Deze bundel is uitgewerkt in twee delen:

www.kobrugge.be/pastoraal

Deze bundel is uitgewerkt in twee delen:

Valentijn

-van pagina 2 tot en met 18 kan je teksten vinden voor een verdiepend moment rond . Sommige teksten zijn eerder bedoeld naar leerlingen toe, andere kunnen zeker ook voor onderwijsverstrekkers. -van pagina 19 tot en met 32 kan je zes aanzetten vinden voor een verdiepend moment met onderwijsverstrekkers op een

pedagogische werkdag: 1. méér te zijn dan...

1

2. hen laten geloven dat er méér is dan... 3. bewogenheid in beweging 4. Zorgzaam zijn voor leerlingen 5. Onderwijzen is als zaaien 6. Ik zie het in jou...

aanbod DPB-Brugge basis- en secundair onderwijs januari 2013 van boven naar onder, van links naar rechts - valentijn - pedagogische werkdag


2

Valentijn



We worden bijna vertrouwd met de opeenvolging der commerciële seizoenen die korter en korter worden: na de Halloween-pompoenen krijgen we het offensief voor sinterklaas, die al vlug wordt verdrongen door de oprukkende kerstman; en nog maar net hebben de laatste naalden van de kerstboom hun weg naar de stofzuigerzak gevonden of heel het straatbeeld kleurt rood, tussen de vele harten door kan men nog net een glimp opvangen van de winkelwaar in de etalage: Valentijn, de liefde zelf wordt als het ware eens duchtig in de bloemetjes gezet...

3



Neen, ik wil niet meedoen met de mode om Valentijntjesdag te promoten of te vieren, maar toch wil ik er wel stil bij blijven staan. Als ik voorbij of in scholen kom, dan zie ik vaak hoe jonge mensen getroffen zijn door de pijlen van Cupido of door de liefdesboodschap van de heilige Valentinus die op 14 februari wordt gevierd. Wie was deze heilige? Valentinus was de bisschop van Terni, van wie geweten is dat hij het huwelijk inzegende van een christen en een heiden, Serapia en Sabinus. Van dat huwelijk straalde zoveel geluk af dat de familie van de bruidegom en vele anderen Valentinus om zijn zegen gingen vragen. Aan de jonge koppeltjes die met hem kwamen praten, gaf hij steeds bloemen mee uit de kloostertuin. De legende wil dat deze bloemen geluk brachten. Ook wordt van hem verteld dat hij de blinde pleegdochter van Asterius, de stadhouder van Rome, genas. Onder de indruk van dit wonder bekeerden Asterius en zijn ganse familie zich en lieten zich dopen. Daarna schonk Asterius alle christenen, die gevangen zaten, de vrijheid. Dit alles ontstemde keizer Claudius II die, ondanks zijn waardering voor zijn kennis en zijn wijsheid, Valentinus liet vervolgen. Valentinus stierf de marteldood in Rome op 14 februari 269 en werd bij Terni begraven. In de Middeleeuwen groeide Valentinus uit tot de patroonheilige van geliefden en van vriendschap. Het zenden van ‘geluksbrengende’ bloemen op Valentijntjesdag, om aan de partner duidelijk te maken hoe graag je hem of haar ziet, is blijven bestaan. Maar mag het niet elke dag Valentijntjesdag zijn, ook op school? Niet in de zin dat er elke dag bloemen moeten geschonken worden of dat men een door romantiek gekleurde invulling moet geven aan het begrip ‘liefde’, maar wel dat mensen vanuit de pure liefde naar elkaar toe en met elkaar mogen leven. En dat is veel méér dan verliefdheid.

4

Is er immers iets mooiers dan de liefde? Zelfs Paulus werd er destijds lyrisch bij in zijn prachtig Hooglied van de liefde in zijn brief aan de Korintiërs. Hij bezong er de liefde in de breedst mogelijke zin. Liefde is daar waar ze veel méér is dan een gevoel, daar waar ze een doe-woord wordt, daar waar ze zich richt op een medemens en zich uit in zorg, nabijheid, toewijding en jezelf geven. Sommige mensen slagen er in iets onvoorwaardelijks te geven aan hun liefde: wat er ook gebeurt, ze dragen de ander altijd in hun hart en ze geven zich zonder er iets voor terug te verlangen. Van zo’n liefde zegt men dat ze mensoverstijgend is: mensen overtreffen er zichzelf mee en halen er het mooiste en schoonste uit zichzelf mee naar boven. Ik denk dat de liefde tussen ouders en kinderen van die aard is. Maar ook partners en vrienden kunnen zo’n liefde beleven. Ook directies, leerkrachten en opvoeders kunnen zo’n liefde aan leerlingen en aan collega’s geven. Elke mens is immers de moeite waard om bemind te worden. Is er iets mooiers dan te mogen ervaren dat men een unieke plaats bekleedt in het hart en de aandacht van de ander? Dat is niet altijd evident. Is het niet mooi als mensen tot elkaar zeggen: “Je mag altijd op me rekenen in goede en in kwade tijden, over wisselende gevoelens heen. Ik zal er zijn voor jou”? Deze vorm van liefde vindt plaats in alle mogelijke vormen van verbondenheid: deze tussen geliefden en gehuwden, tussen ouders en kinderen, tussen vrienden en collega’s, tussen God en de mens en naar de gemeenschappen die deze verbondenheid belichamen. Ook onze scholen en internaten kunnen en mogen zulke gemeenschappen zijn. In al deze vormen van verbondenheid kunnen we op het spoor komen van wat onvoorwaardelijke liefde betekent. Het is op het spoor komen van wie God is, zo mooi uitgedrukt in de Latijnse spreuk “ubi caritas et amor, Deus ibi

est”.

Hierbij staat ‘caritas’ voor ‘naastenliefde’, de plicht en verantwoordelijkheid zorg te dragen voor elkaar en ‘amor’ voor de gedrevenheid als motor in heel dit gebeuren. Het Valentijnsgebeuren doet ons eraan herinneren dat beide elementen belangrijk zijn en nodigt ons uit om dag in dag uit werk te maken van beide. De gedrevenheid behoedt de naastenliefde voor sleur en eentonigheid. Kan het dan toch niet elke dag Valentijntjesdag zijn, ook op school? Ik wens je alvast van harte heel veel liefde, veel ‘caritas et amor’ toe. Jan Vander Velpen, VSKO-pastor.

PS: St.-Valentinus is ook de patroon tegen jicht en vallende ziekte… Misschien ‘overvalt’ de liefde je wel. En dan… aanbod DPB-Brugge basis- en secundair onderwijs januari 2013 van boven naar onder, van links naar rechts - valentijn - pedagogische werkdag


14 februari - Valentinus van Terni, bisschop en martelaar Valentinus werd in het begin van de derde eeuw geboren nabij Rome. Hij was priester en zou ook arts geweest zijn. Over hem is pas iets bekend als hij het bisschopsambt in Terni aanvaard heeft. Het is waarachtig een rumoerige tijd en de Romeinse keizers oefenen met sterke hand hun macht uit. Zo ook Claudius II. Hij had de handen vol aan het in stand houden van zijn rijk en had ieder gemotiveerd soldaat nodig. Als zij aan het front waren mocht hen niets aan thuis laten herinneren en al zeker geen vrouw met kinderen. Kortweg: Soldaten mochten niet trouwen. Nu gaat dan de volgende legende: Ooit kwam er een jong stel bij de bisschop met het verzoek of hij beide in de echt wilde verenigen. Het jonge meisje was van christelijke ouders en de jongeling een heidense legionair. Valentinus wist van het keizerlijk decreet maar zwichtte voor de liefde van beide mensen. In het geheim huwde hij beide en als snel volgden meerdere met hetzelfde verzoek. Valentinus werd aangegeven bij de keizer en gevangen genomen. Toen de bisschop voor de keizer verscheen probeerde hij de keizer te bekeren tot het christelijk geloof. Claudius was hierover zeer verbolgen en liet hem folteren. Tenslotte werd Valentinus op 14 februari 268 in Rome onthoofd. Hij werd begraven in Terni ten noorden van Rome. Vele legenden omtrent Valentinus zijn de wereld rond gegaan. Toen Valentinus door Claudius II gevangen was genomen, kwam een cipier bij hem met het verzoek om zijn blinde dochter te genezen van haar kwaal. Valentinus gaf de man een geneesmiddel voor de ogen. Het hielp echter niet en het meisje bleef blind. Toen de dag aanbrak dat de bisschop onthoofd zou worden probeerde de gevangenisbewaarder nog in te grijpen maar alle moeite was tevergeefs. Voor het meisje schreef Valentinus een klein briefje. Na zijn dood kreeg het meisje het schrijven en er viel een gele bloem uit. Op het briefje stond "Van Valentinus". Op slag kon het meisje weer zien. De verering voor deze bijzondere bisschop kwam in de veertiende eeuw echt op gang. Het was toen meer een feest voor verloofden die elkaar al trouw beloofden nog voordat zij in het huwelijk traden.

5

Patroon van: imkers, jeugd, reizigers, schippers, verliefden, verloofden, molenaars. Patroon tegen: oogaandoeningen, vallende ziekten, jicht, pest, stuipen, machteloosheid. Patroon voor: een gunstige wind, een goed huwelijk.

Monnik Valentijn Heel lang geleden leefde er in Italië eens een eenvoudige monnik. Hij heette Valentijn. Hij woonde in een oud klooster met nog veel andere monniken. Valentijn was de tuinman van het klooster en daarom moest hij iedere dag in de tuin werken: spitten,zaaien, planten, wieden, hakken .... Op een dag leunde hij op zijn hark en zuchtte: "Wat doe ik nu eigenlijk? Spitten, wieden zaaien en harken. Maar voor de rest niets. Ik laat de zon niet schijnen. ik laat het niet regenen. Ik ben een monnik die alleen maar goed is voor het domme werk. In het klooster zijn heel knappe monniken met diepe rimpels in hun voorhoofd van het denken. Francesco kan geleerde boeken schrijven en monnik Pedro kan prachtig zingen; hij mag altijd voorzingen in de kerk. Iedereen luistert naar zijn prachtige stem. Wat moet ik beginnen tussen al die grote knappe monniken? Ik heb niets om trots op te zijn.” Verdrietig zat Valentijn voor zich uit te kijken. Opeens begon de kloosterklok te luiden, Valentijn moest naar de kerk. Hij liep naar het klooster. Maar dit keer leek het net alsof de klok een ander liedje zong. Speciaal voor hem: "Het is belangrijk groot te zijn in kleine dingen!" Oei, dat klonk wel moeilijk. Het liedje bleef maar in Valentijns hoofd rondzingen. Hij moest er steeds aan denken toen hij tussen de andere monniken in de kerk zat. Dat was het dus. Hij moest zorgen groot te worden in kleine dingen. Hij moest denken aan alle kleine dingen die hij elke dag deed: zaaien, spitten, wieden .... Ja al die kleine dingen moest hij elke dag doen, had de klok gezegd. En de klok had hem blij gemaakt. En vanaf die dag werkte Valentijn met veel meer liefde in zijn tuin. Zo kwam het dat zijn tuin volstond met de prachtigste bloemen en aan zijn appelbomen de heerlijkste vruchten hingen. In de keuken van het klooster waren er volop groenten en fruit. En 's zomers zorgde Valentijn voor ruikers verse bloemen op de kamers van de monniken. Er was meer dan genoeg. Daarom deelde Valentijn zijn bloemen, appels, sla en bessen ook uit aan de mensen in de buurt. Aan iedereen die langs kwam gaf hij een bloemetje. Toen Valentijn stierf zeiden de mensen tegen elkaar: "We mogen monnik Valentijn nooit vergeten. Hij was groot in kleine dingen!” aanbod DPB-Brugge basis- en secundair onderwijs januari 2013 van boven naar onder, van links naar rechts - valentijn - pedagogische werkdag


Verliefd In tijden van grote maatschappelijke onrust kun je extra verrast worden door de levenskracht van kinderen en jongeren. Om je heen zie je ze nu, ondanks alles, spelen en leren, feesten, trouwen, of verliefd zijn. Sympathie voor iemand opvatten, verliefdheid, je aan iemand hechten: het zijn gevoelens die onweerstaanbaar zijn. Ook het omgekeerde gebeurt steeds opnieuw. Je kunt warme gevoelens voor iemand hebben, maar je kunt ook onweerstaanbare afkeer voelen, of boosheid. Voor jongeren -tieners- is het ontdekken van die spontane persoonlijke gevoelens hèt avontuur van het volwassen worden. Hun lichamelijke en geestelijke ontwikkeling is een ontdekkingsreis met veel spannende kanten. Er wordt gefantaseerd, gedroomd en gepiekerd. Misschien nog meer gefantaseerd en gepiekerd, dan gehandeld en geëxperimenteerd. Er ligt minder taboe op lichamelijkheid en seksualiteit. Er is minder heimelijkheid. Meer kans op leren en groeien. Jongeren kunnen onbevangener dan vroeger, samen met leeftijdgenoten en ouderen, leren hoe ze me verliefdheid en seksuele aantrekkingskracht moeten omgaan. Want dat is natuurlijk wel wat er op het spel staat: of je wilt leren hoe je met je gevoelens, ook je seksuele gevoelens moet omgaan. Als iedereen de eerste impuls van zijn of haar gevoelens achterna zou lopen, zou de samenleving een jungle worden. Gevoelens overkomen je. Maar je moet er ook je verstand bij blijven gebruiken. Wie boos is mag geen moord plegen. Wie smoorverliefd is mag niet onverantwoordelijk handelen.

6

Gevoelens helpen jongeren om volwassen te worden. Maar voor volwassenheid is ook sociale vaardigheid nodig, goede omgang tussen mensen. Een samenleving kan alleen bestaan bij de gratie van een aantal betrouwbare en op de toekomst gerichte relaties. Men moet van elkaar op aan kunnen. Zozeer, dat ook het onvermijdelijke falen tussen mensen kan worden opgevangen. Jongeren, zo is mijn ervaring, begrijpen dat van binnen uit. Ze voelen vaak haarfijn aan, dat je van elkaar op aan moet kunnen. Ze ervaren het op z’n minst als een groot verlangen voor zichzelf; dat ze door anderen ‘gezien’ en serieus genomen worden. Juist bij liefde en vriendschap staan belangrijke waarden op het spel. Wie vriendschap voor iemand opvat legt zichzelf een zekere verantwoordelijkheid op. “Je bent verantwoordelijk voor wat je tam gemaakt hebt”, zegt de vos in het bekende verhaal tegen de Kleine Prins, en dat is een waarheid die ieder mens kan inzien. Anders gezegd: wie intiem met iemand omgaat heeft niet alleen met zichzelf, maar ook met de verwachtingen en de belangen van de ander te maken. Het is nog altijd heel menselijk om te verwachten, dat je niet zomaar een eendagsvlieg voor iemand bent. Persoonlijke binding is belangrijk. Er staan ook andere waarden op het spel. Individuele groei. Sociale erkenning. Maatschappelijke betrokkenheid. Jongeren die te vroeg een seksuele relatie aangaan zien misschien over het hoofd, dat de wereld waar ze instappen wijder is dan hun verliefdheid. Dat ze een opleiding moeten volgen, elkaars ontplooiingsmogelijkheden niet moeten belemmeren. Wie zichzelf te vroeg bindt loopt het risico, tekort te doen aan zijn of haar maatschappelijke roeping. Persoonlijke binding. En maatschappelijke roeping. Dat zijn twee belangrijke waarden waar de christelijke traditie jongeren bij hun relatievorming op aan wil spreken. Ouders en opvoeders die dat op een verstandige manier ter sprake brengen uiten daarmee hun betrokkenheid op het geluk van jongeren. Maria ter Steeg



7

Eén van de mooiste bladzijden uit het werk van A. de Saint-Exupéry is wellicht deze: Hij maakte een proefvlucht over het besneeuwde Andesgebergte. Nooit is daar al iemand overgevlogen. In die sneeuwwoestijn moet hij een noodlanding maken. Alle hoop is verzwonden. Niemand kent de plaats waar de piloot naast zijn tuig staat. Niemand zal overvliegen. Niemand. Hij begint te stappen. In welke richting moet het. Zal hij ergens geraken? En er is geen voedsel. Hij stapt. Zijn schoenen gaan stuk en hij gooit ze weg. Zijn voeten bevriezen. Hij loopt op open wonden. Hij is uitgeput en verhongert. Hij heeft pijn. Ziet geen uitkomst meer. “Er besloop me zo’n verschrikkelijk verlangen om in de sneeuw te gaan neerliggen en nooit meer wakker te worden, om te bevriezen in mijn slaap. Maar toen dacht ik aan mijn vrouw. Wanneer ik mij zou neer gaan leggen in de sneeuw en doodvriezen, ben ik er wel van af. Maar dan zou mijn vrouw alleen achterblijven. Dan zou zij nooit de vreugde meer kennen haar man te zien thuiskomen”. Hij dacht aan zijn kinderen. En dan ging er een gedachte door zijn hoofd. Hij beeldde zijn vrouw in die zei: “Leeft hij? Indien ja, dan stapt hij naar me toe. Leeft hij, dan stapt hij, uit liefde voor mij. Leeft hij, dan stapt hij ...” Op dat ritme: leeft hij, dan stapt hij... stuikt hij van de ene voet op de andere tot hij bewusteloos neervalt en weer tot bewustzijn komt in een klein hospitaal aan de voet van de Andesketen. Ze hadden hem gevonden aan de sneeuwgrens. Hij zegt tot de omstanders: “Wat ik gedaan heb zou geen enkel beest doen. Om zoiets te doen, moet je mens zijn, moet je liefhebben. Omwille van mijn vrouw heb ik dat gekund. Want mijn vrouw zegt: leeft hij, dan stapt hij... naar mij toe”. Want: « être homme, c’est être responsable ».



Er is geen honger in het huis als vriendschap er de tafel dekt. Er is geen kilte in het huis als vriendschap er waakt bij ’t vuur. Er is geen duisternis in het huis als vriendschap er de lamp ontsteekt. Er is geen eenzaamheid in het huis waar vriendschap op bezoek komt. Er is geen oorlog in het huis waar vriendschap vergeving spreekt. Er is geen hopeloosheid in ons huis zolang er vriendschap woont.

Een vriend is iemand die wandelt langs de zee en doet alsof hij schelpen raapt en je terloops, onhoorbaar, vraagt waarom jij in dit avondlaat nog daar te jutten gaat. Een vriend is iemand die wandelt langs de zee en doet alsof hij schelpen zoekt maar komt omdat hij weet dat jouw boot nu in groot gevaar verkeert. Mgr. Laridon

Mgr. Laridon

Een vriend is een tochtgenoot die me zegt in de woestijn; de oase kan niet ver meer zijn. Een vriend is een tochtgenoot die me zegt bij de oase: het beloofde land zal nog veel mooier zijn. Een vriend is een tochtgenoot die weet wanneer ik in ademnood verkeer en dan met mij de trage stap wil verder gaan. Mgr. Laridon

8

Je hebt iemand nodig die als ’t er op aankomt voor je bidt of voor je vecht. Pas als je iemand hebt die met je lacht en met je grient, dan pas kan je zeggen: “Ik heb een vriend”.

Vriendschap is in het leven één van de rijkste ervaringen. Een vriend hebben bij wie men steeds welkom is, te pas en te onpas, aan wie men zijn vreugde en verdriet kan toevertrouwen, wordt beschouwd als het hoogste goed. H. Gerits

“De mensen hebben geen tijd meer om iets te leren kennen. Ze kopen dingen klaar in winkels. Maar omdat er geen winkels zijn die vrienden verkopen, hebben de mensen geen vrienden meer.” Antoine de Saint-Exupery

“Een vriend is iemand die net Toon Hermans iets langer dan ikzelf gelooft in Vriendschap behoort tot de diepere mijn kunnen, net iets langer dingen van het leven. maar dan ook zo lang tot ik zelf weer geloof.” Anoniem Een vriendschap begint niet, “Kan je een echte vriend zijn, ze ontspringt. dan zal je er ook één vinden!” Je kunt niet zeggen Frederik Van Eeeden dààr en dààr is het begonnen. Als je ze ontdekt is ze er al. Vriendschap heeft altijd iets van een wonder: Ze heeft iets van een wonder. vriendschap is een gebeuren tussen mensen, het is Het overkomt je een ontmoeting die niets van ‘moeten’ heeft: zomaar… mensen hebben elkaar nodig, maar ze durven het …het is een ontmoeting, dikwijls niet bekennen. Mens word je niet op je verruimend, nooit verengend, eentje, niemand is een eiland of een rots, een ze gaat uit naar velen. mensenhart wil beminnen en bemind worden. Elk Ze heeft iets van het wonder. mens wil iemand hebben die hij liever ziet dan Van Gods liefde voor de mens. zichzelf en dan ontdek je: “Ik heb een vriend”. De wereld wordt er anders door voor jou. Je zou Wanneer twee vrienden trouw blijven aan zoveel willen zeggen en je hebt woorden tekort. Want wat je wil zeggen ligt verder dan woorden, elkander, dan is God in die vriendschap. R. Guardini maar je weet dat er iemand is die luistert met zijn hart, die begrijpt, die je nooit in de steek laat, bij “Laat een oude vriend niet in de steek, want een wie je altijd terecht kunt, hij aanvaardt je, zelfs nieuwe vriend is nieuwe wijn: pas als hij belegen met je gebreken. Vriendschap maakt je is, drink je hem met genoegen.” sprakeloos. Vriendschap is een hart dat kan Jezus Sirach luisteren. aanbod DPB-Brugge basis- en secundair onderwijs januari 2013 van boven naar onder, van links naar rechts - valentijn - pedagogische werkdag


Een verrassing Je kunt werken aan een vriendschap. Je kunt bewust naar iemand toeleven. Maar uiteindelijk is vriendschap iets, dat jou en die ander zomaar ten deel valt. Iets waarover je je eigenlijk alleen maar kunt verbazen. Je hebt het nergens aan verdiend. Veel in ons leven kunnen we zelf organiseren. We zijn omringd door de rechtstreekse gevolgen van wat we zelf op touw hebben gezet. Maar met vriendschap is het anders. Jij en die ander worden erop onthaald. Vriendschap is een verrassing, een geschenk. Vriendschap is geluk hebben. Het had net zo goed niet kunnen gebeuren. Juist wat ons leven glans verleent en zin geeft, blijkt ons telkens weer te overkomen. Iets onverwachts, iets dat groter is dan onszelf, bewaart ons voor de vergrauwing, de kilte, de eenzaamheid. Noem dat iets: het bestaan. Of het geschapene. Of ook heel persoonlijk: God. Je kunt er niet wijs genoeg mee zijn. Zonder die extra's, zonder bijvoorbeeld zo'n weldaad, zo'n weelde als vriendschap, zou ons leven een onmenselijk zware opgave zijn.

9

Hans Bouma, uit: ‘Vriendschap is geluk hebben’

Tederheid is de wondere samenklank die ontstaat als mensen elkaar vinden. Ze houden van elkaar maar houden elkaar niet vast. Ze raken elkander aan maar de een legt geen beslag op de ander. Ze omhelzen maar eisen elkaar niet op. Ze genieten blij van elkaars warme nabijheid, maar gebruiken de ander niet. Ze gunnen elkaar de tijd om te worden wie ze zijn, ieder op zijn eigen wijze. En ze nemen de tijd om te groeien naar elkander toe. Naarmate zij elkander beter kennen groeit een diep respect voor ieders eigenheid. Ze voelen elkaar aan en dragen zorg voor ieders kwetsbaarheid.

Tederheid is een wondere samenklank die alleen ontstaat als mensen echt van elkaar houden. Carlos Desoete

Vrienden kunnen zeer intensief contact met elkaar hebben. Maar als het goed is, zullen ze elkaar op gezette tijden toch ook vrijlaten. Hoezeer ze zich ook aan elkaar verwarmen, regelmatig zijn er adempauzes - gaan ze ieder hun eigen gang. Voor de kwaliteit van de vriendschap zijn die adempauzes van het grootste belang. Zoals ze bijvoorbeeld ook essentieel zijn voor de kwaliteit van het huwelijk. Jouw vriend is namelijk nog wel wat méér dan jouw vriend. En jij bent nog wel wat meer dan zijn vriend. Mensen mogen nóg in zo'n fundamentele relatie tot elkaar staan, ze stellen altijd nog méér voor dan ze via die relatie kunnen realiseren. Ieder mens behoudt z'n eigen geheim. Vrienden zijn vrienden, maar er blijft iets, dat zich aan hun verhouding onttrekt: ze zijn zichzelf. Juist terwille van hun vriendschap zullen vrienden elkaar de gelegenheid moeten geven om buiten het bereik van hun relatie terug te vallen op hun diepste intimiteit, samen te vallen met zichzelf. Rondom de vriendschap zal een marge van volstrekte vrijheid moeten zijn. Ontbreekt deze, dan krijgt de vriendschapsrelatie een benauwend karakter. Ze werkt niet meer bevestigend, maar ontkennend. Die ander mag alleen maar vriend zijn. Alsof zijn betekenis daarmee uitgeput was. Frustraties zijn in zo'n situatie onvermijdelijk. Er ontstaat ademnood. Hans Bouma in: ‘Vriendschap is geluk hebben’



Er waren eens twee broers. De ene heette Liefde, de andere Vriendschap. Ze leken erg goed op elkaar. Sommige mensen konden ze moeilijk uit elkaar houden en zeiden vaak Vriendschap tegen Liefde, of Liefde tegen Vriendschap. Soms leidde dat tot grote misverstanden. Want sommigen wilden Liefde een heel speciale zoen geven, maar gaven het aan Vriendschap. Dan kregen ze een klap in hun gezicht. Andersom gebeurde het ook dat Liefde iets kreeg wat eigenlijk voor Vriendschap bedoeld was. Dan voelde Liefde zich tekort gedaan. Daarom besloten ze op een dag om elk een trui in een andere kleur aan te trekken. Het hielp een beetje. Een beetje maar. Want sommige mensen vergaten dat rood de kleur van Liefde was en groen die van Vriendschap. En nog anderen waren gewoon kleurenblind…

10

“Waarom teken je een hartje als je verliefd bent?” vroeg een meisje aan haar vader. “Omdat liefde met het hart te maken heeft”, antwoordde hij. “Dat is vreemd”, zei het meisje. “Als ik aan een jongen denk, dan doe ik dat met mijn hoofd. Niet met mijn hart. M’n hart weet van niets.” “Ja”, zei de vader, “maar er zijn zoveel verschillende hoofden. Welk zou je dan tekenen?” “Als ik iets voor een jongen voel”, ging het meisje verder, “dan voel ik dat precies in mijn buik. M’n hart voel ik niet.” “Ja”, zei de vader, “maar een buik is zo buik. Die doet te veel aan eten denken. Aan eten en niet aan liefde. Bovendien valt een buik zo moeilijk te tekenen.” “En nog iets”, zei het meisje, “als ik een jongen graag zie, dan wil ik hem zoenen. Met mijn lippen. M’n hart kan er niet eens bij.” “Ja, dat is waar”, zei haar vader, “maar lippen zijn zo persoonlijk. Vandaar…” Dus tekent nu ook dat meisje een hartje op haar liefdesbrieven. Een hartje met een hoofd, een buik en twee lippen. Er was eens een heel rijke man, een multi-miljardair. Hij reisde de wereld rond om alles te kopen wat hij zag. Hij kocht de Eiffeltoren, het atomium en Brussel erbij en alle petroliumputten te land en in zee. Hij kocht alle grote musea op en het goud van Afrika, en het witte Groenland en ook de naaldwouden van Siberië kocht hij. Toen zag hij twee mensen, een jongen en een meisje, die hand in hand liepen langs de weg. "Ik koop het!" riep de miljardair. "Hoeveel willen jullie ervoor?" "We begrijpen je niet", zei het meisje. "Wat wil je kopen?" vroeg de jongen. "De glans in jullie ogen! De kracht die jullie verbindt! De tederheid waarmee je elkaar omvat!" "Arme miljardair", zuchtte het meisje. "Wat moet hij veel missen", fluisterde de jongen. (En ze gaven mekaar een dikke zoen...) aanbod DPB-Brugge basis- en secundair onderwijs januari 2013 van boven naar onder, van links naar rechts - valentijn - pedagogische werkdag


Liefde is de ander opvangen. Falling in love Ik ben een groot liefhebber van trapezekunstenaars. Een paar jaar geleden ben ik met mijn vader naar een circus getrokken in Duitsland. Er waren vijf Zuid-Afrikaanse trapezeartiesten. Toen ik hen aan het werk zag, was ik daar zo wég van dat ik dacht dat ik mijn roeping gemist had. In de pauze ging ik die groep opzoeken. Ik heb deze mensen nadien heel goed leren kennen. De troep bestond uit drie vliegers en twee vangers. Ik was gefascineerd door hun kunsten. Veel van wat zij vertelden was voor mij enorm symbolisch. Op zekere dag zei de leider van de groep: ‘Henri, nu moet je eens luisteren. Ik ben vlieger, ik doe triples en krijg enorm applaus als het lukt. Maar de eigenlijke held van het verhaal is de vanger. Hij moet mij immers uit de lucht grijpen. Ik kan alleen maar al die risico’s nemen als ik blindelings op hem kan vertrouwen. Mijn grootste bekoring bestaat er telkens weer in krampachtig en onzeker te gaan zoeken naar de armen van de vanger, en te denken dat het allemaal van mijn grijpkracht alleen afhangt. Terwijl ik in feite enkel maar mijn handen moet uitstrekken in redeloos vertrouwen, omdat ik zeker weet: die ander zal mij altijd vangen…’ Henri Nouwen - interview in Wereldwijd (nr. 247 – sept. 1994)

Het echt-paar Ze zijn ver in de zeventig en als ik ze zo naast elkaar zie zitten, is hun ‘tweeheid’ een “eenheid” geworden. Op het oog nog wel afzonderlijke gestalten, maar dat is gezichtsbedrog, geestelijk zijn ze “overgegaan in elkaar”. Dat is eigenlijk iets voor na dit leven, voor daar waar alles één is en volmaakt, en waar de volmaaktheid, de eigenheid (het verschil) ophoudt. Zij hebben dat nu al. Zij staan al op de hoogste trap. Haar ogen, zijn zijn ogen. Zijn hart, het hare. Hoe zij naar hem kijkt, zo van opzij, glimlachend, vraag en antwoord tegelijk, en hoe hij, terwijl hij voor zich uitkijkt met de pijp in de palm van de hand, hoe hij haar glimlach voelt en die glimlach met haar meespeelt tot één akkoord. Als hun handen zwijgend in elkaar liggen weet je nauwelijks nog van wie ze zijn. Laat je niet wijsmaken dat één en één, twee is. Als het goed is, is het één! Toon Hermans

11

Verhaal van Wijze Uil en Sluwe Vos Naar een idee van I Muvrini, 17/12/2011, De Spil, Roeselare

Wijze Uil en Sluwe Vos waren heel uitzonderlijk de beste vrienden geworden. Uren en dagen lang konden ze filosoferen over de grote en kleine bosproblemen: de toekomst van het bos voor de volgende generatie, de zorg voor oude beer – helemaal alleen op de wereld, de toestand van de boot die elk dier vroeg of laat naar de overkant brengt, het tekort aan voedsel bij de eekhoorns die de winter niet goed hebben ingeschat, …. Als het even wat luchtiger mocht zijn, dan vertelde Wijze Uil nog eens graag over de tijd dat hij een uilskuiken was (immers, elke wijze uil begon als uilskuiken!) en Sluwe Vos vulde graag aan met zijn stoere vossenstreken. Af en toe werden ze ook terug geroepen naar de dagelijkse realiteit van het leven. Uil en Vos hadden immers ook de zorg voor hun jongen. Er moest voedsel worden gezocht, hol en nest moesten in orde zijn, wijsheid en sluwheid moesten worden doorgegeven. Op een dag kwam voor vader Uil het gevreesde moment dat de jongen het nest verlaten en het wijde bos invliegen. Hij sprak er over met zijn vriend, Sluwe Vos. Immers, de grootste angst van vader Uil is dat Sluwe Vos, in zijn zoektocht naar voedsel voor zijn jongen, de kleine uilskuikens als gemakkelijke prooi zal veroveren. Vos beloofde dit zeker nooit te zullen doen. Dit verdriet wil hij zijn vriend zeker niet aan doen. Sluwe Vos vroeg hoe hij de uilskuikens van zijn beste vriend zal herkennen. Dat kan geen probleem geven, zei Wijze Uil: het zijn de mooiste, de sierlijkste, de liefelijkste kleine uilen van het hele bos. Vos zou ze heel zeker wel opmerken en onderscheiden van andere uilskuikens. Die avond echter, sloeg de angst en het verdriet toe bij Wijze Uil. De jongen waren niet teruggekeerd. De volgende ochtend ontmoette hij Vos die onmiddellijk het verdriet opmerkte van zijn vriend. Wanneer Wijze Uil de reden verwoordde, antwoordde Vos meteen dat hij zeker niet de mooiste, de sierlijkste, de liefelijkste uilskuikens had gevangen. Deze die hij gisteren had gedood om aan zijn eigen jongen te geven, zagen er maar heel gewoontjes uit, er was er zelfs één met een scheve snavel en één die echt nog niet goed kon vliegen. Wijze Uil was meteen nog een wijsheid rijker: er is altijd iemand voor wie jij de mooiste bent! Mieke Corneillie aanbod DPB-Brugge basis- en secundair onderwijs januari 2013 van boven naar onder, van links naar rechts - valentijn - pedagogische werkdag


Kies uit het vele goede het beste! Een vrouw zag op straat drie mannen zitten. “Ik ken jullie niet” zei ze, “maar ik zie dat jullie honger hebben. Kom maar binnen in mijn huis.” “Wij gaan niet samen het huis binnen,” zeiden de mannen. “Waarom niet?” vroeg de vrouw Een van de mannen zei: “Wij zijn rijkdom, succes en liefde. Vraag aan je man wie van de drie hij in huis wil.” Haar man zei: “Laten wij rijkdom uitnodigen.” De vrouw wilde liever succes uitnodigen, maar de schoondochter stelde voor om liefde uit te nodigen. De vrouw ging naar buiten en vroeg aan de mannen: “Wie van jullie is liefde? Want die is welkom in ons huis.” Liefde stond recht en ging het huis binnen. De twee anderen stonden ook recht en volgden hem. Verbaasd zei de vrouw : “Ik heb alleen liefde uitgenodigd. Waarom gaan jullie ook naar binnen?” De oude man zei: “Als je rijkdom of succes had uitgenodigd, dan waren de twee anderen blijven zitten. Maar je hebt voor Liefde gekozen, en waar hij gaat daar gaan wij samen met hem.”

12

Het mooiste hart Op een dag stond er een jongeman in het midden van de stad. Hij verkondigde dat hij het mooiste hart in de hele stad had. Een grote menigte kwam bijeen en de mensen bewonderden allemaal zijn hart. Het was perfect, geen litteken te bekennen. Ze zeiden dat dit inderdaad het mooiste hart was dat zij ooit hadden gezien. De jongeman was heel trots en pronkte met zijn hart. Opeens kwam er een oude man aan bij de menigte. Hij zei: “Wat maakt jouw hart mooier dan dat van mij?” De menigte en de jongeman keken naar het hart van de oude man. Het zag er niet uit. Het zat vol met littekens, stukken hart waren eruit gehaald en de lege plekken waren gevuld met andere stukken die niet helemaal pasten. Lege stukken waren ook aanwezig. De mensen staarden naar hem en dachten: hoe kan hij nou denken dat zijn hart mooier is? De jongeman keek naar het hart van de oude man, lachte en zei: “U maakt zeker een grap? Vergelijk mijn hart maar met dat van u. Het mijne is perfect en uw hart is een verzameling littekens en scheuren.” “Ja”, antwoordde de oude man, “Jouw hart ziet er perfect uit, mar ik zou mijn hart nooit met dat van jou ruilen. Ik zal het uitleggen. Elk litteken in mijn hart vertegenwoordigt een persoon aan wie ik mijn liefde heb gegeven. Als ik van iemand houd, geef ik diegene een stuk van mijn hart. Soms geven zij mij ook een stuk van hun hart. Je ziet littekens, omdat niet elk stuk hart dat ik krijg precies past in het lege stuk in mijn hart. Deze littekens, koester ik, omdat ze mij herinneren aan de liefde die ik met mensen deelde. Soms geef ik een stuk van mijn hart weg en krijg ik er niets voor terug. Dat zie je aan de lege gaten in mijn hart. Als je liefde aan iemand geeft, loop je het risico er niets voor terug te krijgen. Hoewel deze gaten pijnlijk zijn, blijven ze in mijn hart. Ze blijven mij herinneren aan de liefde die ik voor deze personen heb. Ik hoop dat zij ooit terugkeren en deze leegte zullen opvullen. Begrijp je nu wat echte schoonheid is?”, zei de oude man. De jongeman stond stil en tranen liepen over zijn wangen. Hij liep naar de oude man, pakte zijn perfecte hart en haalde er een stuk uit. Hij gaf het met trillende handen aan de oude man. De oude man nam het stuk aan en plaatste het in zijn hart. Hij nam een stuk van zijn hart en legde het in de leegte in het hart van de jongeman. Het paste, niet precies, maar het paste. De jongeman keek naar zijn hart, niet meer zo perfect als net. Ze omhelsden elkaar en liepen vervolgens van elkaar weg …. aanbod DPB-Brugge basis- en secundair onderwijs januari 2013 van boven naar onder, van links naar rechts - valentijn - pedagogische werkdag


We kunnen leven met een hartritmestoornis: dat is ambetant: leven zonder geloof. De liefde verliezen is erger, een hartinfarct. Maar de hoop verliezen is een hartstilstand. Kardinaal Danneels

Graag zien Mensen graag zien, is teder zijn en op afstand blijven; het is hartelijk zijn maar je hoofd koel houden; het is één worden zonder jezelf te verliezen; het is begrijpen zonder te rationaliseren. Eigenlijk loont het de moeite om graag te zien, als de liefde buiten zichzelf treedt en een ánder werk wordt, het werk van de ander, hetzelfde, en toch reeds anders, reeds zelfstandig, reeds vrij. Père Joseph

13

Aandacht is een variatie van liefde. Ze is een geschenk dat je ontvangt en geven kunt. Ze is niet alleen op zichzelf gericht. Ze ziet ook een ander niet. Ze verspreidt licht. Ze heeft fantasie en is verrassend. Ze haalt mensen uit de schaduw. Ze is attent en creatief. Ze denkt aan wie gemist wordt. Ze kan stil zijn. Maar ook stem geven aan wat vergeten wordt. Aandacht is voedsel voor de ziel. Onmisbaar als de liefde. Marinus van den Berg

Ik versta onder liefde: die duizenden nuances van vriendelijkheid en vriendschap, van tact en geduld, van bedachtzame eerbied en mededogen, van hoofsheid en hartstocht, van goede wil en ontroering, waarmee mensen elkaar bejegenen. Ik versta onder liefde: de denkkracht en intuïtiekracht, de wijsheid en de wetenschap, en alle fantasie en volharding en optimisme waarmee de aarde wordt opgebouwd, steeds opnieuw, tegen alle afbraak in.

Als de liefde niet bestond zullen ze stilstaan de rivieren en de vogels en de dieren als de liefde niet bestond Als de liefde niet bestond zou het strand de zee verlaten ze hebben niets meer te bepraten als de liefde niet bestond Als de liefde niet bestond zou de maan niet langer lichten geen dichter zou meer dichten als de liefde niet bestond Nergens zouden bloemen staan en de aarde zou verkleuren overal gesloten deuren en de klok zou niet meer slaan Als de liefde niet bestond dan was de hele vrijerij bedorven de wereld was gauw uitgestorven als de liefde niet bestond Als de liefde niet bestond zou de zon niet langer stralen de wind zou niet meer ademhalen als de liefde niet bestond Geen appel zou meer rijpen zoals eens in het paradijs als wij elkaar niet meer begrijpen dan is de wereld koud als ijs Ik zou sterven van de kou en mijn adem zou bevriezen als ik je liefde zou verliezen er is geen liefde zonder jou

Alles wat ten goede is, alles wat bijdraagt tot iets meer recht en vrede voor iets meer mensen, noem ik liefde. Huub Oosterhuis aanbod DPB-Brugge basis- en secundair onderwijs januari 2013 van boven naar onder, van links naar rechts - valentijn - pedagogische werkdag

T. Hermans


Gods les in de liefde Een man had op een dag een gesprek met de Heer en zei: "Heer, ik zou willen weten wat hemel en hel inhouden." De Heer leidde de man naar 2 deuren, hij opende één van de deuren en liet de man binnenkijken. In de kamer was een hele grote ronde tafel en in het midden van die tafel stond een grote pan met stamppot die heerlijk geurde en maakte dat de man watertandde. De mensen die rondom de tafel zaten waren echter mager en ziekelijk en ze leken erg hongerig. Ze hielden lepels in hun handen met erg lange handgrepen die aan hun armen vastgemaakt waren. Het was voor een ieder mogelijk om in de pan met heerlijk eten te reiken en daaruit te eten, maar omdat de lepels langer waren dan hun armen konden ze de lepels niet naar hun monden brengen. De man rilde bij het aangezicht van deze ellende en dit lijden. God zei: "Nu heb je de hel gezien." Ze gingen naar de volgende kamer en God opende de deur. Deze was exact dezelfde als de eerste, er stond ook een grote ronde tafel in het midden van de kamer met daarop ook een grote pan met stamppot waarvan de man weer moest watertanden. De mensen hier hadden precies dezelfde lange lepels die waren vastgemaakt aan hun armen, maar deze mensen waren wel doorvoed en gezond. Zij hadden het gezellig, lachend en pratend met elkaar. De man zei: "Ik snap het niet, ik snap er niks van!". "Het is vrij eenvoudig" sprak God, "je hoeft maar één ding te weten. Zie je, zij hebben geleerd om elkaar te voeden terwijl de inhalige mensen alleen maar aan zichzelf denken."

14

Liefde en tijd Er was eens een eiland waar alle gevoelens leefden zoals geluk en droefheid samen met kennis en andere menselijke eigenschappen, waaronder ook de liefde. Op een dag merkte men dat het eiland langzaam in zee zakte en iedereen maakte een boot en verliet het eiland. De liefde was de enige die bleef tot het einde maar toen het eiland bijna zonk, besliste ze dat het tijd was om hulp te vragen. Rijkdom kwam langs in een grote boot en de liefde vroeg "kun je me meenemen?". "Nee, dat kan niet" zei de rijkdom, "mijn schip ligt vol met goud en zilver er is geen plaats meer over". Toen besloot de liefde de ijdelheid te vragen maar die zei: "Sorry maar je bent helemaal nat, je zou mijn spullen alleen maar beschadigen". Toen vroeg de liefde het verdriet om te helpen maar deze was zo verdrietig dat ze alleen wilde zijn. En geluk was zo met zichzelf bezig dat hij de liefde niet eens opmerkte. Opeens klonk er een stem die zei: "kom liefde, ik zal je meenemen". Het was een geest en de liefde was zo overweldigd door dit aanbod, dat ze zelfs vergat te vragen waar ze naar toe gingen. Toen ze op droog land aankwamen was de geest net zo snel verdwenen als hij gekomen was en toen realiseerde de liefde zich dat ze niet wist wie haar redder was. Ze vroeg de wijsheid wie haar gered had en wijsheid zei: "het was de tijd". De liefde vroeg: "waarom hielp de tijd mij?" en wijsheid antwoordde: "omdat slechts de tijd kan begrijpen hoe waardevol liefde is." De liefde verflauwde De abt van een klooster maakte zich zorgen over de onvrede onder zijn monniken. Hun ijver verflauwde, zowel tijdens het werk als in hun gebedsleven. Bovendien was de onderlinge liefde tussen de broeders vaak ver te zoeken. Ten einde raad nam hij zijn toevlucht tot een rabbi, wiens wijsheid tot in de verre omtrek geroemd werd. ‘ Wat moet ik doen om de sfeer in mijn klooster te verbeteren?’ vroeg hij aan de rabbi. Deze trok zich terug in gebed en de abt wachtte. Geruime tijd later kwam de rabbi terug en gaf de abt het volgende antwoord: ‘ Ga terug naar uw klooster bij uw broeders en verheug u, want ik heb vernomen dat in uw klooster de Messias zijn intrek heeft genomen’. De abt aanvaardde de terugreis, verwonderd over wat de rabbi had gezegd. In het klooster aangekomen riep hij zijn monniken bijeen en zei: ‘Ik heb vernomen dat de Messias onder ons is’. Vanaf dat moment veranderde de instelling van de broeders. Hun werklust en gebedsleven bloeiden en hun dienstvaardigheid en onderlinge liefde waren als nooit tevoren. Want sedertdien beschouwde ieder de ander als de Messias.



Een psalm van nu Een bomaanslag op een overvolle markt. Vergeldingsacties die een ravage aanrichten. Hulpgoederen na een ramp die ergens ongebruikt gestrand zijn. Brandstichting in een woning van een Turks gezin... Mijn God, wat maken we er een chaos van!

15

Zo heb Jij de wereld toch niet bedoeld: als een plek vol mislukkingen, als een bron van angst? We willen het graag anders, maar waar moeten we beginnen in die puinhoop die het nieuws ons laat zien! We willen zo graag een hemel op aarde, maar het scheppende vermogen dat daarvoor nodig is, ontbreekt ons. Daarom wachten we op U, God. Niet als de sterke arm die de orde in onze chaos brengt, maar als Degene die ons de creatieve liefde geeft om de wereld beter te maken.



Isaak en Rebekka

16

‘Dan! Kom eens hier!’ De stem van zijn vader Eliëzer haalt Dan uit een wilde achtervolging met zijn vrienden. Boos kijkt Dan naar de lucht waarin de ondergaande zon roodachtige sluierstrepen tovert. Moet hij nu al naar bed? Langzaam slentert hij naar de tent. Hij hoort het geluid van schalen. Zijn moeder maakt vast al iets klaar voor morgen. Binnen zit zijn vader hem op te wachten. ‘Kom even bij me zitten’, zegt hij. Dan kijkt zijn moeder vragend aan, maar ze knipoogt naar hem over haar schouder heen. Blijkbaar hoeft hij nergens bang voor te zijn. Dan wist het zweet van zijn voorhoofd en laat zich tegenover zijn vader op de grond zakken. ‘Onze meester Abraham stuurt me op reis’, begint Eliëzer meteen. ‘Ik moet naar het land waar we lang geleden vandaan zijn gekomen, nog voordat jij geboren was. Daar moet ik een vrouw zoeken voor mijn zoon Isaak.’ ‘Waarom trouwt hij niet met een meisje van hier?’ vraagt Dan verwonderd. Hij heeft als hij met zijn vader achter het vee aangaat al groepen meisjes uit andere dorpen ontmoet. Sommige waren heel knap. Keuze genoeg… ‘Abraham wil voor zijn zoon natuurlijk een vrouw die leeft zoals wij’, komt zijn moeder tussenbeide. ‘Eentje die eten kookt zoals wij dat doen en niet zoals de vrouwen van hier. Zeker nu Sara er niet meer is om haar schoondochter op te leiden.’ Dan knikt. Hij herinnert zich de moeder van Isaak nog goed. Trots als een koningin liep ze over de kampplaats, ook al was ze stokoud. Vorige winter was ze gestorven. ‘Ik neem tien kamelen mee’, gaat zijn vader verder. En een heleboel geschenken. Ruben en Lamech gaan mee om te helpen. En ik heb ook nog een kamelenknechtje nodig…’ Dan springt op en verslikt zich bijna in zijn speeksel. ‘Ik!’ roept hij uit. ‘Ik wil heel graag mee! Ik zal alles doen wat u zegt en elke dag als eerste opstaan en …’ ‘Stop maar’, lacht zijn vader. ‘Ik zal je eraan helpen denken. Je bent eigenlijk nog wat jong, maar als je goed je best doet, moet het lukken. Morgen beginnen we met de voorbereidingen, want over vijf dagen vertrekken we.’ Zijn moeder strijkt over Dans haar. ‘Zul je voorzichtig zijn? En ’s avonds niet op eigen houtje rondzweren?’ Dan omhelst haar. ‘Ik pas wel op.’ Later als hij op zijn slaapmat ligt, hoort hij zijn vader en zijn moeder praten. ‘Wat als je daar geen meisje vindt voor Isaak?’ vraagt zijn moeder? ‘Of als ze haar familie niet wil achterlaten? Moet je Isaak dan daarheen brengen?’ ‘In geen geval’, antwoord Eliëzer. ‘Isaak moet in dit land blijven, het land dat God aan Abraham heeft beloofd. Als geen enkel meisje met me mee wil gaan, ben ik ontslagen van mijn belofte. Maar Abraham heeft God gebeden om mij te helpen, dus wie weet komt het goed.’ Dan is de tel van de dagen kwijtgeraakt, zo lang trekken ze nu al door de woestijn. Het is vermoeiend en ééntonig. Zijn vader komt naast hem rijden. ‘Kijk daar eens, Dan’, wijst hij. In de verte ziet Dan een paar palmbomen, en daarachter enkele huizen. ‘Dat is de stad Haran, waar Abrahams familie woont’, zegt Eliëzer. ‘Over een paar uur zijn we er.’ De stad komt langzaam dichterbij en Dan ziet dat er veel meer huizen stonden dan hij eerst heeft gedacht. Bij de palmbomen is een bron waar de herders hun kudden laten drinken en een put waar de vrouwen uit de stad water komen halen. Dan probeert de huizen te tellen, maar bij vijftig verliest hij de tel. Hoe zullen ze in zo’n grote stad ooit de juiste vrouw voor Isaak vinden? Hij vraagt het aan zijn vader. Eliëzer glimlacht. ‘Ik heb tot God gebeden’, antwoordt hij. ‘Wat heb je dan gevraagd?’ wil Dan weten. ‘Straks zullen er een heleboel meisjes uit de stad komen om water te putten’, vertelt Eliëzer. ‘Ik heb aan God gevraagd om het meisje dat voor Isaak een goede vrouw zou zijn, te laten opvallen door haar vriendelijkheid. Als ik straks vraag: “Mag ik wat water?” dan zal zijn antwoorden: “Natuurlijk, meneer, en ik zal ook wat water ophalen voor uw kamelen.” Dan weet ik dat dit de vrouw voor Isaak is.’ Dan zwijgt. Hij vindt het een mooi plannetje, maar hij is bang dat het niet zal werken. Welk meisje zal zomaar water geven aan onbekenden en ook nog aan hun dieren? Zelf praat hij ook weleens met God, maar of er iemand luistert, weet hij niet. Als ze de put bereikt hebben, komt er een groep vrouwen uit de stad om water te halen. Ze lachen en praten met hun kruiken op hun schouders. Ze dalen af naar de bron, vullen hun kruiken en komen weer naar boven. Eliëzer spreekt een mooi, jong meisje aan: ‘Mag ik alstublieft wat drinken van uw kruik?’ aanbod DPB-Brugge basis- en secundair onderwijs januari 2013 van boven naar onder, van links naar rechts - valentijn - pedagogische werkdag


Zij laat de kruik meteen op haar hand glijden en antwoordt: ‘Drinkt u maar, meneer.’ Als Eliëzer klaar is, zegt ze: ‘Ik zal ook water halen voor uw kamelen, tot ze genoeg gedronken hebben.’ En ze giet haar kruik leeg in de drinkbak voor de kamelen en gaat opnieuw naar de put om water te halen. Eliëzer glimlacht naar Dan. Uit de bagage haalt hij twee gouden armbanden, die hij om de polsen van het meisje doet. ‘Vertel me eens wie je bent’, vraagt hij. ‘Ik ben Rebekka, de dochter van Betuël, de zoon van Nachor’, zegt ze. ‘Jullie kunnen gerust bij ons logeren. We hebben stro en voer voor de dieren en plaats genoeg voor iedereen. Ik loop alvast vooruit, mijn broer zal jullie komen halen. Zijn vader lacht breed. ‘Nachor was de broer van Abraham’, zegt hij. God heeft ons naar de juiste familie geleid.’ Misschien moet ik toch wat meer met God praten, denkt Dan. Ik wist niet dat hij zo sterk was...

17

Ze gaan allemaal mee met Laban, de broer van Rebekka. Meteen worden ze uitgenodigd aan tafel. Eliëzer staat op. ‘Ik wil eerst iets zeggen’, zegt hij. ‘Ik ben de dienaar van Abraham, de broer van Nachor die hier lang geleden is vertrokken. Hij heeft me opdracht gegeven een vrouw te zoeken voor zijn zoon Isaak.’ Dan vertelt hij hoe hij gebeden heeft bij de put en hoe zijn gebed verhoord is. Iedereen is opgewonden en blij. Betuël vraagt aan Rebekka: ‘Wil je met deze man meegaan en trouwen met Isaak?’ Rebekka knikt. Eliëzer haalt nog meer geschenken te voorschijn: gouden en zilveren sieraden en prachtige stoffen om kleren van te maken. Hij deelt ze uit aan de familie van Rebekka en vertelt dat Abraham rijk is geworden. Daarna wordt er feest gevierd en wijn gedronken. Dan zit het allemaal vanuit een hoekje te bekijken. Tegen het einde van de avond komt Rebekka naast hem zitten. ‘Wat is Isaak voor iemand?’ vraagt ze. ‘Hoe ziet hij eruit?’ Dan haalt zijn schouders op. ‘Gewoon’, zegt hij. Wat kun je daar nu over vertellen? ‘Hij zingt graag’, herinnert hij zich opeens. ‘Als we samen bij het vuur zitten, zingt hij het hoogste lied. Vroeger tenminste. Nu zijn moeder dood is, horen we hem niet vaak meer. Hij heeft verdriet om haar.’ Rebekka knikt en haar ogen glanzen. Ze slapen diep en lang die nacht. De volgende ochtend wil Eliëzer vertrekken, maar de familie smeekt hem om nog een dag of tien te wachten. Zo kunnen ze nog afscheid nemen van Rebekka. Ze worden het niet eens. ‘Wat wil jij, Rebekka,’ vraagt Milka, Rebekka’s moeder aan het meisje. Rebekka heft het hoofd op. ‘Ik ga nu meteen’, zegt ze kordaat. Dan lacht. Dit is precies het meisje dat Isaak nodig heeft: niet bang en snel in het nemen van besluiten. Zo beginnen ze aan de lange terugreis. Rebekka en Dan worden goede vrienden. Dan vertelt haar veel over Isaak en het leven bij Abraham. En zoals Dan al heeft voorspeld, kunnen Rebekka en Isaak het later heel goed met elkaar vinden. Genesis 24. Het grote avontuur van God en mens - Kolet Janssen / Thé Tjong-Khing - uitgeverij KOK – davidsfonds/infodok - ISBN 90 80829 02 1, p. 16-21.



De liefde heeft tijd. Zij heeft een lange adem. Zij is vriendelijk. Zij dwingt niets af en neemt de geliefde zoals hij is. Zij valt niet op en stelt zichzelf niet tentoon. Zij kwetst niet. Zij is niet agressief. Zij zoekt geen winst. Bittere ervaringen verbitteren haar niet. Het kwade noteert zij niet in haar boeken. Over onrecht treurt zij, over de waarheid is zij verheugd. De liefde draagt alles. De liefde gelooft alles. De liefde hoopt alles. Zij buigt zich onder de last en blijft die geduldig dragen. Onvergankelijk is de liefde. Wat mensen weten van God verwaait in de wind; wat mensen hebben gezegd sterft weg; wat zij naspeuren en dachten verdwijnt.

18

Stukwerk is wat wij weten, stukwerk is wat wij kennen. Als het volmaakte ons omarmt, als wij de volheid van alles zien, dan eindigt het stukwerk. Nu hebben wij een vaag beeld van God, zoals wij ons eigen gezicht vaag zien in een beslagen spiegel. Maar morgen zien we helder en van dichtbij Zijn aangezicht. Wij begrijpen wel vele dingen maar toch is het stukwerk. Dan echter zullen wij zien in de helderheid waarin God ons nu reeds ziet… 1korientiërs 13, 1-13 in een omtaling van Jörg Zink.

Nu roept mijn geliefde en zegt tegen mij: Sta op, mijn liefste en kom toch, mijn schoonste. Kijk maar, de winter is voorbij, de regen is voorgoed verdwenen. Kijk, op het veld staan weer bloemen; de tijd om te zingen breekt aan; de roep van de tortel klinkt over het land. De vijgeboom draagt zijn eerste vruchten al, en wat ruikt de bloeiende wijnstok heerlijk! Sta op, mijn liefste, kom toch, mijn schoonste! Hooglied 2,10-13 aanbod DPB-Brugge basis- en secundair onderwijs januari 2013 van boven naar onder, van links naar rechts - valentijn - pedagogische werkdag


19

pedagogische werkdag verdiepingsmomenten



1. méér te zijn dan... Heel wat mensen in de onderwijswereld maken er een punt van om, doorheen leerplannen, doelstellingen, eindtermen … ,

mèèr te zijn

voor kinderen en jongeren dan een ‘voorgeprogrammeerde automatische piloot’,

mèèr dan

20

een gps die het landschap reduceert tot een weg op schaal 1/10 000 of die te snel concludeert ‘U hebt uw bestemming bereikt!’ Mensen die met jongeren de diepte van het leven peilen, de intensiteit en de belofte ervan laten proeven. Mensen die de pijnpunten van het leven aanvoelen en niet uit de weg gaan, die een licht zijn op die weg, een lamp voor de voeten. Mensen die God een gezicht, handen en een stem geven, soms uitdrukkelijk, maar vooral in het gewone leven van iedere dag, met zijn ups en zijn downs. Daar immers wordt het hart van de mens geraakt en laat God zich ontmoeten. Mensen die, om gids voor anderen te kunnen zijn, zelf de weg naar binnen verkennen. Mensen die zichzelf op vele manieren laten aanspreken door God: in hun relatie met de anderen, in het omgaan met zijn boodschap, in het luisteren naar zijn woord, in het biddend spreken tot zijn hart, in het danken voor zijn liefde. aanbod DPB-Brugge basis- en secundair onderwijs januari 2013 van boven naar onder, van links naar rechts - valentijn - pedagogische werkdag


Zich als gids kunnen laten leiden door het verhaal van anderen,

jonge mensen en collega’s, door hun ervaring, hun inzichten en hun bewogenheid kan daarbij een opstap zijn naar een grotere ontvankelijkheid. Dat kan vooral het eigen hart veranderen, het gevoeliger maken en andere, onbekende schatkamers van het leven doen opengaan.

DE WEG VAN IEDERE DAG GAAN voorganger

21

Als ik op weg mag gaan met mensen, Jezus, leidsman van velen, geef mij dan de schroom van uw blik, de gevoeligheid van uw gehoor, de kiesheid van uw aanraking, de warmte van uw stem, de liefde van uw hart. Geef mij het geduld waarmee gij geluisterd hebt naar het levensverhaal van de Samaritaanse vrouw bij de waterput, de onbevangenheid waarmee gij Maria van Magdala hebt opgenomen in uw vriendenkring, de gemoedsrust waarmee gij uw plannen liet doorkruisen door mensen met zorgen en vragen, het geloof dat God weet wat mensen en ikzelf nodig hebben voor wij onszelf ervan bewust zijn. samen

Geef mij de genade om in het gelaat van anderen u te zien, om in het leven van iedere dag, doorheen lessen, verbeteringen, overleg, studie en voorbereiding, in te gaan op wat mensen leven geeft en toekomst. Wees gij, Heer, mijn gids.



2. hen laten geloven dat er méér is dan... verhaal Twee mannen, allebei ernstig ziek, deelden samen een ziekenhuiskamer. Een van hun moest elke dag in de middag 'n uur rechtop zitten om de vloeistof in z'n longen te laten weglopen. Zijn bed stond naast het enige raam in de kamer. De andere man kon alleen maar plat op z'n rug liggen. En om de tijd om te krijgen voerden ze lange gesprekken met elkaar. Ze spraken over hun gezin en over hun werk, waar ze hun vakantie doorbrachten en over hun diensttijd bij het leger. Elke dag als de man bij het raam recht op moest zitten vertelde hij de ander wat hij allemaal zag als hij uit het raam keek. De man die plat lag, leefde echt naar dat uur per dag toe wanneer de kamergenoot hem uitvoerig vertelde wat er zich buiten afspeelde. Het uitzicht was op een mooi park met een grote vijver, waarin eenden en zwanen spetterden en waar kinderen met hun modelbootjes op het water speelden. En van jonge verliefde paartjes die hand in hand liepen op de paadjes tussen bloemen met allerlei prachtige kleuren. En in de verte zag je de rand van de stad liggen. De man bij het raam vertelde alles zo gedetailleerd, dat de man die plat lag zijn ogen sloot en alles als een film voor zich zag verschijnen. Op een warme middag kwam er een parade voorbij. Al kon de man die plat lag niks horen, maar door de beschrijving van de man bij het raam kon hij zich een goed beeld vormen van wat er buiten gebeurde. Dagen verstreken en werden weken......

22

Op een morgen kwam een zuster alles brengen om hun te wassen en verzorgen. Tot haar grote schrik trof ze het levenloze lichaam van de man bij het raam aan. Hij was vredig in zijn slaap gestorven. Ze belde meteen voor hulp om het lichaam weg te laten halen. Op het moment dat het gepast leek vroeg andere de man of hij de plaats bij het raam mocht hebben. De zuster was blij dat ze het voor de man kon doen, toen ze er zeker van was dat hij comfortabel lag, verliet zij de kamer. Langzaam en met pijn probeerde de man zich zo op te richten dat hij uit het raam kon kijken om een blik in de echte wereld te werpen. Tot zijn verbazing keek hij recht tegen een grote kale muur op. Toen de zuster terug kwam vroeg hij aan haar wat de overledene bezielde, omdat hij over zoveel mooie dingen vertelde als hij naar buiten keek. De zuster vertelde hem dat de overledene blind was en niet eens de muur buiten kon zien. Ze zei ook: "misschien wilde hij jou alleen moed geven om vol te houden..."

duiding Beste collega's, wat leert dit verhaal ons? Dat er een geweldige vreugde zit in het blij maken van anderen. Ondanks onze eigen zorgen... Elke dag is nieuw, daarom noemen we het een geschenk. aanbod DPB-Brugge basis- en secundair onderwijs januari 2013 van boven naar onder, van links naar rechts - valentijn - pedagogische werkdag


Eigenlijk zijn wij, leerkrachten - opvoeders, als die man die elke dag een uur rechtop moest zitten. En de leerlingen, dat zijn zij die plat moeten liggen. Onze opdracht bestaat er in om 'hen dingen te doen zien die zij slechts vermoeden'. Hen laten geloven dat er méér is dan een grijze kale muur die het zicht verspert. Hen laten geloven dat er meer is dan 'onnozelen brol' zoals Vermandere het zingt. We moeten onze leerlingen attent maken op datgene wat, met een oudbollig woord 'schoon' is, in het leven en in de wereld. Dat is opvoeden. Niets meer, niets minder.

23

Jezus gaf zijn leerlingen toen Hij ze uitzond volgende raad mee: Ga op zoek naar de verloren schapen. (Zij die enkel de grijze muur zien.) Genees zieken, wek doden op, maak melaatsen rein, drijf demonen uit. (Zij die verziekt zijn door plat materialisme en zich vergapen aan 'onnozelen brol'.) Ik jullie stuur als schapen tussen de wolven. (Ingaan tegen de oppervlakkige commerce is geen gemakkelijke opdracht.) Wat jullie in het oor gefluisterd krijgen, verkondig dat vanaf de daken. (We moeten onze leerlingen dingen doen zien die zij slechts vermoeden.) Eigenlijk is dus de zending van Jezus' leerlingen ook onze zending: in zijn geest vertellen en getuigen over de wereld die vol zit van de mooie dingen, hen Gods hand daarin leren ontdekken.

gebed Wees in mij aanwezig, Heer. In de woorden van mijn vak, in de woorden van de leefregel op school, in de woorden van rapporten en evaluaties, in de woorden van ontmoetingen en gesprekken, wees erin aanwezig, Heer, met uw kracht en inspiratie. Tussen de leerlingen aan wie ik lesgeef, bij de vele samenkomsten en overlegmomenten, aanbod DPB-Brugge basis- en secundair onderwijs januari 2013 van boven naar onder, van links naar rechts - valentijn - pedagogische werkdag


in de directiekamer en het lerarenlokaal, op het secretariaat en op de speelplaats, bij klassenraden en tijdens oudercontacten, wees er aanwezig, Heer, met uw Liefde. Als leerlingen alleen voor hun boeken en opdrachten zitten, als leerkrachten lessen voorbereiden, taken of toetsen corrigeren, als er gepland wordt, gedelibereerd, georganiseerd, wees dan aanwezig, Heer, met uw inzicht, uw wijsheid, uw kracht, uw moed. Als ontgoocheling en verdriet ons sprakeloos maken, als we iets te vieren of te gedenken hebben, bij de start van het schooljaar en bij het afscheid, op alle gewone en buitengewone momenten van dit schooljaar, wees aanwezig, Heer, met uw vreugde, uw hoop, uw troost. En als ik mij tot U wend, Heer, of als wij als school samenkomen om het leven te vieren dat Gij ons schenkt, wees dan genadig en goed, doe ons hart branden, van levensvreugde. Amen.

24

lied Dank aan Bert Raman - VTI Poperinge

You raise me up Josh Groban When I am down and, oh my soul, so weary; When troubles come and my heart burdened be; Then, I am still and wait here in the silence, Until you come and sit awhile with me. You raise me up, so I can stand on mountains; You raise me up, to walk on stormy seas; I am strong, when I am on your shoulders; You raise me up... To more than I can be. You raise me up, so I can stand on mountains; You raise me up, to walk on stormy seas; I am strong, when I am on your shoulders; You raise me up... To more than I can be. You raise me up, so I can stand on mountains; You raise me up, to walk on stormy seas; I am strong, when I am on your shoulders; You raise me up... To more than I can be.



You raise me up, so I can stand on mountains; You raise me up, to walk on stormy seas; I am strong, when I am on your shoulders; You raise me up... To more than I can be. You raise me up... To more than I can be. Als ik verdrietig ben en mijn ziel zo vermoeid Als er problemen zijn en mijn hart beladen is Dan ben ik er nog steeds en wacht hier in de stilte Tot U komt en een tijdje bij me komt zitten U tilt me op, zodat ik op bergen kan staan U tilt me op, om op stormachtige oceanen te staan Ik ben sterk, als ik op Uw schouders ben U tilt me op...naar meer dan ik kan zijn U tilt me op, zodat ik op bergen kan staan U tilt me op, om op stormachtige oceanen te staan Ik ben sterk, als ik op Uw schouders ben U tilt me op...naar meer dan ik kan zijn U tilt me op, zodat ik op bergen kan staan U tilt me op, om op stormachtige oceanen te staan Ik ben sterk, als ik op Uw schouders ben U tilt me op...naar meer dan ik kan zijn. U tilt me op, zodat ik op bergen kan staan U tilt me op, om op stormachtige oceanen te staan Ik ben sterk, als ik op Uw schouders ben U tilt me op...naar meer dan ik kan zijn U tilt me op, naar meer dan ik kan zijn!

25

aanvullende tekst Staande blijven in je (hoge) positie Een schilder staat boven op een ladder. Hij verft de dakgoot. Hij fluit: “Hilversum drie bestond nog niet.” Zijn gedachten zijn vrij, want hij hoeft allang niet meer te denken hoe hij verven moet en zich staande kan houden in zijn hoge positie. Plotseling voelt hij een beweging onderaan de ladder. Hij kijkt naar beneden en ziet een klein meisje op de achtste trede. Zij klimt naar hem omhoog. Zijn hart bonst in zijn keel. Een kleine misstap en zij zal vallen. Zijn eerste impuls is te schreeuwen: “Naar beneden.” Dat doet hij niet. Ze zal schrikken en haar controle verliezen. De schilder roept het meisje: “Hoi kleine, kom naar boven, ik ben hier. Zij klimt verder, verheugd en trots. Hij buigt zich naar haar toe tot ze binnen zijn bereik is. Hij vangt haar op in zijn armen en samen dalen ze af naar de grond. Bron: Echo’s uit een ander dal – landschap en taal in wording.



3. bewogenheid in beweging Werken aan een toekomst voor iedere leerling is hopen dat vastgespijkerd worden op je verleden nooit het laatste is dat starten met een rugzak vol onkansen geen blijvende handicap is is geloven dat een zwakke leerling onderweg kwijtspelen altijd een zware nederlaag is dat ‘elke leerling telt!’ wel degelijk mogelijk is - dat een warme en sterke school voor elke jongere realiseerbaar is. Werken aan een toekomst voor iedere leerling

26

is geloven dat het gevoel ‘er te mogen zijn’ een prioriteit is dat eerlijk met elkaar in gesprek gaan een noodzaak is. Werken aan een toekomst voor iedere leerling is zeker weten dat respect voor ieder kind de basis is dat steeds nieuwe kansen creëren onmisbaar is. Werken aan een toekomst voor iedere leerling is hopen dat een eerlijke kans op herbeginnen altijd mogelijk is dat je leven zelf kunnen inkleuren voor iedereen haalbaar is dat er alleen voor staan nooit het laatste is dat bij de pakken blijven zitten nooit onomkeerbaar is. aanbod DPB-Brugge basis- en secundair onderwijs januari 2013 van boven naar onder, van links naar rechts - valentijn - pedagogische werkdag


Werken aan een toekomst voor iedere leerling is geloven dat ‘het kan me niet schelen’ nooit onze conclusie is dat ‘er is niets aan te doen’ nooit definitief is dat iedere jongere graag zien voor altijd onze missie is dat blijven werken aan de droom van Jezus van Nazareth begin en einde van al onze inzet is. naar G. Dedecker

27

Kinderen en jongeren vragen ruimte om zich te ontwikkelen met het oog op een zelfstandig en gelukkig leven. Zij willen kansen krijgen om hun uniciteit om te zetten in een eigen en unieke identiteit, een levensproject. Daarbij tekenen ze soms protest aan tegen het bewust inpassings- en aanpassingsgedrag waartoe wij volwassenen hen soms verplichten. Ze stellen vervelende vragen, poneren zich uitdagend, roepen reacties op, vragen om verantwoording. Het antwoord dat wij hen kunnen geven is dat zij nu zelf aan de beurt zijn om de wereld te veranderen en dat zij zichzelf in deze wereld een plaats kunnen en mogen geven. Wij hebben dit in onze tijd op onze manier geprobeerd. Aan de jongeren komt nu het recht toe om te beoordelen of het de moeite waard was. Nu zijn zij aan de beurt. Zij hebben recht op hun eigen protest, op voorwaarde dat ze er zelf wat van proberen te maken. Wij kunnen hen uitdagen, stimuleren, motiveren, enthousiasmeren maar zij moeten hun eigen dromen dromen en bereid zijn hiervoor een prijs te betalen. De lichtende aanwezigheid van jongeren in de maatschappij negeren is hen principieel de mogelijkheid ontnemen om teken van hoop voor de toekomst te zijn. Kinderen en jongeren moeten het recht krijgen om anders te zijn. Anders dan wij dromen, anders dan wij hopen, anders dan wij willen… Misschien is dit wel onze grootste opdracht als opvoeders: ons laten opvorderen door het project van de “nieuwe mens” zoals die zich in de concrete jongere aandient en dan onze beste krachten mobiliseren om deze mens te laten groeien in zijn eigen uniek zijn. Licht doorgeven en het licht zien in de jongeren zelf. Naar een tekst uit ‘bewogenheid in beweging’. Een visie op de spiritualiteit van een christelijke school. Bert Roebben, Licap.



4. Zorgzaam zijn voor leerlingen Zorgzaam omgaan met jonge mensen begint met het besef dat zij geen geformatteerde diskettes zijn, waarop men naar believen bestanden met om het even welke inhoud en opmaak kan opslaan in afzonderlijke sectoren nog wel. Zorgzaam omgaan met jonge mensen is hen, hun ouders en de collega’s met wie wij hun vorming moeten klaren, een voorschot van vertrouwen geven, van vriendschap, van geloof in hun kunnen. Zorgzaam omgaan met jonge mensen is de mogelijkheden openleggen in henzelf, in anderen, in de ruime wereld die hen omringt, vooral als zij die op eigen houtje slechts moeizaam zouden ontdekt hebben.

28

Zorgzaam omgaan met jonge mensen kent geen einddoelstellingen wordt niet verrekend in lestijden, promoties of weddeschalen, wel af en toe verloond met dankbaarheid, en altijd met innerlijke vreugde. Zorgzaam omgaan met jonge mensen is de nodige steunpalen uitzetten rond een tere levensstek, zodat hij diep kan wortelen in de aarde en doorschieten tot in de hemel tot hij levensboom is geworden en een stevige pijler voor anderen. Zorgzaam zijn voor collega’s Zorgzaam omgaan met mensen is ook blijven stilstaan bij hen die, een loopbaan lang, het dichtst bij je staan: je collega’s Het is de jongeren onder hen de stafkaart met binnenwegjes geven, waar de schoonheid en de vreugde van het leraar zijn je geschonken worden, zomaar. Het is de wijsheid van ervaren collega’s ontvangen als een nascholing die je nergens anders vindt. Het is bekommerd blijven om van een korps een hechte ploeg te maken, waarin niemand kan gemist worden en iedereen op zijn eigen waarde wordt uitgespeeld. Samen zijn we nooit MACHTELOOS maar een SCHOOLTEAM aanbod DPB-Brugge basis- en secundair onderwijs januari 2013 van boven naar onder, van links naar rechts - valentijn - pedagogische werkdag


5. Onderwijzen is als zaaien Onderwijzen is zaden -vruchten van het verledenin het leven leggen van jonge mensen. Zaden die ooit zullen opschieten. We doen dit alles in het besef dat ze de belofte van de toekomst in zich dragen. Kiemen van ideeën voor morgen… We leggen de fundamenten van wat moet worden opgetrokken. We bereiden het zuurdeeg dat resultaten zal geven die wij nooit kunnen bereiken. We kunnen niet alles doen, en dit beseffen geeft ons een gevoel van bevrijding. Het staat ons toe een bepaalde taak aan te pakken en ze zo goed mogelijk uit te voeren. Misschien slagen we er niet in ze te voltooien, maar het is alvast een begin, een stap verder op onze weg. Het geeft ons de kans om de genade van God in ons binnen te laten. En Hem de voleinding van ons wonder-wijzen toe te vertrouwen. Wij zullen nooit het eindresultaat van onze inspanningen zien, maar dat is nu eenmaal het verschil tussen de Meester, de ambachtsman en de werkman. We zijn slechts werklieden, geen Meester. We zijn dienaar, geen Messias. We zijn de profeten van een toekomst die ons niet toebehoort

29

Naar Mgr. Oscar Romero El Salvador

Wij hoeven niet te weten hoe het zaad ontkiemt en opschiet, of de oogst rijp zal zijn. Wek in ons het vertrouwen dat de goede grond zal opnemen wat wij zaaien dat zon en regen het zaad zullen koesteren. Wij hoeven het niet te weten maar we mogen hopen op de goede afloop van wat wij met U begonnen zijn en Gij met ons. F. Cromphout

Voor opvoeders en opvoedsters bidden we u, God: Voor vaders en moeders, die grond zijn, oorsprong: dat ze hun kinderen het kostbaarste schenken, zichzelf, dat ze in hen het beste van zichzelf terugvinden. aanbod DPB-Brugge basis- en secundair onderwijs januari 2013 van boven naar onder, van links naar rechts - valentijn - pedagogische werkdag


Voor allen die wijsheid zaaien, goedheid planten, tuinen van schoonheid aanleggen: maak ze tot goede hoveniers die zorg dragen voor het groeiend gewas maar het ook snoeien op zijn tijd. Voor hen die het geloof in hun taak dreigen te verliezen: geef ze hun adem weer, hun stem, hun bezieling. Voor hen die nooit helemaal bereiken wat ze gehoopt en gedroomd hadden - voor àlle opvoeders dus laat ze beseffen dat alles wat nog niet vervuld is, belofte blijft. God, van u komt de kracht die ons staande en gaande houdt. Als wij ons aan elkaar kunnen geven, is dat uw genade. Houd ons dan gaande, met elkaar verbonden voor goede en kwade dagen. F. Cromphout

30



6. Ik zie het in jou... ik zie het in jou in je enthousiasme, telkens opnieuw in je verontwaardiging om wat fout gaat in je zorgzaamheid in je sympathie voor de minderbedeelden in je aanvaarding van wat je niet kan veranderen in je openheid voor nieuwe ervaringen in je positieve levenshouding ondanks je beperkingen

31

in je oprechte belangstelling in je inzet en de hulp die je biedt in het appél dat je naar mij richt in je verwondering om de natuur, om de dingen in je gevoel voor verbondenheid in je wil om dingen te veranderen in je betrokkenheid op de wereld in je manier van rust brengen in je doorzettingsvermogen in je lieve woorden in je vindingrijkheid aanbod DPB-Brugge basis- en secundair onderwijs januari 2013 van boven naar onder, van links naar rechts - valentijn - pedagogische werkdag


in je respect voor anders zijn in je oprecht optimisme inspectie-begeleiding RK godsdienst basisonderwijs/pastoraal op school Hasselt

TWEE OGEN EEN BLIK U bent nu aan het lezen met twee ogen, die allebei een net iets verschillend beeld naar de hersenen sturen. De hersenen hebben dan de taak om daar één beeld van te maken. De kleuren moeten overeenkomen, de diepte moet ingevuld worden. Je perifere zicht moet worden ingevuld. Het is een wonder dat je daar één goed beeld uit krijgt. De ogen moeten dus SAMENWERKEN, zo ook moeten de hersenhelften die de beelden ontvangen samenwerken…

32

Wat ik niet kan, kan wellicht een ANDER. Wat ik niet weet, weet wel een ANDER. Wat ik niet zie, ziet in ieder geval een ANDER. Wat ik niet hoor, hoort hopelijk een ANDER. Wat ik niet hoop, hopen ANDEREN om mij heen. Wanneer ik niet meer kan vertrouwen of geloven, dan zal een ANDER mij wel meenemen op die weg. Wanneer de weg van het leven voor mij onbegaanbaar lijkt te worden, dan neemt een ANDER mij wel bij de hand. Wanneer ik ontgoocheld word in liefde en vriendschap, legt een ANDER wel een hand op mij schouder. En dat alles geldt hopelijk ook ANDERSOM. Paul De Witte



GAARNE ZIEN Laat ons WERK MAKEN van gemeenschap en van een manier van leven waar mensen mekaar graag zien. Waar vriendschap groeit en wij elkaar een ruimte geven van geborgenheid. Een warm-menselijke werkplaats, waar ieder mens ervaren kan: ik ben graag gezien, zomaar, onvoorwaardelijk. Waar wij elkaar ontmoeten en onthalen en eenieders anders zijn aanvaard en gerespecteerd wordt. Waar verbondenheid sterker is dan het conflict. Anders dan de koude onverschilligheid en het kille elk-voor-zich, willen wij ons laten raken door mensen, dicht en ver.

33

Tegen de stroming in die liefde herleidt tot consumptieartikel en mensen tot genotmiddelen, zal ons gaarne zien te herkennen zijn aan tederheid en fijngevoeligheid in ons omgaan met elkaar, aan diep respect voor wat een mens broos en kwetsbaar maakt. Ons gaarne zien zal voelbaar zijn en hoorbaar in ons spreken. Het zal vooral te zien, te meten zijn aan de tijd die gegeven wordt om' thuis te komen bij elkaar' met je vreugde en pijn, je twijfels en gebrokenheid, en aan de trouw in mindere dagen. Laat ons WERK MAKEN van een gemeenschap die zichtbaar maakt dat God liefde is.


Deze bundel is uitgewerkt in twee delen:

Recommend Documents