Creatief Denken een inspirerende intro
Mark
Vandael
–
CreArrangeur
–
Antwerpen
Centrum voor de Ontwikkeling van het Creatief Denken vzw – Sint-Jacobsmarkt 9-13 – 2000 Antwerpen – tel. +32 3 265 49 78 –
[email protected] - www.cocd.org
1
RECENT WAREN WE ONDER ANDERE ACTIEF BIJ : van Gansenwinkel, Vlaamse Overheid, InnovatieNetwerk, Waterschap De Dommel, Bayer, Schering, LNV, Coolrec, BASF, Vlerick Management School, IMEC, Electrabel, Albert Heijn, Boek.Be, Syntra West, Hiepso, MinLNV, Arriva, Mobycon, Aegon, Centric NL, Packaging People, GGD, Accolade-Facilitair, Essent, Artevelde Hogeschool, Agentschap Overheidspersoneel, Heerema, Politie Gelderland Midden, Sanoma, VDAB, Agora vzw, Alterra waterschap, Base, ABP, AXA, Intermin, UMC Utrecht, DS+V, ASG melkveehouders, Publicis, Nuon, Logica, Cevora, De Taalunie, Uitgeverij De Vrijbuiter, Erasmus PhD Ass. Rotterdam, Robert Bosch, Boondoggle, IND, RIVM, Dienst Landelijk Gebied, Servisio pa Asuntunan di Ensefransa (Curcaçao), Provincie Noord-Holland, Universiteit Antwerpen, Synergie, Gemeente Beverwijk, De Nederlandse Hartstichting, KUL, AXIMA, Instituut voor Publiek en Politiek, Essent, Van Keep/de Issuemakers, SVB, WSD, DAF Truck nv, Frieslandfoods, Coca Cola Company, Artevelde Hogeschool, Alpro, CKE, Insites Consulting, Leads United, Min LNV Deventer, ROC Radius College, Toerisme Vlaanderen, …
tief d
enk
tivity
nke
d crea
l de n
stealing
raa
en
d elegant
je ocht b n et ee m n applie enke
late
crea
creativiteit
it ite tiv ie ea at cr ov er nn nd n i zo gee
hoe k
an he
t nog
re
o ch s i t alis
ut
he of t
bo
en xd
ke n
ja, en
eativity
cr serious
denken in kansen
2
innovatie c
r
e
a
ti
v
i
t
e
i
t
‘LOGISCH’ DENKEN… • • • • • •
denkt lineair van A naar B heeft altijd een mening of oplossing werkt vanuit kennis en ervaring maakt gebruik van denkpatronen heeft voorkeur voor de bekende weg is tevreden met één oplossing
3
PATRONEN
Hoeveel vierkanten zie je?
4
‘CREATIEF’ DENKEN... •" •" •" •" •" •"
heeft hekel aan sleur houdt van originaliteit wil het graag anders doen zoekt nieuwe mogelijkheden is gericht op de toekomst denkt in kansen
WAT IS CREATIVITEIT ? DAT NUTTIG IS VAN IETS NIEUWS HET BEDENKEN CREATIVITEIT IS
5
Innovatie is … de implementatie van een (deels) – nieuw product of dienst
w u e i n s t ! – nieuwe marktbenadering ie g i t t u n – nieuw productieproces en
welke waarde geef ik, behoefte vervul ik? welke klanten, relatie, kanalen?
welke middelen, activiteiten, partners?
– …
VISIONAIR DENKEN
6
CREATIVITEIT voor ... •" •" •" •" •" •"
bestaande dingen verbeteren problemen oplossen kansen benutten onderscheidend zijn inspirerende nieuwe ideeën innovatieve producten en diensten
7
HKW samenwerking HKW voor o s ie t met toeleveranciers a ic verko nze cif ? e p m s e e k t p gsys verbeteren? Beden verdu en ewakin b t s u bbele k een H KW o n z n? e me d e w e rkers HKW wijndrinkers verleiden grenzen la ten verleg gen? om bier te drinken? creatieve Bedenk nieuwe HKW tot een edrijf? afzetmarkten ultuur in ons b t c e m aan ? g d m HKJ zeker weten wat er o verloa t e klanten echt willen ? o Ib HK rmatie info HKW de kosten voor ondernnis uïteit van ke n ti n o c e houd met 20% laten dalen? d HKW eren? d n ra a g g n en ervari Ontwerp ‘the next big thing’ e ieuw en n k HKW in Q1 30% minder n t Bede -concep bekers verbruiken? W WW
SITUATIES DIE VRAGEN OM EEN CREATIEVE AANPAK ….
LOGISCH OF CREATIEF?
8
Creatief denken is een geheel van denkattitudes, denkvaardigheden, denktechnieken en denkprocessen dat de kans op patroondoorbreking, het leggen van nieuwe verbindingen in onze hersenen, vergroot.
Frank Zappa
9
FUNDAMENTELE CREATIEVE VAARDIGHEDEN
CREATIEVE VAARDIGHEDEN • DENKEN IN ALTERNATIEVEN
(a)
• UITSTEL VAN OORDEEL
(a)
• WAARNEMEN
(v)
• ASSOCIATIEF DENKEN
(v)
• VERBEELDINGSKRACHT
(v)
10
TIEVEND&KALTER •" je kan altijd meer oplossingen bedenken ‘hoe zou dit nog anders kunnen?’ •" om patronen te doorbreken moet je zoeken naar variatie en alternatieven •" voorbij de gekende oplossingen vind je vaak originelere ideeën •" ‘quantity breeds quality’ – Alex Osborn
HOE KAN EEN COUVEUSE NOG?
11
UITSTEL VAN OORDEEL •" helpt om zoveel mogelijk opties open te houden (‘quality through quantity’) •" vermijdt vroegtijdige veroordelingen •" geeft ruimte om na te denken over afwijkende ideeën •" geeft nieuwe ideeën een eerlijke kans •" uitstel is geen afstel
UITSTEL VAN OORDEEL
12
WAARNEMEN
associatief denken •" laat een woord/beeld je spontaan leiden naar een ander woord/beeld “… doet me denken aan …” •" speel flexibel met woorden/beelden en zoek de verrassende variaties •" ga op zoek naar niet voor de hand liggende verbindingen •" wees niet te serieus en focus op snelheid
13
BLOEMASSOCIATIE 1." zet het belangrijkste woord uit de vraag-stelling in het midden van je blad 2." benoem 5 invalshoeken en zet ze als bloemblaadjes rondom dit kernwoord 3." maak van hieruit ‘associatiekettingen’ zodat een weelderige bloem ontstaat 4." kies een woord ter inspiratie en bedenk ‘geforceerd’ oplossingen voor de vraag 5." blijf dit herhalen voor diverse woorden en maak je ideeënlijst zo uitgebreid mogelijk
14
VERBEELDINGSKRACHT
VERBEELDINGSKRACHT
15
CREATIEVE VAARDIGHEDEN • DENKEN IN ALTERNATIEVEN
(a)
• UITSTEL VAN OORDEEL
(a)
• WAARNEMEN
(v)
• ASSOCIATIEF DENKEN
(v)
• VERBEELDINGSKRACHT
(v)
EUREKA! 63% 51% 42% 30% 25% 22% 20% 19%
onder de douche, in bad, op toilet, … in bed: in slaap vallen, dromen, ontwaken, … onderweg: auto, motor, fiets, file, … al wandelend, de hond uitlaten, … tijdens het sporten: fitness, hardlopen, … onverwachts: koffiehoek, google, … bij lezen, muziek, borrel, TV, … mediterend: stille plek, laten rusten, …
16
HET CREATIEF PROCES
DIVERGEREN
stel je oordeel uit ga voor kwantiteit maak verbindingen zoek nieuwheid
CONVERGEREN
oordeel constructief focus op de vraag blijf koersvast koester nieuwheid
gun jezelf incubatietijd naar: Creative Leadership – Gerard J. Puccio - 2007
17
DENKVOORKEUREN
Clarifier Developer Ideator Implementer
18
De zwarte kaart
IDEE-GENERATIE
19
aantal ideeën
IDEEËNCASCADE ‘zweef’
‘klim’
tweede techniek
eerste techniek start
purge
tijd
ANALOGIE MET DE NATUUR HET PRINCIPE: NIEUWE GEZICHTSPUNTEN VINDEN DOOR TE KIJKEN NAAR ANALOGIEËN MET DE NATUUR EN VAN DAARUIT EEN FORCE-TO-FIT NAAR DE VRAAG
20
ANALOGIE MET DE NATUUR 1. maak een lijstje van een tiental dieren met opvallende kenmerken 2. kies een aansprekend dier dat niets met de vraagstelling te maken heeft 3. benoem 10 eigenschappen of associaties bij dit dier 4. gebruik elke associatie als een stimulus voor nieuwe ideeën 5. maak zoveel mogelijk ‘forced connections’ naar de vraagstelling
21
Random stimulation HET PRINCIPE: ALLES KAN EEN METAFOOR ZIJN VOOR ALLES; LAAT JE INSPIREREN DOOR JE OMGEVING
RANDOM STIMULATION 1. omschrijf de vraagstelling helder en uitdagend 2. focus op een ‘object’ in je omgeving; dit kan ook een foto zijn, een tijdschrift of een krant 3. benoem een aantal opvallende details 4. gebruik deze details als inspiratie voor ideeën rondom de vraagstelling 5. maak zoveel mogelijk ‘forced connections’ tussen de details en de vraagstelling 6. schrijf al je nieuwe ideeën en inzichten op
22
IDEE-ONTWIKKELING
CREADOX Hoe kun je vermijden dat je bij het selecteren van beloftevolle ideeën weer terugvalt in oude denkpatronen waardoor de innovatiepotentie vermindert?
23
if you always do what you’ve always done you‘ll always get what you‘ve always got (Albert Einstein) (Anthony Robbins)
SELECTIETIPS • hou je doel voor ogen • denk voortdurend in kansen • toon lef • vertrouw je intuïtie • kies voor wat je energie geeft Je ne cherche pas, je trouve ! Pablo Picasso
24
(nog) niet realiseerbaar realiseerbaar
COCD-BOX ®
gele ideeën !" ideeën voor de toekomst !" uitdagingen, dromen !" rode ideeën voor morgen !" visiebepalend !" richtinggevend
W? HO
blauwe ideeën
rode ideeën
!" makkelijk door te voeren !" voorbeelden beschikbaar !" weinig risico !" veel draagvlak !" weinig inspanning
!" innovatieve ideeën !" patroondoorbrekend !" opwindende ideeën !" onderscheidend !" geven energie
N
. OW
gewone ideeën
W! O W
originele ideeën
if you always do what you’ve always done you‘ll always get what you‘ve always got (Albert Einstein) (Anthony Robbins)
25
Impossible is temporary. Cassius Clay
It’s more easy to tame a wild idea than to wilden an ordinary idea. Alex Osborn
26
DAAR WORD IK WARM VAN
SCHITTEREND, WAT NOG?
WE VLIEGEN ER IN
HIERVAN KRIJG IK ENERGIE
GEEF HET
WOW!
IK BESTEL ALVAST HET FEEST PIZZA’S/ GEBAK/ DAMES KAN BEGINNEN LAAT DE CHAMPAGNE MAAR VLOEIEN!
WAT EEN PARELTJE
DOEN!
EEN KANS
EA ACCELERATO
BEKIJK HET EENS DAT DOET VANUIT EEN ANDER MIJ STANDPUNT DENKEN AAN
ACTIE!
VANDAAG BEGINT DE TOEKOMST BEV ORDER EN
DIT IS GOUD WAARD TOP IDEE!
IK KRIJG JUBELTENEN HOE IK STA TE KUNNEN WE DIT NOG KRACHTIGER POPELEN SPRING MAKEN? ERUIT
8 ID
3
HIER WIL IK MEE AAN BOUWEN
TE
EN WAT ZIJN NU DE VOLGENDE STAPPEN
HIER GAAN WE SAMEN MEE VERDER
RS
EN NU EEN STAPJE VERDER
ËN IDEE OM CREATIEVE
DIT BRENGT ZEKER LEVEN IN DE BROUWERIJ
HIERVAN WORD IK BLIJ
IK ZIE HET AL HELEMAAL VOOR ME
BEETJE WILD IS OOK LEUK
HOU JE VAST, ER KOMT NOG MEER
DIT IS NOG MAAR HET BEGIN
VOORUIT MET DE GEIT!
WAT DIT IDEE ZO BIJZONDER MAAKT, IS..
HET ZOU FANTASTISCH ZIJN ALS..
JA EN . .
WE KUNNEN OOK.. SARA PIETERS VOOR
DOORBREEK DIE PATRONEN
DRAAI HET EENS OM
27
en
o u n
p
g we
!
GA ER VOOR !
28
“Hoe houd ik het vast?” Ontvang telkens een kraakverse CREATIVITIP in je mailbox!
Schrijf je in op www.cocd.org
Kli
kh
ier
Mark Vandael CreArrangeur
+32 3 265 49 78 +32 475 45 38 27 www.cocd.org
[email protected]
29
