Toerisme in Amsterdam en regio

Toerisme in Amsterdam en regio 2012-2013 Hotelbranche en hotelovernachtingen

Project: 13075 Tanja Fedorova

Bezoekadres: Oudezijds Voorburgwal 300

Telefoon 020 251 0433

Postbus 658, 1000 AR Amsterdam

www.os.amsterdam.nl

Amsterdam, oktober 2013

Gemeente Amsterdam, Bureau Onderzoek en Statistiek

___________________________ Foto voorpagina: Fietstoeristen, fotograaf Edwin van Eis (2013).

2

Toerisme 2012-2013

Inhoud Samenvatting

4

Inleiding

9

1 Capaciteit van hotels en campings in Metropoolregio Amsterdam 1.1 Hotelcapaciteit in Amsterdam periode 2012- 2013 1.2 Inzoomen op hotellocaties 1.3 Balans 2006-2013: meer grote luxe hotels buiten stadscentrum 1.3.1 Viersterren segment meest toegenomen 1.3.2 Explosieve groei grote hotels in 2010-2013 1.3.3 Sterke toename capaciteit buiten Centrum 1.4 Hotelcapaciteit in de Metropoolregio Amsterdam 2012-2013 1.5 Campings

10 10 12 15 15 16 17 18 20

2 Uitkomsten hotelenquête: terugblik op 2012 en verwachtingen in 2013 2.1 Kamerbezetting gestabiliseerd op 75% 2.2 Kamerprijzen licht gedaald in 2012 2.3 Meer hotels zien terugloop gasten door slechte economie en concurrentie in 2012 2.4 In 2013 geen groeiverwachting in hotels met minder dan 4 sterren 2.5 Veel hotels verwachten positief effect ‘Amsterdam 2013’ 2.6 De helft van Amsterdamse hotels heeft last van vakantieverhuur 2.7 Vinden van geschikt personeel soms problematisch 2.8 Meeste hotels sparen energie en werken milieu bewust

22 22 23 24 26 27 29 30 31

3 Toeristische sector groeit door in 2012-2013: meer overnachtingen en banen 3.1 Meer dan 10 miljoen overnachtingen in 2012 in Amsterdam 3.2 Meer banen in toeristische sector in 2013

32 32 35

Bijlage 1 Hotelmutaties 2012-2013

37


38

Bijlage 3 Hotelcapaciteit naar stadsdeel

39

Bijlage 4 Methode, databronnen en definities

40

Bijlage 5 Vragenlijst

42

3


Samenvatting

Capaciteit hotels en campings Metropoolregio Amsterdam: 625 hotels in 2013 De totale hotelcapaciteit van de Metropoolregio Amsterdam bestaat uit 625 hotels en 36.000 kamers. Dit is 31% van de landelijke hotelcapaciteit. Amsterdam telt 413 hotels en meer dan 25.000 kamers. De regio (exclusief Amsterdam) telt 212 hotels en circa 11.000 kamers. Vergeleken met 2012 is de kamercapaciteit in Amsterdam en de regio toegenomen met respectievelijk 5% en 4%. Hotelcapaciteit Metropoolregio Amsterdam en Nederland 2012 hotels

2013 kamers bedden

hotels

toename/afname (%) kamers bedden

hotels

kamers

bedden

Amsterdam

398

24.216

52.184

413

25.372

54.857

4

5

5

regio

207

10.190

21.302

212

10.599

22.310

2

4

5

totaal Metropool

605

34.406

73.486

625

35.971

77.167

3

5

5

3512 113.427 243.039

0,2

2

3

totaal Nederland

3.505 110.905 236.823

bron: O+S/CBS

2012-2013: meer grote 4-sterrenhotels in Amsterdam De groei van de kamercapaciteit in Amsterdam komt hoofdzakelijk door nieuwe grootschalige hotels (met meer dan 100 bedden) vooral in het 4-sterrensegment in de stadsdelen West, Centrum, Zuid, Nieuw-West en Zuidoost. Een deel van de nieuwe hotels kwam tot stand door transformatie van leegstaande (kantoor)gebouwen tot hotels. Balans hotelbeleid 2006-2013: toename 7.000 hotelkamers in Amsterdam De gemeente Amsterdam heeft de ambitie om de hotelcapaciteit vergeleken met 2006 met 9.000 kamers te vergroten. Tussen 2006 en 2013 zijn er in Amsterdam 7.000 hotelkamers bijgekomen. Het grootste deel van deze kamers is gerealiseerd in hotels met 4-5 sterren (63%), grootschalige hotels (91%) en hotels buiten het stadscentrum (79%). Toename kamercapaciteit per indicator

bron: O+S

4

Toerisme 2012-2013

Campings De Metropoolregio telt 28 campings, waarvan 4 formeel in Amsterdam: twee in Amsterdam-Noord, één in Zeeburg en één in Zuidoost. De camping in het Amsterdamse Bos wordt vaak ook tot de Amsterdamse campings gerekend. Deze camping ligt echter officieel in Amstelveen.

Uitkomsten hotelenquête: kamerbezetting en kamerprijzen in 2012, concurrentie met vakantieverhuur en verwachtingen van 2013 Meer concurrentie op de hotelmarkt De belangrijkste uitkomsten van de hotelenquête zijn samengevat in de figuur hieronder. Hoewel er nog nooit zoveel overnachtingen zijn geregistreerd als in 2012, kampten steeds meer hotels met een afname van het aantal gasten. De slechte economische situatie en een toenemend aantal accommodaties in Amsterdam schroeven de concurrentie tussen verschillende segmenten op en drukken de kamerprijzen. Wie op deze situatie kon inspelen heeft meer gasten gehad in 2012 en verwacht positieve ontwikkelingen in 2013. Dit zijn vooral grote en luxe hotels. Kleine budgetaccommodaties staan juist onder druk van prijsverlagingen bij grote hotels en ervaren concurrentie van toenemend aanbod aan goedkope woningen in vakantieverhuur. Situatie op de hotelmarkt in de periode 2012-2013, Amsterdam

HOTELS

meer concurrentie tussen segmenten 0-2 sterren hotels

3 sterren hotels

4-5 sterren hotels

42% hotels minder gasten in 2012



kamerprijzen niet gedaald

kamerprijzen gedaald

kamerprijzen gedaald

bezettingsgraad 73%

bezettingsgraad 79%

bezettingsgraad 75%

15% verwacht meer gasten en 16% meer omzet in 2013



Kamerbezetting twee jaar stabiel: 75% in Amsterdam en 61% in de regio De gemiddelde bezetting van de Amsterdamse hotels was in 2012 voor het tweede achtereenvolgende jaar 75%. Het aandeel onderbezette hotels (voor minder dan 50%)

5


nam af. Maar ook het aandeel hotels met een hoge bezetting (boven 80%) is minder geworden. Regionale hotels zijn gemiddeld minder bezet dan de Amsterdamse hotels (61%). Meer gasten in 2012 door lagere prijzen De prijsdaling is te zien bij hotels met 3-, 4- en 5-sterren. In Amsterdam en de regio ontstaat een tweedeling: in bijna 40% van hotels nam het aantal gasten toe en evenveel hotels kampten met een afname. Beter management, samenwerken met boekingssites, speciale acties, maar vooral lagere prijzen worden genoemd als succesfactoren bij het toenemend aantal gasten. Vakantieverhuur zorgt voor ‘oneerlijke concurrentie’ De helft van de Amsterdamse en bijna een derde van de regionale hotels meent last te hebben van particulieren, die hun woning aan toeristen verhuren. Vakantieverhuur wordt als ‘oneerlijke concurrentie’ ervaren vooral door hotels met minder dan 4 sterren en minder dan 100 bedden. Verwachtingen van 2013: budgetsegement somberder, luxe segment positiever De vooruitblik op de situatie van individuele bedrijven in 2013 is nogal somber: de meeste budgetaccommodaties en 3-sterren hotels hebben in het begin van 2013 minder gasten ontvangen dan in het begin van 2012. En voor de daaropvolgende maanden van 2013 wordt hier ook geen toename van gasten en omzet verwacht. Luxe hotels zijn juist positief over ontwikkelingen van het aantal gasten en de omzet in 2013.

Overige onderwerpen hotelenquête: themajaar, nieuw personeel en maatschappelijk verantwoord ondernemen Hoteliers waarderen themajaar ‘Amsterdam 2013’ Ruim 40% van de Amsterdamse hoteliers verwacht een positief effect van het themajaar ‘Amsterdam 2013’ op hun bedrijf. Promotie van Amsterdam, heropening van musea en vele activiteiten worden als gunstige factoren genoemd. Bijna een op de drie hoteliers verwacht geen effect van het themajaar op niveau van individuele hotels, maar sommigen van hen waarderen het positieve effect voor de hele stad. Vinden van horeca personeel voor 9% problematisch De meeste hoteliers kunnen in 2013 gemakkelijk aan nieuw personeel komen. Maar 9% noemt het lastig om gekwalificeerde ‘horeca professionals’ te vinden, vooral als het gaat om specifieke eisen: Nederlands sprekend, onregelmatige diensten, ervaring en diploma. Meeste hotels maatschappelijk verantwoorde ondernemingen Bijna 80% van de hotels in Amsterdam en de regio doet aan een of meerdere vormen van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Energiebesparing en milieubewust ondernemen worden het vaakst genoemd.

6

Toerisme 2012-2013

Hotelovernachtingen in 2012-2013

Aantal overnachtingen neemt toe in 2013 Amsterdam trok in 2012 5,7 miljoen hotelgasten, goed voor 10,6 miljoen overnachtingen. In de eerste negen maanden van 2013 werden er 8,7 miljoen hotelovernachtingen geregistreerd, 7% meer dan in dezelfde periode van 2012. Over het hele jaar 2013 kan Amsterdam 6 miljoen hotelgasten en 11 miljoen overnachtingen verwachten, een 1 toename van 5% á 6% ten opzichte van 2012. Groei aantal hotelovernachtingen per maand in de periode 2012-2013, Amsterdam

* voorlopig

** prognose

bron: CBS/O+S

Amsterdam populair in eigen land De groei in 2013 is vooral te danken aan een forse toename van de binnenlandse gasten (+18%), maar ook aan gasten uit Duitsland (+18%), Frankrijk (+12%) en Groot-Brittannië (+10%). De heropening van de belangrijke Amsterdamse musea en de troonwisseling hebben Amsterdam in 2013 extra onder de aandacht gebracht. Het toerisme groeit in de hoofdstad in de eerste negen maanden van 2013 ook sneller dan landelijk (+2%).

1

Prognose O+S.

7


Groei zakelijke en recreatieve markten Zowel recreatieve, als de zakelijke markt doen het goed in de eerste negen maanden van 2013. Het aantal hotelovernachtingen met een zakelijke reden is met 8% en met een recreatieve reden met 6%. 40% van alle hotelovernachtingen in Amsterdam is geboekt door gasten die in de stad verblijven voor zaken en overige – om een recreatieve reden

Meer banen in toeristische sector in 2013 Ruim 54.000 banen in toerisme Toeristische sector is goed voor een op de tien banen in Amsterdam, oftewel 54.125 banen op 1 januari 2013. Dit is 5% meer dan in 2012. De helft van de banen in de toeristische sector is in restaurants en cafés. Hier is ook eenderde van de totale toename te zien.

8

Toerisme 2012-2013

Inleiding

O+S levert in opdracht van Economische Zaken Amsterdam jaarlijks statistische informatie over hotels en toerisme in de Metropoolregio Amsterdam: het aantal accommodaties, kamers en bedden, de spreiding van accommodaties over de Metropoolregio en kamerprijzen in Amsterdam en de regio. Daarnaast wordt gerapporteerd over het aantal hotelovernachtingen in Amsterdam en de Metropoolregio. Dit rapport is gebaseerd op verschillende databronnen, onder andere de hotelenquête van O+S, toerismestatistieken van het CBS en hotelgegevens van het Bedrijfschap Horeca. De methodische verantwoording, hoe de gegevens in dit rapport tot stand zijn gekomen, is in bijlage 4 opgenomen. Dit rapport is als volgt opgebouwd: in het eerste hoofdstuk worden de volgende gegevens behandeld: het aantal hotels, kamers en bedden in Amsterdam en de Metropoolregio. In het tweede hoofdstuk komen hotelprijzen en kamerbezetting aan de orde en een aantal aanvullende vragen over het vinden van personeel en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Het derde hoofdstuk bevat gegevens over het aantal gasten en overnachtingen in Amsterdam. Aanvullende informatie, methodeverantwoording en vragenlijst zijn in bijlage 1-5 te vinden.

9


1 Capaciteit van hotels en campings in Metropoolregio Amsterdam

In dit hoofdstuk staan de hotelgegevens centraal: hoeveel hotels, kamers en bedden zijn er in Amsterdam en de regio, hoeveel sterren hebben de hotels en waar zijn deze gevestigd. Deze statistieken betreffen de stand van zaken medio 2013 en worden vergeleken met de cijfers van vorige jaren (bron: Hoteldatabase O+S). Gegevens over campings worden apart gerapporteerd in paragraaf 1.5. Informatie over bronnen en definities is te vinden in bijlage 4.

1.1 Hotelcapaciteit in Amsterdam periode 2012- 2013 Op 1 juli 2013 telde Amsterdam 413 hotels met een totale capaciteit van 25.372 kamers 2 en 54.857 bedden (zie tabel 1.1). Vergeleken met een jaar eerder zijn er per saldo 15 hotels (+4%), bijna 1.200 kamers (+5%) en 2.700 bedden (+5%) bijgekomen. Dit is iets minder dan het groeitempo in de periode 2011-2012. Toen kwamen er 23 hotels bij en nam de kamercapaciteit met 9% toe (zie figuur 1.1a). Tabel 1.1 Hotels, kamers en bedden naar sterklasse, Amsterdam op 1 juli 2012 en op 1 juli 2013 2012

2013 hotels kamers bedden

toename/afname

hotels

kamers bedden hotels

kamers

bedden

geen ster

94

2.079

7.200

97

2.061

7.104

3

-18

-96

1 ster

54

899

1.968

56

929

2.122

2

30

154

2 sterren

78

2.065

4.527

74

1.814

4.046

-4

-251

-481

3 sterren

105

7.372

14.774

109

7.521

15.471

4

149

697

4 sterren

54

8.690

17.326

63

9.810

19.469

9

1.120

2.143

5 sterren totaal

13

3.111

6.389

14

3.237

6.645

1

126

256

398

24.216

52.184

413

25.372

54.857

15

1.156

2.673 bron: O+S

2

10

Het aantal kamers toont aan hoeveel gasten er minimaal in een hotel kunnen overnachten. Daarbij moet rekening gehouden worden met het feit dat een hotel met alleen eenpersoonskamers minder capaciteit heeft dan een hotel met twee- en driepersoonskamers. Sommige budgetaccommodaties verhuren geen kamers, maar bedden. Meerdere personen kunnen in een kamer overnachten. Het aantal bedden laat dus de maximale capaciteit van een hotel zien.

Toerisme 2012-2013

Figuur 1.1a Mutaties hotelkamers naar sterklasse, Amsterdam

bron: O+S

Nieuwe grootschalige hotels in 5 stadsdelen De capaciteitstoename in de periode 2012-2013 is vooral te danken aan de komst van 8 nieuwe grootschalige hotels (elk met meer dan 100 bedden, zie bijlage 1). Deze nieuwe hotels zorgen samen voor drie kwart van de totale capaciteitstoename en zijn verdeeld over de stadsdelen West (3), Centrum (2), Zuid (1), Nieuw-West (1) en Zuidoost (1). De capaciteit van West groeit het hardst. Hier is ook het grootste hotel van het afgelopen jaar gerealiseerd: het 4-sterren Golden Tulip Amsterdam West met meer dan 200 kamers en 500 bedden. Vijf van de nieuwe hotels in West, Centrum en Zuid kwamen tot stand door transformatie van leegstaande (kantoor)gebouwen tot hotels. Per sterklasse gekeken neemt de capaciteit van het 4-sterren segment het meest toe. Deze toename is te danken zowel aan de nieuwe grote hotels, als aan de sterwijzigingen van drie bestaande hotels (zie tabel 1.2 hieronder en bijlage 1). De capaciteit van hotels met 0-2 sterren is gedaald. Tabel 1.2 Mutaties van hotelcapaciteit in de periode 1 juli 2012 - 1 juli 2013 naar ster- en grootklasse

0-1 ster

hotels 100 bedden meer dan of minder 100 bedden 5 0

kamers bedden 100 bedden of meer dan 100 100 bedden of meer dan 100 minder bedden minder bedden 36 -24 109 -51

2 sterren

-4

0

-69

-182

-119

3 sterren

2

2

4 sterren

3

6

5 sterren

-

totaal

6

-362

161

-12

313

384

76

1.044

153

1.990

1

-

126

-

256

9

204

952

456

2.217 bron: O+S

11


1.2 Inzoomen op hotellocaties Hotels in Amsterdam zijn verspreid over alle stadsdelen, maar ruim 60% van alle hotels en 46% van alle kamers en bedden is gevestigd in het stadsdeel Centrum (zie absolute aantallen in bijlage 3). Andere stadsdelen met relatief veel hotelcapaciteit zijn Zuid, West, Nieuw-West en Oost. Alle vestigingen van Amsterdamse hotels zijn op kaart 1.3a te zien. Op de kaarten 1.3b en 1.13c wordt ingezoomd op enkele hotelconcentraties. Kaart 1.3a Spreiding van hotels naar sterklasse per postcode in Amsterdam, op 1 juli 2013 (totaal beeld)

Noord

Nieuw-West

West

1

Centrum 3

2

4

5 6

Zuid

Oost

Hotels juli 2013

Schiphol

4-5 sterren en meer dan 100 bedden 4-5 sterren en 100 bedden of minder 3 sterren en meer dan 100 bedden 3 sterren en 100 bedden of minder 0-2 sterren en meer dan 100 bedden 0-2 sterren en 100 bedden of minder

AMSTERDAM

Zuidoost

bron: O+S

Budgethotels zijn met name vertegenwoordigd in het stadsdeel Centrum, op afstand gevolgd door Zuid (Museumkwartier, De Pijp). In het vestigingspatroon van de driesterrenen luxere hotels is er meer spreiding te zien (Centrum, Zuid, West, Nieuw-West, Oost). Relatief veel grote luxe hotels zijn gevestigd in de buurt van het Centraal Station binnen het gebied ‘1012’ en ten zuiden van het centrum (Apollobuurt, Zuidas). In de laatste jaren komen er steeds meer hotels bij aan de rand van de stad. Er is bijvoorbeeld een nieuwe concentratie hotels ontstaan in de omgeving van het station Sloterdijk. Tussen 2011 en 2013 zijn hier vier nieuwe hotels bijgekomen, waarvan drie in Westpoort en een in West (zie kaart 1.3d en 1.3e).

12

Toerisme 2012-2013

Kaart 1.3b Concentraties hotels in stadsdelen Centrum, West en Zuid, op 1 juli 2013

Hotels juli 2013 4-5 sterren en meer dan 100 bedden 4-5 sterren en 100 bedden of minder 3 sterren en meer dan 100 bedden 3 sterren en 100 bedden of minder 0-2 sterren en meer dan 100 bedden 0-2 sterren en 100 bedden of minder

Centrum

1

West 2

3

4

6

5

7

Oost Zuid 8

1 gebied '1012'

2 Rembrandtplein

3 Leidseplein

4 Plantage

5 omgeving Frederiksplein

6 Vondelbuurt

7 Museumkw artier

8 De Pijp

9 Apollobuurt

10 gebied Zuidas

Kaart 1.3c Overige concentraties hotels in stadsdeel Zuid, op 1 juli 2013


9

Zuid

10

13


Kaart 1.3d Nieuwe concentratie hotels in de buurt van station Sloterdijk, op 1 juli 2013


Westpoort 11

Nieuw-West West

11 Station Sloterdijk en omgeving Kaart 1.3e Hotels in de buurt van station Sloterdijk, op 1 juli 2010

Hotels juli 2010 4-5 sterren en meer dan 50 bedden 4-5 sterren en 50 of minder bedden 3 sterren en meer dan 50 bedden 3 sterren en 50 of minder bedden 0-2 sterren en meer dan 50 bedden 0-2 sterren en 50 of minder bedden

Westpoort

Nieuw-West

14

West

Toerisme 2012-2013

1.3 Balans 2006-2013: meer grote luxe hotels buiten stadscentrum In de nota hotelbeleid 2007-2010 is de ambitie geformuleerd om de bestaande 3 hotelcapaciteit met 9.000 kamers te vergroten. Deze kamers zouden worden toegevoegd aan de ruim 18.000 hotelkamers medio 2006. Daarbij zou gelet worden op het evenwicht tussen budgethotels en hoogwaardiger segmenten, tussen grootschalige en kleine hotels, tussen de binnenstad en de andere stadsdelen. Tussen medio 2006 en medio 2013 zijn er in Amsterdam 7.000 hotelkamers bijgekomen. Het grootste deel van deze kamers is gerealiseerd in hotels met 4-5 sterren (63%), grootschalige hotels (91%) en buiten stadscentrum (79%, zie kaart 1.4, figuur 1.5 en bijlage 2). Kaart 1.4 Nieuwe hotels in de periode 1 juli 2006 - 1 juli 2013 naar sterklasse en grootte

Westpoort Noord Nieuw-West

West Centrum

Zuid

Oost

Schiphol

Hotels bijgekomen tussen 1 juli 2006 en 1 juli 2013 4-5 sterren en meer dan 100 bedden 4-5 sterren en 100 bedden of minder 3 sterren en meer dan 100 bedden 3 sterren en 100 bedden of minder 0-2 sterren en meer dan 100 bedden 0-2 sterren en 100 bedden of minder

AMSTERDAM

Zuidoost

bron: O+S

1.3.1 Viersterren segment meest toegenomen Het aantal en de capaciteit van luxe hotels neemt in de periode 2006-2013 het hardst toe, vooral in de laatste drie jaar door de komst van grootschalige 4-sterren hotels (zie bijlage 1). Enkele voorbeelden hiervan zijn Doubletree by Hilton Hotel, Crowne Plaza Amsterdam–South en Golden Tulip Amsterdam West (elk met meer dan 200 kamers en 400 bedden). Daarnaast zijn er twee grootschalige hotels met 5 sterren bijgekomen: Het Conservatorium hotel en Andaz Amsterdam Prinsengracht hotel (elk met meer dan 100 kamers en 200 bedden).

3

Nota Hotelbeleid 2007-2010, Economische Zaken.

15


Figuur 1.5 Hotelkamers naar sterklasse, Amsterdam

*) Dit is inclusief accommodaties waarvan de sterklasse (nog) onbekend is. Tot de bepaling van het aantal sterren worden zij beschouwd als sterloos. bron: O+S

Andere hotelclassificatie na 2006 In 2007 werd in Nederland een nieuwe hotelclassificatie ingevoerd (Nederlandse Hotel Classificatie – NHC). Volgens deze nieuwe classificatie heeft bijna de helft van de bestaande 5-sterren hotels in Amsterdam één ster minder gekregen. Hierdoor is het aantal 4-sterren hotels in 2007 toegenomen en het aantal 5-sterren hotels afgenomen (zie figuur 1.5). Tot en met 2006 werd het aantal sterren bij Nederlandse hotels bepaald volgens de Benelux Hotel Classificatie (BHC).

1.3.2 Explosieve groei grote hotels in 2010-2013 De gemiddelde capaciteit van een Amsterdams hotel is in de periode 2006-2013 toegenomen van 53 kamers en 113 bedden naar 61 kamers en 133 bedden. De schaalvergroting van hotels is het gevolg van nieuwe hotels met meer dan 100 bedden. Dit doet zich vooral in de laatste drie jaar voor (zie figuur 1.6 en 1.7 en bijlage 2).

16

Toerisme 2012-2013

Figuur 1.6 Absolute toename hotels naar grootte, Amsterdam

bron: O+S Figuur 1.7 Hotels naar grootte, Amsterdam

bron: O+S

1.3.3 Sterke toename capaciteit buiten Centrum Traditioneel is meer dan 60% van de Amsterdamse hotels in het stadscentrum geconcentreerd. Dit zijn vooral kleine accommodaties goed voor 46% van alle hotelkamers en -bedden in de stad. Sinds 2006 groeide capaciteit echter het meest buiten stadscentrum: in absolute zin in het stadsdeel Zuid en relatief gezien in Westpoort en Nieuw-West (zie bijlage 2 en figuur 1.8). In de periode 2006-2013 is het aandeel van het stadscentrum in de totale kamer- en beddencapaciteit afgenomen van 55% naar 46%.

17


Absolute toename in Zuid, relatieve groei in Westpoort Bijna 30% van de kamertoename in de periode 2006-2013 is gerealiseerd in het stadsdeel Zuid. Enkele voorbeelden van de nieuwe hotels zijn NH Musica, CitizenM, Crowne Plaza Amsterdam – South, Het Conservatorium hotel en Sir Albert. De meest opvallende relatieve groei is te zien in Westpoort. Tot medio 2011 telde Westpoort één hotel. In de daaropvolgende twee jaar kwamen er drie hotels bij, waardoor de kamercapaciteit is bijna verviervoudigd. Er zijn nu meer hotelkamers in Westpoort dan in Zuidoost en Noord. In de stadsdelen Nieuw-West en Oost neemt de hotelcapaciteit ook relatief snel toe. Figuur 1.8 Hotelkamers naar stadsdeel, Amsterdam

bron: O+S

1.4 Hotelcapaciteit in de Metropoolregio Amsterdam 2012-2013 De totale hotelcapaciteit van de Metropoolregio Amsterdam is 625 hotels, 36.000 kamers en 77.000 bedden. Dit is 31% van de landelijke hotelcapaciteit. Ruim 70% van de kamers en bedden in de Metropool bevindt zich in Amsterdam (zie tabel 1.9). De regio (exclusief Amsterdam) telt 212 hotels, 11.000 kamers en 22.000 bedden. De spreiding van hotels in de Metropoolregio Amsterdam naar sterklasse en capaciteit is op kaart 1.10 afgebeeld. Vergeleken met 2012 is de kamercapaciteit van de regio met 4% toegenomen. Er zijn per saldo vijf hotels en ruim 400 kamers bijgekomen. In de agglomeratie Haarlem (+11%) en Gooi en Vechtstreek (+10%) neemt de kamercapaciteit het meest toe.

18

Toerisme 2012-2013

Tabel 1.9 Hotelcapaciteit Metropoolregio Amsterdam en Nederland 2012 hotels

2013 kamers bedden

hotels

toename/afname kamers bedden

hotels

kamers

bedden

Amstel-Meerlanden

32

5.206

10.679

34

5.217

10.799

2

11

120

agglomeratie Haarlem

64

1.628

3.541

66

1811

3.941

2

183

400

Waterland +

38

802

1.688

40

861

1.793

2

59

105

Gooi en Vechtstreek

19

782

1.574

20

861

1.731

1

79

157

IJmond

24

733

1.639

23

725

1.568

-1

-8

-71

Flevoland -

14

651

1.325

13

649

1.393

-1

-2

68

Zaanstreek

16

388

856

16

475

1.085

-

87

229

regio totaal

207

10.190

21.302

212

10.599

22.310

5

409

1.008

Amsterdam

398

24.216

52.184

413

25.372

54.857

15

1.156

2.673

totaal Metropool

605

34.406

73.486

625

35.971

77.167

20

1.565

3.681

3512 113.427 243.039

7

2.522

6.216

totaal Nederland

3.505 110.905 236.823

bron: O+S/CBS Kaart 1.10 Spreiding van hotels naar sterklasse en beddencapaciteit per postcode, op 1 juli 2013 ZEEVANG BEEMSTER EDAMVOLENDAM ER EN

D

1

WORMERLAND

M

2

D N LA

AMSTERDAM

RT

HAARLEM

1

3

2

4

ALMERE

6

EE R ER N ME S L OR O AA TH UI

EN LV E

6

ST E

LE M HA AR

Schiphol

AM

7

5

ME RM

VO O

4

W

BLOEMENDAAL

ZA ND

LELYSTAD

TE R

3

VELSEN

A

ZAANSTAD

PU R

BEVERWIJK

5

HUIZEN

HILVERSUM WIJDEMEREN

Hotels juli 2013 Katwijken meer dan 100 bedden 4-5 sterren 4-5 sterren en 100 bedden of minder 3 sterren en meer dan 100 bedden LEIDEN 3 sterren en 100 bedden of minder WASSENAAR 0-2 sterren en meer dan 100 bedden VOORSCHOTEN 0-2 sterren en 100 bedden of minder RIJNWOUDE

Subregio’s binnen de Metropool (excl. Amsterdam) 1 IJmond 3 Waterland+ 5 Het Gooi en Vechtstreek 7 agglomeratie Haarlem 2 Zaanstreek 4 Flevoland 6 Amstel-Meerlanden

bron: O+S

19


Binnen de regio is 49% van alle kamers geconcentreerd in Amstel-Meerlanden, vooral rond de luchthaven Schiphol (Hoofddorp, Badhoevedorp, Lijnden en Schiphol). De meeste hotels hier zijn grootschalige luxe hotels. Een andere hotelconcentratie in de regio is te vinden in de badplaats Zandvoort. De meeste accommodaties hier zijn kleinschalig. In IJmond hebben Velsen (IJmuiden) en Beverwijk (Wijk aan Zee) de grootste kamer- en beddencapaciteit. Hier is de helft van accommodaties kleinschalig, maar in Velsen zijn ook grootschalige luxe hotels gevestigd. In de Zaanstreek zijn bijna alle kamers en bedden in Zaanstad (Zaandam) te vinden. In de regio Waterland+ hebben Monnickendam, Katwoude en Volendam de meeste bedden en kamers. Dit zijn voor een groot deel kleinschalige budgetaccommodaties. In Gooi en Vechtstreek heeft Hilversum veruit de grootste capaciteit, gevolgd door Bussum en Naarden. Hier zijn relatief veel luxe hotels gevestigd.

1.5 Campings De Metropoolregio telt 28 campings, waarvan 4 formeel in Amsterdam: twee in Amsterdam-Noord, één in Zeeburg en één in Zuidoost. De camping in het Amsterdamse Bos wordt vaak ook tot de Amsterdamse campings gerekend. Deze camping ligt echter officieel in Amstelveen (zie kaart 1.11). Kaart 1.11 Campings in Metropoolregio Amsterdam, medio 2013

1

BEVERWIJK

EDAMVOLENDAM

2

3

4

AMSTERDAM

HAARLEM

ALMERE

1

3

2

4 5

7

6

Schiphol

6

AMSTELVEEN

5

HILVERSUM

Subregio’s binnen de Metropool (excl. Amsterdam)

20

1 IJmond

2 Zaanstreek

3 Waterland+

5 Het Gooi en Vechtstreek

6 Amstel-Meerlanden

7 agglomeratie Haarlem

4 Flevoland -

LELYSTAD

Toerisme 2012-2013

Aanvullende informatie over de campings is gepresenteerd in tabel 1.12. Deze gegevens zijn afkomstig uit de laatste enquête van O+S, aangevuld met gegevens van de websites 4 van de campings. Tabel 1.12 Campings in Metropoolregio Amsterdam, op 1 juli 2013 regio

naam camping

Amsterdam

Het Amsterdamse bos (Amstelveen) Badhoeve Gaasper camping Amsterdam Het Vliegenbos Zeeburg camping

Gooi en Vechtstreek

De Molshoop / Zonnehoek De Woensberg

agglomeratie Haarlem

Camping Bloemendaal Camping De Branding Caravanpark De Duinrand Park Zandvoort Droompark Spaarnwoude Het Helmgat Kampeerbedrijf De Liede Kennemer Duincamping De Lakens Park Sandevoerde

IJmond

Droompark Buitenhuizen Klein Hemelrijk (incl.De Berenweide) Nivon Natuurterrein Banjaert Camping De Duindoorn Schoonenberg

Flevoland-

Camping Vogelenzang Camping 'T Oppertje Camping De Gaard/Doors Camping De Houtrib

Waterland +

Camping Strandbad Edam Camping Uitdam Camping Vogelenzang bron: O+S/www.campingregister.com

4

Websites zijn: www.campingdebadhoeve.nl ; www. vliegenbos.com ; www.campingzeeburg.nl ; www.gaaspercamping.nl ; www.campingamsterdamsebos.nl.

21


2 Uitkomsten hotelenquête: terugblik op 2012 en verwachtingen in 2013

In dit hoofdstuk zijn hoteliers aan het woord. De respondenten van de hotelenquête blikken eerst terug op de resultaten van het afgelopen jaar 2012: de kamerbezetting en prijzen, ontwikkeling van het aantal hotelgasten. Daarna wordt ingegaan op de verwachtingen voor de komende periode in 2013. Een op de twee hotels in Amsterdam en één op de drie hotels in de regio deed mee aan deze enquête. De uitgebreide methodeverantwoording en de hotelenquête zijn in bijlage 4 en 5 te vinden.

2.1 Kamerbezetting gestabiliseerd op 75% 5

De gemiddelde bezetting van de Amsterdamse hotels is 75%, zowel in 2011 als in 2012 (zie figuur 2.1 en tabel 2.2). Ondanks de sterke kamertoename in 2012 is de bezetting niet gedaald. Dit komt door een recordaantal overnachtingen in 2012 (ruim 10 miljoen). Figuur 2.1 Kamerbezetting, aantal hotelkamers en overnachtingen van hotelgasten in Amsterdam

bron: CBS/O+S

CBS verbetert berekeningswijze hotelovernachtingen in 2012 Het CBS heeft haar methodiek aangepast waardoor de overnachtingscijfers vanaf 2012 niet meer vergelijkbaar zijn met eerdere jaren. De aanpassingen zijn nodig om de actuele veranderingen op de hotelmarkt beter te kunnen registreren. 5

22

Respondenten (woordvoerders van hotels) geven jaarlijks aan hoeveel procent van de kamers gemiddeld bezet was in hun hotels. Voor Amsterdam is vergelijking mogelijk met de voorgaande jaren. Voor de regio zijn gegevens vanaf 2009 beschikbaar.

Toerisme 2012-2013

Het aandeel onderbezette hotels (voor minder dan 50% op jaarbasis) neemt in de periode 2009-2012 elk jaar af. Een nieuwe ontwikkeling is dat ook het aandeel hotels met een erg hoge bezettingsgraad (boven 80%) is afgenomen. Dit gebeurde voor het eerst sinds 2009. Tweederde van de Amsterdamse en driekwart van de regionale hotels heeft een bezetting tussen de 50% en 80% op jaarbasis. Regionale hotels zijn gemiddeld minder bezet dan de Amsterdamse hotels (zie tabel 2.2 en 2.3). Tabel 2.2 Gemiddelde kamerbezetting naar sterrenklasse hotels, (procenten) ster NHC 0-1 ster 2 sterren 3 sterren 4 sterren 5 sterren

Amsterdam 2009 64 72 74 69 58

2011 72 77 79 79 66

2012 71 77 79 76 72

regio 2009 50 58 59 59 x

2011 65 43 65 62 x

2012 62 53 63 62 x

Metropool 2009 61 68 71 66 60

2011 71 71 74 71 67

2012 69 74 75 71 72

66 74 68 69

74 79 76 75

73 79 75 75

54 59 60 57

56 65 62 61

59 63 62 61

64 71 65 66

71 74 70 72

71 75 71 72

0-2 sterren 3 sterren 4-5 sterren gemiddeld

bron: O+S Tabel 2.3 Hotels naar kamerbezetting Amsterdam

regio

Metropool

2009

2011

2012

2009

2011

2012

2009

2011

tot 50%

11

5

3

26

22

19

15

10

7

50%-80%

69

56

65

72

69

75

70

60

67

meer dan 80% totaal (%)

2012

20

39

32

2

8

6

15

31

26

100

100

100

100

100

100

100

100

100

bron: O+S

2.2 Kamerprijzen licht gedaald in 2012 Na een periode van prijsverhogingen in 2009-2011 zijn hotelprijzen in Amsterdam en de regio licht gedaald ‘Lagere prijzen, actie's, (zie tabel 2.4). Dit is een reactie op de toename van het etc. Meer gasten, minder aantal hotels in de stad, afgenomen koopkracht en de dure euro. Hoteliers verlagen kamerprijzen (onder andere opbrengst...’ door voordelige aanbiedingen) om de bezettingsgraad op pijl te houden. hotelenquête De daling van de gemiddelde kamerprijs is te zien bij hotels met 3-, 4- en 5-sterren. Budgetaccommodaties hebben hun prijzen iets verhoogd. Dit is mogelijk een reactie op de toegenomen kosten want het aantal gasten in hotels met 0-2 sterren is niet toegenomen.

23


Tabel 2.4 Gemiddelde kamerprijzen van een 2-persoonskamer per nacht naar sterklasse, (in euro’s)6 Amsterdam

regio

2009

2011

2012

2009

2011

2012

0-1 ster

72

75

80

69

73

79

2 sterren

78

95

91

74

81

86

3 sterren

98

112

103

94

88

86

4 sterren

130

157

149

101

111

102

5 sterren

202

275

218

x

x

x 81

0-2 sterren

74

82

84

71

76

3 sterren

99

112

103

94

88

86

4-5 sterren

139

169

163

106

113

102

gemiddelde

92

111

109

86

90

89 bron: O+S

2.3 Meer hotels zien terugloop gasten door slechte economie en concurrentie in 2012 De situatie met gastenontwikkeling in Amsterdamse hotels is in 2012 versoberd vergeleken met de voorgaande jaren. Hoewel er nog nooit zoveel overnachtingen zijn geregistreerd als in 2012, kampten steeds meer hotels met een afname van het aantal gasten. In Amsterdam nam niet alleen het aantal overnachtingen toe, maar ook het hotelaanbod, wat de onderlinge concurrentie tussen hotels opschroefde. Anders dan in de voorgaande jaren waren er in 2012 evenveel hotels met een toename van het aantal gasten als met een afname (zie figuur 2.5). In de regio is deze tweedeling al langer te zien, sinds 2011. Figuur 2.5 Ontwikkeling van het aantal hotelgasten in hotels

6

24

Respondenten is gevraagd naar de reguliere gemiddelde kamerprijzen inclusief ontbijt, service en btw. Omdat respons op deze vraag bij sommige stercategorieën nogal laag is moeten deze resultaten voorzichtig worden geïnterpreteerd.

Toerisme 2012-2013

Budgetaccommodaties in Amsterdam hadden in 2012 relatief vaker te maken met het verlies van het aantal gasten (42%) dan luxe hotels (36%, zie tabel 2.5a). Tabel 2.5a Antwoorden van hoteliers op de vraag over het aantal gasten in 2012 naar sterklasse Amsterdam regio 4-5 totaal totaal vraag antwoorden 0-2 sterren 3 sterren sterren Amsterdam regio Meer gasten Heeft uw accommodatie Even veel gasten meer gasten ontvangen in Minder gasten 2012 dan in 2011? totaal

31

40

50

38

34

27

21

14

22

25

42

38

36

40

41

100

100

100

100

100

Hoteliers danken de toename van het aantal gasten in hun bedrijf vooral aan beter management, samenwerken met bookingsites, speciale acties en scherpe prijzen (zie tabel 2.6a). Hoteliers, die in 2012 minder gasten hebben ontvangen, wijten deze daling aan de slechte economie, een toenemende concurrentie of de combinatie van beide factoren (zie tabel 2.6b). Tabel 2.6a Redenen waarom aantal hotelgasten is toegenomen in 2012, Metropoolregio Amsterdam reden open antwoorden (top-3) Management en/of scherpe prijs 42%

Meer toeristen

Lagere prijzen. Wisseling management, prijs iets verlaagd. Goede contacten met diverse bookingsites. Veel speciale acties gedaan, resultaat lagere gemiddelde kamerprijs helaas ook lagere revenue per available room.

Meer toeristen. 23% Meer gasten, maar korter verblijf. Meer gasten uit Oost-Europa en Azië.

Gebruik bookingsites/ naambekendheid

Oktober 2011 aangesloten bij verschillende boekingswebsite in combinatie met locatie en een goed product! 13% Toename van boekingwebsites. Naamsbekendheid en zeer goede reviews op internet Winnaar Award Tripadvisor 2012

Renovatie

Renovatie van vergaderzalen en brasserie. 11% Uitbouwen. Door renovatie.

Overig

Was nieuw op de Zaanse Schans, 2011 was het jaar dat we zijn gestart. Toename lag dus voor de hand. 11% Mooi voorjaar in 2012. Meer grote evenementen.

25


Tabel 2.6b Redenen, waarom aantal hotelgasten is afgenomen in 2012, Metropoolregio Amsterdam reden open antwoorden (top-3) Economische situatie

(Wereldwijde) crisis/ recessie 43% Mensen hebben minder geld te besteden. Geld wordt anders besteed. Overnachtingen zijn geen prioriteit. Toename hotelkamers (accors in de stad, prijzenslag tussen hotels (ketens)).

Concurrentie

19% Toename hotels buiten centrum. Het toenemende aantal hotels in Amsterdam Combinatie crisis én concurrentie

Crisis in Europa. Meer beschikbare kamers in Amsterdam. 13% Economische recessie. Toenemend aanbod hotelkamers in Amsterdam. Teveel nieuwe hotel kamers tijdens crisis, veel (illegale ) B&B en hobby hotels.

Negatief beeld project 1012

Red light district, coffeeshops en omgeving in slecht beeld via nieuws, aankondiging afname coffeeshops. De economie en de 1012-project. Door de constante foreign pers over de 3% vermindering van de Wallen en de coffeeshops te wijten aan het 1012project. Economie algemeen. 1012 Project gemeente.

overig

Minder toeristen. 13%

Geen activiteiten in Amsterdam. Alle musea gesloten. Tijdelijk geen connectie met boekingsagent.

2.4 In 2013 geen groeiverwachting in hotels met minder dan 4 sterren De vooruitblik op de situatie van individuele bedrijven in 2013 is nogal somber, vooral bij budget-accommodaties en 3-sterren hotels. De meerderheid van deze bedrijven heeft in het begin van 2013 minder gasten ontvangen dan in het begin van 2012. En in de daaropvolgende maanden van 2013 wordt hier ook geen toename van gasten en omzet verwacht (zie figuur 2.7 en tabel 2.8). Figuur 2.7 Saldo positieve en negatieve antwoorden van hoteliers

26

Toerisme 2012-2013

Verwachtingen van luxe hotels zijn optimistischer. Hier wordt positief gekeken naar toekomstige ontwikkelingen van het aantal gasten en omzet in 2013. Niettemin zijn er iets meer negatieve dan positieve antwoorden over de ontwikkeling van het aantal gasten in het begin van 2013. Tabel 2.8 Antwoorden van hoteliers op drie vragen over situatie in 2013, (procenten) Amsterdam vraag

0-2 sterren

Heeft uw accommodatie meer gasten ontvangen in de eerste vier maanden van 2013 dan begin 2012?

Verwacht u meer, minder of evenveel gasten in 2013 als in 2012?

meer gasten

10

even veel gasten

16

12

14

14

minder gasten

75

65

47

66

71

100

100

100

100

100

meer gasten

15

30

47

25

15

even veel gasten

23

15

28

22

31

totaal

minder gasten

15

62

55

25

53

54

100

100

100

100

100

meer omzet

16

16

41

20

12

even veel omzet

26

20

21

24

31

totaal

Wat verwacht u van de omzet van uw accommodatie in 2e kw 2013?

regio totaal 3 sterren 4-5 sterren totaal regio Amsterdam 24 39 19 14

minder omzet totaal

58

64

38

56

57

100

100

100

100

100

2.5 Veel hotels verwachten positief effect ‘Amsterdam 2013’ Twee op de vijf Amsterdamse hoteliers verwachten dat het themajaar ‘Amsterdam 2013’ een positief effect zal hebben op het aantal gasten in hun hotel in 2013 (zie tabel 2.9). Opmerkelijk is dat ook hoteliers die geen gastentoename in hun hotel verwachten het effect van ‘Amsterdam 2013’ positief noemen. In de regio is ’Amsterdam 2013’ minder bekend en het positieve effect daarvan wordt minder vaak verwacht. Tabel 2.9 Denkt u dat het themajaar 'Amsterdam 2013' een positief effect zal hebben op het aantal gasten in uw accommodatie in 2013? Amsterdam

regio

ja

41

13

nee

30

45

ik ben niet bekend met 'Amsterdam 2013'

22

38

7

4

100

100

anders totaal

Het positieve effect van ‘Amsterdam 2013’ is volgens Amsterdamse hoteliers te danken aan marketing en promotie, heropening van musea en vele activiteiten in Amsterdam. Dit valt af te lezen uit de toelichting van 75 respondenten (waarvan 7 uit de regio) in tabel 2.10a.

27


Tabel 2.10a Toelichting positieve effect ‘Amsterdam 2013’ reden open antwoorden (top-3) marketing, promotie 35%

Meer reclame is meer toerisme. Meer promotie voor de stad zal zeker leiden in 2013 -op korte termijn- voor meer gasten. Fantastisch initiatief, erg goed voor de stadsmarketing.

opening musea, inhuldiging, Musea zullen veel bezoekers trekken. Heropening Rijksmuseum, Van Gogh Museum en Stedelijk museum heeft wel evenementen positief invloed. 29% Evenementen zoals IBC, Sensation, Uitmarkt, Koninginnedag. meer toeristen

Meer toeristen, daardoor meer tweepersoons gebruik kamers. 11% Meer toeristen in Amsterdam. Meer buitenlanders.

ja, maar…

overig

Wel iets, maar niet voldoende. Ja, vooral 400 jaar grachten waar Amsterdam marketing niet aan had gedacht 7% voor hotels. Dus eigen initiatief. Had er overigens meer van verwacht. Totaal aantal gasten in A'dam zal toenemen. Grotere aanbod aan hotels en alternatieve overnachtingsmogelijkheden zoals AirBnB zorgen ervoor dat het op individueel hotel niveau niet merkbaar is. Gedeeltelijk. 19% Altijd goed. Alle positieve acties dragen bij.

Amsterdamse hoteliers die geen effect verwachten van het themajaar voor hun bedrijf wijten dit voornamelijk aan de slechte economie en de totale hoteltoename. Sommige van deze hoteliers zien het positieve effect van ‘Amsterdam 2013’ voor de hele stad, maar verwachten weinig effect op niveau van individuele hotels. In de regio verwachten hoteliers geen effect omdat het themajaar op Amsterdam is gericht. In totaal hebben 62 respondenten een spontane toelichting achtergelaten (waarvan 26 uit de regio, tabel 2.10b).

28

Toerisme 2012-2013

Tabel 2.10b Toelichting geen effect ‘Amsterdam 2013’ reden open antwoorden (top-3) slechte economie en meer hotels

Economie en teveel nieuwe hotels. 32% Het thema weegt niet op tegen de afname in de markt. Het themajaar zal wel invloed hebben op Amsterdam als geheel maar door het grotere aanbod aan hotelkamers in de stad zal dit effect minimaal zijn voor ons.

niet gericht op de regio

Alleen als Amsterdam vol zit. 27% Amsterdam heeft zelf te veel capaciteit. VVV Amsterdam stuurt geen gasten naar Zandvoort.

niets gemerkt op niveau van individueel (kleinschalig) hotel

Tot nu toe nog niets gemerkt. 11% Kleinschalig hotel. Ongeschikt voor MKB.

Het is meer een leuk weetje dan een reden om de stad te bezoeken. Amsterdam is populair om andere redenen/ buitenlanders niet bekend Buitenlandse gasten zijn hier nauwelijks mee bekend. met themajaar 11% Veel internationale gasten merken het pas als ze aankomen. overig

Veel jonge gasten die hier niet naar kijken. 18% We richten ons op groepen. Uit ervaring.

2.6 De helft van Amsterdamse hotels heeft last van vakantieverhuur De helft van de Amsterdamse en bijna eenderde van de regionale hotels meent last te hebben van particulieren, die hun woning aan toeristen verhuren (zie tabel 2.11). Tabel 2.11 Heeft uw bedrijf daar last van vakantieverhuur? (procenten) Amsterdam

regio

ja

49

31

nee

26

41

geen mening

25

28

100

100

totaal

Uit spontaan gegeven toelichtingen van hoteliers valt af te lezen dat vakantieverhuur hotelprijzen onder druk zet en als ‘oneerlijke concurrentie’ wordt ervaren. Voor hotels gelden namelijk strengere regels en ze dragen meer af aan belasting en vergunningen. Hieronder de mening van enkele hoteliers over vakantieverhuur: ‘Zij zorgen ervoor dat kamer-/bedprijs enorm daalt, waardoor toekomstige kwaliteit onder druk komt te staan, omdat investeringen en onderhoud niet meer te betalen zijn.’

‘Hun prijzen zijn lager. Zij hoeven geen btw en toeristenbelasting af te dragen en geen investeringen te doen in legionellacontrole of brandveiligheid’. ‘Minder toeristen naar hotels. Oneerlijke concurrentie vanwege vele regelgeving!’ ‘We hebben veel last van Airbnb. Er is oneerlijke concurrentie’.

29


Vakantieverhuur wordt als concurrentie ervaren vooral door hotels met minder dan 4 sterren en minder dan 100 bedden (zie figuur 2.12). Figuur 2.12 Hotels, die last hebben van vakantieverhuur naar sterklasse en grootte, Amsterdam

2.7 Vinden van geschikt personeel soms problematisch De meeste hoteliers kunnen in 2013 makkelijk aan nieuw personeel komen (zie tabel 2.13). Uit sommige reacties blijkt dat het personeelsaanbod is toegenomen. Maar 9% vindt het lastig om personeel te vinden, vooral voor specifiek werk als afdeling ‘food and beverage’. Het meest genoemd probleem is het vinden van ‘horecaprofessionals’ die voldoen aan bepaalde functie-eisen: Nederlands sprekend, gekwalificeerd, gemotiveerd en bereid op onregelmatige diensten.

‘Sommige functies makkelijk (schoonmaak, front office), andere moeilijk (kok, bediening)’. hotelenquête

Tabel 2.13 Ervaring met het vinden van personeel, (procenten) Amsterdam

regio

geen (Ik heb geen personeel en/of ik zoek geen nieuw personeel)

35

52

positief (Ik kan makkelijk nieuw personeel werven)

48

35

negatief

9

9

anders

7

4

100

100

totaal

30

Toerisme 2012-2013

2.8 Meeste hotels sparen energie en werken milieu bewust De meeste hotels in Amsterdam en de regio doen aan een of meerdere vormen van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Energiebesparing en milieubewust werken zijn de meest voorkomende vormen zowel in Amsterdam als in de regio (zie tabel 2.14). Grootschalige hotels en luxe hotels doen vaker aan MVO dan kleinschalige budgetaccommodaties (zie figuur 2.15). Tabel 2.14 Doet uw bedrijf aan een of meerdere vormen van MVO? Amsterdam

regio

nee

22

23

ja, aan een of meerdere vormen MVO waaronder

78

77

energiebesparing

77

75

milieubewust werken (afval scheiden, minder verpakkingen)

63

79

waterbesparing

51

46

duurzaam inkopen

51

39

8

2

werkplekken voor mensen met een arbeidsbeperking

Figuur 2.15 Participatie aan MVO naar sterklasse en grootte hotels, Amsterdam

31


3 Groei toeristische sector in 2013: meer overnachtingen en banen

Amsterdam blijft toeristen aantrekken ondanks de economische crisis. Tussen januari en oktober 2013 is het aantal hotelovernachtingen in de hoofdstad met 7% toegenomen vergeleken met 2012. In 2012 telde Amsterdam 10,6 miljoen hotelovernachtingen. Naar verwachting zal het aantal overnachtingen in 2013 meer dan 11 miljoen worden. Ook neemt het aantal banen in de toeristische sector toe.

3.1 Meer dan 10 miljoen overnachtingen in 2012 in Amsterdam De grens van 10 miljoen hotelovernachtingen is in 2012 officieel gepasseerd: 5,7 miljoen hotelgasten bleven gemiddeld 1,85 nachten in Amsterdam. Dit resulteerde in 10,6 miljoen hotelovernachtingen, aldus de cijfers van het CBS, die dit jaar volgens een verbeterde 7 methode zijn berekend (zie figuur 3.1). In de eerste tien maanden van 2013 werden er 9,7 miljoen hotelovernachtingen geregistreerd, 662.000 (+7%) meer dan in dezelfde periode van 2012. Figuur 3.1 Hotelgasten en overnachtingen in Amsterdam, 2000-2012

Bron: CBS

7

32

Het CBS heeft met ingang van 2012 de berekeningswijze van toeristische cijfers aangepast. Daardoor is de vergelijking met de voorgaande jaren niet mogelijk.

Toerisme 2012-2013

Tabel 3.2 Hotelgasten, overnachtingen, verblijfsduur en de gemiddelde bedbezetting in Amsterdamse hotels, 2012-2013* gasten

overnachtingen verblijfsduur (nachten)

bedbezetting (%)

1 kw 2012

1163700

2060700

1,77

46

2 kw 2012

1583200

2936900

1,86

66

3 kw 2012

1610400

3100300

1,93

70

4 kw 2012

1380900

2465300

1,79

56

totaal 2012

5738300

10563000

1,84

59

1 kw 2013*

1246000

2281000

1,83

47

2 kw 2013*

1648000

3094000

1,88

64

3 kw 2013*

1709000

3300000

1,93

68

*) voorlopige cijfers.

bron: CBS

Het toerisme groeit in de hoofdstad voorlopig sneller dan landelijk (+2%). De groei is te danken aan een forse toename van de binnenlandse gasten. De heropening van de belangrijke Amsterdamse musea en de troonwisseling hebben Amsterdam in 2013 extra onder de aandacht gebracht. Over het hele jaar 2013 kan Amsterdam ruim 6 miljoen hotelgasten en meer dan 11 miljoen overnachtingen verwachten, een toename van 7% 8 ten opzichte van 2012. 3.1.1 Recordniveau toerisme in 2012 ook wereldwijd De ontwikkeling in 2012 in Amsterdam is niet uniek. Dezelfde ontwikkeling doet zich voor in de rest van Nederland en in de andere landen. Het aantal overnachtingen in Nederland lag met 36,5 miljoen in 2012 ongekend hoog. Het toerisme in verschillende landen wordt door The World Tourism Organisation gemeten aan de hand van het aantal buitenlandse hotelgasten. En ook wereldwijd was 2012 een record met 1 miljard buitenlandse gasten. Deze groei zet zich in 2013 door. 3.1.2 Groei toerisme in 2013 ondanks economische tegenvallers In de eerste acht maanden van 2013 groeit het toerisme in de Europese landen met 5%, voorlopig sneller dan de voorspelde jaargroei van 2%-3%. In Nederland en in Amsterdam houdt de groei van zowel het buitenlandse, als van het binnenlandse toerisme ook aan. The World Tourism Organisation noemt de toeristische groei in 2013 opmerkelijk gezien de economische onrust in de Eurozone en schrijft deze toe aan het aanpassingsvermogen van de toeristische sector. Uit de enquête van O+S blijkt dat ook in Amsterdam hoteliers inspelen op de veranderingen van de markt: 42% van de hotels waar het aantal gasten toeneemt gebruikt speciale aanbiedingen en werkt intensiever samen met bookingsites. Daarnaast geven aanbiedingen van de vervoersmaatschappijen en de uitbreiding van het netwerk van directe bestemmingen op Schiphol een extra stimulans aan het inkomende toerisme zowel in Amsterdam, als in heel Nederland. 3.1.3 Amsterdam populaire bestemming in eigen land De forse groei van het aantal hotelovernachtingen in de eerste tien maanden van 2013 in Amsterdam is te danken aan Nederlanders (+18%), anders dan in de rest van het land 8

Prognose O+S.

33


(+1%, zie figuur 3.3). Dit is mogelijk te verklaren door de extra aandacht die de hoofdstad heeft gekregen in verband met de heropening van musea, de troonwisseling en verschillende evenementen. In het bijzonder in januari 2013 waren Amsterdamse hotels buitengewoon populair onder de eigen bevolking. In deze maand hebben 45 hotels meegedaan aan het evenement Amsterdamse Hotelnacht waarbij Amsterdammers tegen een gereduceerd tarief in deze hotels konden overnachten. Daarnaast waren er meer overnachtingen van gasten uit Duitsland (+18%), Frankrijk (+11%) en Groot-Brittannië (+10%). Deze groei is vooral bij Duitsers en Britten sterker dan landelijk. Het toerisme uit de opkomende BRIC landen groeit in Amsterdam even sterk als landelijk (+12%). Figuur 3.3 Groei hotelovernachtingen in periode januari-oktober 2013* ten opzichte van zelfde periode in 2012

* voorlopige cijfers 2013

bron: CBS

3.1.4 Groei zakelijke en recreatieve markten in 2013 Bijna 40% van alle hotelovernachtingen in Amsterdam is geboekt door gasten die in de stad verblijven voor zaken en overige – om een recreatieve reden. Zowel recreatieve, als de zakelijke markt doen het goed in de eerste negen maanden van 2013 (zie figuur 3.4). Het aantal hotelovernachtingen met een zakelijke reden neemt met 9% iets sneller toe dan het aantal overnachtingen met een recreatieve reden (+6%). In augustus 2013 is de zakelijke markt met een kwart toegenomen – een gevolg van het congres van European Society of Cardiology in Amsterdam. Het congres telde bijna 30.000 deelnemers.

34

Toerisme 2012-2013

Het recreatieve toerisme wordt onder andere gestimuleerd door het feestelijke jaar Amsterdam 2013 en met name door de heropening van de drie belangrijke musea: Het Van Gogh Museum, het Rijksmuseum en het Stedelijk Museum. In de periode januarioktober 2013 is het aantal museabezoekers met 17% toegenomen en het aantal attractiebezoekers met 4%. Figuur 3.4 Groei zakelijke markt en museumbezoek in Amsterdam, 2012-2013*

* voorlopige cijfers 2013

bron: CBS/ Amsterdam Marketing

3.2 Meer banen in toeristische sector9 in 2013 Toeristische sector is goed voor een op de tien banen in Amsterdam, oftewel 54.125 10 banen op 1 januari 2013. Dit is 5% meer dan in 2012 (2790 banen). Deze groei is ook hoger dan in de andere sectoren in de hoofdstad (2%). De helft van de banen in de toeristische sector is in restaurants en cafés (zie figuur 3.5). Hier is ook eenderde van de totale toename te zien: 1137 banen in de periode 2012-2013 (+ 4%). 9

Tot de toeristische sector worden de volgende branches gerekend: horeca, cultuur en recreatie (o.a. musea, amusement), personenvervoer (o.a. taxi), reisbureaus, detailhandel in souvenirs e.d. Het toerisme heeft een onmiskenbaar stimulerend effect op het aantal banen in deze branches, hoewel ze niet altijd direct door het toerisme tot stand zijn gekomen. 10 Volgens de cijfers van TNO voor 2012 is de toegevoegde waarde van de toeristische sector in Amsterdam €1,5 miljard . De sector is goed voor 10% van het totaal aantal banen.

35


Figuur 3.5 Grote en kleine banen in toeristische branches, Amsterdam op 1 januari 2003-2013

bron: O+S

36

Toerisme 2012-2013


11

Tabel 1 Wijzigingen in hotelcapaciteit in de periode 1 juli 2012 - 1 juli 2013 naar sterklasse toename capaciteit afname capaciteit hotels

toename bedden

hotels

afname bedden

9

101

8

-155

2 sterren

9

127

2

-3

3 sterren

14

364

6

-19

4 sterren

6

320

6

-298

5 sterren

1

63

2

-51

39

975

24

-526

0-1 ster

totaal

bron: O+S

11

De mogelijke redenen voor de capaciteitwijzingen zijn: renovatie, uitbreiding, administratieve correcties.

37



Tabel 5 Hotels, kamers en bedden naar sterklasse, grootte en stadsdeel, Amsterdam 2006 indicator sterklasse

grootte

stadsdeel

0-2 sterren

kamers

bedden hotels

206

3.943

10.354

227

kamers bedden

mutatie 2006-2013 (abs.)

mutatie 2006-2013 (%)

hotels kamers

hotels

bedden

kamers

bedden

4.804

13.272

21

861

2.918

10

22

28

3 sterren

89

5770

11.954

109

7521

15.471

20

1.751

3.517

22

30

29

4-5 sterren

53

8.653

16.964

77

13.047

26.114

24

4.394

9.150

45

51

54

grootschalig

100

13696

29.340

139

20.070

43.287

39

6.374

13.947

39

47

48

overig

248

4670

9.932

274

5.302

11.570

26

632

1.638

10

14

16

Centrum

233

10.116

22.291

252

11.577

25.482

19

1.461

3.191

8

14

14

Zuid

68

3.863

7.872

85

5.728

11.591

17

1.865

3.719

25

48

47

West

27

1.586

3.222

36

2.375

5.549

9

789

2.327

33

50

72

Oost

6

1.090

2.329

15

2.074

4.463

9

984

2.134

150

90

92

Nieuw-West

6

929

1.969

11

1.954

4.059

5

1.025

2.090

83

110

106

Westpoort

1

180

378

4

708

1.725

3

528

1.347

300

293

356

Noord

5

351

702

6

555

1.120

1

204

418

20

58

60

Zuidoost

2

266

539

4

401

868

2

135

329

100

51

61

348

18.366

39.272

413

25.372

54.857

65

7.006

15.585

19

38

40

totaal

38

2013

hotels

Toerisme 2012-2013

Bijlage 3 Hotelcapaciteit naar stadsdeel

Tabel 6 Hotels naar stadsdeel en sterklasse, 1 juli 2013 0-1 ster

2 sterren

3 sterren

4 sterren

5 sterren

totaal

%

115

52

49

27

9

252

61

Westpoort

1

.

3

.

.

4

1

West

5

4

19

7

1

36

9

Nieuw-West

2

.

4

5

.

11

3

Zuid

19

18

27

17

4

85

21

Oost

8

.

3

4

.

15

4

Noord

2

.

2

2

.

6

1

Zuidoost

1

.

2

1

.

4

1

153

74

109

63

14

413

Centrum

Amsterdam totaal

100 bron: O+S

Tabel 7 Kamers naar stadsdeel en sterklasse volgens NHC, 1 juli 2013 0-1 ster

2 sterren

3 sterren

4 sterren

5 sterren

totaal

%

1835

1173

3098

3454

2017

11577

46

Westpoort

219

.

489

.

.

708

3

West

208

63

838

870

396

2375

9

87

.

578

1289

.

1954

8

Zuid

348

578

1223

2755

824

5728

23

Oost

266

.

791

1017

.

2074

8

Noord

12

.

238

305

.

555

2

Centrum

Nieuw-West

Zuidoost Amsterdam totaal

15

.

266

120

.

401

2

2990

1814

7521

9810

3237

25372

100 bron: O+S

Tabel 8 Bedden naar stadsdeel en sterklasse volgens NHC, 1 juli 2013 0-1 ster

2 sterren

3 sterren

4 sterren

5 sterren

totaal

%

5661

2567

6493

6824

3937

25482

46

Westpoort

749

.

976

.

.

1725

3

West

756

124

1771

1837

1061

5549

10

Nieuw-West

244

.

1193

2622

.

4059

7

Zuid

847

1355

2444

5298

1647

11591

21

Oost

864

.

1565

2034

.

4463

8

Noord

21

.

485

614

.

1120

2

Centrum

Zuidoost Amsterdam totaal

84

.

544

240

.

868

2

9226

4046

15471

19469

6645

54857

100 bron: O+S

39


Bijlage 4 Methode, databronnen en definities

In dit rapport zijn gegevens opgenomen uit verschillende bronnen. Gegevens over gastenaccommodaties komen uit de hoteldatabase van O+S en de hotelenquête van O+S. Cijfers over het aantal gasten en overnachtingen komen van het CBS en worden 12 door O+S bewerkt. Hieronder worden definities en statistieken uit verschillende bronnen nader toegelicht. Hoteldatabase O+S De hoteldatabase is een databestand van Amsterdamse accommodaties dat wordt bijgehouden aan de hand van de gegevens van het Bedrijfschap Horeca, de respons op de hotelenquête O+S, internet en diverse externe bronnen. De gegevens in de hoteldatabase worden elk jaar per 1 juli bevroren. Sinds 2010 worden naast Amsterdamse hotels ook andere hotels in de Metropoolregio Amsterdam opgenomen in de hoteldatabase. Accommodaties in hoteldatabase In de hoteldatabase van O+S worden logiesverstrekkende bedrijven met meer dan 2 kamers en 4 bedden opgenomen, die voldoen aan de volgende criteria, te weten hotels, motels, botels, pensions en appartementen met hoteldienstverlening, jeugdaccommodatie en bed&breakfasts die kamers en/of bedden aan particulieren verhuren tegen een boeking per nacht. Bedrijven die eigen appartementen verhuren maar geen hotel runnen vallen buiten het bestek van dit onderzoek. Accommodaties die worden verhuurd voor incidenteel groepsverblijf (zoals feestboten) en/of geen boekingen voor een nacht aanbieden worden buiten beschouwing gelaten. De hoteldatabase wordt een keer per jaar geactualiseerd: de nieuwe logiesbedrijven worden toegevoegd aan het bestand; accommodaties, die zijn gestopt als hotel worden verwijderd. De meeste accommodaties worden verwijderd wegens opheffing. Andere accommodaties zijn verhuisd uit Amsterdam (bijvoorbeeld schepen). Sommige accommodaties worden uit de hoteldatabase verwijderd omdat ze niet meer aan de definitie van een hotel voldoen. Hotelenquête O+S Om de hoteldatabase te actualiseren, houdt O+S een jaarlijkse enquête onder hoteliers. Het veldwerk vindt plaats in het tweede kwartaal van het jaar. De enquête bevat naast de

12

40

Dit houdt in dat er tabellenrapporten worden gemaakt ten behoeve van EZ (per kwartaal en per jaar). Door gegevens van O+S en het CBS te koppelen is een schatting van het aantal gasten en overnachtingen per stadsdeel mogelijk.

Toerisme 2012-2013

vragen over de actuele capaciteit van de hotels, ook vragen over hun kamerbezetting en kamerprijzen en een aantal aanvullende vragen (zie bijlage 3). Van de Amsterdamse hotels hebben er 202 de vragenlijst van O+S ingevuld, een respons 13 van 49% (zie tabel 9). In de regio hebben 71 hotels de vragenlijst ingevuld (33%). Tabel 9 Respons enquête gastenaccommodaties naar sterklasse, 2013 Amsterdam aantal hotels (abs.) 153

respons (abs.) 66

respons (%) 43

regio aantal hotels (abs.) 79

2 sterren

74

30

41

3 sterren

109

57

52

4 sterren

63

39

5 sterren

14 413

ster NHC 0-1 ster

totaal hotels

respons (abs.) 22

respons (%) 28

30

7

23

55

19

35

62

47

23

49

10

71

1

-

-

202

49

212

71

33

bron: O+S

13

In 2010 heeft O+S voor het eerst hotels buiten Amsterdam benaderd om mee te werken aan de enquête gastenaccommodaties. Deze regionale hoteldatabase is voornamelijk gebaseerd op de gegevens van Bedrijfschap Horeca en enquête gastenaccommodaties van O+S.

41


Bijlage 5 Vragenlijst

Enquête Gastenaccommodaties 2013 Voor Hotels, Pensions, Appartementen, Botels en Hostels

1. Zou u onderstaande gegevens willen controleren en indien nodig aanpassen? Wijzingen en aanvullingen 1. Naam bedrijf 2. Adres 3. Postcode en plaats 4. Algemeen telefoonnummer 5. Algemeen e-mailadres 6. Website (zonder www.) 7. Aantal sterren volgens Ned.Hotel Classificatie

2. Zou u onderstaande tabel op basis van de huidige situatie volledig willen invullen? aantal slaapplaatsen(exclusief

aantal ruimten (kamers, appartementen, slaapzalen, -ruimten in woonboten *)

bijzetbedden)

1-persoons

x 1=

2-persoons **

x 2=

3-persoons

x 3=

4 of meer-persoons Totalen * voor zover appartementen/woonboten eigendom zijn en per dag of week worden verhuurd ** zowel met 1 tweepersoonsbed als met 2 losse bedden

3. Heeft uw accommodatie meer gasten ontvangen in de eerste vier maanden van 2013 dan begin 2012?

42

1.

Ja, meer gasten in januari-april 2013 dan in januari-april 2012

2.

Nee, even veel gasten in januari-april 2013 als in januari-april 2012

3.

Nee, minder gasten in januari-april 2013 dan in januari-april 2012

4.

Verwacht u meer, minder of evenveel gasten in 2013 als in 2012?

1.

Ik verwacht meer gasten in 2013 dan in 2012

2.

Ik verwacht evenveel gasten in 2013 als in 2012

3.

Ik verwacht minder gasten in 2013 dan in 2012

4.

Weet niet

Toerisme 2012-2013

5. Wat verwacht u van de omzet van uw accommodatie in de komende drie maanden (periode april-juni 2013)? 1.

Ik verwacht meer omzet in april-juni 2013 dan in april-juni 2012

2.

Ik verwacht evenveel omzet in april-juni 2013 als in april-juni 2012

3.

Ik verwacht minder omzet in april-juni 2013 dan in april-juni 2012

4.

Weet niet

6. Wat is uw ervaring met het vinden van personeel voor uw accommodatie in 2013? 1. Geen. Ik heb geen personeel en/of ik zoek geen nieuw personeel 2. Positief. Ik kan makkelijk nieuw personeel werven 3. Negatief. Toelichting_______________________________________________________________________ 4. Anders. Toelichting________________________________________________________________________

Uw accommodatie in 2012 De vragen hieronder hebben betrekking op de situatie in 2012. 7. Wat was de gemiddelde prijs voor 1- en/of 2-persoonskamer (inclusief ontbijt, service en b.t.w.) over 2012 in uw accommodatie? a. 1-persoonskamer

€

b. 2-persoonskamer

€

8. Wat was in 2012 uw gemiddelde kamerbezetting? _______________%

9. Is het aantal gasten in uw accommodatie in 2012 toegenomen in vergelijking met 2011? ja , toegenomen nee , gelijk gebleven ga door naar vraag 12 nee , afgenomen ga door naar vraag 11 weet niet ga door naar vraag 12

10. Wat is er volgens u de reden dat het aantal gasten in uw bedrijf in 2012 is toegenomen? _______________________________________________________________________ 11. Wat is er volgens u de reden dat het aantal gasten in uw bedrijf in 2012 is afgenomen? _______________________________________________________________________

Overige vragen 12. Denkt u dat het themajaar 'Amsterdam 2013' een positief effect zal hebben op het aantal gasten in uw accommodatie in 2013? ja . Toelichting______________________________________________________________________________ nee. Ik verwacht geen effect. Toelichting_________________________________________________________ weet niet. Ik ben niet bekend met ‘Amsterdam 2013’ anders____________________________________________________________________________________

43


13. Steeds meer bedrijven doen aan maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) zoals duurzaam inkopen en energiebesparing. Doet uw bedrijf aan een of meerdere vormen van MVO? nee ja, duurzaam inkopen ja, werkplekken voor mensen met een arbeidsbeperking ja, energiebesparing ja, waterbesparing ja, milieu bewust werken ( afval scheiden, minder verpakkingen) ja, anders_____________________________________________________________________________

14. Sommige particulieren verhuren hun woning aan toeristen, bijvoorbeeld via websites van vakantieverhuur. Heeft uw bedrijf daar last van? nee ja, ik heb last van vakantieverhuur. Toelichting (waar heeft u last van?)_____________________________ _____________________________________________________________________________________ weet niet/ geen mening Hartelijk dank voor uw medewerking.

44

Toerisme in Amsterdam en regio

Recommend Documents