Praktische informatie bij het artikel ‘De Douro, 5x Goud’, wandelen in Noord-Portugal, Op Pad 6 - 2012
Dourovallei Wandelen, Portugal
Samenstelling: Daan Vermeer Foto: Margriet Spangenberg
Korte impressie van gebied De tochten Zwaarte Moeilijkheidsgraad Markering/bewegwijzering Verhard/onverhard Beste tijd Ernaartoe Overnachten Eten, drinken en inkopen doen Uitrusting Cultuur Gidsenbureau Kaarten en gidsen Adressen en websites Dag tot dag routebeschrijving
De feiten Activiteit Wandelen Land Portugal Gebied De Douro stroomt tussen de Spaanse grens en Porto, in noordelijk Portugal. Het gedeelte waar de rivier op z’n breedst is en al meanderend diepe dalen heeft geslepen in de hoogvlakte is recentelijk door UNESCO erkend als natuurlijk werelderfgoed. Wandelend doorkruis je heuvels met toppen tot 700 meter, die de wijngaarden zich eigen hebben gemaakt Zwaarte/moeilijkheidsgraad Buiten de zomerse hitte van juli en augustus zijn de tochten licht tot middelzwaar. De wandelingen gaan over verharde paden en wegen, en zijn zonder ervaring prima te maken
Korte impressie van gebied. De Douro-rivier stroomt tussen de Spaanse grens en Porto, in noordelijk Portugal. Het gedeelte waar de rivier op z’n breedst is en al meanderend diepe dalen heeft geslepen in de hoogvlakte is recentelijk door UNESCO erkend als natuurlijk werelderfgoed. Wandelend doorkruis je heuvels met toppen tot 700 meter die de wijngaarden zich eigen hebben gemaakt. Aan het eind van de zomer geven de herfstige wijnbladeren en druiventrossen een prachtig kleurenpalet.
De tochten Vijf dagtochten in de Dourovallei (Portugal). Tezamen ca. 74 kilometer en gemiddeld 4 a 5 uur wandelen. Tocht A: Cidadehle - Algodres, 13 km, 5 uur, +540/-530m. Dor en droge omgeving, erg heet. Tocht B: Dagtocht vanaf São João da Pesqueira, 17 km, 4,5 uur, +850/-850m. Volop groen, fruitbomen, wijngaarden en uitzichten. Tocht C: Dagtocht vanaf Ervedosa do Douro, 18 km, 4,5 uur, +770/-770m. Langs de Douro-rivier en wijnhuizen, wederom wijdse uitzichten. Tocht D: Dagtocht rondom Valença do Douro, 12 km, 4 uur, +630/-630m. Een combinatie van rivieren, wijngaarden en heuvels. Tocht E: Dagtocht rondom Lobrigos-São João Baptista, 11 km, 3 uur, +640/-640m. Vier dorpjes en een voormalige spoorlijn in de heuvels.
Pagina 1
Portugal
Praktische informatie bij het artikel ‘De Douro, 5x Goud’, wandelen in Noord-Portugal, Op Pad 6 - 2012
Navigeren Op één na zijn alle routes gemarkeerd. Een kaart blijft wel noodzakelijk. Zie oppad.nl voor welke kaart. Gps-gebruikers vinden hier ook de tracks van de 5 dagtochten die wij maakten Beste tijd Vanwege de hitte kun je beter juli en augustus vermijden. In september, tijdens het plukseizoen, geeft het gebied zijn ware schoonheid prijs Ernaartoe Wij vlogen vanaf Amsterdam naar Porto met TAP Portugal, de enige maatschappij die een rechtstreekse verbinding tussen beide steden heeft, voor € 140 retour (all-in). Vanaf Porto reden we in 2,5 uur 180 kilometer landinwaarts met een huurauto. Overnachten Overnachten en ontbijten kan in pensions en sfeervolle quintas (wijnboerderijen)
Pagina 2
Zwaarte Door de geringe afstanden kom je aan het eind van de dag niet afgemat de eindstreep over. Echter, de extreme zomerhitte in juli en augustus én een gebrek aan schaduw kunnen de tochten wel zwaar maken.
Moeilijkheidsgraad De tochten zijn voor ongeoefende wandelaars goed te lopen. Er zijn geen gevaarlijke of enge passages en de routes zijn redelijk goed aangegeven.
Markering/bewegwijzering Op tocht D na zijn de routes redelijk goed gemarkeerd met rood/witte of geel/rode markering. Een goede wandelkaart blijft noodzakelijk. Gps-gebruikers kunnen op onze site een complete track downloaden.
Verhard/onverhard Bijna tweederde gaat over onverharde landwegen, eenderde van de tocht gaat over asfalt. Tocht A is een uitzondering, die gaat veelal over wandelpaden.
Beste tijd Qua temperatuur en neerslag wandel je het fijnst in april, mei, juni, september en oktober. Het plukseizoen valt veelal in september en duurt ongeveer 4 weken, de plukkers en verscheidenheid aan kleuren geven dan een extra dimensie aan de omgeving. In juli en augustus wandelen is geen pretje vanwege de extreme hitte die in de vallei hangt. Tussen november en februari is het koel, met temperaturen die tot het vriespunt kunnen dalen.
Ernaartoe Auto Afstand Utrecht – Régua ca. 1986 kilometer. Vliegen Vanaf Schiphol vliegt alleen TAP Portugal rechtstreeks naar Porto, vanaf € 140,retour (peildatum 1 oktober 2011). Het handigst huur je een auto (vanaf € 95,- per week, peildatum 1 oktober 2011) en rijd je zelfstandig richting de Dourovallei. Het verkeer is voorspelbaar en de wegen zijn prima in orde. Trein Amsterdam - Parijs - Irun - Coimbra - Porto - Régua Vetrek: bv. 09.16 - 16.33 (+1) Reisduur: 32 uur Aantal overstappen: 4 Retourprijs Amsterdam – Regua vanaf € 382 p.p., Bijzonderheden: op basis van ruststoel in nachttrein, toeslag slaaprijtuig double € 35,- p.p. Deze treinreisinformatie is rechtstreeks afkomstig van De Treinreiswinkel. Dé specialist voor internationale treintickets,treinrondreizen en treinvakanties. Meer info of gelijk boeken? Check www.treinreiswinkel.nl of bel (071) 513 70 08. Bezoekadres: Breestraat 57, 2311 CJ Leiden en Singel 393 Amsterdam. Openbaar vervoer Het openbaar vervoer is iets avontuurlijker. Er rijden elke dag van de week 13 treinen vanaf station ‘Porto Campanhã’ de Dourovallei in (soms met overstap in Caíde). De laatste trein vertrekt om 21.56 uur, zodat je na een directe vlucht met metro en trein in Peso da Régua kunt komen. Geen van de tochten begint direct bij een treinstation, maar Peso da Régua ligt op slechts 4,5 kilometer vanaf begin tocht E (taxi kost € 7,-).
Pagina 2
Portugal
Praktische informatie bij het artikel ‘De Douro, 5x Goud’, wandelen in Noord-Portugal, Op Pad 6 - 2012
Pagina 3
En op 2,5 kilometer (wandelen) van station Pinhão ligt tocht D. Vanuit Pinhão rijden er bovendien bussen naar de vertrekpunten van tochten B en C. Tocht A is niet te bereiken met openbaar vervoer. Omdat de directe vlucht naar Amsterdam pas aan het eind van de middag vertrekt, is terugkomen naar de luchthaven van Porto geen probleem. Kijk voor treintijden op www.cp.pt (in het Engels).
Overnachten Rondom tocht A, B en C is de keus aan overnachtingsadressen beperkt tot één of twee pensions. Rondom D en E is er een scala aan wijnboerderijen, agriturismos, pensions en hotels. Een aantal suggesties om te overnachten Tocht A: Turismo ‘Cisterna’, Rua de Cadeia 7, Castelo Rodrigo www.casadacisterna.com.Prijzen vanaf € 65,-, contact via
[email protected] of +351 271 313 515. Een taxi vanaf bushalte in Figueira de Castelo Rodrigo kost € 5,-. te bestellen via +351 271 312 112/229. Tocht B/C: Een paar minuten rijden vanaf het dorp, in Vilarouco, ligt Casa do Adro. Het is een herenhuis met vijf behaaglijke kamers, gerund door een ouder echtpaar. Prijs € 70,-, contact via
[email protected] of +351 254 455 175. Let op: dineren is hier niet mogelijk. Tocht D: In Pinhão, naast het treinstation, ligt het schone Hotel Douro met uitzicht op de rivier en wijngaarden. Prijs € 50,-, contact via www.hotel-douro.com,
[email protected] of +351 254 732 404. Tocht E: Maria kookt de sterren van de hemel in ‘Quinta Senhora da Graca’ in Lobrigos-São-João Baptista (aan de weg naar Peso de Régua, op anderhalve km van route E) Prijs € 65,-, contact via
[email protected] of +351 254 811 609. Een taxi vanaf treinstation Peso de Régua kost € 7,-, te boeken via +351 967 062 699.
Eten, drinken en inkopen doen Aan elke tocht zit minimaal een dorpscafé (vaak aan begin of eind) waar dampende espresso’s en pastéis de natas (Portugese eiertaartjes) verkrijgbaar zijn. Ontbijten doe je in je pension, een lunchpakket neem je vanaf daar mee. (Eenvoudig) dineren kan ofwel in de pensions, ófwel in de dorpen van tochten B, C, D of E. Buurtsupers (‘s zondags veelal gesloten) vind je in het dorp van tocht B, C en E.
Uitrusting Denk aan voldoende bescherming tegen de zon. Er is beperkt schaduw onderweg en de zon maakt het begin september warmer dan 30 graden. Vergeet ook de kurkentrekker niet, je wandelt tenslotte in een wijnstreek.
Cultuur Dit is dé portstreek, dus na een kortere wandeling kun je afsluiten door bij een wijnhuis naar hartelust te proeven wat er van de druiven gemaakt wordt die je tijdens de wandeling overal bent tegengekomen. Vooral rondom tocht D zijn er volop adresjes die je vanzelf tegenkomt. Wie met de huurauto rijdt, mag Provesende (10 kilometer vanaf Pinhão, tocht D) niet overslaan. Een stokoud dorp met idem bewoners en tenminste één geweldig adres voor huisgemaakte Portugese tapas: Papas Zaide (+351 254 731 899), tegenover de kerk.
Gidsenbureau *’Oficina da Natureza’ is een kleine reisorganisatie die lokaal kan helpen met bagagetransport, chauffeur, wandelgidsen en boeken van een onderkomen. Tevens stellen ze op verzoek individuele pakketreizen met huurauto en overnachtingen. Informatie via www.oficinadanatureza.pt of +351 936 077 462. *Isabel Sousa is een Engels- en Spaanssprekende gids die de wandelroutes, natuur,
Pagina 3
Portugal
Praktische informatie bij het artikel ‘De Douro, 5x Goud’, wandelen in Noord-Portugal, Op Pad 6 - 2012
Pagina 4
omgeving en taal als haar broekzak kent. Per dagdeel te boeken, info via
[email protected], www.wix.com/nortept/isabelpgs of +351 916889688.
Kaarten en gidsen Kaarten Er zijn ietwat gedateerde militaire kaarten verkrijgbaar van het gebied met een schaal van 1:25.000. Ze zijn ter plekke zeer lastig te vinden (behalve misschien in Lissabon, maar anders eigenlijk onmogelijk), maar in Nederland, al dan niet op bestelling, (online) verkrijgbaar bij reisboekhandel Pied à Terre. Zie www.jvw.nl of bel 020-627 44 55. Per tocht staat hier het kaartnummer van de serie Insituto Geografico do Exercito, EM888, per stuk € 12,95: Tocht A: kaart 151 & kaart 161 Tocht B: kaart 128 (ISBN: 972-765-014-7) Tocht C: behalve 128 ook kaart 116 (ISBN: 972-765-002-3) Tocht D: behalve 128 ook kaart 127 (ISBN: 972-765-013-9) Tocht E: kaart 126 (ISBN: 972-765-012-0) Dit zijn de beste ‘wandel’-kaarten van Portugal die op de markt zijn. Iets anders met wandelroutes is er niet. Daarnaast is er ook een serie kaarten 1:50.000, deze zijn goed voor het overzicht van een gebied of voor het wandelen van langere tochten. Zie ook www.jvw.nl/-p-23569. Gidsen 25 Wandelingen door Noord Portugal’ (ISBN: 9789074980180, 2006) van Op Lemen Voeten staan nog eens 25 wandelsuggesties rondom Porto. De kaartjes in het boek zijn redelijk, maar wel aan te raden een duidelijke kaart mee te nemen, 1:25.000 of 1:50.000, € 14,95. Vooral vogelkijkers die tocht A wandelen doen er goed aan een vogelboekje mee te nemen, zoals ‘Birds of Iberia’ (ISBN: 8489954283) 2005, alleen nog in de bibliotheek, antiquariaat of via buitenlandse sites als www.amazon.co.uk. Sunflower Landscapes North Portugal (ISBN 9781856913096), 2007. Engelstalige wandelgids en autogids van Noord Portugal met routebeschrijving en kaartjes, wandelingen voor iedere leeftijd en elk niveau, topografische wandelkaarten, autotochten en uitvouwbare wegenkaarten, korte wandelingetjes naar idyllische picknickplekjes, dienstregelingen voor het openbaar vervoer. Leuk, handig gidsje, € 15,99 . De kaarten en gidsen zijn doorgaans verkrijgbaar bij de gespecialiseerde reisboekhandel. Bronnen: Geografische Boekhandel Pied à Terre, Overtoom 135137, 1054 HG Amsterdam, tel. (020) 627 44 55,
[email protected]; www.piedaterre.nl. Zie ook: www.reisboekhandel.nl voor een winkel bij jou in de buurt.
Adressen en websites Op het vliegveld van Porto zit een toeristeninformatiekiosk, alsmede in Porto zelf (Rua Clube dos Fenianos 25). Op het treinstation van Peso da Régua zit een kantoor dat lijsten heeft van alle pensions en wijnboerderijen in de regio, ze kunnen helpen met (last-minute) boekingen. Het Portugees Verkeersbureau zit aan de Haagsche Bluf 63 te Den Haag en is behulpzaam met het geven van informatie. Telefoon: 070-328 12 39. Websites om je reis voor te bereiden De officiele website van het verkeersbureau: www.visitportugal.com (Nederlands) De website van TAP Portugal: www.flytap.com (Nederlands) Een website om autohuurprijzen te vergelijken: www.portugal-auto-rentals.com (Engels) Tocht A gaat door het gebied van Associaço Transumância e Natureza, informatie over hun projecten, flora en fauna staat op: www.atnatureza.org. Ze hebben bovendien gidsen beschikbaar. Pagina 4
Portugal
Praktische informatie bij het artikel ‘De Douro, 5x Goud’, wandelen in Noord-Portugal, Op Pad 6 - 2012
Pagina 5
Op de gemeentewebsite van São João de Pesqueira (www.sjpesqueira.pt) staan nog twee dagwandelingen onder ‘Juventude e Desporto’ en vervolgens ‘Percursos Pedestres’. Hier staan overigens ook tocht B (Pequena Rota das Oliveiras) en tocht C (Pequena Rota das Vinhas). Weerbericht: Op de site van woozor.co.uk kun je voor elk startpunt van de tochten het weerbericht bekijken.
Dag tot dag routebeschrijving Tocht A: Van Cidadehle naar Algodres Afstand: 13 km Wandeltijd: 5 uur Hoogteverschil: + 540/- 530m Een tocht door de Côa-vallei, een droog gebied dat slechts bewoond lijkt te zijn door roofvogels, struiken en kurkeiken. Het is de enige dagtocht waar je niet eindigt bij het beginpunt. Dat maakt het praktisch gezien iets lastiger, want je moet terug zien te komen bij je huurauto. Het handigst is om de auto aan het eindpunt te parkeren (Algodres, gratis parkeren) en via een bestelde taxi (+351 271 312 112/229, ongeveer € 20,-) je te laten afzetten aan het beginpunt (Cidadelhe). Het is de zwaarste tocht van de vijf vanwege de hitte, begin daarom met zonsopkomst met wandelen. De tocht is slechts te verlichten door bij de burg over de Rio Côa te beginnen, dat maakt de tocht 3 kilometer korter. Tocht B: Dagtocht vanaf São João da Pesqueira Afstand: 17 km Wandeltijd: 4,5 uur Hoogteverschil: + 850/- 850m Een wereld van verschil met tocht A vanwege de vele fruitbomen, wijngaarden en uitzichten vanaf de heuvels. Onderweg twee dorpen om eventueel wat te drinken. Een relatief lange tocht, maar geen zware. Tocht C: Dagtocht vanaf Ervedosa do Douro Afstand: 18 km Wandeltijd: 4,5 uur Hoogteverschil: + 770/- 770m Vanaf de start daal je af naar de Douro-rivier om tussen de statige wijnhuizen en rivier te wandelen. Vervolgens weer te klimmen richting eindpunt. Een prachttocht die goed te doen is. Tocht D: Dagtocht rondom Valença do Douro Afstand: 12 km Wandeltijd: 4 uur Hoogteverschil: + 630/- 630m Een achtvormige route waar je onderweg alles tussen rivieren, wijngaarden, wijnhuizen en het dorp tegenkomt. In verband met de zon en het klimmen kun je eerst de grote cirkel beginnen (noordwaarts), zodat je op het heetst van de dag niet aan het klimmen bent. Tocht E: Rondom Lobrigos-São João Baptista Afstand: 11 km Wandeltijd: 3 uur Hoogteverschil: + 640/- 640m Een combinatie van vier slaperige dorpjes, gelegen aan een voormalige spoorlijn. Het uitzicht is daarom afwisselend, maar je voelt je nooit ver weg van de mensen. Wie doorloopt zou twee van zulke tochten kunnen lopen op één dag. De wijnmaker van het pension (zie hieronder) heeft suggesties.
Pagina 5
Portugal
Praktische informatie bij het artikel ‘De Douro, 5x Goud’, wandelen in Noord-Portugal, Op Pad 6 - 2012
Pagina 6
Pagina 6