Caleidoscoop. Leven in stilte Miek Pot leeft als kluizenaarszuster en keert terug naar de wereld

Caleidoscoop Kerkblad van de Protestantse (wijk)gemeente te Rotterdam-Kralingen

Jaargang 12 nr 8– april 2014

Foto van Miek Pot gevonden op het internet De volgende Caleidoscoop komt uit op vrijdag 2 mei kopijsluiting dinsdag 22 april. Zie ook colofon p 2

Retouradres: Leendert Butterstraat 44 3062 XN Rotterdam

Leven in stilte

Miek Pot leeft als kluizenaarszuster – en keert terug naar ‘de wereld’

In deze 40-dagentijd met het thema ‘Zoek de stilte…’ neem ik u graag mee naar het levensverhaal van Miek Pot. Miek Pot groeit op als een gewone jonge vrouw, studeert geschiedenis in Leiden, met veel gezelligheid, jaarclub, uitgaan en grappen. Als zij in een korte tijd hard moet studeren voor herexamens gaat zij daarvoor naar een klooster. Dit verblijf maakt een enorme indruk op haar: de strakke dagindeling met dagelijkse gebedsdiensten. De stilte in het klooster laat haar ‘iets heel dieps’ ervaren, een diepe vrede in een verder onrustige levensperiode. Zij besluit op zoek te gaan naar wat er in haar leeft. Een lange zoektocht maakt zij, langs verschillende kloostergemeenschappen.

Twee maanden werkte en leefde zij in Calcutta, bij moeder Teresa, onder de allerarmsten. Met groot respect schrijft zij over deze kleine, geestelijk grote vrouw. Toch was daar niet de plek waar zij moest zijn: te weinig stilte. Uiteindelijk maakt Miek Pot haar studie geschiedenis af en gaat wonen in het kartuizerklooster Marcheles-Dames in België, net onder Namen. Kartuizers zijn kluizenaars, die toch bij elkaar, in gemeenschap willen wonen. Elke zuster woont in een eigen huisje, haar ‘kluis’, met een tuintje eromheen. Twee keer per dag is er een dienst in de kapel. Alleen op zondag maken de zusters samen een wandeling en spreken dan

met elkaar. Op maandag ‘woestijndag’ is er maar één gebedsdienst. Het leven bestaat uit meditatie, gebed, studie en werk aan huis en tuin en om beurt voor de gemeenschap: koken en daarvoor de inkoop organiseren. De leiding over deze gemeenschap heet de starets: zij geeft leiding aan de gemeenschap, maar zij is ook een geestelijk leraar op de weg die de zusters gaan. Er kwamen ook wel andere religieuzen van andere orden om meditatietraining te geven. Want zo veel stilte … is een grote geestelijke training. Aan wie met deze gemeenschap mee wil leven, worden eigenlijk geen voorwaarden gesteld: het blijkt vanzelf, of dit leven in zoveel stilte voor jou de goede » lees verder op p 2 »

Protestants Kralingen Predikanten

ds Rian C. Veldman, Goosse van der Windstraat 57, 3062 XM; e: [email protected] t: 06 142 730 13. Dinsdag t/m vrijdag bereikbaar van 9 - 10 uur. ds Ilse D. Hogeweg, Kralingseweg 366 B, 3066 RC; e: [email protected], t: 435 41 44. Ds Hogeweg houdt de woensdagmiddag en zaterdag vrij.

Secretariaat

Scriba van de gefedereerde kerkenraad: Jakob Brederveld, Postbus 4326, 3006 AH Rotterdam, e: [email protected].

Ledenadministratie

Melding van verhuizing, geboorte, huwelijk, overlijden svp doorgeven aan de wijkadministratie. Gereformeerd: dhr J.C. Buitelaar, ­ Admira­ liteitskade 74  Z 3063 ED Rotterdam, t: 453 20 44, e: [email protected]. Hervormd: dhr G.H. Heere, Mia van IJperenplein 55, 3065 JK, t: 447 14 30, e: [email protected]

Financiën

Activiteitenkas: dhr P. Andringa, t 433 18 97. Bankrekeningnummer: NL90 FVLB 0635.8051.70, SoW-gemeente R’dam Kralingen inzake wijkkas. NH College van Kerkrentmeesters: ­postbus 4326, 3006 AH, e: [email protected] Algemeen bankrekeningnummer: NL35 FVLB 0699.5412.71. Uitsluitend Kerk­ balans: rekeningnummer NL46 FVLB 0635.8144.98. NH Collectebonnen: verkrijgbaar in de waarden € 0,75, € 1,25 en € 2,50, in vellen van 20 stuks. Te bestellen via bankrekening NL35 FVLB 0699.5412.71 van de Hervormde Gemeente Kralingen. Na ontvangst van uw betaling volgt toezending per post. GK College van Kerkrentmeesters: dhr N.J. van Veen, Nancy Zeelenbergsingel 689, 3066 GA, t: 452 68 72. GK Commissie VVB (Kerkbalans): mw N. Slikker, t. 452 58 24 bankrek. NL74 FVLB 0225 4254 24 t.n.v. Gereformeerde Kerk Rotterdam-Kralingen inz. Vrijw. Vaste Bijdr. GK Collectebonnen: dhr B. Reinders, Stalpaertstraat 102, 3067 XT Rotterdam, NL81 INGB 0003 5347 94, t.n.v. Geref. Kerk van Kralingen Coll. Bonnen.

Diaconie

Secretaris diaconie: dhr H. Oosterhuis, Salvador Allendestraat 29, 3065 ED, t: 447 13 07. NL32 FVLB 0225 3893 20 ten name van Diaconie van de protestantse gemeente i.w. Kralingen. ZWO: dhr G. Roodhorst, Jacques Dutilhweg 723, t: 202 55 81, NL57 FVLB 0225 3893 55 t.n.v. Diaconie van de protestantse gemeente i.w. Kralingen inzake ZWO.

Kerkgebouwen

Hoflaankerk, Oudedijk 2, 3062 AE Rotter­dam, t: 411 20 75; e-gemeentewerk: [email protected] e-verhuur: [email protected] Pro Rege, Oudedijk 113, 3062 AD Rotterdam. Koster/beheerder: mw M. Gorissen, t: 452 78 60, e: [email protected]

www.kerkomroep.nl

De kerkdiensten in Pro Rege en in de Hoflaankerk kunnen live of tot ongeveer 4 weken na de dienst worden beluisterd op www.kerkomroep.nl. Wie in aanmerking wil komen voor een kerkomroepradio wende zich tot de diaken H. Oosterhuis, t: 447 13 07. Voor technische vragen: dhr A. van Dijk, t:  212 25 15, e: [email protected].

Kinderoppas voor de kleinsten

Contactpersoon: mw A. (Annemieke) Melching - de Bruijn, t: 202 23 42, e: [email protected]

Kindernevendienst

Contactpersoon: mw M.P. (Monique) van Hoof t: 841 41 78, e: [email protected]

Autodienst Protestantse wijkgemeente Pro Rege: dhr N.J. van Veen, t 452 68 72 Hoflaankerk: dhr H. Oosterhuis, t  447 13 07

www.protestantskralingen.nl

Vervolg meditatie » weg is of niet. Miek Pot beschrijft levendig de moeiten die zij tegenkwam en die horen bij het kluizenaarsleven. Maar dit is voor haar het leven, dat haar innerlijke ruimte en vrijheid geeft. Na negen jaar kloosterleven krijgt zij een mystieke ervaring, een diepe ervaring van éénheid met God. In de jaren daarna merkt zij: ik moet niet langer in dit leven blijven. Ik moet terug naar de wereld, weer onder mensen gaan leven. Het is een hele opgave voor iemand die in een kloostergemeenschap geleefd heeft, om een zelfstandig leven in de wereld op te bouwen. Miek Pot geeft nu meditatietrainingen, zij schrijft boeken en houdt voordrachten. Haar ervaringen op haar weg als kluizenaarszuster maakt zij vruchtbaar voor anderen, als geestelijk leraar. Zij staat ieder mens op zoek bij, van welke overtuiging hij of zij ook is. Een heel leven dat je samen kunt vatten in dat thema van de 40-dagentijd: Zoek de stilte – ontdek wat je beweegt … Meer over Miek Pot (o.a. titels van boeken): www.miekpot.com

ds Ilse Hogeweg Persbericht n.a.v. de uitspraken van Wilders Rotterdam, 24 maart 2014 Rotterdamse levensbeschouwelijke en religieuze organisaties spreken zich uit: Wilders is een grens tussen ‘goed’ en ‘kwaad’ overgegaan. De oproep van Wilders waarin hij belooft te zorgen voor “minder Marokkanen” heeft ons ten diepste geschokt. Door velen is opgemerkt dat Wilders met deze belofte, die niet past in de waarden van de Nederlandse rechtsstaat, een juridische grens is overgegaan. Volgens de ondertekenaars is Wilders met deze belofte ook een ethische grens overgegaan. Vanuit onze gemeenschappelijke basis zien wij de relatie met de medemens in samenhang met het verleden, nu en in de toekomst. Wie oproept een groep mensen buiten te sluiten omdat deze als “anders” wordt ervaren, heeft een van de fundamentele universele waarden binnen levensbeschouwelijke en religieuze werelden niet begrepen. Wilders is hiermee een grens tussen goed en kwaad, tussen de wereld dienen en het afbreken van respect voor mens en leven, overgegaan. Namens: Convent der Kerken en Synagogen, Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond en Platform Levensbeschouwelijke en Religieuze Organisaties Rotterdam Caleidoscoop – p. 2

Caleidoscoop: Caleidoscoop is een uitgave van de Protestantse (wijk)gemeente i.w. te Rotterdam-Kralingen.

Redactie: ds I.D. (Ilse) Hogeweg, mw J.D. (Jeannette) Moerman-Schravesande, dhr G. (Gijs) Roodhorst, mw D. (Thea) van Santen, ds R.C. (Rian) Veldman, dhr L.A. (Leonard) de Vos.

Adressenadministratie Caleidoscoop: Marina Mekking, Kerkelijk bureau, Oudedijk 2, 3062 AE; postadres: Postbus 4326, 3006 AH Rotterdam; t: (010) 411  20  75; e: [email protected].

Beheerscommissie: Dhr C.J. Jacobse en dhr J.C. Buitelaar, p/a Admiraliteitskade 74 Z, 3063 ED Rotterdam. Caleidoscoop heeft een SKG bankrekeningnummer: NL12 FVLB 0635.8050.22 tnv Kerkblad Caleidoscoop te Rotterdam.

Eerstvolgende nummers: Mei: kopijsluiting dinsdag 22 april, in de brievenbus vóór zondag 4 mei. Juni: kopijsluiting maandag 19 mei, in de brievenbus vóór zondag 1 juni.

Redactie- en kopij-adres: Leendert Butterstraat 44, 3062 XN e: [email protected] | t: (010) 453 16 90

Logeeradressen gevraagd In het vorige nummer van Caleidoscoop vroegen wij u om gastgezinnen. De organisatie vraagt om een herhaalde oproep. In de week van 19-26 juli hopen zo’n 1000 artsen en geneeskundestudenten van over de hele wereld in Rotterdam het ICMDA 2014 congres te bezoeken. De International Christian Medical and Dental Association (ICMDA) werd 50 jaar geleden in Nederland opgericht. Het doel van het congres is  om  als christenarts ervaringen te  delen, elkaar te bemoedigen, God te loven en om toegerust te worden in medisch-ethische kwesties. Nederland is een rijk en daarmee ook een duur land voor veel van de congresbezoekers. Om hen te helpen met de verblijfskosten willen we deelnemers gratis onderdak bieden. Hier hebben we uw hulp hard voor nodig. Deelnemers hebben een vol programma en ze worden dagelijks verwacht van 8.30 tot 22.00 in congrescentrum De Doelen. Gastgezin zijn komt dus neer op een bed&breakfast. De voertaal van het congres is Engels. Voorkeur voor een andere taal kan worden aangeven in het aanmeldformulier op http://www.icmda2014. org/content/gastgezinnen-gezocht. (ook voor informatie). Zou u een of meer deelnemers een bed willen bieden? Wilt u laten zien hoe gastvrij Nederland is? We kijken uit naar uw positieve reactie!

Oefenen in levenskunst en dan als kerk de wijk in

Leven vanuit je verlangen Wat zou het mooi zijn als wij anderen het brood en de wijn, die wij van Christus ontvangen, kunnen aanbieden om van te eten en te drinken. Gewoon mensen in onze wijken, in onze straten. Wat een feest zou dat zijn! De realiteit is anders. Mensen zitten niet op het brood en de wijn van Christus te wachten en wij houden onze feestjes op zondag in de beslotenheid van het kerkgebouw. Er is doorgaans weinig communicatie over essentiële zaken van het leven tussen mensen. Want waar gaan onze gesprekken over?

Stichting Oefenen in Levenskunst wil daar verandering in brengen en kerken ondersteunen om met levenskunst present te zijn in hun wijken. De workshops die ontwikkeld zijn, werken als een voertuig om met mensen (christenen en niet-christenen) over het leven te praten en te ontdekken wat mensen duurzaam gelukkig maakt. Als ‘strooigoed’ worden informatie en werkvormen aangereikt vanuit sociale wetenschappen en christelijke spiritualiteit. Ze bevorderen niet alleen een open dialoog tussen mensen, ze nodigen mensen vooral uit om de dromen en verlangens, die in henzelf leven, te verkennen en daar vanuit te gaan leven. Is het immers God zelf niet, die deze in ons legt? De makers van de workshops gaan ervan uit dat dat het geval is. Het verkennen van onze dromen en verlangens (en die gaan uitvoeren), brengt ons dichter bij hoe wij als mens bedoeld zijn, dichter bij onze missie ‘waartoe zijn wij op aarde?’ Tegelijkertijd is niet elke droom een goede droom; dat is een realiteit en ook die verdient aandacht. In drie avonden gaan deelnemers aan de workshops ‘Leven vanuit je verlangen’ aan de slag, alleen of met elkaar. Praktische oefeningen helpen hen om na te denken wat hen duurzaam gelukkig kan maken en na te gaan welke

dromen en verlangens er in hen leven om de weg ernaartoe vorm te geven. Wil je ook eens ervaren wat deze workshops met je doen en welke mogelijkheden ze bieden om met andere mensen over het leven te praten? Wie weet geef jij de workshops straks in je eigen wijk. We zijn op zoek naar mensen die duurzaam willen investeren in relaties in Prinsenland (of in eigen wijk). De eerste drie avonden volg je de workshops als deelnemer. Op de vierde avond bekijken we welke mogelijkheden je ziet

om – samen met anderen – zelf de workshops in Prinsenland (of eigen wijk) te gaan geven. Datums ‘Oefenen in Levenskunst’ in Pro Rege: woensdag 9 april 20-22 uur woensdag 16 april 20-22 uur woensdag 14 mei 20-22 uur donderdag 22 mei 20-22 uur Vanaf 19.45 uur inloop en koffie. Je kunt je opgeven bij Else Roza: [email protected] Graag tot dan! Else Roza, ds Rian Veldman Wie is Else Roza? Op haar website, www.vonkje.net schrijft ze: “Ik ben deskundig in het trainen van mensen en heb ervaring in het ontwikkelen en leiden van projecten. Visie, professionaliteit en doorzettingsvermogen zijn woorden die ik vaak terughoor van mensen. Misschien omdat ik zelf pas op latere leeftijd ben gaan geloven, gaat mijn hart uit naar missionaire toerusting. Hoe kunnen we de bronnen die bedoeld zijn voor heelheid van mens en samenleving voor onszelf houden? Ze gaan pas werkelijk stromen als we delen.” Ze woont in Prinsenland, was jaren geleden lid van onze gemeente en biedt ons nu als pilot deze cursus aan. De kerkenraad ondersteunt dit initiatief van harte. Een cursus levenskunst die in de vinexwijk Leidsche Rijn goed ontvangen werd, hopelijk ook bij ons. Caleidoscoop – p. 3

Paasgroetkaarten De Diaconie vraagt u paasgroetkaarten te versturen naar gedetineerden in Nederlandse gevangenissen. Op zondag 6 en 13 april krijgt u de kaarten na de kerkdienst met het verzoek ze uiterlijk 15 april te verzenden. Omdat het dubbele kaarten zijn, verzendt u deze in een envelop met postzegel. Op de bovenste kaart kunt u een gedicht of groet aan de gevangene schrijven met alleen uw naam. De onderste kaart kan de gedetineerde later zelf versturen, dus daar moet door u niets worden opgeschreven, graag wel een postzegel op plakken. Dit is een bloemenkaart, geen paasgroet, zodat gedetineerden deze op elk moment van het jaar kunnen versturen. De gevangenispredikanten wijzen ons steeds op het belang hiervan, zo kunnen de gedetineerden toch ook wat contact houden met hun gezin en familie. Dat betekent veel voor hen. De kaart in envelop verzenden aan een van onderstaande adressen: PI  Rotterdam, locatie De Schie t.a.v. het Justitiepastoraat Postbus 11377 | 3004 EJ  Rotterdam PI Rotterdam,  locatie Noordsingel t.a.v. het Justitiepastoraat Postbus 37066 | 3005 LB  Rotterdam PI Rotterdam Hoogvliet t.a.v. het justitiepastoraat Postbus 584 | 3190 AM  Hoogvliet Detentiecentrum Rotterdam t.a.v. het justitiepastoraat Portelabaan 7 | 3045 AT  Rotterdam

Gebed

Raak harten van mensen die met geweld anderen verdrukken en breng hen tot bezinning. Laat allen die in vrede leven zich inzetten om anderen daarin te laten delen.

In gesprek met ...

Gerard Verweij Helaas is het niet aantoonbaar, maar het zou best kunnen dat Gerard afstamt van dichter Albert (1865-1937) en kunstschilder Kees (1900-1995) en dat hij nu de muzikale tak vertegenwoordigt. Dit vastgesteld hebbend gingen we over tot nadere kennismaking. In een Rotterdams ziekenhuis zag hij het levenslicht, doch na enkele dagen en tot op heden is Barendrecht zijn woonplaats. Zijn ouders zijn meelevende kerkgangers. Dat Gerard gedoopt werd was niet zonder meer een ritueel, want van jongsaf kreeg Gerard geloofsopvoeding. Betekent de doop iets voor hem? Een overbodige vraag, want hij weet zich daardoor opgenomen in het grote geheel van de Kerk en hij is daar blij mee, het geeft ook steun in zijn leven. Het is hartverwarmend hoe hij weergeeft hoe het geloof hem inspireert. Hij is met zijn  jaar de oudste in het gezin, zijn twee broers zijn resp.  en  jaar. Aan het Wartburgcollege op Zuid behaalde hij zijn Atheneumdiploma. Daar is de opleiding -talig en dat was een goede voorbereiding voor zijn studie van  jaar aan de Rotterdam Business School. Hij is nu aan zijn e jaar bezig. Vorig jaar liep hij stage in Spanje om praktijk op te doen bij een handelsbedrijf. Daarnaast volgt Gerard de -jarige opleiding aan het conservatorium en daar zit hij eveneens in zijn derde jaar. Het liefst zou hij beroepsorganist worden, maar daar is weinig vraag naar. Sedert januari is Gerard officieel de vaste organist van Pro Rege en dit combineert hij met het spelen tijdens de kerkdiensten van de protestantse gemeente in Pernis. Zijn kerkelijke opvoeding is waarborg voor een helder inzicht in het liturgisch gedeelte van de kerkdienst. Pro Rege en Pernis wijken daarin niet veel van elkaar af. Zijn orgelspel voor en na afloop van de dienst probeert hij zoveel mogelijk af te stemmen op het thema of het Bijbelgedeelte

dat aan de orde is. Tijdens de inzamelingen kiest hij bewust een orgelstuk of een lied dat betrekking heeft op het kerkelijk jaar. Dat Bach een voorname plaats inneemt in zijn repertoire is vanzelfsprekend. Niet alleen vanwege de schoonheid van de muziek, maar ook vanwege de diepere strekking die hier vaak achter schuilgaat. Het begeleiden van de zang is van geheel andere orde. Een kort voorspel en de gemeente meenemen in de inhoud van het lied, dat is zijn inzet. Een onbekend lied zal hij duidelijk voorspelen. Een goed idee, waaraan hij zal meewerken, is het maandelijks toelichten van een lied uit het Liedboek. Een rubriek, waar-

voor onze musici zijn benaderd. U las al een bijdrage van Wouter in het maartnummer van Caleidoscoop. Gerard is niet alleen in Pro Rege, ook in de Hoflaankerk zal hij waar nodig invallen, o.a. bij een huwelijks- of herdenkingsdienst. Het heeft lang geduurd voordat een opvolger voor Laurens de Visser gevonden werd. Dit gesprek – vol enthousiasme – en de eerste ervaringen met Gerard op het orgel, bevestigen dat wachten soms verrassend resultaat oplevert! Niet aantoonbaar, maar ik houd het er op dat de kunstzinnige ‘genen’ van Albert en Kees voortleven in Gerard. Gijs Roodhorst

Toelichting op de inzamelingen in april: Zondag  april: Hospice De Regenboog Op  maart was het een feestelijke bijeenkomst in de Hoflaankerk vanwege het -jarig bestaan. Een mooi cadeau van onze gemeente zou een fiks bedrag zijn, bestemd voor het opknappen van de tuin. Vanmorgen kunt u meedoen!

moet leven? Voortdurend op zoek moet naar eten, kleding, geld en een slaapplek? Op straat leven is een stressvol bestaan omdat je constant bezig bent met overleven. Een plek voor rust, ontmoeting en bezinning is geen luxe maar pure noodzaak. Kerk in Actie helpt daarmee daklozen uit hun sociale isolement.

Zondag  april: straatpastoraat

Witte donderdag: werelddiaconaat

Eenzaam in Nederland … iets om stil bij te staan. Kunt u zich voorstellen dat u op straat

Het werelddiaconaat in algemene zin heeft deze avond speciale aandacht: naar het avondCaleidoscoop – p. 4

maal bracht men vroeger etenswaren mee; tegenwoordig geven wij een geldbedrag.

Goede vrijdag: geen inzameling Stille zaterdag: Myanmar Geen half jaar maar een heel jaar rijst! Miljoenen boeren in Myanmar zitten muurvast in armoede. Overleven met te weinig voedsel is de zorg van elke dag. De christelijke hulporganisatie World Concern wil samen

Begraafplaats onder de St. Pieter

De ‘Grotte Vaticane’ In 1939 overleed Paus Pius Xl (1922 - 1939). Hij had de wens begraven te worden “vlakbij het graf van Petrus”. Zijn opvolger, Pius Xll (1939 - 1958), gaf aan die wens gehoor en liet vlak bij het hoogaltaar van Bernini in de eronder liggende crypte van de St. Pieter een graf delven. Maar wat gebeurde er: na een kleine meter graven, zakten de gravers opeens enkele meters langzaam weg in een, deels met puin gevulde, holle ruimte. Dat bleek een soort kamer te zijn met afbeeldingen en grafnissen. De Paus – zelf een verwoed amateurarcheoloog en historicus – besloot zijn voorganger voor­lopig elders in de crypte te laten bijzetten (waar hij nog steeds ligt) en te laten onderzoeken wat er aan de hand was! Wat bleek: onder de crypte van de St. Pieter bevond zich een compleet kerkhof, bestaande uit een smalle straat met aan weerszijden grafkapellen. Pius XII besloot het geheel, dat zich helemaal onder de huidige St. Pieter uitstrekt (en waarschijnlijk ook nog onder het Plein ervoor), in het diepste geheim te laten uitgraven (1939 - 1951). En toen besefte men, dat de oergrondvesten van de begraafplaats, waar volgens de overlevering Petrus ook bijgezet was, waren gevonden! Al jaren had ik de wens om daar ooit te mogen rondlopen – maar dat is niet zo makkelijk! Slechts ca. 100 mensen kunnen daar per week in groepjes van ca 10-15 personen toegelaten worden, zo nauw is het er! Bovendien wil het Vaticaan er zeker geen ‘toeristische attractie’ van maken, logisch, gezien de plaats. Dat betekent, met de weinige dagen van openstelling, dat er per jaar(!) niet meer dan ongeveer tweeduizend bezoekers mogen komen, onder strikte begeleiding. Maanden tevoren – je moet je vakantie in Rome dus goed plannen – kan je een aanvraag (tegenwoordig per internet) indienen met minstens drie mogelijke dagen – of het gehonoreerd gaat worden, is nooit ze-

ker. Maar goed, het lukte en tezamen met een bevriend echtpaar daalden wij gevieren met nog enkele anderen af naar het niveau van ca. 64. n. Chr! Men loopt echt over een verharde straat tussen de grafkapellen uit de 1e en 2e eeuw n. Chr, met heidense en christelijke afbeeldingen en inscripties. Keizer Constantijn heeft al rond 320 n. Chr bovenop het kerkhof de eerste St. Pieter gebouwd met het hoofdaltaar precies op de plek waar volgens de overlevering het graf van Petrus ligt. Het oude kerkhof werd dus een crypte, met daarboven de Kerk. Tussen 1500 - 1625 werd de Constantijnse Kerk afgebroken en vervangen door de huidige St. Pieter, waarbij het onderste gedeelte van de eerste kerk de nieuwe crypte werd. De oude crypte eronder raakte in vergetelheid. Het nieuwe hoofdaltaar van Bernini met de beroemde gedraaide zuilen (ca. 1650) werd op dezelfde plek gesitueerd waar ooit het hoofdaltaar van de eerste kerk lag. In het schemerduister met hier en daar een kleine lamp bekeken wij de graven en afbeeldingen. Je beseft dan langzaamaan pas, wáár je loopt: op de plek, waar bijna tweeduizend jaar geleden de eerste Christenen liepen naar Petrus’ graf! Want aan het einde van de gang, bij een kleine ruimte, kom je dan bij de ‘rode muur’ met de resten van de ‘memoria’, een eenvoudig altaar met twee zuilen, dat al in de 2e eeuw wordt genoemd als ‘locus sanctus’, d.w.z. de plaats waar, volgens traditie en mondelinge overlevering in die tijd al, het graf van Petrus lag.

En die altaarsteen en de zuilen zijn er nog steeds. Nu zal ik niet verder uitweiden over de op zichzelf interessante archeologische details, maar daar te staan bij de in de 1e/2e eeuw al bekende plek, met daarbij de resten van de porphyren kapel van keizer Constantijn, is toch heel indrukwekkend. En in een nog iets dieper liggende ruimte tegen de muur aan, vond men in 1970 een graf met daarbij het Griekse (veel Christenen in Rome kwamen uit Griekenland of spraken onderling Grieks) opschrift: ‘Petros Eni’, d.w.z.: ‘Petrus ligt hier begraven.’ In dat graf, niet veel meer dan een spelonk, werden skeletfragmenten gevonden van een grote man, die, bij onderzoek van die resten, ca. 65 jaar oud moet zijn geworden, de leeftijd waarop volgens de traditie Petrus onder Keizer Nero in 64 n. Chr. de marteldood stierf. Paus Paulus VI (1963 - 1978) nam aan, dat het de resten zijn van de apostel en liet die resten in kleine doosjes terugplaatsen in de spelonk, zichtbaar van bovenaf. Toch zal het natuurlijk nooit 100% zeker zijn, of het de laatste stoffelijke resten van de apostel zijn – maar dat doet niets af aan de bijzondere plek, daar diep onder het hoofdaltaar van de St. Pieter, waar eens de eerste Christenen hun dierbaren begroeven en waar wij daar ca. tweeduizend jaar later mochten rondlopen, zeer onder de indruk van de plaats die ons ­direct verbond met de beginfase van het Christendom. G.C. van Nieuwenhuizen

NB: 13 april, 20 april, of in de dagen daartussen: uw spaardoosje wordt door de diakenen terugverwacht. met de lokale kerken in twee jaar tijd 400 boerengezinnen financieel onafhankelijk maken. Voor 10 euro kan World Concern een boer voorzien van goede zaden. Helpt u mee om dit mogelijk te maken?

Paasmorgen: Project De Esch U weet wel: daar werkt Ageeth Palland met vrijwilligers om de kerk een gezicht te geven: kerkdienst, jeugdwerk, een maaltijd en het persoonlijke contact brengen inwoners van het

Drinkwatergebied in aanraking met het Evangelie. Ondersteun dit project met een royale paasgift. (Het is immers feest vandaag.)

Zondag 27 april: Eredienst en Kerkmuziek Kerkmuziek is al zo oud als de eredienst zelf. Al in het oude Israël werd gezongen en gemusiceerd in de samenkomsten. Goed opgeleide musici, enthousiaste kerkkoren en gemeenteleden die zich met liturgie bezighouden, zorgen er voor, dat de lofzang tot op vandaag doorgaat. Caleidoscoop – p. 5

Voor activiteiten die dienend zijn aan eredienst en kerkmuziek is er de 2e collecte.

Zondag 4 mei: Uganda/Kiwangala ‘Nog steeds zijn hier mensen die te arm zijn om zich een matras te kunnen veroorloven! Wat is er mooier dan om deze allerarmsten namens onze kerk een matras te kunnen schenken, zodat ze in ieder geval een goede nachtrust kunnen hebben’ aldus Leonie Stapelkamp. Van harte aanbevolen!

Uitgelicht uit het Liedboek – zingen en bidd

Eerste ervaringen m Sinds september vorig jaar gebruiken we in Protestants Kralingen het Liedboek ‘Zingen en bidden in huis en kerk’. Op verzoek van de redactie schrijf ik graag mijn ervaring van het eerste half jaar ‘van het werken met’ op.

Vervolgde Christenen Vervolgde christenen, wat zijn dat precies? Ze zijn wellicht voorbij gekomen in enkele zinnen in een gebed. Mogelijk hebben we een artikel over hen gelezen of een presentatie gezien na de kerkdienst bij het koffiedrinken. We weten dat het mensen zijn die opgesloten worden, verkracht, van hun kinderen beroofd, uit hun beroep gezet, politiek onmondig gemaakt, hun huizen verbrand; alles in wisselende situaties. Het zijn mensen die leven in voortdurende angst en dat komt omdat ze christen zijn. Volgens de ‘experts’ zijn het er miljoenen, maar ik vraag me wel af hoe je die optelsom kunt maken; het zijn er wel veel. Wat hebben wij nu met die mensen te maken? Via de media worden we dagelijks doodgegooid met verhalen over menselijk leed. ‘Daar kunnen we ons niks van aantrekken’, zei een ambtenaar uit het detentiecentrum tegen mijn dochter, ‘daar is geen beginnen aan.’ Maar het zijn onze medechristenen. Ze behoren samen met ons tot het lichaam van Christus. ‘Zo zijt ge dus geen vreemdelingen en ontheemden meer, maar medeburgers van de heiligen en huisgenoten van God, gebouwd op het fundament van de apostelen en profeten, terwijl de sluitsteen Jezus Christus zelf is, die het hele bouwwerk in zijn voegen houdt. In hem groeit het uit tot een heilige tempel van de Heer (Efeziers :  t/m ). Dát hebben we met hen te maken. Ons huis stort anders in als we hen negeren. Hoe moet onze houding dan zijn? Laat ik het duidelijk maken met een bitter voorbeeld. Het is ook een bitter onderwerp. Stel u voor: uw dochtertje is heel ziek. Ze heeft zichtbaar pijn. Ze lijdt. Ze gaat mogelijk sterven. Wat doet u dan? De hele dag is ze in uw gedachten.

U rent naar het ziekenhuis om haar zoveel mogelijk te zien. U probeert de laatste informatie van dokters of zusters los te krijgen. U probeert leuke dingen voor haar te doen. U bewondert haar moed. En als u gelovig bent, bidt u. Niet enigszins routinematig zoals zo vaak, maar hartstochtelijk. U legt heel uw hart erin. Wel, zo moet onze verhouding ten opzichte van de vervolgde christenen zijn. ‘Er zat veel volk om Hem heen dat het bericht doorgaf ‘Uw moeder en uw broeders daar buiten vragen naar U’. En terwijl Hij zijn blik liet gaan over de mensen die in een kring om hem heen zaten zei Hij: ‘Zie hier mijn moeder en mijn broeders’ (Marcus :). Ze horen bij ons, zelfs bij het meest in ere zijnde gedeelte van de kerk als we de Bergrede lezen. Ze zijn dan ook medeburgers. Ze horen onderdeel te zijn van onze liturgie. We vieren samen de gemeenschap van de Heer wereldwijd. Dat betekent in ieder geval dat we minstens een keer per jaar hun eredienst overnemen omdat dat voor hen moeilijk zo niet onmogelijk wordt. Door een van de vele teksten over het lijden van de kerk in onze preek centraal te stellen, door hun smeekbeden om verlossing te herhalen, door samen met hen in gedachten het avondmaal te vieren. Vooral echter door voor hen te bidden, hartstochtelijk te bidden. We geloven in het gebed dat samen met hun gebeden opstijgt. Maar toch. Wij weten dat het lijden van Christus deel is van onze kerk. En zoals in het voorbeeld van het zieke meisje, zodra we dat doen, willen we informatie verzamelen, zodat ze herkenbare Christenen worden en niet een uit een miljoen. Het is een gedachte, maar het lijkt mij, al zijn we geen Bergrede-mensen, dat het in onze kerk in Kralingen haalbaar moet zijn. Sjoerd Eikelboom Caleidoscoop – p. 6

In afwachting van de komst van het nieuwe liedboek heb ik een aantal keren mogen schrijven in de Caleidoscoop. In Gerrit de Koker heb ik een middag van alles mogen laten horen uit het nieuwe Liedboek en nu werken we er een half jaar mee. En mijn eerste gedachte is: Heerlijk, een frisse wind door onze liturgie. Het Liedboek voor de Kerken was  jaar oud, destijds zeer vernieuwend, maar de tijd is veranderd. En liturgie is geen statisch maar een dynamisch gebeuren. Als je denkt dat je gevonden hebt hoe het moet, ontdek je al snel dat het ook anders kan. Wat ik heel erg mis is de uitgebreide toelichting en achtergrond van teksten en melodieën. Bij het Liedboek voor de Kerken uit  verscheen kort na het verschijnen het Compendium. Dat was voor mij de bijbel van het liedboek. Van elk gezang stond er een uitgebreide toelichting op de tekst en de melodie. Voorbeelden waarom ik dit mis: In de advent hebben we  “Kom zing het lied van Eva” gezongen. Toen ik de orde van dienst kreeg, dacht ik: die kennen we! Zo’n  jaar geleden hebben we een aantal liederen uit Iona gebruikt, waaronder het lied ‘There is a line of women’ of ‘Er is een lijn van vrouwen’ op een heerlijke vlotte volksmelodie. Maar  heeft een nieuwe melodie van Willem Ruessink gekregen waarvan Rian Veldman mij mailde: niet bepaald een meezinger. Ik zou graag lezen waarom deze nieuwe melodie nodig is. Vanmorgen ( maart) werd  ‘Door de wereld gaat een woord’ gezongen. Dat hebben we vaak in Pro Rege gezongen, maar dan op de wijze van het Israëlisch volkslied. Nu heeft Gerard daar de melodie van Wim ter Burg voor gebruikt zoals die in het Liedboek staat. Waarom die andere melodie als we zo’n vertrouwde melodie hebben? Na wat ‘googlen’ vond ik de reden. Toen een hele tijd geleden dit lied in een bundel opgenomen zou worden met de Israëlische melodie kwam er een krachtig protest van de Israëlische ambas-

Liedboek serie

De komende tijd zullen er in Caleidoscoop regelmatig artikelen staan over het (gebruik van) het ‘Liedboek – zingen en bidden in huis en kerk. Vorige maand startten we met een stuk van Wouter van der Wilt (op p ).

den in huis en kerk

met het Liedboek

Pastoralia Elk lichaam is een verhaal

sadeur. En toen heeft Wim ter Burg de melodie gemaakt die nu in het liedboek staat. Naast  in het boek staat de volgende tekst uit het Iona Worship Book: In ons hart en in ons huis De zegen van God. In ons komen en in ons gaan De vrede van God. In ons leven, op onze zoektocht, De liefde van God. Bij het einde, nieuw begin, De armen van God om ons te ontvangen, thuis te brengen. Amen. Dit soort teksten zijn in grote getale aanwezig en dat vind ik geweldig aan het nieuwe liedboek. Doet zijn naam ‘Zingen en bidden in huis en kerk’ eer aan. Enige tijd geleden (zondag  januari) werd op Musica Religiosa (Radio ) de cd ‘Sonata da Chiesa’ met Wouter van der Wilt besproken en beluisterd. Een aanrader als u van orgelmuziek houdt. Aansluitend een gesprek met Hanna Rijken over haar dubbel cd ‘Met hart en ziel’. Op deze cd’s zingt zij met haar Vocaal Theologen Ensemble liederen uit het Liedboek. Op de dubbel-cd staan  liederen in een grote diversiteit, met het accent op liederen die niet in het Liedboek voor de Kerken stonden. Voor wie liever luistert dan leest, kan ik deze dubbel-cd van harte aanbevelen. Laurens de Visser

Bedankt

Ik wil iedereen bedanken voor de kaarten, telefoontjes en het meeleven tijdens mijn ziek zijn. Al ben ik er nog niet, het herstel zal nog wel een tijdje duren. Lenie Kosten-Weerheijm

Veel mensen ervaren pas iets van hun lichaam als zij pijn voelen, of als het lichaam anderszins grenzen aangeeft. Het lichaam ‘moet het doen’ zoals een machine … terwijl wij zo veel kunnen merken, ervaren en doen juist met en door ons lichaam. Elk lichaam heeft sterke plekken en kwetsbare plekken. Elk lichaam draagt een geschiedenis in zich. Littekens op je huid, een valpartij die je knie kwetsbaar maakte … en zo veel meer. In sommige tijden draagt ons lichaam onze altijd onrustige geest. In andere tijden zal onze geest extra voor ons lijf moeten zorgen: met rust of juist fitness, met medicatie, met maatregelen. Hoe goed is het, om bewust te ademen, om met je voeten bewust contact te maken met de aarde. Om dan zó je handen te vouwen om te bidden. En zelfs als je dat niet meer kunt … kun je altijd nog met je ogen het licht begroeten. Een gebed voor iemand die ernstig ziek is en vlak voor het einde is: God vol van goedheid, wij danken U voor het leven van deze zuster, deze broeder … haar handen hebben voor ons gewerkt, haar ogen hebben ons gezien, haar mond heeft onze naam gezegd en uw lof gezongen, haar voeten zijn gegaan op de weg van uw vrede. Berg zo haar leven in uw liefde en draag haar naar U toe!

Pastoralia Mw Riet Boer, ’s-Gravenweg , ontving de bloemen uit de kerk vanwege haar verjaardag en jarenlange trouwe inzet voor de inzameling van oud papier. Mw Jopie Both-Boer, J. Dutilhweg  ontving de bloemen uit de kerk als blijk van bemoediging voor het proces van herstel na een ingrijpende operatie. Dhr C.T. van Linschoten, Wapitistraat , ontving de bloemen uit de kerk vanwege zijn verjaardag en trouwe pastorale werk in Kralingseveer. Mw C. Vermaas, Nieuwe Plantage kamer , Weteringstraat , is opgenomen in hospice de Vier Vogels, Mathenesserlaan . Wij denken aan haar en haar kinderen in deze moeilijke tijd. Dhr C. Hoogstad, Nancy Zeelenbergsingel  ondergaat nu al enkele maanden onderzoek vanwege hevige benauwdheid. Hopelijk volgt er binnenkort een diagnose. Zijn vrouw vierde af gelopen maand haar ste verjaardag. Wij wensen hen alle goeds en Gods zegen over hun leven. Mw Gré Nieuwstraten-Verhoeve, Kralingseweg , is geopereerd aan haar knie en nu aan het revalideren. Wij wensen haar daarbij geduld en kracht. De familie Post, Nieuwehaven , maakt een hele moeilijke tijd door in grote zorgen om dhr Post. Wij wensen hen heel veel sterkte! Dhr J. Hannewijk tobt met blaas- en evenwichts Caleidoscoop – p. 7

klachten. Herstel gaat heel langzaam en daarom zullen we hem nog langer missen in de kerkdienst. Zijn adres is: Voorschoterlaan b,  KS. Dhr. H. Plemper van Balen, Van der Helmstraat  is, na verblijf op de IC van het Erasmusziekenhuis, vanwege een hartstilstand, overgebracht naar Pniël. Bovenop dit verlies, verloor zijn vrouw Maria in dezelfde tijd haar moeder aan de dood. Ze draagt dit alles dapper. Wij wensen haar Gods dragende liefdevolle kracht in deze zware tijd. Op  maart is in Hospice ‘De Regenboog’ Maria Willy Tamerius overleden, in de leeftijd van  jaar. Zij woonde Buizenwerf . De zondag daarvoor had Riet Tamerius nog de bloemen ontvangen, als blijk van verbondenheid in de verdrietige weg die zij moest gaan: het loslaten van het leven. Zaterdag  maart is zij, na de afscheidsdienst in de Hoflaankerk, begraven in Barendrecht. In het volgende nummer van Caleidoscoop zal een in memoriam verschijnen.

Onvermoeibaar licht Uw licht laat mij mijn schaduwen zien, maar ik schrik of schaam mij niet. Ik knik, koester mij opgelucht in uw gloed, haal diep adem. Alles staat te kijk. De kamer loopt vol met helderheid. Uit alle hoeken wuift de morgen mij toe. Ik durf opnieuw te hurken, streel met mijn vingers de harde vloer. Waarom raakt u nóg niet moe van mij? Zo vaak eerder hebt u mij met licht doorstroomd. Telkens gleed het uit mij weg. Ik dorst u niets meer te beloven. Nu komt uw licht wéér over mij. Het klimt tegen mij op zoals een kind dat spelen wil, weerloos jong, brutaal. Uw licht zit lachend op mijn schouders. (Paul Begheyn)

Uw pastores: Ilse Hogeweg en Rian Veldman

Dank je wel gemeenteleden, voor de ontvangen bloemen, de vele kaarten en telefoontjes tijdens het herstel van wéér een operatie. Het deed me goed. Tot ziens en groeten, Jopie Both

Ouders en kinderen Bezoek Chinese kerk

Zondag 13 april a.s. PALMPASEN 10 uur, Hoflaankerk

“Zie, wij gaan op weg naar Jeruzalem” Graag nodigen we je uit voor de feestelijke ochtend op de zondag voor Pasen, ook wel Palmzondag genoemd. Het is de dag die ons herinnert aan de feestelijke intocht van Jezus in Jeruzalem.

Op zondag 23 maart hebben we met 8 tieners een bezoek gebracht aan de Nederlandstalige dienst van de (Protestantse) Chinese Christelijke Gemeente aan de Westersingel. We ontdekten dat dit een van de 6 Chinese kerken in Nederland is. We werden hartelijk verwelkomd door Johannes (pastoraal medewerker) en door vele Chinese jongeren. Aan de buitenkant lijkt het een woonhuis. Eenmaal binnen blijkt het een ruim pand dat erg ver doorloopt en door een schuifdeur verborgen, een kerkzaal heeft. De dienst was, zoals opgemerkt door onze jongeren, niet zo heel verschillend van onze diensten. Deze volgt in grote lijnen de liturgie zoals wij die gewend zijn. Wat wel verschilde is dat de Chinese jongeren heel high-tech zijn ingesteld. Zo wordt de bijbeltekst gelezen vanaf de iphone, worden de liederen en teksten (al jarenlang) geprojecteerd met een beamer en gebruiken de muzikanten allemaal de ipad om van te spelen. Het was een feestelijke dienst met veel evangelische liederen. We werden begeleid door 4 jongeren

achter een microfoon en door muzikanten op piano, gitaar en drumstel. Elke jongere die bijdroeg aan de dienst (lezen, bidden of een lied zingen) gaf daarbij zijn overwegingen. Dingen die in de voorbereiding waren opgevallen of waar iemand iets mee had. Daarop zongen of lazen we gezamelijk (nogmaals) de tekst waarbij het iedereen vrij was om te staan of lekker te blijven zitten. Na afloop hebben we thee gedronken en werden we van alle kanten bevraagd wie we waren en waar we vandaan kwamen. Van beide kanten waren we het roerend eens: wat was het leuk om elkaar zo te ontmoeten. Wij voegen daaraan toe: wat een hartelijke en gastvrije belevenis! Willemijn van Kats-Idema (jeugdouderling) (de foto is gemaakt in januari, bij een doopfeest van de chinese gemeente; hetzelfde gebouw, maar een dienst in het Chinees)

Uitnodiging:

samen kijken naar The Passion – live vanuit Groningen –

op de beamerschermen in de Hoflaankerk Witte Donderdag, 20.30 uur in de Hoflaankerk (aansluitend op de Witte Donderdagviering van 19 uur). Caleidoscoop – p. 8

Traditiegetrouw maken we een mooie palmpaasstok. Deze stok verwijst naar het Palm­pa­ sen­verhaal en bevat veel symbolen: groene takken, kruis, eieren, een brooddeeghaantje, etc. We beginnen direct om 10 uur in de Hoflaankerk. Ouders kunnen naar de kerkdienst gaan, maar mogen ook hun kinderen helpen en meteen andere ouders ontmoeten. Willen jullie twee stokken of takken (ca. 60 en 40 cm)  met elkaar verbonden als kruis meebrengen? Mocht je dit vergeten dan improviseren we ter plekke. Aansluitend is er koffiedrinken en de Wereldwinkel. We kijken uit naar jullie komst! Wick, Sabina, Annemieke en kindernevendienst en oppas

Zondag 13 april a.s. PALMPASEN 10 uur, Hoflaankerk

Het lezersonderzoek van Caleidoscoop Op 5 maart heeft de redactie uw reacties met de beide predikanten besproken en we kwamen tot de volgende conclusies en uitkomsten:

scenario’s te bedenken waarbij ook de vraag naar een Nieuwsbrief meespeelt. Mede daarom is de kerkenraad gevraagd om nader overleg. Daarover hoort u meer rond de zomer. Ten slotte hopen wij dat we zoveel mogelijk aan uw wensen tegemoet komen. Niet alles zal gerealiseerd kunnen worden, en zeker niet direct. Uiteraard houden wij onze oren en brievenbus open voor uw suggesties.

Vormgeving Over de vormgeving bent u over het algemeen tevreden. Wel leeft de wens voor meer kleur in Caleidoscoop. Een onderdeel dat ook wij graag – net als u – willen realiseren. Uiteraard brengt dit meerkosten en mogelijk een langere productietijd met zich mee. Desondanks gaan we zeker proberen daar een oplossing voor te vinden. Het euvel dat de teksten in grijze tekstkaders soms moeilijk leesbaar zijn is inmiddels opgelost door de kaders lichter te maken. Smallere kolommen komen de leesbaarheid niet ten goede; een ander lettertype kan geprobeerd worden. Uw advies om minimaal 1 foto per pagina te plaatsen wordt reeds zo veel mogelijk in praktijk gebracht. Ten gunste van de leesbaarheid van het kerkdienstrooster zal het lettertype daarvan iets worden vergroot. Hierdoor vervalt het Bijbelrooster. Een betere rubrieksaanduiding is, vanwege de wisselende artikelen en hun lengte, niet zo eenvoudig, maar we proberen een verbetering aan te brengen.

Vaste rubrieken De wens om voor de meditatie af en toe een andere predikant of een gemeentelid in te schakelen – zoals in de vacaturetijd gebeurde – kan wanneer het dringend nodig is. Ilse en Rian hebben vooralsnog geen moeite om ieder eens per 2 maanden de meditatie aan te leveren. De rubriek Pastoralia kan onmogelijk helemaal up to date zijn. Daarin zou een nieuwsbrief per e-mail kunnen voorzien. De schrijvers van verslagen uit vergaderingen krijgen het verzoek om deze kort, bondig en vooral ook duidelijk qua informatie aan te leveren. De rubrieken ‘In gesprek met’ en het koffiedrinken bij gemeenteleden thuis blijven; de laatste met mogelijk een kleine aanpassing qua illustratie.

Berichtgeving Jeugd/Jongeren Dit onderdeel werd door u kritisch beoordeeld. Inmiddels heeft de pagina voor ouders en kinderen de laatste nummers al heel veel vernieuwing ondergaan. Met de predikanten zijn verdere suggesties en ideeën uitgebreid besproken.

Specifieke onderdelen Bijbeluitleg/kerkgeschiedenis krijgt incidenteel een plaats, maar wordt geen vaste rubriek. Tips voor geloofsleven kunnen bijvoorbeeld als

Namens de redactie Gijs Roodhorst en Thea van Santen-Kloosterman ‘spreuken’ worden opgenomen. Taizé heeft o.a. dagelijkse tips. Vanuit de predikanten kwam ook de suggestie om in elke uitgave een lied uit het nieuwe Liedboek te beschrijven. Inmiddels heeft de 1e publicatie plaatsgevonden. De suggestie om een foto van een overleden gemeentelid te publiceren is uitgebreid besproken, maar we zijn van mening dit zeer terughoudend te doen. In feite alleen op verzoek van de familie. Een boekbespreking behoort zeker tot de mogelijkheden – soms gebeurt het al – maar het zal geen vaste rubriek worden.

Gewenste informatie De wens om meer informatie uit Synode / andere gemeenten is niet zo simpel in te willigen. De berichtgeving moet actueel en ook interessant zijn voor onze gemeente. Uiteraard heeft het onze aandacht. Muziek in Pro Rege en ‘onze’ orgelconcerten blijven de aandacht houden. Kerkbezoek tijdens vakantiemomenten is een nieuwe rubriek, die goede reacties oplevert. We gaan er mee door en vertrouwen erop dat meer gemeente­ leden bijdragen willen leveren. Groene kerk: over duurzaamheid etc. wordt ons zo nu en dan tekst aangeboden die we kunnen publiceren. Door het incidentele karakter zal het echter geen maandelijkse rubriek worden. Uw wens voor meer info over de toekomst van de kerk is bijzonder actueel. Momenteel wordt hier inhoudelijk hard aan gewerkt. Een en ander zal tijdens de speciale gemeenteavond worden teruggekoppeld. Uiteraard zal de redactie hiervan verslag doen.

Voortzetting Caleidoscoop In het verlengde van het lezersonderzoek zijn ook de financiële aspecten besproken. In het kader van de teruglopende bijdragen van gemeenteleden hebben wij van gedachten gewisseld of we op de huidige wijze door kunnen gaan met Caleidoscoop. Er zijn verschillende Caleidoscoop – p. 9

Zaterdag 10 mei | Vol passie verbonden

  Timon

ontmoetingsdag Timon verleent al ruim dertig jaar hulp aan jongeren en jongvolwassenen op weg naar zelfstandigheid en volwassenheid. Betrokken christenen zetten zich als professional of vrijwilliger in voor onze diaconale hulpverlening. Kerken, diaconieën en christenen maken ons werk mogelijk door vrijwillige inzet en financiële steun. Op de T ­ imon Ontmoetingsdag op zaterdag 10 mei a.s. kunt u kennis maken met jongeren, professionals en vrijwilligers.

De uitdaging Timon wil de inzet van vrijwilligers naast de professionele begeleiding graag uitbreiden. We dagen christenen uit om zich te verbinden met kwetsbare jongeren in hun omgeving. We geloven in de toegevoegde waarde van vrijwilligers bij het herstel van het ‘gewone leven’ van onze jongeren. Op zaterdag 10 mei kunt u van 10.30 tot 12.30 uur een inspirerend programma volgen en luisteren naar de verhalen van jongeren, professionals en vrijwilligers. U bent welkom in Delfshaven. Aanmelden voor het programma kan via [email protected] of via de website vóór 5 mei a.s. De exacte locatie wordt bekend gemaakt na uw aanmelding.

Vrije inloop Van 13 tot 15 uur openen de verschillende voorzieningen in regio Rotterdam hun deuren: • Woongroep Delfshaven, Mathenesserweg 101 A, Rotterdam • De Uitdaging – Behandelgroep, Verploegh Chasséplein 5, Vlaardingen • Wijkbewoners Schiebroek, adressen worden later bekend gemaakt. Kijk vanaf 1 april op www.timon.nl voor het programma of bel t (030) 694 00 70. We ontmoeten u graag op 10 mei bij één van onze voorzieningen in de regio!

Gun uzelf een concert in Pro Rege ...

Collectes wijkgemeente Protestants Kralingen

Op zaterdag 5 april komt het Aleph String Quartet. Eerder stond het concert voor de vrijdagavond aangekondigd, maar dat kon niet doorgaan, omdat de altviolist was verhinderd. En bij een kwartet steekt dat nauw. Je bent op elkaar ingespeeld en als één lid uitvalt, kun je niet zo maar even een andere musicus laten invallen. Het jonge ensemble, bestaande uit musici uit verschillende landen en etnische achtergrond, is door hun studie en begeleiding van eminente musici, uitgegroeid tot grote hoogte. Het wordt zeker een middag genieten van muziek van Van Beethoven, Turina en Ravel. Het concert begint om 15 uur. De toegangsprijs bedraagt € 15,– (R’dampas € 10,–; studenten € 5,–; kinderen gratis).

Hoflaankerk

Op zaterdag 12 april is er weer een concert in de serie ‘Kamermuziek in Kralingen’. Annet Verboom (viool), Irene Gabarron (dwarsfluit), Paula Pantin Lopez (klarinet), Harimada Kusuma en Amelia Santoso (piano) spelen muziek van Van Beethoven, Poulenc en Prokofjev. Ook dit concert begint om 15 uur. Op Goede Vrijdag, 18 april speelt Henk van Twillert, de meest veelzijdige saxofonist van ons land, de cellosuites van J.S. Bach op baritonsaxofoon. Henk van Twillert promoveerde vorig jaar op een proefschrift over de uitvoe-

2 feb. Kerk Werelddiaconaat 16 feb. Kerk Havenpastoraat Zendingsbussen: € 27,60

Pro Rege 9 feb. 23 feb. ring van Bach op saxofoon. Zijn uitvoering van de cellosuites is een bijzondere prestatie. Het concert begint om 20.30 uur; zodat u vooraf de kerkdienst kunt bijwonen. De toegangsprijs bedraagt € 17,50 (R’dampas € 13,–; studenten € 5,–). Kaarten zijn verkrijgbaar op de bekende plaatsen of via [email protected]. Wanneer u tijdig geïnformeerd wilt worden over onze concerten, kunt u een nieuwsbrief aanvragen via de website www.muzikc.nl. U krijgt de brief dan maandelijks toegestuurd, zodat u geen concert hoeft te missen! Anne Gercama Stichting Muzikc

Wandeling met de DZH groep de Kunsthal aan de Westzeedijk. Het ontvangstcomité wacht je daar op. Je kunt daar komen met de metro: tot halte Eendrachtsplein of Leuvehaven, dan lopend naar de Westzeedijk; of met tram 8: halte Kievits­laan, ook op de fiets of lopend is mogelijk. Voor het avondeten hopen we weer thuis te zijn. Als je zin hebt om mee te gaan, geef je dan op bij een van ons:

Lieve mensen, Wij als duurzaamheidsgroep hebben het plan om zaterdag 3 mei een wandeling te maken in park Schoonoord en aansluitend het Natuurhistorisch Museum te bezoeken of door het Euromastpark of Museumpark te wandelen. Park Schoonoord is gratis toegankelijk en het Natuurhistorisch museum is gratis toegankelijk met Rotterdampas, Museumkaart of ICOM. Heb je geen van deze passen dan is de entree 7 euro. Het museum is open tot 17 uur. Om 11.30 uur verwachten we iedereen met een lunchpakketje bij park Schoonoord tegenover

€ 201,40 € 243,92 € 153,90 € 159,45

Janny Korpershoek Voorschoterlaan 18 a tel: 010-4124236 Albert Taco Molenaar Graaf Balderikstraat39 tel: 010-5915568 e-mail: [email protected] Tea Knijff Kortekade 79 b-2 Tel: 010-4531502 e-mail: [email protected] Anne blijft van alles op de hoogte maar we Caleidoscoop – p. 10

Kerk De Esch Kerk Peru

€ 181,50 € 160,25 € 169,88 € 175,80

Activiteitenkas Met veel dank ontving de kas de volgende giften: via ds Rian Veldman € 50 (nn) en € 50 (nn). Via mw Van Maanen € 50 (nn). Via dhr Suister € 10 (b) en € 5 (g). Peter Andringa, penningmeester

Oud papier De commissie Oud papier spaart voor de Hoflaankerk. Wij hopen dat u door blijft gaan met het brengen van uw oude papier (geen karton) op het bekende adres ­’s-Gravenweg 650. Chiel Bakker, commissie Oud papier.

Samen eten in Pro Rege menu: • Nog niet bekend

vrijdag 2 mei 17.30 uur ontvangst 18.00 uur eten

aanmelden bij Nico van Veen, t 452 68 72 inschrijven zondag 27 april € 5,–

gunnen hem de rust om aan te sterken. Albert Taco is ons team komen versterken en daar zijn we heel blij mee. Neem regenkleding, verrekijker, fototoestel, OV- en Museumkaart, R’dampas e.d. mee. Een goed humeur wordt op prijs gesteld. Wij bestellen mooi weer !!

Gebed om vrede Gij die Vrede zijt, we zien op hoeveel plaatsen in Uw wereld geweld, haat en oorlog mensen uiteendrijven. We bidden voor allen die daardoor getroffen worden. Wees hen nabij en zegen wat gedaan wordt om vrede te stichten.

Kerkdiensten in Kralingen

Leesrooster april

Diensten met een • vallen ­(mede) onder de verantwoordelijkheid van de kerkenraad van onze ­Pro­testantse (wijk)gemeente i.w. te Rotterdam-Kralingen.

vrijdag zaterdag

Zondag 6 april

hoflaankerk 10.00 uur ds M.C. van Pelt 17.00 uur dhr Pieter Jan Boot pro rege • 10.00 uur ds Ilse Hogeweg immanuelkerk 10.00 uur dhr J. de Bruijn

Zondag 13 april, Palmpasen

hoflaankerk • 10.00 uur ds Rian Veldman 17.00 uur ds E.K. Foppen uit Gorinchem pro rege 10.00 uur ds S.A. Doolaard uit Schoonhoven • 19.30 uur Taizéviering immanuelkerk 10.00 uur ds E-J. Vledder, gezamenlijke dienst

Donderdag 17 april, Witte Donderdag

hoflaankerk • 19.00 uur ds Ilse Hogeweg, Heilig Avondmaal verrijzeniskerk 19.30 uur ds E-J. Vledder/ds G. Geitenbeek gezamenlijke dienst / Heilig Avondmaal

Vrijdag 18 april, Goede Vrijdag

hoflaankerk 19.30 uur ds A. Tromp uit Krimpen a.d. IJssel, Heilig Avondmaal pro rege • 19.00 uur ds Rian Veldman immanuelkerk 19.30 uur ds E-J. Vledder/ds G. Geitenbeek gezamenlijke dienst

Zaterdag 19 april, Stille Zaterdag

hoflaankerk • 22.00 uur ds Rian Veldman, Paaswake verrijzeniskerk 16.30 uur ds E-J. Vledder/ds G. Geitenbeek gezamenlijke kinderdienst immanuelkerk 22.00 uur ds E-J. Vledder/ds G. Geitenbeek gezamenlijke Paaswake

Programma V&T; vergaderingen; etc.

Zondag 20 april, Paaszondag

hoflaankerk 10.00 uur ds M.C. van Pelt 17.00 uur zangdienst pro rege • 10.00 uur ds Ilse Hogeweg verrijzeniskerk 7.00 uur ds E-J. Vledder/ds G. Geitenbeek gezamenlijke Paasvroegdienst 9.15 uur ds E-J. Vledder/ds G. Geitenbeek gezamenlijke Paasdienst

Zondag 27 april

hoflaankerk • 10.00 uur ds Ilse Hogeweg 17.00 uur ds C.L. de Rooij uit Rotterdam pro rege 10.00 uur dr O.J. van der Ploeg uit Capelle a/d IJssel immanuelkerk 10.00 uur ds C. Vroegindeweij

Zondag 4 mei

hoflaankerk 10.00 uur ds C.A. van der Graaf 17.00 uur dhr Pieter Jan Boot pro rege • 10.00 uur ds Ilse Hogeweg immanuelkerk 10.00 uur ds E-J. Vledder gezamenlijke dienst

Zondag 11 mei

hoflaankerk • 10.00 uur ds Rian Veldman 17.00 uur ds J. Snaterse uit Vlaardingen pro rege 10.00 uur ds M.C. van Pelt • 19.30 uur Taizédienst immanuelkerk 10.00 uur ds E-J. Vledder

maandag 14 april 2014, 20-21.45 uur, Pro Rege

informatie: Elsa Oosterhuis, t. (010) 447 13 07

informatie: Elsa Oosterhuis, t. (010) 447 13 07

Repetitie cantorij

dinsdag 8 april, 14.30 - 16.00 uur

dinsdag 15 april, 20 uur, Immanuelkerk

informatie: ds Ilse Hogeweg, t. (010) 435 41 44

informatie: Adri Mourik

College van kerkrentmeesters (hervormd)

dinsdag 8 april, 20.00 - 21.30 uur

woensdag 16 april, 20.00 - 22.00 uur, Pro Rege

informatie: ds Ilse Hogeweg, t. (010) 435 41 44

informatie: Else Roza, of ds Rian Veldman, zie p 3

Bijbelkring Rechters

6 april 7 april 8 april 9 april 10 april 11 april 12 april

Psalm 143 Matteüs 25:14-30 Matteüs 25:31-46 Matteüs 26:1-16 Matteüs 26:17-30 Matteüs 26:31-46 Matteüs 26:47-56

zondag maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag

13 april 14 april 15 april 16 april 17 april 18 april 19 april

Matteüs 26:57-75 Matteüs 27:1-14 Matteüs 27:15-26 Matteüs 27:27-44 Matteüs 27:45-56 Psalm 22 Matteüs 27:57-66

zondag maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag

20 april 21 april 22 april 23 april 24 april 25 april 26 april

Matteüs 28:1-15 Matteüs 28:16-20 Psalm 139 Jesaja 50:4-11 Jesaja 51:1-8 Jesaja 51:9-16 Jesaja 51:17-23

zondag maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag

27 april 28 april 29 april 30 april 1 mei 2 mei 3 mei

Jesaja 52:1-6 Jesaja 52:7-12 Jesaja 52:13–53:5 Jesaja 53:6-12 1 Petrus 1:1-12 1 Petrus 1:13-25 1 Petrus 2:1-10

Gebed voor de stad God van alle mensen. Wij vragen Uw aanwezigheid bij de besprekingen voor de vorming van gemeenteraad en gebiedscommissies. Dat alle betrokkenen zich inspannen voor het welzijn van de inwoners van Rotterdam en ver daarbuiten. Dat besluiten uw zegen kunnen dragen. Amen

Marina van den Heuvel

maandag 7 april 2014, 20-21.45 uur, Pro Rege

Bijbelkring Rechters

zondag maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag

Zie ook www.protestantskralingen.nl (agenda)

Te doen in april Repetitie cantorij

4 april Matteüs 24:43-51 5 april Matteüs 25:1-13

exposeert schilderijen in Zorgcentrum De Oosterwiek. Een overzichtstentoonstelling van eigen werk. Varnasingel 600 (aanbellen nodig!) Van 3 april tot 30 juni Open van dinsdag t/m vrijdag Tussen 11.30 en 18.00 uur In de oneven weken ook op zondag open.

Oefenen in Levenskunst

woensdag 9 april, 20.00 - 22.00 uur, Pro Rege

dinsdag 22 april, 19 uur

woensdag 30 april, 19 uur, Hoflaankerk

informatie: Else Roza, of ds Rian Veldman, zie p 3

informatie: Leonard de Vos, e: [email protected]

informatie: Leonard de Vos, e: [email protected]

Oefenen in Levenskunst

Kopijsluiting Caleidoscoop

Etiketteren Caleidoscoop

zondag 13 april, 19.30 uur, Pro Rege

woensdag 23 april, 20.00 uur, Hoflaankerk

woensdag 30 april, 20 uur, Hoflaankerk

informatie: Stéphanie Hirschfeld

informatie: Willemijn van Kats-Idema.

informatie: Leonard de Vos, e: [email protected]

Taizégebed

Rondom 30-groep

Redactievergadering Caleidoscoop

zondag 13 april, 20.15 uur, Pro Rege

maandag 28 april, 20-21.45 uur, Pro Rege

zaterdag 3 mei, 11.30 uur, Park Schoonoord

informatie: Willemijn van Kats-Idema

informatie: Elsa Oosterhuis, t. (010) 447 13 07

informatie: Janny Korpershoek e.a. , t 010 4124236, zie p 10

Rondom 20

Repetitie cantorij

Caleidoscoop – p. 11

wandelen met de Duurzaamheidsgroep

Bij de erediensten In de erediensten bezinnen we ons op de zachtmoedige koning die in aantocht is, die de confrontatie aangaat met religieuze en politieke machthebbers in Jeruzalem. Welke strijd gaat hij daar aan? Wat is de boodschap en de levensweg van deze Gezegende die komt in de naam van de Heer? Wat beweegt hem? Vragen die deze weken aan bod komen. De kinderen zullen elke zondag een symbool, dat uit het verhaal van die zondag naar voren komt, aan de palmpaasstok hangen. Samen, groot en klein, zingen we wekelijks een lied over de stilte, het thema van deze 40-dagentijd. Zo gaan we op weg naar Pasen.

Zondag 6 april Vijfde zondag 40-dagentijd • schriftlezing Matteüs 26: 31-35 • 2de collecte: hospice De Regenboog

Witte Donderdag schriftlezing Matteüs 26:26-30 • 2de collecte: Werelddiaconaat

17 april, 19 uur, Hoflaankerk: ds Ilse Hogeweg Viering Heilig Avondmaal • Na deze dienst is er gelegenheid om vanaf 20.30 uur live the Passion vanuit Groningen te zien op de schermen in de kerk. Op Witte Donderdag gedenken wij hoe Jezus met zijn leerlingen het paasfeest vierde. Vlak voor zijn dood viert Jezus de overwinning op de dood … en hij geeft zijn leerlingen de opdracht om hem te gedenken, door brood en wijn te delen. Wij worden uitgenodigd om te delen in dit geheim van onze Heer, om te delen in het gedenken van God als onze Bevrijder, om in te stemmen met de lofzang van de psalmen. In brood en wijn gedenken wij hoe hij ons heeft uitgeleid uit slavernij.

den het duister en de chaos begrensd door het geschapen Licht. We horen het verhaal van de Uittocht (Exodus) uit het land van angst, duisternis en dood. Bij de profeet Ezechiël horen we hoe God bezielt wat dor en doods is. Met woorden van Paulus gedenken we onze doop. Hij verkondigt in zijn brief aan de gemeente in Rome, dat wie gedoopt is, met Christus is gestorven en met hem opstaat. Ten slotte horen we uit het Evangelie het opstandingsbericht. In deze viering zal er vooral gevierd worden: we vieren de overwinning van Christus, Licht der wereld, op de machten van het duister en de dood, gesymboliseerd door de intocht van de nieuwe paaskaars. Er zal geen preek zijn.

Pasen: de steen is weggerold! schriftlezing Matteüs 28: 1-10 • 2de collecte: Project De Esch

Pro Rege, 10 uur: ds Ilse Hogeweg Tienernevendienst

Goede Vrijdag (Kruispasen)

20 april, Pro Rege, 10 uur: ds Ilse Hogeweg

Deze zondag heet zondag Judica: ‘Doe mij recht, Heer!’ We lezen hoe Jezus aankondigt dat alle leerlingen hem zullen af vallen. Dat is ons niet aangenaam om te horen: je zult mij afvallen. Grote vragen roept dit op: kan Jezus weten wat een mens zal doen – zelfs al willen zij dat niet? Kent hij zijn leerlingen beter dan zij zichzelf kennen? Deze zondag worden wij bepaald bij het onvermogen van mensen om het goede te doen. Alleen wie in de spiegel durft te kijken, kan ook zien waar het licht vandaan komt. Het licht zál komen … maar wie durft in de spiegel kijken?

18 april, Pro Rege, 19 uur: ds Rian Veldman Deze viering begint en eindigt in stilte. We gedenken het lijden en sterven van een rechtvaardige, Jezus Christus, de Messias die rechteloos in een schijnproces werd veroordeeld tot de kruisdood. In Hem en met Hem gedenken wij, en doen wij voorbeden voor al die mensen die verraden en vernederd worden, wie rechteloos gegeseld en bespot worden, wie door donkere diepten heen moeten gaan. Goede Vrijdag werd in de Middeleeuwen aangegrepen als dag om joden te vervolgen, die immers onze lieve Heer gekruisigd zouden hebben. Vandaag stellen we daarom Psalm 22 centraal, een joods lied dat opent met de schreeuw van God verlatene (Mijn God waarom hebt Gij mij verlaten?!) en eindigt met de slotsom: de Eeuwige heeft het gedaan. Heeft Hij Hem het leed aangedaan? Nee, hij heeft zijn geliefde door de diepte heen getrokken. Zo is het laatste woord niet aan de wanhoopskreet, maar aan de lofzang. Vandaag staan we stil bij het kruis van Christus, waarin liefde en lijden één geworden zijn. Ieder die wil kan bij het kruis komen om Christus zijn eigen lasten en die van anderen toe te vertrouwen door een waxinelichtje bij het kruis te plaatsen.

In vroeger tijden werden nieuwe leden van de kerk in de paasnacht gedoopt. In witte kleren, waarnaar de witte doopjurk nog altijd verwijst. Bekleed met het opstandingsleven van onze Heer in die bijzondere nacht werden zij begroet in de christengemeenschap. Zo mogen wij óók de doop vieren van Gijs, Ezra en Edward, zo worden ook zij bekleed met het opstandingsleven van onze Heer en mogen we hen begroeten in onze gemeenschap. Gijs is de zoon van Erik en Marieke de Jong-ten Voorde, die onlangs naar Gorinchem verhuisden. Graag vieren wij de doop van Gijs nog in deze verbondenheid! Ezra is de zoon van Ralf en Kristel Hillebrand-van der Want. En Edward is de zoon van Charlotte en Mark Muijs van der Moer-Jongeneel. Leven, sterker dan de dood – leven, voorbij de dood – wij mogen het opstandingsleven ingaan, achter Jezus aan. Dat mogen wij horen in de woorden van het evangelie, in alle prachtige muziek die de vreugde van Pasen verklankt. De oproep tot opstandingsleven mogen we ook zien en horen in het doopwater, van deze drie kleinste gemeenteleden.

Palmzondag 13 april Zesde zondag 40-dagentijd • schriftlezing Matteüs 26: 36-46 • 2de collecte: Straatpastoraat

Hoflaankerk, 10 uur: ds Rian Veldman XL for kids • koffiedrinken • wereldwinkel Dit jaar hebben we al op de 1e zondag van de 40-dagentijd gelezen over de intocht. Toch vieren we vandaag met de kinderen Palmzondag, ook al lezen we een ander gedeelte uit het evangelie. Palmzondag heeft vanouds twee gezichten: kort samengevat in de woorden uit het bekende gezang van Willem Barnard: ‘Heden hosanna, morgen kruisigt Hem!’ (lied 536) Onder het hosanna van de intocht woelt al het ‘kruisigt hem!’ in de stemmen die het hosanna willen smoren. Zoals de aanvankelijk vreugdevolle Arabische lente omsloeg in een koude winter van nieuwe repressieve regimes. Velen drinken daar nu de beker van het lijden. Over die beker van het lijden gaat het vandaag. Hoe Jezus daarmee omgaat: in verdriet (zijn ziel is diepbedroefd), in worsteling (laat deze beker aan mij voorbijgaan), in gebed (uw wil geschiede). We horen hoe de leerlingen daarmee omgaan, met andermans leed. Wegkijken, ze vallen in slaap: toonbeeld van onverschilligheid.

lezingen uit Psalm 22 en Matteüs 27

Stille Zaterdag (Paaswake) lezingen uit Genesis 1, Exodus 14:15-15:1, Ezechiël 37: 1-14, Romeinen 6: 3-11 en Matteüs 28: 1-10 • collecte: Myanmar

19 april, 22 uur, Hoflaankerk: ds Rian Veldman Deze viering vormt het hoogtepunt en de afsluiting van de drie dagen van Pasen. Alle aspecten van de paasviering komen hierin samen: lijden, sterven en vooral de opstanding. De viering begint in stilte, om uit te drukken dat we waken bij het graf. We zijn als wachters op de morgen (psalm 130). We horen de lofzang op de schepping, waarin God roept: “Er zij licht!” en zo worCaleidoscoop – p. 12

Doop van Gijs de Jong, Ezra Hillebrand en Edward Muijs van der Moer • m.m.v. de cantorij

Zondag 27 april Tweede zondag van Pasen • schriftlezing Johannes 21: 19-31 • 2de collecte: PKN, eredienst en kerkmuziek

Hoflaankerk, 10 uur: ds Ilse Hogeweg Koffiedrinken na de dienst Wij moeten ons verhouden tot dat alles doorkruisende bericht van de opstanding. Leren leven vanuit de opstanding duurt een leven lang. Thomas is de leerling die vragen durft te stellen, vérgaande vragen. Hoe vertrouwd wellicht deze lezing over Thomas is, altijd blijft het goed om te herlezen dat geloof vragen en twijfels niet uitsluit, maar juist nodig heeft …