ADAPTE-youth project, Adapting best-practice guidelines for alcohol and drug misuse in adolescents, October 2013 Resultaten van de externe review van de voorlopige richtlijn ‘screening, assessment en behandeling van jongeren met alcoholmisbruik’ Feedback door klinische experten Inleiding Feedback 1. Enige randbemerking: hoe meer comorbiditeit, hoe minder houvast aan richtlijn.
2. le CRAFFT est connu et validé chez les jeunes; l’AUDIT –C ? de CRAFFT is bekend en gevalideerd onder jongeren; AUDIT ‐ C?
3. ‐ « sevrage » ; chez les jeunes la dépendance physique est rare ; le sevrage donc aussi ; il ne faut pas confondre un traitement de sevrage et la prise en charge d’une intoxication éthylique aigue ( IEA)… Ontwenningsverschijnselen bij jongeren met een fysieke verslaving zijn zeldzaam; het ontwennen daarom ook; dit moet niet worden verward met de behandeling en ondersteuning voor acute alcoholintoxicificatie.
Reactie auteurs Bij het afbakenen van de richtlijn is ervoor gekozen om comorbiditeit niet mee te nemen. Dit heeft te maken met de hoeveelheid wetenschappelijk studies; deze is al gering voor jongeren met alcoholmisbruik, maar is nog minder over jongeren met comorbiditeit. Deze informatie is toegevoegd in de richtlijn. Overigens hebben we, bij het zoeken naar bron richtlijnen, geen richtlijnen gevonden die handelden over jongeren met comorbiditeit. Dus zelfs indien we onze richtlijn comorbiditeit wel had omvat, was het onwaarschijnlijk dat we voor deze populatie aanbevelingen hadden kunnen opnemen. We hebben inderdaad geen evidentie dat de AUDIT‐C onderzocht is op validiteit bij jongeren. We hebben de tekst als volgt aangepast: De AUDIT is onze eerste keuze. Tweede keus zijn de verkorte instrumenten. Er bestaan diverse instrumenten, die per setting kunnen verschillen. We bevelen de CRAFFT aan omdat deze gevalideerd is voor onze doelgroep jongeren. AUDIT‐C is geschrapt. D’accord. AUDIT‐C est supprimé Wij zijn akkoord dat dit onduidelijk is. Bij het afbakenen van de richtlijn heeft het panel besloten om acute alcoholvergiftiging niet op te nemen omdat dit gespecialiseerde medisch ingrijpen vereist. We volstaan in de richtlijn te zeggen dat in dit geval de jongere opgenomen moet worden in het ziekenhuis. Dit is toegevoegd in de introductie van de richtlijn. Alhoewel ontwenningsverschijnselen bij jongeren zeldzaam zijn, kunnen ze wel voorkomen. Bij de relevante aanbevelingen is toegevoegd dat 1
4. ‐ le « lorazepam » est le premier choix en cas de « délirium » ? lorazepam" is de eerste keuze in het geval van "delirium"? 5. ‐ les « déliriums » (sensu stricto) (les mots comptent !) à cet âge doivent être rarissimes… ; Delirium op deze leeftijd is zeldzaam. 6. ‐ benzo à courte durée d’action à privilégier ? D’où vient cette notion ?; Chez l’adulte on évitera les courtes durée d’action… Waarom heeft benzo met een korte werkingsduur de voorkeur? Bij volwassenen probeert men een korte duur van actie te voorkomen...
7. Page 7 les normes évoquées : quel est le caractère scientifique de ces normes ; pas plus de deux verres à l’occasion pour les garçons à 16‐17 ans ? Ces normes sont‐elles réalistes ? De genoemde normen: wat is de wetenschappelijke evidentie voor deze normen; niet meer dan twee glazen voor jongens van 16‐17 jaar? Zijn deze normen realistisch?
ontwenningsverschijnselen bij jongeren zeldzaam zijn. Lors de la définition de la guide, le panel a décidé de ne pas faire figurer l'IEA car cette spécialisée intervention médicale requise. Ceci est ajouté à l'introduction de la guide. Bien que les symptômes de sevrage chez les jeunes sont rares, ils peuvent se produire. Aussi, ceci a été ajouté à la directive. Zie opmerking 35. Voir la note 35. Zie opmerking 35. Voir la note 35.
Dit is niet juist: De richtlijn adviseert benzo’s met een lange werkingsduur (zie AB 22). Alleen in bepaalde situaties, bijvoorbeeld ingeval van leveraandoeningen, dient men een kortwerkend benzo te overwegen. Dit is toegevoegd als toelichting. Ce n'est pas correct : la guide conseille benzos avec un long temps (voir AB 22). Que dans certaines situations, par exemple en cas de troubles du foie, on a besoin d'une benzo de courte durée d'action à envisager. Ceci est ajouté comme explication. De normen zijn gebaseerd op de richtlijnen voor aanvaardbaar alcoholgebruik (www.vad.be). Hiervoor bestaat geen directe wetenschappelijke evidentie, alleen dat het gebruik van alcohol het risico op schade verhoogt, vooral bij jongeren. Dit is toegevoegd in de introductie van de Evidence Review. Les normes sont fondées sur les directives relatives à la consommation d'alcool acceptable (www.vad.be). Il n'y a aucun scientifique preuve directe, seulement que la consommation d'alcool augmente le risque de dommages, en particulier 2
8. Il n’y a pas de “normes” de ce type en FWB, à ma connaissance. Quelles sont les bases scientifiques? Binnen FWB zijn er geen "normen", voor zover ik weet. Wat zijn de wetenschappelijke grondslagen? 9. Page 8 – La SSMG retient la classification suivante pour les adultes (comme en France): • Le consommateur anodin ou modéré est celui qui boit moins que les seuils recommandés par l’OMS, c’est à dire moins de 3 unités par jour pour un homme et moins de 2 unités par jour pour une femme. • Le consommateur qui a un usage à risque est celui qui boit plus que les seuils recommandés par l’OMS, sans pour autant souffrir de répercussions négatives du fait de cette consommation. • Le consommateur qui a un usage nocif est celui qui souffre de répercussions négatives du fait de sa consommation que ce soit sur le plan physique (hépatite, hypertension, obésité…), psychologique, social, professionnel, familial ou juridique. • L’alcoolodépendant est celui qui a perdu la liberté de contrôle de sa consommation : on distingue la dépendance psychique et la dépendance physique (caractérisée par des symptômes de sevrage). De SSMG gebruikt de volgende indeling voor volwassenen (zoals in Frankrijk): • de matig of onschadelijk drinkende consument drinkt minder dan de aanbevolen drempelwaarden ‐ minder dan 3 eenheden per dag voor mannen en minder dan 2 eenheden per dag voor een vrouw. • De consument met risico gebruik is een die meer drinkt dan aanbevolen, echter zonder dat dit negatieve gevolgen heeft. • De consument met schadelijk gebruik lijdt aan negatieve gevolgen van het drankgebruik hetzij fysiek (hepatitis, hypertensie, obesitas...), psychologisch, sociaal, professioneel, op familie of juridisch vlak. • De alcoholafhankelijke is degene die de vrijheid over zijn consumptie
chez les jeunes. Ceci est ajouté à l'introduction de l'Evidence Review. Zie opmerking 7. Voir le note 7.
Er bestaat veel overlap tussen de Engelse en Franse classificaties. In oplopende ernst zijn er vier categorieen: 1. Onder de norm van aanvaardbaar drinkgedrag 2. Boven de norm, zonder langdurige gevolgen/schade (occasioneel alcoholmisbruik, hazardous drinking, usage à risque) 3. Boven de norm met langdurige gevolgen/schade (langdurig alcoholmisbruik, harmful drinking, usage nocif) 4. Afhankelijkheid (alcohol dependence, alcoolodépendant) Deze classificaties beschrijven alcoholmisbruik op een glijdende schaal, zonder duidelijke cut‐off waarden. Er bestaan kleine verschillen tussen de categorieen. Deze categorieën van oplopende ernst zijn opgenomen in de begrippenlijst, waarbij zowel de Engelse als de Franse termen worden toegevoegd. Il y a beaucoup de chevauchement entre les cotes en anglais et en français. Dans une gravité croissante, il existe quatre catégories: Ces quatre catégories de gravité croissante sont inclus dans le Glossaire, dans lequel sont ajoutées des termes du français et en anglais.
3
heeft verloren: er bestaat psychologische afhankelijkheid en fysieke afhankelijkheid (gekenmerkt door ontwenningsverschijnselen). 3.1 Screening Feedback 10. Als tweedelijnsdienst worden we steeds geconfronteerd met psychische problemen, vandaar passen we ze standaard toe 11. Op deze moment gebeurt de screening binnen mijn dienst meestal niet met een instrument, maar ik zie zeker de mogelijkheid om AUDIT te gebruiken. Het is wel zo dat binnen mijn dienst vooral vraaggericht gewerkt wordt. Als er een vermoeden van een alcoholprobleem is, maar dit behoort niet tot de vraag of de aangegeven problemen van de jongeren, dan zal het vermoeden uitgesproken worden en elke keer terug aangekaard of bevraagd worden maar dan zeker niet met een instrument op de voorgrond geplaatst worden waar er voor de jongere nog geen probleembesef is. 12. AB2 l’AUDIT : validé pour les moins de 18 ans ? Is de AUDIT gevalideerd voor jongeren onder de 18 jaar?
13. AB 2 Il faudrait donner les équivalents de la classification proposée par la SSMG lors des formations aux médecins francophones
Reactie auteurs ‐ (geen reactie nodig) Bij het piloteren van deze richtlijn bij een groep jongeren van het secundair onderwijs bleek dat de meeste jongeren een schriftelijke vragenlijst zouden invullen over hun alcoholgebruik indien dat aan hen werd gevraagd (zie AB 2). De resultaten van deze pilootfase zijn toegevoegd aan de richtlijn.
De bronrichtlijn verwijst naar 2 studies van hoge methodologische kwaliteit die de psychometrische eigenschappen van de AUDIT voor jongeren ondersteunen. Hiervan is 1 studie gericht op jongeren tussen 14 en 18 en de andere op jongvolwassenen met een mediaan van 19 jaar. Op basis van deze opmerking is het GRADE niveau van evidentie bijgesteld naar B. La guide de source fait référence à deux études de grande qualité méthodologique qui prennent en charge les propriétés psychométriques de l'AUDIT pour les jeunes. C'est 1 étude destinée aux jeunes entre 14 et 18 et l'autre sur les jeunes adultes, avec une médiane de 19 ans. Basé sur cette note est le GRADE niveau révisé à B. Akkoord. Zie opmerking 9 D’accord. Voir le note 9.
4
Het equivalent van de classificatie voorgesteld door het SSMG zou toegevoegd moeten worden voor Franse artsen. 14. AB 2 –toelichting panel Très “bottom – down”… Est‐ce que le professionnel instaure un climat de confiance et une relation sécurisante, prend‐il le temps? Zeer "bottom ‐ down"... Is het niet de taak van een professional om een veilig klimaat te scheppen, een klimaat van vertrouwen?
Hiermee zijn wij akkoord. In de introductie is een paragraaf toegevoegd over basistherapeutische uitgangspunten, incl het scheppen van een veilig klimaat. De zin ‘dat jongeren niet de waarheid spreken’ past niet bij het concept van autonomie van jongeren (zie opmerking 23) en wordt daarom geschrapt. D’accord. Dans l'introduction, un paragraphe ajouté sur l’attitude du sauveteur, y compris la création d'un climat sécuritaire. Le phrase « que les jeunes ne parlent pas la vérité » ne cadre pas avec le concept de l'autonomie des jeunes (voir la note 23) et est donc supprimé.
3.2 Assessment Feedback 15. AB 3. Wordt niet toegepast in onze setting, zo nodig verwijzing naar huisarts (antwoord van een CGG)
Reactie auteurs Niet alle aanbevelingen zullen voor iedere hulpverlener relevant zijn, en deze aanbeveling is hiervan een goed voorbeeld. In de inleiding hebben we dit als volgt benadrukt “Deze richtlijn is relevant voor alle voorzieningen en personen die vanuit hun beroepsfunctie contact hebben met jongeren die (mogelijk) alcohol misbruiken in Belgie. “ Echter, niet alle aanbevelingen zijn geldig voor iedere voorziening of persoon. Ieder dient die aanbevelingen te gebruiken zoals die past binnen de beroepsfunctie en context. 16. AB 4. Waarom wordt onder leeftijd van 10 j gehanteerd? Dit is overgenomen van de bronrichtlijn. Maar we zijn het ermee eens dat dit verwarrend is en om die reden is de leeftijd gewijzigd naar de leeftijd van onze doelgroep (12 tot 18 jaar). 17. AB 6/7. Wij beschouwen ons als een gespecialiseerde dienst OK zie opmerking 15 18. AB 3. Helemaal eens met bemerkingen panel. Aansluitend zou ik dan ‐ (geen reactie nodig) ook al moeten doorverwijzen naar een arts, zulke onderzoeken kosten veel geld en zijn voor mijn cliënteel dus niet altijd te betalen. 5
19. AB 5. Binnen mijn setting is het betrekken van andere bronnen van informatie dan eerder niet van toepassing en past ook niet binnen onze principes. De jongere is verantwoordelijk voor zijn hulpvraag en hoe hij die wenst te stellen en vertalen. Het is idd zeer waardevol als ouders of omgeving kunnen betrokken worden maar dat wordt hier zeker niet standaard gedaan. Dit gebeurt enkel met toestemming van de cliënt. Als hij geen toestemming geeft maar we merken verder in het proces dat zonder hulp van de omgeving of zonder de omgeving in te lichten over waar de jongere mee bezig is een obstakel wordt, gaan we dit wel altijd blijven aankaarten om te proberen toestemming te krijgen. 20. AB 7. ‐ 10. Zijn vanzelfsprekend 21. AB 3 La biologie sera vraiment très pauvre chez les jeunes ; le VGM ne s’élève qu’après de longues intoxications… Bloedtesten zijn zeer ongeschikt voor jongeren; Het MCV stijgt pas na langdurige intoxicatie... 22. AB 3 Ne sont pas un moyen reconnu efficace dans le cadre d’un dépistage Is geen effectieve stap binnen het sceenen 23. AB 3 –augmantaire – intervention Pourquoi faut‐il contrôler si les jeunes disent vrai et se soignent? Leur responsabilité et leur autonomie doivent être respectées. Au minimum, leur demander leur accord après avoir expliqué les avantages de ce suivi Waarom moet u controleren of de jonge mensen de waarheid zeggen en genezen zijn? Hun verantwoordelijk‐heid en hun autonomie moeten worden gerespecteerd.
Dit is in overeenstemming met het wettelijk kader. In de richtlijn (AB 5) hebben we de tekst als volgt genuanceerd ‘het kan nuttig zijn om andere bronnen va informatie te gebruiken zoals de ouders, maar hiervoor dient men eerst de jongere om toestemming te vragen’.
‐ Wij zijn akkoord dat bloedtesten niet geschikt zijn om alcoholmisbruik op te sporen bij jongeren. Om deze reden worden ze daarom ook niet aanbevolen in de richtlijn. Nous sommes d'accord que les tests sanguins ne conviennent pas détecter les abus d'alcool chez les jeunes. Pour cette raison, ils sont par conséquent pas figurent également dans la guide. Zie opmerking 21. Voir le note 21.
We zijn akkoord dat de autonomie van jongeren moet worden gerespecteerd. Dit is als volgt toegevoegd bij AB 3. De hulpverlener respecteert de autonomie van de jongere. Indien de hulpverlener twijfelt over de waarheidsgetrouwheid van de informatie kan hij dat nagaan door bloedtesten. Nous sommes d'accord que l'autonomie des jeunes doit être respecté. Ceci est ajouté comme suit à AB 3. 6
24. AB 5 toelichting ‘future’ N’oublie‐t‐on pas les premiers rôles des parents: aimer, soutenir, éduquer, etc. Les placer en informateur et évaluateur me semble déplacé, sauf si on le fait en toute transparence, avec l’accord du jeune, dans un cadre contractuel approuvé de tous. Encore un signe que le jeune risque d’être considéré comme “objet à soigner” . Mettre en évidence respect, écoute et négociation… Vergeet niet dat de rol van de ouders in de eerste plaats is: liefde, ondersteuning, opvoeden, enz. De rol van informant en beoordelaar lijkt misplaatst, tenzij er transparant, met instemming van de jonge persoon in een contractueel kader bestaat goedgekeurd door alle betrokkenen. Nog een teken dat jongeren het risico lopen als object te worden behandeld. Zet respect, luisteren en onderhandelen over... centraal. 25. AB 8 soins aux urgences pour une IEA :oui ; pour bilan , observation…pas trop vite ! Je précise donc: qu'un soin soit donné aux urgences pour une intoxication éthylique aigüe nous semble approprié. Que l'on renvoie le jeune patient vers son MG pour en reparler nous paraît indiqué également. Mais hospitaliser un jeune pour bilan et sevrage??? comment peut on être dépendant à 16 ans? Pourriez vous fournir les études qui montrent que la dépendance existe déjà à cet âge là? Il s'agit davantage d'Alcohol Use Disorder se présentant sous la forme de binge drinking répétés, voire fréquents, avec un risque de coma éthylique qui nécessite une surveillance aux urgences. Mais hospitaliser tous ces jeunes nous paraît tout autant peu réalistes qu'inadéquat. Het lijkt meer passend om acute zorg te verlenen in noodsituaties door intoxicatie. Maar jongeren in het ziekenhuis opnemen voor ontwenning? Hoe kan iemand worden afhankelijke op 16‐jarige leeftijd? Zou u studies kunnen vinden die aantonen dat de afhankelijkheid al op deze leeftijd
We zijn akkoord dat ondersteuning door ouders belangrijk is, maar vinden ook dat de ouders tot taak hebben om grenzen te stellen en deze te controleren. Beide dimensies zouden samen moeten gaan. Deze rol van de ouders is in de introductie toegelicht. Nous sommes d’accord que la prise en charge par les parents est importante, mais aussi le sentiment que les parents ont à définir les limites et la tâche de cette vérification. Les deux dimensions devraient aller de pair. Ce rôle des parents est expliqué dans l’introduction.
Deze situatie is misschien zeldzaam, maar omwille van de volledigheid – deze aanbevelingen stonden in de bronrichtlijn en zijn weerhouden door het panel‐ hebben we dit toch opgenomen. Cette situation peut être rare, mais par souci d'exhaustivité‐ Ces recommandations ont été dans la directive de la source et sont retenues par le panel‐ nous avons inclus cela de toute façon.
7
bestaat? 3.3 Behandeling Feedback 26. AB 12. Als de jongere toestemming gegeven heeft en als die vraag bij de ouders leeft. Een assessment voor de gezinsleden aanbevelen binnen onze dienst is niet mogelijk. Ik ben een éénmansdienst en als er een jongere in begeleiding is dan kunnen de ouders bij mij een gesprek krijgen met de jongere erbij, maar als de ouders meer ondersteuning willen dan worden ze doorverwezen naar een andere dienst. Er worden wel afspraken gemaakt met de jongere en de ouders over het wel of niet doorgeven van informatie. Meestal wordt de afspraak gemaakt om binnen een bepaalde periode nog eens terug af te spreken om te evalueren. 27. AB 13. Omwille van éénmansdienst. Ik kan wel schriftelijk materiaal meegeven en doorverwijzen , maar geen begeleide zelfhulp aanbieden. AB 14. Idem hierboven 28. AB 15. Samenwerking en overleg zijn noodzakelijk maar altijd met toestemming en in bijzijn van de jongere. 29. AB 16. ‐ 18. Vanzelfsprekend. 18 vind ik zelf een heel belangrijke. AL gemerkt dat instanties jongere opleggen om ineens te stoppen zonder te weten dat ze een jongere hiermee in gevaar brengen. Zou er zelfs bijvoegen dat het afbouwen gebeurt samen met een arts ( zie ook panel bemerking) 30 AB 15 L’école est‐elle une structure thérapeutique, est‐ce son rôle? Ne pourrait‐il pas être parfois être contre‐productif de contacter l’école? Préciser ce rôle… Heeft de school een therapeutische taak? Zou het contact opnemen met de school niet soms contraproductief kunnen zijn? Deze rol moet worden
Reactie auteurs OK, zie opmerking 15
OK, zie opmerking 15
Hier zijn we mee akkoord. In de richtlijn is een paragraaf toegevoegd over het wettelijk kader rond het behandelen van jongeren. We zijn akkoord dat ondersteuning hierbij gewenst is (AB 18), maar niet dat dit altijd door een arts dient te gebeuren. Deze opmerking wordt toegevoegd in de toelichting.
In de toelichting is verduidelijkt hoe de school de jongere kan ondersteunen. Dit is niet therapeutisch bedoeld, maar gericht op de taak die een school heeft, bv het opvolgen van de leerresultaten. Préciser dans les notes, comment l'école peut prendre en charge les plus jeunes. Ce n'est pas thérapeutique, mais concentré sur la tâche disposant d'une école, suivi par exemple les résultats d'apprentissage. 8
verduidelijkt. 3.4 Behandeling niet‐medicamenteus Feedback 31. AB 20. Hier werken geen therapeuten en ik ben het eens met het panel dat in vele gevallen er niet therapeutisch hoeft gewerkt te worden. Ik zit zelf op een laagdrempelige eerstelijnsdienst en er zijn idd ook een aantal jongeren die zouden moeten doorverwezen worden naar een tweedelijnsdienst die intensiever werkt maar waar we toch jongeren zien die dit niet willen. Dan is aanklampend werken en blijven ondersteunen even waardevol. 32. AB 19‐toelichting Ce n’est pas très clair comme formulation. On est d’accord ou pas avec ce message??? Is onduidelijk geformuleerd. Is men het hier wel of niet eens? 33. AB 20 toelichting l’abstinence est‐elle la seule alternative? La consommation contrôlée n’a‐t‐elle aucune place chez les jeunes? La SSMG considère que celle‐ci a sa place dans la prise en charge chez les adultes. is onthouding het enige alternatief? Gecontroleerde consumptie zou geen plaats moeten hebben voor jongeren? De SSMG is van mening dat het alleen past in de zorg van volwassenen
Reactie auteurs Hiermee zijn we akkoord, alhoewel we aanklampend werken en blijven ondersteunen niet zouden bestempelen als ‘even waardevol’ maar wel als ‘beste mogelijkheid’. De mogelijkheid om aanklampend te werken is toegevoegd.
Deze paragraaf is uit de richtlijn verwijderd (omdat dit niet paste bij de aanbeveling) Cette section a depuis été retirée de la directive (car cela ne correspondait pas à la recommandation) We zijn van mening dat voor deze jongeren abstinentie het eerste doel zou moeten zijn. Echter, indien blijkt dat dit (voorlopig) niet mogelijk is voor een bepaalde jongere (door lichamelijke, mentale of sociale redenen), dienen andere behandeldoelen, inclusief gecontroleerde consumptie, te worden overwogen. Dit is ter inschatting van de hulpverlener. Dit is toegevoegd aan de toelichting. Nous croyons que l'objectif premier devrait être l'abstinence pour cettes jeunes. Cependant, si il s'avère que cette (provisoire) ne permet pas pour certains un 9
cadet (par des raisons physiques, mentales ou sociales), autres objectifs du traitement, y compris la consommation contrôlée, doivent envisager. Il s'agit d'évaluer le travailleur humanitaire. Ceci est ajouté aux notes. 3.5 Behandeling‐medisch urgent Feedback 34. AB 22 ici on évoque bien les benzo à longue durée d’action… ; on évoque les courtes durées d’action tels l’oxazepam chez les personnes âgées, en cas de maladie hépatique grave…mais là n’est pas le sujet ! Het gaat hier om lang werkende benzo’s en geeft als argument dat oxazepam kortdurend is voor ouderen, in geval van ernstige leveraandoening... maar dit is niet het onderwerp!
Reactie auteurs De auteurs zijn van mening dat het belangrijk is om aan te geven dat in bepaalde situaties gekozen dient te worden voor kortwerkende benzo’s, als aanvulling op de aanbeveling om in de eerste plaats te kiezen voor langwerkende benzo’s. De opmerking over ouderen is geschrapt. Les auteurs croient qu'il est important d'indiquer que dans certaines situations devraient être choisis pour les benzos courte durée d'action, en plus de la recommandation en premier lieu à choisir pour les benzos longue durée d'action. Le commentaire au sujet des personnes âgées est supprimé. Wij zijn akkoord dat delirium zeldzaam is bij jongeren, maar dat het wel kan 35. AB23 en cas de « délirium… « ; à nouveau le délirium à cet âge n’existe pas ; « voorkomen. In de toelichting hebben we toegevoegd dat delirium zeldzaam is. le lorazepam par voie orale est le premier choix » ; dans le délirium de De voorkeur voor de orale route is gebaseerd op consensus van de auteurs van l’adulte on utilise la voie parenterale… ; dans l’IEA l’urgentiste utilisera de bronrichtlijn. Dit is opgenomen in de toelichting. Indien de jongere geen aussi des formes parentérales… medicatie wil of kan innnemen wordt automatisch voor de parenterale route gekozen. in het geval van "delirium... « ; nogmaals: een delirium op deze leeftijd Nous sommes d'accord que le délire est rare chez les jeunes, mais qu'il peut se bestaat niet. «orale lorazepam is de eerste keuze. Bij volwassenen met delirium zal de parenterale route worden gebruikt; produire. Nous avons ajouté dans les notes que le délire est rare. bij acute alcohol‐intoxificatie zal de urgentie arts ook parenterale vormen La voie orale est moins invasive que la voie parentérale et donc de premier gebruiken choix. Si jeune aucun médicament ou peut prendre est automatiquement pour la voie parentérale choisie. 36. AB24 De auteurs vermoeden dat hier een misverstand is, dat mogelijk te maken heeft les courtes durées d’action pour diminuer la probabilité de nouvelles met de vertaling. Dit wordt nagekeken. De originele AB is: “Overweeg een 10
crises ? D’où vient cette notion ? De korte werkingsduur zou de kans op toekomstige crises verminderen? Waar is dit op gebaseerd?
37. AB24‐toelichting Sur le fond du dossier, l’approche parait parfois répressive… Het dossier lijkt gebaseerd te zijn op een repressieve benadering
snelwerkend benzodiazepine (zoals lorazepam) bij jongeren met insulten (of epileptische aanvallen) door alcoholonthouding, om de kans op nieuwe insulten te verminderen”. Dit wordt nagezien. ( kortsluiten met Martine: Snelwerkend benzo vs courtes durées d’action) Les auteurs soupçonnent que voici un malentendu, qu'il est possible de faire avec la traduction. Cette case est cochée. OK, zie opmerking 23 D’accord. Voir le note 23.
Overige opmerkingen Feedback 38. Graag nog eens schrijf‐ en spellingsfouten nazien, geeft slordige indruk 39. Leeftijden werken verwarrend, gaat om jongeren van 12 tot 18 jaar, soms spreekt men van 10 jaar.
40. Tweedelijn is ruimer dan residentieel aanbod! (cf. aanbeveling 8‐9‐ 10)
Reactie auteurs Dat hebben we gedaan. We zijn akkoord dat dit verwarrend is (zie ook opmerking 16). We hebben de aanbevelingen waarin men spreekt over jongeren vanaf 10 vervangen door jongeren vanaf 12 jaar. Dit betreft de AB4 en 6. AB 4: “Als alcoholmisbruik bij jongeren in de leeftijd van 12 tot 17 jaar .....” AB 6: “Verwijs alle jongeren van 12‐15 jaar naar ......” De bronrichtlijnen gaven geen andere aanbevelingen over tweedelijns zorg, maar het kan verhelderend zijn om dit toe te voegen. Echter, dit geldt ook voor de aanbevelingen voor de andere klinische vragen. In de inleiding is daarom toegevoegd: “Ook beslaan de aanbevelingen veelal niet de gehele klinische vraag, bijvoorbeeld het aanbod in de tweedelijn is breder dan de zorg beschreven in 11
aanbevelingen 8, 9 en 10.”
12
