Thema
3
Dit is typisch Nederlands!
1
Lachen met de buren
1.1 Nederlandse moppen over Belgen
Waarom giet een Belg water op het toetsenbord van zijn computer? Dan kan hij op internet surfen!
Waarom opent een Belg een pak melk in de supermarkt? Omdat er op de verpakking staat: ‘Hier openen!’
Hoe draait een Belg een lamp in? Hij nodigt vier vrienden uit en gaat op de tafel staan. De vrienden tillen de tafel op en lopen rondjes!
Wat is volgens Nederlanders de belangrijkste eigenschap van een Belg? Een Belg is iemand a die goed nieuwe dingen kan maken. Een Belg is creatief. b die niet intelligent is. Een Belg is dom. c die niet graag geld uitgeeft. Een Belg is gierig. 1.2 Belgische moppen over Nederlanders
Hoe begint in een Nederlands kookboek het recept voor een omelet? Ga naar de buren en leen twee eieren …
Hoe maakt een Nederlander tomatensoep? Hij pakt een rood bord en giet er warm water in!
Waarom hebben Nederlanders grote neusgaten? Omdat lucht gratis is!
Wat is volgens Belgen de belangrijkste eigenschap van een Nederlander? Een Nederlander is a creatief. b dom. c gierig.
Thema 3 | Dit is typisch Nederlands!
37
2
Hoe zijn Nederlanders?
2.1 Luisteroefening Eerste luisterronde Omcirkel de letter van het juiste antwoord. Soms zijn er twee antwoorden mogelijk. 1 Gorcha uit Kazachstan vindt Nederlanders track 6 a direct en vriendelijk. b direct en onvriendelijk. 2 Roberto uit Italië vindt dat Nederlanders handelaars zijn. Wat betekent dit? track 7 a Ze kopen graag spullen. b Ze verkopen graag spullen. c Ze gooien vaak spullen weg. track 8 3 Olivia uit Kenia vindt Nederlanders a behoorlijk open. b behoorlijk afstandelijk. 4 Joannis uit Griekenland vindt dat Nederlanders track 9 a b c d
niet graag werken. hard werken. van chaos houden. goed georganiseerd zijn.
5 Jusuf uit Indonesië vindt dat Nederlanders track 10 a b c d
chauvinistisch zijn. niet erg trots op hun land zijn. punctueel zijn. veel te laat komen.
Schrijf de letter van de omschrijving bij de eigenschap. Nederlanders zijn … 1 nogal afstandelijk. 2 georganiseerd. 3 harde werkers. 4 handelaars. 5 vriendelijk. 6 niet chauvinistisch. 7 punctueel.
38
Thema 3 | Dit is typisch Nederlands!
Letter �����������������
�����������������
�����������������
�����������������
�����������������
�����������������
�����������������
Nederlanders … a komen meestal op tijd. b werken graag en veel. c zijn prettige mensen die je graag helpen. d gaan niet zo warm met elkaar om. e verkopen en kopen graag spullen. f houden niet van chaos. g zijn niet zo trots op hun land en hun koning.
Tweede luisterronde 6 Welk voorbeeld geeft Gorcha ter illustratie? �����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
7 Wat is volgens Roberto het verschil tussen Nederlaners en Italianen? �����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
8 Welke voorbeelden geeft Olivia ter illustratie? �����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
9 a Welk voorbeeld geeft Joannis om aan te tonen dat Nederlanders harde werkers zijn? ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
b Wat vindt hij raar in Nederland? ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
10 a Welke voorbeelden geeft Jusuf om aan te tonen dat Nederlanders niet chauvinistisch zijn? ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
b Wat vindt hij raar in Nederland? ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
2.2 Leesoefening 2.2.1 Wat denk je? Is dit een eigenschap van Nederlanders (N), Cubanen (C) of Japanners (J)? Schrijf een N, een C of een J in de kolom Dit denk ik. Eigenschap 1 Ze zijn vrolijk. 2 Ze maken veel lawaai. 3 Ze zijn vriendelijk. 4 Ze kunnen niet goed dansen. 5 Ze zijn beleefd.
Dit denk ik.
Dit las ik.
��������������������������
��������������������������
��������������������������
��������������������������
��������������������������
��������������������������
��������������������������
��������������������������
��������������������������
��������������������������
Thema 3 | Dit is typisch Nederlands!
39
2.2.2 Artikelen uit een tijdschrift Lees het artikel en schrijf een N, een C of een J in de kolom Dit las ik.
We zullen in de toekomst in Nederland blijven wonen, maar elke vakantie gaan we naar Cuba! Wat heeft je naar Nederland gebracht? Toen ik na school met mijn vriendinnen door het park in Havana liep, kwam ik Bart tegen. Hij was met een paar vrienden op vakantie in Cuba. Hij sprak geen woord Spaans en toch begrepen we elkaar. Toen zijn we verliefd geworden. Noem eens een positieve en een negatieve eigenschap van Cubanen. Cubanen zijn vrolijke mensen, we houden van plezier maken. We dansen graag en in Cuba is er ook altijd en overal muziek. We maken wel veel lawaai. En wat vind je van Nederlanders? Ik vind Nederlanders heel serieuze mensen. Ze lachen veel minder dan Cubanen. Toch vind ik ze wel vriendelijk, maar ze kunnen niet zo goed dansen.
‘Ik voel me nog niet echt zeker als ik Nederlands praat.’ Wat heeft je naar Nederland gebracht? Twintig jaar geleden ben ik met een Nederlandse getrouwd. We hebben eerst vijf jaar in Osaka gewoond. Onze dochter Emilie is daar geboren. Sinds vijftien jaar wonen we in Nederland en ik heb hier een Japans restaurant geopend. Noem eens een positieve en een negatieve eigenschap van Japanners. Japanners zijn heel beleefde mensen. Als wij iemand goedendag zeggen, buigen wij ons hoofd uit respect. Wij maken ook nergens veel lawaai om de andere mensen niet te storen. Een Japanner geeft niet gemakkelijk zijn mening. We zijn niet open.
40
Thema 3 | Dit is typisch Nederlands!
En wat vind je van Nederlanders? Ik vind Nederlanders heel vrolijke mensen. Zelfs in de trein zitten ze hard te praten en te lachen. Dat is in Japan onmogelijk. Nederlandse kinderen praten veel met hun ouders, maar ik vind ze vaak onbeleefd.
2.3 Spreekoefening Welke eigenschappen vind jij typisch voor de mensen uit jouw land? Noem minstens één positieve en één negatieve eigenschap. Voorbeeld Cubanen zijn vrolijk. Cubanen maken veel lawaai. Let op! Denk aan de klemtoon! Voorbeeld vriendelijk
3
In Nederland gemaakt
1
2
3
4
5
6
7
8
Training onvoltooid verleden tijd De geschiedenis van het stripverhaal (p. 162)
Thema 3 | Dit is typisch Nederlands!
41
Op stap
in
Nederland
Het Nederlands Stripmuseum In het Nederlands Stripmuseum Groningen ontmoet je al je favoriete strip- en tekenfilmhelden uit het heden en uit het verleden. Je vindt er de Nederlandse strips van bijvoorbeeld Sjors en Sjimmie, Tom Poes, Jan, Jans en de kinderen, Flipje, Fokke en Sukke, Dirk-Jan, De familie Doorzon, Joop Klepzeiker en Sigmund. Ook ontmoet je er natuurlijk de legendarische internatioanle striphelden zoals Asterix en Obelix, Kuifje, Suske en Wiske, en natuurlijk Donald Duck. Er wordt ook veel aandacht besteed aan allerlei tekenfilmfiguurtjes zoals Dora, Diego en Spongebob. Je kunt je reis lopend door de striptijd maken maar je kunt bijvoorbeeld ook binnenstappen in de wereld van Jan, Jans en de kinderen. Die komt tot leven in een draaiend theater waarna je samen met deze bekende familie naar het stripmuseum reist.
Kinderen kunnen gratis een leerzame speurtocht doen door het museum. Ze krijgen dan vragen als: Hoe heet het aapje van Dora? Wat is het nummerbord van Donald Duck? Als de kinderen al hun helden hebben gezien, kunnen ze in het atelier zelf een stripfiguur ontwerpen, een stripverhaal tekenen en een tekenfilm maken onder begeleiding van een ervaren striptekenaar! Ze maken dan kans om de beste striptekenaar van het jaar te worden.
www.stripmuseum.nl
Wat is typisch Nederlands?
Nederland is het land van tulpen en windmolens. Een Hollander loopt op klompen en eet graag kroketten, drop, aardappels/vlees/groente en wit brood met hagelslag. Nederlanders luisteren naar muziek uit een draaiorgel. Of toch niet?
Mensen die voor langere tijd in het buitenland verblijven, kunnen het je zo vertellen: Wat mis je het meest uit Nederland? Het kunnen soms kleine dingen zijn die je even doen verlangen naar het koude kikkerlandje. Maar wat is nu eigenlijk typisch Nederlands? En waar komen al ‘onze’ producten oorspronkelijk eigenlijk vandaan? Geschiedenis Veel van de ‘typisch Nederlandse’ dingen blijken, als je teruggaat in de geschiedenis, helemaal niet uit Nederland te komen: Zo komt de kroket oorspronkelijk uit Frankrijk, waar de Amsterdamse bakker Kwekkeboom ze tijdens een vakantie in 1909 tegenkwam. De tulp is een van oorsprong Turkse bloem, die in 1612 door Nederlandse koopmannen naar Nederland werd meegenomen. De bloem bleek het in onze bodem goed te doen! Veel Nederlanders hebben er niet veel mee, maar het
42
Thema 3 | Dit is typisch Nederlands!
draaiorgel bestaat in Nederland al 130 jaar. In 1875 startte de Belg Leon Warniet met het verhuren van orgels en in 1920 begon de Duitser Carl Frei zelfs een complete orgelfabriek in Breda. De eerste draaiorgels waren namelijk in de 19e eeuw al in Frankrijk, Duitsland en België te vinden. De meeste niet-Nederlanders zullen niet erg gecharmeerd zijn als ze een zout dropje of salmiak proeven, maar wij eten ze maar al te graag! Het hoofdbestanddeel van drop, de zoethoutwortel en Arabische gom, wordt al eeuwen gebruikt tegen hoesten en buikpijn. Farao Toetanchamon nam het zelfs mee zijn graf in! Een typisch Nederland gerecht is ‘stamppot’ (aardappels met bijv. zuurkool of boerenkool), maar we eten aardappels natuurlijk ook graag als patatje. Oorspronkelijk komt deze knol uit Zuid-Amerika en werd hij door de Spanjaarden in de 16e eeuw meegenomen. Toch duurde het tot de 19e eeuw voordat – naast dieren en gevangenen – de aardappel ook door de rest van de bevolking werd gegeten. In de 16e eeuw hielpen molens bij het wegpompen van water uit de polders. Zo werd ons land (dat onder de zeespiegel ligt) droog, zodat we er konden wonen. Maar de molen zelf hebben we niet uitgevonden, de eerste exemplaren stonden namelijk in China en Perzië. Ze maalden er graan tot meel, terwijl de Nederlandse molens werden omgebouwd om water te pompen of hout te zagen (vooral rond 1600, omdat de scheepvaart toen op het hoogtepunt was). bron: Around the Globe
Wat kan ik? 1 Hoe is hij? Vul het kruiswoordraadsel in. (ij = 1 letter) 1
2
3 4 5 7
6
HORIZONTAAL 3 Hij is trots op zijn land. Hij is … 5 Hij heeft originele ideeën. Hij is … 6 Hij is niet gesloten. Hij is … 8 Hij is niet vrolijk. Hij is … 10 Hij is niet chaotisch. Hij is …
8 9
10 VERTICAAL 1 Hij is een prettig mens en hij helpt graag. Hij is … 2 Hij werkt veel. Hij is een … werker. 4 Hij is niet slim. Hij is … 7 Hij geeft niet graag geld uit. Hij is … 9 Hij komt nooit te laat. Hij is …
2 Hoe zijn de Nederlanders volgens …?
Buitenlanders over Nederland Nederland en Thailand zijn heel verschillend! Het grootste verschil zit in de mentaliteit. De mensen, de trein en de bus rijden op tijd en als er iemand praat, houden de anderen hun mond. Dat vind ik heel prettig. (Kanchanok, 17 jaar, uit Thailand) In Argentinië is iedereen heel erg warm en kussen de mensen elkaar de hele tijd. Nederlanders laten minder snel zien wat ze denken of voelen. (Julieta Roman, 19 jaar, uit Argentinië)
Vul de eigenschap in. Kanchanok vindt Nederlanders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . en . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Julieta vindt Nederlanders behoorlijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Thema 3 | Dit is typisch Nederlands!
43
Woordenschat Bijvoeglijk naamwoord de eigenschap vriendelijk onvriendelijk OR open gesloten, afstandelijk OR beleefd onbeleefd OR serieus vrolijk OR georganiseerd OR chaotisch dom intelligent, slim OR chauvinistisch punctueel gierig Werkwoord infinitief
o.t.t.
o.v.t.
v.t.t.
praten
ik praat
praatte(n)
(hebben) gepraat
Woordgroep met werkwoord infinitief
o.t.t.
o.v.t.
v.t.t.
plezier maken lawaai maken
ik maak plezier ik maak lawaai
maakte(n) maakte(n)
(hebben) gemaakt (hebben) gemaakt
Idioom Nederlanders zijn handelaars. Gevolg logisch gevolg Hij sprak geen woord Nederlands, dus kon hij geen werk vinden. niet-logisch gevolg Hij sprak geen woord Nederlands, toch kon hij werk vinden.
44
Thema 3 | Dit is typisch Nederlands!
Grammatica Twee zinnen combineren Hij sprak geen woord dus Nederlands, Hij sprak geen woord toch Nederlands,
werkwoord 1
onderwerp informatie + werkwoord 2
kon
hij
werkwoord 1
onderwerp informatie
begrepen
we
geen werk vinden.
elkaar.
Betrekkelijke bijzin
de-woord +
DIE
Het is een man die niet graag geld uitgeeft.
Stap 123 GRAMMATICA & OEFENINGEN
GRAMMATICA & OEFENINGEN biedt
• uitleg over grammaticale onderwerpen met voorbeelden. • oefeningen in een communicatieve context. • oefeningen in de vorm van een verhaaltje. • een lijst van onregelmatige werkwoorden. • een lijst van grammaticale termen. • de oplossingen van de oefeningen en een register van grammaticale onderwerpen. • de mogelijkheid tot zelfstudie.
Meer oefeningen staan in het boek Stap 1/2/3 Nieuw - Grammatica & Oefeningen op p. 57-58.
STAP NIEUW bestaat uit: Tekst- en werkboek 1 inclusief 4 audio-cd’s Handleiding 1 (gratis downloadable) Tekst- en werkboek 2 inclusief 4 audio-cd’s Handleiding 2 (gratis downloadable) Tekst- en werkboek 3 inclusief 4 audio-cd’s Handleiding 3 (gratis downloadable) Grammatica & Oefeningen 1|2|3
NIEUW
Nederlands voor anderstaligen
Stap 1|2|3 NIEUW Nederlands voor anderstaligen GRAMMATICA & OEFENINGEN
NIEUW
Grammaticaoverzicht p. 221.
Stap 1 |2 |3
Nederlands voor anderstaligen
ISBN 978 94 6030 3302 ISBN 978 94 6030 3326 ISBN 978 94 6030 4224 ISBN 978 94 6030 4231 ISBN 978 94 6030 6082 ISBN 978 94 6030 6099 ISBN 978 94 6030 4248
ISBN 978 94 6030 4248
A2 9 789460 304248 >
cover stap1|2|3 gram nieuw.indd 1
16-12-13 14:32
Prosodie Klemtoon vriendelijk Elk woord heeft een vaste klemtoon. Je kunt die in het woordenboek vinden.
Thema 3 | Dit is typisch Nederlands!
45
Dit kan ik! Zet een X in het vakje
❏ als je het kunt!
1 Ik kan zeggen hoe iemand is.
❏❏ vriendelijk / onvriendelijk ❏❏ vrolijk / serieus ❏❏ (niet) punctueel ❏❏ beleefd / onbeleefd ❏❏ (niet) chauvinistisch ❏❏ open / gesloten / afstandelijk ❏❏ georganiseerd / chaotisch ❏❏ dom / intelligent, slim ❏❏ gierig 2 Ik kan zeggen wat iemand is.
❏❏ een handelaar ❏ Ik kan informatie geven over typische producten uit Nederland. 3
4
Ik kan een logisch gevolg geven.
❏❏ …, dus …
5
Ik kan een niet-logisch gevolg geven.
❏❏ …, toch …
Op oefen-cd 1 staan oefeningen over woordenschat met betrekking tot eigenschappen van mensen en met betrekking tot nationaliteiten (track 13-14). De luisterteksten en aanwijzingen bij deze oefeningen staan op p. 178. Op oefen-cd 2 staan ook nog oefeningen bij dit thema: de voegwoorden (dus, toch), de betrekkelijke bijzin (iemand die …) (track 11-14). De luisterteksten en aanwijzingen bij deze oefeningen staan op p. 191-192.
46
Thema 3 | Dit is typisch Nederlands!