Beter Leven met diabetes type 2 Voorlichtingsmateriaal voor mensen met diabetes type 2
Beter Leven met diabetes type 2 Voorlichtingsmateriaal voor mensen met diabetes type 2
• De flip-over “Beter Leven met diabetes type 2” is ontwikkeld voor verpleegkundigen en artsen die een rol vervullen bij de diabeteszorg. • Het doel van de patiëntenvoorlichting is om de patiënt op een heldere manier meer informatie over diabetes type 2 te geven. • Het blijkt dat goede, geïllustreerde voorlichting begrip en bewustwording van de eigen verantwoordelijkheid op een plezierige manier bevordert en zo de ingezette behandeling ondersteunt. • Alle pagina’s bevatten een versie met informatie voor de arts en voor de patiënt.
Wat is diabetes type 2 - suikerziekte ? • Bij diabetes type 2 is er teveel glucose (bloedsuiker) in het bloed. • Vandaar ook de naam “suikerziekte.” • Glucose is de belangrijkste brandstof voor het lichaam. • Glucose heeft insuline nodig om als brandstof door het lichaam opgenomen te worden; het werkt als een sleutel om de glucose in de cellen te krijgen. • Insuline wordt gemaakt door de pancreas, alvleesklier. • Bij diabetes type 2 maakt het lichaam niet genoeg insuline. En de insuline die wel wordt aangemaakt, werkt niet goed. Dat heet insulineresistentie.
wat is diabetes type 2 ?
Insuline wordt gemaakt in de alvleesklier (pancreas)
Symptomen diabetes type 2 Iemand met diabetes type 2 kan last hebben van de volgende symptomen:
• Meer honger dan normaal
• Meer dorst dan normaal
• Vermoeider
• Wazig zien
wat is diabetes type 2 ?
• Vaker plassen dan normaal
• Gevoelloosheid in handen en voeten
Wat gebeurt er bij diabetes type 2 in het lichaam? Als een gezond iemand eet
Bij patiënten met type 2-diabetes 1 Er zijn minder incretinehormonen om
1 Het spijsverteringskanaal breekt het
na een maaltijd de alvleesklier een signaal te geven om insuline te maken – en sommige van de hormonen werken minder goed
voedsel af in glucose en absorbeert deze. Als reactie op de voedingsstoffen in het voedsel geeft het ook incretines (darmhormonen) af
2 De incretines geven de 3 Glucose beweegt zich door de bloedvaten heen naar de cellen in het lichaam
alvleesklier een signaal om insuline af te geven
4 De lever krijgt het seintje om te stoppen met het afgeven van opgeslagen glucose
5 Insuline helpt glucose de cellen in te komen
6 De nieren werken normaal
- filteren bloed en verwijderen afval
wat is diabetes type 2 ?
2 De alvleesklier maakt niet 3 Er blijft te veel glucose in het bloed
meer genoeg insuline – dus hij werkt extra hard om het bij te kunnen houden
4 De lever blijft
opgeslagen glucose afgeven
5 Glucose komt moeilijker de cellen in
6 De nieren werken extra hard om de extra glucose uit
te spoelen – daarom kunt u vaker dorst hebben en moeten plassen
Ingrijpende gevolgen diabetes type 2 • Te lang te veel suiker in het bloed kan de bloedvaten en zenuwen beschadigen. • Dat verhoogt de kans op complicaties, zoals:
– Hartaanval en beroerte
– Nierschade
– Slechter zien
– Voetzweren en slecht genezen wonden, waarbij amputatie noodzakelijk kan zijn
– Z enuwschade (neuropathie genoemd), mogelijk met tintelingen of gevoelloosheid in handen en voeten.
Een overbelaste alvleesklier kan “opbranden” • Diabetes wordt erger. • Uiteindelijk is insuline spuiten nodig om de bloedsuiker onder controle te houden.
wat is diabetes type 2 ?
Sommige mensen lopen meer risico Sommige dingen zijn niet te veranderen: • Diabetes in de familie • Ouder worden • Etnische afkomst met hoog risico. Maar sommige wel: • Let op uw gewicht – Zwaarlijvigheid is de belangrijkste risicofactor voor type 2-diabetes. • Beweeg meer – 3 0 minuten per dag.
wat is diabetes type 2 ?
Denk ook aan: • Juiste bloeddruk en cholesterolwaarden • Stoppen met roken
Andere belangrijke risicofactoren • Als u diabetes type 2 heeft is het van belang dat uw bloeddruk en cholesterol ook onder controle zijn. • Hoge bloeddruk. – Een goede bloeddruk is <130/80 mmHg. Dan wordt de kans op complicaties, bijvoorbeeld nierproblemen of een beroerte, kleiner. – Laat uw bloeddruk dus regelmatig meten. – Als uw bloeddruk te hoog blijft, kan de dokter u medicijnen voorschrijven. • Verhoogd cholesterol. – Diabetespatiënten hebben een 2 tot 5 keer grotere kans om te overlijden aan de gevolgen van aderverkalking dan mensen zonder diabetes. Laat dus ook uw cholesterol regelmatig controleren. – De waarde van het “slechte” LDL-cholesterol is het belangrijkst. Deze moet bij diabetespatiënten lager dan 100 mg/dL.
wat is diabetes type 2 ?
Bloedsuiker onder controle verlaagt het risico op complicaties
Nuchter <100 mg/dL (5,5 mmol/L) ≥100 mg/dL en <126 mg/dL (5,5 mmol/L en 7,0 mmol/L) ≥126 mg/dL (7,0 mmol/L)
normaal gestoorde nuchtere glucose (GNG) diabetes mellitus
Niet nuchter ≥126 mg/dL en <200 mg/dL (7,0 mmol/L en 11,1 mmol/L) ≥200 mg/dL (11,1 mmol/L)
nuchter herhalen diabetes mellitus
Twee uur na belasting met 75 g glucose (OGTT) ≥140 mg/dL en <200 mg/dL (7,8 mmol/L en 11,1 mmol/L) ≥200 mg/dL
wat is diabetes type 2 ?
gestoorde glucosetolerantie (GGT) diabetes mellitus
Leefstijl – gezond eten • Gezond eten kan heel lekker zijn! • Regelmatig eten is belangrijk – Elke dag ongeveer op hetzelfde tijdstip – Sla geen maaltijden over – Begin met een goed ontbijt: uw lichaam heeft brandstof nodig om op gang te komen. • Groenten & fruit. • Volkoren producten. • Plantaardig vet. • Let op alcohol: niet meer dan 2 glazen per dag.
leefstijl
Leefstijl – bewegen • Bewegen is goed omdat dan de glucose makkelijker uit het bloed wordt gehaald. En daardoor daalt de bloedsuikerspiegel. • Door meer bewegen kan het zijn dat u minder medicijnen voor uw diabetes nodig heeft. •
30 minuten per dag.
•
Dat hoeft niet in de fitnessclub, maar kan ook zo: – Wandeling met de hond – Stofzuigen – Tuinieren.
• Of door te kiezen voor een sport die het lichaam gelijkmatig belast: – Zwemmen – Fietsen – Roeien – Nordic Walking.
leefstijl
30
minuten per dag
Leefstijl – stoppen met roken • Stoppen met roken heeft veel voordelen: – Beter voor hart- en bloedvaten – Betere conditie – Eten smaakt beter
leefstijl
Medicijnen voor diabetes type 2 • Ondanks een gezonde leefstijl kan de hoeveelheid glucose in het bloed te hoog blijven. Als de bloedsuiker niet genoeg daalt, zal de dokter medicijnen voorschrijven. • Er is keuze uit verschillende tabletten: Medicamenteus: – Hypoglykemiërende sulfamiden (glimepiride, glibenclamide, gliclazide, glipizide, gliquidon) – Biguaniden (metformine) – Gliniden (repaglinide) – Glitazonen (pioglitazon, rosiglitazon) – Alfa-glucosidaseremmers (acarbose) – Insuline – Incretinomimetica (exenatide) – DPP-4-antagonisten (sitagliptine, vildagliptine)
medicijnen
Medicijnen voor diabetes type 2 - Metformine Metformine • Metformine remt vooral de glucoseproductie in de lever (1) en maakt de lichaamscellen gevoeliger voor insuline (2).
1
• Is de eerste keuze bij de behandeling diabetes type 2. • Voorkomende bijwerkingen zijn misselijkheid en darmklachten, maar die zijn meestal van voorbijgaande aard.
2
medicijnen
Medicijnen voor diabetes type 2 - SU’s SU’s • Afkorting van sulfonylureumderivaten. • SU’s bevorderen de afgifte van insuline door de alvleesklier, waardoor de bloedsuikerspiegel daalt (1).
1
• Voorbeelden zijn o.a. glimepiride, gliclazide, glibenclamide, gliquidon en glipizide.
medicijnen
Medicijnen voor diabetes type 2 - TZD’s TZD’s • Is de afkorting van thiazolidinedionen. • Deze medicijnen verhogen de gevoeligheid voor insuline van de lever (1), de spieren (2) en het vetweefsel.
2
• Voorbeelden zijn: pioglitazon en rosiglitazon.
1
medicijnen
Medicijnen voor diabetes type 2 - DPP-4 remmers
1 Bij het eten gaat de bloedsuiker omhoog. 2 Lichaamseigen darmhormonen doen vervolgens hun werk. Bij diabetes type 2 is dit proces verstoord. 3 + 4 Door DPP-4 remmers wordt het natuurlijke proces verbeterd. 5 De bloedglucose daalt vervolgens weer.
Afgebroken darmhormonen
Darmhormonen
• DPP-4 remmers werken alleen als het lichaam het nodig heeft. • Voorbeelden zijn: sitagliptine en vildagliptine. medicijnen
Medicijnen voor diabetes type 2 - Insuline Insuline • Als tabletten niet meer voldoende helpen. • Insuline is een hormoon dat de insuline vervangt die normaal door het eigen lichaam wordt gemaakt. • Insuline wordt via één injectie één- tot viermaal daags zelf toegediend.
medicijnen
Wat kan u zelf doen? • Eet gezond en beweeg regelmatig • Laat regelmatig uw bloedsuiker meten • Neem uw medicijnen in zoals de dokter het voorschrijft
30
minuten per dag
meer informatie
Meer informatie? Informatie voor de Arts
www.diabetes-vdv.be www.bronnenwijzer.be/public_infowijzers www.diabetesforums.be www.sweetbee.be www.vig.be www.nice-info.be www.overgewicht.org www.diabete-abd.be www.rtdiabete.org www.ald.lu
