CLIËNTEN KRANT. Voortaan één persoon als vast aanspreekpunt UITGAVE 3 - NOVEMBER Uit de inhoud. Kimberly wil dat jongeren meer houvast krijgen

UITGAVE 3 - NOVEMBER 2012

KRANT CLIËNTEN Uit de inhoud

6 Voortaan één persoon als vast aanspreekpunt

10 11

Kimberly wil dat jongeren meer houvast krijgen

Rinze Bakker: onderdak via Housing First

Mooie stek bij Werkstek

Sinds 1 oktober zijn er enkele veranderingen doorgevoerd bij Neos om de hulp- en dienstverlening aan cliënten verder te verbeteren. Via een brief, informatiebijeenkomsten en persoonlijke gesprekken zijn en worden cliënten hierover geïnformeerd. In dit artikeltje zetten we de veranderingen even kort op een rijtje. Vaste contactpersoon Nieuw is dat iedere cliënt voortaan een vaste contactpersoon krijgt die in het gehele hulptraject zijn aanspreekpunt blijft. Deze persoon (trajectregisseur) zet samen met de cliënt een trajectplan op en bewaakt de voortgang hierin. In het plan worden concrete doelen en afspraken opgenomen die voor de cliënt van belang zijn om weer zelfstandig in de samenleving verder te kunnen. Deze betreffen zijn toekomstige woonsituatie, maar ook zaken als werken, studie, dagbesteding, financiën, contacten met anderen, e.d. Bij alles staan de wensen en mogelijkheden van de cliënt voorop: wat wil hij, wat kan hij, wat heeft hij nodig om, ook in de toekomst, zich verder te ontwikkelen en zijn problemen de baas te worden? Tevens komt in het trajectplan te staan hoe naar de doelen wordt toegewerkt. Zelfde werkwijze De meeste cliënten zullen behalve met de trajectregisseur met cliëntbegeleiders te maken hebben. Alles wat deze begeleiders doen, is gericht op het realiseren van de doelen in het trajectplan. Op alle locaties van Neos wordt voortaan op eenzelfde manier gewerkt. Als een cliënt dan van de ene locatie naar een andere gaat, hoeft hij niet aan een andere aanpak te wennen. Hij weet wat hij kan verwachten. Inzet op talenten van mensen Hoe ziet die Neos-werkwijze er dan uit? De kern daarvan is dat de nadruk wordt gelegd op de sterke kanten en talenten van mensen. Door deze ‘krachten’ naar boven te halen en te verstevigen, zijn mensen beter in staat om hun sterke kanten te benutten en uit te breiden, nieuwe mogelijkheden te ontdekken en moeilijke situaties het hoofd te bieden. Dat is het achterliggende idee. Zo helpen de begeleiders de cliënt toe te werken naar een nieuw bestaan in de samenleving. Van cliënten wordt dus ook een inspanning verwacht, namelijk de bereidheid om met de begeleiding toe te werken naar een nieuwe maatschappelijke toekomst. 1

Ook vakantie voor kinderen in de opvang In het Blijf van mijn Lijfhuis en Odulpha (crisisopvang) verblijven kinderen. Ze wonen in een voor hen vreemd huis met andere mensen en kinderen. Het valt voor hen niet mee om de plotse overgang van hun thuis naar de nieuwe situatie te verwerken. Hoe past ‘vakantie’ daar eigenlijk in? De medewerkers van ‘Blijf’ en Odulpha doen er, samen met moeders/gezinsleden, alles aan om de angst, stress en verwarring bij de kinderen weg te nemen. Daar is de aanpak helemaal op gericht en dat gebeurt grotendeels spelenderwijs (letterlijk). En er is ook aandacht voor vakantieactiviteiten, want die dragen bij aan een ontspannende sfeer. Afgelopen zomer stonden deze in het teken van ‘dansen en muziek’, ‘sport en spel’ en ‘sprookjes’. De jeugdigen en gezinsleden hebben muziekinstrumenten gemaakt, geknutseld en zijn ook naar Dippie Doe en de Tongelreep geweest.

Daarnaast organiseerde Stichting Present (vrijwilligers) een speciale zeskamp en werd er – als hoogtepunt van de vakantie – een bezoek gebracht aan Toverland. Later in de zomer zijn Woezel En Pip, de twee honden uit de bekende kindervoorleesboekjes, op bezoek zijn geweest bij Blijf. En ook acht clowns van ‘Clown inside’ kwamen langs om de kinderen lekker actief bezig te houden. En er staat nog iets leuks op stapel: de Rotary Club Veldhoven organiseert op 4 december een Sinterklaasmiddag speciaal voor alle kinderen van Blijf en Odulpha.

Sportactiviteiten: plezier, strijdlust en...goud!

In de voorbije maanden hebben de voetballers van Neos weer een gooi gedaan naar de Dutch Street Cup. Ze speelden verschillende toernooien in allerlei steden. In het begin werd nog veel verloren, maar inmiddels kunnen veel andere steden niet meer om ‘Eindhoven’ heen. Zo werden ze eerste bij een toernooi in Dordrecht en bereikten de finaledagen op de Dam in Amsterdam.

2

De eerste twee wedstrijden wonnen ze daar met 7-1 en 6-5, maar de laatste ging helaas verloren. Geen Nederlands kampioen dus, maar er wordt alweer getraind voor het volgende kampioenschap! Sportdag Op 22 augustus zijn veel cliënten en enkele begeleiders naar de gezellige sportdag van

de Federatie Opvang op Papendal geweest. Ze konden daar kennismaken met activiteiten, zoals schermen, boksen, zumba, combat, run for fun, frisbeeën, kleiduifschieten, tai chi, judo, boogschieten, nordic walking, bmx fietsen, lasergamen, golfen, volleyballen, gps-tocht maken en Sterrenslag. Bij laatstgenoemd onderdeel won het Neos-team de gouden medaille!

Wist je dat je je kunt aanmelden voor een gratis diner bij Queen?

van de kaart wat je lekker vindt. Je hoeft niet naar de prijs te kijken. Een drankje krijg je er ook bij, maar er wordt geen sterke drank geschonken. En je hoeft ook niet per se ‘dankjewel’ te zeggen, al is het natuurlijk wel zo vriendelijk om dat wel te doen! Eén ding mag je echter niet en dat is een fooi geven. Dat hoeft niet, want Perry Kusters en zijn medewerkers vinden het juist fijn om iets te kunnen doen voor mensen in Eindhoven die dak- en thuisloos zijn. En, o ja, wil je graag je kind meenemen, dan kan dat. Kaart dat van tevoren wel even aan bij de contactpersoon. Dus: wil je een keer uit eten en kun je dat niet betalen? Probeer het eens – via de contactpersoon op je locatie - bij Queen!

Heb je geen geld om een keer in een restaurant te gaan eten? Dan kun je jezelf aanmelden voor een gratis diner bij hotel café restaurant Queen aan de Markt in Eindhoven. Queen-eigenaar Perry Kusters stelt namelijk al drie jaar lang elke maand zes gratis dinerplaatsen beschikbaar voor cliënten van Neos. Dit etentje vindt elke tweede dinsdag van de maand plaats. Je kunt je hiervoor opgeven bij de contact-

persoon van je locatie. Weet je niet wie dat is, vraag er dan naar bij een medewerker. Is het akkoord, dan krijg je ongeveer twee weken vóór het geplande etentje een dinerbon van de contactpersoon. Deze moet je dan bij Queen inleveren als je gaat eten. Geen fooi! Je kunt een voorgerecht, hoofdgerecht en een dessert bestellen. Neem gewoon

NEOS CLIËNTENKRANT • NOVEMBER 2012 3

Jongeren Changes: verwenzorgprijs in Kerkrade, survival in de Ardennen

Op 23, 24 en 25 november gaan de jongeren van Changes die op Odulpha verblijven, op survival in de Ardennen. Dat idee komt van drie medewerkers van Odulpha: Sandra Marcus, Benaissa Bouyafa en Frederique van Balkom. Ze stuurden het voorstel – met succes! - in naar het CZ Fonds dat elk jaar in heel Nederland geld beschikbaar stelt voor verwenzorgideeën. Verwenzorg kun je zien als een extraatje voor cliënten. Vertegenwoordigers van alle afdelingen en instellingen die hun idee beloond zagen, werden op 5 september jl. tijdens een verwenzorgbijeenkomst in Kerkrade in het zonnetje gezet. Daar werden ze onder meer getrakteerd op optredens van het Limburgs symphonieorkest en een instrumentaal soliste. Later trad ook zangeres Beppie Kraft op met een aantal onvervalste Limburgse schlagers. Namens Odulpha zijn drie medewerkers en drie jongeren naar Kerkrade toe geweest. Een van de jongeren was

4

Kimberly. Aan haar de vraag hoe ze terugkijkt op het uitstapje en wat ze van de aankomende survival vindt. “Zo’n uitstapje is weer eens iets anders. Het programma was wel erg op ouderen gericht, met een klassiek orkest en zo. Dat sprak me niet echt aan. Maar de meeste bezoekers waren ouderen, dus op zich stak het wel goed in elkaar. Ellen, mijn trajectbegeleider, en ik hebben een tijdje in de VIP-room kunnen zitten waar we gratis drankjes kregen. Natuurlijk hebben we ook wat van die VIP-drankjes naar de anderen toe gesmokkeld.” Verwenzorg juist voor jongeren Vind je het een goed initiatief, verwenzorg? “Ja, als je verwenzorg ziet als een extraatje, een leuk uitje, zoals de survival, dan wel. Ik vind het vooral goed voor jongeren die geen goede ouders hebben, geen plek om naartoe te gaan en geen steun waar ze een positief gevoel van krijgen. Zij hebben anders nooit een extraatje. Juist voor hen is verwenzorg heel erg op zijn plaats.”

Saamhorigheid Hoe kijk je zelf naar de survival? “Ik vind zoiets wel leuk. Op de middelbare school heb ik ook een keer een survival gehad, dat is me goed bevallen.” Zie je het voor jezelf ook als een uitdaging? “Ja, een uitdaging die ik wel wil aangaan. Ik ben iemand die graag de beste is als ik ergens aan meedoe. Je ziet meiden soms aan de kant staan en zeggen ‘nee, dát ga ik echt niet doen, hoor!’ Nou, daar hoor ik niet bij. Het leuke van zo’n survival is ook dat het iets is wat je met de groep doet. De jongeren bij Changes zijn over het algemeen erg met hun eigen, individuele toekomst bezig. Logisch natuurlijk. Een gezamenlijke uitdaging is weer eens iets anders. Het geeft een gevoel van saamhorigheid, omdat we allemaal in hetzelfde schuitje zitten en dezelfde problemen hebben. Ik denk dat je je daar ook aan kunt optrekken. Alles helpt.”

Kimberly had nog meer interessants te vertellen. Zie pagina 6

Help, mijn boot is lek! Ik ben aan het roeien in mijn boot, maar ik weet niet meer welke richting ik op moet. Dat is toch al niet het sterkste punt in mijn familie en mijn kompas is ook al stuk. Dan merk ik dat er een gaatje in mijn boot zit. Ik stop mijn duim in het gat, maar merk dan dat ik alleen maar in een cirkel draai omdat ik maar met één arm roei. Dus ik roei weer even met twee armen, maar mijn boot loopt vol. Ik begin te hozen en raak daar erg vermoeid door en terwijl ik aan het hozen ben, raak ik ook nog mijn roeispanen kwijt. Ik vaar eventjes met de stroom mee, maar het begint harder te waaien. Ik zie dat ik regelrecht op een rots af vaar. Hoe moet ik dat nu weer oplossen? Ik bots tegen een rots en er zit een flink gat in mijn boot. Hij begint te zinken en ik zeg: help, mijn boot is lek! Een windhoos slaat mijn boot om en ik lig te spartelen in het woeste water. Ik kan mijn hoofd net boven water houden en ik roep: ik verdrink! Dan zie ik mensen op de kant staan die naar mij staan te zwaaien: kom dan hier naartoe. Ik merk dat ik ook niet meer weet hoe ik moet zwemmen en schreeuw: help, ik verzuip! Er is er één die dat ziet. Hij duikt het water in en trekt mij op de kant. De anderen zeggen: wij dachten dat jij kon zwemmen, we hebben je ook niet gehoord. Ze geven me een handdoek en droge kleren en zeggen: de rest moet je zelf doen, want wij kunnen het niet meer. Toen heb ik om hulp gevraagd. Ik kreeg eerst veel rust en een ruw stuk hout, een hamer, een beitel, een pot lijm en een kwast. Nu ga ik dat stuk hout op maat maken, zodat het in het gat past en dan ga ik het insmeren met lijm en het dicht maken. Als ik dat zelf heb gedaan, weet ik hoe ik het weer moet maken als er weer een gat in komt. Ik wil ook nog twee roeispanen maken, zodat ik mijn eigen koers kan varen. En ik weet ook weer hoe ik moet zwemmen. Sommige dingen van vroeger stop je wel eens weg, maar vergeten doe je ze nooit. Ik heb ontdekt dat ik alleen maar van binnen schreeuwde en daarom bijna niemand mij gehoord heeft. Ik dacht dat ik de enige was die te kort schoot totdat ik inzag dat we allemaal te kort schieten. Nu nog leren daar mee om te gaan en te accepteren dat het niet erg is. Gerard, bewoner Ritahuis

Gratis soep bij soepbus op de woensdagavond Sinds 5 september kent Eindhoven een soepbus. Elke woensdagavond kunnen dak- en thuisloze mensen bij deze bus een gratis kop soep, een kop koffie en brood krijgen. Tussen 20.00 uur en 22.00 uur staat de soepbus geparkeerd op het parkeerterrein aan de Professor. Dr. Dorgelolaan. En van 22.00 tot 24.00 uur op het parkeerterrein van de Deken van Somerenstraat. Vrijwilligers, ervaringsdeskundigen en hulpverleners delen de soep uit. Neos, het Leger des Heils en het St. Annaklooster zijn met de soepbus begonnen omdat er in andere steden positieve ervaringen mee zijn opgedaan. Daar ervaart men dat een gratis kop soep een ‘opstapje’ geeft aan mensen die rondzwerven, maar zich afzijdig houden van de zorgverlening. Ze zoeken geen hulp, maar ze hebben in wezen wel behoefte aan ondersteuning. Soms op lichamelijk gebied, soms in praktische zin of geestelijk. De kop soep kan het contact met vrijwilligers wat vergemakkelijken. Als de mensen dat zelf willen natuurlijk, want soep eten verplicht tot niks. De maag vullen en weer weg, dat kan gewoon. Maar men kan boven de warme soepdampen ook de dagelijkse sores kwijt bij de vrijwilligers. En, wie weet, kunnen de vrijwilligers dan helpen om die sores aan te pakken. De soep is dus eigenlijk een beetje een contactmiddel zonder dat er druk gelegd wordt. In een volgende uitgave van de cliëntenkrant zullen we eens op de koffie gaan bij de soepbus om te kijken hoe het loopt.

NEOS CLIËNTENKRANT • NOVEMBER 2012

5

Kimberly: “Jongeren meer houvast geven en beter samenwerken” Kimberly (22) is een van de jongeren die bij Changes * in traject is en op Odulpha verblijft. Ze is nu vier maanden bezig en heeft in die periode al flink wat voor elkaar gekregen op het vlak van financiën, werken en wonen. Wat haar helpt? Haar wil om er iets van te maken. Daarnaast biedt haar trajectbegeleider precies wat ze in de hulpverlening zoekt: helderheid, bevlogenheid en opgestroopte mouwen. Gesprek met een toekomstig advocaat die bondgenoot van jongeren wil worden. Toen ze bij Changes kwam, had Kimberly er eigenlijk helemaal geen vertrouwen in, laat ze eerlijk weten. “Ik had problemen, m’n rechtenstudiestage was mislukt en ik had slechte ervaringen met de hulpverlening. Ik kwam dus bepaald niet met het idee: ‘ha, nu gaat het gebeuren’.” Wat maakte dat je er toch vertrouwen in kreeg? “Ik merkte dat de trajectbegeleiding van Changes me echt vooruit hielp.” Waar zit dat precies in? “In het feit dat er echt naar mijn persoonlijke situatie wordt gekeken en dat ik weet wat ik moet doen. Mijn trajectbegeleider, Ellen Bijkerk, is werkelijk begaan met mijn situatie. Ze doet alles om me vooruit te helpen. Het is geen hulpverlener bij * Changes helpt jongeren van 18-23 jaar die geen vaste woon- of verblijplaats hebben, maatschappelijk op de been.

6

wie je het gevoel krijgt dat hulpverlenen alleen maar werk is, snap je? Ze is ook helder in wat ze van me verwacht en dat is heel belangrijk. In eerdere hulpverleningstrajecten werd er altijd maar van uitgegaan dat ik alles zelf deed, maar ik wist helemaal niet wat ik moest regelen. Dingen gebeurden dus gewoon niet of duurden ontiegelijk lang. Bij Changes is dat anders. Ellen regelt voor mij een aantal hoofdzaken en zegt me wat ík moet doen. Zij vraagt bijvoorbeeld bewindvoering aan en zegt dan: ‘zorg dat je vóór vrijdag dit, dit en dat doet en dan gaan we samen naar de afspraak’. Op die manier zit er voortgang in. Ik heb bovendien geen stress meer over mijn schulden. Dat geeft rust en ruimte om dingen op te bouwen. Juist nu ik met heel veel dingen tegelijk bezig ben - financiën, werk en mijn woonsituatie - is dat heel belangrijk.”

Kimberly en haar begeleider Ellen Bijkerk.

Gat maakt jongeren kanslozer Heb je al zicht op je toekomstige woonsituatie en je werk? “Ja, waarschijnlijk krijg ik nog dit jaar een appartementje en ik ben nu een werk-leertraject bij Philips gestart, waarmee ik als secretaresse aan de slag kan.” Kimberly kijkt ook al verder. “Als ik mijn studieschuld heb afbetaald, wil ik mijn studie rechten afmaken. Ik zou graag advocaat worden van jongeren die veel hebben meegemaakt en niemand als bondgenoot hebben. Dat ontbreekt nog in de maatschappij, vind ik, mensen die achter jongeren staan.” Ze wijst op haar eigen verleden. “Ik werd tot twee jaar jeugddetentie veroordeeld terwijl ik strafrechtelijk niets had gedaan. Ik was enkel, wat ze noemen, onhandelbaar. Zeg maar gewoon dat ik flink aan het puberen was, nog niet eens zo erg trouwens. Maar thuis had ik geen veilig honk. Als 15-jarige zat ik in mijn eentje in de rechtszaal. Niemand geloofde me, iedereen praatte slecht over me. Ik had geen enkele steun.” Ook na die twee jaar voelde Kimberly dat ze er alleen voor stond. “In een gevangenis wordt elke dag alles voor je geregeld, maar ben je eenmaal 18, dan sta je ineens op straat en mag je het allemaal zelf uitzoeken. Ik viel in een enorm gat en wist totaal niet wat ik moest doen. Ik had net op m’n 16e en 17e opgesloten gezeten, een periode waarin je de balans

zoekt tussen naar school gaan en leuke Zelf heb ik in een eerder traject meegeing dingen doen. Dat stukZelf heb ik helemaal maakt dat ik geen uitkering kon aanvraleid standig wonen met bege STAP 3 gemist. Ik wilde wel graag naar school. gen omdat ik nergens stond ingeschreDuur 12 – 18 maanden. Dat is mijn geluk geweest. ven, terwijl ik geen woning kon krijgen, Om zelfstandigWant te kunnenveel wonen heb je een inkomen nodig. Zonder geld geen huis of kamer. Een inkomen jongeren die die wil hebben, glijden omdat ik geen uitkering had. Zo zijn er krijgniet je uit studiefi nanciering of werk. Zit je niet op school of heb je geen werk, dan kun je aanspraak juist dan af. Door zo’n gat te laten valwel meer voorbeelden van botsende maken op een uitkering. Hiervoor gelden wel bepaalde regels. Wanneer je je daaraan houdt, kun je na eeninstanties waar jongeren de speelbal len maakt de hulpverlening jongeren aantal maanden zelfstandig wonen met begeleiding. Heb je geen of onvoldoende inkomen, dan gaat datvan worden. Zoiets maakt moedeloos en kanslozer.” zeker niet lukken. radeloos. Vind je het raar dat er dan jonWanneer je eenmaal zelfstandig woont, loopt de Meer houvast en beter samenwerken geren zijn die nergens meer in geloven begeleiding gewoon door. Ook in die situatie maak je samen met je begeleider een plan. Daarbij geef je Wat zou je vanuit jouw ervaring willen en afhaken? aan wat je zelf gaat doen en waar de begeleider of anderen je bij zouden moeten ondersteunen. De beverbeteren in de hulpverlening? “Op de Mij is dat ook bijna overkomen. Gelukgeleiding gaat nu ook over zaken die bij (zelfstandig) “Eerst had ik met veel mensen te maken. Ik ben blij dat ik nu wonen horen. begeleiders een vaste begeleider heb waar ik met vragen naar toe kan eerste plaats zou ik tegen kig ben ik iemand die iets wil en achter gaan. Gelukkig klikt het met haar. Het is fijn om iemand te je er doorheen je ondersteunt als je het willen zeggen: geef jongeren meer houdingen aanhebben gaatdieen heb iktrektbijen Changes nodig hebt.” STAP 4 Nazorg vast in de vorm van duidelijke afspraken precies díe begeleiding gevonden die ik Duur 3 maanden. over wie wat doet.DeDe meesten weten en veel jongeren met mij! - nodig heb.” laatste paar maanden bij CHANGES kom je steeds op eigen benenzetten. te staan. De begeleider houdt niet welke stappenmeer ze moeten nog contact met je, maar trekt zich steeds meer terug. naar Je hebt Het je zaakjes voor elkaar en je hebt menEn dan gaan ze maar Bedrijf sen in je omgeving die je kunnen helpen als dat nodig om een dagbesteding te hebben, maar is. Je hebt je doelen bereikt en kunt op eigen kracht verder. Het traject wordt afgesloten. intussen gaan ze niet vooruit. Wat ik daarnaast heel belangrijk vind, is dat instanties beter samenwerken. Als je bijvoorbeeld een aanvraag wilt indienen voor een woning via Plan Door! moet je eerst bij verschillende instanties zaken CHANGES is een samenwerkingsverband van Neos, het Leger des Heils en GGzE. regelen. Dat kost maanden. Waarom kun Informatie je niet alvast een aanvraag opstarten, T 040 - 295 04 56 E [email protected] terwijl je intussen die andere dingen doet? Dan loopt dat samen op en heb je als jongere sneller perspectief.

“De meeste jongeren weten niet welke stappen ze moeten zetten”

CHANGES HEEFT JOU WAT TE

BIEDEN!

Zelfstandig wonen | School of werk | Een inkomen Een regeling voor eve ntuele schulden | Me nsen om je heen die er voor je zijn | Ru imte voor leuke dingen

CHANGES is er voor jou wanneer je tussen de 18 en 23 jaar bent en geen vaste woon- of verblijfplaats hebt. Zwerf je door de stad van logeeradres naar logeeradres? Of kun je helemaal nergens meer terecht? En wil je je wel inzetten om een eigen dak boven je hoofd te krijgen?

In deze folder lees je

hoe CHANGES werkt.

4478 Drieluik Changes.indd 1

31-07-12 13:19

- NOVEMBER - NOVEMBER - NOVEMBER - NOVEMBER - NOVEMBER - NOVEMBER - NOVEMBER - NOVEMBER GLOW

Fijne Feestdagen Festival

Van 10 t/m 17 november 2012 vindt de zevende editie van het jaarlijkse lichtkunstfestival GLOW plaats in de binnenstad van Eindhoven. Dit jaar zullen de kunstenaars hun licht laten schijnen op het thema ‘Faces & Façades’.

Van 17 november (echte kick-off is 1 december) t/m 6 januari 2013 vindt voor het eerst het Fijne Feestdagen Festival plaats. Onderdeel is o.a. een schaatsbaan (met lichtkunstwerk) op de Markt. Rond het Catharinaplein staan bijzondere objecten, o.a. een meterslange bank verwarmd door een houtkachel. Meer informatie op www.eindhoven365.nl.

- DECEMBER - DECEMBER - DECEMBER - DECEMBER - DECEMBER - DECEMBER - DECEMBER - DECEMBER neos A4 Ellen:Layout 1 03-11-12 08:45 Page 1

STRAATMONOLOGEN NEOS & FRIENDS

Try out maandag 10 december, aanvang: 20.30 uur Philipszaal. Prijs € 15,00 Première dinsdag 11 december, aanvang 20.30 uur Philipszaal incl. drankjes/hapjes Prijs € 37,50 Hoe komt een mens zo ver dat hij dak- of thuisloos raakt? Omdat iemand lui, dom of slecht is? Of kan het iedereen overkomen? Deze vooroordelen worden uitvergroot in de voorstelling ‘Straatmonologen’ die cliënten van Neos en Novadic-Kentron in december in het Parktheater spelen. Het belooft een avond te worden die veel stof tot nadenken geeft. De artiesten Bertus Borgers, Denvis, Tigre Blanco en Geert Chatroux verlenen ook hun medewerking. Rita’s Kitchen verzorgt op 11 december heerlijke hapjes en drankjes. Telefonische kaartverkoop: 040 - 2 11 11 22. Mailadres kaartverkoop: [email protected]

Parktheater en Neos

Straatmonologen

lanco, , Tigre B ber aassen Fa Theo M orgers, Peter . .v .m M B Bertus hatrou! C Denvis, rt ee en G Bijzondere theatervoorstelling (ex) 15,00 ma 10 december try out €waarin dak- en thuislozen over hun strijd vertellen € 37,50 di 11 december première ma 10 december try-out | di 11 december première (incl. hapjes en drankjes)

FAKKELTOCHT EINDHOVEN

Op 24 december (kerstavond) wordt de fakkeltocht georganiseerd. Deze staat in het teken van vrede, vrijheid en verdraagzaamheid. De start is om 19.00 uur op het Wilhelminaplein waar kraampjes staan met soep en pannenkoeken. De wandelaars kunnen onderweg genieten van muzikale bijdragen. NEOS CLIËNTENKRANT • NOVEMBER 2012

7

Nieuw in het Labrehuis: het Annemieke van Hazendonk plein

Annemieke onthult haar straatnaambordje in de door cliënten feestelijk aangeklede achtertuin. Er waren Bossche bollen en later trad de viermansformatie ‘Bad Choice in Men’ op met daarin twee voormalig cliënten, Ton & Henny, als respectievelijk gitarist en drummer. Wil je voortaan met iemand afspreken in de binnentuin van het Labrehuis, dan hoef je elkaar niet meer mis te lopen. Welke tuin? Die opzij? Of daar achter? Of is die van het Ritahuis? Welke bedoel je nou? Nee, spreek gewoon af op het Annemieke van Hazendonk plein. Zo heet die tuin namelijk sinds woensdag 26 september. Annemieke onthulde op die avond haar ‘eigen’ straatnaambordje ter gelegenheid van haar afscheid van het Labrehuis. Ze is daar zeven jaar lang manager Zorg geweest. In verband met de reorganisatie binnen Neos is ze per 1 oktober aan de slag gegaan als teamleider instroomhuis en Odulpha. Het idee van het straatnaambordje kwam uit de cliëntengroep. Het ging ongeveer als volgt. De bewonerscommissie wilde iets doen, wist niet goed wat, vroeg om ideeën en hoorde Ronald Mekking zeggen: ‘verrek, bij het washok hebben we een Janus Klessens plein, waarom maken we van de binnentuin dan geen Annemieke van Hazendonk plein’? Dat was zo’n beetje de gehele procedure. Het bordje werd gemaakt, op de 26e opgehangen en bedekt met een vlag. Vervolgens werd de nietsvermoedende hoofdpersoon rond 19.30 uur uitgenodigd 8

om een ommetje in de binnentuin te maken. En daar stapte ze met verbaasde blik een feestelijk tafereel binnen met cliënten die haar temidden van ballonnen, cake, thee en koffie verwelkomden. Annemieke was volledig verrast en noemde het gebaar van de cliënten ‘kei-leuk’ en ‘geweldig’. Ze trakteerde iedereen op Bossche bollen en gaf aan met veel warmte op haar jaren in het Labrehuis terug te kijken. “Waar ik vooral dankbaar voor ben is het wederzijdse vertrouwen dat er in het Labrehuis is tussen cliënten en het team van

medewerkers. We gaan hier in openheid en gelijkwaardigheid met elkaar om. Dat moeten we blijven koesteren.” En tot de aanwezige cliënten zei ze goedbedoeld: “Ik wil niemand van jullie terugzien in het instroomhuis of de nachtopvang. Hoogstens op de koffie…………”

Het zit in de familie……

Annemieke is niet de eerste ‘Hazendonk’ naar wie een straat is vernoemd. Haar oud-oom, zo vertelde ze, heeft het Labrehuis in Nijmegen opgericht. Daarvoor is er bij die voorziening een laan naar hem vernoemd: de Pater van Hazendonk laan. Annemieke ‘klopt daar met haar hele plein nu natuurlijk flink overheen’….!

Gelezen: de straatdokter Heb je ooit van de straatdokter gehoord? Dat is de huisarts voor mensen die op straat leven. Hij (Peter Meulesteen) komt ook bij Neos: eenmaal per week doet hij het instroomhuis aan. In dit artikeltje dat recentelijk in Groot Eindhoven verscheen, lees je er meer over.  

1

2

3

NEOS CLIËNTENKRANT • NOVEMBER 2012

4

9

Rinze: content met zijn huis overleven.” Heb je dat overleven nu achter je gelaten? “Nou, in wezen ben ik dat nog aan het doen. Mijn huidige situatie is natuurlijk wel positief in vergelijking met mijn bestaan op straat. Ik ben er content mee, want net als iedereen wil ik tenslotte het liefst ‘huisje-boompje-beestje’. Een woning geeft je ook verantwoordelijkheidsgevoel. Dat gaat gepaard met een bepaalde angst en druk om wat ik nu heb, niet uit m’n handen te laten glippen. Dat is echt anders dan de relatieve zorgeloosheid van de straat. Maar ik leef van een WAO-uitkering en moet nog schulden afbetalen. Ik heb net iets te veel om dood te gaan, maar te weinig om echt leuk te leven. Ik merk dat ik ook niet meer zo intens blij kan zijn als vroeger. Het leven heeft me te veel teleurgesteld. In die zin is het niet echt leven, maar eerder overleven.” De man met de rode baret. Zo kennen velen hem: Rinze Bakker. Maar hij heeft zijn baret inmiddels afgedaan en is weer ‘aan de hoed’, net als vroeger. Misschien is het wel symbolisch. Zoals zijn baret (een groot deel van) zijn zwervend bestaan tekende, zo duidt zijn hoed op onderdak. Onderdak heeft Rinze sinds december 2011. Via Housing First kwam hij aan een huurwoning op de Hagenkampweg ‘3 hoog achter’. Op 25 september 2012 verhuisde hij naar een bene-

denwoning. Dat was een stap vooruit: geen trappen en gemeenschappelijke ruimtes meer en zelfs een klein tuintje. Wat betekent wonen voor je? “Een eigen plek, geborgenheid, een bed van mezelf.” Geeft het je rust? “Niet speciaal, op straat voelde ik ook rust. Zwerven geeft iets van vrijheid: je hebt niks, dus je hebt ook geen zorgen. Je enige beslommering is een slaapplek vinden en een paar euro voor een hap eten. In die zin is het

Koken en aanspraak Hoe ga je daar mee om? “Niet aan morgen denken. Ik ben iemand die leeft met de dag, dat heb ik van mijn zwervend bestaan geleerd.” Maar je hebt toch een reden om ’s morgens op te staan? “Ik sta op omdat ik genoeg heb aan vijf, zes uur slapen. Ik wil me niet kapot vervelen in bed. Voor mij is elke dag zo’n beetje hetzelfde. Maar dat vind ik niet erg, ik kan heel goed niks doen.” Heb je een dagbesteding, zoek je contacten met anderen? “Ik ben bezig met

Thaise roerbakschotel met sappige kip Hoofdgerecht, hoeveelheid voor 4 personen Ingrediënten

• 300 gr witte rijst • 3 el zonnebloemolie • 400 gr milde Thaise kipfiletblokjes • 1 pakje kokosmelk (200 ml) • 1 zak Oosterse wokgroente (750 g, diepvries) • 1 bakje boemboe nasi goring (125 g, AH) Een authentiek Thaise smaak krijg je door de kip te bestrooien met fijngesneden koriander en te besprenkelen met een beetje limoen. 10

Lekker eten voor een smalle beurs

1. K  ook de rijst volgens de aanwijzingen op de verpakking. 2. Verhit 1 eetlepel olie en bak de kip rondom aan. 3. Voeg de kokosmelk toe, zet het vuur laag en laat de kip in 10 minuten zachtjes gaar worden. 4. Niet laten koken, want dan wordt de kip droog. 5. Verhit ondertussen 1 eetlepel olie in een wok en roerbak de helft van de groente op hoog vuur in 5 minuten gaar maar nog knapperig. 6. Schep de groente uit de pan en houd deze apart. 7. V  erhit 1 eetlepel olie en roerbak de rest van de groente. 8. D  oe de eerst portie weer in de pan. 9. Schep de boemboe er doorheen en roerbak nog 2 minuten. 10. Verdeel de rijst en de groente over 4 kommen of borden en schep de kip met de kokossaus erop.

s, maar het blijft overleven een dagbesteding. In de twee jaar dat ik in de nachtopvang zat, heb ik gekookt voor de deelnemers van Werkstek. Chef de cuisine was ik, haha! Maar daar ben ik in februari mee gestopt, omdat ik wil doorgroeien. Ik ben nu in gesprek met Els Keet van de Stichting Ervaring die Staat om wekelijks drie, vier dagen te gaan koken voor mensen die net uit de opvang zijn.” Kun je meteen mee-eten, ook wel handig! “Ik denk niet dat ik dat doe. Zelf eet ik namelijk maar heel weinig. Twee biefstukjes tartaar, dan heb ik voor een hele dag genoeg. Maar koken voor anderen geeft me wel wat aanspraak. Ik kan goed alleen zijn, maar ik ben tegelijkertijd ook een mensenmens. Wat dat betreft is het trouwens fijn dat ik een huis heb in Gestel. Daar heb ik vroeger altijd gewoond, dus ik kom vrij veel kennissen tegen. Daar ga ik wel eens mee biljarten, een biertje drinken, wat kletsen. Verder heb ik geen speciale hobby. Alleen vissen. Dat deed ik vroeger bij de Philips-vijvers. Dat zou ik wel weer willen oppakken.” Alles is gericht op geld En hoe zit het met de begeleiding die je krijgt? “Oh, prima. Timo steunt me, hij komt viermaal in de week langs. Dan hebben we het over dagelijkse dingen, dat de shag weer duurder wordt bijvoorbeeld.” Je krappe financiële situatie is je grootste zorg? “Ja, maar daar kunnen begeleiders

ook weinig aan doen. Ze doen hun best, maar ze zitten, net als instellingen, vast in het systeem van de Nederlandse samenleving. Dat hele systeem is opgehangen aan het bezit van geld. Heb je dat, dan is er van alles mogelijk. Heb je het niet, dan kun je ook niet veel.” We wilden je nog naar je grootste wens vragen. Maar waarschijnlijk kunnen we het antwoord al raden…. “Ja, de staatsloterij winnen. Financiële onafhankelijkheid

zou veel bijdragen aan mijn levensvreugde. Dan zou ik ook kunnen reizen, dat doe ik heel graag. Overal het leven gaan bekijken. Intussen zou ik willen dat er minder van die belachelijke regels waren in Nederland. Weet je dat ze in Berlijn blij zijn als je op straat drinkt? Dat komt omdat de lege flessen de daklozen een middel van bestaan geven. In Nederland denken ze daar helemaal niet aan. Daar krijg je gewoon een bekeuring. Kijk, dat bedoel ik nou!”

Materiele dienstverlening

Beschermingsbewind Soms is iemand door een psychische of lichamelijke beperking (tijdelijk) niet in staat om zijn of haar eigen financiën te regelen. Is dat bij jou ook het geval? Dan is beschermingsbewind misschien iets voor je. Beschermingsbewind is vooral bedoeld om je te beschermen. Beschermingsbewind wordt ook wel bewind of onderbewindstelling genoemd. Een bewindvoerder beheert jouw inkomsten en zorgt er onder andere voor dat

jouw vaste lasten op tijd worden betaald. Ook zorgt een bewindvoerder ervoor dat de kans op (nieuwe) schulden kleiner wordt. Daarnaast wordt gekeken naar de inkomensregelingen waar je mogelijk recht op hebt. Als er schulden zijn, dan probeert de bewindvoerder deze op te lossen. Kortom, een bewindvoerder regelt al je financiële zaken. Een bewindvoerder staat onder controle bij de rechtbank waar hij/zij jaarlijks verantwoording over jouw financiën moet afleggen.

NEOS CLIËNTENKRANT • NOVEMBER 2012

Beschermingsbewind moet aangevraagd worden bij de kantonrechter. Je hebt hiervoor geen advocaat nodig. Als je meer informatie wilt over beschermingsbewind, dan kun je natuurlijk contact opnemen met je zorgbegeleider of materieel dienstverlener. Team Materiële dienstverlening 11

Een mooie stek daar bij ‘Werkstek’ Er was een collega uitgevallen en de vraag was of ik bij Werkstek wilde invallen. Wist in ieder geval waar het ongeveer lag. Het zou onder andere gaan om snoeiwerkzaamheden rondom de Philipsvisvijver. Het leek mij een leuke uitdaging daar zelf ook eens lekker de ‘handen uit de mouwen’ te kunnen steken. Werkstek is een vorm van dagbesteding voor een specifieke doelgroep, namelijk cliënten met een alcoholverslaving. Het is daar toegestaan tijdens de pauzes bier te drinken, maar dat moet dan wel binnen de perken blijven om veilig te kunnen werken. Voor mij wel apart, zo’n eerste keer, waarbij cliënten alvorens zij aan de arbeid gaan dan ook eerst moeten blazen. Ligt het promillage te hoog, dan mag je niet werken. Niet lang daarna was het pauze en gingen de eerste halve-literblikken open. Het was die dag erg mooi weer en zo in een ‘caravan’ aan het water tussen het groen

bij de visvijvers met een heerlijk zitje, kreeg ik al snel het ultieme vakantiegevoel. Humor en serieuze gesprekjes Na de nodige ‘snoeiverzoeken’ gingen we aan de bak, en, ik moet zeggen, ze weten van aanpakken die mannen daar, en samen met collega Kenneth van NovadicKentron valt er ook zat te lachen. Humor, oh zo belangrijk, en op enig moment ontstond er ook ruimte voor de wat meer serieuze kant van de zaak, wat persoonlijke gesprekjes. Het is natuurlijk niet niks als de drank je leven beheerst. Positief was in ieder geval de opmerking van een van de deelnemers dat zijn alcoholconsumptie juist door zijn werkzaamheden bij Werkstek drastisch was teruggelopen. Het duizelde mij voor de ogen toen ik hoorde hoeveel flessen port er vóór die tijd geconsumeerd werden. In de middagpauze werd met name door Kenneth een heerlijke maaltijd bereid.

NEOS CLIËNTENKRANT • NOVEMBER 2012

Zodoende krijgen de mannen in ieder geval ook een fatsoenlijke maaltijd naar binnen. En zeg nou zelf, zo heerlijk aan tafel langs de Dommel in het zonnetje! De mannen genieten er in ieder geval van, zijn van de straat en hebben een zinvolle dagbesteding. Bovendien is het de bedoeling dat alle deelnemers samen zorgen voor de dagelijkse huishoudelijke dingen in de caravan, zoals eten klaarmaken, koffie zetten, opruimen enz. Zijn er cliënten bij die in staat blijken te zijn een zorg-/behandelingstraject te beginnen op weg naar bijvoorbeeld regulier werk en/of een leven zonder alcohol, dan is dat mooi meegenomen. Voor die mensen is er weer een andere opstap naar regulier en betaald werk, namelijk de zogeheten Doorstroomgroep. Enfin, mijn inzet daar was de mannen kennelijk wel bevallen, want ik mocht terugkomen als ze weer eens iemand nodig hebben…………… Ruud Borremans, woonbegeleider Labrehuis

13

Anneke, Donney, Irem, Shabana en Evert krijgen creatief duwtje in de rug Als je kunst niet laat zien, bestaat het niet. Zo simpel is het, vindt conceptueel kunstenaar Jasper van Es. Hij heeft vijf cliënten van Neos geholpen zich creatief verder te ontwikkelen. Onderdeel daarin was een expositie van hun werken in De Etalage van Trudo, met als titel ‘Buitengewoon’.

Jasper: “Voor mij was dit het eerste specifieke contact met dak- en thuislozen. Ik had verwacht dat de mensen minder enthousiast zouden zijn. Dat hun kunst eigenlijk vooral uit een soort depressiviteit zou voortkomen. Maar het was heel anders. Iedereen was heel open, vrolijk en enthousiast.”

In het project heeft Jasper de cliënten onder meer in contact gebracht met andere kunstenaars. “Zo werkt de kunstwereld: die bestaat van contacten leggen, ervaringen uitwisselen en elkaar vooruit helpen. Op die manier ontmoet je mensen met uiteenlopende ideeën en blijf je jezelf ontwikkelen. Mijn tip aan mensen die verder willen met hun kunstuitingen, is dan ook: laat je werken zien, ga ook naar openingen van anderen, praat en discussieer erover. Dan krijg je feedback en doe je nieuwe inzichten op.” Maar waar kun je met je werken naartoe? “Och, in Eindhoven zijn er best veel ruimtes die daar voor open staan. Bij Neos zelf bijvoorbeeld.”

Anneke Sweep maakt gedichten over haar ervaringen met psychosen en depressies. Jasper hielp haar contacten te leggen, wat al heeft geresulteerd in een optreden op een dichtavond. Irem Pinarbasi werd in contact gebracht met Jos Hoppenbrouwers, een van Nederlands beste graffitispuiters. Ze maakt graag straatkunst en heeft o.a. via Jos veel inspiratie opgedaan. Shabana Anwar wil een film maken over misbruik van vrouwen in gezinssituaties. Via Jasper ontmoette ze veel mensen die haar daarbij kunnen helpen. Voor de expositie maakte ze een stilleven over dit thema. Evert Adams schildert o.a. portretten van popidolen. Jasper hielp hem een website op te zetten, zodat hij zijn werken nog gemakkelijker kan verkopen. Donney Gailliaert schildert natuur- en ruimtelandschappen. Via discussies en bezoeken aan tentoonstellingen heeft hij zijn kijk op hoe werken worden gemaakt, verder verdiept.

Over hokjes heen kijken Jasper pleit er ook voor dat kunstenaars zich niet te veel in een hokje laten duwen. “We zijn geneigd iemand als schilder of dichter of beeldhouwer te bestempelen. Maar ik vind het juist interessant als iemand de ene kunstvorm in een andere omzet of ze combineert. Neem Anneke. Ze schrijft gedichten, maar ze zou bijvoorbeeld een kernwoord uit haar gedichten in neon kunnen uitvoeren en ophangen. Daarmee zet ze de stap naar andere kunstvormen.” Tijdens de expositie heeft Jasper zelf naar interessante combinaties gezocht door schilderijen van Evert en gedichten van Anneke bij elkaar te hangen. “Daardoor krijgen werken een nieuwe lading. Iedereen kan daar dan weer zijn verhaal bij bedenken. Ik geloof niet dat kunst één betekenis heeft. Als kunstenaar moet je ook niet te veel voorkauwen. Je kunt wel uitleg geven over je werk, maar hang dat er niet als printje naast. Mensen moeten de kans krijgen om een gevoel te ervaren bij een kunstwerk, er een verhaal in te zien en ervan te vinden wat ze ervan vinden.”

“Het was heel anders”

14

Doe een wens! De Neos Cliëntenkrant probeert, binnen haar mogelijkheden, wensen van cliënten te verwezenlijken. Deze keer komt Corriena aan bod. Ze wenste vooral iets voor anderen (zie hieronder). Een aardig gebaar! Heb je ook een wens, stuur die dan toe, dan kiezen we uit de inzendingen een wens die we gaan vervullen. Je moet er wel bij zetten waarom deze wens belangrijk voor je is. Stuur de wens naar [email protected]. En heb je geen toegang tot een computer of weet je niet goed hoe je dat moet doen, vraag dan even hulp aan een ander.

Mijn wens

  Ik zat in de krant van Neos te lezen en zag dat als je een wens had, deze uitgesproken mag worden! Dus bij deze neem ik die kans …...   Mijn wens gaat niet uit naar mijzelf, maar naar de mensen die veel voor mij gedaan hebben en nog steeds veel betekenen voor mij!   Ik zou wensen dat de collega’s van de Neos-locatie Odulpha een dagje in het zonnetje worden gezet. Dit is mijn grootste wens, vooral omdat ik hen niet genoeg kan bedanken voor wat ze voor mij hebben gedaan. Hoewel ik al heel mijn leven negatieve ervaringen heb gehad met hulpinstanties en het vertrouwen in goede hulp kwijt was, hebben zij mij toch laten inzien dat een goed luisterend oor en goede zorg veel kan doen voor iemand.   Ze hebben natuurlijk wel zelf voor het werk gekozen, maar toch, ze staan altijd klaar voor iedere cliënt en ze willen er met alle zorg zijn voor de cliënt.
Ik vind dat dat toch gewaardeerd mag worden aangezien het makkelijker is om negatief te praten dan positief.   Graag wil ik hen ook nog eens heel erg bedanken! Vooral voor de fijne momenten in een moeilijke tijd.   Corriena Eikenhorst

Gedicht

Een ‘pakkend’ gedicht van een jonge kwetsbare vrouw binnen onze opvang. Zij wilde het gedicht best met anderen delen, maar liever anoniem. Als klein meisje geboren, met hart zo groot, alles wou ik weten, wat het leven me allemaal bood. Een meisje zonder zorgen dat was ik toen, niet verwachtend wat het leven me allemaal aan kon doen, groeide op, en alles ging me te snel, stress aan mijn hoofd, twijfels aan mijzelf. Het liefst had ik een leven als een ‘CD’ waarin ik kon doorspoelen, of terugspoelen, dat ik zelf kon kiezen, snel of langzaam. Maar overal is een kans, maakt niet uit waar je voor vecht, het leert me de juiste keuzes te maken, daarmee mijn doelen te bereiken. Soms werkte ik mijzelf in de problemen, en moest ik dingen van mensen overnemen. Maar alles komt goed, wanneer ik luister naar mijn hart, want daarmee is mijn leven ook opgestart!

Frans in huwelijksbootje In de jubileumuitgave van Neos Nieuws van december 2010 konden wij voor het laatst lezen hoe het ging met Frans van der Aa. Hij stroomde begin 2009 uit uit het Labrehuis en was in een huisje gaan wonen in de Eindhovense wijk Limbeek. Op 28 juli 2012 brak een nieuwe fase aan in het leven van Frans. Hij stapte op die datum in het huwelijksbootje met zijn Els. Frans had Els leren kennen als zijn buurvrouw, en ja, zoals dat wel vaker gebeurt: daar kwam iets moois uit voort. Of ik de trouwfoto’s wilde maken, was de vraag. En het resultaat van dat alles mocht best in Neos Nieuws. Nou, bij deze dan. Frans en Els, namens alle collega’s van het Labrehuis, veel geluk en voorspoed toegewenst! Ruud Borremans, woonbegeleider Labrehuis en redactieraadlid/fotograaf van Neos Nieuws

NEOS CLIËNTENKRANT • NOVEMBER 2012

15

Parkt

heate

r en N

Straatm

eos

onologe

Puzzel

n

Raadsel

tekst

Z S P M A A Z D L E Z T E

T C K I U L L O R O K J E

I H M S L E N E M E O Z D

T U C H D S R E D U K R R

E L G A E B J R R O O P S

L D K N R T E E F E I A N

E O E D C V H F F B C E N

R D N E G U E D N O L O E

W O F L W R E E D A A R D

M E D E G E V A N G E N E

D E N N E N S P I N N E R

P O K E R S E N O O G S T

S U E H N O H T Y P O I S

M.m.v. Theo Maas sen, Denvis, Bertus Borg Tigre Blanco, ers, Peter Faber en Geert Chatrou!

ma 1 0 di 1 decembe 1 dec embe r try out €15,00 r première (incl.

hapjes

€37,5

en dra

0

nkjes)

Zomerbloeiers. Dat was de juiste oplossing van de vorige puzzel. Zomerbloeiers zijn planten die in de zomer volop bloeien. E. Giezen wist deze planten uit de puzzel te plukken en kan gratis naar de bioscoop voor 20 euro. De nieuwe puzzel ziet er iets anders uit dan de voorgaande. Een leuke nieuwe uitdaging dus! Hieronder staat de uitleg. En deze keer een speciale prijs: een vrijkaartje voor Straatmonologen op 11 december in het Parktheater! Stuur je inzending naar [email protected]. Heb je geen toegang tot een computer of weet je niet hoe je moet e-mailen? Geen probleem. Vraag dan even aan een ander om je te helpen.

Vul de gevraagde woorden in in de richting van de pijlen. De letters in de rode cirkels vormen achter elkaar gelezen de oplossing. vechtsport jachtexpeditie

pook energie

3 10

hevige haal verborgen

ijzerhoudende grond

8

geweervuur keurig vernis

Frans lidwoord schadepost

kledingstuk

1 voorzetsel wapenmagazijn

schaaldiertje

circa (afk.) bijbelse vrouw

buisverlichting een zekere

Oproep

Doe zelf ook mee met de cliëntenkrant! De cliëntenkrant. Je pakt hem, bladert hem door, leest er links en rechts in en dat was het dan. Over een paar weken het volgende nummer. Nee! Laat het daar niet bij! Doe mee! De cliëntenkrant biedt je juist de kans om zelf iets te vertellen of te laten zien. Wat houdt je bezig, wat raakt je, wat vind je mooi of leuk? Misschien heb je een verhaal of een gedicht dat je graag geplaatst wilt hebben, van jezelf of van een ander. Of een tekening, een schilderij, een foto? Of heb je een tip voor anderen? Laat het weten en kom ermee (met naam of anoniem). De cliëntenkrant is er voor jou: [email protected].

bolgewas eerste vrouw

vleesgerecht

nevel

Wat gaat de hele wereld rond maar blijft altijd in een hoekje ? Een postzegel

Win deze keer een vrijkaartje voor ‘Straatmonologen’ in december in het Parktheater!

opdracht

5

fraaie kleding vochtig eikschiller dokter

nauwe doorgang

11

Colofon

lidwoord pit

stuurinrichting ratelpopulier pl. in Gelderland

12

geleerd

13

pl. in Duitsland

6

9

beenderinhoud reisje

Europeaan bewijsstuk

insecteneter

© Neos Cliëntenkrant Krant voor en door cliënten van Neos Redactieraad Ron Verhagen, Ton Feijen, Erika de Vroome, Ruud Borremans, Jeanine van Abshoven, Ellen Popeyus

zemelaar

interest haarkrul naar

achter

ijdeltuit

4

2

rondhout

keukengerei

7

aardig

Redactieadres Redactie Cliëntenkrant Postbus 922 - 5600 AX Eindhoven E-mail: [email protected] Productie De Hoven

schaapkameel

November 2012

© www.puzzelpro.nl 1

16

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

De volgende uitgave verschijnt in januari. Kopij graag uiterlijk medio december binnen.