No. 7271 Eerste blad
Dinsdag 30 Augustus 1932
NIEUWSBLAD
LEEUWARDER ABONNEMENTSPRIJS:
Voor Leeuwarden, Schrans en Huizum, aan huis bezorgd, per 3 maanden f I.—; in de provincie f 1.50, bij vooruitbetaling. Losse nummers 3 cent Telef.: Admin. 4545, Redactie 4547. Giro-no. 6002.
DAGBLAD VOOR FRIESLAND BUREAUX: REDACTIE EN ADMINISTRATIE Galileër Kerkstraat 17 bij het Postkantoor
DE RIDDERINGEN.
stijgt, punt van de oeconomische depressie Dit nummer bestaat uit 10 bladzijden mogen worden als het personeel opdat de in het bedrijf betaalde totale bereikt en heeft een plan van expansie
DE BUITENLANDSCHE TOESTAND Na de rede van Von Papen weten we nu, dat Duitschland op dit oogenblik weer autocratisch geregeerd wordt. Zelfs als er tusschen centrum en nationaal-socialisten een coalitie tot stand zou komen, zal de regeering stand houden. De Rijksdag gaat naar huis.
President Hindenburg heeft hiermede de consequentie van zijn stap van onlangs aanvaard. Hij heeft, toen een Hitler-dictatuur van altijd maar dichterbij begon te dreigen, blijkbaar gedacht: als er dan dictatorisch opgetreden moet en worden, zal ik het zelf doen, schrikt nu ook niet voor de laatste daad die dit tot een feit moet maken, terug. Of dit niet tegen de grondwet in-
—
Üruischt?
Von Papen beweert van niet. Hij is, in beginsel, vóór handhaving der grondwet. In beginsel. Dat wil zeggen, dat hij er zich voor 't oogenblik bitter weinig van aantrekt.... Op geheel dezelfde manier is hij tegen maar wat hij wil gaat heel autarchie, erg dien kant uit; tegen loonsverlaging, maar de loonen worden verlaagd; maar hij "tegen belastingverhooging, verhoogt ze. Nu is het tenslotte van ondergeschikt belang, of alles naar van ouds gestelden regel gaat. Buitengewone tijden vragen buitengewone maatregelen, en een eigenmachtig verzetten van de bakens „'t skilt in bult kan zijn nut hebben ons zien er wij en voor docht", hwa't c.s. Hindenburg nog meer heil in dat Hitlenahet aan de het doen, dan dat nen overgelaten wordt. Maar 't is en blijft een gewaagd experiment, en 't zal binnen 't jaar moeten blijken dat het heilzaam geweest is, of
—
—
—
—
som aan loonen niet alleen blijft behouden, maar zelfs nog grooter wordt. Ik ben mij bewust, zeide Von Papen, dat dit offers oplegt, maar die worden gebracht ten bate van het volk en de totale koopkracht wordt verhoogd. „Onze loonscontracten", aldus Von Papen verder, „zijn veelal nog te star en houden niet voldoende rekening met den bijzonderen toestand op de afzonderlijke gebieden der bedrijven. „Al deze maatregelen dienen slechts voor een overgangtijd, er zal derhalve een termijn van 12 maanden worden voorgesteld; die moeten het bedrijfsleven mogelijk maken, de verstarring te boven te komen. „Ik weet dat deze maatregelen nog niet alles brengen wat van mij verwacht wordt. Ik verwacht echter, dat de geweldige impuls, die ons geheele volkshuishouden door een ontlasting, die tevens een bate is van ongeveer 2 millioen mark en een verder aan het werk stellen van 1 tot 2 millioen werkloozen zal krijgen, ook de toestand van den landbouw direct en indirect buitengewcon zal verbeteren". Wat hier nu als een heel redelijken maatregel voorgesteld wordt, is in werkelijkheid niet bepaald onschuldig. Het collectief contract en de arbitrageregeling in loonconflicten zijn hiermede practisch buiten werking gesteld, al blijven ze ~in beginsel" gehandhaafd. En als nu maar werkelijk het vrijkomend kapitaal voor te werk stelling van werkloozen aangewend wordt. Maar wie zal dat controleeren? Intusschen, de regeering geeft blijken van grooten durf, en dit dient gewaardeerd.
Persstemmen. De gematigde Duitsche pers laat zich hoogst voorzichtig uit. De* Frankfurter Zeitung noemt de rede een aangename verrassing, zonder dat het blad daarom het groote voorbehoud, dat het om vele redenen tegen anders..-. koestert, opgeeft. Deze regeering deze Binnen het jaar, zeggen we. Want aan rede is niet alleen prettig om den krachdie periode bindt zich de regeering, en tigen toon tegenover de pogingen tot dit is bliikbaar haar lokaas. Zij zal, rechtsverdraaiïng en ook niet alleen om gelden beschikbaar te krijgen vanwege
) zoodat over van den ommekeer in de internationale een jaar een bon van f 100 een waarde beweging van de goederenprijzen, op van flO4 zal vertegenwoordigen. Ook politiek gebied door de nationaal-socialisten eenigszins van zich af te schuizijn ze verhandelbaar. dat over ven, op oeconomisch gebied door zich dus, verwacht regeering De zich een jaar de economische toestand de te verzetten tegen de ondergangsprofehebben dat ten. zoo zeer hersteld zal minder belasDe Kölnische Zeitung noemt de rede schatkist met heel wat Immers, de dan tinggeld zal toekunnen. krijgsleus en vindt dat zij daardoor een ontvangen belastingte den fiscus door een zeer gevaarlijk terrein betreedt. De eenmaal komende kheid in werkeli dagen zullen de beslissing zullen bons pen- brengen. is de vraag of Von Paweer in z ij n handen zijnde■geen Het Zijn ingerede een grafrede voor den Rijkspen's ning waarde meer hebben, t al dag of voor hemzelf zal worden. ruilde wissels, waarvan de waarde Onder het opschrift: „De taak is aange en rijksregeering gepakt", schrijft de Frankische Kurier Daa r enboven wil de nog 700 millioen R.M. over de rede van Von Papen te Munster een bedrag voor 0.a., dat in tegenstelling met de redevoeringen van de verschillende rijkskanseliers in de dertien republikeinsche aantoonen, dat zii meer uiu hebben jaren, die slechts vruchtelooze uiteendan tot dusverre aan het werk zettingen bevatten, Voor iederen nieuw te thans een positief een bedrag van
die'<»£""£ ...
fn'beïstinfrecu's
zal P Der er jaar berekend bons gegeven w-de 400 Ma volkomen bedrag Wordt dit «" millioen dan zullen l*/4 i ui, t fip Gelokt kunneri werk dit, dan zou dat een zeer g nwd | succes beteekenen. Deze het zullen echter slechts dan
rKn
gebruikt,
wordenjjerteU
bedrag
:
$**£**& Jwordt pakt. & .*K kTntTan Er zal derhalve den werkgever^^tege SPSÏ »tf£ -veel Keiijk leven onmiddellijk P
e: toe» ïeS r?«?al middel van k
ko
geschieden
door
loonsverlaging
vor
P'£"kel£
en daaitoe dus een ma zal den werkgever neer hij meer a on in zekeren, nauw
1
ten
Mgn
wan
aanstelt,
rbejdjk t angm nimum * te welke niet onder-hetbes» het cou mag liggen, onder blijven.
lo ne
-
, n„ „„ïipptief contract met een te deze
V
d£ nïn
programma werd voorgesteld. De Völkische Beobachter verwerpt de plannen der regeering natuurlijk volkomen. De Regensburger Anzeiger, een blad, dat in nauw contact staat met Held, den Beierschen minister-president, schrijft dat men ten aanzien van het oeconomische programma, dat in vele opzichten inderdaad gedurfd en optimistisch is, de voorgenomen noodverordening zal moeten afwachten. De Fransche bladen zijn over 't geheel geneigd, Von Papen een goede kans ie geven. Zoo ook de Engelsche. Vooral de conservatieve Engelsche pers voelt voor de plannen. De conservatieve Morningpost schrijft, dat Von Papen niet alleen een moedige doch ook een geschikt man is. Democratie en socialisme hebben nooit wortel gevat op Duitschen bodem. Von Papen laat zien, dat hij de Duitschers en in ieder geval de Pruisen kent. Duitschland is de strijd tusschen nationaal-socialiste:. en communisten moede en zal den kanselier dankbaar zijn voor zijn verklaring een einde aan deze burgeroorlog te zullen maken. Over het oeconomische program zegt de Morningpost nog geen oordeel te kunnen
,° en zullen binnen =' den verlaagd grooter percentagIe nee oif het aantal naarmate het pe»° dt d arbeiders grooter ' te verlaagd vormen. Von Papen acht het echter, niet W dezeiiae
n*
6
J*.
*<J
\
opgesteld. Ook de Berlijnsche correspondent van de Times is van oordeel, dat de tot nu toe bekende bizonderheden van het oeconomische plan niet voldoende zijn om een oordeel te vellen; hij wil eerst de reactie van de Londensche beurs en de financieele wereld afwachten. Volgens de Financial News zullen vele zorgen door de rede van von Papen uit den weg worden geruimd; er is geen sprake van autarkie.
"*" De Times verneemt uit Tokio, dat Japan zijn houding heeft bepaald ten opzichte van de actie door den Volkenbond te nemen betreffende
het Mantsjoerijsche vraagstuk. Het is bekend, dat Japan zich op het standpunt stelt dat het optreden van het leger was geschied tot zelfverdediging en voorts dat de stichting van den
onafhankelijken staat Mantsjoerije geschied was op initiatief van de bevolking van Mantsjoerije zelf. Het rapport van de Volkenbondscommissie aangaande deze aangelegenheden aanvaardt deze opvatting van Japan niet en dat weet men te Tokio. Indien nu te Genève het Japansche standpunt door den Volkenbond wordt veroordeeld, zal Japan zich genoodzaakt zien, uit den Volkennbond te treden. De erkenning van den staat Mantsjoerije door Japan zal omstreeks midden September een voldongen feit zijn. Indien men zich te Genève uitsluitend op het standpunt secretaris van den Amerikaanschen d.w.z. er zich stelt, van Staat Stimson, toe beperkt, het onafhankelijke Mantsjoerije niet te erkennen, zal Japan zich daartegen niet verzetten. De Japansche autoriteiten zeggen dat het Japan niet kan schelen, al wordt Mantsjoerije nooit door een andere mogendheid (dan Japan) erkend.
TELEGRAMMEN Voor het begin van de Pruisische
Landdagzitting. BERLIJN, 30 Aug. van den
In het gebouw
Pruisischen Landdag heerschte
hedenmorgen vroeg reeds groote drukte. Alle fracties hebben vanmorgen vergaderd om in de eerste plaats hun houding vast te stellen voor de om twaalf uur beginnende vergadering van het seniorenconvent. Naar verluidt zullen de op de agenda staande discussies over
den politieken terreur in verschillende deelen van Pruisen voorloopig worden uitgesteld. Waarschijnlijk zal de Landdag nog vanavond worden verdaagd tot het begin van de volgende week en wel met het oog op den morgen te Essen beginnenden katholieken dag. Het Centrum zet zijn gisteren begonnen coalitie-onderhandelingen met de nationaal-socialisten voort. Het staat nog niet vast of men heden tot een beslissing komt. Van groote beteekenis is de zitting van het Seniorenconvent, dat o.a. moet besluiten over de bijeenroeping van een juridische commissie en een commissie van onderzoek inzake het proces te
Beuthen.
Overigens wordt met spanning gewacht of het seniorenconvent zich vandaag zal bezighouden met de verkiezing van een minister-president.
Voor het begin van de Rijksdagzitting. BERLIJN, 30 Aug. Met groote spanning ziet men de opening van den Rijksdag, hedenmiddag om 3 uur, tegemoet, welke spanning nog verhoogd wordt, doordat waarschijnlijk reeds vanmiddag het Rijksdagpresidium zal worden ge-
kozen.
Voor het Rijksdaggebouw
heerscht
groote belangstelling. Tegen den middag begon een vrij groote politiemacht met de afzetting van de omgeving van het gebouw. Het staat thans vrijwel vast, dat de zitting zelf door de communiste Clara Zetkin als oudste Rijksdaglid zal worden geopend. In hoeverre het daarbij tot incidenten of rumoerige scènes zal komen, zal waarschijnlijk gedeeltelijk afhangen van de korte politieke verklaring, die Clara Zetkin volgens parlementair gebruik in haar openingsrede zal afleggen. Naar verluidt zouden de Nazi's en de Duitsch-nationalen willen volstaan met een duidelijk protest of zich uit de zaal terugtrekken. Indien zich geen incidenten voordoen zal het presidium misschien reeds vanmiddag, misschien in een vanmiddag vast te stellen volgende zitting worden
laagste gekozen,
,
ADVERTENTIEPRIJS:
1-3 regels 45 et, verdere regels 12 et., Vrijdags 13 et, Zaterdags 15 et Reclames 25 et, Vrijd. 30 et Zat 35 cent per regel. Buiten Friesland regelprijs 18 et Zaterdags 20 et Reclames 40 et Zaterdags 45 et
Bij gelegenheid van H. M. Koningin Wilhelmina'e verjaardag zijn aan tal van vooraanstaande Nederlanders weer de gebruikelijke onderscheidingen ten deel gevallen. Aan de lange lijst hebben we de volgende ontleend: Bevorderd is tot commandeur in de Orde v. de Nederlandsche Leeuw: mr. A. Tak, procureur-generaal bij de Hooge Raad der Nederlanden te 's Gravenhage. Benoemd is tot ridder in de Orde van de Nederlandsche Leeuw: mr. J. J. Croles, president van het gerechtehof te Leeuwarden. Benoemd zijn tot officier in de Orde van Oranje-Nassau: C. J. van Paassen, predikant bij de Ned.Herv. gemeente te Haarlem, lid van de Algemeene Synodale Commissie en secretarie van het provinciaal kerkbestuur van NoordHolland ; J. L. Schouten, predikant bij de Ger. Kerk te Amsterdam; mr. J. Hamburger A. JD.zn.. voorz. van het kerkbestuur van de Ned.-l6raëlieti9che gemeente te Utrecht. Tot ridder in de Orde van Oranje-Nassau: G. H. Wagenaar, predikant bij de Ned.Herv. gemeente te Rotterdam, vroeger te Leeuwarden; W. van Oeveren, lid van het provinciaal kerkbestuur van Zeeland, penningm. van het fonds „Aanpakken", strekkende tot voorziening in de noodtoestand van vele predikanten der Ned.-(Herv. Kerk, wonende te Wolphaartsdijk; J. W. Geels, predikant bij de Chr.-Geref. Kerk te Hilversum; W. F. A. Ovenneer, pastoor te Heeg; W. E. P. Germs, predikant bij de Rijkswerkinrichtingen Veenhuizen. Tot ridder in de Orde van de Nederlandsche Leeuw: mr. P. E. Briët, lid van de Eerste Kamer te Leiden; A. J. Loerakker, lid van de Tweede Kamer, te Schoten-elft; mr. Jules Keizer, voorzitter van de Ver. „De Joodsche Invalide", te Amsterdam. Tot ridder in de Orde van Oranje-Nasaau: S. E. Lunter, wethouder der gem. Bolsward; L. Attema, lid van de raad van bijstand van de Nationale Noodhulp Organisatie, te Hilversum; ds. H. Thomas, voorz. der Chr. Oranjevereenigirig te Leiden; J. F. L. de Balbian Vereter, journalist, te Amsterdam. Tot commandeur in de Orde van OranjeNassau is benoemd: prof. dr. J. van der Hoeve, voorz. van de afd. natuurkunde der Kon. Akademie van Wetenschappen te Leiden; Tot ridder in de Orde van de Nederlandsche Leeuw zijn benoemd: P. Visser, administrateur bij het Dep. van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen te 's Gravenhage, won. te Voorburg; dr. N. van Wijk, hoogleeraar aan de Rijkeuniversiteit te Leiden; dr. A. J. P. van den Broek, hoogleeraar aan de Rijksuniversiteit te Utrecht; dr. B. J. H. Ovink, hoogleeraar aan de Rijksuniversiteit te Utrecht; dr. A. G. Roos, hoogleeraar aan de Rijksuniversiteit te Groningen; ir. G. H. de Vries Broekman, hoogleeraar aan de Techn. Hoogeschool te Delft; dr. ir. J. Böeseke, hoogleeraar aan de Techn. Hoogeschool te Delft; mr. W. C. Mees, curator van de Nederl. Handelshoogeschool te Rotterdam, wonende te Wassenaar; dr. F. A. Weve, 0.P., hoogleeraar aan de R.-K. Handelshoogeschool te Tilburg; W. H. Cool, inspecteur van het nijverheidsonderwijs, te 's Gravenhage. Tot officier in de Orde van Oranje-Nassau: dr. R. Brinkman, conservator aan de Rijksuniversiteit te Groningen; ds. T. Ferwerda. curator van de Vrije Universiteit te Amsterdam; dr. H. C. Rutgers, secr. van de Ned. Christen-studentenvereen., te Hardenbroek (gem. Driebergen); Chr. Stapelkamp, dir. der Chr. hoogereburgerschool met 5-jarige cursus te Groningen; dr. A. Beets, redacteur van het Woordenboek der Nederlandsche taal, te Leiden; dr. K. Heeringa. Rijksarchivaris in de provincie Utrecht, te Utrecht; J. Ed. ITarsen, kunstschilder te Amsterdam; mevr. A. van Rhijn—Naeff, letterkundige, te Dordrecht. Tot ridder in de Orde van Oranje-Nassau: S. A. Leopold, ondervoorzitter van de examencommissie Fransch voor de A-akte m.0., te Goes; A. de Jong E.zn., dir. der Ver. van Chr. Onderwijzers en Onderwijzeressen in Nederland en de Overaeesche Gewesten, te 's Gravenhage ; A. D. J. W. van der Stap, baritonzanger, te Delft; Louis van Tulder, concertzanger, te Rijswijk (Z.-H.l: C. de Wolf. hoofdleeraar in het orgelspel aan het Ameterdamsch conservatorium en gr-
.
"
ganist van de Ned.-Herv. Kerk te Arnhem, wonende te Arnhem. Tot ridder in de Orde van de Nederlandsche Leeuw: P. K. Sjollema, directeur der registratie en domeinen te Leeuwarden. Tot ridder in de Orde van Oranje-Nassau: E. Priester, te Snoek, secretaris van het zeewerend waterschno ..Wijmbritseradeels ca. Contributie Zeedijken"; J. A. Bijlsma, ontvanger der invoerrechten en accijnzen te Leeuwarden. Tot officier in de orde van Oranje-Nassau: dr. G. L. Voerman, directeur van het Rijksbureau voor onderzoek van Handelswaren, te 's-Gravenhage; dr. B. R. de Bruyn, te Wageningen, direc-
van het Rijksproefstation voor Veevoederonderzoek; W. J. R. Dreesmann, directeur der Naamlooze Vennootschap Manufacturenhandel van Vroom en Dreesmann, te Amsterdam; mr. J. W. Goedbloed. te Goes, secretaris van den Christelijken Boeren- en Tuindersbond in Nederland (bij bevordering). Tot ridder in de Orde van Oranje-Nassau: ir. J. G. Tukker, Rijkspluimveeteeltconsulent, tevens directeur van het Rijksinstituut voor Pluimveeteelt, te Beekbergen; dr. J. Botke. leeraar aan de Middelbare Landbouwschool te Groningen: E. Baarsma, directeur van de Naamlooze Vennootschap Handelsvereeniging voorheen R. Baarsma, te Zwaagwesteinde; C. H. E. A. Bartel, te Amsterdam, oudste directeur der Naamlooze Vennootschap Maatschappij tot Exploitatie van Heeren- en Kinderkleeding voorheen Peek en Cloppenburg; R. Willemze, onderdirecteur van de Inca9sobank, N.V., te Amsterdam; F. Eikerbout, te Leiden, voorzitter van den Christelijken Metaalbewerkersbond in Nederland. De eeremedaille, verbonden aan de Orde van Oranje-Naeeau, ie toegekend in goud, teur
aan:
W. Kamp. voorzitter van de Zondagsscboolvereeniging te Kalenberg, gemeente Oldemarkt. H. Toxopeue, te Rottum, voogd van Rottum. In zilver, aan: E. Berger, te Leeuwarden, gep. machinist bij de Scheepvaart-Mij. Holland—Friesland; A. Brolsma, te Leeuwarden, assistent Ie klasse bij de Posterijen en Telegrafie; J. Nauta. Beetgumermolen, kantoorhouder ■bij de Poet-, Telegraaf- en Telefoondienst; W. van der Pol. meesterknecht van de sigarenfabriek der firma S. Tromp A.zn., te Harlingen; E. Kueter, meesterknecht van de tabaksfabriek en koffiebranderij der firma S. Tromp A.zn., te Harlingen. In brons, aan: R. M. Elzinga, brigadier-titulair der Rijksveldwacht te Huizum; Mejuffrouw de weduwe A. van Tuinen, geboren Pluimer, voorheen dienstbode, thans werkster bij mevrouw Pcl—van Lingen, te
Schraard, gemeente Wonseradeel; J. van Raukema. winkelbediende en siga-i renporteerder bij de firma S. Tromp A.zn., te Harlingen;
J. Smidstra, smid bij de firma Nooitgedagt en Zonen, te IJlst.
De plannen-Welter. Naar het Hbl. verneemt, zouden de wetsontwerpen der rijksbegrooting, die ongeveer tien dagen geleden naar den Raad van State verzonden zijn, in belangrijke mate bezuinigingsvoorstellen inhouden overeenkomstig de door de commissie-Welter gegeven adviezen. DE WERKLOOZE INGENIEURS. Organisatie opgericht. In navolging van soortgelijke instellingen in Duitschland, Zwitserland, Amerika en België, gaan thans het Kon. Instituut van Ingenieurs en de Vereen, van Delftsche Ingenieurs een organisatie voor Nederlandsche werklooze ingenieurs, Newi-Organisatie genaamd, oprichten, welke zal staan onder het patronaat van deze vereenigingen maar onder de leiding zooveel mogelijk van de werklooze ingenieurs zelf. Het doel is naar „De Ingenieur" mededeelt de betrokken personen nietof laag-bezoldigd werk te verschaffen, waardoor zij echter hun volle bruikbaarheid zullen kunnen behouden en als 't kan, deze zullen vermeerderen. Bij verschillende Rijksstudiediensten, laboratoria of proefstations zullen wellicht jonge ingenieurs geplaatst kunnen worden voor het verzamelen van gegevens bij model-proeven. Er zouden studiegroepen kunnen worden gevormd om bepaalde onderwerpen in onderling verband te bestudeeren, b.v. het verkeersvraagstuk uit een technisch-econonüsch oogpunt. De organisatie zal echter ook dienen om werkgelegenheid te doen opsporen of deze te scheppen. Reeds hebben zich 153 werklooze in-
——
genieurs aangemeld,
-
■*
HARMNGEX. 23 Aug. Coöp. Fruit, en Zon op 6.08 v.m.; onder 7.53 n.m. broodgraan tot nu toe geen genade kunnen Harlingen e.o. Andijvie per Maan op 3.53 v.m.; onder 7.84 n.m Groenteveiling practici heeït tegenkanting vinden. De der 100 krop 340-420 et.; kropsla 460-510 et.; Hoogste barometerstmid 765.8 te Sarna. Door de H. P. wordt de aandacht geves- daarbij de deur dicht gedaan. Dat de smaak wortelen per 10 bos 42-68 et.; komkomDe daling zuivelexport. tigd Laagste barometerstand 746.5 te Isafjord. op een ingezonden stuk in „Vooruit" en kwaliteit van het door vermenging vermers per stuk 3-4 et.; bloemkool Ie srt. per Het Hbl. wijst er op, dat onze boteruit- betreffende misstanden bij de Staatsloterij. kregen product te kort zou worden gedaan, stuk 11-18 et.; Idem 2e srt. 6-9 et.; meloe- Barometerstand hedenmiddag alhier 760, voer zoo sterk afneemt. De inzender wijst n.l. op het opzettelijk is thans reeds een ontzenuwde bewering, nen 25-61 et.; savoye kool 7-!) <"(.: roode Het verloop van onzen uitvoer gedurende vasthouden der loten, gedurende de eerste maar de practische moeilijkheden bij het kool 6-8 et.; augurken Ie srt. per k.g. 29de maand Juli was als volgt: vier klassen, door vele collecteure en debi- mengen en bakken zullen wel niet geheel -33 et.; snijboonen 6-11 et.; boontjes 8-11 et.; postelein 7-8 et.; aardbeien 116-120 et.; Juli 1928 4,6 millioen K.G. lanten. Na de vierde klasse komen de be- zijn weg te cijferen. 4-27 et.; druiven 47peren appels et.; 12-15 Overigens zal over deze brandende kwesJuli 1929 _„„..... 4,6 millioen K.G. kende advertenties voor het aanbieden van -61 et.; pruimen 66-69 et.; uien per 25 k.g. 4,0 millioen K.G. Juli 1930 loterijbriefjes en dan eerst kan Jan Publiek tie het laatste woord nog wel niet gespro- 50-85 et. 2,9 millioen K.G. Juli 1931 deze in ruime mate krijgen, als het risico ken zijn. Hoe het ook zij, dankbaar zal d«s Als een bijzonderheid kan worden ge1,1 millioen K.G. Juli 1932 va nde nieten is gebroken. De uitgifte door veenkoloniaal ook deze reddingstok aandat heden nog aan de groenteveiling De export is dus gedaald tot beneden het eigen ambtenaren op de postkantoren zou giijpen, die hem echter evenmin als de meld, aardbeien aangevoerd, welke r naar vorige zelfs maar den wal zal halen 38 tot 60 et. per werden deel van normaal! den Staat f400.000 doen besparen, zegt de pond opbrachten. Duiteohlands aandeel daalde in dien tijd inzender. Het onderwerp is stellig een gron- Daarvoor kreeg de drenkeling reeds te veel vuil water binnen. tEErWARI)i:V, 30 Aug. Sla.hoontjes per van 3,3 op 0,5 millioen K.G., dus tot bene- dig onderzoek waard.
VAN HEINDE EN VERRE
Misstanden bij de staatsloterij.
van onzen
_ ......
~~
den het zesde deel van normaal. En met de waarde staat het natuurlijk nog slechter; die daalde nl. van acht millioen gulden in Juli 1928 tot één millioen thans, dus tot precies het achtste deel van normaal! Verder heeft het blad de moeite genomen, de exportwaarde van alle zuivel- on melkproducten in Juli 1929 en in Juli 1932 bij elkaar op te tellen. Het resultaat is: totale .Tuli-uitvoer 1929 20,5 mil.l. totale Juü-uitvoer 1932 6,4 mill. De waarde van onzen zuivelexport is dus in drie jaren tijds met ruim veertien millioen gulden of wel zeventig procent gedaald!
Dankbaar, maar niet voldaan.
Slordige politie.
*
Zekere N. K. te Den Haag vervoegde zich dagen tusschen 9 en 10 uur op uitnoodiging van de politie aan het politiebureau aan het Alexanderveld aldaar. Het ging over een belastingschuld. K. moest zes gulden betalen of twaalf dagen hechtenis ondergaan, meldt He* Volk. Den geheelen dag verscheen hij niet meer in zijn woning en zijn ouders belden daarom de politie op, teneinde opheldering over het verblijf van hun zoon te vragen. Tot hun groote verbazing vernamen zij, dat de jongen niet op het politie-bureau geweest was en zij maakten zich dusdanig ongerust. Ten einde raad begaf de zuster van den vermisten jongeman zich des avonds om elf uur nogmaals naar het politie-bureau, doch ook haar verzekerde men, dat haaT broer niet op het bureau geweest was. Men nam het signalement op en deelde mee, dat hun verzoek om opsporing verspreid zou worden. Den geheelen nacht hebben de doodelijk ongeruste ouder? daarop gezocht. Zij zijn de duinen in geweest, zij zochten langs het strand, doch nergens ontdekten zij een Epoor van hun zoon, totdat den volgenden dag, Woensdag 24 Augustus een rechercheur van het hoofdbureau het verzoek om opsporing dat ter verzending gereed lag, onder de oogen kreeg. Hij was daarover in hooge mate verbaasd, want hij had den vorigen dag K. naar het Huis van Bewaring overgebracht. De jongeman was wel degelijk op hst bureau geweest, doch niemand scheen daarvan meer iets te weten. Wat zou er gebeurd zijn, vraagt het blad, wanneer de rechercheur niet toevallig het verzoek om opsporing gelezen had? Zou K. twaalf dagen lang zijn vastgehouden zonder dat zijn ouders iets omtrent zijn verblijfplaats te weten waren gekomen? Deze onbegrijpelijke slordigheid heeft hun nu grooten angst en ongerustheid bezorgd. Zoodra zij hoorden, dat hun zoon in het Huis van Bewaring was opgesloten, 6tuurden zij zes gulden, waarna K. spoedig zijn vrijheid herkreeg.
HET CONGRES VAN DE ONAFH. SOCIALISTISCHE PARTIJ. Besluiten. Op 't congres van de Onafhankelijke Socialisten is door den voorzitter verklaard, dat de O.S.P. ie bereid met de communisten als partij samen te werken, ook ter bestrijding van oorlogsgevaar. Maar dan moet dit geschieden volgens normale organisatorische regelen en moet 't niet het werk zijn van een losse verzameling individuen, al zijn daarbij beroemde namen. Aangenomen werd het voorstel tot oprichting van een socialistische arbeidersweer, waarvan alleen leden der O.S.P. deel kunnen uitmaken. Verder werden aangenomen de beginselverklaring, het etrijdprogram en de vooretellen van het P.B. betreffende de vakbeweging. In deze laatstgenoemde voorstellen spreekt het congres als zijn meening uit: a. dat de vakbeweging haar waarde en beteekems voor de arbeidersklasse alleen dan kan behouden, wanneer zij zich politiek on revolutionnair oriënteert, dat het de taak is van de leden der O.S.P. om bij hun optreden in de vakvereenigingen te streven naar heroriënteering in bovengenoemde richting; b. dat de moderne vakbonden de best toegeruste en ingerichte vak vereen iging6richting ie en de leden van de O. S. P. bij deze vakbonden behooren te zijn aangesloten en is van oordeel, dat het lidmaatschap va het N.V.V. geen beletsel Is om als lid toegelaten te worden van de O.S.P. De verkiezingen van het partijbestuur en' redactiecommissie hebben het volgende resultaat: dag. bestuur: P. J. Schmidt, voorz., J. de Kadt, secr., K. R. van Staal en R. StenONGELUKKEN. huis, leden, terwijl de functie van penningtijdelijk onvervuld blijft. meester Gisteravond is het 5-jarig De redactie van „De Fakkel" werd ale zoontje van den heer Van der Hoek te Alvolgt samengesteld: J. de Kadt, uitvoerend phen a.d. Rijn. in de achter de woning slrooredacteur, F. v. d. Goes, P. J. Schmidt en ir. mende Oude Rijn verdronken. P. Schut, leden der redactie-commissie.
—
HET DRAMA TE PUTBROEK. 17.000 strikken.
Gister heeft in de zaak-Putbroek de advocaat, mr. Tripels, pleidooi gehou-
den. Spr. zeide o-m.: „De 6chrik van de stroopers" werd de vader genoemd en het staat vast dat wraakgevoelens bij de verklaringen in het vooronderzoek een belangrijke rol hebben gespeeld. Een geducht streng politieman is de oudste verdachte, dag en nacht door gesard, bespot en gehoond. Met kruiwagens vol haalde men het wild uit zijn bossehen. Als sprekende bewijzen van den geweldigen omvang der wildstrooperij hangen bij hem aan
het plafond zeventieduizend strikken door hem in beslag genomen. Zou die man zich niet verbijten als hij voor zich ziet brengen de aanklagers, die het eenige wapen dat hij kon gebruiken tegen de stroopers een ongewenschte zijn bedreibetreders der bossehen
—
—
gingen nu als steenen ziet aandragen om zijn gevangenisdeuren te dichten? Is het dan zoo vreemd dat hij ten slotte alles ontkent. Ook die bedreigingen? Als de moeders der jongens de gevaarlijke persoonlijkheid nu uitschilderen, was het dan niet haar eerste plicht geweest om niet de kinderen aan te zetten om te gaan stroopen! Hadden deze zich niet moeten verzetten, toen haar kinderen zich naar de bossehen begaven voor dat uiterst gevaarlijke bedrijf, welks loon zij in haar eigen handen stelden? Is het niet onmenschelijk en toch natuurlijk dat alleen wraakgevoel de moeders, de familie en de vrienden-stroopers dreef, die opgehitst door hun haat. vol arpositeit tegen den gevreesden jachlopziener hier zijn verschenen om met een glimlach en de grootste voldoening te getuigen tegen hun aartsvijand? Ondanks de zoo gezegde „terreur onder de stroopers" waren er dien nacht toch maar minstens negen stroopers in het bosch van Annendael. Spr.'s conclusie was, dat, naar in deze zaak op tal van punten twijfel blijft heerschen, beide verdachten dienen te worden vrijgesproken.
SPORT. Jongenskaatsen Tzummarum.
Daartoe in staat gesteld door het inteekenen op een desbetreffende lijst, kon alhier mgenskaatspartij worden gehouden, waarvoor als prijzen uitgeloofd migens zeer gewaardeerde voorwerpen. Van de 8 parturen die deelnamen aan de wedstrijd, werd de Ie prijs gewonnen door S. Westra, D. Noordhoff en P. Postma; 2e pr P, Bergsma, J. Bandsma en D. Anema; 3e pr. J. de Valk, M. Keuning en J. Meijer,
BEURS VAN AMSTERDAM. Buitenlandsche wisselkoersen. 2 6 Aug. 30 Aug. —.— Berlijn 59.07 1/» Londen 8.61V* 8.63% New-York 2.489/i6 2.48% Parijs 9.74Vi 9.74V4 Brussel 34.50 34.47 Zwitserland 48.20 48.15 Italië 12.74 12.74 Madrid 20.— 20.00 Kopenhagen 44.25 44.40 Weenen —. —. 7.35 7.35 Pra»e
—
—
Landbouw en Veeteelt. COLLECTIEF LANDARBEIDERSCONTRACT.
* *
Tuinarbeidersloonen Westland. De arbitragecommissie in het loongeschil Uisschen de kring Westland van de r.k. boeren, en tuindersbond en de drie landarbeidersbonden heeft bepaald, dat de loonen der losse tuinarbeiders tot 1 Febr. 1933 ongewijzigd blijven, terwijl die der vaste arbeiders met ingang van 5 Sept. a.s. met f 2 per week verlaagd zullen worden. De Chr. tuinderspatro onsvereeniging te Honselergdijk en Naaldwijk, welke eveneens het confrac'. per 1 Sept. hebben opgezegd, wenschen de weekloonen terug te brengen op f 18.
LANDARBEIDERSSTAKING MIDDELBERT. De tusschenkomst van den Rijksbemiddelaar Westerdijk in de landarbeidersstaking te Middelbert (Gr.) en omgeving heeft niet tot resultaat geleid. De ter confereniie aanwezige 8 landbouwers waren namelijk niet bereid een loon overeenkomst met de landarbeidersbond af te sluiten. De staking, waarbij thans ruim 50 mannen en vrouwen zijn bei rekken, en welke reeds 25 Juli begon, duurt derhalve voort.
MARKTBERICHTEN Vee.
GRONINGEN, 30 Aug. Kalf- en melkvee aanvoer gering; handel niet vlug; prijshoudend; slachtvee aanvoer
groot;
handel
traag; prijzen lager; stieren handel niet vlug; vrijwel prijshoudend; vetto kalveren aanvoer gering; prijshoudend; nuchtere
kalveren iets
aanvoer
lager f 3-5 per stuk;
wolvee
groot; handel in alle soorten slecht,' vette lammeren iets lager. Vette varkens iets lager; vleeschvarkens boven de notee-
ring; zouters van 80-100 k.g. 30 et. per k.g.; andere soorten 26-27 et. per k.g.; biggen handel slecht. Noteering: stieren 40-46 et.; 32-34 et. per k.g. slachtgewicht; slachtvee 54-55 et. per k.g. slachtgrewieht; vette lammeren f 7-8; vette varkens f 27-28; f 24-26.
ROTTERDAM,
30 Aug. 1025 vette runkwantum stieren; ruime aanhandel aanvankelijk vlugger; beste soorten prijshoudend; later ook voor stieren
deren;
groot
flauwer; lagere afloop. 260 vette kalveren; beperkte vlugge handel; prijshoudend. 433 nuchtere kalveren; korte
aanvoer; aanvoer;
handel redelijk vlug; goed prijshoudend f 4-8 per stuk; fokkers slecht tot f 12. 509 graskalveren; lets meer handel voor het leven; geen betere prijzen; voor den dood traag f 18-35 per stuk; beste lets hoo-
ger. 426 schapen en lammeren; slechte handel als gisteren. 736 magere runderen; vraag naar kalfkoeien voor België; prijshoudend; voor d« rest handel traag; afloc/pende prijzen. 210 paarden. 38 veulens.
Slachtpaarden ruim prijshoudend 15-22 et.; veulens f 30-40. SNEEK, 30 Aug. De rundvee-aanvoer begint iets grooter te worden; de handel is evenwel kalm gestemd. Vooral vette koeien zijn er te veel, dientengevolge kalme omzet.
Geschikte herfst- of voorjaarkalvende runderen kunnen nog koopers vinden, doch overigens is de handel, evenals in pinken, traag en beslist niet beter dan voorgaande weken. Tengevolge de iets vluggere handel van j.l. Vrijdag op de afdeeling schapen en graskalveren is de aanvoer heden veel te groot en de handel minder vlug met iets lagere prijzena.
■
de hoogere prijzen der zouters iets beter koopers. Noteering: vette koelen, f 115-200; melke-
en kalvekoeien f 125-190; vare koeien f6O-130: voorjaar-kalvende koeien f 100-140; pinken f 38-68; stieren voor export f 12-38; vaarskalveren f 18-42; vette kalveren f 16-32; nuchtere kalveren f 2.50-5.50; slachtschapen f 9-16; enterschapen f 8-13; weidschapen f 9-12; lammeren f 5-9; zware varkens f 28-60; zouters f 24-30; mestvarkens f 12-22; vette biggen f 15-25; kleine biggen f 5-8. Prijzen per pond: vette koeien Ie srt. 25 -28 et.; 2e srt. 20-25 et.; 3e srt. 17-20 et.; vette kalveren 16-26 et,; zware varkens (125-200 k.g.) 13-14 et.; zouters (80-120 k.g.) 15 et.; varkens (40-60 k.g.) 11-12% et. dragen. Eieren Van Welingelichte zijde mag dan ook als Eieren hooger. GRONINGEN, 30 Aug. tamelijk vaststaand worden beschouwd, dat Groothandel f 3.50 per 100 stuks; kleinhanwil het Haag men het in Den zoeken door del f 0.90 per 20 stuks.
te bestemmen tot varkensvoer, als zijnde de weg van den minsten weerstand.
SCHEEPVAARTBERICHTEN.
lIKEREWEEV, 29 Aug. Aanvoer 40775 kipeieren; 50 eendeieren; 4 kalkoeneieren.
Nochtans wordt daardoor de aardappel- Prijs kipeieren f 2.90-3.10 per 100 stuks. meelindustrie slechts geholpen op korten Granen termijn, het zal een oogenblikkelijke verademing zijn, terwijl overigens geen persGRONINGEN. 30 Aug. „De Beurs". doorvoering Rogge f 4.00-4.40; W. gerst f 4.25-5.25; Z. pectief wordt geopend. Bij f 4.36-4.85; AV. haver f 1.85-5.20; Zw. de veenkoloniën daarvan zal men zich in haver f 4.25-4.75; Gr. erwten f 8.00-11.75; vcor de sombere toekomst wederom moeten Koolzaad f 7.50-11.00; Karwijzaad f 11.00vastklampen aan de hartgrondige hoop op -16.25; G. moslerdz. f 11.00-13.00; Buitenl. beter, die ook in Den Haag bij iederen rogge f 9.30-5.50; Voergerst f 4.75-5.00; ronsteunmaatregel tot dusver het onzalige funlis f 4.10-4.60; alles per 100 k.g. dament vormt. Groenten Want voor éénmaal zal men zich kunnen bezondigen aan de economische misdaad, BERLIKUM. 29 Aug. Aardbeien 98 et. per k.g.; andijvie 8-32 et. per 10 bos; apdat een artikel, na eerst een dure bewerpelen 3-21 et. per kg.; augurken 1-19 et.; ondergaan, zwijnen voor de king te hebben bloemkool Ie 14-21 et. per stuk; idem wordt geworpen, gezien de hardnekkigheid 2e srt. 1-8 et.;srt. druiven 46-65 et. per k.g.: te goed misère, zal men toch doen om der knolselderij 1-2 et. per stuk; komkommers zien naar een „hooger" plan, waarbij een 1-.") et.; meloenen 7-48 et.; peren 5-26 et. afzetgebied wordt ontsloten, dat den faper k.g.; perziken 3-8 et. per stuk; pronkbrieksaardappelbouw binnen zekere grenzen boor.en 6-7 et. per kg.; pruimen 50-66 et.; bossen 29-33 et.; roode kool 2-7 et. in stand kan houden. Dit is ontzettend ur- per .stuk; roode, biet 24 et. per 10 bos; gent in het licht van steeds stijgende werk190-240 et. per 100 krop; savoye kool loosheid, welke reeds nu te groote offers salade 2-6 et. per stuk; snijboonen 3-9 et. per k.g.; vraagt. ■:eboonen 2-X et.; uien 60-100 et. per 25 In dat verband heeft de verplichte ver- k.g.; wortelen 45-80 et.; zilveruitjes 15-21 menging van een klein percentage in het et. per k.g.; tomaten 2-6 et-
Verwachting tot In den avond van 31 Aug.: Zwakke tot matige, zuidwestelijke tot zuidoostelijke wind; gedeeltelijk bewolkt:
Waarschijnlijk enkele regen*, of onweersbuien; weinig verandering in temperatuur.
HARLINGEN, 29 Aug. Ai. ngekomen: *** Ned. s.s. ..Professor Buys" (steenkolen en BUITENLANDSCH WEERBERICHT. stukgoed) van Huil. Medegedeeld door het K.N.M.I. Eng. s.s. „Dicky" (steenkolen) van Goole. te De Bilt. Eng. s.s. .Groningen" (stukgoed) van Longisteren De reeds genoemde secundaire den. depressie heeft zich in oost-noordoostelijke richting verplaatst. Zij wordt in het zuidwesten door een zwakken rug van hoogen KERKNIEUWS. luchtdruk gevolgd. De depressie bij IJsland NED. HERV. KERK. Aangenomen naar bleef vrijwel onveranderd. De hooge druk Wassenaar dr. 11. J. Honders te Sneek. in Scandinavië trok een weinig oostwaarts. Doordat de secundaire depressie zich vooral Aangenomen GEREF. KERKEN. CHR. omgeving uitbreidde had hier te over onze naar Drogeham cand. D. Biesma, die bedanklande een totale weersomslag plaats. Ook te voor Kornhorn. over Engeland, Noord-Frankrijk en WestDuitschland is het weer regenachtig geworden. In Zuid-Frankrijk, Oost-DuilschBURGERLIJKE STAND. land en Scandinavië is het echter nog zonnig. Het laat zich aanzien, dat met tijdelijke ACHTKARSPETjEN onderbrekingen de regentoestand nog wel van 18—24 Aug. tot morgen zal aanhouden. Geboren: Joon zv Egbert Veenstra en Jantje dv Gepke Veenstra te Drogeham; Andrles de Haas en Aukje Bosgraaf te Sur-
huizum; Eelze zv Rindert Meerstra en Wijke van der Meulen te Buitenpost; Andries zv Johannes Veenstra en Geertje Dijk-
stra te Lutjepost; Jan zv Klaas Kooistra Martje van der Meulen te Harkema-Opeinde; Johannes zv Albertus Zuidersma en Riernke Postma te Twijzel; IJbeltj e en Jan d en «V Klaas Kramer en Ank je Veltiman te Drogeham. Ondertrouwd: Dirk Slofstra te Amsterdam en Proukjê Alma te Surhuizum. Overleden:: Tpe Henstra 4 mnd te Kooten; Dieuwke" Veenstra 86 Jr wed van Melle Visser te Har'kema-Opeinde.
on
voer;
Beste Texelsche slachtschapen en zuigEen staking in zicht? lammeren kunnen nog vrijwel prijshoudend De landarbeidersbonden hebben aan de worden verhandeld. Weidelammeren zijn afdeeling Lutten van de Chr. Boeren- en vrijwel onverkoopbaar. Op de varkensmarkt heeft de handel, Tuindersbond het collectief contract, afgesloten voor het landbouwbedrijf te De Krim, vooral wat de zouters betreft, een regelverloop. Ook lichtere van beneden ter teekening aangeboden. Indien de werk- matig de 80 of zwaardere van boven de 100 k.g. geversorganisatie vóór 1 September geen vinden iets beter koopers. gunstige beslissing heeft genomen, dan beEnkele beste nuchtere of vette kalveren arbeidersorganisaties houden de zich het worden iets boven noteering verhandeld. De recht voor om op korte termijn de staking af handel in afwijkende kwaliteit blijft traag. Loopvarkens en biggen vinden, tengevolge te kondigen.
ZAL DE AARDAPPELMEELVOORRAAD VERDWIJNEN? Wellicht bestemd tot varkensvoer. De sedert eenigen tijd loopende geruchten dat de regeering met voorstellen zal komen om den aardappelmeelvoorraad weg te werken, beginnen meer en meer vaste vormen aan te nemen. Langzamerhand is de overtuiging, dat er iets moet gebeuren om de meer en meer verarmde veenkoloniën te helpen, gemeen geworden, ook in de Ilaagsche sfeer. Veel aandrang en argumentatie van verschillende zijde heeft daartoe bet zijn Mjge
4-12 et.; snijboonen 2-10 et.; tomaten 2-5 et.; druiven 46-68 et.: stamboontjes 2-8 et.; peren 2-29 et.: appels 9-33 et.; roode bessen 55 et.: frambozen 70 et.; postelein 2-5 et.; sluitkool per stuk 6-9 et.; roode kool 4-8 et.; meloenen 5-31 et.; spinazie per k.g. 3-8 et.; bloemkool per stuk 2-21 et.; augurken per k.g. 2-26 et.; wortelen per 10 bos 15-90 et.; andijvie 5-33 et.; bieten 23-39 et.; kropsla per 10 krop 6-35 et.; komkommers 30-31 et.; per 10 stuks 5-50 et.: knollen pruimen per k.g. 35-65 et. k.g.
(N.v.h.N.).
UIT DE PROVINCIE WONING EN PAKHUIZEN AFGEBRAND. Bewoners verlaten in nachtgewaad het huis.
HEERENVEEN, 80 Aug. 61 de afgeloopen nacht te ongeveer twee uur, meende de echtgenoöte van den heef Cor.istapel aan de Heerenwal, dat een onweersbui was komen opzetten, waarom zij haar r.nan wekte en hem verzocht de ramen van (de slaapkamer te willen sluiten. Toen deze opstond en naar buiten keek, bleek tot zijn groote schrik, dat,de naastliggende perceelen van den heer Scheepstra in lichte laaie stonden. De vlammc-m laaiden reeds hoog op en hoewel er weinig wind was, woeien de vonken zeer ver weg. Onmiddellijk spoedde hij zich met zijn echtgenoote en kinderen naar beneden en ging direct daarop de buren waarschuwer'. Een dezer belde het postkantoor op en' kort daarna verscheen de motorbrandspuit dan ook op het terrein en begon water te g;even, terwijl eenige oogenblikken later de Slangenwagen uit de Schrans ook ter pktatse kwam, die eveneens met een slang op' de waterleiding het vuur ging bestrijden. Het vuur, dat vermoedelijk in het pakhuis1, waarin ook turf geborgen is, was ontstaan; was reeds overgeslagen naar de woning va>n den heer van der Meulen. Deze bewoners werden in hun slaap verrast, toen de vonken', reeds op de mat vielen en het dak reeds fel brandde. In allerijl verlieten zij hunne woning en daar men door de steeg geen heenkomen meer kon vinden, moesten zij door de tuin van den heer de W. zich in veiligheid stellen. De familie Hielkema, die haar woning niet door de voordeur meer kon verlaten, stelde zich door het kelderraam in veiligheid. Ook de bewoners van de achter en naast gelegen perceelen hadden hunne huizen reeds verlaten, zoodat geen gevaar voor personen meer bestond. Daar de muren van de onbewoonbaarverklaarde leegstaande woning en het pakhuis zeer bouwvallig waren, werden deze, voor zoover ze gevaar bij het blusschingswerk konden opleveren, omver gehaald, waarbij telkens weer een vonkenregen hoog oplaaide, hetgeen in het nachtelijk duister een
»
»
*
Lantaarns op: 8.13 n.m. WATERSTAND TE LEEUWARDEN: Zomerpeil. Temperatuur: Groote Wielen 19°. Zwembad Huizum 19-. Een minder nauwgezette boer werd de verleiding echter te sterk. Hij nam zijn geweer en na het derde schot was het hert zoodanig gewond, dat de boer-jager het kon overmeesteren. De politie heeft in deze zaak echter ook een woordje mee te spreken en waarschijnlijk zal het einde van de geschiedenis voor den boer minder prettig zijn. Een pechvogel.
BERGUM, 29 Aug. Jaap was iemand die graag motor reed. Op zekeren dag vertoonde hij zich te Bergum, wat de veiligheid jp de weg echter niet verhoogde. De politiechef, die een paar verkeerszonden van Jaap aanschouwde en ze wenschte te noteeren, bracht den zondaar tot staan. En toen bleek dat Jaap niet in het bezit was van een rij-, een nummerbewijs en een belastingkaart, maar bovendien ging hij zoover, dat hij de hem door zijn vader geschonken naam verloochende en zich een valsche naam toeeigende. Jaap meende zich straffeloosheid te hebben verzekerd en achtte zich gevrijwaard tegen verdere aanslagen. Hoe hij zich vergiste! Ondanks Jaap's snelheid werd hij in Huizum achterhaald en.... een zevental bekeuringen werd zijn deel.
Onderlinge broodwedstrijd. TERNAARD, 28 Aug. De bakkers, leden van de vereeniging Westdongeradeel, hielden bij Wieringa een onderlinge broodwedstrijd. De juryleden, de heeren Bakker en De Graafte te Leeuwarden, kenden in de afdeeling waterbrood de eerste prijs toe aan T. Sikkema te Ternaard; de 2e prijs aan J. Hoekstra te Nes; de 3e prijs aan J. Dijkstra te Ternaard. Er waren 19 inzendingen. In de afdeeling melkbrood werd de perste prijs behaald door T. Sikkema te Ternaard, die hierdoor tevens in het bezit kwam van de wisselprijs. Men wordt officieel eigen aar van deze zilveren wisselprijs door hem driemaal achter elkaar, of vijfmaal in het geheel te winnen. Ook was banket ingezonden, w.o. taarten t<pr opluistering. Prijzen werden toagekend agin P. Tilstra en B Span te Holwerd en J. Dijkstra te Ternaard De prijzen waren luxe voorwerpen en medailles. Qe leden met hunne dames en huisgeriooten- kwamen 's avonds bijeen bij Wieringa, om, het tentoongestelde te aanschouwen. was de heer Span. Voorzitter Bye avond werd, nadat de uitslag bekend gemaakt, verder genoeglijk doorgewas prachtig gezicht opleverde. met voordrachten en verrassingen bracht Te ongeveer half vier had de brandweer voo,r de dames, terwijl piano- en vioolmuziek bet vuur bedwongen, zoodat bij vieren de de stemming verhoogde. motorspuit kon inrukken. De slangenwagen bleef voor nablussching aanwezig, hetgeen ook wel noodig bleek, want uit de branden- Kinal uit de trein gevallen. de voorraad turf laaiden telkens weer vlamSNïEEK, 30 Aug. Hedenmorgen is het ongemen op. veer 6-jarig zoontje van den heer De Zwart, De perceelen van den heer Scheepstra leerling-machinist der Ned. Spoorwegen, te brandden geheel uit, terwijl de daarin aan- Leeu'r v; "°den. door het openslaan van het wezige voorraden eveneens waardeloos wer- portier bij Oudega uit de rijdende trein geden. Van het perceel bewoond door den heer vallen i. Het jongetje, dat zeer ernstig vervan der Meulen brandde het dak geheel weg, wond werd, is met dezelfde trein meegeroterwijl bovendien de zolder brandschade bein het St. Anthonius-Ziekenhuis te men kwam. Een gedeelte van de inboedel ging Sneekli«nopgenomen. verloren, terwijl de rest zeer belangrijke waterschade bekwam. BENOEMINGEN, BESLUITEN ENZ. De schade van alle bij de brand betroky HE ERENVEEN. De heer R. K. Keuning, keVj personen wordt door verzekering gedekt. chef bijkantoor der Bataafsche Imvan Ze waren resp. bij Woudsend en de Hee- port-M-iJ- het (Shell) wordt binnenkort in gerenveensche Onderlinee verzekerd. lijke f-'unotie overgeplaatst naar het bijk. Omtrent de oorzaak van de brand tast te Zw(plle; de leiding van het bijk. Heerenmen volkomen in het duister. veen b lijft echter in zijn handen. 27 Aug. De heer A. H. van bijz. lagere school alhier, heeft \\/egens net bereiken van den pensioengerechtigden leeftijd tegen 1 Maart as. eervol 'ontslag gevraagd,
KOU\DUM,
Dijk,
Een hert geschoten.
h.oofd der
HARDEOARIJP, 29 Aug. Ook herten BenoOmd tot commissaris loodswezen enz. srliijnon aanspraak te maken op vacantie, te Terrï/euzen de heer D. Bakker te Harlinalthans onder ons dorp werd een dezer dieren opgemerkt. Vrij als een vogel genoot gen.
— —
Toegelaten tot de Ie klas Rijkskweekhet dier van het malsche groen, met 'begeerige blikken gadegeslagen door zonen Nim- school l. leerenveen Sijtze de Boer, Akkriim. rods, die evenwel niet bevoegd waren het Getdaagd voor wiskunde L. O. de heer hert te schieten. L. G. Kré?l Ie Kouduin
ninkrijk. Dat Koninkrijk is ook een zaak van garantie. de toekomst. Hot is aio een kiemend zaad. zien thans nog niet dat alle dingen a_an We HEERENVEEN, 28 Aug. Een concurrentiestrijd, welke den wielrijdere zeer welgevallig God nderworpen zullen zijn. Ook hier geldt: houdt'de genade vast. De schrijver van den is, heeft tegenwoordig alhier plaats twa twee zakenmenechen, die allebei rijwielban- Hebr. brief waarschuwt, niet achter te komen gaat voorden vvrkoopen. nl. tusschen een reeds lang in de genade, want de genade bestaande rijwielzaak en een bazar, eenigen waart»». Dat vasthouden beteekent niet een tijd geleden geopend, welke ook rijwielban- conservatief zijin, een verstarren in oude vormen; we moeten in levend verband blijven den verkoopt. gang van zaken zoo. Toen de niet God en als we iets kennen van den verNu wee de eigenaar van laatstgenoemde zaak zag voor borgen omgang met God, zullen ook altijd welken lagen prijs de ri.jwielzaak de binnen- weer nieuwe wegen en middelen gevonden banden: te koop aanbood, kwam bij hem een worden. Na het uitspreken van deze rede hield da. band voor de etalage te hangen met een prijs bestuur I 0.10 lager. De rijwielhandelaar ver- van der Linde een toespraak tot het aangede dit donkend voor vereeniging, oer 0.20, zijn prijs daarop weer f zoodot langde tot in eenig samenwerking, name allen die hij weer tien cent beneden dien van de bazar vereeniging taak vervullen en in de opzicht verlaging was. waarna deze ook weer tot overging. Dit spelletje heelt zich een paar en tot den evangelist, den heer L. EWkelboom. maal herhaald en nu ie het dan zoo ver ge- Dezen dankte hij in het bijzonder voor den komen, dat men bij de rijwielzaak een zeer kraehtigen steun, dien hij van hem had onder-
I
Rijwielbinnenbanden voor 18 cent met
goeden nieuwen binnenband kan bekomen voor den prijs van f 0.18 (zegge achttien cent) met garantie. 'behoeft natuurlijk geen betoog, dat veel klanten hiervan gebruik maken; men kan beter een nieuwen band koopen, dan een ouden laten repareeren, want het plakken van een lekken fietsband kost nog altijd f 0.20.
:
Brand in een hooiblok. ARUM, 29 Aug. Hedenmorgen tegen 12 uur brak brand uit in een hooiblok, eigen
aan den heer M. Feenstra. Dit hooiblok stond achter de woning. Gelukkig echter was *>r weinig wind en tevens was die gunstig. Spoedig was de brandweer ter plaatse, die met een slang op de brandkraan het vuur bestreed. Binnen een half uur was men de brand meester. Naar men zegt, heeft een zoontje van den lieer F. spelende met lucifers, de brand gesticht. Het hooi was verzekerd bij de brandwaarborgmaatschappij „Ach'.um".
vonden.
Dun ma werd de predikant toegesproken door den heer J. de Jong namens het bestuur der vereeniging en door den heer Ekkelboorn. erzoeb van dezen werd hem toegezongen
ten.
NIEUWE MAATREGELEN TEGEN DE KERK IN RUSLAND. Volgens de „Omervatore Rcmano", het Pauselijke orgaan, zijn in Rusland nieuwe maatregelen in voorbereiding tegen de .godsdiensten. Uiterlijk 31 December 1933 zullen alle kerken, bedehuizen en openbare kapellen „geliquideerd" moeten zijn; er zullen nog enkele gebedshuizen worden aangewezen, die tijdens net overgangstijdperk gebruikt mogen worden. Wanneer deze nieuwe anti-godsdiensti«e maatregelen geheel en al uitgevoerd zullen zijn, blijven er in het geheele gebied der vereenigde sovjets republieken slechts 20 kerken over, die nog voor den eeredienet nid zullen mogen zijn: 20 kerken vooi 2 millioen katholieken. Van deze 20 kerken zullen er 8 ter beschik king gesteld worden van de katholieke Duitschers. die in Rusland woonachtig zijn.
"
vergadering gehouden, welke tenslotte geleid heeft tot en botsing tusschen de politie en communisten op.den openba,ren weg. Een groot aantal communisten. onder wie, schrijft de C r t., het gei meenteraadslid Brugman, had zich een aantal entréekaarten voor deze vergadering weten te verschaffen, doch toen zij de zaal binnentraden, werden zij er met kracht uitgewerkt. De communisten bleven toen op straat samenscholen, podoch intusschen was ook een groote die den gekomen, litiemacht op de been
"
eenige
malen
nogmaals genoodzaakt was te mamet den wapenstok ruim baan derafge m is ken. De heer Brugman onlslagen lnopen nacht uit zijn "resthem opge Kr is proces-verbaal tegen omsreeks maakt wegens opruiing- Tot rumoe uiterst het 1 uur 's nachts bleef eot h *N lll de P°l rig in de stad, doch niet meester. Zij kon evenwel terrein terrein meesiei. fascisten verhinderen dat Di] een ruiten wprflpn "* werden thuis door onbekenden de ingegooid.
.|
Voorzien Van
Aug.^ ge*ee>t a S S^ e9.
20
.
verbonden te zijn ti gdist aan de Hervormde nam Kome inging „Uw Koninkrijk ? de. H. van der Linde st ee e n ffin a wegens Kapel afscheid van die er. vertrek naar de Hen- gemnaar dikatie een De voorganger hield ■ t> veeticrde U aanleiding van Hebr.vergankelfl* veranderlaadacbt op het liike, tijdelijke en ze* I» van al bet geschapene,op daartegenover n.^,^ lrde on eeuwig blijvende, n» a j e J okrljk Gode. Dit toekom*. de u en is ook een ****.-K »ien en ontvankonin*r« eeuwigheid De menech kan dit gen door het geloof, to verdie in zijn hart ie gelegd, uez* ohristuft vuld door de kom* v;! n .''(-rbinden, hem Ko< door den mensoh aan God deelgenoot maakt aan «»"
f * °t^Aa^me
v^
,
«gaarheid
,
Gedipt. Koordir.. MuzieUnnai en Organist BLEEKLAAN 54
hervat l Sept. zijn lessen
-
-
s
echtgenoote.
Sacranfen'ti u
moeder,
JOHANNES, den aanvalligen leeftijd van ruim een half jaar. Leeuwarden, 28 Augustus 1932. Eekholstraat 25. De diepbedroefden: F. v. d. WIJK A. v. d. WIJK—GJALTEMA en Kinderen. op
Langs dezen weg betuigen wij onzen HABTELIJKEN DANK voor de vele blijken van belangstelling, voor en bij ons huwelijk ondervonden. Leeuwarden, Lekkumerweg 23H. J. SINNEMA en Echtgenoote.
H. L STRAAT, Chirurg Donderdag 1 September
WEER AANWEZIG
wij met onze MINIATUUR BOERDERIJ voorzien van de complete automatische beveiliging van vee bij brand in boerderijen, Nederlandsch Octrooi No. 26451, in de groote zaaf van de
„HARMONIE" te Leeuwarden. Entree 40 cent plus belasting.
A.K.v.d.Meer&Zonen —
Arch.
Akkerwoude Gevraagd net
Telefoon 22
Tandheelkundige KW
voor heele of halve dagen. Aanmelden tusschen zeven en negen uur, Harlingerstraatweg 61.
Kunstgebitten tegen zeer lage
tarieven
Zang-, Piano- en Vioolles
—
Brieven onder no. 184 Bureau Leeuwarder Nieuwsblad.
F
ESPERANTO: U ALLE EXAMENS, HANDELSCOHRESPONDENTIE, CLUB PRIVAAT - SCHRIFTELIJK VqOR
OOK
WARDEN
-— — —
gj
ONDKRW.
OQK
VOORSTREEK 19 GEDIPL. ESP. CSKH-MI-THOnK
nj
RECLAME-TENTOONSTELLING
programma 31 Augustus
De feesttent, waarin speciaal 31 AUGUSTUS-PROGRAMMA, geopend 's avonds Optreden van: van B—l uur.
„Tummers"
„Sereno en zijn 2 partners" „Snelteekenaar" (een ingezetene) Muziek van P. Kreeft
m—a—ms—ii
iiiiiimiiiiiui————««am
Mei. ANNIE
9
C. TER HORST
Leerares SOLO-, KOORZANG en PIANO (diploma K.N.T.V.) (leerlinge van den Heer MAK KLOOS, concertzanger, Hilversum), HERVAT haar a. SOLOZANG- en PIANOLESSEN op Maandag 5 September; b. KINDERZANGKLASSEN Zaterdag 10 September; c. DAMESZANGKOOR (leden 15 jaar en ouder) Dinsdagavond 20 September, 8%. uur. Inlichtingen en aangifte nieuwe leerlingen en leden dagelijks
—
—
RUITERSKWARTIER 103
TELEFOON 4914 IMMIIMIIII
IIIIIHIII
-
I fl
Schrans 52 O. BROERSMA ■ Telef. 6084 GEDISTILLEERD, WIJNEN EN
LIKEUREN
Prima ADVOCAAT f 1.20p. flesch :f van onze speciale VOORBURG en FLADDERAC
TtAdres: HOTEL DE PAUW, Stationsweg 10.
Beleefd aanbevelend,
Gevraagd een flinke
O. BROERSMA
Dienstbode, in klein gezin, begin October. Nieuweburen 124.
LÊEUWARDEN's van ouds bekenden
Gevraagd net
Meisje, voor de morgenuren, niet boven achttien jaar. Aanbiedingen: Nieuwe Schrans 21.
Meisje, van nette familie, R.-K., niet beneden twintig jaar, voor kinderen en lichte huishoudelijke bezigheden, ter assistentie van mevrouw. Tot 's avonds acht uur. Extern. Dienstbode aanwezig. Sollicitaties met opgave van verlangd salaris onder no. 186 bureau dezes. Jong, gehuwd persoon, oud vier èn twintig jaar, goed ontwikkeld en opgegroeid in den handel, zoekt betrekking als
Reiziger, of als VERTEGENWOORDIGER eener firma of maatschappij. Brieven onder no. 185 bureau dezes.
en vertrouwden Piano- en Orgelhandel NIEUWESTAD 103 is voor Friesland de allesnverkoop opgedragen van eenige meest vooraanstaande fabrikaten, o.a. SCHIEDMEYER- & NEUMEYER PIANO'S, MANNBORG & WORCESTER ORGELS e.a. Gebruikte Piano's en Orgels worden voor minder dan den halven prijs opgeruimd. Levering onder jarenlange garantie. Levering huur met recht van door koop. geheel ook in Franco Nederland. Hoogst reëele behandeling in
—
—
—
GANZEVOORT'S PIANO- EN ORGELHANDEL
—
NIEUWESTAD 103 LEEUWARDEN Adres voor verruilen, schoonmaken, repareeren en stemmen van piano's en orgels door vakkundig personeel.
Nette
BROODBEZORGER gevraagd, van negen tot drie uur. Vast loon. Brieven onder no. 188 bureau dezes.
—
Aangeboden in Huizum gemeubileerde of
Zit- en Slaapkamer, op zuiden, met of zonder pension, bij KokBankethiikker J. PEEK, Ger. Doustraat 12.
LEEUWARDER INDUSTRIE- EN HUISHHUDSG'!OO!. AANVANG VAN DEN CURSUS voor de nieuwe leerlingen op DINSDAGMORGEN 6 SEPTEMBER a.s. De Directrice, R. v. d. BERG—ESKES
Aangesloten fi£
Hoeden Vervormen Adres:
Wijbrand de Geeststraat 41
Bovenhuis, Schiphuisruimte
PRIMA LEVERWORST J. v. d. SCHUIT SLAOERIJ
Beleefd aanbevelend.
te huur aangeboden. F. A. VEENSTRA, Koningsstraat. Voor specialen prijs nog TE HUUR vanaf 1 September de zeer geriefelijke
-
KLEIXE KERKSTRAAT
IMJ
de zaak in Melk, Boter, Kaas, Eieren, Comestibles, Fijne Vleeschwaren,
Nieuwestad 17. Aanvaarding 19 September a.s. Bevragen: G. VENEMA. Groot Zand 41, Wederom dagelijks verkrijgbaar Sneek.
Kllniekuren 9-1 en 2-4 Zaterd. 10-1 Door dame wordt tegen zeer billijke voorwaarden
mammmmmmMtaamitmwmmK^rM
„FROONACKER"
Voor reclame:
TE HUUR ruim
Doelesteegl6 "Wl
IJ. V. D. SCHAAFF
«^hh
MffI—
Meisje,
ongemeunileerde
HHnnmHim mm.mjmmmmmwsÊtamm
OPLEIDING
Leeraar Stenografie en Machineschrijven Middelbaar- en Lager Onderwijs. Bij de j.l. gehouden examens slaagden van onze leerlingen voor het diploma Nederlandsche Handelscorrespondentie: Mercurius: Mej. Cl. COPINI en de heeren L. VAN BRUMMELEN en F. BOORSMA; Ver. v. Leeraren In de Handelswetenschappen: de heeren A. VAN DER ZEE en F. BOORSMA.
demonstreeren GROOT VUURWERK l^^p^
Gevraagd te Leeuwarden: beschaafd
Heden behaagde iict den Heere, na een kortstondige ziekte van onze zijde weg te nemen onze jongste lieveling
i
52 Dir. W. RÖBEN, Spoorstraat aan inrichtingen voor
Woensdag 31 Augustus tot en met Vrijdag 2 September a.s., telkens van 's morgens 10 tot 's avonds 8 uur,
behuwd- en
grootmoeder THECLA COPINI-RONDEMA, in den ouderdom van bijna 74 jaar. Uit aller naam: JOH. COriNI, Nw. St. Ant.-Gasth. Leeuwarden, 28 Augustus 1932. Post-adres: Peperstraat 11.
aangeboden.
Handschriftverbet?ring. Oudste inrichting hier ter stede. Nieuwste machines. Billijkste tarieven
SPOORSTRAAT 52
Dienstbode.
8e H.H.
Nederlandsche Handelscorrespondentie.
mHuninLUUIIIIUVLII
en Koordir.-examens uiterlijk 1 October HANDELS- EN Leerlingen slaagden met succes Wijziging
BOERDERIJBRANDEN!
I
taal en
-
Voor direct gevraagd een flinke
Stervenden, overleed heden, zacht en kalm, onze innig geliefde
der
KERKNIEUWS. Afscheid.
A.S. DE LEEUW
WtÊÊWM
de,
de comLaL op den avond trokken pol tic de waar in, munisten de stad
deelt bij deze mede, dat het kantoor WOENSDAG 31 AUGUSTUS a.s. den geheelen dag is GESLOTEN.
Ps. 121 : 4. Piano Orgel Theorie Koordirecteur Na afloop van den dienst was er gelegenheid wae er gelegenheid persoonlijk afscJheid Aangifte van de. en mevr. van der Linde te nemen, wtn welke gelegenheid velen gebruik maakvoor opleiding Orgel
Uitstapje Ouden van Dagen. BOLSWARD, 27 Aug. Een commissie, die zich ten doel stelde Bolswarder oudjes een prettige dag te bezorgen, organiseerde heden een autotocht voor Ouden van Dagen. De belangelooze medewerking van de burgerij was groot. Om één uur 's middags verzamelde zich op de Gasthuissingel een 80-tal luxe auto's en 4 bussen, waarin een groot aantal oudjes een plaats vond. tocht ging over Sneek en Joure via Heerenveen naar Oranjewoud, waar de ADVERTENTIES middag zeer gezellig werd doorgebracht. De terugtocht ging over Akkrum, en té m ia® mg SI HEB BE EBBBBSSEBSI*] kwart over acht kwam Bolsward weer in ® m zicht, waar het Stedelijk Muziekkorps hen B Vrijdag 2 September a.s. hopen S opwachtte. Daarna ging het in optocht door B onze geliefde Ouders en Grootouders S de stad. J. PIEKEMA m B @ en B AKKE HOUTSMA m ® RELLETJE IN ARNHEM. B hunne sü-jarige Ecbtvereeniging te ® herdenken. ® Botsing tusschen politie en B Huizum, Derde 5. B Westerstraat ® communisten. Hunne dankbare Kinderen ® B en Kleinkinderen. S Zaterdagavond heeft de fascistenbond B „De het ® ffl gebouw heer Baars in van den Vereeniging" aan den Velperweg een EEESHEESHBB BEBSEESBBES
leiding van den comVelperweg, het missaris van politie, vrij hield. Bn een verliet vergadering op de debat groep O.S.P.'ers de zaal, die zich bn de communisten buiten voegden. Later werd nog een communist de zaal uitgezet die „Rood Front" had geroepen. Later op den avond, omstreeks halt elt,. werden de op straat samenscholenden rumoerig en hieven zij de internationale aan. De commissaris van politie gelastte het raadslid Brugman te zwijgen en ook aan de anderen te zeggen dat zij zulks moesten doen. De heer Brugman echen zette ter oldee.l niet aan dit bevel gezang hun zijn geestverwanten aan B. heer werd voort te zetten. Daarop het hoofdbureau door de politie naar hy n van politie overgebracht, alwaai arrestatie arrest werd gesteld. Deze de poleidde tot gr.oter rumoer, zoodat den wapenstok te litie genoodzaakt was eenige charges uit trekken en daarmede klappen te voeren, waarbij gevoelige
BOEKENBANK VOOR FRIESLAND
GOÖP.
INSTITUUT voor STENO „BROOTE" eo ;PONT" en IUMPIiiyFQPIJSUVFy
Kruideniers- en Grutterswaren, Wijnen en Likeuren. Beleefd aanbevelend,
_
K. CUPERUS
FERD. BOLSTRAAT 23, Schrans
Ondergeteekende, vier jaar lang als schoenmaker in dienst geweest zijn„FEKANSJE HONK", de bij den heer v. d. Akker,. SacraMORGENVROEG 9 UUR, VERKOOP mentstraat 5, en thans wegens liggende Folkertssloot. Aanvrage: A. FEENSIRA, Eernewoude, en R. SCHOOTSTRA, van prima veertiendaagsche ziekte ontslagen, is Schrans 123-125, Telefoon 5957. genoodzaakt voor zich zelf te "b nen en beveelt zich ten zeerste Te koop of te huur gevraagd een kleine Heeren zolen en hakken f 1.60 15 en 20 cent per pond Burgerwoning, Dames zolen en hakken f 1.30 * liefst omtrek Bleeklaan-GroningerstraatR. KIESTRA, schoenmaker Brieven omior alhier Onder: toezicht y. d. Keurj#gsdi.enst Bagilneslraat 6
Paardenvleesch
—
..«
107
i„,r<.,n
LOKAAL
HOLLANDERDIJK
-
II STEUNVERKOOP I| HOLLANDSCH FABRIKAAT VAN EENIGE HONDERDEN
■
KINDERWAGENS
I
Prima KINDERWAGEN, royaal model, met zitje, in g modprne kleuren. volledig gegarandeerd
UPPkuPPPDlminn WBinuurpuiniNig kochten
wij
van
een der beste Hollandsche fabrieken
I
Fraaie KINDERWAGEN op 6 riemen veerend. flink mollel in (le nieuwste kleuren, gegarandeerd
£=f nevensgaande W
1 SERIE
nriizen
westwood banden. S nieuwe kleuren, royaal model
ZONDER WINST VAN WERK-
nT
I
AAAA
"#* «H |J
I
I
I
SERIE BRABANT Luxe KINDERWAGEN WA A C |||| met de nieuwste veering met bumper, *"tk in 1') fraaie kleuren.-■ m w ~_#" km iets bijzonders
\M =——!
_■"r
-—__————_—————■—"■——"—i
I
serie zeeland Af\i\f\
KINDERWAGEN M uitvoering Mi Èm\j\j lmetin deluxueuze nieuwe ballon- XI ■ band op kogels, II ~"~" 't nieuwste snufje
■ "*^
[SERIE GELDERLAND) | SERIE LIMBURG
„J*t "f. v | OUDE ZAAK
_
Een schitterende WAGEN met pracht veering, Mk apart model en decor, /|l ballonbanden op kogels, alleen nu
Fraaie KINDERWAGEN >% Hf g\ g\ met doorloopende bak rn il LZT 1111 Steiner patent-wielen op M kogels, dikke banden, __r _fl 10 nieuwe kleuren ■#
|\ CZ ■"’ |V \J \j
j|
■ %m*■—— |
ALLE WAGENS ZIJN VOLLEDIG GEGARANDEERD
_
CONTANTE CASSA-&ETALING
Bj
I
I
VERKOOP UITSLUITEND Aan Dames en Heeren WederverKoop(st)ers wordt niet verkocht tegen
VEOOMDDEESiMNN
huurprijs ongeveer 4 gld. Groningerstraatweg Adres: 12E, onder Lekkum. Te huur gevraagd voor 2 nette menschen een nette Woning. Brieven Huurprijs tot f4. onder no. 596 bureau dezes.
Te koo-p prima Velo Waschmachine Kruisstraat 22, Leeuwarden.
Watersport Te koop wegens gevorderd seizoen 4% m. eikenhouten sloep met middenzwaard, ingebouwde aanhangmotor en afneembare glaskajuit. Ook voor zeilen geschikt, alles in prima staat, prijs f 350. Te bevragen bij Keikes, Groote Kerkstraat 11. Leeuwarden. Te koop mooie jonge Raskonljnen a. 50 cent. W. Reiding, Oldehoofsterkerkhof 26.
.-■■-__■■_■_■-■
conta cent worden mer. uitgev r et. 20 5
cent
a
darvn
uitlned worden ged lteAdres advertni 5
Elke
advertni.
rubriek 'Tot me r. per Dezt of
mIHIIIIIIIIIKIIIIIIIIIIIHIIIiniIIUIIIimUUffI
Verloren
&aiwuuuiiiiiiiiiiiiiHiuii~iuuuuulunB
[f
Personeel
::::a::::aa::::::::aa::aa:::::#
Terstond gevraagd een flink, t^U!iaan:_iK:aaa::aaaa:aiaaai::;B^ net
Te huur
Dienstmeisje
{^aSHaaaiaaaaaiaaaaaßaaiaaftsSS Verloren: Te huur Flink Meisje Rolletje met 50 dubbeltjes, Mevr. Gasau, Oranje Nasdoor dienstmeisje, gaande v. gevraagd voor de morgenPakhnisruimte Willemskade naar Leeuwrikuren. Zaterdags de geheele saustraat 9, vraagt een flink karren of iets dergelijks voor Dagmeisje straat. Gelieve terugbezor- dag. Leeftijd 15 jaar. Br. onder 597, bur. dezes. no. Verlengde Schrans 52. voor ging: Leeuwrikstraat 59. heele en verder halve
«Mimi
O.d. Kelders 26, beneden.
3
dagen.
Verloren
Biedt zich aan flinke Huishoudster leeren dameshandtasch met koperen sluiting. Tegen be- 26 jaar, ook wel genegen bij looning terug te bezorgen: kinderen. Br. onder no. 598 Weerd 22, ben. bur. dezes. Woensdag
24
Aug.
bruin
FEUILLETON VERZWEGEN LIEFDE door H. COURTS MAHLER.
42 Hans Ritter had met Rudolf Winter een langdurige bespreking gehouden, waarbij deze laat9te Han9 gezegd had, dat directeur Malten steeds zeer tevreden over hem geweest was. Nog kortelings had deze zijn salaris aanzienlijk verhoogd en hem een levenspositie bij de fabriek beloofd. En onlange had hij hem een bewijs van groot vertrouwen geleverd, door hem de geheime plannen van een uitvinding, die hij aan niemand anders toevertrouwde, ter bestudeering te geven. Des te verbijsterder was ik, toen ik, eergisteren op kantoor komende, op mijn plaats een brief van hem vond, waarbij hij mij kort en bondig mijn ontslag op staanden voet meedeelde. Ik moest de fabriek dadelijk verlaten, en het als een genade beschouwen, dat er geen strengere maatregelen tegen mij genomen werden. Het was als opende zich een afgrond voor mijn voelen, ik begreep er niets van, en verzocht onmiddellijk een onderhoud met den directeur. pit werd, met beleedigen.de koelheid afge-
Net meisje, 2 3 jaar, vraagt met vorstvrij pakhuis Camstraburen 47 bevragen, groot Vriendin, liefst kunnende dansen. Br. bovenhuis f425 bevragen onder no. 595 bureau dezes. Harlingerstraat 2.
slagen, en toen ik kort daarna opnieuw een poging deed om hem te spreken te krijgen, werd mij gezegd dat hij naar zijn huifi oereden was. Ik wond mij steeds meer op en begaf mij naar zijn woning, waar ik nogmaals liet vragen mij te ontvangen. Ik kreeg een nieuwe weigering. Ik liet hem terugzeggen, dat ik zijn huis niet verliet, voordat hij mij te woord gestaan had. Toen luidde zijn antwoord weer, dat ik gerust kon weggaan, hij wou niets meer met mij te maken hebben. Daarop wilde ik mij met geweld toegang tot hem verschaffen, maar intusschen had hij de politie opgebeld en ik werd door agenten uit zijn huis verwijderd. Daarvoor staat mij zeker een aanklacht wegens huisvredebreuk te wachten. Je kunt je voorstellen, Hans. hoe ik, na dit alles, ten einde raad ben. Wanneer mijn zwager Sternberg gisteren en eergisteren niet zoo verstandig met mij gesproken had, zou ik misschien nog meer dwaasheden uitgehaald hebben. Hij zei mij, dat ik er eerst een 9een nachtje over moest slapen, en goed nadenken, wat de reden kon zijn. Welnu, ik heb me beslapen en goed nagedacht zonder een steek verder te komen; ik sta nog altijd voor een raadsel. En ik ben alleen maar voor het uiterlijk bedaard. Ik moet evenwel met zekerheid weten, wat mij de sympathie van directeur Malten heeft laten verbeuren, en waarom hij mij zoo smadelijk weggejaagd heeft. Ik heb er immers recht op om dat te weten? Wil hij mij op geen andere .wijze te woord staan, dan vvacht
—
ik hem op straat op. Hans legde een hand op zijn schouder. Dat zul je niet doen, Rudolf, je bent niet kalm genoeg om zooiets te ondernemen. En je zult het niet ook. Ik ik zal persoonlijk probeeren, van Malten te vernemen wat jij tnisdaan hebt. Er moet een reden voor bestaan. En ik heb al mijn eigen vermoedens wanneer ik me niet schromelijk vergis, zit Heilmann achter de heele geschiedenis. Rudolf vloog op. Zijn bleek gezicht werd purper. Heilmann? Hoe kom je daarbij? Omdat mijn vader indertijd precies dezelfde ervaringen opgedaan heeft. Ik kan er niets aan doen, maar ik heb het gevoel, dat Heilmann op de eene of andere manier zijn wraakzucht gekoeld heeft. Rudolf was van zijn stoel opgesprongen. Dan sla ik hem neer als een dolle hond! Hans greep zijn arm. En maak jezelve en Maria ongelukkig. Kom tot jezelve, heethoofd. Sujetten zooals Heilmann moet men met een koel hoofd behandelen. Worden mijn vermoedens bevestigd, dan zal Heilmann ditmaal misschien zelf in de kuil vallen dien hij voor een ander gegraven heeft. Terwille van Maria moeten vij verstandig en voorzichtig te werk gaan. Rudolf, je weet niet, hoe beangst Maria zich naakt. Rudolf ging weer zitten en sloeg de. han-
—
—
— —
——
— —
—
Fahner's Schoenhandel
Tel. 5766, Groote
Hoogstraat
Cano
B. T. v. d. Werff, scheepsbouw, Warga. Tel. no. 6.
i
Rijwielen
.-... . ' ..,
J
Te koop voor f 12.50 een
lste klas Heerenrijwiel merk Gazelle, met ketting-
kast en terugtraprem. Noordersingel 14.
manssteeg 9.
vuld met prima Java kapok, te zamen voor de prijs van, 2 0 gld., alleen deze week. Waar koopt men dat voor zoo een prijsje? Natuurlijk alleen in Keijzer's goedkoop Verkoophuis, Bagijnestraat 60. Het goedkoopst en degelijkst adres van Leeuwarden en omstreken.
"
Meijer's Lederhandel
muziek-instrumenten mandolines,
banjo's,
w.o. gui-
en Schoenenmagazijnen, Kl. taars en Jazz-Band-artikelen. Kerkstraat 16, 18 en 20. Ph. Koopmans, Muziekhandel, Beijerstraat 8, Leeuwarden, Tel. 5 691.
een ■ Koopt ..Sanitair" Springveermatras,
'
—
zoo te beslapen. Practisch, duurzaam, voordeelig. Eénpers. f 15; twee-pers. f2O. „Elzinga", Nieuwe Oosterstraat. Vraagt onze „Hercules" divan a f 10,50.
De dagelijksche vrachtautodienst van Westendorp, Workum, rijdt om pl.m. 4 uur uit
L'warden v. Sneek n. Workum Goederen kunnen den geheelen dag worden bezorgd bij café Andringa, VrouwenBootpoort, Leeuwarden. diensten als gewoon.
Bedden
—
Matrassen 2 pers., slechts f 14,50 Spiraalmatrassen 2 pers. f 9.75 a cont. Th. T. v. d. Meij en Zn., Tuinen 6. 3-deelige
matras,
Lederhandel van den Akker Deze Sacramentstraat 5.
week extra voordeelige stukken rubber. Een heele plaat voor f 1,60. Deze prijs alleen deze week.
De origineele Spiraal spanner
houdt uw schoen in zn oor-
spronkelijk model. Gaan ja-
ren mee. Damesmaten 50 et.,
heerenmaten 55 et. p. paar.
Inlegzolen
voor kinderschoenen p. paar 12 et., ijzersterke inlegzolen
voor dames of heeren p. pr.
Te koop een prima Heerenrijwiel (Phoenix) met nieuwe banden, electr. lamp en kettingkast, f 18. Speelmanstraat 12 PS. Tevens een damesrijwiel te huur.
Uw adres 2 fauteuils, 4 stoelen, slechts f 17.50. Eiken spiegels f4.95. Theemeubels f 7.95. Groote eiken dressoirs f24.50 en f 27.50 a contant. Th. T. v. d. Meij en Zn., Tuinen 6.
rtmm«sumi Fruitttt:as«atsr.:a:ü::::::::^ en Groenten ! _4Rrt:::a!ia«t::nca::K:::n:i«:::s:.-:::«^
16 et., zooibeslag per kaart et., gummihakken vanaf 10 et.
8
Weer voorradig Bagageriemen met zelfslulter, per stuk 8 den et. Lederhandel Van Akker, Sacramentstraat 5.
,e*e p
5
i(
Wasschen
M
foinuiiiiimmi»mmiiiiiiiiuiui4iiii^ Wasschen Droog toegeslagen 5 cent per stuk, lakens en sloopen enz.
prachtig gemangeld, bij elke
hoeveelheid. J. Deinema, Pie. ter de Hooghstraat 3, Verl. Schrans, v.h. Tijnjedijk.
rsSSsaaßaa.'aasa^aaaaaaaaajs::.:?
Diversen
den voor zijn gezicht. Hans, als je wist hoe ik ten einde raad ben, juist nu, zoo dicht bij de vervulling van mijn wenschen, zoodanig behandeld te worden! Alles treft mij des te dieper, omdat Maria er ook door getroffen wordt. Je zult haar kalm en berustend vinden, als jij het voorbeeld geeft. Je opvliegende aard baart haar de grootste zorg. Rudolf keek hem met sombere oogen aan. Maar als man begrijp je toch, dat ik dit niet op mij kan laten zitlen? Ja, ik begrijp je zoo goed, dat ik tegen mezelven zeg, dat jij op dit oogenblik zelf je slechtste advocaat bent. En daarom verzoek ik je terwille van Maria, om alles aan mij over te lalen. Ik zal alles doen, om de zaak opgehelderd te krijgen. Rudolf streek zich over het voorhoofd. Je tast mij in mijn zwakste zijde aan, Hans! Het is regelrecht in strijd met mijn aard, om een zaakje door een ander te laten opknappen. Ik ben altijd gewoon geweest, zelf mijn man te staan. Maar jij bent de broer van Maria en terwille van haar wil ik datgene doen, wat jij goed acht. Ik leg mijn zaak in jouw handen, en zit Heilmann daarbij inderdaad achter de schermen, dan ben jij tevens de rechte man om het met dien schurk klaar te spelen. En en ik ben je alvast dankbaar, dat je zoo gauw overgekomen bent om mij te helpen. Ze drukten elkaar de hand. Je. behoeft mij niet dankbaar te zijn.
— —
— — —
—
—
°
,V\e»t
'
r!::K.aaua:aaaaanaaaa:aB:aaaj;. .:.-g
È:sSa:HaH::::snss:::::n:::::::s:::::s::Kri3 Puikbeste borgers aardappeStudieboeken len 1 gulden de korf, 70 p., mooi gesorteerd, vrij aan aangeboden, 2e kl. Gem. H. huis bij G. Kooistra, Olde- B.S. Te bevragen: Brolsma, Cronjéstraat 13. galileën 55 t.o. Excelsior.
__
schuin©
■
Te koop
Damesfiets met of zonder plaatje. Bolle-
met
■
—
a/m
Te koop
t
bed
en twee kussens, ge-
11. Reclameprijs GymnasVliegerpapier! tiekschoenen met versterkte ? hiel: 20-27 67%; 28-34 77%; ; Rood, wit, blauw, oranje, 35-41 87%; 42-46 97% enz geel, groen, bruin a 5 cent per bij vel boekhandel Fahner's Schoenhandel D. Nieuwenhuis, SacramentTel. 5766. Ijzersterke gepen, straat 18 en Boekhandel de molières 40-48 f 3,65, rub. Papyrus, Korfmakersstr. 2. ber onderwerk 36-40 f 3,40 Zwarte en bruine mol. en bot t Stichting tines 3,65, 3,95, 4,25, 4,50, „Nationale Vredesactie" 4,75. Calfsleder. Wie is genegen te werken met steunbon-boekjes voor Fahner's Schoenhandel de Nationale Vredesactie of Tel. 5766. Dames elastiekte verkoopen speldjes, broschoenen, linnen en chroom, chures enz.? Aanb bij den zw, en br. f 5,10, met ingecorresp. W. Lodewijkstr. 141 bouwde steunzool f 5,75. Gebroken geweer Alle bekende merken schoe(Het internationaal vredesnen bij insigne) als broche, speldje Fahner's of rijwielviag, Schoenreparatie-inElectr. alsmede di verkrijgrichting. Leder, rubber, four. verse brochures, nituren en schoenhandel. Gr. baar bij Corresp. Stichting Hoogstr. 11, Tel. 5766. ..Nationale Vredes-actie", W. Lodewijkstraat 141. Meijer's Lederhandel Kleine Kerkstraat 18. Uit- Altijd in voorraad gesneden en uitgestansde zoSchotels .voor bloempotten len. Heerenzolen vanaf 35 et. 2 et.; deksels voor thee- en paar. Dameszolen vanaf koffiekannen 5 et. Fa. J. L. per 25 et. per paar. Kindermaten de Boer, b. d. Amelandspijp. 25 et. Het beste en soliedste adres van het geheele NoorMuziek. den. Opruiming van alle soorten
—
Hallo, Huismoeders!
Bvrgerwonlng
3-deelig peluw
Doelen.
Trijppantoffels alle maten. Hondenliefhebbers! pantoffels, Te koop mooie jonge D. H. Fietsschoenen, Russisch veten mooie waakhonden. H. H. werkschoenen, leder, lage m. knip. GespbotVisser, Kalverstraat 9. tines, beenkappen enz. Dagelijks geopend van 's morgens Te koop een 8 tot 's avonds 8 uur, alle Springveermatras zoo te beslapen, ook gene- drie winkels. gen te ruilen tegen EnamerMeijer's Lederhandel kacheltje. Azaleastraat 23. Kleine Kerkstraat 18, levert Te koop alle het beste op het gebied van Onderdeden gummihakken, schoenen leder, aanhangmotoren van makersgereedschappen enz. aankoop van c-ude motoren. P. Wiersma, Willem LoréMeijer's Schoenhandel straat 60. Kerkstraat 16, levert Kleine Te koop een v de sterkste schoenen tegen Klelbootje de laagste prijzen. Alle momet fok en zeil, ook in ruil dellen hoog en laag voor een schouw en een zwart en bruin. Zichtzending Vliegende Hollander en een franco door de geheele proCambuur2-pits gasstel. vincie. straat 46. Meijer's Schoenhandel Te koop aangeboden een Kleine Kerkstr. 20. En gros a, 4 5 P.K. Stoommachine En detail. Levert ook aan ook in te ruilen tegen een motorrijwiel, fabriek schoenwinkeliers. Schoenma. kers en wederverkoopers. Dronrijp.
riunutnmiimMeubelen iancußiiaaiai uiHM
per
—
KINDERWAGEN,
Ifi f*
. .. _
!_
■ B ■——
geheel Marokijn leer%| ■ doek, iets bijzonders, in 2mIH 1 fijn afgewerkt "mW *mW tinten,
A/VAA KINDERWAGEN met diepe doorloopende 1111 bak, een pracht wagen, I met prima veering, ■ ■ in de nieuwste tinten BBr
SPECIALE
I
IC || || |1 Jk J
serie overijsel
FTAI ARK
W.
Zeer aparte
fIfAA
-____—_____-___-_■_»__—_■_■
GEBRUIKER
/ïrr
___r__
Woning,
houten praampje, moet weg! Spotprijs! Gedempte Keizersgracht 44 boven.
SERIE HOLLAND
DRENTHE
Ro > a,e KINDERWAGEN, prima veerend, met zware
aanhipden aanoienen
I
«» B_r
A
of eerder door net gezin een Sept.
Woonscheepje
__________________
model, met dikke handen
kogels, diep
SERIE GRONINGEN
VlUnrD MUL LR* U/AfirUQ
—
I
I
en een prima pl.m. 3 tons
/V
iyuauuuiuiiaiaasnmaaaaaaaassffl
bij Hotel
Te koop
WM■ UU ’>
Uurwerken
)} rMaißaanaaasaaaansa-naaaaU:::^ Vraag Su!;:imuu».iiui:mK;s««Bat««a;fesa Schoenwerk Te huur gevraagd op 12 „SwftaasaaaanaaaaaaaaaaaanasS
iii:iwmi:!ii:iu»i:i:ii:ui:»::r.::3U koop Te solied klein
I
Een prima zwaar 2-pers. ledikant, een prima gezondheidsmatras en een zwaar
Nikkelen rondrittarieven. G. de Vries, heerenjiorloges f 1,50; armAchter de Hoven 20. Telef. bandhorloges f3.50, bij F 6007. Hoeksma, Minnemastraat 7,
CntMnatnit»mtmmain_B)BKj
I
UTRECHT
KINDERWAGEN in de nieuwste uitvoering, Steiner patent-wielen op
""^""""
1
I
-
Royale
—|\
I'sDU J
____,___________i____
Sri ;
I
15
[SERIE
SERIE FRIESLAND y oop
20
I
i{
..
Reclame-aanbieding.
J^ajUStStUWStBHnUJKtKBÖKita!!:»^ 1
Auto-Terhuur Nieuwe 6 cll. Chevrolet, m. en z. chauffeur, vanaf 5 et. per K.M., verzekerde wagens, gratis. Speciale chauffeurs
.
e e<*
_
tow=
SHEII
_
VLOERGLANS BETER DAN WAS »HIU MtUBILGIANS IS Hit BEHOUD VOO» UW MCUMIIH
"
"
Rudolf. Blijken mijn vermoedens juist, dan heeft dit ongeluk je getroffen, omdat je met Maria verloofd bent. Hef is dus uitsluitend aan mij, om je weer uit den put te helpen. Blijf dus kalm hier in je huis mijn terugkomst afwachten. Ik zal Maria door middel van je zuster laten weten, wat wij besproken hebben, opdat ze zich niet te ongerust maakt. Ze was er kapot van, dat jij haar niet hebt willen ontvangen. Kun je je dan niet voorstellen, dat ik, aldus vernederd en gehoond, Maria niet in de oogen wilde zien? Dat weet ik nog niet! Wanneer een man een vrouw als levensgezellin naast zich wil nemen, moet hij haar ook toestaan met hem door dik en dun te gaan. Rudolf keek hem met. brandende oogen aan. Je kunt gelijk hebben. Maar alles ging zoo overweldigend snel in zijn werk. En ik ben altijd zoo opvliegend maar ik heb dien karaktertrek niet voor Maria geheim gehouden. Hans glimlachte. Kom, je heethoofdigheid zal zich wel laten beteugelen. Er is nog veel onstuimigheid der jeugd doorheen gemengd. Wanneer je tien jaar ouder bent, verdwijnt het, dat heb ik zelf ondervonden. Na deze woorden nam Hans met een termen handdruk afscheid van Rudolf.
— — —
—
—
" ■-*
»
»Jj Sferdt ïervolgd»
Dinsdag 30 Augustus 1932
No. 7271
NIEUWSBLAD
LEEUWARDER DE „FROONACKER”.
DE „FROONACKER”.
DE KRANTEN MEI RYMKES. Ungelikens lot.
Der waeit in kranle tsjin in beam oan. Sljuchl iepenstritsen fen 'e wyn. 'k Sjucfa yn 't foarbygean nei de letters: Dêr stiet in ryinke fen my yn. Ynienen stiet my klear foar d'eacten: 0 ja, do hak dat ryinke skreaim. Dat hak der ommers yn bispritsen En dat hat my ta skriuwen dreaun; Ik woe de lezer by it skriuwen Dêr, as it koe, in deugd mei dwaen, Itsij hwet yn him wekker roppe Ef op syn minst Invet wille jaen. Nou kin ik dan datselde rymke Hjir yn 'e tüken hinsrjen sjen*... Hwer scoene syn gelikens sitte? Ik tink oer 't lot, myn wirk biskern. Hjir waeit in krante mei in ryinke Forlitten yn in beam ef sleat, Dêr fierderop ba lytse jonges Der moaije mutsen al feu teard. Hjir binne in pear toskoerde ruten Mei kranten (mei in rymke) plakt, Dêr wirdt in moaije rüker blommen Vn kranten (mei in rymke) pakt. De skearbaes hat fen sckke kranten In steapel skearpompierkes snijd, Wyls't nest him ien in pikelhearring De facade van het tentoonstellingsgebouw, 'n Vn krante (mei in rymke) krijt. die 's avonds met electrische lampjes is verlicht Vn hiel hwet huzen nimme minsken De eerste dag. Was dat niet het geval, dan maar weer ver- (Hja binne mei 't pompier sa kloek) der naar een andere étalage. En zoo bracht Ek rymkekranten (mar yn stikjes) FRANEKER. 29 Aug. Het bezoek op de Foar tige huselik gebrfik. eerste avond aan de ~Froonacker"-tentoons- alles tezamen veel drukte en beweging in Sa stout it iene rymke h.jirre, de stad, die zeer gezellig aandeed, terwijl telling is zeer bevredigend geweest. In oarenien bilannet dêr: Hedenavond te ongeveer 11 uur was. naar geen enkele wanklank gehoord werd. Zoo It meastepart derfen forsillet, ons werd meegedeeld, het getal 2000 reeds verliep de eerste avond van de Froonacker- In inkelden sjucht men ris wer. overschreden. Het was dan ook de geheele tentoonstelling, die zeer zeker voor de vol- It is nou ienkear sa dit alles, Hwet komt ek wer fördwine moal. avond druk in de groote tent. Alles ging er gende avonden iets goeds voorspelde. r;eds hier wij Ook 's ontmoetten middags Nou, as in lezer hjirre ef dêrre echter even rustig toe. Ook de feesttent was geen daar Se dan mei nocht mar lezen hat! vreemdelingen, die, groepjes flink bezet en dat het er zeer gezellig toefototoestellen, gelegenheid met rle wapend SIBE. ging, daarvan getuigden meermalen de lachsalvo's, die nu en dan losbarstten. En benutten om de historische gebouwen van te bewonderen en natuurlijk voor niet alleen was er veel drukte op het ten- Franeker de lens te nemen. Zulk vreemdelingenbe- Ongevraagd bezoek. toonstellingsterrein, maar ook in de stad stad slechts ten goede komen zoek kan de was het zeer levendig. Verschillende straten TZUMMARUM, 29 Aug. Tn een dor afgeen is daarom het van belang hen het be- loopen nachten werd door een ongenoode gaven dan ook een fantastische aanblik, ook zichtigen —\n Franeker wat gemakkelijk te gast bezoek gebracht aan de woning van de de verlichte grachten werden door velen bemaken. Wij troffen buitenlanders aan, die wed. A. Na zich toegang tot de woning te wonderd en niet te vergeten het verlichte hebben verschaft, was het klaarblijkelijk de verschillende winkels hadden afgeloopen om bedoeling itadhr waarvan het helder wi,tte licht zelfs diefstal te plegen, doch onraad beeen gidsje van Franeker te bemachtigen, speurende, achtte de' persoon hot geraden de de Westkant van de Martinitoren zoodanig was, waarom zij zich woning in haast te verlaten. Er werd dan verlichtte, dat hij van verre reeds te zien wat hun niet gelukt tot die hen, zooveel ock niets vermist. wendden, tenslotte ons was. Een sprookjesachtige aanblik gaf ook De feiten der laatste weken wijzen er op, natuurlijk hebben gevermogen lag, in ons de Voorstraat, waarvan een gedeelte door dat inbrekers hun slag ook trachten te slaan op het platteland. een sterke electrische lamp, die een gekleurd holpen. vlag, schilderachtige De die het Korenwerd, zacht licht verspreidde, fraai verlicht dragershuisje „versiert", kon, hoe goed beterwijl het andere versierde gedeelte gedoeld overigens, beter worden verwijderd. In een zeis gevallen. heel in net duister lag. BEETGUMERMOLEN, 29 Aug. Terwijl de prentbriefkaarten Dan was er een groote toeloop naar de Ofschoon er zeer fraaie gardenier D. N., wonende aan de Langegebouwtje in Franeker fraaie winkelétalages, die met begeerige van dit historische alhier, hedenmorgen op het land bezig straat zijn, geven de meeste vreemwas werkzaamheden te verrichten, had hij blikken werden afgespeurd of er ook te verkrijgen er de voorkeur aan het zelf het ongeluk uit te glijden in de nabijheid van delingen toch „Froonacker"-pakjes in lagen met een numte fotografeeren, wat door de groote vlag een scherpe zeis, met het noodlottig gevolg, mer er op. Had men het nummer van de moeilijk, zoo niet onmogelijk wordt ge- dat een pees van een zijner beenen door de ontvangen gratis' winkelierskrant, die men zeis zoo goed als doorgesneden werd. Dr. T. Heinemann van Marssurn achtte onmiddelhad, gevonden, dan ging er een hoera op. maakt. lijke opname in een ziekenhuis noodzakelijk. N. is daarna per auto naar Leeuwarden verVolksspelen Beetgumermolen. voerd. BEETGUMERMOLEN, 29 Aug. Tijdens de kermis werden te Beetgumermoleu en Beetgum volksspelen gehouden, waarvan de uit- Meisje door auto aangereden. Ferwerd. bij auto-ongeluk Het slag is als volgt: StielGARIJP. 29 Aug. Even voorbij de brug, De toe?tand van den motorrijder K op de Beetgume r m o l e n : gistermorgen die Holwerd, tusschen Wartena en onze plaats, had heden stra van Heeren. wasch 1. ophangen: S. N"orden- een auto-ongeluk plaats. Een dochtertje van weg Marrum—Ferwerd bij een zijweg m boten bcs; 2. T. de Vries: 3. W. Postma alhier, en 'n logi O. Antonides den heer sing was gekomen met een melkauto vaatjekruien: Heeren, G. Sinnema; 1. 2. reden per rijwiel lui is ioo. Vanuit de richherdaarbij een kaakfractuur en een lichte aardig B. IJ. Nauta; 3. R. J. Postma. ting Garijp naderde een auto. Plolselii senschudding bekwam, is hans heel Dames, oliekoekhappen: 1. mej. S. Pwart; in het Diacowordt de sturen der fietsende meisjes in patiënt raakten De e 2. mej. T. de Vries; 3. mej. T. Dijkstra verpleegd. het gevolg, dat de buitenste, hei elkaar, met Dames, stoelendans: 1. A. Sinnema—Noornessenhuis te Leeuwarden voor de auto kwam. Hoewel de belogéetje, denbos; 2. B. Nauta—Hagedoorn; 3. H. Giekrachtig remde, .was een aanrijding stuurder zing—v. d. Weg. onvermijdelijk. Het meisje werd opgenomen chr. boeren-EN TUINDERSBOND. Beetgum: en bleek bij onderzoek van dr. Maathuis te AFD. DRONRIJP. Paardmennen. dames en heeren: 1. A. aan een der beenen nogal vrijwat geBespreking pachtrapport. Velsma en T. Terpstra—de Groot; 2. G. Warga, wond. Het rijwiel werd nog een eind ge- Groeneveld en mej. A. Heslinga; 3. E. Side- gesleurd en was totaal vernield. Ook de auto DRONRIJP, 30 Aug. In rius en mej. T. Bijlsma, T. B werd B. de C. bekwam eenige schade. houden vergadering van de hand van het ver Ploeg—LaansiraStoelendans: 1. G. v. d. De gemeenteveldwachter alhier, deed naar het Pachtvraagstuk aan 2. Theuni Heslinga; 3. J. de Vries—Dijkstra! een en ander onderzoek. de l. van rapport schenen
De tentoonstelling geopend. Te twaalf minuten voor twee gistermiddag kniple burgemeester M. G. de Kruyfï het lint door, dat de toegang tot het tentoonstellingsgebouw belem mèrde.
KUNST.
Automatische beveiliging van
Nieuw portret van Prinses Juliana.
vee bij brand.
Het Nederlandsrh Kunstverbond, zich ten doel stellende de beeldende kunsten, die dcor de slechte economische toestanden veel Ie lijden hebben, te hulp te komen door aankoop van werk van begaafde Nederlandsche kunstenaars, heeft H. K. It. Prinses Juliana, eerevoorzitster van het nationaal crisiscomitc bereid gevonden mevrouw H. Roland Holst—de Meester in de gelegenheid te stellen haar portret te maken, waarvan reproducties zouden mogen worden verkocht ten bate van het crisiscomité en het Nederlandsch Kunstverbond. Mevrouw H. Roland Holst —de Meester heeft geheel belangeloos
:-
"roemen
f
S,
e
Bken8ken nnogal
m vraagstuk
pan-
bleek Het terw, hebben ders te zichte z.ch meer op zich e meerderheid me Tenslotte sprak w. kle *"j yerl de dus ïecm. genoemd ut voor
<
onderbroken door stukjes celluloid, dat, geweet. zeer brandbaar is. Het geheele netwerk staat in verbinding met een
mechaniek. De stalruimte en iedere andere ruimte die men wil isoleeren, wordt geheel van beton opgetrokken. Naast de gewone deuren worden tusschen spouwmuren volkomen isoleerende branddeuren aangebracht, in gewone omstandigheden steeds openstaan. In de woning van den boer hangt men een alarnisrhel op en de buitendeur van de woning wordt van een sper
Hel nieuwe portret van Prinses Juliana. gemaakt door Mevr. A. Roland Holst—
de Meester. medewerking aan dit doel verleend, terwijl de X.V. Joh. Enschede en Zn. te Haarlem zich bereid heefi verklaard tegen kostende prijs de reproducties te vervaardigen en deze eveneens belangeloos in de handel te brengen. Dit portret is bij de boek- en kunsthandel verkrijgbaar tegen betaling van f 1 per ex. en de geheele opbrengst komt ten goede van het Nederlandsch Kunstverbond en het Nationaal Crisis Comité, ieder 'voor de helft.
DE „FROONACKER”.
«- '
. ., > ,
,
Imaak,
leest
£
.
,.
,
,
deuren en de voederluiken vallen dicht, de voordeur van de boerenwoning vliegt open, de alarmsehel begint te luiden en. is ef olectrisch licht aanwezig, dan worden do lampen op hetzelfde moment ontstoken. Zoo worden dus reeds bij oen begin van brand niet alleen de bewoners gealarmeerd, doch ook alle ruimten, die men wil veiligen, brandvrij geïsoleerd. Men heeft nu tijd om den brand te blusschen, schappen, huisraad enz. te redden, in 't kort alle maatregelen te nemen, want men kan het vee rustig aan zichzelf overlaten: staat veilig in den brandvrijen stal. Is de boer niet thuis wanneer do brand uitbreekt, dan kan geheel de boerderij afbranden, doch het vee blijft behoudon. Dit systeem heeft bovendien not; het voordcel, dat in den stal door middel \ gasbeton een zoldering wordt gemaakt. di vorming van condenswater geheel voorkomt. De geheele inrichting, die jarenlang goed blijft, komt voor een normale boerderij op ongeveer drie duizend gulden. Zij kan boerderijen van alle systemen worden i
De demonstraties werden bijgewoond door leden van Gedeputeerde staten dagelijksche besturen van Leeuwarden Dantumadeel, de besturen d< r groote landbouwi 'aatschappijen. dal van Het Friesch Grondbezit, de Nederlandsen, tol Bescherming van tol wettelijke regeling van'hel dit hel Centraal Paehtbureau, den gegondhei dienst voor het vei ren van brandwaarborgmaatschappijen in Friesland.
,
~'
binnengrondel voorzien. Ontstaat er nu ergens in de boerderij brand, dan is een klein vlammetje reeds voldoende om hier of daar een stukje celluloid in het dradennet te doen doorbranden. Op hetzelfde moment treedt dan de automatische inrichting in werking. De brand-
gebracht Voor de demonstratie had de firma Van der Meer een groot model van oen moderne stelphuizinge vervaardigd, waarin uitvinding was aangebracht. De heer T. Nauta, burgemeester van Dantumadeel, was <( srste die den brand er in slak. Nai lijks had het lucifersvlammetje den cellulciddraad aangeraakt, of met één klap trad de geheele inrichting in werki ven werden onderscheidene malen herhi en slaagden telkens zonder eenige hl ring.
* "
bestaanAm? .o oo A u De alhierenniddag ST. JAC. PAR., 2» f gi9t jn aft de een dem eden op het sportterreui wedU 1 mnaBlen letiek, bedoeld als de Vooraf werd een o| voorafgegaan < (()oNveldoor he door het dorp gehou; uro het muziekcorps ,A cftlen meewerkte, viel toesc| oinvel s zeer weer in alle 0P« n over de opkomst" oor l:lk zal gevonle klagen, wat *«»*{■ dal t( Beetgum een '■ gehouden. Het den hebben in '< in de bijlonder groote kaatswedstnjd ook e u plj gegevene zatviel weinig « te er aUhanß in dieil i j ~. geheel duurde wi mna9 e n werden de g leve geheel be h( het Over h afwisselend goed werk, do* We '%„ meer §« vereeniging- wc o programma al te j l. #J
komt. Men heeft zich tot nog too vrijwel uitsluitend bepaald tot het construeoren van inrichtingen, die het mogelijk maken om bij boerderijbrand het vee met één handbezwaar greep te kunnen losmaken. Het hierbij is echter, dat öf de brand dan reeds t( ver om zicli heen hooit gegrepen, öf de koeien, losgelaten, in de vlamen willen vol twugkeeren, zoodat men do handen heeft om ze tegen te houden. Het nieuwe systeem, uitgevonden door A. K. van der Meer en Zonen to Akkerwoude en in ons land geoctroieerd onder
lijk uien
klaarde de vergadenng«en dij plichte bindende taxatie ring. „„i. on over de varkensceuOok was gesP>'"k deze wet meetrale. Over d Van de spreken. p te brengt, was men slecht wet na deze resultaten van wei itloopen 0p wachtingen. Deze wet moet een teleurstelling.
St.
In de Harmonie word gistermiddag
stelde. Hel verandert namelijk automatisch den veestal in een brandvrije kluis, zoodat men. al brandt verder de geheele boerderij ook af. het vee rustig en veilig op stal kan laten staan. Om dit te bereiken wordt in het goh. gebouw een net van draden aangebracht Deze draden zijn van afstand tot afstand
"
Athletiekdemonstratie Jacobiparochie.
——
ten overstaan van oen aantal genoodigden een nieuwe vinding gedemonstreerd, die ten doel heeft om te voorkomen dat bij boerderijbrand het vee in de vlammen o;n
no. 26451, bewerkstelligt het tegenoverge-
UIT DE PROVINCIE
k ITer" dee^schülende
Tweeda blad
,
Dagelijksch bestuur der tentoonstelling „Froonacker". „.,. de heer n A Strubbe 2e L. 11. Beuving, secr.; peHningm.; P. Molenaar, ? B r'schurer voo!v i T kouters ' N. J. vice-voorz. Adema. Staande van links naai' en hfereTj rechts iechts de heeieu J D D, wÏLTV^" .Wouda, J. Wcsterbaan, A. A. Zijlsira, J. J. Uytholf, J. Visser en A. B. J. Merckx. l,1
s
'
'
SPORT. KORFBAL.
TE OLDEBERKOOP.
OEFENWEDSTRIJDFRIESCH 12-TAL
dam, D. v. d. Meer en J. Buikstra; 3e pr. J. Vlagsma, s. de Jong en J. Steensma.
Prijzen lu/e voorwerpen.
KIMSWERD, 29 Aug. Gister werd alhier OU :; uur onder 'eiding van scheidsrechter Lol; wordt begonnen, blijkt dat door afd. Kimswerd van de N.K.B, een ledoor verschillende omstandigheden het denwedstrijd gehouden, waaraan 22 partuFriesch 12-tal nog al eenige wijzigingen ren deelnamen. De eerste prijs werd gewonheeft orulergaan. Onderstaande 12-taÜen nen door G. Brunia, I. Goinga, en Jan Bouma; de 2e door Jelle Postma, Kl. Aukema. stellen zich op: Tj. Halbertsma; de 3e door J. Rijpma, en FRIESCH 12-TAL: Aanval: dames P. Weers (W.K.), A". de en J. en A. v. d. Zee. De prijzen bestonden uit luxe voorwerpen. Jong (W.W.M.D.), heeren D. Faber (W.W. M.D.), M. F. v. d. Zee (W.K.); RIED, 28 Aug. Uitslag ledenkaatspartij: midden: dames A. v. d. Veen (L'warden), Afd. a: Prijs: D. Palsma, D. Groen en Jan P. Popkema (W.K,), heeren J. v. d. Sluis en Dijkstra; premie: A. Nauta, S. van der S. Popkema (W.W.M.D.); Ploeg en C. de Kroon; 2e premie: IJ. de verdediging: dames I. Visser (Friso), Kroon, B. van der Veer en G. van der Ploeg. H. Klazema (W.W.M.D.), heeren R. KoopAfd. b: Prijs: R. Hofman, D. R. Meijer en mans (W.K.). H. BrancUma (Friso). W. Vermeer; premie: Jac. Pekel, Fl. Vissar en S. van Zandbergen. W.K.-- W.W.M.D.-combinatie: FERWERD. 28 Aug. Uitslag ledenkaatsAanval: dames E. de Jong, Tj. Teyema, wedstrijd te Ferwerd: Ie pr. B. H. Hiddinga, heeren R. Buurstra, P. de Jong; midden: dames R. Bosma, L. van Seyen, Mli.ia. A. Talsira, Hallurn. W. Bosma, Hogeheeren Tj. Lingsma. H. Dijkstra; beintuni; 2e pr. Joh. Feddenia, Ferwerd, J. verdediging: dames A. de Jong, 11. FeenTerpstra, Ferwerd, Joh. Kalnia, Nijkerk; 3e stra, heeren E. Blaauw, A. Faber. pr. G. A, Meester, O. J. Meester, Jac. Feddema, allen te Ferwerd. De eerste aanvallen zijn voor de vertePotjekaatsen Arum. samenhang nog de is doch zoek. De combinatie-verdediging heeft dan had Gisternamiddag alhier een zoogeook nog gemakkelijk werk. R. Buurstra pronaamd potjekaatsen plaats. De uitslag is: beert met verre schoten, die echter zeer on- M. Hiemstra W. v. d. Woerd, S. T. Huizinga, zuiver geplaatst zijn, de combinatie de lei- 1e prijs M. Hiemstra, \V. v. d. Weerd, S. T. te geven. Langzamerhand wordt het Huizinga; 2e prijs Joh. v. d, Weerd, L. v. d. samenspel der blauwen (Friesch 12-tal) Weerd, P. P. Huizinga. K echter steeds beier; eenige mooie schoten « van mej. de Jong en M. F. v. d. Zee sprin20 Aug. AWlier is een BUITENPOST. uit de korf. Herhaaldelijk vallen de kaatsclub opgericht van jongens 12 tussshen blauwen aan en na 15 minuten heeft D. Fajaar, waarbij zich 23 leden aansloten en lfi ber succes, waarmee de blauwen de leiding Leden van de grootere club zullen hierbij nemen (1—0). leiding geven. Als Brandsma zijn tegenpartij even vrij * * laat, krijgt R. Buurstra een goede kans, doch JongenskaatsenBeetgum. wordt niet benut. Het Friesch 12-tal Begunstigd door prachtig weer en opgeblijft voortdurend sterker, vooral in haar aanval is het spel zeer goed en M. F. v. d. luisterd door het fanfarekorps ..Harmonie" Zee weet dan ook met een goed schot de had gister te Beetgum de jongenskaatspartij plaats, waaraan door 23 afd.-parluren werd stand op 2—o te brengen. De wisseling brengt R. Koopmans c.s. voor deelgenomen. Prijswinnaars waren onder-
.
*
"
het Friesch 12-tal in de aanval, terwijl de combinatie aanvalt door Lingsma c.s. Reeds direct heeft R. Koopmans met een prachtig schot succes, daarmede na ongeveer 25 minuten de stand op 3—o brengend. Hierna gaat het spel meer gelijk op, waardoor eenige goede aanvallen der combinatie ontstaan, die echter geen succes hebben. Weer is het R. Koopmans, die met een keurig schot de stand op 4—o brengt. Direct hierna maakt echter E. Blaauw een fraai punt voor de combinatie, zoodat de rust komt met 4—l. Ni de rust hetzelfde op en neergaande spel. warbij beide korven beurtelings in gevaar verkeeren. Hoewel Blaauw zeer gevaarlijk is. gelukt het hem niet de mand te vinden en is aan de andere zijde mej. de Jon
,
***
Seriewedstrijden Quick, Oudega (Sm.) Dank zij het schitterende zomerweer kan Quick terugzien op een sportdag, die er wezen mag. De meer dan voldoende deelname zorgde voor een rijk programma. Daarenboven kan men spreken van sportieve vriendschappelijkheid. Van -de 9 op de lijst staande 12-tallen ontbrak „Troch de koer" (Bergum). Gespeeld werd in twee klassen en wel een halve competitie, waarvan de uitslag luidt:
F.K.B. I: Wèz Fluch I (Itempens) Sparta I (Wartena) I—l Quick (Oudega)— Leeuwarden-comb. 2—l Wêz Fluch I— Leeuwarden-comb. 2—o Sparta I— Quick I—o Sparta I—Leeuwarden comb. I—s Quick—Wèz Fluch I 2—2 Voor iedere gewonnen partij werden twee punten gerekend, voor gelijk spel één punt. De Ie prijs, een lauwertak, viel alzoo ten deel aan Wèz Fluch, de 2e en 3e prijs resp. aan de thuisclub en aan Sparta. F.K.B. II: In deze klasse trof ons de ongewone activiteit van Wêz Handich (Rottevalle). De uitslag luidt: Sparta II (Wartena)— Wèz Handich (Rottevalle) I—l Wèz Flucli II (Hempens) Friso-comb. (L'warden) o—3 Sparta ll—Friso comb. o—o Wèz Handich— Wèz Fluch II 7—l Wèz Fluch ll—Sparta II o—4 Wèz Handich— Friso 2—o De eerste prijs won alzoc Wêz Handich met glorie. Deze prijs bestond uit een lauwertak. De tweede prijs viel ten deel aan Sparta 11.
—
—
staande parturen: Ie prijs: Tj. Zijlstra, B. Leistra, J. Hoekstra, Sexb.-Pietersb. 2e prijs: G. Groen, J. Brouwer, K. Jaarsma, St. Anna-Parochie. 3e prijs; W. Reitsma, S. Lemstra, J. Oknia, Witmarsum. 4e prijs: G. Bottinga, P. Doorenbos, H. Doorenbos, Leeuwarden. 5e prijs: A. v. d. Meulen, .T. v. d. Meij, A. Rinsma, Berlikum. 6e prijs: K. Posthumus, S. de Groot, S. van Dijk, Weidurn.
*
* *
Jongenskaatsen Winsum.
WINSUM, 29 Aug. De alhier gehouden jongenskaatsparlij, deelnemers allen uit eigen dorp, is uitstekend geslaagd. Na dikwijls spannende strijd werd de eerste prijs gewonnen door het drietal Pier Frankena, Ulco Hiemstra en Pier Lettinga. De tweede prijs viel ten deel aan Hidde Lemstra, Jan Bosma en Pieter Damstra. De prijzen bestonden alt waardevolle luxe-voorwerpen.
Hoogspringen: M. Broersma (Quick Huizum) 1.40 M.; A. Groen (Hercules 01-deboorn) 1.35 M.; J. Visser (K.D.O. Wirdum) 1.35 M. Spe er werp en: J. de Vries (W.I.K. Heerenveen) 23.85 M.; G. Schoonhoven (Brinio Leeuwarden) 23.65 M.; .!.- SmiMleijbrock (Leeuwarden L'warden) 22.78 M. Kogelstooten: G. Schoonhoven (Brinio L'warden) 8.74 M.; D. Donath (Quick Huizum) 8.28 M.; A. Sieswerda (Leeuwarden L'warden) 8.18 M. Discuswerpen: J. Smit—Heijbrock (Leeuwarden L'warden) 24.85 M.; G. Modderman (U.D.T. Drachten) 24.33 M.; .T. van der Woude (V. en K. Harlingen) 22.77 M.
HEEREN. 100 Meter: P. Zijlstra (Quick Huizum), R. de Leeuw (F.T.C. Heerenveen) en M. Klazema ('Hercules Drachten), alle 11.2 sec. 200 Meter: R. de Leeuw (F.T.C. Heerenveen) 24.1 sec; D. van Delden (A. V. Sneek) 24.4 sec; R. Porte (F.T.C. H'veen) 24.6 sec. 400 Meter: M. Klazema (Hercules Drachten) 56 sec; E. Faber (U.D.I. Drachten) 56 sec; J. Jellema (Quick Huizum) 58.4 sec. 800 Meter: J. Brouwer (Quick Huizum) 2 min. 11.6 sec; M. Klazema (Hercules Drachte-:i) 2 min. 12.5 sec; J. Terpstra ('Hercules Oldeboorn) 2 min. 16.2 sec. 1500 Me|er: J. Brouwer (Quick Huizum) 1 in in. 37.2 sec; J. Spoelstra (A.V. Sneek) I min. 41.5 sec; G. Castelein (Quick Huizum) 4 min. 34 sec. 3000 Meter: ,T. Brouwer (Quick Huizum) 9 min. 40 sec; G. Castelein (idem) 10 min. 11.8 sec; J. Spoelstra (A.V. Sneek) 10 min. 29 sec. 5000 Meter: J. Brouwer (Quick Huizum) 18 min. 8.5 sec; G. Caetelein (idem) 18 min. 30 sec; J. Stelwagen (S.S.S. Grouw) 19 min. 1.4 sec. Verspringen: M. Klazema (Hercules Drachten) 6.74 M.; P. Zijlstra (Quick Huizum) 6.59 M.; R. de Leeuw (F.T.C. H'veen) 6.89,6 M. Hoogspringen: M. Klazema (Hercules Drachten) 1.70 M.; C. de Vries (idem) 1.65 M.; G. Tigchelaar (Olijmpia Franeker) 1.59 M. Polsstokhoogspringen: D. v. Delden (A.V. Sneek) 3.35 M.; J. Rutgers (Leeuwarden L'warden) 3.30 M.; B. Bolman (V. en K. Harlingen), L. Drost (THOR Harlingen) en H. Bolier (Hercules Drachten) 3.20 M. Hi n k-s t a p-sp ro n g: P. Zijlstra (Quick Huizum) 12.65 M.; L. Drost (THOR Harlingen) 12.2S M.: D. Stellingwerf (V. en K. Harlinsen) 12.23 M. Speer werp en: D. van Delden (A. V. Sneek) 43.65 M.; B. van der Veen (U.D.I. Warga) 41.89 M.; G. Witteveen (F.T.C. Heerenveen) 40.02 M. Discuswerpen: G. Beudeker (Quick Meppel) 33.32 M.; H. Oswnld (V. en K. Harlingen) 33.10 M.; R. de Leeuw (F.T.C. Heerenveen) 32.48 M. Kogelstooten: B. van der Veen (UDI Warga) 11.44 M.; L. Drost (THOR Harlingen) 11.22 M.; S. Schotanus (V. en K. Harlingen) 10.10 M. 110 M. hordenloop: L. Drost (THOR Harlingen) 18 sec; J. Haveman (UDI Drachten) 19 sec; B. Bolman (V. en K. Harlingen) 21 sec
*♦*
ONVERKWIKKELIJK INCIDENT IN DE KAATSSPORT.
Bond van Kleermakerspatroons
dim op Zondag 21 Augustus te Kimswerd gehouden kaatswedstrijd heeft zich, zooals wij in ons no. van Maandag 22 Ave. reeds meldden, een zeer onaangenaam incident voorgedaan, hetgeen zeker de kaatssport niet ten goede komt. Om de prijzen speelde het partuur R. Yetsenga, P. Helfrich, B. Wassenaar en Kl. de partuur T. Zijlstra, B. Wassenaar en Kl. de Jager. Bij den stand 3—3 werd Zijlstra tweemaal achter elkaar beboet met twee strafpunten wegens overloopen. Zijlstra was hierover zeer verontwaardigd en gaf te kennen, dat hij de rest maar cadeau wou doen. Zijn houding was van dien aard, dat de scheidsrechter zich genoodzaakt zag den
strijd te staken.
Zijlstra werd voor de keus gesteld, op de gewone wijze door te spelen öf ophouden en schrappen. Zijlstra wilde wel het eerste, maar eischte, dat er opnieuw met den stand 3—3 o—2 zou worden begonnen, terwijl de
betrokken keurmeester door een ander zou worden vervangen. Deze dubbele eisch kon echter niet worden ingewilligd, waarna Yetsinga c.s. tot overwinnaars werden uitgeroepen. Hierna ontstond een groote herrie. Spelers en publiek stroomden het veld op. Pas na een half uur en nadat aan Wassenaar en De Jager toestemming was verleend om rle partij uit te ketsen, keerde de rust we De kwestie zal hiermede echler nog wel niet afgeloopen zijn. De scheidsrechter heeft reeds een klacht ingediend bij het Hoofdbestuur, en een langdurige schorsing voor Zülstra zal hiervan wel het gevolg zijn. Zooals wij gisteren reeds meldden, heeft bij de Zondag te Beetgum gehouden kaatswedstrijd. op initiatief van di'u heer Joh. Bosma aldaar, een lijst gecirculeerd onder de kaatsers, waarop een twintigtal hun naam heeft geplaatst. Wanneer Zijlstra door het Hoofdbestuur geschorst wordt, zullen deze twintig kaatsers oa Donderdag 1 Sept. a.s. in staking gaan, als protest tegen deze schorsing. Dit incident dreigt alzoo een grooten omvang aan te nemen, wat in het belang van de k""tsanorf pi«t wenschelijk i\
in Friesland.
Zomervergadering (vervolg). Besloten werd vanwege de kosten deze winter geen technische lezingen te houden en daarom geen technische commissie te benoemen. De heer Koopmans van Oosterlittens bracht daarna verslag uit van de federatievergadering, welke te Zutphen is gehouden. De kascommissie bracht bij monde van den heer D. Kroon van Harlingen, rapport uit over het nazien van de boeken van den penningmeester. De commissie had alles in orde bevonden en stelde voor den penningmeester » décharge te verleenen. Aldus werd besloten. De voorzitter deelde mee, dat de inleider van het onderwerp: „Een demonstratie, komende mode winterjas", door ziekte verhinderd is om zijn rede te houden. De heer Koopmans wees op enkele organisatorische fouten. Daarom stelde de heer Koopmans voor, de hand te houden aan het reglement en niet meer een voorstel staande de vergadering ingebracht door een gewoon lid, in behandeling te nemen. De voorzitter meende, dat er geen andere resultaten op de vergadering zijn bereikt dan men verwachtte. Onderscheidene leden waren echter over de gang der zaken niet tevreden. Sommige leden wilden het lidmaatschap van de Federatie opzeggen, daar men in het geheel niet rekende met de Friesche bond. De voorzitter deelde mee, dat deze kwestie nog in onderzoek is en dat men hangende deze zaak, geen besluiten moet nemen. Besloten werd een motie van afkeuring bij het bestuur der Federatie in te dienen over de gang van zaken, zooals die zich heeft toegedragen op de vergadering te Zutphen. De heer Funcke deelde bij het punt rondvraag mee, dat hij zich in verbinding gesteld heeft met den heer Van Deventer. Diens verzameling is buitengewoon, geen tweede in Europa is aan te wijzen zoo belangrijk als deze. Zal die verloren gaan als de heer Van Deventer onverhoopt komt te overlijden? Dat zou jammer zijn. De verzameling is heel wat geld waard en vele kapers zijn er op de kust. Zal Nederland deze verzameling verliezen? Spr. weet niet hoe het moet. De bond heeft geen geld, de federatie ook niet. Maar is er geen ander middel om deze buitengewone verzameling tot een nationaal bezit van Nederland te maken? De vergadering verklaarde zich in haar geheel er voor, om bij den heer Van Deventer er op aan te dringen, de verzameling niet aan het buitenland te verkoopen. De heer Funcke meende, dat de inspecteur van het onderwijs misschien hulp kan bieden om deze 1400 stuks groote verzameling voor Nederland te behouden. De heer Koopmans meende, dat de Ned Kleedingindustrie ook wel hulp kan bieden. Besloten werd dit punt aanhangig te maken op de federafievergadering. De heer Hof van Drachten had een schrijven gezonden, waarin hij mededeelde In de wintervergadering een inleiding te willen houden over ~Hoe staat het met den kleinen kleermakerspatroon, wanneer hij eenmaal oud geworden is en niet over middelen beschikt, die hem en de zijnen een onbezorgde levensavond waarborgen". Het bestuur zegde toe, dit ernstig te zullen
OVER RECHT EN WET UIT HET VOGELLEVEN Twee kwesties betreffende alimentaiplch. Hoeveel broedsels brengen Fuut en Kerkelijke Meerkoet per jaar groot? belasting. Een verzekering, Ik krijg toevallig het nummr van die hooger is dan het wezenlijk Augustus weer in handen en zie daarbelang. Hoofd of bestuurder 6 in een kleine beschrijving van de fuut krachtens de Arbeidswet. kroandüker) en de Onderhandsche (hearingslynder, Erfafscheiding. Daarin wordl (markol, poep). meerkoet inventarisatie. Beëindiging uitgesproken dat waarschijnlijkheid de eener arbeidsovereenkomst per jaar de zou broefuut maal tot welken deze twee vóór den datum is aangegaan. Gelding der den. De meerkoet zou wel drie broedCrisispachtwet. sels leggen. We moeten aannemen dat gemeend We beginnen deze maal met de behandedat bedoelde vogels meer dan wordt, ling van een paar vragen over onderhoudséénmaal per jaar jongen groot brengen. plicht. Van der B. te A. vraagt n.l. of de Dit is niet het geval. Doch wel leggen wet broeders en zusters verplichten kan om eieren, wanneer deze. ze telkens weer een broer, die niet wil werken, te onderhouof anderen regelmatig door visschers den en een abonné vraagt hetzelfde betrefgeraapt. Door deze omstandigfende een man, die in behoeftige omstandig- worden dat tot in den verklaren, heden uit Ameriika is gekomen, waar zijne heid is het te jongen van kleine eieren of kinderen zijn blijven wonen. Deze vraagt uitzomer vogels worden aangetroffen. deze meteen op welke wijzs die kinderen tot onKieviten kunnen op deze wijze minderhoud gedwongen kunnen worden. De wettelijke onderhoudsplicht bestaat al- stens drie broedsels leggen, doch wanleen ten aanzien van familieleden in de neer ze van meet af aan niet rust rechte,linie, dus: ouders en kinderen, groot- worden gelaten, wordt slechts één ouders en kleinkinderen. Hieruit volgt, dat broed groot gebracht. de inzenders niet tot onderhoud verplicht Ook is het te lang en te dikwijls wegzijn. nemen van eendeieren vooral de. oorDen abonné worde bovendien medege- zaak, dat in het begin van het jachtdeeld, dat hij niet behoeft te probeeren om seizoen nog steeds elk jaar zoovele eende kinderen tot onderhoud te dwingen, om- den met kuikens in 't veld zijn, die dan dat een vader hier zijn in het buitenland gemakkelijk een prooi van de honden vertoevende kinderen niet dwingen kan. worden. G. BOSCH. Bij H. J. te Z. heeft brand gewoed; zijn daarbij pand huis is verbrand. Dit was verzekerd, doch de Verzekerings-Mij. wil slechts 11. B. heeft kunnen lezen de gevolgen van 50 pet. der verzekerde waarde uitkeeren, omdat alles veel goedkooper is geworden. een onrechtmatig ontslag en dient dors te De opbouw van het huis zou wel f 1000.— zorgen, dat hij niet in deze fout vervalt. Hij meer vorderen dan aangeboden wordt. In- handelt voorzichtig, door eerst den bedrijfsleider te waarschuwen tegen herhaling en zender vraagt welken weg hij moet bewanwanneer deze tóch weer zijn plicht verzuimt, delen om zijn recht te krijgen. Eene sterke positie neemt inzender niet in zich te wenden tot den Kantonrechter, met tegenover de Mij., omdat art. 253 Wetb. van het verzoek om de overeenkomst ontbonden Koophandel inhoudt: „Verzekering, welke te verklaren. Vindt de Kantonrechter de rehet beloop van de waarde of het wezenlijk den genoegzaam, zoo spreekt hij de ontbinbelang te boven gaat, is alleen geldig tot het ding uit en gaat de inzender dus zeker. Hij beloop van hetzelve". Over de wijze, waarop doet wel verstandig, wanneer hij het verde waarde bepaald moet worden (expertise) zoekschrift tot den Kantonrechter te richten, geeft de polis wel nadere bijzonderheden. laat opmaken door een rechtsgeleerde. Het lijkt mij het beste, dat inzender zich onVerpachter vraagt of, wanneer bij de bererwijld tot een advocaat wendt; hij moet handeling van een verzoekschrift tot pachtde polis meenemen. reductie blijkt, dat de pachter reductie vraagt W. S. te 0. is met zijn compagnon, met over een termijn, die reeds vervallen was wien hij voor gezamenlijke rekening handel vóór 12 Februari 1932, en de pachter ongedrijft, veroordeeld wegens overtreding der negen is om zijn request in te trekken, de Arbeidswet en vraagt wie de aansprakelijke zaak verwezen moet komen voor de Crisispersoon is bij dergelijke overtredingen. padbtkaimer. De Arbeidswet geeft de gelegenheid, dat Mijns inziens niet. De Kantonrechter moet U aan den Burgemeester uwer Gemeente, de zaken verwijzen, die niet geschikt worzoomede aan het Districtshcofd, kunt opgeden en die vallen onder de Crisiispaohtwet. ven wie U wensebt, dat als hoofd en bestuur- Wordt dus reductie gevraagd over een terder der onderneming wordt aangemerkt. Demijn, b.v. vervallen dn November 1932, zoo ze is dan aansprakelijk voor eventueele overkan de Kantonrechter den verzoeker in zijVi tredingen. Ik zou u echter in overweging verzoek niet ontvankelijk verklaren en vergeven om niet te veel.overtredingen te be- wijziing naar de Kamer weigeren. gaan; bij tweede herhaling is uitsluitend JURIST. hechtenis bedreigd.
—
— —
——
—
—
—
T. F. te R. heeft een stuk land, door een sloof gescheiden van een massaal stuk land, waarop hij vee wil laten weiden. De sloot tusschen die beide perceelen is echter onvoldoende voor bevrediging. Het onderhoud der sloot is geheel voor inzender; hij vraagt nu wie te zorgen heeft voor voldoende bevrediging. Ik ben van oordeel, dat deze last op den inzender drukt, als onderhoudsplichtige der sloot. A. K. te C. vraagt, omdat hij gaarne zoo weinig mogelijk kosten wil aanwenden: „Mag na een eventueel sterfgeval van een der ouders, waar minderjarige kinderen zijn achtergebleven en de som der schulden ten slotte grooter is, dan die der bezittingen, de inventaris onderling, d.w.z. tusschen een paar van de naaste familieleden, in het bijzijn van den toezienden voogd worden opgemaakt? Zoo ja, is dan ook een bepaald aantal familieleden hiervoor noodig? En binnen hoeveel tijdruimte moet zuiks geschieden?" Wanneer een echtpaar m goederengemeenschap is gehuwd geweest, moet de overblijvende echtgenoot binnen drie maanden na 't overlijden een inventaris opmaken. Wordt dit nagelaten, dan verliest de overlevende het vruchtgebruik en blijft de gemeenschap, ten bate der minderjarigen, tusschen deze en den overlevende voortbestaan, wat bij een later huwelijk of hot ten deel vallen van een erfenis aan den overlevende zéér schadelijk kan wezen. De inventaris kan onderhands worden opgemaakt. Familieleden behoeven daarbij niet tegenwoordig te zijn; alleen de voogd en toeziende voogd. Ik betwijfel sterk of inzender in staal is om een inventaris te maken. Binnen drie maanden na het overlijden moet deze ter Griffie van het Kantongerecht worden ingediend en door den overlevende beeedigd.
Thans zijn we aan de gebruikelijke rubriek (arbeidsovereenkomst) aangeland. ATHLETIEK. J. B. te K. had een dienstbode, die tot Mei Nu het athletiekseizoen m Friesland, voor zoover het betreft de baanwedetrijden, ie 1933 in zijn dienst zou blijven, maar die met afgeloopen, hebben we eens de moeite geéén dag opzegging vertrokken is en in een nomen uit de uitslagen van alle in Friesland anderen dienst gegaan. Hij vraagt of hij nu gehouden wedstrijden een lijst op te maken gehouden is tot loonbetaling. VOETBAL. van de drie beste prestaties in ieder numH. B. te F. deelt mede, dat zijn zoon een mer. Voor de samenetelling van deze lijsl BUITENPOST, 29 Aug. bedrijfsleider in dienst heeft genomen tol De uitslag van de gister alhier gehouden hebben we gebruik gemaakt van de wedMei e.k. Deze is echter niet bijster pliichtvoetbalwedstrijd tusschen de afd. Buitenpost strijden van de Friesche Athletiek Bond. de getrouw, gaat wel uit en laat dan de koeien wedstrijden van de Turnkring Leeuwarden en Twijzel was 2—2. te Franeker en ook van die van de Zuiddoor zijn kinderen (waarvan de oudste 16 Oost Friesche Turnkring te Heerenveen, hoejaar is) melken. Hij vraagt nu of deze beKAATSEN. wel drijfsleider, als zioh dit herhaalt, ontslagen BOLSWARD, 28 Ave. Vandaag hield de ten deze laatsten niet volgens de reglemenvan de K.N.A.U. zijn gehouden. mag worden. voor 6lotpartij haar „Bolsward" kaatsvereen. We komen dan tot de volgende opgave: De dienstbode van .1. B. heeft, door te hanleden. De prijzen werden als volgt gewonnen: DAMES. delen als zij deed, zich schuldig gemaakt aam Jongens tot 10 jaar (7 parturen): 1e pr. 100 Meter: A. Sieawerda Leeuwarden, onrechtmatige, eenzijdige verbreking der K. Falkena, J. v. d. Heide en K.,Nieuwen(Leeuwarden) 13.6 6ec; M. Broersma (Quick overeenkomst, en is dientengevolge eene liuis; 2e pr. W. v. d. Mei, O. Schukken, TjerkHuizum) 13.8 sec; J. de Vries (F.T.C. Heeschadeloosstelling verschuldigd aan den inren w en) 13.9 sec. werd en J. Stevens. zender, gelijk slaande met het loon in geld, Ouderen boven 35 jaar (8 parturen): Ie ■HO M horden: M. Broersma (Quick Huidat zij verdiend zou hebben vanaf den dag pr. W. Hoitsma, D. de Hoer en T. de Jong, zum) 13.9 sec; A. Koopmans (idem) 14 sec; dat zij vertrokken is tot den 12en Mei e.k. Burgwerd: 2e pr. 11. Brandsina, Ugoklooster, A. Sieswerda (Leeuwarden L'warden) 11.1 (dus ongeveer 10 maanden). Met dit bedrag en Zee, Makkuni .1. v. Spanning. Verspringen: M. Broersma (Quick S. v. d. mag de inzender in vergelijking brengen het Middenklasse (tusschen 16 en 35 jaar) 19 Huizum) 4.66 M.; ]. van der Veen (Hercules overwegen. Met een kort slotwoord sloot de voorzitter verdiende loon, dat mitsdien niet behoeft parturen: Ie pr. W. Bosma, W. Bruinsma Drachten) 4.08 M.; F. Gaastra (W.I.K. Heeuitbetaald te worden, dg vergadering, en R. v. Bureni 2e gr, S 5x, d. Werf, Amejer-. renyeen) 4,53 jM«
-
POOTAARDAPPELEN. De heer Braat vraagt opheffing
van het uitvoerverbod van ongekurd pootaardappelen. Het Tweede Kamerlid Braat heeft den minister van oeconomische zaken en arbeid de volgende vragen gesteld: Is het den minister bekend: dat er evenals vorige jaren in het buitenland groote vraag is naar Nederlandsche pootaardappelen; dat die vraag vooral geldt ongekeurde pootaardappelen, omdat deze slechts voor één oogstjaar dienen, terwijl de gekeurde pootaardappelen voor het buitenland te duur zijn; dat men in ons land geen raad weet met het gewas omdat een groote oogst met een zeer lagen prijs gepaard gaat? Is de minister bereid het in spijt van de crisis en van onzen ten doode opgeschreven export uitgevaardigde uitvoerverbod van ongekeurde pootaard* appelen direct op te heffen en, zoo niet, wil de minister dan zijn meening te kennen geven, wat met de vele tonnen ongekeurde pootaardappelen zal moeten geschieden, die in het binnenland niel te plaatsen zijn? Indien de minister de ongekeurde pootaardappelen niet geschikt acht voor het buitenland, acht hij ze dan wel geschikt voor het binnenland voor het-
zelfde gebruik?
KERK EN POLITIEK. Het dericale standpunt. Een opmerkelijke historie speelt zich in Indië af met de Indische Katholieke Partij. Deze is dermate in botsing gekomen met de kerkelijke (Roomsch-Katholieke) overheid, dat de kerk verklaard heeft de partij niet te erkennen. Thans bevat de Koerier een oproep tot oen vergadering der partij op 28 Aug.. waar mgr. Van Velzen het woord zal voeren en waar getracht zal worden de partij dermate te reorganiseeren, dat de kerkelijke overheid haar niet-erkenning zal kunnen intrekken. De voorstellen hiertoe zijn ingediend en behelzen, dat degenen, die in oppositie gingen tegen de kerkelijke overheid, uil de bestuursfuncties worden verwijderd en zoodoende dus nieuwe besturen worden gekozen en dat de statuten in dier voege worde.n gewijzigd, dat herhaling van publieke oppositie tegen de kerkelijke overheid kan worden voorkomen. In de nieuwe statuten zal o.a. deze bepaling voorkomen: „Het hoofdbestuur is gehouden tot overleg mei den kerkvoogd of zijn gemachtigde in het vicariaat van Batavia in alle zaken Mü algemeen Katholiek belang,
RAAD HARLINGEN 30 \ugustus.
Maandagavond vergaderde de Raad onder van burgemeester Van der Slok. Aanwezig waren 14 leden. Afwezig de heer J. L. Kort. Ingekomen stukken. Van de ingekomen stukken vermelden wij 0.a.:
Ken rapport van B. en W. over een verzoek van den directeur der N.V. Scheepswerf en Machinefabriek „Welgelegen" omtrent het verrichten van werkzaamheden voor de ge-
meente. Ter visie voor de raadsleden. een veri rapport van B. en W. over wijk achzoek van bewoners van de nieuwe ter de R.H.B.S. om bespoediging van de
grenswijziging. Ter visie voor de raadsleden.
V.en rapport van li. en W. over een verzoek van het Bijkantoor der Scheepvaart- en Steenkolen Maatschappij om vergrooting der doorvaartruimte van de Zuiderzeesluis. Ter visie voor de raadsleden.
Een adres der N.V. Noord-Friesche Locaalspoorweg Maatschappij te Utrecht, waarbij wordt verzocht te worden vrijgesteld van de betaling, voorloopig van de helft, der aan de gemeente toekomende rente van het aan adressante verstrekte voorschot en te willen goedkeuren, dat de rente op 1 Juli wordt voldaan in plaats van op 1 Januari. Om advies naar B. en W. Een verzoek der vereeniging H.S.N, om verlaging van havengeld voor Rijnschepen, over het aanbrengen van losgelegenheid voor die vaartuigen en om verlaging van electriciteitstarief voor dat bedrijf. Om advies naar B. en W. Request v%n winkeliers in sigaren om 's Zondags enkele uren open te mogen zijn. Naar B. en W. om advies. Verzoek van het hoofdbestuur van het Groene Kruis om voor 1033 dezelfde subsidie te mogen ontvangen. Wordt behandeld bij de begrooting. Rapport van t\eu heer Woestenburg (dir. vischafslag) om in aanmerking te mogen komen voor een gratificatie. Naar B. en W. om advies. Verzoek van mej. Olas, onderwijzeres, om met 1 Sept. 1932 ontslag te mogen ontvangen. Dit wordt eervol verleend. De heer W. G. T. Janzen, kunstschilder te Blaricum, heeft oen groot schilderstuk aangeboden, voorstellende een visscherspaar in de branding. Wordt onder dankzegging aanvaard. De volgende vragen zijn door den heer L. G. Klaassen aan B. en W. gedaan over de werkverschaffing te Neede. Waarom hebben B. en W. geen overleg gepleegd met de Raad, omtrent de uitzending van werklooze arbeiders naar de werkverschaffing te Neede'? Kunnen B. en W. ook aangeven op welke wijze de kosten, verbonden aan de uitzending van werklooze arbeiders naar de werkverschaffing, bestreden zullen worden? Waarom is aan de uitgezonden werkloozen geen kleeding en verdere noodzakelijke behoeften verstrekt, zooals dil in andere gemeenten blijkbaar wel gebeurt? Zijn B en W. bereid bij den minister te informeeren, waarom voor Harlingen geen procentelijke toeslag op de te verdienen looopgenomen? nen in de werkverschaffing is dan zoo spoeZoo ja, zijn B. en W. bereid dat een dig mogelijk te willen bevorderenHarl.nger voor. de toeslag ook zoodanige Uitgezondenen wordt toegestaan. nog deze Voorts stelt hetzelfde raadslid in Kunnen B. en W. reeds mededeelen, betretvoorstellen welk stadium de nadere verordening op de
fende wijziging van de heffing van reinigingsrechten welke Kan de Raad zoodanige voorstellen, verorde bestaande de de onbillijkheden uit t tege.no hing wegnemen, binnen korten bjd Men? Ac Kunnen B. en W. ook on, nog altijd niet met de verbouw ngvan D de Fröbelschool aan de Srheerstia.it 18 Sonnen? hl dil =,.i,i ge ""«toeren Achten B. en W. hei niet doen il te ei 'en spo, der school, ïulks met hel oog op de toestand werkobjecir «ftaar ook uit hoofde van volgen B. en W. zeggen toe hierop in de vergadering zullen antwoorden. de te
" e^ ";J"!~
6
~„
**
"
Aanvulling potitie-vererdening.
meoe De commissaris van politie heelt ambtenaar tegenwoordige Redeeld, dat de N het Kanton Van het Openbaar '■ is, dat ais oordeel van Harlingen Serecht te op der gevolg van hel ontbreken artiK'»" 'lei, openbaren weg" tn enkele algemeene politieverordening «'"«'f' «"*l tvoorschriften niel kan
-
«ezer
S!raft
gorden
,
i -Mfiftline waartoe handelt ~'. Vaa de " belmoren, „» artikelen a,«rde en veiligheid OP den nde de opneming m de foodat hai«W he een likelen eigenlijk slechts B. en W. achtten het niett->'";, wi k aan het kenbaar RemaaWe «* v old 0 »n door de bewuste artikelen v ullen. aangenomen.
,Nu
verscni
- .
~
Zonder h. st.
Wenschen inzake werkloosheid. van De afdeelingen Harlinßen ßouwarbe iO de hr Bouwarbeiders, ~',,warbeiders«ersbond en de Alg. Ned n eerschende
V
' ,'
Vd hebben me! het oog op Werkloosheid, de volgende baar gemaakt:
,a.
bij wo bepaald, da
dat
m
° ni
de
«■
fjfL
kgn
worwerk te stelingezetenen rs inge? onor9chot
l bouwarbeider: en schilder» £nboeten zijn, ;''
_
B. en W. deelen de Raad mede dat èn de besproken dient te worden. Zijn ingrijpen toch is zooals de heer Bosch opmerkte imgemeente èn de bouwvereeniging „Harlingen" afhankelijk zijn van de bepalingen moreel. Onze arbeiders worden uitgesloten en die van buiten krijgen gelegenheid voor waaronder het Rijk voorschot verleent. b. dat spoed wordt betracht niet de weder- hongerloonen hier te werken. Het voorstel Krol om dit punt aan te houopbouw van de Raadhuistoren; dat spoed wordt betracht met de totstand- den, wordt z. h. st. aangenomen; de heer Hannema verklaart zich er tegen. koming der grenswijziging. B. en W. merken op, dat zij steeds de Gratificatie. meest mogelijke spoed betrachten. De werk7 Maart In raad van werd het voorde zaamheden aan de toren zijn 11 Juli hervat stel van B. en W. om aan den brugwarhler en de grenswijziging verkrijgt waarschijnder Prins Hendrikbrug een gratificatie toe lijk begin 1933 haar beslag. te kennen van f 15, aangehouden. Hij had d. dat de gemeente zooveei mogelijk bouw- n.l. tijdens de ziekte van .1. Giezen, toenen schilderwerk aan gemeentegebouwen laat maals wachter bij de Haven- en Zuiderbruguitvoeren. gen, diens dienst bij nacht waargenomen. Het uitvoeren van meer werkzaamheden Door 't opnieuw ziek worden van Giezen is volgens B. en aan gemeentegebouwen, heeft blijven rusten, doch nu hij de dienst de zaak W. haar volle aandacht. met pensioen heeft verlaten en 'n opvolger in geest die B. en W. stellen daarom voor reeds is benoemd, achtten 15. en W. het de te antwoorden. tijd de/.e aangelegenheid opnieuw te berde kan meegeheel De heer DE VRIES niet te brengen. De eerste periode liep over 2]/, dringt gaan met hel rapport van B. en W. Hij maand en thans is de gansene duur 7 maaner op aan om die werken, die daarvoor in den geworden, waarom B. en W. voorstelaanmerking komen, nog dit jaar te doen uittoegedachte gratificatie van fl5 op len de voeren, De werkloosheid toch neemt nog voeren tot f3O. te steeds toe. aangenomen me! 15 Na eenige Weth. v. d WAL antwoordt dat daarvoor tegen 1 stem discussie (L. de Boer). geen geld is. En zonder geld kunnen wij toch niets doen. De loopende gemeentezaken kunnen maar nauwelijks gedekt worden. De heer DE VRIES zou niet gaarne willen tornen aan de werkloozen-uitkeeringen, maar op andere wijze, b.v. door overschrijvingen zou misschien wel iets te bereiken ziin. 'Weth. HANNEMA merkt op, dat indien mocht blijken, dat daartoe kans is, de post f50.000 voor werkloozen-uitkeering zou kunnen worden gesplitst en gedeeltelijk voor werkverruiming zou kunnen worden gebezigd.
den nadere gegevens bijeen brengen om de raad van advies te dienen. De VOORZ. zegt. dat deze aangelegenheid te Harkema-Opeinde geen noodzaak is. Im's mers de zaak loopt goed en bovendienvrij het honorarium van een vroedvrouw hoog. Daarom stellen B. en W. de raad voor dil verzoek af te wijzen. De heer v. d. MEER heeft met verschillende ingezetenen deze materie besproken. Het hoofdmotief van dit adres is het finantieel bezwaar, wanneer van een dokter gebruik moet worden gemaakt. Spr. illustreert met feiten, dat de doktersrekeningen in vele gevallen aanzienlijk hooger waren, dan door doktoren in hun advies aan B. en W. was kenbaar gemaakt. Kleine veehouders, die zich gaarne buiten de bemoeiingen van den armmeester houden, kunnen in deze benatde tijden bezwaarlijk van een dokter gebruik maken. Een vroedvrouw zou zich beter bij deze bevolking aanpassen. De VOORZ. stelt voor dit schrijven voorloopig aan to houden en er bij de doktoren op aan d' dringen menschen, die in de werkverschaffing werken en toch gaarne buiten de armenpraktijk vallen, schappelijker te behandelen. Benoeming. Dooi ii. en W. Ii tol plaatselijk deurwaarder benoemd de heer L. Vrijburg, gerechtsdeurwaarder te Buitenpost. Ambtenarenreglement. De punten 4 en 5 inzake het ambtenarenreglement en de verordening voor de gemeente-veldwachters worden aangehouden tot de volgende vergadering. Aan de orde is voorts een voorstel van B. en W. om te bepalen, dat in de heidestreken geenVerlof A
Het voorstel van B. en W. werd daarop
aangenomen.
Afwijking erfpachtsvoorwaarde. In de Raad van 18 Aug. 1930 werd besloten aan J. Bogaard een stuk grond aan de Havenweg in erfpacht uit te geven voor de bouw van een pakhuis, onder voorwaarde, dat indien binnen twee jaren na de datum 29 Aug. van dat besluit, met de bebouwing van het erfpachtsterrein niet is aangevangen, het Hedenmiddag vergaderde de raad dezer recht zal zijn vervallen. gemeente onder leiding van burgemeester De heer .1. Bogaard heeft thans het ver- P. Eringa. zoek gedaan om uitstel van deze verplichting Afwezig de heer Boterkooper. tot 1 Juli 1935, o.m. omdat het terrein vol Tot de met handelswaren ligt. waarvoor op dit ingekomen stukken oogenblik geen afzetgebied is. schrijven van den minister van B. en W. stelden voor het verzoek in te behoort een waarbij aan deze gemeente ingefinantiën, willigen, waartoe z. h. s. besloten werd. volge de Landarbciderswet een voorschot is Woningbouw. verleend van f 690. In de raad van 25 Juli 1.1. kwam in behanMej. B. Epema—Van der Veen te Twijzel, deling een voorstel van B. en W. om aan de onderwijzeres te Twijzelerheide, vraagt verbouwvereeniging ..Harlingen" voor de bouw- lenging van ziekteverlof, wat haar door de van 29 arbeiderswoningen aan het z.g. Dronraad voor onbepaalde tijd wordt verleend. kemanspnd op een terrein dat bij de grensEen verzoek van K. Kuipers te Surhuiswijziging van Barradeel aan Harlingen zal terveen betreffende de i ooilijn, vastgesteld overgaan, o.m. de benoodigde grond resp. in voor de Groningerstraatweg. Volgens de erfpacht in gebruik afgestaan. bouwverordening moet \o'A M. van de weg Bovendien werd voorgesteld het noodige worden gebouwd, waartegen Kuipers bebouwvoorschot groot f 67,560 te verleenen zwaar maakt. De inspecteur heeft evenwel en hiertoe zelf een voorschot van het Rijk bepaald, dat, wat de bouwverordening te te vragen. De Minister van Binnenlandjche Surhuisterveen aangaat, die te Buitenpost tot Zaken heeft zich hiertoe reeds in beginsel voorbeeld dient te worden gesteld. B. en W. bereid verklaard, doch daarbij als voor- zullen evenwel aangaande dit punt een nawaarde in uitzicht gesteld dat de aannemer der onderzoek in stellen en zoo noodig aan vrij moet zijn in de keuze der arbeiders en Kuipers ietwat tegemoet komen. dat de bestekbepalingen geen invloed mogen Aangaande de klachten over de slechte hebben op de arbeidsduur of op het loon. toestand van de schoolwoning te GerkesDe raad zag in deze voorwaarde een aan- klocster zeggen B. en W. toe déze te zullen tasting van het landelijk arbeidscontract en onderzoeken, liet huis zal grondig worden zag daarom liever dat het benoodigde geld nagezien. Kostenraming f6OO a f7OO. De op de vrije geldmarkt verkregen werd. raad gaat hiermede aceoord. B. en W. hadden evenwel reeds verWerkverschaffing. klaard dat er onder de tegenwoordige omDe Christelijkeen Moderne Landarbeistandigheden wel geen groote kans van sladersorganisaties en de Christelijke- en Mogen zou bestaan. Er werd evenwel besloten het voorstel derne Grondwerkersorganisatie in deze aan te houden ten einde B. en W. gelegen- meente verzoeken: Ie te trachten ook de vrijgezellen in de heid te geven zich tot den minister te wenden met de vraag of bij eventueele verlee- werkverschaffing te krijgen; 2e klompen gratis te verschaffen aan kinning van een rijksvoorsrhot ten opzichte van de te werk te stellen arbeiders het lande- deren van werklooze arbeiders; lijk arbeidscontract bij het bouwvak zal wor3e het busvervoer der arbeiders doelmatiger te regelen. den aanvaard en derhalve rekening zal worWat het Ie punt aangaat, daarop kan, volden gehouden met de tusschen werknemers en werkgevers contractueel overeengekomen gens den voorzitter, niet worden ingegaan. loonen. Bovendien zouden B. en W. nog eens Ook het tweede punt kan bezwaarlijk wortrachten de middelen ter bestrijding van de den Ingewilligd. Waar vallen hier de glanbouwkosten te bekomen door een geldlee- zen? Dan zullen straks ook aan de kindening op de vrije markt. ren van kleine veehouders en landbouwers B. en W. hebben hieraan voldaan en doe- wegens de slechte bedrijfsuitkomsten gratis len de raad thans mede. dat beide pogin- klompen moeten worden verstrekt. Hel busgen een volkomen negatief resultaat hebvervoer kan ook moeilijk anders worden ingericht. De arbeiders dienen zich hierbij ben opgeleverd. Zij stellen thans voor cm te besluiten zoo- eenige inspanning te getroosten. Verschilals in het eerste rapport is voorgesteld. lende leden voeren over deze adressen thans De heer KLAASSEN is principieel tegen het woord. dit nader voorstel. De houding van <]en miDe heer FENNEMA ziet de toestand van de nister is on-organisatorisch. De riiksvoorjonge werkloozen donker in. Dij vindt deze waarden zijn onaannemelijk omdat zij betee- zaak te belangrijk om hier niet verder over kenen een verslechtering voor den arbeider te spreken. De heer L. DE BOER kan ook niet meeOok den heer HIEMSTRA gaat het lot gaan met het voorstel van B. en W. De dezer jonge menschen ter harte en zou blij voorwaarden die de minister oplegt grijpen zijn als voor hen iets kon worden gedaan. te ver in daar hij aanvaarding eisrht en anDe heer MULDERS zegt, dat het toch niet ders geen geld wil leenen. de aangaat de vrijgezellen geheel buiten De heer BOGAAKD sluit zich hierbij aan. werkverschaffing te sluiten. Hij wil hierbij Wordt het voorstel van B. en W. aangenoeenige moderatie toepassen en sommige onmen, dan wordt er geen enkele Hariinger gehuwde werkloozen, die langen lijd buiten te werk gesteld en verdient geen enkele werk zijn geweest, te werk Ie stellen. stadgenoot er iets aan. Ook (ie heeren v. d. MEER en BOSMA zouDe lieer KROL. die van dezelfde meening den gaarne deze menschen helpen. Zij eris. stelt voor het punt aan te houden lot do onderhandelingen tusschen den Minister en kennen echter, dat deze kwestie zeer moeilijk is. de Vakvereenigingen zijn afgoloopen en de De VOORZ. antwoordt hierop, dat somzijn. Zou dit bouwterrein resultaten bekend mige vrijgezellen reeds in de werkverschafniet kunnen worden uitgegeven aan par- fing zijn geplaatst. Als voorbeeld noemt hij, ticuliere bouwers. dat een oudere zoon b.v. voor den vader n De VOORZITTER antwoordt, dat dit terde plaats treedt. Tevens deelt spr. mede is van de eigendom bouwvereeniging. rein gehad van eenige persobezoek te hebben Alleen zou gevraagd kunnen worden of de nen, o.a. dr. v. d. Wielen uit Leeuwarden, bouwvereeniging genegen zou zijn op een vertegenwoordigende de Vereen, tot oprichandere wijze over dit stuk bouwgrond te be- ting van Volkshoogescholen. Doel en werksluiten. wijze dezer instelling worden nader uiteennoemt het voorstel van De heer BOSCH den minister immoreel, daar hel misbruik gezet. Practisch en theoretisch zal les wormaakt van de omstandigheden <]er gemeente. den gegeven in de bewerking met tractors, motorkennis enz. Gedurende il Ook de heer VETH bepleit aanhouding. tuinarbeid, Weth. RANNEMA merkt op, dal B. en W, dagen zal dan aan resp. 5 personen hierin aanhouding ook wel hebben besproken, onderricht worden gegeven. Gemiddeld zal de gemeente per persoon fll kosten. maar de voorkeur gaven aan spoedige uit- dit aan geldt Dit Over het dan voor werklooze ongehuwde terrein der bouwvereenivoering. ging hebben wij niets te zeggen. Particuliere arbeiders van 18—30 jaar. De heer FENNEMA juicht zulk een"regebouwers hebben nog nimmer arbeiderswoningen gebouwd, wel middenstandswonin- ling toe. De heer KUIPER vreest, dat deze methode gen. I>e minister ziet in de eroromische omstandigheden de noodzaak om de arbeids- niet radicaal zal helpen en vreest, dat de verwachtingen te hoog gespannen zijn. voorwaarden to wijzigen. De VOORZ. zegt. dat men zou kunnen proI),. VOORZITTER ontraadt bespreking van het beleid van den Minister. Het gaat hier beeren dit jaar met 10 personen een proef alleen om het voorstel van B. en W. Er is te nemen. Dit zou de geineen Ie dan fl4O alle reden de bouw der woningen te bespoe- kosten. De raad keurt dit met algemeene stemmen digen. De heer L. DE BOER komt nogmaals op goed. tegen de verlaging der arbeidsvoorwaarden. Vroedvrouw Harkema-Opeinde. Ook de loonen der zeelieden wil de minister Aan de orde is thans een verzoek van de verlagen, op deze wijze kan een arbeider die Vereen. Plaatselijk Belang le Harkemawoningen niet eens huren. upemde om aanstelling van een iw De heer KROL vindt dat het beleid van aldaar. Over dit punt is reeds in vroedvr< vorige een degelijk wel bij de minister deze kwestie yergadering gediscussieerd. B, en, W, zou-
RAADACHTKARSPELEN
voor de verkooo van /.wak-alcoholische dranken in het klein mag worden toegestaan. De heer v. d. MEER vraagt waarom onderscheid tusschen de verschillende plaatsen 'n deze gemi i nte moet worden gemaakt: hij vind* dit onbillijk. I YOOHZ. antwoordt, dat, gezien de historie, het gebruik van alcohol in HarkemaOpeinde en Boelenslaan moet worden bestreden. In dagen van feestvieren blijkt dit overduidelijk. De heeren FENNEMA en PULTRUM betoogen, dat deze maatregel voor de bevolking in deze streken wel eenigszins krenkend Is, hoewel ze beiden het groote nut der alcoholbeperking gevoelen. Echter, gelijk recht voor allen. De heer KUIPER voert nog aan, dat het Biet gaat om de bewoners te blameeren, maar om de verkeerde invloed van de alcohol te koeren. De VOORZ, zegt. dal in plaatsen, waar geen vergunningen A zijn, de menschen ook geen pogingen moeten deen er een te krijgen en waar deze wel zijn,, daar hehooren ze beperkt te worden. Volgens de nieuwe Drankwet mogen in deze gemeente 15 vergunningen zijn. In 't geheel is dit maar 6. In 1935 komt deze materie echter weer aan de orde. Ingetrokken wordt de bepaling van de afmetingen der verlofslokaliteiten. De heer DE GRAAF voert thans als rap-
RADIO-PROGRAMMA DINSDAG 30 AUG. Hilversum. 1575 M. V.A.R.A-ultZ. 5.30 Vragenuurtje. 6.30 Dr. J. van Dillen: .Hoe Amsterdam een wereldstad werd". 7.00 Orkest. 7.30 „De familie Knuddemans kampeeren", hoorspel. 8.00 Orgelco-n-\.::u .Wakker en Tropenduit". 8.45 Vervolg orgelspel. 0.15 ~Eon echtelijke dis:,n W. Lichtenberg. 0.2 5 Orkest. 10.00 Val Dia». lO.lfi Vervolg concert;. 11.00-12.00 Gramof.
Huizen. 2 9tl M. Uitsl. K.R.0.-uitz. Onderwijsfonds 6.00 5.00 Orkestconcert. concert. 7.10 LeBinnenvaart. 6.30 VervolgInleiding van den zing. 7.45 Causerie. 8.00 nginnedag. 0.30 Vaz Dias. 9.45 Orkestll.ao Voordracht.. 11.25-12.00 Gramof. ' Daventry, 1554 M. en. 6.50 Bach's Kinderuur. S.J Pianorecital Pianomuziek. 7.16 Lozing. 7.50 Pauze. 10.00 5 8.20 Promenadeconi Q Spel. 11.00-12.00 Dansor-
. 1725
Parijs,
M
Verdi
ii
I
5.20
.i.:;:,
muziek.
ijkmuziek.
Fransche
0.00 Radiomuzh k. 11.20-12.50
473 M.
Langenberg,
Zeesen,
-.:,n-i 0.20 Komedie,
1635
M.
L0.35 Berichten
orkes
(gram.)
1153 M.
Kalundborg,
'i Vervols en hierna tot
12.211 Instrumentaal cabaret. WOENSDAG
21
AUG.
M. A.V.R.O.-Uitz. Koninglnned; 8,00 Uit de Bosch: Beiaardconcert. 5,30 Aubade ter gelegenheid van den 52sten ardag van 11. .\i. de Koningin: 2500 zangers, zangeressen en kinderkoor m.m.v. Harmonie. 9,15 Gramof. 9.30 Omroeporkest. 10,00 Morgenwijding. 1(1.15' Gramof. 10.30 Omroeporkest. Intermezzo: D. Hans: Koninginnedag. 12,30 Gra. mof. 1,30 Orgelconcert. 2.30 Uit het Kurhaus-Schevenlngen: Kindermatinee. 3,30 Jack :d-hotel-Scheveningen: Hollis
1875
.
en accordeonspel, 5,30 Kon. Mil. Kapel
en gramof. 7,00 W. G. de
Bas:
Het AVilhel-
imof. 5,15 Uit het KurhausSchevenlngen: Residentie-orkest. 9.10 No9.30 K.ovacs Qo: i
Lajos. 11,00
Gramof.
Huizen. 226 M. Uitsl. N.C.R.V.-Uitz. Koninginnedag.
Gramof. 0.00 De krant op Koninginnedag. 9,30 Dameskoor. 10.00 Zickendienst. 10,30 Kinderzanguur door de leerlingen van alle scholen te Kati.tksche Mondwijk a. Zee. m.m.v. orgelclub ..Concordia". 11,30 Gramof. 12,15 2,0-0 Carlllonbeaptellng. 3.00-5.00 Concert o.d. Kerkbrink te Hilversum door Harmonie-orkest. 5.0 Kinderuur. G,OO Gramof. 6,30 Zanguitvoering te Utrecht koor van 900 zangers m.m.v. Utr. Chr. Muzlekver. ..Bazuin". 7,43 Ned. Chr. Persbureau, s.OO Concert en kleinorkest. »,1B Accordeon-duo. 9,25 Declamatie door A. Post. 9.40 Gramof. en Vaz Dias. 10,00 Vervolg accordeon. 10,10 Declamatie (vervolg). 10,20 Vervolg kleiinorkeat. 11,00
8,00 Schriftlezing. 8.14
, n
Gramof,
Daventry,
1554 M.
wijding. 10.50 Tijdsein, bemof. 1,50di- balais niet verlies- en winstrekening van richten. 1 3.50 Steil. Orkest Bournehet G.E.B. Er is een voordeelig saldo van -2.50 Hotel-orkest. 5,05 15 Kinderuur. [5639.60>i, welk bedrag na afschrijving is mouth. .nomuziek. 6.20 Berichten. 8,50 B gereduceerd tot f3248.0954. 7.15 en 7.35 Lezingen. T,BO Radio-Militair Namens de commissie voor het nazien der 10.00 Berichten. 10,20 iugen van het Burg. Armbestuur over st. 1931 spreekt de heer ,T. Mulders. De inkomParijs, 1725 M. sten hebben bedragen r 81650.01, uitg. R,nr>. 12.50 .mi 7.20 Gramof. 9,06 Concert f86269.58, nadeelig slet (4619.57. Kalundborg, 1153 M. De eindcijfers van de goineenterekeuing 12.20 Concert. 3.00-5,00 Blnasorkest. 5,0030*11,00 Jtanover 1931 zijn als volgt: Gramof. 7 Gewone dienst: uitg. f 5(14140.18; ink. rt. 11,00-12,50 Dansmuziek. f501003.01; nadeelig slot f63137.17. Lan genberg,473 M. De wegen- en bootbelasting zal volgens 7,25-8,20 Concert. 11.35-12.00 Gra.mof. 12.20-1.35 Boncert. 1,50-2.50 Concert. 5,20berekening ruim f 22,000 opbrengen. ( 10,50 5.20 -8,35 Midi Hierna sluilnig.
porteur namens de commissie het woord over
10.55
: ■
Dansmuz:
Zeesen, 1635M. 7.20 Vit Salzburg:
Opera ..Fidelio", 5n 2 actes. 10.20 Berichten. 10.10-12,20 Populair concert.
Het internationaal congres tegen den oorlog. Hopelooze verwarring. Tegen halftwee is Zaterdagmidag eindelijk liet groote internationale congres tegen de imperialistische oorlog in het R.A.1.-gebouw te Amsterdam geopend. Het geduld van de afgevaardigden en de vele belangstellenden was zeer lang op de proef gesteld, schrijft de N. Rt. Crt., want het officieel,, aanvangsuur van het congres was 11 uur des morgens. Naar schatting telt het congres ongeveer 2500 deelnemers. Van de congreszaal waren de zoldering en de muren behangen met protestdoeken, met opschriften in het
.
Fransch, Duitsch, Engelsch en Nederlandsch, welke opwekkingen waren tot bestrijding van de Imperialistische oorlog, militaire interventie en fascisme. „Handen af van Sowjet-Tlusland". on „Handen af van China". waren leuzen, die men in alle hoeken van ial terugvond. De congreszaal bood een zeer internationale aanblik, Uit vele landen van Europa en andere werelddeelen
afgevaardigden.
De Nederlandsche congressisten waren voor een zeer belangrijk gedeelte 'van communistische, in elk geval van uilersl linksche huize. Men zag onder hen dragers van d uniform van de roode-frout-strijders en kleeding van communistische jeugdorganisaties. De kopstukken van het congres zijn: Barbusse, de Britsch-Indiër Patel met zijn gezelschap, mevrouw Henriette Roland Hoht, de voorzitter der Communistische Partij Holland, de heer Seogors; de communistische Kamerleden Wijnk(jop en De Visser, en de Amerikaansche schrijver Anderson. Enkele oogenblikken na hun verschijning ontstond bij de ingang van de congreszaal eenige verwarring, door dat een groepje lieden, wier richting op de eene' of andere wijze niet met het congres sympathiseerde (sommigen beweerden dat hei fascisten, anderen dat het syndicalisten waren), trachtten zich toegang te verschaffen, die hun dooide wacht van Roode-Front-strijders en met een roode band om de linkerarm gelooide commissarissen van orde op zeer besliste wijze ontzegd werd. Toen Barbusse op het podium verscheen, werd hij met langdurige toejuichingen telkens herhaalde kreet: ..Rood Front!" en de Internationale begroet. De heer Barbusse gaf een uiteenzetting van een schema voor een wereldorganisatie uit alle lagen der maatschappij, omvatlende alle politieke-richtingen en geestesstroomin gen. welke organisatie zich ten doel zou stellen, de strijd tegen de imperialistische oorlog Ie varen, l):l congres is bedo.ld ftls uiiin": van de vaste wil tot het tot stand brengen yan zulk een orgonisatie.
■
Spr. zeide overtuigd te zijn, dat de bespn kingen vrij zullen blijven van alle sectarisme en van alle parlijgeest. Den arbeiders van alle landen bezwoer Barbusse. niet te vergeten, dat zij het geweest zijn, die de rekening van de laatste wereldoorlog hebben betaald. Valabha Patel, de gewezen voorzitter vau he! Br.-Indische Nationale Congres, bracht daarna hulde aan den leider der Indische massa van niillioenen, Mahadma Gandhi, den voorvechter tegen geweld en oorlog, die zeker hier zou zijn geweest, als het Britsche imperialisme hem niet achter de tralies hield. Indië noemde hij het centrum van het imperialistische oorlogsgevaar. In de verandering, die zich in Rusland voltrokken heeft, leeft ongetwijfeld een nieuw gevaar voor de werelds rede, maar ook de oude factoren voor het imperialistische oorlogsgevaar blijven werkzaam. Niet in de eerste plaats het kapitalisme, maar het imperialisuie noemde de heer Patel de voornaams-Ie bedreiging van de vrede. De heer Patel betoogde verder, dat dit congres niet een communistisch congres is. In de avondzitting toonde het congres een beeld van hopelooze verwarring. In de zeer groote zaal krioelden de ruim twee duizend aanwezigen, afgevaardigden en belangstellenden, dooreen, onder een stemmengcgons in alle talen, dat alle toespraken, ondanks de luidsprekers, volkomen onverstaanbaar maalde. Niemand lette meer op de sprekers; overal liep men luidkeels met brochures en petwaren te venten, en hier en daar hielden leden van deputaties uit lere land toespraken tot hun menschen. Er heerschte, naar de „N. R Ct." meld. 'ii algemeen lawaai als van een Poolsche landdag; alleen ging het er vreedzaam toe: maar In op niets minder dan op een zelfs maar matig georganiseerd waarvan hel reven, ook van een beknopt verslag, mogelijk zou zijn. Eigenlijk was het een vergadering van het vrij uitgebreide presidium op het podium, waarvan de leden beurtelings korte redevoeringen over de hoofden der aanwezigen uitschreeuwden, welke niemand ook maaide minsle moeite deed te volgen, omdat dit toch vergeefs zou zijn in de oorvordoovende herrie. Het eenige contact met de zaal bestond hierin, dat zij na elke speech met de
tochtelijke toejuichingen van het podium instemde, zonder dat iemand wist wat 'ogd was; en dat er dan in alle talen der aarde „rood front" geroepen werd, soms d door een spreekkoor uit deze dan ook niet zwijgen wilde, als de volgende spreker al .weer van wal gestoken .was.
LEEUWARDER INDUSTRIE- EN HUISHOUDSCHOOL
Mej. H. V.D. WAL
AANGIFTE
Piano-Leerares Diploma K.N.T.V.
voor toelating tot alle klassen en cursussen, aanvang 6 September a.s., kan geschieden op de spreekuren der Directrice, Vrijdag 2 September, 's middags van 2—4 uur. Onderstaande cursussen zullen dan wederom aanvangen:
*
'>
Cursus COSTUUMNAAIEN EN KNIPPEN. VERSTELLEN. FRAAIE HANDWERKEN. HUISHOUDKUNDE. „ STRIJKEN EN FIJNE WASCH. DEKKEN EN DIENEN. „ KOKEN (Gewone keuken). KOKEN (Fijne keuken). INMAKEN. SAMENGESTELDE CURSUS (Trouwcursus). AVONDCURSUS COSTUUMNAAIEN.
Prima veeren Bedstellen „ kapok
~
C. G. ROELOFSEN GEDIPL. ORGANIST
LEEUWARDEN
24.50. 29.50
12.50, 14.50. 17.50 7.50, 8.50 „ zeegras Prachtige Wolmatrasstellen met kapok kussens f 17.50 19.50 Prima kapok Matrasstellen met kussen, prachtig damast. 37.50, 42.50, 47.50 Staaldraadmatrassen in alle prijzen. Opmaken van matrassen en overvullen van uw bedden, voorzien van prima 7eerdichte tijk. 's Morgens gehaald: 's avonds thuis 40. 50. 60, 80 et. Prima veer 55, 65. 75 per pond Prima kapok
„
Orgel (met Pedaal) en Harmonium Onderwijs
-
Verlengde Schrans 9, bij Huizumerl.
Ibedden I
VERVOLGCURSUS COSTUUMNAAIEN. Toezending Prospectus op aanvraag. De Directrice: R. v. d. BERG—ESKES.
KEIZERSGRACHT 5
heeft haar lessen HERVAT
Jll lIEUHI I Zoh
GRACHTSWAL hk. Achter de Hoven NIEUWESTAD 125, o/d. Waag
AUTOVERHUUR
Nieuwe 7 tot 8 pers. CHEVROLET. 6 cil. CHEVROLET 1931 (5 pers.). 4 cil. CHEVROLETS. M. en z. chauffeur (gratis) vanaf 5 et. per K.M. Alles tegen W. A. verzekerd.
„ n apen
Gr. de Vries, A. de Hoven 20 Leeuwarden
Koffie en Thee diezelfde lekkere smaak!
Altijd
—
Telefoon 6007
pE VOOR DE
■■nmMMirißflfiiiiiiiiii mum iiïïTwirßWF^MrnHiiraiiM
■miii IN
I
Wieowß Ooast PEULVRUCHTEH NIEUWE CAPUCIJNERS
Q O et.
NIEUWE CAPUCIJNERS
10 et.
PLATTE CAPUCIJNERS
j-
per pond
handgelezen, per pond per pond
NIEUWE GROENE ERWTEN
per pond
NIEUWE GROENE ERWTEN
gelezen, per pond
\
J.J3
Q et. O
1U ei
DE WIT
„De Goudbron voor de
Hulsvrouw"
-
PRIMA WIT JEANS
i bsj
Waschecht BONT
|A
U koopt prettiger en goedkooper bij:
Adres: NAAUW 11 Telefoon 5669
VOORRADIG
Itt et.
1 1HIEUWE GRAUWE ERWTEN——g~| I I SIMON
VOORGESCHREVEN MODELLEN
I
2.25
VERKOOP PARTERRE
1
LEEUWARDEN
Personeele Belasting.
—
de Eerste Kamer is er alleen sprake van een schilderij, indien het voorwerp tot stand is gekomen door het verwerken van olie- of waterverf met een penseel of kwast. Hieruit volgt dus, dat aquarellen worden vrij gelaten, doch dat pasteWeekenkigen, oleographieën, etsen en photographieén belast zijn, omdat zij óf niet met verf zijn voortgebracht, óf laings mechanischen weg zijn vervaardigd.
"fl
met
gummi
Tcekenpotlooden met letter fabr. „Faber" FABERPOTLOOD met houder en ring
i?l/ O/2 Qi/
Ul2
71/ 1/2
INKTPOTLOOD. prima kwaliteit T. 12 Potloodslijpers. diverse soorten, 19 12V« Cf h V. & D.-BLOK. 100 vel, koopje «7 .■'? RECLAMEBLOK, groot formaat. 19,, 100 vel JLO Va Bekend V. S: D.-
Al/
*?1/
-
Ql/
BLOK.*l9i/
gr. form., pr. soort Al Al UILENPOST,
100 vel voor
SCHOOL-ETUIS. mooie
sorteering
Mtf *f
/s
,
""__ Vs
vanaf 4AI
RECLAME SCHOOLTASCH I* 11 *#V prima leerdoek DUBBELE SCHOOLTASCH, prima leerdoek
Groot stuk AKA GUMMI, 10
-
INKTGÜMMI en
OLIFANTGUMMI 13Vi PENHOUDERS,
groote sorteering
'UP/i - 6»/i
Cw
**_ /ï
_*f
K,,
W/s 1/ èm It
,
LINEAALS. diverse soorten, T* SVi O/s Kroontje Pennen, "1 II bests soort. 2 dozijn voor -E." Potloodhonders. zeer voordeelig, \,, 3'/= JL h V. & D. Schrijfinkt. goedkoop en best. Wi/ 12«/= O/s GIMBORN INKT, prima kwaliteit. 25 3.HM
--
TEEKENPAPIER, wit l'rillla soort per vel
.
■*^ C
O
VULPENHOUDERS moderne 9*9,, kleuren 0£ NOTITIEBOEKJES. G% j. diverse soorten. vanaf /s NOTITIEBLOCS. zeer practisch, *J \, 6*/ i Ö': 7'/= GRIFFELDOOZEN prima soorten. "/Il 45 34 29 4 V DOOSJES
-
- -
GRIFFELS.O'7
vla mooie uitvoering éd LEIEN. ook onbreekbaar.«lQ 79 47/* 39£«7 SPONSDOOZEN. reclamef| V/s prijs ZWARE SCHOOLn TASCH, leerdoek of linnen. t 2t»o - 240 é4
-
-
- , ÜKÏITEIU KIIIUUEIÏiï I fJS
VIU
VOOR UW MEISJES EN
JONGENSETAGE Ie CONFECTIE-AFDEELING
101 & BI LEEUWARDEN
1
„E.N.SA.I.D."
maakt bekend, dat de NIEUWE CURSUS met 15 SEPTEMBE* aanvangt. Lessen zijn als volgt: voor EERSTBEGINNENDEN, verder voor COSTUMIERE. COUPEUSE en LEERARES. Ook zal er een NAAI- en KNIPCURSUS gegeven worden speciaal voor gehuwd* Dames, welke zeer practisch is en gemakkelijk te volgen. fjÊfT Inlich'ingen dagelijks van 5 tot 7 ~WG Leerares: Mej. D. POSTMUS, Zuiderstraat 17, HUIZUM
-
-
ABONNEERT U OP DIT BLAD
Draagbare muziekinstrumenten, zooals een viool, guitaar, mandoline of cello zijn altijd
onbelast, evenals eene handnaaimachine. Een trapnaaimachine is daarentegen belast, evenals een radiotoestel. In het algemeen is verder alles belast, wat tot gebruik of versiering der vertrekken dient. Onder „vertrekken" vallen ook keukens, gangen, portalen en overloopen. VoorBoeken en handschriften, natuurkundige werpen, die in kasten zijn geplaatst, zoodaen wetenschappelijke werktuigen, kostbaar- nig, dat zij zonder opening dier kasten niet heden en zeldzaamheden en wapens vallen zichtbaar zijn, vallen niet onder hei begrip niet onder de belasting. Kasregisters in win- „smtfeering", omdat zoodanige voorwerpen kels werden vroeger vrijgelaten, doch een met tot gebruik of versiering van het vertrek arrest van den Hoogen Raad van 4 Juni 1930 aienen. Tuinmeubelen zijn hieronder ook niet begrepen. heeft ze belast verklaard. Maar hoe staat het met meubelen, die men Piano's zijn afzonderlijk ':n de Wet onder gerangschikt. Ook niet behoeft of wil gebruiken, doch niat davoorwerpen de belaste delijk van de hand wensoht te doen? huisorgeïs zijn aan de belasting onderworIn de handboeken over de personeele bepen. lasting kan men daaromtrent twee resolutiën Is'een piano of orgel, die uitsluitend voor van den minister vinden. In een resolutie gebruikt, het geven van muziekles worden 1902, no. 4, leest men, dat de van 29 af van Juli plaats do eerste hangt belast? Dat in meubelen, die in een perceel zijn gebracht het gebruik, dat wordt gemaakt van het vertrek, waarin deze muziekinstrumenten zijn om tot gebruik en versiering van dit vergeplaast. Wanneer een vertrek uitsluitend trek te dienen, daardoor belmoren tot de voor lesdoeleinden wordt gebezigd, en is stoffeering van het perceel en dit ook het daarvoor ook kennelijk ingericht, dan is blijven, indien ze nvdden in de vertrekzulk een vertrek niet alleen vrij voor de ken onder deklakens zijn opgeslagen, omdat huurwaarde, maar ook voor den grondslag zij niet inmiddels eene andere bestemming mobilair, zoodat de daarin aanwezige instru- hebben gekregen. In een dergelijk geval bementen niet onder de personeele belasting vinden de meubelen zich slechts niet op hun vallen. Is daarentegen, het vertrek belast, plaats, een verschijnsel, dat zioh in iedere omdat 't niet uitsluitend als leskamer wordt woning op grooter of kleiner schaal telkens gebruikt, dan is een daarin aanwezige piano voordoet, hetzij omdat de woning niet beook belast, al wordt deze ook enkel voor het woond wordt, hetzij omdat de vertrekken ot of hersteld, jyor.van fessen-gebezigd.,. i
ïer^en«o,-gesias#.laie=saa lfiSöceB|43^ derd,-goJaess4fMmetmm ifflteSHHir«8» .flSYSa i
_
| Mode-Vakschool
NIEUWEBUREN 95 Leeuwarden
wel is er uit op te maken, dat bij het begrip huurwaarde moet worden gedacht aan het dat onder normale omstandigheden percee bedrag, eigen Huurwaarde van len. Wat onder mobilair valt. voor het perceel als huur kan worden be— Mobilair, dat men niet wil dongen. Bij dit laatste mag men erhter niet gebruiken. alleen letten op het woongedeelte als partibijzonderzijn artikel enkele vorig In een ruliere woning, doch dient men bijvoorbeeld beden medegedeeld over den grondslag bij een landbouwerswoning ook rekening te huurwaarde, namelijk in het kort welke gehouden niet d* omstandigheid, dat het huis geschikt lugt ten opzichte van dc bijbehoodeelten van een perceel onder de vrijstellingen vallen. rende landerijen. Men zou zich dus als het Geldt voor de verhuurde woningen in bet ware moeten afvragen, welke huur een gaalgemeen een normaal tot stand gekomen dingma'kende landbouwer rekent voor het huursom als grondslag, voor niet verhuurde woongedeelte bij eene eventueele verhuring perceelen wordt de huurwaarde door de van het gebouw met het land. ambtenaren geschat door vergelijking met Het valt niet te ontkennen, dat het uiterst verhuurde perceelen van dezelfde of meest moeilijk is om een en ander in juiste bedranabijkomende soort in dezelfde of naburige den uit te drukken. Dc talrijke beslissingen gemeente. op dat gebied wijzen dan ook wel op een Wanneer de aard van een perceel eene urnot aantal conflicten tusschen den belasdergelijke vergelijking niet toelaat, dan tingdienst en dc gebruikers van groote perwordt de huurwaarde gesteld op zes procent ceelen op het platteland. Dc vele bezwaren, van de verkoopwaarde, die zoo noodig wordt verbonden aan het bewonen van dergelijike afgeleid uit de verkoopwaarde van soortgegebouwen, zijn daaraan natuurlijk ook niet lijke perceelen. vreemd. Bij de vergelijking wordt, wat wel vanzelf Behalve ten aanzien van den grondslag spreekt, ook gelet op stand of ligging. huurwaarde ondervindt men ook moeilijkVoor gewone, normale perceelen levert de heden met den tweeden grondslag, vaststelling van de huurwaarde van eigen het mobilair. perceelen gewoonlijk geene moeilijkheden Hieronder vallen de meubelen, benevens op, doch wel voor afgelegen groote geboude buitenplaatsen, woningen rijtuigen, tenzij deze voor een beroep villa's, wen, zooals van fabrieksdirecteuren en dergelijke per- worden gebezigd. Auto's, pleziervaartuigen en biljarcte tellen niet mede, omdat deze afceelen. arresten, talrijke zonderlijk worden getroffen. moeilijk om uit de Het is zijn Schilderijen zijn uitdrukkelijk uitgezonpunt dat omtrent die in den laataten tjd
I
_">!/ _
KLADSCHRIFTEN. houtvrü éd 12 papier Prima SCHRIFTEN 40 vels. Kl/ slechts U/2 Prima SCHRIFTEN 18 vels. lil 3 voor J-V Dictaat-Cahiers met linnen omslag, "f Q 32Vi J.tF POTLOODEN. prima kwaliteit. J| 3 voor jto.l/ POTLOODEN
den, hetzij om eenige andere reden. Eene dergelijke manupulatie is dus ne voldoende om aan de belasting voor z«' (
„verstopt" meubilair te ontkomen. Dit W ook voor de hand, want er zou maar wem' noodig zijn om deze meubelen weer op hu" ne plaats te brengen. Maar een andere resolutie van 11 Nov:" ber 1915, no. 125, voorkomende in de u
,.
„Beslissingen in Belastingzaken", onder n 1807, geeft een middel aan de hand om &' meubelen, welke men werkelijk niet wil % bruiken, te onttrekken aan de heffing ie personeele belasting. In deze resolutie de volgende zinsnede voor: „Waar evenwel de meubelen ..kennd worden opgeborgen op eeo zolderkamer, dus niet dienen tot gebruik of versiering v het vertrek, beantwoorden zij niet omschrijving van het begrip „stoffeering " Men zal uit deze resolutie kunnen afleid* dat de meubelen kennelijk moeten zijn borgen, dat wil zeggen, dat zij duurzaam andere dan de gewone bestemming heb" gekregen. De wil daarloe zou men noï nen tot uiting brengen door de meub die daarvoor in aanmerking komen, z oud-Hollandsobe kasten, uit elkaar te nen' en dus in stukken op te bergen. In een volgend artikel zal worden aaiv. ( duid naar welke waarde het meubik' 1.4' belast en hoe men uit het aanslagbiljet ► berekenen, naar welke waarde men is aS geslagen.
''
1
'
No. 7271 Derde blad
Dinsdag 30 Augustus 1932 LEEUWARDER
de situatie in de hoofdstad betreft het volgende: Hedenmorcen moest gemonsterd worden voor twee olieschepen der Kon. Ned. Stoombootmij., n.l. de vrachtschepen .Nerèus" en ~1'luto" en hedenmiddag voor het in de Amfterdamsche haven liggende s.s. „Midsland" zn° Inderdaad het meest van de scheepvaart- en steenkolenmij. te RotIdeale middel ter hevordeterdam. ring van een normalen Voor de „Nereus" en de „Pluto" hebben stoelgang Gemakkelijk tn naar men ons mededeelde, alleen de beide te nemen aangename *s|BS««» gezagvoerders en enkele officieren gemonsterd. Van de overige opvarenden was nagevisnßHlÈ / smaak, verwekken geen noeg niemand opgekomen. I^** In verband hiermede is het uitgesloten, f 0.65 oei flacon. dat het vertek van beide schepen, dat op morgen was bepaald, zal doorgaan. Omtrent het al of niet varen van de „Midsland" slond hedenmorgen nog niets va9t, doch verwacht wordt, dat ook voor dit schip nagenoeg niet zal worden gemonsterd. In de omtrek van het kantoor van den De staking afgekondigd. Werknemers waterschout aan het Kadijksplein, stond in zetten de aanmonsteringe de morgenuren slechts een klein groepje zeestop. De „Nederland” en lieden het conflict te bespreken. Van wanordelijkheden is geen sprake. Ook in de de Rotterdamsche Lloyd voorloopigbuitencofhl.t haven zelf is het volmaakt rustig. Wat de Kon. Holl. Lloyd betreft, voor deze maatschappij is de situatie zoo, dat daar voor Het dreigend conflict in de Zeevaart is hall September niets te monsteren valt, terwijl de stoomvaari-mij. „Nederland" naar thans een feit geworden. de Contact-commissie, waarin Centrareeds is gemeld buiten het conflict staat. De le van Koopvaardij-officieren en de Centrale *** Bond van transportarbeiders vertegenwoorDe Rijksbemiddelaar vraagt digd zijn, heeft n.l. besloten met ingang van inlichtingen. heden het aanmoneteren stop te zetten. plaatsvervangend De rijksbemiddelaar in Afwijzende beschikking van den het derde district, mr. dr. A. de Vries Czn„ Bond van Werkgevers. heeft de partijen betrokken bij het conflict De Bond van Werkgevers in de Koopvaar- in het Zeevaartbedrijf. opgeroepen voor het dij heefl het volgende telegram gezonden verstrekken van inlichtingen op hedenmidaan de Centrale van Koopvaardij-officieren dag vier uur in het departement van Econ. te Rotterdam en aan don Centralen Rond Zaken en Arbeid te 's Gravenhage. van Transportarbeiders, eveneens te Rotterdam: „Naar aanleiding van het telegram van 2b EN Augustus van de Contact-commissie. De onderhandelingen voor den afloop van de collectieve contracten hebben tot geen resul- NED. BOND VAN HANDELSEN taat geleid, wijl u weigerde aan eenige EN KANTOORBEDIENDEN. gageverlaging mede te werken. Vier bestuurders aangesteld. „Door afloop van de collectieve contracten ten zijn onze leden vrij zelf te handelen De Algem. Ned. Bond van Handelsopzichte van maatregelen, die zij noodig en Kantooorbedienden heeft in een Wij zijn bedrijf. van hun achten in het belang te allen tijde bereid geweest en nog bereid, Bondsraadsvergadering te Amsterdam een collectieve overeenkomst aan te gaan, besloten om, gezien de buitengewone mits op voorwaarden, die de bestaansmogegroei welke de Bond doormaakt, over lijkheid onzer verschillende bedrijfsgroepen te gaan tot aanstelling van vier beniet bij voorbaat uitsluiten. stuurders in vollen dienst der organiDe beslissing van de Contact-commissie. satie. Benoemd werden de navolgende De Rotterdamsche correspondent van 't heeren met als standplaats: Amsterdam B. Slier, Den Haag C. J. van BorHbl. telefoneert: de voorzitter van Brautigam, rendam, Joh. Utrecht W. G. C. van MeggeDe heer Contact-commissie van de organisaties van len, Zwolle H. Tibbe. echeepsofficier-en, en zeelieden, heeft hel volgende exposé verstrekt: Op grond vati het geheel onbevredigende Het rapport-Welter en het leger. antwoord der reedere, waarbij het drijven „Het Volk" van Zaterdag bevatte het met naar groote gageverlaging voorop etaat, actie volgende bericht uit Den Haag: het doel dit door middel van directe ligt in de bedoeling van de reHet te been individueel optreden der reeders zich niet aceoord te verklaren geering, Centrale reiken, besloten de besturen der Cende door de commissie-Welter vooren de met van van Koopvaardij-officieren on, met gestelde contingentsvermindering van trale Bond van Transport-arbeiders aanmonde Augustus 2150 man per lichtingssterkte. ingang van Dinsdag 30 De minister van defensie stelt zich de vereischte bezuiniging te vervoor, hadden krijgen door opheffing van 8 regimenleden van haar machtiging eerder bekomen, ie in de Maandagavond te Amder ten infanterie, 8 batterijen artillerie, 1 vergaderingen regiment onbereden artillerie, 2 treindam en Rotterdam gehouden nog e» officieren van kapiteins en afdeelingen. bekrach een overweldigende meerderheid Voorts zal nog een aantal reorganisaÜg Transportarbeiders ties van geringer beteekenis worden De Centrale Bond van zeelieden Zoo zal o.a. de alhier gedoorgevoerd. tot de manifest met een wordt vestigde Normaal Schietschool worden gewend, waarin eveneens dit besluit opgeheven. d 3f organisatoritactische en van denen de Central*, van KoopvaardijKapitale boerderij verbrand. dit besluit niet van voorshands officieren Zondagavond omstreeks kwart voor verklaard voor de «hepen stoomvaart-maatscoappijen „Nederland tien ontstond brand in de kapitale boerderij van den landbouwer P. Koen„Rotterdamsche Lloyd raadt te Kruisland (N. Br.) De groote * * landbouwschuur met den geheelen organisatie. Houding der revolutionaire oogst, de landbouwwerktuigen, drie paarden, vier koeien, eenige varkens Gisteravond heeft de een verg organisatie in het Verkooplokaal en circa 600 kippen, werden een prooi ren y dering gehouden waar de taee der vlammen. Ook de gebouwtjes der stakmg «mm gesproken over de kippenhouderij gingen verloren. groote 8 den. In deze vergadering, huis bleef gespaard. Beide brandK Het stakingsleidmg zocht was, is een Steenbergen en Kruisland spuiten van de arbeiders, zoowe de scmip konden tegen de vuurzee niets uitrichonder de havenarbeiders en ten. In verband met de verdachte omstanbonden. digheden, waaronder de brand plaats Houding der confessioneel vond, stelt de politie een onderzoek in. van De Christelijke Bond «e Transportarbeiders en dje buiten Transportarbeiders St Blooitt«n n de LUCHTVAART. staart de de z.g. contaclcomiiusstc DE RONDVLUCHT OVER EUROPA. Centrale van be Transporta Centrale Bond van De Pool Zwirko winnaar. M" tegenwoordigd ztjn, hebbenbern mon9 De overwinning in de rondvlucht n viseerd onder geen enkell dan gages Europa is ook na den slotwedover teger.lagere ren confracl v strijd anvan Zondag aan den Poolschen volgens het op 16 Aug een alve die Deze organisaties nemen Zwirko gekomen. Deze behaalvlieger andere dere houding aan oan. deiwe een staking de in totaal 461 punten. m en Rond ultimatum hebben gesteldl een Poss en Morzik, beiden Duitsche vlieEngelsche hebben cedreigd, daar on eindigden tezamen op de tweed.? gers, de van Werkgevers schepen een met 458 punten. plaats vlag bracht en omdat dgche sc heNede wisselprijs De komt ditmaal aan de Werkgevers Daar Bond van hei ver]aa„ ó Poolsche Aeroclub, die derhalve over pelingen door Aziaten de reeders tot nu toe «»"* eerstgenoemdc twee jaar dit aviatisch evenement zal v ,aar kunhebben, zouden de leden moeten organiseeren. organisaties- derhalve zonder DE VLUCHT VAN MOLLISON.
.
Y^oorße/aarcfen
De koopvaardijvaart.
VAN HEINDE
heefl zïcn Om°re S sch" toeging
<£
.
*
*
gejr,
,
.
"
'' , ,
non
mnnstpreil.
Onder
,„. '"
i-i
Engelsche vlag
.
VERRE
vertrokken.
Onderbroken.
-
„Noord-Hollaf "*j££ be■ £ lgche vertrok.
De Engelsche vlieger James Mollison. die na zijn geslaagde oceaanvlucht van New Vork naar Engeland wilde terugvliegen zag zich gedwongen tengevolge kpn ,„.n het fristeren van den dichten mist en een hevigen Omtrent de uitwerk** mfiebi donderstorm te Sydney op Nieuw Schotter koop- land te dalen. genomen besluit vann schep = niet te nisten, stuurlieden, en don h Hij hoopt zijn vlucht zoo spoedig moV vermet voor vaardij, om e lke te kunnen voortzetten. gelijk schepen, wat monsteren voor verae"'aangewezen, trek zijn
Het s.s. vaart- en Steenkolen-M". en »* onder Engelsche vlag manning van Kotteniai
var^J
.
N
*
NIEUWSBLAD
.
JHR. DR. A.J. RETHAAN MACARE Te Den Haag is op 89-jarigen leeftijd overleden Jhr. Rethaan Macaré, oud-advocaat-generaal bij den Hoogen Raad en oud-lid der Tweede Kamer. Jhr. Rethaan Macaré is in 1866 gepromoveerd op een dissertatie over de leer der assignatiën en werd in 1870 benoemd tot substituut-officier te Sneek.
Kardinaal Van Rossum overleden.
Hedennacht is te Maastricht overleden de Nederlandsche kardinaal W. M. van Rossum groot ponitentiarus en prefect van de congregatie der propaganda Fide. Kardinaal Van Rossum. die 78 jaar oud is geworden on een zeer belangrijke kerkelijke loopbaan heefl gehad, is op 20 Maart 1918 door Paus Benedielus XV benoemd to! opvolger van kardinaal Teralini als prefect Motorongelukken. dor propaganda Fide. In deze hooge functie Autoheeft de overledene buitengewoon belangMOEDER EN KIND OVERREDEN. rijk werk verricht voor het missiewerk. Kardinaal Var. Rossum was Zondagavond De vrouw gedood, het kind De bestuurder oververmoeid te Wittem (L.) aangekomen. Na zwaar gewond. de bisschopswijding van mgr. F. Joosten op aan één oog „Sparrendaal" te Vught nabij 's Hertogenblind.
en
—
Gisteravond is er op de Regentessclaan te Den Haag een ernstig auto-ongeluk gebeurd, waarvan een dertigjarige dame, moeder van vijf kinderen, het slachtoffer is geworden. Naar ooggetuigen verklaarden, liep de vrouw met een z.g. trekwagentje, waarin haar driejarig zoontje zat, op het schelpenpad. Zij was vergezeld van haar zuster, die een kinderwagen voortduwde. Toen zij den overweg bij de Teylerstraat genaderd was kwam uit de richting Paul Krugerlaan een personenauto, bestuurd door een inwoner van Breda, die tijdelijk te Seheveningen vertoeft. De bestuurder wilde de Teylerstraat ingaan en moest derhalve links af. Plotseling maakte de chauffeur, die geen vaart minderde, een manoeuvre, vermoedelijk om voor een ander voertuig uit te wijken, waardoor de auto op het schelpenpad terecht kwam met het gevolg, dat de vrouw en haar kind werden overreden. Beiden werden met zware wonden opgenomen. De auto is na de aanrijding eerst tegen een boom gereden en vervolgens tegen de pui van een perceel. De zuster van de vrouw ontkwam aan het gevaar. De slachtoffers zijn naar het ziekenhuis aan den Zuidwal vervoerd. Spoedig na aankomst is de dame aan de, ver-
Zondagmiddag is de 'marechaussee
de brigade Aalten metzijn motorfiets op weg naar Varsseveld geslipt. Hij werd van de fiets geslingerd en sloeg met zijn hoofd tegen de grond. Met een zware schedelfractuur opgenomen, is hij later aan de gevolgen overleden.
De bijzetting. De plechtige uitvaartdiensten voor kardinaal Van Rossum zullen a.s. Vrijdag te Maastricht in de St. Servaaskerk worden gehouden. Daarna zal het stoffelijk overschot worden bijgezet in de grafkelder te Wittem. De laatste bemoeiingen van den kardinaal. De thans overledene had pas het te Kopenhagen gehouden Nationaal Eucharistisch Congres bijgewoond en was vandaar, vergezeld door zijn secretaris, pater B. Leydsman, naar Nederland vertrokken. Dinsdagmorgen '23 Augustus arriveerde de kardinaal te Amsterdam, om daar eenige dagen incognito te vertoeven in het klooster der paters Redemptoristen. Dinsdag werd vanuit de hoofdstad een bezoek gebracht aan Z.H.Exc. den Aartsbis-
schop van Utrecht, waarna Z.Em. Donderdag vertrok, ingezelschap vau pater provinciaal L. Wouters en zijn secretaris. Vrijdag wer:l hier door den kardinaal een stille 11. Mis opgedragen, waarna Z.Em. zich naar Tilburg begaf, om zijn zuster te bezoeken en 's avonds weer in Nijmegen terug te keeren. Zaterdag werd de tocht naar Vught voortgezet, waar Zondag Mgr. Frans .Toosten, die eerstdaags naar China vertrekt, door den kardinaal tot bisschop gewijd werd. Tegen acht uur 's avonds ging het diezelfde dag nog per auto naar het klooster te Wittem toe, waar Z.Em. eenige tijd rust zou komen nemen. Hem was evenwel nog slechts een korte aardsche rust gegeven. Doch na één dag werd de kardinaal reeds tot Eeuwige rust opgenomen. naar Nijmegen
KARDINAAL VAN ROSSUM.
Bosch te hebben verricht, is hij ernstig ongesteld geworden en Maandagavond moest de kardinaal naar het ziekenhuis „Calvariënberg" te Maastricht ter observatie worden overgebracht, waar hij 's nachts is overleden. Blijkbaar heeft de autorit naar het ziekenhuis den kardinaal nog meer vermoeid, zoodat het raadzaam werd geacht hem nog wondingen overleden. 's avonds de Heilige Sacramenten der SterDe auto werd zoo goed als geheel venden toe te dienen. vernield. De bestuurder beweerde plotNa ontvangst van het doodsberirht is de seling van richting te hebben moeten Provinciaal der Redemptoristen, vergezeld veranderen om een aanrijding met een door den rector uit Wittem, onmiddellijk wielrijder te voorkomen. naar Maastricht gegaan tot het treffen van Bij het onderzoek bleek, dat de bestuurder aan het rechteroog blind is; maatregelen in verband met de begrafenis. Kardinaal W. M. van Rossum werd in 1854 toch was hij in het bezit van een te Zwolle geboren. In 1895 werd de priester rijbewijs. geldig door Leo XIII naar Rome geroepen. Pius X VAN DE MOTORFIETS GESLINGERD. benoemde hem in 1911 tot kardinaal diaken. Een marechaussee gedood.
Kolenbrander van
Benedictus XV maakt den kardinaal priester-prefect der propaganda Fide. Hij was de eenige Nederlandsche kardinaal.
Reeds lang vermoeid. Uit de beschrijving, die de bekende veteraan uit de R.K. arbeidersbeweging, de heer J. W. Smit, in „De Volkskrant" geeft van zijn bezoek aan den kardinaal te Amsterdam blijkt, hoe veel de inspanning der laatste weken van dezen gevergd had. Deze zegt o.m. in zijn enthousiaste beschrijving: Daar verscheen de kardinaal, zichtbaar zeer vermoeid van de plechtige Pontificale
Hoogmis en het aan velen persoonlijk uitreiken der H. Communie. En iets verder: De vermoeidheid belette Z.Em. blijkbaar veel te sproken. Ook de Mis der Bisschopwijding te Vughel was niet opzet een stille H. Mis om den kardinaal al te groote vermoeienis te besparen. Toch kon men het den kardinaal toen aanzien, dat hij aan het einde der langdurige plechtigheid zichtbaar vermoeid was. Daarom nam hij dan ook geen deel aan de feestmaaltijd, die op de Mis volgde.
De verbeterde molen in de Wynzer-polder
AUTOBUS VOL PASSAGIERS TE WATER.
Allen gered. Zondagmiddag is de autobus, welke om zes uur uit Egmond-aan-Zee naar Alkmaar vertrekt, door het breken van de stuurstang te water geraakt. De auto kwam halverwege in het water terecht en de passagiers de bus zal zeer voi het dak van de bus gemoesten door red worden. Door het breken van een ruit waren eenige passagiers gewond, voor wie geneeskundige hulp moest worden ingeroepen. Tegen een boom gereden. Onder Bakewel bij Weert is de heer Joh. Jeger uit Amsterdam gistermiddag door tot nu toe onbekende oorzaak met zijn auto tegen een boom gereden. In den wagen zaten vijf personen, de echtgenoote van den heer J., zijn zoon, zijn schoondochter en zijn kantoorjuffrouw, mej. D. de Gros. De wagen is totaal versplinterd. Omwonenden snelden toe en haalden de inzittenden, die allen gewond waren uit den wagen, welke kort na het ongeval in brand vloog. Mej. De G. had een zware hersenschudding en een beenbreuk bekomen, terwijl de zoon ernstige inwendige kneuzingen had. De toestand van deze beide zwaargewonden is zorgwekkend. ' De heer J. liep een beenbreuk op, terwijl mevr. J. en de schoondochter eveneens inwendig waren gekneusd. Alle slachtoffers zijn opgenomen in het St. Jansziekenhuis te Weert. EEN AUTOBUS IN DE DIEPTE
—
—
GESTORT.
Achttien dooden. Te Ponce op Portorico geraakte een autobus, waarin deelnemers aan een conferentie der liberale partij waren gezeten, in een bocht bij Ponce aan hel slingeren met het gevolg, dat de bus van een rots naar beneden stortte. Achttien personen werden gedood en acht en dertig anderen gewond.
Aan 't einde van de breede tochtsloot staat de forsche met riet gedekte molen van de Wynzerpolder en daarnaast de bijbehoorende molenaarswoning als een fraai geheel in 't vlakke Friesche landschap. De herstelling en verbetering van deze molen is uitgevoerd onder leiding van den heer A. J. Dekker, molenbouwer te Leiden door den molenmaker Am. Ernst te Birdaard, terwijl de nieuwe gelaschte stalen vijzel en de lagers werden geleverd door de machinefabriek „Overrijn" te Leiden. Dat de moienverbetering volgens 't systeem „Dekker" belangrijke voordcelen biedt, blijkt wol doordat er op een drietal plaatsen door molenmakers de door het Ned. Octrooi no. 24753 beschermde wijze van verbetering roods werd nagemaakt. Hot bleek, dat niet alleen hierdoor de rechten aan den octrooihouder werden aangetast, doch ook, dat de door een dergelijke namaak verkregen resultaten niet ten volle aan
't gestelde doel beantwoordden. Indien mogelijk zoo zullen deze eerste gevallen nog zonder al te groote schade voor de uitvoerders door 't treffen van een schikking worden berecht. Waar echter blijkt, dat een dergelijke namaak schade doet aan het door de vereeniging „De Hollandsche molen" gestelde doel, deelde het bestuurslid van deze vereeniging, de heer G. J. Veenstra, architect, ons mode. dat in 't vervolg strenger tegen dergelijke overtreders zal worden opgetreden. Volgens de octrooiwet stellen ze zich niet alleen bloot aan een veroordeeling tot schadevergoeding doch daarboven kont deze wet de strafbepaling dat hij, die, opzettelijk inbreuk maakt op het roclit van don octrooihouder, gestraft kan worden met een gevangenisstraf van ton hoogste drie maanden of een geldboete van ten hoogste vijftienhonderd gulden en bij herhaling dezer overtreding kunnen deze maxima ver-
dubbeld worden,
Vereen. van Leeraren bij het Middelbaar Onderwijs Zes en zestigste algemeene becke, zich had gedacht. Het eenige resulvergadering. taat van het te voorschijn roepen van een nieuw type school is een vermeerdering van Gister en de heden vond alhier —" het aantal concurreerende scholen. 66e algemeene vergadering van de Vereenieen bepaald cultuurpeil bereikt is ging van Leeraren bij het Middelbaar On- op Zoodra onderwijsgebied, geldt ook hier, dat het derwijs plaats. organisatie van hoogerhand practisch onverGistermorgen ving de vergadering te elf mijdelijk, doch verderfelijk is. Schiller uur in hotel Amicitia aan. zegt: „Organisation ist der Tot". Openingswoord. Er is een groot verschil De voorzitter, de heer L. C. Buurveld te in de ordening die door de natuur en die Rotterdam, sprak een openingsrede uit, door den mensch is gebracht. De ordening waaraan wij het volgende ontleenen: der natuur wil mobiliteit, die van menschen In dit jaar treden er drie punten op de brengt stabiliteit. De natuur schept, de voorgrond, die van deze plaats bijzondere mensch roept in het leven. vermelding verdienen. De natuur schept organismen; de mensch Allereerst zijn op de salarissen der lee- knutselt organisaties inelkaar. Het wezen raren vanwege het Rijk de bekende kortin- van een organisme is mobiliteit, de kern gen toegepast. Het rapport der Commissie- van een organisatie is» onvermogen zich aan Welter wil met ingang van 1 Januari 1933 -sen. zelfs nog een nieuwe procentische aftrek, ledere menschelijke organisatie brengt conen wel tot gemiddeld 9.4 %. flict. Daarom is iedere organisatie een comIn de tweede plaats moet melding ge- promis. maakt worden van een nieuwe poging der Na de Fransche revolutie vooral bemoeide Rijksregeering om een einde te maken aan de Maat zich met het onderwijs. Deze orga..vrije gezoogenaamde vrijheid de van de nisatie van boven af is heilzaam, doch tevens gaat ook meenten". De Commissie-Welter brengt het conflicten, werkt het verderfeop dit gebied nog verder, het wil de ge- lijk. De Staat kan nooit precies weten wat in meenten zelfs geheel uitschakelen op het gebied van het Voorbereidend Hooger en de maatschappij leeft. Het is haar onmogelijk zich telkens aan het 'even aan te passen. Middelbaar Onderwijs. In de derde plaats Alle onderwijs beoogt overlevering van moet worden gememoreerd, dal met ingang cultuurresultaten. Zoodra resultaten onvan 1 September voor de drie laagste af- derwezen worden, zijn zij deze reeds iets anders deelingen der middelbare school het aantal dan uit het leven genomen. leerlingen tot groot nadeel van het onderwijs Aanpassing van de school aan het leven weer op dertig is gebracht. is een schoone leus. Doch mogelijk is het diWat nu de salariskwestie aangaat, men rect niet. begrijpe ons daarbij goed: Wij slaan niet In Nederland brengt de Staatszorg hopeop het standpunt, dat de leeraren onder alle looze verwarring. Steeds gaat men naar Vaomstandigheden en in alle gevallen zich dertje Staat: dat is bij den duivel ter biecht. tegen salariskortingen dienen te verzetten. organiseeren door Vadertje Staat is Dit Doch wanneer wij een salariskorting onzerniet altijd zoo geweesl. Het oudste leerplan zijds helpen aanvaarden, dan zullen daarvoor de Septem Artes Liberales. de zeven vrije twee dingen noodig zijn. Allereerst zal men kunsten, stammen uit de vrije maatschappij. ons moeten overtuigen, dat de economische De ingrijpende beteekenis van de vaststelomstandigheden en de toestand van de overling van de leerprogramma's door de Staat heidsfinanciën, alsmede de plaats, die de is je wijten aan: le. de subsidieering dooileeraren ten opzichte van de andere ambte- de Staat en 2e. de diplomajacht. naren innemen, 'een salarisverlaging wettiOm dit tegen te gaan is er één middel aangen. In de tweede plaats zal men ons het wezig, n.l. het schoolexamen. vertrouwen moeten bijbrengen, dat de voorDoor differentiatie. gestelde verslechteringen ook werkelijk beschouwd dienen te worden als noodmaatre- aldus spr.. poogde mende organisatie van gelen en niet als pogingen om het middelde school dichter bij het leven aan te passen. baar onderwijs en zijn dienaren blijvend Tal van soorten scholen zijn ontstaan, nadat men vroeger slechts één school kende. Men achteruit te zetten. Spr. gaat vervolgens na welke salaris- gaal dan spreken van type-scholen, die men regelingen vanaf 1910 tot nu toe voor de wettelijk scherp wil omlijnd zien. Men wil leeraren hebben gegolden en vervolgt daar- daardoor dr concurrentiestrijd doen beëindigen. Een hopeloos pogen is dit echter. na: Op zich -zelf is differentiatie niet te verDe maatregel inzake de klassesplitsing oordeelen. Men zief ze ook in volksscholen. brengt niet ingang van September 1932 Maar volksscholen in de eigenlijke zin zijn weer een nieuwe verslechtering het niet. Alle beroemen zich er op algemeen onderwijs te geven. Ook de vakscholen doen Een positie de materieele der leeraren. in aantal leeraren zal in dit cursusjaar min- dit. Zij willen ook algemeen onderwijs geder lesuren hebben te geven dan in het ven. Een te veel aan vakken is het gevolg. Mon trachtte uit het warnet los te geravorige. ken door onderscheiding van hoofd- en neinCommissie-Weller voor met De stelt nu gang van 1 Januari 1933 weer tot een nieuwe venvakken. Vakken van Hooger onderwijs werden in de vorige eeuw naar het voorbeprocentische korting over te gaan. ihaar onderwijs overgeheveld. En zoo het juist is, dat de economische omstandigheden en de toestand van de rijks- Sindsdien was de klacht: overlading van de financiën een salarisverlaging zouden wet- programs. tigen, deze is voor do leeraren niet gerechtTw i middelen zijn er: le. Concenvaadiad met het oou on de plaats, waarop tratie en 2e. Meer bewegingsvrijheid. men hen in de periode 1923-1931 ten opzichte Met liet eerste geneesmiddel gelukte het van de andere rijksambtenaren heeft ge- nergens. Met het tweede zijn proeven genobracht. men o.m. door verdeeling van verplichte % Ik kom nu aan het tweede punt, n.l. of facultatieve vakken Maar deze meerdere bewegingsvrijheid was wij voldoende vertrouwen in de rijksregeering kunnen hebben om aan te nemen, dat, voor de school, niet voor de leerlingen van zoo deze verslechteringen voorstelt, bet wer- beteekenis. Dit was ook het geval in liet kelijk om tijdelijke noodmaatregelen gaat en ontwerp-Wassink. In beperkte mate kent men de facultatiefniet om plannen tot blijvende achteruitzetting van het middelbaar onderwijs en zijn stelling voor de 11. B. scholen: in meerdere mate voor de gesubsidieerde handelsscholen. dienaren. Tn de financieel zoo gunstige periode 192.")Een grooter stap in de goede riclitin? -1931 b.v. trad slechts een matig herslel van de crisismaatregelen in, doch het middelbaar doen de voorstellen van de eommissie-Dresingesteld door de Mij. van Nijverheid en onderwijs en de leeraren hebben van dit redres vrijwel in het geheel niet geprofi- Handel. Zij houden kl, het niet meer behoeteerd; voor hen bleven de crisismaatregelen ven volgen van alle vakken door leerlingen in de hoogste klasse der H.8.5., maar men vrijwel onveranderd voortbestaan. kan zich beperken tot die vakken waarvoor Dit is de taktiek der regeering. Als de rijksfinanciën er slecht voor staan, of er men ambitie heeft (keuze-vakken). Een beslecht voor schij n e n te staan, gelijk in perkt aantal verplichte vakken blijTt over gymnasium is bij deze 1923. dan legt de regeering verband tusschen (kernvakken). Het betrokken, hetgeen spr. bevoorstellen niet de middelenstaat en het bedrag der wedden. Indien er echter op financieel gebied voor- treurt. Voor afdeeling A heeft men 7 kernvakken: spoed is, dan noemt men dit verband een afdeeling B 9 kernvakken. Hiernaast 7 voor bedenkelijke vrucht van de oorlogstijd. in beide afdeelingen. keuzevakken Dit alles legt ons de plicht on in de toegrootere Van een is echter geen komst alle voorstellen van de rijksregeering sprake. Kr is geen aanpassing vak bij dat niet enkel met de noodige voorzichtigheid te beschou- sinds onheuglijke tijden op leerprogram wen. Wat als tijdelijke noodmaatregel wordt voorkomt. Het oude leerplanhetblijft gehandaangeboden, kan later blijken een beslissing haafd. te zijn van blijvenden aard. Hot groote verschil is echter dat echte, Met het streven om op het gebied van het werkelijke bewegingsvrijheid aan de leerlinMiddelbaar Onderwijs bezuinigingen voor do gen wordt toegestaan. Dit Is de eerste pooverheidsfinanciën in te voeren, hangt waar- ging tot het komen van een soepeler leerschijnlijk een nieuwe poging van de Rijks- plan. Verder zijn we in Nederland nog niet. regeering samen om een einde te maken Moeten wij hierin nu maar berusten'? aan de vriiheid van de zoogenaamde „vrije Neen! antwoordt spreker. gemeenten". Prof. Gunning wil nu Men zij zich er echter van bewust, dat met het handhaven van de vriiheid der ge- een plan ontvouwen meenten een groot onderwijsbelang gemoeid dat in de loop der jaren langzamerhand veris, niet alleen voor de gemeenten zelve, wezenlijkt kan worden. Een plotselinge invoering zou verkeerd zijn. He! moet geschiemaar zelfs voor het geheele land. Ter vergadering waren aanwezig 40 afge- den in etappes. Spr. haalt dan Amerika als voorbeeld aan. vaardigden. Het aantal stemmen bedroeg 70. Daar vindt men waarachtige keuze- en beRede prof. dr. J. H. Gunning Wzn. wegingsvrijheid. Men kent daar geen Hierna hield prof. dr. J. H. Gunning Wzn. vorm van school. Het streven naar zooveel een rede over hel onderwerp „Keuze- en mogelijk differentiatie leidde tot een veel te veel overladen van leerprograms. Toen dit kernvakken op de Middelbare School". De keuze van mijn persoon door het hoofd- niet hielp, ging men de programs inkrimbestuur, aldus spr.. om dit onderwerp te pen. Het onderwijs verslechterde daardoor echter. Daarna kwam men tot het systeem behandelen, wijst er op dat men het uit paedagogisch standpunt wil laten doen. hetgeen van veel keuzevakken en slechts weinige kernvakken. Het aantal van de laatstgenoemspr. dan ook van plan is. De kwestie van keuze- en kernvakken op de vakken bedroeg slechts ongeveer 4. (3 de Middelbare scholen is niet van gisteren. a ""»). Dit systeem brengt een eindelooze variatie De overdenking van dit vraagstuk heeft in het buitenland reeds tot practisohe resulta- Een zeer groot voordeel is dat men in nauw ten geleid. In ons land van oer-ronservalis- contact met het leven komt. Er wordt vrijheid gegeven aan de machme is dit niet het geval. tigste motor van den leerling, d.i. zijn beIn deze kwestie dienen niet alloen de li- langstelling. Niets gaat daar boven. Ons onterair-humanistische scholen betrokken te derwijs leidt tot oververzadiging; het Ameworden, doch alle middelbare scholen. Een groot deel van de moeilijkheden die rikaansche onderwijs maakt de leerlingen tot veel klachten en teleurstellingen aanlei- hongerig. (Langdurig applaus). ding geeft, is te wijten aan het dubbel kaDe voorzitter riep daarna jhr. mr. J. M. rakter van de Middelbare school, n.L, zij is van Beijma, burgemeester van Leeuwarden, maatschappijschool en school voor voorbeen den afgevaardigde van de Vereen, van reidend onderwijs. bij het Chr. Middelb. Onderwijs, Leeraren verbetering Het scheppen van zal moeilijk gaan. De wetgevende macht schept een het welkom toe en zei prof. Gunning hartebepaald type school; hij heeft echter niet lijk dank voor zijn rede. de macht om te zeggen waartoe dit type zich De film als leermiddel. zal moeten ontwikkelen. Dit wordt we I). Je heer van Staveren, voorzitter van waarheid als we d eonlwikkeling der H.B.S. nagaan. De H.B.S. is iets geheel anders ge- de Cultuurfilmcentrale, gaf daarna een inworden dan haat grondiegger minister, Thor- leiding tot de filmdemonstratie dooi; de Ne-
—
}
BROODNIJD. Wat de bladen ons nu melden
Treft ons straalrecht in de maag, Men brengt straks het versche broodje Weer ter tafel in den Haag; 't Is te mooi om waar te wezen. En we likkebaarden al Wat voor versche zoete broodjes Ons den Haag straks bakken zal. 't Wordt natuurlijk wikken, wegen Zoowat gaat hier niet in 't kort, Als 't nu straks maar niet gewogen En Ie licht bevonden wordt! 't Is om van de watertanden, 's Morgens vroeg bij je ontbijt 'n Broodje-van-vandaag te eten Zóó de oven uitgedijd; Daarom, Hoogste Opperbakker TJ wacht een verheven taak, Versche-broodjes-excellentie Bak nou iets naar onze smaak; 't Wordt zeer zeker warm ontvangen En men maakt, uit dankbaarheid U vast eeredoctor van de Broodjes-Universiteit!! ERNST KOS.
VAN HEINDE EN VERRE
uit het afvalwater te kunnen tot stand
brengen, dat daaruit belangrijke financieele voordcelen zouden kunnen voortspruiten. Proefnemingen zijn geslaagd, zoodat B. en W. thans den raad vooris
Het „Bokkenhuisje” te Eindhoven afgebrand. In de Baarsstraat te Eindhoven door onbekende oorzaak de woning van den heer A. v.d. Wouw afgebrand. Ook de inboedel ging verloren. Hiermede is het z.g. Bokkenhuisje verdwenen. Verzekering dekt de schade.
stelden een crediet van f 500.000 te verleenen voor den bouw van de noodige inrichtingen. Het nieuwe in het chemische systeem van dr. Penschuck en Schilling is, dat de chemicaliën voor de zuivering gebruikt, voor het grootste gedeelte kunnen worden teruggewonAls er één schaap.... nen, waardoor deze reinigingswijze Uit Grenoble wordt bericht, dat toen aanzienlijk goedkooper zou worden, er een kudde schapen aan het grazen dan de biologische zuivering. De jaarwas op een berghelling in de buurt lijksche bedrijfskosten met inbegrip een schaap, dat schrok van een vlieg- van rente en aflossing worden geraamd tuig, in een afgrond sprong. Honderdop f 112.000. acht-en-veertig schapen sprongen het Na breedvoerige beraadslagingen, dier na. De geheele kudde kwam om waarbij ook ter sprake kwamen de been het schijnt onmogelijk de kadavers scherming en bevordering van de Neder dieren weg te halen. De eigenaar derlandsche nijverheid, wr erd het voorheeft een schade van 30.000 frank. stel van B. en W. aangenomen.
WERVELSTORM TEISTERT ARGENTIJNSCHE PROVINCIE.
WHERRY GEZONKEN.
Goed afgeloopen. Verscheidene slachtoffers. Zaterdagmiddag is op de rivier de De Argentijnsche provincie San Juan Nieuwe Maas bij Rotterdam een wherry is door een hevigen wervelstorm geteis- gezonken. Met het vaartuigje waren derlandsche Vereen, voor Cultureele films. Tegelijkertijd kwam ook een dichterd. twee jongens, de 15-jarige L. v. O. en Xog voor enkele jaren terug, aldus spr.. behoorde er bij de mannen van de élite moed te aschregen op de omgeving neer. De de 16-jarige L. d. V., die vergezeld waertrouwen toe. om vóór de film te gaan wervelstorm zou verscheidene slachtof- ren van twee meisjes, de 15-jarige M. spreken. De houding was des te terughoufers hebben gemaakt. L. en de 12-jarige A. L., aan het spele* dender, naarmate de persoon in kwestie wevaren. Door de deining, welke een voortenschappelijk op hooger peil stond.bijkomende sleepboot maakte, liep de Bij het zwemmen verdronke. Deze angst is te wijten aan de slechte klank Gisternamiddag omstreeks zes uur is wiierry vol, zoodat zij zonk. De inzitdie de film had en nog wel heeft. Deze naam water; de jongens toch is verbonden aan de bioscoop, een plaats de 15-jarige Vellema, wonende te tenden raakten te beetje zwemmen en konden slechts een vjin publieke vermakelijkheid, waar juist Beverwijk, in de Rijksbinnenhaven te geen cultureele films worden vertoond, doch IJmuiden bij het zwemmen verdronken. de meisjes in het geheel niet. Gelukkig films van minderwaardige inhoud. De ongelukkige werd spoedig na het passeerde juist de sleepboot „IJsselMen mag echter cultureele films niet verongeval opgehaald, doch de levensgees- monde" van P. Smit's sleepdienst, weloordeelen omdat er minderwaardige producten bleken reeds geweken te zijn. Dit ke een sleepschip voorttrok. De sleepten zijn. boot kapitein koerste dadelijk naar de De film als leermiddel werd niet zoo maar is daar reeds het vierde slachtoffer in plek, waar de jongelui in het w ater Augustus. de maand voetstoots aanvaard. Het begin van de ontspartelden en het gelukte hem hen bewikkeling van de film als leermiddel was houden aan boord te trekken. Met een STAKING IN LANCASHIRES onbeholpen. Dit maakte het onderwijs schuw. DE zijn zij naar het bureau van politieboot KATOENINDUSTRIE. liggen bij Thans twee de sympathieën rivierpolitie gebracht, waar de de uitersten, n.l. het gewone publiek en de proHeden aangevangen. fessoren, d.i. de wetenschap. ouders hen konden afhalen. De staking in de katoenindustrie in Bi] het lager, en middelbaar onderwijs Lancashire Op het is heden begonnen. Beide DE OVERLEDEN PRINS nog gevonden. wordt conservatisme het primitief bestaande is voortgebouwd. partijen houden sterk aan hun stand- VAN BOURBON. Een krachtige stimulans was de strijd tegen punt vast. In het noordoosten van LanWas geen prins doch een de nadeelgie gevolgen van minderwaardige cashire, van Preston tot Skipton is het avonturier. films. Het resultaat van dit loffelijk streven parool overal opgevolgd en is de slais onze Ned. Vereen, voor Cultureele films. king algemeen. In het zuiden Een veertien dagen geleden werd, en zuidWerkelijke paedagogische films, die in de hotel een lesuren kunnen ingeschakeld worden, zijn oosten van Lancashire zijn op sommige zooals gemeld, in een Parijsch doodgeschoten, zijn man die, blijkens er nog niet veel. Dat is te begrijpen. De fa- plaatsen nog fabrieken aan den gang. papieren, prins Edgar de Bourbon heetbrikanten moeten afzetgebieden hebben. te. Bij 't onderzoek, dat aangaande de Goede leerfilmen komen slechts tot stand BRANDEN. door zaak werd ingesteld, bleek, dat de pawoningen Blok te Waalwijk valsch waren en de man, inpieren een innige samenwerking van vakleeraar afgebrand. plaats van een prins, een avonturier en filmregisseur. Hedenmorgen ontstond in de St. Een film i< echter hulpmiddel, het voor- Chrispijnstraat te Waalwijk brand in was, die in werkelijkheid Carlo Lorioli heette en Italiaan van geboorte. naamste is de mondelinge uiteenzetting. een blok woningen, bewoond door vijf Sedert lange jaren reeds zwr ierf hij Spr. weerlegde daarna enkele bezwaren gezinnen. In hot blok is eveneens geen merkte tenslotte op, dat de film van vestigd de smederij van F. van Os en onder valsche, steeds adellijke, namen groot.belang is voor de synthetische waarnedoor Europa. In 1892 liep hij onder den Hilst. naam van Charles Lirioli, vicomte de ming, (ieen hetero school dan het zien van de kruidenierszaak van H. van de levende werkelijkheid. (Langdurig ap- De brand, welke was ontstaan in de Clinger, in Frankrijk wegens oplichtemiddelste woning, bewoond door J. plaus). Filmdemonstratie. Bons, nam zoo snol in omvang toe. dat. rij eenige maanden gevangenisstraf op. Nauwelijks vrijgelaten poogde hij zicli Gezamenlijk ging men hierna naar de Ci- hoewel de stoombrandspuit onmiddelin Fransche militaire clubs, waar hij nema Palace, waar de heer D. van Staveren lijk aanwezig was, aan blusschen niet voor een Italiaansch marineofficier zich één vertoonen, n.l. van de te denken viel. Door een bewr aker van films liet liet doorgaan, binnen te dringen, niet dichling van de Vlioter, vervaardigd door de nachtveiligheidsdienst, die ter plaatden hr. R. Aalfs, leeraar R.H.8.5., Harlingen, se passeerde toen een vlam uit het dak om te spionneeren echter, maar om on een zeer interessante, vervaardigd door geld te leenen. den heer Moll Ie Haarlem, waarbij de groei sloeg, werden de bewoners, waarvan In 1895 bevond hij zich te New-York, van verschillende planten en bloemen fe zien de meesten nog in bed lagen, gewaar- na in Griekenland, Zwitserland en schuwd. werd gegeven. Engeland te hebben geresideerd. Hij Officieele ontvangst ten stadhuize. slaagde er in zich tot Amerikaan te laREINIGING VAN AFVALWATER. ten naturaliseeren onder den naam EdTe vijf uur vond de officieele ontvangst Een crediet van een half gar van Bourbon. Hij verklaarde toen door B. en W. van Leeuwarden ten stadmillioen. huize plaats. de zoon te zijn van aartshertog Albrecht De aanwezigen bewonderden alle in Hooge Vrijdagavond gehouden geIn de van Bourbon (Habsburg), generaal in mate de uiterst keurige inrichting der raadsmeenteraadsvergadering leger. Later heette is besloten tot het Oostenrijksche zaal en de buitengewoon mooie stijl, waarin het treffen van hij natuurlijke zoon het dat maatregelen afdoende weer een opgetrokken. deze zaal is het het reiniging tot van afvalwater in was van keizer Frans-Josef. Intusschen De burgemeester, vergezeld door de ovehuwde hij een Amerikaansche vrouw rige leden van het college en den secretaris, stroomgebied van de Ley. De vervuiling van dit riviertje, in hoofdzaak door „van hooge standing", die hem een zoon Mr. E. Schotman, sprak daarna als volgt: Het gemeentebestuur stelt het op hooge fabrieksaf val water, heeft 15 jaar geschonk, welke den naam „Bourbon" prijs dal uwe vereeniging zich de stad Leeudraagt en inderdaad na den tragischen leden een aantal inwoners van Oisterwarden tot vergaderplaats koos. Het is be- wijk aanleiding gegeven, schadevergoe- dood van zijn vader te Parijs is opgekend, dat onze stad de eischen van een goed dings-procedures ten dzee te voeren. spoord. Middelbaar Onderwijs kont en weet te verTilburg verloor al die procedures en In 1914 toefde Lorioli op Korfoe; In staan. jaarlijks ongeveer moest van lieverlede 1920 vindt men hem te Barcelona, zes Het is uwe vereeniging die het onderwijs dient, schadevergoeding betaling. f 20.000 wordt hij er wegens oplichtehonger op jaar zeerste bevordert en Dit later ten peil voert. Spr. wenscht de vereeniging in was eebter nog voordeeliger dan het rij gearresteerd en na eenige maanden de stad Leeuwarden dagen van veel genoe- inrichten van een grootscheepsche af- gevangenisstraf over de Spaansche gen toe, opdat men zich daarna met ver- doende reiniging, en daarom maakte grens gezet. Daarna maakte hij zich in stérkte kracht wijdt aan de bevordering van de gemeente dan ook geen haast. EnItalië aan spionnage schuldig ten gunhef onderwijs, tot heil van Neêrland's jeugd. jaren geleden kele meldden zich twee ste van Duitschland en Oostenrijk, en De voorzitter, de heer L. C. Buurveld, chemici beweerden in werd dientengevolge door de ItaliaanDuitsche aan. die waardeerde het in bijzondere mate dat het zijn zoodanige vetwinning justitie gezocht. staat te een sche van Leeuwarden de VerGemeentebestuur eeniging heeft willen ontvangen. Het is bekend, en spr. rekende het tot zijn eer dit op de algemeene vergadering van de vereeniging te hebben gezegd, dat de gemeente BEER EN DE KOPPIGE PRINSES. Leeuwarden zeer goed voor haar onderwijs zorgt. Daarvoor komt het college lof toe. Spr. dankt het gemeentebestuur voor zijn bijzonder gastvrije ontvangst, voor hot aanbieden van het concert en vuurwerk en voor hetgeen V.V.V. heeft gedaan om deze dagen voor de vereeniging tot zeer prettige te maken. Men bleef hierna nog eenige tijd in gezellige conversatie bijeen. T
BRUINTJE
Concert en vuurwerk.
'
Des avonds gaf de muziekver. „Lijempf" in de aloude Prinsentuin een concert, terwijl de vereeniging door het gemeentebestuur een vuurwerk werd aangeboden. „Lijempf" speelde voortreffelijk. Enthousiast was men over de verschillende nummers vuurwerk der firma Schuurmans. Vooral het slotnummer, een opvoedkundige leermethode uit het jaar 1800, verwekte veel bijval.
BRANDEN. Ernstige brand te Waalwijk. Te Waalwijk zijn gister vijf flinke woningen en een smederij tot den grond toe afgebrand. De bewoner vau het eerste perceel, J. Reus, moest met zijn gezin in nachtgewaad het brandende huis verlaten. De huizen, toebehoorende aan den heer J. Tromp zijn. hoewel laag, tegen brandschade verzekerd. De inboedels eveneens. Hoe het ontstaan is is onbekend, r'f.i
-
—
Ze roept haar zoontje: „Jantje, kom eens gauw! Ik heb No. 24. wat moois voor jou!" Daar komt de kleine reus aangehold: Stap! Stap! Rommeleböm! Wat een lawaai die jongen maakt! Verschrikt en angstig is het tweetal er door ontwaakt. Ze zien de reuzenvrouw en het reuzenjongetje voor ze staan. Wat kijken die Bruintje en het Prinsesje met groote oogen aan! Het jongetje trekt Bruintje bij één arm omhoog. „Wat een prachtig speelgoed," roept reuzen Jantje uit, ~ik wou al zooien;? graag iets hebben dat bewoog! Waar heb je dat moois vandaan gehaald, Moes. Je hebt er zeker heel -,yeel 35005 betaald!'"
