Nieman Raadgevende Ingenieurs B.V.
Hoofdstuk 3 3.1
Onderzoek kerk Protestantse Gemeente Beilen
Aanbevelingen rapportage Nieman
Nieman Raadgevende Ingenieurs B.V.
Onderzoek kerk Protestantse Gemeente Beilen
Nieman Raadgevende Ingenieurs B.V.
Onderzoek kerk Protestantse Gemeente Beilen
Bevindingen
Bouwkundig
Bouwkundig
De bestaande bouwkundige constructies (vloer-, gevel- en dakconstructie) van het kerkgebouw en de dakconstructie van het zalencentrum zijn visueel geïnspecteerd. Om inzicht te krijgen in de opbouw van de dakconstructie is een deel van de binnenbeplating losgeschroefd. De naden en kieren in de bouwkundige schil zijn inzichtelijk gemaakt door gebruik te maken van thermografie foto’s.
3.1.1 Dak, kerk
Afbeelding 3.1.1 houten dakbeschot (noordwestgevel)
Afbeelding 3.1.2 houten dakbeschot.
(zuidwestgevel).
Het dak van de kerk bestaat uit een houten dakbeschot die op de gordingen van het dak is bevestigd. Op het dakbeschot is een waterwerende / dampopen laag aanwezig. De originele dampopen laag is sterk verweerd (afbeelding 3.1.1), water dat onder de dakpannen komt kan in de kapconstructie treden. Tot op heden zijn er, volgens opgave van de Koster, geen lekkages geconstateerd. Op enkele plekken is een betere folie (type Tyvek) aangetroffen (zie afbeelding 3.1.2). Het dak is niet geïsoleerd.
Dak • Beschadigde pannen herstellen. • Pannen die niet meer goed sluiten sluitend leggen (‘herleggen’). • Controle van alle randdetails en waar nodig herstel uitvoeren (denk aan herstel dakbeschot ter plaatse van goot (onderste deel), vervangen enkele panlatten, herstel van de nokvorstaansluitingen, controle zinkwerk gootrand, e.d.). • Onderhoud (schilderwerk) van de gootconstructie.
Afbeelding 3.1.7 aansluiting nokvorsten. Afbeelding 3.1.10 scheuren in gesoldeerde gootaansluiting (noordwestgevel).
De dichtingen ter plaatse van de nokvorsten verschillen van kwaliteit. Zo zijn er nokvorsten gedicht met bitumen en er zijn vorsten gedicht met specie. Daar waar de nokvorsten in de specie liggen verkeert de
De houten delen van de gootconstructie en de windveren zijn toe aan een reiniging-/ schilderbeurt.
specie in zeer een slechte staat.
Tijdens de visuele inspectie zijn er geen onderdelen aan de gootconstructies aangetroffen die moeten worden vervangen.
Naast de omschreven bevindingen van het kerkdak is het onderstaande geconstateerd:
3.1.3 Gevel, kerk
•
de dakpannen liggen niet overal strak;
•
er bevinden zich gescheurde / gebroken dakpannen in het dakvlak;
•
pannen leunen op zinken gootconstructie;
•
pannen hersteld met loodslabben;
•
lek in onderlinge aansluiting van HWA ter plaatse van de oostgevel;
•
lood ter plaatse van de bevestiging van de nokvorsten is niet meer aanwezig of dekt niet goed af.
3.1.2 Goot, kerk
Afbeelding 3.1.11 gecorrodeerd anker (noordwestgevel).
Zowel aan de buiten- als de binnenzijde van de kerk bestaat de gevel van de kerk uit gemetselde bakstenen die in halfsteens verband zijn gelegd. Op basis van de afmetingen van de totale constructie is
Afbeelding 3.1.3 luchtlekken in de kapconstructie.
Wz130043aaA0.mha – 13 mei 2013
Nieman Raadgevende Ingenieurs B.V.
Pagina 4
Onderzoek kerk Protestantse Gemeente Beilen
Afbeelding 3.1.12 scheuren in noordwestgevel aangegeven op tekening.
Af beelding 3.1.13 scheuren aangegeven op tekening (zuidwestgevel).
Naast de scheuren ten gevolge van gecorrodeerde kozijnankers is het metselwerk op enkele plekken
Gevel • De kozijnankers die zijn aangetroffen in het buitenblad zijn dusdanig gecorrodeerd dat het metselwerk naar buiten wordt gedrukt. Dit is niet incidenteel maar veel voorkomend. Om verdere schade aan het metselwerk te voorkomen zullen de kozijnankers moeten worden verwijderd. Het is onduidelijk of de kozijnankers in de buitengevels nog een constructieve functie hebben. Voordat er herstelwerkzaamheden plaatsvinden ter plaatse van de kozijnankers zal nader moeten worden onderzocht of deze een constructieve functie hebben. • Ook de metselwerkpenanten zullen waarschijnlijk moeten worden vervangen doordat op diverse plekken al schade is opgetreden. • Plaatselijk herstel van kozijnen (dus waar houtrot al is opgetreden) + schilderbeurt. Geadviseerd wordt om een goed meerjarenonderhoudsplan (MJOP) voor de kerk op te stellen om verdere achteruitgang in kwaliteit te voorkomen (dan wel te beperken).
de opbouw van de gevel naar alle waarschijnlijkheid 100 – 50 – 100. Een gemetseld buitenspouwblad met een dikte van 100 mm, een spouw van 50 mm en een gemetseld binnenspouwblad van 100 mm. De kwaliteit van het gemetselde buitenspouwblad ter plaatse van de kozijnen is slecht. Ter plaatse van Afbeelding 3.1.8 vervuilde gootconstructie.
Afbeelding 3.1.9 slecht onderhoud.
de kozijnen zijn kozijnankers aangetroffen in het buitenblad. De kozijnankers zijn dusdanig gecorrodeerd dat het metselwerk naar buiten wordt gedrukt. Ter plaatse van de noord-westgevel zijn enkele
De zinken goten van de kerk verkeren in een goede staat. Hierbij wordt opgemerkt dat er tijdens de
losliggende gevelstenen handmatig verwijderd.
inspectie veel vuil is aangetroffen in de goot. Een verstopte goot kan resulteren in lekkages (overstroming goot). Bovendien zal door vervuiling de kwaliteit van de goot op den duur verminderen. Er zijn scheuren aangetroffen in de gesoldeerde gootaansluiting (afbeelding 3.1.10). Wz130043aaA0.mha – 13 mei 2013 Nieman Raadgevende Ingenieurs B.V.
Pagina 6 Onderzoek kerk Protestantse Gemeente Beilen
Wz130043aaA0.mha – 13 mei 2013
Pagina 7
Nieman Raadgevende Ingenieurs B.V.
Onderzoek kerk Protestantse Gemeente Beilen
3.1.4 Vloer, kerk
Afbeelding 3.1.17 luchtlekken in de gevelconstructie. Afbeelding 3.1.18 geen luchtdichting in oostgevel.
Met behulp van thermografische opnames is vastgesteld dat er in en rondom de kozijnen luchtlekken Afbeelding 3.1.19 houten vloerdelen.
aanwezig zijn.
De vloerafwerking bestaat uit houten vloerdelen. De houten vloerdelen zijn bevestigd op houten balken.
Naast de omschreven bevindingen van de gevel is het onderstaande geconstateerd: •
af
Rondom het kozijn (vluchtdeur) in de westgevel is geen luchtdichting gerealiseerd.
De vloerconstructie is ongeïsoleerd. De kruipruimte wordt geventileerd door openingen in de gevel. De vloer van de kruipruimte is uitgevoerd in beton. Bij het kruipluik aan de oostzijde van de kerk is een ondersteuning aangetroffen die zijn functie voor een deel heeft verloren, zie afbeelding 3.1.8. De
Nieman Raadgevende Ingenieurs B.V.
Onderzoek kerk Protestantse Gemeente Beilen
constructieve balken van de vloer verkeren in een goede conditie.
3.1.5 Dak / dakgoten zalencentrum
Afbeelding 3.1.14 losliggende steen / scheur onder de gootconstructie (noordoostgevel). Afbeelding 3.1.21 dak zalencentrum.
Afbeelding 3.1.22 craquelé.
De kwaliteit van de kozijnen is over het algemeen redelijk. Hierbij wordt opgemerkt dat de kozijnen wel aan een onderhoudsbeurt toe zijn. Bij de tussenstijl / onderdorpel van het kozijn in de zuidoostgevel is
De dakbedekking van het zalencentrum bestaat uit een bitumineuze dakbedekking met leislag. De
houtrot aangetroffen. Het houtrot is aangetroffen ter plaatse van de verbinding tussen de tussenstijl en
dakbedekking van het zalencentrum verkeerd in een goede staat – er is geen craquelé aangetroffen. De
de onderdorpel, op soortgelijke pekken is bij de overige kozijnen binnen korte termijn onderhoud
bitumen voor de hechting ter plaatse van de overlappen vertonen kleine haarscheurtjes, craquelé.
benodigd om houtrot e.d. te voorkomen.
Op het dak is er plaatselijk sprake van staand water. Staand water leidt tot extra vervuiling / aantasting van de dakbedekking.
beschadigd waarschijnlijk doordat de gootconstructie (en kap) op het buitenblad rust. Het metselwerk van één van de penanten in de westgevel is circa 5 mm naar buiten gedrukt. Onder de gootconstructie ter plaatse van de noordoostgevel is een losliggende steen aangetroffen (afbeelding 3.1.14).
Wz130043aaA0.mha – 13 mei 2013
Pagina 8
Wz130043aaA0.mha – 13 mei 2013
Pagina 10
Wz130043aaA0.mha – 13 mei 2013
Pagina 11
Nieman Raadgevende Ingenieurs B.V.
Onderzoek kerk Protestantse Gemeente Beilen
Door de aanwezigheid van speciebaarden in de spouw zal de spouw van de kerk naar alle waarschijnlijkheid ongeschikt zijn voor het aanbrengen van naisolatie. Door het specifieke gebruik van de kerk zou de investering waarschijnlijk ook niet opwegen tegen de kosten.
Afbeelding 3.1.23 dak zalencentrum, 25 mm PUR- isolatie.
Het dak van het zalencentrum is geïsoleerd met 25 mm PUR- isolatie (afbeelding 3.1.23).
Afbeelding 3.1.24 kapotte nokvorsten.
Op het dak van het zalencentrum zijn drie kapotte nokvorsten aangetroffen. De kapotte nokvorsten leveren geen direct risico op voor de waterdichtheid van de dakrand.
Afbeelding 3.1.25 kilgoot zalencentrum (noordwest gevel).
Wz130043aaA0.mha – 13 mei 2013
Nieman Raadgevende Ingenieurs B.V.
Thermisch
Pagina 12
Onderzoek kerk Protestantse Gemeente Beilen
3.1.6 Overige bevindingen
Uit de thermografieopnames blijkt dat er veel warmte verloren gaat door de dakconstructie. De dakconstructie kan worden geïsoleerd door isolatie aan te brengen tussen de gordingen. Buiten de kerkdiensten om wordt er geen vocht geproduceerd in de kerk en het volume in de kerk is dusdanig groot dat de vochthuishouding in de kerk niet tot problemen zal lijden. Wel wordt aanbevolen om bij het herstelwerkzaamheden de kapconstructie luchtdicht (met een dampremmende laag) uit te voeren. Opmerking: De zachtboard plafonds zullen, omdat deze brandgevaarlijk zijn, moeten worden verwijderd. Er zal dus toch al een nieuw plafond moeten worden aangebracht. Dit kan goed worden gecombineerd met een nieuw aan te brengen isolatiepakket. Installatietechnisch
Afbeelding 3.1.28 verroest frame.
Afbeelding 3.1.29 loszittende dakventilator.
Tijdens de inspectie is gebleken dat de dakventilator van het zalencentrum sterk is verouderd. Het frame van de dakventilator is ernstig gecorrodeerd. De dakventilator is niet bevestigd aan de dakconstructie en kon eenvoudig van het dak worden gelicht.
Afbeelding 3.1.30 dakkoepel.
De dakkoepels in het platte dak van het zalencentrum verkeren in een goede staat. Wel wordt opgemerkt dat het oude dakkoepels betreft met een hoge U-waarde, dus een lage warmteweerstand.
Op basis van het door ons verrichte onderzoek komen wij tot de volgende installatietechnische aanbevelingen: - Gezien de leeftijd van de CV-ketels rekening te houden met vervanging van de ketels binnen een periode van vijf jaar; - Om onnodige verliezen bij het transporteren van de warmte te voorkomen de isolatie van de leidingen na te lopen en zonodig te herstellen, waarbij het de voorkeur heeft dit
Nieman Raadgevende Ingenieurs B.V.
3.2
Onderzoek kerk Protestantse Gemeente Beilen
Thermisch
te doen met een isolatiemateriaal op basis van een minerale wol;
Om inzicht te verkrijgen in de thermische eigenschappen van de gevel- en dakconstructie van de kerk is gebruik gemaakt van thermografie foto’s. Daarnaast is zowel de gevel als het dak visueel geïnspecteerd.
3.2.1 Dak
Nieman Raadgevende Ingenieurs B.V.
Onderzoek kerk Protestantse Gemeente Beilen
Afbeelding 3.2.1 warmtelekken in de zowel te de zien binnenalsde deradiator buitenzijde Op de thermografie opnames van dekapconstructie buitengevel isvan duidelijk waar is gepositioneerd. gefotografeerd.
Op de thermografie opnames vanaf de binnenzijde is duidelijk te zien of de wand grenst aan het
zalencentrum of aan de buitenlucht. Zoals is beschreven in 3.1.1 bestaat het dak van de kerk uit een houten dakbeschot bevestigd op gordingen. De thermografie opnames laten zien dat er veel energie verloren gaat door de kapconstructie. Het in niet geïsoleerd. Uit de thermografische opnamen blijkt tevens dat de ventilatievoorziening in 3.3dak isInstallatietechnisch de klokkentoren is dichtgezet. Het binnenklimaat in de kerk wordt bepaald door de bouwkundige schil, het gebruik en de gebruikers in de kerk en de installatietechnische voorzieningen. De kwaliteit van de bouwkundige schil en de 3.2.2 Gevel installatietechnische componenten is bepaald op basis van visuele inspectie en thermografie foto’s. Tevens zijn er CO2 metingen verricht om de huidige luchtkwaliteit in de kerk in kaart te brengen.
3.3.1 Meetresultaten luchtkwaliteit Uit de resultaten van de tijdens het voorjaar in de kerkzaal geplaatste Catec Klimabox datalogger blijkt dat de luchttemperatuur tijdens de kerkdienst op 31 maart oploopt tot bijna 26°C. samen met een CO2concentratie van ca. 2000 ppm kan dit door sommige personen als licht benauwd worden ervaren. De hoge luchttemperatuur tijdens de ochtenddienst is overigens bijzonder, gezien de lage buitentemperatuur die dag (ca. 0°C). Mogelijk speelt de hogere bezettingsgraad met Pasen hierbij een rol. Tijdens de ochtenddienst op 7 april wordt het ca. 23°C in de kerk (buiten ca. 0°C) en is de maximale CO2-concentratie ca. 1500 ppm. Dit is een acceptabel niveau gedurende de tijdspanne van een
Afbeelding 3.2.2 warmtelekken in de gevelconstructie van zowel van de binnen- als de buitenzijde
kerkdienst. gefotografeerd
Ook tijdens de ochtenddienst op 14 april wordt het ca. 23°C in de kerk (buiten ca. 12°C) en is de maximale CO2-concentratie ca.1400 ppm. Ook hierop is niets aan te merken. Tijdens de ochtenddienst op Wz130043aaA0.mha – 13 mei 2013
21 april wordt het ca. 25°C in de kerk (buiten ca. 9°C) en is de maximale Pagina 15
CO2-concentratie ca.1900 ppm. Hierop is wederom niets aan te merken.
3.3.2 Luchtstromingen
Afbeelding 3.3.1 radiatoren.
Wz130043aaA0.mha – 13 mei 2013
Pagina 16
- Maatregelen met betrekking tot warmte afgifte zijn afhankelijk van bouwfysische maatregelen. Wel is het raadzaam om extra radiatoren aan te brengen ter plaatse van het podium; - Indien het dak geïsoleerd wordt kan overwogen worden om ondersteuningsventilatoren aan te brengen met als doel de warmte naar beneden te brengen; zonder isolatie van de kap is er een groot risico dat tochtklachten toenemen; - Onbrekende bedieningsknoppen van radiatoren te vervangen en werking te controleren; - Ventilatievoorziening onder klokkentoren te herstellen op zodanige wijze dat vanuit het gebruik kan worden bepaald of de voorziening open of gesloten moet zijn; - Voor de toevoer van lucht worden geen specifieke maatregelen genomen; als het gebouw “luchtdichter” wordt gemaakt kan luchtkwaliteit minder worden en het noodzakelijk zijn om aanvullende installatietechnische maatregelen te nemen, bijvoorbeeld in de vorm van gevelroosters of ventilatoren die zorgen voor opmenging van de lucht tijdens de kerkdiensten. - Wij achten het raadzaam om bij een verwachte hoge bezetgingsgraad het verwarmingssysteem niet of minder hoog in te schakelen om oververhitting tijdens de dienst te voorkomen.
NIEUWE ENTREE KERKZAAL EN HET AANPASSEN VAN HET PODIUM
1.BESTAANDE SITUATIE
1.NIEUWE SITUATIE
1.NIEUWE SITUATIE VOORSTEL MET MEUBEL
2.BESTAANDE SITUATIE
2.NIEUWE SITUATIE
2.NIEUWE SITUATIE VOORSTEL MET MEUBEL
3.BESTAANDE SITUATIE
3.NIEUWE SITUATIE
3.NIEUWE SITUATIE VOORSTEL MET MEUBEL
4.BESTAANDE SITUATIE
4.NIEUWE SITUATIE
4.NIEUWE SITUATIE VOORSTEL MET MEUBEL
5.BESTAANDE SITUATIE
5.NIEUWE SITUATIE
5.NIEUWE SITUATIE VOORSTEL MET MEUBEL
CENTRALE HAL BESTAANDE SITUATIE
ZALEN AFGESLOTEN
CENTRALE HAL NIEUWE SITUATIE
KLEINE ZAAL AFGESLOTEN
ALLES OPEN
NIEUWE INGREPEN
NIEUWE ENTREE
STRAATGEVEL HET VALKENHOF BESTAAND / NIEUW
NIEUW VOLUME
