdiend dan de huidige onzekerheid waarin zij door politiek en sociale partners gemanoeuvreerd worden. Waar denken wij aan? De overheid dient tijdelijke garanties te geven aan de fondsen in nood, en tegelijkertijd deze fondsen onder curatele te stellen. Zij hebben bewezen hun taak niet aan te kunnen. Vervolgens dient er een reddingsplan geformuleerd te worden waarbij de verplichte deelnemers een uitgebreide stem in het kapittel krijgen. Ook dienen kleine fondsen gedwongen te worden om te fuseren. Er is nu wel genoeg knoeiwerk geleverd.
2 Wie zijn verantwoordelijk? Uit bovenstaande is duidelijk dat werkgevers en vakbonden over een lange reeks van jaren niet de juiste mentaliteit aan de dag gelegd hebben om de belangen van alle verplichte deelnemers in de fondsen behoorlijk te behartigen. Dit heeft geleid tot een beleid dat op hoofdpunten ernstig tekort geschoten is, niet in het minst door het totaal verlies van vertrouwen bij de mensen waar de fondsen geacht worden voor te werken. Ook de politieke meerderheden uit het verleden, die belang hadden bij handhaving van de status quo in pensioenland, hebben bewust nagelaten de broodnodige veranderingen in de pensioenwet door te voeren. Zelfs nu nog blijkt uit het optreden van minister Donner dat hij het nog steeds niet begrepen heeft. De politiek heeft zitten slapen, het gesnurk van De Nederlandsche Bank (DNB) is al jaren oorverdovend, en hun enige belang lijkt te zijn om te betogen dat zij het allemaal ook niet weten en niet kunnen helpen. Dit wegvluchten in juridische schuilhoeken is een stuitend bewijs dat het niet de slachtoffers van het systeem zijn die centraal staan, maar de schijnbelangen van incompetente bestuurders. Het is toch niet te geloven dat miljoenen gepensioneerden de stuipen op het lijf gejaagd krijgen door wel te roepen dat het allemaal mis gaat met hun inkomen, maar geen gegevens te verstrekken over welke fondsen het betreft? Is er een groter failliet van het systeem denkbaar? Wat de fondsen betreft, reeds de commissie Frijns heeft klip en klaar aangegeven dat er middels een slecht beleggingsbeleid miljarden van uw en mijn geld letterlijk vergokt zijn. Hoeveel fondsbestuurders werden gedwongen om af te treden? Juist, geen enkele. Pensioenfondsen zijn uitermate terughoudend met het verstrekken van gegevens over hun eigen beleggingsbeleid. En mocht u overwegen de bestuurders van uw fonds wegens wanprestatie voor de rechter te dagen, dan moet u
Samenvattend…. Ik hoop van harte dat ouderen lering trekken uit wat zich momenteel in pensioenland afspeelt. Uw belangen zijn bij de huidige overheid en bij uw pensioenfondsbesturen niet in goede handen. Er zijn fundamentele veranderingen nodig. Samen bent u een politieke macht van belang. Zodra u zich verenigt en politiek assertief voor uw belangen opkomt, kan niemand meer om u heen. Eerder dan u denkt krijgt u daartoe een uitgelezen mogelijkheid. Maar dat is een punt waar ik in september op terug kom.
19
OUTFIT Nummer 79 - Oktober 2010
Prikbord omzet met 1,6 procent toenemen tot 1,57 miljard euro. Het bedrijfsresultaat (ebitda) nam met 18,3 procent toe tot 118 miljoen euro.Vooral de kledingketens presteerden 'uitzonderlijk goed'. De inkomsten stegen met 5 procent en het bedrijfsresultaat verbeterde met 88,4 procent. V&D, inclusief restaurantketen La Place, realiseerde de sterkste winstgroei. Bij de doe-het-zelfketens zoals Praxis en Formido daalden zowel de inkomsten als het bedrijfsresultaat met enkele procenten. De verkoop van warenhuis V&D inclusief La Place zal waarschijnlijk in het lopende kwartaal rond komen.
Vragen over uw pensioen? Recente uitlatingen van Minister Donner en De Nederlandsche Bank over het verlagen van pensioenuitkeringen hebben tot onduidelijkheid geleid over de financiële situatie van de collectieve pensioenfondsen. En over de gevolgen die dat voor de leden van de fondsen kan hebben. Met deze vragen en antwoorden bent u weer helemaal op de hoogte. Sommige dingen kun je nu eenmaal beter samen regelen dan in je eentje. En dat geldt zeker voor je pensioen. Daarom is het goed te weten dat voor de meeste mensen het pensioen collectief wordt geregeld. Voor iedereen samen dus, met al je collega’s in de bedrijfstak. Dat geldt waarschijnlijk ook voor jou. Want bijna 8 op de 10 van alle werkende Nederlanders zit bij een bedrijfstakpensioenfonds. Meer pensioen per euro Een bedrijfstakpensioenfonds verzorgt de pensioenen voor alle werknemers binnen een sector. Of je nu in de bouw werkt, het onderwijs of bij een supermarkt: een collectief pensioen heeft veel voordelen. Met een gezamenlijk pensioen worden kosten, risico’s en invloed beter verdeeld. Zodat er per persoon meer geld overblijft voor het pensioen. Jouw pensioen. Ontdek alle voordelen. Jouw Pensioenfonds. Samen sta jij sterk. Kijk op: www.samenstajijsterk.nl
N.S. reiziger met OV-chipkaart niet altijd de pineut Een OV- chipkaart gebruiker die met de trein reisde had vorige week even flink tabak van zijn ov-chipkaart. Hij checkte in op het station, miste de trein, besloot vervolgens helemaal niet meer met de trein te gaan, maar vergat uit te checken. „Kosten: 20 Euro. Oplichters", twitterde hij boos. Dat van die twintig euro wordt door de NS niet bestreden. Bij het inchecken wordt dat bedrag standaard op de kaart in mindering gebracht (bij abonnementshouders 10 Euro), bij het uitchecken wordt dit verrekend met het werkelijk verreden bedrag. Wie dus niet uitcheckt is twintig euro kwijt. Maar oplichters? Daar gaan de NS natuurlijk niet in mee. Een woordvoerder wijst erop dat het uitchecken tot de eigen verantwoordelijkheid van de reiziger behoort, maar dat er begrip is voor het gegeven dat mensen moeten wennen aan het nieuwe systeem. Daarom is er voorlopig sprake van een coulant beleid: mensen als Serge krijgen hun geld, na invulling van een restitutieformulier, waarschijnlijk terug. Helemaal zeker is dat niet, want NS bekijken elk geval op zichzelf. Iemand die vaak vergeet uit te checken en geld claimt, zou dat ook met opzet kunnen doen. Een enkele reis Rotterdam-Groningen kost bijvoorbeeld 22,70, maar wie niet uitcheckt betaalt slechts 20 Euro. Zolang de NS-stations nog niet over tourniquets beschikken (poortjes die pas open gaan wanneer er in- of uitgecheckt wordt)
Maxeda presteert beter dan de markt Detailhandelsconcern Maxeda heeft het in de eerste helft van het gebroken boekjaar 2010-2011 beter gedaan dan de markt. Topman Tony DeNunzio zei gisteren te verwachten dat het concern dat ook in de tweede helft van het jaar zal doen. Bovendien zal Maxeda voor het einde van het jaar duidelijkheid hebben over de toekomst van de ketens V&D, de Bijenkorf, M&S Mode en Hunkemöller. „De markt is nog steeds zeer competitief, maar we zijn optimistisch over onze kansen", aldus DeNunzio. „Wij zijn goed gepositioneerd en wij zullen beter dan de markt presteren." Maxeda, dat winkelketens als Praxis, V&D en Hunkemöller onder zijn hoede heeft, zag in de eerste zes maanden de
20
OUTFIT Nummer 79 - Oktober 2010
zullen er ook mensen zijn die het systeem trachten te omzeilen, aldus de woordvoerder. Reden ook, waarom de NS geen reclame maken voor het coulante restitutiebeleid en er op de website geen melding van maken. Industrieel ontwerper Niels Gutter uit Heemskerk heeft in zijn vrije tijd de website: www.vergetenuittechecken.nl opgezet. Daarop kunnen mensen lezen hoe ze bij de verschillende vervoerders hun geld terug kunnen krijgen. Het stoort hem dat menig vervoersbedrijf dat de ov-chipkaart al geheel of gedeeltelijk heeft ingevoerd, onduidelijk is over het restitutiebeleid dat gevoerd wordt. „Iedereen zegt coulant te zijn, maar er worden her en der, zoals bij de NS, nogal wat drempels opgeworpen, voor je je geld terug hebt." En dat terwijl het toch niet om een enkeling gaat.
neerden in Europa in verhouding tot het aantal mensen dat die pensioenen moet opbrengen zal verdubbelen tegen 2o6o. Volgens Brussel is die situatie 'eenvoudigweg niet houdbaar'. Maxeda is met uitverkoop van winkelformules begonnen Op vrijdag 12 februari 2010 meldden wij dat V&D en Bijenkorf te koop waren tegelijk met Hunkemöller en M&S Mode. De vraag was toen: Wie gaat er met de buit vandoor? Volgens Maxeda, de organisatie achter de winkels, is alles denkbaar. Het kan zijn dat de formules, inclusief de La Place restaurants van V&D, als één geheel worden verkocht, maar de kans bestaat ook dat de ketens apart van eigenaar veranderen. Voor het eind van het jaar 2010 wordt de knoop doorgehakt. In een Volkskrantartikel van woensdag 14 juli wordt gemeld dat het warenhuis V&D als eerste verkocht zal worden. Welke winkelformule is de volgende die in de Maxeda etalage komt te staan?
Tweede Kamer vreest misbruik pensioengeld De Tweede Kamer waarschuwt het kabinet voor misbruik van miljarden euro’s aan pensioengeld door de Europese Unie. In een Kamerbreed gesteunde motie van de inmiddels niet herkozen Pieter Omtzigt kreeg het kabinet de oproep het pensioengeld uit handen van Europa te houden. Volgens Omtzigt is Brussel op zoek naar geld dat nodig is om garanties en leningen te verstrekken in de aanpak van de financiële crisis. ”Langzaam wordt ook gekeken naar pensioengeld als onderpand”, stelde hij. “Het kabinet moet elke stap in deze richting met kracht blokkeren.” De CDA’er zei dat het pensioengeld bij elkaar is gespaard door werkgevers en werknemers en uitsluitend is bedoeld voor hun oude dag. Minister Donner (Sociale Zaken) beschouwt de motie als een ondersteuning voor het kabinet in Europees overleg. EG
Maak van oudere internetgebruiker geen digitale immigrant Toegankelijke informatievoorziening is belangrijk voor iedereen. Gebruiksvriendelijke websites zijn daarbij van belang, zeker nu informatie steeds vaker en steeds meer digitaal wordt gegeven. Binnen de groeiende groep oudere internetgebruikers zijn verschillen: leeftijd, opleiding en achtergrond spelen een cruciale rol bij het gebruik van computers. Recent gaf driekwart van de vijftigplussers aan niet meer zonder internet te kunnen. Zij zitten ruim 12 uur per week achter de computer. Wel gaven senioren aan dat sommige websites niet gebruiksvriendelijk zijn waardoor informatie moeilijk of niet te vinden is. Prof. dr. Eugène Loos is bijzonder hoogleraar ‘Oude en nieuwe media in een vergrijzende maatschappij’ aan de Universiteit van Amsterdam. De afgelopen tijd heeft hij onderzoek gedaan naar het navigatiegedrag van senioren op internet. In zijn oratie, De oudere: een digitale immigrant in eigen land, is Eugène Loos ingegaan op de vraag of de oudere gezien kan worden als een digitale immigrant in eigen land. Kijk voor het volledige rapport op www.v-g-d.nl pagina “LEDENINFO”
EU wakkert discussie over pensioenen aan De Europese Commissie heeft op 9 juli 2010 een discussiestuk gepresenteerd over de toekomst van de pensioenen in de EU. De commissie wil de discussie aanwakkeren over een noodzakelijke hervorming van de pensioenstelsels. „Een van de keuzes waar we voor staan is de keuze tussen armere gepensioneerden, hogere pensioenbijdragen of meer mensen die meer en langer werken", aldus Europees Commissaris Andor (Werkgelegenheid en Sociale Zaken). De verwachting is dat het aantal gepensio-
21
OUTFIT Nummer 79 - Oktober 2010
Verplicht eigen risico Zorgverzekering drukt kosten nauwelijks Het verplicht eigen risico in de zorgverzekering is ingevoerd om verzekerden bewuster te maken van de kosten van de zorg en deze zo te verminderen. Slechts 5% van de verzekerden zegt vanwege het eigen risico minder zorg te hebben gebruikt. En 3,4% ging vanwege het eigen risico minder naar de huisarts, terwijl bezoek aan de huisarts buiten het eigen risico valt. Dit blijkt uit onderzoek binnen het Consumenten Panel Gezondheidszorg van het NIVEL (Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg), dat is gesubsidieerd door het ministerie van VWS. Bijna alle verzekerden weten van het bestaan van het verplichte eigen risico af, maar slechts iets meer dan de helft weet welke zorg daaronder valt. (Bron: Nivel 23 juni 2010). Lees het volledige rapport: op www.v-g-d.nl pagina “SOCIALE ZAKEN”
Politieke partij in oprichting “OokU” werpt zich op als redder van de pensioenen De politieke partij in oprichting (Onafhankelijke Ouderen en Kinderen Unie) “OokU” van Hilversummer Jan nagel doet een poging vijftig-plus in Nederland voor zich te winnen. “OokU” werpt zich op als redder van de pensioenen. De nieuwe partij wil afdwingen dat De Nederlandsche Bank (DNB) de financiële positie van de pensioenfondsen opnieuw berekent. Vorige maand maakten minister Donner (Sociale Zaken) en toezichthouder DNB bekend dat mogelijk, veertien pensioenfondsen moeten korten op de uitkeringen. De dekkingsgraad van veel fondsen staat onder druk door de alsmaar dalende rekenrente en de stijgende levensverwachting. Donner riep woensdag de Tweede Kamer ook op om snel te beginnen met het behandelen van wetgeving voor verhoging van de AOW-leeftijd, zodat fondsen de regelingen voor aanvullende pensioenen hierop kunnen aanpassen. Volgens partijvoorzitter Nagel (71) wordt ten onrechte geen rekening gehouden met het verhogen van de pensioenleeftijd naar 67 jaar. „Dat levert de pensioenfondsen heel veel extra op. Er wordt twee jaar langer premie betaald en pas twee jaar later pensioen uitgekeerd. Pensioenen hoeven dus niet omlaag." Ouderen zijn telkens de dupe, constateert Nagel. „Er is geen indexatie van pensioenen, waardoor het uit te keren bedrag al jaren gelijk is. Dat betekent flink verlies van koopkracht. Iemand van zeventig-plus neemt nu eenmaal geen krantenwijk om het verlies te compenseren." De nieuwe partij dreigt met een rechtszaak als DNB niet snel in actie komt. Advocaat Johan Peters staat klaar, zegt Nagel. „Hij weet hoe het werkt, heeft met succes tegen de Staat geprocedeerd over de vuurwerk ramp." “OokU” werd een jaar geleden opgericht, maar moest bij de verkiezingen in juni verstek laten gaan. „We waren niet klaar, hadden geen geld", zegt Nagel. Nu staan de zaken er beter voor, onder andere door het aantrekken."' van professor Kees de Lange uit Monnickendam als vicevoorzitter. Hij werd landelijk bekend als voorzitter van de Nederlandse Bond voor Pensioenbelangen. Ook de nieuwe partij “Ook U” gokt op nieuwe landelijke verkiezingen in 2011 “Wat er nu ook uitkomt, het wordt géén stabiel kabinet”, zegt Nagel. Hij wil zeker in Noord-Holland meedoen aan de provinciale verkiezingen (maart 2011). „We hebben een sterke kandidatenlijst. Oud-wethouders en oud-burgemeesters." Financieel heeft “OokU” de wind in de zeilen dankzij contacten van Nagel uit de gloriejaren van Leefbaar Hilversum. Nagel belooft een “herbeleving van de politiek vanuit Hilversum” met landelijke bijeenkomsten in hotel Gooiland.
V&D verkocht aan investeringsbedrijf Sun European Dat heeft Maxeda, het moederbedrijf van V&D bekendgemaakt. Het is niet bekend hoeveel Sun European betaalt. Met de transactie wisselen V&D en La Place de ene investeringsmaatschappij als eigenaar in voor een andere. Maxeda poetste het kwakkelende V&D de afgelopen jaren op. Slecht imago Het oerhollandse warenhuis kampte met een slecht imago. Stoffig en duf was de reputatie. Klanten kochten vroeger volop bij de keten, die bekend stond om zijn brede assortiment en scherpe prijzen. Maar de V&D werd voorbijgestreefd door de speciaalzaken. Maxeda restylede de vestigingen en trok de cijfers weer wat omhoog. Sun European Partners, ook eigenaar van bijvoorbeeld postorderbedrijf Neckermann, denkt dat er nog meer mogelijk is. De vakbonden zijn daarom op zich positief. Al willen ze wel meer helderheid over de plannen. Van de hand De vrees van de vakbonden is dat het Sun vooral te doen is om het succesvolle La Place. En dat de investeringsmaatschappij de V&D-formule snel van de hand zou doen. De vakbonden en de ondernemingsraad zullen worden ingelicht en de mededingingsautoriteiten moeten de verkoop nog goedkeuren. Maxeda en Sun European hopen dat de verkoop in november zal zijn afgerond.
22
OUTFIT Nummer 79 - Oktober 2010
Digitale Nieuwsbrief Augustus 2010 Afdruk van de digitale nieuwsbrief die wij stuurden aan circa 2000 leden die hun e-mailadres hebben opgegeven
de Nederlandse Bank om een correctiefactor te hanteren op basis van de sterftetabel in de levensverwachting. Een verplichte correctie op het dekkingspercentage die er flink inhakt. Als we dan bedenken dat een betrouwbare recente sterftetabel nog niet beschikbaar is dan zijn alle berekeningen dus voorlopige berekeningen met alle risico’s van onnauwkeurigheid. Geen eenvoudige zaak dus om als pensioenfonds een juiste positie van dekkingsgraad etc. bekend te maken en ieder cijfer moet dan ook gezien worden als een voorlopig cijfer. Toch heeft het bestuur van ons pensioenfonds het wenselijk geacht nu toch een mededeling te doen over de positie van ons pensioenfonds en de huidige dekkingsgraad. Een mededeling die minimaal de onzekerheid voor de korte termijn kan wegnemen. De dekkingsgraad voor ons fonds was eind juli 97,2%. Natuurlijk nog niet hoog genoeg om te voldoen aan de verplichte 105%. Een percentage dat voor ons fonds eind 2013 bereikt moet worden. De termijn van eind 2013 is vastgelegd in het door de Nederlandse Bank voor ons fonds goedgekeurde herstelplan. Wij behoren in ieder geval niet tot de 14 of 18 fondsen waar minister Donner over gesproken heeft en die nu wellicht verplicht gaan worden om in meer of mindere mate te moeten “afstempelen”. In 2011 zal beoordeeld moeten worden of ons pensioenfonds nog steeds in staat is een dekkingsgraad van 105% te bereiken eind 2013. Wij zijn dus nog niet uit de gevarenzone. Het huidige extreme lage renteniveau heeft door de verplicht gehanteerde rekenmethode een flinke negatieve invloed op de opbrengsten en is dus ongunstig voor de vaststelling van de dekkingsgraad. Als het renteniveau in de komende tijd weer mag verbeteren kunnen heel wat problemen daardoor opgelost worden. Een verplichte rekenmethode waar de meningen nogal over verdeeld zijn. Er wordt momenteel dan ook druk gediscussieerd over de vraag of het nog wel reëel is deze rekenmethode te moeten blijven hanteren. Dhr. Dick Sluimers heeft als bestuursvoorzitter van de APG Algemene Pensioengroep in de Volkskrant van
Beste leden, Wat wordt er momenteel toch veel geschreeuwd en geroepen als het gaat om de situatie van pensioenfondsen in Nederland. Dat iedereen geïnformeerd wordt over de actuele situatie van zijn of haar pensioenfonds is niet meer dan correct. Alleen als er nog al wat geroepen wordt over bv. het afstempelen (feitelijk verlagen) van bestaande pensioenen dan schrikken we met zijn allen en stellen we ons meteen de vraag: Zou dat ook voor mijn pensioen gelden? Als de “Roepers” dan vervolgens zwijgen in alle talen en geen pensioenfondsen noemen waar deze uitzonderlijk harde maatregel voor moet gelden, is er geen sprake van noodzakelijke informatie maar niet meer dan onrust en paniek zaaien. Onbegrijpelijk en onverantwoord mogen we wel zeggen. Nu weten we allemaal inmiddels wel dat er echt serieuze problemen zijn in heel het pensioenland. Toch zal het niemand verbazen dat er nogal verschillen kunnen bestaan tussen het ene pensioenfonds en het andere. Wij krijgen als vereniging nogal eens het verwijt dat wij zo weinig publiceren en onze leden in het ongewisse laten over de situatie bij ons eigen pensioenfonds Bpf-D. Dat dit ook voor onze leden onzekerheid kan betekenen begrijpen wij maar al te goed. Toch willen wij als bestuur van onze vereniging niet meedoen aan informatie verstrekken die verkregen wordt op basis van “gissingen” en “geruchten uit de wandelgangen”. Betrouwbare informatie oké maar anders hoe spijtig ook, dan maar even geen informatie. Als het bestuur van ons pensioenfonds geen mededelingen kan doen over de positie van het Bpf-D dan zijn wij daar geheel afhankelijk van voor hetgeen wij u kunnen vertellen. Er zijn nogal wat verschillende oorzaken die bepalend zijn voor de vaststelling van een actuele positie van een pensioenfonds. Een belangrijke factor bij de vaststelling van de dekkingsgraad is bijvoorbeeld de verplichting van
23
OUTFIT Nummer 79 - Oktober 2010
19 augustus jl. een artikel geschreven over de problematiek van de lage rente en de te hanteren rekenmethode. De APG groep beheert het vermogen en/of voert de administratie van 26 grotere pensioenfondsen waaronder bijvoorbeeld ook het ABP. Op onze website: www.v-g-d.nl onder de rubriek "NIEUWS" staat een artikel met de titel: “Pensioen maatregel Donner treft het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Detailhandel niet”. In dit artikel staat onderaan de onderstreepte zin: “Lage rente vertroebelt blik op pensioenfondsen." Door op deze zin te klikken wordt u doorgelinkt naar het artikel in de Volkskrant en is het hele artikel van Dhr. Dick Sluimers te lezen. Het is goed te weten dat het vermogen van ons pensioenfonds Bpf-D is toegenomen ten opzichte van de situatie voor de kredietcrisis. Momenteel is het belegd vermogen van ons fonds rond de 8,7 miljard. En dan toch “maar” een dekkingsgraad van 97,2% die grotendeels het gevolg is van de genoemde extreem lage rente van dit moment. Wij wijzen u graag op onze website www.v-g-d.nl waar Martin Holtkamp ons bestuurslid en webmaster zich er bijzonder voor inzet om alle actuele informatie die er in het land maar los te krijgen is dagelijks op de site te plaatsen. Een compliment aan zijn adres voor het vele werk dat hij hieraan geheel belangeloos in uw belang verricht is wel op zijn plaats dacht ik. Mocht u ook interessante zaken tegenkomen of willen reageren, mail dan naar:
[email protected] of schrijf een briefje naar: Redactie OutFit Graan voor Visch 17703, 2132 Hoofddorp.
Het komt helaas veel te veel voor dat als wij een digitale nieuwsbrief verzenden er een aantal onbestelbaar terugkomt. De hoofdreden is dan dat men inmiddels een ander e-mail adres heeft gekregen of van provider is gewisseld. Laat ons a.u.b. weten als er bij u een mutatie plaats vindt, dan kunnen wij onze bestanden daarop aanpassen. Voor ons is het niet mogelijk uit te zoeken wat er aan de hand is en dan staat ons geen andere weg open dan uw “oude ongeldige” e-mail adres uit ons bestand te verwijderen en dan ontvangt u niets meer. Met vriendelijke groeten,. Namens het bestuur van Vereniging van Gepensioneerden uit de Detailhandel John M.H. Bogers Voorzitter e-mail:
[email protected] tel. 045-5740019
En dan een heel ander maar niet minder belangrijk onderwerp: Wij staan aan de vooravond van de behandeling in de Eerste Kamer der Staten Generaal van het door de Tweede Kamer aangenomen voorstel tot wetswijziging van de pensioenwet. Deze wijziging voorziet in een wettelijke grond voor zeteltoekenning voor gepensioneerden, namens zijn of haar belangenorganisatie, in het bestuur van ook bedrijfstakpensioenfondsen. Een grote stap in de richting van echte medezeggenschap over ons aller zelf gespaarde oudedagsvoorziening, ons pensioen Hoe meer leden hoe groter onze invloed kan worden op het te voeren beleid in het pensioenfonds. Dus leden aan de slag en werf nieuwe leden onder gepensioneerden die hun pensioen of uitkering ontvangen van het Bpf-D. Wij mogen toch ook op u rekenen?
24
OUTFIT Nummer 79 - Oktober 2010
Adresgegevens Voor de leden die niet over internet beschikken treft u onderstaand telefoonnummers en adresgegevens van pensioeninstanties, ouderen organisaties, consumentenorganisaties en belastingdienst. Nederl. Ver. Organisaties Gepensioneerden Utrecht Ministerie van VWS Den Haag Consumentenbond Den Haag College Zorgverzekeringen Diemen Zorgtoeslag Belastingdienst Inkomensafhankelijke bijdragen Belastingdienst Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekering Zeist Ouderen Organisatie Utrecht Vereniging Senioren (van 10.0 tot 14.0 uur) Eindhoven Maxeda Amsterdam NL. Pensioenstelsel Amsterdam Pensioenplatform Amstelveen Ombudsman pensioenen Den Haag
030-2846080 0800-8051 070-4454545 020-7978555 0800-0543 0800-0543 030-6988360 030-2769985 040-2127504 020-5490500 020-5249111 0900-4040401 070-3338965
Adresgegevens Pensioenfonds voor de Detailhandel. Contactadres Interpolis Pensioenbeheer B.V. Klant Contact Center Postbus 3183 3502 GD Utrecht Klant Contact Center tel: 030-2453922 e-mail:
[email protected] Vragen over AOW? Bel/mail de Sociale Verzekeringsbank. (SVB) SVB kantoren: Breda 076-5485010 Deventer 0570-506010 Groningen 050-3169010 Leiden 071-5129610 Nijmegen 024-3431010 Roermond 0475-368010 Rotterdam 010-4174010 Utrecht 030-2649010 Zaanstad 075-6551011 Een uitgebreide adreslijst vindt u op onze website: www.v-g-d.nl, pagina “Webgids”
25
OUTFIT Nummer 79 - Oktober 2010
Adres- en gegevens wijzigingen Als u verhuist willen wij dat graag weten om ons adressen bestand op peil te houden. Niet alleen adres gegevens zijn belangrijk ook andere wijzigingen willen wij graag in het ledenbestand bij onze ledenadministratie verwerken. Stuur dus altijd een berichtje als: • U verhuist • Uw burgerlijke staat wijzigt door bv. overlijden (melding door nabestaanden) • U prijs stelt op een andere naamsvermelding in onze ledenadministratie, bv. Mevr. Jansen – Pietersen in plaats van Mevr. Jansen. • Uw mailadres wijzigt. • Uw bankrekening nummer wijzigt. • U gebruik maakt van een betaalrekening welke op een andere naam staat dan de bij ons bekende naam als lid van de vereniging. • U de betaling van uw contributie wijzigt (van zelf betalen naar automatisch incasso of omgekeerd). • U uw lidmaatschap wenst te beëindigen. (Kan opgegeven worden tot 1 november van het lopende jaar. Eerdere beëindiging betekent dat men de contributie voor het lopende jaar dient te voldoen)
Alle wijzigingen in adres- en overige gegevens altijd en uitsluitend sturen naar: Vereniging Gepensioneerden uit de Detailhandel Ledenadministratie Dhr. J.J. Verlaan Windrust 13 2351 EV Leiderdorp Tel: 071 – 5895430
U kunt uw wijzigingen natuurlijk ook per mail aan ons opgeven: Stuur uw bericht naar:
[email protected]
26
OUTFIT Nummer 79 - Oktober 2010
Reacties 15 juli 2010 e-mail van Mevr P. Honing Geachte heer Holtkamp, Ik weet niet of ik bij u op het goede adres ben, maar ik wil graag mijn compliment geven voor de leuke belevenissen bij een computer helpdesk op pagina 22 en 23 van OUTFIT Nummer 78 - juli 2010. Bijzonder grappig. Ik hoop, dat er vaker van dit soort humor in de OUFIT komt. Met vriendelijke groet, Mevr. P. Honing 17 juli 2010 e-mail van M. Mallant Geachte redactie Sinds de Achmeaactie heb ik mij laten overschrijven van Maxeda naar VGD. Sindsdien lees ik Uw blad Out-Fit aandachtig. Als nieuweling stuit ik toch wel eens op onduidelijkheden zoals de vele afkortingen die gebruikt worden en organisaties die ik niet plaatsen kan. Misschien kunt U daar enige aandacht aan schenken. Verder: het is bedroevend dat zo weinig leden naar een jaarvergadering komen. Ik ben lang secretaris geweest van een landelijke organisatie en daar hadden we hetzelfde probleem ; zodanig dat veelal het quorum niet gehaald kon worden. Persoonlijk ben ik gehandicapt en aan huis gebonden en dus niet in staat te komen. Ondanks dat, laat U niet ontmoedigen want U vecht voor een belangrijke zaak met groet M.Mallant Vught 28 augustus 2010 e-mail van Reinder Torringa Geachte Hr. Holtkamp: Bedankt voor de gigantische klus! Heel veel dank. Met vriendelijke groet Reinder Torringa 23 augustus 2010 e-mail van J.P.M. KLeij Geachte redactie, Wat ik in de pensioendiscussie mis is, dat er nergens staat dat bij pensionering op 67 jaar het uitbetalen van pensioen 2 jaar later begint en dat er 2 jaar langer premie betaald wordt. Door die besparing groeit toch de dekkingsgraad? Vr. groet, J.P.M. Kleij
27
OUTFIT Nummer 79 - Oktober 2010
Welke pensioenfondsen gaan mogelijk korten op de pensioenuitkeringen? Gepensioneerden en werknemers die aangesloten zijn bij één van de veertien pensioenfondsen die mogelijk moeten korten, weten vóór 1 december 2010 waar zij aan toe zijn. Dat zei een woordvoerder van de Nederlansche Bank (DNB)
D
oor de in 2008 begonnen financiële crisis is de vermogenspositie van een aantal pensioenfondsen geraakt. De kas zit bij de meeste fondsen inmiddels alweer net zo vol als voor de financiële crisis, maar de boekhoudregels vragen nu om een extra reserve. Bij ongeveer de helft van de Nederlandse pensioenfondsen ontstond door de crisis een zogenoemd tekort. Dat tekort is niet acuut, maar in Nederland vinden we dat een pensioenfonds nu voldoende geld moet hebben om alle pensioenen tot over tientallen jaren te betalen. 340 van de 550 fondsen moesten vorig jaar een herstelplan indienen bij De Nederlandsche Bank. In deze herstelplannen moeten de fondsen aangeven hoe ze binnen 5 jaar hun tekort weer wegwerken. 18 pensioenfondsen hebben in het herstelplan het verlagen van de pensioenen als allerlaatste maatregel opgenomen. Dit was nodig omdat zij zonder die maatregel niet in 5 jaar zouden kunnen herstellen. De Nederlandsche Bank heeft bekend gemaakt dat 14 van deze 18 fondsen waarschijnlijk niet aan het verlagen van de pensioenen kunnen ontkomen. De dekkingsgraad van deze fondsen blijft te laag. U vindt hieronder een overzicht van de 14 fondsen. Staat uw pensioenfonds niet in het overzicht? Natuurlijk wilt u weten hoe de stand van zaken is bij uw pensioenfonds. Kijk op de website van uw pensioenfonds of neem contact met hen op.
ex-deelnemers die inmiddels elders werken en een deel van hun pensioen bij dit fonds hebben opgebouwd: 851, gepensioneerden: 1025. Totaal: 4573. Stichting Bedrijfspensioenfonds voor Medewerkers in het Notariaat (BPF): Dekkingsgraad (eind juli 2010): 92 procent. Deelnemers: 7955, ex-deelnemers: 12.160, gepensioneerden: 2057. Totaal: 22.436. Stichting Notarieel Pensioenfonds (SNPF): Dekkingsgraad (eind juli 2010): 91,3. Deelnemers: 3328, ex-deelnemers: 1398, gepensioneerden: 1612. Totaal: 6338. Bedrijfstakpensioenfonds voor de Verf- en Drukinktindustrie: Dekkingsgraad (eind juli 2010): 86,6 procent. Deelnemers: 6300, ex-deelnemers 4024, gepensioneerden: 1019. Totaal: 11.343. Pensioenfonds van de Metaalelektro PME: Dekkingsgraad (eind juni 2010): 95 procent. Deelnemers: 157.395, ex-deelnemers 334.282, gepensioneerden 144.694. Totaal: 636.371.
Een overzicht van de veertien fondsen:
Stichting Pensioenfonds GITP (PEG): Dekkingsgraad (eind juli 2010): 92,6 procent. Deelnemers: 322, ex-deelnemers: 382, gepensioneerden: 98. Totaal: 802.
Stichting Pensioenfonds Openbare Apothekers (SPOA): Dekkingsgraad (peildatum 30 juli 2010): 86,6 procent. Deelnemers: 2697,
Nutreco Pensioenfonds: Dekkingsgraad (eind juni 2009): 87 procent. Deelnemers: 1045 (inclusief 97 deelnemers met een
28
OUTFIT Nummer 79 - Oktober 2010
premievrijstelling, zoals arbeidsongeschikte werknemers), ex-deelnemers: 1364, gepensioneerden: 1219. Totaal: 3628. Stichting Total Pensioenfonds Nederland: Dekkingsgraad (medio augustus 2010): 97 procent. Deelnemers: 650, ex-deelnemers: 276, gepensioneerden: 333. Totaal: 1259. Stichting Pensioenfonds Bal¬last Nedam: Dekkingsgraad (eind juni 2010): 89 procent. Deelnemers: 2205, ex-deelnemers: 3025, gepensioneerden: 1816. Totaal: 7046. Pensioenfonds Helvoet: Dekkingsgraad (eind juni 2010): 96,5 procent. Deelnemers: 220, ex-deelnemers: 398, gepensioneerden: 322. Totaal: 920. Stichting Pensioenfonds Smit: Dekkingsgraad (3 juli 2010): 86,6 procent. Deelnemers: 365, ex-deelnemers: 735, gepensioneerden: 1000. Totaal: 2100. Stichting Pensioenfonds Imtech: Dekkingsgraad (30 juni 2010): 96,4 procent. Deelnemers: 1871, ex-deelnemers: 770, gepensioneerden: 1135. Totaal: 2776. Stichting Pensioenfonds voor Reclame en Marketing: Dekkingsgraad (3o juni 2010): 83 procent. Deelnemers: 57, ex-deelnemers: 531, gepensioneerden: 64. Totaal: 652. Stichting Pensioenfonds Ned¬mag: Dekkingsgraad (eind juni 2010): 85 procent. Deelnemers: 146, ex-deelnemers: 68, gepensioneerden: 29. Totaal: 243.
29
OUTFIT Nummer 79 - Oktober 2010
Hogere eigen bijdrage zorgverzekeringen Burgers moeten meer zelf gaan betalen om de groeiende zorgkosten te be¬teugelen. Wie ongezond leeft betaalt daar een prijs voor, bij¬voorbeeld via hogere eigen bijdragen. Dat is de kern van een advies dat de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) uitbrengt.
D
e vraag naar zorg neemt de komende jaren alleen maar toe. We worden ouder en medisch gezien is steeds meer mogelijk. Maar tegelijk zijn er veel te weinig zorgverleners en ontbreekt het geld om aan de groeiende vraag tegemoet te komen, constateert de RVZ in het advies 'Perspectief op gezondheid 2020'. Door de zorgsector slimmer in te richten kan hetzelfde werk in de toekomst met minder personeel worden gedaan. 'De burger wordt, meer dan nu, aangespoord om te breken met ongezond gedrag', schrijft de Raad, die daarvoor een aantal maatregelen voorstelt. De eigen bijdragen moeten flink omhoog. Wie weinig zorg nodig heeft, wordt zodoende beloond. Goedkope medicijnen die veel worden gebruikt, worden niet langer vergoed. Speerpunt is stoppen met roken en drinken. 'Haast nergens roken zoveel volwassenen en jeugd als hier'. Om Nederlanders gezonder te maken moet minstens een vijfde van de rokers stoppen. Dan pas zit Nederland op het gemiddelde van de Oeso-landen. De RVZ bepleit een hogere tabaksaccijns. Behandelingen en therapieën die ziektes voorkomen moeten worden vergoed vanuit de basisverzekering. In het pakket komt alleen zorg die kwalitatief goed is. Verder moet de huidige financiering van ziekenhuizen en artsen door middel van vaste budgetten worden geschrapt. Zorg wordt doelmatiger als er moet worden onderhandeld over de prijs. De prestaties van artsen moeten openbaar worden, zodat patiënten gericht kunnen kiezen door wie ze geholpen willen worden. Er gaan nog zeker twee kabinetsperiodes overheen voordat de maatregelen zijn doorgevoerd, verwacht de RVZ. Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) presenteerde gisteren een rapport waarin het stelt dat de vraag naar ouderenzorg in de toekomst minder hard zal stijgen dan nu wordt verwacht. In de periode 1985-2005 steeg de
vraag naar zorg met 1,8 procent. Tot 2030 zal de stijging nog 'slechts' 1,z procent bedragen. Dat betekent ongeveer 300.000 nieuwe arbeidsplaatsen. Het onderzoeksbureau houdt wel een slag om de arm voor wat betreft de prognoses. Als de politiek de komende jaren besluit het pakket voor zorg te verkleinen, zal er minder personeel nodig zijn. Het kan ook zijn dat ouderen door nieuw beleid langer gezond blijven en langer zelfstandig blijven wonen dan nu. Ook dan zal de behoefte aan zorgpersoneel veranderen. De daling heeft onder meer te maken met de kwaliteitsslag die in het verleden is gemaakt. Daarvoor is toen extra personeel aangetrokken.
Twintig stappen naar gezonde zorg in 2020 Om tweedeling in de zorg te voorkomen, moeten de aanbieders en verzekeraars van zorg, ook of misschien wel juist bij een verdere realisatie van marktwerking, hun publieke rol beter oppakken. De patiënt kan daarbij niet achteroverleunen als consument van zorg maar neemt zelf zoveel mogelijk de verantwoordelijkheid en de regie. De overheid moet eenduidige kwaliteitsnormen vaststellen en de langdurige zorg onderbrengen bij WMO en Zorgverzekering. De economische crisis en de lagere economische groei dwingen tot extra kostenbewustzijn en bezuinigen. Maar dat kan niet zonder een heldere visie van de overheid. De verschuiving van zorg en ziekte naar gedrag en gezondheid (van zz naar gg) kan hiermee worden versneld.
30
OUTFIT Nummer 79 - Oktober 2010
De Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) beschrijft in het advies ‘Perspectief op gezondheid 2020’ twintig aanbevelingen voor het ‘spoorboekje’ naar een gezonde zorgsector. De nadruk ligt daarbij op kwaliteit, preventie en toegankelijkheid. Dit vraagt ingrijpende inspanningen van alle betrokkenen, maar geen stelselherziening, en bestrijkt minimaal twee kabinetsperioden.
participatie op de arbeidsmarkt. Eerste prioriteit daarbij is volgens de RVZ om het aantal rokers in Nederland met één vijfde terug te dringen tot het gemiddelde in de OESO. Aanbieders van zorg behoren niet langer uitsluitend te worden beloond voor het aantal verrichtingen maar ook op basis van bereikte resultaten: gezondheidswinst en participatie. Het voorkomen van ziekte (en uitval) is minstens zo belangrijk als het behandelen ervan. Optimale zorg wordt gerealiseerd in netwerken van aanbieders. Dit geldt zowel voor laagdrempelige en brede eerstelijns zorg als voor specialistische ziekenhuiszorg.
De burger wordt, meer dan nu, aangespoord om te breken met ongezond gedrag. Dit is de taak van de zorgprofessional. De burger is zelf eerstverantwoordelijke. De zorgverlener spreekt hem daar op aan en biedt ondersteuning; de verzekeraar coacht met informatie en financiële prikkels. Leefstijlbeinvloeding levert op korte termijn individuele en collectieve gezondheidswinst op met directe kostenvoordelen in de zorg en een hogere
Kijk voor het volledige rapport op onze website: www.v-g-d.nl, pagina "Sociale Zaken".
31
OUTFIT Nummer 79 - Oktober 2010
Vervolg van pagina 3
Colofon
bedrijf de spruitjesgeur geleidelijk uit zijn winkels te verdrijven. Doffe tinten maakten plaats voor trendy felle kleuren en er werd meer aandacht besteed aan het uiterlijk van de producten.
Orgaan van de Vereniging van Gepensioneerden uit de Detailhandel 20e jaargang • Nummer 79 • oktober 2010 OutFit verschijnt 4 maal per jaar Redactie: M.J. Holtkamp, J.M.H. Bogers, Mevr. W.G. Wieten-Göbel,
Rookworst Ondanks de veranderingen bleef de beroemde rookworst van Hema een constante factor. Die kwam voor het eerst in het assortiment in de jaren 30, en werd een symbool voor het succes van de warenhuisketen.
Vormgeving en druk Paswerk Grafisch, Cruquius Voorzitter J.M.H. Bogers telefoon: 045-5740019 e-mail:
[email protected]
Vendex In 1958 kreeg Hema een zelfstandige directie binnen Bijenkorf Beheer, het latere KBB. In 1999 fuseerde KBB met Vendex, eigenaar van onder meer Vroom & Dreesmann. Het fusiebedrijf werd in 2004 door een groep investeerders van de beurs gehaald en ging verder onder de naam Maxeda. Drie jaar later verkocht Maxeda de Hema aan Lion Capitol. De Britten kondigden begin september 2010 aan de winkelketen weer in de etalage te zetten.
Secretaris Mw. W.G. Wieten – Göbel Mijehof 266, 1106 HV Amsterdam telefoon: 020 – 7854223 e-mail:
[email protected] Ledenadministratie/Penningmeester J.J. Verlaan Windrust 13, 2351 EV Leiderdorp telefoon: 071-5895430 e-mail:
[email protected]
Ruim 500 vestigingen Anno 2010 telt meer dan Hema 500 vestigingen in Nederland, België, Duitsland, Luxemburg en Frankrijk en zijn er zo’n 10.000 mensen in dienst. Sinds vorig jaar zijn er ook, in toenemende mate, kleine vestigingen op stations. Al langer is Hema vaak aanwezig op festivals; variërend van horecapunten met de beroemde rookworsten en hotdogs, tot aan complete campingwinkels waar een aangepast assortiment verkrijgbaar is.
Redactie Outfit M.J. Holtkamp Graan voor Visch 17703, 2132 ZH Hoofddorp telefoon: 023-5614913 e-mail:
[email protected] Deelnemersraad Pensioenfonds A.J.M. Boonekamp telefoon: 0348 – 411877 e-mail:
[email protected] J.J. Holleboom telefoon: 049 – 9379380 e-mail:
[email protected] A. van Dantzich e-mail:
[email protected] Bestuursleden Mr. H.G.J.E. Plagge telefoon: 073-6431445 e-mail:
[email protected] Internet: www.v-g-d.nl E-mail:
[email protected] Ingeschreven bij de KvK Utrecht, Inschrijfnummer 40345463 Bankrekening ING nr. 423595 t.n.v Vereniging de Gepensioneerden
32