Bouwen en afmeren In of langs water en dijken in Amsterdam
Waternet is de gemeenschappelijke organisatie van het waterschap Amstel, Gooi en Vecht en de gemeente Amsterdam
Als u iets in of langs water of dijken wilt bouwen/maken of een woonboot of drijvend voorwerp wilt afmeren heeft u een vergunning van uw stadsdeel nodig. In de stadsdelen Amsterdam-Centrum, Zeeburg, Westerpark en Zuider-Amstel, wordt de stadsdeelvergunning door Binnenwaterbeheer (BBA) afgegeven. U heeft daarnaast soms ook een vergunning van Waternet (namens AGV) nodig, maar alleen wanneer u niet voldoet aan de in deze folder genoemde standaard eisen en -voorwaarden. Waternet (vroeger DWR en Waterleidingbedrijf) werkt zowel voor de gemeente Amsterdam als voor het waterschap: hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht (AGV). Het waterschap stelt eisen aan (woon)schepen, steigers en andere voor zieningen in water en langs en op oevers en dijken. Dit is om de dijken, de wateraan- en -afvoer, waterberging, waterkwaliteit en de ecologie, te beschermen. De eisen die het waterschap stelt zijn wettelijk bindend en vastgelegd in de Keur van AGV en daaraan gekoppelde beleidsnota’s. De Keur is een verordening en de regels die erin staan hebben dezelfde kracht als – maar staan los van – de regels in bestemmingsplannen van stadsdelen en die van de Amsterdamse VHB (Verorde ning op de haven en het binnenwater).
Als u niet voldoet aan de eisen van het waterschap kunt u géén gebruik maken van een vergunning van uw stadsdeel of BBA. Omgekeerd geldt uiteraard hetzelfde.
De eisen van AGV gelden voor de wateren bezuiden de Waterlandse Zeedijk in Amsterdam Noord. Maar niet in het IJ, het Noordzeekanaal en de havenarmen en zijkanalen, want daar is Rijkswaterstaat waterbeheerder. Ten noorden van de Waterlandse Zeedijk is niet AGV maar Hoogheemraadschap Hollands Noorder kwartier (HHNK) water- en dijkbeheerder (zie kaartje 1). In IJburg gelden aanvullende eisen. Meer hierover vind u achter in deze folder.
Wat voor eisen stelt Waternet/AGV? 1 Materiaalgebruik voor alles dat in contact komt of kan komen met water • Bouwstoffen (grond, puin, granulaat etc.) moeten voldoen aan de eisen van het Bouwstoffenbesluit voor bouwmaterialen in en langs water; • Het gebruik van uitlogende bouwmaterialen zoals koper, zink, steenkool teerhoudend materiaal en gewolmaniseerd en gecreosoteerd hout is niet toegestaan. Voor het gebruik van materialen die waterverontreiniging kunnen veroorzaken wordt géén vergunning tenzij gebruik van alternatieve materialen niet mogelijk is.
Let op: In de havenarmen en zijkanalen van IJ en Noordzeekanaal is Rijkswaterstaat Noord-Holland en niet Waternet, verantwoordelijk voor vergunningverlening.
2 Graven, werken en bomen op en langs dijken (waterkeringen) Niet alle dijken zijn duidelijk zichtbaar. Ze liggen ook niet allemaal direct langs water. Als je ze niet of moeilijk kunt zien heten ze ‘verholen waterkeringen’ of ‘beschermende gronden’. Echte dijken en geheel of deels ‘verholen’ dijken liggen langs delen van de Singelgracht, de Amstel, de Ringvaart Watergraaf smeer, de Haarlemmermeer, Erasmusgracht, Noorder Amstelkanaal. Ook de Zeedijk en en de Haarlemmerdijk zijn ‘verholen’ waterkeringen (zie kaartje 1 of in meer detail www.agv.nl : Keur- en nautische vergunningen: Keur: Keurkaarten). Voor alle (bouw)werken in dijken of beschermende gronden die dieper dan 0,5 meter in de grond of de waterbodem verankerd zijn, is een vergunning van Waternet nodig. Palen voor bijvoorbeeld schuttingen mogen niet dieper dan 0,75 meter worden geslagen. De (bouw)werken of palen dienen direct verwijderd te kunnen worden bij (groot) onderhoudswerk aan de waterkering. Ook het aanbrengen van beschoeiing of steigers langs een dijk moet zorgvuldig gebeuren. Afmeervoorzieningen voor (woon)schepen mogen niet dieper dan 0,5 meter in de oever verankerd worden wanneer dit een dijk is. Het is aan te raden om eerst contact op te nemen met een vergunning-verlener van Waternet wanneer u niet zeker weet of het om een waterkering gaat of om schade te voorkomen.
Hollands Noorderkwartier
Intermezzo Als uw steiger of andere voorziening(en) niet aan de eisen van Waternet voldoen heeft u
Het IJ
kans dat u deze bij de volgende onderhoudsronde van Waternet moet afbreken of verwijderen. Daarnaast kunt u door Waternet aansprakelijk worden gesteld voor de
AMSTERDAM
(meer)kosten van het op diepte brengen van de ligplaats of de ruimte onder steigers en dergelijke. U kunt ook
Sloterplas
aansprakelijk worden gesteld voor de kosten van versterking van oeverbeschoeiing of kade.
Nieuwe Diep
Het is niet toegestaan om zelf de ligplaats te verdiepen zonder toestemming van de eige-
Rijnland Amstel Gooi en Vecht
naar van het water(bodem) en zonder vergunning van Waternet. Dit kan namelijk leiden tot
Nieuwe Meer
instorten van de kade met alle financiële gevolgen van dien. Particulieren mogen ook geen
Verklaring
sterk verontreinigde bagger verwerken. Waternet kan desgewenst de waterbodem onder
Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht
de ligplaats op kosten van de eigenaar op de vereiste diepte brengen. Het werk kan ook
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Gaasperplas
Hoogheemraadschap van Rijnland Rijkswaterstaat (diverse directies) Dijk Verholen waterkering
Ouderkerkerplas
worden uitgevoerd door een erkende aannemer met ervaring in baggerwerken. Voorwaarde blijft dat de stabiliteit van de oever of kade niet in gevaar komt en dat Waternet namens AGV vergunning heeft verleend voor verdieping.
1 Waterbeheerders en waterkeringen (dijken) in en rond Amsterdam
4 Afmetingen steigers en voorzieningen op palen van particulieren Het slaan van palen, verankeren van werken, of aanbrengen van funderingen, kan namelijk de stabiliteit van de waterkering aantasten. Om dezelfde reden mogen er ook geen bomen worden geplant en mag er niet worden gegraven in dijken. Op de Keurkaart kunt u zien of uw oever een dijk is (via www.agv.nl).
3 Diepgang van woonschepen Woonschepen mogen niet vast komen te liggen in de waterbodem(bagger), dat is demping van water en belemmert de doorstroming. Daarom moet tussen woon schip en de waterbodem een ruimte van minimaal 30 cm vrij blijven.
Als een woonboot boven een schuin onderwatertalud ligt moet een afstand van minimaal 30 cm tot het dichtst bij de woonboot gelegen deel van het talud worden aangehouden.
(Woon)schepen mogen ook nooit dieper steken dan de maximaal toegestane diepgang op de vaarweg waar ze langs liggen, omdat ze bij calamiteiten weg gesleept moeten kunnen worden.
Het aanbrengen hiervan is niet toegestaan in zogenaamde ‘groene oevers’, dit zijn natuur(vriende)lijke oeverzones waar (veel) planten in het water staan. Of die als groene oever op kaart zijn aangegeven. (zie www.agv.nl) Een vergunning van waternet is langs andere oevers niet nodig wanneer: • de voorzieningen niet breder zijn dan 1,2 meter; • voorzover het steigers betreft: op niet meer dan twee (bescheiden) palen staan (zie bouwtekeningen); • er een middenstrook van minimaal 5 meter breed in de watergang wordt vrijgelaten. Om woonboten te bereiken zijn daarnaast maximaal twee losliggende plankieren van maximaal 2 meter breed, ieder rustend op maximaal 2 palen in het water, zonder vergunning toegestaan (zie afbeeldingen bijlage 1 en 2). De eisen van sommige stadsdelen zijn overigens vaak strenger. Op veel plaatsen, met name in de binnenstad, komt u wellicht helemaal niet in aanmerking voor een vergunning. Een vergunning van Waternet voor afwijkende maten of opbouw wordt normaal gesproken niet verleend voor particuliere steigers en voorzieningen. Voor
openbare voorzieningen en wegens bijzondere omstandigheden kan wel een afwijkende opbouw of afmetingen worden toegestaan. Randvoorwaarde blijft dat de onderkant van de werken bereikbaar moet zijn voor onderhoud van de ruimte onder de steiger en voor inspectie en onderhoud van de oever (dijk). In de praktijk betekent dit dat steigers nooit verder dan 2 meter uit de waterkant mogen steken en dat er minimaal 10 meter afstand moet zijn tussen afzonderlijke steigers (zie afbeeldingen bijlagen).
Let op: Ieder stadsdeel kan eigen regels hebben voor steigers en andere voorzieningen. In deze folder zijn alleen de eisen van Waternet opgenomen. Informeer altijd eerst bij het stadsdeel of de dienst Binnenwaterbeheer voordat u aan de gang gaat!
5 Drijvende steigers en watertuinen e.d Afmeren is zonder vergunning van AGV toegestaan wanneer het niet gaat om een “groene oever”; het af te meren object niet verankerd is/wordt in de waterbodem; de objecten verwijderbaar zijn wanneer dit voor onderhoud noodzakelijk is; en deze de middenstrook van het water over 5 meter vrij laten. In de grachten en andere vaarwegen van de oude stad zijn de beperkingen die het stadsdeel en BBA stellen strenger. Informeer daarom altijd eerst bij het stadsdeel of de dienst Binnenwaterbeheer!
Bij vervanging van bestaande steigers en woonschepen e.d. mag de waterver plaatsing en beperking van de doorstroming niet toenemen.Vervanging door woonschepen met een grotere diepgang is dus ook niet toegestaan. Voor het Entrepotdok, de Onbekende Gracht, de Nieuwe Achter- en Prinsengracht, en het westelijk deel van de Nieuwe Vaart langs de Wittenburgergracht, geldt dat geen nieuwe werken en (woon)boten mogen worden aangebracht die verder reiken dan 2 meter uit de waterkant.Wanneer u aan deze en de eerder genoemde eisen en voorwaarden van Waternet voldoet hoeft u geen vergunning bij Waternet meer aan te vragen.
Let op: wel altijd bij het stadsdeel of de dienst Binnenwaterbeheer navragen of er toestemming nodig is van het stadsdeel!
Voor alle (bouw)werken op waterkeringen en voor steigers en andere vastzittende voorzieningen in of boven het water die meer dan dan 1,2 meter (dichte steigers) of 2 meter (open steigers) uit de kant steken moet ook altijd een vergunning van Waternet worden aangevraagd.
Infonummer vergunningen Binnenwaterbeheer: 020 550 36 33
6 Geen demping Het is niet toegestaan om water te dempen zonder compensatie. Ook het plaatsen van palen of beschoeiing in het water wordt gezien als demping, tenzij de beschoeiing of palen op de plaats van oude palen of beschoeiing wordt gezet. Voor maximaal 2 palen die onderdeel zijn van een steiger wordt dispensatie van de compensatieplicht verleend. Wanneer de beschoeiing verder het water in komt te staan of er meer dan 2 palen worden geplaatst is compensatie verplicht.
7 Geen nieuwe steigers en woonboten in ‘gevoelig gebied Zeeburg’
Dat zijn de grachten en vaarten tussen de Amstel en gemaal Zeeburg die zoveel mogelijk ‘open’ moeten blijven voor de afvoer van water naar gemaal Zeeburg in tijden van hoog water. Het gaat om het Lozingskanaal, het oostelijk deel van de Nieuwe Vaart (vanaf de molen), het Entrepotdok, de Plantage Muidergracht, de Nieuwe Heren- en Keizersgracht, en de Singelgracht vanaf de Amstel tot het Lozingskanaal. (zie kaartje 2)
2 Gevoelig gebied gemaal Zeeburg
Uitzonderingen binnen Amsterdam
Bijlagen
Havenarmen en zijkanalen IJ en Noordzeekanaal
Bijlage 1 Bouwtekeningen steigers (uit Keur AGV) oeverlijn A: Bij voorkeur drijvend Dichte steiger 6.00 m oeverlijn oeverlijn
Wel (onderhouds)eisen aan diepgang woonschepen en afmetingen steigers (namens gemeente Amsterdam) - géén vergunning van Waternet.
Voor de havenarmen en zijkanalen die in open verbinding staan met het IJ en het Noordzeekanaal ligt het iets ingewikkelder. Rijkswaterstaat (RWS) is hier waterbeheerder maar het (bagger)onderhoud van veel van deze wateren wordt uitgevoerd door Waternet in opdracht van de gemeente Amsterdam. Dit bete kent dat ook hier (onderhouds)beperkingen gesteld worden aan afmetingen van steigers en aan de diepgang van woonschepen. Waternet mag hier namens AGV echter geen vergunning verlenen omdat AGV hier geen waterbeheerder is. Eisen voor diepgang en afmetingen van steigers kunnen daarom alleen in de vergunning van het stadsdeel worden vastgelegd op grond van de VHB of een bestemmingsplan.
meerpalen
1.20 m
steiger steiger meerpalen meerpalen 4.00 m
1.20 m 1.20 m
4.00 m 4.00 m bovenaanzicht
steiger meerpaal meerpaal steiger steiger
waterlijn waterlijn
zijaanzicht
oever
meerpaal
waterlijn
IJburg In IJburg gelden strengere eisen voor steigers en dergelijke omdat de oever daar doorgaans ook een primaire (heel belangrijke) waterkering is. Samen met het stadsdeel Zeeburg heeft Waternet hier specifieke eisen voor de afmetingen en de opbouw van steigers uitgewerkt. Als aan deze eisen is voldaan is een bouw vergunning van het stadsdeel voldoende. Als u van deze eisen af wilt wijken heeft u naast de bouwvergunning ook een vergunning van Waternet nodig. Deze zult u normaal gesproken niet krijgen. Als u zich niet aan de regels houdt kan zowel het stadsdeel als Waternet handhavend optreden en de steiger laten verwijderen.
6.00 m 6.00 m steiger
voorplanken
gording
voorplanken voorplanken
gording gording
bodemprofiel
oever oever
beschoeiing (oeverlijn) beschoeiing beschoeiing (oeverlijn) (oeverlijn)
bodemprofiel bodemprofiel
Tot slot Bij twijfel, of voor meer informatie over of u wel of geen vergunning nodig heeft en de voorwaarden voor het aanleggen van werken, afmeren en andere zaken, kunt u de afdeling Vergunningverlening bellen via 0900 9394. Meer informatie kunt u ook vinden op de website van AGV: www.agv.nl : via ‘vergunningen’ : ‘steigers, vlonders en afmeren’; of in de Keur en beleidsnota’s van AGV, die u kunt downloaden via de website.
Informeer ook altijd eerst bij uw stadsdeel of de dienst Binnenwaterbeheer!
waterlijn waterlijn waterlijn
meerpalen meerpalen meerpalen
steiger steiger steiger voorplanken voorplanken voorplanken
vooraanzicht
Open steiger B: Bij voorkeur in combinatie met natuurlijke of natuurvriendelijk oeverlijn 1.00 m ingerichte oever oeverlijn oeverlijn
1.00 m
oeverlijn oeverlijn oeverlijn
1.00 m 1.00 m 1.00 m plankier
1.00 m
Open steiger C: Bij voorkeur in combinatie met natuurvriendelijke inrichting oeverlijn 1.00 m achter de steiger oeverlijn oeverlijn
1.00 m
oeverlijn oeverlijn oeverlijn
1.00 m 1.00 m 1.00 m plankier plankier
plankier plankier
plankier plankier plankier plankier
plankier plankier plankier steiger
> 2.00 m > 2.00 m > 2.00 m
6.00 m 4.00 m 4.00 m 6.00 m 6.00 m
6.00 m waterlijn bovenaanzicht waterlijn waterlijn
steiger steiger
plankier
2.00 m
2.00 m
2.00 m
2.00 m 2.00 m
1.00 m
meerpalen 4.00 m meerpalen meerpalen 4.00 m 6.00 m 4.00 m 6.00 m 4.00 m
1.00 m
1.00 m
1.00 m
1.00 m 1.00 m
oever plankier plankier steiger
waterlijn
oever
waterlijn waterlijn waterlijn waterlijn waterlijn voorplanken
waterlijn waterlijn waterlijn
4.00 m
4.00 m
4.00 m 4.00 m oever
meerpaal meerpaal plankier plankier plankier meerpaal meerpaal meerpaal plankier plankier plankier gording
voorplanken voorplanken
gording gording
voorplanken voorplanken voorplanken
gording gording gording
oever
oever
oever
oever oever
beschoeiing(oeverlijn) (alleen onder plankier) beschoeiing(oeverlijn) beschoeiing(oeverlijn) of 2 palen (alleen onder plankier) (alleen onder plankier) 2 palen of 2 palenof beschoeiing(oeverlijn) beschoeiing(oeverlijn) beschoeiing(oeverlijn) (alleen onder plankier) (alleen onder plankier) (alleen onder plankier) of 2 palen of 2 palenof 2 palen
bodemprofiel bodemprofiel
bodemprofiel bodemprofiel zijaanzicht
bodemprofiel bodemprofiel bodemprofiel
meerpalen
steiger
meerpalenmeerpalen
steiger
steiger
steiger
steiger steiger
meerpalen meerpalenmeerpalen
4.00 m
bodemprofiel
bodemprofiel
waterlijn waterlijn
meerpalenmeerpalen steiger steiger steiger meerpalen meerpalenmeerpalen 4.00 m
meerpaal
oever
oever oever oever plankier steiger plankier plankier steiger steiger beschoeiing(oeverlijn) gording (alleen onder plankier) beschoeiing(oeverlijn) beschoeiing(oeverlijn) of 2 palen gording gording gording (alleen onder plankier) (alleen onder plankier) of 2 palen of 2 palenbeschoeiing(oeverlijn) gording gording beschoeiing(oeverlijn) beschoeiing(oeverlijn) gording (alleen onder plankier) gording gording (alleen onder plankier) (alleen onder plankier) of 2 palen gording of 2 palen gording gording of 2 palen
waterlijn
steiger steiger meerpalen
bovenaanzicht
waterlijn waterlijn waterlijn
zijaanzicht
plankier plankier plankier plankier plankier plankier steiger
2.00 m
steiger steiger meerpalen steiger meerpalenmeerpalen steiger steiger
> 2.00 m > 2.00 m > 2.00 m
1.00 m
waterlijn waterlijn waterlijn waterlijn waterlijn waterlijn
bodemprofiel bodemprofiel bodemprofiel
plankier meerpalen plankier plankier meerpalenmeerpalen plankier plankier plankier meerpalen meerpalenmeerpalen voorplanken voorplanken voorplanken voorplanken voorplanken voorplanken
10
vooraanzicht
vooraanzicht
11
meerpaal
Bijlage 2 Alternatieve steigers
oeverlijn
vaste steiger van max. 1.2 m x 6 m
drijvende steiger
meerpaal
bovenaanzicht
(voorzover niet leidend tot waterhuishoudkundige of vaarwegbelemmeringen)
woonark
Drijvendesteiger steiger drijvende
meerpaal
meerpaal
vaste steiger van woonark 1mx6m vaste steiger van max. 1.2 m x 6 m
meerpaal
oeverlijn
1m
In deze bijlage zijn alternatieven voor grotere en meer (drijvende) steigers tussen woonschepen en oevers op locaties met ‘veel ruimte’ gegeven. Althans voorzover het stadsdeel daar grotere en meer steigers wil toestaan dan steigers van type A, B of C uit bijlage 1 van de Keur. Voorwaarde blijft altijd dat er geen steigers mogen worden aangelegd in ‘groene oevers’ en dat de middenstrook van het water over een breedte van minimaal 5 meter vrij blijft. De Dienst Binnenwater beheer (BBA) zal in Amsterdam overigens doorgaans strengere eisen (dan 5 m) stellen om het doorvaartprofiel (vaarstrook) vrij te houden voor de scheepvaart en voor het verplaatsen van woonboten.
oeverlijn drijvende steiger
meerpaal
Variant 2 Vaste steiger van 1 m bij 6 meter (op 2 palen), plus loopplank (steiger type B uit bijlage 1 van de Keur). Aan de steiger ligt een drijvende steiger die aan woonark de woonark/schip is bevestigd. Wanneer de woonark voor baggerwerkzaamhe woonark den wordt verplaatst gaat de drijvende steiger met het schip mee. Dit kan alleen vaste steiger van in wateren die voldoende breed zijn (vaargeul/strook moet vrij blijven). Geen 1mx6m drijvende steiger drijvende steiger meerpaal meerpaal oeverlijn vergunning van Waternet nodig.
bovenaanzicht
1m
Drijvendesteiger steiger drijvende
meerpaal
meerpaal
vaste steiger van 1mx6m
oeverlijn
1m
woonark bovenaanzicht
meerpaal
oeverlijn
vaste steiger van max. 1.2 m x 6 m
drijvende steiger
meerpaal woonark
woonark
Drijvendesteiger steiger drijvende
vaste steiger van 1mx6m 1m
12
vaste steiger van 1mx6m
loopplank max 2 m breed
meerpaal
meerpaal
Drijvende steiger
drijvende steiger
1m
woonark
meerpaal
loopplank max 2 m breed
Variant 1 Een steiger langs de oever van 1,2 meter bij 6 meter, met daarnaast een drijvende steiger. Geen vergunning van Waternet nodig.
drijvende steiger
vrije ruimte tussen twee loopplanken tenminste 10
meerpaal meerpaal
oeverlijn oeverlijn
meerpaal oeverlijn
Variant 3 Vaste steiger van 1 x 6 meter (op 2 palen), plus loopplank (type B uit bijlage 1 van de Keur) plus twee drijvende steigers ter weerszijden. Voor deze variant is ook geen vergunning van AGV/Waternet nodig omdat (drijvende) steigers breder dan 1,2 meter mogen zijn. woonark
13
l max
l max
meerpaal
drijvende steiger
1mx6m
drijvende steiger
meerpaal
oeverlijn
1m
bovenaanzicht
woonark
Drijvende steiger
vrije ruimte tussen twee loopplanken tenminste 10
loopplank max 2 m breed
loopplank max 2 m breed
meerpaal
meerpaal oeverlijn
Variant 4 Twee loopplanken, volgens voorschriften Keur. De loopplanken dienen losliggend te zijn en mogen maximaal 2 m breed (langs de kant) zijn. De vrije ruimte tussen de loopplanken dient ten minste 10 meter te zijn. In de vrije ruimte kan een drijvende steiger worden geplaatst die aan de woonboot (niet aan de wallekant) dient te worden bevestigd.
14
15
Colofon Dit is een uitgave van Waternet.
Waternet is de gemeenschappelijke organisatie van de gemeente Amsterdam en
Adres
het waterschap Amstel, Gooi en Vecht.
Spaklerweg 16
Waternet zorgt namens de gemeente
Postbus 94370
Amsterdam voor drinkwater, riolering en het
1090 GJ Amsterdam
ondiepe grondwater. Namens het water
T 0900 93 94
schap zorgt Waternet voor de waterkwaliteit,
F 020 608 39 00
zuiveren van afvalwater, waterpeilen en
Tekst
veiligheid achter de dijken.
Waternet www.waternet.nl
