1
CV: Hans S. Pietersen • • • • •
Bsc Geochemistry (Utrecht University) PhD Civil Materials Engineering (TU-Delft) 7 year private consultancy (Intron bv) 2 year project maneger “Ecological City concept” (TU-Delft) 5 year sector manager raw/recycled materials section (DWW, Road and Hydraulic Engineering Institute, Min. Transport, Roads and Watermanagement) • 15 year associate professor Civil Materials Engineering, Faculty of Civil Engineering and Geosciences, TU-Delft • RILEM pubication on Recycled Aggregates, 2000 (Hendriks † and Pietersen) containing draft standards RILEM ad hoc group on RCA • Dutch representative Raw Materials Supply Group (DG-Enterprise)
Grondstofvoorziening in NW-Europa praktijk van beleid & voorziening
Dr. Hans S. Pietersen* Road and Hydraulic Engineering Institute, Delft, NL Ministry of Transport, Roads and Watermanagement *TU-Delft, Faculty of Civil Engineering and Geosciences
3
Agenda • Overzicht huidige beleid in Nederland • Achtergronden – – –
Structuurschema oppervlaktedelfstoffen (1996 en 2003†) Toename van maatschappelijke weerstand Inzicht in voorzieningsproblematiek buurlanden
• Huidige insteek – – –
Nota Ruimte (2004) Primaire grondstoffen: “Bouwgrondstoffentoets” Secundaire grondstoffen
4
Achtergrond Structuurschema Oppervlaktedelfstoffen (I & II) (1996 – 2003) 1. Bevordering zuinig en hoogwaardig gebruik bouwgrondstoffen – Preventie (principes “duurzaam bouwen”) • DFR (design for recycling) • FDB (flexibel & demontabel bouwen)
2. Bevordering inzet secundaire grondstoffen (= min. huidig niveau) 3. Bevordering inzet vernieuwbare grondstoffen 4. Tijdig winbaar zijn van “voldoende” oppervlaktedelfstoffen uit Nederlandse bodem en bodem Nederlands deel Continentaal Plat Noordzee
5
Overwegingen De Duurzame Ontwikkelings Paradox ….?
•
Duurzame voorziening van grondstoffen in een noodzakelijke voorwaarde voor economische groei Echter:
• •
(primaire) grondstofvoorziening vereist ruimtelijke planvorming over lange periode afname van publiek begrip en acceptatie van nieuwe winningsgebieden (op het land)
6
Maatschappelijke weerstand ….?
7
200
(Mt)
175 150
Consumption
125
Extraction (land and inland waters) Extraction (North Sea)
100
Secondary materials
75
Imports
50
Exports
25 0 -25 1980
1985
1990
Year
1995
2000
8
Forecasted demand and supply of concrete and mortar sand 35 30
Mt
25 20 15 10 5 0 2000
2005
2010
year Forecasted demand Land extraction (permitted) Land extraction (to be permitted) Secundary materials Unaccounted (sea extraction, net imports)
2015
2020
9
Grondstofvoorziening buurlanden • Korte termijn: Feitelijke kennis ten aanzien van de grondstofvoorziening in Noord-West Europa – Beleid, markt, onderzoek – Primaire grondstoffen (i.e. grove toeslagmaterialen, grof & fijn zand, klei, zilverzand en kalksteen = SOD II), – Secondaire grondstoffen, inclusief industriele reststoffen (i.e. slakken, assen, bouw- en sloop afval) – Vernieuwbare grondstoffen (i.e. hout)
• Lange termijn: Verbetering en uniformering van gegevens uitwisseling tussen EU lidstaten – i.e. EC Raw Materials Supply Group
10
Methodiek
•
Informatie via “Fact sheets”
• • • • •
Algemene informatie (i.e. geographie, geologie, “reserves/resources”, definities) Beleid (primair, secondair/rest/afval en vernieuwbaar) Markt , voorzieningsmechanisme bouwgrondstoffen, marktstructuur en toekomstvisie Onderzoek (i.e. grote spelers, sleutelprojecten) Bronnen (i.e. addressen, referenties, interviews)
11
Norway
Scotland Denmark (N. Ireland)
Wales
England
Lower The Netherland Saxony s North-Rhine Westphalia Belgium
12
Voorziening primaire grondstoffen
Handelsvolume:
– Totale productie: 508 Mt (exclusief 88 Mt ophoogzand e.d.) 65 Mt (13 %) verhandeld
– Kalksteen: 4% verhandeld (79 Mt)
– Klei: 2% verhandeld (46 Mt)
– Zilverzand: 9% verhandeld (27 Mt)
13 0.0 – 0.2 mln tonnes/year
(grof) zand
0,2 – 1.0 mln tonnes/year 1.0 – 2.0 mln tonnes/year 2.0 – 3.0 mln tonnes/year
0 – 0.2
3.0 – 4.5 mln tonnes/year
0.2
0 – 0.3 1.5 – 2.3 6.5 – 8.5 12.3 – 14.3 0 – 1.0 0 – 1.5 4.5 – 10 mln tonnes/year
0 – 1.8
0.7 0.6
1.7 > 10 mln tonnes/year
0.2
14 0.0 – 0.2 mln tonnes/year 0,2 – 1.0 mln tonnes/year
Grind
1.0 – 2.0 mln tonnes/year 2.0 – 3.0 mln tonnes/year 3.0 – 4.5 mln tonnes/year
0 – 0.2 0 – 0.2 0.2
0.2 – 0.3
1.5 – 2.3
6.2 – 8.6
0.7
0.7 – 2.6 0 – 0.5 2.2 – 4.5 1.0 – 2.9 0.9 > 4.5 mln tonnes/year
0.2 0.6 – 1.1 4.1
0.4 0.5
15 0 – 0.2 mln tonnes/year
Steenslag
0,2 – 1.0 mln tonnes/year 1.0 – 2.0 mln tonnes/year 2.0 – 3.0 mln tonnes/year
5.1 – 5.8
0.1 – 1.6 3.0 – 4.5 mln tonnes/year
0.3 – 0.4
0.4 1.2 – 2.0
1.1 1.0
0.1
2.2
0.5 2.0 – 3.0
0.9
2.8 - 5.7
0.1 - 0.4 0 – 0.2
0.1 4.1
1.4 0.4
> 4.5 mln tonnes/year
0.5
16
0.2 0.2 –– 0.5 0.5 mln mln tonnes/year tonnes/year 0,5 0,5 –– 1.5 1.5 mln mln tonnes/year tonnes/year
Net import of aggregates Netto
transport
1.5 1.5 –– 2.0 2.0 mln mln tonnes/year tonnes/year 2.0 2.0 –– 3.0 3.0 mln mln tonnes/year tonnes/year
0,8 0,8 ± ± 0,7 0,7 3.0 3.0 –– 4.5 4.5 mln mln tonnes/year tonnes/year
1,1 1,1
1,7 1,7 ± ± 0,2 0,2 0.35 0.35 ± ± 0,04 0,04
5,5 5,5 ± ± 0,5 0,5
1,0 1,0
2,2 2,2
0,5 0,5 ± ± 0,2 0,2 3,8 3,8
17,1 17,1 ± ± 2,0 2,0
4.5 4.5 –– 10 10 mln mln tonnes/year tonnes/year
> > 10 10 mln mln tonnes/year tonnes/year
2,7 2,7 ± ± 0,2 0,2
6,8 6,8 ± ± 0,8 0,8 2,0 2,0 ± ± 1,2 1,2
Total: 508 Mton Trade: 65 Mton
17
Bevindingen: Duurzame winning ?
• •
Geologische en geografische factoren dominant Alle landen:
• • • •
Minimalisering impact milieu (EIA) Stimuleren rationeel gebruik materialen Stimuleren recycling Sluimerende bewustwording “cross-boundary effects” (echter: binnen EC vrij handelsverkeer)
• •
Gemiddeld 6 t/capita primaire grondstoffen (2000) NL: als gevolg van kleiige/venige ondergrond groot verbruik ophoogzand
18
Toeslagmateriaal gebruik per capita 12
1 2
10
1) inclusief 2) exclusief ophoogzand Average
6 4
Verbruik ophoogzand:
2
•
Niet gemeten Duitsland & Noorwegen
•
Niet te onderscheiden in Deense data
DK
NO
NSA
NRW
B
SCT
NL
0 ENG/ WLS
(t)
8
19
GDP / toeslagmateriaal consumptie 12
Materials consumption / capita in 2000 (t)
DK
9
NL NSA NRW
6
NO B
SCT
Gross domestic product (GDP) per capita
ENG/WLS 3
versus 0 15
20
25
30
GDP/Capita in 2000 (k€)
35
Toeslagmateriaal consumptie per capita.
20
Winning uit Zee 35 30 25
(%)
20 15 Study area average
10 5
NL
DK
ENG/ WLS
B
NO
NSA
NRW
SCT
0
Relatief aandeel toeslagmateriaal uit zee in 2000
21
80
Secondaire grondstoffen
1 2
70
3
Use of secondary materials (Mt)
4
60
50
Legenda:
40
1) alle secondaire materialen, 30
2) Bouw en sloop afval, incl. asfalt
20
3) Assen
10
4) Slakken NO
ENG/ WLS
SCT
D
B
DK
100
NB: Data van individuele Duitse staten niet beschikbaar
75 50
Average
25
NO
ENG/ WLS
SCT
D
B
DK
0 NL
Recycling percentage (%)
NL
0
22
Share of sec. mat. (%)
20
15
NL SCT
D
10
B
DK
5
NO
0 0
100
200
300
400
100 Recycling percentage (%)
Secondaire Grondstoffen
ENG/ WLS
500
600
NL DK
Relatief aandeel secundaire materialen afgezet tegen bevolkingsdichtheid (2000)
B
75
50
D SCT
ENG/ WLS
25 NO 0 0
100
200
300
400
inhabitants/km²
500
600
NB: aandeel secondaire materialen in totale Duitse voorziening is overschatting als gevolg van onbekend aandeel ophoogmateriaal (geen data)
23
Vernieuwbare grondstoffen 100
1 50 2 25
NO
SCT
D
ENG/ WLS
B
NL
0 DK
(%)
75
Legenda: 1) Aandeel houten huizen 2) % recycling (ter vergelijking)
24
Zelfvoorzieningsniveau
4000
3000
2000
Boven: niveau zelfvoorziening per land(sdeel) (T/km²; alle materialen) NL
B
DK
ALL
NSA
ENG/ WLS
NRW
0
NO
1000
SCT
2) Surface extraction (T/km ) Surface Extraction (T/km
5000
Midden: niveau zelfvoorziening per land(sdeel):
Production/demand production / demand
1.75
1.50
1.25
1 2
2. Toeslagmaterialen (categorie) afkomstig uit grootste “resource”
1.00
NL
B
DK
ALL
NSA
ENG/ WLS
NRW
NO
(i.e. gebroken rots Noorwegen, (grof) zand in Nederland)
600
Onder: relatie met bevolkingsdichtheid (als maat voor maatschappelijke weerstand)
500 400 300 200
Study area average
NL
B
DK
ALL
NSA
ENG/ WLS
NRW
0
NO
100
SCT
Inhabitants/km2
0.50
SCT
0.75
Inhabitants/km
1. Alle toeslagmaterialen (exclusief ophoogmateriaal)
25
Production for exports in 2000 (%)
Zelfvoorzieningsniveau 80 NO 60 SCT 40 NRW
B
Zelfvoorzienings ”overschot” (=export) tegen BNP
20 ENG/WLS NSA D
0
DK
NL -20 15
20
25
30
GDP/Capita in 2000 (k€)
35
26
Nieuwe beleidsinsteek Nota Ruimte (2004) • • •
Behoefte NL ca. 150 miljoen ton Zuinig en hoogwaardig gebruik Maximale inzet van alternatieven (secundaire en vernieuwbare grondstoffen) • Voorbeeldfunctie overheid – Bouwgrondstoffentoets… – Toepassing alternatieven binnen innovatieve contractvormen
• Winning in NL beperkt afwenteling van ruimtelijke nadelen op buurlanden • Overgangsbeleid t/m 2008 (grof zand) • Initiatieven markt…….
Bouwgrondstoffentoets…?
W
eidscriteria in arh ste ba lba n i a
27 r
Boo rgegevens
Cumulatief aandeel 0
100%
0
Deklaag -10
Boorstaten -20
Grof pakket 1
-30
Stoorlaag
-40
Grof pakket 2
--------------------------------------------------------------------------------------------
---------------- ----------------------- ----------------------- ----------------------- ----------------------- ----------------------- ----------------------- ----------------------- ----------------------- ----------------------- ----------------------- ----------------------- ----------------------- --------
-50
Grof zand (M63 > 300 µm); wel / niet grindig Fijn zand (M63 < 300 µm), wel / niet grindig Zand onbekende mediaan, wel / niet grindig Veen Klei / leem Overig / onbekend Aantal monsters (schaal 0 - 100)
en s
m - mv
emsamenstell ing Bod p b o o u n w e
Inzoomen
3D -model
g Toegang basis
e eg
v
28
Maaswerken Doelstellingen (POL 1-7-2005): • Betere hoogwaterbescherming, overstromingsrisico 1:250 (nu: 1:50) • Realisatie nieuwe natuur (min.1.000 hectare). • Grindwinning: circa 53 milj. ton • 1990: Prov. Limburg wint uitsluitend grind voor “eigen behoefte”…..(geen landelijke taak
29
Proefproject Meers
•
•
In uitvoering sinds 2001; 1/3 deel gereed In 2004 in beheer overgenomen door Ver. Natuurmonumenten Konikpaarden en Gallowayrunderen….. Gereed in 2007
•
Alles projecten gereed 2012?
• •
30
Vragen & discussie
