BUITEN BEZIG TIJDSCHRIFT VOOR DE BETROKKEN TILBURGER DANSEND DE BERG OP! SKATE LEKKER MEE OP VRIJDAG! ROC: JONG & OUD SAMEN OP DE STOEP! GRATIS!

SPINT # JULI | AUGUSTUS 2010 | WWW.SPINTTILBURG.NL

GRATIS!

BUITEN BEZIG In dit nummer o.a.

DANSEND DE BERG OP! SKATE LEKKER MEE OP VRIJDAG! ROC: JONG & OUD SAMEN OP DE STOEP!

TIJDSCHRIFT VOOR DE BETROKKEN TILBURGER

INHOUD JULI / AUGUSTUS

SPINT ALWEER OP?! Gewoon effe bellen met de redactie, T. 535 73 22 of met John Kostons (Diamant-groep) T. 013 - 464 16 84 / 06 - 201 493 40

02

Inhoud / Sponsors / Colofon / Verantwoording

03

Voorwoord / Inhoud / Betrokken bij Spint

04

Reportage Jong & oud buiten op de stoep

08

Achtergrond Buiten op het Besterdplein toen en nu

12

Achtergrond Wijkraden boos over korting Verrijk Je Wijk

16

Sfeerverhaal De Bent van Amarant is niet als iedereen!

18

Reportage Vakantieweekje bij het Rode Kruis

22

Interview Met Huntington naar de top!

24

Compilatie Lekker Buiten Bezig: van kolvenier tot hovenier

28

Interview Laylani wheelt voor goud

30

Reportage Een zomer bij de MST

32

Vierluik foto’s Buiten Bezig

Rondvaart met de Tilia

p.26

Deze editie van SpinT werd mede mogelijk gemaakt door:

Colofon Hoofdredactie Betty Montulet Eindredactie Astrid van de Wetering Redactioneel medewerkers Paul-Rene Lee Esmee Meijs Betty Montulet Hans Peters Ontwerp & vormgeving Stinkfinger Producties Fotografie Dhinand Kleine Coverfoto Dhinand Kleine Acquisitie Hans Peters Distributie Diamant-groep Drukwerk Drukkerij Gianotten BV Op de cover Ria de Bont (zie p. 24)

02 spinT

Verantwoording SpinT, juli / augustus 2010, jaargang 4, nummer 5 Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder toestemming van de redactie. SpinT is een tweemaandelijkse uitgave van Stichting Straatkrant Brabant en wordt mede mogelijk gemaakt door sponsors, adverteerders en de maatschappelijke instellingen in Tilburg. Reacties en ingezonden stukken vóór 15 juli richten aan: Redactie SpinT, L. Nieuwstraat 107, 5041 DB, Tilburg, T. 013 - 535 73 22 of E. [email protected]. SpinT hanteert de spelling volgens Het Witte Boekje, editie augustus 2006. www.spinttilburg.nl

VOORWOORD Het is hartje zomer; niet alleen is Nederland eindelijk –en terecht!- wereldkampioen voetbal geworden maar een droomkabinet staat al te trappelen. Al bestaat dit uit vijf partijen en duurt de formatie tot 2011, dan heb je ook wel wat!

Paul Kolen toonde zijn Boomvreters in de binnenstad. Op de Ambrosiushof bloeien dementerende ouderen op in de groene omgeving en we voeren mee met de Tilia in de Piushaven. Het volkstuingebeuren is een aanrader als vakantie dichtbij huis. Vertier buiten hoeft ook helemaal niet duur te zijn, blijkt uit de Summerschool van het Missionair Servicecentrum Tilburg (MST) in het Huis van de Wereld.

Als voorschot op deze feestelijke gebeurtenissen is de zomerSpint helemaal gewijd aan Bezigheden Buitenshuis. Binnen is namelijk helemaal uit; buiten daar moet je wezen! Dat blijkt wel uit het feit dat Tilburg ouderen weer zelfverzekerd op de fiets wil krijgen en houden; de eerste fietsinformatiedag is inmiddels een feit. Dankzij de gemeente, het ouderenwerk van de Twern, GGD Hart voor Brabant etc. etc.

Om Buiten Bezig te blijven in de (impuls)wijken zijn Verrijk Je Wijkgelden nodig en die dreigen nu juist afgeschaft te worden, tot groot ongenoegen van de wijkraden. Hoe het oude bruisende Besterdplein geleidelijk aan in een parkeerplaats veranderde in de ogen van de bewoners, leest u ook in deze Spint.

Scholieren mogen dan extreem rechts stemmen; in het beroepsonderwijs worden ze vanzelf wijzer en socialer. Zo raken dankzij het ROC-project Op Mijn Stoep zestig jonge studenten en Tilburgse ouderen eindelijk in dialoog. Buiten op de stoep van het vroegere woonhuis van de bejaarden, bestrijden zij de wederzijdse vooroordelen. SpinT was bij twee van deze ontmoetingen en vooral de drive van de jongeren viel ons op.

Houdt een beperking je achter de gerania? Hoeft niet! De Bent van Amarant toont dat muzikaal aan. Voor Tilburgse zieken en gehandicapten was er een grandioze vakantieweek op de Veluwe dankzij het 100 jarig jubileum van het Rode Kruis. De 16-jarige Laylani wint medailles bij het leven al zit ze dan in een rolstoel en de ziekte van Huntington of niet; Andre de Jonge gaat in april volgend jaar toch de Cho-Oyu bedwingen.

Ook individueel zijn we goed buiten bezig; de jongste kolvenier van Nederland doet verslag van zijn hobby. Skaten? De ouderen doen het nog best. Milieukunstenaar

Een mooie zomer toegewenst! Betty Montulet

BETROKKEN BIJ SPINT

06

Klantenraad Werk en Bijstand / Contour



/ SEW / Buro Maks / De Imme

07

RIBW / Diamant

11

Gemeente Tilburg

14

SMO Traverse

15

Regiotaxi / GGZ Breburg

20

Het Rode Kruis / Amarant

21

DCT / OCA / Zinrijk / de Gaarde

28

Tilburg Ten Miles

Echtpaar van Keulen

Bij De Zoete Hoef

p.25

spinT 03 p.22

OUD EN JONG VIEREN

ROC- PROJECT “OP MIJN STOEP”

“Bejaarden? Saaie zeurkousen!” en “Die verwende jeugd van tegenwoordig heeft nergens respect voor”, zijn wel de hardnekkigste vooroordelen die jong en oud over elkaar kunnen hebben. Om daar verandering in te brengen, startte het ROC Tilburg in mei het project Op Mijn Stoep. Zestig studenten van de School voor Zorg en Welzijn nemen net zoveel ouderen mee terug naar hun vroegere wijk.Voor een goed gesprek buiten op de stoep.

door Betty Montulet / fotografie Dhinand Kleine

Jongeren zouden geen hart hebben voor de maatschappij? Klopt ook niet. Projectleider / docent Willemien van Heugten: “Als je ons Kernteam (van 12 eerstejaarsstudenten van de school voor welzijn, red) bezig ziet met dit project, zou je dat niet zeggen. Vanaf de research in de wijk, de presentaties tot het plannen van de ontmoetingen. Petje af voor de tijd die ze erin steken en de gedrevenheid waarmee ze bezig zijn. Blijkbaar kunnen ze het zo enthousiast brengen dat er zich 120 studenten aanmeldden om mee te doen, terwijl we op 60 hadden ingezet! Dat zegt toch al genoeg. Ook als de studenten terugkomen van een ontmoeting is het: dit was echt leuk! Zijn ze een ervaring rijker. Dit hadden ze niet verwacht.” De jongeren doen dan ook erg hun best om van de ontmoeting iets te maken, zoals Joel Siwalette (18), tweedejaars sociaal-cultureel werk. Hij is zeer geboeid door het levensverhaal van Frans Kuijpers (70), terwijl ze voor Frans’ geboorteplek staan in de Pastoor van Sprongstraat nr. 10 in de wijk ’t Goirke. Frans reisde als internationaal vrachtwagenchauffeur door heel Europa,

Frans met Joel

04 spinT

Rusland, Noord-Afrika, Turkije en Iran, tot hij op zijn 57e in de VUT belandde. Het was fysiek zeer zwaar werk, met als nadeel dat hij maar een á twee keer per maand thuis bij zijn gezin was. “Tot de grens had ik het zwaar”, zegt Frans, “maar daarna viel het van me af.” Na drie hartinfarcten woont hij in een aanleunwoning in de Bijsterstede, wat hij maar saai vindt na zijn avonturen op de weg. “Het was een mooi bestaan, als chauffeur maak je vrienden voor het leven.” Ook mist hij zijn oude buurtje het Groeseind, waar hij opgroeide in de Wichmanstraat.

JEUGD VAN TOEN “Ik heb daar een fantastische jeugd gehad. Zou het zo weer over willen doen! Als kind konden we doen en laten wat we wilden. Je kon overal spelen en voetballen en volop kattenkwaad uithalen. Ik had altijd mot met de wijkagenten, maar toch ook respect voor die mannen. We woonden tussen de fabrieken en dan haalden we de stopverf uit de nieuwe ramen om mee te spelen; bij stevige wind vielen die er natuurlijk allemaal uit. Kwam de politie bij mijn ouwelui dat ze die moesten betalen. Maar als ze me drie weken binnenhielden was het ook goed!” Grijnzend: “Heb ik drie weken vastgeketend gezeten aan de keukentafel!” Over de jeugd van nu: “Sommige zijn hondsbrutaal, andere helpen je weer bij het boodschappen laden in je scootmobiel! Ach ja, zo heeft iedere groep en iedere soort zijn voordelen!” Frans en Joel staan nog lang na te praten op de stoep. Joel: “Ik vind het leuk om nu eens een keer ouderen te ontmoeten, die ik niet ken en ik wil graag iets terugdoen voor deze groep. Misschien als ik later de politiek in ga. Dat trekt me erg aan, want ik hou van het debat!”

TERUG NAAR DE KOBALTSTRAAT Een heel ander leven leidde Annie van Veen (78), die met Mandy van den Bergh (17) op de stoep staat van de Kobaltstraat in de Kruidenbuurt. Annie woonde hier 28 jaar, was fulltime huisvrouw en moeder van maar liefst negen kinderen, die inmiddels vrijwel allemaal in de Reeshof wonen. Op nummer 52 wordt ze vriendelijk rondgeleid door de huidige bewoonster. En is verbaasd: “Hoe kan dat nou? Het lijkt wel alsof het huis nu kleiner is en toen liepen er nog wel negen kinderen rond. Het huis is wel veel veranderd. Ik heb mijn kinderen hier allemaal groot zien worden, het was een heel gezellige wijk. Kon het goed vinden met alle buren.” De omgeving is nauwelijks veranderd. Annie: “Het is hier erg groen en dat was toen ook zo. Toen we later naar de Reeshof zijn verhuisd, zei ik vaak tegen mijn man: “Konden we dit huis maar oppakken en terugzetten in de Kobalstraat!” Als kind woonde ze in Stokhasselt, waar ze meteen na de lagere school naar de schoenfabriek kon: “Dat was toen heel normaal, er was geen geld voor verdere studie, de kinderen moesten mee zorgen voor brood op tafel.” In gedachten ziet Annie haar kinderen weer spelen op het grasveldje, net als veertig jaar geleden: “Toch zou ik hier niet meer terugwillen. Een vreemd gevoel om hier weer te zijn.” In de Bijsterstede kan ze met iedereen goed overweg en de activiteiten bevallen haar prima: “Vooral de bingo, daar ben ik gek op!” Jeugd

vroeger en nu? Annie: “Jongeren van nu hebben het ruimer en mogen ook veel meer. Wij kregen straf als we iets uithaalden en niet zo zuinig ook; op de lagere school hadden we krengen van zusters. Toch waren we tevreden, ook al hadden we het arm!” Mandy is eerstejaars student Zorg & Welzijn en wil graag werken in de zorg: “Verassend dat Annie ongeveer dezelfde dingen vertelt over vroeger, dan hoe ik het nu meemaak. Ik vind het verschil niet zo groot. Met ouderen kun je lachen, dat merk ik ook bij mijn vrijwilligerswerk in verzorgingshuis de Kievitshorst. Het geeft mij een goed gevoel om ouderen een leuke dag te bezorgen!” Na deze eerste ontmoetingen gaan de studenten ook nog samen met de ouderen een activiteit ondernemen.

- ROC Op mijn Stoep gaat dit jaar verfilmd worden door Bosch Film Amsterdam. Vanaf januari 2011 zijn zes van deze ontmoetingen op Omroep Brabant te zien. - Op Mijn Stoep is mede bedoeld om studenten te interesseren voor een opleiding in de zorg.

Earthship Zwolle Mandy op de stoep bij Annie

K L A N T E N R A A D W E R K E N B I J S TA N D Vertel ons uw ervaringen… De Klantenraad Werk en Bijstand is een onafhankelijke adviescommissie die de gemeente gevraagd en ongevraagd adviseert over bijstandszaken. In de Klantenraad zitten vertegenwoordigers van uitkeringsgerechtigden, belangenorganisaties en professionele instellingen.

STICHTING EXPERIMENTEN WERKGELEGENHEID WELKOM BIJ SEW! Denk je wel eens: ik wou dat er iemand was die me kon helpen! Als je problemen hebt thuis, of met de kinderen gaat het moeilijk. Je hebt lichamelijke klachten of je komt niet uit met je geld. Of je bent te veel alleen. En je wilt graag iets gaan doen,

Om goede adviezen te geven, wil de Klantenraad de ervaringen horen van mensen met een bijstandsuitkering. Uw ervaringen dus!

maar je weet niet hoe je het aan moet pakken?

Heeft u een vraag, een probleem of een klacht? Heeft u plannen, ideeën of suggesties? Zou u iets anders geregeld willen zien? Neem dan contact met ons op!

Daar zijn vrouwen die begeleid worden en al ruim een jaar

Informatie? Surf naar onze website: klantenraadwbt.net. Daar vindt u informatie die voor u belangrijk kan zijn. U kunt daar ook uw ervaringen kwijt of u aanmelden voor onze nieuwsbrief en/of emailservice. Klantenraad Werk en Bijstand Tilburg Postadres Postbus 1443, 5004 BK Tilburg Telefoon 013 - 467 19 55 Email [email protected] Website klantenraadwbt.net

KOM DAN NAAR SEW! cursussen volgen, zoals fitness. Ze ontmoeten andere vrouwen en er is altijd een luisterend oor. EN HET IS GRATIS! Bel voor een gesprek als je belangstelling hebt, T. 013 – 590 09 09 Dan kijken we samen of dit iets voor je is. Of kom gewoon even langs bij: SEW Boomstraat 131

Telefonisch bereikbaar: maandag t/m vrijdag 9.00-12.00 uur

L E U K E, B I J ZO N D E R E E N GOEDE DINGEN DOEN? Bij Contour kan dat! Wist je dat je met een paar uurtjes per week of per maand hele leuke, bijzondere en goede dingen kunt doen? Een paar uurtjes met iemand een praatje maken of een luchtje scheppen. Een kleine moeite voor jou, maar voor de ander een groot gebaar! Ben je meer het één op één type? Geen probleem, er zijn tal van mensen die op zoek zijn naar een maatje. De Informele Zorg van Contour biedt al jaren ondersteuning aan mensen die aan huis gebonden zijn en dringend verlegen zitten om (extra) hulp. Maar ook jongeren, anderstaligen of gezinnen met jonge kinderen kunnen deze hulp om andere redenen nodig hebben.

Interesse? Bel of e-mail naar Contour–Informele Zorg. Of kijk op

www.contourtilburg.nl

(vacatures Informele Zorg). Ook als je zelf een steuntje in de rug kunt gebruiken, ben je bij Contour aan het juiste adres.

gezond

·

genieten

RESTAURANT

Vegetarisch en biologisch Dagelijks wisselende Imme-schotel € 11,50 Weekschotel € 7,50 Dagelijks open vanaf 17:00 uur Willem II straat 52a ·  542 52 29 · www.immetilburg.nl

Ambulante begeleiding in de geestelijke gezondheidszorg

Meer informatie: www.buromaks.nl of bel 013 - 513 43 21 St. Annaplein 21- 5038 TV Tilburg - T. 013 - 543 45 72 - [email protected]

RIBW MIDDEN-BRABANT MIDDEN IN DE NATUUR In een haast verborgen hoekje aan de Baroniebaan 1 in Tilburg liggen in een prachtige bosrijke en rustige omgeving de volkstuinen van de dahlia- en volkstuinvereniging Flora. Het perceel telt zo’n zestig tuinen tussen de 80 en 100m2. RIBW Midden-Brabant is sinds twee jaar lid. Iedere maandagmiddag vertrekt Lilith Schuurkes, begeleider activiteiten en trajecten RIBW Midden-Brabant, met maximaal tien cliënten richting de volkstuinen. De vijf van vandaag komen zichtbaar tot rust in het mooie stukje natuur en hebben er duidelijk zin in. Huub en Louis zijn deelnemers aan het project van het eerste uur. “Groene vingers zitten in mijn familie, ik ben er mee opgegroeid en weet veel over tuinieren”, vertelt Huub enthousiast en in veel bewoordingen. Louis daarentegen tuiniert liever dan dat hij erover praat. “De tuinen zijn een goede bezigheid voor mij met weinig druk, maar wel veel voldoening. Vooral rond september wanneer alles in bloei staat, kan ik trots genieten van het resultaat”, zegt hij.

mijn passie. In de tuinen raak ik door alle kleuren altijd geweldig geïnspireerd.” Mike Rosema heeft de natuur in zijn naam, maar houdt het vandaag liever bij het tekenen ervan. Op zaterdag 12 september staan de hekken van de volkstuinen open voor publiek. Geïnteresseerden zijn dan van harte welkom om de tuinen te komen bewonderen. Ook staan er diverse kraampjes waar je verschillende verse producten uit de volkstuinen kunt kopen.

Je vindt van alles in de volkstuin. Uiteraard veel verschillende soorten dahlia’s, maar ook andere bloemensoorten en diverse groenten. Vandaag moeten de tulpenbollen plaats gaan maken voor aardbeien en tomaten. Vier heren en Lilith stropen de mouwen op en beginnen met het aanleggen van de tomatentunnel. Een vijfde deelnemer kijkt liever toe. Af en toe loopt hij de kas in, geeft wat water aan de plantjes en loopt vervolgens weer snel terug richting de tafel waar zijn pen en papier liggen. “Tekenen is

'DIAMANT-GROEP, OOK VOOR SCHILDERWERK!' Bij Bouwonderhoud, afdeling van Diamant-groep Groen Xtra, is dagelijks een club van 35 mensen aan het werk bij verschillende bouw- en schilderprojecten. Zowel bij bedrijven als bij particulieren. Bouwonderhoud is gespecialiseerd in de uitvoering van woningaanpassingen voor gemeenten en woningbouwverenigingen in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Daarnaast houden ze de houten bruggen in de Tilburgse wijken Reeshof en Blaak bij, voeren diverse werkzaamheden uit rondom de gemeentelijke verkiezingen en werken er standaard drie onderhoudsmedewerkers bij de Penitentiaire Inrichting Tilburg (PIT). Een gesprek met Rini Vlamings, projectleider van Bouwonderhoud. WMO DOEN WE GOED "We hebben het hartstikke druk”, aldus Rini, “het aantal woningaanpassingen in het kader van de Wmo blijft groeien. Er komen steeds meer aanvragen binnen voor woningen in de gemeenten Tilburg, Goirle, Hilvarenbeek, Dongen, Gilze en Rijen. Het gaat altijd om woningaanpassingen voor hulpbehoevende mensen. Zoals beugels plaatsen in wc en badkamer, een verhoogde wc aanleggen en badkamers aanpassen. Met de eerder genoemde gemeenten hebben we contracten afgesloten die jaarlijks worden geëvalueerd. Gelukkig zijn alle gemeenten vol lof over het werk dat we uitvoeren.”

VAN BADKAMER TOT VERKIEZINGSBORD “Het meeste werk komt uit de gemeente Tilburg. Behalve woningen aanpassen plaatsten we voor de afgelopen gemeenteraadsverkiezingen 33 plakborden met posters van de politieke partijen in Tilburg, Berkel-Enschot en Udenhout, richtten we de stemlokalen in en ruimden die ook weer op.” SCHILDERWERK BIJ PARTICULIEREN “Wat veel mensen niet weten is dat we 12 ervaren schilders in huis hebben. Een aantal bedrijven laat het schilderwerk door ons uitvoeren. Maar ook bij particulieren kunnen we het binnen- en buitenschilderwerk doen. Dat zouden meer mensen moeten weten. Heb je plannen om een schilder in te huren? Vraag dan in ieder geval een offerte op bij Bouwonderhoud!” Diamant-groep Groen Xtra, afdeling Bouwonderhoud T 013 46 41 700, [email protected]

VERTIER OP HET BESTERDPLEIN:

VAN LEEFPLEK TOT Sinds medio jaren '70 domineert op het Besterdplein nog maar één pleinfunctie: de parkeergelegenheid, maar er zijn nog genoeg mensen die zich het oude, bruisende Besterdplein herinneren. De herinrichting van het Besterdplein in 2009 is zeker niet de eerste keer dat het karakter van het plein veranderde. SpinT blikt met bewoners van toen en nu terug in de rijke historie van het oudste marktplein van Tilburg.

door P.R. Lee / fotografie Gerrit van den Broek, archief Tilburgse Wielerclub Pijnenburg (Louis Meijs) & R.A.T.

Jessica

Ooit heette het hier De Bijstere, een braakliggend gebied van "woeste gronden" (heidegronden) die voor de veeteelt belangrijk waren: hier graasde het vee. De Bijstere viel onder de "gemeynt": gemeenschappelijke weidegrond. Ten westen van het vroegere Langepad (bij de huidige Oude Langstraat) lagen in de 16e eeuw akkers. Pas in 1901, toen architect-grondeigenaar Henri van Tulder de wijk de Besterd ontwierp voor de nieuwe parochie, werd het Besterdplein als marktplaats gekozen.

MARKT EN MUZIEK Peter van den Elsen (64, bewoner en ex-eigenaar van De Gunst) herinnert zich die markt nog: “Vanaf 1910 was de woensdagse markt de enigste markt in Tilburg, want het Koningsplein, de Westermarkt en Tilburg-Noord bestonden nog niet. Kan me ook niet herinneren dat er in Tilburg in de vijftiger jaren nog ergens anders markt was. Deze marktplaats was een plein met een kiosk (zie foto) en lindebomen. En in de zomeravonden werden er regelmatig concerten gegeven, klassieke en populaire concerten.” Mw. Hoogers-de Jong (87, al 55 jaar bewoonster): "Ik weet nog wel dat het een zandplein was, met die kiosk erop. En dat de kinderen op straat speelden met tollen en

08 spinT

knikkers. Dat kon hier allemaal. De muziekkiosk was van hout. Die was mooi hoor. Dan ging je staan luisteren naar een ouderwets muziekkorps en daar kwam iedereen uit de buurt en andere wijken. Gewoon iedereen kon daar rondwandelen. Je hoefde niet te betalen. Als er een zaak geopend werd dan trok de Besterdse Kapel rond. Dat was echt leuk hoor, maar dat kan gewoon niet meer.” SPEELPLEIN Peter de Jongh (51, bewoner en eigenaar van Drogisterij Ad de Jongh): "Vroeger was het ook meer een speelplein. Deden we daar voetballen met een paar tegen elkaar. Dat is hier dus helemaal niet meer. En er was een rolschaatsbaantje, in de buurt van De Gunst. Ik denk dat eenderde van het plein toen glad geasfalteerd was om te kunnen rolschaatsen. Niet afgezet of zo. Het was echt een plein in het midden, waar je rond omheen kon rijden.” PvdE: "Op rolschaatsen van Hudora. In de Gasstraat werd ook gerolschaatst, want ze hadden daar mooie tegels. En in de Heuvelstraat had je bij de oude V&D van die hele grote eilanden, etalages, en daartussen een soort terrazzo, granietwerk. Super voor het rolschaatsen.” Ook beeldend kunstenaar Paul Kolen (55) groeide op in de Besterd: “Wij speelden altijd in de Hoefakkerstraat en op

OT PARKEERPLAATS het Besterdplein: vliegeren, voetballen, rolschaatsen en haktol met een zweepje. Het was een kinderrijke buurt met zeker 50 kinderen. Jamin (zie foto), daar gingen we ijs kopen in de zomer. Een vriendje zijn vader werkte op het politiebureau. En later stond het leeg. Speelden wij erin.” PvdE: “Vroeger speelden kinderen altijd op straat en werden van straat gehaald door hun ouwelui en zo kreeg je ook binding met elkaar. Er was genoeg sociale controle. Je had een politiebureautje en die straften gelijk. Kon je daar je strafwerk maken.”

PLEINATTRACTIES PvdE: “In de vijftiger jaren hadden hier in de Besterd nog geen tien mensen een auto. Op oude foto’s zie je hooguit drie auto’s staan. Het plein werd gebruikt voor de woensdagse markt en als iemand het plein voor iets dacht nodig te hebben dan mocht dat. En het werd best intensief gebruikt, dat weet ik nog.” Mw. HdeJ: “Zoals ieder jaar een processieoptocht met kinderen, van de Besterdse kerk uit. Dan werd op het plein een mis opgedragen.” PvdE: “En openluchtfilm, begin vijftiger jaren. De projector stond bij het transformatorhuisje deze kant op gericht. Daar zit vijftig meter tussen want het was een groot scherm van 4x8. Zwart-wit. En demonstraties van turnverenigingen als “Kunst en Kracht” en “Olympia”. Je had toen nog heel veel verenigingen. De verkenners, de welpen en de gidsen van de Besterd. In mei was het altijd vendelzwaaien. En ook de St Joseph-vereniging voor de jongens en de Maria-congregatie voor de meisjes. Vanuit de nonnen en de fraters werden ook veel dingen georganiseerd.” Paul Kolen: “De winkeliers organiseerden een rolschaats-

wedstrijd voor de kinderen om het plein heen. De Ronde van de Besterd heette die. Er was ook een wielerronde die zo heette.” Mw. HdeJ: “Ja! De Ronde van de Besterd (zie foto: 1953-1995). Met echte beroepsrenners, hoor. De Ronde van de Besterd was gewoon bekend. Toen kon dat nog. Door de Koestraat en door de Molenstraat.. Niet rond het plein, maar echt de binnenstad door.” PdJ: “En we hadden ook die behendigheidswedstrijd met buggy’s, maar je kon ook met auto’s. Alle ondernemers, alles buiten de buurt wat een beetje sportief was deed mee. Er was rivaliteit natuurlijk! Wat leven in de brouwerij is goed voor een plein.” PvdE: “Vroeger had je hier alleen een kinderkermis. We vonden het eigenlijk niks, want in het centrum was het druk en toen was het op die kermisdagen in de winkels nog top. Dus toen wilden wij ook echte attracties. Met de winkeliersvereniging hebben we er wel aan getrokken. Toen hebben we een reuzenrad gehad. Nou praat ik over de jaren ’70. Zo kwam de Besterd steeds meer in trek. Op een gegeven moment zaten we aan de 60 winkels. En iedereen kreeg een auto dus parkeren werd steeds belangrijker. In ’76 hebben we het plein moeten veranderen vanwege het parkeren.” Mw. HdJ: “Mensen uit de buurt en klanten konden hun auto niet kwijt. Dat was het probleem. Qua parkeren vind ik het er wel op vooruitgegaan.” PdJ: “De laatste activiteit? Festival Veelbelovend. Buurtpromotie van de activiteiten die in de buurt plaatsvinden, dat gaat van balletschool tot en met muzikanten. Daar hebben wij als winkeliersvereniging aan bijgedragen, meer om het op te pakken.” PvdE: “En we hebben een jaar of tien geleden Tilburg Culinair op het plein gehad, omdat ze met het centrum bezig waren. Ik denk, '96/'97. Het regende bijna drie dagen. Toen ben ik naar de mensen gegaan en vroeg, "hoe was het?". "Super!" Het heeft super gedraaid. Een grandioos succes.”

spinT 09

HET BESTERDPLEIN NU Mw. HdeJ: “De grote verandering kwam toen de kleinere zaken weggingen. Daar zag je de mensen uit de buurt en ook die verder weg woonden. Iedereen kende elkaar. Een praatje maken en weer weg. Ik ga wel eens in de buurt naar de bakker. Maar het is allemaal: wat je nodig hebt en weg. En De Gouw is nu ook gesloopt. Daar was je nog echt een klant en geen nummer. Als er mensen erg ziek waren in de buurt, dan zei Thea, laat die boodschappen afgeven. Dat is praktisch verdwenen. Je hebt geen contact meer met elkaar. Het zou dan ook beter zijn om op die hoek boven de winkels gezinnen of alleenstaanden te hebben in plaats van studenten. Ja de buren, als ik buiten kom met boodschappen dat we een praatje maken, dat wel, maar ik ga niet in een friettent zitten. En in een café ga ik ook niet. Nou ben ik geen mens dat de markt op gaat sjouwen. Daar geef ik niks om. Ik vind het goed dat de lunchroom er komt, dat het een beetje levendig wordt, dat wel, maar ik ga er niet naartoe.” Paul Kolen vraagt zich af of het plein nog wel van de bewoners is. “Vroeger had ik de indruk dat het plein behoorde aan de mensen die er woonden. Het is geen ontmoetingsplek meer, maar een parkeerterrein.” PdJ: “Studenten zijn minder betrokken bij de buurt, omdat het tijdelijke bewoners zijn. Dat is best wel jammer. Ik zou graag een gezellige koffie- of broodjeszaak zien met een

terrasje. Dat geeft sfeer. Het beleid is natuurlijk dat er geen uitbreiding van horeca meer mag plaatsvinden in de wijk. Over de herinrichting van het Besterdplein ben ik heel erg tevreden. Ik vind het mooi en toch effectief. Iets meer groen er bij gekregen. De kermis beperkt het groen want je kan moeilijk een rij bomen midden op het plein zetten. In de parkeerplaats en in de markt is dat in te passen, maar in de kermis niet. Dat blijft voor de gemeente belangrijk. Niet dat ik het niet belangrijk vind, maar het heeft wel z’n beperkingen natuurlijk.” Mw. HdeJ: “Het groen mag van mij wel wat hoger. Die bomen in bakken vind ik een aanfluiting. Ik vind die lijlindes wel mooi. Het is een stuk moderner geworden, maar we zitten in een andere tijd. Ik ben wel 87 maar kijk verder.Verder is op de hoek heel moderne hoogbouw in eigen bezit, dan wordt het allicht beter onderhouden. Er komen parkeergarages onder de appartementen. En ook winkels. Maar er zijn er al verschillende van verzegd. Er zijn er ook van de Besterd, die daar een appartement hebben.” Mevrouw Hoogers-de Jong blijft het plein koesteren: “Wat het Besterdplein voor mij betekent? Nou, een hele gezellige woonomgeving!”

NIEUW TELEFOONNUMMER LOKET Z Loket Z heeft een nieuw telefoonnummer. Dus hebt u vragen over wonen, zorg, welzijn, aangepast vervoer of inkomensondersteuning? Bel dan : T. 013 2 13 13 13.

GRATIS WANDELEN IN DE WIJK Door heel Tilburg zijn wandelroutes van vier en halve kilometer uitgezet. Iedereen is uitgenodigd om mee doen en op een sportieve manier de bijzondere plekjes van Tilburg te ontdekken. De routes beginnen en eindigen in een wijkcentrum of zorgcentrum. U kiest zelf wanneer u de routes loopt. U kunt tijdens de openingstijden een gratis routekaart ophalen bij de wijkcentra Heijhoef, De Poorten, Hoogvenne, 't Sant, Kievitslaer, De Kubus, De Nieuwe Stede, De Reit, De Schans, De Spijkerbeemden, De Ypelaer, In de Boomtak, De Baselaer, Zorgvlied, en bij Cultureel Centrum De Schalm Berkel-Enschot, Woonzorgcentrum De Eikelaar Udenhout, Café 't Centrum Udenhout, Woonzorgcentrum De Bijsterstede, Woonzorgcentrum Den Herdgang (vanaf 10 augustus 2010), Wijkcentrum Zuiderkwartier (vanaf eind september 2010).

Tilburgse Kermis 16 tot en met 25 juliCentrum Muzenconcerten 14, 21 en 28 juli en 4, 11, 18 en 25 augustus Universiteit van Tilburg Dancetour 22 augustus Koningsplein Boeken rond het paleis 29 augustus Centrum

MEEDOENREGELING 2010-2011 Mensen met een laag inkomen krijgen € 70 cadeau om leuke activiteiten mee te doen in de stad. De gemeente Tilburg vindt het belangrijk dat iedereen mee kan doen aan de vele leuke, leerzame en gezonde activiteiten, ook wanneer u wat minder te besteden hebt. Op www.tilburg.nl/meedoenregeling vindt u een overzicht van alle activiteiten. Zo kunt u kiezen uit salsales, een taalcursus, naar het theater of sporten bij één van de sportverenigingen of sportscholen in Tilburg. Het aanbod is heel divers, de keuze is aan u! De Meedoenregeling 2010-2011 gaat in op 1 september 2010. Hebt u nog budget over van dit jaar? Vergeet dit dan niet op te maken vóór 31 augustus 2010.

HOE VRAAG IK DE MEEDOENREGELING AAN? Vul het aanvraagformulier in en stuur dit op. Het aanvraagformulier kunt u:

• online aanvragen met uw DigiD op http://loket.tilburg.nl • downloaden via het Digitaal loket http://loket.tilburg.nl • bestellen via (013) 213 13 13 • afhalen bij Loket Z Noord, Loket Z West en Sociale Zaken EVENEMENTEN Je vervelen in Tilburg is bijna uitgesloten. Het hele jaar is er van alles te doen, en dat geldt zeker voor de zomermaanden! De Tilburgse kermis is de grootste van België, Nederland en Luxemburg. Kijk voor meer informatie op de website: www. tilburg.nl/evenementen.  

Infotorial

De Meedoenregeling is er voor alle inwoners van de gemeente Tilburg met een netto inkomen lager dan 120% van de bijstandsnorm. Hebt u recht op de Meedoenregeling? Dan doen ook uw partner en thuiswonende kinderen tot en met 17 jaar mee. Kijk op www.tilburg.nl/meedoenregeling of u in aanmerking komt. Studenten komen niet in aanmerking voor de Meedoenregeling.

spinT 11

BEZUINIGING BEDREIGT WIJKEN Wijkraden: Verrijk Je Wijkgelden stuwen de wijken op! Een straatbarbecue, een multiculturele kookavond, bloembakken in de wijk en een straatfestival. Lekker buiten bezig zijn voor de mensen in de wijken. Vanaf 2004 veraangenaamden de befaamde Verrijk Je Wijkgelden het wonen in (kansarme) prachtwijken. Maar drastische bezuinigingen nopen het nieuwe college om vanaf 2011 de kraan dicht te draaien, dan wel nog maar half open te zetten.

door Betty Montulet / fotografie Dhinand Kleine

Het mooie van het concept Verrijk Je Wijk is, dat bewoners zelf de ideeën aandragen om hun wijk gezelliger, schoner en veiliger te maken. Zo wordt de onderlinge binding sterker. De plannen worden gedeponeerd bij de betreffende wijkraden en deze beslissen over de aanvragen. Elke wijk krijgt een subsidie van €4 per inwoner. De raden zijn dan ook not amused over de gang van zaken en in mei kwamen ze bijeen. Voor de wijkraad Reeshof, een stadsdeel dat opgebouwd is uit 15 wijken met ruim 41.000 inwoners spreekt voorzitter Erik Groels: “Wij zijn zeker niet blij met dit voorstel. Als wijkraad nemen wij de gemeente veel werk uit handen en zelfs al bij een korting op de subsidie van 30%, gaat dit de gemeente veel extra werk opleveren. Neem onze befaamde 50 straatfeesten, die worden elk jaar georganiseerd voor maar liefst 5000 (!) wijkbewoners en mogen er wezen!”

HETE HANGIJZERS De Reeshof heeft recht op 160.000 euro per jaar. Erik Groels: “De meeste bewoners zijn niet afhankelijk van dit geld, maar ook al is de Reeshof gemiddeld geen achterstandswijk; er zijn wel wijken bij met minder draagkrachtige bewoners. Voor hen zijn de wijkbudgetten absoluut een extra duwtje in de rug.” Want juist in de uitwaaierende Reeshof bevordert een groots straatfeest

12 spinT

de onderlinge contacten. Groels: “De straatfeesten moeten absoluut doorgaan. Daarnaast ondersteunen we originele initiatieven, zoals o.a. het loopevenement Dwars door de Reeshof, het Scotfest, de Kindervakantieweek en op Koninginnedag Reeshof Royaal. Zeer geslaagd ook was eind februari het lijsttrekkersdebat Reeshof Heetste, rondom de gemeenteraadsverkiezingen.” Een van de heetste hangijzers in de Reeshof is het gebrek aan voorzieningen: aan een cultureel centrum, aan meer en betere ontsluitingswegen, aan horeca, aan goede bereikbaarheid voor hulpverleningsdiensten en noem maar op. Groels: “Met één wijkcentrum op 15 wijken zijn we al heel slecht bedeeld. Onze wijkraad vindt bezuinigen op de Reeshof dan ook onbespreekbaar. Er is al teveel beloofd en nooit uitgevoerd. De gemeente heeft het almaar over leefbaarheid in de wijken, dus zal er juist nog veel geïnvesteerd moeten worden in dit stadsdeel om het gewenste niveau te bereiken!”

PENNY WISE, POUND FOOLISH! De kleinste wijk van Tilburg, het gemoedelijke Theresia, heeft juist voorzieningen die de wijk overstijgen. Bestuurslid Eric van Fessem van de bewonersstichting Theresia: “Wij hebben twee moskeeën, twee basisscholen, het sociaal restaurant de Pollepel, een kinderspeeltuin en

een van de leukste kinderboerderijen in de stad.” De wijk staat voor een grote uitdaging door de herinrichting van de Spoorzone; in de Belangengroep Spoorzone Theresia zijn veel bewoners actief. Daarnaast kijkt het platform 5041 naar de veiligheid rondom het Wilhelminapark. Van Fessem: “Je kunt dus wel zeggen dat onze bewoners actief zijn en dat de sociale cohesie hier groot is. Het afgelopen jaar hebben we maar liefst 20 mensen kunnen prikkelen om vrijwilligerswerk te doen, zowel in ons bestuur als in de wijk zelf. Theresia krijgt nu 11.000 euro en daarvoor organiseren we o.a. het Lumenfeest ( een soort sport / ontmoetingsfeest voor kids en hun ouders), het kerstfeest voor alleenstaanden, het zondagochtendconcert Musical Sunrise in the Park en het Tilburgs Kampioenschap Kaaibanden Theresia. Als we naar 7000 euro moeten, betekent dat vaker nee verkopen. Dat is lastig uit te leggen aan een enthousiaste achterban. En veel goedkoper kunnen onze activiteiten niet, want alles wordt al gedaan door vrijwilligers. De Verrijk Je Wijk gelden zijn absoluut onmisbaar in een wijk en als stadsbestuur moet je dit soort initiatieven juist promoten. Wij denken dat je met deze relatief goedkope subsidie veel bereikt in kansarme prachtwijken, want wijkbewoners weten toch vaak zelf het beste hoe de wijk leefbaar te houden. Als de gemeente haar plannen doorzet is dit een typisch voorbeeld van het Engelse gezegde: penny wise, pound foolish (misplaatste zuinigheid, red) en gaan wij ons bezinnen op het voortbestaan van onze wijkraad!”

FUNEST Ook Eline Engelhart, sinds 4 maanden voorzitter van wijkraad De Ring (Groeseind-Hoefstraat), schrok zich een hoedje van de wilde plannen van het college: “Verrijk je Wijk had een zeer lange aanlooptijd nodig om de succesformule te worden die het nu is. Dit loslaten zou een enorm slechte zaak zijn voor Tilburg, de wijkraden en in het bijzonder voor Groeseind / Hoefstraat.” Deze wijk is -vanwege de herstructurering- in 2008 uitgeroepen tot impulswijk; grote delen van de wijk liggen plat, te wachten op wat er komen gaat. Nieuwe koop- en

huurwoningen moeten er gaan verrijzen en al wordt Groeseind een nieuwe prachtwijk, de net verhuisde oude bewoners willen niet twee keer verhuizen binnen een paar jaar. Eline: “Er is nu nog wel samenhang, maar het gevaar dreigt dat de sociale cohesie hier loslaat, vanwege de wisseling van de wacht tussen oude, nieuwe en tijdelijke bewoners.” Groeseind richt zich op meer groen, meer veiligheid en op jongeren. “Heel waardevol allemaal. Groeseind is van oudsher een sociale wijk, daarom woon ik er zelf ook graag. Ik denk dat de tevredenheid van de wijkbewoners groeiende is, gezien de gestaag stijgende aanvragen. Onze wijkraad faciliteert vijf beheergroepen, dat zijn enthousiaste wijkbewoners, die zich elk in hun eigen subwijkje inzetten om daar het woonplezier te bevorderen. We zijn nu druk bezig om extra beheergroepen in de wijk op te richten. Dit gaat nu net allemaal lekker voortvarend en er zijn grootse plannen voor de komende drie jaar. Er zijn speeltuinen opgezet en opgeknapt. Verder zijn er bloembakken, fietsenrekken en social sofa’s geplaatst en zijn er o.a. sport- en speeldagen, een country en westerndag, een jeugdkamp, een korenfestival en een kinderfeest georganiseerd. Kijk, een straatfeest zou, mits kleinschalig, nog wel gesponsord kunnen worden door de kleine ondernemers hier. Maar de actieve en betrokken wijkbewoners uit de beheergroepen, die zich nu net zo ingezet hebben voor de leefbaarheid van hun wijk, haken natuurlijk teleurgesteld af, als er geen geld meer is. En dan gebeurt er niets meer en dat is gezien de toch al loslatende cohesie, funest voor deze wijk.”

In Tilburg wordt momenteel meer dan 800.000 euro uitgegeven aan Verrijk Je Wijk (€ 4 per inwoner), waarvan het College van B&W voornemens is om drie ton te bezuinigen. Het overleg tussen wijkraden en wethouder Marjo Frenk (Zorg & Welzijn) gaat voort.

spinT 13

DIAGNOSE ADHD VERANDERT LEVEN Sinds bij Joop Kleijn begin dit jaar de diagnose ADHD

technische dienst van Traverse. Joop: “Dit werk past precies

is gesteld en hij hiervoor medicijnen gebruikt, ziet zijn

in mijn straatje, ik ben handig en pak alles aan. Ik wil graag

leven er totaal anders uit. “Het was altijd een grote chaos

aan de gang blijven. Het liefst zou ik als ZZP’er (zelfstandige

in mijn hoofd. Ik kon me niet concentreren, was zo druk en

zonder personeel, red.) aan de slag willen, of betaald werk

praatte zo snel dat ik niet uit mijn woorden kon komen. Heel

doen.” Hij betreurt het dat de diagnose ADHD pas begin

frustrerend. Op mijn zestiende ging ik harddrugs gebruiken

dit jaar werd gesteld. Joop: “Als dat tien jaar eerder was

omdat ik daarvan rustiger werd, maar ik raakte er ook door

gebeurd, dan had mijn leven er heel anders uitgezien en

in de criminaliteit. Dankzij de medicijnen tegen ADHD ben

had ik al deze ellende niet hoeven meemaken.”

ik veel rustiger geworden en heb ik geen harddrugs meer nodig.”

Binnenkort gaat hij met zijn begeleider praten over het stopzetten van de begeleiding. “Het gaat goed met me en

In 2006 werd Joop in

Noorwegen opgepakt wegens

als ik alles weer zelf doe, gebeuren dingen op het moment

drugssmokkel. In de Noorse gevangenis besloot hij om,

dat ik dat wil. Nu weet ik dat ik niet de enige cliënt ben

eenmaal terug in

en op mijn beurt moet wachten, en ongeduldig ben ik nog

Nederland, zijn leven drastisch te

veranderen. Hij meldde zich in 2009 vanuit Noorwegen

steeds.”

telefonisch aan bij het Centraal Loket van Traverse. Terug in Tilburg kon Joop terecht bij de crisisopvang van Traverse. Joop: “Dit zag ik niet zitten omdat ik me daar aan allerlei regels zou moeten houden, zoals om 11 uur ’s avonds binnen zijn. Na jaren vast te hebben gezeten, wou ik weer van mijn vrijheid genieten. Gelukkig kon ik tijdelijk bij vrienden terecht. Traverse is een goeie instantie, het is alleen jammer dat de wachtlijst voor sommige voorzieningen zo lang is. Als je uit detentie komt is alles wat je hebt een zak met kleren, als je dan niet meteen wordt geholpen kun je makkelijk terugvallen in je oude gedrag”. In september 2009 was er plaats voor Joop bij het Ambulant Woonteam. Deze voorziening begeleidt (veelal verslaafde cliënten) bij het zelfstandig wonen. Hier kreeg hij hulp om zijn leven weer op de rit te krijgen. Hij heeft nu een flat en een uitkering en sinds kort werkt hij als vrijwilliger bij de

14 spinT

Joop Kleine

Infotorial

Iedereen is wel eens bang. En dat is maar goed ook, want het is een gezonde reactie als er gevaar dreigt. Als u echter regelmatig heftige angst- of spanningsklachten heeft, zonder duidelijke reden, is het tijd om actie te ondernemen. GGz Breburg Groep organiseert hiervoor verschillende cursussen.

U bent toch zeker niet BANG? Heeft u regelmatig paniekaanvallen? Bent u vaak angstig of verlegen? Bent u bang in het verkeer of in openbare ruimtes, voor dieren of voor elk pijntje? Piekert u veel of heeft u lichamelijke klachten als gevolg van angst of spanning? Dan is één van de onderstaande cursussen wellicht iets voor u! Geen Paniek:

Leren omgaan met paniekklachten

Met Lef:

Zelfverzekerd in contact met anderen

Omgaan met angst:

Aandachtgerichte cognitieve therapie

Angst de baas:

Zelf angstklachten overwinnen

Overwinnen van angstklachten:

Zelfhulpcursus met individuele coaching bij angstklachten

Als u niet wilt dat uw angsten negatieve invloed hebben op uw kwaliteit van leven, dan kunt u er met een cursus iets aan doen! Neem voor een vrijblijvend oriënterend gesprek contact op met GGz Breburg Groep via (013) 580 84 80 of [email protected].

www.ggzbreburggroep.nl

•

1. WIST U DAT u na twee geregistreerde te laat meldingen op kosten van de Regiotaxi zelf een straattaxi mag bestellen (tegen inlevering van het bonnetje krijgt u uw geld terug).

•

als u met een mobiele telefoon belt het voordeliger is om een rit te reserveren via 013-549 99 99 i.p.v. 0900-0595

•

de regiotaxi een vorm van openbaar vervoer is het handig is, dat u een afdeling of locatie opgeeft als u naar of vanuit een instelling reist.

•

u meerdere ritten in één gesprek mag bestellen. een rit boeken met een aankomstgarantie alléén bedoelt is voor hele belangrijke afspraken, zoals een huwelijk, uitvaart of een aansluiting op bijvoorbeeld bus of trein.

•

het Servicepunt Regiotaxi Midden Brabant bereikbaar is op telefoonnummer 013-542 90 87

•

het Servicepunt uw belangen behartigt richting de vervoerder.

2. TIJDIG BELLEN In principe kunt u altijd tot één uur van tevoren een regiotaxi bestellen. Het is echter prettig voor de planning van de taxibedrijven als u dit zo vroeg als mogelijk doet, bijvoorbeeld een dag van tevoren. Zeker bij een wat langere reis, of indien er sprake is van het gebruik van hulpmiddelen (zoals bijv. een rolstoel), is het van belang dat het taxibedrijf daarvan zo vroeg mogelijk op de hoogte is. De kans dat alles goed gaat is dan groter en dat is weer prettig voor u. 3. TARIEVEN De basistarieven voor 2010 zijn als volgt: 1) voor OV-reizigers € 1,60 per strip 2) voor Wmo-reizigers € 0,50 per strip

spinT 15

DE BENT VAN AMARANT: ‘WIJ ZIJN NET ZOALS IEDEREEN’ Je kunt bijna niet stil blijven zitten als de Bent begint te spelen. De muziekgroep speelt populaire liedjes van Guus Meeuwis tot Abba. Bijzonder aan deze groep is dat alle bandleden een verstandelijke beperking hebben: “Maar beschrijf ons alstublieft niet als een of andere jostiband.”

door Esmee Meijs / fotografie Dhinand Kleine

De Bent is ontstaan in 1995 en sindsdien in wisselende formatie opgetreden, maar de huidige leden spelen al heel wat jaartjes mee. De Bent heeft een groot aantal optredens op haar naam staan. Het aantal muzikanten is ongekend groot en gevarieerd; er zijn verschillende zangtalenten, gitaristen, percussiespelers en blazers. Het is de muziek, die deze bijzondere groep mensen verbindt, want ieder bandlid leeft voor muziek. Zo drumt Henry (43) al tien jaar lang voor De Bent. Hij is helemaal gek van Elvis en reist dan ook binnenkort af naar Amerika om het huis, de muziekstudio en het graf van Elvis te gaan bewonderen. “Die reis staat helemaal in het teken van muziek. Ik ga heel erg veel muziek maken als we daar zijn. Als ik het nummer ´Love me tender´ hoor, dan moet ik dat zingen. Dat mag niemand anders zingen van mij.”

EEN SPECIALE BAND Mireille (39) is een van de zangeressen. Ze schreef een lied voor de band met de speciale boodschap: I´m not that special, waarmee Mireille wil zeggen dat mensen met een beperking niet zielig of speciaal gevonden willen

16 spinT

worden. Mireille: “Wij zijn net als jij. Iedereen is gelijk en dat probeer ik in mijn lied duidelijk te maken.” Tijdens de repetities mag iedereen iets uit het repertoire uitzoeken om te repeteren. Patricia (23) kiest Country Roads van John Denver. Patricia: ”De sfeer en de gezelligheid hier waren de reden dat ik wel mee wilde doen. Ik had al eerder bij een bandje gezongen en nu zing ik hier. Het leukste liedje om te zingen vind ik ´Country roads´. Iedereen behandelt elkaar gelijk hier en dat maakt het gewoon leuk.” Het is een gezellige club en tussen het repeteren door drinkt iedereen even rustig een glaasje limonade. Jan (23) is gitarist bij De Bent: ”Maar ik speel ook piano en drums. Op mijn dertiende heb ik dat geleerd. Ik speel het liefste liedjes van Eric Clapton, zoals ‘Tears in heaven’. Mijn idool is Anouk en ik ben ook bij een optreden geweest van Within Temptation. Ik oefen 2 á 3 uur per dag, drie keer per week. Van de 33 nummers die wij spelen ken ik er 28 uit mijn hoofd zonder bladmuziek!” Tegen het einde van de repetities moet iedereen alles bij elkaar gaan zoeken, een aantal bandleden worden opgehaald door deeltaxi´s en mogen niet tot laat buiten op de stoep staan. Iedereen groet elkaar en roept tot volgende week.

Roland Willebrands is de muzikale leider van het stel. Samen met Ap, pianist en muziekleraar bij Amarant en Wil Dekker begeleiden ze de achttien (!) speciale muzikanten: “Het gaat erg goed. We hebben een bepaald niveau te pakken waarop iedereen mee kan en er hoeft bijna niet meer te worden bijgestuurd. Het repeteren verloopt altijd prima. Maar het wordt nog wel even spannend of we volgend jaar deze repetitieruimte kunnen blijven gebruiken. De Bent is gek op optreden, maar dat vertel ik om die reden ook niet al te ver van te voren, zodat ze niet helemaal door het dolle raken. Ook worden er regelmatig nieuwe nummers ingebracht die natuurlijk moeten worden geoefend. We zijn er eigenlijk wel een beetje trots op wat we hebben bereikt!”

WIE? WAT? WAAR?

DUURZ AAM IN DE BUURT

ALLE GASTEN EEN WEEK IN DE WATTEN Het Rode Kruis Tilburg bestaat maar liefst 100 jaar! Om dit te vieren verzorgde deze afdeling een verblijf voor haar gasten in het schitterende vakantiehotel De Valkenberg in Rheden aan de Oost-Veluwezoom. De vrijwilligers zetten zich daarbij in om hen een plezierige week te bezorgen. SpinT trok naar Rheden en zag ze buiten bezig.

door Hans Peters / fotografie Dhinand Kleine

Iedereen kent het Rode Kruis van noodhulp bij rampen. Maar deze charitatieve instelling biedt ook sociale hulp. Vrijwilligers bezoeken dagelijks eenzame en zieke mensen en trekken er met hen op uit. Voorzitter Dirk Baak van de afdeling Tilburg: “Het Rode Kruis staat voor onbaatzuchtigheid, hulpvaardigheid en maakt geen onderscheid in religie, ras of afkomst om de zwakkeren in de samenleving te helpen. En staan heel wat enthousiaste vrijwilligers klaar om onze gasten geheel belangeloos in de watten te leggen tijdens uitstapjes en vakantiereizen, zoals op onze boot Henri Dunant en in ons hotel De Valkenberg.”

REILEN EN ZEILEN De Valkenberg, een prachtig landhuis uit 1834, biedt een panoramisch uitzicht over Rheden en het IJsseldal. Het hotel is in eigen bezit van het Rode Kruis en deze week is de beurt aan de afdelingen Tilburg en Fijnaart. Dhr. Van Gool komt hier al voor de tweede keer. “Het bevalt me prima. Een goed hotel met uitstekende voorzieningen voor gehandicapten.” Zoals speciale kamers met lage bedden, grote liften voor rolstoelen en een ondiep, aangepast zwembad. “Maar ook het programma is heel leuk. Vanavond hebben we carnaval met tonproaters en morgen gaan we naar Burgers Zoo. De rest is nog een verrassing,” volgens dhr. Van Gool. Welke lichamelijke beperking heeft hij? “Je kunt beter vragen welke niet!” lacht hij. “Ik heb astma, bronchitis, longemfyseem, hartfalen en

18 spinT

artrose. En mijn vrouw heeft zware reuma en zit in een rolstoel. Tot vier maanden geleden hebben we zelfstandig gewoond. Nu wonen we in verpleeghuis Koningsvoorde. De ironie wil dat ik zelf jaren lang vrijwilliger ben geweest bij het Rode Kruis. Ik ken het reilen en zeilen wel. Sta zelfs in het jubileumboek! Ik stond altijd klaar voor anderen en hoop dan ook dat ik zelf geholpen word als het zover is.”

IK ZIE ZE VLIEGEN! Vandaag is een vogelshow onderdeel van het programma. Kerkuilen, torenvalken, Amerikaanse buizerds en Maleisische bosuilen met klinkende namen als Suske en Wiske, Hepie en Hepie en Falco vliegen rond en landen op de armen van de gasten. Zo ook bij Yvonne Klerks. “Ik was vroeger ook vrijwilliger. Toen ik nog jong en knap was!” Totdat ze na hersentumoren evenwichtsstoornissen

Yvonne Klerks en Falco

Simone Doensen en Suske

kreeg en later halfzijdig verlamd raakte. Yvonne: “Ik zie het nu vanaf de andere kant en dat is soms best moeilijk. Deze vakantieweek en het contact met de vrijwilligers is geweldig. Als er iets mankeert proberen ze het zo goed mogelijk op te lossen. Al die hellingen zijn best wel zwaar voor mijn rolstoel, maar ze helpen me steeds hierbij. Via via ben ik over deze week te weten gekomen. En ben heel blij dat ik uitgekozen ben.”

ALL-INCLUSIVE Simone Doensen (39) is de jongste van het gezelschap. Simone: “Ik dacht eigenlijk dat ik me voor een jongerenreis had ingeschreven, maar die gaan bij het Rode Kruis tot 35 jaar. Daardoor zit ik bij (veel) ouderen en dat is wel even wennen. De meeste zijn heel gezellig en ik klets met iedereen. Maar er zijn ook regeltantes die voordringen, zitplekken opeisen en vrijwilligers afsnauwen. En die hebben dat echt niet verdiend. De verzorging is heel erg goed en iedereen staat 24/7 voor je klaar. Een all-inclusive, maar dan in Nederland, zeg maar.” Simone heeft progressieve MS; vier maanden geleden liep ze nog met een rollator, nu zit ze al in een rolstoel. Gelukkig kan ze blijven werken als DTP-er van o.a. geboortekaartjes. Ze heeft twee meiden van 9 en 12. Simone: “Dat was het moeilijkst. Afscheid van hen nemen, want het is de eerste keer dat ik zo lang wegga. Ik kreeg lieve briefjes en tekeningen van ze.” Simone is secretaris van de Gehandicaptendinsdag op de Tilburgse kermis. Altijd gewend om hulp te geven, moet ze nu om hulp vragen. “En omdat iedereen hier een beperking heeft, word je daar erg mee geconfronteerd. Vind het daarom onbegrijpelijk dat sommige mensen zo zelfzuchtig zijn. Je zou juist dankbaar moeten zijn.”

DANKBAARHEID VANZELFSPREKEND? José Roovers beaamt dat dankbaarheid niet vanzelfsprekend is: “Petje af voor de vrijwilligers; een hele week voor noppes werken!” José en Yvonne Klerks zijn goede vriendinnen. José: “We hebben elkaar ontmoet bij de Zonnebloem en zijn sindsdien onafscheidelijk. We hebben er dan ook voor gevochten om samen op een kamer te slapen en dat is wederom gelukt. Zoals dat

ook lukte bij de Zonnebloem en op de Henri Dunant.” De dames gaan twee keer per jaar op vakantie. José heeft als baby hersenvliesontsteking opgelopen en zit in een rolstoel. “Ik heb ooit kunnen lopen, maar dat is al zo lang geleden. En zolang ik nog zo op vakantie kan, waarom zou ik dan klagen?” De afdeling Tilburg kocht voor deze reis 31 plaatsen in De Valkenberg. Het Rode Kruis financiert dit dankzij collectegelden, donaties en legaten. Deelnemers betalen slechts een kleine eigen bijdrage. Dirk Baak: “Deze speciale jubileumreis is mede mogelijk gemaakt door sponsoring van het Tilburgse bedrijfsleven. Dankzij het goede keurmerk hoeft ons initiatief niet te lijden onder de kredietcrisis!”

Het Rode Kruis, afdeling Tilburg, is gevestigd in de Leonard van Veghelstraat 2. In dit gebouw worden trainingen aan vrijwilligers en bijeenkomsten voor gasten georganiseerd. Ook het Rode Kruis is naarstig op zoek naar vrijwilligers. Geïnteresseerd? T. 013 - 581 19 51.

Bijzonder heel gewoon en dichtbij

Kind en jeugd

Wonen

Werk- en dagbesteding Oss

Werkendam Almkerk

Schaijk

Heusden DEN BOSCH

Zevenbergen

Oosterhout Kaatsheuvel

Vught

Grave

Zeeland Uden

Mill

Teteringen Dongen Loon op Zand Overloon Rijen Veghel Prinsenbeek BREDA Etten-Leur TILBURG Oisterwijk ROOSENDAAL Gilze Riel Gemert Sprundel Bavel Goirle Ulvenhout Alphen Bergen op Zoom Rijsbergen Hilvarenbeek Zundert Chaam Helmond BaarleMiddelbeers EINDHOVEN Deurne Nassau Hooge en Lage Mierde

Voor meer informatie of een afspraak:

Reusel

Someren

Valkenswaard

0900 8066

www.amarant.nl

Vrije tijd

Behandeling

Bijzonder omdat wij een betrokken organisatie zijn met de ambitie om mensen met een beperking volwaardig te laten functioneren in de maatschappij. Gericht op leven, wonen, werk en vrije tijd. Heel gewoon omdat wij weten en ervan uitgaan dat mensen met een beperking ook ‘gewoon’ in het leven staan, ‘gewoon’ gelukkig willen zijn en ‘gewoon’ recht hebben op een plaats in onze samenleving. Dichtbij omdat wij zorg bieden aan huis, of dichtbij huis, in de wijk waar men woont. Dichtbij om zo, samen met ouders, familie, begeleiders en andere organisaties de zorg te delen. Zorg die zich richt op kinderen en volwassenen en voorziet in het complete pakket zorg- en dienstverlening. Als dit u aanspreekt, is Amarant de organisatie voor ú!

in dienst van mensen met een beperking

Help ons helpen Word vrijwilliger! Het Nederlandse Rode Kruis biedt noodhulp en sociale hulp in binnen- en buitenland. Maar ook lokaal staan wij paraat in geval van nood. En we bieden sociale hulp aan mensen die moeilijk uit huis komen of weinig contacten hebben. NOODHULP Onze getrainde EHBO-vrijwilligers verlenen eerste hulp aan slachtoffers en schakelen zo nodig professionele hulpdiensten in. We verlenen ook noodhulp per fiets: ons gecertificeerde bike team kan snel ter plaatse zijn.

HELPT U ONS HELPEN? Vrijwilligers zijn de pijlers van ons werk. Voor iedereen is er binnen het veelzijdige werk wel iets te vinden. Of het nu om klussen, coördineren of contact onderhouden gaat. U kiest het vrijwilligerswerk dat bij u past en op de tijden dat het u uitkomt. Bent u die enthousiaste vrijwilliger op wie kwetsbare mensen kunnen rekenen? Dan komen wij graag met u in contact! Bel naar 013-542 51 63 of stuur een mail naar [email protected].

SOCIALE HULP We bieden vele ouderen en chronisch zieken een verzetje en versterken hun zelfredzaamheid. Bijvoorbeeld door het brengen van een huisbezoek of het organiseren van een vakantieweek in een van de Rode Kruis vakantiehotels.

20 spinT

Rode Kruis district Tilburg e.o. werkt voor Berkel-Enschot, Gilze en Rijen, Goirle, Riel, Tilburg en Udenhout. www.rodekruis.nl/tilburg

De Gaarde

wij nemen u bloedserieus Het Diagnostisch Centrum Tilburg is een innovatieve huisartsenorganisatie (7 jaar jong) volop in beweging en komt nu naar u toe.

Veel mensen leven zonder verbinding te voelen met de natuur.

Ongerust?

Daardoor wordt bij veel ontwikkelingen nauwelijks rekening

Het DCT helpt u snel en discreet met uw SOAtest. Voor openingstijden van de prikposten bij u in de buurt zie website: www.dctilburg.com Daar kunt u ook het SOA aanvraagformulier downloaden.

gehouden met de kwetsbaarheid van het prachtige geheel dat ons leven mogelijk maakt. Maar de grenzen zijn bereikt en als we naar een duurzame samenleving willen moet die in harmonie zijn met de aarde en alles wat er op leeft. Stichting De Gaarde richt zich daarom op een nieuwe manier van (samen)leven, waarin we ons verbonden weten met elkaar en alle leven op aarde. Dit vraagt om anders in het leven staan, een nieuw bewustzijn. Dat verandert mensen hun levensstijl wezenlijk, ze krijgen een nieuwe bodem onder hun bestaan. Het op deze wijze verankeren van duurzaamheid in onszelf draagt bij aan ieders levensgeluk. Binnen De Gaarde wordt gewerkt met meditaties, seizoensvieringen, leertrajecten, workshops, werken in de tuin, begeleiding van mensen die zoeken naar duurzame zingeving. GEÏNTERESSEERD? Zie: www.degaarde.org Bel: 013-5339425 Mail: [email protected]

Diagnostisch Centrum Tilburg Hoefstraat 258, 5014 NR Tilburg Postbus 4201, 5004 JE Tilburg tel 013 – 467 - 2745 fax 013 – 467 - 6280 website: www.dctilburg.com e-mail: [email protected]

Als u thuis geprikt wil worden dan kan dat bel 013 4672745 en vraag een thuisprik aan. Mailen is ook mogelijk: [email protected] De hoofdlocatie, Hoefstraat 258 te Tilburg, is vanaf 1 juni 2010, zelfs iedere werkdag van 7:00 tot 19:00 uur geopend. U bent welkom!

COPD en toch lekker bewegen? Zinrijk Vieren, een persoonlijk alternatief voor een religieuze dienst. Ga je trouwen? Wil je je baby welkom heten? Neem je afscheid? Gebeurt er iets anders dat belangrijk is in jouw leven? Wil je daar samen de tijd voor nemen? Stilstaan bij wat het voor je betekent? Op een vrolijke of juist ingetogen manier… op jouw/jullie manier? Dat kan! Zinrijk Vieren helpt je daarbij. Ik begeleid je bij het bedenken van je eigen ceremonie en –als je wilt- bij het uitvoeren ervan. In een paar gesprekken ontdek je welke muziek, tekst, sfeer, rituelen, symbolen (enzovoorts) je aanspreken en wie een actieve rol kan hebben. Zo ontstaat er een viering waarin hoorbaar, zichtbaar en voelbaar is wat jij voelt. Een bijzonder moment, gedeeld met

Op een leuke en verantwoorde wijze werken aan uw conditie en spierkracht, met aandacht voor de juiste ademhalingstechniek en hoesttechniek. SPORTGROEP COPD Activiteiten aangepast aan de individuele mogelijkheden. Vraag naar Cora Wiersma (COPD deskundig fysiotherapeut).

mensen waar je om geeft.

Interesse? Kijk eens op mijn site of bel. Ik spreek je graag! Ivonne van Akkeren www.zinrijk.com T.06-447 200 64

Stuivesantplein 2, 5021 GW Tilburg Tel. 013 - 535 8701 E-mail: [email protected]

www.stuivesant.nl

spinT 21

ALPINIST MET HUNTINGTON:

DANSEND DE BERG OP

Sir Edmund Hillary, generaal George Everest, Kuifje, Ronald Naar en vele anderen gingen André de Jonge voor: zij bedwongen de Himalaya in Tibet. Het verschil: Andre heeft de dodelijke ziekte van Huntington. Dat maakt deze prestatie extra bijzonder. In april 2011 wil hij naar de top van de Cho-Oyu op 8201m hoogte. Een gesprek met de gepassioneerde en vastberaden alpinist uit Tilburg: Andre de Jonge.

door Hans Peters / fotografie Dhinand Kleine en Andre de Jonge

De ziekte van Huntington is een zeer erfelijke en dodelijke hersenaandoening, De verwachte levensduur, na eerste duidelijke symptomen, is 16 jaar, want de ziekte is ongeneeslijk. Andre: “In 1997 kreeg ik het slechte nieuws via een DNA-test, maar ik was er al op voorbereid. Het was een grotere schok voor mijn familie en vriendin. Mijn vader leed aan Huntington en ik heb zijn achteruitgang van nabij meegemaakt. Hij kreeg uiteindelijk last van zijn longen, kon niet meer slikken en raakte uitgedroogd. In 2001 is hij overleden.” Andre deed toen de ALO in Groningen, waar hij helaas mee moest stoppen: “De controle over je spieren wordt steeds minder. De zenuwcellen in mijn hersenen sterven geleidelijk af en uiteindelijk overlijden patiënten niet eens aan Huntington, maar aan bijverschijnselen als een longontsteking. Voorlopig heb ik echter maar één doel voor ogen: eerst naar de top en dan sterven.” Symptomen van Huntington zijn o.a. choreatische, dat wil zeggen ‘dansende’ bewegingen, maar ook persoonlijkheidsveranderingen, verstandelijke achteruitgang of dementie. Medicijnen kunnen de wilde bewegingen wat afremmen, evenals de stemmingswisselingen en de gedragsstoornissen. De aandoening is vrij zeldzaam, in Nederland zijn er 1200 tot 1500 lijders aan Huntington disease. Inmiddels weet men dat een afwijkend gen op de 4e chromosoom Huntington veroorzaakt, maar voor genezing is meer geld en onderzoek nodig. Met het bergbeklimmen wil Andre hieraan een steentje bijdragen.

KLIM DER KLIMMEN Andre heeft al heel wat bergen op zijn conto staan zoals o.a. de Mont Blanc (4810 m) in Frankrijk, de Kilimanjaro (5895m) in Tanzania, de Inca-trail (5900 m) in Peru, de Denali (6194m) in Alaska, de Mera Peak (6466m) in Nepal en de Aconcagua (6962m) in Argentinië. En nu kijkt hij uit naar zijn ultieme prestatie: de beklimming van de Cho-Oyu (8201m) in het Tibetaanse deel van het Himalaya-gebergte, vlakbij de Killer Mountain, de Everest (8848m). Andre: “Het wordt voor mij de Klim der Klimmen! We gaan met een expeditie van ongeveer tien man. De tocht wordt mede georganiseerd

22 spinT

door reisorganisatie Himalaya Trekking. Onze streefdatum is 16 april 2011. Erg spannend. Door de kredietcrisis heeft het lang geduurd voor de financiën rond waren, maar nu gaat het er dus toch van komen!” Geprobeerd wordt om de berg zonder zuurstofmaskers te beklimmen, want dat scheelt veel aan gesjouw met de loodzware uitrusting. Andre: “Ik heb zo ook de Aconcagua (6962) bedwongen, en dat zonder hoofdpijn. Je moet wel veel meer rust nemen om te wennen aan de lage zuurstof. En zeker zijn van je zaak.” In hoeverre vormt zijn ziekte een belemmering bij het klimmen? Andre: “Ik voel me nu nog goed genoeg om de berg op te gaan. Maar als het erger wordt, kan dat niet meer. Ik heb nu al last van stemmingswisselingen. Bij een stille periode heb ik moeite me te uiten en dat kan leiden tot agressie. Dan begrijpt de groep me niet meer

en dat is voor mezelf een te groot risico. Ook moeten die evenwichtsstoornissen niet erger worden. Op moeilijke stukken zit je met klemmen en touwen aan elkaar vast. Als er iemand valt, kun je op tijd ingrijpen. Daarom moet je ook altijd met een team gaan. Maar elk nadeel heb ook hier zijn voordeel; door die ongecontroleerde bewegingen krijg ik minder snel last van bevriezingsverschijnselen. Zelfs in mijn slaap, beweeg ik nog.” Zijn dansende gang heet niet voor niks chorea; er zou een choreografie op gemaakt kunnen worden: “Ik ga, als het ware, dansend de berg op!” lacht Andre.

SUMMIT FEVER Maar ook kerngezond is het leven boven de 8000 meter geen feestje. De wil om de top te bereiken, kan leiden tot summit fever. Hierbij overschrijd je lichamelijke en psychische grenzen en kun je heel slap worden, of onmogelijk voor je teamleden. Andre: “Ronald Naar bijvoorbeeld, is doorgaans een heel vriendelijke man, maar op die hoogte werd hij behoorlijk naar. Je moet je lichaam de tijd geven om aan de hoogteverschillen te wennen, maar tegelijkertijd moet je wel de drive hebben om de top te bereiken. Best een dubbel gevoel, ja.” Ook kun je hoogteziekte krijgen. Symptomen: duizeligheid, verwardheid en waanbeelden. “Dan doe je bijvoorbeeld je kleren uit, gaat erbij zitten en sneeuw eten, met onderkoeling als gevolg. Levensgevaarlijk, vooral als je alleen bent. Als je dan niet op tijd naar beneden gebracht wordt, kun je een hersenoedeem oplopen. Verder kunnen jetstreams (windvlagen van meer dan 200 km per uur), lawines, valpartijen en extreme kou de pret bederven. Er liggen dus meer gevaren op de loer dan alleen mijn ziekte. Het vooruitzicht van de klim helpt me juist te relativeren en beter om te gaan met Huntington.”

MOMENT SUPRÈME Andre is nog steeds op zoek naar sponsors en reisgenoten. Doordat de tocht is ondergebracht in het programma van Himalaya Trekking, heeft zijn missie wel meer gestalte gekregen. “Dat had ik in mijn eentje toch niet voor elkaar gebokst. Dankzij hulp van HT, particulieren, vrienden en familie heb ik weer moed gekregen en gaat de expeditie door. Er is nog steeds geld nodig voor de uitrusting, reiskosten en verblijf, maar ook voor het onderzoek naar de genezing van Huntington.” Andre geeft voorlichting over zijn missie bij de Huntington- kennis- en behandelcentra in de regio en bij Amarant. Belangrijkste boodschap: als je iets heel graag wilt, moet je kijken naar wat er wel kan in plaats naar de obstakels. Op de (door hem zelf gemaakte) site www. climbing-against-huntington.nl. kun je alle vorderingen volgen. De site dient tevens als doorgeefluik en contact met de buitenwereld tijdens de klim. Andre: “Als ik op de top ben, weten ze het op de site als eerste, dankzij de sateliettelefoon. Dan kan ik het moment suprême meteen delen met mijn dierbaren!”

Wilt u Andre de Jonge helpen om meer geld te genereren voor de klim en het onderzoek naar de genezing van Huntington? Kijk dan op: www.andredejonge.com Meer info over de vereniging van Huntington en de ziekte op www.huntington.nl

Andre op de Top! van de Aconcagua

LEKKER BUITEN BEZIG

VAN KOLVENIER TOT HOVENIER

door Esmee Meijs & Hans Peters / fotografie Dhinand Kleine

THANK GOD IT’S FRIDAY: F.E.E.S.T. IN TILBURG! Elke mooie zomerse vrijdagavond van april tot en met oktober vertrekt er vanaf de Korte Heuvel een groep sportieve skaters die aan een tocht beginnen van om en nabij de 20 kilometer Deze Friday Early Evening Skate Tilburg (F.E.E.S.T) is ook een manier om lekker buiten bezig te zijn. En gratis! Ria de Bont (56 jaar) skate al 7 jaar mee: “Ik skate met mijn man, zoon en zijn vriendin. Geef helemaal niets om de sportschool, maar wil wel graag lichamelijk bezig zijn. Toen ik leerde skaten, hoorde ik van de Friday night skate en raakte meteen verslaafd. Ook als ik alleen ga, heb ik altijd meteen contact plus je bent lekker buiten. De reacties van mijn omgeving zijn altijd ‘goh, wat knap van jou!’ Ik probeer altijd anderen te motiveren, maar denk maar niet dat ik ooit iemand mee krijg van mijn eigen leeftijd. Vooral het sociale aspect aan deze sport is erg leuk. De tocht is nooit hetzelfde en heeft voor mij precies de goeie lengte. Het geeft mij een goed gevoel om lekker gereden te hebben en de tocht is altijd zo voorbij!”

Stichting Friday Early Evening Skate Tilburg / F.E.E.S.T info: K. Hoven, T. 013 - 470 741 57 E: [email protected] I: www.feestskate.nl

DE JONGSTE KOLVENIER: HET IS ECHT GEEN WILDWEST Ook Tilburg heeft nog haar gildes. Van oorsprong een soort vakbond avant la lettre zijn het nu voornamelijk hobbyverenigingen. In mei streden Gilde Sint Joris (voet- en kruisboog), Gilde Sint Sebastiaan (handboog) en Gilde Sint Dionysius (kolveniers) nog om het Beste Schutter Vreemd Wapen-schild. In het gilde dragen ouderen (50+) hun kennis over aan jongeren, zoals bij St. Dionysius (1665). Het oudste lid is 91! En de jongste is de 15-jarige vaandeldrager Bart Spijkers. Is zo’n hobby niet een beetje uncool voor een tiener? Bart: “Ik vind het keigezellig met de oudere broeders. Als ik sport met leeftijdsgenoten wil ik daarna direct naar huis. Hier kan ik uren rondhangen!” Van oorsprong is een kolvenier een middeleeuwse stadswacht; zo staan ze bijvoorbeeld ook afgebeeld op de Nachtwacht van Rembrandt. Bart: “Het geeft iedere keer weer een geweldige kick om de roos te raken. De schutboom, met daarin de schietschijf, gaat namelijk 18 meter omhoog en je moet dus zo hoog mogelijk richten. Je moet scherp van oog en vast van hand zijn. Het is eigenlijk heel veilig. En elke keer als je in de roos schiet, krijg je een dubbeltje van de andere leden, naar oud gebruik. Kan ik mooi mijn consumpties van betalen!” Hoe reageren leeftijdsgenoten? “Die denken soms dat ik er zomaar op

los mag schieten. Maar het is hier geen wildwest. We schieten met enkelschots sportwapens, colt 22. Je moet dus steeds opnieuw aanleggen. En omdat ik minderjarig ben, mag ik niet schieten zonder een mentor. Bij de Brabantse gildenwedstrijden in Middelbeers zie ik nooit jongeren. Ik denk dan ook dat ik de jongste kolvenier van Brabant ben, misschien wel van heel Nederland.” Kolveniersgilde St. Dionysius J. van Gelooven T. 013 - 455 64 17 [email protected]

Bart Spijkers

24 spinT Mieke van Oudheusden

VAKANTIE DICHTBIJ HUIS Therapeutisch tuinieren wint terrein. Zit je niet lekker in je vel? Ga schoffelen! Voor €60 per jaar heb je al een volkstuintje. De ideale manier om buiten bezig te zijn, ook als je gezond bent van lijf en leden. Op het volkstuincomplex ’t Leypark in Zuid, achter het Cenakel, weet het echtpaar van Keulen ervan mee te praten: “Je bent lekker buiten, ontmoet andere mensen, maar je komt iedere dag thuis. Als het ware een vakantiegevoel dicht bij huis.” De volkstuin heeft ook sociaal veel te bieden: er wordt nogal wat georganiseerd, zoals fietstochten, BBQ’s, busreisjes en in de winter bingo’s, mosselavonden en een kerstviering. Vaak zien de leden elkaar het hele jaar door. Voormalig voorzitter van Dijck: “Dat wordt vaak onderschat. In het voorjaar en de zomer ben je uiteraard druk bezig, maar de tuin moet ook nog winterklaar gemaakt worden. Daartussen zit eigenlijk een korte tijdspanne.” Een van de meest bedreven tuinders is wel de thaise Nonka (zie foto), naar eigen zeggen autodidact ecologe. Haar “tropische” tuin is met 800m2 de grootste van het Leijpark, waarin ze o.a. kersen, bramen, thaise groenten, vijgen, irissen en clematis laat groeien en bloeien. Doordat ze werkt met zeildoek en gaas over haar groenten, tuiniert ze met schone handen; volgens Nonka een revolutionaire methode. In ieder geval is de oogst niet mis, want in haar eentje is ze zo’n beetje de groentewinkel voor het hele Leijpark: “Ik heb een zwak voor oudere mensen. Ik heb wat

Nonka

opaatjes geadopteerd, die voorzie ik van fruit, groente en bloemen. Maar ik geef ze ook tips over specifieke ziektes en bestrijdingsmiddelen.” In Thailand heeft ze een erfgoed van zeven hectare. Vier families leven daar van het land. Nonka: “Ik heb daarin geïnvesteerd. En het is tegelijkertijd een garantie voor mijn oude dag!” Meer weten over VTV ’t Leypark? Neem contact op met OVAT (Overkoepelende Vereniging van Amateurtuindersverenigingen Tilburg), zie www.ovat.nl Of: A. Cornelissen, Hazennest 95, T. 013 - 455 58 82

DA’S PECH, BOMEN WEG! In Tilburg dolen mythische, prehistorische wezens rond. Tussen hun kaken zit een vlijmscherpe cirkelzaag, waarmee ze alle bomen verslinden. Liefst midden in de nacht. Hun naam? De Boomvreters. Samen met Paul-René Lee, bomenliefhebber pur sang, fiets ik langs de plekken waar ze toesloegen. Bij de Gasthuisring 53 staat een van de sauriërs al klaar om een boom te verslinden. Vervolgens naar de befaamde Vijfsprong. Paul-René: “Hier heeft iedereen een verschillende beleving van groen. Bezoekers vinden dit een groene oase, bewoners herinneren zich de ellende van de esdoornmoord. En er zijn geen borders meer. Het Pieter Vreedeplein is de Aldi onder de pleinen. Een belediging voor de Aldi! De platanen staan in een strakke lijn. Optisch gezien lijkt het net 1 boom. Verder word je duizelig van het tegelpatroon en de tweedimensionale opzet. Dan de Heuvel, het Verdriet van Tilburg. Ik vond het plein van Brokx, achteraf gezien, zelfs groener! Op papier zag het er groen uit, ja. Het nieuwe plein bekijk je echter van de zijkant, dus geen groen te zien. En hoera: er kwamen lindes terug. Blijken na een jaar alweer verzopen te zijn. Het Willemsplein wordt iedere kermis grijzer. Terwijl dit vroeger de tuin en trots van Willem II was. Je zag door de bomen het paleis niet meer! De Noordhoekring is het laatste plaats delict van de Boomvreters. De resterende stronken zijn stille getuigen

van de brute moord. Plannenmakers zeggen rationeel te zijn. Wat is er rationeel aan om midden in de nacht bomen te kappen? Schuldgevoel, misschien.” De boomvreters bestaan uiteraard niet. Ze zijn door milieukunstenaar Paul Kolen gemaakt. Met zijn creaties wil hij een statement maken tegen de bomenkap. Info: www.boomvreters.nl

» spinT 25

DE PIUSHAVEN VANAF DE ANDERE KANT Wilt u graag met een groep het water op? Uw bruiloft, verjaardag of vrijgezellenfeest in de Piushaven vieren? Dat kan! Stichting Tilburg te Water organiseert (thema) vaartochten voor groepen door de Piushaven en het Wilhelminakanaal. SpinT voer mee met natuurliefhebbers, tijdens de week van de biodiversiteit. “Laag op het water, dichtbij de natuur, zo ervaar je de Piushaven het beste!” aldus John La Haye van de stichting. Sinds april van dit jaar vaart de nieuwe oude aak Tilia als een open rondvaartboot, vernoemd naar de Linde. John: “Ook als hommage aan Henk Kuiper, dé stadsecoloog van Tilburg. Dankzij zijn boeken zijn de flora en fauna van de Piushaven herontdekt.” Helaas is de noordoever ter hoogte van de wijk Armhoefse Akkers flink gesnoeid voor de aanleg van een riool. John: “Het is een kaalslag geworden, waardoor de ecologische verbindingszone tussen Moerenburg en het centrum op brute (en onnodige) wijze is onderbroken.” In tegenstelling tot de zuidoever, aan de kant van Jeruzalem, waar nog wel veel variatie in flora en fauna te bespeuren valt: “Vorig jaar waande je je hier nog in de Tilburgse Biesbosch!”

John: “Deze week hebben we het thema Varen in de achtertuin van Tilburg uitgewerkt. Eerder al organiseerden we onder het motto Tilburg aan zee nachtelijke poëzieboottochten samen met het ‘Theater van de Verloren Tijd.’” Stichting Tilburg Te Water is opgericht door enthousiaste vrijwilligers van Stichting Thuishaven Tilburg, Havendijk 7, [email protected] In juli en augustus zijn er veel vaartochten, eventueel in combinatie met fietstochten en zeiltochten/ lessen. Zie www.tilburgtewater.nl voor meer informatie!

IVN-gids Cees van de Wouw: “Van biodiversiteit (een natuurlijke omgeving met grote variatie aan planten, bomen en dieren – red.) kun je in Tilburg, net als de rest van Brabant, nauwelijks meer spreken. Als mensen hier door de natuur fietsen, komen ze voornamelijk maïsvelden tegen.” John: “Maar je kunt de biodiversiteit wel een impuls geven. Door meer vormen van groen te planten en door zorgvuldig beheer.” Het vaartochtje is in ieder geval heerlijk ontspannend. Langs de rietkraag, met je handen in het water (zie foto).

Varen op het Wilhelminakanaal

Monique & Marita

26 spinT

OPBLOEIEN OP DE AMBROSIUSHOF Vlakbij de Beekse Bergen ligt de Ambrosiushof, waar vooral het imposante arboretum (een besloten tuin met meer dan 500 bomensoorten – red.) met oude wilgen, appelbomen en esdoorns opvalt. Daarnaast is er een sfeervol paviljoen met een grote serre en een uitgebreide dierenstal. De gasten zijn allemaal beginnend dement en kunnen, dankzij een CIZ – indicatie, op de Ambrosiushof wandelen, dieren verzorgen, creatief bezig zijn en/of lichte arbeid verrichten in hun tuintjes. Kortom, ontspannen in het weldadige groen! Vijf jaar geleden namen Walter Tempels en zijn partner Anton Broekmeulen vol idealisme het leegstaande hof over, vernoemd naar Ambrosius, de patroonheilige van de bijenhouders. Walter: “We zijn gestart met 1 bezoeker, de dementerende Jacob Smet (91). Die is helaas vorige week overleden. Inmiddels komen hier zo’n vijfendertig bezoekers twee tot zes dagdelen per week. Met 6 beroepskrachten en 35 vrijwilligers; allemaal mensen die zich met liefde inzetten voor mens en natuur. Elke gast heeft hier z’n eigen tuintje en dat verbroedert.” Een van de drie verpleegkundigen, Mariël van Rooy beaamt dat: “Maar hier is ook alles mogelijk. Wil je schilderen, figuurzagen of glas in lood leggen? Kan allemaal. En wil je een dutje doen dan is dat ook prima. We zijn eigenlijk een gezellige vriendenclub, maar ik hou wel iedereen met een beroepsmatig oog in de gaten. Ik heb niet eens het idee dat dit werk is!” Gast Jan Groothuis (70) heeft zijn eigen tuintje: “Ik heb Alzheimer in een vroeg stadium. Bij de Alzheimer Kringen hoorde ik van dit project. Ik zat eerst bij de GGZ en de Hazelaar, maar dat was me te heftig. De Ambrosiushof is voor mij geestelijk en lichamelijk eureka! Hier bloeide ik op. Iedereen mankeert iets, maar niemand kijkt je er op aan. Dat is de basis.”

Arboretum

Ambrosiushof Ambrosiusweg 1 5081 NV Hilvarenbeek T. 013 - 543 27 17 [email protected] www.ambrosiushof.nl Wiljan & Lisha Jan Groothuis

Ben Claassen (74) kwam drie jaar geleden naar Ambrosiushof door een geheugenstoornis: “Ik wist echt niets meer. Kwam via Jan Wier en de GGZ hier terecht. Het helpt ook tegen de eenzaamheid.” De bezuinigingen op de AWBZ gaan ook ten koste van de dagbesteding van ouderen. Wat betekent het voor ze als ze niet meer naar de Ambrosius kunnen? Jan: “Voor mij zou het een zware dobber zijn. Je gaat er ook weer niet dood aan, maar je zit nu wel in een ritme. En bovendien, met Alzheimer wordt je wereldje steeds kleiner. Gelukkig heb ik mijn indicatie dit jaar kunnen houden.” Walter Tempels heeft zijn maatregelen al getroffen:“Begin 2010 viel de dagbesteding weg voor mensen met alleen een sociale indicatie. Toen hebben wij gezegd: dan betalen we het zelf. Die mensen vallen anders in een te groot gat. We zijn toch allemaal verantwoordelijk voor onze kwetsbare ouderen? Helaas gaat dat dan wel ten koste van onze activiteitengelden. Maar ach, is er een mooiere plek dan deze?”

spinT 27

LAYLANI ‘WHEELT’ VOOR GOUD! Meedoen met Brabants Dagblad Tilburg Ten Miles is best pittig. Helemaal als je in een rolstoel zit. Toch draait Laylani van de Wolf (16) hier haar hand niet voor om. Als enige ‘wheeler’ (wedstrijddeelnemer in rolstoel – red.) doet ze voor de vierde keer op rij mee met de hardlopers van Tilburg Ten Miles.

door Hans Peters / foto Dhinand Kleine

“Ik vind het belangrijk om te laten ziet dat je als gehandicapte gewoon mee kunt doen aan reguliere sporten”, zegt Laylani. Daarom doet ze, naast Tilburg Ten Miles, ook mee aan de Vennenloop van Oisterwijk. Haar vader én coach Marcel van de Wolf is bijzonder trots: “De enthousiaste reacties van de andere lopers en het publiek. Iedere keer zijn ze verbaasd dat er een meisje in een rolstoel voorbij scheurt. Kippevel! In het begin liep ik met haar mee, maar ik kan haar niet meer bijhouden. Tegenwoordig scheur ik mee op de fiets.” Laylani neemt ook deel aan specifieke races voor gehandicapten. Voldaan toont ze haar prijzen: “Eerste bij de Kidney Run van de Nierstichting en derde bij de Haagse Beemden van Breda.” Marcel: “Bij de Open NK Gehandicaptenrun in Emmen behaalde ze onlangs weer 2x zilver (1500 en 400 mtr) en 1x brons (200 mtr), ondanks materiaalpech. Dus komt ze in aanmerking voor het WK en dat is dan weer een stap richting de Paralympics in Rio de Janeiro in 2016! Ze moet dan wel heel veel trainen in het speciale Paralympics Trainingscentrum in Papendal. Dat gaat zeker ten koste van school.” Laylani volgt nu het VMBO aan de Mytylschool Tilburg: “Als het allemaal lukt, kan ik intensievere training combineren met de opleiding Sport en Management op het Cruyff College in Roosendaal. Hoewel, ik wil ook graag doktersassistente worden.” Marcel: “Hoe het ook zij, ik heb mijn zwembroek voor Rio de Janeiro alvast aangeschaft!” Maar eerst Tilburg Ten Miles. Hoe komt het eigenlijk dat ze als enige wheeler meedoet? Marcel: “Dat is een bewuste keuze van de organisatie. Bij een normale wedstrijd starten

28 spinT

de wheelers vooraf, maarDat kan bij de Tilburg Ten Miles niet, omdat het programma helemaal vol zit en er geen ruimte is voor een aparte wheelersstart. Daarnaast is het deelnemersveld zo groot dat ze moeite zou hebben met de bochten. Maar omdat Laylani al drie keer meegedaan heeft, wordt er voor haar een uitzondering gemaakt.” Laylani: “En dat gaat prima. De hardlopers rennen gewoon om me heen. De laatste keer zat ik bij de tweede groep lopers die de finish haalde. Ik zit dus bij de top van de drie

kilometerlopers. Marcel: “Laatst, bij een vijf kilometer run, was ik haar kwijt bij het eindpunt. Ik snapte er niks van; ze had allang moeten finishen. Tenslotte kwam ze gewoon aanrijden. Ze dacht dat het om tien kilometer ging en had het rondje gewoon nog een keer gedaan!” Laylani is geboren met spina bifida, ofwel een open rug. Ze traint bij de gehandicaptenafdeling van atletiekvereniging Sprint in Breda op een 800 meterbaan. Sprint is Nederlands recordhouder estafetteloop. Laylani haalt de 15 km per uur, maar streeft naar 20 km: “Ik kies liever voor lange afstand wegatletiek, dan baanatletiek. Dan maak je meer kans op wedstrijden.” Wat raadt ze andere gehandicapte sporters aan? Laylani: “Laat je niet uit het

BRABANTS DAGBLAD

TILBURG TEN MILES

SFEER EN PRESTATIE IN TILBURG Op zondag 5 september vindt in en om het centrum van Tilburg de Brabants Dagblad Tilburg Ten Miles plaats, het grootste sportevenement van Midden-Brabant. Iedereen kan er aan meedoen! In een decor van tienduizenden enthousiaste toeschouwers, versierde straten, looporkestjes en gezellige terrasjes lever je een wereldprestatie …. voor jezelf. Zowel toppers van wereldniveau, wedstrijdatleten uit de eigenomgeving zoals Merel de Knegt en Greg van Hest, als duizenden recreanten nemen aan dit evenement deel.

Voor deelnemers en toeschouwers zijn er activiteiten bij het Willemsplein. Schrijf vooral op tijd in want op zondag 5 september is dat NIET meer mogelijk. Verdere informatie en inschrijven: www. tilburgtenmiles.nl

veld slaan en blijf trainen!”

Er zijn diverse onderdelen met voor elk wat wils: een Familyrun, Interpolis scholierenlopen, de Rooi Pannen City Run over 3 kilometer en de Brabants Dagbladloop over tien Engelse mijlen van het centrum naar de universiteit en via het Sacrament naar de finish bij de Schouwburg (16.1 km). Een apart onderdeel is de Tilburg Ladies Run over 10 km. Ook de mannen worden niet vergeten: zij kunnen meedoen aan de Maandag® 10 kilometer. Voor de bedrijven is er de Fujifilm Businessrun. Ook is er het ASICS Nederlands Kampioenschap op 10 kilometer.

Infotorial

spinT 29

SUMMERSCHOOL

B I J M S T H O U DT D E M E N S I N B E E L D ! Sinds vorig jaar kent het Missionair Service Centrum Tilburg (MST) een Summerschool. De vakantieperiode is voor de meeste MST-cursisten wel erg lang. Summerschool omvat taal- en computercursussen, geschiedenisles en uitstapjes, zoals in 2009 naar het Openluchtmuseum in Arnhem en het Binnenhof. Begeleider Bic Driessen: “Omdat deze mensen ons in deze periode juist het hardst nodig hebben!”

door Hans Peters / fotografie Dhinand Kleine

Zonder nu direct een buurthuis te zijn is het MST, binnen het Huis van de Wereld, een laagdrempelige ontmoetingsplek. Al vanaf de jaren negentig biedt dit Service Centrum de meest kwetsbare mensen hulp bij hun streven naar een grotere maatschappelijke participatie. MST ziet zichzelf dan ook graag als een maatschappelijke aanlegsteiger. De jonge asielzoekers Sinan en Abdellah legden graag aan.Twee keer per week volgen ze Nederlandse les in het Huis van de Wereld en nu genieten ze van het dagtripje naar het Openluchtmuseum: “Het is hier zo mooi, je krijgt een goed beeld van Nederland in z’n geheel en de mensen zijn zo vriendelijk,” glundert Sinan. “Dit geeft wel wat afleiding van mijn zorgen. Mijn asielaanvraag is namelijk net afgewezen. Ik ben ruim een jaar geleden gevlucht uit Irak. Ik zat bij Soldiers & Angels, een divisie van het Amerikaanse leger. De terroristen kennen mijn verleden. Als ze me pakken, zullen ze me zeker vermoorden! Die macht hebben ze. De rechters geloven me wel maar vinden dit geen geldige reden. Zij zeggen: Als ik het leger niet dien, is er ook geen gevaar.” Ook Abdellah’s eerste aanvraag is afgewezen. Hij is elf maanden geleden gevlucht uit Darfur (Soedan) voor het rebellenleger. “Ze hebben iedereen in mijn dorp vermoord en de huizen verbrand. Maar omdat ik via Griekenland gevlucht ben, zijn mijn fingerprints daar gebleven. Daardoor is de aanvraag afgewezen. Misschien moet ik het in Griekenland opnieuw proberen.” De jongens laten het er niet bij zitten en gaan in hoger beroep. Sinam: “Ik ben blij met de steun van MST. En ik ga zeker mee naar het Binnenhof. Ben erg geïnteresseerd in jullie geschiedenis en politiek.”

EMOTIONELE BAGAGE Marlène en Elvira zijn gastvrouwen bij het MST en ook blij met het Openluchtmuseum. Marlène: “ Ik ben ook heel blij met mijn werk bij MST, want ik ontmoet zoveel verschil-

30 spinT

lende mensen: asielzoekers, straatverkopers, baanlozen. Ze noemen het niet voor niets Huis van de Wereld.” Naast haar rugzakje, heeft Marlène ook haar emotionele bagage. “Ik kwam in 2001 vanuit Curaçao, met mijn gezin naar Holland voor een betere toekomst. De eerste jaren heb ik productiewerk gedaan, maar met mijn vrijwilligerswerk en mijn nieuwe vriend gaat het allemaal goed komen!” Elvira kwam in 1996 vanuit de Dominicaanse Republiek naar Nederland. Ze werkte twee jaar bij de drukkerij van Diamant, verhuisde naar Spanje, maar kwam in 2005 weer terug: “Ik heb suikerziekte en de medische voorzieningen zijn slechter in Spanje, vandaar.” Kennen de dames Nederland een beetje? Elvira: “Ik ben nog nooit in Arnhem geweest, wel met het CBV naar Den Haag.” Marlène: “En ik ga veel naar Den Bosch, mijn favoriete stad.”

VAN KOFFIEDRINKER TOT KOFFIESCHENKER Bic: “Vandaag was de opkomst goed; er zijn er veertig op komen dagen. Mensen kijken heel erg vanuit hun eigen achtergrond, merk ik. Een oud-medewerker van Van Gend & Loos, Peer, keek zijn ogen uit bij de hier herbouwde loods. En Musa was in zijn thuisland smid, dus verrukt over de smederij. Dit uitstapje is helemaal vanuit de MSTgedachte: altijd de mens in beeld houden! Stap voor stap verder komen door middel van ontmoeting, educatie, hulpverlening en participatie. Maar,” zegt hij, “we richten ons ook op de zelfredzaamheid van onze deelnemers. Veel van onze bezoekers worden tevens vrijwilliger.” Van koffiedrinker tot koffieschenker dus, zoals Bart (60). Hij kwam toevallig bij het MST op zoek naar iemand. Bart: “Die had ik nodig voor een klus en ik ben blijven hangen. Ik was timmerman en herstellende van een operatie toen ik hier kwam. En nu ben ik barmedewerker, verricht ik technische werkzaamheden en verzorg ik de bloemen en planten. Mijn trots! Ga hier ook een computercursus en Spaans volgen. Natuurlijk wil ik graag weer aan de

slag. Ik ben eigen baas, dus het tempo kan ik gelukkig zelf bepalen. Maar zonder de MST was ik zeker in een gat gevallen. Ben dan ook heel blij met deze zomerweek “

MST Summerschool 2010 vindt plaats van 26 juli t/m 27 augustus, op ma, woe en vr. De reis gaat dit jaar naar Kroller-Mullermuseum, de Deltawerken en Maastricht MST is onderdeel van het Huis van de Wereld (MST,COSbrabant, SNV en BLEND), dat activiteiten voor alle Tilburgers organiseert. Zie www.huisvandewereld.nl Het MST biedt allerlei cursussen en activiteiten, zoals taallessen, computerlessen, spirituele cursussen, Engels, Spaans en Frans, naailes, tekenen, schilderen en Fitness Plus. Daarnaast is het hart van MST, de Huiskamer, het trefpunt voor alle bezoekers, elke werkdag geopend van 9.00 u. tot 17.00 u. aan de Spoorlaan 346. Zin om activiteiten te organiseren bij het MST, of in de zomervakantie aan de slag te gaan als vrijwilliger? Neem dan contact op met Marieke van Geelen, m.geelen@ rooihart.nl, T 013 – 580 08 55. Meer info, zie www. huisvandewereld.nl

MST in het Openluchtmuseum spinT 31