Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten Daar staan we voor, daar gaan we voor, met uw steun!
CDA-programma 2014 - 2018
CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde i
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
Bladzijde ii
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
Inhoudsopgave 1
Verantwoording........................................................................................... 1
2
Beleidskader ................................................................................................ 3 2.1
Ambitie ................................................................................................. 3
2.2
Context en opgaven.............................................................................. 4
3
Wat willen we bereiken?.............................................................................. 9
4
Wonen ...................................................................................................... 12
5
6
4.1
Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting .......................................... 12
4.2
Woningbouw ...................................................................................... 13
4.3
Woon en leefmilieu ............................................................................ 15
Werken ..................................................................................................... 17 5.1
Landbouw en Fruitteelt ...................................................................... 17
5.2
Landschap: cultuur en natuur ............................................................. 19
5.3
Toerisme en Recreatie ........................................................................ 22
5.4
Milieu en duurzaamheid..................................................................... 25
5.5
Bedrijvigheid ....................................................................................... 26
5.6
Mobiliteit ............................................................................................ 27
5.7
Openbare ruimte ................................................................................ 28
Welzijn ...................................................................................................... 30 6.1
Maatschappelijke ondersteuning ....................................................... 31
6.2
Arbeidsmarkt ...................................................................................... 34
6.3
Bestrijding sociaal isolement en armoedebeleid ............................... 35
6.4
Veiligheid ............................................................................................ 36
6.5
Vrijwilligerswerk en verenigingen ...................................................... 37
6.6
Sport ................................................................................................... 39
6.7
Voorzieningen ..................................................................................... 39
CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde iii
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
6.8 7
CDA-Programma 2014-2018
Onderwijs en jongeren ....................................................................... 40
Bestuur...................................................................................................... 42 7.1
Bestuurlijke organisatie ...................................................................... 42
7.2
Bestuurlijke samenwerking ................................................................ 44
7.3
Financiën............................................................................................. 45
CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde iv
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
1
CDA-Programma 2014-2018
Verantwoording
In de algemene ledenvergadering van oktober 2013 van de CDA-afdeling Eijsden-Margraten is op voorstel van het bestuur een programmacommissie ingesteld voor de voorbereiding van het CDAverkiezings-programma voor de gemeenteraadsverkiezingen van 19 maart 2014. De commissie bestaat uit de volgende leden: -
drs. Gerry Jacobs, wethouder voor het CDA in de gemeente Eijsden-Margraten drs. Armand Opreij, wethouder voor het CDA in de gemeente Eijsden-Margraten ing. Roger Ritzen, fractievoorzitter van het CDA in de gemeente Eijsden-Margraten ing. Giel Frantzen, burgercommissielid voor het CDA in de gemeente Eijsden-Margraten Achiel Drummen, afdelingshoofd Financiën & Belastingen in de gemeente Beek mr. Jos Custers, wethouder in de gemeente Eijsden-Margraten en voorzitter van de commissie
De programmacommissie presenteert hierbij het resultaat van haar werkzaamheden in het CDAverkiezingsprogramma 2014-2018. Het concept verkiezingsprogramma is in de CDA bestuursvergadering van december besproken. Het CDA bestuur spreekt haar waardering uit over het programma en heeft het aangeboden aan de Algemene Ledenvergadering van december 2013, waarna het programma in diezelfde vergadering, na inspraak en aanpassing, definitief werd vastgesteld.
1. Opzet/indeling De programmacommissie is t.a.v. de opzet/indeling van voorliggend programma uitgegaan van: 1. het CDA-verkiezingsprogramma Eijsden-Margraten voor de raadsverkiezingen 20112014; 2. de Strategische Visie 2022 Eijsden-Margraten ‘Vernieuwen door Verbinden’ die door de gemeenteraad van Eijsden-Margraten in oktober 2013 is vastgesteld;
2.
Politieke stellingnames De kiezer heeft recht om te weten waar het CDA voor staat. Het verkiezingsprogramma bevat derhalve duidelijke politieke stellingnames over Eijsdens-Margratense aangelegenheden.
3.
Functie verkiezingsprogramma De functie van voorliggend programma is tweeledig: o o
de CDA-achterban en andere geïnteresseerden nadere achtergrond te verschaffen over de inhoud van het programma; het dienen als basisdocument bij het overleg over de nieuw te vormen coalitie. De CDAraadsleden zijn op de uitvoering van het programma aanspreekbaar en controleerbaar.
CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 1
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
Voorwaarde is dat kandidaat-raadsleden zich volledig dienen te vinden c.q. dienen te conformeren aan het vastgestelde programma.
4.
Communicatie Voor de communicatie met de kiezers komt er een korte en kernachtige, heldere samenvatting van programmapunten.
De programmacommissie vertrouwt er op dat haar werkzaamheden een bijdrage leveren aan een herkenbare, betrouwbare en controleerbare CDA-politiek in de gemeente Eijsden-Margraten.
CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 2
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
2
CDA-Programma 2014-2018
Onze kaders
‘Verder bouwen aan Eijsden-Margraten’ heet ons verkiezingsprogramma. Het CDA is in de gemeente Eijsden-Margraten een sterke partij gebleken die zijn bestuursverantwoordelijkheid heeft genomen. Een sterke partij betekent ook dat leden zich verantwoordelijk voelen en zich vol enthousiasme inzetten om de doelstellingen van het CDA te realiseren ook in de nieuwe gemeente EijsdenMargraten. Omdat er steeds meer taken op gemeenten afkomen, zijn sterke gemeenten hard nodig. Een sterke gemeente voert haar eigen beleid en kan haar wettelijke taken aan. Onze samenleving heeft en krijgt daarnaast te maken met een steeds grotere bevolkingskrimp en vergrijzing. Dat heeft gevolgen voor de woningbouw, maar ook voor de voorzieningen. Ook EijsdenMargraten zal haar beleid daarop moeten aanpassen, want de impact van zowel de bevolkingskrimp als de bevolkingskrimp is groot.
2.1
Ambitie
Eijsden-Margraten heeft haar inwoners veel te bieden. De inwoners van onze gemeente zijn over het algemeen zeer tevreden over hun leefomgeving. Het is er goed leven, wonen en werken, omdat het woon- en leefklimaat in de dorpen, gehuchten en buurtschappen van hoog niveau is. Dit komt mede door de goede sociale verhoudingen, de gezonde economische basis en het goede voorzieningenniveau. Dit alles in een setting van een prachtige natuur en een aantrekkelijk landschap. De inwoners van onze gemeente vinden ook voor de toekomst een aantrekkelijke woonomgeving, een goed voorzieningenniveau, sociale contacten in de buurt en bereikbaarheid belangrijk. De ambitie van het CDA is daarom het behouden en verder verbeteren van deze kwaliteiten in EijsdenMargraten. De gemeente Eijsden-Margraten staat voor een forse schaal- en kwaliteitsprong. Samen met burgers, maatschappelijke organisaties en bedrijfsleven gaat Eijsden-Margraten de uitdagingen van de toekomst aan. De positie in de samenleving stelt niet alleen eisen aan de strategische kracht van Eijsden-Margraten, maar ook aan de competenties van de gemeentelijke organisatie. Met een krachtig en herkenbaar profiel en een hoge mate van zelfbewustzijn speelt de nieuwe gemeente haar rol in de regio. De uitdaging is zich zo te positioneren dat Eijsden-Margraten optimaal kan inspelen op de kansen die zich voordoen. Inzet is een gemeente te zijn met een krachtig beleid gericht op het onderhouden en uitbouwen van een hoogwaardig woon- en leefklimaat in de kernen, op het faciliteren van het onderhouden en verder versterken van de sociale cohesie, het culturele klimaat in de kernen en op een verdere versterking van de economische structuur. Het hoogwaardige woon- en leefklimaat manifesteert zich zowel in het bebouwde gebied met een gevarieerd woning- en CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 3
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
voorzieningenaanbod, als ook in een kwalitatief hoogwaardig buitengebied. Daarin zijn er niet alleen goede condities voor een innovatieve agrarische sector, maar is het ook voor bewoners en bezoekers buitengewoon prettig om binnen onze gemeente te verblijven.
2.2
Context en opgaven
Het realiseren van deze ambitie is niet eenvoudig, omdat zowel het woon- en leefklimaat in de dorpen als de kwaliteit in het buitengebied worden bedreigd: o
De leefbaarheid in de dorpen, het meest in de kleine dorpen, verslechtert door het verdwijnen van winkels, banken, postkantoren en door een achteruitgang van de dienstverlening door het openbaar vervoer. Tegelijkertijd is sprake van een toenemende vergrijzing en ontgroening van de bevolking. De verwachting is dat over 30 jaar het aantal inwoners boven de 60 jaar bijna even groot is als het aantal inwoners tussen de 25 en 60 jaar. De vergrijzing en ontgroening gaan gepaard met het vertrek van vooral jongere inwoners. Deze ontwikkeling zullen we moeten proberen te doen keren; door voorzieningen zoals het onderwijs, de gezondheidsvoorzieningen, openbaar vervoer en winkels te handhaven en waar nodig te verbeteren en het verenigingsleven in onze dorpen te bevorderen .
o
Met het buitengebied gaat het niet goed en de verwachtingen voor de toekomst zijn somber. Steeds meer agrarische bedrijven worden gedwongen met hun activiteiten te stoppen als gevolg van de ontwikkelingen op de (wereld)markt en door het (Europees)beleid. Veel agrariërs hebben hun bedrijfsactiviteiten reeds beëindigd, waarbij veelal de rechten (melkquota) zijn verkocht buiten de regio. Anderzijds vindt er bij de overgebleven agrariërs een schaalvergroting plaats. Ten opzichte van tien jaar geleden is in onze gemeente het aantal agrarische bedrijven met 30% afgenomen; is de veestapel met 40% geslonken; de teelt van pit- en steenvruchten met 30% afgenomen en is de aardbeienteelt met bijna 50% verminderd. Deze ontwikkeling zal zich in de toekomst verder doorzetten. Dit heeft niet alleen negatieve gevolgen voor het inkomen en de werkgelegenheid in de agrarische sector en daarmee voor het economisch draagvlak in onze gemeente, maar gaat ook ten koste van de inrichting en het beheer van het landschap. Schaalvergroting van bedrijven zal leiden tot een meer eenzijdige inrichting van het landschap en vaak het verdwijnen van kleine landschapselementen als heggen, graften, poelen en wandelpaden. In geval van braakligging vervult de grond geen productieve functie meer en wordt niet langer meer onderhouden.
Een extra complicatie voor het realiseren van de gestelde ambitie wordt gevormd door de druk die vanuit het rijk wordt uitgeoefend op de financiële huishouding van de gemeente. Deze ontwikkelingen lijken op het eerste gezicht moeilijk tegen te houden. Maar het CDA is van mening dat dit zeker niet mag leiden tot berusting. Tegenover deze bedreigingen staan immers ook de nodige kansen voor het geven van nieuwe impulsen aan de kwaliteit van onze gemeente:
CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 4
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
o
Eijsden-Margraten heeft, alleen al door zijn ligging in het Heuvelland, grenzend aan de Maas en met de naastgelegen Voerstreek, belangrijke potenties voor een groei van recreatie en toerisme. Het benutten van deze potenties is goed voor zowel de leefbaarheid van de dorpen als voor de vitaliteit van het buitengebied.
o
De aanwijzing van het Heuvelland tot Nationaal Landschapspark biedt extra mogelijkheden voor het verbeteren van zowel de landschappelijke waarde van het Heuvelland, als voor het genereren van een grotere stroom toeristen en recreanten.
o
Door bedrijfsbeëindigingen van agrariërs komt ruimte vrij voor het ontwikkelen van andere duurzame economische activiteiten; onder meer op het terrein van de senioreneconomie (bijvoorbeeld combinaties van agrarische bedrijvigheid en zorgactiviteiten). Dit biedt nieuwe kansen voor jonge agrariërs en voor andere ondernemende mensen.
o
Doordat het rijk en de provincie allerlei taken aan de gemeente hebben overgedragen of nog zullen overdragen, heeft de gemeente in de komende periode meer mogelijkheden om direct bij te dragen tot een verbetering van het woon- en leefklimaat. In het bijzonder op het gebied van woningbouw, onderwijs en maatschappelijke ondersteuning kan de gemeente meer zelf doen.
2.2.1
Eijsden-Margraten anno 2014
De gemeente Eijsden-Margraten ligt in Zuid-Limburg in west-oost-richting in het voor Nederland unieke landschap van de combinatie van Maasdal en het Heuvelland en in noord-zuid-richting op de as A2 die wel wordt aangeduid als de ‘kennis-as’ in een toptechnologische regio. De gemeente is ruim 8.000 hectare groot en heeft iets meer dan 25.000 inwoners die over ca. 10.750 woningen beschikken. Zij zijn niet gelijkelijk over de ruimte verdeeld. De dichtheid is in het Maasdal wat groter dan in het Heuvelland. Natuur en landschap worden de laatste tijd gekenmerkt door een ongebruikelijk grote dynamiek waar het beheers- en ontwikkelingsinstrumentarium van de overheid niet op berekend is. Deels gaat het daarbij om ontwikkelingen in de agrarische sector die repercussies hebben voor de kwaliteit van natuur en landschap, en deels gaat het om voortschrijdend inzicht omtrent de wijze waarop, met het oog op de toekomst, met natuur en landschap moet worden omgegaan. Er zullen de komende tijd dan ook veel ontwikkelingen zijn ten aanzien van natuur en landschap waarbij de nieuwe gemeente Eijsden-Margraten een opgave te vervullen heeft, zowel in de sfeer van het ruimtelijke beleid als in termen van projecten, die de ruimtelijke structuur versterken. Binnen de agrarische sector is er ook sprake van een grote dynamiek. Er voltrekken zich daar talrijke en ingrijpende ontwikkelingen. In Eijsden-Margraten is die sector prominent aanwezig. Ook in de primaire sector komt het accent steeds meer te liggen op de kennisintensieve werkgelegenheid, de ‘green life sciences’. De gemeente dient attent te zijn op mogelijkheden om het benutten van de kansen in die sfeer te faciliteren. CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 5
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
In Eijsden-Margraten zijn meer dan 1.250 ondernemingen gevestigd. Deze ondernemingen zijn verdeeld over de agrarische sector, industrie en ambacht, commerciële dienstverlening en nietcommerciële dienstverlening. In het perspectief van Noordwest-Europa ligt Eijsden-Margraten in een grote samenhangende economische regio die wel wordt aangeduid als Eindhoven-Leuven-Aken. De toenemende globalisering kan voor afzonderlijke bedrijven en werknemers ingrijpende gevolgen hebben maar kansen bieden hun activiteiten verder te ontplooien. De overheid dient de economische ontwikkeling en grensoverschrijdende samenwerking te stimuleren. Dit stelt hoge eisen aan het onderwijssysteem en de praktische toepassing van kennis. Bij het verbinden van kennis (onderwijs) met de praktijk (bedrijven) kan voor de gemeente een belangrijke rol weggelegd zijn. Voor wat betreft het arbeidsmarktaspect heeft de gemeente Eijsden-Margraten daarbij een taak bij de uitvoering van de Wet Werk en Bijstand en de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. Ten aanzien van het verder versterken van de economische infrastructuur is een samenwerking in het verband van Zuid-Limburg, waarbij Maastricht, Sittard-Geleen en Heerlen als Tripool het voortouw hebben genomen. De provincie Limburg levert daaraan een bijdrage in het kader van de zogenaamde Versnellingsagenda. Ook voor de gemeente Eijsden-Margraten ligt daar een taak. Eijsden-Margraten is niet een typische werkgelegenheidsgemeente, die veel werk biedt aan mensen van buiten. Eerder is het omgekeerde het geval; Eijsden-Margraten kan worden gekarakteriseerd als een gemeente die een hoogwaardig woon- en leefklimaat biedt aan veel mensen die buiten de gemeente aan hun loopbaan vorm geven. Werken, wonen en welzijn zijn binnen de gemeente en de omliggende regio’s sterk met elkaar verbonden. Aan die verbondenheid dient beleidsmatig recht te worden gedaan door samenhang en integraliteit in het beleid – in samenwerking met de regiogemeenten – na te streven, en verkokering te voorkomen. De gemeente Eijsden-Margraten is welbeschouwd een fusie van 15 kernen: Banholt, Bemelen, Cadier en Keer, Eckelrade, Eijsden, Gronsveld, Mariadorp, Margraten, Mesch, Mheer, Noorbeek, OostMaarland, Rijckholt, Scheulder en Sint Geertruid. Daarnaast bezit onze gemeente een rijkdom aan kleine leefgemeenschappen. Elke kern heeft zijn eigen karakter en identiteit, veelal terug te voeren op de ligging en de ontstaansgeschiedenis. Gemeenschappelijk is het bruisende maatschappelijke leven in vooral sport en cultuur. De kleinschaligheid in Eijsden-Margraten is gunstig voor de kwaliteit van de gemeenschappen in de kernen. De sociale cohesie is van oudsher sterk. Het voorzieningenniveau in de kernen staat onder druk van ontgroening en vergrijzing enerzijds en schaalvergroting van voorzieningen anderzijds. De grotere kernen vervullen in deze context een centrumfunctie. Belangrijke uitdaging op het gebied van voorzieningen en leefbaarheid is de demografische ontwikkeling. Nu al doet zich in Zuid-Limburg een bevolkingsdaling voor. Eijsden-Margraten loopt daarbij niet voorop, maar op de gevolgen ervan dient al wel te worden geanticipeerd, want de komende 20 jaar zal die ontwikkeling ook in Eijsden-Margraten op alle terreinen van het maatschappelijke leven voelbaar zijn. Speciale aandacht heeft het CDA voor twee groepen die het meest kwetsbaar zijn: jongeren en ouderen. Het CDA wil dat jongeren het fijn vinden om in Eijsden-Margraten te wonen. Jongeren CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 6
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
moeten de mogelijkheid krijgen zich te ontplooien op een school die bij hen past en zich te ontspannen bij een (sport)vereniging van hun keuze. Het CDA wil betrokkenheid van de jeugd bij de samenleving al op jonge leeftijd stimuleren. Wij vinden de stem van jongeren belangrijk. Vanuit hun belevingswereld kunnen zij punten aandragen die er toe doen om onze gemeente aantrekkelijk te houden. Het CDA vindt dat er voor jongeren genoeg mogelijkheden voor ontspanning moet zijn. Het is van evident belang dat er de komende jaren genoeg arbeidsplaatsen zijn voor jongeren. Wij willen dat het plaatselijk bedrijfsleven investeert om jong volwassenen op te leiden tot goede arbeidskrachten, zodat deze jongeren ook in onze gemeente willen blijven wonen. Uiteraard verwachten wij van onze jongeren dat zij zich willen inzetten op school, werk en maatschappij. Mochten zich echter problemen voordoen, dan zal de gemeente moeten zorgen voor een adequate jeugdzorg. Preventie en goede voorlichting is hierbij van groot belang. Daarnaast groeit het aantal ouderen. Het CDA vindt dat ouderen zo lang mogelijk zelfstandig –het liefst in hun eigen kern- moeten kunnen blijven wonen en leven. Daarvoor is voldoende passende huisvesting nodig zoals seniorenwoningen of kleinschalige woonvormen in combinatie met zorgfuncties. Dit moet in ons ruimtelijk beleid mogelijk gemaakt worden. Dit moet in ons ruimtelijk beleid mogelijk worden gemaakt mede door aanpassingen van woningen. Groeiende vereenzaming bij ouderen past niet in onze samenleving. Om dat tegen te gaan, worden ouderen zolang mogelijk actief betrokken bij de samenleving, onder meer via vrijwilligerswerk, de nieuwe media en onze culturele activiteiten. Verder is een goed openbaar vervoer van belang om mobiel te kunnen blijven, evenals winkels en zorgvoorzieningen dichtbij huis.
2.2.2
Hoe gaan we onze CDA-doelstellingen bereiken?
De gemeente is voor het CDA erg belangrijk, omdat verreweg de meeste zaken waar burgers in het dagelijks leven mee te maken hebben, zich op het niveau van de gemeente afspelen. Mede daarom zijn en worden door de rijksoverheid nieuwe taken aan het takenpakket van de gemeente toegevoegd en zijn andere taken anders ingevuld. Van de gemeente wordt steeds meer gevraagd, maar nadrukkelijk ook verwacht. Er is steeds meer behoefte aan krachtige gemeenten. De kracht van een gemeente wordt, naar de overtuiging van het CDA, groter naarmate het beter lukt, inhoud te geven aan wat het CDA noemt: een ‘levende gemeente’. Dat is een gemeente die bruist van energie omdat ze zich ontwikkelt in een wisselwerking tussen de gemeenschap (gezinnen, scholen, maatschappelijke organisaties, verenigingen, bedrijven,dorpen en buurten in de gemeente) en het gemeentebestuur. Het CDA is ervan overtuigd dat ook Eijsden-Margraten zal moeten bruisen van energie om haar kwaliteiten te kunnen behouden en verder te kunnen uitbouwen. Daarvoor is een beleid met bezieling nodig. Deze bezieling wordt niet alleen gevraagd van het gemeentebestuur, maar ook van CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 7
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
alle andere betrokkenen. Onder de regie van de gemeente zullen maatschappelijke organisaties, bedrijven en burgers samen moeten werken aan de opgaven die moeten worden vervuld om de gestelde ambitie waar te kunnen maken. Iedere betrokken organisatie, instelling en burger zal zijn verantwoordelijkheid moeten nemen om het gewenste resultaat te kunnen bereiken. Zij allen zullen verder moeten kijken dan hun eigen erf. Om de betrokken organisaties, bedrijven en buurten voldoende kans te geven hun verantwoordelijkheid waar te maken, wil het CDA met hen coalities aangaan. Verder zal het CDA niet schromen om overheidstaken los te laten, waar dat tot betere resultaten leidt. Een krachtige gemeente bruist niet alleen van energie maar voert ook een beleid dat doelmatig en effectief is. Het CDA kiest daarom voor maatwerk om met de beperkte middelen die, mede als gevolg van bezuinigingen door het rijk beschikbaar zijn, zo veel mogelijk te kunnen bereiken. Om adequaat te kunnen reageren op kansen en bedreigingen en om de gestelde doelen te kunnen realiseren, wordt een forse inzet en veel creativiteit gevraagd; niet alleen van het gemeentebestuur en de ambtelijke organisatie, maar ook van burgers, instellingen, organisaties en bedrijven. Het beleid voor de ruimtelijke ordening en de woningbouw is, in samenhang met het beleid op het terrein van verkeer en vervoer, met het economisch beleid en met het beleid voor natuur, landschap en milieu, belangrijk voor zowel het woon- en leefmilieu en de vitaliteit in de dorpen als voor behoud van de kwaliteit van het buitengebied. Het CDA is van mening dat ook integrale afstemming in het gemeentelijk onderwijsbeleid, het beleid voor cultuur en sport en het veiligheidsbeleid steeds belangrijker worden voor een gemeente, waar het ook in de toekomst goed is om te wonen en te leven. Nieuwe uitdagingen, vooral in relatie tot de vergrijzing, liggen er voor het beleid dat zich richt op sociale voorzieningen en op maatschappelijke ondersteuning. Voor elk van de hiervoor genoemde beleidsonderdelen wordt hierna aangegeven in welke richting zich het beleid, volgens het CDA, zal moeten ontwikkelen en welke acties daartoe nodig zijn.
CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 8
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
3
CDA-Programma 2014-2018
Wat willen we bereiken?
Het CDA wil een beleid voeren dat transparant is voor de burgers. Daarom willen wij ook aangeven wat wij in de komende periode wil bereiken of wat met andere woorden haar doelstellingen zijn. Om de gestelde ambitie te kunnen waarmaken, zullen de volgende opgaven en doelen moeten worden gerealiseerd: o Voorzieningen zijn belangrijk om de leefbaarheid in alle kernen in stand te houden. Het CDA zorgt voor een evenwichtige verdeling van scholen, sport- en culturele voorzieningen tussen kernen, waarbij draagvlak en betaalbaarheid een voorname rol spelen. o De demografische ontwikkelingen (minder inwoners en meer ouderen) vragen voor het maken van keuzes op alle gemeentelijke beleidsterreinen. Belangrijk hierbij is dat EijsdenMargraten zich blijft profileren als een prachtige, groene en veilige woongemeente zodat mensen en kleinschalige bedrijven zich graag vestigen binnen onze gemeente. o Een goed serviceniveau van openbare dienstverlening naar onze inwoners vindt het CDA van bijzonder belang. CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 9
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
o Veiligheid en een veiligheidsgevoel is essentieel. Voldoende, goed zichtbare politie en snelle reactie op signalen van burgers zijn daarbij van belang. De (zichtbare) wijkagent is hierbij van groot belang. o Het CDA maakt werk van: het afschaffen van regels, minder vergunningen, korte doorlooptijden, één loket waar inwoners met nagenoeg al hun zaken terecht kunnen en een efficiënt werkend ambtenarenapparaat. o Betaalbare woningen voor alle starters, doorstromers en senioren is speerpunt voor het CDA bij het huisvesten van inwoners. o Eijsden-Margraten is en blijft een groene gemeente, waarbij de belangen van de agrarische sector als beheerder van ons landschap niet uit het oog verloren mogen worden. Het CDA kiest voor een duurzame samenleving. o Recreatie en toerisme als peilers van de economie in Eijsden-Margraten worden verder gestimuleerd; in het bijzonder geldt dit voor initiatieven tot opwaardering van het landschap en historische kernen. o Het CDA stimuleert het rijke verenigingsleven van Eijsden-Margraten. Onze jeugd is de generatie waarin het CDA extra wil investeren. o Alle inwoners dienen naar draagkracht bij te dragen aan een harmonieuze samenleving. Het CDA helpt mensen die door leeftijd, sociale of persoonlijke situatie onvoldoende hieraan kunnen deelnemen. o Het bevorderen van de instandhouding van onze waardevolle cultuurhistorische bebouwing, dat samen met het landschap het kapitaal is van onze gemeente. o
De gemeente Eijsden-Margraten dient een gezonde gemeente te zijn waar een solide financieel beleid wordt gevoerd. Belastingverhogingen zijn alleen bespreekbaar als de noodzaak daartoe aanwezig is.
De bovenstaande opgaven wil het CDA bereiken door te focussen op tien uitgangspunten, onze tien ambities: o 1. Betrokken burgers, betrouwbare overheid o 2. Veilig en duurzaam o 3. Vitale verbindingen o 4. Een bedrijvige gemeente o 5. Onderwijs: groeien en bloeien o 6. Een gezonde geest in een gezond lichaam CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 10
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
o 7. Samen toekomstbestendige zorg en welbevinden burgers o 8. Werken aan een schone omgeving o 9. Samen bouwen aan kernen en buitengebied o 10. Gezonde financiën, lage lasten
CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 11
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
4
CDA-Programma 2014-2018
Wonen
Eijsden-Margraten is sterk aan het veranderen, van karakter, van functies, van aanzien. Dat heeft belangrijke gevolgen voor de ruimtelijke ontwikkelingen in onze gemeente, zoals onder meer tot uiting komt in het grondgebruik, het landschap en de bebouwde omgeving. In het bijzonder de bebouwde omgeving heeft grote invloed op het leefklimaat in onze gemeente, waarbij het niet alleen gaat om de bebouwing zelf, maar ook om de inrichting, de inbedding in het groen en de vormgeving van het stratenpatroon.
4.1
Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting
De eerste oorzaak van de sterke veranderingen zijn de ontwikkelingen in de agrarische sector. Tegenwoordig is nog maar minder dan vijftien procent van alle bedrijven in onze gemeente een agrarisch bedrijf en is de landbouw niet meer de economische drager in de regio. Dit neemt niet weg dat de landbouw nog altijd van grote invloed is op het grondgebruik en beeldbepalend voor een groot deel van het Eijsden-Margratens landschap. Deze ontwikkelingen in de landbouw vragen om een ruimtelijke ordeningsbeleid met minder regelgeving en om bestemmingsplannen, waarin meer ruimte wordt gegeven aan nieuwe economische dragers in onze gemeente. Er zullen meer mogelijkheden moeten worden geboden voor verbreding van landbouwactiviteiten en voor uitbreiding van toeristische activiteiten. Tot nu toe werden uitbreidingen van toeristische bedrijven vaak in de weg gestaan door planologische beperkingen en door de aanwezigheid bij natuurgebieden. De door de provincie ingezette weg van ontwikkelingsgerichte planologie zal ertoe bijdragen, dat in de toekomst de gewenste groei van bedrijven wel kan worden gerealiseerd. De tweede oorzaak van de sterke veranderingen in onze gemeente is de vergrijzing en ontgroening van de bevolking met als gevolg een daling van het aantal inwoners. De vergrijzing leidt tot een toenemende vraag naar voor ouderen geschikte woningen en naar meer op deze ouderen gerichte, goed bereikbare en toegankelijke voorzieningen. De daling van het aantal inwoners wordt voor een deel veroorzaakt door het vertrek van jongeren naar elders, mede door een tekort aan voor deze jongeren betaalbare woningen. In het woningbouwbeleid zal daarom in de komende tijd hoge prioriteit moeten worden gegeven aan het oplossen van deze knelpunten. Om op het terrein van ruimtelijke ontwikkelingen inhoud te geven aan de medeverantwoordelijkheid van organisaties en bedrijven, zullen deze, bij de realisering van nieuwe (bestemmings-)plannen moeten worden gevraagd zelf projecten aan te dragen. Deze projecten kunnen betrekking hebben op de ontwikkeling van landbouw en recreatie, de bescherming en ontwikkeling van natuur en landschap en het vergroten van de leefbaarheid van de dorpen. Interessant zijn vooral die projecten waarmee meerdere doelen worden bereikt, de zogenaamde integrale projecten.
CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 12
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
Het CDA hecht eraan te benadrukken dat alle nieuwe ontwikkelingen met ruimtelijke gevolgen zorgvuldig moeten worden overwogen: hoe kunnen deze verantwoord worden ingepast, zonder dat het karakter van de locatie geweld wordt aangedaan. In ieder geval moet als uitgangspunt blijven gelden, dat zorgvuldig wordt omgegaan met ons waardevolle landschap en cultuurgoed.
Acties:
4.2
o
Het opstellen van uniforme, transparante en flexibele bestemmingsplannen voor alle kernen en het buitengebied van onze gemeente. Beeldkwaliteitplannen kunnen daarbij een hulpmiddel zijn om het waardevolle karakter en eigen identiteit van de woonkernen in onze gemeente te behouden
o
Bij herziening van bestemmingsplannen of bij andere plannen die van invloed zijn op de leefomgeving van burgers, vragen we de inwoners, organisaties en bedrijven in een vroeg stadium om hun mening en ideeen.Voor de realisering van nieuwe plannen overwegen we nadrukkelijk de mogelijkheden tot publiekprivate samenwerking.
o
De gemeente zet daar waar nodig een actief grondbeleid c.q. onroerend goed beleid in. Versteviging van de grip op de markt via de wettelijke mogelijkheden (Wet voorkeursrecht gemeenten) en onteigening blijven instrumenten die we volledig benutten.
o
De gemeente zorgt er voor dat openbare voorzieningen in de gemeente toegankelijk zijn voor ouderen. Het is gewenst subsidies te verstrekken voor projecten die de toegankelijkheid van openbare gebouwen, recreatie- en sportvoorzieningen, alsmede de openbare ruimte voor ouderen en gehandicapten vergroten.
o
De gemeente moet, volgens het CDA, ook zorgdragen voor een kindvriendelijke woonomgeving. Het creëren van speelveldjes voor kinderen in woonbuurten levert daartoe een bijdrage.
o
In het ruimtelijk ordeningsbeleid dienen de voorwaarden te worden geschapen voor een functioneel grondgebruik in het buitengebied.
Woningbouw
Nieuwbouw van woningen en hergebruik van bestaande woningen is niet alleen nodig met het oog op de bevolkingsontwikkeling, maar is ook van belang voor het draagvlak voor voorzieningen en voor de leefbaarheid en het sociaal functioneren in de dorpen van Eijsden-Margraten. Daarbij moet niet uit het oog worden verloren de naderende demografische veranderingen, waarbij voor het eerst sinds mensenheugenis onze inwonersaantallen niet meer zullen toe- maar afnemen. Dit vraagt een geheel andere benadering van de woningmarkt.
CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 13
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
Het CDA is van mening, dat de woningbehoefte eerst en vooral moet voorzien in de lokale behoefte van starters en jonge gezinnen op de woningmarkt. Het CDA vindt dat in de komende jaren daarnaast de mogelijkheid moet bestaan om, nadat in de behoeften van de ‘eigen’ inwoners is voorzien, ook woningen te bouwen voor mensen (vooral jonge gezinnen) uit de regio, die zich in Eijsden-Margraten willen vestigen. Indien dit niet zou gebeuren zou de daling van het aantal inwoners wel eens ernstige vormen kunnen aannemen en kunnen leiden tot ongewenste ontwikkelingen voor de leefbaarheid in onze gemeente. Het CDA wil benadrukken dat het bij het volkshuisvestingsbeleid ook in de toekomst nooit zal mogen gaan om uitbreidingen, maar om nieuwbouw en verbouw van woningen een en ander in overeenstemming met het karakter van onze gemeente en met de ambitie om de dorpen in onze gemeente leefbaar te houden. Daarbij zal er acht op moeten worden geslagen, dat de woningvoorraad aansluit op de wensen van de inwoners nu en in de toekomst. Om deze taak tot huisvesting van de inwoners naar behoren te kunnen vervullen, is het CDA voorstander van een intensief overleg met de gemeentebesturen van Maastricht en van de overige gemeenten in het Heuvelland. In vrijkomende (agrarische)gebouwen en stallen wil het CDA woonvormen mogelijk maken en woonruimte creëren door woningsplitsing. De ruimere mogelijkheden die in de Nota Ruimte en de provinciale streekplannen worden geboden wil het CDA graag in Eijsden-Margraten inzetten. Naast de woningbouw voor starters en jonge gezinnen is de woningbehoefte van het snel groeiend aantal ouderen in onze gemeente voor het CDA een ander zwaarwegend punt. Nog steeds wordt in de bouw en renovatie van woningen te weinig rekening gehouden met ouderen, die behoefte hebben aan een ander soort woningen met een andere maatvoering. Daarom willen we in de toekomst meer levensloopbestendige en kleinschalige woonvormen realiseren. Ook zal gekeken moeten worden naar mogelijkheden van flexibele inrichting. Voorts is specifieke aandacht nodig voor ouderen die langer zelfstandig (in eigen kern) willen (blijven) wonen, ook al hebben ze een zorgbehoefte. De vraag naar wonen-, welzijn-, zorgarrangementen zal sterk toenemen.
Acties o
Het CDA acht het voor de leefbaarheid in de dorpen van groot belang dat in elke dorpskern van de gemeente Eijsden-Margraten voldoende betaalbare mogelijkheden zijn om enerzijds jongeren en jonge gezinnen en anderzijds senioren te laten wonen in hun eigen omgeving. Een bijdrage daartoe kan worden geleverd door bestaande woningen aan de behoeften van deze leeftijdsgroepen aan te passen. Het CDA bevordert dat de woningcorporaties daadwerkelijk initiatieven in die richting ontplooien.
o
De dalende bevolking maakt het onvermijdelijk dat ook woningen gebouwd worden voor vooral jonge gezinnen die zich vanuit de omliggende gemeenten in onze gemeente willen vestigen. Dit beleid mag overigens niet tot gevolg hebben, dat de eigen inwoners van de woningmarkt worden verdrongen. De behoefte van de eigen bewoners dient gerespecteerd
CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 14
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
te worden. Verder zal ook het behoud van het karakter van onze kerkdorpen als randvoorwaarde dienen te blijven gehanteerd. o
Alle kerkdorpen krijgen niet alleen (in beperkte mate) de mogelijkheid om nieuwe woningen te bouwen, maar ook om bestaande complexen die hun functie verloren hebben (vooral agrarische bedrijven) geschikt te maken voor bewoning. De kern Eijsden vervult een overloopfunctie voor alle andere kernen in het Maasdal en de kern Margraten vervult eenzelfde functie voor de kernen op het Plateau.
o
De revitalisering van het dorpscentrum in Eijsden en het Amerikaplein in Margraten worden voortvarend afgemaakt.
o
Gelet op het karakter van onze kerkdorpen, vindt indien nieuwbouw van woningen noodzakelijk is zo veel mogelijk aan de rand van de woonkernen plaats, zowel binnen als zeer incidenteel buiten de door de provincie (op grond van rijksbeleid) vastgestelde grenzen (contouren). Voordeel van bouwen buiten de contour is dat tegelijkertijd groene compensatie moet worden geleverd, bijv. het inrichten van hoogstamboomgaarden aan de rand van het dorp. Het realiseren van inbreidingen dient zorgvuldig te worden afgewogen tegenover het opofferen van groen en vrije ruimte in de kernen.
o
Mede door de vergrijzing zullen steeds meer mensen alleen of met zijn tweeën wonen. Bij de ontwikkeling van toekomstige woningbouwprojecten moet hiermee rekening worden gehouden. Dit heeft gevolgen voor zowel het aantal woningen als de woonvorm.
o
Bij nieuwbouw of renovatie van woningen is meer aandacht nodig voor levensloopbestendige woningen en voor aanpasbaar bouwen, vooral om rekening te houden met de specifieke behoeften van ouderen en gehandicapten.
4.3
Woon en leefmilieu
Het is het CDA veel waard om zowel jongeren, jonge gezinnen als ouderen in de gemeente te behouden. Het eerste wat daarom moet worden bereikt, is het in stand houden van de kwaliteit van het woon- en leefklimaat in de kerkdorpen van Eijsden-Margraten. Maar het CDA ziet het ook als een hoofdopgave ervoor te zorgen dat de sterk groeiende groep oudere inwoners in onze gemeente aangenaam kan blijven wonen en dat het leefklimaat bijdraagt tot een goede kwaliteit van hun leven. Om deze beide hoofdopgaven te kunnen realiseren, zullen in het beleid de volgende resultaten moeten worden geboekt: o
In alle dorpen van de gemeente voldoende betaalbare en aantrekkelijke woningen voor starters jongeren, jonge gezinnen en voor ouderen. Deze groepen hebben prioriteit bij de uitgifte van bouwkavels.
CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 15
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
o
Behoud van agrarische bedrijven met toekomstperspectief en uitbouw van toeristischrecreatieve en andere bedrijven, die bijdragen tot de dynamiek van de samenleving en tot een groter draagvlak voor door de gemeente te realiseren maatschappelijke voorzieningen.
o
Kwalitatief goed onderwijs met adequate voorzieningen in goed uitgerust gebouwen, die voor alle inwoners goed bereikbaar zijn.
o
Op de behoeften van jongeren in de dorpen afgestemde mogelijkheden voor recreatie en ontspanning.
o
Meer ‘levensloopbestendige’ woningen, die ook voor ouderen een passende woonmogelijkheid bieden.
o
Een uitbreiding van het aantal zorgwoningen, afgestemd op de toename van het aantal ouderen dat straks zorg behoeft. Uitgangspunt hierbij moet zijn dat deze ouderen zo veel mogelijk kunnen blijven wonen in hun eigen omgeving.
o
Goed bereikbare sociale en gezondheidsvoorzieningen (huisartsenzorg, tandarts, fysiotherapie), voor zowel jongeren als ouderen, zodat deze niet in een fysiek en sociaal isolement geraken of gedwongen worden te verhuizen.
o
Professionele ondersteuning van mantelzorgers en vrijwilligers voor de hulp van ouderen (met name 70-plussers).
o
Een sociale infrastructuur die bijdraagt tot het voorkomen van eenzaamheid en isolement van ouderen. Hierbij gaat het om het stimuleren van verenigingen die openstaan voor ouderen en vrijwilligers (organisaties) die zich inzetten voor de zorg van ouderen (met name 70-plussers), ontmoetingsplaatsen voor ouderen en lotgenotencontacten voor zieke ouderen helpen opzetten.
o
Voor ouderen toegankelijke openbaar vervoersvoorzieningen en mede op de behoeften van ouderen afgestemde belbus.
o
Veiligheid in openbare ruimten en op straat.
CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 16
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
5
CDA-Programma 2014-2018
Werken
De economische ontwikkelingen in de gemeente Eijsden-Margraten kunnen niet los gezien worden van wat er in de, regionale, nationale en internationale omgeving gebeurt. Deze externe invloeden hebben de economische basis onder de leefbaarheid in onze gemeente nog niet ernstig aangetast. Wel worden de gevolgen van de economische crisis steeds meer voelbaar. Het hebben van werk en inkomen leidt tot meer welzijn en actief deelnemen in de leefomgeving. Dat kan betaald werk zijn maar ook mantelzorg of vrijwilligerswerk in gezin, in de buurt of in de bredere samenleving. Het CDA stimuleert mensen mee te doen in die samenleving, tot het nemen van verantwoordelijkheid, en aan de samenleving een bijdrage te leveren. En dat ook als een morele verplichting te beschouwen als het inkomen alleen bestaat uit een uitkering. We moeten onder ogen zien dat de landbouw onder druk staat, maar dat de recreatieve sector steeds meer kansen biedt. Het landschap van de gemeente Eijsden-Margraten in al zijn facetten is haar basiskapitaal: een aantasting hiervan betekent een directe aanval op de economische weerbaarheid van het gebied.
5.1
Landbouw en Fruitteelt
De ontwikkelingen in de agrarische sector worden steeds meer bepaald door het Europese beleid en door ontwikkelingen op de (wereld)markten. Deze ontwikkelingen leveren voor de agrariërs in het Heuvelland meer problemen op dan voor agrarische bedrijven elders in het land, omdat de omstandigheden waaronder onze agrariërs moeten produceren toch al bemoeilijkt worden door het reliëf van het landschap en de gevoeligheid voor erosie, de kwetsbaarheid van het grondwater en de kleinschaligheid van het landschap. Van de bedrijven in het Heuvelland wordt daarom een meer dan evenredige inspanning en veel dynamiek gevraagd om te kunnen blijven concurreren. Het CDA verwacht van de agrariërs en van de gemeente dat zij zich door deze ontwikkelingen niet laten ontmoedigen. In de eerste plaats zullen de ondernemers zelf zich ervan bewust moeten zijn, dat in de komende jaren, meer dan ooit, innovatie en bezieling geboden zijn, om de vernieuwingen die nodig zijn te kunnen doorvoeren. Voor de meeste agrarische ondernemers in onze gemeente ligt de toekomst niet in bulkproducten voor de wereldmarkt. Voor een concurrerende landbouw is het steeds groter worden van bedrijven daarom ook niet het eerst aangewezen middel. Veel meer kansen liggen in producten waaraan de regio en met name de inwoners in de stedelijke omgeving van het Heuvelland, behoefte hebben. In een ring van 30 km rond het Heuvelland wonen immers drie miljoen mensen, die in toenemende mate belang hechten aan producten van goede kwaliteit die gezond zijn en aan streekgebondenheid. Deze inwoners hebben behoefte aan producten van goede kwaliteit die gezond zijn en die het gemak dienen. De agrarische ondernemers in onze gemeente zullen, samen met de agrariërs in de rest van het Heuvelland en in samenwerking met andere CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 17
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
ondernemers in de voedselketen, de uitdaging die hier ligt, moeten oppakken. Dat zullen ze moeten doen, door in te spelen op vraag gerichte productvernieuwing, en door innovatie van de bedrijfsvoering en van de marketing. De dynamiek en inventiviteit die van de agrarische bedrijven wordt gevraagd, is, naar de overtuiging van het CDA, niet te realiseren indien de gemeente en de provincie niet de voorwaarden hiervoor scheppen. Door zich gezamenlijk in te zetten voor vernieuwing van de agrarische sector dragen bedrijven en overheden niet alleen bij aan een gezondere economische basis voor dit gebied, maar ook aan verbetering van de kwaliteit van het landschap. Een functioneel grondgebruik door agrariërs is namelijk, naar de overtuiging van het CDA, een goed middel om kwaliteitsverlies van het landschap in te dammen en kwaliteitsverbeteringen te realiseren. Voorwaarde voor het behoud van de kwaliteit van het landschap is dat de agrariër een voldoende bijdrage levert aan de instandhouding van kleine landschapselementen zoals graften, heggen, bomen, waterpoelen en andere groenelementen. Het gaat in de sector vooral om het stimuleren van de melkveehouderij en de fruitteelt. De melkveehouderij is niet alleen een belangrijke economische activiteit, maar tevens van groot belang voor de kwaliteit en vitaliteit van het landschap vanwege het gebruik van grasland. Grasland houdt het Heuvelland groen en de veeteelt zorgt voor een vitaal landschap. Het voorwaardenscheppend beleid van de gemeente in dynamiek en inventiviteit kan niet achter blijven bij wat van de agrarische ondernemers wordt gevraagd. Dit geldt zowel voor de wijze waarop de functionele inrichting van het buitengebied wordt aangepakt, als voor het terugdringen van de soms verstikkende regelgeving en het stimuleren van innovaties in de agrarische sector. Ook verbreding van bedrijfsactiviteiten door agrariërs zal daarbij door de gemeente moeten worden ondersteund en gestimuleerd.
Acties o
Wij willen initiatieven van agrarische ondernemers, die inspelen op nieuwe behoeften van de consumenten in de regio (b.v. de groeiende vraag naar gezond/ biologisch voedsel en naar streekgebonden producten) in een pril stadium ondersteunen, evenals initiatieven die zijn gericht op innovatie van de bedrijfsvoering en van de marketing van de nieuwe producten. De ondersteuning geldt met name voor initiatieven die de samenwerking tussen ondernemers in de regio.
o
Een dynamische agrarische bedrijfsvoering vraagt ook om een dynamische overheid. De gemeente zal op een creatieve wijze invulling moeten geven aan een beleid dat bijdraagt tot de vermindering van de problemen waar de agrariërs in het buitengebied tegenaan lopen.
o
In Zuid-Limburg is de fruitteelt een agrarische sector die voldoende potentieel heeft. De overheid zal dan wel haar strenge eisen ten aanzien van het ruimtelijk beleid voor een aanzienlijk deel moeten loslaten. Het CDA zal het inpassen van teeltondersteunende voorzieningen als hagelnetten, boogkassen en regenkappen, op verantwoorde locaties, ondersteunen.
CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 18
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
5.2
CDA-Programma 2014-2018
o
Ook verbreding van de bedrijfsactiviteiten in de vorm van bijvoorbeeld toeristische activiteiten zoals kamperen bij de boer en boerderijwinkels verdient, volgens het CDA, ondersteuning. Hetzelfde geldt voor combinaties van agrarische bedrijvigheid en zorgbedrijven: bijvoorbeeld een zorgboerderij, kinderopvang op de boerderij, educatiebedrijven en groene diensten.
o
Aan nieuwe ondernemers die zijn gericht op innovatie zal ontwikkelingsruimte moeten worden gegeven, op voorwaarde dat zij tevens de zorg voor het landschap op zich nemen. Ook aan uitbreidingen van bestaande bedrijven, moet de voorwaarde worden gekoppeld van kwaliteitsverbetering van de omgeving.
o
De gemeente Eijsden-Margraten kent een rijke traditie als het gaat om het telen en verhandelen van fruit. In samenwerking met de Coöperatieve fruitveiling Zuid-Limburg te Margraten zal het CDA een informatiecentrum voor de fruitteelt gaan opzetten. Hiermee wil het CDA een bijdrage leveren om het keurmerk Mergellandfruit op de kaart te zetten en het kwaliteitsmerk te vermarkten. Verder zal van het fruitinformatiecentrum een toeristische werking uit gaan zodat de recreant de fruitteelt in het landschap kan beleven en proeven.
o
De gemeente denkt en werkt mee aan functiewijzigingen van agrarische kavels als die functie past binnen het landschappelijke beleid. Een verbetering van de ruimtelijke kwaliteit is te allen tijde een vereiste. De nieuwe kostendrager zal ook een (financiële) bijdrage moeten leveren aan de opwaarderingen van het landschap, ter plekke of elders via het landschapsfonds.
o
De gemeente stimuleert de melkveehouderij en stimuleert daarbij ook het beeld om ‘de grazende koe in de wei’ te behouden.
Landschap: cultuur en natuur
De aantrekkelijkheid van de gemeente Eijsden-Margraten om te wonen en te leven wordt mede bepaald door de aantrekkelijkheid van de natuur en het landschap in en rond de gemeente en door de ruime aanwezigheid van groenvoorzieningen in de dorpen. Voor de leefbaarheid in de gemeente Eijsden-Margraten in de toekomst is het wezenlijk, dat er voldoende aantrekkelijke ruimte is om te recreëren. Natuurgebieden hebben hierbij een belangrijke functie. Het beleid voor natuur en landschap zal zich niet moeten beperken tot de zorg voor het verleden, en de zorg voor het bestaande, maar zal ook moeten zorgen voor morgen door vernieuwing. In het buitengebied vormen landbouw, natuur en recreatie de hoofdfuncties. Een goede samenhang tussen de agrarische sector en het behoud van natuurwaarden is belangrijk. De ontwikkelingen op het gebied van landbouw en van recreatie moeten er volgens het CDA daarom op gericht worden, dat een evenwicht ontstaat waarbij een duurzame, concurrerende agrarische sector, natuur, recreatie en nieuwe, passende economische bedrijvigheid in onderlinge samenwerking ten volle tot hun recht komen. Het CDA is van mening dat een agrariër niet alleen voedsel produceert, maar ook CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 19
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
landschap, en wel bijzonder gewaardeerd landschap. De agrariër is degene die door levering van groene diensten zoals natuur- en landschapsbeheer, vergroten van toegankelijkheid van gronden voor recreatie en door waterbeheer een grote bijdrage kan leveren aan het landschap. Het landschap is volop in beweging. In de komende decennia zal een groot deel van de ruimte van het buitengebied van functie veranderen, en dus ook van uiterlijk. De aanwezige kwaliteiten zijn vastgelegd in het landschapsontwikkelingsplan dat voor een belangrijk deel sturing geeft aan toekomstige ontwikkelingen. Het buitengebied kent een veelzijdigheid aan graften, bossen en poelen. Deze afwisseling is voor het oog, maar ook voor de planten en dieren van belang. Rust en stilte moeten bijdragen aan het volop beleven van landschap en natuur. Maar niet op een ingeslapen manier: de omgeving moet boeiend en bloeiend zijn met opvallend groen. Een bijzonder gebied is het zogenaamde ‘eiland van Banholt’ gelegen tussen Banholt en Termaar en is vanwege zijn hoogteligging ten opzichte van het omringende landschap duidelijk herkenbaar vanuit de omgeving. De plek dient een kans te krijgen om ontwikkeld te worden tot een kroonjuweel in het landschap. Karakteristieke wegkruisen, monumentale boerderijen, pittoreske kapelletjes, oude bomen, holle wegen, verborgen groeven en markante grensstenen: het landschap van Eijsden-Margraten is rijk aan cultuurhistorie. Goed onderhoud van dit erfgoed is heel belangrijk, evenals de toegankelijkheid ervan voor bewoners en recreanten. Ze mogen opgemerkt worden en meer zijn dan zomaar een element in het landschap. Wat we ons vaak niet realiseren is dat de wegen langs de markante boerderijen, wegkruisen of oude bomen veelal nog ouder zijn dan de objecten die eraan bevestigd zijn. Veel wegen in de gemeente zijn al vanaf de Romeinse tijd in gebruik. Over het grondgebied van de gemeente loopt historische route Aken-Luik en de hoofdroute van Maastricht via Limburg aan de Vesdre naar Trier. Het is landschappelijk en toeristisch interessant om deze routes weer leesbaar te maken in het landschap.
Acties o
Het CDA vindt dat de gemeente uitvoering moet geven aan de ambities van het Nationaal Landschap Zuid-Limburg om te komen tot een versterking van de landschappelijke kernkwaliteiten en de vergroting van de mogelijkheden tot recreatie.
o
In dat kader geeft de gemeente Eijsden-Margraten uitvoering aan het Landschapsontwikkelingsplan enerzijds als toetsingskader voor toekomstige ontwikkelingen en anderzijds als leidraad voor de uitvoering van plannen in het buitengebied.
o
Het herstellen van waardevolle en historische elementen en het toegankelijk maken van landschap, watersysteem en geologische objecten. Concreet gaat om het opwaarderen en toegankelijk maken van kapellen en kruisen, kalk- en vuursteengroeves, archeologische objecten en (wandel)routes voorzien van uitleg over de historie en geologie van het landschap.
CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 20
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
o
We willen de beplanting zoals hoogstamboomgaarden aan de rand van de dorpskernen behouden en waar nodig en wenselijk aanplanten. Bomen en struwelen versterken de dorpsranden. Door het aanplanten van een enkele boom of een bomenrij wordt de uitgestrektheid van de plateaus doorbroken, bijvoorbeeld langs holle wegen, bij wegkruisen of bij recreatieve start- en rustpunten.
o
Het ‘eiland van Banholt’ verdient het ontwikkeld te worden tot een kroonjuweel in het Nationaal landschap.
Het CDA acht het van groot belang dat de bedreigingen voor het buitengebied zo veel mogelijk worden afgewend en de kansen worden benut. Daarom blijft het CDA zich sterk maken voor een vitaal buitengebied, met een aantrekkelijk landschap en met een bereikbaar en toegankelijk voorzieningenniveau, dat aansluit bij de behoefte van de bewoners in de kleine kernen. Een aantrekkelijk landschap in een vitaal buitengebied is een noodzaak voor de inwoners die hier hun bestaan vinden, maar ook een vereiste voor de verdere ontwikkeling van toerisme en recreatie en voorts vanwege de ecologische betekenis. Door de snelle afname van het aantal agrarische bedrijven voorziet het CDA op de middellange termijn problemen ten aanzien van de inrichting van het landschap in het buitengebied. Het verdwijnen van bedrijven en de schaalvergroting van de overblijvende bedrijven, zullen enerzijds leiden tot een meer eenzijdige inrichting van het landschap en anderzijds tot het uit productie nemen van landbouwgrond die daarmee onbeheerd blijft. De gemeente Eijsden-Margraten waarvan het grondgebied voor ruim 80% uit buitengebied bestaat, kan dit probleem niet negeren. Zowel de aantrekkelijkheid van het landschap in het buitengebied als de vitaliteit van het buitengebied zijn, naar de overtuiging van het CDA, het meest gebaat bij een functioneel grondgebruik. Het buitengebied mag van het CDA géén openluchtmuseum worden. Ook het onderhoud van het landschap is het meest gebaat bij een functioneel grondgebruik. Om een vitaal buitengebied te kunnen realiseren, is het volgende nodig: o
Ruimte voor vernieuwing en verbreding van de agrarische productie en voor de ontwikkeling van duurzame nieuwe economische activiteiten, die passen bij het karakter van de omgeving.
o
In het kader van de herstructurering van het platteland is een verruiming van de bestemmingsmogelijkheden voor vrijkomende agrarische gebouwen noodzakelijk, mits de bestemming en de activiteiten duurzaam zijn en passen bij het karakter van de omgeving.
o
Een uitbreiding van die toeristisch-recreatieve activiteiten die passen in een geïntegreerd toeristisch aanbod van hoge kwaliteit, dat zich over de gemeente- en landsgrenzen heen uitstrekt.
o
Om de kwaliteit van het Zuid-Limburgse landschap te borgen, moet er sprake zijn van een functioneel gebruik van de grond en een goed beheer van het buitengebied. Een productief
CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 21
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
gebruik van de grond noodzaakt een gezonde agrarische sector met een dynamische bedrijfsvoering en dat vraagt om een dynamisch en sterk voorwaardenscheppend agrarische beleid.
5.3
Toerisme en Recreatie
De toeristisch-recreatieve sector in de gemeente Eijsden-Margraten kent vooral kleinschalige bedrijven. Dat is hun charme, maar tegelijkertijd ook hun kwetsbaarheid. Belangrijk is dat de toeristische ondernemers in onze gemeente de charme van hun kleinschaligheid uitbuiten, door een op de specifieke behoeften van de gasten gerichte dienstverlening van hoge kwaliteit. Behalve door kwaliteit zal de toeristische sector in onze gemeente gekenmerkt moeten worden door duurzaamheid en door het extensieve karakter. Voor de toekomst van het toerisme en recreatie in Eijsden-Margraten vindt het CDA belangrijk, als vooral jonge ondernemers de kansen die er liggen voor toerisme en recreatie gaan grijpen. Jonge ondernemende mensen uit onze eigen gemeente, maar ook ondernemers van buiten, zullen daarom moeten worden gestimuleerd hieraan bij te dragen. Een onmisbare voorwaarde om tot de vereiste vernieuwingen in toerisme en recreatie te komen, is dat ondernemers in onze gemeente doelgericht samenwerken met ondernemers, zowel in het Heuvelland als ook in de Voerstreek. Gezamenlijk zullen zij de regio als één toeristisch product moeten promoten. Zij zullen ook gezamenlijk voor één en dezelfde doelgroep moeten kiezen, om versnippering van het aanbod te voorkomen. In hun bedrijfsvoering zullen zij tot afspraken moeten komen over gezamenlijk arrangementen en over samen te ontwikkelen kwaliteitsstandaarden. Ook seizoensverlengende activiteiten zullen gezamenlijk moeten worden aangepakt. Het ontwikkelen en promoten van bijvoorbeeld kasteel- en cultuurroutes en het organiseren van evenementen, zijn voorbeelden van activiteiten die gezamenlijk kunnen worden opgepakt. Wat betreft de samenwerking met de Voerstreek, kan worden ingehaakt op het plan van de provincie om het grensoverschrijdend toeristisch aanbod meer te koppelen. Onmisbaar voor een kwalitatief hoogstaand en duurzaam toerisme is voorts de aandacht voor het beheer en de verdere ontwikkeling van het landschap. De vernieuwingen die zullen moeten worden doorgevoerd zullen niet ten koste van het landschap mogen gaan, omdat dit het ‘basiskapitaal’ is voor toerisme en recreatie. Daarom mag van de ondernemers in deze sector worden gevraagd dat zij ook een bijdrage leveren aan het beheer van het landschap. In het kader van het Nationaal Landschap Zuid-Limburg kunnen de ambities voor groei en samenwerking van toerisme en recreatie in onze gemeente een extra impuls krijgen. Vooral die zaken die bijdragen aan een sterk toeristisch imago van de streek en die bijdragen aan het in goede staat houden en het toegankelijk maken van de natuurlijke kernkwaliteiten van het product Zuid-Limburg komen in dat kader voor ondersteuning in aanmerking.
CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 22
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
Dat de kern Eijsden en Oost-Maarland gelegen zijn aan de Maas biedt bijzondere mogelijkheden op het gebied van waterrecreatie. Vanwege de ligging is hier samenwerking met ondernemers uit Maastricht een mogelijkheid om dit gebied verder tot ontwikkeling te brengen. De fruitteelt vervult een belangrijke rol in onze gemeente en bepaalt voor een groot deel het beeld van het landschap. De kalkrijke lössgrond behoort tot de meest vruchtbare landbouwgrond van Nederland. De grond in het Heuvelland is uitermate geschikt voor de teelt van fruit. Hier is ook de fruitveiling Zuid-Limburg gevestigd die een regionale rol heeft voor de fruitteelt en export naar het buitenland. Het is voor het CDA een uitdaging om de ‘fruitigste gemeente van Nederland’ tot hèt handelsmerk van de gemeente te maken, ook voor de gasten van buiten Eijsden-Margraten. Daarbij past een informatie- en kenniscentrum waar jong en oud kan ‘proeven’ van de bijzonderheden van de lange fruittraditie, een plaats waaruit een wandeling start langs en door fruitboomgaarden. Maastricht en het achterliggende landschap worden jaarlijks druk bezocht, waar de lokale economie natuurlijk van profiteert. Maar het is niet alleen Maastricht en zijn groene achterland waar we de focus op moeten vestigen. Het is de stedendriekhoek Maastricht-Luik-Aken, met in het midden het groene hart, die veel te bieden heeft. Dat stukje Euregio wordt echter nog onvoldoende gepromoot als één gebied. Gelegen in drie verschillende landen hebben de steden drie verschillende gezichten, drie verschillende talen, maar een gezamenlijke cultuurhistorische identiteit. Door het ontwikkelen en promoten van een ‘Karel de Grote Route’ kunnen we stimuleren dat meer mensen, die het ZuidLimburgse landschap beleven, gemakkelijker een dag in Aken en/of Luik zullen doorbrengen. Andersom zouden we mensen, die in de steden verblijven, kunnen overhalen om naar het groene achterland te gaan. Op die manier ontstaat een toeristische stroom tussen de twee steden, waarvan een economische spin off zou moeten uitgaan. Het thema of de rode draad van de historische route Luik-Aken zou dan Karel de Grote zijn. Hij spreekt tot de verbeelding en zou het beeldmerk van de route moeten zijn. Om de route te ontwikkelen moeten maatregelen worden getroffen om de route begaanbaar te maken en de route te promoten, zodat hij ook daadwerkelijk begaan wordt en er een economische spin off vanuit gaat. Om de beleving van de route tot een succes te maken, moet de route interessant zijn voor een breed publiek. Daarbij is de informatievoorziening langs de route van belang, zoals de bewegwijzering, bebording en andere informatieverstrekkers.
Acties o
De gemeente zal bij voortduring moeten nagaan hoe zij een voorspoedig functioneren van de toeristische sector in de gemeente kan faciliteren.
o
De gemeente stimuleert dat ondernemers in Eijsden-Margraten en in andere Heuvellandgemeenten zich sterker richten op het samen met elkaar en met ondernemers in de Voerstreek benutten van de hoogwaardige omgevingskwaliteiten van het Heuvelland/ Voerstreek. Daarbij kan onder meer worden gedacht aan de samenwerking van kleinschalige karaktervolle hotels en logies, met een bijzondere vorm van authenticiteit en gastvrijheid, zoals in een formule ‘chambre d’Hôtel’.
CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 23
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
o
Verder ondersteunen we ondernemers in Eijsden-Margraten die zich meer gaan richten op nieuwe behoeften van toeristen; bijvoorbeeld op het gebied van gezondheidstoerisme. De gemeente ondersteunt daartoe initiatieven om geschikte vrijkomende gebouwen tot zorghotel te ontwikkelen.
o
Essentieel voor de toekomst van toerisme en recreatie in onze gemeente is dat ondernemers de kwaliteit van hun onderneming op peil houden en op onderdelen verder verbeteren. De gemeente ondersteunt samen met de Provincie voorbeeldprojecten, waarbij ondernemers gezamenlijk een kwaliteitsslag maken en/of inspelen op nieuwe behoeften, ook financieel. Ook aan ondernemers van buiten de gemeente Eijsden-Margraten met kansrijke initiatieven geven we de ruimte zich in onze gemeente te vestigen.
o
Aandacht en stimulering voor de verbetering c.q. revitalisering van de bestaande (verouderde) vakantiebungalowparken en campings in onze gemeente.
o
De gemeente Eijsden-Margraten kent een rijke traditie als het gaat om het telen en verhandelen van fruit. In samenwerking met de Coöperatieve fruitveiling Zuid-Limburg te Margraten wil het CDA een informatiecentrum voor de fruitteelt opzetten. Hiermee wil het CDA een bijdrage leveren om het keurmerk Mergellandfruit op de kaart te zetten en het kwaliteitsmerk te vermarkten. Verder zal van het fruitinformatiecentrum een toeristische werking uit gaan zodat de recreant de fruitteelt in het landschap kan beleven en proeven.
o
Het ontwikkelen van de (internationale) historische route Luik-Aken tot een toeristischrecreatieve Karel de Grote route waarlangs cultuurhistorische parels langs de route zichtbaar worden gemaakt.
o
De vuursteenmijnen in het Maasdalterras tussen Sint Geertruid en Gronsveld zijn uniek in Europa en bepalen voor een belangrijk deel de historische identiteit van de gemeente Eijsden-Margraten. Voor het vergroten van de aantrekkelijkheid van het gebied als toeristisch-recreatieve gemeente is het van belang deze objecten een kwalitatief hoogwaardige uitstraling te geven en ze toegankelijk en beleefbaar te maken door ze in verbinding met elkaar te brengen via bestaande of nieuw te vormen recreatieve routes.
o
Aan de betrekkingen met de Amerikaanse Erebegraafplaats hecht het CDA grote waarde. De plannen en ontwikkelingen voor een Memorial Center dien nader onderzocht te worden op haalbaarheid.
o
Het CDA hecht grote waarde aan de realisatie van het ‘tramfiets-wandelpad Maastricht Vaals’, samen met de aangrenzende gemeenten en de provincie.
CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 24
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
5.4
CDA-Programma 2014-2018
Milieu en duurzaamheid
Op het terrein van milieu heeft de gemeente als eerste taak de milieuvergunningen adequaat te handhaven; zij ziet erop toe, dat afspraken worden nagekomen. In situaties die gevaar opleveren voor de veiligheid of de volksgezondheid treedt de gemeente consequent op en schroomt zij niet om bestuursdwang toe te passen. Daar staat tegenover dat regels ook duidelijk moeten zijn voor de samenleving. Burgers en bedrijfsleven moeten erop kunnen rekenen dat regels niet telkens veranderen of anders geïnterpreteerd worden. Daarom is ook nodig dat er een betere afstemming en coördinatie ontstaat tussen instanties, belast met vergunningverlening, inspectie en handhaving. In het milieubeleid besteedt de gemeente ook aandacht aan het voorkomen van problemen. Zo wordt door middel van voorlichting afvalpreventie door bewoners en bedrijven gestimuleerd en wordt aparte inzameling ten behoeve van hergebruik bevorderd. De gemeente stimuleert duurzaam bouwen, bevordert projecten om het energieverbruik terug te dringen en ondersteunt milieueducatie. Tariefdifferentiatie in de afvalstoffenheffing heeft het voordeel dat de burgers betalen naar rato van de hoeveelheid afval die zij aanbieden. Dit is een toepassing van het beginsel dat goed gedrag wordt beloond en dat, omgekeerd, ‘de vervuiler betaalt’.
Acties o
De uitvoering en handhaving van de wettelijke milieutaken heeft voor de gemeente prioriteit. Zij zorgt ervoor dat de milieuvergunningen actueel worden gehouden. en dat een adequaat toezicht op de naleving van deze vergunningen plaatsvindt
o
Een actueel rioleringsplan waarin de kosten van onderhoud en vervanging zijn opgenomen, is noodzakelijk. De kosten hiervan worden door de vervuilers gedragen. Voor kwetsbare gebieden wordt een adequaat plan van aanpak opgesteld.
o
Het CDA zal nieuwe impulsen aan duurzaam bouwen en aan projecten om het energiegebruik terug te dringen ondersteunen.
o
Het CDA stimuleert en geeft nieuwe impulsen aan duurzaam bouwen en aan projecten om het energiegebruik terug te dringen.
o
Door middel van voorlichting zal de gemeente afvalpreventie voor burgers en bedrijven moeten blijven stimuleren. Aparte inzameling van bepaalde soorten afval met de bedoeling om te komen tot recycling blijft voor het CDA belangrijk. Hierbij is van belang, dat de gemeente Eijsden-Margraten op het gebied van afvalinzameling tot de goedkoopste gemeenten van Limburg behoort.
CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 25
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
5.5
CDA-Programma 2014-2018
Bedrijvigheid
Een aantal grotere bedrijven zijn op het bedrijventerrein ‘Aan de Fremme’ of op het bedrijventerrein ‘Zoerbeemden’ gevestigd. Het CDA is voorstander van een beperkte uitbreiding van deze bedrijventerreinen ten behoeve van de vestiging van dienstverlenende bedrijven. Deze terreinen moeten plaats bieden aan startende ondernemers maar ook aan ondernemers die binnen de bebouwde kom niet verder kunnen groeien. Eijsden-Margraten zou zich moeten gaan ontwikkelen tot een kenniscentrum op het gebied van fruitteelt. Het is daarom van belang dat nieuwe innovatieve ondernemingen zich kunnen vestigen in de buurt van veiling om te komen tot nieuwe inzichten en de kennis te vergroten. De detailhandelsbedrijven zijn voor het grootste deel in de dorpskernen gevestigd. Het CDA acht voor de leefbaarheid in de kleine kernen zeer te betreuren, dat de detailhandel langzaam maar zeker verdwijnt. Daarom is het volgens het CDA des te belangrijker dat zich in de grotere kernen de detailhandel zo veel mogelijk handhaaft; zeker waar het eerste levensbehoeften betreft. Voor de kern Eijsden is het van groot belang dat het geplande winkelcentrum wordt gerealiseerd. Het CDA is een groot voorstander van een regulier overleg tussen gemeentebestuur en ondernemers(vereniging). Hierin kunnen problemen en knelpunten waar ondernemers op stuiten (bijvoorbeeld waar het gaat om procedures) worden besproken, maar kunnen ook nieuwe kansen worden verkend en mogelijkheden voor de gemeente om daar iets aan bij te dragen. Niet minder belangrijk is dit overleg voor het vormgeven aan de verantwoordelijkheid van het bedrijfsleven voor de leefomgeving en aan de betrokkenheid van bedrijven bij de gemeenschap.
Acties o
Het CDA acht een beperkte uitbreiding van de bedrijventerreinen ‘Aan de Fremme’ te Margraten en ‘Zoerbeemden’ te Eijsden noodzakelijk om nieuwe bedrijven een kans te bieden zich in onze gemeente te vestigen.
o
Beide bedrijventerreinen moeten tevens plaats bieden aan bestaande bedrijven die binnen bebouwde kom niet meer kunnen groeien.
o
De gemeente overlegt met de ondernemers in de gemeente, hoe zij het functioneren van het bedrijfsleven in de gemeente kan bevorderen.
o
Het realiseren van een winkelcentrum in de kern Eijsden.
CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 26
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
5.6
CDA-Programma 2014-2018
Mobiliteit
Mobiliteit is een groot goed waar iedereen recht op heeft, ongeacht de plaats waar iemand woont. Ook mag niemand worden uitgesloten vanwege verminderde lichamelijke mobiliteit of hulpbehoevendheid. Het mobiliteitsvraagstuk overstijgt het niveau van de gemeente. Het is een probleem waar alleen in samenwerking met andere gemeenten, de provincie en/of het Rijk een antwoord op gevonden kan worden. Het CDA is van mening dat de mogelijkheden van openbaar vervoer in onze gemeente beter moeten worden benut. Hierbij gaat het in de eerste plaats om het openbaar streekvervoer. Dat geldt ook voor de dorpen in onze gemeente die ‘s avonds per openbaar vervoer moeilijk bereikbaar zijn en in het bijzonder voor inwoners van het buitengebied. Tot de meest getroffen categorieën behoren de jongeren die naar de omliggende stedelijke gebieden naar school gaan. Niet minder problemen ondervinden de sterk groeiende groep ouderen en de gehandicapten. Ook voor de uitbouw van het toerisme en recreatie is het een belangrijk knelpunt dat de dorpen (‘s avonds) en het buitengebied zo moeilijk per openbaar vervoer bereikbaar zijn. Daarnaast blijft het CDA zich inzetten voor een permanente treinstop in Eijsden. Het CDA is van mening, dat de gemeente moet bevorderen, dat de Provincie initiatieven neemt, die leiden tot een streekvervoer dat beter is afgestemd op de behoeften van zowel de inwoners van onze gemeente als van (toeristische) bezoekers, met name in de kleinere kernen van onze gemeente. Om meer tegemoet te komen aan de behoeften van ouderen en gehandicapten dient de gemeente, in samenwerking met omliggende gemeenten en de provincie, de mogelijkheden van ‘vervoer op maat’ in de vorm van een ‘collectief vraagafhankelijk vervoersysteem’(CVV) zo maximaal mogelijk te benutten. Als stimulans voor toerisme en recreatie zou dit vervoer op maat in het toeristenseizoen kunnen worden gekoppeld aan toeristische arrangementen. Een veilig verkeer heeft voor het CDA een hoge prioriteit. De hoge snelheden van het verkeer en de geluidsoverlast verdienen daarbij bijzondere aandacht, omdat deze door veel inwoners van onze gemeente als zeer storend worden ervaren. De gemeente heeft, ter bevordering van een grotere verkeersveiligheid, een beleid ontwikkelt, waarin onderscheid wordt gemaakt tussen verblijfsgebieden en ontsluitingswegen. In de verblijfsgebieden worden maatregelen genomen om de veiligheid en leefbaarheid te vergroten door onder meer de snelheid van het autoverkeer af te remmen. Hierbij geven we voorrang aan de routes waar schoolgaande kinderen veel gebruik van maken.
CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 27
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
5.7
Openbare ruimte
5.7.1
Ontwikkeling en Onderhoud van de openbare ruimte
CDA-Programma 2014-2018
De gemeente dient te zorgen voor goed onderhoud van de publieke ruimte, wegen, pleinen en openbaar groen. Binnen elk dorp dient het ‘dorpsplein’, uit te nodigen tot ontmoetingen. Deze dorpspleinen, maar ook beschermde dorpsgebieden en beeldbepalende locaties krijgen in het onderhoud extra aandacht. Belangrijk is ook dat het onderhoud van wandelpaden en wegbermen en van openbaar groen (binnen en buiten de bebouwde kom) wordt verbeterd. Bij de (her)inrichting van straten en pleinen dient er aandacht te zijn voor het gebruik van duurzame voorzieningen en voor de vraag of het onderhoud goed kan worden uitgevoerd. De gemeente houdt rekening met de wensen van kinderen, ouderen en gehandicapten. Het CDA vindt het nodig dat de gemeente de algemene onderhoudsnorm regelmatig opnieuw bekijkt en waar nodig bijstelt. Verloedering en vervuiling moeten worden tegengegaan. Woningbouwcorporaties, particuliere verhuurders en particuliere woningbezitters worden aangesproken op wanbeheer in de openbare ruimte. De gemeente deelt bestuurlijke boetes uit aan moedwillige vervuilers in de openbare ruimte. In de dorpen dient voldoende ruimte te blijven voor groenvoorzieningen. Dit groen moet goed onderhouden worden, op peil worden gehouden en waar mogelijk worden uitgebreid. Verloedering en vervuiling moeten worden voorkomen. Het is van belang om bewoners te betrekken bij onderhoud van groen in hun woonomgeving. Bij planning en onderhoud van de groenvoorzieningen vormt de sociale veiligheid een vast onderdeel.
Acties o
De gemeente bevordert dat in de uitvoering van de provinciale Vervoersvisie prioriteit wordt gegeven aan een verbetering van het openbaar streekvervoer met name in de kleinere kernen. De belangen van gehandicapten, ouderen en schoolgaande jeugd verdienen daarbij extra aandacht, evenals de noodzaak van het bevorderen van toerisme en recreatie.
o
Het ‘vervoer op maat’ in de vorm van een collectief vraagafhankelijk vervoersysteem (CVV) moet in stand worden gehouden. Samen met andere gemeenten in het Heuvelland en met de provincie zal de gemeente moeten bezien hoe het CVV ‘zich in de toekomst het beste verder kan ontwikkelen. Waar nodig, voor locaties waar het regulier openbaar vervoer verdwijnt, zal moeten worden bezien, op welke wijze het CVV de mobiliteit van diegene die zijn aangewezen op openbaar vervoer kan verzekeren.
o
De gemeente stelt middelen ter beschikking aan o.a. basisscholen voor de voortgaande realisering van het Verkeersveiligheidsplan. De middelen zijn bestemd voor op de praktijk
CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 28
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
gerichte educatieve voorlichtingsprogramma’s. De reconstructie en renovatie van wegen wordt voortgezet. o
5.7.2
De gemeente houdt daarbij rekening met de wensen en behoeften van kinderen, ouderen en gehandicapten.
Parkeergelegenheid
De gemeente voert een integraal parkeerbeleid uit, dat rekening houdt met de behoeften en wensen van de inwoners, de behoeften die voortvloeiden uit toerisme en recreatie, verkeersoverlast tegengaat en let op inpassing in het landschap. In elk geval moet er voldoende parkeerruimte zijn bij publieke ruimten als winkelgebieden, bestuurscentrum, en gemeenschapshuizen en sportvoorzieningen. Uiteraard staat bij ons nog steeds ‘het gratis parkeren’ hoog in het vaandel. Bij nieuwbouwplannen houdt de gemeente en andere betrokkenen (projectontwikkelaars), rekening met de behoefte aan parkeerruimte voor auto’s (én fietsen). Parkeren op eigen terrein is uitgangspunt.
Acties o
De gemeente realiseert adequate parkeerplaatsen afgestemd op de behoefte en wensen van de inwoners. In beginsel beschikt elke kern over een parkeerplaats.
o
Gratis parkeren in de kernen blijft het uitgangspunt.
5.7.3
Wateropgaven
Het CDA is van mening dat de gemeente in samenwerking met het betrokken waterschap en eventueel de provincie en private partijen moet zoeken naar oplossingen voor problemen die zich op het gebied van water in onze gemeente voordoen. Het CDA onderschrijft hierbij de trits ‘vasthouden, bergen, afvoeren’. Waterbeleid vergt ook een inspanning in het bebouwde gebied. Dit betekent daar waar dit nog niet is uitgevoerd een ontkoppeling van regenwater(rwa) en vuilwater riool (dwa) wordt gerealiseerd. Op verschillende plaatsen, zowel in het buitengebied als in de dorpen, vindt bij stortbuien regelmatig wateroverlast plaats. De gemeente en het waterschap staan voor de opgave om oplossingen aan te dragen die deze overlast tot een minimum beperken. Ook voor de kwaliteit van het oppervlaktewater is de gemeente mede verantwoordelijk, waarbij zij samenwerkt met het waterschap. Een goed rioleringsplan (onderhoud en vervanging) is noodzakelijk. CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 29
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
De kosten hiervan zullen door de vervuilers moeten worden gedragen. Voor de nog niet aangesloten panden in het buitengebied zoekt de gemeente naar goede alternatieven voor de vuilwaterriolering. Hierbij let zij op de relatie tussen de hoogte van de investering en het te behalen milieurendement. Voor kwetsbare gebieden wordt een adequaat plan van aanpak opgesteld.
Acties
6
o
De op sommige plaatsen in onze gemeente regelmatig optredende wateroverlast dient, in samenspraak met het waterschap, tot een minimum te worden teruggebracht. Mogelijke oplossingen bestaan uit het aanbrengen van waterbuffers.
o
Bij nieuwe bestemmingsplannen kiezen we er primair voor om het water ‘vast te houden’ in regenwaterbekkens.
Welzijn
De kerkdorpen van Eijsden-Margraten kennen in het algemeen nog een hechte sociale structuur en sociale verbondenheid, die onder meer tot uitdrukking komt in de inzet voor verenigingen en maatschappelijke organisaties. Maar de laatste jaren zijn ook in onze gemeente maatschappelijke ontwikkelingen waar te nemen, die met zich meebrengen dat de sociale cohesie afneemt. Dat komt niet alleen doordat het aantal inwoners in de dorpen daalt, maar ook door de individualisering van de maatschappij, die zich ook in Eijsden-Margraten voelbaar zal maken. Doordat steeds meer mensen het vooral druk hebben gekregen met hun eigen huishouden en met hun baan, is het minder vanzelfsprekend geworden dat zij hun (vaak schaarse) vrije tijd actief invullen met sociale activiteiten in een vereniging of organisatie. Het gevaar is aanwezig, dat deze ontwikkelingen zich in de nabije toekomst verder doorzetten In dat geval zou blijken, dat de kracht van de dorpen – hun beperkte omvang – tegelijkertijd hun zwakte is. De sociale basis voor de leefbaarheid in onze gemeente wordt voor een belangrijk deel bepaald door de mate waarin de beroepsbevolking in onze gemeente werk heeft. Belangrijk is verder de zorg die door de organisaties, instellingen en bewoners, met ondersteuning door de gemeente wordt gegeven aan inwoners die door ziekte of een handicap of vanwege de leeftijd afhankelijk van anderen zijn geworden. Ten slotte wordt de ‘sociale leefbaarheid’ mede bepaald door de solidariteit die wordt betracht met de minstbedeelden in onze gemeente in de vorm van aandacht en ondersteuning. De vraag naar zorg in Eijsden-Margraten zal in de komende jaren sterk toenemen door de vergrijzing van de bevolking en de daarmee samenhangende groei van het aantal (chronisch) zieken en gehandicapten. Niet alleen de behoefte aan personeel in de zorg zal daardoor (flink) toenemen, maar CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 30
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
er zal ook een groeiend beroep worden gedaan op zorgvoorzieningen, vrijwilligers en mantelzorgers. Gelet op deze ontwikkelingen acht het CDA het van bijzonder belang dat in onze gemeente met voortvarendheid wordt ingespeeld op de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) en de Participatiewet. Gelukkig begint de laatste tijd ook bij heel wat mensen het besef door te dringen, dat aan de individualisering ook belangrijke bezwaren zijn verbonden. Daarom acht het CDA nu de tijd gekomen voor een heroriëntatie op het welzijnsbeleid, die moet leiden tot nieuwe impulsen aan het verenigingsleven en aan andere organisaties, waarin de sociale verbondenheid van inwoners in onze dorpen tot uiting komt. De gemeente zal zich, samen met verenigingen, scholen en vrijwilligersorganisaties moeten inzetten voor een vernieuwd, samenhangend welzijnsbeleid. Met name op het gebied van cultuur en sport, zal, in samenhang tot het onderwijsbeleid en tot het beleid voor jongeren en voor senioren, een offensief moeten worden gestart, dat leidt tot het versterken van de gemeenschapszin en van de maatschappelijke betrokkenheid van de inwoners.
6.1
Maatschappelijke ondersteuning
Zelfstandig kunnen (blijven) leven en beslissen is voor ieder mens een groot goed, dus ook voor zorgbehoevenden, gehandicapten en ouderen. Indien het collectieve zorgsysteem onvoldoende kan inspelen op hun specifieke zorgbehoeften vormen familie, vrienden, buren en kennissen de achtervang waarop zij moeten kunnen terugvallen. De gemeente heeft volgens het CDA een taak in het bevorderen van een zodanige sociale samenhang en gemeenschapszin in de buurten en dorpen, dat het sociale netwerk van familie, vrienden en buren, indien nodig, ook daadwerkelijk in actie komt en de verwachte hulp verleent. Behalve van bewoners wordt bij de uitvoering van de zorgtaken in het kader van de ‘grote decentralisatie’ ook veel verwacht van maatschappelijke organisaties en van bedrijven. De gemeente heeft een drieledige taak: zij dient de voorwaarden te scheppen, die het mogelijk maken dat ieder zijn taken kan uitvoeren; zij zal de regie moeten voeren, die nodig is om tot een samenhangend en effectieve aanpak te komen en zij is verantwoordelijk voor de zorg voor de meest kwetsbare inwoners. Omdat het niet doelmatig is als elke gemeente deze taken zelfstandig uitvoert, vindt het CDA samenwerking tussen de gemeenten in het Heuvelland en de gemeente Maastricht noodzakelijk. Gezamenlijk zullen zij inhoud moeten geven aan het beleid voor die inwoners die op zorg via de gemeente zijn aangewezen.
Acties
CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 31
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
o
De gemeente ondersteunt activiteiten van vrijwilligers en van mantelzorgers die bijdragen aan de oplossing van de maatschappelijke problemen in onze gemeente. Hetzelfde geldt voor initiatieven van maatschappelijke organisaties.
o
Zorg op maat is noodzakelijk. De afstand naar eerstelijns zorgvoorzieningen (zoals huisarts, fysiotherapeut, tandarts, apotheker etc.) mag niet groter worden en, waar mogelijk, worden verkleind. Het CDA ziet er op toe dat de zorgverzekeraars hun verantwoordelijkheden op dit punt naar behoren vervullen.
o
Er zullen volgens het CDA een dekkend systeem van zorgsteunpunten moeten komen voor de gehele gemeente Eijsden-Margraten. Waardoor zorg voor senioren ook in de kleine kernen toegankelijk is. Aan deze voorzieningen kunnen dan tevens voorzieningen voor medische zorg (huisarts, tandarts, fysiotherapie, apotheek) worden gekoppeld.
o
Het CDA is een warm voorstander van het zo lang mogelijk thuis blijven wonen van ouderen in hun eigen omgeving. Om dit mogelijk maken zijn speciale voorzieningen nodig waarbij de hulpvraag van deze senioren het uitgangspunt is.
o
De gemeente moet aandacht besteden aan de vraag hoe zij maatschappelijke en levensbeschouwelijke organisaties bij sociale problemen kan betrekken.
Met ingang van 2015 decentraliseert de rijksoverheid een aantal taken naar de gemeenten, onder gelijktijdige korting van het budget. Het betreft begeleiding en ondersteuning uit de AWBZ, jeugdzorg en werk. Dat betekent slim omgaan met de beperkte middelen. Maar het betekent ook meer inzet en meer deelname van eenieder. Deze kanteling en de ontschotting van budgetten biedt ook kansen om het sociaal domein goed in te richten. Het CDA hanteert daarbij de volgende uitgangspunten. De kwaliteit van zorg dient te allen tijde gewaarborgd te worden. De beperkte middelen moeten efficiënt en effectief worden gebruikt, waarbij de overheadkosten geminimaliseerd dienen te worden. Daarnaast ,moet worden gewaakt voor overbehandeling en verzanding in bureaucratie. Het CDA vindt dat er scherp onderhandeld dient te worden met de zorgaanbieders en dat ook kleine zorgaanbieders kansen krijgen bij aanbestedingen. Als mensen niet meer zonder hulp van andere kunnen leven, moeten zij in staat gesteld worden zo lang mogelijk de regie te behouden over hun eigen daginvulling. Hulp en zorg moeten gericht zijn op het aanboren van de eigen kracht van mensen. Indien nodig moet er een vangnet aanwezig zijn. Het CDA zet daarom in op vroegsignalering, het wegnemen van oorzaken en/of belemmeringen en preventie. Goede voorlichting hoort eveneens in dit rijtje thuis. Het CDA vindt dat initiatieven als een klussendienst, strijkservice of scootmobiel pool moeten worden ondersteunend. Deze diensten kunnen goed door vrijwilligers worden georganiseerd. Het CDA vindt dat er ‘sociale teams’ beschikbaar moeten zijn waar burgers met hun vragen terecht kunnen. Deze kunnen in al bestaande zorg gerelateerde complexen of gemeenschapshuizen gehuisvest worden. CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 32
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
Deze sociale teams zorgen voor een integrale aanpak. Hulpverleners werken met elkaar samen als ‘schakels in een keten’, waarbij het belang van de zorgvrager centraal staat. Zij zorgen ervoor dat in onderling overleg één hulpverlener of instelling als coördinator wordt aangewezen. Voor noodzakelijke voorzieningen mogen er geen drempels bestaan. Mensen die door omstandigheden langdurig op hulp zijn aangewezen moeten daarop, afhankelijk van wet- en regelgeving, een beroep kunnen blijven doen. Het CDA vindt dat de jeugdzorg integraal binnen het sociaal domein opgenomen moet worden. Het Centrum voor Jeugd en Gezin kan daarbij een primaire rol vervullen, waarbij voor de professionele invulling van de jeugdzorg gebruik kan worden gemaakt van regionale samenwerking. Het CDA vindt dat participatie een uitgangspunt is. Wanneer dat niet zelfstandig mogelijk is, wordt hulp geboden. De gemeente moet dan instrumenten als re-integratietrajecten of beschutte werkplekken inzetten. Hierbij is samenwerking tussen gemeente, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties nodig om projecten te ontwikkelen of arbeidsplaatsen te bieden. Het CDA vindt daarbij ook dat bij fraude bij uitkeringen en het niet naleven van afspraken bij geboden hulp streng gehandhaafd moet worden.
Acties o de kwaliteit van zorg ter allen tijden waarborgen; o samen toekomstbestendige zorg van welbevinden burgers; o ook kleine zorgaanbieders kansen bieden bij aanbestedingen; o vroegtijdige signalering, belemmeringen opheffen en werken aan preventie; o sociale teams inrichten, dicht bij de mensen, die integrale zorg aanbieden binnen het sociaal domein; o mantelzorgers optimaal worden gefaciliteerd en het vrijwilligerswerk gestimuleerd; o binnen ouderenbeleid speciale aandacht geven aan eenzaamheid; o het CJG een actieve rol geven binnen de jeugdzorg; o professionele jeugdzorg inrichten i.s.m. Heuvelland/Maastricht; o participatie stimuleren voor werkzoekenden en werkelozen; o kansrijke re-integratie projecten opstarten; o zorgen voor een goede organisatie voor beschut werk; CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 33
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
o effectieve inzet van het budget voor preventie en beantwoording van vragen via één loket; o ‘Voor wat hoort wat’: mensen van wie blijkt dat de inzet voor het verkrijgen van werk onvoldoende is, krijgen na een waarschuwing een korting op de uitkering; o Passend toezicht door de gemeente op het nakomen van de verplichtingen die tegenover het krijgen van een uitkering staan;
6.2
Arbeidsmarkt
Werk biedt mensen een eigen inkomen, sociale contacten, het gevoel een nuttige bijdrage te leveren aan de samenleving en de mogelijkheid zich te ontplooien. Langdurige werkloosheid is voor veel mensen en zeker ook voor jongeren, een tragedie. Daarom verdienen jongeren prioriteit als het gaat om maatregelen die tot werk leiden. Voor gezinnen met kinderen is het langdurig aangewezen zijn op de bijstand extra moeilijk, juist ook voor de kinderen. Daarom vindt het CDA dat bij gezinnen met kinderen door de gemeente een extra inspanning moet worden verricht bij het bemiddelen van de ouder(s) naar werk. Het CDA erkent echter ook dat het verzorgen en opvoeden van kinderen een belangrijke taak is, die de mogelijkheden tot sollicitatie beperken. Met name voor alleenstaande ouders kan het moeilijk zijn om zorg en opvoeding van de kinderen te combineren met een fulltime baan. De Wet Werk en Bijstand biedt de mogelijkheid deze groep geheel of gedeeltelijk een ontheffing te geven van de sollicitatieplicht
Acties o
Het CDA wil dat de gemeente de lokale economische bedrijvigheid stimuleert, waardoor het aantal arbeidsplaatsen zal toenemen.
o
Het CDA wil zich inzetten voor een zo groot mogelijke uitstroom uit de bijstand naar werk. De Wet Werk en Bijstand (WWB) en de Participatiewet bieden daarvoor veel aanknopingspunten, maar vereist ook, door beperktere budgetten, heldere keuzes.
o
Het CDA wil dat alle jongeren die zich voor een bijstandsuitkering melden, direct actief aan de slag gaan in een gemeentelijk traject. Verder moeten, wat het CDA betreft, alle jongeren met behulp van sollicitatiecursussen, arbeidstrainingen, het opdoen van werkervaring met behoud van uitkering en actieve samenwerking met bedrijven zo snel mogelijk aan regulier werk worden geholpen. Het CDA wil dat de gemeente langdurig werklozen een passende baan aanbiedt. In geval van weigering van passend werk vindt korting op de uitkering plaats.
CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 34
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
6.3
CDA-Programma 2014-2018
Bestrijding sociaal isolement en armoedebeleid
Het CDA acht werk de beste vorm van sociale zekerheid. Maar zij is zich er ook van bewust, dat voor sommige mensen de weg naar werk definitief is afgesloten. Niet zelden zijn de gevolgen daarvan, dat gezinnen in meer of minder grote financiële problemen geraken. Soms is (stille) armoede het gevolg. Ook in onze gemeente doet zich dat voor. Voor het CDA is solidariteit met de sociaal zwakkeren een kernpunt van beleid. Daarom pleit het CDA er voor om voor dit soort gevallen, binnen de wettelijke mogelijkheden, een ruimhartig armoedebeleid te voeren. Voor mensen die, door medische en/of sociale oorzaken, (soms tijdelijk) geen uitzicht meer hebben op werk, acht het CDA het belangrijk dat een gericht beleid wordt gevoerd, dat bijdraagt tot het wegnemen van deze oorzaken. Bij het armoedebeleid gaat het intussen niet alleen om financiële ondersteuning, maar ook om het bevorderen van maatschappelijke participatie en bestrijding van sociaal isolement. Sommige mensen die geen uitzicht meer hebben op werk, maar ook sommige ouderen dreigen namelijk in een sociaal isolement te geraken en te vereenzamen. De gemeente moet daarom bevorderen dat er in de gemeente een goede sociale infrastructuur is, die bijdraagt tot het voorkomen van eenzaamheid of isolement van ouderen. Verder is bijzondere aandacht vereist voor de maatschappelijke participatie van kinderen van ouders met een minimuminkomen. Het CDA vindt het nodig, dat declaratieregeling die voor de participatie van deze kinderen door de gemeente is ingesteld, wordt voortgezet. Ten aanzien van schuldhulpverlening dient de gemeente vooral een preventief beleid te voeren. Daarnaast is het CDA voorstander van kwijtschelding van gemeentelijke belastingen voor mensen met een inkomen op of rond het niveau van een bijstandsuitkering. Om tot een oplossing te komen van armoedeproblemen, moet de gemeente, volgens het CDA, tevens het gesprek aangaan met het maatschappelijke middenveld. Gezamenlijk zullen zij tot een programma moeten komen, dat is gericht op het bestrijden van armoede bij mensen met een minimuminkomen zonder uitzicht op werk.
Acties o In het voorkomen van eenzaamheid van ouderen hebben de zorgsteunpunten, volgens het CDA, een signaleringstaak. De gemeente stimuleert verschillende ouderenverenigingen en ‘huiskamer’initiatieven in onze gemeente om tot een breed,‘voor elk wat wils’-aanbod aan activiteiten te komen, waaronder lotgenotencontacten en educatie voor ouderen. Daarnaast stimuleren we de ‘jongere’ senioren om mee te doen in vrijwilligersactiviteiten en verenigingen. o Voor mensen die geen uitzicht meer hebben op werk ten gevolge van chronische ziekte of een handicap wil het CDA de mogelijkheden in het kader van de Wet Voorzieningen Gehandicapten ruimhartig toepassen. CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 35
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
o De gemeente maakt afspraken met woningbouwverenigingen met betrekking tot het tijdig signaleren van huurschulden, zodat huisuitzettingen kunnen worden voorkomen. o Het CDA streeft ernaar om voor mensen met een inkomen op bijstandsniveau, de gemeentelijke belastingen kwijt te schelden.
6.4
Veiligheid
De gemeente dient een gemeenschap te zijn die veilig is en waarin iedereen zich veilig voelt. Door allerlei oorzaken zijn mensen zich onveiliger gaan voelen. Een vermindering van de sociale samenhang en van het ‘buurtgevoel’ is hier debet aan. Maar de directe oorzaken van het onveilig gevoel dat mensen ervaren zijn (drugs)overlast en de toename van kleine geweldsmisdrijven. Mensen zijn zich daardoor niet alleen onveiliger gaan voelen op straat en in de woonomgeving, maar ook in de huiselijke kring. De mate waarin men zich veilig voelt in de woonomgeving hangt ook samen met de inrichting en het beheer van de publieke ruimte en met de openbare verlichting. Het veiliger maken van onze gemeente is een taak van ons allemaal; niet alleen van gemeente, politie, justitie en brandweer, maar ook van woningverenigingen, bewoners, ouders, scholen en verenigingen. De gemeente is de baas in de openbare ruimte en draagt zorg voor een veilige leefgemeenschap in de gemeente. Om deze verantwoordelijkheden ook in de toekomst te kunnen vervullen, acht het CDA het belangrijk, dat de gemeente op het terrein van politie en van brandweer voldoende bevoegdheden blijft behouden. Het CDA is van mening dat de gemeente in het veiligheidsbeleid een drietal taken heeft: 1. Het voorkomen van criminaliteit en overlast. Aan deze preventieve taak geven we inhoud door voorlichting en samenwerking met ouders, scholen en maatschappelijke instellingen. Wezenlijk hierbij is de overdracht van waarden en normen in het gezin, op scholen en in verenigingen, waardoor kinderen kennismaken met basisprincipes van onze rechtsstaat. 2. Bestrijden van overlast door intensiever toezicht en handhaving van veiligheid. Deze repressieve taak voert de gemeente uit in samenwerking met politie en justitie. 3. Vergroten van de betrokkenheid van inwoners uit dorpen en buurten. Bij de voorbereiding en uitvoering van het veiligheidsbeleid dient de gemeente nadrukkelijk aansluiting te zoeken bij de werkelijkheid van de straat, de buurt, het dorp en de inwoners uit de dorpen of buurten meer hierbij te betrekken. Jongeren verdienen in het veiligheidsbeleid bijzondere aandacht. Het CDA is van mening dat in het voorkomen van problemen van overlast, het gezin een primaire taak en verantwoordelijkheid heeft. Daarnaast hebben ook de scholen een taak in het vroegtijdig signaleren en in het voorkomen van problemen. CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 36
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
Waar het gaat om toezicht en handhaving is een integrale aanpak nodig, waarbij de politie samenwerkt met het welzijnswerk, de ambulante jeugdhulpverlening, huisartsen en de aangestelde jongerenwerker. Het CDA vindt dat de gemeente bij het politieapparaat blijvend aandacht dient te vragen voor de vele vormen van overlast die mensen in hun directe woonomgeving ervaren. Het gaat dan over vernielingen, vervuiling, hondenpoep en diverse kleine wetsovertredingen. Veiligheid is meer dan veiligheid op straat en in huis. Het is ook wat we tegenwoordig ‘fysieke veiligheid’ noemen. Het hebben van een goed fysiek veiligheidsbeleid en met name het toezicht daarop en het handhaven daarvan verdienen hoge prioriteit. De burgemeester dient belast te zijn met de (coördinatie van) fysieke veiligheid.
Acties
6.5
o
Het CDA pleit vanwege de overlast die mensen ervaren in hun directe woonomgeving, voor meer toezicht op straat, door de inzet van bijzondere opsporingsambtenaren en de inzet van de (zichtbare) wijkagent.
o
Voor diegenen die zich schuldig maken aan verloedering van de openbare ruimte, voert de gemeente een lik-op-stuk-beleid.
o
De gemeente dient met betrekking tot huiselijk geweld concrete initiatieven te nemen voor een structurele aanpak, in samenwerking met politie, justitie en hulpverlening.
o
De gemeente dient een overzicht van risicovolle bedrijvigheden en activiteiten actueel te houden en deze regelmatig te controleren.
o
Drugsoverlast dient daadkrachtig door politie en gemeente te worden aangepakt. Het CDA is voorstander om drugsoverlast aan te pakken door gebruikmaking van mobiel cameratoezicht om zo de pakkans te vergroten.
Vrijwilligerswerk en verenigingen
Veel inwoners in de gemeente Eijsden-Margraten zetten zich vrijwillig en belangeloos in voor verenigingen en actiegroepen, maar ook voor familieleden, buren en zieke medemensen. Zij geven op deze wijze blijk van hun solidariteit met de zwakkere medemens. Toch blijkt het voor organisaties steeds meer moeite te kosten om voldoende gemotiveerde en geschikte vrijwilligers te vinden. Tegelijkertijd kan worden vastgesteld, dat er bij bedrijven een ontwikkeling op gang is gekomen, waarin zij uiting geven aan hun maatschappelijke betrokkenheid. Ook scholen voor voortgezet onderwijs doen dat onder meer in de vorm van het stimuleren van maatschappelijke stages.
CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 37
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
Als gevolg van de vergrijzing van de inwoners in onze gemeente, zal de behoefte aan (zorg)vrijwilligers in de komende tijd belangrijk toenemen. Het CDA vindt daarom dat de gemeente de nodige prioriteit moet geven aan het stimuleren van het vrijwilligerswerk in de gemeente. De inspanningen van de gemeente zullen zich moeten richten op het stimuleren van het aanbod van vrijwilligers, het bevorderen van de deskundigheden die worden gevraagd en op het zo goed mogelijk bij elkaar brengen van vraag en aanbod. Een goed klimaat voor een groter aanbod van vrijwilligers kan worden bevorderd door het instellen van een jaarlijkse vrijwilligersprijs, waaruit de waardering van de gemeente blijkt voor het vrijwilligerswerk. Verder zal moeten worden gestimuleerd, dat langdurig werklozen meer dan tot nu toe voor vrijwilligerswerk worden ingezet. Samen met naburige gemeenten, zal de gemeente een beroep moeten doen op bedrijven en scholen in de regio om het vrijwilligerswerk in de regio te activeren. Ook de deskundigheidbevordering van vrijwilligers en het afstemmen van vraag en aanbod zouden in regionaal verband moeten worden aangepakt. Het CDA pleit ervoor dat de gemeente, in goede samenwerking met andere gemeenten in de regio, initiatieven neemt, tot de ontwikkeling van een vrijwilligersbeleid, waarin deze elementen samenhangend worden aangepakt. Voor het versterken van de gemeenschapszin en van de sociale samenhang in de gemeente is het stimuleren van de amateurkunst in verenigings- en groepsverband een van de meest aangewezen middelen. Waar mensen elkaar vinden in het muziek maken, toneel spelen, zingen in een koor, schilderen en beeldhouwen, ontstaat onderling begrip en wederzijds respect tussen de mensen. Het CDA vindt het niet alleen nodig dat de gemeente de amateurkunst financieel ondersteunt, maar vindt het minstens zo belangrijk, dat bij de jeugd op de scholen voldoende belangstelling wordt gewekt voor cultuur in zijn vele verschijningsvormen. Daarom zal de ontwikkeling van de basisscholen tot brede scholen, tevens moeten worden aangegrepen om de leerlingen meer voor cultuur te interesseren en tot actieve beoefening van groepsgerichte (amateur)kunst te activeren. Daarmee wordt de basis gelegd voor een grotere betrokkenheid in de toekomst van leerlingen en ouders bij de plaatselijke amateurkunst en de culturele activiteiten in de gemeente. Ook door de zorg voor monumenten en architectuur zal de gemeente, volgens het CDA, moeten bijdragen tot een groter besef bij de inwoners van de waarde van cultuur voor onze gemeenschap. Daarvoor is tevens nodig dat de monumenten voor de inwoners van de gemeente meer toegankelijk worden gemaakt.
Acties o
Het CDA vindt het belangrijk dat de gemeente de amateurkunst in verenigingsverband blijft ondersteunen omdat dit nodig is voor het verbeteren van de sociale samenhang in de dorpen, maar ook vanwege de mogelijkheden die zij biedt aan de beoefenaars van amateurkunst om door te stromen naar de professionele kunst.
CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 38
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
o
Het CDA kiest voor een ondersteuning van het verenigingsleven in de gemeente, dat wordt afgestemd op de behoeften waarin deze verenigingen blijken te voorzien. Het subsidiebeleid wordt daar zoveel mogelijk op afgestemd.
o
Het CDA vindt dat de gemeente bij verenigingen en culturele instellingen moet bevorderen dat de activiteiten beter op elkaar worden afgestemd. De gemeente kan hierbij faciliteren door het jaarlijks opstellen van een activiteitenkalender.
6.6
Sport
Sport is meer dan recreatie en vrijetijdsbesteding. Actieve deelname aan de sport is niet alleen van groot belang voor de volksgezondheid voor jong en oud, maar ook omdat jongeren in teamverband (leren) optreden, regels in acht nemen en eigenwaarde opbouwen. Daarom is sport, ook voor het versterken van de sociale samenhang in de dorpen in onze gemeente, van bijzonder belang. Evenals voor de amateurkunst geldt ook voor het beoefenen van sport, dat via de scholen hieraan een stimulans zal moeten worden gegeven. Ook hiervoor biedt een ontwikkeling van de scholen in onze gemeente tot brede scholen goede aanknopingspunten. Daarnaast mogen van de verenigingen zelf de nodige inspanningen worden verwacht om te bereiken dat sport in onze gemeente door meer mensen wordt beoefend. Niet alleen jongeren, maar ook ouderen, allochtonen en gehandicapten zullen meer met sport in aanraking moeten worden gebracht. Voor al deze doelgroepen is sport een uitstekend middel om sterker in de maatschappij te participeren. Het CDA vindt het belangrijk dat de gemeente de sportverenigingen, financieel en organisatorisch, ondersteunt. Ook deze ondersteuning zal echter selectief en flexibel moeten worden afgestemd op de belangstelling van de inwoners voor de verschillende verenigingen. Ook het belang van het ondersteunen van de actieve sportbeoefening wordt, volgens het CDA, in de toekomst alleen maar groter. Dit zowel vanwege de positieve gevolgen voor de sociale verbondenheid als voor de effecten van sport op de gezondheid van de inwoners van de gemeente.
Acties o
6.7
Het beleid van het CDA is er op gericht om de kwaliteit van sportcomplexen te borgen en te verbeteren, op voorwaarde dat de complexen voldoende levensvatbaar zijn.
Voorzieningen
Van niet minder belang voor het behoud en de versterking van de leefbaarheid en de vitaliteit van de dorpen in de gemeente is een bereikbaar en toegankelijk voorzieningenniveau (in de meest CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 39
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
uitgebreide zin van het woord), dat aansluit bij de behoefte van de bewoners van de dorpen. Om het draagvlak voor nieuwe voorzieningen zo groot mogelijk te maken, wil het CDA creatief omgaan met het onder één dak brengen van voorzieningen. Bij de ruimtelijke inrichting van de dorpen moeten we rekening houden met het eigene, het karakteristieke van iedere kern. Een evenwichtige opbouw van de bevolking in de kernen is hierbij noodzakelijk. Ook de vele monumenten die Eijsden-Margraten heeft zijn mede van invloed op het leefklimaat. De gemeente moet daarom een actieve rol blijven spelen zowel in voorwaardenscheppende, ondersteunende als financiële zin bij het in stand houden van dit culturele erfgoed.
Acties
6.8
o
Het CDA blijft zich inzetten voor een duurzaam voorzieningenniveau in de dorpskernen, dat zo dicht mogelijk bij de inwoners ligt en aansluit bij de lokale behoeften. Hierbij gaat het primair om basisvoorzieningen en culturele ontmoetingslokaliteiten.
o
Het in gang gezette gemeentelijk beleid ten aanzien van de bescherming en in standhouden van monumenten en andere beeldbepalende cultuurhistorische gebouwen of dorpsgezichten zetten we voort en maken hiervoor financiële middelen vrij.
Onderwijs en jongeren
Bij het onderwijsbeleid in de gemeente zijn de scholen, de gemeente en de ouders van de leerlingen, ieder vanuit hun eigen verantwoordelijkheid, betrokken De verantwoordelijkheid van het rijk is in de afgelopen periode grotendeels naar de gemeenten verschoven. Maar tegelijkertijd hebben en krijgen scholen ook een grotere autonomie. Gemeenten en schoolbesturen moeten in overleg met elkaar tot overeenstemming komen. Het CDA hecht aan een grote betrokkenheid van de ouders bij het schoolgebeuren. De scholen zijn immers meer dan alleen leerinstituten, omdat ze een steeds belangrijkere plaats innemen in de opvoeding en ontwikkeling van het kind. Het CDA vindt het belangrijk dat de huidige basisscholen binnen de gemeente gehandhaafd blijven. Maar het moet niet volledig worden uitgesloten, dat het dalend verloop van het inwonertal en van het aantal (schoolgaande) kinderen het op een gegeven moment onvermijdelijk maken een school te sluiten. Wanneer toch basisscholen gesloten moeten worden, is het zaak dat de schoolbesturen samen met de gemeente zich inzetten voor ‘brede scholen’ bij die basisscholen die minder getroffen wordt door de demografische ontwikkelen. Zo een brede school biedt niet alleen onderwijs, maar biedt ook CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 40
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
mogelijkheden tot voor- en naschoolse opvang en peuterspeelzaalwerk en maakt het voor leerlingen mogelijk om zich buiten schooltijd verder te ontwikkelen op het gebied van sport en cultuur. Het CDA is een groot voorstander van de ontwikkeling van de scholen in onze gemeente tot zo een brede school. Ze wil daarom bevorderen dat, waar in scholen lokalen vrijkomen, deze multifunctioneel worden gebruikt als aanzet tot de ontwikkeling naar een brede school. Om een brede school te kunnen realiseren, zullen de ouders nadrukkelijk bij deze verbreding betrokken dienen te worden en dient met deze ouders duidelijk te worden afgesproken welke verantwoordelijkheden zij op zich nemen. Daarnaast zal moeten worden samengewerkt met instanties voor advies en begeleiding van jongeren, jeugd- en jongerenorganisaties en kinderdagverblijven in onze gemeente. Waar het nodig is in verband met opvoedingsproblemen zullen ook huisartsen en politie bij de brede school betrokken moeten kunnen worden. Het CDA ziet een verbreding van de scholen niet alleen als een middel om tot een betere ontwikkeling en opvoeding van de kinderen in onze gemeente te komen en als een bijdrage tot het langer in stand houden van de scholen in de dorpen, maar bovendien als middel tot versterking van de sociale samenhang in de dorpen. Belangrijk voor de sociale samenhang in de dorpen is ook dat jongeren die de basisschool hebben verlaten, zo veel mogelijk in hun eigen dorp op hun behoeften afgestemde mogelijkheden voor recreatie en ontspanning kunnen vinden. Meedenken en meedoen door jongeren in onze gemeente wordt door het CDA als belangrijk en waardevol ervaren. Het CDA hoopt dat door het opzetten van een jongerenplatform de participatie van de jeugd alsnog kan worden bewerkstelligd. In zo een jongerenplatform kunnen jongeren met vertegenwoordigers van de gemeente overleggen en afspraken maken.
Acties o
Het CDA maakt zich sterk voor de ontwikkeling van de basisscholen in de gemeente tot brede scholen. Vrijkomende lokalen van scholen moeten daartoe multifunctioneel worden gebruikt
o
Onze kinderen hebben recht op goed onderwijs in goed uitgeruste gebouwen. Daarom vindt het CDA dat de gemeente samen met het schoolbestuur inhoud moet geven aan het huisvestingsbeleid, waarbij de gemeente faciliterend optreedt. Bij dit huisvestingsbeleid en bij nieuwbouw van een school zal rekening moeten worden gehouden met de multifunctionaliteit die nodig is voor de ontwikkeling tot een brede school.
o
Goed onderwijs is voor alle kinderen belangrijk. Vandaar dat het CDA vindt dat de naleving van de leerplicht een zaak is die door de gemeente goed gecontroleerd moet worden.
o
Het CDA bevordert dat in Eijsden-Margraten een jongerenplatform wordt ingesteld.
CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 41
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
7
Bestuur
7.1
Bestuurlijke organisatie
CDA-Programma 2014-2018
Een gemeente is voortdurend aan maatschappelijke en bestuurlijke ontwikkelingen onderhevig. Van het gemeentebestuur mag worden verwacht, dat het voldoende inspeelt op deze ontwikkelingen en de nieuwe behoeften die daaruit voortvloeien. Zij zal moeten zorgen dat ze volledig bij de tijd blijft en voorziet in de behoeften die de inwoners nu hebben. Het CDA heeft haar ambitie voor de komende periode afgestemd op wat de inwoners van het gemeentebestuur van de gemeente Eijsden-Margraten verwachten: het behoud en waar mogelijk, verdere versterking van de kwaliteiten van onze gemeente. Om die ambitie te kunnen waarmaken is het noodzakelijk om op veel onderdelen van het beleid nieuwe wegen in te slaan en te kiezen voor een nieuwe en krachtige aanpak. Regels worden niet langer centraal gesteld, maar de behoeften van onze burgers. Daarvoor is een omslag nodig van een defensieve opstelling naar een offensieve aanpak. Dat wil zeggen, dat niet alleen beoordeeld moet worden wat niet mogelijk is, maar dat actief en inventief moet worden gezocht naar mogelijke oplossingen voor de vraagstukken die op de gemeente afkomen. Aangezien de gemeente niet alleen de landelijke en provinciale regelgeving hoeft te toetsen en te handhaven, maar ook een eigenstandig en inventief beleid kan voeren dat anticipeert op nieuwe ontwikkelingen, wordt ook van de ambtenaren meer creativiteit gevraagd. Het werkproces, dat soms een doel op zich lijkt te zijn geworden, moet niet meer zijn dan het instrument om producten te CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 42
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
realiseren waar de burgers van Eijsden-Margraten behoefte aan hebben. De interne bedrijfsvoering zal, volgens het CDA, moeten worden bepaald door de externe gerichtheid waarbij van onze medewerkers mag worden verwacht dat zij beschikken over een antenne waarmee ze opvangen wat er daadwerkelijk in onze gemeente speelt. Het gemeentebestuur en onze medewerkers zullen ook meer naar buiten dienen te treden om samen met bewoners, instellingen, organisaties en bedrijven te zoeken naar mogelijkheden voor een vernieuwend beleid en naar oplossingsrichtingen voor een effectieve aanpak. Waar nodig zullen zij bereid moeten zijn de grenzen op te zoeken. Een hulpmiddel om de burgers snel en adequaat te kunnen bedienen is de digitale snelweg die verder uitgebreid zal moeten worden.
Synergie van burgerkracht en bestuurskracht Een omslag van defensief naar offensief door bestuur en ambtelijke organisatie is volgens het CDA een basisvoorwaarde om te komen tot de vereiste krachtige gemeente. Het CDA zoekt deze kracht intussen niet alleen in de kracht van het bestuur en in de kwaliteiten van de ambtelijke organisatie, maar tevens in de wisselwerking tussen het gemeentebestuur en de gemeenschap, de in de Strategische Visie 2022 zo treffend verwoorde burgerkracht. Ook aan de burgers, maatschappelijke organisaties, instellingen en bedrijven in de gemeente wordt daarom met nadruk gevraagd mede verantwoordelijkheid te nemen voor het beleid dat in de komende jaren dient te worden gerealiseerd. Dat appèl aan burgerkracht wil het CDA actief stimuleren zonder het kunstmatig te gaan organiseren. Tenslotte zullen zowel bestuurders als ambtenaren zich in de komende periode ook meer open moeten stellen voor samenwerking met andere gemeenten zodat we onze lokale ambities in samenwerking met anderen kunnen waarmaken.
Acties o
Een optimale dienstverlening naar onze inwoners toe staat centraal in de gemeentelijke bedrijfsvoering. De verdere uitwerking van een KlantContactCentrum waar een groot deel van de gemeentelijke producten direct worden afgeleverd wordt met kracht geïmplementeerd.
o
Het CDA vindt dat de bestuursorganisatie moet inzetten op klantgerichtheid en dienstverlening, waarbij maatwerk en kwaliteit de sleutelwoorden zijn. Dat betekent een flexibele, laagdrempelige, integrale en betaalbare dienstverlening.
o
Het CDA acht het noodzakelijk, dat er in het gemeentehuis, naast een organisatieaanpassing, ook een cultuuromslag plaats vindt van een defensieve naar een offensieve organisatie; van het ‘nee, tenzij’ naar het ‘ja, mits’. De organisatie dient daarnaast klantvriendelijk, efficiënt en innoverend te opereren.
CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 43
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
7.2
CDA-Programma 2014-2018
o
Het CDA maakt zich sterk voor het afschaffen van onnodige regelgeving, voor verkorting van procedures, het verminderen van vergunningen en het verkorten van doorlooptijden binnen de gemeente. Wanneer het helder is wat het probleem is, hoeven adviserende organen er niet meer aan te pas te komen. Procedures worden korter waar dat effectief is en zorgvuldig blijft. Bij het formuleren van nieuw beleid staat deregulering voorop.
o
Het CDA zet zich in voor een toename van het verantwoordelijkheidsbesef en de actiebereidheid bij burgers en organisaties de zogenaamde burgerkracht, waardoor deze, samen met het gemeentebestuur, inhoud kunnen geven aan een krachtige gemeente.
o
De digitale snelweg wordt optimaal gebruikt om onze inwoners optimaal van dienst te zijn.
Bestuurlijke samenwerking
De invalshoek van waaruit het CDA het vraagstuk van de bestuurlijke organisatie benadert, is niet het denken in termen van groei, schaalgrootte en financiën, maar in het denken in een menselijke schaal en het functioneren van dorpsgemeenschappen. De snel voortschrijdende en vaak ingrijpende maatschappelijke, sociaal-economische en bestuurlijke ontwikkelingen laten ook onze gemeente niet onberoerd. Deze maken het steeds moeilijker om binnen de grenzen van de eigen gemeente alle beleid te organiseren dat nodig is om te voorzien in de zich ook voortdurend wijzigende behoeften van mensen en gemeenschappen. Op bovenlokaal niveau wordt overleg, coördinatie, afstemming en intergemeentelijke samenwerking steeds meer noodzakelijk. Maar het CDA vindt het langzamerhand ook steeds dringender worden om aan de samenwerking tussen gemeenten een minder vrijblijvende inhoud te geven. Het CDA acht het dringend nodig dat er in Zuid-Limburg een meer verplichtende samenwerking komt; in termen van afspraken en prestaties. De samenwerking zal daadwerkelijke meerwaarde moeten opleveren. Om tot een meer verplichtende intergemeentelijke samenwerking te komen, maakt het CDA zich sterk voor een aanpak die uit de volgende drie sporen bestaat: 1. Op het niveau van de regio Zuid-Limburg zullen, vanuit een gezamenlijke visie, de antwoorden moeten worden gevonden op strategische vraagstukken, die zowel het niveau van de gemeenten als die van de Zuid-Limburgse deelregio’s overstijgen. Het CDA is voorstander van de organisatie van strategisch overleg en afstemming, tussen de actoren in het landelijk gebied Heuvelland en de drie stedelijke gebieden in Zuid-Limburg. Het is voor de steden belangrijk samen op te trekken met de Heuvellandgemeenten, omdat zij voor het realiseren van een wervend woon- en leefklimaat er alle belang bij hebben, dat in het Heuvelland de landschappelijke, culturele en natuurlijke waarden worden behouden en
CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 44
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
versterkt. Vooral de dienstverlenende bedrijven in de steden maken immers gretig gebruik van het bestaande imago en de beleving van het Heuvelland. 2. De Zuid-Limburgse visie en strategie zal in de drie deelregio’s van Zuid-Limburg, waaronder de regio Heuvelland/Maastricht dienen te worden doorvertaald. Op die basis, is het, naar de overtuiging van het CDA ook van belang om aan het overleg tussen de gemeente Maastricht en de Heuvellandgemeenten een nieuwe impuls te geven. Afspraken moeten worden gemaakt over welke taken door de afzonderlijke gemeenten dan wel door twee of meer gemeenten gezamenlijk, in een functiegerichte samenwerking, worden opgepakt. Daarnaast maken we afspraken over de wijze waarop de geleverde prestaties worden gevolgd. 3. De uitvoering van de taken waarover afspraken zijn gemaakt gebeurd door de afzonderlijke gemeenten of, als dat zo voor bepaalde taken is afgesproken door de samenwerkende gemeenten.
Acties o
7.3
Het CDA maakt zich sterk voor een bestuurlijke samenwerking tussen gemeenten in ZuidLimburg die daadwerkelijke meerwaarde heeft. De samenwerking zal, waar het gaat om de strategie, alle Zuid-Limburgse gemeenten moeten omvatten; voor de te volgen tactiek zullen de drie Zuid-Limburgse deelregio’s tot afspraken moeten komen en de uitvoering zal moeten worden overgelaten aan de gemeenten (eventueel functioneel samenwerkende gemeenten).
Financiën
In geld komt alles bij elkaar, tegen een achtergrond waarbij er sprake is van een grote bezuinigingstaakstelling voor gemeenten, opgelegd door de rijksoverheid en veroorzaakt door economische ontwikkelingen. Daarnaast zal er door de invoering van de drie decentralisaties op het gebied van werk, zorg en jeugd veel veranderen voor de gemeente op financieel gebied. Overigens koppelen wij aan de nieuwe taken die vanuit het Rijk overkomen de stelregel dat deze nieuwe taken worden uitgevoerd binnen het hiervoor door het Rijk vastgestelde budget. De enige reden om hiervan af te wijken is het moment dat de fatsoensnorm wordt overschreden. Een andere stelregel die het CDA wil invoeren is de beleidslijn dat de gemeente in principe niet uit eigen middelen gaat compenseren op het moment dat het Rijk bezuinigt op specifieke uitkeringen. De politieke besluitvorming op het niveau van de rijksoverheid heeft zo grote invloed op de mogelijkheden die de gemeentelijke overheid ter beschikking staan om adequaat te kunnen functioneren. Tenslotte beperken de discussies om het gemeentelijke belastinggebied te verkleinen het speelveld voor gemeenten.
CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 45
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
Het CDA wijst de beperking van het gemeentelijke belastinggebied af. Niet omdat de gemeenten als zodanig over meer geld zou moeten kunnen beschikken, maar vanwege het principe dat op lokaal niveau een democratisch gelegitimeerde afweging gemaakt moet kunnen worden over de uitvoering van taken. Dat is de kern van gemeentelijke autonomie en daarbij hoort ook de mogelijkheid van zelfstandige belastingheffing. Ook los van de gevolgen van rijksbeleid voor de uit te voeren taken en voor de financiën van de gemeente, zal in de komende periode extra zorgvuldig moeten worden omgegaan met de besteding van de financiële middelen die de gemeente ter beschikking staan. De ambitie die het CDA heeft geformuleerd is hoog en de acties die nodig zijn om deze ambitie te kunnen vervullen zijn niet alleen groot in aantal, maar deels ook vergaand en ingrijpend. Het CDA is zich ervan bewust, dat vanwege het financiële landschap, in het realiseren van deze acties prioriteiten moeten worden gesteld. Niet alles kan tegelijk en in volle omvang. Daarom worden ook extra hoge eisen gesteld aan de politiek -geredeneerd vanuit de ambities uit de Strategische Visie 2022- die niet alleen de juiste keuzes moet maken en de juiste doseringen moet aanbrengen, maar ook moet zorgen dat de beschikbare financiële middelen en de beschikbare menskracht doelmatig wordt ingezet. Afhankelijk van de rijksbezuinigingen zal het in meerdere of mindere mate nodig zijn, dat door de gemeente op bestaand beleid en de gemeentelijke bedrijfsvoering bezuinigingen worden doorgevoerd. In welke mate en op welke uitgaven zal moeten worden bezuinigd, zal volgens het CDA, zorgvuldig moeten worden afgewogen, op basis van een goed voorbereid heroverwegingstraject dat is gebaseerd op de Strategische Visie 2022. Het CDA zal er zich sterk voor maken, dat niet alleen de gemeente, maar ook bedrijven en maatschappelijke organisaties in de gemeente, maximaal gebruik maken van de financiële middelen die de hogere overheden voor de uitvoering van beleid beschikbaar hebben.
Acties o
Het huishoudboekje van de gemeente dient op een solide en consequente wijze op orde te zijn. Als uitgangspunt geldt hierbij over de gehele breedte een sober financieel beleid. Het CDA pleit in dat kader voor een onderzoek/benchmark naar de gemeentelijke overheadkosten om van daaruit gefundeerde besluiten te kunnen nemen.
o
Het CDA is voorstander van de toepassing van het profijtbeginsel: diegene die van een gemeentelijke dienst of voorziening gebruik maakt, betaalt voor de daarmee gemoeide kosten.
o
Het CDA volgt kritisch de ontwikkeling van de gemeentelijke belastingdruk. Met betrekking tot de OZB is het uitgangspunt dat de totale OZB-opbrengst gelijk blijft aan die van het vorige jaar, exclusief het inflatiepercentage en de OZB-opbrengst als gevolg van de uitbreiding van het areaal aan onroerend goed, dit alles bij een gelijkblijvend ambitieniveau.
CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 46
Verder bouwen aan Eijsden-Margraten
CDA-Programma 2014-2018
o
Conform het algemene uitgangspunt ‘de vervuiler betaalt’ houden wij wat de afvalstoffenheffing en de rioolheffing betreft vast aan het principe van 100% kostendekkendheid.
o
Het CDA is voorstander van een jaarlijkse aanpassing van de (algemene) gemeentelijke belastingen en heffingen met het inflatiecijfer.
CDA Eijsden-Margraten
Bladzijde 47