DE SANERING VAN HET STEDELIJK AFVALWATER VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

BRUSSELSE M A AT S C H A P P I J VOOR W AT E R B E H E E R

J AARVERSLAG

››

DE SANERING VAN HET STEDELIJK AFVALWATER VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

2014 //

DE BMWB // EEN BELANGRIJKE SPELER VAN HET WATER BELEID IN BRUSSEL

BMWB // JAARVERSLAG 2014

DE BRUSSELSE MAATSCHAPPIJ VOOR WATERBEHEER (BMWB) IS EEN NAAMLOZE VENNOOTSCHAP VAN PUBLIEK RECHT DIE OP 27 OKTOBER 2006 DOOR HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST WERD OPGERICHT IN HET RAAM VAN DE OMZETTING VAN DE EUROPESE RICHTLIJN 2000/60/CE “OM EEN KADER VAST TE LEGGEN VOOR EEN COMMUNAUTAIR BELEID IN DE WATERSECTOR”. DE BMWB VERVULT DRIE OPDRACHTEN IN HET RAAM VAN HET DUURZAAM BEHEER VAN DE DOOR DE MENS GECREËERDE CYCLUS VAN WATER, EEN UITERST KOSTBARE NATUURLIJKE HULPBRON.

1/

DE SANERING VAN HET STEDELIJK AFVALWATER

02

De eerste kerntaak van de BMWB is het instaan voor de sanering van het stedelijk afvalwater, dit wil zeggen, het water dat werd gebruikt voor huishoudelijke en industriele doelen, evenals regenwater dat door de rioleringen wordt opgevangen. Haar actieradius omvat het volledig Brussels Hoofdstedelijk Gewest, met daarbij een klein deel van Vlaams-Brabant dat in hetzelfde stroom gebied gelegen is.

De sanering van afvalwater vormt een enorme uitdaging op het vlak van duurzame ontwikkeling. Als er geen sanerings infrastructuren zoals het rioleringsnetwerk en de zuiverings stations zouden zijn, dan zou deze vervuiling terechtkomen in de rivieren en daarna in de zeeën en de oceanen. Sinds 2007, het jaar waarin het zuiveringsstation BrusselNoord (RWZI Noord) in gebruik werd genomen, is de kwa liteit van het Zennewater gevoelig verbeterd, met een positieve impact op de biodiversiteit in en rond dit water milieu.

De modernisering van het zuiveringsstation Brussel-Zuid (RWZI Zuid) dat vanaf 1 augustus 2015 door de BMWB wordt geëxploiteerd, vormt een volgende stap in de strijd tegen de vervuiling van de oppervlaktewateren.

2/

ZORGEN VOOR DE OPVANG VAN AFVALWATER EN HET DEBIET ERVAN IN DE COLLECTOREN REGELEN

De BMWB is eigenaar van een deel van het netwerk van afvalwatercollectoren in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en van vijf grote stormbekkens bedoeld om de afvoer te regelen bij zware regenval en hevige onweders. Streefdoel is het zoveel mogelijk voorkomen van overstromingen of van het overlopen van rioleringen waarvan de Brusselaars het slachtoffer zouden kunnen zijn.

3/

TOEZICHT HOUDEN OP DE REGENMETING EN HET DEBIET IN DE WATERCOLLECTOREN EN DE WATERLOPEN

Dankzij Flowbru, het automatisch netwerk van 78 meetstations en 166 meettoestellen, houdt de BMWB de beroepsmensen van het waterbeheer en het grote publiek in real time op de hoogte over de neerslagmetingen en de debieten in de collectoren en de waterlopen op heel het Brusselse grondgebied. De Zenne en haar zijrivieren die in ons Gewest meestal overwelfd zijn, worden beheerd door Leefmilieu Brussel. Toch biedt de BMWB ondersteuning aan dit beheer, door er de waterpeilen en –debieten te meten. Bepaalde door Flowbru verzamelde metingen worden auto matisch doorgegeven aan het KMI, Leefmilieu Brussel en het Vlaams Gewest, met de bedoeling deze gegevens in de hydrologische modellen te integreren. Bij het vervullen van haar opdrachten werkt de BMWB nauw samen met de andere actoren van het waterbeleid, zowel in het Brussels als in het Vlaams Gewest.

INHOUD

06 DE RAAD VAN BESTUUR 07 HUMAN RESOURCES EN COMPETENTIES 08 GESPREK MET CAROLINE DE VOS

10

12

15

DE WATERCYCLUS DE OPENBARE WATERACTOREN KAART VAN DE INFRASTRUCTUREN 16 RWZI ZUID // ER STAAT EEN NIEUW ZUIVERINGSSTATION OP STAPEL

21 GESPREK MET JEAN-POL ROSIÈRE 22 RWZI NOORD // HET GROOTSTE ZUIVERINGS STATION VAN BELGIË 24 STORMBEKKENS // DE WATERDEBIETEN IN DE COLLECTOREN REGELEN EN OVERSTROMINGEN BESTRIJDEN 26 VERZAMELRIOLEN // EEN ESSENTIËLE SCHAKEL IN DE WATERZUIVERING 27 MEETNETWERK // WATERBOUWKUNDIGE MONITORING VAN HET AFVALWATER 29 FINANCIEEL VERSLAG, BALANS EN RESULTATENREKENING

32

BEHEERVERSLAG

03

04

ONZE TROEVEN VALORISEREN GESPREK MET DAMIEN DE KEYSER


O NZE TROEVEN VALORISEREN


DE VISIE VAN DE NIEUWE VOORZITTER VAN DE BMWB, DAMIEN DE KEYSER Meneer De Keyser, u heeft in oktober 2014 uw taak opgenomen als Voorzitter van de BMWB. U ontdekt de onderneming… Wat zijn uw eerste indrukken?

04

Inderdaad, ik ontdek de onderneming en ik ben de sector van de afvalwaterzuivering volop aan het bestu deren. Deze heeft in de laatste twee decennia een uiterst snelle ontwikkeling gekend. Het is moeilijk te geloven dat men amper vijftien jaar geleden nog het Brusselse afvalwater rechtstreeks in de Zenne loosde, zonder zuivering! Het Zennewater was dan ook een echte smurrie waarin het waterleven was herleid tot de miniemste betekenis van het woord.

Sindsdien zijn er twee zuiveringsstations (Zuid en Noord) in dienst genomen, respectievelijk in 2000 en 2007. Stroomopwaarts hebben ook het Waalse en het Vlaamse Gewest grote inspanningen voor de zuivering van hun afvalwater geleverd, die trouwens volgens de Europese wetgeving verplicht zijn. Resultaat: de kwaliteit van het Zennewater is gevoelig verbeterd. Want uiteindelijk is de waterzuivering bedoeld om de vervuiling van de rivieren, de stromen en, aan het einde van de rit, van de zeeën en de oceanen te bestrijden. In Brussel is deze missie toevertrouwd aan de BMWB, een jonge onderneming, want ze is einde 2006 opgericht. En daarnaast moet de BMWB nog andere grote uitdagingen aangaan. Het doet me dan ook enorm veel genoegen dat ik in een sleutelperiode aan mijn mandaat als Voorzitter ben begonnen, ook al voel ik het gewicht van een zware verantwoordelijkheid op mijn schouders.

De werken zijn des te moeilijker omdat de installaties moeten doorgaan met het zuiveren van afvalwater, 24 uur op 24 en 365 dagen per jaar.

Welke uitdagingen zijn dit dan?

Voor de tweede uitdaging die op komst is, namelijk de overname van de exploitatie van de installaties, ligt het anders. Eerst is het de beurt aan de stormbekkens in mei 2015, daarna kwam de grote brok: het zuiverings station Brussel-Zuid vanaf 1 augustus. Momenteel is het dagelijks beheer van deze infrastructuren toevertrouwd aan een onderaannemer, VIVAQUA. Binnen enkele maanden zal de BMWB overeenkomstig het tussen het Gewest en de BMWB gesloten contract,

We zullen de aanwervingen van nieuwe profielen voor tzetten en intensiveren: nog voor het einde van 2015 zal ons aantal personeelsleden verdubbelen. Alle aspecten van governance zullen evolueren: HRB, processen, informatica, rapportering… Fameuze uitdagingen, inderdaad… Heeft u er vertrouwen in? Ik weet dat de komende maanden en jaren druk zullen zijn en dat het geen simpele opdracht zal worden. Maar ik heb er vertrouwen in, ja. De Raad van Bestuur is solide, want de bestuurders hebben globaal gezien een degelijke kennis van de sector en de onderneming. En volgens mij verenigt het personeel competentie en motivatie. We hebben de troeven… het is aan ons om ze te valoriseren!

05

het roer ervan overnemen. En dan kunnen we ineens spreken van een echte, diepgaande mutatie van de activiteiten van onze onderneming.


Ten eerste is er het beheer van de grote werf voor de modernisering van het waterzuiveringsstation BrusselZuid. De in januari gestarte werken voor een totaal van meer dan 72 miljoen euro, zijn gespreid over drie jaar, en ze zijn bovendien moeilijk omdat de installaties het afvalwater 24 uur op 24 en 365 dagen per jaar moeten blijven zuiveren. Maar de opvolging van de werf behoort tot de taken die de BMWB sinds haar oprichting uitoefent. Dus ondanks de enorme omvang van de werf, vormt dit geen echte nieuwigheid voor het personeel.

D E RAAD VAN BESTUUR

RAAD VAN BESTUUR Damien DE KEYSER //1 Voorzitter Dirk DE SMEDT //2 Vicevoorzitter Firyan KAPLAN //3 Véronique PETERS //4 Stéphane VANOMMESLAEGHE //5 Ibrahim DONMEZ (niet aanwezig op de foto)

REGERINGSCOMMISSARISSEN Liesbet POLSPOEL //6 Caroline VINCKENBOSCH //7

DIRECTIERAAD Jean-Pol ROSIÈRE //8 Algemeen directeur Rudi VAN DENHOUWE //9 Administratief en Financieel Directeur


Olivier CHRISTOPHE //10 Adviseur Strategie en Organisatie

4

8

5

10 3

6

1

2 7

9

06

EEN VERSTERKT TEAM MET MULTIDISCIPLINAIRE DESKUNDIGHEDEN

Momenteel staan derden in voor de exploitatie van de vijf grootste Brusselse stormbekkens en van het zuiveringsstation Brussel-Zuid waarvan de BMWB eigenaar is. In 2015 (op 20 mei voor de stormbekkens en op 1 augustus voor het zuiveringsstation) neemt de BMWB in overeenstemming met haar beheercontract, het beheer van deze installaties over. Deze kleine revolutie heeft uiteraard een rechtstreekse en grote impact op het personeelsbestand van de BMWB. Inderdaad, om het beheer van RWZI Zuid en de dage lijkse exploitatie van de stormbekkens volop te kunnen

uitvoeren, werd beslist om het personeelsbestand van de maatschappij te verdubbelen. Dit aantal zal geleidelijk stijgen van 18 naar 40 werknemers (aan het einde van 2015).

personeel van de Directie Exploitatie gedetailleerd omschreven, werd er een arbeidsreglement aangenomen en werd het statuut van het personeel aangepast. Er werd ook een ambitieus vormingsprogramma uitgewerkt.

Met het oog op de toename van het personeelsbestand werd de functie van verantwoordelijke human resourcesbeheer gecreëerd. In de loop van 2014 werden de eerste nieuwe medewerkers aangeworven.

Deze strategie wordt nog versterkt in 2015, met de bijzondere nadruk die er wordt gelegd op het verwerven van nieuwe vaardigheden binnen de teams ter plaatse. Deze vormingen die intern of door externe operatoren worden gegeven, zullen meerdere luiken omvatten, zoals de veiligheid, technische competenties, informaticakennis of teammanagement.

In het kader van de ontwikkeling van de activiteiten van de onderneming werden de arbeidsvoorwaarden van het


07

DE OPRICHTING VAN DE BMWB IN 2006 KADERDE IN DE HERVORMING VAN DE WATERSECTOR DIE DOOR DE REGERING VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST WERD DOORGEVOERD, MET DE BEDOELING ALLE OPERATOREN VAN DE KETEN TE ENGAGEREN OP DE WEG NAAR EEN DUURZAME MODERNISERING. VANDAAG SCHRIJFT DE BMWB EEN NIEUWE BLADZIJDE VAN HAAR GESCHIEDENIS DOOR NU OOK INDUSTRIEEL OPERATOR TE WORDEN.

HUMAN RESOURCES: DE CHALLENGE

SINDS 1 JULI 2014 IS CAROLINE DE VOS BIJ DE BMWB AAN DE SLAG EN ZE BENUT DAGELIJKS HAAR MEER DAN 20 JAAR ERVARING IN PERSONEELSZAKEN DIE ZE ZOWEL IN BELGIË ALS IN HET BUITENLAND HEEFT VERWORVEN. EEN ONDERNEMING WAARVAN HET PROFIEL RADICAAL VERANDERT, DAT KOMT NEER OP EEN VOLLEDIGE HERTEKENING VAN HET HELE HR-BELEID. DAT IS DE CHALLENGE DIE CAROLINE DE VOS WIL AANGAAN! Hoe maakt men van een onderneming die tot nu toe amper gekend is bij het grote publiek, ineens een aantrekkelijke werkgever?


3 VRAGEN AAN CAROLINE DE VOS, VERANTWOORDELIJKE HR Wat zijn uw prioriteiten geweest tijdens deze eerste maanden dat u hier actief bent? Mijn eerste taak bestond uit het ondersteunen van de groei van de onderneming. In nauwe samenwerking met ons management hebben we meerdere wervingscampagnes gevoerd om nieuwe competente en gemotiveerde medewerkers aan te werven.

08

Mijn prioriteit was de aanwerving van technische rofielen (verantwoordelijke automatisering, ploegbazen, p industriële elektriciens, elektromechanische technici…).

Heel wat ondernemingen zijn momenteel op zoek naar dezelfde profielen als wij. Dus voor de aanwerving van personeel met de vereiste vaardigheden, moet de BMWB aandachtig te werk gaan. Enerzijds moet ze zich beter bekend maken – om die reden hebben wij via verschillende media communicatie-acties gevoerd om potentiële kandidaten aan te spreken. En anderzijds moet de BMWB haar aantrekkelijke kant tonen: ze kan een technisch geavanceerde en innoverende werkomgeving bieden en hierbij het evenwicht tussen beroeps- en privéleven respecteren. Bovendien geeft ons wervingsbeleid de voorkeur aan een systematische, nauwe samenwerking met Actiris, de Brusselse Gewestelijke Dienst voor Arbeidsbemiddeling die prioritair onze jobaanbiedingen ontvangt. Ik wil hierbij benadrukken dat Actiris heel duidelijk begrepen heeft wat we nodig hebben, wat ons heeft toegelaten een constructief partnership op te bouwen. Wat heeft u persoonlijk het meest aangesproken in deze nieuwe professionele challenge? Het feit dat ik actief kan deelnemen aan het schrijven van een nieuw hoofdstuk in de geschiedenis van de BMWB, is voor mij de allerbeste stimulans!

De BMWB kan een technisch geavanceerde en innoverende werkomgeving bieden.

Op het vlak van human resources zullen we verplicht zijn de werkwijzen geleidelijk te laten evolueren. Dat is onvermijdelijk wanneer een onderneming een dergelijke verandering van haar activiteit ondergaat! Maar het is een boeiende uitdaging! Zeker omdat het bedrijfsklimaat bij de BMWB een goede drijfkracht is: meteen al bij mijn aankomst, heb ik kunnen vaststellen dat heel wat medewerkers een goed inzicht hadden in de omvang van de challenge die we moesten aangaan en in de impact ervan op de werking van de onderneming. Ze gaven te kennen dat ze bereid waren hun grenzen te verleggen, dat ze vooruit wilden.


09

DE WATERCYCLUS

BMWB // JAARVERSLAG 2014 10

H ET ZUIVERINGSSTATION NOORD

E COMPETENTE EN D OPERATIONELE ACTOREN VAN DE WATERCYCLUS

5

VIVAQUA

BMWB

HYDROBRU

AQUIRIS

VERBRUIK

Het water wordt gedronken of voor tal van andere toepassingen gebruikt.

—

WATERWINNING

Het toekomstige leidingwater wordt uit de bodem of uit oppervlaktewater gepompt.

2 COMPETENTE ACTOR OPERATIONELE ACTOR

—

Er wordt 135 miljoen m3 (waarvan meer dan de helft voor Brussel) gewonnen via 26 waterwinningen. 98 % van het gewonnen water komt uit Wallonië, 2 % uit Brussel of Vlaanderen.

4

DISTRIBUTIE

Het water wordt via leidingen aangevoerd tot aan de ingang van huizen en andere gebouwen (bedrijven enz.).

3 COMPETENTE ACTOR OPERATIONELE ACTOR

—

Het waterleidingennet van Brussel is in totaal 2.200 km lang.

BEHANDELING

Het water wordt behandeld om het voor menselijke consumptie geschikt te maken.

COMPETENTE ACTOR OPERATIONELE ACTOR

—

130.000 m3 drinkwater dat dagelijks wordt geleverd door de fabriek van Tailfer, in Lustin (240.000 m3 tijdens piekperiodes).

WATERAANVOER EN -OPSLAG

Het water wordt via leidingen met grote diameters naar de reservoirs gevoerd.


—

Het water wordt van de waterwinningen naar Brussel geleid via leidingen van meer dan 500 kilometer. Het wordt opgevangen in 5 grote reservoirs, de zogenaamde “hoofdreservoirs”.

6

8

7 RIOLERING Het afvalwater wordt weggevoerd via een uitgestrekt rioleringsnetwerk.

—

1.800 km riolen verspreid over heel het Brusselse grondgebied.


COLLECTOREN EN STORMBEKKENS De collectoren voeren het afvalwater en het regenwater naar de zuiveringsstations.

—

COMPETENTE ACTOREN OPERATIONELE ACTOREN

Van de 120 km afvalwatercollectoren is een kleine driekwart eigendom van de BMWB. Er zijn 25 stormbekkens, verdeeld over het collectorennet, waarvan de 5 grootste toebehoren aan de BMWB.

ZUIVERING

Het afvalwater wordt gezuiverd vooraleer het naar de Zenne wordt teruggevoerd.

—

COMPETENTE ACTOR OPERATIONELE ACTOREN

Het zuiveringsstation Noord heeft een capaciteit van 1,1 miljoen inwoners-equivalenten (IE). Het zuiveringsstation Zuid heeft een capaciteit van 360.000 IE. Samen hebben de twee stations in 2014 130 miljoen m3 afvalwater gezuiverd.


11

Jaarlijks wordt er ongeveer 60 miljoen m3 water verbruikt in Brussel.

1

DE OPENBARE WATERACTOREN


LEEFMILIEU BRUSSEL

BRUSSELSE MAATSCHAPPIJ VOOR WATERBEHEER

Leefmilieu Brussel is de milieu- en energieadministratie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Leefmilieu Brussel beheert de niet-bevaarbare water lopen van 1ste en 2de categorie, evenals al het grondwater (meer bepaald uitbatingsvergunningen uitreiken en overstromingen bestrijden). In die hoedanigheid is deze wateractor de hoofdbeheerder van de Zenne. www.leefmilieubrussel.be

De Brusselse Maatschappij voor Waterbeheer (BMWB) werkt in het kader van een beheercontract dat ze heeft gesloten met haar voornaamste aandeelhouder, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De BMWB verzekert de openbare sanering van het stedelijk afvalwater, zowel afkomstig van menselijke activiteiten (particulieren, bedrijven, enz.) als van neerslag. Deze opdracht omvat alle activiteiten rond de inzameling en de zuivering van afvalwater dat na behandeling wordt teruggevoerd naar het natuurlijk milieu. De BMWB levert (en factureert) haar prestaties hoofdzakelijk aan HYDROBRU, maar daarnaast ook aan de waterproducerende bedrijven (sommige bedrijven winnen water uit de ondergrondse waterlagen en lozen het na gebruik weer in de riolen; daarom is het heel logisch dat ze mee betalen voor de zuiveringskosten van het afvalwater). Omdat de stroombekkens niet worden bepaald door de grenzen van de Gewesten, zorgt de BMWB ook voor de inzameling en de zuivering van afvalwater uit Vlaanderen. Er bestaat een overeenkomst met AQUAFIN, de Vlaamse operator belast met de zuivering, om bij haar een deel van de door de BMWB gemaakte saneringskosten te recupereren. www.bmwb.be

HYDROBRU HYDROBRU is de operator die exclusief verantwoordelijk is voor de distributie van drinkwater en de sanering van regen- en afvalwater (buiten de gewestelijke collectoren en de zuiveringsstations) in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Het activiteitengebied van deze intercommunale om vat het grondgebied van haar leden, namelijk de 19 Bru sselse gemeenten. Zij is het die de beslissingen neemt over belangrijke investeringen (uitvoering van taken toevertrouwd aan VIVAQUA) en zij legt ook de waterprijs vast in Brussel. www.hybrobru.be

VIVAQUA VIVAQUA is een “triregionale” intercommunale waarvan 38 gemeenten lid zijn: de 19 Brusselse gemeenten en 15 Vlaamse en 4 Waalse gemeenten. VIVAQUA zorgt voor de winning, de behandeling, het transport en de opslag van het drinkwater dat in het Brusselse Gewest wordt verbruikt. Ze levert ook drink water aan andere operatoren in het noorden en het zuiden van het land. VIVAQUA staat bovendien in voor het geïntegreerd operationeel beheer van de Brusselse gemeentelijke netwerken. Ze doet dit voor rekening van HYDROBRU, zowel voor de distributie van drinkwater als voor de afvoer van afvalwater. Ze levert ook distributie- en saneringsprestaties in enkele gemeenten in Vlaams- en Waals-Brabant. Ten slotte exploiteert VIVAQUA het zuiveringsstation Zuid van de BMWB, in het kader van een overheidsopdracht die einde juli 2015 zal eindigen. www.vivaqua.be

HAVEN VAN BRUSSEL Naast de haveninstallaties beheert de Haven van Brussel het kanaal dat dienst doet als een natuurlijk stormbekken. www.havenvanbrussel.be

13 BMWB // JAARVERSLAG 2014 H ET ZUIVERINGSSTATION NOORD

2

ZUIVERINGSSTATIONS

5 27

STORMBEKKENS KM COLLECTOREN


78

MEETSTATIONS VERBONDEN MET

166

MEETTOESTELLEN

14

KAART VAN DE INFRASTRUCTUREN

ZUIVERINGSSTATION NOORD

STORMBEKKEN MOLENBEEK

Ganshoren

Koekelberg Sint-JosseTen-Node

Sint-Jans-Molenbeek

Brussel

Schaarbeek

Sint-LambrechtsWoluwe STORMBEKKEN ROODEBEEK

STORMBEKKEN BELLIARD

Elsene

STORMBEKKEN WOLUWE Sint-PietersWoluwe

Etterbeek

STORMBEKKEN FLAGEY

DE ZENNE / OVERWELFDE LOOP

STORMBEKKEN WATERMAELBEEK

Vorst KANAAL BRUSSEL-CHARLEROI NETWERK AFVALWATERCOLLECTOREN WERKEN VAN DE COLLECTOR VAN DE VERREWINKELBEEK

15

Sint-Gillis Anderlecht

ZUIVERINGSSTATION ZUID STORMBEKKEN VORST Ukkel

Oudergem

STORMBEKKEN TEN REUKEN

STORMBEKKENS VAN DE BMWB Watermaal-Bosvoorde TOEKOMSTIGE STORMBEKKENS VAN DE BMWB


Sint-AgathaBerchem

Evere

Jette

RWZI ZUID // ER STAAT EEN NIEUW ZUIVERINGSSTATION OP STAPEL


DE WERF VOOR DE MODERNISERING VAN HET ZUIVERINGSSTATION BRUSSEL-ZUID IS BEGIN 2014 GESTART. DE INZET? ONGEVEER 80% VAN HET HUIDIGE STATION VERBOUWEN EN ONDERTUSSEN DE ACTIVITEIT OP DE SITE IN STAND HOUDEN OM MILIEUSCHADE TE VERMIJDEN. DAVID PIREAUX, DIRECTEUR EXPLOITATIE EN LEIDEND AMBTENAAR VAN DE WERF, HEEFT ONS UITGELEGD HOE DEZE UITDAGING DOOR DE BMWB WERD AANGEGAAN.

16

RWZI Zuid is gevestigd op 4 hectaren aan de grens van de gemeenten Vorst en Anderlecht. Het afvalwater van het zuidelijk deelstroombekken van Brussel (en haar rand) dat ongeveer overeenstemt met de gemeenten Anderlecht, Vorst, Sint-Gillis, Ukkel, Sint-Genesius-Rode, Linkebeek, Drogenbos en Ruisbroek, wordt door RWZI Zuid gezuiverd vooraleer het weer in de Zenne wordt geloosd. De installatie is ontworpen om een vervuiling aan te kunnen die equivalent is aan een vervuiling gegenereerd door 360.000 inwoners, met inbegrip van lozingen van industriële oorsprong en regenwater. Dagelijks verwerkt ze een gemiddeld volume van meer dan 60.000 m³.

In het kader van de overdracht van de exploitatie van RWZI Zuid aan de BMWB, werd beslist om de installaties van het station volledig te vernieuwen, met de bedoeling deze uit te rusten met geavanceerde technieken om zo de prestaties ervan te verbeteren. De werf voor de modernisering van RWZI Zuid wordt uitgevoerd door de tijdelijke vereniging CFE-Vinci Environnement-Nizet Entreprises, waaraan de overheidsopdracht in september 2013 werd gegund. De globale kostprijs van de werken wordt geraamd op 72 miljoen euro (exclusief btw).

// EEN INGEWIKKELDE WERF VERDEELD OVER DRIE WERKFASEN 2014›2015//EERSTE FASE De eerste fase van de werken is gestart in januari 2014. Deze bestaat uit de afbraak van de installatie voor de primaire bezinking van regenwater en in de plaats ervan de bouw van nieuwe primaire bezinkingsinstallaties voor droog weer en voor regenweer. De primaire bezinking is een sleuteletappe in het waterzuiveringsproces. Ze vindt plaats na twee eerdere bewerkingen, namelijk: 1. Het zeven, dit wil zeggen, het dankzij roosters weer houden van grote volumes stoffen en grote stukken afval (plastic zakken, flessen, blikjes, enz.). 2. Zandvang/vetafscheiding, die zoals de naam het al ongeveer zegt, bestaat uit het verwijderen van zand, oliën en… vetstoffen. De primaire bezinking is bedoeld om de zwevende stoffen (of primair slib) die op de bodem van het bezinkingsbekken bezinken, af te schrapen en te verwijderen. Omdat het Brussels Hoofdstedelijk Gewest beschikt over een unitair (dus niet-gescheiden) rioleringsnet // lees kader op pagina 28 //, is RWZI Zuid uitgerust met een unieke biologische waterbehandelingsketen van afvalwater en regenwater. De primaire bezinkingsinstallaties behandelen dus tegelijkertijd afvalwater en regenwater bij matige regenval, waarna ze samen worden doorgevoerd naar de biologische behandelingsinstallaties. Ingeval van heel zware regenval, wordt deze waterpiek met een eerder summier bezinkingsproces behandeld vooraleer dit water rechtstreeks in de Zenne wordt geloosd. Deze installatie heeft men het eerst afgebroken om plaats te maken voor de nieuwe bekkens. De heropbouw van deze bekkens zou nog in 2015 voltooid moeten zijn.

D E WERF VAN DE NIEUW RWZI ZUID

2017›2018 //DERDE EN LAATSTE FASE De oude biologische reactoren worden afgebroken. Op deze plaats zal er een installatie worden gebouwd voor biogasproductie op basis van slib dat uit de waterbehandelingsketen wordt gehaald. Een deel van de elektrische energie die nodig is voor de werking van het nieuwe station, zal op deze manier worden geproduceerd.

22.229.733 m

/////////////////////////////////////////////////////////////

WAT IS MEMBRAANFILTRATIE?

VERWIJDERDE VERVUILING CVZ*

9.585 ton

ZWEVENDE STOFFEN

5.697 ton FOSFOR

105 ton STIKSTOF

651 ton *chemisch vraag naar zuurstof

Membraanfiltratie is een procedé waarbij water doorlaatbare membranen als fysieke barrieres worden gebruikt om deeltjes te scheiden van het te reinigen water. Pompen zuigen het gezuiverde water aan via de membranen. De membranen hebben fijne poriën waarlangs het water kan ontsnappen. Deze vloeistof wordt na het filteren “permeaat” genoemd. De vaste deeltjes, bacteriën enz. worden tegengehouden door de membranen en zo gescheiden van het gezuiverde water.

/////////////////////////////////////////////////////////////

17

HOEVEELHEID BINNENKOMEND WATER (2014) 3


2016›2017//TWEEDE FASE Zodra de nieuwe primaire bezinkingsinstallatie volledig operationeel is, wordt het “droog weer” gedeelte van de oude installatie afgebroken, waarna de nieuwe eenheid van de afvalwaterbehandeling wordt gebouwd. De gekozen technologie omvat een waterzuivering door middel van geactiveerd slib die voor een biologische behandeling van het water zorgt, waarbij het water vervolgens wordt gezuiverd door middel van filtratie via membranen. Deze ingreep moet resulteren in de verwijdering van een grotere hoeveelheid stikstof en fosfor (de zogenaamde “tertiaire behandeling” in vakjargon).


////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

TWEE STATIONS VOOR ÉÉN GEWEST In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zorgen twee zuiveringsstations, respectievelijk gevestigd in het noorden en in het zuiden van de stad, voor de zuivering van afvalwater en regenwater vooraleer dit in de Zenne wordt geloosd. Het rioleringsnet waarlangs het water naar deze strategische infrastructuren wordt gevoerd, wordt “unitair” genoemd omdat het zonder onderscheid zowel het afvalwater als het regenwater opvangt. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft in mei 2008 het eigendomsrecht van het zuiveringsstation Brussel-Zuid overgedragen aan de BMWB. Toch was de exploitatie ervan vanaf de indienststelling op 1 augustus 2000, toevertrouwd aan de intercommunale Vivaqua. Dit verandert op 1 augustus 2015, want vanaf die datum zal de BMWB zelf voor de exploitatie instaan.

18

Het zuiveringsstation Brussel-Noord is de eigendom van AQUIRIS, dat dit station exploiteert in het kader van een met het Brussels-Hoofdstedelijk Gewest gesloten BOOT-contract. Op 2 maart 2027 zal dit contract eindigen. Er is voorzien dat de BMWB vanaf die datum de eigenaar en de beheerder van dit station wordt.

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

// EEN STRENGE OPVOLGING VAN DE WERF

Tijdens de volledige duur van de werf heeft de BMWB de leiding over de werken voor de modernisering van RWZI Zuid. Hierbij wordt ze bijgestaan door het studiebureau EXLIME, dat vanaf het begin heeft deelgenomen aan de uitwerking van het project. De opvolging van de werking wordt ook door een externe controleur ge-audit. Kwestie van een onafhankelijke en optimale kwaliteitscontrole te garanderen.

// EEN INNOVEREND DOCUMENTENBEHEER

In het bestek van de opdracht voor de moderniseringswerken van het station heeft de BMWB opgelegd dat er een elektronisch platform voor documentenbeheer zou worden gecreëerd. Dit platform zou een totale traceerbaarheid van alle documenten betreffende de werf moeten garanderen. Dankzij deze “elektronische plannenkast” wordt de sturing van de werf vergemakkelijkt.


19


20

In 2015 treedt de BMWB uit de schaduw om een industriële speler te worden. Een observerend buitenstaander zou geneigd zijn te zeggen dat dit “lang niet van een leien dak zal lopen”… Om eerlijk te zijn, ja, want de overname van de exploitatie van RWZI Zuid kadert in een logica die ondertussen al vijftien jaar geleden geschreven is. In 2000 heeft het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een exploitatiecontract ondertekend met de intercommunale Vivaqua en dat contract eindigt op 1 augustus 2015. Volgens de huidige

logica van de overheidsopdrachten is dit een relatief lange periode, want de tegenwoordig gehanteerde norm neigt eerder naar tien jaar. Rekening houdend met het feit dat het station grondige moderniseringswerken moest ondergaan, kwam de timing van de overdracht van de exploitatie dus goed uit! De bouw van een “nieuw” station is de ideale gelegenheid om onze eigen teams te vormen voor de uitbating. En uiteraard wordt de knowhow door de teams van Vivaqua doorgegeven aan de onze.

de stormbekkens van haar over te nemen. Op ons niveau zullen we synergiën kunnen ontwikkelen tussen de ploegen belast met RWZI Zuid en de ploegen die deze installaties zullen superviseren. Natuurlijk zullen de synergiën in 2027 omvangrijker worden wanneer we ook de exploitatie van RWZI Noord voor onze rekening zullen nemen.

Vereist deze industriële bocht diepgaande, organisatorische aanpassingen bij de BMWB?

De geringe omvang van de site – 4 hectaren die dichtbebouwd zijn – maakt de werf ingewikkeld, want we moeten bepaalde installaties afbreken en er tegelijkertijd andere bouwen om de continuïteit van de activiteiten te behouden. Natuurlijk was het geen optie om de werking van RWZI Zuid te onderbreken, noch om de prestaties ervan te beperken. Vanuit milieu-opzicht was dit heel eenvoudig onaanvaardbaar.

Ongetwijfeld. In 2014 hebben wij het hele jaar door onze structuren en onze organisatie aangepast aan deze nieuwe realiteit. We hebben een nieuwe human resources verantwoordelijke aangeworven, onze teams versterkt met verschillende technische profielen, de personeelsstatuten herzien, enz. Kortom, een totaal nieuwe dynamiek en een absoluut fascinerende nieuwe etappe worden hier tot stand gebracht. In mei 2015 neemt de BMWB ook het dagelijks beheer van de vijf grootste stormbekkens over. Is er een bijzondere reden hiervoor? Tot nu toe was de dagelijkse exploitatie van de vijf grootste stormbekkens in handen van Vivaqua. We vonden het coherent om vanaf het moment dat zij niet langer instaat voor het beheer van RWZI Zuid, eveneens de zorg voor

Wat is de voornaamste uitdaging van de werf van RWZI Zuid?

Ik zou ook de nadruk willen leggen op het feit dat we sociale clausules hebben opgenomen in de overheids opdracht betreffende de werken voor de modernisering van het station. De tijdelijke vereniging waaraan deze opdracht werd gegund, is verplicht een aantal Brusselse werkzoekenden in dienst te nemen (150 mannen/maand, waarbij een man/maand overeenstemt met een persoon die een volledige maand werkt). Einde 2014 werkten een vijftigtal arbeiders op de werf en er zijn permanent een tiental leidinggevende personen aanwezig.

21

›› TOELICHTINGEN VAN JEAN-POL ROSIÈRE, ALGEMEEN DIRECTEUR

OP 1 AUGUSTUS 2015 HEEFT DE BMWB OFFICIEEL DE SLEUTELS IN HANDEN VAN HET NIEUWE ZUIVERINGSSTATION BRUSSEL-ZUID. EEN RADICAAL NIEUW PERSPECTIEF VOOR DEZE PUBLIEKRECHTELIJKE ONDERNEMING. HOE BEREIDT ZE ZICH VOOR OP DEZE STRATEGISCHE BOCHT?


E BMWB D BEREIDT ZICH VOOR OP HET EXPLOITEREN VAN RWZI ZUID

RWZI NOORD // HET GROOTSTE ZUIVERINGSSTATION VAN BELGIË HET WATERZUIVERINGSSTATION VAN BRUSSELNOORD (RWZI NOORD) ONTVANGT DAGELIJKS 280 MILJOEN LITER AFVALWATER.


Het zuiveringsstation Brussel-Noord (RWZI Noord) is actief sinds 2007. Het behandelt afvalwater en afvloeiend neerslagwater afkomstig van de deelstroomgebieden Noord en Woluwe die voor een deel op Vlaams grondgebied liggen. Het station is gelegen aan het kanaal BrusselCharleroi, ter hoogte van de Budabrug. De Zenne die tot dat punt gedeeltelijk ondergronds loopt, komt bovengronds aan de ingang van de site en loopt er dwars door. De installaties van RWZI Noord zijn gevestigd op haar beide oevers.

22

Met een behandelingscapaciteit van 1,1 miljoen inwoner equivalenten is RWZI Noord het grootste zuiveringsstation

van België. Het wordt gevoed door vier afvalwatercollectoren, waarvan het totaal gemiddeld debiet bij droog weer ongeveer 3 m3 per seconde bedraagt. Zodoende worden drie vierden van het afvalwater van het Brussels Gewest door RWZI Noord behandeld. AQUIRIS, dochtermaatschappij van de internationale groep Veolia, is de eigenaar van RWZI Noord en ze exploiteert het station in het kader van een BOOT-contract (Build, Own, Operate and Transfer) dat ze met het Brussels-Hoofdstedelijk Gewest heeft gesloten. De exploitatieperiode is in maart 2007 gestart voor een duur van 20 jaar.

/////////////////////////////////////////////////////////////

WELKE BEHANDELINGEN WORDEN ER OP WATER EN SLIB TOEGEPAST? Vooraleer het afvalwater weer in de Zenne wordt geloosd, ondergaat het een hele reeks behandelingen. Na de klassieke etappes van oppompen en zeven // zie pagina 16 //, wordt het afvalwater doorgeleid naar de ontzanders- ontvetters, waar door middel van bezinking de zwaarste deeltjes (zand) worden verwijderd, terwijl de inspuiting van luchtbellen de oliën en de vetten naar de oppervlakte doet stijgen. Deze laatste worden dan met oppervlakteschrapers verwijderd.

VERWIJDERDE VERVUILING CVZ*

43.305 ton

ZWEVENDE STOFFEN

26.503 ton FOSFOR

447 ton STIKSTOF

3.862 ton *chemisch vraag naar zuurstof

Ten slotte wordt het slib gemineraliseerd in een instal latie voor oxidatie via vochtige weg (OVW) die het elimi neren mogelijk maakt van quasi alle organische materie waarvan het uiteindelijke residu van de site wordt weggevoerd.

/////////////////////////////////////////////////////////////

23

103.732.869 m

In periodes van zware regenval (debieten hoger dan 8,2 m3/s), ondergaat het afvalwater een meer summiere behandeling vooraleer het weer in de Zenne wordt geloosd. Het slib dat tijdens de behandelingsketens uit het afvalwater wordt gehaald, wordt afgevoerd naar een biomethaniseringsinstallatie. De biogasproductie van deze installatie wordt op de site zelf gebruikt om een deel van de energie te leveren die nodig is voor de werking van de installaties (gemiddeld 18 % van de elektriciteits behoeften).


HOEVEELHEID BINNENKOMEND WATER (2014) 3

Vervolgens wordt het op deze wijze behandelde water weggevoerd naar de biologische reactoren (12 parallelle lijnen) die elk opeenvolgend bestaan uit een anaerobe zone, een oxidatiegeul en een klaringsbekken van waaruit het gezuiverde water weer in de Zenne wordt geloosd.

STORMBEKKENS // DE WATERDEBIETEN IN DE COLLECTOREN REGELEN EN OVERSTROMINGEN BESTRIJDEN DE STORMBEKKENS DIENEN OM TIJDENS HEVIGE REGENVAL DE REGENWATERDEBIETEN IN DE COLLECTOREN TE BEPERKEN EN OM ZO HET OVERSTROMINGSGEVAAR TE VERKLEINEN.

EEN UITERST BELANGRIJKE ROL IN BRUSSEL


Door gigantische watervolumes op te nemen (tot 40.000 m3 voor de Watermaelbeek in Oudergem) regelen de stormbekkens de toevloed van wateroverschotten in de collectoren, beletten ze dat deze “overbelast” geraken en helpen ze zo de overstromingsgevaren te verkleinen. De plaatsing van stormbekkens is des te meer een noodzaak geworden omdat in de laatste decennia in het Brussels Gewest de ondoordringbaarheid van de bodem enorm is toegenomen. Hierdoor wordt de afvloeiing versneld ten koste van de natuurlijke bodeminfiltratie en vergroot het risico dat de collectoren onderin de valleien verzadigd geraken. Een oplossing om dit verschijnsel te bestrijden, is het beperken van het debiet in het rioleringsnet, door het wateroverschot dat de oorzaak van deze verzadiging is, tijdelijk op te slaan. Zodra de zware regenval voorbij is, wordt het opgeslagen watervolume weer weggepompt naar de collectoren.

In heuvelachtige en sterk verstedelijkte gebieden zoals de valleien van de Woluwe en de Maelbeek, evenals de Molenbeekvallei (aan de voet van het Heizelplateau) en de omgeving van het Sint-Denijsplein in Vorst, moet men in het bijzonder alert zijn voor overstromingsgevaar.

// DE BMWB VOERT EEN PROACTIEF BELEID De BMWB is eigenaar van de vijf belangrijkste stormbekkens die op het grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest gebouwd zijn. Hun totale capaciteit bedraagt ongeveer 140.000 m3 water (een twintigtal andere bouwwerken met een kleinere capaciteit zijn eigendom van de gemeenten en van HYDROBRU). Om te beantwoorden aan de noden van de Brusselaars, heeft de BMWB de bouw gepland van twee nieuwe bouwwerken in de vallei van de Woluwe en van een extra stormbekken in de vallei van de Molenbeek.

Het stormbekken van de Woluwe zal een capaciteit hebben van ongeveer 70.000 m3. De inplanting van een bouwwerk van een dergelijke omvang vereist uiteraard uiterst fijne analyses die worden uitgevoerd in partnerschap met de voornaamste betrokken overheden, waaronder de gemeente Sint-Lambrechts-Woluwe. Deze analyses zijn bezig. Het stormbekken Ten Reuken, met een capaciteit van 5.000 m3, zal worden aangelegd op het grondgebied van de gemeente Watermaal-Bosvoorde. De geotechnische proeven werden in 2014 uitgevoerd. Deze proeven vormen de eerste etappe van de ontwerpstudies van dit bouwwerk. Het stormbekken van de Molenbeek, voor dit bouwwerk met een capaciteit van 50.000 m3 werd nog geen definitieve inplantingsplaats gevonden. De gesprekken met de voornaamste betrokken gemeenten worden verder gevoerd.

H ET STORMBEKKEN WATERMAELBEEK

W ERKING VAN DE STORMBEKKENS

GEVULD (%)

GEMIDDELD MAXIMAAL VORST FLAGEY BELLIARD ROODEBEEK

WATERMAELBEEK

8 5 1 12 9

18.000 33.000 17.000 33.000 40.000

15 10 92 22 12

31 23 92 45 27 *Aantal vullingen


25

AANTAL GEVALLEN* CAPACITEIT (m3)

V ERZAMELRIOLEN // EEN ESSENTIËLE SCHAKEL IN DE WATERZUIVERING DE VERZAMELRIOLEN VOEREN HET AFVALWATER EN HET REGENWATER NAAR DE ZUIVERINGSSTATIONS. ZE ZIJN VERBONDEN MET DE STORMBEKKENS DIE BIJ ZWARE REGENVAL DE WATERTOEVLOED IN DE COLLECTOREN REGELEN.


De BMWB exploiteert ongeveer 23 kilometer collectoren in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, hetzij zowat een vijfde van het totale Brusselse rioleringsnet. De hoofd installaties van de BMWB zijn:

In het Zuidelijk deelstroomgebied: de collectoren Sint-Gillis, Industrielaan, Paepsemlaan, Anderlecht en Ceria; de collectoren Ukkel en Vogelzangbeek.

26

In het Noordelijk deelstroomgebied: de collectoren Linkeroever van het kanaal en Drootbeek; de collectoren Graystraat en Broebelaer.

In het deelstroomgebied van de Woluwe: de collector Tervuren.

Bovendien zet de BMWB de belangrijke werf van de col lector van de Verrewinkelbeek voort. Deze collector is 4,8 kilometer lang en hij vervoert het afvalwater van de gemeenten Beersel, Drogenbos, Linkebeek, Sint-GenesiusRode en Ukkel naar RWZI Zuid. En de BMWB bestudeert ook nog de plaatsing van een nieuwe collector in de buurt van de Oude Vijversstraat te Vorst. Dit initiatief wordt gecombineerd met het door HYDROBRU geleide renovatieproject van de Koker van de Geleitsbeek.

DE BMWB BEHEERT EEN AUTOMATISCH MEETNETWERK BESTEMD VOOR HET METEN VAN DE NEERSLAG, VAN DE DEBIETEN IN DE COLLECTOREN EN IN SOMMIGE WATERLOPEN EN VAN DE KWALITEIT VAN HET ZENNEWATER.

Aan het einde van 2014 telt het meetnetwerk 78 stations verbonden met 166 meettoestellen die de verzamelde gegevens via het GPRS-netwerk doorzenden naar de centrale server van de BMWB. Zodra deze gegevens verwerkt zijn, kunnen ze op de website www.flowbru.be worden geraadpleegd door de beroepsmensen van de watersector en door de burgers.

Zodoende worden tal van gegevens meegedeeld: metingen van het waterpeil en het debiet van de voornaamste waterlopen zoals de Zenne en de Woluwe en een aantal van hun bijrivieren; regenmetingen afkomstig van 16 pluviometers verspreid over heel het gewestelijk grondgebied; metingen van het waterpeil en het debiet in de voornaamste afvalwatercollectoren van het Gewest;

metingen van het waterpeil in het kanaal en meting van de doorstroming tussen de Zenne en het kanaal ter hoogte van de sluis van Anderlecht; metingen van bepaalde kwaliteitsparameters van de Zenne, aan de in- en uitgang van het gewestelijk grond gebied. De BMWB heeft gezorgd voor de automatische verzending van gegevens naar meerdere partners zoals Leef milieu Brussel, het Koninklijk Meteorologisch Instituut (KMI) en in het Vlaams Gewest, naar de Vlaamse Milieu maatschappij (VMM) en het Hydrologisch Informatie Centrum (HIC). Deze uitwisseling van gegevens is bedoeld om de in real-time functionerende hydrologische modellen te voeden.

27

MEETNETWERK // WATERBOUWKUNDIGE MONITORING VAN HET AFVALWATER


D E PLAATSING VAN DE COLLECTOR VAN DE VERREWINKELBEEK


28

//ACTIVA

RECHTSTREEKSE UITBATINGSKOSTEN................................. 48.904.423 € AFLOSSINGEN VAN DE INVESTERINGEN............................... 9.253.473 € STRUCTUURKOSTEN.................................................................. 2.841.434 € FINANCIËLE LASTEN................................................................. 2.786.506 € TOTAAL...................................................................................... 63.785.836 €

2014

2013

2012

2011

2010

VASTE ACTIVA

215.628.099

219.091.955

223.017.117

224.575.251

225.793.386

MATERIËLE VASTE ACTIVA

215.627.524

219.091.380

223.016.542

224.574.676

225.792.811

Terreinen en gebouwen

193.731.913

207.952.591

215.039.698

204.670.649

212.739.878

Installaties, machines en uitrusting

2.445.741

2.754.725

1.862.143

2.025.914

626.184

Meubilair en rollend materieel

64.570

60.511

13.713

26.980

39.001

Leasing en soortgelijke rechten

/

/

/

0

3.293

42.446

55.040

67.633

80.227

92.821

Overige materiële vaste activa Activa in aanbouw en vooruitbetalingen

19.342.854

8.268.513

6.033.355

17.770.904

12.255.635

FINANCIËLE VASTE ACTIVA

575

575

575

575

575

Andere financiële vaste activa

575

575

575

575

575

575

575

575

575

575

VLOTTENDE ACTIVA

59.279.032

55.280.566

48.333.551

29.970.907

34.526.400

VORDERINGEN OP TEN HOOGSTE ÉÉN JAAR

19.668.668

17.130.928

11.346.543

4.784.372

3.292.074

Handelsvorderingen

19.541.246

17.130.928

11.346.543

4.597.894

3.756.584

Overige vorderingen

127.422

0

0

186.478

235.490

GELDBELEGGINGEN

255

255

235

235

235

Overige beleggingnen

255

255

235

235

235

LIQUIDE MIDDELEN

25.705.509

22.717.080

17.761.770

8.448.404

14.114.025

OVERLOPENDE REKENINGEN

13.904.600

15.432.303

19.225.003

16.737.897

16.420.066

274.907.131

274.372.521

271.350.668

254.546.158

260.319.786

Vorderingen en borgtochten in contanten

TOTAAL VAN DE ACTIVA

29

BALANS NA WINSTVERDELING

Dit zijn de elementen in 2014 waarmee de werkelijke kost voor de BMWB wordt bepaald:


FINANCIEEL VERSLAG

INFORMATIE OVER DE WERKELIJKE KOST VOOR 2014

DE FINANCIËLE BRONNEN VAN DE BMWB

De toepassing van het principe dat de vervuiler betaalt (opgenomen in de ordonnantie van 26 oktober 2006) verplicht de verdeler van drink water (HYDROBRU) en de waterproducenten om, met het oog op het behoud van de water kwaliteit, het afvalwater te zuiveren, en dit in functie van de verdeelde volumes (voor HYDROBRU) of de geproduceerde volumes (voor de waterproducenten) in het Gewest. Ze kunnen zelf voor de waterzuivering zorgen of deze toevertrouwen aan derden.

BALANS NA WINSTVERDELING

//PASSIVA

HYDROBRU en een aantal waterproducenten hebben ervoor gekozen om deze afvalwaterzuivering aan de BMWB toe te vertrouwen. Hiertoe hebben ze met haar een saneringscontract afgesloten. Anderzijds krijgt de BMWB afvalwater van het Vlaams Gewest binnen via het collectorennetwerk van AQUAFIN. Deze laatste heeft dus een overeenkomst met de BMWB gesloten voor de zuivering van een deel van haar afvalwater.

Hieruit volgt dat de Brusselse Maatschappij voor Waterbeheer stedelijk afvalwater zuivert en dit factureert aan HYDROBRU, waterproducenten en AQUAFIN. Daarnaast ontvangt de BMWB werkingssubsidies van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest om een deel van haar gedane investeringen en haar werking te financieren.

2014

2013

2012

2011

2010

EIGEN VERMOGEN

163.256.276

159.397.317

152.558.890

146.276.816

144.161.242

KAPITAAL

182.194.633

182.194.633

182.194 633

182.194.633

182.194.633


182.194.633

182.194.633

182.194 633

182.194.633

182.194.633

OVERGEDRAGEN WINST (VERLIES) (+)/(-)

Geplaatst kapitaal

-18.938.357

-22.797.316

-29.635.743

-35.917.817

-38.033.391

SCHULDEN

111.650.855

114.975.204

118.791.778

108.269.342

116.158.544

SCHULDEN OP MEER DAN ÉÉN JAAR

56.188.323

59.652.097

62.964.733

66.132.823

69.154.410

Financiële schulden

56.188.323

59.652.097

62.964.733

66.132.823

69.154.410

Kredietinstellingen

56.188.323

59.652.097

62.964.733

66.132.823

69.154.410

17.189.865

16.173.098

16.929 940

10.305.320

12.517.895

3.463.774

3.312.635

3.168.091

3.021.587

2.898.009

Handelsschulden

13.465.526

12.860.463

13.761.849

7.042.336

9.410.848

Leveranciers

13.465.526

12.860.463

13.761.849

7.042.336

9.410.848

260.565

524.485

241.732

241.398

209.038

0

335.356

53.024

42.164

25.901

SCHULDEN OP TEN HOOGSTE ÉÉN JAAR

Vervallend tijdens het jaar

Belastingen, bezoldiginen en sociale lasten

Belastingen

Bezoldigingen en sociale lasten

OVERLOPENDE REKENINGEN TOTAAL VAN DE PASSIVA

260.565

189.129

188.708

199.234

183.136

38.272.667

38.625.524

38.655.373

31.831.198

34.486.239

274.907.131

274.372.521

271.350.668

254.546.158

260.319.786

30

2013

2012

2011

2010

72.903.714

70.623.454

68.407.240

58.252.139

56.565.717

Omzet

39.684.003

39.832.043

37.062.618

31.078.738

31.184.187

Andere bedrijfsopbrengsten

33.219.711

30.791.411

31.344.622

27.173.401

25.381.530

BEDRIJFSKOSTEN

60.999.329

60.909.012

66.894.272

52.670.174

53.951.970

Handelsgoederen, grond en hulpstoffen

48.871.814

49.468.622

55.861.206

41.878.404

43.233.691

Aankopen

48.871.814

49.468.622

55.861.206

41.878.404

43.233.691

859.759

736.616

739.653

700.899

799.586

Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen (+)/(–)

1.981.674

1.559.488

1.393.361

1.436.631

1.311.107

Afschrijvingen en minderwaarden

9.253.473

9.114.076

8.866.349

8.626.834

8.525.340

32.609

30.210

33.703

27.406

82.246

11.904.385

9.714.442

1.512.968

5.581.965

2.613.747

109.193

80.955

81.215

102.464

60.255

Diensten en diverse goederen

Andere bedrijfslasten BEDRIJFSWINST (BEDRIJFSVERLIES) (+)/(–) FINANCIËLE OPBRENGSTEN Opbrengsten uit vlottende activa

109.193

80.955

81.215

102.464

60.255

FINANCIËLE KOSTEN

2.786.506

2.956.590

3.097.666

3.254.071

3.367.935

Kosten van schulden

2.786.506

2.956.590

3.097.666

3.254.071

3.367.935

WINST (VERLIES) UIT DE GEWONE BEDRIJFSVOERING VOOR BELASTING (+)/(–)

9.227.072

6.838.807

-1.503.483

2.430.357

-693.933

UITZONDERLIJKE OPBRENGSTEN

0

0

7.803.925

41

—

Andere uitzonderlijke opbrengsten

0

0

7.803.925

41

—

UITZONDERLIJKE KOSTEN

5.398.297

0

0

301.285

2.283.372

Andere uitzonderlijke kosten

5.398.297

0

0

301.285

2.283.372

WINST (VERLIES) VAN HET BOEKJAAR VOOR BELASTING (+)/(–)

3.828.775

6.838.807

6.300.442

2.129.113

-2.977.305

BELASTING OP HET RESULTAAT (+)/(–)

-30.184

380

18.368

13.539

-715

Belastingen

-30.184

380

18.368

13.539

285

0

0

0

0

1.000

3.858.959

6.838.427

6.282.074

2.115.574

-2.976.590

Herzieningen en terugname van voorzieningen WINST (VERLIES) VAN HET BOEKJAAR (+)/(–)

31

2014

BEDRIJFSOPBRENGSTEN


//RESULTATENR EKENING

BEHEERVERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR AAN DE ALGEMENE VERGADERING VAN 15/06/2015


// ZOALS VOORGESCHREVEN DOOR DE ARTIKELEN 95 EN 96 VAN HET WETBOEK VAN DE VENNOOTSCHAPPEN, HEBBEN WIJ DE EER VERSLAG UIT TE BRENGEN OVER DE JAARREKENINGEN, OVER DE SITUATIE VAN DE MAATSCHAPPIJ EN OVER ONS BEHEER TIJDENS HET MAATSCHAPPELIJK BOEKJAAR 2014.

C. LOPENDE WERVEN EN WERKEN Rekening 270000 omvat de lopende werken. In 2014 zijn er geen werken opgeleverd. De bouwwerken van de collector van de Verrewin kelbeek die in mei 2011 waren gestart, zouden half 2016 moeten voltooid zijn. Het uitstellen van de datum van de ingebruikname is te wijten aan de verwervingsprocedures van de ondergrond van het “Linkebeek” gedeelte.

Anderzijds is het watervolume dat in het kader van het saneringscontract van Hydrobru in 2014 is gefactureerd, gelijk aan 60.983.902 m3 en bedragen de overeenstemmende inkomsten 31.975.067,89 €.

De werf voor het op peil brengen van het station Zuid, ten bedrage van 72,8 M€. FASE A is gestart in januari 2014 en zou moeten eindigen in mei 2015. De laatste planning van de onderneming verplaatst het einde van FASE A naar januari 2016 en hieruit blijkt dus een achterstand van 8 maanden.

Voor de voorgaande jaren ziet de situatie er als volgt uit:

2. OPMERKINGEN OVER DE JAARREKENINGEN

2013 › 59.926.802 m3 2012 › 6 0.802.123 m3 maar reëel met correctie: 58.676.383 m3 2011 › 5 8.120.052 m3 maar reëel met correctie: 60.245.792 m3 2010 › 57.670.045 m3 2009 › 60.249.760 m3 2008 › 59.141.488 m3

Het boekjaar 2014 van de BMWB heeft een saldo met een winst van 3,9 M€. De omzet bedraagt 39,7 M€ en het totaal van de balans bedraagt 274,9 M€.

B. CONCESSIECONTRACT VAN HET ZUIVERINGSSTATION BRUSSEL-NOORD De eindafrekening van het bedrag dat voor betaling voor de annuïteit 2013/2014 werd aanvaard, bedraagt 41.359.148,97 excl. btw.

BIJ DE ACTIVA

De vaste activa zijn gedaald van 219,1 M€ naar 215,6 M€, door het effect van de afschrijvingen (-9,3 M€), de overtollige afschrijvingen (5,4 M€), de nieuwe inbreng (0,1M€) en de verhoging van de lopende werken (+11,0 M€). De evaluatieregels die bij dit beheerverslag zijn bijgevoegd, vormen de specifieke methode voor het bepalen van het bedrag van de overtollige afschrijvingen in het kader van de renovatie van RWZI Zuid.

1. ALGEMENE OPMERKINGEN A. INDEXERING VAN DE SANERINGSPRIJS

32

Bij besluit van de Raad van Bestuur van 2013 werd de standaard eenheidsprijs voor 2014 met 2% (zoals voorzien in het financieel plan) verhoogd naar 0,5552 €/m³.

Een bedrag van 50.044.570,25 € incl. btw werd geliquideerd op 12 mei 2014. Een deel van deze annuïteit (15,7%) werd aan Aquafin gefactureerd in toepassing van de BMWB/Aquafin overeenkomst van 21/12/2007.

De handelsvorderingen bedragen 3,6 M€. Het verworven deel van de saneringsbijdrage 2014 die Hydrobru verschuldigd is, maar die pas in 2015 kan worden gefactureerd (clausule van het contract), is in de regularisatierekeningen van de activa opgenomen voor 13,1 M€.

4.2. AFREKENING HYDROBRU

BIJ DE PASSIVA

De schulden betreffen voornamelijk het saldo van het krediet van 80 M€ bij de Erste Europaäische Pfandbriefund Kommunalkreditbank Aktiengesellschaft in Luxem burg, SA (ex Euro Hypo Bank). Een 7de terugbetaling van 3,3 M€ aan kapitaal is gebeurd in mei 2014. De zevende Aquiris “annuïteit” staat voor 10/12e in de regularisatierekeningen van de passiva, net zoals de lopende maar niet vervallen intresten van het Euro Hypo krediet van 1,8 M€. RESULTATENREKENINGEN De omzet stemt overeen met de verwachtingen van het meerjarenplan.

3. GEBRUIK VAN FINANCIËLE INSTRUMENTEN Om de tijdelijke behoeften aan liquide middelen aan te kunnen, heeft de BMWB een kredietovereenkomst gesloten met ING Bank. De kredietlijn van 6.000.000 € die zou mogen gebruikt worden ingeval van een simpele debetstand of met straight loans, werd afgesloten op 13/11/2014.

4. BELANGRIJKE GEBEURTENISSEN NA HET AFSLUITEN VAN HET BOEKJAAR 4.1. BETALING VAN DE 8ste EXPLOITATIEANNUÏTEIT VAN HET CONCESSIECONTRACT VAN STATION NOORD De 8ste exploitatieannuïteit die de exploitatieperiode van 03/03/2014 tot 02.03.2015 dekt, bedraagt 41.052.158,70 € excl. btw.

De jaarlijkse regularisatiefactuur – volgens de artikelen 10 en 11 van het contract – voor het jaar 2014 bedraagt 1,9 M€ in ons voordeel.

5. INLICHTINGEN OVER DE OMSTANDIGHEDEN DIE DE ONTWIKKELING VAN DE MAATSCHAPPIJ GEVOELIG ZOUDEN KUNNEN BEÏNVLOEDEN EXPLOITATIE VAN DE STORMBEKKENS Met een brief van 29/01/2014 heeft de BMWB aan HYDROBRU laten weten dat ze beslist heeft een einde te stellen aan de samenwerkingsovereenkomsten van mei 1999 voor het beheer, de exploitatie en het onderhoud van de stormbekkens. Bijgevolg zal de BMWB vanaf mei 2015 met haar eigen personeel instaan voor de volledige exploitatie van haar stormbekkens. EXPLOITATIE VAN STATION ZUID Het contract dat de exploitatie van station zuid toe vertrouwt aan Vivaqua, eindigt op 31/07/2015. De BMWB heeft beslist dat ze vanaf deze datum zelf, met haar eigen personeel, voor de exploitatie zal zorgen.

6. ONDERZOEK EN ONTWIKKELING Geen.

7. RISICO’S EN ONZEKERHEDEN VAN DE MAATSCHAPPIJ Op dit moment zijn er verschillende gerechtelijke pro cedures bezig waarin de BMWB verwikkeld is: 7.1. BETREFFENDE DE STOPZETTING VAN HET STATION NOORD IN 2009

Procedure ten gronde van het Vlaamse Gewest, de Vlaamse Milieumaatschappij, de stad Vilvoorde en de gemeente Zemst tegen het Brussels Hoofd stedelijk Gewest, het BIM, de BMWB en Aquiris. Stakingsvordering inzake leefmilieu van de stad Mechelen tegen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de BMWB en Aquiris. Procedure ten gronde van de stad Antwerpen tegen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, het BIM, de BMWB en Aquiris. Stakingsvordering van de gemeente Rumst tegen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, het BIM, de BMWB en Aquiris. Uit het deskundigenverslag blijkt dat de BMWB nergens in dit dossier verantwoordelijk is. Toch blijven de pro cedures nog altijd lopen. 7.2. BETREFFENDE DE ANNUÏTEITEN VAN HET CONCESSIECONTRACT VAN HET STATION NOORD Dagvaarding van Aquiris voor de Rechtbank van Eerste Aanleg tegen de BMWB betreffende de eis tot schadevergoeding van 41.873.837,30 €, het bedrag dat bij besluit op 2 maart 2013 is vastgelegd op grond van artikel 16, §1 van het bijzonder bestek van de concessie van openbare werken dat de betrekkingen tussen de partijen regelt. De Rechtbank van Eerste Aanleg heeft op 24/10/2014 een vonnis uitgesproken, zich baserend op het verslag van het college van deskundigen van 08/12/2011. Hiermee verwerpt de rechtbank enerzijds de vraag van Aquiris betreffende het zand en het afval en anderzijds geeft ze een bijkomende opdracht aan hetzelfde college van deskundigen, die voornamelijk de volgende punten betreft: Het bepalen van de verdeling van het verantwoordelijkheidsaandeel die moet worden gehanteerd tussen de problemen van de onderdimensionering, de kwaliteit van het afvalwater, de stijging van de lasten en de definitie van het gegarandeerde behandelingsdomein.

33

Een deel van deze annuïteit (15,7%) werd weer aan Aquafin gefactureerd in toepassing van de BMWB/Aquafin overeenkomst van 21/12/2007.


Het voor 2014 verworven aandeel van Aquafin dat pas in 2015 kan worden gefactureerd, is opgenomen in “te ontvangen bedragen” voor 7,8 M€.

Het bepalen van de invloed van het niet respecteren van het gegarandeerd behandelingsdomein op de bijkomende jaarlijkse kosten van de slibbehandeling. Deze 2 punten die aan een bijkomend deskundigenonderzoek worden onderworpen, vertegenwoordigen 15,1 M€ (waarvan 2,7 M€ voor de behandelingsketen van afvalwater en 12,4 M€ voor de behandeling van slib) op de 41,9 M€ die door Aquiris worden geëist. Dagvaarding van Aquiris voor de Handelsrechtbank, enerzijds, om bij tussenarrest te bevelen tot de betaling van 7.803.280,24 € weerhouden op de annuïteit 2011/2012 en anderzijds, ten gronde, te bevelen tot de betaling van de bedragen die werden weerhouden op de annuïteiten 2010/2011 (4.200.975,68 €) en 2011/2012 (7.803.280,24 €). Ondertussen heeft Aquiris afgezien van haar verzoek om een tussenarrest en de zaak werd verdaagd naar een volgende zitting op 6 juni 2014; na afloop van deze zitting werd er een nieuwe kalender vastgelegd voor de uitwisseling van conclusies en voor de pleidooien die voorzien zijn op 26/06/2015. Rekening houdend met de conclusies van het definitieve deskundigenverslag van 08/12/2011, namelijk dat:


de karakteristieken van het instromend afvalwater niet een deel van de redenen zijn waarom het onmogelijk is gegarandeerde tests uit te voeren en de prestaties te leveren die moeten voorafgaan aan een definitieve oplevering; de karakteristieken van het instromend afvalwater (influenten) niet een deel van de redenen zijn waarom het onmogelijk is de definitieve oplevering te laten plaatsvinden; het niet uitvoeren van prestatietests voorafgaand aan de definitieve oplevering, van het niet halen van de contractueel vastgelegde prestaties en het feit dat de definitieve oplevering onmogelijk kan plaatsvinden, enerzijds te wijten is aan de onderdimensionering van bepaalde installaties en anderzijds aan een werking

die verschilt van wat er in de offerte van de concessionaris werd verwacht voor bepaalde procedés en of installaties van het station; het op dit moment effectief instromend afvalwater niet verschilt van de referentievrachten die in het contract gedefinieerd zijn, en dat er evenmin wat betreft de vrachten, een verschil is met de resultaten gemeten tijdens de metingencampagne van 1998, die aan de inschrijvers zijn meegedeeld; blijft het beheersorgaan van de BMWB van mening dat er geen provisie voor risico’s en lasten moet worden geboekt, door het feit dat er waarschijnlijk of zeker geen te dekken lasten zijn. 7.3. SUPPLEMENTEN OP DE ANNUÏTEITEN 2012/2013 EN 2013/2014 VAN HET CONCESSIECONTRACT VAN HET STATION NOORD

kosten betreffende de respectievelijke periodes 2012/ 2013 en 2013/2014.

8. RECHTVAARDIGING VOOR DE TOEPASSING VAN DE CONTINUÏTEITSREGELS Gelet op de toepassing van artikel 96,6° van het Wetboek van Vennootschappen, rechtvaardigt de Raad van Bestuur de toepassing van de boekhoudkundige continuïteits regels voor de uitwerking van de jaarrekeningen om de volgende redenen: De resultaten benaderen dicht de in het financieel meerjarenplan voorziene resultaten. Dit plan voorzag verliezen tijdens de boekjaren 2007 tot 2011. Vanaf boekjaar 2012 zullen de winsten het overgedragen verlies verkleinen.

9. RESULTAATVERWERKING

Aquiris heeft op 10/04/2013 per brief naar de BMWB een factuur gestuurd ten bedrage van 4.833.911,30 € excl. btw voor extra kosten betreffende de periode 2012/2013.

Wij stellen u voor om het resultaat als volgt te verwerken: Vermindering van het over te dragen verlies: 3.858.959,08 €

Evenzo heeft Aquiris op 30/04/2014 per brief naar de BMWB een factuur gestuurd ten bedrage van 5.142.505,56 € excl. btw voor extra kosten betreffende de periode 2013/2014.

10. BESLUITEN

De BMBW heeft formeel tegen deze facturen geprotesteerd en ze niet ingeboekt. De door Aquiris aangevoerde argumenten ter rechtvaardiging van deze facturen, zijn dezelfde als deze vermeld in haar klacht van 05/02/2009, de klacht dus die door de BMWB wordt betwist en die momenteel het voorwerp vormt van de procedure voor de Rechtbank van Eerste Aanleg van Brussel. Uiteindelijk heeft Aquiris op 14/04/2015 per brief naar de BMWB kredietnota’s gestuurd die overeenstemmen met deze 2 betwiste facturen en ze heeft in dezelfde omslag 2 aangiften van schuldvorderingen gestuurd ten bedrage 4.833.911,30 € en 5.142.505,56 € voor extra

Tot besluit stellen wij voor: kennis te nemen van het verslag van de commissaris over het maatschappelijk boekjaar 2014; de voorgestelde resultaatverwerking te aanvaarden; de jaarrekeningen goed te keuren; ons kwijting te verlenen voor het mandaat tijdens het afgelopen boekjaar; De commissaris kwijting te verlenen.

BRUSSELSE MAATSCHAPPIJ VOOR WATERBEHEER

Keizerinlaan, 66 1000 Brussel T +32(0)2 505 47 10 F +32(0)2 505 47 11 [email protected] www.bmwb.be

verantwoordelijke uitgever

Jean-Pol Rosière, Keizerinlaan, 66 1000 Brussel design & foto

www.manderlierconsulting.be foto rwzi zuid

Julien Pohl

DE SANERING VAN HET STEDELIJK AFVALWATER VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

Recommend Documents