EUROPESE UNIE
Comité van de Regio's
Beknopte Geschiedenis van het Comite van de Regio's 1994
-
2009
EUROPESE UNIE
Comité van de Regio's
Beknopte Geschiedenis van het Comite van de Regio's
Voorgeschiedenis
Het Comité van de Regio’s (CvdR) werd opgericht bij het Verdrag van Maastricht. Het heeft op 9 en 10 maart 1994 zijn constituerende zitting gehouden, maar zijn voorgeschiedenis gaat terug tot 9 mei 1960, toen de Europese Parlementaire Vergadering (de voorloper van het Europees Parlement) voorstelde om een raadgevend comité voor de regionale economieën op te richten. Het zou echter nog tot 1986 duren voordat dit idee handen en voeten zou krijgen. In dat jaar werd de Europese Akte goedgekeurd, die voorziet in de oprichting van een adviesorgaan bestaande uit vertegenwoordigers van de lokale en regionale overheden. In de Europese Akte wordt gewezen op het belang van regionale ontwikkeling in een interne markt en op de nauwe relatie tussen economische en sociale samenhang. In het licht daarvan besluit de Europese Commissie op 24 juni 1988 om een Adviesorgaan voor Lokale en Regionale Rechtsgemeenschappen in het leven te roepen. Dankzij dit orgaan, dat als de voorloper van het Comité van de Regio’s kan worden beschouwd, beschikken de lokale en regionale overheden voortaan over een forum op Europees niveau waar zij met elkaar van gedachten kunnen wisselen over de problematiek rond regionale ontwikkeling. 2
Op 21 oktober 1990 publiceert de Commissie een advies waarin zij de oprichting van een adviesorgaan bestaande uit vertegenwoordigers van de regio’s bepleit, een idee dat goed wordt ontvangen in het Europees Parlement. Enkele maanden later stelt de Europese Raad tijdens de Top van Rome op 14 en 15 december 1990 vast dat sommige lidstaten – met name België, Duitsland en Spanje – er groot belang aan hechten dat ook de lokale en regionale overheden bij het Europese besluitvormingsproces worden betrokken. De Commissie vindt dit een uitstekend idee en bestempelt het ‘Europa van de Regio’s’ zelfs als een essentieel element in het Europese integratieproces. Uiteindelijk besluit de Europese Raad tijdens de Top van Maastricht op 9 en 10 december 1991 om het Comité van de Regio’s op te richten. Het nieuwe adviesorgaan krijgt een tweeledige taak: de Europese wet- en regelgeving helpen vormgeven en als tussenschakel tussen ‘Brussel’ en de burgers fungeren.
EUROPESE UNIE
Comité van de Regio's
7 februari 1992 Op 7 februari 1992 wordt het Verdrag van Maastricht (het ‘EUVerdrag’) ondertekend, waarbij het Comité van de Regio’s wordt opgericht. Volgens artikel 198A telt het Comité van de Regio’s 189 leden. Dezen oefenen ‘hun ambt volkomen onafhankelijk uit in het algemeen belang van de Gemeenschap’ en ‘worden op voordracht van de onderscheiden lidstaten door de Raad met eenparigheid van stemmen voor vier jaar benoemd’. Krachtens artikel 198C zijn de Commissie en de Raad op vijf beleidsterreinen met een regionale dimensie verplicht om het Comité van de Regio’s om advies te vragen: – economische en sociale samenhang; – volksgezondheid; – trans-Europese vervoers-, energie- en telecommunicatienetwerken; – onderwijs en jongeren – cultuur. Daarnaast kan het Comité van de Regio’s nog initiatiefadviezen uitbrengen over onderwerpen waarbij er specifieke regionale belangen in het geding zijn. In een afzonderlijk protocol wordt bepaald dat het Comité van de Regio’s en het Economisch en Sociaal Comité een gemeenschappelijke organisatiestructuur delen.
1 november 1993 Na een langdurig ratificatieproces treedt het Verdrag van Maastricht in werking.
4
First plenary session
9 en 10 maart 1994 Het Comité van de Regio’s houdt in Brussel zijn eerste zitting. Jacques Blanc (FR/EVP), voorzitter van de regioraad van Languedoc-Roussillon, en Pasqual Maragall i Mira (ES/PSE), burgemeester van Barcelona, worden resp. voorzitter en eerste vicevoorzitter. De toenmalige voorzitter van de Commissie, Jacques Delors, zegt in zijn toespraak dat het Comité van de Regio’s als taak heeft de democratische legitimiteit van de EU te versterken. “Vanwege zijn zeer heterogene samenstelling is het Comité van de Regio’s een uniek stuk op het Europese institutionele schaakbord. Dankzij zijn expertise en invloed kan het een zeer bijzondere rol spelen.” Volgens Delors heeft het Comité van de Regio’s twee belangrijke verantwoordelijkheden: de burgers meer het gevoel geven dat zij erbij horen, en de EU-instellingen waarschuwen wanneer er achteruitgang dreigt.
5
Beknopte Geschiedenis van het Comite van de Regio's
Baanbreker: Jacques Blanc wordt de eerste voorzitter.
Tijdens deze zitting, die ook wordt bijgewoond door voorzitter Egon Klepsch van het Europees Parlement, worden acht commissies, vier subcommissies en een commissie Institutionele aangelegenheden opgericht, die de adviezen moeten voorbereiden. De bevoegdheden worden als volgt verdeeld: – commissie 1: regionale ontwikkeling, economische ontwikkeling en plaatselijke en regionale financiën; – subcommissie 1: plaatselijke en regionale financiën; – commissie 2: landinrichting, land- en bosbouw, jacht, visserij, zee en bergstreken; – subcommissie 2: toerisme en platteland; – commissie 3: vervoer en communicatienetwerken; – subcommissie 3: telecommunicatie; – commissie 4: stadsbeleid; – commissie 5: ruimtelijke ordening, milieu en energie; – commissie 6: onderwijs en opleiding; – commissie 7: Europa van de burgers, onderzoek, cultuur, jeugd- en consumentenzaken; – subcommissie 7: jeugd en sport; – commissie 8: economische en sociale samenhang, sociaal beleid en volksgezondheid.
6
Eerste zitting: Commissievoorzitter Jacques Delors tijdens de constituerende zitting.
Het Comité van de Regio’s brengt in het eerste jaar van zijn bestaan 40 adviezen uit, waarvan de helft op eigen initiatief.
12 maart 1994 De eerste secretariaatsmedewerkers komen aan in de Ravensteingalerij, in het centrum van Brussel.
16 november 1994 Tijdens de vijfde zitting worden de fractie van de Europese Volkspartij (EVP) en de socialistische fractie (PSE) officieel erkend, kort daarop gevolgd door de Europese Alliantie (AE) en de liberale fractie (ELDR).
7
Beknopte Geschiedenis van het Comite van de Regio's
Initiatiefrecht: het CvdR brengt het eerste jaar 40 adviezen uit, waarvan de helft op eigen initiatief.
9 en 10 december 1994 Ter gelegenheid van de Top van Essen roept het Comité van de Regio’s de staatshoofden en regeringsleiders op om het begrip ‘subsidiariteit’ nader te definiëren.
1 januari 1995 Als gevolg van de toetreding van Finland, Oostenrijk en Zweden wordt het aantal leden opgetrokken tot 222.
10 maart 1995 De Raad keurt het reglement van orde van het Comité van de Regio’s goed.
8
21 april 1995 Het Comité van de Regio’s brengt een cruciaal advies over de herziening van het EU-Verdrag uit, het zgn.’advies-Pujol’, dat is genoemd naar rapporteur Jordi Pujol (ES/ELDR), ministerpresident van Catalonië. De rapporteur vestigt daarin de aandacht op de doelstellingen en ambities van het Comité van de Regio’s en roept het Comité van de Regio’s op om zichzelf de rol van ‘hoeder van de subsidiariteit’ toe te bedelen. Hij pleit ervoor dat aan het Comité van de Regio’s de mogelijkheid wordt geboden om naar het Hof van Justitie te stappen als het vindt dat zijn rechten worden geschonden of dat het subsidiariteitsbeginsel met voeten wordt getreden.
20 juli 1995
Advies-Pujol: in april 1995 presenteert het CvdR een cruciaal advies van de hand van de ministerpresident van Catalonië, Jordi Pujol, dat de toon zet voor het beleid in de komende tien jaar.
Voorzitter Klaus Hänsch van het Europees Parlement noemt het Comité van de Regio’s in een toespraak tot de voltallige vergadering een ‘volwaardig politiek orgaan‘ en voegt daar nog aan toe dat het Comité van de Regio’s en het Europees Parlement ‘geen concurrenten (zijn), maar partners met taken die elkaar aanvullen’. Verder schaart hij zich achter het verzoek van het Comité van de Regio’s om ook door het Europees Parlement geraadpleegd te kunnen worden.
21 september 1995 Voorzitter Jacques Santer van de Europese Commissie wijst tijdens de zitting op de cruciale rol van het Comité van de Regio’s, dat moet zorgen voor een harmonische werking van de Europese democratie om de kloof tussen ‘Brussel’ en de burgers te dichten.
9
Beknopte Geschiedenis van het Comite van de Regio's
Op de bres: voorzitter Pasqual Maragall i Mira tijdens zijn toespraak op de Europese Top van Regio's en Steden in mei 1997 in Amsterdam.
20 en 21 maart 1996 Pasqual Maragall i Mira (ES/PSE), burgemeester van Barcelona, wordt tot voorzitter van het Comité van de Regio’s gekozen. Hij pleit voor een transparante en correcte interne organisatie en dringt er ook op aan dat aan het Comité van de Regio’s de status van ‘instelling’ wordt toegekend.
Mei 1996 Het secretariaat wordt overgebracht naar het Ardenne-gebouw, in het hart van de ‘Europese wijk’ en vlak bij het Europees Parlement.
15 en 16 januari 1997 De Portugese president (en voormalig CvdR-lid) Jorge Sampaio spreekt de voltallige vergadering toe.
10
Strijdbaar: Fernando Gomes, burgemeester van Porto, en Edmund Stoiber, ministerpresident van Beieren, dringen er in een bijdrage voor de Top van Amsterdam op aan dat aan het CvdR het recht wordt verleend om naar het Hof van Justitie te stappen.
15 en 16 mei 1997 Het Comité van de Regio’s organiseert in Amsterdam een Top van Regio’s en Steden. Op de agenda staat onder meer een bijdrage van de hand van Edmund Stoiber, ministerpresident van Beieren (DE/EVP), en Fernando Gomes, burgemeester van Porto (PT/PSE), waarin het Comité van de Regio’s te kennen geeft dat het als volwaardige instelling erkend wil worden en het recht opeist om naar het Hof van Justitie te stappen. Verder dringt het er nog op aan om het aantal gevallen van verplichte raadpleging uit te breiden en ook aan het Europees Parlement het recht toe te kennen om het Comité van de Regio’s om advies te vragen.
17 en 18 september 1997 De voorzitter van het Internationaal Olympisch Comité, Juan Antonio Samaranch, spreekt de voltallige vergadering toe.
11
Beknopte Geschiedenis van het Comite van de Regio's
2 oktober 1997 Het Verdrag van Amsterdam wordt ondertekend. Het nieuwe Verdrag consolideert en versterkt de positie van het Comité van de Regio’s als Europees adviesorgaan en voorziet in een verdubbeling van het aantal gevallen van verplichte raadpleging door de Commissie of de Raad. De volgende beleidsterreinen worden toegevoegd: – werkgelegenheid; – sociaal beleid; – milieu; – beroepsopleiding; – vervoer. In artikel 265 wordt bovendien bepaald dat ook het Europees Parlement het Comité van de Regio’s kan raadplegen. Door de afschaffing van Protocol 16 worden het Comité van de Regio’s en het Economisch en Sociaal Comité in administratief en budgettair opzicht autonoom.
17 oktober 1997 Ministerpresident Jean-Claude Juncker van Luxemburg informeert het bureau over de komende buitengewone bijeenkomst van de Europese Raad, waar de werkgelegenheidsproblematiek aan de orde zal komen. Hij merkt daarbij op dat het werkloosheidsvraagstuk niet alleen een zaak van de centrale overheden is. Ook de lokale en regionale overheden moeten volgens hem een duit in het zakje doen: zij moeten gunstige randvoorwaarden creëren om de werkgelegenheid te stimuleren.
12
Open debat: Manfred Dammeyer, derde CvdR-voorzitter, eist meer autonomie voor de regio's.
19 en 20 november 1997 Commissievoorzitter Jacques Santer en voormalig Frans president Valéry Giscard d’Estaing, op dat moment voorzitter van de Raad van Europese Gemeenten en Regio’s, spreken de voltallige vergadering toe. Het bureau stelt een 15-koppig Comité voor administratieve en financiële aangelegenheden in.
18 en 19 februari 1998 Tijdens de zitting van 19 en 20 november 1997 wordt Manfred Dammeyer (DE/EVP), minister van Federale en Europese aangelegenheden van de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen, tot voorzitter gekozen. De nieuwe voorzitter pleit voor meer autonomie voor deelstaten, regio’s, en provincies bij het beheer van de Structuurfondsen, en voor een concurrerender gemeenschappelijk landbouwbeleid.
13
Beknopte Geschiedenis van het Comite van de Regio's
Op voorstel van het bureau besluit de voltallige vergadering om het aantal, de samenstelling en de taken van de commissies te wijzigen zodat zij zich op een efficiëntere manier kunnen toeleggen op de nieuwe taken die het Comité van de Regio’s er met het Verdrag van Amsterdam bij heeft gekregen. De bestaande commissies en subcommissies worden vervangen door acht vaste commissies (de commissies 1 t/m 7, plus de commissie Institutionele vraagstukken).
13 en 14 mei 1998 Het bureau richt de contactgroep CvdR/LMOE-Cyprus op, die contacten moet onderhouden met vertegenwoordigers van de lokale en regionale overheden in de kandidaat-lidstaten. De Britse vicepremier en minister van milieu, vervoer en regionale aangelegenheden, John Prescott, spreekt de voltallige vergadering toe. Hij pleit voor een hervorming van de Structuurfondsen en het Cohesiefonds om de regionale verschillen in de EU te kunnen wegwerken.
1 mei 1999 Het Verdrag van Amsterdam treedt in werking.
3 juni 1999 CvdR-voorzitter Manfred Dammeyer en ESC-voorzitster Beatrice Rangoni Machiavelli ondertekenen een samenwerkingsovereenkomst.
14
Samenwerking: Jos Chabert, CvdR-voorzitter van 2000 tot 2002, pleit voor nauwere samenwerking met het Europees Parlement en de Raad.
16 en 17 februari 2000 Jos Chabert (BE/EVP), minister van openbare werken en vervoer in de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, wordt tot voorzitter gekozen. Hij pleit ervoor om nauwer samen te werken met het Europees Parlement en de Raad en om minder technische en meer politieke adviezen uit te brengen. Hij geeft ook vijf beleidsterreinen aan waaraan hij prioriteit wil geven: werkgelegenheid, stadsbeleid, Europees burgerschap, milieu en uitbreiding.
30 maart 2000 De Conferentie van voorzitters van politieke fracties van het Europees Parlement en het Comité van de Regio’s komt voor het eerst bijeen.
15
Beknopte Geschiedenis van het Comite van de Regio's
13 en 14 juli 2000 Het secretariaat wordt voor de tweede keer sinds de oprichting van het Comité van de Regio’s overgebracht naar een ander gebouw. Het wordt nu gevestigd in het Montoyergebouw in de Montoyerstraat, naast het Europees Parlement.
26 februari 2001 Het Verdrag van Nice wordt ondertekend. Volgens het nieuwe Verdrag moet het Comité van de Regio’s voortaan worden samengesteld uit ‘vertegenwoordigers van de regionale en lokale lichamen die in een regionaal of lokaal lichaam gekozen zijn of politiek verantwoording schuldig zijn aan een gekozen vergadering’. Verder is in het Verdrag vastgelegd dat de Raad de leden voortaan niet meer met algemene stemmen maar met gekwalificeerde meerderheid van stemmen benoemt, en dat bij het verstrijken van het politiek mandaat van de leden automatisch ook hun ambtstermijn bij het Comité van de Regio’s eindigt. Tot slot is nog bepaald dat het maximumaantal leden na de komende uitbreiding in twee fasen wordt opgetrokken, resp. tot 317 (EU-25) en 350 (EU-350).
20 september 2001 CvdR-voorzitter Jos Chabert en Commissievoorzitter Romano Prodi ondertekenen een samenwerkingsprotocol.
16
Overleg: Valéry Giscard d'Estaing, voorzitter van de Conventie over de toekomst van Europa, met CvdR-vertegenwoordigers Albert Bore, Jos Chabert en Claude du Granrut.
26 november 2001 Het Gemengd Raadgevend Comité CvdR-Polen houdt in Warschau zijn constituerende vergadering.
14 en 15 december 2001 Tijdens de Top van Laken wordt de Conventie over de toekomst van Europa ingesteld, die een ontwerpgrondwet voor de EU moet uitwerken. Voorzitter is Valéry Giscard d’Estaing, voorzitter van de regioraad van Auvergne en lid van het Comité van de Regio’s. Het Comité van de Regio’s krijgt zes vertegenwoordigers in de Conventie.
24 januari 2002 Het Gemengd Raadgevend Comité CvdR-Tsjechië houdt in Praag zijn constituerende vergadering.
17
Beknopte Geschiedenis van het Comite van de Regio's
Eendracht maakt macht: Albert Bore, CvdR-voorzitter van 2002 tot 2004, met Neil Kinnock, vicevoorzittter van de Europese Commissie.
6 februari 2002 Albert Bore (UK/PSE), voorzitter van de gemeenteraad van Birmingham, wordt tot voorzitter gekozen. Hij wil er vooral voor zorgen dat het regionaal beleid een centrale plaats op de EUagenda blijft innemen en dat de bevolking zich meer bij het Europese besluitvormingsproces betrokken voelt (wegwerken van het ‘democratisch tekort’). De indeling in commissies wordt opnieuw gewijzigd. De acht oude – commissies worden vervangen door zes nieuwe: – commissie Territoriale samenhang (COTER); – commissie Economisch en sociaal beleid (ECOS); – commissie Duurzame ontwikkeling (DEVE); – commissie Cultuur en onderwijs (EDUC); – commissie Constitutionele aangelegenheden en Europese governance (CONST); – commissie Externe betrekkingen (RELEX).
18
28 februari 2002 De Conventie over de toekomst van Europa komt voor het eerst bijeen. Het Comité van de Regio’s wordt erin vertegenwoordigd door Eduardo Zaplana Hernández Soro (ES/EVP), Jos Chabert (BE/EVP), Manfred Dammeyer (DE/PSE), Patrick Dewael (BE/ELDR), Claude du Granrut (FR/EVP), Claudio Martini (IT/PSE), Ramón Luis Valcárcel Siso (ES/EVP) en Eva Riitta Siitonen (FI/EVP). Ramón Luis Valcárcel Siso zal vanaf februari 2003 de plaats van Eduardo Zaplana Hernández Soro innemen en Eva Riitta Siitonen zal vanaf oktober 2002 als plaatsvervangster fungeren.
13 en 14 maart 2002 De voltallige vergadering hecht haar goedkeuring aan een advies van de hand van twee voormalige voorzitters, Jos Chabert (BE/EVP) en Manfred Dammeyer (DE/PSE). De twee rapporteurs pleiten daarin voor een herziening van de bevoegdheidsverdeling tussen de EU, de lidstaten, de regio’s en de gemeenten om de verdeling transparanter te maken en meer in overeenstemming te brengen met het subsidiariteitsbeginsel. Dit advies is opgesteld op verzoek van het Europees Parlement, dat graag wilde weten hoe het Comité van de Regio’s een en ander ziet. Dit is de eerste keer sinds de inwerkingtreding van het Verdrag van Amsterdam dat het Europees Parlement gebruik maakt van zijn recht om het Comité van de Regio’s om advies te vragen.
6 mei 2002 CvdR-lid Jean-Pierre Raffarin (FR/EVP), voorzitter van de regioraad van Poitou-Charentes, wordt tot premier van Frankrijk benoemd.
19
Beknopte Geschiedenis van het Comite van de Regio's
Overwinning in het subsidiariteitsdebat: dankzij de CvdR-vertegenwoordigers in de Conventie over de toekomst van Europa krijgt het CvdR in de Europese grondwet een sleutelrol toebedeeld in het kader van het toezicht op de naleving van het subsidiariteitsbeginsel.
3 en 4 juli 2002 De voltallige vergadering keurt de eerste CvdR-bijdrage voor de Conventie over de toekomst van Europa goed. Het Comité van de Regio’s eist daarin dat: – het wordt erkend als instelling; – hem het recht wordt toegekend om naar het Hof van Justitie te stappen ‘ter vrijwaring van zijn prerogatieven’ en om schendingen van het subsidiariteitsbeginsel aan de kaak stellen; – hem het recht wordt toegekend om deel te nemen aan de dialoog tussen Commissie, Parlement en Raad in het kader van de medebeslissingsprocedure; – zijn positie als adviesorgaan wordt versterkt door het invoeren van de verplichting om tekst en uitleg te geven als bij een verplichte raadpleging geen rekening wordt gehouden met zijn advies; – de verplichte raadplegingen worden uitgebreid tot alle thema’s die onder de bevoegdheden van de lokale en regionale overheden vallen, incl. landbouw, onderzoek en technische ontwikkeling; – hem het recht wordt toegekend om mondelinge en schriftelijke vragen te stellen aan de Commissie;
20
– het op een aantal duidelijk omschreven en relevante terreinen, incl. transnationale samenwerking, een rol krijgt in de medebeslissingsprocedure.
11 juli 2002 Eerste vicevoorzitter Eduardo Zaplana Hernández Soro (ES/EVP), ministerpresident van Valencia, wordt benoemd tot minister van Werkgelegenheid en sociale zaken in de Spaanse regering.
14 oktober 2002 In Nicosia wordt de constituerende vergadering van het Gemengd Raadgevend Comité CvdR/Cyprus gehouden.
1 februari 2003 Het Verdrag van Nice treedt in werking.
12 en 13 februari 2003 Commissievoorzitter Romano Prodi verklaart in een toespraak tot de voltallige vergadering dat het Comité van de Regio’s een rol toebedeeld moet krijgen in het toezicht op de naleving van het subsidiariteitsbeginsel. Reinhold Bocklet (DE/EVP), minister van Federale en Europese zaken van Beieren, wordt tot eerste vicevoorzitter gekozen.
21
Beknopte Geschiedenis van het Comite van de Regio's
Politieke impact: de Duitse minister van Economie en Arbeid Wolfgang Clement tijdens zijn toespraak op de Conferentie van Europese Steden en Regio's in mei 2003 in Leipzig.
5 en 6 mei 2003 Op een CvdR-conferentie in Leipzig wordt de Verklaring van Leipzig aangenomen. Daarin worden zes uitgangspunten voor de hervorming van het regionaal beleid en het cohesiebeleid gepresenteerd, waaronder de noodzaak om een volwaardig regionaal beleid en cohesiebeleid te blijven voeren, erkenning van het lokale en regionale bestuursniveau als het meest adequate beslissings- en implementatieniveau voor maatregelen in het kader van het regionaal beleid en het cohesiebeleid, en het belang van duurzame ontwikkeling en een evenwichtige spreiding van het concurrentievermogen over het hele Europese grondgebied.
2 en 3 juli 2003 Het Comité van de Regio’s verwelkomt 95 waarnemers uit de kandidaat-lidstaten die op 1 mei 2004 toetreden tot de EU.
22
18 juli 2003 De Conventie over de toekomst van Europa presenteert een voorstel voor een grondwet voor de EU. De CvdR-delegatie krijgt het voor elkaar dat in de Europese grondwet een nieuwe definitie van het begrip ‘subsidiariteit’ zal worden opgenomen. Ook zal erin worden vastgelegd dat het Comité van de Regio’s een sleutelrol krijgt toebedeeld in het kader van het toezicht op de naleving van het subsidiariteits- en het evenredigheidsbeginsel. En tot slot zal erin worden bepaald dat het Comité van de Regio’s het recht heeft om naar het Hof van Justitie te stappen als het van oordeel is dat het subsidiariteitsbeginsel met voeten wordt getreden.
7 t/m 9 oktober 2003 Het Comité van de Regio’s organiseert in Brussel zijn eerste Open Dagen.
9 oktober 2003 CvdR-voorzitter Albert Bore en EP-voorzitter Pat Cox ondertekenen een gezamenlijke verklaring waarin de Intergouvernementele Conferentie wordt opgeroepen om rekening te houden met de resultaten van de werkzaamheden van de Conventie over de toekomst van Europa.
23
Beknopte Geschiedenis van het Comite van de Regio's
Nauwere banden: CvdRvoorzitter Peter Straub met EP-voorzitter Pat Cox in maart 2004.
11 februari 2004 Peter Straub (DE/EVP), voorzitter van het deelstaatparlement van Baden-Württemberg, wordt tot voorzitter gekozen. Tot zijn beleidsprioriteiten behoren het versterken van de interinstitutionele betrekkingen en het informeren van de burgers in de nieuwe lidstaten over de activiteiten van het Comité van de Regio’s.
1 mei 2004 Naar aanleiding van de toetreding van de nieuwe lidstaten wordt het aantal CvdR-leden opgetrokken tot 317.
24
Democratisch debat: CvdRvoorzitter Peter Straub met Commissievoorzitter Romano Prodi bij de start van de 'gestructureerde dialoog'.
10 mei 2004 De ‘gestructureerde dialoog’ tussen de Commissie en de Europese verenigingen van lokale en regionale overheden gaat van start onder voorzitterschap van Commissievoorzitter Romano Prodi en CvdR-voorzitter Peter Straub. Dit initiatief is het resultaat van het pleidooi voor een permanente en systematische dialoog in het Witboek Europese governance dat in juli 2001 door de Commissie werd uitgebracht.
19 mei 2004 Het Comité van de Regio’s neemt de Verklaring van Braga over het voorkomen van racisme in en door de sport aan.
27 mei 2004 Het Comité van de Regio’s organiseert in de Duitse Bundesrat in Berlijn zijn eerste conferentie over het subsidiariteitsbeginsel.
25
Beknopte Geschiedenis van het Comite van de Regio's
16 juni 2004
Building design : Art & Build + Atelier Paul Noël
Onder leiding van CvdR-voorzitter Straub wordt het nieuwe hoofdgebouw van het Comité van de Regio’s in de Belliardstraat 101 in Brussel plechtig in gebruik genomen.
26
Peter Straub, CvdR-voorzitter van 2004 tot 2006, met Europees commissaris Péter Balázs en de Nederlandse minister van Buitenlandse handel Karien Van Gennip, vertegenwoordigster van het Nederlandse voorzitterschap, bij de start van de Open Dagen 2004.
27 september 2004 Zo’n 2000 vertegenwoordigers van meer dan 70 lokale of regionale bureaus nemen deel aan de Open Dagen 2004, een reeks conferenties en workshops waarmee het Comité van de Regio’s een breed publiek vertrouwd wil maken met de problematiek rond het regionaal beleid en de hervorming daarvan. Het programma van dit vier dagen durende evenement, dat het Comité van de Regio’s samen met DG Regionaal beleid van de Commissie heeft opgesteld, biedt de lokale en regionale overheden de mogelijkheid om deel te nemen aan het debat over de toekomst van het cohesiebeleid.
29 september 2004 Het Comité van de Regio’s beslist met grote meerderheid van stemmen om de leden voortaan, net als in het Europees Parlement, per fractie in plaats van in alfabetische volgorde te laten zitten.
27
Beknopte Geschiedenis van het Comite van de Regio's
Michel Delebarre, CvdR-lid sinds 1998, zit de PSE-fractie (Europese Socialistische Partij) voor. Hij zal nog tot februari 2008 CvdR-voorzitter blijven.
17 en 18 november 2004 Het Comité van de Regio’s viert zijn tienjarig bestaan.
16 februari 2006 Michel Delebarre (FR/PSE), parlementslid en burgemeester van Duinkerke, wordt tot voorzitter gekozen. Hij verklaart in zijn toespraak dat hij van het Comité van de Regio’s een volwaardige Europese politieke assemblee wil maken, die een nieuw debat over Europa op gang kan helpen brengen. Verder wil hij ook de strategie van Lissabon nieuw leven helpen inblazen.
28
Sinds 18 september 2006 heet het Belliard-gebouw 'Jacques Delorsgebouw', naar de voormalige voorzitter van de Europese Commissie.
Jacques Delors en Michel Delebarre.
1 januari 2007 Naar aanleiding van de toetreding van Bulgarije en Roemenië wordt het aantal CvdR-leden op 344 gebracht.
29
Beknopte Geschiedenis van het Comite van de Regio's
Op 22 en 23 maart 2007 houdt het CvdR voor het eerst een buitengewone zitting buiten Brussel. De zitting heeft plaats in Rome ter gelegenheid van de viering van vijftig jaar Verdragen van Rome.
CvdR-voorzitter Michel Delebarre leidt een rondetafeldiscussie met de voorzitters van de vier politieke fracties.
27 september 2007 Voor het eerst vindt er bij het Comité van de Regio’s een ontmoeting plaats tussen de permanent vertegenwoordigers van de lidstaten en de voorzitter, eerste vicevoorzitter, fractievoorzitters en voorzitters van de nationale delegaties van het Comité van de Regio’s zelf. Maar liefst 24 permanente vertegenwoordigingen zijn op deze bijeenkomst vertegenwoordigd (in het merendeel van de gevallen op het niveau van ambassadeur), Op de agenda staan een uiteenzetting over de CvdRprioriteiten voor 2008 en een korte gedachtewisseling over de vraag hoe het Comité van de Regio’s zijn werkzaamheden beter kan afstemmen op die van de Raad.
31
Beknopte Geschiedenis van het Comite van de Regio's
Luc Van den Brande, die al CvdR-lid is vanaf de oprichting, wordt in februari 2008 verkozen tot voorzitter van het Comité van de Regio's
6 februari 2008 Luc Van den Brande (BE/EVP), senator, lid van het Vlaams Parlement en lid van het Comité van de Regio’s sinds de oprichting hiervan, wordt tot voorzitter gekozen. In zijn toespraak tot de voltallige vergadering verklaart hij het volgende: “We moeten de piramidale en hiërarchische benadering die de Europese Unie boven de lidstaten plaatst, de lidstaten boven de regio’s en de regio’s boven de steden en gemeenten, overboord gooien. Ik wens een oproep te doen aan de Europese instellingen en aan de lidstaten om werk te maken van een nieuw partnerschap tussen de verschillende bestuurslagen, waarbinnen de verschillende bestuursniveaus op voet van gelijkheid samenwerken om gemeenschappelijk gedefinieerde doelstellingen te bereiken.” Volgens hem is er niet langer behoefte aan een ‘Europa van de regio’s’ maar wel aan een ‘Europa met de regio’s, steden en gemeenten’. “Let’s build Europe in partnership”, zo besluit hij zijn betoog.
14 maart 2008 Voorzitter Van den Brande wordt uitgenodigd om tijdens de Voorjaarstop het verslag “Europa’s regio’s en steden – partners in de strategie voor groei en werkgelegenheid” te komen toelichten. 32
Luc Van den Brande in Parijs samen met de Franse minster van Buitenlandse Zaken, Bernard Kouchner, tijdens de presentatie van de Euromediterrane vergadering van lokale en regionale overheden (ARLEM) op 13 juli 2008
13 juli 2008 Voorzitter Van den Brande presenteert op de Euromediterrane Top in Parijs het voorstel van het Comité van de Regio’s om een Euromediterrane Vergadering van Lokale en Regionale Overheden (ARLEM) in het leven te roepen. Dit permanente overlegorgaan van de lokale en regionale overheden uit de EU en de mediterrane partnerlanden moet het Euromediterrane partnerschap een territoriale dimensie geven, naar het voorbeeld van de parlementaire dimensie die de Euromediterrane Parlementaire Vergadering (EMPA) aan de samenwerking verleent. In november 2008 zullen de ministers van Buitenlandse Zaken van de 43 Euromed-landen zich positief over dit initiatief van het Comité van de Regio’s uitspreken. Het Comité van de Regio’s neemt in de loop van 2008 ook een aantal belangrijke initiatieven om de lokale en regionale overheden bij het partnerschap met de oostelijke buurlanden (in het kader van het Europees Nabuurschapsbeleid) en bij het ontwikkelingssamenwerkingsbeleid (via gedecentraliseerde samenwerkingsprojecten) te betrekken.
33
Beknopte Geschiedenis van het Comite van de Regio's
CvdR-voorzitter Luc Van den Brande samen met Europees Commissaris Danuta Hübner, Commissievoorzitter José Manuel Barroso en Michel Barnier, Frans minister van Landbouw en visserij, tijdens de OPEN DAYS in 2008
6 t/m 9 oktober 2008 Voor de zesde keer organiseert het Comité van de Regio’s samen met het directoraat-generaal Regionaal beleid van de Europese Commissie een ‘Europese week van regio’s en steden’, de zgn. ‘Open Days’. Zo’n 7.400 lokale en regionale bestuurders en vertegenwoordigers van bedrijfsleven, financiële sector en maatschappelijk middenveld komen naar Brussel, waar in totaal 145 seminars en andere evenementen worden georganiseerd. Onder het motto ‘Europa in mijn regio’ vinden er daarnaast gedurende de hele maand oktober in meer dan 30 Europese landen nog zo’n 230 lokale evenementen plaats, die de Open Days naar de regio’s en steden moeten ‘exporteren’. De bedoeling is om de uitwisseling van kennis en ervaringen op het vlak van innovatie, het scheppen van werkgelegenheid en bestrijding van klimaatverandering te bevorderen en een bijdrage te leveren aan het debat over de toekomst van het Europese cohesiebeleid.
34
Eleni Mavrou en Munur Doratli, vertegenwoordigers van resp. de Griekse en Turkse gemeenschap op Cyprus, tijdens de feestelijke opening op 7 oktober 2008 van "Open Ledrastraat" in aanwezigheid van EP-voorzitter Hans-Gert Pöttering, CvdR-voorzitter Luc Van den Brande en Europees Commissaris Danuta Hübner
7 oktober 2008 Het Comité van de Regio’s doopt het Atrium op de vijfde verdieping van het Jacques Delorsgebouw om tot Open Ledrastraat, een verwijzing naar de beroemde Ledra Street in het centrum van Nicosia die in april 2008 weer voor het publiek werd geopend. “De Open Ledrastraat in ons gebouw symboliseert de steun van onze leden voor het vredesproces op Cyprus”, aldus voorzitter Van den Brande. “Door één van onze voornaamste receptieruimten ‘Ledrastraat’ te noemen willen wij laten zien dat de lokale en regionale overheden een cruciale rol spelen in het slechten van barrières, het op gang brengen van een dialoog tussen gemeenschappen en het werken aan vrede en stabiliteit.“
35
Beknopte Geschiedenis van het Comite van de Regio's
24 oktober 2008 In Parijs wordt, in samenwerking met de Franse Senaat en in aanwezigheid van een tiental nationale parlementsleden, het derde subsidiariteitsforum gehouden. Dit initiatief past in het kader van de strategie ter versterking van de Europese governance, een doel dat het Comité van de Regio’s wil bereiken door zijn Subsidiariteitsnetwerk verder uit te bouwen en samen met de nationale parlementen toezicht uit te oefenen op de naleving van het subsidiariteitsbeginsel.
5 en 6 maart 2009 Ter gelegenheid van zijn 15-jarig bestaan nodigt het Comité van de Regio’s aan de vooravond van de Voorjaarstop 500 burgemeesters en voorzitters van regiobesturen uit voor een ‘Europese Top van regio’s en steden’. De bedoeling is om de staatshoofden en regeringsleiders attent te maken op de rol van de lokale en regionale overheden en hun ook duidelijk te maken hoe belangrijk het partnerschap met de lidstaten en de EU is om het hoofd te kunnen bieden aan de economische en sociale uitdagingen waarmee de EU wordt geconfronteerd.
36
CoR-0194 – 02-2009
Beknopte geschiedenis van het Comité van de Regio's Gepubliceerd in 2009 Directoraat Communicatie, Pers en Protocol Comité van de Regio's
Beknopte Geschiedenis van het Comite van de Regio's
“ Het Comité van de Regio's is een uniek stuk op het Europese institutionele schaakbord.” Commissievoorzitter Jacques Delors, maart 1994
EUROPESE UNIE
Comité van de Regio's
Rue Belliard / Belliardstraat 101_ 1040 Bruxelles / Brussel BELGIQUE / BELGIË Tél. +32 2/282 22 11 - Fax +32 2/282 23 25 _ http://www.cor.europa.eu
NL