Besluit college van Burgemeester en Wethouders
Openbaar:
Registratienr: 13805
Afdeling: CC
Registratiedatum: 03-06-2014
Agendapunt: 24-06-00
Reden niet openbaar:
Ja Nee Onderwerp: Samenwerking Buitendienst en INTOS
Besluit: 1. Kennis te nemen van de evaluatie en bevindingen van de pilot samenwerking Buitendienst - Intos 2. In te stemmen met het uitwerken van de voorgestelde samenwerkingsvariant (Buitendienst naar INTOS; aparte eenheid met eigen identiteit en uitstraling, zonder aparte juridisch vorm) en daartoe beschreven vervolgstappen 3. Bij de uitwerking van de samenwerkingsvariant aandacht hebben voor de rol van de opdrachtgever in onze eigen organisatie.
AANLEIDING-/-PROBLEEMSTELLING Op 17 september 2013 heeft het college van B&W onder andere: 1. De intentie uitgesproken per 01-01-2015 een groot deel van de uitvoerende werkzaamheden die nu nog behoren tot de buitendienst over te dragen aan stichting INTOS; 2. Hiertoe een proefperiode ingesteld van 01-10-2013 tot 01-01-2015 waarbij de stichting INTOS een deel van haar bedrijfsvoering (materieel & huisvesting) en werkzaamheden (personeel) verhuist van haar gebouw aan de Groote Heeze naar de Gemeentewerf; Bedoeling is op basis van de ervaringen van de proefperiode per 01-10-2014 een definitief besluit te nemen over de definitieve inrichting van de samenwerking tussen de gemeente en stichting INTOS inzake deze werkzaamheden. Inmiddels is de pilot een aantal maanden ‘oud’. Gezien de resultaten, gewenste duidelijkheid en het verzoek van het vorige college een werkbezoek aan INTOS te brengen, wordt nu (als vervolg op de tussenevaluatie van 4 februari 2014; 2014/228) een principebesluit voorgelegd. Komende maanden
Pagina 1
Besluit college van Burgemeester en Wethouders wordt dit besluit vervolgens verder uitgewerkt om zoals met het college afgesproken, 30-09-2014 definitief te kunnen besluiten over definitieve inrichting van samenwerking. BELEIDSDOELSTELLING-/-BELEIDSKADER Met een samenwerking met INTOS - buitendienst wordt beoogd: efficiëntere en goedkopere vormgeving van werkzaamheden; verminderen van kwetsbaarheid van de huidige buitendienst; betere en objectievere sturing op kwaliteit van het beheer openbare ruimte; INTOS in een positie te brengen dat deze meer werk kan genereren en zich sterker kan ontwikkelen naar arbeidsontwikkelbedrijf. WAT BETEKENT DIT VOORSTEL VOOR DE INWONERS? Voor de inwoners van Gennep moet er in de kwaliteit van (het beheer van) de openbare ruimte geen verschil zijn. Wel moeten de inwoners een verschil kunnen zien in de samenstelling van de buitenploegen, waarbij er een mix zichtbaar is van ervaren krachten en 'leerwerk-krachten'. NADERE UITWERKING/OPLOSSINGEN INTOS en de Buitendienst werken nu een aantal maanden samen vanuit de werf. Ten opzichte van de tussenevaluatie van 4 februari 2014 zijn de signalen nog steeds positief. Vanuit de medewerkers is als zogenaamde ‘parels’ onder andere ingebracht tijdens een heidag (medio april; zie bijlage): - Communicatie - Verdeling werk-begintijden - Gezamenlijk (en dus efficiënter) gebruik van de werkplaats, kantine en materieel Verder is ook duidelijk dat er kortere lijnen zijn, er worden sneller dingen duidelijk, er zijn snelle oplossingsmogelijkheden. Ook het management van INTOS en de gemeente Gennep zijn positief over de ervaringen. Voor het samenwerken van INTOS en de Buitendienst is de afgelopen maanden een aantal voordelen gebleken. Er zijn ook nadelen, die echter in het geheel niet opwegen tegen de voordelen: Voordelen samenwerking Meer efficiënt gebruik materieel en tractie Kennisdeling Mogelijke besparing kosten Ontwikkeling leerwerkbedrijf mogelijk
Nadelen samenwerking Verschillende culturen en werkwijzen vragen inregeltijd Verdringing (werkgelegenheid) commerciële partijen
Op basis van de geconstateerde voordelen, is bekeken welke samenwerkingsvorm het beste zou kunnen zijn. Gekeken is ook naar andere vormen van beheer van de openbare ruimte ‘groen’ en (van inbesteden tot uitbesteden en varianten daar tussenin) en naar de manier waarop andere gemeenten hun Sw-bedrijf betrekken bij gemeentelijke taken. Hiervoor is gekeken bij Heumen, Buren, Venray, Beuningen, Boxmeer en Wijchen. (De bevindingen zijn op een A3 ter inzage bijgevoegd). Op basis daarvan zijn verschillende varianten mogelijk gebleken en afgewogen. Parallel aan dit ‘theoretisch’ traject, is dezelfde vraag aan de medewerkers van de Buitendienst en INTOS gesteld, tijdens een hei-ochtend op 16 april. Zowel vanuit de onderzoeksmatige als praktijksituatie is dezelfde uitkomst naar voren gekomen. De optimale variant is dat de Buitendienst overgaat naar INTOS maar met het Sw-deel een aparte eenheid vormt binnen INTOS met een eigen identiteit en uitstraling, zonder dat daar een juridisch andere vorm voor nodig is (geen aparte BV).
Pagina 2
Besluit college van Burgemeester en Wethouders
Voordelen
Risico (zoals ziekte) bij aannemer of INTOS. Zuiverder/zakelijker opdrachtgeverschap. Meer rust in de ambtelijke organisatie (minder mensen in eigen dienst op den duur, via sterfhuisconstructie detachering; nieuwe medewerkers meteen in dienst INTOS). Veel mensen met arbeidsbeperking hebben zo een baan. Minder aanbestedingen beheerwerkzaamheden (1 op 1 gunning waarbij Sw-bedrijf de onder-aanneming inhuurt). Kennis over het grondgebied blijft aanwezig (door niet om de 3 jaar te hoeven aanbesteden). INTOS kan commerciële opdrachten uitvoeren voor meerdere partijen (extra inkomsten en werk). Werf en tractie aankoop en onderhoud ligt bij Sw. Evenwichtige begroting voor meerdere jaren (totaal bedrag als bestek behoudens klussen werk). Opdrachtgevers zijn kritischer m.b.t. noodzaak reparatie buiten bestek-werk (er komt altijd een factuur voor).
Nadelen
Minder ogen en oren buiten van de gemeente zélf. Mogelijk meer administratieve lasten, extra administratie bij de opstart; goede opdrachtbeschrijving is nodig. Verschillende rechtsposities personeel binnen één organisatie (voor- en nadeel). Opstartkosten voor aanpassen benaming (ca. € 3.000), scholing van ons personeel e.d. Bij detachering blijft het (financiële) risico voor ziekte voorlopig voor de gemeente.
Invoering wijkbeheer of zelfwerkzaamheid burgers makkelijker.
De betrokkenheid van de medewerkers INTOS en Buitendienst is niet alleen tot uiting gekomen door deze werkvorm te kiezen, maar zelf na te denken over de werknaam: SGI met bijgaand logo:
Aan dit model zit wel een aantal randvoorwaarden, om dit goed te laten slagen: Eenhoofdige aansturing: Om tot één organisatie te komen is een eenhoofdige aansturing noodzakelijk; aansturing door zowel een coördinator vanuit Gennep als vanuit INTOS werkt als twee kapiteins op één schip. Het verdient nadrukkelijk de voorkeur om dit al vóór 1 januari 2015 in te regelen, als het college na de zomer eventueel definitief besluit tot samenwerking INTOS-Buitendienst. De eisen/wensen vanuit medewerkers ("affiniteit met de doelgroep" wordt belangrijk gevonden) zijn in het verslag van 16 april 2014 (zie bijlage 3) weergegeven. Breed en evenwichtig werkpakket: De huidige werkzaamheden worden zoveel mogelijk opgenomen in het nieuwe bestek; door in de nieuwe constructie zoveel mogelijk taken daarvan onderdeel te laten uitmaken is het werkpakket aanwezig om ook participatiebanen en dagbesteding vorm te geven. Het werkpakket moet daarnaast evenwichtig worden samengesteld zodat er over de zomer en winter een gelijk aantal fte kan worden ingezet en zodanig zijn dat het werk iets toevoegt aan de scholing van personeel. Het moet immers gaan om een leerontwikkel-bedrijf. De nieuwe structuur moet ook buiten de gemeente zelf (en buiten Mook) kunnen werken vanuit dit brede werkpakket. Niet alleen prijsconcurrentie INTOS: Prijs kan niet alleen bepalend zijn of werkzaamheden naar INTOS (bijvoorbeeld als het
Pagina 3
Besluit college van Burgemeester en Wethouders
werkzaamheden betreft die nodig zijn voor scholing) gaan. Hiermee vergroten we de kansen van re -integratie medewerkers bij o.a. sociaal return. Afspraken over structuur, veiligheid e.d.: Vanuit de medewerkers zelf is een aantal aandachtspunten genoemd, die eveneens nader vorm moeten krijgen zoals gebruik van materiaal (in het kader van veiligheid), afspraken (duidelijke richtlijnen en regels) over onder andere de structuur in het werk gezien de omvang van de groep (afspraken over pauzes, tijd, dagindeling etc.).
VERVOLG Indien uw college instemt met de principekeuze tot samenwerking en het uitwerken van de voorgestelde samenwerkingsvariant, zal komende maanden exact worden bepaald: Welke taken, formatie en middelen (met een zogenaamde ‘was-wordt-tabel’) over gaan naar de nieuwe organisatie (inclusief helderheid over die taken die nu extern worden uitgevoerd zoals bermonderhoud, rioleringen); formatieplan, tractieplan, inrichtingsplan: inrichting organisatie inclusief teamvorming (vakkrachtmedewerkers/ dagbesteding/re-integratiemedewerkers en aansturing van de gehele dienst, de personeelsbegeleiding re-integratie klanten, jobcoaching, contacten met derde voor extern werk etc.); de prijsvorming; kostenbesparing ten opzichte van de begroting 2013; uitgavenverlaging en inkomstenverhoging alsook bijdrage aan vermindering exploitatietekort INTOS; kansen dossier toevoegen met daarin de mogelijke financiële besparingen op korte en lange termijn. (Hierin staan dan ook de nog niet te kwantificeren kansen); naamgeving bepalen van het samenwerkingsverband (bijvoorbeeld ook met een jurymodel en verschillende eronder liggende criteria zoals de relatie met de werkzaamheden en ‘commerciële waarde’ van de naam). COMMUNICATIEPARAGRAAF Naar aanleiding van dit collegevoorstel is het raadzaam hierover in het persgesprek kort een en ander toe te lichten. Daarnaast zal richting medewerkers Buitendienst en Intos actief gecommuniceerd worden over dit principebesluit en zal apart met Venray, Bergen en Mook & Middelaar contact op worden genomen om hen te informeren over waar we nu staan in dit pilotjaar. Medewerkers van de gemeente zullen via Intranet worden geïnformeerd. ADVIES BETROKKEN PARTIJEN INTERN-/-EXTERN Met een zestal gemeenten is gesproken over de vormen van uitvoering ‘groen’ en ‘grijs’. Verder is met INTOS frequent overlegd, zowel op aansturings-/managementniveau als door de medewerkers zelf (via heidagen). De OR'en van beide organisaties (Gennep en INTOS), hebben eveneens gezamenlijk overlegd en een bijeenkomst gehouden op de werf. De OR geeft mee: “De OR proeft bij de medewerkers draagvlak voor de gekozen richting. De OR vraagt zich af of de beoogde datum van 1 oktober 2014 haalbaar zal blijken. Bij de medewerkers van de gemeente bestaat wel duidelijk behoefte aan een voortvarend proces. Deze medewerkers hechten veel waarde aan duidelijkheid en aan uitkomsten. Ook geven zij aan dat zij graag zien dat er op korte termijn een eenhoofdige aansturing van het dagelijkse werk wordt gerealiseerd. De medewerkers onderkennen dat zij in de toekomst deels een andere, meer begeleidende, rol gaan vervullen en laten blijken dat zij zich daar nog niet volledig toegerust voor voelen. De OR gaat ervan uit dat dit in de uitwerking voldoende aandacht zal krijgen”. Reactie: - De beoogde datum voor uitwerking wordt vooralsnog in stand gehouden om de ingangsdatum van 1 januari 2015 te kunnen halen.
Pagina 4
Besluit college van Burgemeester en Wethouders -
Aan het door de medewerkers gevraagde voortvarende proces, aan duidelijkheid en aan uitkomsten wordt gewerkt. Over de eenhoofdige aansturing worden na het collegebesluit richting 1 oktober voorstellen geformuleerd. Het toerusten naar een begeleidende rol zal eveneens uitgewerkt moeten worden: met name waar exact de behoefte is en welk (bijvoorbeeld opleidings)aanbod daar tegenover kan liggen.
Op basis van twee vragen van de OR is nog te melden dat de gemeente nog op dezelfde voet (adequaat) gebruik kan blijven maken van ondersteuning door de buitendienst bij incidentele opdrachten. Hierbij worden de medewerkers ingezet die de ‘technische dienst’ vormen van de Buitendienst.
JURIDISCHE PARAGRAAF Dit voorstel heeft geen juridische consequenties. De uitwerking van het vervolg wel, die voor 1 oktober aan het college in genoemd voorstel worden voorgelegd. INTOS treedt op als aanbestedende dienst in de zin van de Aanbestedingswet (is nu ook al), dit heeft verder geen consequenties voor dit voorstel.
PERSONELE PARAGRAAF De manier van organiseren is mede ingegeven vanuit de rechtspositionele verschillen: INTOS kent 3 vormen van rechtspositie: Stichting medewerkers, deze hebben een eigen CAO, een combinatie van primair ambtenarensalaris (geen ambtenarenstatus) en secundair gehandicapten gezondheidszorg cao (een exemplaar heeft Gennep ontvangen). WSW-medewerkers, deze vallen onder de CAO WSW. Op basis van hun indicatie vallen ze in deze categorie. Samenwerking met deze groep medewerkers kan alleen als zij onder de WSW cao blijven vallen. Aandachtspunt is de wetswijziging die voor deze groep op de planning staat. Re-integratie medewerkers, dit zijn mensen die met behoud van uitkering via Intos naar de arbeidsmarkt moeten worden toegeleid (bijv. Wajongers, bijstandgerechtigden etc). Wat aandacht verdient, is dat veranderingen in de rechtspositie bij duurzame samensmelting juridische beperkingen met zich brengt. Vanuit onze Buitendienst (en OR) is de rechtspositie bij samensmelting een aandachtspunt. Samenwerking verdient een rustige basis, omdat onze eigen mensen een belangrijke verantwoordelijkheid krijgen op het gebied van begeleiding (er wordt wel wat van ze gevraagd, een hele andere rol dan ze tot nu toe altijd hebben gehad). Om die reden is voorgestaan de huidige rechtsposities van de medewerkers Buitendienst in tact te laten, door op basis van detachering te gaan samenwerken, en daar waar we met nieuwe instroom te maken krijgen, deze medewerkers in dienst te nemen van INTOS (detachering is dus een ‘sterfhuisconstructie’ omdat alle nieuwe medewerkers meteen in dienst van INTOS komen en niet bij de gemeente). Deze constructie zal niet eeuwigdurend kunnen zijn. Om die reden zal bij het voor 1 oktober voor te leggen collegevoorstel een horizon benoemd worden voor ten minste een ijkmoment voor de gekozen vorm (enkele jaren na 1 januari 2015). Ten aanzien van de 2 leerwerkplekken (BBL) wordt op korte termijn besloten hoe hier mee om te gaan. Hierover is overleg gaande met INTOS. Deze constructie is ook op basis van de ervaringen van Venray, waar de buitendienst-medewerkers over gingen, maar hun ambtenarenstatus hebben behouden. Een tussenvariant is nog dat voor een bepaalde periode (bijvoorbeeld vijf jaar) de detacheringsconstructie wordt gekozen, en dan verder te kijken. Bij de definitieve besluitvorming in het najaar wordt dit mogelijk meegenomen.
FINANCIËLE PARAGRAAF
Pagina 5
Besluit college van Burgemeester en Wethouders In de begroting 2014 is voor 2015 e.v. een bezuiniging opgenomen door de samenwerking van de Buitendienst en INTOS. De financiële bezuiniging is € 1 ton per januari 2015. De inschatting van een bezuiniging dient komende maanden uitgewerkt te worden. Vooral in de opstartfase per 1 januari 2015 zullen er bijvoorbeeld niet direct per die datum commerciële activiteiten ontplooid worden. Het daadwerkelijk inverdienen zal dus per latere datum plaatsvinden. De besparing is vooralsnog voorzien op verschillende posten (zie programmabegroting 2014): Personeelslasten gemeente Huisvesting Buitendienst (werf) Materieel en tractie Buitendienst Gemeentelijke bijdrage exploitatietekort INTOS Lager onderhoudsbeeld of teruggaan naar frequentie in bestekken In de komende maanden wordt met de vervolgstappen en verschillende inverdien- en modellen gekeken naar de bezuinigingen en een nadere onderbouwing gegeven.
RISICOPARAGRAAF Het belangrijkste risico zit in de financiële bezuiniging van € 1 ton per januari 2015. Mogelijk dat de bezuiniging pas later gerealiseerd kan worden.
OVERIGE N.v.t. Bijlage 1: Voor- en nadelen van verschillende varianten. Bijlage 2: Beschrijvend document INTOS en Buitendienst Bijlage 3: Verslag van de heisessie medewerkers INTOS en Buitendienst 14 april 2014
Pagina 6
Besluit college van Burgemeester en Wethouders BIJLAGE 1: varianten voor beheer openbare ruimte/samenwerking Model Wijchen-variant (‘inbesteed’) ('INTOS naar binnen')
a Venray-nu variant ('Buitendienst naar INTOS')
Voordelen Mensen aan het werk houden, directe invloed de mensen te laten doen wat de mensen moeten doen( de gemeente bepaalt hoeveel mensen met arbeidsachterstand aan het werk zijn), er is sprake van ontbureaucratisering, veel directer, korte lijnen, per medewerker is dat goedkoper.
Risico (zoals ziekte) bij aannemer of Intos Zuiverder/zakelijker opdrachtgeverschap. Meer rust in de ambtelijke organisatie (veel minder mensen in eigen dienst). Veel mensen met arbeidsbeperking hebben zo een baan. Minder aanbestedingen beheerwerkzaamheden (1 op 1 gunning waarbij Sw-bedrijf de onderaanneming inhuurt). Kennis over het grondgebied blijft aanwezig (door niet om de 3 jaar te hoeven aanbesteden). Intos werkt voor meerdere partijen (extra inkomsten en werk). Helderheid over onderhoud werf en tractie-aankoop (bij Sw). Evenwichtige begroting voor meerdere jaren (totaal bedrag als bestek behoudens klussen werk). Opdrachtgevers zijn kritischer m.b.t. noodzaak reparatie (er komt altijd een factuur voor). Invoering wijkbeheer of
Nadelen Mogelijk duurder (voor de situatie Wijchen het geval; doorrekening alle geldstromen zou in beeld moeten brengen of dit ook voor Gennep het geval is). Communicatie tussen INTOS en gemeente is aandachtspunt. Sw kan geen commerciële activiteiten ontplooien. De opdrachtgever en opdrachtnemer zijn dezelfde partij (objectiviteit en meetbaarheid). Het is een hele organisatie voor de gemeente vandaar de Jobcoach en een Consulent toegevoegd aan de leiding van de buitendienst. Ziekteverzuim e.d. zijn het probleem van de gemeente. De gemeentelijke werknemers zijn gedwongen om met mensen met een arbeidsbeperking dagelijks te laten samenwerken. Genneps beeld: Biedt weinig kansen voor Sw-medewerker. Genneps beeld: Voor medewerkers Intos voelt dit als een opwaardering.
Minder ogen en oren van de gemeente buiten. Bezuinigingen alleen realiseerbaar door lager onderhoudsbeeld of teruggaan naar frequentie in bestekken. Kleine opdrachten worden altijd gevolgd door een factuur en de ambtelijke organisatie is wat minder flexibel door geen eigen mensen ter beschikking te hebben. (Ambtenaren van Venray hadden graag nog een eigen dienst gehad voor spoedklussen/ad hoc werk). Genneps beeld: Voor medewerkers Buitendienst voelt dit als een degradatie.
Pagina 7
Besluit college van Burgemeester en Wethouders Model
b 'Buitendienst naar INTOS' maar vormen aparte eenheid
Voordelen zelfwerkzaamheid burgers makkelijker (deze werkzaamheden kunnen ten alle tijden in of uit het bestek gehaald worden. Bij een derde partij is dat waarschijnlijk moeilijker). Zie a maar er wordt een zichtbare nieuwe eenheid ‘custom made’ gecreëerd met specialistische werknemers Voordeel boven a is dat het voor Buitendienst niet voelt als degradatie en voor Intos-medewerkers kan voelen als promotie.
Nadelen
Tussenvariant deel Buitendienst en deel INTOS vormen samen aparte juridische entiteit groen/grijs
INTOS en gemeentelijke buitendienst blijven bestaan, maar los daarvan wordt een juridische entiteit gecreëerd met specialistische werknemers; Mogelijkheden optimale arbeidsrechtelijke situatie te creëren voor de medewerkers die hierbij in dienst komen.
Buren/Venray per 1/1/2015-variant ('DAR of Van Gansewinkelvariant')
Risico (zoals ziekte) bij aannemer Zuiverder/zakelijker opdrachtgeverschap. Meer rust in de ambtelijke organisatie (geen mensen in eigen dienst). Veel mensen met arbeidsbeperking hebben zo een baan. Minder aanbestedingen beheerwerkzaamheden. Evenwichtige begroting voor meerdere jaren (totaal bedrag als bestek behoudens klussen werk). Opdrachtgevers zijn kritischer m.b.t. noodzaak reparatie (er komt altijd een factuur voor).
Minder ogen en oren van de gemeente buiten. Bezuinigingen alleen realiseerbaar door lager onderhoudsbeeld of teruggaan naar frequentie in bestekken. Kleine opdrachten worden altijd gevolgd door een factuur en de ambtelijke organisatie is wat minder flexibel door geen eigen mensen ter beschikking te hebben. (Ambtenaren van Venray hadden graag nog een eigen dienst gehad voor spoedklussen/ad hoc werk). Meer administratieve lasten, extra administratie, jaarrekening etc. Verschillende rechtsposities personeel binnen één organisatie. Minder ogen en oren van de gemeente buiten. Bezuinigingen alleen realiseerbaar door lager onderhoudsbeeld of teruggaan naar frequentie in bestekken. Kleine opdrachten worden altijd gevolgd door een factuur en de ambtelijke organisatie is wat minder flexibel door geen eigen mensen ter beschikking te hebben. (Ambtenaren van Venray hadden graag nog een eigen dienst gehad voor spoedklussen/ad hoc werk). Meer administratieve lasten, extra administratie, jaarrekening etc. Verschillende rechtsposities personeel binnen één organisatie. Kennis over het grondgebied kan volledig verdwijnen omdat de opdrachtnemer geen feeling meer heeft met de gemeente. Werf en tractie aankoop en onderhoud blijven open punt. Invoering wijkbeheer of zelfwerkzaamheid burgers lastig (deze werkzaamheden moeilijk uit het bestek te halen). Genneps beeld: Bij een commerciële partij is het deel arbeidsontwikkeling (ook als dat via social return gaat) onderbelicht.
Pagina 8
Besluit college van Burgemeester en Wethouders
Pagina 9