25-JAAR STAMBOOMONDERZOEK (1981-2006) Ronald Voortman, Heemskerk
In november 1981 begon ik op 14-jarige leeftijd samen met mijn vader het voorouderonderzoek met het versturen van enkele brieven naar de gemeente Amsterdam en Monnickendam. Kort hiervoor had ik namelijk de reeds vaker verzochte papieren van mijn overgrootvader Jan Voortman (1886-1977) gekregen van mijn grootvader. Mijn overgrootvader had in 1942 al een kleine kwartierstaat gemaakt bestaande uit enkele uittreksels uit de bevolkingsregisters van de betreffende gemeenten, met als kwartierdrager zijn zoon, mijn grootvader. Met deze gegevens had ik een goede start waarmee ik verder ben gaan werken. Onder begeleiding en met veel aansporing van mijn vader, bezocht ik in de kerstvakantie mijn eerste bezoek aan een archief; het Streekarchief Waterland in Purmerend. Als eerste werd met behulp van de medewerkers aldaar, de geboorteakte van mijn betovergrootvader opgezocht. Ik kan me nog steeds herinneren hoe ik onder de indruk was van alle details die in deze geboorteakte was genoteerd. De eerste twee jaar zochten we samen zeer intensief naar mijn voorouders; genealogisch en voor de kwartierstaat. Regelmatig bezochten we het Streekarchief Waterland in Purmerend, later ook het gemeentearchief in Amsterdam en het Rijksarchief voor Noord-Holland in Haarlem. In 1984 nam het aantal archiefbezoeken sterk af door mijn studie aan de Rijksmiddelbare Tuinbouwschool in Hoorn. Pas na mijn militaire dienstplicht (1987-1988) pakte ik de draad weer op om bijna professioneel aan de genealogie te werken. Steeds vaker verliep het onderzoek aan de hand van specifieke projecten, dat veelal bestond uit het transcriberen en indexeren van complete bronnen. Daarna volgde vaak het selecteren van wat daadwerkelijk betrekking had op onze familiegeschiedenis. Enkele projecten waren:
Collectie Wangerpohl (1988- nog niet voltooid, zie Vortmes nr. 7 pag. 18); Lutherse lidmaten van Noord-Holland (1994-1998); Ondertrouwinschrijvingen in Amsterdam (1995); Hausarchiv von Dincklage zur Schulenburg (1999); Collectie Pohlsander (2000-nog niet voltooid); Collectie Thomann (2003-2004); Kerkregisters van Stadt Furstenau (2004-2005);
Jan Gerrit Voortman en Ronald Voortman in 1998. Vanaf 2000 kreeg ik minder tijd om in hetzelfde tempo verder te kunnen gaan met het onderzoek naar onze familiegeschiedenis. In eerste instantie een nieuwe baan en vervolgens het gezinsleven dat ik met mijn vrouw Paula deel. In 2002 werd Lloyd geboren en in 2004 volgde Emilia.
In de loop der jaren zijn er een paar artikelen verschenen over ons onderzoek: 1996; Uniek genealogisch infocentrum. Noordhollands Dagblad 8 mei 1996. 2000; Artland - een confessioneel eiland? Bron: Bersenbrücker Kreisblatt 16-12-2000 en Münsterländische Tageszeitung 19-12-2000, ook gepubliceerd in Vortmes nr. 11 pag. 70. 2002; Gezin in de greep van verleden. Noordhollands Weekblad februari 2002, ook gepubliceerd in Vortmes nr. 13 pag. 140.
Aanpak en verloop van het onderzoek Het onderzoek startte met de familie Voortman in de streek Waterland. De oudst bekende voorvader, Jurgen Voortman (1743-1812), woonde in Monnickendam. Van daaruit verspreidde zijn nakomelingen zich naar (met name) Volendam, Amsterdam en Zaandam. Binnen een jaar na aanvang van het onderzoek wisten we dat we de voorouders van Jurgen moesten zoeken in Duitsland en wel in Kirchspiel Badbergen (Amt Fürstenau, Osnabrücker Nordland). Ons onderzoek verplaatste zich van de goed georganiseerde archieven in Nederland naar de kerkelijke instanties in Duitsland. We maakten een afspraak bij de plaatselijke Pastor en gingen een dag naar Badbergen om te gaan zoeken naar de voorouders van Jurgen. Het resultaat van een dag zoeken viel behoorlijk tegen, mede vanwege het lastige handschrift dat we moesten ontcijferen. Met een tiental namen en data reden we weer naar huis, een reis van zo’n drie en een half uur rijden. We gingen onze tactiek veranderen. Met behulp van een fototoestel en een statief namen wij ons voor om de pagina’s waarop familieleden vermeld stonden te fotograferen. Het ontcijferen van de tekst konden we dan thuis doen door de zwart-wit negatieven in een diaframe te projecteren op het scherm. Ook deze tactiek beviel ons niet. We hadden nu wel meer gegevens dan de vorige keer, maar er ontbrak nog steeds te veel. De enige oplossing was het fotograferen van de complete boeken, badzijde voor bladzijde. Op deze manier kwamen we in het bezit van complete afschriften van de kerkregisters van Kirchspiel Badbergen. Deze vingen aan in 1670. In eerste instantie fotografeerde we de boeken tot 1775 omdat onze voorvader Jurgen vanaf dat jaar in Monnickendam woonde. Later vulde wij onze bron aan tot 1800. Enkele jaren daarna kregen we nog een aanvulling tot 1852.
JAN GERRIT VOORTMAN Jan Gerrit werd in 1933 Ouderkerk aan de Amstel geboren als oudste zoon van Gerrit Jan Voortman (19111984) en Jetta Dolderman (19111974). Tot zijn trouwen in 1959 met Willy Dekker (1939) heeft hij met zijn ouders en broer en twee zussen in verschillende plaatsen gewoond onder andere in en rond Amsterdam, Meppel en Enkhuizen. Na zijn opleiding aan de MULO is hij eerst als huisschilder begonnen met werken en daarna als autospuiter in Hoorn (NH). Vanaf 1967 tot zijn pensioen was hij werkzaam als chef autospuiterij (en later ook autoplaatwerlerij) bij RIVA in Amsterdam. Dit schadeherstelbedrijf was gespecialiseerd in General Motor auto's, waaronder een groot deel Opel en diverse Amerikaanse merken. Jan Gerrit en Wil kregen drie kinderen: Gerrit Jan (1960), Yvonne (1964) en Ronald (1967).
In eerste instantie zochten we de negatieven door op zoek naar familieleden. Al snel werd besloten om het complete werk over te typen zodat het zoeken vergemakkelijkt werd. Bovendien waren wij niet de enige die onze voorouders in Badbergen zochten. Steeds vaker – mede naarmate onze collectie in omvang toenam – kregen we bezoekers die bij mijn ouders thuis in de boeken gingen zoeken. Omdat we het vermoeden hadden dat er ook familieleden in aangrenzende plaatsen woonde, probeerden we onze grenzen te verleggen. We namen ons het streven voor om ook van de aangrenzende Lutherse kerken (omdat onze voorouders in deze periode Luthers van geloof waren) de boeken van aanvang tot 1800 te fotograferen: Menslage, Gehrde en Stadt Quakenbrück. Samen met Badbergen vormden deze plaatsen de Streek Artland. Onze verzameling kreeg dan ook al snel de benaming: Artland Collectie. Met behulp van deze bronnen konden we wel het skelet van onze stamboom samenstellen, maar wisten we nog weinig over wat de familieleden gedaan hadden. Door onze bronbewerkingen van de kerkboeken uit de streek Artland raakten wij ook in contact met een aantal personen en instanties in Duitsland, zoals Heimatvereinen in Dincklage en Menslage, Museumdorf Cloppenburg en Staatsarchiv Osnabrück.
Hochstift Osnabruck, naar kerkelijke indeling.
Via deze contacten werden wij verder geholpen aan andere aanvullende bronnen. We gingen geregeld naar Duitsland om deze contacten te onderhouden, vaak zo’n drie keer per jaar. Bovendien kochten wij bij elk bezoek veelal meerdere boeken aan, waardoor we vaak met een tiental boeken thuiskwamen. Bovendien wisten wij op deze manier onze collectie uittebreiden met onder andere belastingregisters, volkstellingen en complete privé-archieven zoals die van Wangerpohl, von Dincklage zur Schulenburg en Pohlsander. Mijn vader wist zich te profileren als een specialist op het gebied van het transcriberen (letterlijk overschrijven) van oud-duitse teksten. Hierdoor werd hij steeds vaker gevraagd om oude teksten op de computer te zetten. Op dit moment is dit de grootste bron van onze nieuwe aanwinsten voor onze collectie. Derden voorzien mijn vader van bronteksten; mijn vader verwerkt deze op de computer (een kopie hiervan gaat weer retour naar de leverancier van teksten); tot slot verzamel ik de stukken daaruit die betrekking heeft op onze familie. Op deze wijze weten wij nog steeds aanvullingen te vinden op de geschiedenis van onze familie.
RONALD VOORTMAN Ronald Voortman werd in 1967 in Hoorn (NH) geboren als jongste zoon van Jan Gerrit Voortman (1933) en Willy Dekker (1939). Hij groeide op in Zaandam. Na de MAVO volgde hij de RMTuS in Hoorn waar hij een opleiding volgde in de richting bloementeelt, zaadteelt en veredeling en weefselweek. In 1988 begon hij te werken bij het weefselkweeklaboratorium Baars Vitro Cultures in Akersloot waar hij in 1991 bedrijfsleider werd. Dit bedrijf specialiseerde zich in het vermeerderen van groene kamerplanten zoals ficus en syngonium. In 2000 maakte hij de overstap naar het Orchideeen vermeerderingsbedrijf Floricultura waarvoor hij een compleet nieuwe vestiging in Heemskerk opzette voor P+S Plantlab. Als bedrijfsleider groeide deze vestiging binnen vijf jaar uit tot het grootste weefselkweeklaboratorium in Nederland. Begin 2006 werkten er in deze vestiging ongeveer 200 medewerkers en is het na Corus de grootste werkgever in de IJmondregio. In 2003 trouwde Ronald met Paula Röling (1970). Zij kregen twee kinderen: Lloyd (2002) en Emilia (2004).
Eerdere stamboomzoekers De basis van ons onderzoek waren de gegevens die Jan Voortman (1886-1977) rond 1943 verzamelde. Hij wist een overzicht te maken van alle acht overgrootouders van zijn zoon Gerrit Jan Voortman (1911-1984). Jan Voortman was van 1900 tot 1933 (met enkele onderbrekingen vanwege militaire dienstplicht) werkman bij munitiefabrief De Hembrug in Zaandam. In 1933 kreeg hij ongebluste kalk in zijn rechteroog waarna hij een invalidepensioen kreeg uitgekeerd. Van 1936 tot 1967 woonde hij samen met zijn vrouw Gesina Johanna Catharina (Sien) Blok (1889-1977) in Heerde.
Een belangrijk onderdeel in ons familiearchief is de collectie Wangerpohl. Deze collectie bestaat uit een handgeschreven boek (formaat A3) van Johann Christian Diederich Vortmann (1848ca.1928) van omstreeks 1900 en vier ordners originele papieren (van de periode 1759-1926) die Johann Christian Diederich Vortmann destijds had verzameld. Johann Christian Diederich Vortmann was geboren op Halberbe 'Detert zum Vorde sive Vortmann' in Mimmelage (Badbergen) en stierf op Wangerpohlshof in Uptloh (Essen). Zijn verzameling werd in 1987 gevonden in een verborgen lade van een oude kast op Wangerpohlshof. De collectie omvat 333 archiefstukken (documenten en schriften).
Omvang en samenstelling van de Artland-collectie Door onze werkwijze van het overnemen van complete bronnen, kunnen ook andere genealogen die hun voorouders zoeken in (of rond de omgeving van) de streek Artland veel informatie bij ons vinden. Bij het kunnen bepalen welke aanwinst voor ons het meest van belang is, kunnen we een bepaalde prioriteiten tabel samenstellen. In grote lijn kennen we vier gradaties. Tabel 1. Prioriteit in aanwinst en samenstelling van onze collectie. Plaats / regio Artland (Badbergen, Menslage, Gehrde, Quakenbrück) Amt Fürstenau (Artland + Alfhausen, Ankum, Berge, Bippen, Fürstenau, Merzen, Neuenkirchen, Schwagstorf, Ueffeln, Voltlage) Osnabrücker Nordland; Amt Fürstenau en Amt Vörden (Bramsche, Engter, Gehrde, Neuenkirchen, Vörden) Buiten de regio
Prioriteit 1 2
3 4
Meer informatie over wat wij exact in onze collectie hebben, kunt u vinden op onze website.
