Communicatiemanagement CROHO-code 34063

Rapport ten behoeve van Accreditatie hbo bachelor opleiding Voltijdopleiding Commercieel/Communicatiemanagement CROHO-code 34063

Hogeschool Schoevers

Rapport ten behoeve van Accreditatie hbo bachelor opleiding Voltijdopleiding Commercieel Communicatiemanagement CROHO-code 34063

Hogeschool Schoevers

Hobéon Certificering BV april 2005 Auditteam: Dhr. W.L.M. Blomen Drs. W.G. van Raaijen Dhr. M.J.M. Verdoes Ing. A. Eaglestone Ing. M. in ‘t Veld

INHOUDSOPGAVE 1. 1.1. 1.2. 1.3. 1.3.1. 1.3.2. 1.3.3. 1.3.4. 1.3.5.

INLEIDING Bereik van de beoordeling De opleiding Beoordelingsprocedure en werkwijze Beoordelingsprocedure en werkwijze Beslisregels Auditteam Deelnemers visitatie Programma visitatie

2.

BEVINDINGEN EN BEOORDELING Onderwerp 1: Doelstelling opleiding Facet 1.1. Domeinspecifieke eisen Facet 1.2. Niveau bachelor Facet 1.3. Oriëntatie hbo Onderwerp 2: Programma Facet 2.1. Eisen hbo Facet 2.2. Relatie tussen doelstelling en inhoud programma Facet 2.3. Samenhang programma Facet 2.4. Studielast Facet 2.5. Instroom Facet 2.6. Duur Facet 2.7. Afstemming tussen vormgeving en inhoud Facet 2.8. Beoordeling en toetsing Onderwerp 3: Inzet van personeel Facet 3.1. Eisen hbo Facet 3.2. Kwantiteit van het personeel Facet 3.3. Kwaliteit van het personeel Onderwerp 4: Voorzieningen Facet 4.1. Materiële voorzieningen Facet 4.2. Studiebegeleiding Onderwerp 5: Interne kwaliteitszorg Facet 5.1. Evaluatie resultaten Facet 5.2. Maatregelen tot verbetering Facet 5.3. Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld Onderwerp 6: Resultaten Facet 6.1. Gerealiseerd niveau Facet 6.2. Onderwijsrendement

8 8 8 9 11 13 13 15 17 18 20 22 23 25 27 27 29 30 32 32 33 36 36 37 38 40 40 42

3. 3.1. 3.2.

SAMENVATTEND OORDEEL Oordeelschema voltijd Integraal oordeel/ advies aan NVAO

45 45 46

Bijlage 1: Curricula Vitae auditoren en onafhankelijkheidsverklaring externe auditor Bijlage 2: Overzicht met functies van geauditeerden Bijlage 3: Programma visitaties oktober en november 2004 Bijlage 4: Credits en uren Bijlage 5: Resultaten en rendementen

1 1 1 2 2 5 6 6 7

1.

INLEIDING

1.1.

Bereik van de beoordeling

De beoordeling door het auditteam heeft het bereik van de driejarige voltijd-hbo-bachelor opleiding “Commercieel/ Communicatiemanagement” van de instelling Schoevers Opleidingen. Deze voltijdopleiding wordt uitgevoerd op de vestigingen in: § Amsterdam § Arnhem § Den Haag § Eindhoven § Rotterdam § Utrecht Het auditteam heeft ervoor gekozen om, volgens de werkmethode van Hobéon, verschillende onderwerpen op een hoger aggregatieniveau dan het vestigingsniveau te beoordelen. Dit betreft specifiek de onderwerpen personeel, voorzieningen en kwaliteitszorg. Deze onderwerpen hebben voor een groot deel betrekking op het organisatorisch gebied, gelden voor de gehele instelling en dus ook voor de hbo-bachelor opleiding “Commercieel/ Communicatiemanagement”. Omdat de hbo-bachelor opleiding “Commercieel/ Communicatiemanagement” nog geen afgestudeerden heeft, is bij het onderwerp “resultaten” ervoor gekozen een vergelijking te maken met de resultaten van het gehele instituut en van de kort-hboopleidingen die het instituut aanbiedt.

1.2.

De opleiding

In de loop van de jaren is het beleid van Schoevers Opleidingen ten aanzien van het verzorgen van opleidingen op basis van de Wet Educatie en Beroepsonderwijs en de Wet op het Hoger Onderwijs en Wetenschappelijk Onderwijs meermalen aangepast. Soms werd door het dan zittende management van het instituut juist wel erkenning (aanwijzing) als ROC of hogeschool nagestreefd, in andere tijden niet. In de loop van 2003 is een nieuwe directie aangetreden die weer sterk heeft ingezet op een positionering van bepaalde opleidingen als kort-hbo c.q. hbo-bachelor opleiding gebruik makend van een eerder verkregen aanwijzing als hogeschool. Op dat moment werden op basis van bestaande Croho-registraties een tweetal tweejarige kort-hbo opleidingen uitgevoerd, te weten de kort-hbo opleiding Officemanagement (Croho-registratie 4025) en de kort-hbo opleiding Accountmanagement ( Croho-registratie 4026). Vanwege de indertijd door de vorige minister aangekondigde beëindiging van de kort-hbo opleidingen per 31 december 2007 is er toen ook voor gekozen de reeds in het Croho-registreerde hbo-bachelor opleiding Commercieel/ Communicatiemanagement (Croho-registratie 34063) te activeren en is met Hobéon Certificering contact gezocht om de accreditatie voor te bereiden. In het voorjaar van 2004 is er diverse malen contact geweest tussen de Hogeschool Schoevers en de NVAO en Hobéon Certificering om na te gaan of er in deze overgangssituatie sprake zou moeten zijn van een accreditatie van de bestaande en in opbouw zijnde opleiding, of dat een toets nieuwe opleiding zou moeten worden uitgevoerd. Omdat het gaat om een opleiding die weliswaar in ontwikkeling is, maar voortbouwt op de bestaande kort-hbo opleidingen Officemanagement en Accountmanagement , is de conclusie getrokken dat voor de bacheloropleiding Commercieel/Communicatiemanagement een accreditatietraject uitgevoerd diende te worden. Ten tijde van het onderzoek dat door Hobéon Certificering is uitgevoerd, bestaat de volgende situatie: • De tweejarige opleidingen kort-hbo Officemanagement en Accountmanagement worden sinds 1998 uitgevoerd;

©Hobéon® Certificering Eindrapport Accreditatie Schoevers hbo bachelor opleiding Commercieel Communicatiemanagement-voltijd 2.0  1

•

Per 1 september 2004 wordt daarnaast de driejarige hbo-bacheloropleiding Commercieel/Communicatiemanagement uitgevoerd. Deze opleiding kent in september 2004 de volgende instroom. • Een nieuwe instroom van eerstejaarsstudenten. • Een instroom van tweedejaarsstudenten. Dit zijn studenten die in 2003 begonnen aan het kort-hbo traject, maar de overstap maken naar het bachelortraject. Deze studenten dienen aanvullende studieonderdelen te volgen die enerzijds zijn gericht op verbreding (de student Officemanagement krijgt ook Marketing-vakken en vice versa) en anderzijds op verdieping. • Een instroom van derdejaarsstudenten. Dit zijn studenten die eerder een van beide kort-hbo programma’s hebben afgerond. Ook deze studenten volgen verplichte aanvullende studieonderdelen. Voor het traject dat in het kader van de accreditatie is uitgevoerd heeft dit de volgende consequenties gehad: • de onderwerpen Doelstellingen, Personeel, Kwaliteitszorg en Voorzieningen zijn beoordeeld op instellingsniveau en indien relevant op locatieniveau, voor de gehele instelling (kort-hbo, hbo-bachelor); • het onderwerp programma is beoordeeld op basis van: o de planvorming voor de driejarige hbo-bachelor opleiding; o de daadwerkelijk aangetoonde aspecten in de driejarige hbo-bachelor opleiding, voor zover die nu verzorgd wordt; o de daadwerkelijk aangetoonde aspecten in de twee kort-hbo opleidingen. • voor het onderwerp resultaten (althans het facet: heeft de opleiding het gerealiseerde eindniveau bereikt), kan voor de gehele hbo-bachelor nog niet tot een afgerond oordeel worden gekomen. Het auditteam is toch tot oordeelsvorming gekomen op basis van: o de goede resultaten die aantoonbaar zijn bereikt met de kort-hbo opleidingen; o de kwaliteit van de planvorming voor de hbo-bachelor en met name de adequate afstemming op de behoefte van de arbeidsmarkt; o het op basis van de tot nu toe gerealiseerde invoering van het nieuwe programma bij het auditteam gewekte vertrouwen over het realiseren van het niveau van de opleiding.

1.3.

Beoordelingsprocedure en werkwijze

1.3.1.

Beoordelingsprocedure en werkwijze

Bij de beoordeling van de betreffende opleiding is uitgegaan van het door de NVAO vastgestelde “Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs”. Daarin staan de onderwerpen en facetten vermeld waarop een Visiterende en beoordelende Instantie (VBI) zich bij de beoordeling van een opleiding moet richten. Voorts zijn daarin opgenomen de criteria aan de hand waarvan een VBI moet bepalen of de basiskwaliteit van de betreffende opleiding als voldoende kan worden beoordeeld. Om de beoordeling voor alle partijen inzichtelijker te maken, heeft Hobéon Certificering bovengenoemd Accreditatiekader nader uitgewerkt in een checklist (“Checklist Accreditatie HBO Bachelor”) waarin de per facet van toepassing zijnde NVAO-criteria nader zijn gespecificeerd in zogeheten ‘deelvragen’. Voorafgaand aan het feitelijk accreditatieonderzoek heeft Hobéon Certificering de Hogeschool Schoevers en de opleiding Commercieel/ Communicatiemanagement op de hoogte gesteld dat deze checklist bij de beoordeling van de hbo-bachelor opleiding gehanteerd zou worden. De hbo-bachelor opleiding Commercieel/ Communicatiemanagement heeft zich voor wat betreft haar beroepsprofiel, opleidingscompetenties en onderwijskundige doelstellingen gebaseerd op tenminste het landelijk beroepsprofiel en de daaraan gerelateerde opleidingscompetenties zoals vastgesteld in het landelijk overleg tussen de communicatieopleidingen en het beroepenveld (zie facet 1.1.: “Domeinspecifieke


eisen”). Voorts op in opdracht van de Hogeschool door de universiteit van Tilburg periodiek uitgevoerd onderzoek naar ontwikkelingen in kantoororganisaties. Het auditteam heeft dit opleidingsspecifieke referentiekader beoordeeld en vervolgens vastgesteld dat het in voldoende mate gespecificeerd is en ook passend is voor de hbo-bachelor opleiding Commercieel/ Communicatiemanagement. Het auditteam heeft dit kader in zijn beoordeling betrokken. Zie voorts onder facet 1.1. De beoordelingsprocedure van Hobéon Certificering kent twee hoofdmomenten: Documentanalyse Het betreft hier een analyse en beoordeling van de door Schoevers geleverde schriftelijke informatie: § Zelfevaluatie; § Overzicht leden klankbordgroepen; § Verlag vergadering klankbordgroep commercieel; § Verslag vergadering klankbordgroep officemanagement; § Rapport professor Wentink; § Samenvatting rapport professor Wentink; § Verslag bijeenkomst ESA, Kitzbühl, Januari 2004; § Rapport programmavergelijking Schoevers/ ROC; § Studiegids algemeen bachelor commercieel/communicatiemanagement; § Onderwijs en Examenreglement bachelor commercieel/communicatiemanagement; § Boekenlijst; § Raamovereenkomst en jaarcontract Schoevers – Citogroep; § Voorbeelden van planningen m.b.t. regionale voorlichtingscampagnes; § HR-plan 2005; § Beoordelingsgesprekken en functioneringsgesprekken binnen Instituut Schoevers B.V.; § Beoordelingsformulier; § CAO docenten; § CAO algemeen; § NTS/ NIPO onderzoek, t.b.v. factoren die de studiekeuze bepalen; § Overzicht eigen leermiddelen en boekenlijst; § Opdrachtenmap bedrijfssimulatiedagen; § Stagegids hbo 1e jaar; § Diverse documenten commissie EVC; § Brochure Hogeschool Schoevers studiejaar 2004/2005; § Overzicht credits bachelor; § Constructiewijzer tentamens; § Procedure tentamenconstructie; § Verslag vaststellingsvergadering; § Examenreglement; § Tentamenprogrammering; § Tentamenplanning; § Voorbeeld tentamenrooster per vestiging; § Evaluatie tentamenontwikkeling studiejaar 2003/2004; § Resultaten klanttevredenheidsonderzoek Citogroep; § Presentatie docentendag, informatie over o.a. accreditatie; § Verslag vakgroepvergadering Nederlands docentendag; § Schoevers Bulletin Board op intranet; § Instroomenquête 03/04;


§ § § § § § § § § § § §

Studentenenquête februari 04; Bijlage bij individuele resultaten docenten; Individuele docentenresultaten; Overzicht gemiddelden per vak; Verslag algemeen deel studentenenquête februari 04; Uitstroomenquête 02/03; Managementrapportage 2003 Managementrapportage 2004; Managementcontract vestigingsmanager; Klachtenregeling; Studiegids; en Diverse modulewijzers.

Op basis van de door de opleiding aangeleverde documentatie, heeft het auditteam zich een beeld kunnen vormen van de primaire en secundaire processen van de hbo-bachelor opleiding Commercieel/ Communicatiemanagement. Het auditteam heeft dit beeld getoetst aan zaken als: ambitieniveau, toekomstgerichtheid, innovatief vermogen, kwaliteitsbewaking via interne en externe evaluatie, arbeidsmarktrelevantie, resultaatgerichtheid, continuïteit, studenten- en docentenbelangen. Voorafgaand aan de audit (zie hieronder) werd het management van de opleiding op de hoogte gesteld van de voorlopige bevindingen van het auditteam op basis van zijn documentanalyse. Audit De audit was gericht op een actieve ‘controle’ door middel van een visitatie 1, uitgevoerd door een auditteam waarvan deel uitmaakten één externe onafhankelijke deskundige op het gebied van commercieel management en communicatiemanagement, één student, één lead auditor vanuit Hobéon Certificering en één secretaris eveneens vanuit Hobéon Certificering. Onder ‘controle’ moet hier worden verstaan dat het auditteam op verschillende niveaus (management, coördinatie, examencommissie, docenten, studenten, staf) heeft getoetst (i) of de in de documentatie beschreven beleidsvoornemens en de daaraan gerelateerde uitvoeringsprocessen zijn geïmplementeerd en (ii) of de overige in de documentatie vervatte informatie verifieerbaar is. Deze verificatie door het auditteam geschiedde enerzijds door, zoals hierboven reeds is aangegeven, diverse malen hetzelfde onderwerp met verschillende geledingen te bespreken en anderzijds aan de hand van additionele documentatie en -daar waar het de huisvesting en materiële voorzieningen betreft- door eigen waarneming. De additionele documentatie behelsde ondermeer: • Nieuwe samenstelling klankbordgroepen; • Plan tot vastlegging gesprekken met bedrijfsleven; • Pan tot vastleggen van het relatienetwerk; • Implementatietraject bachelorstructuur in het derde jaar; • Plan tot structurering van informatievoorziening aan de student; • Notulen van de EVC-commissie; • Discussiedocument waarin de samenwerking tussen Schoevers en het International Management Institute vorm krijgt; en • Folder van International Management Institute. 1

Visitatie heeft op 27 oktober, 1, 4, 9, 10, en 18 november 2004 plaatsgevonden.


Aldus had het auditteam voldoende instrumenten om zich op gedetailleerd niveau op de hoogte te stellen van inhoud, opzet, uitvoering en resultaten van het opleidingsprogramma en van de daarmee samenhangende personele, organisatorische, materiële en ruimtelijke voorzieningen. Het auditteam heeft op deze wijze alle in het NVAO “Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs” vermelde facetten beoordeeld op basis waarvan een samenvattend oordeel per onderwerp werd gegeven. Een en ander werd vastgelegd in een concept-rapport dat aan de betreffende opleiding werd voorgelegd voor een toets op eventuele feitelijke onjuistheden. Het voorliggend rapport is de weergave van het oordeel van het auditteam met daarbij de gronden waarop die oordelen zijn gebaseerd.

1.3.2.

Beslisregels

Met als uitgangspunt de “Beslisregels Accreditatie” zoals vastgelegd in het NVAO Accreditatiekader heeft Hobéon Certificering de volgende beslisregels toegepast. A.

De scores op de per onderwerp gerubriceerde facetten leiden tot een score op het betreffende onderwerp en wel volgens de regels onder C.

B.

Binnen de beoordeling van een facet is er ruimte voor een eigen afweging van het auditteam: • Uitvoering/praktijk weegt zwaarder dan beleid/theorie; (beter een goed functionerende regeling die slecht is opgeschreven dan omgekeerd); • Primaire processen wegen zwaarder dan secundaire;

C.

Van facetten naar onderwerp. Hier geldt het volgende: • een onderwerp kan volgens de NVAO “Beslisregels Accreditatie” slechts ‘voldoende’ of ‘onvoldoende’ scoren; • een onderwerp krijgt de score ‘voldoende’ indien alle facetten tenminste ‘voldoende’ hebben gescoord of indien één facet ‘onvoldoende’ en de overige tenminste ‘voldoende’ hebben gescoord, mits er een acceptabel verbeterplan beschikbaar is voor het facet met de score ‘onvoldoende’; • een onderwerp krijgt de score ‘onvoldoende’ indien één facet ‘onvoldoende’ heeft gescoord en er geen acceptabel verbeterplan voor dit facet beschikbaar is; • een onderwerp krijgt de score ‘onvoldoende’ indien meer dan één facet ‘onvoldoende’ heeft gescoord, ongeacht of er voor die facetten acceptabele verbeterplannen zijn.

D. Indien voor een onderwerp een hogere score dan ‘voldoende’ gerechtvaardigd is, dan wordt dat met inachtneming van de regels onder E, als ‘extra aantekening’ vermeld. E.

Met betrekking tot de extra aantekening geldt het volgende: • een onderwerp krijgt de extra aantekening ‘goed’ indien alle facetten ‘goed’ hebben gescoord of indien één facet ‘voldoende’ en de overige facetten ‘goed’ of ‘excellent’ hebben gescoord; • een onderwerp krijgt de extra aantekening ‘excellent’ als alle facetten ‘excellent’ hebben gescoord of indien één facet ‘goed’ en de overige facetten ‘excellent’ hebben gescoord; • een onderwerp krijgt geen extra aantekening indien één van de facetten ‘onvoldoende’ heeft gescoord.


1.3.3.

Auditteam

Het auditteam was als volgt samengesteld. Voorzitter: Dhr. W.L.M. Blomen

Directeur Hobéon Certificering;

Leden: Drs. W.G. van Raaijen, onderwijsdeskundige Dhr. M.J.M. Verdoes, werkvelddeskundige Ing. A. Eaglestone, studentlid

Senior adviseur Hobéon Certificering; Directeur Verdoes Management Services; Student SCW aan de Vrije Universiteit te Amsterdam;

Secretaris: Ing. M. in ‘t Veld

Adviseur en kwaliteitscoördinator bij Hobéon Certificering;

Bij het samenstellen van het auditteam heeft Hobéon Certificering er zorg voor gedragen dat de voor de beoordeling van de opleiding Commercieel/ Communicatiemanagement noodzakelijke expertise aanwezig is. Expertise met betrekking tot de onderwijskundige aspecten (het primaire proces en de ondersteunende processen en de organisatorische context) en expertise met betrekking tot de inhoudelijke aspecten (programma in relatie tot specifiek domein). De werkvelddeskundige dhr. Marc Verdoes heeft zich in zijn beoordeling met name gericht op de kwaliteit, actualiteit en relevantie van (i) het richtinggevend domeinspecifieke kader, (ii) de eindkwalificaties, (iii) de programmma-inhoud, (iv) de interactie tussen opleiding en werkveld, (v) het gerealiseerde niveau en (vi) de deskundigheid van het personeel. Marc Verdoes heeft op grond van zijn ervaring en positie in het werkveld, die staan omschreven in zijn CV (zie bijlage 1), een goed zicht op de eisen die vanuit de verschillende deelgebieden in het werkveld gesteld worden aan professionals op hbo-niveau. De deskundige ‘onderwijs’ heeft zich vooral gericht op de kwaliteit van de processen die direct en indirect de uitvoering van het programma raken. Dhr. Willem van Raaijen heeft in zijn vorige en huidige functie(‘s), die zijn opgenomen in zijn CV (zie bijlage 1) een aanmerkelijke ervaring opgebouwd die hem in staat stelt de programmaopbouw, het onderwijsproces en de organisatorische context waarbinnen de uitvoering plaatsvindt, te beoordelen in het perspectief van de eisen die aan hbo-opleidingen gesteld worden. Dhr. Martijn in ’t Veld heeft naast zijn functie als secretaris, vanuit zijn functie als kwaliteitscoördinator bij Hobéon in het bijzonder gekeken naar de wijze waarop de opleiding invulling geeft aan haar kwaliteitsmanagement.

1.3.4.

Deelnemers visitatie

Het auditteam heeft tijdens de visitatie gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers vanuit de verschillende geledingen van de opleiding: management, coördinatoren, docenten, studenten en staf. In bijlage 2 zijn de programmaoverzichten opgenomen. In bijlage 3 is een alfabetisch overzicht opgenomen van geauditeerden en de functies die zij binnen Schoevers bekleden.


1.3.5.

Programma visitatie

Zie bijlage 3.a: programma visitatie Schoevers Hoofdkantoor Utrecht; Zie bijlage 3.b: programma visitatie Schoevers vestiging Amsterdam; Zie bijlage 3.c: programma visitatie Schoevers vestiging Utrecht; Zie bijlage 3.d: programma visitatie Schoevers vestiging Den Haag; Zie bijlage 3.e: programma visitatie Schoevers vestiging Rotterdam; Zie bijlage 3.f: programma visitatie Schoevers vestiging Arnhem; en Zie bijlage 3.g: programma visitatie Schoevers vestiging Eindhoven.


2.

BEVINDINGEN EN BEOORDELING

Onderwerp 1: Doelstelling opleiding Dit onderwerp kent drie facetten: 1. domeinspecifieke eisen; 2. niveau bachelor; 3. oriëntatie hbo.

Facet 1.1. Domeinspecifieke eisen Criterium Het facet ‘domeinspecifieke eisen’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: • Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk)? Bevindingen Om te komen tot inzicht in de wijze waarop en de mate waarin de opleiding voldoet aan de criteria van dit facet zijn er gesprekken gehouden met het management van het instituut, de manager opleidingen en de landelijk vakcoördinatoren (verantwoordelijke voor de ontwikkeling en uitvoering van een bepaald vak). Er zijn in aanvulling en ter verificatie de volgende documenten ingezien: § De management review; § De studiegids en modulewijzers; en § Onderzoeksrapport Ontwikkelingen in kantoororganisaties. In samenwerking met Interpolis, Gemeente Westervoort, Obragas, SNS Reaal Groep, VGZ, Care Group, Gemeente Amsterdam (Stadsdeel Geuzenveld-Slotermeer), het Ministerie van VROM, KLIQ Reïntegratie, UWV Zeist en het CWI, is een analyse gemaakt van de ontwikkelingen in kantoororganisaties. Onder leiding van prof.dr. T. Wentink, bijzonder hoogleraar Kwaliteitsmanagement aan de Tias Business School, Universiteit van Tilburg heeft het onderzoek plaatsgevonden. De resultaten van het onderzoek zijn in het rapport “Werken in kantoren: ontwikkelingen in Competenties” verwoord. Het document “Ontwikkelingen in kantoororganisaties” is een samenvatting van dit rapport. Een van de resultaten van het onderzoek is een omschrijving van de competentie-eisen die door het werkveld aan een beginnend beroepsbeoefenaar worden gesteld. Deze zijn in het document opgenomen en beoordeeld door de werkvelddeskundige. De werkvelddeskundige merkt op dat de partijen die als representanten van het werkveld hebben gediend (zoals hierboven omschreven) ten tijde van het onderzoek een relevante vertegenwoordiging zijn van het werkveld in het kader van de opleiding. Ook zijn de competentie-eisen die opgesteld zijn als eindkwalificaties voor de opleiding “relevant en van voldoende niveau”. Oordeel Het auditteam komt tot een voldoende als beoordeling. Dit oordeel wordt door het auditteam met de volgende constateringen gemotiveerd: § De eindkwalificaties voor de opleiding zijn opgesteld in samenspraak met een relevante vertegenwoordiging van het werkveld. § De eindkwalificaties zijn “relevant en van voldoende niveau” in relatie tot de opleiding.


Facet 1.2. Niveau bachelor Criterium Het facet ‘niveau bachelor’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: • Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor? Bevindingen Om te komen tot inzicht in de wijze waarop en de mate waarin de opleiding voldoet aan de criteria van dit facet zijn er gesprekken gehouden met het management van het instituut, de manager opleidingen en de landelijk vakcoördinatoren. Er zijn in aanvulling en ter verificatie de volgende documenten ingezien: § De management review; § De onderwijs- en examenregeling § De studiegids en modulewijzers; en § Onderzoeksrapport Ontwikkelingen in kantoororganisaties. Het auditteam heeft geconstateerd dat: ”De genoemde kerncompetenties zich laten vertalen naar algemene eindkwalificaties waaraan een student Commercieel/ Communicatiemanagement moet voldoen teneinde als beginnend beroepsbeoefenaar aan de slag te kunnen.” Hierna volgt de omschrijving van deze eindkwalificaties. Deze eindkwalificaties zijn vergelijkbaar met die van de algemene omschrijving van de bachelor volgens de “Dublin descriptoren”. Zoals blijkt uit de volgende omschrijving die is opgenomen in de studiegids en de Onderwijs- en examenregeling: Kennis en inzicht § De bachelor beschikt over een brede en aantoonbare basiskennis van de management- en communicatieprocessen in organisatie, waarbij met name het commerciële aspect in de communicatie nadruk heeft. Hij/ zij beschikt over een up-to-date kennisniveau op het gebied van een aantal praktische hoofddisciplines (organisatie, communicatie en commercie). Toepassen kennis en inzicht § De bachelor is in staat om situaties in een complexe, zakelijke setting te analyseren, te prioriteren en oplossingen aan te dragen en uit te voeren op het gebied van organisatie communicatie en commercie. § De bachelor is in staat om in een complexe, zakelijke setting derden te adviseren op het gebied van organisatie, communicatie en commercie en dit advies schriftelijk vast te leggen en te onderbouwen. § De bachelor is in staat beleid te ontwikkelen op het gebied van organisatie, communicatie en commercie. Het bachelortraject is opgebouwd in delen waarin per jaar ook een praktijkcomponent is opgenomen, dit waarborgt in eerste instantie de aansluiting met het vooropleidingniveau van de student en bereidt de student in 3 stappen voor op een steeds complexere beroepspraktijk. Oordeelsvorming § De bachelor verwerft zelfstandig noodzakelijke informatie om oplossingen en adviezen te kunnen onderbouwen. § De bachelor is in staat de verworven informatie te structureren en te interpreteren en te toetsen aan bedrijfsmatige, commerciële, maar ook sociaal maatschappelijke en ethische aspecten. Communicatie § De bachelor is in staat in een zakelijke setting in het Nederlands en Engels (en bij de richting Vreemd talen ook in het Frans, Duits of Spaans) in de juiste toonzetting te communiceren met verschillende doelgroepen.


Leervaardigheden § De bachelor is in staat tot het begrijpend lezen van zakelijke teksten in het Nederlands en Engels (en bij de richting (Vreemde talen ook in het Frans, Duits of Spaans). § De bachelor communiceert op basis van begrip en respect met personen, zodanig dat een constructieve, synergetische samenwerking kan volgen. § De bachelor is in staat tot het zowel individueel als in teamverband uitvoeren van theoretische en praktische relevante opdrachten. § De bachelor reflecteert kritisch op het eigen persoonlijk handelen en de daaruit voortvloeiende resultaten/ effecten, verantwoordt gemaakte keuzen, en stuurt zelfstandig de eigen competentieontwikkeling en het bijbehorende leerproces. In bijlage 1 van de Onderwijs- en examenregeling wordt de relatie tussen de competenties, de eindkwalificaties en het programma in een tabel vormgegeven. In deze tabel wordt het competentiegebied aangeduid, met de daaraan gerelateerde competentieprofielen en indicatoren waarop gemeten wordt. De tabel is opgesteld voor alle drie de studiejaren en geeft een helder beeld van op welk moment binnen de studie de student welke vaardigheid op welk niveau moet bezitten. De opbouw naar het uiteindelijke vereiste niveau van de eindkwalificaties komt hierin helder naar voren. Het uiteindelijke niveau zoals dat is omschreven is vergelijkbaar met het niveau zoals in Dublin-descriptoren is opgenomen. Oordeel Het auditteam komt tot een voldoende als beoordeling. Dit oordeel wordt door het auditteam met de volgende constateringen gemotiveerd: § Het auditteam heeft geconstateerd dat de eindkwalificaties voldoen aan het niveau zoals dat in de Dublin-descriptoren is omschreven.


Facet 1.3. Oriëntatie hbo Criteria Het facet ‘oriëntatie hbo’ is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: • Zijn de eindkwalificaties van de opleiding mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties? • Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in het relevante beroepenveld waarvoor de betreffende opleiding vereist of dienstig is? Bevindingen Om te komen tot inzicht in de wijze waarop en de mate waarin de opleiding voldoet aan de criteria van dit facet zijn er gesprekken gehouden met het management van het instituut, de manager opleidingen en de landelijk vakcoördinatoren. Er zijn in aanvulling en ter verificatie de volgende documenten ingezien: § De management review; § De onderwijs- en examenregeling § De studiegids en modulewijzers; en § Onderzoeksrapport Ontwikkelingen in kantoororganisaties. De eindkwalificaties zijn opgesteld in samenspraak met een brede vertegenwoordiging van het werkveld. De opleiding is opgezet naar aanleiding van signalen uit het werkveld dat er een bepaald beroepsprofiel ontbrak in de markt. Om dit “gat in de markt” te vullen, is in samenspraak met de onder facet 1.1. genoemde partijen een nieuw beroepsprofiel en tevens opleidingsprofiel opgesteld. Het opleidingsprofiel is een eenop-een-uitwerking van het beroepsprofiel. Met als enige verschil dat het beroepsprofiel is gebaseerd op de ervaren beroepsbeoefenaar en het opleidingsprofiel is gebaseerd op de beginnende beroepsbeoefenaar. Dit blijkt duidelijk uit bestudering van de studiegids, de Onderwijs- en examenregeling en het document “Ontwikkelingen in kantoororganisaties”. Oordeel Het auditteam komt tot een voldoende als beoordeling. Dit oordeel wordt door het auditteam met de volgende constateringen gemotiveerd: § Het feit dat de eindkwalificaties van de opleiding zijn opgesteld als uitwerking van het beroepsprofiel. § Het feit dat het beroepsprofiel is opgesteld na een diepgaand onderzoek (dat periodiek wordt uitgevoerd) waarbij een relevante vertegenwoordiging van het beroepenveld betrokken is. § Er is geconstateerd dat het eindniveau is afgestemd op het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar.


SAMENVATTEND OORDEEL “DOELSTELLING OPLEIDING”: Het auditteam komt tot een voldoende als beoordeling op het onderwerp “doelstelling opleiding”. Dit oordeel wordt door het auditteam met de volgende constateringen gemotiveerd: § Alle onderliggende facetten zijn als voldoende door het auditteam beoordeeld. § Het auditteam heeft geconstateerd dat het opleidingsprofiel is afgeleid van het beroepsprofiel dat is opgesteld na onderzoek van de gesignaleerde behoefte in de markt. § Het auditteam heeft geconstateerd dat een relevante vertegenwoordiging van het werkveld betrokken is geweest bij het onderzoek en het opstellen van het beroepsprofiel. § Het niveau van de eindkwalificaties is aantoonbaar afgestemd op het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar.


Onderwerp 2: Programma Dit onderwerp kent acht facetten: 1.eisen hbo; 2. relatie tussen doelstellingen en inhoud; 3. samenhang programma; 4. studielast; 5. instroom; 6. duur; 7. afstemming tussen vormgeving en inhoud; 8. beoordeling en toetsing.

Facet 2.1. Eisen hbo Criteria Het facet ‘eisen HBO’ is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: • Vindt kennisontwikkeling van studenten plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontwikkeld studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek? • Heeft het programma aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline? • Waarborgt het programma de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft het aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk? Bevindingen Om te komen tot inzicht in de wijze waarop en de mate waarin de opleiding voldoet aan de criteria van dit facet zijn er gesprekken gehouden met het management van het instituut, de manager opleidingen, landelijke vakcoördinatoren en docenten. Er zijn in aanvulling en ter verificatie de volgende documenten ingezien: § De management review; § De onderwijs- en examenregeling § De studiegids en modulewijzers Ten behoeve van de beoordeling van de vakliteratuur heeft de werkvelddeskundige de boekenlijsten en readers bekeken. De boekenlijsten bevatten volgens de werkvelddeskundige up-to-date vakliteratuur die relevant is voor de opleiding. De readers worden door de opleiding zelf samengesteld. De opleiding heeft enkele abonnementen afgesloten op vakbladen en stelt deze ter beschikking aan de studenten. Deze vakbladen zijn: § Adformatie; § Management Support; § Tijdschrift voor Marketing; en § Sales Management. Het opleidingsprogramma is opgesteld naar aanleiding van actuele ontwikkelingen in het vakgebied. Deze ontwikkelingen houden in dat er behoefte is aan werknemers die op commercieel en communicatief gebied brede kennis bezitten en de managementvaardigheden bezitten om deze kennis in de praktijk te brengen en anderen hierin te begeleiden en te sturen. De opleiding kent modules uit de vakgebieden Nederlands, Moderne vreemde talen, Informatica, Management, Marketing en Communicatie, Commercie en Bedrijfskunde. Het eerste studiejaar volgen alle studenten hetzelfde programma. In het derde jaar vindt een beperkte differentiatie plaats. De student kiest uit drie afstudeerrichtingen, te weten International business & languages, Communicatie en organisatie of Commercie en marketing. Iedere afstudeerrichting kent een of meer kernvakken, dit zijn respectievelijk een verdieping van de tweede vreemde taal en een uitgebreide module Internationale aspecten, een verdieping in evenementenorganisatie en een verdieping in Marketing en E-commerce.


Iedere twee jaar wordt het programma tegen het licht gehouden en daar waar nodig aangepast aan de ontwikkelingen in het vakgebied. Deze tweejaarlijkse herziening van het programma is gewoonte binnen het instituut Schoevers en vindt bij alle opleidingsprogramma’s plaats. De ontwikkeling van beroepsvaardigheden staat centraal in het onderwijs binnen Schoevers. Oriëntatie op en vorming ten behoeve van het latere beroep spelen een grote rol in de opleidingen. In elke module worden relaties naar de beroepspraktijk gelegd met behulp van cases, rollenspelen, praktijkopdrachten, simulaties en dergelijke. Daarnaast bevatten alle studiejaren specifieke beroepsvormingsonderdelen. In het propedeusejaar vinden er bedrijfssimulatie-dagen plaats. Hiermee worden de modules uit de opleiding op praktische wijze geïntegreerd waardoor de student de beroepsrelevantie van de gehele opleiding onderkent en relaties kan leggen tussen de modules onderling. Het eerste jaar wordt afgesloten met een oriëntatiestage. In het tweede jaar werkt de student in modules als projectmanagement en evenementenorganisatie aan de voorbereiding van een project dat in de projectweek gerealiseerd moet worden. Het tweede jaar wordt afgesloten met een tweede oriëntatiestage. Het derde jaar doorloopt de student nog twee maal een uitgebreide stage, van 14 respectievelijk 16 weken. De achtergrond van de beide stages dient verschillend te zijn. Een van de stageperiodes dient een meer organisatorisch, communicatieve insteek te hebben, de andere een meer commerciële. Hiermee wordt gewaarborgd dat beide aspecten voldoende aandacht krijgen in het curriculum. De opleiding wordt in het derde jaar afgesloten met een afstudeeropdracht. Het doel van de afstudeeropdracht is de uitvoering van een project of onderzoek dat gericht is op een reële probleem- of vraagstelling van een externe opdrachtgever. Naast de uitvoering dient de student zich ook bezig te houden met terugkoppeling naar vakliteratuur. De mogelijkheid bestaat om de afstudeeropdracht op de werkplek bij de opdrachtgever uit te voeren. Oordeel Het auditteam komt tot een voldoende als beoordeling. Dit oordeel wordt door het auditteam met de volgende constateringen gemotiveerd: § De opleiding maakt gebruik van een up-to-date literatuurlijst. Daar waar nodig ontwikkelt de opleiding zelf aanvullende readers. § Er zijn relevante vakbladen die de studenten ter beschikking worden gesteld. § Er vindt gedurende de gehele studie interactie plaats met de beroepspraktijk. § De opleiding is opgezet naar aanleiding van ontwikkelingen in het werkveld. De ontwikkelingen in het werkveld worden bijgehouden en tweejaarlijks wordt het programma volgens “Schoeversgebruik” hierop aangepast.


Facet 2.2. Relatie tussen doelstelling en inhoud programma Criteria Het facet ‘relatie tussen doelstelling en inhoud programma’ is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: • Is het programma een adequate concretisering van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen? • Zijn de eindkwalificaties adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma? • Biedt de inhoud van het programma studenten de mogelijkheid om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken? Bevindingen Om te komen tot inzicht in de wijze waarop en de mate waarin de opleiding voldoet aan de criteria van dit facet zijn er gesprekken gehouden met het management van het instituut, de manager opleidingen, landelijke vakcoördinatoren en docenten. Er zijn in aanvulling en ter verificatie de volgende documenten ingezien: § De management review; § De studiegids en modulewijzers De relatie tussen de doelstellingen en het programma is omschreven in de studiegids. Hierin is een tabel opgenomen die het verband legt tussen de competentiegebieden, de competentieprofielen en de indicatoren verdeeld per studiejaar. Met de indicatoren wordt bedoeld de wijze waarop de studenten moeten aantonen bepaalde leerdoelen gehaald te hebben. Bijvoorbeeld door het uitvoeren van een bepaald onderzoek of het inleveren van een verslag. Van de competentieprofielen zijn voor iedere module specifieke leerdoelen afgeleid. Deze gedifferentieerde opbouw maakt het mogelijk om leerdoelen en eindtermen op moduleniveau te toetsen aan de algemene kwalificaties en het beroepsprofiel. Ook maakt dit het mogelijk om lacunes en overlap in het onderwijsprogramma te identificeren, om de kwaliteit te bewaken en om een optimale afstemming tussen de individuele programmaonderdelen tot stand te brengen. De specifieke leerdoelen voor een module zijn bij de beschrijving van de desbetreffende module in de modulewijzers opgenomen. De modulewijzer omschrijft het vak, de inhoud van het vak en de eindtermen waaraan de student moet voldoen. Deze eindtermen zijn afgeleid van de eindkwalificaties zoals die in het onderwerp “doelstellingen” zijn omschreven. In de modulewijzer is tevens een overzicht opgenomen waarin de leerdoelen die de ontwikkeling van de competenties moeten garanderen zijn weergegeven met daaraan gerelateerd de credits die de studiebelasting aangeven. De omschrijving van de vakken en de eindtermen die daaraan zijn gerelateerd geven het niveau, de oriëntatie en de domeinspecifieke eisen weer. Deze zijn helder omschreven en vormen een concrete vertaling van de geformuleerde eindkwalificaties. Na bestudering door het auditteam blijken de vakken en de eindtermen die omschreven zijn in de modulewijzers alle eindkwalificaties te omvatten. Met het volgen van het programma zoals dat in de modulewijzers is omschreven, moet de student volgens het auditteam in staat zijn de eindkwalificaties te bereiken.


Oordeel Het auditteam komt tot een voldoende als beoordeling. Dit oordeel wordt door het auditteam met de volgende constateringen gemotiveerd: § Het programma is een adequate vertaling van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen zoals blijkt uit bestudering van de modulewijzers waarin het programma, de inhoud en de leerdoelen in vorm van eindtermen zijn omschreven. § Het programma waarborgt door de samenhang en de opzet dat de studenten in staat worden gesteld om aan de eindkwalificaties te kunnen voldoen.


Facet 2.3. Samenhang programma Criterium Het facet ‘samenhang programma’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: • Is het studieprogramma inhoudelijk samenhangend? Bevindingen Om te komen tot inzicht in de wijze waarop en de mate waarin de opleiding voldoet aan de criteria van dit facet zijn er gesprekken gehouden met het management van het instituut, de manager opleidingen, studenten en de landelijk vakcoördinatoren. Er zijn in aanvulling en ter verificatie de volgende documenten ingezien: § De management review; § De onderwijs- en examenregeling § De studiegids en modulewijzers In de onderwijs- en examenregeling zijn de onderwijsuitgangspunten opgenomen van de opleiding. Eén hiervan gaat in op de integratie van de verschillende modules om tot een samenhang binnen het programma te komen. Hierover wordt geschreven: “De inhoud van het onderwijs kenmerkt zich door integratie van de leerstof uit verschillende vakgebieden. Door de relaties tussen de verschillende vakgebieden te belichten, leren studenten problemen oplossen waarbij meer disciplines van belang zijn. Dit bereidt hen voor op het bedrijfsleven, waarin zij met problemen te maken kunnen krijgen die kennis en vaardigheden uit verschillende vakgebieden vergen.” De relatie tussen de verschillende modules is aangegeven in de modulewijzers. In elke modulewijzer staat omschreven met welk(e) andere module(s) een relatie bestaat. Het auditteam heeft gesproken met hbo-bachelor studenten uit diverse studiejaren. Tevens zijn er andere studenten die een opleiding binnen het instituut volgen geïnterviewd. De namen van de studenten, het studiejaar waarin zij zich bevinden en de studie die zij volgen zijn opgenomen in bijlage 2. In de gesprekken met deze studenten geven zij aan dat zij de samenhang binnen het programma van één jaar goed herkennen. De samenhang tussen de opeenvolgende jaren is minder goed. Het tweede jaar zou veel overlap vertonen met het eerste jaar. Bij de uitvoering van het hbo-bachelor programma kan dit als aandachtspunt meegenomen worden. Oordeel Het auditteam komt tot een voldoende als beoordeling. Dit oordeel wordt door het auditteam met de volgende constateringen gemotiveerd: § In het programma, dat is omschreven in de modulewijzers, is helder aangegeven tussen welke vakken een relatie ligt. Er is nagedacht over de relatie tussen de verschillende vakken. De integratie tussen de verschillende vakken is helder uitgewerkt in het programma.


Facet 2.4. Studielast Criterium Het facet ‘studielast’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: • Is het programma studeerbaar doordat studievoortgang belemmerende factoren zoveel mogelijk worden weggenomen? Bevindingen Om te komen tot inzicht in de wijze waarop en de mate waarin de opleiding voldoet aan de criteria van dit facet zijn er gesprekken gehouden met het management van het instituut, de manager opleidingen, studenten en de landelijk vakcoördinatoren. Er zijn in aanvulling en ter verificatie de volgende documenten ingezien: § de management review; § credits + urenoverzichten 1e, 2 en 3e jaar; (zie bijlage 4) § de onderwijs- en examenregeling § en modulewijzers. In de modulewijzers is een omschrijving van de studiebelasting opgenomen. Hierin staat beschreven hoeveel uur de student zou moeten besteden per submodule. De studiebelasting is verdeeld in hoor- en werkcolleges en zelfstudie-uren. In de zelfstudie-uren zijn tevens de uren opgenomen voor de voorbereiding en het maken van tentamens. Schoevers biedt het studieprogramma in versneld tempo aan. In plaats van de reguliere 60 credits per studiejaar behaalt de student 80 credits per studiejaar, waardoor de student in staat is de studie in 3 jaar af te ronden. De versnelling in het studieprogramma wordt gerealiseerd door een gestructureerd onderwijsaanbod dat gekenmerkt wordt door: veel contacturen; een relatief lang studiejaar (aanvang 3e week augustus, einde 1e week juli); regulier ingeroosterde tutoruren; kleine groepen (van studenten die tijdens de tutoruren gezamenlijk begeleiding krijgen); een adequaat systeem van studiebegeleiding (zie ook facet 4.2 studiebegeleiding). Studenten worden van meet af aan geconfronteerd met een systeem van “deadline=deadline!” Bovendien wordt met name in het eerste jaar door presentieregistratie gestimuleerd de contacturen bij te wonen. Opvallende afwezigheid wordt zo snel mogelijk geconstateerd, waarna de mentor contact zoekt met de student en bespreekt hoe studievertraging voorkomen kan worden. Volgens de credits- + urentabellen is het aantal contacturen in het eerste jaar 23 uur per week gedurende 28 lesweken. In het tweede jaar is het aantal contacturen 21 uur per week gedurende 28 lesweken. In het derde jaar lopen de studenten twee lange stages van respectievelijk 14 en 16 weken. Daarnaast volgen zij nog een beperkt aantal theoriemodules en wordt gewerkt aan de afstudeeropdracht. Het aantal contacturen ligt daarmee aanzienlijk hoger dan bij reguliere hbo-opleidingen. Uit de omschrijving van het programma blijkt dat de studielast evenredig is verdeeld over de studie. De studenten geven aan dat de studiebelasting niet te hoog ligt ondanks het feit dat ze een versneld traject doorlopen en er in de drie jaar waarin de opleiding wordt aangeboden evenveel studie-uren besteed moeten worden als in een regulier traject van vier jaar. Tijdens de toelatingsgesprekken die met de studenten worden gehouden worden zij expliciet gewezen op het verhoogde studietempo en de daarmee gepaard gaande hogere studiedruk. Kenmerkend voor Schoevers is de kleinschaligheid. Mede hierdoor krijgen de studenten op de Hogeschool Schoevers veel persoonlijke begeleiding.


Om inzicht te krijgen in de visie van de opleiding met betrekking tot de begeleiding en ondersteuning van de student heeft het auditteam tijdens de gesprekken met het management en de docenten van de opleiding de stelling geponeerd: “Koesteren versus doodknuffelen?” Met andere woorden: worden de studenten door overmatige ondersteuning (in de vorm van persoonlijke begeleiding en het grote aantal contacturen) wel voldoende zelfstandig? De opleiding gaat uit van het onderwijsprincipe dat je de student steeds meer moet loslaten. In de beginperiode vindt er veel begeleiding plaats en deze wordt gedurende de studie geleidelijk aan minder. Aan het einde van de studie moet de student zelfstandig kunnen opereren. De uitvoering van dit principe is succesvol zoals blijkt uit de resultaten van de opleiding. Het uitvalspercentage is slechts 2%! Het slagingspercentage binnen het instituut ligt op minimaal 80%. Deze resultaten zijn een bevestiging van het concept van Schoevers. Oordeel Het auditteam komt tot een voldoende als beoordeling. Dit oordeel wordt door het auditteam met de volgende constateringen gemotiveerd: § Het auditteam heeft geconstateerd dat de studiebelasting evenredig verdeeld is over het programma. § In de programmabeschrijving is helder aangegeven hoeveel studiebelasting voor de verschillende vakken gereserveerd dient te worden. § De uitstekende rendementen van de Hogeschool bevestigen dat het concept van afbouwende begeleiding werkt.


Facet 2.5. Instroom Criterium Het facet ‘instroom’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: • Sluit het programma qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: vwo, havo, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit een toelatingsonderzoek? Bevindingen Om te komen tot inzicht in de wijze waarop en de mate waarin de opleiding voldoet aan de criteria van dit facet zijn er gesprekken gehouden met het management van het instituut, de manager opleidingen, studenten en de landelijk vakcoördinatoren. Er zijn in aanvulling en ter verificatie de volgende documenten ingezien: § de management review; § de onderwijs- en examenregeling § en modulewijzers § de brochure Hogeschool Schoevers 2004/2005 Om tot een oordeel op dit facet te komen, zijn er twee onderwerpen onderzocht. Zowel het wervings- en voorlichtingsbeleid is besproken als ook de aansluiting van de opleiding op vooropleidingen. Wat betreft het wervings- en voorlichtingsbeleid is uit de gesprekken helder geworden dat Schoevers uitstekend weet welke markt zij moet bespelen. De nieuwe algemeen directeur heeft op commercieel gebied Schoevers weer op de kaart gezet. Voorheen ging het instituut ervan uit dat de naam Schoevers voldoende was om voldoende instroom te genereren. Reclame of extra voorlichting werden niet als wervingsinstrumenten gebruikt. Inmiddels timmert Schoevers behoorlijk aan de weg en heeft het een helder beeld welke markten te bespelen en welke methoden daartoe te gebruiken. Doordat het instituut geen gesubsidieerde instelling is en de opleidingen dus volledig betaald moeten worden door de ouders van de studenten of de studenten zelf, moet de opleiding zich profileren ten opzichte van de wel gesubsidieerde instellingen. Dit doet zij door te adverteren met een 100%-baangarantie, die realiseerbaar is door de samenwerking met een uitzendbureau, en met korte studietijden (waarvan de opleiding Commercieel/ Communicatiemanagement een sprekend voorbeeld is). Samengevat is het doel van de instelling: een hoge kwaliteit en een gegarandeerd resultaat in een korte tijd. Op de verschillende vestigingen van het instituut geven de studenten aan dat er slechts in beperkte mate informatievoorziening heeft plaatsgevonden met betrekking tot de recent gestarte hbo-bacheloropleiding Commercieel/Communicatiemanagement. Volgens het auditteam is er meer promotie en informatievoorziening nodig om meer studenten te stimuleren deze studie te gaan volgen. Er is in de documentatie weinig opgenomen met betrekking tot de wijze waarop de opleiding inspeelt op het niveau van instromende studenten. De in september gestarte studenten zijn allen afkomstig van opleidingen die binnen het Schoevers-instituut worden gegeven. Ook kan het auditteam zich voorstellen dat de hoge mate van begeleiding in de eerste periode van de studie zodanig is ingericht dat de overstap soepel verloopt. Als basisniveau voor de hbo-opleiding wordt havo of vwo gehanteerd. Wanneer je de Schoevers kort-hbo opleiding Officemanagement, Marketingmanagement of Accountmangement hebt afgerond, is instroom in het 3e jaar van het bachelortraject mogelijk. Het instituut heeft vaste contacten met ROC‘s en instellingen voor voortgezet onderwijs. Tevens biedt het instituut zelf mbo-opleidingen aan. Hogeschool Schoevers biedt naast de hbo-bachelor opleiding commercieel/ Communicatie-management die in dit rapport wordt beoordeeld ook kort-hbo opleidingen aan. De ervaring die is opgedaan met deze trajecten wordt, zo geeft het management aan tijdens de gesprekken, gebruikt bij de uitvoering van de


bachelor opleiding. Een voorbeeld dat van toepassing is op dit onderwerp is de aansluiting van de mbo opleidingen op de hbo opleidingen. Er is in 2003, (nog voor de start van de hbo-bachelor opleiding) een inventarisatie geweest van de problemen bij de aansluiting van de ROC-opleiding directiesecretaresse/managementassistent op het 2e jaar van de Schoevers kort-hbo opleiding Accountmanagement of Officemanagement. Er zijn hierbij deficiënties geanalyseerd en er is naar aanleiding van deze analyse een onderzoek gestart naar de toegevoegde waarde van een speciaal programma, waarbij de deficiënties opgelost kunnen worden. Het is het auditteam niet bekend of dit programma daadwerkelijk vorm heeft gekregen en of dit wordt toegepast bij de hbo-bachelor opleiding. In ieder geval kan geconstateerd worden dat Schoevers bekend is met deze deficiënties. Oordeel Het auditteam komt tot een voldoende als beoordeling. Dit oordeel wordt door het auditteam met de volgende constateringen gemotiveerd: § Het instituut heeft een grote stap gemaakt in het wervings- en voorlichtingsbeleid. Hiermee zal een grotere instroom gegenereerd worden en de toekomst van de opleiding en het instituut worden gewaarborgd. § Er is weinig maar vooralsnog voldoende rekening gehouden met afstemming van de hbo-studie op het niveau van de instromende studenten.


Facet 2.6. Duur Criterium Het facet ‘duur’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: • Voldoet de opleiding aan de formele eisen m.b.t. de omvang van het opleidingsprogramma van 240 ECTS-studiepunten? Bevindingen Het volgende document is ingezien. § De onderwijs- en examenregeling Het programma is onderverdeeld in 240 ECTS. Deze punten zijn evenredig over de drie jaren verdeeld, er dienen dus 80 ECTS studiepunten door de student per jaar te worden behaald. In de programmaomschrijving is opgenomen hoeveel punten er per vak dienen te worden gehaald. De ECTSpunten worden in de programmaomschrijving credits genoemd en representeren 28 studiebelastinguren (evenals bij reguliere bachelor opleidingstrajecten). Het feit dat er in drie jaren evenveel studie-uren besteed moeten worden aan de studie als bij reguliere opleidingen in vier jaar betekent dat de student kiest voor een hogere werkdruk en minder vrije tijd. Bij intakegesprekken wordt de student hier expliciet op gewezen. Oordeel Het auditteam komt tot een voldoende als beoordeling. Dit oordeel wordt door het auditteam met de volgende constateringen gemotiveerd: § De opleiding voldoet aan de formele eisen m.b.t. de omvang van het opleidingsprogramma.


Facet 2.7. Afstemming tussen vormgeving en inhoud Criteria Het facet ‘afstemming tussen vormgeving en inhoud’ is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAOcriteria: • Is het didactisch concept in lijn met de doelstellingen? • Sluiten de werkvormen aan bij het didactisch concept? Bevindingen Om te komen tot inzicht in de wijze waarop en de mate waarin de opleiding voldoet aan de criteria van dit facet zijn er gesprekken gehouden met het management van het instituut, de manager opleidingen en de landelijk vakcoördinatoren. Er zijn in aanvulling en ter verificatie de volgende documenten ingezien: § De studiegids § De onderwijs- en examenregeling. Om aan te geven hoe het didactische concept in lijn is met de doelstellinge n staat hieronder een samenvatting van de doelstelling van de opleiding. In de omschrijving van het didactische concept, in de vorm van de uitgangspunten is duidelijk omschreven hoe de doelstellingen zijn uitgewerkt. De doelstelling van de opleiding luidt: essentiële kennis, vaardigheden en inzichten aan te brengen op het gebied van Commercieel/ Communicatiemanagement, een gedegen voorbereiding op de beroepspraktijk en voorbereiding op een verdere studieloopbaan, met het recht op toegang tot de relevante masteropleidingen. In de opleiding Commercieel/ Communicatiemanagement komt het didactische concept in de volgende onderwijsuitgangspunten naar voren: §

Praktijkgericht onderwijs. De opleidingen van Schoevers staan bekend om hun hoge mate van beroepsgerichtheid. Door onder meer praktische opdrachten, projecten en stages staat het onderwijs van Hogeschool Schoevers dicht bij de praktijk van het moderne bedrijfsleven.

§

Integratie. De inhoud van het onderwijs kenmerkt zich door integratie van de leerstof uit verschillende vakgebieden. Door de relaties tussen de verschillende vakgebieden te belichten, leren studenten problemen oplossen waarbij meer disciplines van belang zijn. Dit bereidt hen voor op het bedrijfsleven, waarin zij met problemen te maken kunnen krijgen die kennis en vaardigheden uit verschillende vakgebieden vergen.

§

De student staat centraal. Het leerproces van de student staat in de opleiding centraal: onderwijsprogramma’s, leermiddelen en activiteiten van de docent (werkvormen) zijn hierop ontworpen. Zo wordt er veel aandacht geschonken aan individuele begeleiding van de student.

§

Eigen verantwoordelijkheid. Het onderwijs is erop gericht de student steeds meer verantwoordelijkheid te laten nemen voor zijn eigen leerproces, teneinde de student voor de praktijk toe te rusten met een adequate beroeps- en werkhouding.

§

Adequate beroepshouding. Voor het verkrijgen van een adequate beroeps- en werkhouding wordt er veel aandacht besteed aan de sociale kant van leren en werken. De sociale kant van werken wordt belicht door werkvormen waarbij samenwerking, teamvorming en werkverdeling van belang zijn.

§

Life-long-learning. De snelle ontwikkelingen in het bedrijfsleven maken het nodig voortdurend bij te leren. Schoevers leert de student daarom om flexibel te zijn, waardoor de student makkelijk kan inspelen op wisselende omstandigheden. Ook ontwikkelt de student probleemoplossend vermogen en kan hij zelfstandig zijn eigen kennis en kunde bijhouden en leert hij om zijn eigen leerproces te kunnen plannen, sturen en bewaken.


Oordeel Het auditteam komt tot een voldoende als beoordeling. Dit oordeel wordt door het auditteam met de volgende constateringen gemotiveerd: § De onderwijsuitgangspunten omschrijven de wijze waarop de opleiding invulling geeft aan het didactische concept en hoe dit is afgestemd op de doelstelling van de opleiding. Dit gebeurt op een adequate wijze.


Facet 2.8. Beoordeling en toetsing Criterium Het facet ‘beoordeling en toetsing’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: • Wordt door de beoordelingen, toetsingen en examens adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd? Bevindingen Om te komen tot inzicht in de wijze waarop en de mate waarin de opleiding voldoet aan de criteria van dit facet zijn er gesprekken gehouden met het management van het instituut, de manager opleidingen, een projectleider van CITO, studenten en de landelijk vakcoördinatoren. Er zijn in aanvulling en ter verificatie de volgende documenten ingezien: § De onderwijs- en examenregeling. § De tentamenprogrammering § Raamovereenkomst Schoevers CITO § Jaarcontract Schoevers CITO § Examenreglement § Constructiewijzers tentamens Schoevers Opleidingen Aan het einde van elke module vindt toetsing plaats. Er zijn verschillende wijzen waarop toetsing plaatsvindt. De wijze van toetsing hangt af van de werkvorm van de desbetreffende module. Voor theoretische onderdelen wordt in het algemeen een schriftelijke toets met open of multiple-choice vragen toegepast. De meeste praktijkvakken worden separaat getoetst door praktische opdrachten en/ of het samenstellen van een portfolio of het houden van een mondelinge presentatie. Projectgroepen worden eveneens apart beoordeeld door middel van een schriftelijk verslag en/ of mondelinge presentatie. In de tentamenprogrammering staan de tentamenperiodes vermeld en staat vermeld op welke wijze een module wordt afgesloten en hoe deze wordt beoordeeld, zodat ook voor de studenten helder is volgens welke criteria zij beoordeeld worden. Tentamens die in de tentamenperiodes worden afgenomen, worden ontwikkeld in samenwerking met de CITO-groep. In het examenreglement staan de regels en procedures die Schoevers hanteert bij het corrigeren van tentamens, bij het bekendmaken van de resultaten en het doen van hertentamens. De vakcoördinator waarborgt met zijn validering dat er op relevante leerdoelen wordt beoordeeld. Bij het opstellen van een tentamen wordt de “constructiewijzer tentamens Schoevers Opleidingen 20042005” gehanteerd. Hierin staat een aantal richtlijnen en aandachtspunten waar aan gedacht moet worden bij het opstellen van de tentamens. Deze werkwijze garandeert de hoge kwaliteit van de toetsen zoals die door het auditteam is geconstateerd na beoordeling van tentamens. Oordeel Het auditteam komt tot een goed als beoordeling. Dit oordeel wordt door het auditteam met de volgende constateringen gemotiveerd: § Er zijn goede richtlijnen omschreven waaraan gedacht moet worden bij het opstellen van de tentamens. § Er wordt gebruik gemaakt van de diensten van CITO, deze organisatie is gespecialiseerd in het opstellen en beoordelen van toetsen. § De vakcoördinator valideert de tentamens en beoordeelt daarbij of ze in voldoende mate de leerdoelen beoordelen.


SAMENVATTEND OORDEEL “PROGRAMMA”: Het auditteam komt tot een voldoende als beoordeling. Dit oordeel wordt door het auditteam met de volgende constateringen gemotiveerd: § Op alle onderliggende facetten wordt er voldoende of goed gescoord. § Het programma is inhoudelijk afgestemd op de doelstellingen die worden beoogd. § Het programma is didactisch zo vormgegeven dat het de studenten de gelegenheid biedt de eindkwalificaties te behalen. § De beoordelingsvormen die de opleiding gebruikt, zijn zo samengesteld dat er op een adequate wijze wordt beoordeeld of de student de leerdoelen heeft behaald of niet. § Het onderwijsprogramma is inhoudelijk samenhangend. § De studielast wordt niet als te hoog ervaren door de studenten. § De resultaten bewijzen dat het programma de studenten voldoende de mogelijkheid biedt tot het behalen van de eindkwalificaties.


Onderwerp 3: Inzet van personeel Het derde onderwerp bestaat uit drie facetten: 1. eisen hbo; 2. kwantiteit personeel; 3. kwaliteit personeel.

Facet 3.1. Eisen hbo Criterium Het facet ‘eisen hbo’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: • Wordt het onderwijs voor een belangrijk deel verzorgd door personeel dat een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk? Bevindingen Om te komen tot inzicht in de wijze waarop en de mate waarin de opleiding voldoet aan de criteria van dit facet zijn er gesprekken gehouden met het management van de opleiding, de HR-manager, managers van de vestigingen, docenten en studenten. Er zijn in aanvulling en ter verificatie de volgende documenten ingezien: § De zelfevaluatie; § HR-plan 2005; § CAO Instituut Schoevers B.V. Algemeen, docenten deel 1; § Beoordelingsgesprekken en functioneringsgesprekken binnen Instituut Schoevers B.V.; en § Instituut Schoevers B.V. Beoordelingsformulier. Binnen het instituut Schoevers heeft er het afgelopen jaar een aanzienlijke verandering in het personeelsbeleid plaatsgevonden. Over het algemeen geldt binnen de onderwijs-CAO dat het aantal functioneringsjaren binnen een organisatie bepalend is voor de rechten die men toegekend krijgt. De vergrijzing en het grote aantal functioneringsjaren van het personeelsbestand zorgt binnen veel opleidingsinstellingen voor grote problemen. Deze problemen manifesteren zich erin dat oudere docenten minder flexibel “hun lessen” aanpassen aan nieuwe programma’s, maar belangrijker nog is het feit dat oudere docenten duurder zijn dan jongere docenten. Dit drukt logischerwijs extra op de begroting van de instelling. Hierdoor wordt de flexibiliteit in het personeelsbeleid beperkt. Zo ook voorheen bij Schoevers. Een van de genomen maatregelen is gericht op het verkrijgen van een grotere flexibiliteit in het personeelsbestand. Hiertoe was er een wijziging in de CAO nodig die het instituut het recht geeft om medewerkers te selecteren op hun kwaliteiten. Er wordt een groep van kerndocenten geformeerd die geselecteerd zijn op hun kwaliteit. Om objectief aan te kunnen geven wie tot deze groep behoren, is er behoefte aan een nieuw beoordelingssysteem. Dit beoordelingssysteem was op het moment van de audit op 4 november 2004 voor 80% gereed. Het doel van dit beoordelingssysteem is, zoals eerder omschreven, een selectie te kunnen maken binnen het personeel op kwaliteit. Hiertoe zijn er functieprofielen omschreven en worden er functionerings- en beoordelingsgesprekken gehouden. Tijdens de gesprekken met het management wordt aangegeven dat er hoge criteria liggen voor het personeel. Onder andere behoren tot deze criteria de mate waarin het personeel de verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk, de relevante werkervaring van het personeel en in het algemeen de relatie die het personeel heeft met de beroepspraktijk. Nog meer dan de reguliere opleidingen moeten de opleidingen van Schoevers van bijzonder hoge kwaliteit zijn om hun naam hoog te houden om daarmee hun positie in de markt te behouden. Hiertoe is een hoge kwaliteit van het docerend personeel en de dienstverlenende instelling van deze docenten van cruciaal belang. Tijdens gesprekken met de docenten wordt duidelijk dat een groot deel van de docenten naast hun aanstelling als docent ook in het beroepenveld nog een aanstelling of een eigen bedrijf heeft, overigens is dit conform het personeelsbeleid van de instelling. De CV’s van de docenten zijn door het auditteam ingezien en vergeleken met de criteria die het instituut aan de docenten stelt, tevens heeft de werkvelddeskundige met zijn expertise en ervaring gekeken naar de CV’s, daaruit is gebleken dat de docenten capabel zijn voor het doceren van de opleiding.


Overigens worden docenten in studentenevaluaties jaarlijks geëvalueerd door de studenten. Deze evaluaties worden door het management tijdens de beoordelingsgesprekken gebruikt. Docenten die niet naar verwachting presteren (lees: niet aan de door het instituut gestelde eisen voldoen), krijgen een persoonlijke en stringente begeleiding waarmee zij worden gestimuleerd beter te presteren. Wanneer dit niet blijkt te werken, gaat men over tot ontslag van de betreffende persoon. Het auditteam heeft in een aantal gevallen op grond van de beoordeling van dossiers kunnen constateren dat dit daadwerkelijk het geval is. Alle docenten van alle vestigingen komen 1 á 2 keer per jaar bij elkaar om ervaringen uit te wisselen. Hiernaast is er een digitaal bulletin-board waar alle docenten op staan, zodat gegevens eenvoudig te vinden zijn en de gezamenlijke kennis gedeeld kan worden. De opleiding heeft in het kader van internationalisering een permanente rol binnen de ESA. (ESA European Schools for Higher Education in Administration and Management) Docenten worden uitgenodigd te participeren bij vergaderingen en bijeenkomsten waarmee de betrokkenheid met internationale ontwikkelingen in het vakgebied wordt gestimuleerd. Er is binnen de organisatie nog geen goed relatiebeheerssysteem werkende. Het instituut heeft aangegeven hier op korte termijn aan te werken. Docenten hebben ieder voor zich een aanzienlijk netwerk. Echter er is nog geen systeem waarin docenten gebruik maken van elkaars netwerk. Docenten kunnen elkaar wel onderling via het digitale bulletin-board benaderen. Daarnaast is er duidelijk aangetoond dat er regelmatig contact is met het beroepenveld. Oordeel Het auditteam komt tot een goed als beoordeling. Dit oordeel wordt door het auditteam met de volgende constateringen gemotiveerd: § Doordat kwaliteit een kritische succes factor is voor het instituut worden er strenge selectiecriteria gehanteerd bij het aannemen van het personeel. § Wanneer een docent onder de verwachting presteert, wordt hij door middel van een persoonlijk begeleidingstraject gestimuleerd zijn prestaties te verbeteren. § De docenten hebben allemaal relevante ervaring in de beroepspraktijk en uit de CV’s van de docenten blijkt hun aanzienlijke ervaring. § Het instituut speelt een prominente rol binnen de ESA, (ESA European Schools for Higher Education in Administration and Management). § Het instituut heeft aangegeven op korte termijn te gaan werken aan het relatienetwerk.


Facet 3.2. Kwantiteit van het personeel Criterium Het facet ‘kwantiteit van het personeel’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: • Wordt er voldoende personeel ingezet om de opleiding met de gewenste kwaliteit te verzorgen? Bevindingen Om te komen tot inzicht in de wijze waarop en de mate waarin de opleiding voldoet aan de criteria van dit facet zijn er gesprekken gehouden met het management van de opleiding, de HR-manager, managers van de vestigingen, docenten en studenten. Er zijn in aanvulling en ter verificatie de volgende documenten ingezien: § De zelfevaluatie; § HR-plan 2005; § CAO Instituut Schoevers B.V. Algemeen, docenten deel 1; § Beoordelingsgesprekken en functioneringsgesprekken binnen Instituut Schoevers B.V.; en § Instituut Schoevers B.V. Beoordelingsformulier. Hogeschool Schoevers heeft een ander personeelsbeleid dan een reguliere hogeschool. De oorzaak van het verschil zit voornamelijk in het commerciële karakter van het instituut. Met de invoering van de nieuwe CAO krijgt Schoevers de mogelijkheid om een flexibeler personeelsbeleid te voeren. Wat in de praktijk betekent dat naar behoefte invulling wordt gegeven aan de personeelsformatie. Jaarlijks wordt de behoefte in het aantal te onderwijzen lesuren geanalyseerd. Vervolgens worden deze lesuren ten eerste voor zover mogelijk ingevuld door de kerngroep docenten en ten tweede via uurdocenten. Uurdocenten zijn docenten die slechts ingehuurd worden voor het geven van onderwijs en die geen taak hebben in bijvoorbeeld studiebegeleiding. Deze uurdocenten komen uit de “kaartenbak” van het instituut en zijn bekenden. Zij hebben eerder lesgegeven en worden op freelance basis met beperkte regelmaat ingehuurd. Er wordt uitsluitend gebruik gemaakt van docenten waar positieve ervaringen mee zijn opgedaan. Hierdoor wordt gegarandeerd dat de lessen met voldoende kwaliteit worden onderwezen. De uitgebreide kaartenbak van het instituut garandeert dat er altijd voldoende back-up is om invulling aan de lessen te geven. De unieke maatregel om de CAO aan te passen, waarvan het bijzonder is dat het management van de opleiding deze heeft bedongen bij de vakbonden, zorgt voor meer flexibiliteit binnen het personeelsbestand. Waar voorheen zeker problemen waren, en waar bij andere hogescholen zeker problemen zijn, met de vergrijzing van het personeelsbestand, heeft Schoevers zich middels deze maatregel positief weten te onderscheiden. Hogeschool Schoevers garandeert (zoals eerder omschreven) de studenten dat er geen uitval van lessen plaats vindt. Dit is zij verplicht aan de studenten (en ouders van de studenten) die tenslotte voor de opleiding betalen, ten einde haar marktpositie te kunnen waarmaken en behouden. De door de nieuwe CAO verkregen flexibiliteit geeft de hogeschool meer dan voorheen hiertoe de ruimte. Oordeel Het auditteam komt tot een goed als beoordeling. Dit oordeel wordt door het auditteam met de volgende constateringen gemotiveerd: § Het aanpassen van de CAO als verbetermaatregel op de geconstateerde problemen binnen het personeelsbeleid heeft voor meer flexibiliteit gezorgd en waarborgt naar het oordeel van het auditteam ook in de toekomst een goede invulling van de personeelsbehoefte. § Er bestaat voldoende flexibiliteit binnen het beleid en in de praktijk om te kunnen garanderen dat er geen uitval van lessen plaatsvindt.


Facet 3.3. Kwaliteit van het personeel Criterium Het facet ‘kwaliteit van het personeel’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: • Is het personeel gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma? Bevindingen Om te komen tot inzicht in de wijze waarop en de mate waarin de opleiding voldoet aan de criteria van dit facet zijn er gesprekken gehouden met het management van de opleiding, de HR-manager, managers van de vestigingen, docenten en studenten. Er zijn in aanvulling en ter verificatie de volgende documenten ingezien: § De zelfevaluatie; § HR-plan 2005; § CAO Instituut Schoevers B.V. Algemeen, docenten deel 1; § Beoordelingsgesprekken en functioneringsgesprekken binnen Instituut Schoevers B.V.; en § Instituut Schoevers B.V. Beoordelingsformulier. Zoals onder de bevindingen van facet 3.1. reeds omschreven is en in facet 3.2. aangegeven, heeft de wijziging van de CAO ook positieve kwaliteitsgevolgen voor de opleiding. Het selecteren van de docenten zal voornamelijk plaatsvinden op hun inhoudelijke en didactische kwaliteiten. Dit zal de realisatie van het programma ten goede komen. Zoals ook reeds eerder aangegeven is, is het auditteam onder de indruk van de kennis en ervaring van de docenten, hetgeen blijkt uit zowel de CV’s van de docenten alsook uit de met hen gevoerde gesprekken. Zoals onder facet 3.1. reeds aangegeven, zijn de CV’s door het auditteam getoetst aan de criteria die door het instituut zijn gesteld. Het auditteam (en specifiek de werkvelddeskundige) heeft de criteria op inhoudelijkheid getoetst en deze als relevant tot het vakgebied beoordeeld. Op basis van de grote mate van interactie met de praktijk en daarmee van de actuele kennis van die praktijk door de docenten, is het voor het auditteam duidelijk dat het docententeam ruim aan de noodzakelijke en gestelde kwaliteitseisen voldoet. Oordeel Het auditteam komt tot een goed als beoordeling. Dit oordeel wordt door het auditteam met de volgende constateringen gemotiveerd: § Uit de CV’s van en gesprekken met de docenten blijkt een grote kennis en ervaring. § Het instituut hanteert strenge criteria bij het in dienst nemen van nieuw personeel. § Er is aangetoond dat de verschillende functionarissen bijzonder capabel zijn voor de uitvoering van hun taken. § Het auditteam heeft het volste vertrouwen in het personeel van het instituut.


SAMENVATTEND OORDEEL “INZET VAN PERSONEEL”: Binnen het accreditatie kader wordt enkel de mogelijkheid geboden om op onderwerp niveau een voldoende of onvoldoende als beoordeling te geven. Met inachtneming van deze beperking beoordeelt het auditteam de opleiding als voldoende op dit onderwerp. Dit doet zij op grond van haar positieve bevindingen en de positieve oordelen op alle onderliggende facetten. Het auditteam is in het bijzonder te spreken over de CAO die is bewerkstelligd en die uitgaat van de kwaliteiten van het personeel en die zorgt voor meer flexibiliteit in de personeelsinzet. De opleiding scoort op alle onderliggende facetten “goed”, met inachtneming van de beslisregels en specifiek beslisregel E, de eerste bullet, is het auditteam van mening dat de opleiding op dit onderwerp als “goed” beoordeeld zou moeten worden.


Onderwerp 4: Voorzieningen Het vierde onderwerp bestaat uit twee facetten: 1. materiële voorzieningen; 2. studiebegeleiding.

Facet 4.1. Materiële voorzieningen Criterium Het facet ‘materiële voorzieningen’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: • Zijn de huisvesting en de materiële voorzieningen toereikend om het programma te realiseren? Bevindingen Om te komen tot inzicht in de wijze waarop en de mate waarin de opleiding voldoet aan de criteria van dit facet zijn er gesprekken gehouden met het management van de opleiding, managers van de vestigingen en studenten van de verschillende locaties. Er zijn in aanvulling en ter verificatie de volgende documenten ingezien: § De zelfevaluatie. Aanvullend is een rondgang gemaakt langs de voorzieningen van alle vestigingen. Op centraal niveau is er beleid geformuleerd betreffende de materiële voorzieningen. Het beleid wordt mede opgesteld naar aanleiding van inventarisatie van het werkveld. Wanneer zich daar ontwikkelingen voordoen, dan worden deze tijdens de gesprekken met de bedrijven genoemd en wordt er ad hoc op gereageerd. Deze gesprekken worden semi-gestructureerd gehouden en vormen één van de belangrijkste bronnen van informatie. Een voorbeeld van een middels deze wijze gesignaleerde ontwikkeling is de hype die enkele jaren geleden heeft plaatsgevonden op het gebied van e-commerce. De opleiding heeft hierop ingespeeld door dit op te nemen als onderwerp in het lespakket. In de tussentijd heeft de opleiding geconstateerd dat de hype over zijn hoogtepunt heen was, vervolgens heeft Schoevers het aandeel van e-commerce in haar lespakket verkleind. Daarnaast wordt er onder studenten die op stage zijn wordt geïnventariseerd met welke computerprogrammatuur gewerkt wordt. Op basis van deze gegevens wordt bepaald wanneer bijvoorbeeld een update van de software noodzakelijk is. Tevens wordt in de uitstroomenquête de tevredenheid van de studenten gemeten over de locaties en het facilitaire beheer ervan. Op basis van de resultaten van deze enquêtes worden waar nodig aanpassingen gedaan en/of vernieuwingen doorgevoerd. Het auditteam is tot de conclusie gekomen dat de voorzieningen allemaal basic zijn, maar zeker voldoen in de behoefte. Uit gesprekken met de studenten blijkt dat ook zij zeker tevreden zijn over de voorzieningen. Het instituut merkt in haar zelfevaluatie op dat de IT-voorzieningen in ieder geval wat betreft de softwareprogrammering enige update behoeven. Dit is voor het komende jaar als verbeterpunt aangemerkt. Op de vestigingen Amsterdam, Utrecht en Rotterdam blijkt dat er zelfs 1 computer per student beschikbaar is. Dit is heel bijzonder, zeker in vergelijking met het reguliere hbo. Oordeel Het auditteam komt tot een voldoende als beoordeling. Dit oordeel wordt door het auditteam met de volgende constateringen gemotiveerd: § De voorzieningen zijn basic maar voldoen zeker aan de behoefte zoals ook blijkt uit de evaluaties. § In het bijzonder de uitgebreide IT voorzieningen worden gewaardeerd.


Facet 4.2. Studiebegeleiding Criteria Het facet ‘studiebegeleiding’ is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: • Zijn de studiebegeleiding en de informatievoorziening aan de studenten adequaat met het oog op de studievoortgang? • Sluiten de studiebegeleiding en de informatievoorziening aan de studenten aan bij de behoefte van de studenten? Bevindingen Om te komen tot inzicht in de wijze waarop en de mate waarin de opleiding voldoet aan de criteria van dit facet zijn er gesprekken gehouden met het management van de opleiding, docenten,studiebegeleiders en studenten. Er zijn in aanvulling en ter verificatie de volgende documenten ingezien: § De zelf evaluatie; en § De studiegids. Zoals eerder onder het onderwerp “programma” al werd gesuggereerd, heeft het auditteam bij aanvang van de audit eerder het idee gehad dat er teveel studiebegeleiding plaatsvond dan te weinig. Mede op basis van de waardering van de studenten en de hoge resultaten die het instituut met deze aanpak realiseert, concludeert het auditteam dat de studiebegeleiding in ruime mate voldoet aan de verwachting. Het instituut voorziet in verschillende methoden van studiebegeleiding. §

Elke student krijgt een mentor toegewezen, die minimaal één verplicht voortgangsgesprek per jaar houdt en gedurende het gehele jaar beschikbaar is voor gesprekken met betrekking tot studievoortgang, studieproblemen, persoonlijke aangelegenheden die van invloed zijn op de voortgang van de studie en studieadvisering;

§

Tutoruren, deze zijn elke dag ingepland en hierin kunnen studenten om extra uitleg vragen, werkstukken bespreken of extra voorbereiding voor de tentamens krijgen.

§

Tijdens de stages vindt er continu begeleiding plaats, waarbij de student wekelijks moet rapporteren en waarbij de student thuis wordt opgebeld om vrijuit te kunnen spreken over de voortgang en het verloop van de stage.

De uitstekende prestaties van het instituut zijn mede het gevolg van de begeleiding en bevestigen het positieve beeld. De informatievoorziening daarentegen verdient nog enige aandacht. Dit is reeds geconstateerd door het instituut zelf, het heeft dit verwoord in de zelfevaluatie. Het instituut is in de afgelopen jaren reeds bezig geweest met de verbetering van de informatievoorziening. Dit is onder andere bewerkstelligd door de vestigingen te voorzien van een elektronisch mededelingenbord en het voorzien van alle studenten van een schoevers-mail- account. Via dit mailsysteem worden berichten aangaande de studievoortgang naar de studenten verstuurd. De studenten geven tijdens de gesprekken en in de evaluaties aan dat met name de informatievoorziening bij lesuitval beter kan. Op het moment wordt er onderzocht of een nieuw systeem waarmee via SMSberichten boodschappen aan groepen studenten kunnen worden doorgegeven een oplossing is voor dit probleem. Het auditteam heeft geconstateerd dat er heel veel kanalen zijn via welke de student wordt geïnformeerd. Het gevaar ontstaat hiermee dat de student door de bomen het bos niet meer ziet. Het auditteam kan zich voorstellen dat meer structuur in de berichtgeving tot meer helderheid zou kunnen leiden.


Oordeel Het auditteam komt tot een goed als beoordeling. Dit oordeel wordt door het auditteam met de volgende constateringen gemotiveerd: § Er is veel begeleiding vanuit het instituut. Deze wordt gedurende de studieperiode afgebouwd, waardoor de studenten in toenemende mate zelfstandig worden. § Alle partijen geven aan tevreden te zijn over de begeleiding. § De uitstekende prestaties van het instituut, mede als gevolg van de begeleiding, bevestigen het positieve beeld. § Er is veel aandacht voor informatievoorziening. Hoewel het instituut nog niet de ideale methode hiervoor heeft gevonden, werkt het zeker hard aan verbeteringen. Het auditteam heeft dan ook het volste vertrouwen in een positief resultaat.


SAMENVATTEND OORDEEL “VOORZIENINGEN”: Het auditteam beoordeelt de opleiding met inachtneming de regel dat binnen het accreditatiekader een onderwerp enkel met voldoende of onvoldoende beoordeeld kan worden, op dit oordeel als voldoende. Deze beoordeling wordt door het auditteam gemotiveerd met de volgende constateringen: § De materiële voorzieningen die worden geboden voldoen aan alle basic-vereisten en alle partijen geven aan hier tevreden over te zijn. Er wordt op centraal niveau beleid gevoerd dat voor een gelijk niveau van de voorzieningen zorgt op de verschillende vestigingen. § Er is veel studiebegeleiding. De vormen die gehanteerd worden blijken adequaat te werken. § De informatievoorziening kan beter, maar wordt ook beter dankzij alle inspanningen die daar nu voor worden geleverd. Met inachtneming van beslisregel E, de eerste bullet, is het auditteam van mening dat de opleiding op dit onderdeel een goed als oordeel verdient.


Onderwerp 5: Interne kwaliteitszorg Het vijfde onderwerp bestaat uit drie facetten: 1. evaluatie resultaten; 2. maatregelen tot verbetering; 3. betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld.

Facet 5.1. Evaluatie resultaten Criterium Het facet ‘evaluatie resultaten’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: • Wordt de opleiding periodiek geëvalueerd, mede aan de hand van toetsbare streefdoelen? Bevindingen Om te komen tot inzicht in de wijze waarop en de mate waarin de opleiding voldoet aan de criteria van dit facet zijn er gesprekken gehouden met het management van de opleiding, de manager opleidingen (tevens belast met kwaliteitszorg), de vestigingsmanagers en studenten. Er zijn in aanvulling en ter verificatie de volgende documenten ingezien: § Zelfevaluatie; en § Studiegids. Er worden binnen het instituut vele doelen gesteld. Zo zijn er managementcontracten tussen de algemeen directeur en de vestigingsmanagers en worden er streefcijfers gesteld voor rendementen en andere stuurgegevens. De sturing en bewaking op deze gegevens liggen bij de algemeen directeur. De manager opleidingen wordt met betrekking tot de kwaliteitszorg voornamelijk ingezet op opleidingsinhoudelijke aspecten. Ook de evaluaties, die overigens op regelmatige basis worden gehouden, zijn voornamelijk gericht op het verbeteren van de onderwijskwaliteit. Onderwerpen die hierbij aan de orde komen, zijn vakinhoudelijke aspecten, de beoordeling van docenten en de beoordeling van de voorzieningen. De evaluaties die structureel worden gehouden zijn: § Instroomenquête; § Studentenenquête; § Uitstroomenquête; en § Alumni-enquête. Op basis van de enquêteresultaten worden verbeteringen in het onderwijs en de organisatie doorgevoerd. Naast de enquêtes is het kwaliteitshandboek van Schoevers mede een instrument om kwaliteit in de organisatie te bewaken. In dit handboek staan de procedures op het gebied van onder meer inschrijving, administratie en organisatie beschreven om een landelijk kwaliteitssysteem te kunnen waarborgen. Het auditteam heeft geconstateerd dat de reikwijdte van de kwaliteitszorg zich beperkt tot voornamelijk de opleidingsinhoudelijke aspecten en zich niet in breder verband richt op bedrijfskundige aspecten. Het auditteam kan zich voorstellen, zo heeft zij ook aangegeven tijdens de terugkoppeling na het bezoek, dat het kwaliteitssysteem wordt uitgebreid en het zich bijvoorbeeld ook toelegt op het vergaren van bedrijfskundige informatie ten behoeve van de bedrijfsmatige leiding van het instituut. Oordeel Het auditteam komt tot een voldoende als beoordeling. Dit oordeel wordt door het auditteam met de volgende constateringen gemotiveerd: § Er worden in voldoende mate streefdoelen gesteld binnen het instituut. § Het kwaliteitszorgsysteem zou in aanvulling op het bestaande, meer dan het nu doet ingericht kunnen worden om te meten en te sturen op bedrijfsmatig gestelde streefdoelen.


Facet 5.2. Maatregelen tot verbetering Criterium Het facet ‘maatregelen tot verbetering’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: • Vormen de uitkomsten van periodieke evaluaties van de opleiding de basis voor aantoonbare verbetermaatregelen die bijdragen aan de realisatie van de streefdoelen? Bevindingen Om te komen tot inzicht in de wijze waarop en de mate waarin de opleiding voldoet aan de criteria van dit facet zijn er gesprekken gehouden met het management van de opleiding, de manager opleidingen (tevens belast met kwaliteitszorg), de vestigingsmanagers en studenten. Er zijn in aanvulling en ter verificatie de volgende documenten ingezien: § Zelfevaluatie; § Studiegids; en § Studentenenquêtes. Zoals onder de bevindingen van het vorige facet omschreven is, worden er op regelmatige basis enquêtes gehouden onder studenten. De resultaten worden aantoonbaar gebruikt voor verbeteringen van de opleiding, de voorzieningen en het personeelsbeleid. Het instituut heeft voor zichzelf het doel gesteld op alle aspecten die in de evaluatie worden behandeld minimaal een 7 als waardering te krijgen van de verschillende partijen. Wanneer dit niet wordt gehaald wordt er actie ondernomen en worden er maatregelen gesteld ter verbetering. Enkele voorbeelden zijn de automatiseringsslag die reeds gemaakt is, maar ook de software-update die het komende jaar zal plaatsvinden. Ook de begeleiding van docenten is een maatregel naar aanleiding van de studentenenquêtes. De verbeterslag die is ingezet met betrekking tot de informatievoorziening, zie facet 4.2., is een direct gevolg van de resultaten van een evaluatie. Oordeel Het auditteam komt tot een voldoende als beoordeling. Dit oordeel wordt door het auditteam met de volgende constateringen gemotiveerd: § De resultaten uit de evaluaties worden aantoonbaar gebruikt om de opleiding, de voorzieningen en het personeel te verbeteren.


Facet 5.3. Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld Criterium Het facet ‘betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: • Zijn -en zo ja op welke wijze- medewerkers, studenten, alumni en het afnemend beroepenveld actief betrokken bij de interne kwaliteitszorg van de opleiding? Bevindingen Om te komen tot inzicht in de wijze waarop en de mate waarin de opleiding voldoet aan de criteria van dit facet zijn er gesprekken gehouden met het management van de opleiding, de manager opleidingen (tevens belast met kwaliteitszorg), de vestigingsmanagers en studenten. Er zijn in aanvulling en ter verificatie de volgende documenten ingezien: § Studiegids; § Zelfevaluatie; § Verslagen van docentenbijeenkomsten; § Verslag van een ESA bijeenkomst; en § Omschrijving van activiteiten klankbordgroepen. Alle onder dit criterium genoemde groepen worden in meer of minder actieve mate bij de kwaliteitszorg betrokken. De studenten worden betrokken bij de kwaliteit door evaluaties. De input die de studenten op deze wijze geven, wordt gebruikt ter verbetering van de opleiding, van de voorzieningen en van het personeel.De medewerkers worden betrokken door middel van het houden van personeelsbijeenkomsten waarin er met de medewerkers wordt gediscussieerd over resultaten, de gang van zaken, verbeteringen en het beleid. Dit is het auditteam gebleken uit inzage in de notulen van vergaderingen. Ook de alumni worden door middel van evaluaties betrokken bij de interne kwaliteitszorg. Het instituut werkt op het moment aan een alumni-relatiesysteem. Hiermee kan het contact met de alumni versterkt worden en kunnen vervolgens de alumni actiever betrokken worden bij het instituut. Men is hiertoe een soort internetsite gestart waarin alumni elkaar interactief kunnen terugvinden en gegevens kunnen uitwisselen. Het beroepenveld wordt op verscheidene manieren betrokken bij de kwaliteitszorg. Ten eerste zijn er klankbordgroepen opgezet waarin representanten van het werkveld zitting hebben en die tijdens bijeenkomsten verbeteringen voor de opleiding aangeven. Daarnaast heeft het management van de opleiding veel en regelmatig contact met het beroepenveld. Wekelijks zijn er overleggen met de verschillende bedrijven uit het werkveld. Met deze bedrijven worden onder andere ontwikkelingen in het werkveld besproken en wordt besproken hoe de opleiding hierop in zou kunnen spelen. Deze overleggen worden nu nog onvoldoende vastgelegd, het auditteam kan zich voorstellen dat vastlegging van deze gesprekken de aantoonbaarheid van het bijhouden van de actualiteiten in het werkveld versterkt, tevens kan de inhoud van de gesprekken dan eenvoudiger verspreid en gedeeld worden. Ook tijdens de ESA bijeenkomsten wordt gesproken over kwaliteitseisen en verbeteringen, zoals blijkt uit inzage in de notulen van deze bijeenkomsten. Oordeel Het auditteam komt tot een voldoende als beoordeling. Dit oordeel wordt door het auditteam met de volgende constateringen gemotiveerd: § Alle onder dit criterium genoemde partijen worden in meer of minder actieve mate betrokken bij de kwaliteitszorg en verbetering van de opleiding.


SAMENVATTEND OORDEEL “INTERNE KWALITEITSZORG”: Het auditteam beoordeelt de opleiding op dit onderwerp als voldoende. Dit oordeel motiveert zij met de volgende constateringen: § Alle onderliggende facetten worden als voldoende beoordeeld. § Er worden streefdoelen geformuleerd waar ook aantoonbaar op wordt gestuurd. § Evaluaties worden gebruikt om de opleiding, de organisatie, de voorzieningen en het personeelsbeleid te verbeteren. § Medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld worden actief betrokken bij de kwaliteitszorg.


Onderwerp 6: Resultaten Het zesde onderwerp bestaat uit twee facetten: 1. gerealiseerd niveau; 2. onderwijsrendement.

Facet 6.1. Gerealiseerd niveau Criterium Het facet ‘gerealiseerd niveau’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: • Zijn de gerealiseerde eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen in overeenstemming met de nagestreefde eindkwalificaties? Bevindingen Om te komen tot inzicht in de wijze waarop en de mate waarin de opleiding voldoet aan de criteria van dit facet zijn er gesprekken gehouden met het management van de opleiding. Er zijn in aanvulling en ter verificatie de volgende documenten ingezien: § Resultatenoverzicht van evaluatie onder alumni; en § Samenwerkingsovereenkomst Quality Job Guarantee voor uitstroom dagstudenten Schoevers. Er zijn nog geen resultaten van metingen van het resultaat van de hbo-bachelor opleiding Commercieel/ Communicatiemanagement aangezien de eerste studenten afgelopen september met de opleiding zijn gestart. De gegevens waarmee is gemeten gelden voor het instituut in het algemeen en op onderdelen specifiek voor de kort-hbo opleidingen. Er wordt door middel van evaluaties gemeten of het afnemende beroepenveld en alumni tevreden zijn over het gerealiseerde niveau. Uit de evaluatie onder kort-hbo alumni blijkt dat het niveau van de functies die zij bekleden lager is dan het niveau waar zij voor worden opgeleid. Slechts 25% van de afgestudeerde korthbo’ers geeft aan op hbo-niveau te werken. Onderstaand is aangegeven welk percentage studenten tevreden is over de aansluiting van de opleiding en de functies die zij bekleden. Niveau

2003

2004

Hbo prop Hbo afst Hbo duaal

76,9% 63,7% 78,8%

69,2% 59,2% 62,8%

Het streven van het instituut is om deze percentages op 70% te krijgen en te handhaven. Schoevers geeft aan continue aandacht hieraan te besteden en door middel van regelmatige evaluaties te controleren en te sturen op het behalen van de doelstelling. Tevens gaat de opleiding meten na hoeveel jaar de alumni wel op het beoogde niveau functioneren. Uit onderzoek is gebleken dat de studenten die ontevreden zijn, het gevoel hebben te functioneren op een lager niveau dan waar ze tijdens de opleiding voor worden opgeleid. Met andere woorden: het niveau van de opleiding (en de gerealiseerde resultaten) is in ieder geval gelijk aan en op delen waarschijnlijk hoger dan de niveaus van de functies die de studenten als startende beroepsbeoefenaars bekleden. Het auditteam verwacht dat de studenten van de hbo-bachelor opleiding Commercieel/ Communicatiemanagement meer tevreden zullen zijn over de aansluiting van de opleiding op de door hen te bekleden functies aangezien de studie is gestart naar aanleiding van signalen uit het werkveld. In het bijzonder voor Hogeschool Schoevers is het uiteindelijke resultaat in de vorm van de onder dit criterium genoemde aspecten van wezenlijk belang om een baan te kunnen garanderen aan de studenten. (Zie facet 2.5.) Deze baangarantie wordt in samenwerking met het uitzendbureau Quality Select gerealiseerd. Het feit dat een externe partij zich aan de opleiding wilt binden en een 100% baangarantie wilt garanderen geeft aan dat er voldoende vertrouwen is vanuit het bedrijfsleven dat de gerealiseerde eindkwalificaties in


overeenstemming zullen zijn met de nagestreefde eindkwalificaties. Quality Select richt zich specifiek op de markt waarvoor de studenten van Schoevers worden opgeleid. Te weten functies in de volgende segmenten: secretariële functies, commerciële functies en administratieve functies op mbo- en hbo-niveau. Quality select onderscheidt zich volgens het document “samenwerkingsovereenkomst Quality Job Guarantee voor uitstroom dagstudenten Schoevers” op het snel en passend op elkaar afstemmen van “Quality jobs” en daarvoor (door Schoevers) opgeleide studenten. Het feit dat het Quality Select lukt om minstens 95% van de afgestudeerden gemiddeld binnen 3 maanden en maximaal binnen 6 maanden en passende baan aan te bieden, zelfs in de huidige markt is een bevestiging van de waardering van het niveau, de domeinspecifieke eisen en de oriëntatie van de studenten door het bedrijfsleven. Oordeel Het auditteam komt tot voldoende als beoordeling. Dit oordeel wordt door het auditteam met de volgende constateringen gemotiveerd: § Ondanks dat voor deze opleiding specifiek er nog geen gegevens voorhanden zijn heeft het auditteam geconstateerd dat er vertrouwen is vanuit het bedrijfsleven in het gerealiseerde niveau en de mate waarin de studenten voldoen aan de domeinspecifieke eisen. § Blijkens de baangarantie die afgegeven wordt is er vraag naar de studenten die van de Hogeschool afstuderen.


Facet 6.2. Onderwijsrendement Criteria Het facet ‘onderwijsrendement’ is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: • Zijn er, al dan niet in samenspraak met verwante opleidingen, streefcijfers geformuleerd in vergelijking met andere relevante opleidingen? • Voldoet het onderwijsrendement aan deze streefcijfers? Bevindingen Bevindingen Om te komen tot inzicht in de wijze waarop en de mate waarin de opleiding voldoet aan de criteria van dit facet, zijn er gesprekken gehouden met het management van de opleiding. Er zijn in aanvulling en ter verificatie de volgende documenten ingezien: § Rapport uitstroomenquête studiejaar 2003/2004 De hbo-bachelor opleiding Commercieel/Communicatiemanagement is per 1 september 2004 gestart, met instroom in het 1e, 2e en 3e jaar. Er zijn nog geen studenten afgestudeerd. Derhalve zijn er nog geen gegevens over de resultaten bekend. Als er een vergelijking gemaakt kan worden met de cijfers die voor het instituut gelden, kan er voldoende vertrouwen worden gesteld in de te verwachten resultaten. De rendementen van het instituut zijn bijzonder positief. Zo is het afstudeerrendement minimaal 80% en zijn er slechts 2% afvallers. Om meer specifiek inzicht te geven in de rendementen van de (kort)hbo-opleidingen die door het instituut worden aangeboden is als bijlage (zie bijlage 5) een overzicht van deze rendementen en bijbehorende absolute getallen opgenomen. In de tabel met de percentages geslaagden valt op dat de rendementen in algemene zin en in vergelijking met het reguliere onderwijs, zeer goed zijn. Er is een enkel punt dat extra aandacht verdient; het percentage dat de propedeuse niet heeft gehaald in de jaren 2002 en 2003 was hoger dan de norm van 20 %. Dit heeft zich weer hersteld in 2004 waarbij het percentage onder 15% is gezakt. De opleiding heeft door structurele analyse van de gegevens in bijlage 4 geconstateerd dat er zich een negatieve trend vormt in de slagingspercentages van de (kort) hbo-opleiding accountmanagement. Om die negatieve trend om te buigen in een positieve is op instituutsniveau gestart met de analyse van gemaakte toetsen. Dit project, dat in samenwerking met CITO wordt uitgevoerd, maakt inzichtelijk waar de knelpunten zitten en hoe deze opgelost kunnen worden. Het product uit het project, dus de analyse die wordt gemaakt uit de gemaakte toetsen moet op 26 mei 2005 gereed zijn. In navolging hiervan zullen acties worden uitgezet. Het auditteam is van mening dat er op adequate wijze met de constatering van de negatieve trend is omgegaan en dat op een verantwoorde wijze vorm gegeven wordt aan een structurele ombuiging naar een positief resultaat. Daarnaast blijft dat de resultaten die tot dusver zijn geboekt zich positief verhouden tot de resultaten die in het algemeen bij bekostigde instellingen worden geboekt.


Oordeel Het auditteam komt tot een voldoende als beoordeling. Dit oordeel wordt door het auditteam met de volgende constateringen gemotiveerd: § Er wordt structureel gemeten en gestuurd op de rendementsgegevens. Dit vertaalt zich in adequate maatregelen die de resultaten ten positieve zullen beïnvloeden. § Uitgaande van de resultaten die in het algemeen gelden voor het instituut en die specifiek gelden voor de (kort) hbo-opleidingen mag er voldoende vertrouwen worden gesteld in de te verwachten resultaten.


SAMENVATTEND OORDEEL “RESULTATEN”: Er zijn nog geen resultaten beschikbaar voor specifiek de bachelor-opleiding. Gezien de resultaten die het instituut in totaliteit en de aan de bachelor verwante kort-hbo opleidingen in het bijzonder in het verleden geboekt hebben, is de verwachting gewettigd dat ook de toekomstige resultaten van de hbo-bachelor opleiding Commercieel/ Communicatiemanagement van een ruim voldoende niveau zullen zijn.


3.

SAMENVATTEND OORDEEL

3.1.

Oordeelschema voltijd

De oordelen in hoofdstuk 2 staan hieronder, per opleidingsvorm, schematisch weergegeven: HBO BACHELOR OPLEIDING Commercieel/ Communicatiemanagement - Voltijd

Onderwerp / Facet

Oordeel

1. Doelstelling Opleiding 1.1. Domeinspecifieke eisen

Voldoende Voldoende

1.2. Niveau bachelor 1.3. Oriëntatie hbo

Voldoende Voldoende

2. Programma 2.1. Eisen hbo 2.2. Relatie doelstelling en inhoud programma

Voldoende Voldoende Voldoende

2.3. Samenhang programma 2.4. Studielast 2.5. Instroom


2.6. Duur 2.7. Afstemming tussen vormgeving en inhoud 2.8. Beoordeling en toetsing

Voldoende Voldoende Goed

3. Inzet van personeel 3.1. Eisen hbo

Voldoende Goed

3.2. Kwantiteit personeel 3.3. Kwaliteit personeel

Goed Goed

4. Voorzieningen 4.1. Materiële voorzieningen 4.2. Studiebegeleiding

Voldoende Voldoende Goed

5. Interne kwaliteitszorg 5.1. Evaluatie resultaten

Voldoende Voldoende

5.2. Maatregelen tot verbetering 5.3. Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld

Voldoende Voldoende

6. Resultaten 6.1. Gerealiseerd niveau 6.2. Onderwijsrendement


7. Bijzonder Kenmerk 7.1. Differentiatie en profilering

n.v.t.

7.2. Kwaliteit 7.3. Concretisering 7.4. Onderscheidend karakter

Samenvattend oordeel

Voldoende


3.2.

Integraal oordeel/ advies aan NVAO

Het auditteam heeft in een reeks van bezoeken en een groot aantal gesprekken met veel gesprekspartners een positief beeld gekregen van de Hogeschool Schoevers. Doordat de hogeschool niet bekostigd is, moet de gehele studie door de studenten of ouders van studenten worden betaald. Deze groep van betalende mensen vormt een grote kritische massa die enkel genoegen nemen met een kwalitatief hoogstaand product/dienst en een gegarandeerd resultaat. Het auditteam is ervan overtuigd dat Schoevers hieraan kan voldoen. Het auditteam heeft de opleiding op alle facetten als voldoende of goed beoordeeld. Het auditteam geeft hierbij een positief accreditatieadvies voor de opleiding Commercieel/ Communicatiemanagement. Het auditteam heeft geconstateerd dat de opleiding op alle onderwerpen aan de criteria voldoet. Het auditteam merkt op dat op het onderwerp “personeel” alle onderliggende facetten als “goed” zijn beoordeeld. Het accreditatiekader schept de beperking dat op onderwerp niveau enkel een voldoende of onvoldoende als oordeel gegeven mag worden. Het auditteam is van mening dat met inachtneming van de beslisregels (zie paragraaf 1.3.2.) de opleiding op dit onderwerp een “goed” als oordeel verdient.


BIJLAGE 1: Curricula Vitae auditoren en onafhankelijkheidsverklaring externe auditor W.L.M. (Wienke) Blomen Wienke Blomen is sinds 1976 actief in het hoger (beroep) onderwijs op het gebied van bestuur, strategie en organisatie. Van 1976 tot 1992 in diverse functies bij de HBO-Raad, waaronder die van hoofd van een van de adviesgroepen en plv. secretaris-directeur, en sinds 1992 als senior-adviseur en later directeur en medeeigenaar van de Hobéon Groep BV. Sinds 1996 is hij tevens werkzaam in de certificering van bedrijven in de monumentenzorg, in het hoger onderwijs en in de sector kunst en cultuur. Drs. W.G. (Willem) van Raaijen Willem van Raaijen was jarenlang verbonden aan het Luzac College waar hij onder andere als rector actief was. Hij was daar voorzitter van de landelijk examencommissie en lid van de commissie voorbereiding Tweede Fase. Verder bekleedde Willem een staffunctie als Manager Opleidingen & Trainingen bij Unique International en werkte hij als consultant public search voor de Interlace Group. Voor deze organisatie was hij werkzaam binnen de onderwijswereld, ministeries en gemeentes en bij organisaties die opereren op het snijvlak tussen publiek en privaat zoals bijvoorbeeld onderzoeksinstellingen en omroepen. Bij Hobéon houdt Willem zich bezig met organisatie-advies, marktonderzoek en certificering. M.J.M. (Marc) Verdoes Marc Verdoes studeerde aan de leraren opleiding Zuidwest-Nederland (thans Hogeschool Rotterdam) en werkte als docent en later als trainer in PC gebruik. Vervolgens bekleedde hij bij ISW/Opleidingen te Leiden de functie van hoofd Planning & Logistiek en die van Business Unit Manager, en bij ISBW Opleiding, Training en Coaching te Houten die van Adjunct directeur - Commercieel Manager en Algemeen directeur. In een tussenliggende periode was hij Manager van het Instituut Career & Development Eindhoven. Sinds 2001 is hij zelfstandig ondernemer en richtte hij op Verdoes Management Services te Zeist, gespecialiseerd in Interim- en Projectmanagement, Commercieel- en Organisatieadvies, Training en Coaching. Nevenfuncties: Marc Verdoes was van 1997 tot 2000 bestuurslid van PAEPON (brancheorganisatie van particulieren Opleiders Nederland) en momenteel is hij adviseur van een particuliere opleidingsorganisatie op Post-HBO niveau. Ing. A. (Amy) Eaglestone Amy Eaglestone studeerde Bouwkunde aan de Hogeschool van Amsterdam en heeft haar diploma behaald in de afstudeerrichting Architectuur. Momenteel studeert zij Sociaal Culturele Wetenschappen aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. M. (Martijn) in 't Veld Martijn in ’t Veld volgde de opleiding bouwkunde met als afstudeeronderwerp kwaliteitszorg. Na zijn studie was Martijn werkzaam voor Hillen & Roosen, een middelgroot aannemersbedrijf. Bij deze organisatie heeft hij alle voorkomende taken binnen de functie KAM (Kwaliteit, Arbo en Milieu) coördinator vervuld. Vanaf juli 2004 is Martijn werkzaam bij Hobéon Management Consult in een tweezijdige functie. Hierbij bewaakt en verbetert hij waar nodig het kwaliteitssysteem van de organisatie. Daarnaast treedt hij op als auditor tijdens audits bij bouwbedrijven (voor de ERB regeling), bij hogescholen en universiteiten en bij kunst- en cultuurinstellingen.

©Hobéon® Certificering Eindrapport Accreditatie Schoevers hbo bachelor opleiding Commercieel Communicatiemanagement-voltijd 2.0

ONAFHANKELIJKHEIDSVERKLARING


BIJLAGE 2: Namenlijst gesprekspartners audits Naam

Voornaam Functie

Schoevers vestiging

Directie Klooster

Ria van 't

hoofdkantoor

algemeen directeur

Functionarissen hoofdkantoor Bosboom

Like

HR manager

hoofdkantoor

Calis

Caroline

manager opleidingen

hoofdkantoor

Chabot

Berg

webmaster Schoevers.nl en Schoevers Intranet

hoofdkantoor

Kolenbrander

Ingrid

manager finance & control

hoofdkantoor

Steenderen

Jeroen van

landelijk systeembeheerder

hoofdkantoor

Timmer

Anneke

landelijk vakcoördinator sectie Informatica

hoofdkantoor

Julia

projectleider bij de CITO-groep

CITO

CITO Hüpler

Vestigingsmanagers Kamp

Pieta

vestigingsmanager

Rotterdam

Klaver

Tineke

vestigingsmanager

Eindhoven

Lucassen

Theo

vestigingsmanager

Arnhem

Wijffels

Maggy

vestigingsmanager (interim)

Den Haag

voltijdcoördinator

Amsterdam

Voltijdcoördinatoren Schuil

Ineke

Schubert

Hennie van voltijdcoördinator

Rotterdam

Wintering

Marijke

voltijdcoördinator

Arnhem

Jansen

Bente

voltijdcoördinator en stagecoördinator

Utrecht

Docenten/landelijk vakcoördinatoren/stagecoördinatoren Bergmans

Jan

docent Management landelijk vakcoördinator Management

Eindhoven

Cocx

Vera

docent communicatieve vakken en stagecoördinator

Amsterdam

Damme

Jan van

docent Informatica

Eindhoven

Geus

Jan de

docent economie en marketing landelijk vakcoördinator bedrijfskunde en marketing

Amsterdam

Hofland

Jean

docent Engels stagecoördinator

Rotterdam

Jonkhof

Marjan

docent Nederlands

Utrecht

Klopper

Myriam

docent communicatieve vakken

Den Haag

Laat

Karin de

docent Engels landelijk vakcoördinator Engels

Eindhoven

Riezebos

John

docent Informatica

Rotterdam

Rossem

Henk van

docent Engels

Amsterdam

Slaats

Hetty

docent Duits landelijk vakcoördinator Duits

Eindhoven

Sueters

Irene

docent Engels

Arnhem

Theloesen

Marcel

docent Economie

Arnhem en Eindhoven

Verhulst

Marinus

docent management

Den Haag


Studenten Koopman

Marike

student kort-hbo Officemanagement, 2e jaar

Amsterdam

Mullin

Madeline


Amsterdam

Kock

Sandra


Arnhem

Kovalenko

Julia


Arnhem

Frijmann

Rianne


Den Haag

Kouwenhoven Suzanne

student kort-hbo Accountmanagement, 1e jaar

Den Haag

Muller

Frederique


Den Haag

Reinders

Florine


Den Haag

Steegh

Yvonne

student bachelor, 2e jaar

Eindhoven

Verhoeven

Carin


Eindhoven

Kool

Bibi


Rotterdam

Reijngoudt

Martine


Rotterdam

Roover

Eveline de

student kort-hbo Officemanagement 2e jaar

Rotterdam

Schöszwender Iris


Rotterdam

Essen

Anna van


Utrecht

Moen

Michelle


Utrecht


BIJLAGE 3: Programma visitaties oktober en november 2004 Zie bijlage 3.a: programma visitatie Schoevers Centraal; Zie bijlage 3.b: programma visitatie Schoevers Amsterdam; Zie bijlage 3.c: programma visitatie Schoevers Utrecht; Zie bijlage 3.d: programma visitatie Schoevers Den Haag; Zie bijlage 3.e: programma visitatie Schoevers Rotterdam; Zie bijlage 3.f: programma visitatie Schoevers Arnhem; en Zie bijlage 3.g: programma visitatie Schoevers Eindhoven. 3.a Programma accreditatie opleiding ‘Commercieel Communicatie-management’ Schoevers op 4 november 2004. Tijd 09.00 – 09.15 u 09.15 – 09.30 u

Betreft Intern overleg van het auditteam Kennismaking en eventueel afstemmen programma

Hobéon Auditteam Ria van ’t Klooster, Caroline Auditteam Calis

09.30 – 10.30 u

Markt, doelstellingen, afstemming op arbeidsmarkt en studentenmarkt, internationalisering, rendement en resultaten Personeelsbeleid

Ria van ‘t Klooster

Auditteam

Ria van ’t Klooster, Like Bosboom

Auditteam

10.30 – 11.00 u 11.00 – 12.00u

11.00 – 12.00 u

Schoevers

Kwaliteitsbeleid, onderwijsconcept, Caroline Calis hoofdlijnen onderwijsprogramma en toetsbeleid, opbouw en samenhang programma Onderwijsontwikkeling, programma, Anneke Timmer toetsbeleid, afstemming op de praktijk

12.00 – 13.00 u

Lunch en intern overleg auditteam

13.00 – 14.00 u 13.00 – 13.30 u

Markt en positionering, werving en selectie, aansluiting op doelgroepen Voorzieningenbeleid

13.30 – 14.00 u

Praktijk

14.00 – 14.45 u

Studieloopbaanbegeleiding

14.00 – 14.45 u

Toetsbeleid

14.45 – 15.30 u

Pending issues

Lead auditor, secretaris Inhoudelijk specialist, onderwijskundig auditor, student

Ria van ‘t Klooster

Lead auditor, secretaris Ingrid Kolenbrander, Berg Inhoudelijk Chabot, Jeroen van specialist, Steenderen onderwijskundig auditor, student Bente Jansen, Vera Cocx Inhoudelijk specialist, onderwijskundig auditor, student Bente Jansen

Lead auditor, inhoudelijk specialist Caroline Calis, Julia Onderwijskundig Hüpler auditor, secretaries, (vertegenwoordiger CITO) student


3.b Visitatiebezoek Hobéon aan Schoevers, vestiging Amsterdam Woensdagmiddag 27 oktober 2004

Tijd

Betreft

Naam

Hobéon Certificering

13.00 – 13.30 u

Contacten met toeleverende en afnemende scholen, contacten met het bedrijfsleven Lokaal personeelsbeleid, aansturing docentencorps, studentenaangelegenheden

Ineke Schuil Ria van ‘t Klooster

Willem van Raaijen

Ineke Schuil

Willem van Raaijen

Voorzieningen Coördinatie en afstemming op de praktijk Gesprek met studenten

Vera Cocx Jan de Geus, Henk van Rossum Madeline Mullin, Marike Koopman

Willem van Raaijen Willem van Raaijen

13.30 – 14.30 u

14.30 – 15.00 u 15.00 – 15.45 u 15.45 – 16.15 u

Willem van Raaijen

3.c Visitatiebezoek Hobéon aan Schoevers, vestiging Utrecht Maandagochtend 1 november 2004

Tijd

Betreft

Naam


9.00 – 9.30 u

Contacten met toeleverende en afnemende scholen, contacten met het bedrijfsleven, lokaal personeelsbeleid Voorzieningen

Ernst Boermans

Willem van Raaijen

Ernst Boermans

Willem van Raaijen

10.00 – 11.00 u

Coördinatie en afstemming op de praktijk, stages

Bente Jansen, Marjan Jonkhof

Willem van Raaijen

11.00 – 11.30 u

Gesprek met studenten

Michelle Moen, Anna van Essen

Willem van Raaijen

9.30 – 10.00 u


3.d Visitatiebezoek Hobéon aan Schoevers, vestiging Den Haag Woensdagochtend 10 november 2004

Tijd

Betreft

Naam


9.00 – 9.30 u

Contacten met toeleverende en afnemende scholen, contacten met het bedrijfsleven, lokaal personeelsbeleid Voorzieningen Coördinatie en afstemming op de praktijk, stages Gesprek met studenten

Maggy Wijffels

Wienke Blomen

Maggy Wijffels Myriam Klopper, Tineke van der Linden Florine Reinders, Suzanne Kouwenhoven, Frederique Muller, Rianne Frijimann

Wienke Blomen Wienke Blomen

9.30 – 10.00 u 10.00 – 10.30 u 10.30 – 11.00 u

Wienke Blomen

3.e Visitatiebezoek Hobéon aan Schoevers, vestiging Rotterdam Donderdagmiddag 18 november 2004

Tijd

Betreft

Naam


13.00 – 13.30 u


Pieta Kamp

Willem van Raaijen

Pieta Kamp, John Riezebos Henny van Schubert, Jean Hofland Iris Schöszwender, Martine Reijngoudt, Eveline de Roover, Bibi Kool

Willem van Raaijen

13.30 – 14.00 u 14.00 – 15.00 u 15.00 – 15.30 u

Coördinatie en afstemming op de praktijk, stages Gesprek met studenten

Willem van Raaijen Willem van Raaijen


3.f Visitatiebezoek Hobéon aan Schoevers, vestiging Arnhem Dinsdagochtend 9 november 2004

Tijd

Betreft

Naam


9.00 – 9.30 u

Contacten met toeleverende en afnemende scholen, contacten met het bedrijfsleven, lokaal personeelsbeleid Voorzieningen Coördinatie en afstemming op de praktijk, stages Gesprek met studenten

Theo Lucassen Marijke Wintering

Wienke Blomen

Theo Lucassen Irene Sueters, Marcel Theloesen Sandra Kock, Julia Kovalenko


9.30 – 10.00 u 10.00 – 10.30 u 10.30 – 11.00 u

Wienke Blomen

3.g Visitatiebezoek Hobéon aan Schoevers, vestiging Eindhoven Dinsdagmiddag 9 november 2004

Tijd

Betreft

Naam


13.00 – 13.30 u


Tineke Klaver

Wienke Blomen

Tineke Klaver, Jan van Damme Hetty Slaats, Karin de Laat, Jan Bergmans Carin Verhoeven, Yvonne Steegh

Wienke Blomen

13.30 – 14.00 u 14.00 – 15.00 u 15.00 – 15.30 u

Coördinatie en afstemming op de praktijk, stages Gesprek met studenten



BIJLAGE 4: Credits en uren bachelor commercieel/communicatiemanagement

HOGESCHOOL SCHOEVERS Bachelor PROPEDEUSE Credits

Uren per week

Nederlands I

8

3,0

Bedrijfscommunicatie I

4

1,0

Verslaglegging

3

0,5

Communicatieve vaardigheden

4

1,0

Engels I

8

3,0

Frans I, Duits I of Spaans I

8

3,0

Vakgebied/Module Zakelijke communicatie

Informatica Toetsenbordbeheersing ICT-beheer/Outlook/Internet

1

0,5 *

Word

2

1,0

Excel

2

1,0

Powerpoint/Presentatietechniek

2

1,0

Bedrijfsorganisatie I

5

2,0

Inrichting en logistiek

4

0,5

Vergadertechniek

2

0,5

5

2,0

8

3,0

Management en organisatie

Bedrijfskunde Economie I Marketing en communicatie Communicatie I (NIMA-A) Beroepsvorming Introductie Sollicitatietechniek

1

2 dagen *

Bedrijfssimulatie

1

2 dagen

Oriëntatiestage I

9

6 weken

Vrije ruimte bachelor

3

Totaal

80

23,0

* workshop


HOGESCHOOL SCHOEVERS Bachelor 2e JAAR Credits

Uren per week

8

2,0

Bedrijfscommunicatie II Engels II Informatica

4 8

0,5 3,0

Integratie Access Management en organisatie

1 2

0,5 1,0

4 5 3

1,0 1,0 0,5

Managementvaardigheden Bedrijfskunde Economie II

3

1,0

4

1,0

Recht Marketing en communicatie

4

1,0

8 8 3

4,0 3,5 1,0

Vakgebied/Module Zakelijke communicatie Nederlands II

Bedrijfsorganisatie II Projectmanagement/Projectweek Organisatiepsychologie

Marketing I Sales Offertetechniek/Commerciële calculatie Beroepsvorming International student conference Vrije ruimte 2e jaar Oriëntatiestage II

2 4 9

Totaal credits

80

21,0


HOGESCHOOL SCHOEVERS Bachelor 3e JAAR Int. Bussiness & Languages Credits

Uren per week

8

3,0

Communicatie & organisatie

Commercie & marketing

Credits

Uren per week

Credits

Uren per week

2

1,0

2

1,0

3

0,5

3

0,5

8

4,5

3

1,0

3

0,5

Vakgebied/Module Zakelijke communicatie Frans, Duits of Spaans II Informatica Frontpage Bedrijfskunde Internationale aspecten

8

2,5

Management en organisatie Evenementenorganisatie Marketing en communicatie Marketing II E-commerce

3

1,0

Communicatie II

8

2,0

3

0,5

Beroepsvorming Voorbereiding afstudeeropdracht

3

Stage communicatie

20

20

20

Stage commercieel

25

25

25

Afstudeeropdracht

16

16

16

Totaal credits

80

0,5

6,0

80

5,0

80


7,5

BIJLAGE 5: resultaten en rendementen Percentages geslaagden, propedeuse en kort-hbo opleiding

aantal

percentage

jaar jaar 2000 2001 2002 2003 2004 2000 2001 2002 2003 2004 Propedeuse

Kort-hbo Officemanagement Kort-hbo Accountmanagement

behaald niet behaald Totaal

238 179 96 92 31 38 48 29 269 217 144 121

81 14 95

88,5 82,5 66,7 76 85,3 11,5 17,5 33,3 24 14,7 100 100 100 100 100

behaald niet behaald

179 171 137 103 14 15 16 17

65 13

92,7 91,9 89,5 85,8 83,3 7,3 8,1 10,5 14,2 16,7

Totaal

193 186 153 120

78

100

behaald

122 101

64

44

24

niet behaald Totaal

13 6 135 107

15 79

11 55

7 31

100

100

100

100

90,4 94,4

81

80

77,4

6,7 11,2 100 100

3,8 14,5 9,7 100 100 100

Wat doet de student na de opleiding, meting oktober aantal

percentage

jaar jaar 2000 2001 2002 2003 2004 2000 2001 2002 2003 2004

opleiding werkt

156 154 123 87

64 85,2 84,6 80,9 74,4 83,1

Officevervolgopl. anders 19 16 18 18 6 10,4 8,8 11,8 15,4 management anders 8 12 11 12 7 4,4 6,6 7,2 10,3 Totaal 183 182 152 117 77 100 100 100 100 ik werk

91

76

52

34

Accountvervolgopl. anders 8 management anders 26

16 13

17 10

8 11

125 105 79

53

Totaal

7,8 9,1 100

13 72,8 72,4 65,8 64,2 46,4 7 8

6,4 15,2 21,5 15,1 25 20,8 12,4 12,7 20,8 28,6

28 100 100

100

100

100


Communicatiemanagement CROHO-code 34063

Recommend Documents