Bij deze neem ik graag de gelegenheid om een aantal personen te bedanken. Zonder hun bijdrage zou mijn scriptie niet tot stand zijn gekomen

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? VOORWOORD Voor u ligt mijn masterscriptie, waarmee ik de fase als student definitief afsluit. De gedachte om een scriptie te schrijven over vijftigplussers en datingwebsites is gebaseerd op drie krachtige woorden: nieuwsgierigheid, inspiratie en enthousiasme. Gedreven door nieuwsgierigheid over het gebrek aan aandacht voor ouderen bij maatschappelijke thema’s rondom media en in gelezen studies tijdens mijn opleiding, die zich voornamelijk richten op kinderen en jongeren, wilde ik mij verdiepen in de wereld van de vijftigplussers. Inspiratie kreeg ik door gesprekken met belanghebbenden en hartverwarmende reacties op het onderwerp van mijn onderzoek. Op deze manier kon ik, naast de informatie uit literatuur, ideeën opdoen over aspecten die belangrijk zijn in het leven van mensen boven de 50 jaar. Enthousiasme was aanwezig bij de start van de scriptie en groeide naarmate het onderzoek vorderde. Mede dankzij het toenemende besef van de actualiteit van vijftigplussers als actieve doelgroep en dat ook voor hen relaties gewild en gewenst blijven. Het gevoel dat ik met dit onderzoek een bijdrage kan leveren aan zowel de wetenschap als aan de maatschappij, zorgde voor mijn inzet. Bij deze neem ik graag de gelegenheid om een aantal personen te bedanken. Zonder hun bijdrage zou mijn scriptie niet tot stand zijn gekomen. Mevr. B. Schouten, voor het aansturen bij de afbakening van het onderzoek en voor de begeleiding. Haar kritische blik en betrokkenheid hebben mij enorm geholpen bij het schrijven van deze masterscriptie. Dhr. A. in ’t Veld, voor zijn expertise wat betreft vijftigplussers. Onze gesprekken zorgden voor inlevingsvermogen in de doelgroep. Daarnaast gaat mijn dank uit naar dhr. J. Meuffels (50PlusMatch.nl) en naar mevr. C. van den Berg (Seniorweb.nl) voor het verlenen van medewerking en het plaatsen van de link naar de vragenlijst. En naar de leden en/of bezoekers van 50PlusMatch.nl en Seniorweb.nl die de online vragenlijst hebben ingevuld. Zonder hen had ik niet de mogelijkheid om dit onderzoek tot stand te laten komen. Uiteraard wil ik tevens de rest van mijn bronnen bedanken voor alle informatie die ik via diverse instanties heb verkregen. Tot slot wil ik een dankwoord wijden aan mijn vriendinnen, voor hun vertrouwen. En aan mijn moeder, voor haar steun en voor de nodige financiële injecties. Yasmine van Dusschoten.

-3-

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? INHOUDSOPGAVE VOORWOORD

3

SAMENVATTING

6

1.

INLEIDING

7

2.

THEORETISCH KADER

12

2 .1

Datingwebsites

12

2 .1 .1

De markt van de datingwebsites

13

2 .1 .2

Online daten

14

2 .1 .3

Online daten en vijftigplussers

16

Het belang van seksualiteit voor vijftigplussers

17

2 .2 .1

Relatieverwachting

18

2 .2 .2

Seksuele tevredenheid

20

2 .2 .

3.

2 .3

Self-disclosure op datingwebsites

2 .4

Sociale angst, zelfvertrouwen en het belang van

22

het hebben van een relatie

24

2 .5

Het verschil tussen mannen en vrouwen bij online daten

26

2 .6

Conceptueel model

28

METHODE KWANTITATIEF ONDERZOEK

30

3 .1

De respondenten

30

3 .2

De procedure

30

3 .3

De pre-test

31

3 .4

Algemene vragen

32

3 .4 .1

Geslacht

32

3 .4 .2

Le e fti j d

32

3 .4 .3

Opleiding

32

3 .4 .4

Relatiestatus

33

3 .4 .5

Aantal seksuele partners

33

3 .5

3 .6

Operationalisatie onafhankelijke variabelen

33

3 .5 .1

Ervaring met datingwebsites

33

3 .5 .2

Self-disclosure

34

Operationalisatie afhankelijke variabelen

34

3 .6 .1

Relatieverwachting

34

3 .6 .2

Seksuele tevredenheid

35

-4-

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? 3 .7

3 .8

4.

Karakteristieken van gebruikers

36

3 .7 .1

Sociale angst

36

3 .7 .2

Zelfvertrouwen

36

3 .7 .3

Het belang van het hebben van een relatie

37

Data-analyse

37

3 .8 .1

Analyses voor schaalconstructie

37

3 .8 .2

Analyses voor kenmerken van de respondenten

38

3 .8 .3

Analyses voor de resultaten per deelvraag

39

3 .8 .4

Aanvullende analyses

42

RESULTATEN

44

4 .1

44

Schaalconstructie: Validiteit en betrouwbaarheid 4.1.1

Relatieverwachting voor de ervaring met een datingwebsite

4 .1 .2

Relatieverwachting na de ervaring met een datingwebsite

4 .2

Kenmerken van de respondenten 4 .2 .1

47

De ervaring met een datingwebsite

45 46 47

4 .3

Invloeden op relatieverwachting en seksuele tevredenheid

48

4 .4

Correlaties

49

4 .5

Resultaten per deelvraag

51

4.6

Aanvullende analyses

56

4 .6 .1

Hiërarchische regressie analyses

4 .6 .2

Invloed van sociale angst, zelfvertrouwen en belang van het hebben van een relatie op self-disclosure

4 .6 .3

57 60

Invloed van geslacht, leeftijd, opleiding en self-disclosure op de beoordeling van de ervaring met een datingwebsite 61

5.

CONCLUSIE EN DISCUSSIE

62

5.1

Conclusie per onderzoeksvraag

62

5 .2

Aanbevelingen

75

LITERATUURLIJST

77

BIJLAGEN

85

-5-

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? SAMENVATTING De bevolking in Nederland is geleidelijk aan het vergrijzen. Dat neemt niet weg dat de huidige generatie vijftigplussers volop in het leven staat. Vijftigplussers zijn daarbij op zoek naar vriendschappen en relaties, ook via internet (Centraal Bureau voor de Statistiek, 2005; Nesselaar, 2000; Sikkel & Keehnen, 2002). Online daten neemt toe in populariteit onder vijftigplussers en voor hen blijft seksualiteit, en daarmee het seksuele leven en relaties, belangrijk en gewenst (Neeleman, 2008). Ondanks de populariteit van datingwebsites voor vijftigplussers is onbekend in hoeverre hun ervaringen positief of negatief zijn en hoe deze ervaringen het beeld over relaties en de tevredenheid over hun seksuele leven beïnvloeden. Met als doel inzicht te verschaffen in de voorgaande beschreven aspecten is de vraagstelling ‘Zijn er veranderingen in de relatieverwachting en seksuele tevredenheid van vijftigplussers na de ervaring met een datingwebsite?’ opgesteld. In het onderzoek wordt de leeftijdsgroep 51 tot en met 65 jaar betrokken, de zogenaamde ‘Older boomers’ (Forrester, 2007; Forrester, 2008). Er is kwantitatief onderzoek uitgevoerd aan de hand van een internetsurvey, via een oproep met de link naar de vragenlijst op de websites 50Plusmatch.nl en Seniorweb.nl. De verkregen data zijn verwerkt met het softwareprogramma SPSS. De resultaten tonen aan dat na de ervaring met een datingwebsite vijftigplussers hogere verwachtingen hebben ten aanzien van een relatie. Het betreft specifiek het omgaan met conflicten binnen de relatie, factoren betreffende de sociale achtergrond, gevoel van zekerheid en gerustheid, het overweg kunnen met mensen in de omgeving van de partner, geldzaken, kinderen en gedeelde normen en waarden of interesses en hobby’s. Voor mannen zijn deze veranderingen niet anders dan voor vrouwen. Er zijn echter geen veranderingen in de seksuele tevredenheid van vijftigplussers. Wel blijkt dat hoe meer vijftigplussers bewust persoonlijke gegevens onthullen op een datingwebsite, hoe hoger hun relatieverwachting is. Daarnaast blijkt dat hoe meer sociale angst mensen hebben hoe positiever zij hun ervaring met een datingwebsite beoordelen en dat hoe meer belang mensen hechten aan het hebben van een relatie, hoe frequenter zij actief zijn op een datingwebsite. Zelfvertrouwen speelt geen rol bij de ervaring met een datingwebsite. De conclusie en discussie beschrijven opvallendheden, gebleken uit aanvullende analyses. Er zijn kanttekeningen geplaatst en aanbevelingen gedaan voor vervolgonderzoek. Hierbij is aandacht besteed aan het belang van kwalitatief onderzoek om achterliggende motieven te achterhalen en geconstateerde verbanden uit te diepen.

-6-

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? 1.

INLEIDING "Het gevaar is niet jong te sterven, maar oud te worden zonder geleefd te hebben" (Callewaert, 1969).

De Nederlandse bevolking zal de komende jaren vergrijzen. De generatie geboren na de Tweede Wereldoorlog, rond de jaren ’50, bereikt namelijk de leeftijd van 65 jaar. De groep vijftigplussers betreft momenteel 5,7 miljoen inwoners, oftewel één derde van de Nederlandse bevolking (Centraal Bureau voor de Statistiek [CBS], 2008b). Er is zelfs sprake van dubbele vergrijzing aangezien er niet alleen meer vijftigplussers bijkomen, maar vijftigplussers ook ouder worden. Voorspellingen van het CBS (2005) laten zien dat het aantal vijftigplussers in 2050 zal stijgen naar 7,3 miljoen, waardoor bijna 40% van de Nederlandse bevolking dan uit mensen van boven de 50 jaar zal bestaan. Niet alleen door de groei van het aantal vijftigplussers staat deze groep in de belangstelling, ook zijn zij kapitaalkrachtiger dan vorige generaties. De huidige generatie vijftigplussers staat volop in het leven; zij hebben tijd en geld te besteden en zijn tot op hogere leeftijd vitaal, actief en op zoek naar vriendschappen en relaties (CBS, 2005; Nesselaar, 2000; Sikkel & Keehnen, 2002). Dat actieve vijftigplussers volop in het leven staan, blijkt bijvoorbeeld uit het feit dat zij behoren tot de snelst stijgende groep internetgebruikers. Bracht deze groep in 2005 nog 2,1 uur per week door achter de computer, in 2007 is het aantal uur gestegen tot 3 uur per week (Stichting Internet Reclame [STIR], 2007). Steeds meer vijftigplussers hebben toegang tot internet en surfen steeds langer. In 2008 steeg de gemiddelde surftijd van 3 uur per week naar 3,5 uur per week. Deze aantallen blijven groeien en in 2007 gaf zelfs 78% van de internetgebruikers boven de 50 jaar aan niet meer zonder internet te kunnen (Ouderen surfen langer, 2009; STIR, 2007). Uit marktonderzoek van De Vos & Jansen (2007) blijkt dat internet door hen gemiddeld met een 7,6 wordt beoordeeld, waardoor dit medium tot de meest gewaardeerde media hoort binnen deze leeftijdsgroep. Internet wordt door vijftigplussers voornamelijk gebruikt om informatie op te zoeken, de krant te lezen, en voor diensten als internetbankieren of belastingaangiftes (Forrester, 2008; Sociaal en Cultureel Planbureau [SCP], 2007). Echter, ook op het gebied van sociale contacten lijken vijftigplussers de weg naar het internet te vinden. Vijftigplusser.nl en Seniorweb.nl zijn voorbeelden van populaire online sociale netwerken

-7-

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? voor vijftigplussers. Tevens worden algemene netwerken steeds meer gebruikt door deze doelgroep. Bij het online sociale netwerk Hyves.nl valt inmiddels 12% van de leden in de leeftijdscategorie 55-64 jaar en bij Schoolbank.nl betreft dit 22% van de leden. Ook bij MySpace.com steeg het aantal geregistreerde leden boven de 55 jaar van 1,5 miljoen in 2005 naar 6 miljoen in 2006 (ComScore, 2006a; Ernst & Young, 2007). Ook datingwebsites nemen toe in populariteit onder vijftigplussers. Volgens voorspellingen van het CBS (2009) neemt het aantal alleenstaande vijftigplussers het sterkst toe ten opzichte van andere leeftijdscategorieën. In 2009 betreft het aantal van 1,3 miljoen alleenstaande vijftigplussers bijna 51% van het totaal aantal alleenstaanden. Dit aantal zal stijgen tot ongeveer 57% in 2015. Deze groei wordt voornamelijk veroorzaakt doordat mannen en vrouwen alleenstaand worden na het overlijden van de partner (CBS, 2008a). Van de vijftigplussers die momenteel alleenstaand zijn, geeft bijna 20% aan het jammer te vinden om te leven zonder relatie en ruim de helft geeft aan het soms fijn, soms jammer te vinden om te leven zonder relatie (Rutgers Nisso Groep [RNG], 2009). Een aanzienlijke groep in deze leeftijdcategorie geeft dus aan niet volkomen gelukkig te zijn en een relatie te willen. Online daten kan daar uitkomst bij bieden. Tegemoetkomend aan de behoefte van mensen om een partner te hebben heeft er een opvallende groei van datingwebsites plaatsgevonden. In Nederland zijn er momenteel rond de 200 datingwebsites, waaronder een aantal populaire websites voor vijftigplussers

(Internet

Security

Systems,

2006),

zoals

50plusmatch.nl,

Datingsenioren.nl, 55plusonline.nl, 55pluslove.nl en Seniorengeluk.nl. Daten via internet blijkt dus ook onder vijftigplussers inmiddels een manier te zijn geworden om aan een nieuwe partner te komen. Uit onderzoek van Match4me.nl (2005) bleek dat 92% van de vijftigplussers behoefte heeft aan een datingwebsite voor vijftigplussers aangezien zij contact zoeken met mensen in dezelfde levensfase. Ook onderzoek van datingservice PARSHIP (2007) ondersteunt de resultaten over populariteit van datingwebsites. Meer dan de helft van de alleenstaande vijftigplussers hoopt via internet een partner te vinden, tegenover 42% van de respondenten die jonger zijn dan 25 jaar. Daarnaast rust er onder vijftigplussers steeds minder een taboe op online daten. Vroeger vonden vijftigplussers het feit dat zij alleenstaand zijn of zijn geworden een gegeven om zich voor te schamen, tegenwoordig schamen zij zich hier minder voor. In het onderzoek van 50plusmatch.nl (2007) geeft

-8-

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? 40% van de respondenten aan er geen bezwaar tegen te hebben om anderen te vertellen over hun lidmaatschap op een datingwebsite. Wanneer er over de vijftigplusser van nu wordt gesproken wordt er in de levenslooppsychologie geduid op de derde levensfase, waarbinnen actieve mensen tussen de 55 en 75 jaar vallen. Het betreft de eerder beschreven generatie die geboren is rond de jaren ’50 die de derde levensfase nu tegemoet gaat. Deze levensfase zal voor hen anders zijn dan voor eerdere generaties aangezien zij onder andere de seksuele revolutie in de jaren ’60 en ’70 hebben meegemaakt. Zij zijn mogelijk zelfbewuster op het gebied van seksualiteit en koppelen dit aan ontspanning, plezier en intimiteit (Marketresponse, 2007; Neeleman, 2008; TNS NIPO, 2002). Ook voor deze vijftigplussers is seksualiteit, en daarmee tevens hun seksuele leven en relaties, dus belangrijk en gewenst (Neeleman, 2008). Uit onderzoek van Trendbox (2003) blijkt zelfs dat vijftigplussers minder traditioneel zijn ingesteld dan jongeren wanneer het vreemdgaan en relaties betreft. Jongeren praten misschien makkelijker over seks maar 68% vindt wel dat seks en liefde aan elkaar verbonden zijn, terwijl 61% van de vijftigplussers aangeeft dat seks en liefde als gescheiden zaken gezien kunnen worden. Tevens is hun instelling over vreemdgaan minder stellig dan die van jongeren. Vijftigplussers geven echter, net zoals jongeren tegenwoordig, wel het belang aan van het hebben van een vaste relatie. Op basis van bovenstaande gegevens kan geconcludeerd worden dat voor de actieve vijftigplusser van nu seksualiteit van belang is en dat zij op het gebied van media steeds vaker in aanraking komen met internet. Datingwebsites maken hier deel van uit. Informatie over gebruiksgegevens van datingwebsites laten een stijging in gebruik zien, maar de vraag wat de ervaringen zijn van vijftigplussers met dergelijke websites en wat het voor hen op het gebied van hun relaties en hun seksuele leven betekent blijft vooralsnog onbeantwoord, omdat er onvoldoende wetenschappelijk onderzoek is gedaan naar de effecten van datingwebsites voor deze leeftijdsgroep. Recentelijk onderzoek naar datingwebsites wordt overwegend uitgevoerd onder jongeren en jongvolwassenen (Sears-Roberts Alterovitz & Mendelsohn, 2009). Ondanks de populariteit en beschikbaarheid van datingwebsites voor vijftigplussers is onbekend in hoeverre hun ervaringen positief of negatief zijn en hoe deze ervaringen hun beeld over relaties en de tevredenheid over hun seksuele leven beïnvloeden. Deze constateringen

-9-

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? maken onderzoek naar vijftigplussers, datingwebsites en hun beeld over seksualiteit wetenschappelijk relevant. Tevens is het maatschappelijk van belang dergelijk onderzoek uit te voeren, omdat bedrijven zo inzicht krijgen in de groeiende markt van vijftigplussers en hun online activiteiten. Zij kunnen inspelen op het ‘Nu kan het nog’-gevoel van de ‘Older boomers’, die geïnteresseerd zijn in producten of diensten die zij kunnen gebruiken bij de eerder beschreven nieuwe levensfase die start (Neeleman, 2008). Aandacht voor dit onderwerp is echter ook van belang voor hulpverleners, omdat zij aan de hand van nieuwe informatie beter kunnen inspelen op de problemen van vijftigplussers bij seksualiteit. Doel van dit onderzoek is inzicht verschaffen in de attitudes van vijftigplussers ten aanzien van seksualiteit, specifiek het beeld ten aanzien van relaties en de tevredenheid over hun seksuele leven, door aandacht te besteden aan de rol van datingwebsites hierbij. De volgende vraagstelling is opgesteld om dit te onderzoeken: Zijn er veranderingen in de relatieverwachting en seksuele tevredenheid van vijftigplussers na de ervaring met een datingwebsite? Uit diverse (wetenschappelijke) onderzoeken blijkt dat vijftigplussers vaak als één grote doelgroep worden beschouwd, namelijk de groep 50 jaar en ouder. Boven de 50 jaar zijn er echter diverse (leeftijds)categorieën te onderscheiden. De groep die van belang is voor dit onderzoek betreft de leeftijdsgroep 51 tot en met 65 jaar aangezien internet voor deze zogenaamde ‘Older boomers’, zich bevindend in de derde levensfase, een belangrijk medium aan het worden is (Forrester, 2007; Forrester, 2008). Aangezien Forrester Research (2007) in hun onderzoek een indeling hanteert van 51 jaar tot 61 jaar en Ernst & Young (2007) een indeling van 55 tot en met 65 jaar hanteert in de mediabarometer wordt in dit onderzoek voor de groep ‘Older boomers’ de leeftijdsindeling van 51 jaar tot en met 65 jaar gehanteerd. In deze scriptie zal eerst het theoretisch kader uiteengezet worden, waarbij aandacht wordt besteed aan de vijftigplusser en datingwebsites. Tevens wordt seksualiteit op latere leeftijd behandeld en worden de concepten relatieverwachting en seksuele tevredenheid verduidelijkt. Op basis van de besproken literatuur worden er onderzoeksvragen geformuleerd om de vraagstelling te beantwoorden. Hierop aansluitend wordt de methode van onderzoek uitgelegd. Vervolgens zullen de resultaten

- 10 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? van het onderzoek besproken worden. Ten slotte worden in de conclusie en discussie de resultaten besproken, gevolgd door de bespreking van tekortkomingen van het huidige onderzoek en zullen aanbevelingen voor toekomstig onderzoek uiteen gezet worden.

- 11 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? 2.

THEORETISCH KADER

"Hoe ouder ge wordt, des te meer zult ge lief hebben; Hoe meer ge lief hebt, des te jonger zult ge worden" (Cami, 1987). Met als doel antwoord te verkrijgen op de eerder geformuleerde vraagstelling zijn er een aantal onderzoeksvragen opgesteld. Onderstaand worden relevante theorieën en studies beschreven over respectievelijk datingwebsites en vijftigplussers, gekoppeld aan de relatieverwachting en seksuele tevredenheid. Deze theorieën en eerdere onderzoeken zullen uitmonden in onderzoeksvragen. Tevens zal aandacht worden besteed aan de variabelen self-disclosure, sociale angst, zelfvertrouwen, het belang van het hebben van een relatie en geslacht. Het is van belang te vermelden dat er diverse onderzoeken in uiteenlopende vakgebieden zijn uitgevoerd en dat studies zich hierbij niet richten op een bepaald type onderzoek met betrekking tot datingwebsites. Binnen het gebied van datingwebsites, seksualiteit en vijftigplussers blijkt onderzoek zeer divers en er is, voor zover bekend, geen studie die deze drie aspecten dekt.

2 .1

Datingwebsites

Datingwebsites helpen mensen een potentiële partner te ontmoeten die ze niet tegenkomen bij hun activiteiten in het dagelijks leven. Bij een groot deel van de leden van datingwebsites gaat de voorkeur uit naar het vinden van een romantische relatie. De prioriteiten van gebruikers zijn in de loop der tijd verschoven en op dit moment zijn relaties voor de lange termijn vaker gewenst dan losse contacten. Terwijl in 1997 online daten niet eens als industrie werd beschouwd aangezien het een service betrof die nog niet geaccepteerd werd, is de populariteit van datingwebsites op dit moment hoog. Dit is te wijten aan onder andere de gebruiksmogelijkheden en het hippe imago van online daten. Het verschaft mensen een goedkope manier om verscheidene potentiële partners te ontmoeten en te experimenteren met romantiek (Coleman & Bahnan, 2009). In de jaren ’80 zijn de eerste datingwebsites de lucht in gegaan, maar pas eind jaren ’90 bleek het een lucratieve industrie te zijn (Romm-Livermore, Somers, Setzekorn & Lynn-Grace King, 2009). De afgelopen jaren is het aantal datingwebsites op internet dan ook sterk toegenomen. De datingwebsites met betaald lidmaatschap stonden in

- 12 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? 2007 zelfs op de derde plaats (10% van internetgebruikers), na muziek en games, waar het bestedingen van internetgebruikers betrof (JupiterResearch, 2007b).

2 .1 .1

De markt van de datingwebsites

Online dating was alleen al in Amerika in 2005 een industrie waarin meer dan 500 miljoen dollar werd omgezet. De markt groeide in 2002 en 2003 met respectievelijk 73% en 77%. In 2007 werd meer dan 900 miljoen dollar omgezet en dit zal volgens de voorspellingen van JupiterResearch (2007b) toenemen tot 1,9 biljoen dollar in 2012. Dat komt neer op een voorspelde stijging van 16% in vijf jaar (JupiterResearch, 2005; JupiterResearch; 2007b). Niet alleen in Amerika is het gebruik van datingwebsites populair, ook in Engeland is inmiddels 13% van het totale aantal internetgebruikers actief op een datingwebsite (ComScore, 2006b). Volgens

JupiterResearch

(2007a)

zijn

sinds

2003

geleidelijk

meer

internetgebruikers een datingwebsite gaan gebruiken. In 2006 betrof dit aantal 2,8 miljoen internetgebruikers; 6% van de internetgebruikers. De Europese markt van datingwebsites realiseerde in 2006 een omzet van 243 miljoen euro. In 2007 betrof deze omzet 317 miljoen euro en JupiterReseach (2007a) voorspelt dat de omzet zal stijgen tot 549 miljoen euro in 2011. De Europese datingmarkt groeit in rap tempo en datingwebsites zullen meer gebruikers blijven trekken. Het aantal van 2,8 miljoen internetgebruikers dat gebruik maakt van een datingwebsite in 2006 zal stijgen tot 6 miljoen gebruikers in 2011 (JupiterResearch, 2007a; JupiterResearch; 2007b). Na 2011 wordt verwacht dat de Europese markt verzadigd raakt. De Europese markt zal tegen die tijd in hetzelfde tempo groeien als de Amerikaanse markt aangezien in Amerika datingwebsites eerder populair waren dan in Europa (JupiterResearch, 2007a; JupiterResearch; 2007b). De Amerikaanse markt maakt nog wel gestaag een gebruikersgroei door vanwege datingwebsites die zich richten op gebruikers die op zoek zijn naar langdurige relaties. Met deze strategie kunnen datingwebsites inschrijvingen voor de langere termijn bewerkstelligen. De winst stijgt op deze manier nog steeds en het aantal leden daalt nauwelijks, ondanks de daling van 33% in het aantal Amerikaanse internetgebruikers in 2005 dat datingwebsites bekijkt (JupiterResearch, 2005). Op dit moment blijft het aantal datingwebsites in Europa nog groeien. Dit is tevens het geval in Nederland. In 2006 groeide het aantal datingwebsites in Nederland met 6% ten opzichte van 2005 (Internet Security Systems, 2006). Naar aanleiding van

- 13 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? deze groei van het aantal datingwebsites bleek Nederland in 2006 op de vijfde plaats te staan van landen waar de meeste datingwebsites zijn gevestigd. Op de eerste plaats stond Amerika met 58% van het totaal aantal datingwebsites, gevolgd door Duitsland met 17,7% op de tweede plaats. China stond op de derde plaats met 5,1% (Internet Security Systems, 2006). Voorbeelden van bekende datingwebsites in Nederland zijn Be2.nl, Lexa.nl, PARSHIP.nl, Relatieplanet.nl en E-matching.nl. Datingwebsites hebben tegenwoordig een aanzienlijk aantal leden. De gesignaleerde trend bij datingwebsites is dan ook dat er gericht wordt op nichemarkten, omdat dat gebruikers een manier verschaft om aansluiting te vinden bij hun behoeftes. De gedeelde interesses, waarden en/of contacten in dezelfde leeftijdsgroepen verhogen de kans op het vinden van een geschikte partner. Daarnaast kan marketing en communicatie worden afgestemd op een specifieke doelgroep. De datingwebsite PlanetOut.com richt zich bijvoorbeeld op homoseksuelen, Nerve.com richt zich op hippe jongvolwassenen en Sassyseniors.com richt zich op ouderen. Ook in Nederland zijn datingwebsites voor nichemarkten in opkomst, zoals E-matching.nl voor hoger opgeleiden en 50plusmatch.nl, Datingsenioren.nl, 55plusonline.nl, 55pluslove.nl en Seniorengeluk.nl voor vijftigplussers (Coleman & Bahnan, 2009; Dimmick, Chen & Li, 2004; Whitty, 2009).

2 .1 .2

Online daten

Online daten wordt gedefinieerd als het doelgericht leggen van nieuwe contacten via speciaal daarvoor ontworpen websites, de zogenaamde datingwebsites (Barraket & Henry-Waring, 2008). Volgens Barraket en Henry-Waring (2008) bestaan er drie soorten datingwebsites: 1) De zoek/sorteer/matching-systemen waarbij leden van de website potentiële

partners zoeken, gebaseerd op individuele eigenschappen. 2) Persoonlijkheid-matching-systemen waarbij de controle over het koppelen van potentiële partners, aan de hand van persoonlijkheidstesten, ligt bij de eigenaar van de website. 3) Online sociale netwerken waarbij gebruikers aangemoedigd worden andere mensen te introduceren op de website met als doel leden van dezelfde sociale netwerken te koppelen als potentiële partners.

- 14 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? Dit onderzoek richt zich op datingwebsites binnen de categorie ‘zoek/sorteer/matchingsystemen’, waarbij gebruikers als doel hebben contacten te leggen die leiden tot ontmoetingen en betrokkenheid in het dagelijkse leven. De interactie via datingwebsites wordt hierbij gekarakteriseerd door ‘één-op-één’ contact tussen gebruikers (Barraket & Henry-Waring, 2008). Whitty (2009) heeft een model opgesteld waarin de vijf fasen van online daten worden beschreven om het online datingproces te verduidelijken. 1) De attentiefase: De representatie van een gebruiker aan de hand van het profiel op een datingwebsite, bijvoorbeeld het plaatsen van een foto, het kiezen van een gebruikersnaam en een beschrijving van de persoon in kwestie. Gebruikers willen een zo aantrekkelijk mogelijk profiel van zichzelf creëren dat geloofwaardig overkomt om zichzelf te onderscheiden van andere gebruikers. 2) De herkenningsfase: Online flirten is voor gebruikers van belang. Diverse datingwebsites verschaffen deze mogelijkheid echter nog niet of staan in een beginstadium. Online flirten maakt het zoeken van contact subtieler en minder opdringerig. Een gebruiker heeft naast de optie om contact op te nemen met een andere gebruiker per e-mail, onder andere de optie om een berichtje bij het profiel van de andere gebruiker te plaatsen of om een afbeelding te sturen van een kus of knipoog, genaamd een emoticon. 3) De interactiefase: Het proces van interactie tussen gebruikers die contact met elkaar hebben gezocht. De interactie kan verlopen via e-mail, chatfunctie en kan offline verder gaan via bijvoorbeeld SMS-berichten of telefoneren. In deze fase wordt naar de ontmoeting toegewerkt. 4) De face-to-face ontmoeting: De eerste ontmoeting bepaalt in de meeste gevallen of er een vervolg plaatsvindt. De fysieke aantrekkingskracht tussen twee mensen wordt getest. 5) Het vervolg: In deze fase wordt bepaald of er genoeg fysieke aantrekkingskracht is om verdere ontmoetingen te bewerkstelligen en eventueel de relatie voort te zetten.

- 15 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? 2 .1 .3

Online daten en vijftigplussers

Voor de zogenaamde ‘Older boomers’, geboren rond de jaren ’50 en zich bevindend in de derde levensfase, blijkt internet een belangrijk medium (De Vos & Jansen, 2007; Ouderen surfen langer, 2009; STIR, 2007). Bovendien zijn zij mogelijk zelfbewuster op het gebied van seksualiteit en is voor hen ontspanning, plezier en intimiteit op dit gebied van belang aangezien deze generatie tevens de seksuele revolutie in de jaren ‘60 en ‘70 heeft meegemaakt (Forrester, 2007; Forrester, 2008; Marketresponse, 2007; Neeleman, 2008; TNS NIPO, 2002). Fysiologisch gezien zijn er vanaf 50 jaar veranderingen te constateren. Vrouwen raken in de menopauze en hun laatste menstruatie is gemiddeld rond 51 jaar. Bij mannen begint vanaf 50 jaar het testosteronniveau terug te lopen en kunnen zij seksuele functieproblemen ervaren. Daarnaast zijn sociale veranderingen van belang aangezien rond deze leeftijd de arbeidsparticipatie terugloopt en in standaardgezinnen kinderen niet meer thuis wonen, wat van invloed is op de hoeveelheid te besteden tijd en geld. Ook groeit het aantal alleenstaande vijftigplussers doordat mannen en vrouwen alleenstaand worden na het overlijden van de partner terwijl de behoefte aan een relatie of een partner blijvend aanwezig is (CBS, 2008a; Neeleman, 2008; RNG, 2008). Ook op latere leeftijd blijven relaties voor mensen zeer van belang. DeLamater en Moorman (2007) concludeerden in hun onderzoek dat vijftigplussers het belang van seksuele intimiteit aangeven maar dat dit voor hen vooral passend is binnen een relatie. Omdat het aantal alleenstaanden binnen deze leeftijdsgroep stijgt, biedt het gebruik van datingwebsites hierbij mogelijk uitkomst. Stephure, Boon, MacKinnon en Deveau (2009) onderzochten de relatie tussen de leeftijd van gebruikers van datingwebsites en de manier waarop zij het online daten ervaren. Het onderzoek toont aan dat de betrokkenheid bij online daten toeneemt naarmate mensen ouder worden. Daarnaast maken ouderen gebruik van online datingwebsites om meer tevreden te worden over hun relaties. De auteurs baseren hun onderzoek op de ‘Socioemotional Selectivity Theory’, die stelt dat hoe ouder mensen worden hoe meer zij beseffen dat zij niet meer hun hele leven voor zich hebben. Door dit besef zijn ouderen meer gefocust op emotionele regulatie en minder gefocust op doelen voor de toekomst. Het belang van emotionele en betekenisvolle relaties, gekenmerkt door intimiteit en affectie, neemt volgens deze theorie toe met de jaren. Hoe ouder mensen worden hoe meer betrokken zij zouden zijn bij het proces van online daten.

- 16 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? Daarnaast spelen diverse factoren een rol bij de ervaringen met datingwebsites, zoals het feit dat ouderen meer tijd te besteden hebben dan jongeren en de aanname dat ouderen minder snel nieuwe contacten opdoen dan jongeren. Uit onderzoek van Döring (2009) blijkt dat datingwebsites toenemen in populariteit onder vijftigplussers. Het onderzoek wijst uit dat er een toename bestaat onder vijftigplussers in het gebruik van datingwebsites. Vijftigplussers die gebruik maken van een datingwebsite ontmoeten elkaar in het dagelijks leven gemiddeld 4,5 maand na het eerste contact en in het merendeel van de gevallen leidt het gebruik van een datingwebsite tot een relatie met seksueel contact. De auteur constateert echter wel dat er een tekort is aan data om de mate van succes of de mate van falen van het vinden van een partner na het gebruik van datingwebsites vast te stellen.

2 .2 .

Het belang van seksualiteit voor vijftigplussers

Het is niet ondenkbaar dat seksualiteit belangrijker wordt naarmate mensen ouder worden. De derde levensfase brengt verlies en afscheid met zich mee en seksualiteit kan hierbij verlichting brengen. In principe is seksualiteit een bron van bevrediging die niet verloren hoeft te gaan. Naarmate mensen ouder worden zijn gevoelens en gedachten belangrijker voor de seksualiteit dan de biologische driften en zintuiglijke gevoeligheid van jongeren. Voor vijftigplussers kan seksualiteit een belangrijk bestanddeel zijn van het emotionele en fysieke welzijn (Neeleman, 2008). Onderzoek toont echter aan dat er negatief tegen seksualiteit op latere leeftijd wordt aangekeken in de huidige maatschappij. Volgens DeLamater en Sill (2005) is seksualiteit sociaal en cultureel geconstrueerd en verschaft cultuur bepaalde verwachtingen, normen en attitudes ten aanzien van seksualiteit. Het heersende beeld ten opzichte van oudere mannen en vrouwen en seksualiteit gaat gepaard met het minimaliseren of ontkennen van het bestaan van seksualiteit op latere leeftijd of de waarde hiervan voor ouderen. Dit beïnvloedt mogelijk het beeld van vijftigplussers over hoe seks en relaties horen te zijn op latere leeftijd en geeft hen mogelijk het beeld dat seksualiteit op latere leeftijd ongepast is. Ondanks de signalen die laten zien dat vijftigplussers zich tegenwoordig juist bewust zijn van hun seksualiteit kunnen zij hier hinder van ondervinden (DeLamater & Sill, 2005; Neeleman, 2008).

- 17 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? De tegenstrijdigheid tussen het heersende negatieve beeld aan de ene kant en de informatie over vijftigplussers die belang hechten aan seksualiteit werd eerder al geconstateerd door Johnson (1998). Johnson (1998) concludeerde bovendien ook dat op latere leeftijd seksualiteit en tevredenheid hierover voor vijftigplussers wel degelijk van belang is. Vijftigplussers zijn tegenwoordig actiever en vitaler en intimiteit binnen een relatie is onder andere van belang voor de seksuele tevredenheid.

2 .2 .1

Relatieverwachting

Relatieverwachtingen refereren naar de attitudes ten aanzien van een intieme relatie. Boven de vijftig jaar wordt eveneens waarde gehecht aan het beleven van intimiteit en het ervaren van het verlangen naar elkaar en het liefhebben van elkaar, waarbij tevens verwachtingen ten opzichte van de partner een rol spelen (Neeleman, 2008). Voor dit onderzoek wordt de relatieverwachting gedefinieerd als het gevormde beeld ten aanzien van een relatie, gebaseerd op de factoren die zorgen voor succes of geluk binnen een relatie, de zogenaamde ‘relationship beliefs’, ontwikkeld door Fletcher en Kininmonth (1992). De indeling van de ‘relationship beliefs’ gebeurt op basis van vier categorieën die van belang zijn bij het hebben van een relatie, te weten ‘Intimiteit’, ‘Externe factoren’, ‘Passie’ en ‘Individualiteit’. ‘Intimiteit’ betreft overtuigingen die interpersoonlijke attitudes reflecteren op bijvoorbeeld het gebied van respect, communicatie en steun. ‘Externe factoren’ is samengesteld op basis van externe invloeden op een relatie, zoals financiën of

kinderen.

‘Passie’

aantrekkingskracht

en

betreft

overtuigingen

‘Individualiteit’

is

over

gebaseerd

relatievitaliteit, op

seks

overtuigingen

en over

onafhankelijkheid en gelijkwaardigheid. Mensen kennen een waarde toe aan de diverse factoren die volgens hen voor succes of geluk zorgen binnen een relatie. De verwachtingen die gevormd worden ten aanzien van de relatie zijn gebaseerd op deze waarden (Fletcher & Kininmonth, 1992). Diezelfde ‘relationship beliefs’ komen terug betreffende het gebruik van datingwebsites en de verwachtingen van relaties. Een voorbeeld hiervan is aantrekkingskracht. Bij de categorie ‘Passie’ is aantrekkingskracht een essentieel onderdeel. Bij het gebruik van een datingwebsite is het mogelijk dat deze aantrekkingkracht niet aanwezig is wanneer er een ontmoeting met een potentiële partner wordt bewerkstelligd. Lawson en Leck (2006) toonden dit aan in hun kwalitatieve onderzoek. Gebruikers van datingwebsites creëren een onrealistisch beeld van andere

- 18 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? personen waar contact mee gelegd wordt aangezien zij hun gevormde beeld baseren op het profiel op de website, wat onrealistische verwachtingen met zich meebrengt. Wanneer de ontmoeting plaatsvindt, bestaat er een grote kans dat bijvoorbeeld de fysieke aantrekkingskracht ontbreekt terwijl deze aantrekkingskracht wel verwacht werd. Een onrealistische verwachting kan vervolgens zorgen voor aanpassing van de waarden die toegekend worden aan de factoren waar de ‘relationship beliefs’ op gebaseerd zijn. Frost, Chance, Norton en Ariely (2008) beamen het vormen van onrealistische verwachtingen, aangezien volgens hen mensen geen goederen zijn die online aan te schaffen zijn. Ook Houran en Lange (2004) tonen in hun onderzoek het belang aan van de factoren die voor mensen het succes of geluk binnen een relatie bepalen, de ‘relationship beliefs’. De auteurs vonden in hun onderzoek over de verwachtingen van mensen om een partner te vinden via een datingwebsite dat het beeld over de relatie voortkomt uit de manier waarop mensen hun percepties ten aanzien van de partner en de relatie beoordelen. Het betreft hier de waarde die aan de overtuigingen van de ‘relationship beliefs’ toegekend wordt. Een voorbeeld betreft de overtuiging ten aanzien van steun, als onderdeel van de categorie ‘Intimiteit’. Wanneer een persoon het belangrijk vindt dat partners elkaar steunen en gevoelens uiten en deze persoon vindt de gezochte steun bij de partner maar mist de uiting van het gevoel, zal er meer waarde gehecht worden aan het steunen van de partner. Mensen hebben de neiging om de beoogde percepties die een persoon nodig acht bij de partner als minder belangrijk te beoordelen wanneer deze afwezig blijken te zijn. Op basis van deze beoordelingen, en daarmee het toekennen van waarde aan de onderdelen van de ‘relationship beliefs’, is het mogelijk dat de relatieverwachting verandert. Het is dan ook van belang de beoordelingen van de aspecten van relaties, zoals het steunen van de partner, te onderzoeken wanneer het relatieverwachtingen betreft. De auteurs betrokken in hun onderzoek echter mensen tussen 24 jaar en 50 jaar, en nemen, net zoals diverse andere studies naar datingwebsites, geen vijftigplussers in acht. Uit voorgaande toelichting blijkt dat mensen verschillende overtuigingen hebben ten aanzien van relaties, die volgens hen zorgen voor geluk binnen een relatie en voor een succesvolle relatie. Het is vooralsnog onduidelijk of deze ‘relationship beliefs’ wel of niet veranderen na het gebruik van een datingwebsite, ook wat betreft vijftigplussers (Fletcher & Kininmonth, 1992). De verwachtingen over relaties onder vijftigplussers na

- 19 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? een ervaring met een datingwebsite is tot dusver onbekend. Om deze relatieverwachting te onderzoeken is de volgende onderzoeksvraag opgesteld: RQ 1: Zijn er veranderingen in de relatieverwachting van vijftigplussers na de ervaring met een datingwebsite?

2 .2 .2

Seksuele tevredenheid

In Nederland is zes op de tien volwassenen tevreden met hun seksuele leven, zo blijkt uit onderzoek van de Rutgers Nisso Groep (2009). Van de vijftigplussers heeft 22% van de mannen en 20% van de vrouwen in de zes maanden voor het beantwoorden van de vragen zorgen gehad op het gebied van het seksuele leven. De afwezigheid van seksueel contact wordt als één van de oorzaken van de zorgen genoemd. Volgens Neeleman (2008) hebben vijftigplussers, net als mensen uit andere leeftijdscategorieën, de behoefte om gestreeld, geknuffeld, geliefkoosd en aangeraakt te worden. Fysieke aanrakingen zijn op latere leeftijd nog steeds van belang. Voor dit onderzoek wordt seksuele tevredenheid gedefinieerd als de mate waarin een persoon tevreden is met zijn of haar seksuele leven. Seksuele tevredenheid refereert naar ervaringen op het gebied van seks en de manier waarop een persoon op dit moment tegen zijn of haar seksuele leven aankijkt. De voldoening over het seksuele leven betreft dus de beoordeling van het eigen seksuele leven van een persoon naar aanleiding van seksuele ervaringen (Peter & Valkenburg, 2009). Laumann et al. (2006) nemen in hun onderzoek vier aspecten mee van seksuele gezondheid, te weten fysieke tevredenheid over de seksuele relatie (seksuele tevredenheid),

emotionele

tevredenheid

over

de

relatie

(relatietevredenheid),

tevredenheid over de mogelijkheid tot seksueel functioneren en het belang dat iemand hecht aan het hebben van seks. Zij stellen dat seksuele gezondheid refereert naar de cognitieve en emotionele evaluatie van de seksualiteit van een persoon. Uit het onderzoek, uitgevoerd onder volwassenen en ouderen tussen de 40 jaar en 80 jaar, bleek dat mannen over het algemeen op de vier aspecten meer tevreden waren dan vrouwen. Tevens bleek dat seksuele tevredenheid, als onderdeel van seksualiteit, een belangrijke rol speelt bij de kwaliteit van de relatie. Opvallend is dat dit één van de weinige onderzoeken is waarin een negatieve relatie aangetoond werd tussen leeftijd en het belang dat mensen hechten aan seksualiteit. Het onderzoek concludeert dat hoe

- 20 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? ouder een persoon wordt hoe minder belang diegene hecht aan seksualiteit, en daarmee tevens aan hun seksuele leven en de tevredenheid hierover. Dit is in tegenspraak met onderzoek van DeLamater en Moorman (2007), waarin wordt aangetoond dat seksuele tevredenheid op latere leeftijd juist wel van belang is. In hun onderzoek worden mannen met een gemiddelde leeftijd van 60 jaar en vrouwen met een gemiddelde leeftijd van 61 jaar betrokken. De auteurs concluderen dat de tevredenheid met betrekking tot de fysieke relatie met de partner, de seksuele tevredenheid, het seksuele gedrag beïnvloedt voor zowel mannen als vrouwen. Volgens de auteurs gebruiken vijftigplussers jongere leeftijdsgroepen als referentiekader om hun seksualiteit te vergelijken. Door deze vergelijking zijn zij mogelijk zelf ontevreden met hun seksuele leven. Daarnaast beïnvloedt volgens DeLamater en Moorman (2007) de beoordeling van de relatie de seksuele tevredenheid. Ook volgens Neeleman (2008) speelt de relatie een belangrijke rol bij de seksuele tevredenheid. Seksuele tevredenheid is hierbij gekoppeld aan de relatie. Maar niet alleen binnen de relatie is seksuele tevredenheid van belang, ook alleenstaande vijftigplussers kunnen minder tevreden zijn over hun seksuele leven of een laag libido hebben. Mogelijke oorzaken zijn het ervaren van rouw, angst of schuldgevoel ten gevolge van het verlies van een dierbare. Desondanks vinden vijftigplussers regelmatig nieuwe contacten na het verlies van een dierbare of na een scheiding. Verliefdheid en behoefte aan seksueel contact kan volgens Neeleman (2008) immers op elke leeftijd plaatsvinden. Seksuele tevredenheid lijkt een factor te zijn die op latere leeftijd nog van belang is. Er is echter nog geen onderzoek naar seksuele tevredenheid en datingwebsites gedaan. Of de ervaring met datingwebsites de seksuele tevredenheid positief of negatief beïnvloedt blijkt vooralsnog onbekend terrein voor vijftigplussers. Om deze reden wordt in dit onderzoek de volgende onderzoeksvraag gesteld: RQ 2: Zijn er veranderingen in de seksuele tevredenheid van vijftigplussers na de ervaring met een datingwebsite?

- 21 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? 2 .3

Self-disclosure op datingwebsites

Bij datingwebsites draait het om het profiel op de website. Op basis van deze profielen selecteren mensen een potentiële partner. Volgens Whitty (2009) wordt het online datingproces beïnvloed door de mogelijkheden die leden worden verschaft om hun profiel op te stellen. Niet alleen demografische informatie wordt ingevuld, tevens worden er interactieve mogelijkheden toegevoegd, zoals het plaatsen van foto’s of chatten met andere leden, en wordt er informatie over de levensstijl en persoonlijkheid van gebruikers toegevoegd om een beter beeld te schetsen van de gebruiker (Coleman & Bahnan, 2009). Dit zijn allen mogelijkheden tot self-disclosure, ofwel het bewust onthullen van persoonlijke gegevens. Het betreft zowel demografische en feitelijke gegevens als gevoelens, gedachten, indrukken, ervaringen, zienswijzen en waarden (Whitty, 2009). Whitty (2009) stelt dat relaties meer intimiteit ontwikkelen naarmate de relatie vordert. Zij gebruikt hierbij de ‘social penetration theory’ waarbij de ontwikkeling van intimiteit plaatsvindt aan de hand van de breedte van self-disclosure (de hoeveelheid informatie over familie of carrière of verleden bijvoorbeeld) en de diepte van selfdisclosure (de informatie over de unieke aspecten van de persoonlijkheid van een persoon). De timing van self-disclosure is volgens deze theorie bepalend voor het verloop van een relatie. Wanneer er teveel self-disclosure plaatsvindt in het beginstadium van een relatie bestaat de mogelijkheid dat dit onnatuurlijk en wanhopig overkomt. Dit kan leiden tot het beëindigen van een relatie. Door voorzichtigheid te tonen met het onthullen van informatie en het bespreken van intieme onderwerpen in de beginfasen van de relatie zal een persoon in de loop der tijd makkelijker aspecten van zichzelf onthullen en heeft de relatie een grotere kans van slagen. In het geval van online daten, zoals tevens te zien is bij de vijf beschreven fasen van Whitty (2009), bestaat er een kans tot teveel self-disclosure in het beginstadium van een relatie. Dit kan volgens de ‘social penetration theory’ belemmerend werken voor de ontwikkeling van een relatie. De profielen op datingwebsites onthullen namelijk informatie over de gebruiker, zowel in de breedte als in de diepte van self-disclosure. Op basis van self-disclosure wordt een eerste indruk gevormd en bij de ontmoeting wordt bepaald of de verwachte fysieke aantrekkelijkheid daadwerkelijk aanwezig is. Het betreft hier de eerder besproken gevormde verwachtingen, op basis van de ‘relationship beliefs’. De mogelijkheid tot teveel self-disclosure in het beginstadium van het contact en

- 22 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? het vormen van de eerste indruk op basis van de self-disclosure werkt volgens Whitty (2009) belemmerend bij het vormen van een hechte relatie. Self-disclosure op datingwebsites in het beginstadium van de relatie heeft in dit geval een negatief effect op de relatie omdat er in het beginstadium van de relatie teveel self-disclosure plaatsvindt, wat geforceerd overkomt en voor onrealistische verwachtingen kan zorgen (Whitty, 2009; Whitty & Carr, 2006). McKenna, Green en Gleason (2002) tonen echter aan dat de mogelijkheid tot self-disclosure op internet juist wel zorgt voor hechte relatievorming in het dagelijks leven en het in stand houden hiervan. Het feit dat self-disclosure in het beginstadium kan plaatsvinden, zorgt er juist voor dat mensen een goede representatie van zichzelf kunnen geven op internet. Zodra mensen deze relaties voortzetten in het dagelijks leven, zal de relatie hecht en betekenisvol zijn, door de openheid die zij hebben getoond op internet. Een hoge mate van self-disclosure in het beginstadium van de relatie heeft in dit geval een positief effect op de hechtheid van de relatie (McKenna, Green & Gleason, 2002). Uit de literatuur blijkt dat de timing van self-disclosure in verband staat met de hechtheid van relaties. Vooral bij datingwebsites is self-disclosure van belang. Bij een datingwebsite wordt de eerste indruk namelijk gevormd op basis van het profiel of het sturen van berichten waarbij de self-disclosure plaatsvindt. Mensen creëren door de selfdisclosure van een potentiële partner op een datingwebsite bepaalde verwachtingen over de relatie. Deze verwachtingen zijn gebaseerd op de eerder besproken ‘relationship beliefs’. De hechtheid van de relatie wordt bepaald door de mate waarin aan deze verwachtingen wordt voldaan. Wanneer er in het beginstadium van de relatie onrealistische verwachtingen gecreëerd zijn zorgt dit mogelijk op den duur voor een minder hechte relatie en een verandering in de ‘relationship beliefs’. Er is vooralsnog onvoldoende onderzoek gedaan naar de rol van de mate van self-disclosure op datingwebsites, in het beginstadium van een relatie, bij het vormen of veranderen van de ‘relationship beliefs’. Om deze rol van self-disclosure op het onderzoeksgebied van vijftigplussers te verhelderen is de volgende onderzoeksvraag opgesteld: RQ 3: Wat is de invloed van self-disclosure op een datingwebsite op de relatieverwachting van vijftigplussers?

- 23 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? 2 .4

Sociale angst, zelfvertrouwen en het belang van het hebben van een relatie

Onderzoeken

betreffende

datingwebsites

tonen

aan

dat

er

verscheidene

karakteristieken en persoonlijkheidskenmerken te vinden zijn van gebruikers. Aspecten die bij deze onderzoeken naar voren komen zijn voornamelijk het belang van seksualiteit en relaties. Zo toont Gunter (2008) met zijn onderzoek in Engeland aan dat 43% van de respondenten minimaal één seksuele relatie had gehad naar aanleiding van het gebruik van datingwebsites, 26% heeft er minimaal één relatie op lange termijn aan over gehouden en 9% heeft zelfs een huwelijkspartner gevonden. Van de respondenten heeft 90% betaald voor de service van datingwebsites en 70% van hen heeft minimaal één ontmoeting gehad in het dagelijkse leven. Persoonlijkheidskenmerken die naar voren komen in onderzoek betreffen bijvoorbeeld de mate van sociale angst en de mate van zelfvertrouwen. Zelfvertrouwen wordt gedefinieerd als de mate van positieve gedachten en gevoelens die een persoon ervaart ten aanzien van zichzelf. Het betreft de positieve of negatieve attitude over de persoon zelf. Factoren die een rol spelen bij de attitude die een persoon over zichzelf vormt zijn de positiviteit ten aanzien van de eigen persoonlijkheidskenmerken, de fysieke verschijning en de mate van zelfverzekerdheid (Kim, Kwon & Lee, 2009; Peter & Valkenburg, 2007a). Mensen met weinig zelfvertrouwen maken frequenter gebruik van datingwebsites dan mensen met veel zelfvertrouwen aangezien op deze manier het ongemakkelijke gevoel wat betreft de fysieke aantrekkelijkheid in het dagelijks leven bij het gebruik van datingwebsites in de eerste instantie te vermijden is (Kim, Kwon & Lee, 2009; Peter & Valkenburg, 2007a). Sociale angst refereert naar het vermijden van meerdere sociale situaties of het ongemakkelijk of angstig voelen in een sociale situatie. Een sociale situatie betreft bijvoorbeeld een ontmoeting met een potentiële partner waarbij de betreffende persoon vreest een slechte indruk te maken of een gênant moment te veroorzaken. Sociale angst heeft invloed op het dagelijks functioneren van de persoon. Op basis van deze gedachte zouden mensen met een hoge mate van sociale angst frequenter gebruik maken van datingwebsites dan mensen met een lage mate van sociale angst aangezien de aanname bestaat dat internet een gecontroleerde, veilige, anonieme en minder sociaal bedreigende omgeving vormt voor het leggen van contacten dan het dagelijkse leven. Deze resultaten kunnen worden verklaard aan de hand van de ‘social compensation hypothese’, die inhoudt dat datingwebsites van belang zijn voor mensen die een hoge

- 24 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? mate van sociale angst hebben, omdat zij op deze manier niet de obstakels tegenkomen die zij ondervinden bij het leggen van contacten met oog op een potentiële partner in het dagelijkse leven (Kim, Kwon & Lee, 2009; Peter & Valkenburg, 2007a). Kim, Kwon en Lee (2009) ontkrachten deze gedachten echter in hun onderzoek. Zij tonen aan dat mensen met een lage mate van sociale angst, in hun onderzoek ‘high sociable people’, en mensen met een hoge mate van zelfvertrouwen frequentere gebruikers zijn van datingwebsites dan mensen met een hoge mate van sociale angst, ‘low sociable people’, en een lage mate van zelfvertrouwen. Dit is echter alleen het geval wanneer er veel belang wordt gehecht aan het hebben van een romantische relatie. Peter en Valkenburg (2007b) bevestigen deze resultaten in hun onderzoek over datingwebsites. De auteurs testen de ‘rich-get-richer hypothese’, en tonen aan dat mensen die een lage mate van sociale angst hebben frequenter gebruik maken van datingwebsites dan mensen die een hoge mate van sociale angst hebben. Zij beschouwen internet als een extra strategie om een potentiële partner te vinden. De ‘social compensation hypothese’ wordt met dit resultaat dan ook ontkracht. In een vergelijkbaar onderzoek vonden Peter en Valkenburg (2007a) tevens geen bevestiging voor de gedachte dat voornamelijk mensen met een hoge mate van sociale angst en een lage mate van zelfvertrouwen gebruik maken van datingwebsites. De

literatuur

laat

zien

dat

sociale

angst

en

zelfvertrouwen

persoonlijkheidskenmerken zijn die een rol spelen bij het gebruik van een datingwebsite. Wat de invloed is van deze karakteristieken bij vijftigplussers en hun ervaring met een datingwebsite is echter niet eerder onderzocht. Volgens Kim, Kwon en Lee (2009) speelt ook het belang van het hebben van een relatie een rol bij het gebruik van datingwebsites. Wat deze rol inhoudt bij de ervaring met datingwebsites is tevens vooralsnog onduidelijk. Om inzicht te verschaffen in de invloed van sociale angst en zelfvertrouwen en inzicht te verkrijgen in het belang van het hebben van een relatie voor vijftigplussers zijn de volgende onderzoeksvragen opgesteld: RQ 4: Wat is de invloed van sociale angst op de ervaring van vijftigplussers met een datingwebsite? RQ 5: Wat is de invloed van zelfvertrouwen op de ervaring van vijftigplussers met een datingwebsite?

- 25 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? RQ 6: Wat is de invloed van belang van het hebben van een relatie op de ervaring van vijftigplussers met een datingwebsite?

2 .5

Het verschil tussen mannen en vrouwen bij online daten

Diverse onderzoeken tonen aan dat het percentage mannen dat gebruik maakt van datingwebsites hoger is dan het percentage vrouwen. Volgens Romm-Livermore, Somers, Setzekorn en Lynn-Grace King (2009) is het percentage mannelijke gebruikers tussen de 55% en 60%. Deze bevindingen stroken met eerder onderzoek van Scharlott en Christ (1995). Ook deze auteurs toonden in hun onderzoek aan dat meer mannen gebruik maken van datingwebsites dan vrouwen en dat zij frequenter contacten leggen met vrouwen bij het gebruik van datingwebsites. Het aantal vrouwen dat een seksuele of romantische relatie is aangegaan na een ervaring met een datingwebsite ligt met ongeveer 50% echter wel hoger dan het aantal mannen dat een seksuele of romantische relatie is aangegaan (ongeveer een derde). Wat betreft losse seksuele contacten zouden volgens Gunter (2008) juist mannen hier vier keer zo vaak naar op zoek zijn als vrouwen. Mannen hebben volgens deze auteur vaker een seksuele relatie dan vrouwen naar aanleiding van het gebruik van een datingwebsite. Ook wat betreft de eerder beschreven fasen van het online daten doorlopen mannen en vrouwen deze fasen niet op dezelfde wijze (Whitty, 2009). Mannen zijn bijvoorbeeld eerder geneigd contact met een gebruiker op te nemen wanneer de gebruikersnaam fysieke aantrekkelijkheid impliceert (‘Hottie’ bijvoorbeeld) en vrouwen voelen zich meer aangetrokken tot gebruikersnamen die intelligentie impliceren (‘Wellread’ of ‘Welleducated’). Tevens flirten mannen volgens Whitty (2009) online anders dan vrouwen door sneller contact te zoeken met een andere gebruiker terwijl vrouwen meer afbeeldingen gebruiken bij hun profiel om te flirten. Romm-Livermore, Somers, Setzekorn en Lynn-Grace King (2009) vonden ook dat mannen en vrouwen verschillen in de manier waarop zij daten via datingwebsites. Mannen en vrouwen doorlopen verschillende stadia bij het proces van online daten. Mannen zoeken eerder contact en tonen meer initiatief dan vrouwen en doen meer moeite om contact te onderhouden. Deze gedragingen zijn volgens de auteurs te wijten aan culturele verschillen en omgevingsfactoren. Bij het gebruik van datingwebsites gebruiken mannen dan ook andere strategieën en patronen dan vrouwen.

- 26 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? Onderzoek van Sears-Roberts Alterovitz en Mendelsohn (2009) over patronen bij het gebruik van datingwebsites toont aan dat oudere mannen meer fysieke aantrekkelijkheid zochten en meer status-gerelateerde informatie over zichzelf ter beschikking stelden dan vrouwen. Vrouwen zochten bij het gebruik van datingwebsites meer een partner met een hoge sociale status dan mannen en zij waren selectiever bij het leggen van contacten. Dit komt overeen met de ‘sexual selectivity-theory’ die stelt dat vrouwen selectiever zijn dan mannen wanneer het contact leggen betreft, wat strookt met de resultaten van Gunter (2008). Volgens de auteurs is deze theorie ook op hogere leeftijden toepasbaar. Tevens bleek uit het onderzoek dat mannen tot op hoge leeftijd een jongere partner zochten en bij dat vrouwen tot 75 jaar de voorkeur uitging naar een oudere partner (Sears-Roberts Alterovitz & Mendelsohn, 2009). De literatuur laat zien dat er verschil is tussen mannen en vrouwen bij het gebruik van datingwebsites wanneer het strategieën en patronen van online daten betreft. De literatuur schort echter aan resultaten over mannen en vrouwen boven de vijftig jaar in hun relatieverwachting en seksuele tevredenheid na de ervaring met een datingwebsite. Om inzicht te verkrijgen in het verschil tussen mannen en vrouwen met betrekking tot de relatieverwachting en seksuele tevredenheid na het gebruik van een datingwebsite zijn de volgende onderzoeksvragen opgesteld: RQ 7a: Is er een verschil tussen mannen en vrouwen op relatieverwachting van vijftigplussers na de ervaring met een datingwebsite? RQ 7b: Is er een verschil tussen mannen en vrouwen in seksuele tevredenheid van vijftigplussers na de ervaring met een datingwebsite?

- 27 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? 2 .6

Conceptueel model

Om de relaties te verduidelijken tussen de concepten en variabelen die van belang zijn voor dit onderzoek is onderstaand een conceptueel model opgesteld. In deze paragraaf zullen de relaties in dit model uiteengezet worden. De manier van onderzoek zal nader toegelicht worden in het volgende hoofdstuk over de methode. Geslacht RQ 7a

Relatieverwachting NA ervaring

Relatieverwachting VOOR ervaring RQ 1 RQ 3

Sociale angst

RQ 4

Selfdisclosure

Zelfvertrouwen

Aantal seksuele partners

Belang van het hebben van een relatie

RQ 5

Leeftijd

Opleiding

RQ 6

Ervaring met een datingwebsite

Relatiestatus Seksuele tevredenheid VOOR ervaring

RQ 2

RQ 7b

Seksuele tevredenheid NA ervaring

Geslacht

Figuur 1

Conceptueel model

- 28 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? De veronderstelde relaties worden door de pijlen in het conceptueel model weergegeven, met de bijbehorende onderzoeksvragen. Er wordt onderzocht of de relatieverwachting na de ervaring met een datingwebsite is veranderd ten opzichte van de relatieverwachting voor de ervaring met een datingwebsite en of dit verschilt voor mannen en vrouwen. Er wordt bij het vormen van relatieverwachtingen gekeken naar de rol van het aantal seksuele partners bij de relatieverwachting voor de ervaring met een datingwebsite en naar de rol van opleidingsniveau, self-disclosure en het belang van het hebben van een relatie bij het vormen van relatieverwachtingen na de ervaring met een datingwebsite. Tegelijkertijd wordt er onderzocht of de frequentie van het gebruik van een datingwebsite en de positieve of negatieve beoordeling van de ervaring met een datingwebsite invloed hebben op de relatieverwachtingen van vijftigplussers na hun ervaring met een datingwebsite. Er wordt tevens onderzocht of de seksuele tevredenheid na de ervaring met een datingwebsite is veranderd ten opzichte van de relatieverwachting voor de ervaring met een datingwebsite en of dit verschilt voor mannen en vrouwen. Eveneens wordt de invloed van de relatiestatus, het wel of niet hebben van een vaste relatie, op zowel de seksuele tevredenheid voor de ervaring met een datingwebsite als de seksuele tevredenheid na de ervaring met een datingwebsite onderzocht. En wordt er onderzocht of de frequentie van het gebruik van een datingwebsite en de positieve of negatieve beoordeling van de ervaring met een datingwebsite invloed hebben op de seksuele tevredenheid van vijftigplussers na hun ervaring met een datingwebsite. Daarnaast wordt in dit onderzoek aandacht besteed aan de veronderstelde invloed van sociale angst, zelfvertrouwen, het belang van het hebben van een relatie, relatiestatus en leeftijd op de ervaring met een datingwebsite, die bestaat uit de frequentie van het gebruik van een datingwebsite en de beoordeling van de ervaring met een datingwebsite. Er wordt tevens aandacht besteed aan variabelen die invloed hebben op het bewust onthullen van persoonlijke gegevens op een datingwebsite. Het betreft de invloed van sociale angst en het belang van het hebben van een relatie op de selfdisclosure op een datingwebsite.

- 29 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? 3.

METHODE KWANTITATIEF ONDERZOEK

In de volgende paragrafen zal de methodologische verantwoording voor dit onderzoek worden weergegeven. Als eerste zal er aandacht worden besteed aan de wijze waarop de respondenten die mee hebben gewerkt aan dit onderzoek zijn samengesteld, gevolgd door de uitleg over de procedure en de pre-test. Vervolgens wordt er aandacht besteed aan de operationalisatie van de algemene vragen, de onafhankelijke variabelen en de afhankelijke variabelen, gevolgd door de operationalisatie van overige variabelen. Ten slotte zal de data-analyse aan de orde komen.

3 .1

De respondenten

Er hebben 211 vijftigplussers meegewerkt aan dit onderzoek tussen de 51 en 65 jaar met een gemiddelde leeftijd van ongeveer 58 jaar (SD = 4,43). Het totaal aantal participanten bestond uit 88 mannen en 123 vrouwen. Het betreft een selecte steekproef aangezien dit onderzoek zich richt op vijftigplussers, specifiek de ‘Older boomers’, die ervaring hebben met het gebruik van een datingwebsite.

3 .2

De procedure

Dit onderzoek betreft een retrospectief onderzoek aangezien de gebeurtenis, de ervaring met een datingwebsite, reeds is geschied. Om het effect van deze ervaring vast te stellen en om lering eruit te trekken is er een kwantitatief onderzoek verricht aan de hand van een vragenlijst. Het onderzoek vond plaats in de periode 9 november tot en met 24 november 2009. Om de benodigde data te verzamelen is de vragenlijst online gezet via de surveytool van de Universiteit van Amsterdam. De link naar de vragenlijst betrof http://www2.fmg.uva.nl/comlab/surveys/Datingwebsites_50plussers.html. Er heeft geen voormeting of nameting plaatsgevonden. Er is gekozen voor een internetsurvey om de anonimiteit van de respondenten te waarborgen. Aan de hand van een oproep met de link naar de vragenlijst op de websites 50Plusmatch.nl (uitgezet via nieuwsbrief) en Seniorweb.nl (onder andere uitgezet via het forum) is getracht respondenten te verkrijgen. Voorafgaand aan het plaatsen van de oproepen is toestemming verkregen van de desbetreffende websites om medewerking aan dit onderzoek te verlenen. De respondenten hebben vrijwillig aan het onderzoek deelgenomen. Het invullen van de vragenlijst nam ongeveer 20 minuten in beslag.

- 30 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? In de vragenlijst zijn algemene vragen opgenomen om demografische gegevens van de respondenten te vergaren en werd gevraagd naar de ervaring met datingwebsites.

Daarnaast

zijn

vragen

opgenomen

om

de

constructen

‘Relatieverwachting’ en ‘Seksuele tevredenheid’ te meten. Tevens zijn er vragen opgesteld om de invloed van ‘Self-disclosure’, ‘Sociale angst’, ‘Zelfvertrouwen’ en ‘Belang van het hebben van een relatie’ vast te stellen. Respondenten gaven antwoord op deze vragen aan de hand van stellingen. De stellingen zijn opgesteld aan de hand van een 7-punts Likert-schaal waarbij aangegeven kon worden in welke mate de respondenten het eens waren met de gegeven stellingen, van 1 (zeer mee oneens) tot en met 7 (zeer mee eens) of in welke mate respondenten zich op hun gemak voelden bij een te verrichten handeling, gegeven in de stelling, van 1 (zeer ongemakkelijk) tot en met 7 (zeer op mijn gemak). Wat betreft de onafhankelijke variabele ‘Ervaring met datingwebsites’ gaven respondenten aan in welke mate zij de ervaring met een datingwebsite negatief of positief beoordeelden, van 1 (zeer negatief) tot en met 7 (zeer positief). Het hanteren van een 7-puntsschaal heeft als voordeel dat participanten meerdere keuzemogelijkheden hebben om aan te geven of een stelling op hen van toepassing is. Tevens is er een neutrale positie mogelijk. Respondenten worden op deze manier niet gedwongen worden tot het geven van een antwoord aangezien de antwoordmogelijkheden gradaties bevatten waarin participanten kunnen aangeven in ‘hoeverre’ ze het eens of oneens mee zijn. Na het invullen van de vragenlijst werden de respondenten bedankt voor de deelname aan het onderzoek en werd hen gevraagd hun e-mailadres invullen om kans te maken op één van de tien boekenbonnen ter waarde van 15 euro, die onder de deelnemers werden verloot. Tevens werd participanten de mogelijkheid geboden om vragen te stellen of opmerkingen te plaatsen middels het genoemde e-mailadres van de onderzoeker. De verkregen data zijn verwerkt aan de hand van het softwareprogramma SPSS (Statistical Package for the Social Sciences).

3 .3

De pre-test

Er is een pre-test uitgevoerd om na te gaan of de vragenlijst helder en eenduidig was. Aan de hand van de resultaten van de pre-test is er vastgesteld of er nog aanpassingen nodig waren aan de vragenlijst.

- 31 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? In totaal hebben tien mensen in de leeftijd van 51 jaar tot en met 65 jaar de pretest ingevuld. De pre-test werd ingevuld in ongeveer 20 minuten, met 18 minuten als minimale invultijd en 23 minuten als maximale invultijd. De vragen en stellingen bleken duidelijk geformuleerd te zijn, geen van de respondenten vond dat er een ambigue vraag gesteld werd of dat er een ambigue stelling voorgelegd werd. Uit de pre-test bleek overigens wel dat de antwoordcategorie ‘Helemaal niet mee eens’ niet als prettig werd ervaren door de respondenten. De antwoordcategorie ‘Helemaal niet mee eens’ is om deze reden vervangen door de antwoordcategorie ‘Zeer mee oneens’ tegenover de antwoordcategorie ‘Zeer mee eens’.

3 .4

Algemene vragen

In deze paragraaf volgt de bespreking van de algemene vragen in dit onderzoek. Het betreft de operationalisatie van de variabelen ‘Geslacht’, ‘Leeftijd’, ‘Opleiding’, ‘Relatiestatus’ en ‘Aantal seksuele partners’.

3 .4 .1 Om

Geslacht de

verhouding

mannen

en

vrouwen

te

bepalen

is

gevraagd

om

de

antwoordcategorie ‘Vrouw’ of de antwoordcategorie ‘Man’ aan te kruisen, als antwoord op de vraag ‘Wat is uw geslacht?’. Het betreft de variabele ‘Geslacht’.

3 .4 .2

L e e fti j d

De variabele ‘Leeftijd’ is aan de hand van een open vraag vastgesteld waarbij respondenten het aantal jaar in konden vullen, als antwoord op de vraag ‘Wat is uw leeftijd?’.

3 .4 .3

Opleiding

De variabele ‘Opleiding’ is gemeten aan de hand van de vraag: ‘Wat is de hoogste opleiding die u heeft afgerond?’. Respondenten konden een antwoordcategorie selecteren die op hen van toepassing is met als laagste opleidingsniveau ‘Lagere school (basisonderwijs)’

en

als

hoogste

opleidingsniveau

‘Wetenschappelijk

onderwijs

(universiteit)’. Tevens bestond er de mogelijkheid om de antwoordcategorie ‘Anders, namelijk…’ te selecteren.

- 32 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? 3 .4 .4

Relatiestatus

Er gevraagd naar de huidige relatiestatus aan de hand van de vraag ‘Heeft u op dit moment een vaste relatie?’, waarbij de antwoordcategorie ‘Ja’ of ‘Nee’ ingevuld kon worden. Het betreft de variabele ‘Relatiestatus’. Om inzicht te verkrijgen in de manier waarop mensen hun partner hebben ontmoet, in het geval van het hebben van een relatie, werd tevens de vraag: ‘Zo ja, hoe heeft u uw partner ontmoet?’ toegevoegd. Bij deze vraag kon een keuze gemaakt worden uit de volgende antwoordcategorieën: ‘Via een datingwebsite’, ‘Via familie of vrienden’, ‘Via werk’, ‘Via een sportclub of hobbyclub’, ‘Via een uitgaansgelegenheid’ of ‘Anders, namelijk…’. Het betreft de variabele ‘Hoe partner ontmoet’.

3 .4 .5

Aantal seksuele partners

Er is gevraagd naar het aantal seksuele partners in het afgelopen jaar aan de hand van de vraag: ‘Hoeveel seksuele partners heeft u in het afgelopen jaar gehad?’, waarbij de volgende antwoordcategorieën beschikbaar waren: ‘0’, ‘1’, ‘2’, ‘3’, ‘4 of meer’. Het betreft de variabele ‘Aantal seksuele partners’.

3 .5

Operationalisatie onafhankelijke variabelen

In deze paragraaf volgt de bespreking van de onafhankelijke variabelen in dit onderzoek. Het betreft de variabelen ‘Ervaring met datingwebsites’ en ‘Self-disclosure’.

3 .5 .1

Ervaring met datingwebsites

De variabele ‘Ervaring met datingwebsites’ refereert zowel naar het gebruik van een datingwebsite als naar de beoordeling van het zoeken naar een potentiële partner aan de hand van een datingwebsite. Er zijn twee vragen gesteld ten behoeve van de variabele ‘Ervaring met datingwebsites’. De meting van het gebruik van een datingwebsite vond plaats aan de hand van de vraag: ‘Hoe vaak bent u actief op een datingwebsite?’, met de volgende antwoordcategorieën: ‘(Bijna) nooit’, ‘Gemiddeld 1 keer per maand’, ‘Gemiddeld 1 keer per week’, ‘Meerdere keren per week’ en ’Iedere dag’. Het betreft de variabele ‘Ervaring datingwebsite_Gebruik’. De beoordeling van het zoeken naar een potentiële partner aan de hand van een datingwebsite werd gemeten aan de hand van de stelling: ‘Mijn ervaring met een datingwebsite beoordeel ik als’. Aan de hand van een 7-punts Likert-schaal gaven respondenten aan in welke mate zij de

- 33 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? ervaring met een datingwebsite negatief of positief beoordeelden, van 1 (zeer negatief) tot

en

met

7

(zeer

positief).

Het

betreft

de

variabele

‘Ervaring

datingwebsite_Beoordeling’.

3 .5 .2

Self-disclosure

De meting van de variabele ‘Self-disclosure’ is gebaseerd op de Self-disclosure Index (Miller, Berg & Archer, 1983). De Self-disclosure Index is een bestaande gevalideerde vragenlijst waarmee de algemene self-disclosure gemeten wordt. In dit onderzoek gaven respondenten op een 7-punts Likert-schaal aan in welke mate de stellingen op hen van toepassing zijn. De antwoordcategorieën variëren van 1 (zeer mee oneens) tot en met 7 (zeer mee eens). De tien stellingen in dit onderzoek zijn een vertaling van de Selfdisclosure Index waarbij het draait om het delen van informatie in het beginstadium van de relatie. De stelling ‘Wanneer ik contact heb via een datingwebsite (bijvoorbeeld op het profiel, via berichtjes op de website of via e-mail) vertel ik direct over’ werd voorgelegd met tien variaties, zoals ‘mijn persoonlijke gewoontes’, ‘wat ik leuk vind van mezelf en wat niet’ en ‘mijn meest hechte relaties met anderen’.

3 .6

Operationalisatie afhankelijke variabelen

In deze paragraaf volgt de bespreking van de afhankelijke variabelen in dit onderzoek. Het betreft de variabelen ‘Relatieverwachting’ en ‘Seksuele tevredenheid’.

3 .6 .1

Relatieverwachting

Voor dit onderzoek wordt de variabele ‘Relatieverwachting’ gedefinieerd als de verwachtingen ten aanzien van een relatie, gebaseerd op de factoren die zorgen voor succes of geluk binnen een relatie, de zogenaamde ‘relationship beliefs’ (Fletcher & Kininmonth, 1992). Op basis van vier categorieën (de subschalen) die van belang zijn bij het hebben van een relatie, te weten ‘Intimiteit’, ‘Externe factoren’, ‘Passie’ en ‘Individualiteit’, hebben Fletcher en Kininmonth (1992) ‘The Relationship Beliefs Scale’ ontwikkeld. De betreffende schaal zal in dit onderzoek gehanteerd worden om de ‘relationship beliefs’ te meten en is zowel toepasbaar op mensen met een relatie als op alleenstaanden. Tevens is de schaal toepasbaar op mannen en vrouwen. De vier subschalen bevatten één of meer subcategorieën. Iedere subcategorie wordt aan de hand van drie stellingen gemeten. In totaal betrof het 54 stellingen om de variabele

- 34 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? ‘Relatieverwachting’ te meten. De subschaal ‘Intimiteit’ verwijst naar factoren met betrekking tot interpersoonlijke attitudes en interactie, gerelateerd aan de ontwikkeling van hechtheid binnen een relatie. ‘Intimiteit’ heeft als negen subcategorieën ‘vertrouwen’, ‘respect’, ‘communicatie’, ‘aankunnen’, ‘steun’, ‘acceptatie’, ‘liefde’, ‘vriendschap’ en ‘compromissen’. De subschaal ‘Externe factoren’ verwijst naar factoren buiten de relatie en problemen die invloed op de relatie kunnen hebben. ‘Externe factoren’ betreffen de vijf subcategorieën ‘persoonlijke veiligheid’, ‘het belang van andere mensen’, ‘financiën’, ‘gemeenschappelijkheid’ en ‘kinderen’. De subschaal ‘Passie’ verwijst naar het belang van een vurige en levendige relatie en betreft de twee subcategorieën ‘seks’ en ‘relatievitaliteit’. En de subschaal ‘Individualiteit’ verwijst naar het

belang

van

zelfstandigheid

en

gelijkheid

binnen

de

relatie

en

bevat

‘onafhankelijkheid’ en ‘gelijkwaardigheid’ als twee subcategorieën. Voorbeelden van stellingen zijn ‘Binnen een relatie moet er veel gelachen worden’, ‘Relaties horen spannend te zijn’ en ‘Romantiek is een essentieel element van een relatie’. Deze stellingen meten de subcategorie ‘relatievitaliteit’ als onderdeel van de subschaal ‘Passie’. Aan de hand van een 7-punts Likert-schaal gaven respondenten aan in welke mate zij het eens waren met de gegeven stellingen, van 1 (zeer mee oneens) tot en met 7 (zeer mee eens). Voor een overzicht van de subschalen, subcategorieën en stellingen zie Tabel 3.1 in de bijlage. Opgemerkt

dient

te

relatieverwachting

voor

de

worden ervaring

dat

er

met

zowel een

gevraagd

wordt

datingwebsite,

de

naar

de

variabele

‘Relatieverwachting_VOOR’, als naar de relatieverwachting na de ervaring met een datingwebsite, de variabele ‘Relatieverwachting_NA’.

3 .6 .2

Seksuele tevredenheid

De meting van de variabele ‘Seksuele tevredenheid’ geschiedt op basis van twee items, gebruikt door Peter en Valkenburg (2009). Het construct wordt gemeten aan de hand van de twee stellingen ‘In het afgelopen jaar gaf mijn seksuele leven mij voldoening’ en ‘In het afgelopen jaar heb ik mezelf opgewekt gevoeld over mijn seksuele leven’. Respondenten gaven aan in welke mate zij het eens waren met de gegeven stellingen aan de hand van een 7-punts Likert-schaal, van 1 (zeer mee oneens) tot en met 7 (zeer mee eens).

- 35 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? Opgemerkt dient te worden dat er zowel gevraagd wordt naar de seksuele tevredenheid voor de ervaring met een datingwebsite, de variabele Seksuele tevredenheid_VOOR’, als naar de seksuele tevredenheid na de ervaring met een datingwebsite, de variabele ‘Seksuele tevredenheid_NA”.

3 .7 In

Karakteristieken van gebruikers deze

paragraaf

volgt

de

bespreking

van

de

karakteristieken

en

persoonlijkheidskenmerken van gebruikers. Het betreft de variabelen die in relatie staan tot de variabele ‘Ervaring met datingwebsites’, zoals is gebleken uit de literatuur, en die een rol kunnen spelen bij het effect van de ervaring met een datingwebsite op de genoemde afhankelijke variabelen. Voor dit onderzoek zijn de variabelen ‘Sociale angst’, ‘Zelfvertrouwen’ en ‘Belang van het hebben van een relatie’ van belang aangezien deze variabelen een aspect vormen bij het meten van ‘Relatieverwachting’ en/of ‘Seksuele tevredenheid’.

3 .7 .1

Sociale angst

De meting van de variabele ‘Sociale angst’ geschiedt op basis van vijf items, gebruikt door Peter en Valkenburg (2007b). Een voorbeeld van een stelling is ‘U bent met iemand uitgeweest, en hebt samen veel plezier gehad. U zou hem/haar graag opnieuw mee uit willen vragen. De avond is ten einde en u moet een beslissing nemen. Hoe voelt u zich?’, waarbij respondenten aan de hand van een 7-punts Likert-schaal aangaven in welke mate zij zich op hun gemak voelden bij de te verrichten handelingen, van 1 (zeer ongemakkelijk) tot en met 7 (zeer op mijn gemak).

3 .7 .2

Zelfvertrouwen

De meting van de variabele ‘Zelfvertrouwen’ geschiedt op basis van vijf items, gebruikt door Kim, Kwon en Lee (2009). De stellingen betreffen: ‘Ik heb meer zelfvertrouwen dan de meeste vrienden die ik heb’, ‘Wanneer ik in de spiegel kijk, bevalt het mij wat ik zie’, ‘Ik kan goed overweg met moeilijke situaties die op mijn pad komen’, ‘Ik ben het type persoon die weet wat hij/zij wil bereiken in het leven en hoe dit bereikt kan worden’ en ‘Ik ben tevreden met de manier waarop mijn leven momenteel verloopt’. Respondenten gaven op een 7-punts Likert-schaal aan in welke mate de stellingen op hen van

- 36 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? toepassing zijn. De antwoordcategorieën variëren van 1 (zeer mee oneens) tot en met 7 (zeer mee eens).

3 .7 .3

Het belang van het hebben van een relatie

Voor dit onderzoek wordt de definitie van Kim, Kwon en Lee (2009) gehanteerd, die stellen dat het belang van het hebben van een relatie refereert naar de betrokkenheid van een persoon bij de relatie. Het betreft een psychologische factor op het gebied van de motivatie van een persoon bij de relatie en het bepaalt dan ook de mate waarin het hebben van een relatie belangrijk is voor een persoon. De variabele ‘Belang van het hebben van een relatie’ wordt door Kim, Kwon en Lee (2009) gemeten aan de hand van de volgende drie stellingen: ‘Het hebben van een relatie is voor mij belangrijk om gelukkig te zijn’, ‘Ik wil graag romantiek in mijn leven’ en ‘Ik wil me graag sexy voelen’. Aan de hand van een 7-punts Likert-schaal gaven respondenten aan in welke mate zij het eens waren met de gegeven stellingen, van 1 (zeer mee oneens) tot en met 7 (zeer mee eens).

3 .8

Data-analyse

In deze paragraaf worden de analyses voor de schaalconstructie besproken. Vervolgens worden analyses voor de kenmerken van de respondenten besproken, gevolgd door de analyses om de deelvragen te beantwoorden. Ten slotte worden aanvullende analyses besproken om mogelijke andere relaties tussen de variabelen te ontdekken.

3 .8 .1

Analyses voor schaalconstructie

Er zijn factoranalyses uitgevoerd voor relatieverwachting voor de ervaring met een datingwebsite, en de relatieverwachting na de ervaring met een datingwebsite. Aan de hand van deze principale componentenanalyses wordt de validiteit van de gebruikte schalen vastgesteld. Daarna zijn betrouwbaarheidsanalyses uitgevoerd worden voor de gebruikte schalen en subschalen. De variabele ‘Relatieverwachting_VOOR’ bestaat uit de gemiddelde somscore van de 54 stellingen waarbij er gevraagd wordt naar de waardering van deze stellingen voor de ervaring met een datingwebsite. Voor het berekenen van de gemiddelde somscore worden de betreffende stellingen bij elkaar opgeteld en gedeeld door het aantal stellingen. De variabele ‘Relatieverwachting_NA’

- 37 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? bestaat uit de gemiddelde somscore van de 54 stellingen waarbij er gevraagd wordt naar de waardering van deze stellingen na de ervaring met een datingwebsite. De 54 stellingen zijn per drie stellingen gegroepeerd in subcategorieën. Deze subcategorieën zijn ingedeeld in vier groepen. Deze groepen vormen de vier subschalen ‘Intimiteit’, ’Externe factoren’, ‘Passie’ en ‘Individualiteit’ van de relatieverwachting en bestaan dan ook uit de gemiddelde somscores van de betreffende subcategorieën. De subschalen zijn zowel gevormd voor de relatieverwachting voor de ervaring met een datingwebsite als voor de relatieverwachting na de ervaring met een datingwebsite. Voor een overzicht van de subcategorieën per subschaal, zie Figuur 3.1 in de bijlage.

3 .8 .2

Analyses voor kenmerken van de respondenten

Er zijn beschrijvende statistieken aangemaakt met betrekking tot de algemene achtergrondvragen, aan de hand van frequentietabellen en kruistabellen. ‘Geslacht’ is een onafhankelijke variabele op nominaal meetniveau. Er is een dummy variabele gemaakt voor ‘Geslacht’ door deze te labelen als 0 =man en 1 = vrouw zodat de variabele gebruikt kan worden voor de analyses. ‘Leeftijd’ is een variabele met ratio niveau. ‘Opleiding’ is een variabele met ordinaal meetniveau. ‘Opleiding’ is gehercodeerd naar de categorieën ‘Laag’, ‘Midden’ en ‘Hoog’. ‘Relatiestatus’ betreft een variabele met nominaal meetniveau en ‘Aantal seksuele partners’ betreft een variabele met ordinaal meetniveau. Voor de variabele ‘Leeftijd’ is een Independent Samples T-test uitgevoerd om vast te stellen of de leeftijden van mannen en vrouwen significant van elkaar verschillen. Voor de variabelen ‘Opleiding’ is een Chi-kwadraat toets uitgevoerd om vast te stellen of er significante verschillen zijn tussen mannen en vrouwen. Voor de variabelen ‘Relatiestatus’, ‘Aantal seksuele partners’ en ‘Ervaring datingwebsite_Gebruik’ zijn Independent Samples T-tests uitgevoerd om vast te stellen of er significante verschillen zijn tussen mannen en vrouwen. Voor de variabele ‘Ervaring datingwebsite_Beoordeling’ is een Independent Samples T-test uitgevoerd om vast te stellen of er verschillen zijn tussen mensen met een vaste relatie en mensen zonder relatie (‘Relatiestatus’). Er zijn variantie analyses uitgevoerd voor de onafhankelijke variabelen ‘Geslacht’, ‘Opleiding’, ‘Relatiestatus’, ‘Partner ontmoet’ (de manier waarop mensen hun partner hebben ontmoet) en ‘Aantal seksuele partners’. Per variabele is de invloed onderzocht

op

de

afhankelijke

variabelen

‘Relatieverwachting_VOOR’,

- 38 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? ‘Relatieverwachting_NA’,

‘Seksuele

tevredenheid_VOOR’

en

‘Seksuele

tevredenheid_NA’. Er zijn correlaties berekend tussen de variabelen ‘Self-disclosure’, ‘Sociale angst’,

‘Zelfvertrouwen’,

‘Belang

van

het

hebben

van

een

relatie’,

‘Relatieverwachting_VOOR’, ‘Relatieverwachting_NA’, ‘Seksuele tevredenheid_VOOR’ en ‘Seksuele tevredenheid_NA’. Aan de hand van de correlaties kan vast worden gesteld of er een relatie is tussen bepaalde variabelen.

3 .8 .3

Analyses voor de resultaten per deelvraag

In deze paragraaf worden de gebruikte analyses onderstaand per deelvraag besproken. RQ 1: Zijn er veranderingen in de relatieverwachting van vijftigplussers na de ervaring met een datingwebsite? Er

is

een

Paired

Samples

T-test

uitgevoerd

voor

de

variabelen

‘Relatieverwachting_VOOR’ en ‘Relatieverwachting_NA’. Het betreft de antwoorden met betrekking tot de relatieverwachting voor de ervaring met een datingwebsite en na de ervaring met een datingwebsite die met elkaar vergeleken dienen te worden. In de analyses zijn tevens de eerder beschreven subschalen en bijbehorende subcategorieën betrokken. RQ 2: Zijn er veranderingen in de seksuele tevredenheid van vijftigplussers na de ervaring met een datingwebsite? Er is een Paired Samples T-test uitgevoerd voor de variabelen ‘Seksuele tevredenheid_VOOR’ en ‘Seksuele tevredenheid_NA’. Het betreft de antwoorden met betrekking tot de seksuele tevredenheid voor de ervaring met een datingwebsite en na de ervaring met een datingwebsite die met elkaar vergeleken dienen te worden. RQ 3: Wat is de invloed van self-disclosure op een datingwebsite op de relatieverwachting van vijftigplussers? De correlatie tussen ‘Self-disclosure’ en ‘Relatieverwachting_NA’ is berekend. Vervolgens is er gebruikt gemaakt van een lineaire regressie analyse om de invloed vast te stellen. Aangezien ‘Relatieverwachting_NA’ bestaat uit de subschalen ‘Intimiteit_NA’,

- 39 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? ‘Externe factoren_NA’, ‘Passie_NA’ en ‘Individualiteit_NA’ zijn er vier lineaire regressie analyses uitgevoerd om de invloed van ‘Self-disclosure’ per subschaal vast te stellen. RQ 4: Wat is de invloed van sociale angst op de ervaring van vijftigplussers met een datingwebsite? De correlatie tussen de variabelen ‘Sociale angst’, ‘Ervaring datingwebsite_Gebruik’ en ‘Ervaring datingwebsite_Beoordeling’ is vastgesteld. Vervolgens is aan de hand van een lineaire regressie analyse de invloed van de onafhankelijke variabele ‘Sociale angst’ vastgesteld. De analyse wordt twee keer uitgevoerd; één keer voor ‘Sociale angst’ en de afhankelijke variabele ‘Ervaring datingwebsite_Gebruik’ en één keer voor ‘Sociale angst’ en de afhankelijke variabele ‘Ervaring datingwebsite_Beoordeling’. RQ 5: Wat is de invloed van zelfvertrouwen op de ervaring van vijftigplussers met een datingwebsite? De correlatie tussen de variabelen ‘Zelfvertrouwen’, ‘Ervaring datingwebsite_Gebruik’ en ‘Ervaring datingwebsite_Beoordeling’ is vastgesteld. Vervolgens is aan de hand van een lineaire regressie analyse de invloed van de onafhankelijke variabele ‘Zelfvertrouwen’ vastgesteld. De analyse wordt twee keer uitgevoerd; één keer voor ‘Zelfvertrouwen’ en de afhankelijke variabele ‘Ervaring datingwebsite_Gebruik’ en één keer voor ‘Zelfvertrouwen’ en de afhankelijke variabele ‘Ervaring datingwebsite_Beoordeling’. RQ 6: Wat is de invloed van belang van het hebben van een relatie op de ervaring van vijftigplussers met een datingwebsite? De correlatie tussen de variabelen ‘Belang van het hebben van een relatie’, ‘Ervaring datingwebsite_Gebruik’

en

‘Ervaring

datingwebsite_Beoordeling’

is

vastgesteld.

Vervolgens is aan de hand van een lineaire regressie analyse de invloed van de onafhankelijke variabele ‘Belang van het hebben van een relatie’ vastgesteld. De analyse wordt twee keer uitgevoerd; één keer voor ‘Belang van het hebben van een relatie’ en de afhankelijke variabele ‘Ervaring datingwebsite_Gebruik’ en één keer voor ‘Belang van het hebben van een relatie’ en de afhankelijke variabele ‘Ervaring datingwebsite_Beoordeling’.

- 40 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? Meervoudige regressie analyse Er is een meervoudige regressie analyse uitgevoerd waarbij ‘Sociale angst’, ‘Zelfvertrouwen’ en ‘Belang van het hebben van een relatie’ als drie onafhankelijke variabelen worden gehanteerd en ‘Ervaring datingwebsite_Gebruik’ en ‘Ervaring datingwebsite_Beoordeling’ als afhankelijke variabelen worden gehanteerd om de resultaten van RQ 4, RQ 5 en RQ 6 te ondersteunen. RQ 7a: Is er een verschil tussen mannen en vrouwen op relatieverwachting van vijftigplussers na de ervaring met een datingwebsite? Er is een variantie analyse (ANVOCA) uitgevoerd waarbij ‘Relatieverwachting_VOOR’ als onafhankelijke variabele, ‘Relatieverwachting_NA’ als afhankelijke variabele en ‘Geslacht’ als covariaat worden gehanteerd. Op deze manier kan gekeken worden of de veranderingen in de relatieverwachting van vijftigplussers voor mannen anders zijn dan voor vrouwen. Er zijn vier variantie analyses (ANCOVA’s) (per subschaal) uitgevoerd. RQ 7b: Is er een verschil tussen mannen en vrouwen op seksuele tevredenheid van vijftigplussers na de ervaring met een datingwebsite? Er is een variantie analyse (ANVOCA) uitgevoerd met ‘Seksuele tevredenheid_VOOR’ als onafhankelijke variabele en ‘Seksuele tevredenheid_NA’ als afhankelijke variabele. De variabele ‘Geslacht’ wordt als covariaat gehanteerd. Op deze manier kan gekeken worden of er een verschil is tussen mannen en vrouwen bij de seksuele tevredenheid na de ervaring met een datingwebsite, in vergelijking met de seksuele tevredenheid voor de ervaring met een datingwebsite.

- 41 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? 3 .8 .4

Aanvullende analyses

Er zijn een aantal aanvullende analyses uitgevoerd om relaties te ontdekken die niet behoren tot de deelvragen. De aanvullende analyses worden in deze paragraaf per analyse besproken worden. Hiërarchische regressie analyse met het gebruik van een datingwebsite als afhankelijke variabele Er is een hiërarchische regressie analyse uitgevoerd waarbij blok 1 bestaat uit de onafhankelijke variabelen ‘Geslacht’, ‘Leeftijd’, ‘Opleiding’, ‘Relatiestatus’ en ‘Aantal seksuele partners’ en blok 2 uit de onafhankelijke variabelen ‘Sociale angst’, ‘Zelfvertrouwen’ en ‘Belang van het hebben van een relatie’ bestaat. De afhankelijke variabele betrof ‘Ervaring datingwebsite_Gebruik’. Hiërarchische regressie analyse met de beoordeling van de ervaring met een datingwebsite als afhankelijke variabele Er is een hiërarchische regressie analyse uitgevoerd waarbij blok 1 bestaat uit de onafhankelijke variabelen ‘Geslacht’, ‘Leeftijd’, ‘Opleiding’, ‘Relatiestatus’ en ‘Aantal seksuele partners’ en blok 2 uit de onafhankelijke variabelen ‘Sociale angst’, ‘Zelfvertrouwen’ en ‘Belang van het hebben van een relatie’ bestaat. De afhankelijke variabele betrof ‘Ervaring datingwebsite_Beoordeling’. Hiërarchische regressie analyse met de relatieverwachting na de ervaring met een datingwebsite als afhankelijke variabele Er is een hiërarchische regressie analyse uitgevoerd waarbij blok 1 bestaat uit de onafhankelijke variabelen ‘Geslacht’, ‘Leeftijd’, ‘Opleiding’, ‘Relatiestatus’ en ‘Aantal seksuele partners’, blok 2 bestaat uit de onafhankelijke variabelen ‘Self-disclosure’, ‘Sociale angst’, ‘Zelfvertrouwen’ en ‘Belang van het hebben van een relatie’ en blok 3 uit de

onafhankelijke

variabelen

datingwebsite_Beoordeling’

‘Ervaring

bestaat.

De

datingwebsite_Gebruik’ afhankelijke

en

variabele

‘Ervaring betrof

‘Relatieverwachting_NA’.

- 42 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? Hiërarchische regressie analyse met de seksuele tevredenheid na de ervaring met een datingwebsite als afhankelijke variabele Er is een hiërarchische regressie analyse uitgevoerd waarbij blok 1 bestaat uit de onafhankelijke variabelen ‘Geslacht’, ‘Leeftijd’, ‘Opleiding’, ‘Relatiestatus’ en ‘Aantal seksuele partners’, blok 2 bestaat uit de onafhankelijke variabelen ‘Self-disclosure’, ‘Sociale angst’, ‘Zelfvertrouwen’ en ‘Belang van het hebben van een relatie’ en blok 3 uit de

onafhankelijke

variabelen

datingwebsite_Beoordeling’

‘Ervaring

bestaat.

De

datingwebsite_Gebruik’ afhankelijke

en

‘Ervaring

variabele betrof ‘Seksuele

tevredenheid_NA’. Invloed van sociale angst, zelfvertrouwen en het belang van het hebben van een relatie op self-disclosure op een datingwebsite Er is een lineaire regressie analyse uitgevoerd waarbij de variabelen ‘Sociale angst’, ‘Zelfvertrouwen’ en ‘Belang van het hebben van een relatie’ als drie onafhankelijke variabelen worden gehanteerd en ‘Self-disclosure’ als afhankelijke variabele wordt gehanteerd. Invloed van geslacht, leeftijd, opleiding en self-disclosure op de beoordeling van de ervaring met een datingwebsite Er is een hiërarchische regressie analyse uitgevoerd waarbij blok 1 bestaat uit de onafhankelijke variabelen ‘Geslacht’, ‘Leeftijd’, ‘Opleiding’ blok en blok 2 de onafhankelijke variabele ‘Self-disclosure’ bevat. Als afhankelijke variabele betrof ‘Ervaring datingwebsite_Beoordeling’.

- 43 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? 4.

RESULTATEN

Aan de hand van de uitgevoerde analyses, volgen in de onderstaande paragrafen allereerst de validiteit en betrouwbaarheid van de gebruikte schalen, gevolgd door kenmerken van de respondenten. Vervolgens zijn aan de hand van variantie analyses invloeden vastgesteld. Daarnaast worden belangrijke correlaties tussen variabelen besproken. Hierop volgend worden de resultaten per deelvraag besproken. Tevens zijn er een aantal aanvullende analyses gerapporteerd.

4 .1

Schaalconstructie: Validiteit en betrouwbaarheid

In deze paragraaf volgt de bespreking van de validiteit en betrouwbaarheid van de gebruikte schalen voor de variabelen relatieverwachting voor de ervaring met een datingwebsite en relatieverwachting na de ervaring met een datingwebsite. Aan de hand van een factoranalyse, de principale componentenanalyse, is onderzocht of de items te herleiden zijn naar een inhoudelijk homogene groep (schaal) om één variabele te meten. Op deze manier kan de validiteit van de gebruikte schalen worden vastgesteld. Om de betrouwbaarheid van de schalen vast te stellen is de Crohnbach’s Alpha berekend. De betrouwbaarheid is tevens voor andere variabelen berekend. De resultaten van de betrouwbaarheidsanalyses zijn samengevoegd in Tabel 4.1.

4 .1 .1

Relatieverwachting voor de ervaring met een datingwebsite

Er is een principale componentenanalyse met varimax rotatie uitgevoerd voor de relatieverwachting voor de ervaring met een datingwebsite. Uit de analyse kwamen vier componenten naar voren met een eigenwaarde groter dan 2,00. Deze vier componenten verwijzen naar de subschalen ‘Intimiteit’, ‘Externe factoren’, ‘Passie’ en ‘Individualiteit’, zoals de schaal oorspronkelijk is bedoeld. Het betrof een verklaarde variantie van 43,7%. De subschalen ‘Intimiteit_VOOR’ (Cronbach’s α = .94), ‘Externe factoren_VOOR’ (Cronbach’s α = .87), ‘Passie_VOOR’ (Cronbach’s α = .79) en ‘Individualiteit_VOOR’ (Cronbach’s α = .80) hebben tevens een goede betrouwbaarheid. De 54 items, samengevoegd tot de nieuwe variabele ‘Relatieverwachting_VOOR’, hebben ook een goede betrouwbaarheid (Cronbach’s α = .95).

- 44 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? 4 .1 .2

Relatieverwachting na de ervaring met een datingwebsite

Er is een principale componentenanalyse met varimax rotatie uitgevoerd voor de relatieverwachting na de ervaring met een datingwebsite. Uit de analyse kwamen vier componenten naar voren met een eigenwaarde groter dan 2,00. Deze 4 componenten verwijzen naar de subschalen ‘Intimiteit’, ‘Externe factoren’, ‘Passie’ en ‘Individualiteit’. Het betrof een verklaarde variantie van 47,11%. De subschalen ‘Intimiteit_NA’ (Cronbach’s α = .83), ‘Externe factoren_NA’ (Cronbach’s α = .88), ‘Passie_NA’ (Cronbach’s α = .77) en ‘Individualiteit_NA’ (Cronbach’s α = .84) hebben tevens een goede betrouwbaarheid. De 54 items, samengevoegd tot de nieuwe variabele ‘Relatieverwachting_NA’, hebben ook een goede betrouwbaarheid had (Cronbach’s α = .91). Tabel 4.1

Betrouwbaarheidsanalyse gebruikte schalen.

Schaal Relatieverwachting_VOOR Subschaal Intimiteit_VOOR Subschaal Externe factoren_VOOR Subschaal Passie_VOOR Subschaal Individualiteit_VOOR Relatieverwachting_NA Subschaal Intimiteit_NA Subschaal Externe factoren_NA Subschaal Passie_NA Subschaal Individualiteit_NA Seksuele tevredenheid_VOOR Seksuele tevredenheid_NA Self-disclosure Sociale angst Zelfvertrouwen Belang van het hebben van een relatie

Betrouwbaarheid α = .95 α = .94 α = .87 α = .79 α = .80 α = .91 α = .83 α = .88 α = .77 α = .84 α = .91 α = .90 α = .89 α = .81 α = .71 α = .64

- 45 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? 4 .2

Kenmerken van de respondenten

De nieuwsbrief van 50PlusMatch.nl met de link naar het onderzoek is naar ongeveer 7500 leden verstuurd. Daarnaast is de link op de website van Seniorweb.nl geplaatst in onder andere het forum. In totaal hebben 273 mensen de vragenlijst aangeklikt en 211 respondenten hebben de vragenlijst in het geheel ingevuld. Aan het onderzoek deden meer vrouwen mee (n = 123) dan mannen (n = 88). De respondenten zijn tussen de 51 en 65 jaar oud, met een gemiddelde leeftijd van ongeveer 58 jaar (M = 58,25, SD = 4,43). Er is tevens gekeken naar de verschillen in leeftijd bij mannen en vrouwen. Deze Independent Samples T-test wordt voorafgegaan door Levene’s F-test waarbij de homogeniteit van de varianties wordt getoetst. Uit Levene’s F-test blijkt dat de variantie in de groep mannen gelijk is aan de variantie in de groep vrouwen (F-Levene = 2,06, p = .65). Uit de Independent Samples T-test blijkt dat er geen significant verschil bestaat tussen mannen (Mm = 58,73, SD = 4,40) en vrouwen (Mv = 57,90; SD = 4,44) wat betreft leeftijd (p = .18). Van de participanten is 41,7% laag opgeleid, 25,6% is hoog opgeleid en 32,7% valt daar tussenin. Aan de hand van de Chi-kwadraat toets blijkt dat er geen significant verschil is tussen mannen en vrouwen wat betreft opleiding (X2 (2) = 1,74, p = .42). Op het moment van deelname aan het onderzoek heeft 16,1% van de respondenten een vaste relatie en heeft 83,9% geen relatie. Aan de hand van Levene’s F-test blijkt dat de variantie in de groep mannen niet gelijk is aan de variantie in de groep vrouwen (F-Levene = 4,51, p = < .05). Uit de Independent Samples T-test blijkt dat er geen significant verschil bestaat tussen mannen (Mm = 1,81, SD = 0,40) en vrouwen (Mv = 1,86; SD = 0,35) wat betreft relatiestatus (p = .30). Mannen hebben niet vaker een vaste relatie dan vrouwen of andersom. Van alle respondenten die een vaste relatie hebben, heeft 32,4% (n = 11) de partner via een datingwebsite ontmoet. Van de vrouwen heeft 41,7% de partner via een datingwebsite ontmoet (n = 8) en bij de mannen betreft dit 17,6% (n = 3). Van de mannen geeft 10,2 % (n = 9) aan vier of meer seksuele partners te hebben gehad in het afgelopen jaar, tegenover 4,1 % van de vrouwen (n = 4). Echter, voor zowel mannen als vrouwen geldt dat één seksuele partner in het afgelopen jaar het meest gekozen antwoord is. Aan de hand van Levene’s F-test blijkt dat de variantie in de groep mannen niet gelijk is aan de variantie in de groep vrouwen (F-Levene = 7,01, p =

- 46 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? < .05). Uit de Independent Samples T-test blijkt dat er geen significant verschil is tussen mannen (Mm = 2,36, SD = 1,29) en vrouwen (Mv = 2,09; SD = 1,07) wat betreft het aantal seksuele partners in het afgelopen jaar (p = .10). Zie voor een overzicht van de kenmerken van de respondenten Tabel 4.2. Tabel 4.2

Kenmerken van de respondenten. Geslacht (n, (%))

Leeftijd (M, (SD)) Opleiding (n, (%)) Laag Middel Hoog Relatiestatus (n, (%)) Vaste relatie Geen vaste relatie Aantal seksuele partners afgelopen jaar (n, (%)) 0 1 2 3 4 of meer 4 .2 .1

Mannen 88 (41,7%) 58,76 (4,40)

Vrouwen 123 (58,3%) 57,90 (4,44)

58,25 (4,43)

41 (46,6%) 25 (28,4%) 22 (25,0%)

47 (38,2%) 44 (35,8%) 32 (26,0%)

88 (41,7%) 69 (32,7%) 54 (25,6%)

17 (19,3%) 71 (80,7%

17 (13,8%) 106 (86,2%)

34 (16,1%) 177 (83,9%)

26 (29,5%) 31 (35,2%) 13 (14,8%) 9 (10,2%) 9 (10,2%)

41 (33,3%) 49 (39,8%) 19 (15,4%) 9 (7,3%) 5 (4,1%)

67 (31,8%) 80 (37,9%) 32 (15,2%) 18 (8,5%) 14 (6,6%)

Totaal

De ervaring met een datingwebsite

Van de respondenten is 84,4% minimaal (gemiddeld) één keer per maand actief op een datingwebsite (n = 174), 39,9% blijkt zelfs meerdere keren per week (n = 47) of iedere dag (n = 33) actief te zijn op een datingwebsite (zie Tabel 4.3). Aan de hand van Levene’s F-test blijkt dat de variantie in de groep mannen gelijk is aan de variantie in de groep vrouwen (F-Levene = 0,02, p = .89). Uit de Independent Samples T-test blijkt dat er geen significant verschil is tussen mannen (Mm = 3,02, SD = 1,31) en vrouwen (Mv = 2,91; SD = 1,36) wat betreft de frequentie van het gebruik van een datingwebsite (p = .56).

- 47 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? Tabel 4.3

Gebruik van een datingwebsite. Geslacht (n, (%)) Mannen 88 (41,7%)

Actief op een datingwebsite (n, (%)) (Bijna) nooit Gemiddeld 1 keer per maand Gemiddeld 1 keer per week Meerdere keren per week Iedere dag

12 (13,6%) 24 (27,3%) 16 (18,2%) 22 (25,0%) 14 (15,9%)

Vrouwen 123 (58,3%) 25 (20,3%) 24 (19,5%) 30 (24,4%) 25 (20,3%) 19 (15,4%)

Totaal 37 (17,5%) 48 (22,7%) 46 (21,8%) 47 (22,3%) 33 (15,6%)

Meer dan 40% van de participanten is negatief over hun ervaring met een datingwebsite, terwijl ongeveer 30% van de participanten hun ervaring met een datingwebsite als positief beoordeelt (zie Tabel 4.4). Aan de hand van Levene’s F-test blijkt dat de variantie in de groep mannen niet gelijk is aan de variantie in de groep vrouwen (F-Levene = 9,53, p = < .05). Uit de Independent Samples T-test blijkt dat er geen significant verschil is tussen mensen met een vaste relatie (Mja = 3,71, SD = 1,88) en mensen die geen vaste relatie hebben (Mnee = 3,76; SD = 1,37) wat betreft de beoordeling van de ervaring met een datingwebsite (p = .87). Tabel 4.4

Beoordeling van de ervaring met een datingwebsite naar relatiestatus. Relatiestatus (n, (%)) Vaste relatie

Beoordeling ervaring datingwebsite (n, (%)) Totaal 4 .3

Negatief Niet negatief / Niet positief Positief

17 (50%) 5 (14,7%)

Geen vaste Totaal relatie 71 (40,1%) 88 (41,7%) 54 (30,5%) 59 (28,0%)

12 (35,3%) 34 (100%)

52 (29,5%) 177 (100%)

64 (30,3%) 211 (100%)

Invloeden op relatieverwachting en seksuele tevredenheid

Uit een variantie analyse blijkt dat geslacht een significant effect heeft op de relatieverwachting voor de ervaring met een datingwebsite (F(1,209) = 5,12, p < .05). Mannen (M = 5,13, SD = 0,74) scoren hoger op relatieverwachting voor de ervaring met een datingwebsite dan vrouwen (M = 4,90, SD = 0,73). De

genoten

opleiding

blijkt

een

significant

effect

te

hebben

op

de

relatieverwachting na de ervaring met een datingwebsite (F(2,208) = 1,54, p < .05).

- 48 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? Lager opgeleide personen (M = 5,28, SD = 0,68) scoren hoger op de relatieverwachting na de ervaring met een datingwebsite dan hoger opgeleide personen (M = 5,00, SD = 0,77). Hieruit kan opgemaakt worden dat hoe lager mensen opgeleid zijn, hoe hoger zij de aspecten van relatieverwachting waarderen na de ervaring met een datingwebsite. Uit de variantie analyse voor de relatiestatus blijkt dat deze variabele een significant effect heeft op de seksuele tevredenheid voor de ervaring met een datingwebsite (F(1,209) = 8,45, p < .05) en op de seksuele tevredenheid na de ervaring met een datingwebsite (F(1,209) = 4,77, p < .05). Mensen met een vaste relatie scoren hoger op de seksuele tevredenheid voor de ervaring met een datingwebsite (M = 4,49, SD = 1,81) en op de seksuele tevredenheid na de ervaring met een datingwebsite (M = 4,38, SD = 1,73) dan mensen die geen relatie hebben (M = 3,53, SD = 1,74; M = 3,70, SD = 1,66). Hieruit kan opgemaakt worden dat de seksuele tevredenheid hoger is voor respondenten die wel een relatie hebben dan voor respondenten die geen relatie hebben. Dit geldt zowel voor de seksuele tevredenheid voor de ervaring met een datingwebsite als voor de seksuele tevredenheid na de ervaring met een datingwebsite. De manier waarop mensen hun partner hebben ontmoet blijkt geen significant effect te hebben op relatieverwachting voor de ervaring met een datingwebsite (F < 1, p = .99), relatieverwachting na de ervaring met een datingwebsite (F < 1, p = .77), seksuele tevredenheid voor de ervaring met een datingwebsite (F < 1, p = .88) en seksuele tevredenheid na de ervaring met een datingwebsite (F < 1, p = .32). Het aantal seksuele partners blijkt wel een significant effect te hebben op de relatieverwachting voor de ervaring met een datingwebsite (F(4,206) = 4,57, p < .05). Hoe meer seksuele partners mensen hebben gehad in het afgelopen jaar, hoe hoger zij scoren op de relatieverwachting voor de ervaring met een datingwebsite.

4 .4

Correlaties

Uit Tabel 4.5 blijkt dat er een positief verband bestaat tussen de mate van selfdisclosure en de relatieverwachting na de ervaring met een datingwebsite. Het betreft een redelijk sterke positieve samenhang tussen (r = .36, p < .01). Daarnaast blijkt dat er een sterk positief verband bestaat tussen de relatieverwachting voor de ervaring met een datingwebsite en de relatieverwachting na de ervaring met een datingwebsite (r = .67, p < .01). Tevens blijkt er een sterk positief verband te bestaan tussen de seksuele

- 49 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? tevredenheid voor de ervaring met een datingwebsite en de seksuele tevredenheid na de ervaring met een datingwebsite (r = .62, p < .01). Tabel 4.5

Correlaties: Samenhang tussen de variabelen.

Variabele

Self-

Sociale

Zelf-

Belang

Relatie-

Relatie-

Seksuele

Seksuele

(r)

disclosure

angst

vertrouwen

van het

verwachting

verwachting

tevreden-

tevreden-

hebben

VOOR

NA

heid

heid NA

van een

VOOR

relatie Selfdisclosure

1

.20 **

.23 **

.25 **

.30 **

.36 **

.27 **

.18 *

.20 **

1

.31 **

.08

.09

.17 *

.28 **

.19 **

.23**

.31 **

1

.27 **

.09

.23 **

.33 **

.19 **

.25 **

.08

.27 **

1

.28 **

.23 **

.13

.06

.30 **

.09

.09

.28 **

1

.67 **

.19 **

.21 **

.36 **

.17 *

.23 **

.29 **

.67 **

1

.23 **

.23 **

.27 **

.28 **

.33 **

.13

.19 **

.23 **

1

.62 **

.18 *

.19 **

.19 **

.06

.21**

.23 **

.62 **

1

Sociale angst Zelfvertrouwen Belang van het hebben van een relatie Relatieverwachting VOOR Relatieverwachting NA Seksuele tevredenheid VOOR Seksuele tevredenheid NA * p < .05 ** p < .01

- 50 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? 4 .5

Resultaten per deelvraag

In deze paragraaf worden de resultaten per deelvraag uiteengezet. Voor iedere deelvraag worden de statistische toetsen besproken en de uitkomsten geïnterpreteerd.

RQ 1: Zijn er veranderingen in de relatieverwachting van vijftigplussers na de ervaring met een datingwebsite? Uit de Paired Samples T-test blijkt dat er een significant verschil bestaat tussen de relatieverwachting voor de ervaring met een datingwebsite (M = 5,00, SD = 0,74) en de relatieverwachting na de ervaring met een datingwebsite (M = 5,15, SD = 0,68) (t(210) = -3,72, p < .05). Dit resultaat laat zien dat mensen een hogere relatieverwachting hebben na de ervaring met een datingwebsite dan voor de ervaring met een datingwebsite. Na de ervaring met een datingwebsite worden er over het algemeen hogere waarderingen toegekend aan de ‘relationship beliefs’, waarop de relatieverwachting is gebaseerd. Wanneer er specifiek gekeken wordt naar de subschalen blijkt uit de analyses dat de waardering van de ‘Externe factoren’ voor de ervaring met een datingwebsite (M = 4,50, SD = 0,91) en de waardering van de ‘Externe factoren’ na de ervaring met een datingwebsite (M = 4,78, SD = 0,92) (t(210) = -5,73, p < .05) en de waardering van ‘Passie’ voor de ervaring met een datingwebsite (M = 5,00, SD = 0,97) en de waardering van ‘Passie’ na de ervaring met een datingwebsite (M = 5,13, SD = 0,92) (t(210) = 2,46, p < .05) significant is gestegen. Na de ervaring met een datingwebsite wordt specifiek aan deze subschalen een hogere waardering toegekend dan voor de ervaring met een datingwebsite. Mensen vinden na de ervaring met een datingwebsite factoren buiten de relatie en problemen die invloed op de relatie kunnen hebben belangrijker dan voor de ervaring met een datingwebsite. Tevens vinden mensen na de ervaring met een datingwebsite het hebben van een vurige en levendige relatie belangrijker dan voor de ervaring met een datingwebsite. Wanneer er specifiek naar de subcategorieën gekeken wordt kan gesteld worden dat ‘aankunnen’, ‘persoonlijke veiligheid’, ‘het belang van andere mensen’, ‘financiën’, ‘gemeenschappelijkheid’, ‘kinderen’ en ‘seks’ significante subcategorieën zijn. Het betreft ‘aankunnen’ voor de ervaring met een datingwebsite (M = 5,15 SD = 1,15) en ‘aankunnen’ na de ervaring met een datingwebsite (M = 5,31, SD = 1,03) (t(210) = -2,01, p < .05); ‘persoonlijke veiligheid’ voor de ervaring met een datingwebsite (M = 5,02, SD = 1,16) en ‘persoonlijke veiligheid’ na de ervaring met een datingwebsite (M = 5,20, SD

- 51 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? = 1,10) (t(210) = -2,19, p < .05); ‘het belang van andere mensen’ voor de ervaring met een datingwebsite (M = 4,43, SD = 1,14) en ‘het belang van andere mensen’ na de ervaring met een datingwebsite (M = 4,63, SD = 1,23) (t(210) = -2,41, p < .05); ‘financiën’ voor de ervaring met een datingwebsite (M = 4,26, SD = 1,33) en ‘financiën’ na de ervaring met een datingwebsite (M = 4,68, SD = 1,32) (t(210) = -4,86, p < .05); ‘gemeenschappelijkheid’ voor de ervaring met een datingwebsite (M = 4,74, SD = 1,07) en ‘gemeenschappelijkheid’ na de ervaring met een datingwebsite (M = 4,93, SD = 1,03) (t(210) = -3,03, p < .05); ‘kinderen’ voor de ervaring met een datingwebsite (M = 4,06, SD = 1,44) en ‘kinderen’ na de ervaring met een datingwebsite (M = 4,44, SD = 1,46) (t(210) = -4,72, p < .05) en ‘seks’ voor de ervaring met een datingwebsite (M = 4,70, SD = 1,22) en ‘seks’ na de ervaring met een datingwebsite (M = 5,01, SD = 1,13) (t(210) = 4,22, p < .05). Deze resultaten laten zien dat na de ervaring met een datingwebsite specifiek aan deze subcategorieën een hogere waardering wordt toegekend dan voor de ervaring met een datingwebsite. De subcategorie ‘aankunnen’ betreft één van de negen items van de subschaal ‘Intimiteit’. De subcategorieën ‘persoonlijke veiligheid’, ‘het belang van andere mensen’, financiën’, ‘gemeenschappelijkheid’ en ‘kinderen’ vormen samen de subschaal ‘Externe factoren’ en de subcategorie ‘seks’ betreft één van de twee items uit de subschaal ‘Passie’. Voorgaande resultaten laten zien dat mensen na de ervaring met een datingwebsite het omgaan met conflicten binnen de relatie belangrijker vinden dan voor de ervaring met een datingwebsite. Hetzelfde geldt voor factoren met betrekking tot sociale achtergrond en gevoel van zekerheid en gerustheid, het overweg kunnen met mensen in de directe omgeving van de partner, geldzaken in de relatie en het op elkaar aansluiten van gedachten en gedragingen van partners zoals gedeelde normen en waarden of interesses en hobby’s. Ook vinden mensen na de ervaring met een datingwebsite de rol van kinderen binnen de relatie belangrijker en hechten zij meer waarde aan het seksuele leven met de partner.

- 52 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? RQ 2: Zijn er veranderingen in de seksuele tevredenheid van vijftigplussers na de ervaring met een datingwebsite? Uit de Paired Samples T-test blijkt dat er geen significant verschil bestaat tussen de seksuele tevredenheid voor de ervaring met een datingwebsite (M = 3,68, SD = 1,78) en de seksuele tevredenheid na de ervaring met een datingwebsite (M = 3,81; SD = 1,69), p = .24. Hieruit kan opgemaakt worden dat mensen na de ervaring met een datingwebsite niet anders denken over de tevredenheid met hun seksuele leven dan voor de ervaring met een datingwebsite. Wanneer er per item gekeken wordt blijkt tevens dat vijftigplussers niet anders denken over hun seksuele tevredenheid na de ervaring met een datingwebsite in vergelijking met de seksuele tevredenheid voor de ervaring met een datingwebsite. RQ 3: Wat is de invloed van self-disclosure op een datingwebsite op de relatieverwachting van vijftigplussers? Uit de berekening van de correlaties blijkt dat er een positief verband bestaat tussen de mate van self-disclosure en de relatieverwachting na de ervaring met een datingwebsite (r = .36, p < .05). Deze positieve samenhang blijkt tevens uit de lineaire regressie analyse. De relatieverwachting na de ervaring met een datingwebsite blijkt significant voorspeld te worden door de mate van self-disclosure (β = .36, t = 5,55, p < .05). Er is sprake van een redelijk sterk positief verband tussen de twee variabelen. Hoe meer selfdisclosure er plaatsvindt op een datingwebsite, hoe hoger de relatieverwachting is van vijftigplussers. De variantie in de relatieverwachting na de ervaring met een datingwebsite wordt voor 12,9% verklaard door de variantie in self-disclosure (R² = .129, F (1,209) = 30,83, p < .05). Wanneer er per subschaal wordt gekeken blijkt dat de mate van self-disclosure invloed heeft op zowel ‘Intimiteit’ (β = .34, t = 5,13, p < .05), als op ‘Externe factoren’ (β = .29, t = 4,36, p < .05), ‘Passie’ (β = .25, t = 3,76, p < .05) en ‘Individualiteit’ (β = .15, t = 2,16, p < .05). De invloed van self-disclosure is sterker voor ‘Intimiteit’ en de ‘Externe factoren’ dan voor ‘Passie’ en ‘Individualiteit’, wat betekent dat een hoge mate van self-disclosure op een datingwebsite vooral zorgt voor hogere relatieverwachtingen op het gebied van factoren met betrekking tot interpersoonlijke attitudes en interactie, gerelateerd aan de

- 53 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? ontwikkeling van hechtheid binnen een relatie en op het gebied van factoren buiten de relatie en problemen die invloed op de relatie kunnen hebben. RQ 4: Wat is de invloed van sociale angst op de ervaring van vijftigplussers met een datingwebsite? Uit de berekening van de correlaties blijkt dat er geen verband bestaat tussen de mate van sociale angst en hoe vaak mensen actief zijn op een datingwebsite (r = .06, p = .36). De bevinding dat de mate van sociale angst geen significante voorspeller is van het gebruik van een datingwebsite blijkt tevens uit de lineaire regressie analyse (β = .06, p = .36). Uit de berekening van de correlaties blijkt dat er een positief verband bestaat tussen de mate van sociale angst en de beoordeling van de ervaring met een datingwebsite (r = .18, p < .05). Deze positieve samenhang blijkt tevens uit de lineaire regressie analyse. De beoordeling van de ervaring met een datingwebsite blijkt significant voorspeld te worden door de mate van sociale angst (β = .18, t = 2,62, p < .05). De variantie in de beoordeling van de ervaring met een datingwebsite wordt voor 17,8% verklaard door de variantie in sociale angst (R² = .178, F (1,209) = 6,86, p < .05). Uit voorgaande resultaten blijkt dat hoe meer sociale angst mensen hebben hoe positiever zij hun ervaring met een datingwebsite beoordelen. RQ 5: Wat is de invloed van zelfvertrouwen op de ervaring van vijftigplussers met een datingwebsite? Uit de berekening van de correlaties blijkt dat er geen verband bestaat tussen de mate van zelfvertrouwen en hoe vaak mensen actief zijn op een datingwebsite (r = .05, p = .45). De bevinding dat de mate van zelfvertrouwen geen significante voorspeller is van het gebruik van een datingwebsite blijkt tevens uit de lineaire regressie analyse (β = .05, p = .45). Uit de berekening van de correlaties blijkt dat er ook geen verband bestaat tussen de mate van zelfvertrouwen en de beoordeling van de ervaring met een datingwebsite (r = -.07, p = .30). De bevinding dat de mate van zelfvertrouwen geen significante voorspeller is van de beoordeling van de ervaring met een datingwebsite blijkt tevens uit de lineaire regressie analyse (β = -.07, p = .30).

- 54 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? RQ 6: Wat is de invloed van belang van het hebben van een relatie op de ervaring van vijftigplussers met een datingwebsite? Uit de berekening van de correlaties blijkt dat er een positief verband bestaat tussen het belang van het hebben van een relatie en hoe vaak mensen actief zijn op een datingwebsite (r = .21, p = < .05) . Deze positieve samenhang blijkt tevens uit de lineaire regressie analyse. Het gebruik van een datingwebsite blijkt significant voorspeld te worden door het belang van het hebben van een relatie (β = .21, t = , p < .05). De variantie wordt voor 4,3% verklaard door de variantie in het belang van het hebben van een relatie (R² = .043., F (1,209) = 9,35 , p < .05). Uit voorgaande resultaten blijkt dat hoe meer belang mensen hechten aan het hebben van een relatie, hoe frequenter zij actief zijn op een datingwebsite. Uit de berekening van de correlaties blijkt dat er geen verband bestaat tussen het belang van het hebben van een relatie en de beoordeling van de ervaring met een datingwebsite (r = .02, p = .82). De bevinding dat het belang van het hebben van een relatie geen significante voorspeller is van de beoordeling van de ervaring met een datingwebsite blijkt tevens uit de lineaire regressie analyse (β = .02, p = .82). Meervoudige regressie analyse Wanneer er een lineaire regressie analyse uitgevoerd wordt waarbij sociale angst, zelfvertrouwen en het belang van het hebben van een relatie als drie onafhankelijke variabelen worden gehanteerd en ervaring met een datingwebsite als afhankelijke variabele wordt gehanteerd blijkt dat de mate van sociale angst geen invloed heeft op hoe vaak mensen actief zijn op een datingwebsite (β = .05, p = .45). De mate van zelfvertrouwen blijkt tevens geen invloed te hebben op het gebruik van een datingwebsite (β = -.02, p = .76). Het belang van het hebben van een relatie blijkt wel invloed te hebben op hoe vaak mensen actief zijn op een datingwebsite (β = .21, t = 2,95, p < .05). Er is sprake van een redelijk sterk positief verband tussen de twee variabelen. De variantie in hoe vaak mensen actief zijn op een datingwebsite wordt voor 4,5% verklaard door de variantie in sociale angst, zelfvertrouwen en het belang van het hebben van een relatie (R² = .045, F (3,207) = 3,28, p < .05). Uit de analyses blijkt dat de mate van sociale angst wel invloed heeft op de beoordeling van de ervaring met een datingwebsite (β = .22, t = 3,12, p < .05). Er is sprake van een redelijk sterk positief verband tussen de twee variabelen. De mate van

- 55 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? zelfvertrouwen blijkt geen invloed te hebben op de beoordeling van de ervaring met een datingwebsite (β = -.15, p = .40). Het belang van het hebben van een relatie blijkt tevens geen invloed te hebben op de beoordeling van de ervaring met een datingwebsite (β = .04, p = .58). De variantie in de beoordeling van de ervaring met een datingwebsite wordt voor 5,1% verklaard door de variantie in sociale angst, zelfvertrouwen en het belang van het hebben van een relatie (R² = .051, F (3,207) = 3,73, p < .05). RQ 7a: Is er een verschil tussen mannen en vrouwen op relatieverwachting van vijftigplussers na de ervaring met een datingwebsite? Uit de variantie analyse (ANCOVA) blijkt dat er geen verschil is tussen mannen en vrouwen op relatieverwachting van vijftigplussers na de ervaring met een datingwebsite (F(1,110) = 1,55, p = .22). Dezelfde resultaten blijken uit de variantie analyses voor de subschalen ‘Intimiteit’ (F < 1, p = .65), ‘Externe factoren’ (F < 1, p = .73), ‘Passie’ (F(1,26) = 1,76, p = .19) en ‘Individualiteit’ (F(1,26) = 3,23, p = .07), wanneer er per subschaal wordt gekeken naar de verschillen tussen mannen en vrouwen wat betreft relatieverwachting na de ervaring met een datingwebsite. RQ 7b: Is er een verschil tussen mannen en vrouwen in seksuele tevredenheid van vijftigplussers na de ervaring met een datingwebsite? Uit de variantie analyse (ANCOVA) blijkt dat er geen verschil is tussen mannen en vrouwen op seksuele tevredenheid van vijftigplussers na de ervaring met een datingwebsite, in vergelijking met de seksuele tevredenheid voor de ervaring met een datingwebsite (F < 1, p = .87).

4 .6

Aanvullende analyses

In deze paragraaf worden de aanvullende analyses besproken. Als eerste worden aan de hand van hiërarchische regressie analyses relaties tussen variabelen achterhaald. Vervolgens wordt er gekeken naar de invloeden van variabelen op de mate van selfdisclosure op een datingwebsite. Ten slotte worden er nog aanvullende invloeden bekeken op de beoordeling van de ervaring met een datingwebsite.

- 56 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? 4 .6 .1

Hiërarchische regressie analyses

In deze paragraaf worden vier hiërarchische regressie analyses besproken, zodat bepaald kan worden welke relaties er bestaan wanneer het overlappende effect van andere variabelen statistisch verwijderd wordt. Hiërarchische regressie analyse met het gebruik van een datingwebsite als afhankelijke variabele Uit de hiërarchische regressie analyse blijkt van de variabelen geslacht, leeftijd, opleiding, de relatiestatus en het aantal seksuele partners in blok 1 de relatiestatus een significant effect te hebben op hoe vaak mensen actief zijn op een datingwebsite (β = .26, t = 4,00, p < .05). Van de variabelen sociale angst, zelfvertrouwen en het belang van het hebben van een relatie in blok 2 blijkt het belang van het hebben van een relatie een significant effect te hebben op hoe vaak mensen actief zijn op een datingwebsite (β = .21, t = 3,07, p < .05). De variantie in het gebruik van een datingwebsite wordt voor 12,8% verklaard door de variantie in alle variabelen in blok 1 en blok 2 (R² = .128 F (8,202) = 3,72, p < .05). Voor een overzicht van de verbanden, zie Tabel 4.6. Voorgaande resultaten laten zien dat vijftigplussers die op dit moment geen vaste relatie hebben over het algemeen vaker actief zijn op een datingwebsite dan mensen die wel een vaste relatie hebben. Daarnaast blijkt dat hoe belangrijker vijftigplussers het vinden om een relatie te hebben, hoe vaker zij actief zijn op een datingwebsite. Hiërarchische regressie analyse met de beoordeling van de ervaring met een datingwebsite als afhankelijke variabele Uit de hiërarchische regressie analyse blijkt van de variabelen geslacht, leeftijd, opleiding, de relatiestatus en het aantal seksuele partners in blok 1 leeftijd een significant effect te hebben op de beoordeling van de ervaring met een datingwebsite (β = .15, t = 2,16, p < .05). Van de variabelen sociale angst, zelfvertrouwen en het belang van het hebben van een relatie in blok 2 blijkt sociale angst een significant effect te hebben op de beoordeling van de ervaring met een datingwebsite (β = .18, t = 2,47, p < .05). Er is sprake van een zwak positief verband tussen de variabelen (zie Tabel 4.6). De variantie in de beoordeling van de ervaring met een datingwebsite, wordt voor 9,2%

- 57 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? verklaard door de variantie in alle variabelen in blok 1 en blok 2 (R² = .092 F (8,202) = 2,56, p < .05). Voorgaande resultaten laten zien dat hoe ouder mensen zijn hoe positiever zij hun ervaring met een datingwebsite beoordelen. Daarnaast blijkt dat hoe meer sociale angst vijftigplussers hebben, hoe positiever zij hun ervaring met een datingwebsite beoordelen. Tabel 4.6

Invloed op het gebruik van een datingwebsite en de beoordeling van de ervaring met een datingwebsite. Variabele

Geslacht Leeftijd Opleiding Blok 1 Relatiestatus Aantal seksuele partners Sociale angst Zelfvertrouwen Blok 2 Belang van het hebben van een relatie * p < .05

Ervaring datingwebsite_Gebruik (β) -.06 -.04 .05 .26* .07

Ervaring datingwebsite_Beoordeling (β) -.07 .15* .03 .01 .13

.04 .01 .21*

.18* -.13 .01

Hiërarchische regressie analyse met de relatieverwachting na de ervaring met een datingwesbsite als afhankelijke variabele Uit de hiërarchische regressie analyse blijkt van de variabelen geslacht, leeftijd, opleiding, de relatiestatus en het aantal seksuele partners in blok 1 opleiding een significant negatief effect te hebben op de relatieverwachting na de ervaring met een datingwebsite (β = -.22, t = -3,36, p < .05). Van de variabelen self-disclosure, sociale angst, zelfvertrouwen en het belang van het hebben van een relatie in blok 2 blijkt het belang van het hebben van een relatie een significant positief effect te hebben op de relatieverwachting na de ervaring met een datingwebsite (β = .23, t = 3,41, p < .05). Van het gebruik van een datingwebsite en van de beoordeling van de ervaring met een datingwebsite in blok 3 blijkt het gebruik van een datingwebsite een significant positief effect te hebben op de relatieverwachting na de ervaring met een datingwebsite (β = .17, t = 2,43, p < .05). De variantie in de relatieverwachting na de ervaring met een

- 58 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? datingwebsite, wordt voor 19,3% verklaard door de variantie in alle variabelen in blok 1, blok 2 en blok 3 (R² = .193 F (10,200) = 4,80, p < .05). Voor een overzicht van de verbanden, zie Tabel 4.7. Voorgaande resultaten laten zien dat hoe lager vijftigplussers zijn opgeleid, hoe hoger hun relatieverwachting is na de ervaring met een datingwebsite. Daarnaast blijkt dat hoe belangrijker vijftigplussers het vinden om een relatie te hebben, hoe hoger hun relatieverwachting is na de ervaring met een datingwebsite. Tevens blijkt dat hoe vaker vijftigplussers actief zijn op een datingwebsite, hoe hoger hun relatieverwachting is na de ervaring met een datingwebsite. Hiërarchische regressie analyse met de seksuele tevredenheid na de ervaring met een datingwebsite als afhankelijke variabele Uit de hiërarchische regressie analyse blijkt van de variabelen geslacht, leeftijd, opleiding, de relatiestatus en het aantal seksuele partners in blok 1 de relatiestatus een significant negatief effect te hebben op de seksuele tevredenheid na de ervaring met een datingwebsite (β = -.18, t = 2,60, p < .05). Van de variabelen self-disclosure, sociale angst, zelfvertrouwen en het belang van het hebben van een relatie in blok 2 bleek geen variabele een significant effect te hebben. Van het gebruik van een datingwebsite en van de beoordeling van de ervaring met een datingwebsite in blok 3 blijkt het gebruik van een datingwebsite een significant positief effect te hebben op de seksuele tevredenheid na de ervaring met een datingwebsite (β = .17, t = 2,36, p < .05; zie Tabel 4.7). De variantie in de seksuele tevredenheid na de ervaring met een datingwebsite wordt voor 14,1% verklaard door de variantie in alle variabelen in blok 1, blok 2 en blok 3 (R² = .141 F (10,200) = 3,28, p < .05). Voorgaande resultaten laten zien dat vijftigplussers die op dit moment een vaste relatie hebben meer tevreden zijn over hun seksuele leven na de ervaring met een datingwebsite dan mensen die geen vaste relatie hebben. Daarnaast blijkt dat hoe vaker vijftigplussers over het algemeen actief zijn op een datingwebsite, hoe meer tevreden zij zijn over hun seksuele leven na de ervaring met een datingwebsite.

- 59 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? Tabel 4.7

Invloed op de relatieverwachting en seksuele tevredenheid na de ervaring met een datingwebsite. Variabele

Blok 1

Blok 2

Blok 3

4 .6 .2

Geslacht Leeftijd Opleiding Relatiestatus Aantal seksuele partners Sociale angst Zelfvertrouwen Belang van het hebben van een relatie Gebruik van een datingwebsite Beoordeling van de ervaring met een datingwebsite * p < .05

Relatieverwachting_NA (β) -.05 .01 -.22* .01 -.07

Seksuele tevredenheid_NA (β) .06 .06 -.12 -.18* .13

.14 .11 .23*

.12 .14 -.05

.17*

.17*

.02

.12

Invloed van sociale angst, zelfvertrouwen en belang van het hebben van

een relatie op self-disclosure Wanneer er een lineaire regressie analyse uitgevoerd wordt waarbij de variabelen sociale angst, zelfvertrouwen en het belang van het hebben van een relatie als drie onafhankelijke variabelen worden gehanteerd en self-disclosure als afhankelijke variabele, komen de volgende resultaten naar voren. De mate van zelfvertrouwen blijkt geen effect te hebben op de mate van selfdisclosure (β = .13, p = .08). De mate van sociale angst (β = .15, t = 2,12, p < .05) en het belang van het hebben van een relatie (β = .20, t = 3,00, p < .05) blijken een significant effect te hebben op de mate van self-disclosure. De variantie in de mate van selfdisclosure op een datingwebsite wordt voor 10,9% verklaard door de variantie in de mate van sociale angst en zelfvertrouwen en het belang dat mensen hechten aan het hebben van een relatie (R² = .109, F (3,207) = 8,45, p < .05). Voorgaande resultaten laten zien dat hoe meer sociale angst vijftigplussers hebben hoe meer self-disclosure op een datingwebsite er bij hen plaatsvindt. Daarnaast blijkt dat hoe belangrijker vijftigplussers het vinden om een relatie te hebben, hoe meer self-disclosure op een datingwebsite er bij hen plaatsvindt.

- 60 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? 4 .6 .3

Invloed van geslacht, leeftijd, opleiding en self-disclosure op de

beoordeling van de ervaring met een datingwebsite Wanneer er een hiërarchische regressie analyse uitgevoerd wordt waarbij de onafhankelijke variabelen geslacht, leeftijd en opleiding blok 1 vormen en self-disclosure blok 2 vormt en de beoordeling van de ervaring met een datingwebsite als afhankelijke variabele wordt gehanteerd, komen de volgende resultaten naar voren. Uit de analyse blijken de variabelen geslacht (β = -.18, p = .12), opleiding (β = .06, p = .41) en self-disclosure (β = -.01, p = .89) geen invloed te hebben op de beoordeling van de ervaring met een datingwebsite. De variabele leeftijd in blok 1 blijkt een significant effect te hebben op de beoordeling van de ervaring met een datingwebsite (β = .16, t = 2,26, p < .05). De variantie in de beoordeling van de ervaring met een datingwebsite wordt voor 4,0% verklaard door de variantie in alle variabelen in blok 1 en blok 2 (R² = .040 F (4,206) = 2,17, p < .05). Voorgaande resultaten laten zien dat hoe ouder mensen zijn hoe positiever zij hun ervaring met een datingwebsite beoordelen.

- 61 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? 5.

CONCLUSIE EN DISCUSSIE

In dit hoofdstuk zal aan de hand van de gevonden resultaten een antwoord geformuleerd worden op de eerder opgestelde vraagstelling. Eveneens zal er per deelvraag een conclusie gevormd worden, gekoppeld aan de behandelde theorie. Hierbij worden tekortkomingen van het huidige onderzoek en openingen voor vervolgonderzoek besproken. Ten slotte worden een aantal aanbevelingen gedaan waarbij kanttekeningen worden toegelicht. Doel van dit onderzoek is inzicht verschaffen in de attitudes van vijftigplussers inzake seksualiteit, waarbij specifiek gericht is op het beeld ten aanzien van relaties en de tevredenheid over hun seksuele leven, gekoppeld aan de ervaring met een datingwebsite. Het onderzoek is uitgevoerd in de leeftijdsgroep van 51 tot en met 65 jaar, de zogenaamde ‘Older boomers’. Aangezien is gebleken dat voor de actieve vijftigplussers van nu seksualiteit van belang is en onder hen de populariteit van datingwebsites toeneemt, is dit onderzoek van belang omdat hiermee de relatie tussen vijftigplussers, datingwebsites en seksualiteit wordt verduidelijkt. Op basis van eerder beschreven informatie en resultaten wordt er antwoord gegeven op de vraagstelling: Zijn er veranderingen in de relatieverwachting en seksuele tevredenheid van vijftigplussers na de ervaring met een datingwebsite? Geconcludeerd kan worden dat er inderdaad veranderingen zijn in de relatieverwachting van vijftigplussers na de ervaring met een datingwebsite, maar dat er geen verandering is wat betreft de seksuele tevredenheid van vijftigplussers na de ervaring met een datingwebsite.

5 .1

Conclusie per onderzoeksvraag

Om de algemene conclusie uit te diepen en gericht antwoord te kunnen geven op de bovenstaande vraagstelling, worden de resultaten voor de onderzoeksvragen één voor één behandeld. Hierbij worden tevens kanttekeningen geplaatst bij het huidige onderzoek en aanbevelingen gedaan voor toekomstig onderzoek.

- 62 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? RQ 1: Zijn er veranderingen in de relatieverwachting van vijftigplussers na de ervaring met een datingwebsite? Na de ervaring met een datingwebsite hebben vijftigplussers over het algemeen hogere verwachtingen ten aanzien van een relatie. Specifiek vinden vijftigplussers na de ervaring met een datingwebsite problemen die invloed op de relatie kunnen hebben belangrijker dan voor de ervaring met een datingwebsite. Zo vinden vijftigplussers het omgaan met conflicten binnen de relatie na hun ervaring met een datingwebsite belangrijker dan voor de ervaring met een datingwebsite. Dit geldt tevens voor het hebben van een vergelijkbare sociale achtergrond en het gevoel van zekerheid en gerustheid, het overweg kunnen met mensen in de directe omgeving van de partner, geldzaken in de relatie en het op elkaar aansluiten van gedachten en gedragingen van partners zoals gedeelde normen en waarden of interesses en hobby’s. Ook vinden mensen na de ervaring met een datingwebsite de rol van kinderen binnen de relatie belangrijker. Het kunnen omgaan met de kinderen van de partner zou bijvoorbeeld partners dichter bij elkaar brengen. De ‘Socioemotional Selectivity Theory’, gebruikt in het onderzoek van Stephure, Boon, MacKinnon en Deveau (2009), lijkt niet helemaal op te gaan wat betreft de relatieverwachting van vijftigplussers. De eerder beschreven theorie stelt dat ouderen vooral gefocust zijn op emotionele regulatie, gekenmerkt door het belang van emotionele en betekenisvolle relaties, met intimiteit en affectie, terwijl uit deze resultaten blijkt dat vooral externe factoren van belang zijn, zoals het oplossen van conflicten binnen de relatie, een gelijke sociale achtergrond, gedeelde normen en waarden en geldzaken in de relatie. Deze aspecten vormen niet direct een onderdeel van emotionele regulatie. Uit het onderzoek van Stephure, Boon, MacKinnon en Deveau (2009), uitgevoerd onder mensen tussen de 18 jaar en 65 jaar, blijkt ook dat hoe ouder mensen worden, hoe minder snel zij een partner in het dagelijks leven ontmoeten, en hoe meer betrokken zij daarom zijn bij online daten en hoe belangrijker emotionele regulatie is. Een verklaring kan mogelijk gevonden worden in het feit dat in het huidige onderzoek meer dan 40% van de deelnemers een negatieve beoordeling toekent aan hun ervaring met een datingwebsite. Het zou kunnen zijn dat door de tegenvallende ervaring met een datingwebsite vijftigplussers realiseren dat emotionele regulatie alleen niet voldoende is om een relatie te laten werken, wat zij voor de ervaring met een datingwebsite misschien wel dachten. Na de ervaring met een datingwebsite realiseren zij zich mogelijkerwijs dat

- 63 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? op latere leeftijd wel degelijk een vergelijkbare sociale achtergrond, normen en waarden, kinderen die met elkaar overweg kunnen en gedachten over financiën bijvoorbeeld nog steeds een basis vormen voor een hechte relatie. Hierdoor scoren zij na de ervaring met een datingwebsite niet alleen hoog op aspecten wat betreft emotionele regulatie maar tevens op dergelijke zojuist beschreven externe factoren. De ‘Socioemotional Selectivity Theory’, gebruikt in het onderzoek van Stephure, Boon, MacKinnon en Deveau (2009) wordt slechts deels bevestigd aangezien het hebben van een vurige en levendige relatie met aantrekkingskracht en het seksuele leven met de partner namelijk eveneens belangrijker blijkt te zijn na de ervaring met een datingwebsite. Dergelijke, eerder beschreven externe factoren aan de ene kant en emotionele aspecten, zoals intimiteit en affectie, aan de andere kant, zijn blijkbaar beiden aspecten die in de opinie van vijftigplussers samen kunnen zorgen voor een hechte relatie. Lawson

en

Leck

(2006)

stelden

eerder

al

dat

het mogelijk

is

dat

aantrekkingkracht niet aanwezig is wanneer er een ontmoeting met een potentiële partner wordt bewerkstelligd. De ontmoeting valt tegen omdat er op basis van het profiel op de datingwebsite een beeld gevormd wordt over de andere persoon, wat onrealistische verwachtingen met zich meebrengt. Een onrealistische verwachting en een tegenvallend resultaat zijn mogelijke oorzaken van de bevinding dat vijftigplussers na de ervaring met een datingwebsite meer waarde hechten aan aantrekkingskracht en het seksuele leven met de partner. Aan de andere kant kan een tegenvallend resultaat bij de eerste ontmoeting ervoor zorgen dat vijftigplussers de relatieverwachting bijstellen en aspecten met betrekking tot aantrekkingskracht relativeren en juist andere aspecten belangrijker gaan vinden. Er kan in ieder geval vastgesteld worden dat er na de ervaring met een datingwebsite zowel meer waarde gehecht wordt aan problemen en factoren die invloed op de relatie kunnen hebben als aan het beleven van intimiteit, seksueel contact en het ervaren van het verlangen naar elkaar voor vijftigplussers, zoals ook Johnson (1998) en Neeleman (2008) beamen. Er is met dit onderzoek gericht op de zogenaamde ‘Older boomers’, de leeftijdsgroep van 51 jaar tot en met 65 jaar. Dit neemt niet weg dat ook mensen boven de 65 jaar hun weg weten te vinden op het internet, waar datingwebsites deel van uitmaken. Respondenten gaven namelijk te kennen, in reactie op de uitgezette oproep om mee te werken aan het invullen van de vragenlijst, dat ook mensen boven de 65 jaar waarde hechten aan relaties en seksualiteit.

- 64 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? “Helaas ben ik bijna 70 en val ik ook bij dit onderzoek buiten de boot! Discriminatie! Foei!” (Herman van Vuure, 65+, persoonlijke mededeling, 11 november 2009). “Al ben ik boven de 65 jaar, ik wil best wel meedoen met je onderzoek gezien mijn ervaring met datingwebsites om een nieuwe vriend te krijgen, nu al mijn vrienden me zijn ontvallen” (Joop Hoonhout, 65+, persoonlijke mededeling, 11 november 2009). Online

daten

onder

mensen

boven

de

65

jaar

is

een

interessant

onderzoeksgebied. Mogelijk zijn voor hen de veranderingen in de relatieverwachting na de ervaring met een datingwebsite anders. De nadruk zou op latere leeftijd wel op emotionele regulatie kunnen liggen. De ‘Older boomers’ tot en met 65 jaar staan in vergelijking met vorige generaties volop in het leven, voelen zich nog jong en hebben meer mogelijkheden, tijd en geld om te genieten. Wat betreft relaties willen zij misschien nog een leven samen opbouwen waarbij een gezin of een huis samen belangrijke aspecten zijn. Weliswaar zijn mensen boven de 65 jaar nog steeds op zoek naar vriendschappen en relaties, maar zijn aspecten zoals samenwonen of geldzaken minder belangrijk dan het gevoel niet alleen over te blijven. “Mijn vrouw is nu 75 jaar en ik ben 86 jaar. Wij hebben via een relatiesite elkaar ongeveer 4 jaar geleden gevonden (.…) Wij ervaren dat een mens niet gemaakt is om alleen te zijn en achter de geraniums te blijven zitten” (Wim den Boer, 86 jaar, persoonlijke mededeling, 11 november 2009). Er is verder onderzoek nodig om theorieën te ontwikkelen teneinde de effecten van online daten te begrijpen. In dit kwantitatieve onderzoek is gebruik gemaakt van een vragenlijst. Wellicht komen andere resultaten naar voren wanneer er gebruik gemaakt wordt van een andere methode. Naast aanvullende inhoudsanalyses van datingwebsites of een experiment kan gedacht worden aan kwalitatief onderzoek, zoals diepteinterviews of focusgroepen. Met dergelijk kwalitatief onderzoek kunnen ‘Older boomers’ en mensen boven de 65 jaar met elkaar vergeleken worden en kunnen achterliggende motieven voor het gebruiken van een datingwebsite achterhaald worden. Waarom spelen zowel factoren die invloed kunnen hebben op de relatie als de emotionele regulatie een rol bij ‘Older boomers’? Is dit tevens het geval bij mensen boven de 65 jaar

- 65 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? of zijn voor hen aspecten van de emotionele regulatie het meest belangrijk? En wat zouden oorzaken kunnen zijn van eventuele verschillen in verwachtingen ten aanzien van relaties? Daarnaast is niet alleen het vergelijken van verschillende leeftijdgroepen van belang bij vervolgonderzoek. De aanvullende analyses tonen namelijk dat hoe lager vijftigplussers zijn opgeleid, hoe vaker zij actief zijn op een datingwebsite. Tevens is gevonden dat hoe belangrijker vijftigplussers het vinden om een relatie te hebben des te hoger hun relatieverwachting na de ervaring met een datingwebsite is. Kan het zijn dat mensen met een hogere opleiding meer realistische verwachtingen hebben ten aanzien van de relatie dan lager opgeleide mensen en daardoor al minder verwachten van de ervaring met een datingwebsite? Kan het zijn dat vijftigplussers die frequent gebruik maken van een datingwebsite meer op zoek zijn naar een relatie dan mensen die minder actief zijn op een datingwebsite en daarom ook meer belang hechten aan diverse factoren die volgens hen zorgen voor succes of geluk binnen een relatie (zoals het overweg kunnen met elkaars kinderen, gedeelde normen en waarden of financiële zaken)? En kan het zijn dat mensen die het belangrijk vinden om een relatie te hebben gericht op zoek zijn naar een potentiële partner via een datingwebsite en precies weten wat zij zoeken in een partner en om deze reden meer waarde hechten aan factoren die volgens hen zorgen voor geluk binnen de relatie dan mensen die het hebben van een relatie minder belangrijk vinden? Kwalitatief onderzoek kan hierbij waardevolle informatie opleveren en inzicht verschaffen in mogelijke verklaringen van de uitkomsten van het huidige kwantitatief onderzoek. RQ 2: Zijn er veranderingen in de seksuele tevredenheid van vijftigplussers na de ervaring met een datingwebsite? Er blijken geen veranderingen te zijn in de seksuele tevredenheid van vijftigplussers na de ervaring met een datingwebsite. Gemiddeld zijn vijftigplussers neutraal wat betreft hun seksuele tevredenheid. De ervaring met datingwebsites beïnvloedt de seksuele tevredenheid niet positief en niet negatief. Deze conclusie ontkracht de resultaten van het onderzoek van Laumann et al. (2006), waarin geconcludeerd werd dat hoe ouder een persoon wordt, hoe minder belang diegene hecht aan seksualiteit. Hierbij dient wel opgemerkt te worden dat Laumann et al. (2006) in hun onderzoek geen datingwebsites

- 66 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? betrokken. Desalniettemin blijkt uit reacties op het huidige onderzoek dat seksualiteit ook voor ‘Older boomers’ van belang is. “Ik was 62 toen ik begon met daten. Ik vind seks leuk en fijn, Oma's en Opa's doen "het" nog” (Harda van Dijk, 65 jaar, persoonlijke mededeling, 11 november 2009). Dat de seksuele tevredenheid na de ervaring met een datingwebsite niet is veranderd ligt mogelijk aan de aard van de verwachting. Vijftigplussers die gebruik maken van een datingwebsite hebben de intentie om een potentiële partner te vinden met wie het klikt. Hierbij is de mentale klik en het overeenkomen van elkaars gedachten en normen en waarden eerder een verwachting van hen dan het vinden van een partner waarmee het seksueel klikt. Onderzoek van DeLamater en Moorman (2007) toonde echter wel aan dat seksuele tevredenheid op latere leeftijd van belang is. Dat mensen zowel een neutrale seksuele tevredenheid hebben voor de ervaring met een datingwebsite als na de ervaring met een datingwebsite hoeft echter niet als oorzaak te hebben dat het seksuele leven op latere leeftijd niet van belang is. Wellicht hebben alleenstaande vijftigplussers wel losse seksuele contacten, waardoor zij niet seksueel ontevreden zijn, maar hebben zij geen relatie of missen zij bepaalde intimiteit of zijn zij onzeker op het seksuele vlak. Dit zorgt dan bijvoorbeeld voor een neutrale beoordeling in plaats van een positieve beoordeling van hun seksuele leven. Ook al geven vijftigplussers zelf aan dat er geen relatie bestaat tussen het belang dat zij hechten aan het hebben van een relatie en de seksuele tevredenheid, de resultaten in dit onderzoek tonen wel aan dat voor mensen die een relatie hebben de seksuele tevredenheid hoger is dan voor mensen die geen relatie hebben. Deze bevinding ondersteunt de gedachte van DeLamater en Moorman (2007) dat de seksuele tevredenheid gekoppeld is aan het hebben van een relatie en de beoordeling van de relatie. Het impliceert dat seksualiteit binnen een relatie voor vijftigplussers misschien wel belangrijker is dan zij zelf aangeven, en zij zichzelf mogelijk voorhouden dat ze als alleenstaanden het seksuele leven niet missen en dan ook niet ontevreden zijn terwijl dat mogelijkerwijs wel het geval is. Een andere verklaring kan zijn dat alleenstaande vijftigplussers losse seksuele contacten hebben maar hierbij de affectie of intimiteit van een relatie missen. De aanvullende analyses uit het huidige onderzoek sluiten hierbij aan want deze laten namelijk zien dat hoe meer seksuele partners vijftigplussers hebben

- 67 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? gehad in het afgelopen jaar, des te hoger hun relatieverwachting is voor de ervaring met een datingwebsite. Vijftigplussers hechten, voordat zij gebruik maken van een datingwebsite, meer waarde aan factoren die voor hen zorgen voor succes of geluk binnen een relatie wanneer zij meerdere seksuele partners hebben gehad in het afgelopen jaar. Hierbij moet in acht worden genomen dat er geen onderzoek is gedaan naar de achterliggende oorzaken van de bevindingen over seksuele tevredenheid en de rol hiervan in de relatie. Met kwalitatief onderzoek kunnen deze oorzaken wel worden achterhaald.

Wanneer

er

bij

vervolgonderzoek

onderzoeksmethoden

zoals

focusgroepen en diepte-interviews gehanteerd worden, wordt vijftigplussers de gelegenheid gegeven om hun eigen verhaal te vertellen en kunnen zij hun visie op het zoeken naar een potentiële partner via een datingwebsite en de rol van het seksuele leven duidelijk uitleggen. Hierbij geven zij zelf te kennen welke factoren er volgens hen een rol spelen bij de ervaring met een datingwebsite en welke aspecten van belang zijn bij de attitudes ten aanzien van relaties en seksualiteit. Uit enkele reacties op het huidige onderzoek bleek dat vijftigplussers hartelijk reageren en open zijn wat betreft hun ervaringen met online datingwebsites. “Ik zoek sinds september 2005 en ik heb véél meer mannen ontmoet en in mijn bed gehad dan toen ik 20 was” (Harda van Dijk, 65 jaar, persoonlijke mededeling, 11 november 2009). RQ 3: Wat is de invloed van self-disclosure op een datingwebsite op de relatieverwachting van vijftigplussers? Hoe meer self-disclosure er plaatsvindt op een datingwebsite, hoe hoger de relatieverwachting is van vijftigplussers, blijkt uit de resultaten. Dit betekent dat hoe meer vijftigplussers bewust persoonlijke gegevens onthullen (zoals gevoelens, gedachten, indrukken, ervaringen en waarden) op een datingwebsite hoe meer belang zij hechten aan de ‘relationship beliefs’, met name aan factoren met betrekking tot interpersoonlijke attitudes en communicatie, gerelateerd aan de ontwikkeling van hechtheid binnen een relatie. Het betreft bijvoorbeeld het respect voor de partner, acceptatie van eigenschappen van de partner, steun, vertrouwen, openheid naar de partner toe, vriendschap of het omgaan met conflicten binnen de relatie. Tevens blijken er hogere verwachtingen wat betreft factoren buiten de relatie en problemen die invloed op de

- 68 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? relatie kunnen hebben. Daarnaast blijkt ook dat op het gebied van een vurige en levendige relatie en op het gebied van zelfstandigheid en gelijkheid binnen de relatie hogere verwachtingen gecreëerd worden wanneer mensen een aanzienlijke hoeveelheid persoonlijke informatie over zichzelf onthullen op een datingwebsite. Wellicht hebben vijftigplussers het idee dat wanneer zij open zijn over zichzelf, zij te kennen geven hoe zij in elkaar zitten, wat zij hebben ervaren, wat zij belangrijk vinden in een relatie en wat zij verwachten van een potentiële partner. Hoe meer vijftigplussers een beeld schetsen van zichzelf en van hun verwachtingen, hoe belangrijker mogelijk dergelijke verwachtingen en factoren worden die volgens hen zorgen voor een succesvolle en gelukkige relatie. Ook blijkt uit de aanvullende analyses dat hoe belangrijker vijftigplussers het vinden om een relatie te hebben, hoe meer persoonlijke gegevens zij bewust op een datingwebsite onthullen. Mogelijkerwijs hebben vijftigplussers de gedachte dat wanneer zij informatie over zichzelf en hun normen en waarden tonen aan een potentiële partner, dat deze eerder met de normen en waarden van de andere persoon overeenkomen wanneer er toegewerkt wordt naar een ontmoeting. Hierdoor hebben zij hogere verwachtingen ten aanzien van de relatie. Wanneer er wordt verteld over eerdere ervaringen met datingwebsites, over hoe zelfstandig zij zijn, hoe belangrijk intimiteit is voor hen of welke problemen zij hebben gehad in eerdere relaties geven vijftigplussers zich bloot en denken vijftigplussers wellicht dat zij de potentiële partner de gelegenheid geven om een correct beeld van hen te vormen en dat er hierdoor een goede klik met de partner zal zijn. De reacties van vijftigplussers op het huidige onderzoek benadrukken het belang van deze klik. Zij vertellen over de relevantie van de ‘bagage’ die een potentiële partner met zich meebrengt, de klik tussen de kinderen, de financiële regelingen, de soort relaties (zoals samenwonen of een lange afstandsrelatie) en de openheid van de partner op intiem gebied. “Intimiteit in bed en daarbuiten: sta je bloot naast elkaar tanden te poetsen of moet het licht uit omdat je je lijf met plooien en kwabbels en operatielittekens niet toonbaar vindt?” (Harda van Dijk, 65 jaar, persoonlijke mededeling, 11 november 2009).

- 69 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? “Bij een relatie op mijn leeftijd vind ik het wel belangrijk of je beide wel of niet kinderen hebt. Mensen zonder kinderen kunnen zich moeilijk voorstellen hoe groot die band is. Dus dat is héél essentieel, in mijn beleving” (Harda van Dijk, 65 jaar, persoonlijke mededeling, 11 november 2009). Een hoge mate van self-disclosure in het beginstadium van de relatie zorgt dus voor hogere verwachtingen ten aanzien van de relatie. Of deze hogere verwachtingen onrealistisch zijn en een negatief effect hebben op de relatie, zoals gesteld door Whitty (2009) en Whitty en Carr (2006) of juist zorgen voor een goede representatie van mensen op internet met realistische verwachtingen die zorgen voor een positief effect op de relatie, zoals gesteld door McKenna, Green en Gleason (2002), kan met dit onderzoek niet worden beantwoordt. Een uitdaging in verder onderzoek is dan ook het verband tussen self-disclosure en de verwachtingen uit te diepen. Is de hogere relatieverwachting na self-disclosure realistisch of is er sprake van een onrealistische verwachting? Waarom wordt er, nadat er een hoge mate van self-disclosure plaatsvindt op een datingwebsite, meer waarde gehecht aan bepaalde aspecten van de relatieverwachting, zoals factoren met betrekking tot interpersoonlijke attitudes en communicatie en aan factoren buiten de relatie en de problemen die invloed op de relatie kunnen hebben? Wat is de rol van self-disclosure op een datingwebsite van andere personen? In het huidige onderzoek wordt er gericht op de self-disclosure van de vijftigplusser zelf en op de relatieverwachting terwijl tevens de self-disclosure van de potentiële partner op een datingwebsite mede van belang kan zijn bij het vormen van verwachtingen. “Belangrijk is wel dat je via een mailadres elkaar goed leert kennen zonder dat je weet wie de ander is. Bij een date via een advertentie wissel je gegevens uit maar dat kan maar summier omdat de ruimte niet groter is” (Wim den Boer, 86 jaar, persoonlijke mededeling, 11 november 2009).

- 70 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? RQ 4: Wat is de invloed van sociale angst op de ervaring van vijftigplussers met een datingwebsite? Er blijkt geen verband te bestaan tussen de mate van sociale angst en hoe vaak mensen actief zijn op een datingwebsite. Dit resultaat spreekt de onderzoeken van Kim, Kwon en Lee (2009) en Peter en Valkenburg (2007b) tegen, waaruit bleek dat mensen met een lage mate van sociale angst frequenter gebruik maken van datingwebsites dan mensen die een hoge mate van sociale angst hebben. De mate van sociale angst blijkt geen invloed te hebben op de frequentie waarmee mensen actief zijn op een datingwebsite. Wel tonen de resultaten aan dat sociale angst invloed heeft op de beoordeling van de ervaring met een datingwebsite. Er blijkt namelijk dat hoe meer sociale angst mensen hebben hoe positiever zij hun ervaring met een datingwebsite beoordelen. Dit strookt enigszins met de eerder besproken ‘social compensation hypothese’, die stelt dat datingwebsites van belang zijn voor mensen die een hoge mate van sociale angst hebben, omdat zij op deze manier niet de obstakels tegenkomen die zij ondervinden bij het leggen van contacten met het oog op een potentiële partner in het dagelijkse leven. Om deze reden kennen zij wellicht een positieve beoordeling toe aan hun ervaring met een datingwebsite. Het vermijden van obstakels bij het leggen van contacten in het dagelijks leven zou tevens een reden kunnen zijn voor de bevinding dat hoe meer sociale angst vijftigplussers hebben, hoe meer persoonlijke gegevens zij bewust op een datingwebsite onthullen. Op een datingwebsite hoeven zij de potentiële partner niet in de ogen te kijken en hebben ze controle over de situatie. Vijftigplussers met sociale angst vermijden op deze manier de sociale situaties in het dagelijks leven waarbij zij zich ongemakkelijk voelen. De fysieke afstand die er bij het gebruik van een datingwebsite is, zorgt voor een gerustgesteld gevoel waarbij mensen meer informatie over zichzelf bloot durven te geven.

Vervolgonderzoek

is

nodig

aangezien

het

huidige

onderzoek

geen

achterliggende redenen en motieven blootlegt en kan inzicht geven in de relatie tussen sociale angst en de beoordeling van de ervaring met een datingwebsite en sociale angst en de mate van self-disclosure.

- 71 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? RQ 5: Wat is de invloed van zelfvertrouwen op de ervaring van vijftigplussers met een datingwebsite? Er blijkt geen verband te bestaan tussen de mate van zelfvertrouwen en hoe vaak mensen actief zijn op een datingwebsite of de mate waarin de ervaring met een datingwebsite als positief of negatief beoordeeld wordt. Deze resultaten komen niet overeen met eerdere bevindingen van Kim, Kwon en Lee (2009) en Peter en Valkenburg (2007a). Zij baseerden hun onderzoek op de gedachte dat mensen met weinig zelfvertrouwen frequenter gebruik maken van datingwebsites dan mensen met veel zelfvertrouwen. Als reden werd gegeven dat op deze manier het ongemakkelijke gevoel wat betreft de fysieke aantrekkelijkheid in het dagelijks leven bij het gebruik van datingwebsites in de eerste instantie te vermijden is. Deze gedachte werd door de auteurs echter ontkracht met resultaten dat juist mensen met een hoge mate van zelfvertrouwen frequentere gebruikers zijn van datingwebsites dan mensen met een lage mate van zelfvertrouwen (Kim, Kwon & Lee, 2009). Echter, de resultaten uit deze onderzoeken worden in het huidige onderzoek niet ondersteund. De mate van zelfvertrouwen blijkt geen invloed te hebben op de frequentie waarmee mensen actief zijn op een datingwebsite of op de beoordeling van de ervaring met een datingwebsite. Deze constatering kan mogelijk worden verklaard door de rol die zelfvertrouwen speelt wanneer het leeftijd betreft. In het onderzoek van Peter en Valkenburg (2007a) worden mensen tussen de 18 jaar en 60 jaar betrokken en in het onderzoek van Kim, Kwon en Lee (2009) is de gemiddelde leeftijd

van de respondenten 48 jaar. Voor een deel

bestaan de respondenten uit het onderzoek van Peter en Valkenburg (2007a) uit jongeren en voor hen is zelfvertrouwen wellicht onderdeel van de ontwikkeling van hun identiteit, het leggen van contacten en de manier waarop zij zichzelf uiten aan de hand van bijvoorbeeld een profiel. Zelfvertrouwen kan ook voor volwassenen een belangrijke factor zijn en het is voor hen mogelijk makkelijker om gebruik te maken van datingwebsites en contacten te leggen wanneer zij een hoge mate van zelfvertrouwen hebben. Voor vijftigplussers hoeft de rol van zelfvertrouwen niet zo groot te zijn wat betreft

de

ervaring

met

een

datingwebsite.

Zij

hebben

de

stadia

van

identiteitsontwikkeling en het uiten van wie zij zijn al doorlopen en op oudere leeftijd is de mate van zelfvertrouwen misschien meer afhankelijk van de ‘bagage’ die vijftigplussers met zich meedragen, eerdere ervaringen met relaties en de gelukkige of verdrietige gebeurtenissen in hun leven. Dergelijke ervaringen en gebeurtenissen

- 72 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? zorgen mogelijk eerder voor de mate van positieve gedachten en gevoelens die een persoon ervaart ten aanzien van zichzelf en het gebruik van een datingwebsite hoeft dan ook voor hen niet in relatie te staan met hun zelfvertrouwen. En omdat zelfvertrouwen wellicht geen rol speelt bij de mate waarin zij actief zijn op een datingwebsite, speelt deze variabele ook geen rol bij het gevoel dat zij hebben over het gebruik van een datingwebsite. De beoordeling van de ervaring met een datingwebsite staat, ten gevolge hiervan, tevens los van de mate van zelfvertrouwen. RQ 6: Wat is de invloed van belang van het hebben van een relatie op de ervaring van vijftigplussers met een datingwebsite? Uit de resultaten blijkt dat hoe meer belang mensen hechten aan het hebben van een relatie, hoe frequenter zij actief zijn op een datingwebsite. Kim, Kwon en Lee (2009) toonden eerder al aan dat het belang dat mensen hechten aan het hebben van een romantische relatie een factor is die meespeelt bij gebruikers van datingwebsites. Dat deze factor een rol speelt blijkt uit het feit dat hoe belangrijker het hebben van een romantische relatie voor een vijftigplusser is, hoe vaker diegene gebruik maakt van een datingwebsite. Deze bevinding kan logischerwijs verklaard worden door de gedachte dat mensen die alleenstaand zijn, maar het hebben van een relatie wel belangrijk vinden, actief op zoek zijn naar een potentiële partner om een relatie mee op te bouwen. Zij zijn gemotiveerder bij deze zoektocht dan mensen die het minder belangrijk vinden om een relatie te hebben. Wanneer vijftigplussers actief op zoek zijn naar een relatie zullen zij frequenter gebruik maken van een datingwebsite en wellicht meer over zichzelf prijsgeven om sneller een potentiële partner te vinden. De aanvullende analyses toonden namelijk tevens aan dat hoe belangrijker vijftigplussers het vinden om een relatie te hebben, hoe meer persoonlijke gegevens zij bewust op een datingwebsite onthullen. Zoals een reactie op het onderzoek liet zien willen vijftigplussers genieten met een partner van de tijd die ze hebben. “Er is een enorm verschil in partner zoeken tussen mensen die in hun leven nog bezig zijn doelen na te streven (….). Nu is er de tijd om aandacht aan elkaar te geven, aandacht te krijgen die ik zo gemist heb tijdens mijn huwelijk omdat een studie, een carrière, kinderen, vergaderingen allemaal belangrijker waren dan die partner die er toch wel zou zijn” (Harda van Dijk, 65 jaar, persoonlijke mededeling, 12 november 2009).

- 73 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? RQ 7a: Is er een verschil tussen mannen en vrouwen op relatieverwachting van vijftigplussers na de ervaring met een datingwebsite? Eerder onderzoek van Sears-Roberts Alterovitz en Mendelsohn (2009) liet zien dat er een verschil is tussen mannen en vrouwen bij de manier waarop zij datingwebsites gebruiken. Mannen en vrouwen hanteren verschillende patronen en strategieën wanneer zij actief zijn op een datingwebsite. Resultaten uit dit onderzoek laten echter zien dat de veranderingen in de relatieverwachting van vijftigplussers na de ervaring met een datingwebsite voor mannen niet anders zijn dan voor vrouwen. Er blijkt geen verschil te zijn in manier waarop de relatieverwachting verandert na de ervaring met een datingwebsite. Reden hiervoor zou kunnen zijn dat mannen en vrouwen met dezelfde gedachten instappen wanneer zij gebruik gaan maken van een datingwebsite en dezelfde aspecten in een relatie belangrijk vinden. Zij hanteren dan misschien verschillende patronen of strategieën maar streven uiteindelijk wel naar eenzelfde resultaat, namelijk het vinden van een potentiële partner. Ondanks de verscheidenheid in de manier van het gebruik van datingwebsites komen zij mogelijkerwijs wel tot dezelfde conclusie, zoals dat niet alleen emotionele regulatie, gekenmerkt door intimiteit en affectie binnen de relatie, voldoende is om een basis te leggen voor een relatie. Literatuur over dit onderwerp is echter schaars en recente studies, zoals besproken in het theoretisch kader, schieten tekort wanneer het de sociologische effecten van online daten betreft. De rol van de diverse aspecten van de relatieverwachting bij mannen en vrouwen dient verder uitgediept te worden. RQ 7b: Is er een verschil tussen mannen en vrouwen in seksuele tevredenheid van vijftigplussers na de ervaring met een datingwebsite? Er blijkt geen verschil te zijn tussen mannen en vrouwen in seksuele tevredenheid van vijftigplussers na de ervaring met een datingwebsite. Eerder toonden de resultaten aan dat er überhaupt geen verschil is in de tevredenheid met het seksuele leven van vijftigplussers na de ervaring met een datingwebsite, in vergelijking met de seksuele tevredenheid voor de ervaring met een datingwebsite.

- 74 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? 5 .2

Aanbevelingen

Bovenstaande conclusies leiden tot een aantal aanvullende openingen voor toekomstig onderzoek. In deze paragraaf wordt een overzicht gegeven van aanbevelingen voor toekomstig onderzoek. Het is noemenswaardig dat er verschillende typen datingwebsites bestaan, zoals besproken in het theoretisch kader. Bovendien heeft iedere datingwebsite verschillende gebruiksmogelijkheden. Er bestaan datingwebsites die vergelijkbaar zijn met een online sociaal netwerk aangezien leden gemeenschappelijke kenmerken delen en op deze virtuele plaats bij elkaar komen. In het huidige onderzoek zijn dergelijke variaties in datingwebsites niet meegenomen, terwijl de mogelijkheid bestaat dat resultaten per type datingwebsite verschillen. Toekomstig onderzoek zou hier dan ook dieper op in kunnen gaan. Tegelijkertijd kan de ervaring met een datingwebsite uitgebreid worden waar het de definiëring betreft. In het huidige onderzoek refereert de ervaring met een datingwebsite naar het gebruik van een datingwebsite en naar de beoordeling van het zoeken naar een potentiële partner aan de hand van een datingwebsite. Mogelijk spelen andere aspecten van de ervaring met datingwebsite ook een rol. Wanneer bijvoorbeeld de duur van het lidmaatschap of het lid zijn van één website of meerdere websites mee wordt genomen onder de ervaring met een datingwebsite, leiden deze factoren wellicht tot aanvullende resultaten. Eveneens kunnen sociale en culturele invloeden van belang zijn, zoals de wijze waarop personen uit de directe omgeving tegen online daten aankijken of normen en waarden ten aanzien van relaties en seksualiteit. “Ik was heel open en mijn omgeving reageerde heel positief, maar ik hoor ook andere verhalen” (Harda van Dijk, 65 jaar, persoonlijke mededeling, 11 november 2009). Daarnaast moet in ogenschouw worden genomen dat er verschillen kunnen zijn in attitudes ten aanzien van online daten, relaties en seksualiteit binnen gebieden in Nederland. In grote steden of in de Randstad wordt er mogelijkerwijs anders tegen seksualiteit aan gekeken en worden er andere verwachtingen inzake relaties gehanteerd dan in kleine steden, in dorpen of op het platteland. Kwalitatief onderzoek kan de

- 75 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? betekenis van dergelijke aspecten in kaart brengen, evenals specifieke denkbeelden, verwachtingen en ervaringen op het gebied van online daten en het zoeken naar een potentiële partner. Zoals er al in een reactie op het onderzoek over het belang van liefde en relaties op latere leeftijd werd gesteld: “Mensen worden steeds ouder en ook in de sector 65+ zijn genoeg weduwen/weduwnaars en gescheiden mensen, die een partner zoeken. We zijn wel een beetje verkreukeld, maar houden-van kunnen we nog” (Trudy Roelofs, 65+, persoonlijke mededeling, 11 november 2009). Kortom, vijftigplussers blijken nog steeds volop in het leven te staan. Zij zijn openhartiger over hun ervaringen op het gebied van relaties en seksualiteit dan wordt gedacht. Het is dan ook een misopvatting om mensen, zodra zij de 50 jaar zijn gepasseerd, in een hokje te plaatsen en als ‘oud’ te beschouwen. Met dit onderzoek is aangetoond dat ook voor hen er nog steeds aandacht is voor relaties en dat er de tijd is om te genieten.

- 76 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? LITERATUURLIJST 50plusmatch.nl (2007). Internet dating wordt steeds minder een taboe onder vijftigplussers.

Opgehaald

4

september,

2009

van

http://www.50plusmatch.nl/

pers/presscenter.php

Barraket, J. & Henry-Waring, M. S. (2008). Getting it on(line): sociological perspectives on e-dating. Journal of Sociology, 44(2), 149-165.

Callewaert, M. (1969). "Het gevaar is niet jong te sterven, maar oud te worden zonder geleefd te hebben". In L. de Gerd (Ed.), Mini zeer. Een bloemlezing aforismen en citaten van moderne Vlaamse en Nederlandse auteurs. Utrecht/Antwerpen: Bruna & Zoon.

Cami, B. (1987). Brief aan Dorothy en andere verhalen. Leuven: Kritak.

Centraal Bureau voor de Statistiek (2005). Bevolkingsprognose 2004-2050:maximaal 17 miljoen inwoners. Opgehaald 9 september, 2009, van http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/ F7F2C0DE-EDFD-41F1-A409-A81AC364FF71/0/2005k1b15p012art.pdf

Centraal Bureau voor de Statistiek (2008a). Bevolkingstrends. Statistisch kwartaalblad over

de

demografie

in

Nederland.

Opgehaald

23

september,

2009,

van

http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/67511D7C-D75E-4305-A592CBC2B1E8F3EA/0/2008k1b15pub.pdf

- 77 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? Centraal Bureau voor de Statistiek (2008b). Factsheet Prognose bevolking op 1 januari naar

leeftijd

en

geslacht,

2009-2050.

Opgehaald

20

oktober,

2009,

van

http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/default.aspx?DM=SLNL&PA=71866NED&D1=a &D2=0%2c52-66&D3=0&HDR=T%2cG1&STB=G2&VW=D

Centraal

Bureau

voor

de

Statistiek

(2009).

Factsheet

Bevolking

naar

huishoudenspositie, 2009-2050. Opgehaald 23 september, 2009, van http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=80115NED&D1=01&D2=0&D3=0,126-130&D4=0&D5=0,6,11&HDR=T&STB=G1,G2,G3,G4&VW=T

Coleman, L. J. & Bahnan, N. (2009). Segmentation practices of e-dating. In C. T. Romm & K. Setzekorn (Eds.), Social networking communities and e-dating services. Concepts and implications (pp. 253-265). Hershey: IGI Global.

ComScore (2006a). ComScore Media Metrix. Chicago: ComScore Networks.

ComScore (2006b). ComScore World Metrix. European online dating habits. Opgehaald 28 september, 2009, van http://www.comscore.com/Press_Events/Press_Releases/ 2006/09/European_Online_Dating_Habits/(language)/eng-US

De Vos & Jansen (2007). Ouderen en de Nederlandse samenleving. Een onderzoek naar 55 plussers. Opgehaald 6 september, 2009, van http://www.devosjansen.nl/ Nieuws/Ouderen%20NPO.pdf

- 78 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? DeLamater, J. D. & Moorman, S. M. (2007). Sexual behavior in later life. Journal of Aging and Health, 19(6), 921-945.

DeLamater, J. D. & Sill, M. (2005). Sexual desire in later life. The Journal of Sex Research, 42(2), 138-149.

Dimmick, J., Chen, Y. & Li, Z (2004). Competition between the Internet and traditional news media: The gratification-opportunities niche dimension, Journal of Media Economics, 17, 19-33.

Döring, N. M. (2009). The internet’s impact on sexuality: a critical review of 15 years of research. Computers in Human Bevavior, 25, 1089-1101.

Ernst & Young (2007). Mediabarometer. Eyeballs & Communities. Amsterdam: Ernst & Young; Synovate/Interview NSS.

Fletcher, G. J. O., & Kininmonth, L. A. (1992). Measuring relationship beliefs: an individual differences scale. Journal of Research in Personality, 26, 371-397.

Forrester Research (2007). Social technographics. Mapping participation in activities forms the foundation of a social strategy. Massachusetts: Li, C., Bernoff, J., Fiorentino, R. & Glass, S.

Forrester Research (2008). How to reach baby boomers with social technologies. Massachusetts: Owyang, J.K., Bernoff, J., VanBoskirk, S. Pflaum, C. N. & Polanco, A.

- 79 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? Frost, J. H., Chance, Z., Norton, M. I. & Ariely, D. (2008). People are experience goods: improving online dating with virtual dates. Journal of Interactive Marketing, 22(1), 51-61.

Gunter, B. (2008). Internet dating: a British survey. Aslib Proceedings New Information Perspective, 60(2), 88-98.

Houran, J. & Lange, R. (2004). Expectations of finding a ‘soul mate’ with online dating. North American Journal of Psychology, 6(2), 297-308.

Internet Security Systems (2006). A mystery valentine or a dangerous liaison? Opgehaald

23

september,

2009,

van

http://bvlive01.iss.net/issEn/delivery/

prdetail.jsp?type_UK&oid_29944.

Johnson, B. K. (1998). A correlational framework for understanding sexuality in women age 50 and older. Health Care for Women International, 19, 553-564.

JupiterResearch (2005). Online dating: serious daters offer salve for slowing growth. Massachusetts: Forrester Research.

JupiterResearch (2007a). Online dating in 2007: US market searches for new users as European market challenges US dominance. Massachusetts: Forrester Research.

JupiterResearch (2007b). US Paid Content Forecast, 2007 to 2012. Massachusetts: Forrester Research.

- 80 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? Kim, M., Kwon, K. & Lee, M. (2009). Psychological characteristics of internet dating service users: the effect of self-estem, involvement, and sociability on the use of internet dating services. CyberPsychology & Behavior, 12(4), 445-449.

Laumann, E. O., Paik, A., Glasser, D. B., Kang, J., Wang, T, Levinson, B. et al. (2006). A cross-national study of subjective sexual well-being among older women and men: findings from the global study of sexual attitudes and behaviors. Archives of Sexual Behavior, 35(2), 145-161.

Lawson, H. M. & Leck, K. (2006). Dynamics of internet dating. Social Science Computer Review, 24(2), 189-208.

MarketResponse (2007). De vijftig-plus vrouw wil uit het ‘seniorenhokje’. Opgehaald 4 september, 2009, van http://www.marketresponse.nl/nieuws/persberichten/de-vijftigplus-vrouw-wil-uit-het-%e2%80%98seniorenhokje%e2%80%99/

Match4me.nl (2005). Match4me start nieuwe datingsite voor 50-plussers. Opgehaald 4 september, 2009, van http://www.match4me.nl/ezine/ezine38.php

McKenna, K. Y. A.., Green, A. S. & Gleason, M. E. J. (2002). Relationship formation on the internet: what’s the big attraction? Journal of Social Issues, 58(1), 9-31.

Miller, L. C., Berg, J. H. & Archer, R. L. (1983). Openers: individuals who elicit intimate self-disclosure. Journal of Personality and Social Psychology, 44(6), 1234-1244.

- 81 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? Neeleman, A. (2008). Lastige Lust? Seks als probleem in de ouderenzorg. Unpublished manuscript.

Nesselaar, R. (2000). Handboek Seniorenmarketing: succesvol marketingbeleid op de seniorenmarkt. Rotterdam: Senmar Consultancy.

Ouderen

surfen

langer

(2009,

maart

2).

Opgehaald,

10

maart,

2009,

van

http://www.fd.nl/artikel/11148770/ouderen-surfen-langer.

PARSHIP (2007). PARSHIP Single Suvery 2008. Opgehaald 9 september, 2009, van http://www.parship.co.uk/pics/downloads/en_GB/singles_survey.pdf

Peter, J. & Valkenburg, P. M. (2007a). Who looks for casual dates on the internet? A test of the compensation and the recreation hypotheses. New Media & Society, 9(3), 455474.

Peter, J. & Valkenburg, P. M. (2007b). Who visits online dating sites? Exploring some characteristics of online daters. CyberPsychology & Behavior, 10(6), 849-852.

Peter, J. & Valkenburg, P. M. (2009). Adolescents’ exposure to sexually explicit internet material and sexual satisfaction: a longitudinal study. Human Communication Research,35(2), 171-194.

- 82 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? Romm-Livermore, C., Somers, T., Setzekorn, K. & Lynn-Grace King, A. (2009). How edaters behave online: theory and empirical observations. In C. T. Romm & K. Setzekorn (Eds.), Social networking communities and e-dating services. Concepts and implications (pp. 292-313). Hershey: IGI Global.

Rutgers Nisso Groep (2008). Trends in seksualiteit in Nederland. Wat weten we anno 2008? Utrecht: Auteur.

Rutgers Nisso Groep (2009). Seksuele gezondheid in Nederland 2009. Utrecht: Bakker, F., De Graaf, H., De Haas, S., Kedde, H., Kruijer, H. & Wijsen, C.

Scharlott, B. W. & Christ, W. G. (1995). Overcoming relationship-initiation barriers: the impact of a computer-dating system on sex rol, shyness, and appearance inhibitions. Computers in Human Behaviour, 11(2), 191-204.

Sears-Roberts Alterovitz, S. & Mendelsohn, G. A. (2009). Partner preferences across the life span: online dating by older adults. Psychology and Aging, 24(2), 513-517.

Sikkel, D. & Keehnen. E. (2004). Ervaren maar veranderlijk. Het consumentengedrag van de vijftigplusser. Amsterdam: Kluwer.

Sociaal en Cultureel Planbureau (2007). Verbinding maken. Senioren en internet. Den Haag: Duimel, M.

- 83 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? Stephure, R. J., Boon, S. D., MacKinnon, S. L. & Deveau, V. L (2009). Internet initiated relationships: associations between age and involvement in online dating. Journal of Computer-Mediated-Communication, 14, 658-681.

Stichting Internet Reclame (2007). Establishment Survey Stir 2007. Hilversum: Stichting Internet Reclame; Intomart Gfk bv.

TNS NIPO (2002). Seksuele beleving en gedrag bij ouderen. Amsterdam: Foekema, H.

Trendbox (2003). Life & Living onderzoek. Amsterdam: Auteur.

Whitty, M. T. (2009). E-dating: the five fases on online dating. In C. T. Romm & K. Setzekorn (Eds.), Social networking communities and e-dating services. Concepts and implications (pp. 278-291). Hershey: IGI Global.

Whitty, M. T. & Carr, A. (2006). Cyberspace romance: the psychology of online relationships. Basingstoke: Palgrave Macmillan.

- 84 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? BIJLAGEN

BIJLAGE I:

Stellingen relatieverwachting

BIJLAGE II:

Oproep medewerking onderzoek

BIJLAGE III:

Vragenlijst

- 85 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? BIJLAGE I:

Tabel 3.1 Subschaal Intimiteit

Stellingen relatieverwachting

Stellingen relatieverwachting. Relatieverwachting Subcategorie

Items

Vertrouwen

1.

Tussen partners dient er complete eerlijkheid te zijn

(Het geloven in de partner)

2.

Partners horen volledig trouw te zijn aan elkaar in een hechte relatie

3.

De beste relaties zijn gebaseerd op volledige loyaliteit naar de ander toe In de meeste succesvolle relaties staan partners open voor elkaars gevoelens

Respect

4.

(De eerbied en de bewondering voor de partner)

5.

Communicatie

7.

6.

(Praten en openheid naar de partner toe) 8.

Wederzijds respect is de basis voor de beste relaties Welwillendheid naar de partner toe is één van de belangrijkste factoren bij het succes van de relatie Mensen horen altijd te luisteren naar de onderliggende boodschap van hun partner Partners horen altijd met elkaar te kunnen praten, hoe vervelend het onderwerp ook is

Het is essentieel voor partners om al hun gevoelens te uiten binnen de relatie 10. Een goede relatie is sterk genoeg om alles te overleven 9.

Aankunnen (Omgaan met conflicten binnen de relatie)

Steun (Het bijstaan en helpen van de partner)

11. Een conflict binnen de relatie moet direct worden opgelost 12. In hoeverre er goed met een conflict wordt omgegaan bepaalt het succes van de relatie 13. Partners dienen elkaar, zo goed zij kunnen, praktische steun te verlenen 14. In de beste relaties werken partners hard om elkaar behoeften te bevredigen

- 86 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR?

Acceptatie (Het aanvaarden van de partner en omarmen van diens eigenschappen)

Liefde (De genegenheid en affectie binnen de relatie)

Vriendschap (Kameraadschap en sympathie binnen de relatie)

Compromissen (Het schikken binnen de relatie en een middenweg zoeken)

15. Partners horen elkaar volledig te steunen binnen een hechte relatie 16. In een gelukkige relatie accepteren de partners elkaar volledig 17. In de beste relaties geven partners elkaar onvoorwaardelijke goedkeuring 18. Wanneer partners elkaar niet accepteren, kunnen zij niet echt van elkaar houden 19. In succesvolle relaties laten partners elkaar continu zien hoeveel zij van elkaar houden 20. Hechte relaties kunnen niet werken zonder liefde 21. De liefde tussen partners is voldoende om verzekerd te zijn van een succesvolle relatie 22. Partners horen zowel vrienden als geliefden te zijn 23. Relaties kunnen niet overleven zonder een hechte vriendschap tussen de partners 24. Je partner hoort je beste vriend te zijn 25. Beide partners horen offers te maken binnen de relatie 26. Partners dienen bereid te zijn compromissen te sluiten ten behoeve van de relatie 27. Binnen een gezonde relatie dient een partner gehoor te geven aan de behoeften van de ander, ook al moet hij/zij zichzelf daarvoor opzij zetten

Externe factoren Persoonlijke veiligheid (Factoren met betrekking op sociale achtergrond en gevoel van zekerheid en gerustheid)

28. Mensen met vergelijkbare achtergronden hebben vaker een succesvolle relatie 29. Om een goede relatie te hebben moeten beide partners zich van binnen geborgen voelen

- 87 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR?

Het belang van andere mensen (Het overweg kunnen met mensen in de directe omgeving van de partners) Financiën (Het belang van geldzaken in de relatie)

30. Wanneer beide partners uit geborgen en liefdevolle gezinnen komen, heeft de relatie een grotere kans van slagen 31. Wanneer partners niet met elkaars vrienden of familie overweg kunnen maakt dit de relatie stuk 32. Het hebben van gemeenschappelijke vrienden versterkt de relatie 33. Je eigen vrienden horen ook de vrienden van je partner te zijn 34. Financiële problemen maken relaties stuk 35. Hechte relaties zijn gebaseerd op financiële zekerheid

36. Financiële middelen zijn binnen een relatie net zo belangrijk als liefde Gemeenschappelijkheid 37. Het delen van interesses en hobby’s houdt de relatie gezond (Het op elkaar 38. Partners horen dezelfde normen en aansluiten van waarden te delen gedachten en gedragingen van partners) 39. Hoe meer tijd partners met elkaar doorbrengen, hoe beter 40. Het hebben van kinderen brengt Kinderen partners dichter bij elkaar (De relevantie van 41. Lange termijn-relaties zijn oppervlakkig kinderen binnen de wanneer er geen kinderen zijn relatie) 42. Het hebben van kinderen leidt tot volledige bevrediging in een hechte relatie Passie Seks (De belangrijkheid van het seksuele leven met de partner)

Relatievitaliteit

43. Een seksuele klik is een essentieel element binnen een goede relatie 44. Zonder goede seks houdt de relatie niet stand 45. De beste relaties zijn gebaseerd op seksuele aantrekkingskracht 46. Binnen de relatie moet er veel gelachen worden

- 88 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? (De levendigheid van de relatie)

47. Relaties horen spannend te zijn 48. Romantiek is een essentieel element binnen de relatie

Individualiteit Onafhankelijkheid (De zelfstandigheid van de partners in de relatie)

Gelijkwaardigheid (De gelijkstelling van de partners in de relatie)

49. Beide partners hebben recht op volledige persoonlijke privacy 50. Partners binnen een hechte relatie horen ook tijd zonder elkaar door te brengen 51. Het is van belang voor beide partners om een individu te blijven, ongeacht hoe hecht de relatie is 52. Mannen en vrouwen dienen gelijkwaardige taken in het huishouden op zich te nemen 53. Zonder gelijkheid tussen de partners gaat de relatie stuk 54. Het is van belang voor beide partners om een individu te blijven, ongeacht hoe hecht de relatie is

- 89 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? BIJLAGE II:

Oproep medewerking onderzoek

Oproep: Onderzoek over de ervaring met een datingwebsite In het kader van mijn scriptie voor de opleiding Communicatiewetenschap aan de Universiteit van Amsterdam, voer ik een onderzoek uit naar de manier waarop er tegen relaties aangekeken wordt na een ervaring met een datingwebsite. Wanneer het relaties betreft zijn er een aantal aspecten waar mensen belang aan hechten. Om meer inzicht te verschaffen in het belang van deze aspecten en de rol van een positieve of negatieve ervaring met een datingwebsite hierbij, probeer ik zoveel mogelijk informatie op dit gebied te vergaren. Ik richt me hierbij specifiek op mensen boven de vijftig jaar, omdat er tot op heden weinig onderzoek is gedaan naar vijftigplussers terwijl zij tegenwoordig juist volop in het leven staan. Daarom is uw medewerking van belang! Voor mijn onderzoek ben ik op zoek naar mensen tussen de 51 en 65 jaar die weleens gebruik maken of gebruik hebben gemaakt van een datingwebsite. Ik wil graag een verzoek richten aan degenen die binnen deze leeftijdscategorie vallen om de vragenlijst in te vullen, door op onderstaande link te klikken. Het onderzoek duurt ongeveer 20 minuten. U kunt meedoen tot 23 november 2009. Onder de deelnemers worden 10 boekenbonnen ter waarde van 15 euro verloot! Het onderzoek is anoniem. U geeft enkel uw e-mailadres als u kans wilt maken op een prijs. Alle reacties worden vertrouwelijk behandeld en uitsluitend gebruikt voor de scriptie. Mocht u vragen of opmerkingen hebben, of bent u geïnteresseerd in de resultaten van het onderzoek, dan kunt u een e-mail sturen naar [email protected]. Bij voorbaat hartelijk dank voor uw bijdrage! Met vriendelijke groet, Yasmine van Dusschoten Link naar onderzoek: http://www2.fmg.uva.nl/comlab/surveys/Datingwebsites_50plussers.html

- 90 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? BIJLAGE III:

Vragenlijst

Onderzoek datingwebsites Fijn dat u mee wilt werken aan deze enquête ten behoeve van mijn afstudeerscriptie over datingwebsites. Als studente Communicatiewetenschap aan de Universiteit van Amsterdam wil ik u voor mijn onderzoek wat vragen stellen naar aanleiding van uw ervaringen met datingwebsites. Er zijn geen goede of foute antwoorden, het gaat om uw gevoel of mening. Bij de meeste vragen kunt u antwoord geven op een schaal die loopt van 1 tot en met 7. Hieronder ziet u een voorbeeld: Zeer negatief

o

o

o

o

o

o

o

Zeer positief

Als u het niet eens bent met de stelling dan klikt u het 1e bolletje aan. Hoe meer u het eens bent met de stelling, hoe rechtser het door u aangeklikte bolletje ligt. Het invullen van de enquête neemt ongeveer 20 minuten in beslag. Het onderzoek is volstrekt anoniem. De gegevens worden vertrouwelijk verwerkt en worden niet voor andere doeleinden gebruikt dan voor dit onderzoek. Onder de deelnemers worden 10 boekenbonnen ter waarde van 15 euro verloot! Wanneer u op de onderstaande knop klikt, start het onderzoek.

- 91 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? A. Eerst een paar algemene gegevens Wilt u aankruisen wat op u van toepassing is? 1. Wat is uw geslacht? □ Vrouw □ Man 2. Wat is uw leeftijd?... …… jaar 3. Wat is de hoogste opleiding die u hebt afgerond? □ Lagere school (basisonderwijs) □ Lager beroepsonderwijs (LBO, LTS, LHNO, huishoud-/ambachts-school, LEAO, lager land- en tuinbouwonderwijs etc.) □ Voorbereidend of kort middelbaar beroepsonderwijs (VMBO, KMBO) □ Middelbaar algemeen onderwijs (LAVO,ULO, MULO, MAVO, 3-jaar HBS etc.) □ Middelbaar beroepsonderwijs (MBO, MTS, MEAO, Praktijkdiploma Boekhouden, Kleuterkweekschool, etc.) □ Voortgezet algemeen onderwijs (5-jaar HBS, MMS, HAVO, lyceum, atheneum, gymnasium, VWO, etc.) □ Hoger beroepsonderwijs (HBO, HTS,HEAO, Sociale Academie, HHNO, lerarenonderwijs etc.), kandidaatsexamen □ Wetenschappelijk onderwijs (universiteit) □ Anders, namelijk . . . . . . . . . . . . . . . 4. Heeft u op dit moment een vaste relatie? □ Ja □ Nee (ga verder naar vraag 6) 5. Zo ja, hoe heeft u uw partner ontmoet? □ Via een datingwebsite □ Via familie of vrienden □ Via werk □ Via een sportclub of hobbyclub □ Via een uitgaansgelegenheid □ Anders, namelijk…………….. 6. Hoeveel seksuele partners heeft u in het afgelopen jaar gehad? □0 □1 □2 □3 □ 4 of meer 7. Hoe vaak bent u actief op een datingwebsite? □ (Bijna) nooit □ Gemiddeld 1 keer per maand □ Gemiddeld 1 keer per week □ Meerdere keren per week □ Iedere dag

- 92 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? B. Bij de volgende vraag is het de bedoeling dat u uw mening zo goed mogelijk weergeeft op een schaal die loopt van 1 tot en met 7. 8.

Mijn ervaring met een datingwebsite beoordeel ik als 1 Zeer negatief

2

3

4

5

6

7 Zeer positief

C. Onderstaand vindt u een aantal stellingen. Het is de bedoeling dat u zo goed mogelijk weergeeft in hoeverre u het eens bent met de stellingen, op een schaal die loopt van 1 tot en met 7. Er wordt aan u gevraagd hierbij aan te geven hoe u over de stelling dacht voordat u gebruik maakte van een datingwebsite. Vervolgens wordt aan u gevraagd aan te geven hoe u nu over de stelling denkt, nadat u gebruikt heeft gemaakt van een datingwebsite.

Stelling

Voor het gebruik van een datingwebsite

Na het gebruik van een datingwebsite

9. Tussen partners dient er complete eerlijkheid te zijn

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

10. De beste relaties zijn gebaseerd op volledige loyaliteit naar de ander toe

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

11.Partners horen volledig trouw te zijn aan elkaar in een hechte relatie

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

12. In de meeste succesvolle relaties staan partners open voor elkaars gevoelens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

13. Wederzijds respect is de basis voor de beste relaties

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

14. Welwillendheid naar de partner toe is één van de belangrijkste factoren bij het succes van de relatie 15. Mensen horen altijd te luisteren naar de onderliggende boodschap van hun partner

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

- 93 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? 16. Partners horen altijd met elkaar te kunnen praten, hoe vervelend het onderwerp ook is

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

17. Het is essentieel voor partners om al hun gevoelens te uiten binnen de relatie

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

18. Een goede relatie is sterk genoeg om alles te overleven

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

19. Een conflict binnen de relatie moet direct worden opgelost

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

20. In hoeverre er goed met een conflict wordt omgegaan bepaalt het succes van de relatie

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

21. Partners horen elkaar volledig te steunen binnen een hechte relatie

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

22. In de beste relaties werken partners hard om elkaar behoeften te bevredigen

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

23. Partners dienen elkaar, zo goed zij kunnen, praktische steun te verlenen

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

24. In een gelukkige relatie accepteren de partners elkaar volledig

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

25. In de beste relaties geven partners elkaar onvoorwaardelijke goedkeuring

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

26. Wanneer partners elkaar niet accepteren, kunnen zij niet echt van elkaar houden

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

27. In succesvolle relaties laten partners elkaar continu zien hoeveel zij van elkaar houden

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

- 94 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? 28. Hechte relaties kunnen niet werken zonder liefde

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

29. De liefde tussen partners is voldoende om verzekerd te zijn van een succesvolle relatie

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

30. Partners horen zowel vrienden als geliefden te zijn

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

31. Je partner hoort je beste vriend te zijn

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

32. Relaties kunnen niet overleven zonder een hechte vriendschap tussen de partners

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

33. Beide partners horen offers te maken binnen de relatie

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

34. Partners dienen bereid te zijn compromissen te sluiten ten behoeve van de relatie

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

35. Binnen een gezonde relatie dient een partner gehoor te geven aan de behoeften van de ander, ook al moet hij/zij zichzelf daarvoor opzij zetten 36. Mensen met vergelijkbare achtergronden hebben vaker een succesvolle relatie

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

37. Om een goede relatie te hebben moeten beide partners zich van binnen geborgen voelen

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

38. Wanneer beide partners uit geborgen en liefdevolle gezinnen komen, heeft de relatie een grotere kans van slagen

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

- 95 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? 39. Wanneer partners niet met elkaars vrienden of familie overweg kunnen maakt dit de relatie stuk 40. Het hebben van gemeenschappelijke vrienden versterkt de relatie

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

41. Je eigen vrienden horen ook de vrienden van je partner te zijn

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

42. Financiële problemen maken relaties stuk

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

43. Hechte relaties zijn gebaseerd op financiële zekerheid

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

44. Financiële middelen zijn binnen een relatie net zo belangrijk als liefde

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

45. Het delen van interesses en hobby’s houdt de relatie gezond

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

46. Partners horen dezelfde normen en waarden te delen

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

47. Hoe meer tijd partners met elkaar doorbrengen, hoe beter

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

48. Het hebben van kinderen brengt partners dichter bij elkaar

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

49. Lange termijn-relaties zijn oppervlakkig wanneer er geen kinderen zijn

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

50. Het hebben van kinderen leidt tot volledige bevrediging in een hechte relatie

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

- 96 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? 51. De beste relaties zijn gebaseerd op seksuele aantrekkingskracht

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

52. Zonder goede seks houdt de relatie niet stand

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

53. Een seksuele klik is een essentieel element binnen een goede relatie

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

54. Binnen de relatie moet er veel gelachen worden

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

55. Relaties horen spannend te zijn

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

56. Romantiek is een essentieel element binnen de relatie

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

57. Beide partners hebben recht op volledige persoonlijke privacy

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

58. Partners binnen een hechte relatie horen ook tijd zonder elkaar door te brengen

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

59. Het is van belang voor beide partners om een individu te blijven, ongeacht hoe hecht de relatie is 60. Mannen en vrouwen dienen gelijkwaardige taken in het huishouden op zich te nemen

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

61. Zonder gelijkheid tussen de partners gaat de relatie stuk

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

62. De beste relatie is een relatie waarbij beide partners een even grote verantwoordelijkheid op zich nemen om de relatie te onderhouden

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

- 97 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? 63. In het afgelopen jaar gaf mijn seksuele leven mij voldoening

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

64. In het afgelopen jaar heb ik mezelf opgewekt gevoeld over mijn seksuele leven

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

1 2 3 4 5 6 7 Zeer mee Zeer mee oneens eens

D. Onderstaand vindt u tien stellingen. Het is de bedoeling dat u zo goed mogelijk weergeeft in hoeverre u het eens bent met de stellingen, op een schaal die loopt van 1 tot en met 7. Wanneer ik contact heb via een datingwebsite (bijvoorbeeld op het profiel, via berichtjes op de website of via e-mail) vertel ik direct over: 65.

Mijn persoonlijke gewoontes 1 Zeer mee oneens

66.

6

7 Zeer mee eens

2

3

4

5

6

7 Zeer mee eens

2

3

4

5

6

7 Zeer mee eens

2

3

4

5

6

7 Zeer mee eens

5

6

7 Zeer mee eens

5

6

7 Zeer mee eens

Wat ik leuk vind aan mezelf en wat niet 1 Zeer mee oneens

70.

5

Mijn diepste gevoelens 1 Zeer mee oneens

69.

4

Dingen die ik niet in het openbaar zou doen 1 Zeer mee oneens

68.

3

Dingen die ik heb gedaan waarover ik me schuldig voel 1 Zeer mee oneens

67.

2

2

3

4

Wat belangrijk voor me is in mijn leven 1 Zeer mee oneens

2

3

4

- 98 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? 71.

Mijn meest hechte relaties met anderen 1 Zeer mee oneens

72.

4

5

6

7 Zeer mee eens

2

3

4

5

6

7 Zeer mee eens

5

6

7 Zeer mee eens

5

6

7 Zeer mee eens

Dingen die ik heb gedaan waar ik trots op ben 1 Zeer mee oneens

74.

3

Mijn grootste angsten 1 Zeer mee oneens

73.

2

2

3

4

Wat me maakt tot de persoon die ik ben 1 Zeer mee oneens

2

3

4

E. Onderstaand vindt u vijf omschrijvingen van een sociale situatie. Het is de bedoeling dat u uw mening zo goed mogelijk weergeeft op een schaal die loopt van 1 tot en met 7. 75.

U bent met iemand uitgeweest, en hebt samen veel plezier gehad. U zou hem/haar graag opnieuw mee uit willen vragen. De avond is ten einde en u moet een beslissing nemen. Hoe voelt u zich? 1 2 3 4 5 6 7 Zeer ongemakkelijk Zeer op mijn gemak

76.

U komt iemand tegen die u niet zo goed kent, maar tot wie u zich aangetrokken voelt. U wilt deze persoon mee uit vragen en moet een initiatief nemen. Hoe voelt u zich? 1 2 3 4 5 6 7 Zeer ongemakkelijk Zeer op mijn gemak

77.

U heeft een lunchafspraak met een aantrekkelijk iemand en u heeft een leuk gesprek. U zou deze persoon graag nog eens zien en wacht het moment af om dit te vragen. Hoe voelt u zich? 1 2 Zeer ongemakkelijk

3

4

5

6

7 Zeer op mijn gemak

- 99 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? 78.

U bent op een feestje waar u niet veel mensen kent. Plotseling komt er een aantrekkelijk iemand op u af die zich aan u voorstelt. U wilt een gesprek beginnen en deze persoon leren kennen. Hoe voelt u zich? 1 2 Zeer ongemakkelijk

79.

3

4

5

6

7 Zeer op mijn gemak

U bent in een café. Even verder aan de bar ziet u een zeer aantrekkelijk persoon, die geïnteresseerd naar u kijkt. U overweegt een gesprek met deze persoon te beginnen. Hoe voelt u zich? 1 2 Zeer ongemakkelijk

3

4

5

6

7 Zeer op mijn gemak

F. Tot slot vindt u onderstaand nog een aantal stellingen. Het is de bedoeling dat u zo goed mogelijk weergeeft in hoeverre u het eens bent met de stellingen, op een schaal die loopt van 1 tot en met 7. 80.

Ik heb meer zelfvertrouwen dan de meeste vrienden die ik heb 1 Zeer mee oneens

81.

5

6

7 Zeer mee eens

2

3

4

5

6

7 Zeer mee eens

2

3

4

5

6

7 Zeer mee eens

Ik ben het type persoon die weet wat hij/zij wil bereiken in het leven en hoe dit bereikt kan worden 1 Zeer mee oneens

84.

4

Ik kan goed overweg met moeilijke situaties die op mijn pad komen 1 Zeer mee oneens

83.

3

Wanneer ik in de spiegel kijk, bevalt het mij wat ik zie 1 Zeer mee oneens

82.

2

2

3

4

5

6

7 Zeer mee eens

Ik ben tevreden met de manier waarop mijn leven momenteel verloopt 1 Zeer mee oneens

2

3

4

5

6

7 Zeer mee eens

- 100 -

IS LOVE ‘STILL’ IN THE AIR? 85.

Het hebben van een relatie is voor mij belangrijk om gelukkig te zijn 1 Zeer mee oneens

86.

3

4

5

6

7 Zeer mee eens

3

4

5

6

7 Zeer mee eens

3

4

5

6

7 Zeer mee eens

Ik wil graag romantiek in mijn leven 1 Zeer mee oneens

87.

2

2

Ik wil me graag sexy voelen 1 Zeer mee oneens

2

Vul hier uw e-mailadres in om kans te maken op 1 van de 10 boekenbonnen ter waarde van 15 euro Uw e-mailadres wordt alleen gebruikt voor de verloting. Het invullen van een e-mailadres is dan ook alleen nodig indien u kans wilt maken op de waardebonnen. Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd. ……………………………………………………………………………..

Hartelijk dank voor uw medewerking! Na afloop van het onderzoek wordt contact opgenomen met de winnaars van de boekenbonnen. N.B. Mocht u nog vragen of opmerkingen hebben, of u bent geïnteresseerd in de resultaten van het onderzoek, dan kunt u een e-mail sturen naar: [email protected].

- 101 -