Actieplan verkeersveiligheid Lendelede Via de realisatie van dit actieplan willen wij een veiligheidscultuur creëren in de gemeente Lendelede. Er wordt gefocust op een beperkt aantal acties, die duidelijk weergeven dat de gemeente een veiligheidscultuur wil opbouwen binnen alle gemeentelijke organen (gemeenteraad, gemeentelijke diensten, adviesraden…). Dit is beter dan een heleboel losstaande kleine initiatieven die uiteindelijk minder resultaat hebben. Voor de realisatie wensen wij ook intens samen te werken met de politiezone en de scholen die op ons grondgebied actief zijn. De grootste doelstelling van het actieplan is een verschil te maken met het verleden. Het moet duidelijk zijn dat de gemeente een echt engagement voor een verkeersveiligere omgeving heeft opgenomen en uitgewerkt. Het is de bedoeling dat het hele jaar door initiatieven worden genomen rond verkeersveiligheid zodat het thema duidelijk aanwezig is. Als dit lukt, kan men spreken van een geslaagd SAVE-jaar. Voor de opmaak van het actieplan hebben wij binnen de bestaande leidraad van OVK (Ouders van Verongelukte Kinderen) gezocht welke punten wij kunnen realiseren. Dit actieplan 2015 is een eerste actieplan verkeersveiligheid waarmee wij hopen de start te geven voor de opbouw van een veiligheidscultuur in onze gemeente. Wij hopen nu reeds heel wat te realiseren en daar dan in de komende jaren op verder te bouwen. Sommige projecten zullen diverse jaren inspanningen vergen, andere projecten zijn eenmalig.
1
Situering
Lendelede ligt in de provincie West-Vlaanderen, tussen Kortrijk en Izegem. De dienst 100 en de brandweer maken sedert 01.01.2015 deel uit van de Hulpverleningszone Fluvia. Inwoners: 5.744 Oppervlakte: 13,15 km² Bevolkingsdichtheid: 437 inw./km² Deelgemeenten: / Politiezone: PZ Vlas (samen met: Kortrijk & Kuurne) Contactpersoon gemeente: Koen Vandewalle (diensthoofd technische dienst - openbare werken) Wim Vanneste (Politiezone VLAS) 2
Doelstelling 1: De opmaak en evaluatie van een verkeersveiligheidsanalyse 1.1. Ongevalsanalyse De gemeente zal aan de PZ Vlas vragen om een analyse te maken van de plaatsen waar verkeersongevallen gebeurd zijn de laatste jaren. Het betreft een analyse naar oorzaak van het ongeval, aantal ongevallen/locatie, leeftijd… Men zal alle beschikbare gegevens van de voorbije jaren samenvoegen in een excel tabel. Hierin wordt ook vermeld wanneer een gevaarlijke locatie in het verleden reeds is aangepakt (bvb. plaatsen verkeerslichten kruispunt Hulstemolenstraat / N36). Men maakt een tabel waarin per straat wordt vermeld hoeveel ongevallen er zijn gebeurd. Deze ongevallen worden opgedeeld naar type ongeval : louter stoffelijke schade, lichamelijk letsel, lichtgewonden, zwaargewonden, doden. Vervolgens wordt ook ,daar waar het bekend is, de belangrijkste oorzaak van het ongeval genoteerd (onaangepaste snelheid, alcoholintoxicatie, …). Concreet zal men in verschillende stappen werken om deze analyse te doen : Stap 1 : analyse van alle ongevallen waar alcohol bij betrokken is om meer gerichte alcoholcontroles te organiseren. Stap 2 : analyse van alle ongevallen waarbij snelheid een bepalende factor was, om meer gerichte snelheidscontroles te organiseren. Stap 3 : analyse van alle ongevallen waarbij de infrastructuur een rol speelde, om vervolgens deze locatie door te geven aan het gemeentebestuur zodanig dat er eventueel maatregelen kunnen worden getroffen. 1.2. Ongevalsregistratie Er zal door de politie onderzocht worden of eventueel het type fiets (elektrisch of niet) in de rapportering van ongevallen kan opgenomen worden.
Doelstelling 2: De implementatie van het STOP-principe 2.1.Strooiplan Het strooiplan voor de wintermaanden zal aangepast worden. Hierbij worden niet alleen de autowegen bekeken, maar wordt ook onderzocht hoe fietspaden geruimd kunnen worden. Er wordt ook een plan opgemaakt van alle gemeentelijke eigendommen waarlangs de voetpaden 3
sneeuwvrij moeten gemaakt worden door het gemeentepersoneel zodat wij daar onze voorbeeldfunctie kunnen waarmaken. Het strooien van fietspaden is veel minder effectief dan bij autowegen doordat bij de laatste het zout beter gemengd wordt met de sneeuw en sneller tot resultaten leidt. Bepaalde gemeentebesturen werken met een pekelstrooier doch gezien de hoge kostprijs is het voor een kleine gemeente niet vanzelfsprekend om dergelijke apparatuur aan te kopen. De voetpaden dienen door de bewoners zelf sneeuwvrij gemaakt te worden. Dit wordt via publicaties in Lendeleeft, op de gemeentelijk website,… duidelijk gecommuniceerd aan de bevolking. Het OCMW zal bekijken om opnieuw de sneeuwtelefoon te voorzien waarbij mensen die problemen hebben om zelf hun voetpaden sneeuwvrij te maken, via het OCMW kunnen beroep doen op een vrijwilliger die tegen een geringe vergoeding van de bewoners, deze taak vervult. 2.2. Inventaris dooRlopende straten en trage wegen Een dooRlopende straat is een straat die voor wagens doodloopt op het einde, maar niet voor voetgangers en fietsers. Deze doodlopende straten zijn vaak de toegang tot een veiligere, aangenamere doorsteek. De term duidt zowel de gelijkenis en het verschil met een doodlopende straat aan. De gemeente Lendelede heeft in het verleden al op heel wat borden de dooRlopende straatstickers aangebracht. Ze zal, gedurende het SAVE-jaar, de dooRlopende straten in kaart proberen te brengen. Deze inventarisatie zal gekoppeld worden aan de inventarisatie van de trage wegen op het grondgebied.
Doelstelling 3: De afstemming van het mobiliteitsbeleid op kinderen en jongeren 3.1. Snelheidsbeleid aanpassen Lendelede herbekijkt tijdens het actiejaar de afbakening van de bebouwde kom. Ze zijn bezig met het 30-50-70 principe waarbij zone 30 voorzien wordt in de schoolomgeving, zone 50 in de bebouwde kom en alle overige straten zone 70 worden. 3.2. Gemachtigde opzichters Lendelede was één van de koplopers voor de oprichting van gemachtigde opzichters. Zij zijn reeds meer dan 20 jaar actief in onze gemeente. Zij staan in voor de verkeersbegeleiding op enkele kruispunten in de schoolomgeving voor de aanvang van de lessen. In samenspraak met 4
de scholen werd beslist dat zij zelf instaan voor het toezicht bij het schooleinde. De politie staat in voor het kruispunt in Sente, een zeer moeilijk en onoverzichtelijk punt waardoor het beter is om daar politie in te zetten. In het verleden heeft Lendelede ook al bij grote wegeniswerken (bvb. op de N36) gevraagd dat er op de ‘spitsuren’ voor het schoolgaand verkeer politiebegeleiding wordt voorzien op één of meerdere kruispunten. Concreet neemt Lendelede als actie op dat de noodzaak van gemachtigde opzichters gemonitord wordt en dat wanneer nodig in de toekomst, bijvoorbeeld bij werken, de politie ingezet zal worden. 3.3. Online beschikbaar stellen schoolroutekaart Lendelede beschikt al over een dergelijke kaart die werd opgemaakt in samenwerking met de provincie. Deze kaart werd echter enkel verspreid onder de leerlingen van de middenschool. Er zal onderzocht worden om deze kaart eventueel ook voor de lagere scholen en online op de website ter beschikking te stellen. Na de opmaak van de inventaris trage wegen, zal ook bekeken worden of de bestaande wandel- fiets- en mountainbikeroutes nog correct zijn / moeten aangepast worden.
Doelstelling 4: Het garanderen van een hoog handhavingsniveau 4.1. Objectieve en subjectieve pakkans opdrijven Er zal gevraagd worden aan de politiezone Vlas om meer controles uit te voeren zodat de objectieve en subjectieve pakkans vergroot. Momenteel plaatsen wij vaak een snelheidsdetectiesysteem gedurende enkele weken op één plaats om te controleren of daar overdreven snelheid wordt vastgesteld en op welke uren die kans het grootst is. Op basis van het resultaat van die metingen, kan de politie beslissen om achteraf controles uit te voeren die meer gericht kunnen zijn op de uren waar de meeste of de grootste overtredingen worden vastgesteld. 4.2. Actief communicatiebeleid over verkeerscontroles Er zal gevraagd worden aan de politiezone Vlas om meer te communiceren rond verkeerscontroles (zowel snelheids- als alcoholcontroles). Het is belangrijk dat de bevolking weet dat er geregeld controles zijn en wat hier de resultaten van zijn.
5
Deze communicatie kan via Lendeleeft en de gemeentelijke website georganiseerd worden. Eventueel via een link naar de site van de PZ Vlas mits daar afzonderlijke cijfers voor Lendelede beschikbaar zijn. Het doel van deze vermeldingen is om de bewoners erop te wijzen dat er geregeld gecontroleerd wordt in de gemeente en hierdoor de subjectieve pakkans te verhogen. De inwoners moeten het gevoel hebben dat ze op elk moment van de dag kunnen worden gecontroleerd. Pas als de bevolking het idee heeft dat er een grote pakkans is, zal men zijn/haar verkeersgedrag aanpassen. 4.3. Fietscontroledagen organiseren In samenwerking met de scholen, organiseert de politie opnieuw fietscontroledagen in de scholen. De politie zal ook controles uitvoeren langs bepaalde drukke ‘fietswegen’. 4.4. Sluipverkeer aanpakken Om het sluipverkeer aan te pakken wordt het gedeeltelijk eenrichting maken van de Winkelsestraat tussen Dorpsplein en A. Dassonvillelaan definitief ingericht in 2015. Sinds de proefopstelling, leeft het gevoel dat het sluipverkeer vanuit Ledegem richting Hulste / Ingelmunster zwaar is verminderd.
Doelstelling 5: De voorbeeldfunctie van de gemeente/stad en haar beleidsverantwoordelijken 5.1. SAVE-charter in het mobiliteitsplan De beleidsopties die hier in het SAVE-charter naar voor worden gebracht, zullen ook overgenomen worden in het mobiliteitsplan. 5.2. Promotie lokale producten in gemeente Door het gebruik van lokale producten vermindert de verkeersstroom. Als gemeente kopen wij zoveel mogelijk bij plaatselijke handelaars. Wij moeten echter wel steeds rekening houden met de wetgeving op de overheidsopdrachten zodat voor bepaalde grote aankopen en/of werken er ook moet prijs gevraagd worden aan firma’s van buiten de gemeente. Als actiepunt voor dit actiejaar zal Lendelede nagaan of het gebruik van de Lendeleedse cadeaubon nog uitgebreid kan worden.
6
Doelstelling 6: Een actief sensibilisatie- en educatiebeleid voeren 6.1. Een actief communicatiebeleid De gemeente voert reeds lang een communicatiebeleid via artikels in Lendeleeft, publicaties op de gemeentelijke website… Er zal onderzocht worden in hoeverre dit nog kan verbeterd worden, ook via samenwerking met de politie. Eventueel ook een beter uitgewerkte communicatie via facebook en/of twitter. Bij infrastructuurwerken bekijkt de gemeente de mogelijke omleidingen. Dit wordt via website, bedrijvengids… verspreid onder de bevolking. Daarnaast worden sedert de opmaak van de bedrijvengids, deze gegevens vaak gebruikt om de bedrijven in te lichten over werken, activiteiten, wielerwedstrijden… waarbij verkeershinder mag verwacht worden. De bewoners worden ook via info-vergaderingen ingelicht. Er wordt onderzocht of dit voldoende is en/of er nog bijkomende maatregelen kunnen getroffen worden om dit te verbeteren. Momenteel wordt op de website van de gemeente te weinig aandacht besteed aan mobiliteit en verkeersveiligheid. Het gemeentebestuur zal via de website ook de inwoners gaan informeren over de initiatieven van het gemeentebestuur met betrekking tot verkeersveiligheid. Er zal onder het item ‘mobiliteit’ meer informatie worden voorzien. Onder dit item wordt aandacht besteed aan: -
een link naar www.wegenwerken.be
-
een link naar www.meldpuntfietspaden.be
-
een link naar www.watnaeenverkeersongeval.be
-
de digitale versie van de schoolroutekaart
-
de invulling van het SAVE-charter en de link naar de SAVE-website http://save.ovk.be
-
doorverwijzen naar de lokale CAW’s in de regio
-
de resultaten van de verkeerscontroles van de lokale politie
6.2. Nieuwe sensibilisatiecampagne: fietshelmen Lendelede wil tijdens het SAVE-actiejaar een sensibilisatie-actie uitwerken rond het dragen van een fietshelm. Eerste ideeën zijn onder andere het werken met een soort spaarkaart, het organiseren van een groepsaankoop voor fietshelmen... Een voorbeeld van zo’n actie kan bijvoorbeeld gevonden worden in de provincie Antwerpen: http://www.helmopfluotop.be/. 7
6.3. Organiseren verkeersveiligheidsdag of –week Wij stellen vast dat de middenschool hier al een paar maal de tolwagen van de politiezone RIHO heeft gebruikt. In samenwerking met de school en PZ Vlas kan onderzocht worden of wij hierrond iets kunnen doen met de andere lagere scholen. Ideeën kunnen zijn:
Een praktische fietsproef voor kinderen (behendigheidsparcours over balken, wipplank, remtest…) De Tolwagen en Botswagen van de politie, met op voorhand voldoende uitleg zodat het geen kermisattractie wordt Infosessies en praktische voorbeelden over dode hoek ongevallen. Deze infosessies kunnen praktijk gericht worden door onder andere de vormingen van: Transport en logistiek Vlaanderen (www.transportenlogistiekvlaanderen.be/nl/imago/veilig-op-weg) en het Sociaal Fonds voor het goederenvervoer (www.startruck.be) De provincie West-Vlaanderen biedt een online lesmodule aan om leerlingen wegwijs te maken in de problematiek van de dode hoek: www.letopvoordedodehoek.be Promillebrilparcours Eerste hulp bij ongevallen door rode kruis of urgentieteam Een evacuatietest uitvoeren met een schoolbus en dit meten met een timer om het interessant te maken Een fietsherstel workshop waar kinderen leren om zelf hun fiets te maken en waar ze op moeten letten als ze hun fiets gebruiken Infosessie over carpool, taxistop, autodelen, … Opzetten van een verkeersquiz Wandeling of fietstocht door de gemeente waarbij aandacht wordt besteed aan hoe je te gedragen in het verkeer Verkeersgetuigen die komen spreken over hun ervaring met een verkeersongeval De gemeente kan beroep doen op de theaterproducties Flits!, Samourai en Vroemtuut van Wim Geysen wimgeysen.be Ook Farce cancan biedt theatervoorstellingen aan rond verkeersveiligheid: www.farcecancan.be/Theater_Toneel_Cabaret/home
6.4. Scholen wegwijs maken in bestaande educatiemiddelen Lendelede zal scholen wegwijs maken in waar ze educatiemiddelen kunnen bekomen. Zo kunnen de scholen misschien nieuwe educatiemiddelen ontdekken die hun verkeerseducatie een nieuw elan kunnen geven. Interessante websites zijn alvast: -
www.verkeerskunde.be/verkeers-en-mobiliteitseducatie. 8
-
-
-
Op de SMS-webshop (Slimme Mobiele Scholen-Webshop) kan een school of gemeente educatief materiaal aankopen rond verkeer en mobiliteit. De SMSwebshop biedt een overzicht van alle educatieve materialen en projecten over verkeer en mobiliteit voor alle doelgroepen in het Vlaamse onderwijs. De webshop staat niet alleen open voor scholen die deelnemen aan het project Slimme Mobiele Scholen (SMS). Ook andere scholen uit zowel het basis- als het secundair onderwijs, verkeersouders, mobiliteitsambtenaren, rijinstructeurs, kortom iedereen die met verkeers- en mobiliteitseducatie te maken heeft, kan producten bestellen via de SMS-webshop. Ook in de webshop kun je uiteraard producten met je SMS-subsidie bestellen. Deze is terug te vinden op de link: www.sms-webshop.be Op de website van Verenigingen voor Verkeersveiligheid kan je per verkeersthema bestaande brochures en educatieve producten terugvinden: www.verenigingenvoor-verkeersveiligheid.be Ook het BIVV stelt een webshop ter beschikking waar zowel sensibilisatiemateriaal als educatief materiaal kan bestellen. Deze is terug te vinden op de link: webshop.bivv.be/nl
Doelstelling 7: De opvang van verkeersslachtoffers optimaliseren 7.1. Verspreiden ‘Als het verkeer je raakt. Praktische gids na een verkeersongeval.’ In samenspraak met de politiezone Vlas zullen een aantal van deze gidsen aangevraagd worden. Er zal dan bekeken worden of de politie, slachtofferhulp of de gemeente zelf kan instaan voor de afgifte van een dergelijke gids bij verkeersongevallen met lichamelijk leed. De gidsen kunnen gratis besteld worden via info@rondpunt. 7.2. Bekend maken ZEBRA-kit Om scholen bewust te maken van het bestaan van de ZEBRA-kit, zal de gemeente deze kit huren en voorstellen. Dit met als doel dat scholen gemakkelijker de weg vinden naar de ZEBRA-kit wanneer het nodig zou zijn. Deze kits zijn een handig en praktisch instrument om een verkeersongeval bij kinderen bespreekbaar te maken. Ze kunnen gratis uitgeleend worden. Meer informatie op: http://rondpunt.be/publicaties-producten-1/publicatiesproducten/zebra-kit/ 7.3. Workshop slecht-nieuws-melding Er zal een workshop ‘slecht-nieuws-melding’ georganiseerd worden binnen het politiekorps. In deze workshop komen een tweetal ouders van OVK getuigen over hun ervaringen met de lokale politie en de nazorg die zij hebben gekregen. Daarna zal één van de medewerkers van OVK wat meer informatie geven over de vereniging en ook praktische tips meegeven die de 9
medewerkers kunnen helpen bij het brengen van een slecht nieuws melding. Deze workshop zal vrijblijvend aan de geïnteresseerden worden aangeboden. De plaatselijke politie is geïnteresseerd in een dergelijke workshop want het is één van de meeste delicate zaken waar zij mee geconfronteerd worden. De gemeente zal een dergelijke workshop organiseren, eventueel in samenwerking met de politiezone Vlas, zodat deze workshop niet beperkt blijft tot de lokale politiemensen maar ook andere geïnteresseerden van de politiezone hieraan kunnen deelnemen.
10
