Budgetten en vergoedingen wat betreft zorgboerderijen Deze notitie is bedoeld om meer inzicht te geven over de budgetten en vergoedingen die op zorgboerderijen betrekking kunnen hebben als het gaat om zorg in het kader van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). Deze wet is niet van toepassing voor jeugdzorg of arbeidsreïntegratie, tenzij het (tevens) gaat om mensen/kinderen met een lichamelijke, geestelijke of verstandelijke beperking.
AWBZ-functies en indicatiestelling Wanneer iemand niet meer goed voor zichzelf kan zorgen, bijvoorbeeld omdat er door een aandoening of een lichamelijke, geestelijke of verstandelijke beperking hulp en zorg nodig is, zorgt de AWBZ er voor dat de noodzakelijke ondersteuning er komt. Hiervoor is Nederland verdeeld in een aantal regio’s. In elke regio is er één zorgkantoor dat de AWBZ uitvoert en ervoor verantwoordelijk is dat verzekerden de zorg krijgen die hun toekomt. Er zijn zes soorten aanspraken op zorg, functies genaamd, die in de praktijk in de vorm van producten worden geleverd. Een product bestaat dus uit een functie of een combinatie van functies. De zes functies zijn: 1. Persoonlijke verzorging: Bijvoorbeeld helpen met douchen, wassen op bed, aankleden, huidverzorging, hulp bij de toiletgang, hulp bij eten en drinken. 2. Verpleging: Bijvoorbeeld wondverzorging, toedienen van medicijnen, geven van injecties, advies hoe om te gaan met ziekte, het zelf leren injecteren. 3. Ondersteunende begeleiding: Gericht op de zelfredzaamheid van iemand. Bijvoorbeeld ondersteuning om de dag te structureren en om beter de regie te kunnen voeren over het eigen leven. Maar ook dagverzorging of dagbesteding, of hulp bij het leren zorgen voor het eigen huishouden. 4. Activerende begeleiding: Gericht op het omgaan met de handicap. Bijvoorbeeld gesprekken om gedrag te veranderen of gedrag te leren hanteren bij gedragsproblemen of een psychische stoornis. 5. Behandeling: Gericht op verbetering. Bijvoorbeeld zorg bij een aandoening, zoals revalideren na een beroerte. 6. Verblijf: Wanneer het niet mogelijk is om zelfstandig te blijven wonen, bijvoorbeeld wanneer een beschermde woonomgeving nodig is vanwege ernstige vergeetachtigheid of als er continu toezicht nodig is. Ook kan het zijn dat verblijf is een instelling nodig is omdat er zoveel zorg nodig is dat dit niet meer allemaal te regelen is. Huishoudelijke verzorging (bijvoorbeeld opruimen, schoonmaken, verzorgen van planten, ramen lappen, eten koken) was tot 1 januari 2007 de zevende AWBZ-functie. Dit is toen overgegaan naar de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). De gemeente is hiervoor verantwoordelijk. De functies ‘ondersteunende begeleiding’ en ‘activerende begeleiding’ zijn de meest voor de handliggende functies voor zorg op een zorgboerderij. Om voor AWBZ-zorg in aanmerking te komen dient een indicatie te zijn verkregen. Vrijwel altijd gaat dit via het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). Alleen psychiatrische behandeling en opname in een psychiatrische inrichting gedurende het eerste jaar wordt niet door het CIZ, maar door de huisarts geïndiceerd. In het indicatiebesluit staat vermeld voor welke functies iemand is geïndiceerd (bijvoorbeeld ondersteunende begeleiding), op welke hoeveelheid/klasse recht is (bijvoorbeeld 1 tot 2 uur per week) en hoe lang er recht is op de zorg (bijvoorbeeld 1 jaar).
Aan deze informatie kunnen geen rechten worden ontleend.
ZLTO Projecten, maart 2008
1
Voorbeeld van functies en producten Mijnheer A is 70 jaar en kan niet meer zelfstandig wonen en dient te worden verzorgd en verpleegd. Hij wordt daarom geïndiceerd voor vier functies, te weten ‘verzorging’, ‘verpleging’, ‘ondersteunende begeleiding’ en ‘verblijf’. De combinatie van deze functies wordt het product ‘opname verpleeghuis’, waarbij een deel van de ondersteunende begeleiding wordt geboden in de vorm van een dagbesteding op een zorgboerderij. Mevrouw B heeft als gevolg van complicaties bij de geboorte een verstandelijke beperking en kan nu niet meer thuis wonen. Zij wordt geïndiceerd voor de functies ‘verzorging’, ‘ondersteunende begeleiding’, ‘activerende begeleiding’ en ‘verblijf’. De combinatie van de functies verblijf, activerende begeleiding en een deel van de ondersteunende begeleiding in de instelling wordt geleverd in het product ‘beschermd wonen’. Daarnaast wordt het andere deel van de ondersteunende begeleiding door een andere instelling geleverd in de vorm van het product ‘dagactiviteit’ wat ingevuld wordt met activiteiten op een zorgboerderij. Als de indicatie is gesteld, kan uit drie mogelijkheden worden gekozen over hoe de zorg wordt gegeven: 1. Zorg in natura: De geïndiceerde zorg wordt geleverd door een zorgaanbieder naar keuze, die daarover productieafspraken met het zorgkantoor dient te maken. De zorgaanbieder regelt in overleg de zorg en de administratie rondom de zorgverlening. Als de gewenste zorgaanbieder een wachtlijst heeft, zal het zorgkantoor ervoor moeten zorgen dat er zo lang een goed alternatief wordt geboden. Alle zorg hoeft niet bij dezelfde zorgaanbieder te worden betrokken. 2. Persoonsgebonden budget (PGB): Degene die zorg nodig heeft, krijgt een bepaalde hoeveelheid geld toegewezen, waarmee deze zelf de zorg in kan kopen. Dit met uitzondering voor de functies ‘behandeling’ en ‘verblijf’. De zorg kan worden ingekocht bij een bekende, zoals een buurvrouw of kennis, maar er kan ook een officiële zorgaanbieder worden ingehuurd. Bij een PGB horen wel verantwoordelijkheden en verplichting zoals het bijhouden van een administratie en het sluiten van een overeenkomst met de zorgverlener(s). 3. Combinatie van Zorg in natura en PGB: Het is ook mogelijk een bepaalde functie zelf te regelen en een andere functie in natura te ontvangen. Voor de meeste AWBZ-zorg moet, wanneer men ouder dan 18 jaar is, een eigen bijdrage worden betaald. De hoogte van de eigen bijdrage is onder andere afhankelijk van het belastbaar inkomen en de woonsituatie (thuis of opgenomen). Het kabinet gaat het stelsel van zorg en welzijn (ziekenfonds, particulierenverzekering, AWBZ, welzijnwet, wet voorzieningen gehandicapten) de komende jaren aanpassen om onder andere de bureaucratie terug te dringen en te zorgen voor een betaalbare AWBZ. Naast de AWBZ komt er de Zorgverzekeringswet voor alle op genezingsgerichte zorg uit de AWBZ en de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO), welke de lichtere vormen van hulp en ondersteuning aan mensen door gemeenten laat organiseren. Zoals sinds 1 januari 2007 al is gebeurd met de functie huishoudelijke verzorging. Op dit moment (september 2007) is het nog niet duidelijke of de functies activerende en ondersteunende begeleiding overgaan naar de WMO.
Aan deze informatie kunnen geen rechten worden ontleend.
ZLTO Projecten, maart 2008
2
Budgetten Zorg in Natura Het College Tarieven Gezondheidszorg CTG/ZAio is een zelfstandig bestuursorgaan dat de Wet tarieven gezondheidszorg (WTG) uitvoert. CTG/ZAio stelt op basis van de WTG in beleidsregels de tarieven en budgetten vast voor vrijwel alle instellingen en beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg. De zorg die buiten de muren van een betrokken instelling wordt gegeven wordt extramurale zorg genoemd.Voor zorgboerderijen is hierbij de prestatie ‘dagactiviteit’ van belang. De budgetten hiervoor in 2008 per cliënt zijn: Dagactiviteit (per dagdeel) - Ouderen basis € 31,60 - Lichamelijk gehandicapten € 58,40 (31,60+26,80) - Verstandelijk gehandicapten basis € 39,40 (31,60+7,80) - Verstandelijk geh. kind basis € 44,30 (31,60+12,70) - Zintuigelijk gehandicapten € 46,80 (31,60+15,20) - GGZ € 9,50 per uur
Vervoer (per aanwezigheidsdag) 15,10 19,40 10,90 10,50 10,50 15,50
Het kan echter zijn dat het daadwerkelijke budget wat een zorginstelling krijgt lager is doordat het zorgkantoor onderhandelingsruimte heeft en efficiëntiekorting kan toepassen. Bij samenwerking met een zorginstelling dienen van het budget voor dagactiviteiten ook de kosten van de zorginstelling voor intake, administratie, eventuele begeleiding vanuit hun personeel (op locatie, voor het opstellen van zorgplannen enz.) te worden betaald. De zorginstelling krijgt het budget alleen wanneer de zorg ook daadwerkelijk is geleverd, dus bijvoorbeeld niet wanneer iemand vanwege ziekte niet aan de dagactiviteit deelneemt. Een budget voor vervoer is alleen aan de orde wanneer de cliënt een medische indicatie voor vervoer heeft. Wanneer de werkelijke vervoerskosten hoger zijn dan de normatieve, kan een nacalculatie plaatsvinden op het verzoek van de instelling gezamenlijk met het zorgkantoor. PGB De PGB-tarieven voor ondersteunende en activerende begeleiding is ingedeeld in klassen in uren per week en in dagdelen per week. Wanneer iemand een indicatie heeft in dagdelen is het budget per dagdeel: incl. vervoer - Ondersteunende begeleiding € 43,92 € 49,25 - Activerende begeleiding € 50,52 € 55,83
Vergoedingen De vergoeding voor de dagactiviteit die op een zorgboerderij wordt geboden is van diverse factoren afhankelijk zoals: - de mate waarin zorgboer/zorginstelling de begeleiding verzorgt - de geboden voorzieningen en de kwaliteit ervan - zorgbehoefte (hoog bij dementerende ouderen hoog of iemand met een verstandelijke beperking die 1-op-1 dient te worden begeleid) c.q. ‘arbeidsprestatie’ (hoog bij exverslaafden en mensen met een verstandelijke beperking van een hoog niveau) van de cliënten - wie voor het vervoer zorg draagt
Aan deze informatie kunnen geen rechten worden ontleend.
ZLTO Projecten, maart 2008
3
Van belang is om na te gaan wat de kostprijs is van een dagactiviteitenplaats op de zorgboerderij, zodat gezorgd kan worden dat de vergoeding daarmee in elk geval in lijn is. Een model hiervoor is: Voorbeeld A. aantal dagen per week 5 B. Aantal weken per jaar 47 C. Aantal dagbestedingsplaatsen 8 D. Kosten € 65.800 - Arbeid - Rente - Afschrijving - Onderhoud - Extra verzekeringen - Advies/opleiding - Verzorging dieren - Verbouw producten - Energie - Schoonmaak - Consumpties - Kantoor - Overig KOSTPRIJS DAGACTIVITEIT € (D / A / B / C) € 35 per deelnemer per dag De wijze waarop de vergoeding wordt gegeven kan variëren - d.m.v. een salaris wanneer de zorgboer in dienst is bij de zorginstelling met daarnaast een vergoeding onkosten als ruimte- en materiaalgebruik - d.m.v. een vergoeding per deelnemer per dag - d.m.v. een vergoeding voor de begeleiding en een vergoeding voor onkosten als ruimteen materiaalgebruik - d.m.v. een vergoeding voor onkosten als ruimte- en materiaalgebruik (dus geen vergoeding voor de eventuele inzet van de zorgboer) Informeer over de hoogte van de vergoedingen die in de praktijk gebruikelijk zijn bij de adviseur Plattelandsverbreding van ZLTO Projecten (te bereiken via de ZLTO Informatielijn, tel 0900-235 95 86 of e-mail
[email protected]). De zorginstelling ontvangt bij zorg in natura van het zorgkantoor alleen het budget wanneer een cliënt daadwerkelijk van de zorg gebruik maakt. In principe zal de zorginstelling deze afspraak ook met de zorgboerderij maken. Het is dan wel van belang om een termijn af te spreken voor wanneer een plaats op de zorgboerderij met een andere cliënt wordt ingevuld als een cliënt niet of minder komt dan afgesproken. Het komt echter ook voor dat de zorginstelling de zorgboerderij tot op een bepaalde hoogte wel doorbetaald vanuit de ‘reserves’ die zij beschikbaar hebben.
Aan deze informatie kunnen geen rechten worden ontleend.
ZLTO Projecten, maart 2008
4
Handige internetsites voor meer informatie www.zlto.nl (thema’s: landbouw en zorg) Landbouw en Zorg www.landbouwzorg.nl/brabant www.zorgboeren.nl www.pgb.cvz.nl, www.persaldo.nl PGB (incl. tarieven) Tarieven zorg in natura www.nza.nl - Klik op ‘Ik ben zorgaanbieder’ - Zoek op ‘Tarieven extramurale zorg’ Indicatiestelling www.ciz.nl WMO www.wetmaatschappelijkeondersteuning.nl
Aan deze informatie kunnen geen rechten worden ontleend.
ZLTO Projecten, maart 2008
5
