Adviezen na een keizersnee Informatie voor patiënten
F0030-3415 juli 2013 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357 44 44 MCH Westeinde, Lijnbaan 32, Postbus 432, 2501 CK Den Haag 070 330 20 00
Inleiding U heeft onlangs een keizersnee gehad. Dit betekent dat u een buikwond heeft die moet herstellen. Het is verstandig om na de keizersnee rustig aan te doen en naar uw lichaam te luisteren. In deze folder geven wij u adviezen hoe u bepaalde bewegingen moet doen en oefeningen voor thuis. De adviezen en oefeningen helpen u goed en sneller te herstellen.
Algemene adviezen Houd de eerste dagen thuis dezelfde rustmomenten als in het ziekenhuis. Rust veel en bouw geleidelijk uw dagelijkse activiteiten op. U kunt beter een paar keer kort op zijn dan één keer lang. Vraag anderen om hulp en voorkom onnodige inspanning. Vraag bijvoorbeeld aan uw partner of anderen die u opzoeken om uw baby bij u neer te leggen zodat u zelf niet uit bed hoeft te komen. In het algemeen geldt: luister naar uw lichaam. Vermoeidheid en pijn zijn signalen dat u het rustig(er) aan moet doen. De eerste zes weken kunt u beter geen zwaar huishoudelijk werk of zwaar tilwerk doen. Ook sporten raden wij af. Vermoeidheid en pijn kunnen leiden tot concentratieverlies; u kunt daarom beter de eerste weken niet autorijden. De meeste vrouwen rijden vanaf zes weken na de keizersnee weer zelf auto. De volgende adviezen zijn belangrijk voor het herstel van uw lichaam: • til niet zwaarder dan uw baby • als u weer gaat sporten, maak dan niet te snel springbewegingen. Dit kan leiden tot een verzakking omdat de bekkenbodemspieren nog niet optimaal functioneren • strek regelmatig uw rug door de schouders licht naar achteren te trekken. Als uw borsten wat zwaarder zijn geworden, heeft u misschien de neiging met een ronde rug te gaan lopen • draag schoenen die steun geven • denk aan uw bekkenbodemspieren. Span bij het tillen altijd eerst de bekkenbodemspieren aan. Heeft u daar moeite mee, raadpleeg dan een bekkenfysiotherapeut
Adviezen na een keizersnee • F0030-3415 • juli 2013
2
In en uit bed komen • Zoek de minst pijnlijke manier om uit bed te komen. Het helpt als u uw buik goed ondersteunt met uw handen en uw buikspieren goed aanspant. • Om uit bed te gaan, draait u zich op de zij en kijkt u naar de kant waar u het bed uit wilt gaan. Bij het draaien ondersteunt u eventueel uw buik met uw handen. Breng dan uw onderbenen buiten het bed en duw uzelf met uw handen omhoog tot u rechtop zit. Blijf even zitten en adem rustig door. • Bij het opstaan kunt u zich met uw handen op uw bovenbenen afzetten. Zet de voeten naast elkaar op de grond, breng het gewicht naar voren en ga rustig staan, blijf goed doorademen. • Ga zo rechtop mogelijk staan. Als u gaat zitten draai dan naar de stoel, steek dan uw billen naar achteren, leg uw handen op de leuningen van de stoel en ga vervolgens zitten. Op deze manier zit u meteen goed in de stoel. • Om terug in bed te komen, gaat u eerst rustig op het randje van het bed zitten en dan langzaam op uw zij liggen. Til dan uw benen een voor een in bed, zonodig met hulp van uw handen.
Uw houding Als u loopt en staat, is het goed om uw rug lang te maken, alsof u met een boek op uw hoofd loopt. Probeer bij alle bezigheden, ook als u uw baby in bad doet, uw rug recht te houden en eventueel uw knieën iets te buigen.
Tillen Als u iets optilt, moet u uw rug recht houden. Hou datgene dat u optilt dicht bij uw lichaam, buig uw knieën en span uw buik- en bekkenbodemspieren een beetje aan.
Toilethouding Ga tijdens het plassen op het toilet zitten met een ontspannen rechte rug. Tijdens ontlasten zit u met een ontspannen bolle rug. Zorg dat u goed uitplast, dit verkleint de kans op een urineweginfectie. Pers niet te hard tijdens het ontlasten. Neem de tijd, adem goed vanuit de buik en ontspan de bekkenbodemspieren.
Adviezen na een keizersnee • F0030-3415 • juli 2013
3
Oefeningen Met onderstaande oefeningen mag u direct beginnen. De eerste dagen zijn vooral de oefeningen voor de ademhaling en de bloedsomloop belangrijk om zo het herstel te bevorderen. Doe deze vijf minuten en zes keer per dag. De bekkenbodem- en buikspieroefeningen mag u eenmaal per dag vijf keer achter elkaar doen. Oefeningen voor de ademhaling Leg uw handen onder uw navel en adem rustig door uw neus in richting de buik (richting uw handen). Adem ontspannen weer uit. Bij het inademen zet de buik uit, bij het uitademen daalt de buik weer. Als u het gevoel heeft te moeten hoesten dan doet u dit op de volgende manier: kort en krachtig uitademen met een open mond. Dit is minder belastend voor de wond, minder pijnlijk en effectiever. Tijdens hoesten, niezen en lachen kunt u het beste uw buik steun geven met uw handen. Gebruik hierbij eventueel een kussentje of een handdoek die u op de wond legt. Dat verdeelt de druk. Als u daarbij ook uw knieën optrekt, vermindert u nog meer de spanning op de wond. Oefeningen voor de bloedsomloop Om de bloedsomloop te stimuleren en trombose (bloedstolsels in uw bloedvaten) te helpen voorkomen, kunt u tijdens de kraamperiode de volgende oefeningen doen: • beweeg uw voeten op en neer en draai rondjes, eerst met de klok mee en daarna tegen de klok in • buig en strek uw tenen • buig en strek de knieën • span de knieën steeds even kort aan en ontspan weer • span de billen steeds even kort en ontspan weer Bekkenbodemoefeningen De bekkenbodem bestaat uit een aantal spieren die de onderkant van het bekken afsluiten, deze vormen samen de bodem van het bekken. Deze spieren ondersteunen de blaas, darmen en baarmoeder en kunnen de urinebuis en darmen afsluiten. Adviezen na een keizersnee • F0030-3415 • juli 2013
4
Tijdens de zwangerschap zijn deze spieren meer belast geweest. Onderstaande oefeningen kunt u in elke houding doen. Als u ze voor het eerst doet raden wij aan op uw rug te liggen met gebogen knieën, voeten plat en uw benen iets uit elkaar. U leert dan de bekkenbodemspieren te ‘voelen’. • Bekkenbodem licht intrekken (door net te doen alsof u de plas inhoudt), één seconde vasthouden en weer ontspannen. • U kunt de bekkenbodem aanspannen bij iedere verandering van houding, zoals gaan zitten, staan en lopen en tijdens buikspieroefeningen. • Na het plassen de bekkenbodem vijf keer intrekken en weer loslaten. Buikspieroefeningen Uw buikspieren zijn de eerste zes weken minder sterk door de keizersnede. Onderstaande oefeningen zijn bedoeld om u weer gevoel en controle over uw buikspieren te geven. Oefeningen waar u gelijk mee kunt beginnen: • Ga op uw rug liggen met uw knieën gebogen en voeten op het bed. Leg een hand boven uw schaambeen, de andere hand erboven tegenaan. Trek de buik onder uw onderste hand in. Dit is een oefening voor uw dwarse buikspier. • Kantel uw bekken door uw rug in het bed te duwen (rug bol) en maak de rug daarna hol. • Draai beide benen een beetje naar links en naar rechts en trek tegelijkertijd uw navel een beetje in. Op deze manier voelt u uw buikspieren nog meer aanspannen. Oefeningen na 6 weken: Na zes weken is uw buikwond voldoende hersteld en mag u zware buikspier oefeningen doen, zoals ‘sit-ups’, ‘fietsen in de lucht’ etc. Bouw deze oefeningen rustig op.
Adviezen na een keizersnee • F0030-3415 • juli 2013
5
Vragen De adviezen in deze folder zijn opgesteld door de Kraamafdeling en de afdeling Fysiotherapie. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, dan kunt u contact opnemen met de Kraamafdeling, telefoonnummer (070) 330 22 19 of met de afdeling Fysiotherapie, telefoonnummer (070) 330 23 23.
Adviezen na een keizersnee • F0030-3415 • juli 2013
6