DE KRACHT VAN KWATTA
BEDRIJFSPLAN 2014-2016 September 2013
Kinderen zijn durvers. Anders dan een volwassene is een kind niet bang om fouten te maken. Ooit, ergens tijdens ons leven, verliezen we dat vermogen om onze mogelijkheden te onderzoeken. Je kunt je talenten niet ontdekken als je niet op ontdekkingstocht gaat. Je kunt je talenten niet ontwikkelen als je niet bereid bent om risico’s te nemen. Of zoals Bruce Springsteen zingt: ‘You can’t start a fire without a spark.’ En daarom is deelname aan kunst en cultuur
essentieel: zo bied je kinderen, jongeren en volwassenen blijvend kansen op het ontdekken en ontwikkelen van hun eigen talenten. Pascal Smet, Vlaams minister van Onderwijs
2
INHOUD
1. Inleiding
4
2. Trends en ontwikkelingen
6
3. Strategie en samenvatting belangrijkste keuzes
9
4. Artistieke visie en missie
13
5. Doelgroepen en samenwerkingspartners
15
6. Productmix
20
7. Communicatie/marketing
24
8. Cultureel ondernemerschap
25
9. Organisatie
28
Bijlage A - begroting
30
Bijlage B - motie
34
Colofon
35
Klik hier voor de promofilm van Kwatta! 3
Tien jaar geleden werd Theatergroep Kwatta
Verdrag van Kopenhagen & de gevolgen van het rijksbeleid voor Kwatta
opgericht op initiatief van de provincie Gelderland. Na
Terwijl de koerswijziging van het Rijk werd ingezet,
het verdwijnen van Tejater Teneeter in 2000
sorteerden de provincies Gelderland en Overijssel
onderschreef de provincie het belang van een
intussen voor op deze wijzigingen. De provincies
Gelders jeugdtheatergezelschap en ging zij op zoek
hebben, een aantal jaar geleden al, de handen
naar een nieuwe artistiek leider die aan het hoofd van
ineengeslagen en het Verdrag van Kopenhagen
dit gezelschap kon staan. In september 2002 werd
gesloten waarin betrokken wethouders en de
Josee Hussaarts benoemd, zij stichtte het gezelschap
gedeputeerden cultuur hebben aangegeven samen
Kwatta. Sinds 2004 is Kwatta rijksgesubsidieerd en
kunst en cultuur in Landsdeel Oost te willen blijven
per 2009 werd Kwatta opgenomen in de basis-
bieden. In dit licht hebben zij vervolgens in december
infrastructuur (BIS) van het ministerie van OCW.
2011 aangegeven het jeugdtheater in landsdeel Oost
Vanaf de start heeft Kwatta zich ook op de regio
op peil te willen houden en eventuele wegvallende
gericht. Kwatta heeft haar producties de laatste jaren
rijkssubsidie te compenseren (eind 2011 had de Raad
op scholen, in haar eigen theater het Badhuis, in
voor Cultuur haar advies nog niet uitgebracht). Doel
theaters in Gelderland, op locatie in Gelderland en in
hiervan is om de bijna 313.000 kinderen en jongeren
het land gespeeld.
in Gelderland toch zoveel mogelijk in contact te
Het ontstaan van Kwatta
1 INLEIDING
brengen met theater in het Landsdeel.
Veranderingen in het rijksbeleid De laatste jaren is er in het beleid ten aanzien van
De beleidswijzigingen op rijksniveau hebben ook voor
cultuur veel veranderd. Landelijk staat het draagvlak
Kwatta concrete gevolgen gehad. Op 21 mei 2012
voor cultuur onder druk. Het Rijk heeft forse
werd bekend dat Kwatta met ingang van 1 januari
bezuinigingen afgekondigd, die ook de jeugdtheater-
2013 niet langer rijkssubsidie zal ontvangen. Ruim
gezelschappen treffen. Daarnaast zijn ook de meer-
een maand daarna, op 27 juni, hebben de Provinciale
jaren subsidies en de projectsubsidies van het Fonds
Staten Gelderland een motie aangenomen waarin het
Podiumkunsten gekort voor de komende kunsten-
belang van jeugdtheater voor de regio werd
planperiode. De bezuinigingen van het Rijk (basis-
onderstreept. Deze taak neemt Kwatta al ruim tien
infrastructuur) en het Fonds Podiumkunsten
jaar binnen en buiten de provincie op zich. Aan
gezamenlijk betekenen de komende beleidsperiode
Gedeputeerde Staten werd in de motie gevraagd om
een behoorlijke korting op jeugdtheater in
hoogwaardig jeugdtheater voor de provincie
Gelderland..
Gelderland in stand te houden. In bijlage B is deze motie opgenomen. Kwatta is overtuigd van het belang van jeugdtheater voor de provincie en wil deze functie voor de provincie continueren. Kwatta heeft daarom, in ambtelijk overleg, besloten om een plan te ontwikkelen waarin zij inspeelt op de motie. 4
Een nieuwe fase, een nieuw businessplan Kwatta wil in de toekomst een blijvende rol van betekenis spelen voor de provincie Gelderland, voor haar publiek, het onderwijs en haar samenwerkingspartners. Daarom grijpt Kwatta de kans aan om een
doorstart te maken. Tegelijkertijd gaat ze op zoek naar mogelijkheden om zelf, in deze veranderende tijden, nieuwe kansen te creëren en hoogwaardig jeugdtheater te bieden voor de kinderen in de provincie Gelderland. Kwatta bestaat al tien jaar en is een rijdende trein. Een deel van wat de afgelopen tien jaar is
opgebouwd en wat van waarde is, dient volgens Kwatta bewaard te blijven. Inmiddels is er een ander spoorboekje, zijn de sporen verlegd, de wissels deels gewisseld, sommige stations overgeslagen en nieuwe stations aangedaan. Kwatta ziet ruimte voor verandering. Het heeft tijd nodig om van het ene systeem naar het andere over te stappen. Dat wordt weergegeven in dit plan. Ook wat behouden wordt en wat er verandert, wordt in dit plan weergegeven.
5
Inleiding
Algemene vrijetijdstrends
In dit hoofdstuk wordt een overzicht geschetst van de
Minder vrije tijd
2
trends en ontwikkelingen die ten grondslag liggen aan
Nederlanders besteden steeds meer tijd aan
dit businessplan. In de hierna volgende hoofdstukken
verplichtingen, zoals werk, zorg voor het gezin en
TRENDS EN ONTWIKKELINGEN
worden deze trends en ontwikkelingen vertaald naar
studie. Het wekelijks aantal uren dat mensen tussen
de strategie van Kwatta.
de 20 en 65 jaar besteden aan verplichtingen is opgelopen tot 48,6 uur in 2005, tegenover 47,4 uur in 2000
Creatieve economie
en 43,6 in 1985. Deze verplichtingen zijn voornamelijk
De Nederlandse regering heeft zich, in navolging van
toegenomen doordat het aantal uren betaald werk
de Europese ambities (Lissabon-akkoorden), de
sterk groeide. Ouders brengen daarnaast ook meer
afgelopen jaren tot doel gesteld om Nederland in de
tijd door met de verzorging van hun kinderen.
top 5 te krijgen van kenniseconomieën ter wereld. Het hiertoe opgerichte Innovatieplatform constateerde dat
Steeds meer vrijetijdsactiviteiten binnenshuis
Nederland te weinig investeert in onderwijs, dat er te
Het aantal vrijetijdsactiviteiten dat Nederlanders
weinig R&D is en te weinig innovatie plaatsvindt om
buitenshuis ondernemen neemt af. In 2007 werden er
die top 5 haalbaar te achten.
circa 3,6 miljard vrijetijdsactiviteiten buitenshuis ondernomen, 12% minder dan in het jaar ervoor.
Aanvankelijk stond in de kenniseconomie vooral
Hiervoor zijn verschillende oorzaken aanwijsbaar,
technologische kennis centraal, maar sinds eind jaren
waarvan de economische en eurocrisis een
‘90 is er een groeiende belangstelling voor creatieve
belangrijke is. Maar er vindt ook een verschuiving
beroepen. De gedachte hierachter is dat de creatieve
van buiten naar binnen plaats. Mensen brengen hun
klasse eveneens een belangrijke rol speelt in
vrije tijd vaker binnenshuis door met bijvoorbeeld tv-
innovatie en vooral bepalend is voor het creatieve en
kijken, lezen, internetten en gamen.
innovatieve klimaat. Vooral steden hebben afgelopen jaren ingezet op het vergroten van hun creatieve
Vrijetijdsmarkt is een verdringingsmarkt – Het aanbod
klasse middels investeringen in onder andere kunst
en de diversiteit aan vrijetijdsvoorzieningen is de
en cultuur.
afgelopen jaren flink toegenomen. Daartegenover staat dat de consument steeds minder vrije tijd heeft, wat betekent dat de concurrentie tussen vrijetijdsaanbieders is toegenomen. De culturele sector moet concurreren met een sterk toenemend aanbod, denk aan TV, internet, sport, winkelen, bioscoop, games et cetera. De vrijetijdsmarkt is een verdringingsmarkt geworden.
6
Een sociale aangelegenheid – Het bezoeken van
Adviesbureau LAgroup sprak voor het onderzoek
Trends in het theater
podiumkunsten is doorgaans een sociale
Pluspunten: Het potentiële verdienvermogen van
De volgende trends en ontwikkelingen hebben zich de
aangelegenheid. 10% van de bezoekers gaat met
jeugdproducenten (2011) met een serie experts op
laatste jaren in het theater en bij de gezelschappen
kinderen naar een voorstelling. Het idee om naar een
het gebied van cultuureducatie. De volgende
voorgedaan:
voorstelling te gaan komt in de meeste gevallen ook
opvallende punten werden geconstateerd die ook
• Theaters en de gezelschappen gaan een sterkere
uit het sociale netwerk waarin men zich bevindt. Een
voor Kwatta en haar koers van belang zijn:
tip of uitnodiging van een vriend of bekende is hierin
• Scholen wensen een mix van receptief en actief
een belangrijke factor.
aanbod. • Scholen maken in hun keuze voor een voorstelling
relatie aan met hun publiek. • Theaters gaan structurele en intensievere banden aan met gezelschappen die bij hen passen. Theatergezelschappen reizen minder en spelen
Trends in het (cultuur)onderwijs
geen onderscheid of een gezelschap of acteur
meer op een of meerdere vaste plekken, waarbij zij
• De kenniseconomie wordt ook in het onderwijs
commercieel of gesubsidieerd is;
vaak ook een uitgebreide randprogrammering
centraal gesteld. De eisen aan scholen zijn
• Voor een school weegt de prijs/uitkoopsom van een
aanbieden. Een herkenbaar landelijk voorbeeld
verhoogd en de focus op taal en rekenen en andere
voorstelling voor de jongste groepen van het PO
hiervan is Toneelgroep Amsterdam die series van
cognitieve vakken wordt versterkt.
zwaarder dan de kwaliteit van een voorstelling. Zij
meerdere voorstellingen in Stadsschouwburg
kiezen daardoor geregeld voor een zzp’er die
Amsterdam speelt en een educatieprogramma
solitair werkt en een eenvoudige theaterervaring in
aanbiedt voor volwassenen en jongeren. Juist deze
de klas of in de gymzaal biedt.
mix wordt als de toekomst gezien van het theater,
• Er wordt meer verantwoordelijkheid en bijdrage van ouders gevraagd (ook financieel). • Scholen hechten vaak veel waarde aan kunst- en cultuurprojecten, maar zij hebben hiervoor relatief
• Een landelijk ingezette trend is dat scholen wensen
waarbij kunst en educatie hand in hand gaan,
weinig investeringsmogelijkheden. Het cultureel
dat het theatergezelschap naar de school komt in
waarbij het een niet zonder het ander kan. Een
budget voor het primair onderwijs blijft € 10,90 per
plaats van de school naar het theater. Voor scholen
sprekend voorbeeld uit het jeugdtheater is het
kind; voor dit jaarlijkse bedrag per kind dienen
is dit minder kostbaar (zij besparen zowel op
Limburgse jeugdtheatergezelschap Het Laagland dat
scholen hun hele culturele curriculum vorm te
vervoer als op uitkoopsom).
gedurende twee weken aan het eind van het
geven, waaronder niet alleen theater valt. • Elke school stelt andere prioriteiten ten aanzien van kunst en cultuur.
theaterseizoen de schouwburg in Sittard overneemt’ en scholieren uit de omgeving ontvangt in de schouwburg.
• Het landelijke Fonds voor Cultuurparticipatie, dat als een van de speerpunten cultuureducatie heeft, heeft een nieuwe regeling opgestart: Cultuureducatie met Kwaliteit. Deze regeling met een looptijd van 2013 t/m 2016 heeft tot doel de kwaliteit van cultuureducatie in het primair onderwijs te verbeteren en is erop gericht dat op basis van samenwerking tussen culturele instellingen, intermediairs en het onderwijs beter cultuuronderwijs te bieden.
7
• Een negatieve ontwikkeling voor de theaters is dat zij de laatste jaren hun bezoekersaantallen zien teruglopen. • Door de teruglopende bezoekersaantallen moeten de theaters sterker inzetten op marketing en zijn zij
strenger gaan onderhandelen over uitkoopsommen. • Een andere trend is een toename van commerciële aanbieders in het theater, met name in de grote zaal. Dit zijn vaak familievoorstellingen, zoals Kabouter Plop en MegaMindy, die vaak voortborduren op een bestaand (sterk) mediamerk. • Lang niet alle jeugdtheatergezelschappen hebben
een eigen theater waar zij hun voorstellingen kunnen presenteren en waar zij scholen kunnen ontvangen. Een sterke binding met de eigen standplaats en eigen regio is het best mogelijk wanneer een eigen zaal voorhanden is waar scholen kunnen worden ontvangen, zo constateerde adviesbureau LAgroup in het eerder genoemde onderzoek onder tientallen jeugdtheatergezelschappen. • Er is veel concurrentie op de markt van commerciële verhuur, de concurrentie is op dit moment, gezien de slechte economie, zeer sterk. Bovendien is dit segment nogal conjunctuurgevoelig. In slechte tijden wordt meestal direct bezuinigd op het budget voor activiteiten en evenementen van bedrijven en instellingen.
K W A T T A 8
3 STRATEGIE EN SAMENVATTING BELANGRIJKSTE KEUZES
Inleiding
de creatieve volwassenen van de toekomst voort te
In dit hoofdstuk wordt uiteengezet wat de visie is van
brengen: autonome persoonlijkheden die leven in een
Kwatta en, daaruit voortvloeiend, welke strategie
land waarin originaliteit centraal staat en de kennis-
Kwatta de komende jaren zal voeren. De strategie
economie de toekomst is.
vormt de basis voor de verdere keuzes in dit plan en komt voort uit de visie van Kwatta en de trends en
De toekomst van jeugdtheater
ontwikkelingen op landelijk, provinciaal en regionaal
Nederland heeft een fijnmazig netwerk opgebouwd
niveau op het gebied van de maatschappij
met jeugdtheaterinstellingen die, verspreid over
(sociologisch, economisch), het onderwijs en de
Nederland, enorm veel jeugd en jongeren bereiken,
kunst- en cultuursector.
zowel op scholen in de theaters. Jeugdtheater is in Nederland een samengesteld product waarbij kunst
Waarom is theater zo belangrijk?
en cultuur én educatie samengaan. De term samen-
Vanuit de politiek en de markt heeft het idee post-
gesteld product houdt in dat vrijwel alle jeugdpro-
gevat dat Nederland zich zal moet en gaan ontwik-
ducenten een combinatie aanbieden van een
kelen tot een kenniseconomie. Nederland dient haar
theaterervaring op school en in het theater én een
voornaamste productiefactor, kennis, in de toekomst
randprogramma (workshop, opdrachten, zelf theater
meer in te gaan zetten om overeind te blijven in de
maken et cetera). De intrinsieke theaterervaring heeft
mondiale economie en om hierin een nieuwe positie
in het jeugdtheater een sterk educatief element:
te verwerven. In deze nieuwe economie is creativiteit
kinderen krijgen inzicht in de verschillende
bepalend voor innovativiteit. Creativiteit is nodig in
verschijningsvormen van theater, door zowel in
alle sectoren en beroepen: om innovatieve producten
aanraking te komen met theater op school als in het
te ontwikkelen, om de wetenschap verder te helpen
theater. Nu theater (en cultuureducatie in het
en bijvoorbeeld om nieuwe medicijnen te ontwikkelen.
algemeen) daarnaast in de toekomst sterker ingebed
De basis van creativiteit ligt in het onderwijssysteem
wordt in de doorlopende leerlijn, zal deze geïnte-
van een land. Nederlandse kinderen krijgen de
greerde aanpak aan kracht winnen, waardoor
komende jaren in het onderwijs een sterkere focus op
kinderen gedurende hun hele schoolcarrière op
de meer cognitieve vakken zoals rekenen en taal.
diverse wijzen theater zien en ervaren. Deze aanpak
Kwatta is van mening dat cultuureducatie essentieel
sluit aan bij de trends die zichtbaar zijn in het
is voor kinderen om zich voor te bereiden op de
onderwijs en is passend bij de prioriteiten van Fonds
economie van de toekomst. Theater is hierin
Cultuurparticipatie voor de komende vier jaar.
wezenlijk voor de ontwikkeling van kinderen. Door theater worden zij in staat gesteld hun verbeeldingskracht te ontwikkelen. Kwatta wil verder bijdragen om
9
Jeugdtheater in Gelderland
Kwatta vindt het zeer belangrijk dat de kinderen in
In het hoofdstuk doelgroepen wordt verder ingegaan
Theater Sonnevanck heeft van het Rijk de opdracht
Gelderland ook in de toekomst van hoogwaardig theater
op andere samenwerkingsverbanden die Kwatta het
gekregen om de komende kunstenplanperiode 2013-
kunnen genieten. Omdat Kwatta de afgelopen tien jaar in
komende jaren structureel wil aangaan.
2016 jeugdtheater in Landsdeel Oost en daarnaast in
Gelderland al een enorm netwerk heeft opgebouwd van
geheel Nederland te bieden. Dit betekent – in het kort
theaters, scholen en intermediairs wil Kwatta graag deze
– dat zij de taak heeft om theatervoorstellingen te
taak continueren om ervoor te zorgen dat er voldoende
spelen op scholen en in het theater in de provincie
hoogwaardig theateraanbod beschikbaar blijft voor
Overijssel (waar zij huist), de provincie Gelderland én
kinderen in Gelderland. Kwatta heeft voor de
de rest van Nederland. Dit is geografisch gezien een
kunstenplanperiode 2009-2012 van het Rijk een landelijke
forse taak, omdat Gelderland, met ruim 350.000
opdracht gekregen; van de gemeente ontvangt zij
kinderen in het primair onderwijs, een vrije grote
eveneens een jaarlijkse bijdrage, die voortgezet zal
provincie is. Sonnevanck en Kwatta zijn gezamenlijk
worden. Het voorstel van Kwatta is om met haar
tot de conclusie gekomen dat Sonnevanck niet de tijd
activiteiten per 2013 te focussen op de provincie
en de middelen heeft om in Gelderland de scholen en
Gelderland en haar activiteiten buiten de provincie zeer
theaters te bespelen zoals dat de afgelopen 10 jaar
sterk te verminderen. Activiteiten buiten de provincie
ook door Kwatta is gedaan. Het landsdeel is er te
Gelderland worden uitsluitend gespeeld als deze
groot voor om met één gezelschap alle kinderen,
kostendekkend kunnen worden uitgevoerd of als hier
alleen al in Gelderland, te bereiken. De inzet van
externe financiering voor gevonden wordt.
meerdere gezelschappen in het Landsdeel is volgens
Jeugdtheater kan (helaas) niet kostendekkend worden
Kwatta en Sonnevanck daarom de enige manier om
gebracht; Kwatta wil daarom de provincie Gelderland
een grote groep kinderen te kunnen bereiken op de
vragen om een financiële bijdrage, zodat Kwatta kinderen
scholen. Daarnaast programmeren de theaters in
in Gelderland een hoogwaardige theaterervaring kan
Gelderland 100 à 150 familie- en jeugdvoorstellingen
bieden.
per jaar om kinderen en hun (groot)ouders te laten
Samenwerking
genieten van theater. Theaters zoeken hierbij naar
Kwatta is van plan om haar activiteiten af te stemmen op
aan diverse samenstelling qua type voorstelling,
het aanbod en speelgebied van de andere
genre (muziektheater, toneel, dans, musical, cross
cultuurinstellingen, die actief zijn in de provincie
over), kleine en grote zaal, familie en jeugd, populair
Gelderland. Denk aan Sonnevanck, Artemis, het
en meer artistiek. Er zijn meerdere gezelschappen
Laagland en Gnaffel. Kwatta is voornemens om sterker in
nodig die in de vraag naar vrije voorstellingen te
te zetten op de afstemming tussen de diverse
kunnen voldoen.
jeugdinstellingen, zodat de scholen en theaters in Gelderland, Overijssel en (de aan Nijmegen grenzende delen) van Noord-Brabant en Limburg optimaal worden bespeeld door de verschillende gezelschappen. De sterktes van de afzonderlijke partijen staat hierbij centraal. Kwatta zal hiervoor de komende tijd hierover
contact leggen met deze partijen.
10
Jeugdtheater: een samengesteld product
opbrengen om naar voorstellingen in het theater te gaan.
Kwatta werkt al jaren volgens een geïntegreerde
Van de 350.000 kinderen (primair onderwijs) in
werkwijze, waarin een intrinsieke theaterervaring &
Gelderland, woont er drie kwart in een plaats waar geen
cultuureducatie één zijn. Deze twee elementen
theater is gevestigd. Om deze grote groep toch te kunnen
kunnen volgens de visie van Kwatta niet van elkaar
bedienen, biedt Kwatta theater aan in de klas. Bovendien
worden gescheiden. Kwatta heeft laten zien dat deze
is het voor scholen ook betaalbaar om op deze wijze
werkwijze succesvol is en wil deze daarom de
theater aan de klas te bieden. Vanwege de
komende jaren doorzetten. Waar veel
laagdrempeligheid van de voorstelling en de taak die
theatergezelschappen te kampen hebben met
Kwatta voor zichzelf ziet om in heel Gelderland theater te
teruglopende bezoekersaantallen, heeft Kwatta de
verzorgen, is theater in de klas een van de speerpunten
laatste jaren haar bezoekcijfers alleen maar zien
van Kwatta. Het geeft kinderen de mogelijkheid om voor
toenemen. ( In 2013 zelfs een nieuw record van
het eerst kennis te maken met theater.
34.000 bezoekers) Kwatta pleit ervoor dat kinderen
op diverse plekken theater kunnen ervaren: in de klas
Kwatta is ervan overtuigd, samen met vrijwel alle
én in het theater, waarbij – in veel gevallen – met
gezelschappen in Nederland, dat theater in de klas alleen
randprogrammering een totaal educatief programma
niet voldoende is voor kinderen. Om een echte
wordt geboden, ingebed in het onderwijsprogramma.
theaterervaring te bieden is de omgeving en uitstraling
Deze aanpak sluit ook aan bij de trends in het
van een theater nodig. Kwatta vindt dat een dergelijke
onderwijs. De scholen hebben behoefte aan een
aanpak niet de kwaliteit kan bieden die kinderen
inbedding in de doorlopende leerlijn en hebben veelal
aankunnen en nodig hebben om zich optimaal te kunnen
niet de financiële middelen om altijd naar de theaters
ontwikkelen. Middels een totaalproduct (randprogram-
toe te gaan.
mering, theater in de klas en in het theater) kan dat volgens Kwatta wel.
Voorstellingen in de klas zijn – vanuit artistieke en educatieve motieven - goed voor kinderen omdat theater hun vertrouwde leven binnenkomt. Het is voor kinderen een bijzondere kennismaking met de magie van theater. Dat is de inhoudelijke kant van theater in de klas. Het praktische motief van theater in de klas heeft te maken met de geografische ligging van veel scholen in Gelderland. Kwatta heeft de laatste jaren in de praktijk gemerkt dat deze scholen het lang niet allemaal (financieel/ geografische ligging) kunnen
11
Landelijke uitstraling & kritische massa
Samenwerking en verbinden
Voor een jeugdtheater dat veel binnen één provincie
Kwatta wil de komende jaren haar Gelderse netwerk van
actief is, is het desondanks belangrijk om ook
scholen en cultuurpunten behouden en verder inzetten.
landelijk actief te zijn en een landelijke uitstraling te
Zij heeft er jaren in geïnvesteerd om deze contacten op te
hebben. Door buiten de provincie zichtbaar te zijn,
bouwen en dergelijke contacten zijn nodig om een goed
kan Kwatta in contact blijven met andere jeugd-
en evenwichtig aanbod te kunnen bieden op en voor de
gezelschappen en zal de landelijke pers over haar en
scholen. Kwatta wil daarnaast haar hechte samen-
haar voorstellingen schrijven. Dit is essentieel om als
werkingsverbanden houden met een tiental theaters
jeugdgezelschap en als samenwerkingspartner
verspreid over Gelderland om zo een gespreide afzet van
aantrekkelijk te blijven voor het publiek, makers/
haar (samengesteld) product te garanderen en kinderen
acteurs, samenwerkingspartners, fondsen en overige
verspreid over de provincie te bereiken. Dit doet zij in
financiers. Kwatta wil haar landelijke zichtbaarheid
overleg met andere jeugdgezelschappen, zodat
behouden. Voorstellingen buiten Gelderland gespeeld
afgestemd wordt voor welke leeftijdscategorie er dit jaar
zorgen voor verdiensten, omdat het vrije voorstellingen
voorstellingen worden gebracht.
betreft die boven kostprijs verkocht worden. Ook kan er extra financiering worden aangevraagd voor
Kwatta werkt ook in de toekomst samen met de
voorstellingen die buiten de provincie spelen
(Gelderse) topinstellingen zoals Het Gelders Orkest, Kröller-Müller Museum, Introdans Interactie, Museum het Valkhof en ArtEZ om gebruik te maken van elkaars expertise en het verbinden van netwerken. Dat doet zij onder meer door voorstellingen op locatie te maken.
12
4 ARTISTIEKE VISIE EN MISSIE
Inleiding
Verbinden en samenwerken
De artistieke visie van Kwatta is enerzijds een
Kwatta vindt dat creativiteit niet binnen één discipline
vertaling van de wereld waarin we leven en
gevangen hoeft te worden. Zij verbindt daarom in
anderzijds een visie op kunst en op de ontwikkeling
haar voorstellingen theater, teksttoneel, klassieke
van het kind.
muziek en museale settings en biedt theatrale ervaringen aan in de klas, in het theater, in een
“De echte ontdekkingsreis bestaat niet uit het
concertzaal, in het museum en op locatie. Samen-
zoeken naar nieuwe landschappen, maar in het
werking met andere gezelschappen, schrijvers,
hebben van nieuwe ogen.” Marcel Proust
regisseurs, componisten, orkesten, musea, schouwburgen en scholen is voor Kwatta vanuit deze
Kwatta ziet het als haar taak om kinderen te leren om
verbindende visie vanzelfsprekend. Door samen-
op hun eigen ogen en inzichten te vertrouwen. Kwatta
werking komen volgens Kwatta artistieke vernieuwing
wil hen een blik bieden op de werkelijkheid die niet is
en verrassende producten tot stand, kan een nieuw
ingekleurd door ouders of het onderwijs, door leer-
publiek worden aangesproken, worden de banden
lijnen en leerdoelen, maar zich wel met beide weet te
met andere cultuurinstellingen verstevigd en ontwik-
verbinden. Kwatta brengt een ode aan de fantasie,
kelen nieuwe talenten zich, wat het culturele klimaat
het anders denken en het anders zijn. Kwatta zoekt
ten goede komt.
met haar voorstellingen altijd de weg naar het hart. Ieder kind is volgens Kwatta te raken door kunst.
Licht en speels
Kinderen zijn ‘onverschrokken’ kijkers die de vrijheid
Wat kinderlijk eenvoudig lijkt, is niet vanzelfsprekend
aandurven om zomaar ‘met eigen ogen’ te kijken naar
eenvoudig. Kwatta wil met haar voorstellingen geen
iets dat ze niet kennen. Kwatta neemt haar publiek
kinderachtige voorstelling van zaken geven, of de
serieus en waakt ervoor dat voorstellingen nooit over
wereld versimpelen tot ‘kleuterbeelden en kindertaal’.
de hoofden van kinderen heen gaan. Kwatta wil
De stijl van Kwatta is licht en speels en verhoudt zich
kinderen een vrijplaats bieden om zichzelf serieus te
daarmee tot het kinderspel. In een zogenaamd
nemen: dat je naar muziek kunt luisteren terwijl je er
eenvoudig verhaal kunnen complexe thema’s
niets van weet of niets van begrijpt, dat je niet raar
verankerd zitten.
bent als je als enige iets mooi vindt, dat jouw allerindividueelste ervaring er mag zijn.
Kwatta wil dat kinderen kennis maken met kunst en kunst ontdekken. Kwatta wil samenwerken en verbinden. Op de volgende pagina is de missie van Kwatta opgenomen.
13
MISSIE Het veranderende theaterlandschap en de artistieke visie van Kwatta hebben gezamenlijk geleid tot de volgende missie:
Kwatta maakt toegankelijk én eigenzinnig jeugdtheater voor kinderen in Landsdeel Oost, maar ook daarbuiten, en voor iedereen die het lef heeft om met verbazing om zich heen te kijken. Kwatta verbindt en maakt los.
• Toegankelijk: voor een voorstelling van Kwatta mag je soms best op je tenen staan, maar hij gaat nooit over je hoofd. • Eigenzinnig: Kwatta vindt nooit iets kinderachtig en neemt niets als vanzelfsprekend aan.
• Verbindt: Kwatta verbindt kunstdisciplines, mensen, plekken en ideeën. • Maakt los: met iedere voorstelling breekt Kwatta een lans voor de verwondering.
14
5 DOELGROEPEN EN SAMENWERKINGSPARTNERS
Kwatta heeft al een sterk netwerk dat zij wil
Familiepubliek
onderhouden en verder uitbouwen. Kwatta werkt
Ouders met kinderen en grootouders met hun klein-
vanuit een stevige basis. Zij maakt onderscheid in
kinderen vormen een belangrijke doelgroep voor
publieksdoelgroepen, de doelgroep ‘afname’ en
Kwatta. Dit is een potentieel familiepubliek van circa
samenwerkingspartners.
1,5 miljoen mensen in Gelderland (de hiervoor genoemde 350.000 kinderen met hun ouders en
Doelgroep - publieksdoelgroepen
grootouders). Een snelle rekensom laat zien dat er
Kwatta onderscheidt twee publieksdoelgroepen:
jaarlijks zo een 30.000 à 40.000 kaarten beschikbaar zijn voor vrije jeugd- en familievoorstellingen in de
Leerlingen in het primair onderwijs
theaters in Gelderland, verdeeld over 100 à 150
Het primair onderwijs bestaat uit kinderen in de
voorstellingen.* Deze aantallen tonen aan dat de inzet
leeftijd 4 tot 12 jaar in Gelderland en in de rest van
van meerdere jeugdtheatergezelschappen in de
Nederland. De kinderen vormen de publieks-
provincie nodig is om de vraag te kunnen bedienen.
doelgroep, maar de eigenlijke doelgroep (de beslisser), degene die de diensten van Kwatta afneemt, zijn
de cultuurcoördinatoren van de scholen en de cultuurpunten. Het potentieel bereik van Kwatta in Gelderland bedraagt ongeveer 350.000 kinderen in het primair onderwijs via 1.029 scholen.
* Binnen de provincie Gelderland bieden dertien theaters jeugd- en familievoorstellingen (Harderwijk, Hardenberg, Doetinchem, Zevenaar, Nijmegen, Culemborg, Ede, Winterswijk, Apeldoorn, Zutphen, Arnhem, Zaltbommel en Tiel). Hiervan bieden tien theaters jaarlijks tien à vijftien kleinezaalvoorstellingen. Totaal dus 100-150 voorstellingen à 250 zitplaatsen = 30.000 à 40.000 kaarten. 15
Doelgroep - de afname
De rol van cultuurmakelaars
elke instelling zijn eigen verkoop doet in de poging
Voor een deel van het aanbod van Kwatta zijn de
In Gelderland zijn momenteel dertien cultuurpunten:
binnen te komen bij de scholen, wat een zeer
kinderen de publieksdoelgroep, maar zij zijn niet
instellingen die gesubsidieerd worden door gemeente of
arbeidsintensief proces is.
degenen die ervoor zorgen dat de voorstelling wordt
provincie en die nu nog een bemiddelende taak hebben
geprogrammeerd, of die de voorstelling afnemen.
tussen de instellingen en de scholen. Een aantal
Zo is er dit jaar voor het eerst een gezamenlijke
Hieronder wordt in kaart gebracht wie dit wel zijn. Zij
cultuurpunten hanteert momenteel het kunstmenu, waar
mailing verstuurd naar alle scholen in Gelderland
spelen een belangrijke rol.
Kwatta vaak standaard in is opgenomen. Andere
waarin het Gelders cultuuraanbod gebundeld werd
cultuurpunten inventariseren alleen het aanbod en
aangeboden. Met de andere cultuurinstellingen blijft
Theaterprogrammeurs in Landsdeel Oost
brengen een cultuurgids uit waaruit scholen zelf een
Kwatta op zoek naar nieuwe manieren om scholen en
Kwatta heeft met ongeveer tien theaters en
menu kunnen samenstellen. Cultuurinstellingen hebben
andere afnemers te bereiken en in te spelen op de
schouwburgen in Landsdeel Oost meerjaren-
wisselende ervaringen met cultuurpunten. Omdat elk
vraag.
afspraken. Jaarlijks zal Kwatta minimaal één
cultuurpunt geheel anders werkt, is het moeilijk om op
reisvoorstelling in deze schouwburgen spelen.
een efficiënte manier met hen samen te werken. Met
Zoals zojuist inzichtelijk gemaakt zijn er in Gelderland
ingang van januari 2013 zal de financiering van de
ongeveer 100 à 150 te programmeren vrije
cultuurpunten veelal stopgezet worden. Dat betekent dat
voorstellingen. In het aanbod van ongeveer totaal
er een nieuw evenwicht gezocht moet worden in hoe het
150 voorstellingen in Gelderland, kan Kwatta hierin
cultuuraanbod bij de scholen terecht zal komen.
zeker een rol spelen.
Landelijk gezien is de trend namelijk ingezet dat een
Kwatta heeft goede contacten met deze theaters,
doorlopende leerlijn aan de basis van cultuureducatie
waardoor zij haar vrije voorstellingen hier goed kan
moet liggen om zo meer samenhang aan te brengen in
brengen. Met een aantal schouwburgen in
het cultuuronderwijs. Kwatta heeft geconstateerd dat
Gelderland wil Kwatta de samenwerking intensiveren
scholen momenteel actief bezig zijn met het ontwikkelen
door gezamenlijk op te trekken richting scholen en
van deze doorlopende leerlijn cultuureducatie. Zij
meer activiteiten te verzorgen dan alleen de
verenigen zich hiertoe in cultuurcommissies en bundelen
voorstellingen. Daarbij sluit Kwatta aan bij de
zo hun krachten op een gebied waar hun voornaamste
ingezette trends dat scholen een mix wensen tussen
expertise niet ligt. Via de commissies gaan zij actief op
receptief en actief aanbod en dat theaters een
zoek naar een invulling van hun culturele activiteiten.
sterkere relatie aan willen gaan met hun publiek en
Kwatta signaleert dat hier een kans ligt voor
een aantal vaste gezelschappen. Voor theaters is het
cultuurinstellingen, die hierin gezamenlijk kunnen
daarom interessant om met een regionaal
optrekken. Op dit moment is het namelijk zo dat
gezelschap een dergelijke band aan te gaan.
16
Samenwerkingspartners
Kwatta zal ook de komende jaren nauw samen-
Musea
Andere jeugdproducenten – regionaal
werken met een aantal topinstellingen uit de
Kwatta vindt het interessant om een dialoog aan te
Zoals in hoofdstuk 3 – Strategie al kort uiteengezet,
provincie Gelderland. Doel is zowel inhoudelijke
gaan met instellingen waarin een andere kunstvorm
heeft Kwatta het voornemen om haar activiteiten af te
uitwisseling en coproducties, als ook gezamenlijke
leidend is. Daarom werkt zij nauw samen met een
stemmen met de andere jeugdgezelschappen die
marketing. Dit laatste sluit aan bij de ontwikkelingen
aantal musea in de provincie Gelderland. Kwatta heeft
actief zijn in de provincie Gelderland en dichtbij
die andere cultuurinstellingen in het land ook
succesvolle voorstellingen gemaakt in Museum Het
Nijmegen (oosten van Brabant en het noorden van
doormaken. Hieronder zijn de samenwerkings-
Valkhof in Nijmegen en het Kröller-Müller Museum in
Limburg). De samenwerking en afstemming wil
partners beknopt opgenomen. De concrete
Otterlo. Zo zagen bijvoorbeeld 15.000 bezoekers de
Kwatta het komende jaar verder uitbreiden. Specifiek
samenwerkingsprojecten worden uitgelegd in de
voorstelling Kwattamuseum of … mag ik je ogen even
gaat dit om Sonnevanck, Het Laagland en Artemis.
hoofdstukken Productmix en Communicatie en
lenen? in het Valkhof en bijna 7.500 bezoekers
Marketing.
Kijk…daar drijft een Pan! in het Kröller-Müller
Specifiek - Gnaffel
Museum. Met de voorstelling bracht Kwatta de musea
Gnaffel en Kwatta voelen zich artistiek verwant en
Het Gelders Orkest
een publiek dat niet vaak in een museum komt en de
willen in de toekomst intensiever samenwerken. Dit
Sinds 2007 werkt Kwatta samen met Het Gelders
voorstelling gaf Kwatta op haar beurt ook nieuw
geldt zowel voor het coproduceren van voorstellingen
Orkest. Dit heeft geresulteerd in een serie unieke
publiek.
als voor het gezamenlijk optrekken richting onderwijs.
voorstellingen: Tsaar Saltaan, L’histoire du soldat, Petroesjka en de Goudvisvariaties. Met deze
ArtEZ
Andere jeugdproducenten – overig
samenwerking verbindt Kwatta niet alleen twee
In 2011 is Kwatta een samenwerking aangegaan met
Kwatta onderhoudt momenteel contacten met andere
disciplines en twee netwerken. Het ontsluit ook voor
ArtEZ hogeschool voor de kunsten in Arnhem. Samen
jeugdproducenten in het land. Doel hiervan is zowel
haar jonge publiek de wereld van het concertgebouw,
met de afdeling muziektheater van dit conservatorium
inhoudelijke uitwisseling als ook samenwerking op
het orkest, de klassieke muziek en laat zien dat
is een plan ontwikkeld dat in 2013 leidt tot een
het gebied van marketing (en cultureel ondernemer-
iedere noot die geschreven is, ook voor hen bedoeld
gezamenlijke voorstelling: de studenten componeren,
schap). In de toekomst wil Kwatta dit verder uit-
is, dat het concertgebouw er ook staat voor kinderen
musiceren en acteren in een muziektheaterproductie.
breiden. Verderop in het plan worden de concrete
en dat al die musici en acteurs op het podium
hiertoe een stuk voor de voorstelling. Ook met de
ideeën hiervoor uiteengezet.
speciaal voor hen zo mooi spelen. In 2015 zullen
afdeling toneel van ArtEZ liggen er afspraken om
Kwatta en HGO de krachten wederom bundelen in de
elkaar structureler op te zoeken: stages,
grotezaalproductie Dissus, verdwaal mee in de
voorstellingsbezoek, workshops,
Odyssee.
afstudeervoorstellingen in Het Badhuis. Kwatta ziet
Introdans Interactie
ArtEZ als een kweekvijver voor jong talent, dat zij
Introdans Interactie en Kwatta volgen elkaars werk al
graag wil ontmoeten. De andere reden voor de
jaren intensief. Zakelijk trekken beide partijen samen
samenwerking is dat Kwatta studenten kennis wil laten
op richting afnemers in het onderwijs en steunpunten.
maken met jeugdtheater.
Artistiek willen de gezelschappen elkaar in een eerste pilotproject gaan bevragen op ieders metier en onderzoeken wat voor beide de meerwaarde voor de toekomst zou kunnen zijn richting jeugd en infra-
structuur in Landsdeel Oost.
17
Klasse Theater Uitjes
Talentontwikkeling – scouten
Kwatta sluit in 2014 aan bij een pilot met collega-
Kwatta zal zich blijven oriënteren op de landelijke
jeugdproducenten Het Laagland, De Stilte, Holland
ontwikkelingen in het veld en op de opleidingen en
Opera en het Houten Huis. Deze vier andere
waar mogelijk nieuw talent de mogelijkheid geven om
producenten hebben net als Kwatta een eigen
bij Kwatta een eerste jeugdtheaterregie te doen,
theater in de standplaats. De kern van de pilot is dat
ofwel in de klas, ofwel in de trailer. De artistiek leider
de vijf producenten, die verdeeld zijn over het hele
zal deze processen ondersteunen en coachen. Naast
land, elkaars theaterzalen gaan bespelen.
regietalent houdt Kwatta ook haar ogen open voor
Zo kunnen zij alle vijf hun publiek vergroten. Landelijk
acteertalent, nieuwe componisten en schrijvers.
is er een teruglopende trend in bezoekersaantallen zichtbaar, de vijf producenten zetten op deze manier
Talentontwikkeling wordt door de overheden in
hun en elkaars netwerk en marketing zo optimaal
Landsdeel Oost als belangrijk gezien. Kwatta vindt
mogelijk in.
talentontwikkeling ook erg belangrijk, maar vanwege
In seizoen 2013-2014 ontvangt Kwatta de vier
de financiën heeft talentontwikkeling nu geen
gezelschappen in haar theater en zal zij te gast zijn
prioriteit. Mocht zich in de toekomst een goede
bij hen.
aanleiding voordoen, zal Kwatta talentontwikkeling
.
graag actiever dan nu het ge val is, oppakken.
18
Cultuureducatie met Kwaliteit De afgelopen jaren is door de drie overheden - rijk, provincie en gemeenten - samengewerkt op het thema cultuureducatie. Ook voor de komende kunstenplanperiode wordt ingezet op dit thema. Het
nieuwe programma van het ministerie van OCW, Cultuureducatie met Kwaliteit - looptijd 2013 t/m 2016 - heeft tot doel de kwaliteit van cultuureducatie in het primair onderwijs door middel van een landelijk samenhangende aanpak te borgen. Dit sluit aan op de trend dat kunst en cultuur wordt geïntegreerd in de doorlopende leerlijn. Binnen deze regeling kunnen, op voorspraak van gemeenten en provincie,
lokale aanvragen in het kader van dit programma worden ingediend. Instellingen uit de basisinfrastructuur mogen niet indienen voor deze regeling. In het kader van het programma Cultuureducatie met Kwaliteit ontwikkelt Kwatta samen met HGO,Introdans Interactie, Kröller-Müller Museum en Pabo een leerlijn voor de toekomstige leraren die daarmee cultuureducatie n het primair onderwijs kunnen implementeren. Ook heeft Kwatta zelf een programma ontwikkeld, met de voorstellingen als basis, dat zich richt op reflectie en deskundigheidsbevordering bij leerkrachten. Vanuit scholen is hier al veel belangstelling voor getoond.
19
6 PRODUCT MIX
Inleiding
grote groep toch te kunnen bedienen, biedt Kwatta de
Kwatta heeft een onderliggende visie voor haar
Kwattaklasvoorstelling aan. Het is voor kinderen een
productmix, voortkomend uit haar artistieke visie,
bijzondere kennismaking met de magie van het
missie en strategie. Kwatta heeft als doel dat
theater. Vanwege de laagdrempeligheid van deze
kinderen, als onderdeel van de doorlopende leerlijn,
voorstelling en taak die Kwatta voor zichzelf ziet om
in aanraking komen met verschillende typen theater.
in heel Gelderland theater te verzorgen is dit product
Kwatta wil hierin geen volgorde opleggen, maar heeft
één van de speerpunten. Het geeft kinderen de
de wens dat kinderen hun fantasie op verschillende
mogelijkheid om voor het eerst kennis te maken met
manieren leren ontdekken. Dat kan in de klas, in het theater en in de trailer.
theater. • Kwatta ontwikkelt één Kwattaklasvoorstelling per theaterseizoen, voor één bepaalde leeftijdsgroep. De Kwattaklasvoorstelling wordt per keer voor één klas, circa 25 kinderen, gespeeld. De voorstelling speelt per theaterseizoen ongeveer 100 keer in de provincie Gelderland. Kwatta bereikt hiermee jaarlijks 2.500
scholieren in het primair onderwijs, verdeeld over 40 scholen. Voor deze voorstelling heeft Kwatta een extra bijdrage van de provincie Gelderland gekregen in het kader van de SMPG regeling.
De Kwattaklasvoorstelling • Een Kwattaklasvoorstelling is een korte voorstelling die in de klas wordt gespeeld. Deze voorstelling is bedoeld voor scholen in Gelderland die niet in de buurt van een theater gevestigd zijn. Kwatta heeft de laatste jaren gemerkt dat deze scholen het lang niet allemaal (financieel/geografische ligging) kunnen opbrengen om naar voorstellingen in het theater te gaan. Van de 350.000 kinderen (primair onderwijs) in Gelderland, woont er drie kwart niet in een plaats waar een theater is gevestigd. Om deze
20
De kleine zaalvoorstelling De trailervoorstelling • Een trailervoorstelling is een voorstelling in de Kwattatrailer. De trailer wordt geparkeerd op het schoolplein van een basisschool. In 2011 heeft
• Een kleine zaalvoorstelling is een productie die gespeeld wordt in een kleine theaterzaal (tot 250 zitplaatsen). • Een kleine zaalvoorstelling speelt in Kwatta’s eigen
Kwatta, met steun van de provincie Gelderland, een
Theater Het Badhuis, gaat op tournee door Gelderland
eigen theatertrailer gekocht waarmee zij naar de
en de rest van Nederland.
scholen toegaat. • Vanuit dezelfde gedachte als de Kwattaklasvoorstelling, brengt Kwatta theater naar de scholen toe. • Kwatta ontwikkelt in de komende drie jaar twee trailervoorstellingen. • Deze wordt per keer voor ongeveer 60 kinderen
• Een kleine zaalvoorstelling wordt gespeeld als vrije voorstelling (toegankelijk in Het Badhuis of in een schouwburg, voor iedereen die een kaartje koopt) en als schoolvoorstelling (scholen gaan naar een besloten
financiering gezocht worden bij publieke en private
Gelderland. Hiermee bereikt Kwatta jaarlijks 6000
fondsen.
100 schoolklassen.
Voor deze grote producties geldt dat deze alleen doorgang vinden als er externe financiële dekking is. Voor deze voorstelling zal voor de productiekosten geen gebruik worden gemaakt van de provinciale subsidie.
voorstelling in Het Badhuis of in een schouwburg). • Voor nieuwe kleine zaalvoorstellingen zal extra
gespeeld en kent circa 50 speelbeurten in scholieren in het primair onderwijs, verdeeld over
Door jaarlijks een grote en daardoor zeer zichtbare productie uit te brengen verwacht Kwatta meer sponsoren aan zich te binden en nieuwe publieksgroepen aan te boren.
• Een kleine zaalvoorstelling kan een nieuwe productie zijn of een reprise van een succesvolle voorstelling.
Jaarlijkse grote productie: Kwatta kiest ervoor om jaarlijks een grote productie uit te brengen, altijd in samenwerking met een andere grote culturele instelling. In 2014 zal dit de voorstelling Dissus zijn, een grote zaalvoorstelling naar het boek van Simon van der Geest in samenwerking met Het Gelders Orkest.
Internationalisering Op dit moment is er veel internationale belangstelling Voor Kwatta. Zo is Kwatta gevraagd om haar voorstelling Mismuis als showcase te presenteren op IPAY, een internationale beurs voor jeugdtheaterprogrammeurs in Amerika. En in mei 2014i s Kwatta uitgenodigd voor het prestigieuze Imaginatefesttival in Edinburgh. Voor IPAY zijn fondsen geworven en sponsoren gezocht. Imaginate en alle toekomstige internationale activiteiten zullen kostendekkend zijn.
Door de combinatie van het prijswinnende boek, de reputatie van Kwatta en de status van Het Gelders Orkest verwacht Kwatta voor deze voorstelling veel financiering te kunnen realiseren bij de publieke en private fondsen. In 2015 staat er een openluchttheatervoorstelling op het programma.
21
Educatie
Kerndoelen cultuureducatie binnen het
Kwattabonnement
Kwattabonnement:
• Sinds 2008 kent Kwatta het Kwattabonnement. Met
• Leerdoel 54: De leerlingen leren beelden, taal,
het Kwattabonnement zet Kwatta in op de
muziek, spel en beweging te gebruiken, om er
geïntegreerde werkwijze, waarin een intrinsieke
gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om
theaterervaring & cultuureducatie één zijn. • Het abonnement is een mix van voorstellingen en
er mee te communiceren. • Leerdoel 55: De leerlingen leren op eigen werk en
educatieve activiteiten. Scholen gaan een contract
dat van anderen te reflecteren. Daarnaast doen de
voor een jaar aan met Kwatta en nemen in dat jaar
activiteiten binnen het Kwattabonnement een beroep
minimaal één voorstelling en een educatieve
op de algemene competenties: vermogen tot
activiteit af. Deze educatieve activiteiten bestaan uit
samenwerken, onderzoekend vermogen, vermogen
workshops rondom voorstellingen, het maken van
tot zelfstandig werken.
een voorstelling met de klas, een acteur in de klas,
regieworkshops voor docenten gericht op de groep acht-eindmusical et cetera. • Het Kwattabonnement wordt momenteel alleen afgenomen in Nijmegen. Wegens het grote succes ziet Kwatta mogelijkheden om dit de komende vier jaar, in samenwerking met diverse schouwburgen, verder uit te breiden naar overige plaatsen in de provincie.
22
Geografische verdeling De afgelopen jaren heeft Kwatta haar voorstellingen verspreid over de gehele provincie gespeeld. De afbeelding hieronder laat zien tot waar in de provincie Gelderland het netwerk van Kwatta reikt en geeft aan
met welke voorstellingen Kwatta de kinderen in de provincie bereikt.
23
7 COMMUNICATIE EN MARKETING
Inleiding & algemeen profiel
Kwatta onderhoudt structureel contact met haar
Kwatta profileert zich met een toon waarmee ze
klanten door middel van:
zowel kinderen als jongeren en volwassenen aan wil
• De maandelijkse digitale nieuwsbrief, met het
spreken. Kwatta’s communicatie-uitingen zijn kind-
laatste nieuws over Kwatta en haar voorstellingen
vriendelijk, maar niet kinderachtig. Per voorstelling
en speciale acties.
wordt strategisch bepaald op welke specifieke
• De jaarlijkse Kwattakrant, gericht op kinderen en
doelgroep Kwatta zich richt en welke acties worden
volwassenen. Inhoud: mix van interviews met
toegepast. Voor elke nieuwe voorstelling ontwerpt de
acteurs, voorwoord van de artistiek directeur,
huisillustrator Ceseli Josephus Jitta een uniek beeld
achtergrondinfo, doe-opdrachten voor kinderen en
voor flyer en affiche. Dit beeld is herkenbaar, spreekt
speciale vormgeving: de krant is tevens een poster
kinderen en volwassenen aan en maakt nieuwsgierig.
van één van Kwatta’s voorstellingen.
Kwatta werkt voor verdere vormgeving nauw samen
• De jaarlijkse seizoensbrochure, gericht op
met inopdrachtvan, een Nijmeegs bureau van jonge
volwassenen, maar tevens in Kwatta’s
ontwerpers.
kenmerkende kindvriendelijke huisstijl. • Kwatta heeft meer dan 2.000 vrienden op Facebook
Marketing - schouwburgen
en houdt deze vrienden dagelijks op de hoogte over
Voor haar reisvoorstellingen maakt Kwatta afspraken
Kwatta en haar voorstellingen.
met de marketingafdeling van de schouwburgen. De schouwburgen ontvangen flyers, posters, foto’s en de
Marketing - Cultuurpunten
promoclip van de voorstelling en worden op de
• Kwatta laat speciaal voor de cultuurpunten een
hoogte gehouden van het laatste nieuws. Kwatta
aanbodfolder maken met een overzicht van alle
brainstormt met de marketingmedewerkers over
producten van Kwatta gericht op de scholen. Dit
aanvullende marketingacties.
aanbod presenteert zij vervolgens tijdens de
cultuurmarkt die elk cultuurpunt jaarlijks organiseert.
Marketing - familiepubliek
• Bij een aantal cultuurmarkten geeft Kwatta ook
Het vaste Kwattaklantenbestand (1.500 personen)
workshops, gebaseerd op de workshops bij de
ontvangt, evenals de belangrijke contacten in het veld
voorstellingen.
en de politiek, premièrepost. Bij iedere voorstelling
Klik hier voor de promofilm Of typ ‘Kwatta compil’ in op YouTube.com
wordt een persbericht verstuurd naar het vaste
Marketing - Cultuurcommissies
persbestand, aangevuld met extra adressen,
Kwatta heeft een promofilm laten maken die Kwatta
gebaseerd op het thema van de voorstelling. Voor
verspreidt onder cultuurcommissies om hen kennis te
iedere voorstelling maakt Kwatta een promotiefilmpje
laten maken met Kwatta. Op uitnodiging geeft Kwatta
en foto’s, die worden uitgezet naar de theaters. Deze
presentaties bij deze cultuurcommissies.
worden ook geplaatst op Kwatta’s website en Kwatta’s YouTube-kanaal.
24
8 CULTUREEL ONDERNEMERSCHAP
Inleiding
Kwatta haar maatschappelijke draagvlak de
Het Rijk, de provincies en gemeentes hebben de
komende jaren verder vergroten en zodoende een
laatste jaren een transitie doorgaan in hun denken
duurzame en meer onafhankelijke financiële
over cultureel ondernemerschap, mede ingegeven
positie verwerven in het cultureel landschap. Haar
door de economische situatie waarin Nederland
streven is om het eigen inkomstenpercentage de
verkeert. De provincie Gelderland heeft het
komende vier jaar te verhogen.
onderwerp cultureel ondernemerschap als bijzonder
onderwerp aangemerkt in haar programma Cultuur en Erfgoed 2013-2016 ‘Gelderland Cultuurprovincie!’, waarin de provincie aangeeft dat cultureel ondernemerschap een balans moet zijn tussen artistieke autonomie, culturele waarden en geld verdienen. Zij benadrukt daarin de verbinding met marktpartijen. Eerlijkheid gebiedt aan te geven dat culturele instellingen dit onderwerp pas sinds enkele jaren op
de agenda hebben staan. Voor Kwatta is het eerder niet nodig geweest om stevig in te zetten op cultureel ondernemerschap. De economie – en daardoor ook de overheden – stelden Kwatta in staat om zich volledig op haar primaire taak te richten, namelijk het maken en presenteren van theatervoorstellingen en educatieprogramma’s. De economie is de laatste jaren natuurlijk enorm veranderd. Kwatta erkent het
belang van cultureel ondernemerschap volledig en heeft de ambitie de komende jaren zich hier sterker op te richten. Zij ziet het als een uitdaging om zich sterker op dit gebied te ontwikkelen. Voor Kwatta ligt de kern van een nieuwe creatieve vorm van ondernemen in het vinden van een goed evenwicht tussen de investering die voor jeugdtheater nodig is en de betrokkenheid van zowel publiek als marktpartijen. Wel dient aangemerkt te worden dat hoogwaardig jeugdtheater en het bijbehorende educatieprogramma nooit kostendekkend kan worden gebracht. Geen enkel hoogwaardig (jeugd)gezelschap is daartoe in staat. Vanuit haar visie wil 25
De komende vier jaar zet Kwatta met de volgende punten in op cultureel ondernemerschap. Hierbij
Sponsoring
betrokkenheid van een groep mensen,
wordt ook in beeld gebracht in welke mate zij een
Kwatta ziet voor de directe toekomst verschillende
omzetverhogend werken op de kaartverkoop. In het
andere aanpak volgt dan vanuit haar positie als bis-
mogelijkheden voor sponsorschap; het sponsoren van het
vierde kwartaal van 2012 is Kwatta gestart met de
instelling.
gezelschap in zijn geheel en het sponsoren van
voorbereiding ervan. In de begroting is deze post
(onderdelen van) activiteiten.
meegenomen onder sponsoring.
Fondsenwerving Doordat Kwatta per 1 januari 2013 niet meer
Sponsorplan en fondsenwerver
rijksgesubsidieerd is biedt dit juist meer
Tot 2012 heeft Kwatta geen actief sponsorbeleid gevoerd.
mogelijkheden voor financiering door publieke
Hier is in 2012 verandering in gekomen: de eerste
fondsen. Specifiek biedt Fonds Podiumkunsten
stappen zijn dit jaar gezet met als positief resultaat de
kansen voor projectgelden, waar Kwatta voorheen,
Rabobank die € 5.000 per jaar sponsort. Deze contacten
vanuit haar positie in de BIS, niet mocht aanvragen.
zullen het komende jaar verder worden verkend.
Zoals eerder aangegeven is het niet eerder nodig
Kwatta heeft in 2013 een sponsorplan opgesteld met
geweest om sterk in te zetten op fondsenwerving.
behulp van Lennaers Verloop, een bureau dat
Kwatta heeft nu ook nog niet de expertise om
gespecialiseerd is in sponsorwerving in de culturele
optimaal resultaat te boeken met fondsenwerving.
sector. Door een financiële bijdrage van het Loopbaanfonds was Kwatta in de gelegenheid dit plan te laten maken. Het traject bevindt zich nu in de afrondende fase en de eerste concrete stappen richting structurele sponsoring zijn gezet. Cultuurfonds Nijmegen en omstreken Kwatta zal al haar activiteiten die specifiek geheel of gedeeltelijk in Nijmegen spelen aanbieden op het Cultuurfonds Rijk van Nijmegen. Dit fonds werkt op basis
Kwatta heeft een aanvraag bij het Loopbaanfond gehonoreerd gekregen om een training te volgen zodat het team bedrevener wordt in het werven van sponsoren. Deze training wordt gegeven door Leenaers Verloop. Kwatta laat zich bij de activiteiten leiden door de vraag naar het rendement. Voorheen was dat niet altijd noodzakelijk; in de veranderde situatie wel. Het management denkt commerciëler. Kwatta maakt gebruik van de handvatten die her en der beschikbaar zijn en aangeboden worden, zoals door de gemeente Nijmegen (2013) en het Gelders Forum voor Creatieve Transitie. • In de aanloop naar en in 2013 heeft Kwatta voor het eerst voorstellingen gespeeld voor commerciële partners, zoals de Rabobank en Radboud Rocks (jubileum Universiteit). Dit continueert Kwatta en bouwt het verder uit. Dit laat zien dat Kwatta zich bewust is van de dynamiek in de buitenwereld. Het netwerk van Kwatta heeft zich verbreed naar hoger en wetenschappelijk onderwijs, particuliere fondsen en het bedrijfsleven.
van crowdfunding.
Commerciële verhuur Vriendenvereniging
De investering van het afgelopen jaar in het
Als onderdeel van sponsoring is Kwatta van plan een
bekendmaken van de huurmogelijkheden van Het
vriendenvereniging op te zetten. Dit is vooral bedoeld om
Badhuis beginnen zijn vruchten af te werpen. Het
mensen aan Kwatta te binden en zal geen hoog
Badhuis wordt op dit moment bijna wekelijks verhuurd
nettoresultaat opleveren. Wel zal het, door de
voor congressen, symposia, personeelsbijeenkomsten en feestjes.
26
De keten in Nijmegen
Met Museum Het Valkhof heeft Kwatta eerder
De gemeente Nijmegen zet de komende jaren in op
samengewerkt in de succesvolle voorstelling
keten-intendantschap. Voor de grotere culturele
Kwattamuseum, of mag ik je ogen even lenen?
instellingen in Nijmegen, zoals Keizer Karel Podia (KKP) en de Lindenberg, zal dit onderdeel worden
Dit zijn voorbeelden van inhoudelijke (artistieke en
van de vaststellingsovereenkomst.
educatieve) projecten waardoor het bereik van deze samenwerkingsprojecten groter wordt en de
De keten-intendant voor de discipline theater in
productiekosten worden gedrukt door het delen van
Nijmegen is Keizer Karel Podia. Kwatta heeft een
expertise, netwerken, mensen en materiaal. De komende
plek in de keten theater op het gebied van het
tijd wil Kwatta ook onderzoeken of op andere manieren
aanbod voor kinderen. In de komende jaren trekt
samenwerking kan worden gezocht met partners in de
Kwatta hierin op met KKP in de samenwerkings-
Nijmeegse ketens.
projecten met HGO. Er zal verder worden onderzocht hoe KKP en Kwatta elkaar hierin kunnen versterken. Zo zal Kwatta met de directeur van KKP op korte termijn spreken over nieuw te ontwikkelen projecten. Ook in de andere ketens zoekt Kwatta de komende tijd verbindingen op. De Bibliotheek Gelderland Zuid en Kwatta hebben in het verleden samengewerkt door een voorstelling, gebaseerd op een kinderboek, ook in de bibliotheek te spelen. Nieuwe mogelijkheden zullen onderzocht worden. Kwatta en de Bibliotheek Gelderland Zuid zijn voornemens gezamenlijk een aanvraag in te dienen bij de regeling SMPG.
27
9 ORGANISATIE
Inleiding
Meer flexibele contracten
In dit hoofdstuk geeft Kwatta aan wat haar plannen
• Na 1 juli 2013 is het vaste team afgebouwd van
betekenen voor de personeelsformatie en inrichting van de organisatie.
7,15 fte naar 4,1 fte. • Kwatta huurt sinds1 juli 2013 op projectbasis mensen in voor (grotere) producties.
Zoals eerder gesteld, heeft Kwatta voorzien in een forse afname van het vaste personeel (ten opzichte
Flexibelere inzet van acteurs
van de periode 2009-2012) dat in dienst is van de
Acteurs worden doorgaans in deze sector voor een
stichting. Kwatta heeft met ingang van juni 2013 haar
bepaalde periode per productie fulltime in dienst
vaste team gehalveerd en zal uitsluitend nog op
genomen. Omdat zij tijdens een productie van Kwatta
projectbasis mensen inhuren. Deze extra krachten
niet voor een ander gezelschap kunnen spelen, moet
zullen meegenomen worden in fondsaanvragen
een gezelschap een acteur voor de periode van de
richting andere partijen zoals het Fonds
productie tijdelijk in dienst nemen. Bij voorstellingen
Podiumkunsten en private fondsen. De meeste
waar Kwatta ruimte in de speellijst voorziet, zal zij
fondsen financieren geen personeelskosten.
door dezelfde cast Kwattaklas- en Kwattatrailer-
voorstellingen laten spelen, waardoor het rendement uit de acteurs in deze periode hoger wordt.
28
Kwatta staat stil bij de grote én de kleine verhalen. Want wat groot is en wat klein, is vaak een kwestie van perceptie.
BIJLAGE A BEGROTING
2014
2015
2016
Artistiek leiding
€ 69.156
€ 69.156
€ 69.156
zakelijk leiding
€ 63.829
€ 63.829
€ 63.829
publiciteit
€ 25.664
€ 25.664
€ 25.664
educatie
€ 33.494
€ 33.494
€ 33.494
boekhouding
€ 30.631
€ 30.631
€ 30.631
techniek
€ 46.324
€ 46.324
€ 46.324
€ 269.098
€ 269.098
€ 269.098
€ 12.000
€ 13.000
€ 13.000
€ 2.000
€ 2.000
€ 2.000
€ 2.000
€ 2.000
€ 2.000
dotatie groot onderhoud
€ 12.000
€ 12.000
€ 12.000
afschrijvingen
€ 13.000
€ 13.000
€ 13.000
gemeentelijke belastingen
€ 5.000
€ 5.000
€ 5.000
inventaris
€ 1.000
€ 1.000
€ 1.000
opstalverzekering
€ 3.500
€ 3.500
€ 3.500
€ 12.000
€ 12.000
€ 12.000
€ 1.750
€ 1.750
€ 1.750
€ 64.250
€ 65.250
€ 65.250
Salariskosten algemeen
totaal
algemene kosten huisvesting hypotheek Badhuis huur opslag huur extra repetitieruimte huisvesting acteurs
energie
schoonmaakkosten TOTAAL
30
Publiceitskosten
2014
2015
2016
website
€ 2.500
€ 2.500
€ 2.500
algemene publiciteit
€ 7.500
€ 7.500
€ 7.500
inhuur publiciteitsmedewerkers
€ 2.000
€ 2.000
€ 2.000
€ 12.000
€ 12.000
€ 12.000
vrachtwagen
€ 5.000
€ 5.000
€ 5.000
trailer
€ 1.000
€ 1.000
€ 1.000
TOTAAL
€ 6.000
€ 6.000
€ 6.000
kantoorkosten
€ 2.000
€ 2.000
€ 2.000
telefoon/porti
€ 2.500
€ 2.500
€ 2.500
€ 3.000
€ 3.000
€ 3.000
€ 500
€ 500
€ 500
verzekeringen
€ 6.000
€ 6.000
€ 6.000
accountantskosten
€ 5.000
€ 5.000
€ 5.000
contributie/abonnementen
€ 5.000
€ 5.000
€ 5.000
bestuurskosten
€ 1.000
€ 1.000
€ 1.000
aansch/onderhoud computers
€ 5.000
€ 5.000
€ 5.000
werving en selectie
€ 500
€ 500
€ 500
diversen
€ 500
€ 500
€ 500
€ 31.000
€ 31.000
€ 31.000
TOTAAL
vervoer
kantoor en bureaukosten
loonadministratie (
representatiekosten
totaal
31
productiekosten
2014
2015
2016
Trailervoorstelling
€ 55.882
€ 75.000
Reisvoorstelling
€ 82.942
€ 95.147
Kwattaklasvoorstelling
€ 14.950
€ 30.000
€ 30.000
Grote productie
€ 310.777
€ 150.000
€ 190.000
totaal
€ 464.551
€ 275.147
€ 295.000
€ 658.495
€ 678.348
extra kosten
retour bestemmingsfonds OCW
€ 85.000
retour frictiekosten OCW
€ 35.000
totaal
€ 120.000
Totaal kosten
€ 966.899
32
2014
2015
2016
subsidie provincie Gelderland
€ 340.280
€ 276.478
€ 212.675
subsidie gemeente Nijmegen
€ 57.000
€ 57.000
€ 57.000
SMPG subsidie
€ 25.000
€ 25.000
€ 25.000
uitkoopsommen
€ 165.450
€ 131.500
€ 120.000
Fonds Podiumkunsten
€ 85.000
€ 40.000
€ 100.000
Private Fondsen
€ 75.000
€ 50.000
€ 65.000
sponsoring
€ 75.000
€ 50.000
€ 65.000
overige inkomsten
€ 25.000
€ 30.000
€ 35.000
eigen reserve Kwatta
€ 28.884
€ 70.447
€ 119.430
inkomsten
Gevraagde transitiekosten 1)
€ 160.732 € 47.500
Gevraagde bijdrage in weerstandsvermogen 2) Totaal inkomsten resultaat
1) aanvraag transitiekosten in behandeling 2) aanvraag bijdrage weerstandsvermogen in behandeling.
€ 1.037.346
€ 777.925
€ 799.105
€ 70.447
€ 119.430
€ 120.757
BIJLAGE B MOTIE
Motie (art. 37 RvO) Betreft: Cultuur en erfgoed 2013-2016 (PS2012-457) Provinciale Staten van Gelderland, in vergadering bijeen op 27 juni 2012, gehoord de beraadslagingen, Overwegende dat; • De raad van cultuur het subsidieverzoek van Kwatta heeft afgewezen;
• Hierdoor de bereikbaarheid en kwaliteit van het jeugdtheater in onze provincie in gevaar dreigt • te komen; • Optredens op scholen, hetgeen en essentieel onderdeel is van jeugdtheater, verdwijnt; • Samenwerking met podiumkunst en theatergezelschappen in de regio het voortbestaan van Kwatta kan bevorderen. Verzoeken GS • Zich in te spannen om een kwalitatief hoogwaardig jeugdtheater in de provincie in stand te
• houden; • Gesprekken met Kwatta en andere culturele instellingen over samenwerking te initiëren; • De uitkomsten te rapporteren aan PS bij de Begroting 2013 en te komen met een mogelijk financieel voorstel. En gaan over tot de orde van de dag
34
COLOFON Dit plan is opgesteld door: Josee Hussaarts en Gerda van de Kamp van Theatergroep Kwatta. Het plan is mede tot stand gekomen met ondersteuning van LAgroup
Stephen Hodes en Anneke Jenniskens.
Klik hier voor de promofilm van Kwatta!
Of typ ‘Kwatta compil’ in op YouTube.com 35
