AGRITERRA FINANCIEEL VERSLAG 2010
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
INHOUDSOPGAVE JAARVERSLAG ...................................................................................................................................................... 3 Algemene informatie ...................................................................................................................................... 4 Activiteiten in 2010 ......................................................................................................................................... 8 Jaarplan en begroting 2011 ........................................................................................................................... 14 Informatie met betrekking tot directie, bestuur en adviesraad ................................................................... 15 Verslag bestuur en adviesraad ...................................................................................................................... 18 JAARREKENING 2010 ......................................................................................................................................... 20 Grondslagen voor de financiële verslaggeving ............................................................................................. 20 Balans ............................................................................................................................................................ 24 Staat van baten en lasten .............................................................................................................................. 26 Kasstroomoverzicht....................................................................................................................................... 27 Toelichting op de balans ............................................................................................................................... 28 Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen ............................................................................. 35 Toelichting op de staat van baten en lasten ................................................................................................. 36 OVERIGE GEGEVENS .......................................................................................................................................... 42 Begroting 2011 .............................................................................................................................................. 43 Specificatie en verdeling van kosten naar bestemming ................................................................................ 44 Resultaatbestemming ................................................................................................................................... 45 Controle verklaring betreffende de jaarrekening ......................................................................................... 46
Arnhem, mei 2011
2
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
JAARVERSLAG
3
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
Algemene informatie
Agriterra, gevestigd in Arnhem (NL), is een stichting zonder winstoogmerk en statutair is de doelstelling als volgt omschreven: Doelstelling De stichting heeft ten doel: a.
Het bevorderen van de vestiging en versterking van belanghebbende organisaties en coöperaties en vergelijkbare economische eenheden, die zijn opgericht door bewoners van het platteland in ontwikkelingslanden, welke organisaties internationaal worden aangeduid als “genuinely representative rural people’s organizations”.
b.
Het bevorderen van de samenwerking tussen de genoemde organisaties uit verschillende landen in ontwikkeling en tussen dergelijke organisaties uit ontwikkelingslanden en die uit ontwikkelde landen.
c.
Het bevorderen van Agrarische ontwikkelingssamenwerking in de meest brede zin, en voorts al hetgeen met één en ander rechtstreeks of zijdelings verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn, alles in de ruimste zin des woords.
Agriterra is een organisatie voor agrarische ontwikkelingssamenwerking, opgericht door de ledenorganisaties van het Nederlandse platteland. Het is daarmee de enige Nederlandse ontwikkelingsorganisatie die haar werkgebied en doelstellingen uitsluitend situeert op het terrein van de plattelandsontwikkeling én vorm geeft met plattelandsorganisaties (waarin de leden zeggenschap hebben over het beleid). Agriterra streeft ernaar een bijdrage te leveren aan plattelandsontwikkeling waarbij de bewoners van het platteland zelf inrichting geven aan die ontwikkeling. De ontwikkelingssamenwerking vindt niet plaats via overheden of tussenpersonen, maar rechtstreeks van boer tot boer, van plattelandsvrouw tot plattelandsvrouw, van agrarische jongeren tot agrarische jongeren & van coöperatie tot coöperatie. De organisaties in Agriterra werken letterlijk samen met vergelijkbare organisaties in landen in ontwikkeling. Zij willen het eenrichtingsverkeer in ontwikkelingslanden omzetten in een wederkerige relatie, waar iedereen baat bij heeft. Missie, beleid en organisatie van het werk Ter verwezenlijking van deze doelstellingen heeft Agriterra haar samenwerking met producentenorganisaties vormgegeven in twee hoofdproducten:
Advisering Financiering
De twee gelijknamige afdelingen dragen er zorg voor dat, op basis van de vraag en de behoeften van de landbouworganisaties in ontwikkelingslanden, samenwerking gestalte krijgt in te financieren projecten en in een op versterkingstrajecten toegesneden adviespraktijk. Daarnaast kende Agriterra in 2010 drie stafunits, te weten financiële administratie, monitoring & evaluatie en communicatie.
4
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
Juist deze organisatiestructuur is in 2010 tegen het licht gehouden van de wens om tot een aangescherpt profiel van Agriterra te komen. Aan het einde van het jaar zijn de nieuwe inzichten vertaald in een nieuwe organisatiestructuur die in 2011 is ingevoerd. Vanaf 2011 staan de resultaten centraal en drie teams zullen zorgen voor successen op drie specifieke terreinen:
boergenoteerde bedrijven: het ondersteunen van door boeren geleide agro-bedrijven in het vergroten van hun marktaandeel
bedrijvigheid en ondernemerschap: het ondersteunen van ledenorganisaties die ondernemerschap en bedrijvigheid aan de basis bevorderen en
innovatie & allianties: het ondersteunen van nationale en subnationale plattelandsledenorganisaties in het toegang krijgen tot financieringsprogramma’s, naast het ondersteunen van hun innovatieve projecten die niet direct onder 1 of 2 vallen. Daarnaast zal dit team ook een deel van ons huidige klantenbestand afbouwen en zal een aantal projecten in alliantieverband worden uitgevoerd (denk aan Agri-ProFocus, SNV) als deze niet onder de eerste twee hoofdjes vallen.
De drie teams worden daartoe ondersteund door twee stafunits, te weten financiële administratie en ondersteuning & kwaliteit. Op alle drie terreinen zijn concrete ambities geformuleerd die passen bij de aanvraag voor subsidie die we bij het DGIS hebben ingediend. Er gaat veel veranderen. Naast de structuur worden ook de procedures en werkwijzen aangepast op de gewijzigde ambities. Functies worden deels opnieuw gedefinieerd en aangepast aan de nieuwe situatie. En we gaan bepalen of het aanwezige personeel inderdaad in staat is de nieuwe ambities vorm te geven. Belangrijk is ook een gedragsverandering bij het personeel van Agriterra. De medewerkers gaan veel zakelijker hun contacten vorm geven en resultaatgericht werken. De governance van Agriterra is beoordeeld in het licht van de nieuwe uitdagingen en ook dat leidt tot aanpassingen. De missie van Agriterra wordt daarmee ook aangescherpt: er zal nadrukkelijker aandacht zijn voor de rol die we zien voor algemene ledenorganisaties in ontwikkelingslanden om het ondernemerschap onder hun leden te bevorderen en hun dienstverlening ook nadrukkelijker te richten op die leden die agrarisch ondernemer willen zijn en blijven. Anderzijds zien we het grote belang dat de georganiseerde landbouw ook posities inneemt en vergroot in markten en vandaar de aandacht die we gaan geven aan boergenoteerde bedrijven. In de uitvoering van onze taken gaan we nog nadrukkelijker de samenwerking zoeken met het Nederlandse agro-bedrijfsleven. Dit kan door een gewijzigde opstelling van de dragende organisaties. Zij zijn nadrukkelijk vragende partij in de aangescherpte missie van Agriterra. Ze voelen zich ook verantwoordelijk voor de resultaten die Agriterra gaat boeken bij boergenoteerde bedrijven en het bevorderen van agroondernemerschap in ontwikkelingslanden. Zij zullen zich dan ook nadrukkelijk inzetten om die voorwaarde voor succes, de actieve samenwerking met Nederlandse bedrijven, mee vorm te geven. Agriterra komt daarmee ook terug op een oorspronkelijk uitgangspunt dat de Nederlandse organisaties vorm geven aan hun samenwerking met vergelijkbare organisaties en bedrijven in ontwikkelingslanden en dat Agriterra als zodanig daarin slechts faciliteert. Waar die samenwerking vorm krijgt, moet de dragende organisatie of het Nederlands bedrijf zich ook nadrukkelijk kunnen profileren. Tegelijkertijd blijft er toch ook veel hetzelfde. Agriterra blijft zich inzetten voor sterke landbouworganisaties in ontwikkelingslanden. Agriterra blijft ook werken vanuit het idee dat de kennisoverdracht van boer-tot-boer moet zijn. De Agriterra-adviseurs versterken hun rol als matchmaker, makelaar tussen de Nederlandse en
5
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
buitenlandse partijen. Gezamenlijk, bureau en dragende organisaties, waken we ervoor dat de ontwikkelingsbelangen en de vraag naar versterking en ondersteuning van de klanten overzee onze projecten blijven sturen. De achterliggende overtuiging waarop Agriterra gebouwd is blijft overeind: sterke landbouworganisaties zijn belangrijk voor democratische verhoudingen, economische groei en spreiding van inkomen. In agrarische economieën zijn deze organisaties de motoren voor ontwikkeling. Samenstelling geledingen Agriterra Agriterra heeft een bestuur op afstand, dat wordt gevormd door de vier sectoren die Agriterra dragen. Dit zijn de LTO-organisaties, de plattelandsvrouwen verenigd in de Stichting Samenwerkende Vrouwenorganisaties (SSVO), de Nationale Coöperatieve Raad voor land- en tuinbouw (NCR) en het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK). Bestuur De bestuursleden worden op voordracht van de dragende, hiervoor genoemde organisaties, door het bestuur benoemd voor een zittingsperiode van 4 jaar. Er is een mogelijkheid tot herbenoeming, als de desbetreffende dragende organisatie hen daarvoor ook opnieuw voordraagt. De dragende organisatie kan tussentijds het door hen voorgedragen bestuurslid uit zijn functie ontheffen. Het bestuur bestaat uit zeven leden van de bovengenoemde dragende organisaties. Aan het einde van 2010 was de bestuurssamenstelling als volgt::
Voorzitter Secretaris / penningmeester Bestuursleden
: de heer A.J. Maat : mevrouw I.H.S. Stam : de heer ir. H.E. Clevering : de heer dr. D.C. Faber : de heer C.A.A. Coppens : vacature : de heer W. de Jong
Herbenoeming geleding 2011 LTO 2014 SSVO 2011 NCR 2010 NCR 2010 LTO 2014
NAJK
Mevrouw Stam is in mei 2010 mevrouw Wismeijer opgevolgd. In de laatste vergadering van 2010 is ook de heer Clevering teruggetreden. In de eerste vergadering van 2011 is de plaats van de heer Clevering ingenomen door de heer R. Galle op voordracht van de NCR. Later is de heer K. Menkhorst op de plaats van de heer Faber door de NCR voorgedragen. De herbenoeming van beide zou kunnen plaatsvinden in 2015. Directie Het bestuur heeft de uitvoering in hoge mate gedelegeerd en gemandateerd aan de directeur, de heer C. Blokland. Deze heeft, de heer Jur Schuurman, hoofd monitoring & evaluatie, ook part-time als adjunctdirecteur aan gesteld. Met de reorganisatie die hiervoor beschreven werd, komt ook een einde aan deze situatie en maakt de heer Schuurman niet langer deel uit van de directie. De directie bereidde de besluiten voor met een management team van hoofden van afdelingen en unit. Dit management team heeft tot maart 2011 gefunctioneerd.
6
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
Adviesraad In de adviesraad nemen vertegenwoordigers zitting van de geledingen van Nederlandse plattelandsledenorganisaties (de regionale LTO-organisaties en LTO-Nederland, de landelijke en regionale Plattelandsvrouwenorganisaties, het NAJK en regionale AJKs, de NCR en de coöperaties) met taken op het terrein van Internationale Zaken en Internationale Samenwerking, in het bijzonder ook degenen die namens de dragende organisaties activiteiten ontplooien in Agriterra-verband. Het aantal leden en de samenstelling van de adviesraad variëren en hangt onder andere af van de lopende samenwerkingsinitiatieven en -verbanden. De benoemingsprocedure is als volgt: -
-
De dragende Nederlandse plattelandsledenorganisaties kunnen leden voor de adviesraad voordragen Geledingen, afdelingen of leden van de dragende organisaties kunnen personen voordragen aan hun regionale of landelijke organisatie. Als deze de voordracht ondersteunt, draagt ze de persoon aan bij de adviesraad De adviesraad kan de voordrachten bekrachtigen door deze op te nemen in haar adviezen aan het bestuur Het bestuur beslist over de benoeming van nieuwe leden.
Jaarlijks evalueert de adviesraad haar samenstelling. Leden die niet langer betrokken zijn bij activiteiten in Agriterra-verband of niet langer portefeuillehouder zijn op het terrein van Internationale Zaken of Internationale Samenwerking stellen bij die gelegenheid hun functie ter beschikking. In 2010 is ook een begin gemaakt met het herdefiniëren van de rol en samenstelling van de adviesraad. Bij het schrijven van dit directieverslag was de besluitvorming daarover nog niet afgerond. De samenstelling van de Adviesraad in 2010 was als volgt: Voorzitter: de heer T. Duffhues
ZLTO
Leden: Mevrouw M. Thomin-van Ommen Mevrouw A. Hunse-Visser Mevrouw J. Oosterhof Mevrouw M. Hartman De heer H. Roelofsen (tot nov. 2010) De heer M. Wiersema (v.a. nov. 2010) Mevrouw M. Verkleij Mevrouw A. van Wichen De heer H. Weijs Mevrouw M. Cox-Sevenich (tot nov. 2010) Mevrouw D. Linders (v.a. nov. 2010)
NAJK Passage NBvP LTO Vrouw en Bedrijf LTO Noord LTO Noord ZijActief KVO LLTB ZijActief Limburg ZijActief Limburg
7
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
Activiteiten in 2010
Nieuwe realiteit In de eerste drie jaar hadden we de subsidiegelden van de Nederlandse overheid voor het programma “Farmers Fighting Poverty” voor de periode 2007-2010 grotendeels doorgestuurd naar klanten in de ontwikkelingslanden. We dachten aan het begin van 2009 nog dat de hernieuwde internationale donor aandacht voor landbouw in ontwikkelingslanden ons in een vrij unieke positie zou plaatsen en veel werk en middelen voor projecten zou opleveren. Aan het eind van het jaar was duidelijk dat, mocht er al meer aandacht voor landbouworganisaties komen, dit nog niet automatisch betekent dat het geld op de rekeningen van Agriterra zal komen. Dat is de nieuwe realiteit die het uitgangspunt vormde voor een diepgravende interne discussie die leidde tot de reorganisatie die eind 2010-begin 2011 haar beslag kreeg. De tijd hiervoor vonden we doordat er veel minder projectenwerk was. Personeel, bestuur en adviesraadleden zijn in eerste instantie uitgenodigd op een elektronisch discussieplatform hun ideeën over vernieuwing van Agriterra te geven. Daaruit heeft de directeur conclusies getrokken over de richting waarin de verandering zou moeten gaan en heeft de onderwerpen benoemd waarop verder gediscussieerd zou kunnen worden. Ook die discussie is gevoerd met dezelfde groep en op bepaalde onderwerpen zijn klanten geraadpleegd, zoals plaatsing van medewerkers bij klanten en de aangescherpte focus op economische bedrijvigheid. Het bestuur stelde vervolgens een Commissie in onderleiding van Berend Pastoor van de LTO waarin vertegenwoordigers van het agro-bedrijfsleven (de heren Siem Korver (VION), Ruud Galle (NCR) en Gerard van Empel (Rabobank) zitting namen, alsmede van de dragende organisaties mevrouw Ineke Ludikhuizen (Passage) en Ton Duffhues (ZLTO). Met de directeur en bestuurslid Kees Coppens werkte zij een rapport uit waarbij Cees van Rij als secretaris optrad. Het rapport Focus op Ontwikkeling stelde de opdracht aan Agriterra om duidelijker dan voorheen keuzes te maken binnen het klantenbestand en het werkterrein af te bakenen qua landen, sectoren en thema’s. Het leidde tot de aanscherping van het werkgebied die hiervoor al benoemd is. In het vervolg is op participatieve wijze met het personeel invulling gegeven aan de organisatorische gevolgen van de keuzes. De reorganisatieplannen zijn tot stand gekomen met grote bestuursbetrokkenheid. Enkele bestuursleden, te weten Kees Coppens en Wilco de Jong hebben op bepaalde momenten actief geparticipeerd in het proces. Daarnaast was er de inbreng van externe adviseurs te weten Georgy Evers (bureau Zuiderlicht), Harm Veen (LTO Noord) en Jeroen de Waal (bureau Zuidema). De uitvoerende werkzaamheden zijn belegd bij werknemers van Agriterra. Er was een speciale inbreng van de kwartiermakers, José Levelink, Johan Bakhuijs, Cees van Rij, Frank van Dorsten, Niek Thijssen en Bertken de Leede. De personeelsvertegenwoordiging is uitgebreid bij het proces betrokken. In het uitwerken van de functiebeschrijvingen speelde Marly Boonman een grote rol. Jeannette van Rijsoort was ter assistentie van de directeur aangetrokken, maar begin november nam zij de volledige regie op zich toen de directeur wegens persoonlijke omstandigheden een paar weken uit beeld was. Deze activiteiten leidden begin 2011 tot de formulering van het reorganisatieplan en het sociaal plan waarin vervolgens na een bestuursbesluit uitvoering is gegeven.
8
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
Projecten Agriterra voert haar werkzaamheden uit in nauwe afstemming met haar zusterorganisaties in Europa en Canada: de zogenaamde ‘agri-agencies’ (ontwikkelingsorganisaties die geworteld zijn in de georganiseerde landbouw in eigen land), die gezamenlijk de alliantie van agri-agencies AgriCord ( www.agricord.org ) hebben opgericht. De uitvoering van het programma Boeren tegen Armoede (zie hieronder) is een gezamenlijke onderneming. In 2010 is met de leden van AgriCord een raamwerk programma ‘Boeren tegen Armoede’ (2011-2014) uitgewerkt. In dit document wordt de visie van de leden van AgriCord op ons werkveld geschetst en de beoogde resultaten worden gedefinieerd in termen van zogenaamde deliverables, zaken die men gaat leveren. Met de andere leden van AgriCord hebben we in 2010 een indringend debat gevoerd over de aspiraties voor de lange termijn. Dit debat is niet afgerond in 2010, maar het lijkt onwaarschijnlijk dat Agriterra’s ambities tot een grotere harmonisering van werkmethoden, procedures en systemen om eenheid aan de voorkant naar klanten te bieden, gerealiseerd gaan worden. Dit verslag heeft betrekking op het laatste jaar van de Boeren tegen Armoede (2007-2010). Om de lessen van de eerste vier jaar in het nieuwe programma mee te nemen, zijn interne en externe evaluaties uitgevoerd. Agriterra heeft het raamwerkprogramma benut voor haar subsidieaanvraag bij het DGIS voor de periode 20112014. Activiteitenverslag Na de activiteitenrapportages over de eerste drie jaar van “Boeren tegen Armoede” (respectievelijk AgriStudies 12.1.08.51702 ; 12.1.09.51885; 6_52129) staat het vierde verslag op stapel. Dit laatste verslag gaat in op de activiteiten in 2010, maar maakt vooral een overzicht van het hele programma 2007-2010. Voor de rapportage van resultaten hanteren we het monitoringprotocol dat overeengekomen is met het DGIS, als grootste subsidieverstrekker aan het programma. Het vormt de grondslag voor de activiteitenverslagen en dezelfde informatie is ook gebruikt in dit directieverslag. Als een eerste overstijgende conclusie kunnen we stellen dat in het vierde jaar de uitvoering van Boeren tegen Armoede een enorme terugval maakte in de projectactiviteiten. Ondanks aanvankelijk veelbelovende onderhandelingen in 2009, leverde de fondswerving voor het programma onverwacht niet op wat we verwachtten en konden we het gat op de begroting, dat sinds het begin van het programma bestond, niet dichten. We kwamen in het worstcase scenario –wat als de uitkomst van alle onderhandelingen in 2009 niet conform de verwachting zou zijn. Het betekende dat we nog geld hadden om met inzet van het bestaande personeel via intensieve advisering en training arbeidsintensieve doelstellingen te halen. Te denken valt aan bijvoorbeeld financieel management, ontwikkeling van training materiaal en kwalitatieve profilings van boerenorganisaties. Geld voor projecten was er echter niet en alleen omdat het DGIS uiteindelijk ruim een miljoen extra ter beschikking stelde, konden 49 schrijnende gevallen toch op een minimaal niveau door werken. We haalden met de aanvullende activiteiten in 2010 de beoogde resultaten van het hele programma op 18 van de 19 werkterreinen. Op werkterrein 1, beleidsvoorbereiding en belangenbehartiging, zijn alleen minder resultaten geboekt, ook al in 2009, wat samenhangt met problemen in de projectafwikkeling van een grote klant, IFAP. In 2010 is IFAP uiteindelijk failliet gegaan. Dat is een domper op alle aspiraties die we hadden voor de hele internationale inbedding van ons werk.
9
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
Monitoring Het project management systeem, www.agro-info.net, is weer verder aangepast om de monitoring data te kunnen registreren en om de geconsolideerde gegevens in de afgesproken formaten aan te leveren. Details en gegevens van alle projecten kunnen online worden bekeken op agro-info.net. Het projectcomité is een belangrijk instrument van onderlinge afstemming en motivatie tussen de agriagencies. Naast tweewekelijkse telefonische sessies komt het comité ook af en toe fysiek bij elkaar om grotere thema’s te bediscussiëren. Het beslist over de voortgang van alle projecten. In 2010 waren 114 projecten van Agriterra in uitvoering, waaronder 46 zogenaamde micro-projecten. Voor het hele programma, inclusief de andere agri-agencies ging het om 226 projecten. Programma “Boeren tegen Armoede”, evaluatie Boeren tegen Armoede is een programma ter ondersteuning van plattelandsledenorganisaties in ontwikkelingslanden. Dit doen we binnen projecten via een combinatie van financiële ondersteuning en adviesdiensten. In het programmadocument beschreven we tot in detail wat deze ondersteuning voor mogelijkheden biedt aan boerenorganisaties om deel te nemen in het programma: per regio, per ‘work area’ (sub-programma’s) en per interventie niveau (lokaal, sub-nationaal, nationaal, regionaal, internationaal). Resultaten Over de hele subsidieperiode is € 51.150.000 ontvangen van het DGIS. Aan het eind van 2010 hadden we daarvan € 50.552.533 besteed exclusief een bedrag van € 204.000 te reserveren voor nakomende activiteiten ter afronding van het programma in 2011. Daarmee is de bijdrage van het DGIS die we bij de start van het programma toegezegd kregen plus de ophogingen naderhand niet helemaal uitgeput. Het overblijvende saldo is een gevolg van onderhandelingen met partners waarin we uiteindelijk toch niet alle opgevoerde kosten konden honoreren. Deze informatie kwam te laat om nog in 2010 tot benutting van deze middelen voor de programmadoelstelling te kunnen besluiten. Voor een deel had het saldo betrekking op afwikkeling van projecten uit 2009 en terugvorderingen op projecten die onverwacht door de partners gehonoreerd zijn. In 2010 is namelijk besteed aan de doelstelling wat we begroot hadden. De bijdrage aan het programma vanuit de andere agri-agencies heeft zich in de looptijd van het programma boven verwachting ontwikkeld en komt uit op naar verwachting € 40 miljoen, terwijl gedurende de volle vier jaar € 28,6 voorzien was. Het relatieve belang van de verschillende modaliteiten van de samenwerking (projectgelden, adviesmissies etc.) gaf in 2010 een ander plaatje dan de andere jaren door de geringe hoeveelheid middelen voor projecten. Uiteindelijk hebben daaraan wel meer kunnen besteden door de honorering van een extra bijdrage van het DGIS voor schrijnende gevallen en de inzet van middelen die we in aanvang voor trainingen en andere evenementen hadden voorzien., De eigen advisering nam een relatief veel grotere plek in, qua begroting en uitvoering, de AgriPool werkbezoeken vergden minder geld, maar zijn qua aantal volgens planning uitgevoerd. Daarnaast rekruteerden we technische ondersteuning ter plekke in sommige projecten (deels) via SNV, waarmee we een overeenkomst hebben dat ze deze ondersteuning om niet leveren. Daarnaast hadden we langdurige inzetten via PSO bijvoorbeeld in Niger, Congo en Laos. De conclusies die we vorig jaar al trokken rond bestedingen aan de basis, focus op Afrika, bereik van boeren en tuinders en vooral de vrouwelijke ondernemers, zijn door de activiteiten in 2010 niet echt meer gewijzigd. De conclusies blijven overeind. Het programma had meer willen besteden op lagere niveaus. In 2010 is dat relatief
10
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
wel meer gebeurd, maar door de geringe omvang van de projectenportefeuille in 2010 wijzigt dit niet echt het beeld meer voor het hele programma. Regionaal gezien ligt de focus van Boeren tegen Armoede op Afrika. In 2010 zou volgens de doelstelling 60% van het programma in dat werelddeel afgehandeld worden. In 2009 waren we al ruim boven dat niveau, in 2010 was het 62,5% en over de gehele programma periode komen we zo uit op 61,7% besteed in Afrika. Een centraal begrip in de doelstellingen van het programma is de ‘outreach’: de daadwerkelijke deelname van mensen aan projecten, die over de gehele programma periode ruim 5 miljoen boeren en tuinders bedroeg, waarvan er zeker 600.000 in 2010 deelnamen. Het aandeel vrouwen onder die bijna 600.000 deelnemers bleef steken op 25%, ruim onder het relatieve aandeel van de vorige twee jaren. Eigen fondsenwerving Zoals uit de staat van baten en lasten blijkt, bedroegen de baten uit eigen fondsenwerving in 2010 een totaal van € 5.832. De kosten benodigd voor de werving bedroegen € 0. Voor zover er al wervingskosten zijn gemaakt zijn deze namelijk niet ten laste gebracht van het uiteindelijk aan de doelstelling (de bestemmingsfondsen) te besteden bedrag. De door Agriterra uit eigen fondsenwerving verkregen middelen gaan voor 100% door naar de (vaak door de donateur gespecificeerde) bestemming. Onze donateurs zijn vaak afdelingen en groepen binnen Nederlandse landbouworganisaties. Het beleid van Agriterra is dat deze donateurs de toezegging krijgen dat de bedragen die zij ter beschikking stellen integraal naar hun zusterorganisatie (indien van toepassing; of anders naar de algemene bestemmingsfondsen) gaan. De gemaakte kosten komen daardoor ten laste van andere inkomstenbronnen (in dit geval ten laste van onze grootse subsidiegever, het DGIS), en komen dus niet ten laste van de geworven fondsen zelf. De kosten zijn absoluut en relatief laag omdat Agriterra met name, of alleen maar, werft onder de eigen achterban: de boerenorganisaties in Nederland, waarmee het contact permanent is via alle samenwerkingsverbanden en via de Adviesraad. De lage verhouding kosten versus opbrengsten is een expressie van de maatschappelijke worteling van het werk van Agriterra en van het al eerder genoemde belang van ‘peer-to-peer’-ontwikkelingssamenwerking. Reserves en fondsen Reserves Middels een Bestuursbesluit is vastgelegd dat een eventueel overschot van baten en lasten in beginsel wordt toegevoegd aan de continuïteitsreserve totdat een niveau is bereikt van de loonsom van het verslagjaar. Fondsen Indien in het verslagjaar baten zijn ontvangen met een door derden aangewezen specifieke bestedingsmogelijkheid die in dit verslagjaar nog niet zijn besteed, worden deze nog niet bestede gelden aan de betreffende bestemmingsfondsen toegevoegd.
11
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
Dit betreft fondsen met een door de donateurs aangewezen bestemming en het verloop hiervan is als volgt: Fonds
Stand 01-01-2010
*) Fonds mutatie
Bij: Donaties
Af: Bestedingen
Stand per 31-12-2010
48
0
0
0
48
Rurale Kas Chontales – Nicaragua Federation APA Transilvania – Roemenië UPDBU Vrouwen Krediet – Congo DR Studiefonds – Congo DR ALGA - Kirgizië FCMN – Niger Tikonna – Benin 11N/0709 – Tanzania KENFAP – Improved banana production – Kenya AREN – Niger Subtotaal
0 2.073 1.033 8.010 5.350 0 500
2.000 0 0 0 0 0 0
0 0 1.150 0 500 0 0
2.000 0 1.150 0 0 0 0
0 2.073 1.033 8.010 5.850 0 500
200 12.486 29.700
0 0 2.000
0 0 1.650
0 0 3.150
200 12.486 30.200
Deskundigenfonds
35.222
-2.000
4.181
15.761
21.642
Totaal
64.922
0
5.831
18.911
51.842
*) Fonds mutaties: Federation APA Transilvania – Roemenië : betreft een aanvulling van het per 31-12-2010 ontstane tekort ten laste van het Deskundigenfonds.
2.000
Beleggen Agriterra heeft geen structureel beleggingsbeleid ter vergroting van het eigen vermogen. Er is belegd in Rabobank-ledencertificaten voor een bedrag van circa € 9.000. Alle overige beleggingen van (tijdelijk) overtollige middelen, betreffen voornamelijk ter beschikking gestelde gelden van subsidiegevers en donateurs. Deze gelden zijn ondergebracht op spaarrekeningen. De hieruit voortvloeiende rente-inkomsten worden toegevoegd aan de begroting voor de besteding aan de doelstellingen. Belanghebbenden, personeel en vrijwilligers Agriterra maakt, mede op grond van het ISO-certificaat 9001:2000 en de ‘klanttevredenheid’ die daarin een centraal begrip is, een onderscheid tussen klanten en overige belanghebbenden. De directe klanten zijn de landbouworganisaties in het Zuiden: Agriterra’s adviserings- en financieringsproducten zijn voor hen ontwikkeld en worden op hun verzoek gebruikt. Dat gebruik krijgt meestal vorm in projecten, en in dit verband is transparante communicatie over die projecten een sine qua non. Agriterra heeft gekozen voor vrijwel ongelimiteerd inzicht in de voortgang en inhoud van projecten. De projecten worden, inclusief de voortgang in besluitvorming daarover, (op internet) in het on-line projectbeheerssysteem “agro-info.net” geplaatst (zie www.agro-info.net ). Op de zelfde wijze geldt deze transparantie ook voor andere belanghebbenden, zoals de Nederlandse georganiseerde landbouw en de instellingen waarvan Agriterra subsidie ontvangt. Ook zij kunnen via agro-
12
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
info.net en andere documenten zoals het eerder genoemde Activiteitenverslag, onverkort kennisnemen van behaalde en uitgebleven resultaten van het Agriterra-werk. Het personeelsbestand van Agriterra nam van 39,6 fte in 2009 af tot 33,5 fte in 2010. Sinds 1 januari 2010 gold er een aannamestop voor nieuw personeel. Aan het eind van 2010 had Agriterra 30 fte in dienst. Vanaf 2011 gaat dat aantal weer wat toenemen. Agriterra wijst de gemiddeld 22 vrijwilligers (meestal actief voor de nieuwsdienst op agro-info.net in vier talen) werkzaamheden toe. Deze dragen weliswaar bij aan de doelstelling en zijn dus uiterst zinvol, maar ze kunnen nooit door een betaalde kracht gedaan worden omdat dat uit kosten-baten overwegingen niet te verantwoorden is. De werkzaamheden behoren niet tot de kerntaken en kunnen dus bij het wegvallen van de vrijwilligers de continuïteit van Agriterra niet in gevaar brengen. Elke vrijwilliger heeft een vaste technische begeleider binnen de afdeling van Agriterra waar de werkzaamheden zich situeren. De vrijwilligers worden geworven, geselecteerd en wegwijs gemaakt door een coördinator die onder het hoofd van de unit communicatie opereert. Deze wijst in overleg met de afdelings- of unithoofden de begeleider aan. De vrijwilliger ontvangt een contract waarin de werkzaamheden, kostenvergoeding (woon-werkverkeer en andere geautoriseerde en werkgerelateerde kosten die vooraf zijn goedgekeurd door de begeleider) wordt geregeld, alsmede de geheimhoudingsplicht en een verbod om namens Agriterra naar buiten op te treden. Ook is daarin geregeld dat de rechten op het resultaat van de werkzaamheden voorbehouden is aan Agriterra. Het contract heeft een beperkte looptijd. De vrijwilligers kunnen deelnemen aan de uitwisselingsdag (een informatief moment voor donateurs, vrijwilligers, agripoolers, bestuur en adviesraadleden) en een eindejaarsviering, ook gekoppeld aan een informatieve dag. Op deze dagen komen thema’s aan de orde die op dat moment in Agriterra onderwerp van discussie zijn.
13
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
Jaarplan en begroting 2011
De begroting 2011 van Agriterra maakt deel uit van deze jaarrekening (opgenomen onder de Overige gegevens). De begroting 2011 is onderdeel van de subsidieaanvraag 2011-2014 zoals die bij het DGIS is ingediend en begin mei 2011 van een goedkeurende paraaf is voorzien van de staatssecretaris. De totaalbegroting voor het jaar 2011 bedraagt € 14,2 miljoen Naast de gevraagde bijdrage van DGIS ter grootte van 13 miljoen zal, door Agriterra en andere agri-agencies in AgriCord verband maar ook door werkgroepen van onze dragende organisaties, getracht worden aanvullende middelen te werven voor het programma Boeren tegen Armoede bij ondermeer nationale overheden van andere landen en de EU. Hoewel de werving van middelen voor de programma’s Bestemmingsfondsen en Deskundigenfonds, bij particulieren en organisaties die zich met onze missie en werkwijze verbonden voelen en waarvan wij regelmatig bijdragen ontvangen, geen core business is zullen deze wervingsinspanningen wel worden uitgebreid. Zo zullen we ons actiever richten op het landbouwbedrijfsleven in het kader van `maatschappelijk verantwoord ondernemen’. Ook is Agriterra inmiddels geregistreerd op websites zoals www.schenkservice.nl en www.geefgratis.nl. Behalve voor het programma Boeren tegen Armoede werven de werkgroepen van onze dragende organisaties ook regelmatig fondsen voor projecten van de programma’s Bestemmingsfondsen en Deskundigenfonds. Op basis van eerdere ervaringen is de verwachting circa € 50.000 via deze kanalen te ontvangen.
14
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
Informatie met betrekking tot directie, bestuur en adviesraad
Taken en werkwijze Bij Agriterra is de functiescheiding tussen uitvoering, beleid en toezicht vormgegeven doordat er voor elk van die functies een orgaan of geleding bestaat. Onder verwijzing naar ons organigram ziet de scheiding er als volgt uit: de uitvoering ligt bij het Agriterra-bureau onder leiding van de directeur, die ter ondersteuning van zijn werkzaamheden een beroep kan doen op een door hem aangestelde adjunct-directeur.
het Agriterra-bestuur bestuurt (en houdt toezicht op afstand). Veel taken en bevoegdheden zijn middels een directiestatuut aan de directeur gedelegeerd.
de Adviesraad geeft advies aan directie over uitvoering en aan het bestuur over beleidszaken.
Onder leiding van de algemeen directeur, die ruime bevoegdheden heeft, wordt invulling gegeven aan de uitvoering van (meerjaren-) programma’s die vastgesteld zijn door het bestuur. Dat bestuur opereert op een zekere afstand van de werkorganisatie en heeft hoofdzakelijk twee taken welke in 2010 ook de agenda van de bestuursvergaderingen bepaalden:
het besturen in de eigenlijke zin van het woord: besluitvorming van strategische en administratieve aard. Zo houdt het bestuur de informatie bij over de allianties, zoals die met Agri-ProFocus, AgriCord, en in 2010 vooral IFAP. Het werkt actief mee aan de totstandkoming van nieuwe strategische verbanden. Daarnaast stelt het bestuur de begroting en jaarrekening vast en verleent décharge aan de directeur. Het bestuur stelt ook de tarieven vast die voor de inzet van Agriterra-medewerkers in rekening worden gebracht bij donoren. Het stelt de arbeidsvoorwaarden vast en de aanpassingen daarin om een betere aansluiting bij de CAO-Welzijn te krijgen. Het bestuur beoordeelt het functioneren van de directeur en dat is in 2010 opnieuw gebeurd. De directeur op zijn beurt beoordeelt de leden van het management team (hoofden van afdelingen en units) waaronder de adjunct-directeur. In 2010 is het bestuur actief betrokken geweest bij het formuleren van de heroriëntatie van Agriterra.
het houden van algemeen toezicht op de ontwikkeling van de organisatie, met speciale nadruk op het onverkort vasthouden aan de missie (het versterken van landbouworganisaties), vooral in tijden van groei en verandering. Ook de programmavoortgang en de fondswerving staan daarom op de agenda de bestuursvergaderingen.
Het bestuur bestaat statutair uit vertegenwoordigers van de Nederlandse landbouworganisaties die Agriterra hebben opgericht. De bestuurders zitten in het bestuur op voordracht van hun dragende organisaties. Hun mandaat kan na vier jaar worden verlengd, maar slechts dan als hun dragende organisatie hen handhaaft en veelal omdat ze daar ook als bestuurder fungeren. Hoewel de bestuurders zonder last of ruggespraak met hun organisaties hun bestuurslidmaatschap kunnen vervullen, is het duidelijk dat de dragende organisaties in hun beoordeling van het functioneren van hun bestuurders ook hun inbreng in Agriterra meewegen. Hetzelfde geldt voor de leden van de adviesraad. Diezelfde dragende organisaties zijn namelijk ook vertegenwoordigd in de Adviesraad, met de bijzonderheid dat het dan deels mensen betreft die ook actief betrokken zijn bij samenwerkingsactiviteiten in
15
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
ontwikkelingslanden, dan wel taken op internationaal terrein hebben binnen de dragende organisaties: ze denken bijvoorbeeld mee over versterkingsprocessen en kijken kritisch naar projectvoorstellen. Met andere woorden, in de adviesraad nemen vertegenwoordigers zitting van de geledingen van Nederlandse plattelandsledenorganisaties (de regionale LTO-organisaties en LTO-Nederland, de landelijke en regionale Plattelandsvrouwenorganisaties, het NAJK en regionale AJK’s, de NCR en de coöperaties) met taken op het terrein van Internationale Zaken en Internationale Samenwerking, in het bijzonder ook degenen die namens de dragende organisaties activiteiten ontplooien in Agriterra-verband. Vanuit die positie zijn zij in staat om meer op ‘werkvloerniveau’ (niet van het bureau in Arnhem maar van de concrete internationale activiteiten en projecten) gevraagd en ongevraagd commentaar te leveren op het werk van het Agriterra-bureau en de besluiten van het bestuur, de keuzes die gemaakt worden in projecten, de rekrutering en inzet van deskundigen en net zoals het bestuur, het bewaken van missie en core business van de organisatie. Het aantal leden en de samenstelling van de adviesraad variëren en hangen onder andere af van de lopende samenwerkingsinitiatieven en -verbanden. Deze samenwerkingsverbanden geven een centraal element van Agriterra’s benadering van ontwikkelingssamenwerking vorm: de overtuiging dat ‘peer-to-peer’-samenwerking van wezenlijk belang is. Kort samengevat: boeren(-organisaties) kunnen het best geholpen worden door andere boeren(-organisaties). De Adviesraad van Agriterra houdt toezicht op de uitvoering vanuit een directe betrokkenheid. Daarnaast voorziet de adviesraad het bestuur en de directie van advies over de activiteiten en het beleid van Agriterra. De bevoegdheden, taken en onderlinge verhouding van directie, bestuur en adviesraad zijn neergelegd in de algemene statuten, het statuut van de Adviesraad en het directiestatuut van Agriterra. Bezoldiging Agriterra heeft zich als lid van Partos onverkort aangesloten bij de Code-Wijffels (waarin ook de beloning van directeuren is opgenomen). Het loongebouw voor medewerkers van Agriterra, inclusief haar directie, is vastgelegd in een eigen rechtspositieregeling welke is goedgekeurd door het bestuur. De rechtspositieregeling conformeert zich grotendeels aan de CAO-Welzijn. De bezoldiging van bestuurs- en adviesraadleden bestaat uit een onkostenvergoeding. De bezoldiging van de directie van Agriterra (1,0 FTE) bestaat uit salaris en een pensioentoezegging, en bedroeg in 2010 € 110.988. Dhr dr C. Blokland Fte werkweek van 36 uur Vaste beloning Pensioenpremie Totaal
1,00 92.339 18.649 110.988
Door de algemeen directeur is een adjunct-directeur aan gesteld (Dhr drs J. Schuurman) die als hoofd verantwoordelijk is voor de afdeling Monitoring en Evaluatie. In 2010 kan eventueel een bedrag van € 20.036 bestaande uit vaste beloning en pensioenpremie worden toegerekend aan de uitvoering van de adjunct directiefunctie (0,20 FTE).
16
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
Nevenfuncties De algemeen directeur van Agriterra is in 2008 benoemd tot vice-voorzitter van AgriCord en is lid van AgriCord’s Algemene Vergadering. De adjunct-directeur is lid van de Raad van Toezicht van de masteropleiding International Development Studies van de Rijksuniversiteit Utrecht. De leden van het bestuur en de adviesraad zijn uiteraard actief in de eigen landbouworganisatie op voordracht waarvan zij in het Agriterra-bestuur of de adviesraad zitten.
17
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
Verslag bestuur en adviesraad
Bestuur Het bestuur heeft haar gebruikelijke taken uitgevoerd in 2010, zoals in het vorige hoofdstuk omschreven in het onderdeel “Taken en werkwijze”. Daarnaast heeft het speciaal aandacht geschonken aan de relatie met IFAP die in de loop van het jaar erg problematisch werd en leidde tot het faillissement van deze wereldfederatie. Daarnaast legt het bestuur er de nadruk op de banden met het agro-bedrijfsleven aan te halen en heeft daartoe suggesties gedaan in het kader van de herijking van de oriëntatie van Agriterra. De eerder genoemde instelling van de commissie Pastoor was het initiatief van het bestuur. Het bestuur kwam in 2010 4 keer voltallig bijeen, waarvan één keer samen met de adviesraad. Adviesraad In de adviesraad participeren landbouworganisaties, jongerenorganisaties en vrouwenorganisaties. Er is nog geen vertegenwoordiging door een lid van de Nationale Coöperatieve Raad voor de land en tuinbouw (NCR). De adviesraad kwam ook 4 keer bijeen, waarvan één keer samen met het bestuur, en bespreekt dan de adviezen die zij geven ten aanzien van de projecten die Agriterra voornemens is uit te gaan voeren. Daarnaast wisselen de verschillende geledingen en gewesten informatie uit over hun internationale activiteiten. Men buigt zich ook over de communicatie met de achterban omdat het één van de taken van de adviesraad is een spil te zijn in het mobiliseren hiervan. Directie De adviesraad en bestuur hebben voor (de directie van) Agriterra een duidelijk verschillende functie; het bestuur staat op verdere afstand van de dagelijkse praktijk, houdt de grote lijnen in de gaten, de ontwikkelingen. De adviesraad kijkt naar de concrete werkzaamheden in het buitenland en binnen Agriterra. Een ander verschil is dat het bestuur de statutaire taak heeft toezicht te houden, en zaken goed te keuren. De adviesraad houdt de Nederlandse dragende organisaties betrokken maar houdt ook de directie van Agriterra bij de les met bijvoorbeeld aanwijzingen tot concreet beleid, inzet van AgriPoolers etc. Verder houdt het bestuur en de adviesraad bij de directie permanent de vinger aan de pols wat betreft de vraag of de organisatie een rechte koers blijft houden in termen van core business, missie en doelstellingen. De hoofden van de units en afdelingen kwamen samen in een management team dat twee-wekelijks vergaderde met de directeur en de adjunct-directeur. Twee keer per jaar vindt de (p)review van het kwaliteitssysteem plaats. We kunnen onze performance steeds beter monitoren op basis van feiten. Door meer standaardisatie hebben we nu ook sneller het overzicht. Ook de wijze waarop de cijfers tot stand komen, gaat steeds sneller, vooral ook omdat de medewerkers beter informatie invoeren. We kunnen concluderen dat we meer werk aankunnen en dat we goed georganiseerd zijn. De (p)reviews zijn ingesteld binnen het algemene streven naar kwaliteit en de ISO-certificering die we daarvoor kregen. In 2010 is de certificering van Agriterra opnieuw verlengd.
18
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
19
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
JAARREKENING 2010
Grondslagen voor de financiële verslaggeving
ALGEMEEN Algemene waarderingsgrondslag De jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van Richtlijn 650 (Verslaggeving Fondsenwervende Instellingen) van de Raad voor de Jaarverslaggeving. De jaarrekening is opgesteld naar de grondslag van historische kosten. Tenzij bij het betreffende balanshoofd anders is vermeld, worden activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden. Hoewel de financiering voor de periode na 1 juli 2011 met de belangrijkste subsidiegever nog niet formeel is geregeld wordt door de directie het risico van discontinuïteit zodanig laag ingeschat dat herwaarderingen van activa en passiva niet noodzakelijk worden geacht. Gebruik van ramingen Bij het opstellen van de jaarrekening dient de leiding van de huishouding in overeenstemming met algemeen aanvaardbare grondslagen voor de financiële verslaggeving bepaalde ramingen en veronderstellingen te doen die mede bepalend zijn voor sommige opgenomen bedragen. De feitelijke resultaten kunnen van deze ramingen afwijken. Vreemde valuta’s Kosten en opbrengsten, alsmede de waardering van activa en passiva in vreemde valuta zijn opgenomen tegen de koersen op transactiedatum. Eventuele koersverschillen, ontstaan tussen het moment van betaling respectievelijk ontvangst van verplichtingen respectievelijk vordering, zijn in het resultaat verwerkt. Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Liquide middelen in het kasstroomoverzicht betreffen de vorderingen in rekening-courant dan wel de vorderingen uit hoofde van spaartegoeden bij kredietinstellingen. GRONDSLAGEN VOOR DE WAARDERING VAN ACTIVA EN PASSIVA Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen de verkrijgingprijs verminderd met de cumulatieve afschrijvingen. Afschrijvingen geschieden lineair op basis van de verwachte economische levensduur. In het jaar van investeren wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikname.
20
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
Financiële vaste activa De financiële vaste activa worden gewaardeerd tegen marktwaarde. Geconditioneerde fondsen projecten en geconditioneerde projectverplichtingen De geconditioneerde fondsen projecten (vordering) respectievelijk de geconditioneerde projectverplichtingen (schuld) worden bepaald als het saldo van werkelijk ontvangen projectbijdragen van donoren onder aftrek van de werkelijke projectbestedingen. Vorderingen De vorderingen worden opgenomen tegen nominale waarde, voor zover noodzakelijk onder aftrek van een voorziening voor het risico van oninbaarheid. Liquide middelen Bij de liquide middelen wordt onderscheid gemaakt tussen middelen ten behoeve van de interne organisatie en ten behoeve van projecten. De liquide middelen, aangemerkt als ten behoeve van de interne organisatie staat ter vrije beschikking van de stichting. De liquide middelen aangemerkt als ten behoeve van projecten kunnen uitsluitend voor het betreffende project worden aangewend. Continuïteitsreserve De continuïteitsreserve van stichting Agriterra is bedoeld als dekking voor de risico’s op korte en middellange termijn. Bestemmingsreserve In overeenstemming met richtlijn 650 (richtlijn voor jaarverslaggeving van fondsenwervende instellingen) zijn reserves en fondsen, die een beperkte bestedingmogelijkheid hebben gekregen, op de balans afgezonderd. Zodra het bestuur de beperking heeft bepaald is er sprake van een bestemmingsreserve; deze maakt onderdeel uit van het vrij besteedbaar vermogen. Bestemmingsfondsen In overeenstemming met richtlijn 650 (richtlijn voor jaarverslaggeving van fondsenwervende instellingen) zijn reserves en fondsen, die een beperkte bestedingsmogelijkheid hebben gekregen, op de balans afgezonderd. Zodra de beperking door derden is bepaald is dit een deel aangemerkt als “bestemmingsfonds”. Kortlopende schulden De kortlopende schulden hebben een verwachte looptijd van maximaal één jaar.
21
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
GRONDSLAGEN VOOR STAAT VAN BATEN EN LASTEN Algemeen Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Een positief saldo van baten en lasten wordt verantwoord voor zover dit op balansdatum is gerealiseerd. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het boekjaar worden verwerkt indien en voor zover deze bij het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Baten De baten uit eigen fondsenwerving betreffen de in het boekjaar ontvangen donaties. De baten uit hoofde van subsidies van overheden en baten uit acties van derden zijn verantwoord voor zover de werkelijke kosten voor de betreffende projecten eveneens in het boekjaar zijn verantwoord. Het verschil tussen de baten uit eigen fondsenwerving en de bestedingen ten aanzien van deze bestemmingsfondsen wordt toegevoegd (indien overschot) dan wel ontrokken (indien tekort) aan de in de balans opgenomen beschikbare bestemmingsfondsen ultimo voorgaand boekjaar. Kosten Bij de kosten in de jaarrekening is onderscheid gemaakt naar kosten die vallen onder de interne organisatie (Beheer en administratie) en kosten die direct toe te rekenen zijn aan projecten (Bestedingen aan doelstellingen).
22
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
23
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
Balans Na bestemming saldo van baten en lasten Bedragen in euro’s
ACTIVA
31-12-2010
31-12-2009
Materiële vaste activa
205.095
290.416
Financiële vaste activa
9.488
9.039
214.583
299.455
98.407
73.587
113.858
97.175
2.694.793
2.668.178
6.137
1.596.937
2.913.195
4.435877
3.127.778
4.735.332
VASTE ACTIVA
Totaal vaste activa
VLOTTENDE ACTIVA Vorderingen Overlopende activa Liquide middelen Geconditioneerde fondsen projecten Totaal vlottende activa
Totaal activa
24
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
PASSIVA
31-12-2010
31-12-2009
1.154.715 105.384 432
1.045.568 105.384 414
30.200 21.642
29.700 35.222
1.312.373
1.216.288
357.525
203.435
89.832
162.774
Geconditioneerde projectverplichtingen
1.368.048
3.152.835
Totaal kortlopende schulden
1.815.405
1.969.963
3.127.778
4.735.332
RESERVES EN FONDSEN Reserves Continuïteitsreserve Bestemmingsreserve Herwaarderingsreserve Fondsen Bestemmingsfondsen Deskundigenfonds Totaal reserves en fondsen
KORTLOPENDE SCHULDEN Overige schulden Overlopende passiva
Totaal passiva
25
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
Staat van baten en lasten Bedragen in euro’s
Realisatie
Begroot
Realisatie
2010
2010
2009
Baten uit eigen fondsenwerving Baten uit acties van derden Subsidies van overheden Baten uit beleggingen Overige baten
5.832 166.741 6.348.153 58.679 31.849
50.000 50.000 6.428.769 35.000 52.810
41.507 287.969 19.446.924 159.610 26.250
Totaal baten
6.611.254
6.616.579
19.962.260
5.740.308 891.264 18.911 0 6.650.483
5.387.454 1.050.924 50.000 0 6.488.378
18.520.493 16.714 47.634 -4.532 18.580.309
0 0 0 765 765
0 0 0 1.200 1.200
0 0 0 767 767
Beheer en administratie Personeelskosten Huisvestingskosten Algemene kosten Activiteiten kosten Doorbelast aan doelstellingen Totaal beheer en administratie
2.071.439 217.917 386.151 3.589 -2.815.175 -136.079
2.322.972 222.000 323.700 28.400 -2.781.826 115.246
2.214.252 221.147 572.797 7.148 -1.705.099 1.310.245
Totaal lasten
6.515.169
6.604.824
19.891.321
96.085
11.755
70.939
BATEN
LASTEN Besteed aan doelstellingen Programma Farmers Fighting Poverty EU, IOB,en PSO Programma’s bestemmingsfondsen Programma’s 2006, nagekomen kosten Totaal besteed aan doelstellingen Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Kosten acties van derden Kosten verkrijging subsidies van overheden Kosten van beleggingen Totaal werving van baten
Overschot (+), tekort (-)
26
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
Kasstroomoverzicht
Bedragen in euro’s
2010
2009
96.085 105.500 -449 0 201.136
70.939 109.754 0 0 180.693
-24.820 -16.683 154.090 -72.942 39.645
-33.417 -49.482 1.519 -1.564 -82.944
240.781
97.749
Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen in materiële vaste activa
-20.179 0
-79.663 0
Kasstroom uit investeringsactiviteiten intern
-20.179
-79.663
1.590.800 -1.784.787 -384.005
-1.401.803 1.549.126 -237.044
-577.992
-89.721
-357.390
-71.635
2010
2009
750.395 393.005
822.030 750.395
-357.390
-71.635
KASSTROOM UIT OPERATIONELE ACTIVITEITEN INTERN Cashflow Saldo van baten en lasten Afschrijvingen op materiële vaste activa Waarde mutaties financiële vaste activa Mutatie reserves
Veranderingen in het werkkapitaal intern Mutatie vorderingen Mutatie overlopende activa Mutatie kortlopende schulden Mutatie overlopende passiva
Kasstroom uit operationele activiteiten intern KASSTROOM UIT INVESTERINGSACTIVITEITEN INTERN
KASSTROOM UIT FINANCIERING VAN PROJECTEN Mutatie geconditioneerde fondsen projecten Mutatie geconditioneerde projectverplichtingen Afname (+) resp. toename (-) liquide middelen projecten Kasstroom uit financiering van projecten
Netto kasstroom intern
INTERN Liquide middelen per 1 januari Liquide middelen per 31 december Mutatie liquide middelen intern
27
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
Toelichting op de balans
Bedragen in euro’s ACTIVA
VASTE ACTIVA MATERIËLE VASTE ACTIVA De samenstelling van de boekwaarde per balansdatum is als volgt: 31-12-2010
31-12-2009
Verbouwingen Kantoorinventaris Computer apparatuur Overige apparatuur
128.451 45.932 24.014 6.698
164.055 73.391 39.970 13.000
Totaal
205.095
290.416
Het verloop van de materiële vaste activa in 2010 is als volgt:
Stand per 1 januari Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen
Mutaties in het boekjaar Investeringen Afschrijvingen Aanschafwaarde Desinvesteringen Afschrijvingen op Desinvesteringen
Stand per 31 december Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen
Afschrijvingspercentages
Verbouwingen
Kantoorinventaris
Computer apparatuur
Overige apparatuur
Totaal
278.544 -114.489 164.055
221.355 -147.964 73.391
166.071 -126.101 39.970
66.223 -50.728 13.000
726.916 -439.282 290.416
0 -35.604 0 0 -35.604
0 -27.459 0 0 -27.459
17.684 -33.640 -22.961 22.961 -15.956
2.495 -8.797 0 0 -6.302
20.179 -105.500 -22.961 22.961 -85.321
278.544 -150.093 128.451
221.355 -175.423 45.932
160.794 -136.780 24.014
66.223 -59.525 6.698
726.916 -521.821 205.095
12,5% - 20%
20%
33%
33%
28
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
FINANCIËLE VASTE ACTIVA De samenstelling en het verloop van de financiële vaste activa in 2010 is als volgt: RABO Bank Ledencertificaten Stand per 1 januari Actuele waarde
9.039
Mutaties in het boekjaar Ongerealiseerd koersresultaat
449
Stand per 31 december Actuele waarde
9.488
Dit betreffen 345 Rabobank ledencerticaten van het type I met een oorspronkelijke verkrijgingprijs van € 9.056. VLOTTENDE ACTIVA VORDERINGEN 31-12-2010
31-12-2009
Studieschuld van personeel Fietsenplan personeel Debiteuren Agriterra Vooruitbetaald op computers Voorschotten pensioenpremie Nog te ontvangen verzuimuitkering Nog te ontvangen rente Visa personeel Diversen
14.045 301 1.328 0 72.441 0 9.670 622 0
16.045 2.074 0 17.684 0 10.636 27.076 0 72
Totaal
98.407
73.587
31-12-2010
31-12-2009
32.181 4.985 1.593 63.558 0 2.181 1.575 2.927 3.754 1.105
31.976 0 6.000 58.642 557 0 0 0 0 0
113.859
97.175
OVERLOPENDE ACTIVA
Huur Willemsplein 41-42-43 Arbodienst Service- en onderhoudsabonnementen Verzekeringen Opleidingskosten personeel Reiskosten personeel Lidmaatschappen en literatuur Licentie web survey Salarisadministratie Diversen Totaal
29
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
LIQUIDE MIDDELEN 31-12-2010
31-12-2009
Intern Kas RABO Bank ING Bank
7 391.383 1.615
261 748.614 1.520
Totaal Intern
393.005
750.395
Projecten Kas RABO Bank
0 2.301.788
35 1.917.748
Totaal Projecten
2.301.788
1.917.783
Totaal Intern en Projecten
2.694.793
2.668.178
Bij de ING Bank en RABO Bank samen kan Agriterra beschikken over een kredietfaciliteit van € 31.765.
GECONDITIONEERDE FONDSEN PROJECTEN 31-12-2010
31-12-2009
Farmers Fighting Poverty programma 2007-2010 :
DGIS: nog te ontvangen subsidies Nog te ontvangen rente DGIS-financiering Nog te ontvangen bijdragen van derden
0 0 0
1.275.631 125.611 0
Totaal FFP-programma
0
1.401.242
Agricord
0
61.557
IOB
0
118.863
PSO
0
845
Diversen
6.137
14.430
Totaal
6.137
1.596.937
30
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
PASSIVA RESERVES EN FONDSEN RESERVES De samenstelling van de reserves en fondsen per balansdatum is als volgt: 31-12-2010
31-12-2009
Continuïteitsreserve Bestemmingsreserve Herwaarderingsreserve
1.154.715 105.384 432
1.045.568 105.384 414
Totaal reserves
1.260.531
1.151366
Bestemmingsfondsen Deskundigenfonds
30.200 21.642
29.700 35.222
Totaal fondsen
51.842
64.922
1.312.373
1.216.288
*)
Totaal reserves en fondsen *)
In verband met het volgen van richtlijn 650 fondsenwervende instellingen is een continuïteitsreserve gevormd. De continuïteitsreserve geeft de stand weer ná toevoeging van (een deel van) het saldo van baten en lasten.
CONTINUITEÏTSRESERVE Deze reserve vormt gezamenlijk met de bestemmingsreserve het vrij besteedbaar vermogen van de stichting. Het verloop is als volgt:
Stand per 1 januari Mutaties in het boekjaar Resultaatbestemming
Stand per 31 december
2010
2009
1.045.568
968.502
109.147
77066 109.147
77.066
1.154.715
1.045.568
Door het bestuur is de doelstelling vastgelegd dat de continuïteitsreserve dient aan te groeien met eventuele resultaatoverschotten totdat een niveau is bereikt van de loonsom van het verslagjaar. BESTEMMINGSRESERVE Deze reserve is gevormd uitsluitend met als doel initiatieven te ontplooien welke beogen andere donoren te bewegen te investeren in het programma Boeren tegen Armoede. Deze initiatieven kunnen bestaan uit het investeren in de opbouw van een agri-agency in het land van een geassocieerd AgriCord lid, het houden van e een 2 Boeren tegen Armoede conferentie voor donoren of door het ontplooien van andersoortige stimuleringsactiviteiten voor potentiële donoren.
31
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
Het verloop van deze bestemmingsreserve is als volgt:
Stand per 1 januari Mutaties in het boekjaar Toevoeging saldo van baten en lasten
2010
2009
105.384
105.384
0
Stand per 31 december
0 0
0
105.384
105.384
HERWAARDERINGSRESERVE Dit betreft een herwaarderingsreserve voor beleggingen (Rabobank Ledencertificaten type I) en het verloop is als volgt:
Stand per 1 januari Mutaties in het boekjaar Toevoeging uit hoofde van ongerealiseerd koersresultaat
2010
2009
414
0
18
Stand per 31 december
414 0
414
432
414
BESTEMMINGSFONDSEN Dit betreffen fondsen met een door de donateurs aangewezen bestemming en het verloop hiervan in 2010 is als volgt: Ontvangende organisaties en projecten
Stand 01-01-2010
*) Fonds mutatie
Resultaat bestemming
Stand per 31-12-2010
Rurale Kas Chontales – Nicaragua UPDBU Vrouwen Krediet – Congo DR Studiefonds – Congo DR ALGA - Kirgizië FCMN – Niger Tikonna – Benin *) 11N/0709 – Tanzania KENFAP – Banana production – Kenya AREN – Niger Federation APA Transilvania – Roemenië *)
48 2.073 1.033 8.010 5.350 0 500 200 12.486
0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 500 0 0 0 0
48 2.073 1.033 8.010 5.850 0 500 200 12.486
0
2.000
-2000
0
Totaal
29.700
2.000
-1.500
30.200
32
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
*)
(Zie voorgaande pagina) In verband met hogere bestedingen dan opbrengsten in het boekjaar 2010 in het fonds Federation APA Transilvania is ten laste van het deskundigenfonds een toevoeging gedaan ter voorkoming van negatieve fondsposities per ultimo boekjaar.
DESKUNDIGENFONDS Dit betreft een door Agriterra opgericht fonds ter ondersteuning van buitenlandse organisaties. De middelen van dit fonds zijn afkomstig van donaties door deskundigen: Stand 01-01-2010
*) Fonds Mutatie
Resultaat bestemming
Stand per 31-12-2010
Deskundigenfonds
35.222
-2.000
-11.580
21.642
Totaal
35.222
-2.000
-11.580
21.642
*)
De fondsmutatie in het boekjaar 2010 betreft een onttrekking welke vervolgens is toegevoegd aan het bestemmingfonds Federation APA Transilvania.
OVERIGE SCHULDEN 31-12-2010
31-12-2009
Crediteuren (intern) Reservering vakantietoeslag Reservering vakantierechten
191.831 76.007 89.687
3.718 97.310 102.407
Totaal
357.525
203.435
31-12-2010
31-12-2009
Administratieve ondersteuning (incidenteel) Loonheffing Accountantskosten Verzekeringen Secretariaatsservice Netto-loon / ONVZ Pensioenpremies Diversen
5.210 52.704 30.000 0 0 552 0 1.366
49.174 54.995 28.068 20.027 6.008 -439 0 4.941
Totaal
89.832
162.774
OVERLOPENDE PASSIVA
33
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
GECONDITIONEERDE PROJECTVERPLICHTINGEN 31-12-2010
31-12-2009
Farmers Fighting Poverty programma 2007-2010 :
DGIS: ontvangen subsidies DGIS: gedeclareerde projectkosten
DGIS: gepresenteerd onder geconditioneerde projectfondsen als nog te ontvangen subsidies
AGRICORD: ontvangen subsidies AGRICORD:gedeclareerde projectkosten
PSO:ontvangen subsidies PSO:gedeclareerde projectkosten
51.150.000 -50.552.533 597.467
43.828.264 -45.103.895 -1.275.631
0 597.467
1.275.631 0
438.487 -386.719 51.768
0 0 0
146.316 -2.991 143.325
0 0 0
34.196.572 -33.931.266 45.106 310.412
31.745.649 -30.279.346 5.321 1.471.624
2.553.271 -2.536.784 322 16.809
2.548.661 -2.304.163 318.304 562.802
0 0 0
603.674 -443.686 159.988
PO‘s: gedeclareerde projectkosten PO‘s: verstrekte voorschotten PO‘s: voorziening oninbare vorderingen
Agri-Agencies: gedeclareerde special services Agri-Agencies: verstrekte voorschotten Agri-Agencies: AKV
AgriCord: AKV AgriCord: verstrekte voorschotten
EU: ontvangen subsidies EU: gedeclareerde projectkosten EU: te declareren projectkosten
871.012 -614.567 -178.746 77.699
804.188 0 -16.714 787.474
Nog te betalen facturen projecten
170.568 170.568
170.947 170.947
Totaal FFP-programma
1.368.048
3.152.835
Het programma Farmers Fighting Poverty (FFP) loopt van 2007 tot en met juni 2011. De wijze van presentatie van ontvangen subsidies, verstrekte voorschotten, gedeclareerde projectkosten en gedeclareerde AKV (algemene kostenvergoeding) geeft steeds per ultimo boekjaar inzicht in de cumulatieve ontwikkelingen van deze posten gedurende de looptijd van dit programma.
34
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen
GECONDITIONEERDE PROJECTFONDSEN EN -VERPLICHTINGEN Fondsen Door het ministerie van Buitenlandse Zaken (Directoraat-generaal Internationale Samenwerking, afgekort als DGIS, waaronder de themadirectie Duurzame Economische Ontwikkeling ressorteert, afgekort als DDE) is aan Agriterra een subsidiebeschikking afgegeven voor een totaalbedrag van € 51.150.000 voor de jaren 2007 tot en met 2010. De subsidiebeschikking is afgegeven voor het Programma Ondersteuning Producentenorganisaties (POP), door Agriterra internationaal aangeduid als het programma Farmers Fighting Poverty (FFP). Recentelijk heeft er specifiek voor het eerste half jaar 2011 i.v.m. verlenging van het FFP programma een aanvulling van de beschikking plaatsgevonden tot € 58.986.000. Verplichtingen In het kader van het programma Farmers Fighting Poverty gaat Agriterra contracten aan in het buitenland met producenten organisaties en agri-agencies ter financiering van hoofdzakelijk lokale projecten. Deze projectcontracten hebben een looptijd variërend van één tot enkele jaren (uiterlijk tot juni 2011). Tot en met 31 december 2010 waren binnen voornoemd programma geconditioneerde verplichtingen aangegaan voor een bedrag van maximaal € 44.091.835. De realisatie van deze verplichtingen is afhankelijk van in hoeverre producentenorganisaties en agri-agencies binnen de contractperiode projectbestedingen realiseren binnen de daarvoor overeengekomen projectdoelstellingen en het financiële kader. Tot en met 31-12-2010 waren verplichtingen voor een bedrag van € 36.749.843 daadwerkelijk gerealiseerd. KREDIETFACILITEIT Bij de ING bank en de Rabobank samen kan Agriterra beschikken over een kredietfaciliteit van € 31.765. BANKGARANTIE Er is een bankgarantie afgegeven voor de huur van het pand Willemsplein te Arnhem ad € 6.069,61. HUUROVEREENKOMST De huurovereenkomst voor het pand Willemsplein 41-42-43 te Arnhem is aangegaan voor een periode van 4 jaar (looptijd tot 1 mei 2011) met een opzegtermijn van 4 maanden. De bij aanvang overeengekomen huur bedraagt op jaarbasis € 96.500 (met jaarlijkse indexatie). Hiervan wordt een bedrag van circa € 30.900 (jaarlijkse verhoogd met 3%) in rekening gebracht bij Stichting Agri-ProFocus. Er is een optie voor verlenging van de huurovereenkomst voor opnieuw een periode van 4 jaar. De intentie is gebruik maken van deze optie voor verlenging.
35
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
Toelichting op de staat van baten en lasten
Bedragen in euro’s BATEN BATEN UIT EIGEN FONDSENWERVING 2010
2009
Federation APA Transilvania – Roemenië Tikonna – Benin Studiefonds – Congo DR Rurale Kas Contales – Nicaragua UPDBU Vrouwen Krediet – Congo DR FCMN – Niger 11N/0709 – Tanzania ALGA – Kirgizië
0 0 1.150 500 0 0 0
20.000 8.754 6.100 2.044 1.000 0 0 0
Subtotaal
1.650
37.898
Deskundigenfonds Agriterra
4.182
3.609
Totaal
5.832
41.507
36
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
BATEN UIT ACTIES VAN DERDEN
Farmers Fighting Poverty programma 2007-2010 : N.C.B, B&M Gates Foundation, De Groot & Slot, CBTB Agricord (bijdragen IFAP en Finland) PSO STG fairtrade veiling – Costa rica NBVP – Tikonna, Mialebouni CIM BUSHI 2007 &2008 Bijdrage SNV Bhutan Mvwambo Mbozi 2010 Diaconie evang. Lutherse gemeente ZLTO missie Roemenie Vollebregt – Kambale Kamavu Deo Wismeyer – Jordanië LTO Brockhorst oogstdankviering Capacity building rural woman Passage- 10FF 5554 Andhra Pradesh, India Aardappeldagen 2010 Stg Adayia-Zijactief- vrouwenprogramma FCMN,AREN - Niger LLTB – Bosnië Gosselink award Muradian MATCOM meeting Larenstein NMI gastcollege
Totaal
2010
2009
0 0 6.736 3.875 4.292 2034 22.500 5.000 1.710 1.764 5.000 300 218 15.761 43.571 14.449 17.000 6.000 15.800 340 301 90
94.929 184.521 8.519 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
166.741
287.969
37
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
SUBSIDIES VAN OVERHEDEN 2010
2009
DGIS : Farmers Fighting Poverty programma 2007-2010 IOB EU Agricord
5.412.593 21.137 770.738 143.685
19.311.347 118.863 16.714 0
Totaal
6.348.153
15.851.536
2010
2009
Rente projecten Rente intern Dividend intern
41.991 16.321 367
130.842 28.379 389
Totaal
58.679
159.610
2010
2009
Huurbaten Agri-ProFocus Diversen
30.900 949
26.000 250
Totaal
31.849
26.250
BATEN UIT BELEGGINGEN
OVERIGE BATEN
38
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
LASTEN BESTEED AAN DOELSTELLINGEN 2010
2009
Programma Farmers Fighting Poverty : Financiering via DGIS en AgriCord: Kosten Agripool Kosten advisering Kosten events Kosten projecten producenten organisaties Kosten financieringsactiviteiten Sub-totaal
188.406 3.126.869 424.238 2.022.087 -21.292 5.740.308
711.347 3.173.315 161.533 13.917.122 557.176 18.520.493
891.264 891.264
16.714 16.714
Financiering via EU: Project Filipijnen en project AFDI Sub-totaal
Totaal FFP-programma
6.631.572
18.537.207
18.911
47.634
0
-4.532
6.650.483
18.580.309
Totaal baten (excl. Overige baten) Totaal besteed aan doelstellingen Percentage bestedingen ten opzichte van baten
6.579.405 6.650.483 101.1%
19.936.010 18.580.309 93,2%
Totaal lasten Totaal besteed aan doelstellingen Percentage bestedingen ten opzichte van baten
6.515.169 6.650.483 102.1%
19.891.321 18.580.309 93.4%
Programma’s bestemmingsfondsen Programma’s 2006, nagekomen kosten: Totaal
Percentage bestedingen aan doelstellingen:
39
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
WERVING VAN BATEN KOSTEN VAN BELEGGINGEN 2010
2009
Bank- en rentekosten
765
767
Totaal
765
767
2010
2009
Bruto salarissen Pensioenpremies Arbeidsongeschiktheidpremies Sociale lasten Spaarloonregeling Mutatie reservering vakantietoeslag Mutatie reservering vakantiedagen Uitkering ziekengeld Interpolis en UWV Ziektekostenverzekering en arbo Medische keuring Bedrijfsfiets, kinderopvang, tevredenheidonderzoek Uitzendbureau Bijzondere lasten personeel Diversen
1.711.400 224.364 4.306 127.267 3.895 -21.303 -12.720 -48.051 54.757 0 4.616 480 1.966 12.124
1.768.867 220.576 4.297 138.961 2.912 10.940 -495 -97.195 79.039 1.106 301 12.716 27.387 12.123
Subtotaal
2.063.101
2.181.535
6.853 1.485
29.719 2.998
2.071.439
2.214.252
BEHEER EN ADMINISTRATIE PERSONEELSKOSTEN
Scholing personeel Werving personeel Totaal
Personeelsbestand in FTE
33,5
39,6
40
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
HUISVESTINGSKOSTEN 2010
2009
Huur en servicekosten Schoonmaakkosten Afschrijvingskosten verbouwingen Diversen
139.065 33.808 35.604 9.440
127.274 43.371 35.259 15.243
Totaal
217.917
221.147
2010
2009
Reis- en verblijfkosten Nederland Administratie- en organisatiekosten Porti en mailingkosten Telecommunicatie Literatuur en fotomateriaal Papierkosten Kantoorbenodigdheden Lidmaatschappen Apparatuur- en afschrijvingskosten Diversen
40.524 203.896 3.158 15.983 1.734 7.676 5.383 16.810 69.896 21.091
49.215 364.688 4.739 25.841 1.785 6.980 10.352 21.459 74.496 13.242
Totaal
386.151
572.797
2010
2009
CBF- respectievelijk ISO-certificering Automatisering Externe communicatie en diversen
1.788 0 1.801
1.871 996 4.281
Totaal
3.589
7.148
ALGEMENE KOSTEN
ACTIVITEITEN KOSTEN
41
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
OVERIGE GEGEVENS
42
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
Begroting 2011 Bedragen in euro’s
Begroot
Realisatie
Begroot
2011
2010
2010
Baten uit eigen fondsenwerving Baten uit acties van derden Subsidies van overheden Baten uit beleggingen Overige baten
50.000 1.000.000 13.060.000 82.200 32.800
5.832 166.741 6.348.153 58.679 31.849
50.000 50.000 6.428.769 35.000 52.810
Totaal baten
14.225.000
6.611.254
6.616.579
12.998.444 50.000 0 13.048.444
6.631.572 18.911 0 6.650.483
6.438.378 50.000 0 6.488.378
0 0 0 1.000 1.000
0 0 0 765 765
0 0 0 1.200 1.200
Beheer en administratie Personeelskosten Huisvestingskosten Algemene kosten Activiteiten kosten Doorbelast aan doelstellingen Totaal beheer en administratie
2.244.600 210.000 343.800 10.500 -1.845.467 963.433
2.071.439 217.917 386.151 3.589 -2.815.175 -136.079
2.322.972 222.000 323.700 28.400 -2.781.826 115.246
Totaal lasten
14.012.877
6.515.169
6.604.824
212.123
96.085
11.755
33
33.5
BATEN
LASTEN Besteed aan doelstellingen Programma Farmers Fighting Poverty Programma’s bestemmingsfondsen Programma’s van vóór 2007, nagekomen kosten Totaal besteed aan doelstellingen Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Kosten acties van derden Kosten verkrijging subsidies van overheden Kosten van beleggingen Totaal werving van baten
Overschot (+), tekort (-) Personeelsbestand in FTE
35.8
43
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
Specificatie en verdeling van kosten naar bestemming
BESTEMMING
DOELSTELLING (A)
Financiering via DGIS en AgriCord Bestedingen Agripool Bestedingen advisering Bestedingen events Bestedingen projecten Bestedingen financieringsactiviteiten Subtotaal
(B)
WERVING BATEN (C)
Eigen fondsen werving
Acties Derden
BEHEER
Subsidies
TOTAAL 2010
BEGROOT 2010
TOTAAL 2009
Beleggen
188.406 3.126.869 424.238 2.022.087 -21.292 5.740.308
0 0 0 18.911 0 18.911
0 0 0 0 0 0
188.406 3.126.869 424.238 2.022.087 -21.292 5.740.308
308.400 3.123.203 1.210.330 745.521 0 5.387.454
711.347 3.173.315 161.533 13.960.224 557.176 18.563.595
891.264
0
0
891.264
16.714
6.631.572
18.911
0
6.631.572
1.050.924 50.000 6.488.378
18.580.309
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
765 765
0 0
765 765
1.200 1.200
767 767
Personeelskosten Huisvestingskosten Algemene kosten Activiteitenkosten Intern doorbelast aan: Bestedingen advisering Intern doorbelast aan: Bestedingen projecten Subtotaal
2.746.303 0 68.872 0 -2.746.303 -68.872 0
0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0
-674.864 217.917 317.279 3.589 0 0 -136.079
2.071.439 217.917 386.151 3.589 -2.746.303 -68.872 -136.079
2.322.972 222.000 323.700 28.400 -2.781.826 0 115.246
2.214.252 221.147 572.797 7.148 -1.705.099 0 1.310.245
Totaal
6.631.572
18.911
0
0
0
0
765
-136.079
6.496.258
6.604.824
19.891.321
Financiering via EU Project Filipijnen en AFDI Programma bestemmingsfondsen Totaal
Bank- en rentekosten Subtotaal
Doelstelling ( A ) Doelstelling ( B ) Doelstelling ( C )
Programma “Farmers Fighting Poverty” Programma’s Bestemmingsfondsen en Deskundigenfonds Programma’s voorgaande jaren (afwikkeling)
44
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
Resultaatbestemming
RESULTAAT 2010 Het saldo van baten en lasten over 2010, een overschot van € 96.085, is als volgt verwerkt: 2010
2009
109.147
77.066
0 18 -1.500 -11.580
0 0 -1.832 -4.295
96.085
70.939
Bestemming overschot: Toevoeging resp. onttrekking aan continuïteitsreserve Toevoeging aan bestemmingsreserve Toevoeging herwaarderingsreserve Onttrekking aan bestemmingsfondsen Onttrekking aan deskundigenfonds
Totaal bestemd resultaat
2)
1)
1) Tijdens de eerste bestuursvergadering van Agriterra is besloten dat een eventueel overschot in beginsel wordt toegevoegd aan de continuïteitsreserve totdat een niveau is bereikt van de loonsom van het verslagjaar. Indien in het verslagjaar baten zijn ontvangen met een door derden aangewezen specifieke bestedingsmogelijkheid die in dit verslagjaar nog niet zijn besteed, worden deze nog niet bestede gelden aan de betreffende bestemmingsfondsen toegevoegd. 2) Het bestuur heeft bepaald dat de bestemmingsreserve uitsluitend kan worden aangewend voor activiteiten die beogen andere donoren te bewegen te investeren in het programma Boeren tegen Armoede. Projecten die in dit kader worden geïnitieerd, ten laste van deze bestemmingsreserve, dienen vooraf door het bestuur te worden goedgekeurd.
45
Financieel verslag 2010 Agriterra – Arnhem
Controle verklaring betreffende de jaarrekening
46
CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan: het bestuur en de directie van Stichting Agriterra.
Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2010 van Stichting Agriterra te Arnhem gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2010 en de staat van baten en lasten over 2010 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.
Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de entiteit is verantwoordelijk voor het opstellen van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met de Richtlijn voor de jaarverslaggeving 650 “Fondsenwervende instellingen”. Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opstellen van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.
Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat.
Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico's dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten.
Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opstellen van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de entiteit. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de entiteit gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.
47
Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Stichting Agriterra per 31 december 2010 en van het resultaat over 2010 in overeenstemming de Richtlijn voor de jaarverslaggeving 650 “Fondsenwervende instellingen”.
Arnhem, 10 mei 2011
BDO Audit & Assurance B.V. w.g.,
H. Smeenge RA
48