Dorps belangen Programma 2014 - 2018 Bestuur en fractie van “Dorpsbelangen” presenteren hierbij het beginselprogramma voor de periode 2014-2018 Lokale partij, geen landelijke politieke kleur Dorpsbelangen is en blijft een onafhankelijke en ongebonden lokale partij. Dorpsbelangen bindt zich niet aan partijprogramma’s van landelijke partijen. Dorpsbelangen staat open voor alle inwoners met verschillende achtergronden en levensbeschouwingen, voor jong en ouder. Dorpsbelangen ontvangt geen enkele vorm van subsidie van de Rijksoverheid om campagne te voeren, dit in tegenstelling tot de landelijke partijen die wél door de overheid gefinancierd worden.
Dorpsbelangen heeft dan ook geen landelijke verplichtingen en kan dan ook geheel vrij van last en ruggespraak aan een leefomgeving werken zoals u die wenst, in plaats van zoals den Haag dit graag ziet. Doelstellingen
1
Het doel van Dorpsbelangen is om invloed te verwerven binnen het gemeentebestuur en hierdoor de leefbaarheid in alle elf dorpen van de gemeente Geldermalsen te behouden en daar waar mogelijk te verbeteren. Met de erkenning van Beesd en Geldermalsen als centrale kernen (grotere dorpen met meer voorzieningen) zien wij het als een van onze belangrijkste taken de eigen identiteit en vitaliteit van al onze elf kernen te waarborgen.
2
Samen denken, samen doen 2.0 Dorpsbelangen is een groot voorstander van betrokkenheid van eigen inwoners bij het gemeentelijk beleid. Om deze reden: - hebben wij jaarlijks in elk dorp onze inloopavonden - zijn wij altijd aanwezig en aanspreekbaar bij de voor uw dorp belangrijke activiteiten of andere bijeenkomsten. - zijn wethouder en raadsleden van Dorpsbelangen voor u altijd direct aan te spreken. - en hebben wij een Facebook-pagina, waarop we snel contact met u kunnen hebben over wat u in uw dorp en uw gemeente belangrijk vindt. Wij komen naar u toe maar belangrijker nog: wij zijn “een van u”.
Het voorliggende beginselprogramma is het resultaat van luisteren naar, overleggen en samenwerken met onze inwoners. Mensgerichtheid, gelijkheid, rechtvaardigheid en doelmatigheid hebben ons hierbij geleid. De naam is gelijk aan ons vorige verkiezingsprogramma op basis waarvan wij de grootste partij van Geldermalsen werden. De toevoeging 2.0 geeft echter aan dat het niet hetzelfde blijft. De afgelopen vier jaar hebben wij zorg gedragen voor een nieuwe bestuurscultuur in Geldermalsen met een nieuwe burgemeester en met een strakkere aansturing van het gemeentehuis. Nu wordt het tijd dat wij voortvarend kunnen blijven doorpakken, samen met u maar vooral vóór u. Het einddoel een groene, landelijke en sociale gemeente waar je betaalbaar kunt wonen. Wat wij gestart zijn, willen wij ook graag afmaken!
3
Toekomstvisie De gemeente Geldermalsen zal de komende jaren nog verder ontwikkelen volgens de wensen en de behoeften van de inwoners van de elf dorpen. Ook de komende raadsperiode zal dit voor Dorpsbelangen het uitgangspunt zijn. Wij hebben dit neergelegd in ons verkiezingsprogramma en het zal onze leidraad zijn voor de komende jaren. Geldermalsen, de rustige groene Betuwse gemeente, waar het goed wonen, werken en vertoeven is. Rust en ruimte, cultuur en natuur en dit alles in harmonie met een actieve bruisende bevolking. Elf dorpen door dit alles verbonden.
Leeswijzer Dit partijprogramma van Dorpsbelangen volgt de huidige bij de programmabegroting gemaakte indeling van de gemeentelijke “producten”. Voor de betrokken inwoners kan de gemeentelijke begroting dus dienen als leidraad bij het lezen van dit stuk. Deze opzet maakt het eenvoudiger om begrotingsgegevens te combineren met het programma van Dorpsbelangen. Aan het eind van elk onderdeel vindt u, door middel van opsommingstekens, een beknopte samenvatting. Wij willen ons programma zo kort en duidelijk mogelijk formuleren. Toch weten wij uit de praktijk dat er altijd onduidelijkheden of vragen zijn. Stel die vragen. Dit kan op de volgende manieren: - schriftelijk via internet (www.dorpsbelangen.info) - telefonisch via ons secretariaat (0345 569391) - persoonlijk via onze raad- en/of toekomstige raadsleden.
4
Dienstverlening en bestuur Maak het makkelijker De huidige samenleving laat zich steeds moeilijker (be)sturen. In een maatschappij waarbij informatie heel toegankelijk geworden is en waarbij emotie vaak de boventoon voert, is het niet altijd eenvoudig om op basis van ratio en visie beslissingen te nemen en deze vervolgens uit te voeren. Het vraagt een continue communicatie met de inwoners: samen denken, samen doen 2.0 Dorpsbelangen is voorstander van een gemeentebestuur dat dicht bij haar inwoners staat. Eerst luisteren wat de inwoners van onze elf dorpen zelf willen en daar, binnen de wettelijke mogelijkheden, de plannen op baseren. Dorpsbelangen is in dit kader dan ook een groot voorstander van dorpsplannen. Daar waar mogelijk gaan verantwoordelijkheden weer terug naar het dorp zelf. Daar waar nodig of wettelijk verplicht, wordt het dorp ondersteund door het gemeentehuis. Overigens blijven wij streven naar minder regels. Minder onduidelijke en overbodige regels, meer openheid en begrip. Sommige regels dienen geen duidelijk doel meer of hebben geen draagvlak meer; u ziet ze als onredelijk. Wij zijn volledig open en gaan de strijd aan met deze regels. Transparantie over wat de gemeente met uw geld doet Onze volle inzet om onduidelijke en onredelijke regels aan te vechten en te doorbreken Openheid en duidelijkheid van bestuur Wettelijke taken en verplichtingen moeten nu eenmaal uitgevoerd worden. Dorpbelangen is van mening dat dit voor iedereen op een begrijpelijke manier dient te gebeuren. Concreet betekent dit dat een gemeentebegroting voor iedereen te begrijpen moet zijn en dat er vanuit de overheid in begrijpelijk Nederlands gecommuniceerd wordt. Het moet voor iedere inwoner van Geldermalsen duidelijk kunnen zijn hoe en waaraan ons geld besteed wordt. In dit kader zien wij dan ook graag dat de vernieuwingen op dit vlak verder doorgevoerd gaan worden. De kloof tussen gemeentehuis en inwoners moet echt kleiner worden. Geen onbegrijpelijke ambtenarentaal of politiek gepraat maar duidelijke, gewone mensentaal. Daar staat wij voor. Van raadszaal tot aan het gemeenteloket, wij houden het als gemeente duidelijk en kort, zodat iedereen zijn eigen gemeentezaken kan begrijpen. Het draait tenslotte om u. Alles in duidelijke, gewone en begrijpelijke taal
5
Openbare orde en veiligheid De afgelopen vier jaar heeft Dorpsbelangen actief bijgedragen aan de nieuwe bestuurscultuur in Geldermalsen. De belangen van onze inwoners staan voorop. Met een nieuwe burgemeester en met een strakkere aansturing op het gemeentehuis is het zaak de ingeslagen weg voort te zetten. Integriteit van bestuur en medewerkers is voor ons enorm belangrijk. Bovendien ziet Dorpsbelangen de bevolking directer betrokken bij de te nemen beslissingen met betrekking tot hun eigen leefomgeving. Geldermalsen is een veilige omgeving. Dit moet zo blijven. Echte overlast en criminaliteit dienen direct aangepakt te worden. Veilige woon- en leefomgeving, strikte(re) handhaving
Gemeentelijke producten: van uitkering tot paspoort Gemeentelijke taken zijn complex en divers. Het uitgeven van een identiteitsbewijs of het sluiten van een huwelijk is immers iets heel anders dan het aanleggen van een weg of het zorg dragen voor goede sportaccommodaties. Dorpsbelangen is van mening dat bij het uitvoeren van die taken de belangen van de inwoners van de gemeente altijd voorop dienen te staan. De overheid is er immers voor u en niet andersom! Enige kanttekeningen zijn echter wel op hun plaats. Individuele belangen mogen nooit het algemeen belang schaden. Daarnaast zal altijd de afweging gemaakt moeten worden of dat wat wettelijk mogelijk is, ook echt wenselijk is en uitgevoerd moet worden. Wat kan, is niet hetzelfde als wat moet kunnen! Bij het uitvoeren van haar taken dient de gemeente er zorg voor te dragen dat overlast, zoveel mogelijk, voorkomen wordt en dat efficiency en een goede prijskwaliteitverhouding leidend zijn. Vrije “inloop” op het gemeentehuis vinden wij een service die teruggebracht moet worden. Weliswaar op een andere manier
6
dan in het verleden, omdat dat niet meer past bij een efficiënte bedrijfsvoering. Maar voor veel ouderen is het vertrouwde “inlopen” een gemis. Begrijpelijke producten en diensten. Uitleg over producten en diensten, op website of aan het gemeenteloket, wij houden het als gemeente duidelijk, kort en zonder ‘kleine lettertjes’, zodat iedereen ze kan begrijpen. Wij werken voor u! Goede betaalbare dienstverlening Niet alleen op afspraak via (computer)menu's, maar ook inloop met persoonlijke hulp en contact Duidelijke en heldere informatieverstrekking Beheergemeente De toekomst laat zich moeilijk voorspellen. Kon de gemeente in het verleden geld verdienen met een actieve grondpolitiek, de economische situatie van nu laat dit niet meer toe. Integendeel. Dat wat ooit als winst ingeboekt kon worden, is als gevolg van de recessie verdampt. Het noodzaakt onze gemeente tot uiterste terughoudendheid waar het gaat om nieuwe grote projecten en/of investeringen. De komende jaren zullen vooralsnog de nodige creativiteit en inspanning vragen om opgebouwde voorzieningen te kunnen handhaven. Een zuinig en realistisch financieel beleid is wat Dorpsbelangen voorstaat. Dit betekent dat de te ontwikkelen projecten vaker private aangelegenheden worden, die weliswaar gefaciliteerd kunnen worden door de gemeente maar waar de gemeente geen actieve rol meer heeft. De gemeente heeft steeds vaker een beheerderstaak. Private ontwikkelingen stimuleren en faciliteren Burgerinitiatief bevorderen Samenwerking schaalvergroting Efficiënte bedrijfsvoering vraag om goede samenwerking met provincie en regio. Dorpsbelangen is een voorstander van intensieve samenwerking met de buurgemeenten (Tiel, Culemborg, Neerijnen en Lingewaal).Veel zaken zijn efficiënter te regelen als de schaalgrootte van gemeenten toeneemt. Vermindering van managers en bestuurders is een flinke kostenbesparing. Voorwaarde aan de samenwerking is wel dat het karakter, de identiteit van de dorpen gewaarborgd blijft en de service aan de inwoners fors verbetert. Voor Dorpsbelangen is herindeling of samenvoegen van gemeenten niet aan de orde. Waarborgen van het karakter, de identiteit van de dorpen Service aan de inwoners fors verbeteren Nog efficiëntere bedrijfsvoering
7
Wonen, werken en bedrijven Het landelijke Geldermalsen ligt centraal aan de rand van de Randstad en is goed ontsloten door spoorlijnen, de A2 en de A15. Niets staat een goede ontwikkeling van onze gemeente in de weg. Wonen, ruimtelijke ordening Als het gaat om wonen dan is Dorpsbelangen van mening dat iedereen recht heeft op een goede woning. Dit betekent niet dat alles wat men wil bouwen of bestemmen tot woning ook toegestaan moet worden. Aan een goede ruimtelijke ordening hecht Dorpsbelangen veel waarde. Veel mensen zijn hier immers komen wonen om te ontsnappen aan de drukte en de hectiek van de Randstad en te kunnen genieten van de rust, de ruimte, de landelijke gemoedelijkheid en de goede bereikbaarheid. Deze kernkwaliteiten van onze gemeente moeten behouden blijven voor de toekomst. Dorpsbelangen is van mening dat de elf verschillende dorpen van de gemeente Geldermalsen hun eigen identiteit moeten behouden. Extra woningbouw in onze dorpen sluiten wij niet uit maar kan slechts plaatsvinden als zowel draagvlak als behoefte aangetoond zijn.
8
Concreet betekent dit dat de huidige goedgekeurde ontwikkellocaties voor de komende vier jaar voldoende zijn en gestimuleerd dienen te worden. Dit betekent dat de “Plantage” en “Lingewaarden” de bouwlocaties zijn voor oostelijk Geldermalsen en dat Rhenoy en Beesd de hoofdlocaties zijn voor woningbouw aan de westelijke kant van de gemeente. Kan er in de andere dorpen dan helemaal niets? Natuurlijk wel. Inbreiding (het kleinschalig bouwen binnen de kern zelf) blijft als het aan Dorpsbelangen ligt tot de mogelijkheden behoren zolang hiermee het karakter van het dorp niet aangetast wordt en er voldoende draagvlak onder de bevolking is. Ook kan er in dit kader gedacht worden aan splitsen van grotere woonhuizen in kleinere wooneenheden en aan “Kangoeroewoningen”. Ouderen kunnen d.m.v. dit soort woningen dicht bij hun kinderen blijven wonen. Het is aan een dorp en haar inwoners zelf hoe men wenst te ontwikkelen. Deze wens moet naar onze mening altijd de basis zijn voor de te nemen beslissingen. De focus dient de komende jaren gelegd te worden bij woningen voor ouderen en starters. De afgelopen jaren is de onroerend zaak belasting (OZB) noodgedwongen flink omhoog gegaan. Geen makkelijke beslissing maar wel een onvermijdelijke als je de leefbaarheid in de dorpen en de voorzieningen voor inwoners wilt behouden. Als de economie blijft aantrekken en de bezuinigingen gehaald worden, zal Dorpsbelangen zich sterk maken voor vermindering van deze belasting. Meer betaalbare starters- en levensloopbestendige woningen. Startersleningen continueren en eventueel uitbreiden Verlagen van OZB Werken Van oudsher zijn de dorpen van Geldermalsen agrarische dorpen. Met de modernisering van de land- en tuinbouw, de strengere wet- en regelgeving en de opkomst van goedkopere productielanden staat dit karakter zwaar onder druk. Dorpsbelangen is er echter van overtuigd dat dit cultuurhistorische karakter van onze streek juist een belangrijke meerwaarde heeft voor de toekomst. Meer dan ooit zullen wij moeten investeren om de Betuwe als fruitstreek te behouden maar ook om een en ander toekomstbestendig te maken en er meer mogelijkheden zijn om in onze gemeente werk te vinden.
9
De visie “Malsen aan de Linge” biedt de nodige handvatten. Fruit en de fruitbeleving, transport en logistiek, moeten de komende vier jaar verder uitgebouwd gaan worden zodat naast een goede woon- en opleidingsomgeving ook werkgelegenheid gewaarborgd is voor onze bevolking. Dorpsbelangen is van mening dat de gemeente tot taak heeft haar economische omgeving zo efficiënt mogelijk in te richten zodat de lasten voor de inwoners zo laag mogelijk gehouden kunnen worden. De recessie van de afgelopen jaren in combinatie met de extra verantwoordelijkheden die de gemeente van Rijkswege krijgt als het gaat om werkloosheid en de bestrijding hiervan zullen de komende jaren de nodige aandacht vragen. Dorpsbelangen is een sociale partij en vindt het vanzelfsprekend dat onze inwoners verantwoordelijkheid nemen voor hen die echt niet kunnen deelnemen aan de het arbeidsproces. Niet kunnen is iets anders dan niet willen. Wij verwachten van iedereen realiteitszin dus als je kunt, doe je mee. De beperkte middelen die wij van Rijkswege krijgen voor de mensen die echt niet kunnen bijdragen aan de reguliere arbeidsmarkt, moeten wij zo efficiënt mogelijk besteden. Van een ieder die niet bijdraagt maar wel gebruik maakt van de financiële middelen van de gemeenschap mag verwacht worden dat hij/zij op andere wijze een bijdrage levert aan deze gemeenschap. Een en ander uiteraard passend bij de persoon en zijn/haar vermogens. Meedoen in de maatschappij, hier actief onderdeel van uitmaken, is wat wij voor ogen hebben. Niemand uitgesloten. De enorme individualisering van het laatste decennium maar vooral het daarmee samenhangende egoïsme, vinden wij geen eigenschap die aansluit bij het “leefbaarheidsdenken” binnen onze dorpen en dient dan ook actief bestreden te worden. Stimuleren van de agrarische sector en de fruitteelt en alles wat daarmee samenhangt, in het bijzonder. Werkgelegenheid optimaliseren voor iedereen Uitkeringsgerechtigden inschakelen voor de gemeenschap
10
Bedrijven Een van de kernkwaliteiten van de Gemeente Geldermalsen is de gunstige ligging: midden in Nederland en door spoor en rijkswegennet heel goed ontsloten. Dorpsbelangen is van mening dat hier optimaal gebruik van moet worden gemaakt. De land- en tuinbouwsector en alles wat hier direct aan gekoppeld kan worden, verdienen alle aandacht en dienen ruimte te krijgen om te groeien. Dit betekent echter niet dat het mooie Lingelandschap volgebouwd kan worden met schuren, loodsen en overslagterreinen. Net zoals bij “wonen” is een zorgvuldige ordening van de openbare ruimte van belang. Bedrijfsleven, recreatie en toerisme en wonen moeten harmonieus en logisch in elkaar overvloeien. De juiste balans weten te vinden, is nooit makkelijk, maar ook hier geldt weer dat de huidige uitgangspunten zoals neergelegd in de visie “Malsen aan de Linge” een goede basis zijn voor juiste keuzen.
Dorpsbelangen acht het dan ook van belang dat er geïnvesteerd wordt in het aantrekken van fruitgerelateerde bedrijven op het gebied van transport en logistiek en van het verder uitbouwen van onze land- en tuinbouwactiviteiten. Dorpsbelangen spant zich daarom tot het uiterste in om de fruitteelt, die door klimaatverandering en wet- en regelgeving steeds meer onder druk komt te staan, optimaal te bedienen. In dit kader ondersteunen wij ook graag kleinschalige nevenactiviteiten die bijdragen aan de fruitbeleving van de Betuwe en zien wij de huisvesting van seizoensarbeiders beter geregeld. Dorpsbelangen ziet ook mogelijkheden in het “uitnutten” van de landelijke omgeving op het gebied van gezondheid, ontspanning en recreatie. Het stroomgebied van de Linge, het Betuws landschap en de Hollandse waterlinie bieden alle mogelijkheden. Initiatieven die een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de recreatieve sector dienen dan ook gesteund te worden. Fruitteelt, transport en logistiek optimaal faciliteren Recreatie en toerisme stimuleren Betuwe behouden als fruitgebied
11
Verkeer Het grondgebied van de gemeente Geldermalsen wordt doorkruist door de spoorverbinding Utrecht – ‘s Hertogenbosch. Het Rijk wil deze spoorverbinding optimaliseren. Dorpsbelangen is van mening dat een goede spoorverbinding bijdraagt aan de aantrekkelijkheid van de gemeente als woon- en werklocatie. Noodzakelijke veranderingen kunnen echter pas na goed overleg en met oog voor de belangen van wederzijdse partijen doorgevoerd worden. De huidige verbindingen voldoen prima dus vinden wij het logisch dat eventuele nadelen als gevolg van veranderingen door de Nederlandse Spoorwegen en haar spoorbeheerder worden voorkomen, of indien dit niet mogelijk blijkt, volledig worden gecompenseerd. Dorpsbelangen is van mening dat het landelijk karakter van onze gemeente in stand gehouden moet worden. Zo zien wij het regionale verkeer graag afgehandeld worden door de regionale verbindingswegen en zien wij nationale en internationale weggebruikers ook het liefs alleen gebruik maken van de provinciale- en snelwegen. Wij zijn terughoudend met het aanleggen van nieuwe infrastructuur. Afhankelijk van de ontwikkeling van onze huidige woningbouwlocaties en bedrijventerreinen zal er op termijn wel noodzaak zijn voor nieuwe en of verbeterde verbindingen rondom onze dorpen. Alle mogelijkheden zijn voor Dorpsbelangen bespreekbaar. Wel dienen nut en noodzaak van voorgestelde oplossingen altijd aangetoond te worden en dienen de kosten gedragen te worden door een ieder die gebaat is bij die nieuwe verbindingen. De komende jaren zal aandacht besteed moeten worden aan een nieuw integraal verkeersplan aansluitend bij de ontwikkelingen in onze gemeente en die in de regio. Momenteel zien wij graag dat bestaande routes aangepast worden aan de behoefte van de huidige gebruikers en creëren wij extra ruimte voor fietsers en wandelaars. Veiligheid, duurzaamheid en betaalbaarheid zijn voor ons leidend bij de te nemen beslissingen. Dijken zien wij het liefst als 30 km zones en verboden voor zwaar vrachtverkeer.
12
Zoals eerder gezegd, een van de kernkwaliteiten van de gemeente is de gunstige geologische ligging. Goed ontsloten door de snelwegen A2 en A15 zijn onze dorpen aantrekkelijk om te wonen, te werken en te recreëren. Dit is belangrijk om te behouden voor nu en de toekomst. Extra aandacht en energie zal uit moeten gaan naar het behouden en bevorderen van deze kwaliteit en de doorstroming op deze wegen. In dit kader zien wij ook graag dat de A15 ontwikkeld wordt als een duurzame snelweg met voldoende capaciteit om de steeds groter wordende stroom verkeer vanuit het westen van ons land veilig en snel af te handelen.
Veilig bereikbare dorpen voor alle verkeersdeelnemers Dijken 30 km gebieden Minimale hinder van spoor en snelwegen Goed openbaar vervoer
Milieu Het gebruik van fossiele brandstoffen heeft de afgelopen decennia als gevolg van de economische groei en de als gevolg daarvan ontstane consumptiemaatschappij, een enorme vlucht genomen. Dit kan niet blijven duren. Om onze kinderen en kleinkinderen ook een goede toekomst te kunnen bieden, zijn wij genoodzaakt zorgvuldiger om te gaan met ons energieverbruik en tevens te kijken hoe wij meer gebruik kunnen maken van duurzame energiebronnen. Wind, zon en water komen allereerst in aanmerking als wij kijken naar onze natuurlijke omgeving. Dorpsbelangen zal zich de komende jaren sterk blijven maken voor gebruik van deze bronnen. Voordeel voor consument, draagvlak bij onze inwoners en een goede ruimte-inpassing zijn bij deze transitie leidend.
Consumeren is in onze huidige samenleving een vanzelfsprekendheid. Indien verantwoord en doordacht geconsumeerd wordt, is Dorpsbelangen hier een groot voorstander van. Van het leven mag immers genoten worden. In de praktijk is dit echter nog lang niet het geval. Dorpsbelangen zou graag zien dat onze jongste inwoners, meer dan nu het geval is, opgevoed worden met de boodschap
13
dat wij verantwoord om moeten gaan met de grond waarop wij wonen, zorgvuldig gebruik maken van de middelen die wij tot onze beschikking hebben en respectvol omgaan met de mensen en dieren om ons heen. Meer dan nu dienen wij deze gedachte in woord en daad uit te dragen: de overheid als actief voorbeeld. Dorpsbelangen is een groot voorstander van het werken aan een nog schonere leefomgeving. Het scheiden van afval, het verder verbeteren van de waterkwaliteit van de Linge, het stimuleren van duurzaamheidsinitiatieven in onze dorpen en rondom de A15: allemaal zaken die wij zeer serieus nemen. In het belang van onze kinderen zet Dorpsbelangen zich graag in voor een duurzamere gemeente. Duurzaamheidsinitiatieven stimuleren en faciliteren Schoner milieu, schonere leefomgeving
Gemeentelijke eigendommen Dorpsbelangen ziet het bezit van maatschappelijk vastgoed en projectontwikkeling niet als basistaken van een beheergemeente. Onze gemeente dient dan ook terughoudend te zijn op deze gebieden en zich slechts in geval van maatschappelijke noodzaak actief op te stellen. Uitzonderingen zien wij voor voorzieningen die als gevolg van het uitvoeren van de wettelijke taken noodzakelijk zijn en die zonder overheidsbemoeienis anders niet van de grond zouden komen. Een MFC in Geldermalsen is in dit kader dan ook verantwoord, omdat het voorziet in de noodzaak bedrijvigheid op het welzijnsvlak te bundelen en het culturele en het verenigingsleven van Geldermalsen betaalbaar en op niveau te houden. Vastgoedbeleggingen dienen naar ons idee tot een minimum beperkt te worden. Dorpsbelangen is er dan ook voorstander van gemeentelijke eigendommen van de hand te doen als de marktomstandigheden hiervoor gunstig zijn. Gemeentelijk vastgoed afstoten
14
Leefbaarheid, welzijn en zorg Leefbaarheid Geldermalsen bestaat uit elf dorpen. Elk met een eigen karakter en eigen identiteit. Dorpsbelangen vindt deze eigenheid belangrijk. Dorpsbelangen ziet dan ook graag dat de dorpen meer zeggenschap over de eigen leefomgeving hebben. Dit kan door middel van dorpsraden, dorpsplannen en of wijkverenigingen. Dorpsbelangen is ervan overtuigd dat zorg voor en betrokkenheid bij de eigen leefomgeving de juiste basis is om de leefbaarheid in een dorp op niveau te houden. In dit kader wil Dorpsbelangen ook benadrukken dat Geldermalsen een discriminatievrije gemeente is. Man, vrouw, jong of oud, gelovig of ongelovig, met of zonder beperking. Dorpsbelangen tolereert niet dat mensen worden uitgesloten en wij zetten ons daar actief voor in. Dorpen meer zeggenschap over de eigen leefomgeving geven
15
Ouderen De vergrijzing waarmee wij de komende jaren te maken krijgen, zien wij niet als een bedreiging. Dorpsbelangen gelooft in het principe “oud worden door jong te blijven”. De senioren van nu zijn het cement van de samenleving. Op vele terreinen vervullen zij vrijwillig een sleutelpositie en dragen zij bij aan de leefbaarheid in de dorpen. De enorme hoeveelheid vrijwilligers (waaronder veel ouderen) zijn wij niet alleen dank verschuldigd. Wij moeten hen beter faciliteren en ondersteunen omdat hun inzet de basis is van het sociale karakter van onze dorpen. Zij bepalen in grote mate de leefbaarheid. Meer dan in het verleden zullen wij luisteren naar deze vrijwilligers, zodat beter tegemoet gekomen kan worden aan dat wat zij nodig hebben om hun “werk”goed te kunnen doen. In dit kader denken wij onder meer aan vrijwilligers van buurtbus, leden van dorpsraden, vrijwilligers van de open eettafels, begeleiders van hulpbehoevende mensen, vrijwilligers in dorpshuizen, en dorpsontmoetingspunten, mantelzorgers, leden van diverse platforms en belangenbehartigers etc, etc. Dorpsbelangen is bij gebrek aan een locale ouderenpartij ook dé partij voor de ouderen in Geldermalsen. Extra aandacht dient de komende jaren uit te gaan naar onze oudere inwoners, die als ze eenmaal uit het arbeidsproces zijn gestapt geen kansen meer hebben hun inkomen aan te passen aan de benodigdheden van alle dag. Behoud van koopkracht voor de groep minder draagkrachtige ouderen is voor ons een extra aandachtspunt. Ook over de veranderingen in ons zorgstelsel en de wijzigingen bij de WMO, die wij kunnen verwachten vanaf 2015, maken wij ons grote zorgen. Belangrijkste opgave in de komende jaren is om onze voorzieningen - met name die voor ouderen - op een kwalitatief goed niveau te handhaven. Inzet door en voor ouderen stimuleren en faciliteren
16
Jongeren Dorpsbelangen ziet jongeren ( 14-21) als volwaardige medeburgers. Wij geloven dan ook niet in een betuttelend jongerenbeleid en al helemaal niet in het feit dat onze gemeenschap zich ten doel moet stellen jongeren te vermaken en/of te entertainen. Jongeren zijn voor Dorpsbelangen volwaardige gesprekspartners en kunnen dus zelf meedenken, meepraten en aangeven wat zij belangrijk vinden in hun eigen dorp of de gemeente als geheel. Een samenleving bestaat niet alleen uit stemgerechtigden. Ook de mening van jongeren willen wij betrekken bij de diverse onderwerpen waarover de gemeenteraad moet beslissen. Dorpsbelangen is ervan overtuigd dat als je jeugd betrekt bij beleid en uitvoering er een goede basis gelegd kan worden voor meer betrokkenheid en goed “burgerschap” in de toekomst. Jongeren betrekken bij besluitvorming en uitvoering
Kinderen opvoeden is een uitdaging en ouders zijn primair verantwoordelijk voor die opvoeding. Dorpsbelangen vindt het echter vanzelfsprekend dat scholen en overheid meedenken en meehelpen. In die gevallen waarin ouders de aan hen gestelde verwachtingen niet waarmaken, zullen zij daadkrachtiger aangesproken moeten worden op hun verantwoordelijkheid. Deze beleidslijn zal ook de komende jaren doorgezet worden. Het spreekt voor zich dat de gemeente zich sterk zal maken voor die jongeren die niet die kansen krijgen waar ze recht op hebben. Ieder kind heeft recht op een toekomst. Jeugdhulpverlening blijft in ogen van Dorpsbelangen een heel belangrijke gemeentelijke taak. Jeugdhulpverlening blijft een belangrijke gemeentelijke taak
17
Basisscholen Als het aan de Rijksoverheid ligt, worden kleine basisscholen gesloten. Dorpsbelangen vindt dit soort acties zinloos. Natuurlijk moet goed onderwijs gefinancierd kunnen worden, maar een (lokale) samenleving zoals wij die voor ogen hebben, kan veel zaken zelf regelen. Ook kleinere scholen kunnen heel goed bestaansrecht hebben. Dorpsbelangen wil de dorpsscholen behouden. Wij zijn ervan overtuigd dat kwaliteit van onderwijs hier zeker zo goed kan zijn als op grotere scholen, en de aandacht voor het kind zelf nog veel beter. Groot is misschien voordeliger maar zeker niet altijd beter. Goed onderwijs vinden wij enorm belangrijk. Passend onderwijs en toekomstgericht onderwijs zeer zeker ook. Dorpsscholen behouden Voortgezet onderwijs Een goede opleiding is noodzakelijk voor een ieder. Dorpsbelangen is van mening dat onze gemeente alles heeft om volwaardig voortgezet onderwijs alsook beroepsopleidingen te kunnen huisvesten. De gemeente moet zich hier dan ook sterk voor maken. Wij zijn van mening dat intensieve samenwerking tussen schoolbesturen en gemeente een goede basis kan zijn voor een volwaardige middelbare scholengemeenschap in Geldermalsen. Dorpsbelangen ziet graag dat jeugd die de basisschool verlaat in eigen gemeente voortgezet onderwijs kan volgen. Deze samenwerking is ook noodzakelijk voor het behoud en uitbreiding van de onderwijsinstellingen op het gebied van fruit, fruitteelt, land- en tuinbouw en toerisme. Een volwaardige middelbare scholengemeenschap in de gemeente Geldermalsen
18
Sport Sportbeoefening is volgens Dorpsbelangen niet alleen goed voor een goede sociale ontwikkeling van kinderen, het levert ook een belangrijke bijdrage aan fysieke en geestelijke gezondheid van jong en oud. Dorpsbelangen streeft dan ook naar een breed en goed ontwikkeld aanbod van sportverenigingen. Sportaccommodaties en velden zijn helaas kostbaar. Kleine verenigingen krijgen het steeds moeilijker. Dorpsbelangen is van mening dat sportverenigingen nauw moeten samenwerken en bij voorkeur gebruik moeten maken van dezelfde accommodaties. Dit heeft niet alleen voordelen voor de betaalbaarheid van de sport op termijn, het waarborgt ook de kwaliteit en continuïteit van de verschillende verenigingen. Daarnaast vinden wij het van belang dat sport en buitenschoolse opvang elkaar versterken. Het is dus meer dan wenselijk dat er voor de jeugd voldoende toegankelijk aanbod is en dat ze op eigen gelegenheid veilig bij de faciliteiten kan komen. Stimuleren van sport en beweging Faciliteren van sportverenigingen Combineren van sport en buitenschoolse opvang Spelen en ontspannen in een natuurlijke omgeving Gemeente Geldermalsen is een gemeente met veel buitenruimte en een natuurlijke omgeving waar volop ruimte is voor kinderen om te spelen en voor een ieder om te ontspannen. Het is voor Dorpsbelangen belangrijk dat, daar waar gebouwd wordt, ook ruimte vrijgemaakt wordt om te spelen en te genieten. Ontspanning en fysieke beweging zijn naast eten en drinken levensbehoeften die wij meer moeten stimuleren. Overgewicht is een dure welvaartsziekte die vaak te voorkomen is en eigenlijk niet past in onze wereld van het fruit. Jong geleerd is oud gedaan. Daar waar gebouwd wordt voldoende ruimte maken voor “groenbeleving” en spel. Actieve inzet voor speeltuinverenigingen en scouting.
19
Zorg en welzijn Vanuit het Rijk zullen er steeds meer taken op het gebied van zorg en welzijn naar de gemeente overgeheveld worden. Deze overheveling betreft slechts de verantwoordelijkheid zelf maar niet de financiële middelen. Wij zullen dit moeten oplossen. Hiervoor is al aangegeven dat wat Dorpsbelangen betreft iedereen zijn/haar bijdrage zal moeten leveren op het gebied van werk en inkomen. Als dit niet tot de mogelijkheden behoort, nemen wij, als gemeenschap, die verplichting over. Voor iedereen die het echt nodig heeft, moet gezorgd worden. De manier waarop zal veranderen. Gezondheid- en welzijnsvoorzieningen en andere zaken van algemeen nut, zoals een bibliotheek, zullen in de toekomst efficiënt gecombineerd moeten worden willen deze voorzieningen betaalbaar blijven en dus in stand gehouden kunnen worden. Dit is geen luxe maar pure noodzaak. Verenigingen en maatschappelijke organisaties moeten samenwerken en huisvesting delen willen wij ons stelsel van voorzieningen kunnen behouden. In onze regio is dit extra belangrijk daar wij relatief veel oudere inwoners hebben en het aandeel van deze groep groeiende blijft. Ouderen van nu zijn degenen die de welvaart van de afgelopen veertig jaar gebracht hebben. Het kan niet zo zijn dat deze ouderen hier als gevolg van overheidsbezuinigingen nu niet meer van kunnen profiteren. Extra aandacht voor de belangen van deze groep op allerlei gebieden is voor ons vanzelfsprekend. In dit kader zien wij dan ook de vrije inloop op het gemeentehuis weer terug. Ook zijn wij er voorstander van dat ambtenaren in geval van nood bij mensen op huisbezoek gaan, of dat er samengewerkt gaat worden met de dorpshuizen voor het aanbieden van specifieke gemeentelijke producten. Bereikbare overheid voor iedereen Goede betaalbare zorg voor hen die het nodige hebben
20
Openbaar vervoer Het openbaar vervoer binnen onze gemeente is goed geregeld. Naast uitstekende bereikbaarheid middels trein en bus heeft Geldermalsen ook een buurtbus. De buurtbus in haar nieuwste organisatievorm zorgt ervoor dat iedereen in ieder dorp ook daadwerkelijk de eigen leefomgeving, indien gewenst, kan verlaten. Wij vinden dit belangrijk, ook voor de toekomst. Meer ondersteuning van de vrijwilligers die momenteel deze vorm van openbaar vervoer mogelijk maken, is voor Dorpsbelangen dan ook wenselijk. Een goede basismobiliteit blijft voor Dorpsbelangen een belangrijk thema. Het is een voorwaarde voor de leefbaarheid die wij in onze dorpen nastreven. De komende jaren zal er goed gekeken moeten worden hoe wij die mobiliteit nog beter kunnen regelen. Niet alleen om een en ander betaalbaar te houden, ook om beter aan te sluiten op de behoefte van onze inwoners. Norm hierbij is dat openbaar vervoer voor iedereen toegankelijk is. Ook mensen met een beperking en minder validen moeten moeiteloos gebruik kunnen maken van deze faciliteiten. Modern efficiënt openbaar vervoer voor iedereen Kunst, Cultuur en Historie Kunst en Cultuur zijn de afgelopen jaren “ondergeschoven kindjes” geweest. Met het ouder worden van onze bevolking en de wetenschap dat deze groep meer vrije tijd heeft, is het ook logisch dat ook op dit gebied ontwikkeling dient plaats te vinden. Kunst, cultuur en historie dragen in belangrijke mate bij aan ons sociale leven, ons welbevinden en aan een gemeenschappelijk/gezamenlijk gevoel van trots. Er is Dorpsbelangen dan ook veel aan gelegen om de mogelijkheden die wij hebben op te pakken. Graag zetten wij de Betuwe en onze gemeente weer wat nadrukkelijker op de kaart. Initiatieven passend in de visie van “Malsen aan de Linge” dienen ondersteund te worden. De gemeente heeft als taak te faciliteren en te initiëren. Ook met kleine budgetten zijn er grote veranderingen mogelijk. Onze Betuwse dorpen (blijvend) op de kaart zetten Initiatieven op het gebied van kunst en cultuur stimuleren en faciliteren.
21
Gezondheid Hiervoor hebben wij het al aangegeven. Sport en spel, kunst en cultuur, mobiliteit, rust en ruimte: allemaal zaken die positief kunnen bijdragen aan een goede gezondheid van de inwoners van onze gemeente. Toch zullen er altijd mensen zijn die ondanks alles toch niet de mogelijkheid hebben een leven te leiden dat wij ons zelf allemaal wensen. Te weten een gezond en gelukkig leven. Met deze mensen zijn wij solidair. Wij streven ernaar iedereen deel te laten nemen aan de samenleving. Zo onafhankelijk mogelijk. Samenwerking met belangenbehartigers van de verschillende maatschappelijke en welzijnsorganisaties is naar ons idee een goede mogelijkheid om te komen tot een samenleving waar iedereen zich kan ontplooien op een passende manier. Redelijkheid en billijkheid zijn basis. Voor iedereen die niet kan meedoen, hebben wij de plicht te zorgen. Zoals al eerder aangegeven baren de veranderingen in ons sociaal stelstel, voortvloeiend uit de besluiten van het rijk, ons grote zorgen. Meer dan ooit hebben wij de plicht deze transities goed te volgen en er zorg voor te dragen dat goede zorg in al onze dorpen gegarandeerd is. Goede zorg voor zieken en gehandicapten Maatwerk in voorzieningen passend bij de dorpen en de behoefte van onze inwoners
22
Veiligheid, handhaving en toezicht In het eerste hoofdstuk noemden wij het al, de gemeente heeft zorg te dragen voor een veilige, geordende en ordelijke leefomgeving. Dit vraagt met regelmaat actief optreden van de politie en of bijzondere opsporingsambtenaren ( boa’s ) en handhavers. Deze verplichting van de gemeente is echter niet exclusief. Ook van onze inwoners mogen wij verwachten dat zij zich aan wet en regelgeving houden en anderen, die dat niet doen, aanspreken op hun gedrag. Veel mensen zullen hier weer aan moeten wennen, maar voor een goed (en betaalbaar ) leefklimaat is het noodzakelijk dat wij allemaal onze eigen verantwoordelijkheid nemen op dit vlak. Over integriteit, normen en waarden kan lang gepraat worden. Een integere samenleving bereiken wij echter alleen door actief integer gedrag van onszelf. Dorpsbelangen is van mening dat in een democratie verwacht mag worden dat gemaakte afspraken nagekomen worden en wet en regelgeving gevolgd. Wordt dit niet gedaan dan zijn wij van mening dat hier ook strikt tegen opgetreden moet worden. De afgelopen jaren zijn politie, brandweer en andere hulpdiensten verder geprofessionaliseerd zonder aan slagkracht in te boeten. De komende jaren zullen wij hiermee verder gaan. Onze dorpen moeten veilig zijn en blijven. Aansluiten bij, of invoeren van inbraakpreventieen verkeersveiligheid initiatieven Striktere handhaving bij overtredingen
23
Landschap en openbare ruimte Lingelandschap Zonder in herhaling te willen vervallen, moet hier nogmaals gezegd worden dat het unieke Lingelandschap een van de pijlers is waarop wij de ontwikkeling van onze leefomgeving willen baseren. Koesteren wat wij nog hebben, terugbrengen wat kan en de balans vinden tussen wonen, werken en recreëren. Dit is makkelijker gezegd dan gerealiseerd. Onze agrarische sector heeft het moeilijk. Samen met onze fruittelers, ondernemers en vrijwilligers zullen wij op zoek moeten gaan naar nieuwe mogelijkheden om onze fruitsector een extra impuls te geven. Dorpsbelangen vindt dan ook dat de gemeente extra aandacht moet steken in het bij elkaar brengen van partijen die hier een bijdrage aan kunnen leveren. “De Betuwe lobby” dient onverminderd voortgezet te worden en waar nodig nog versterkt te worden. Een nog nauwere samenwerking met partners op dit terrein is meer dan wenselijk. Intensievere samenwerking met derden voor behoud van Lingelandschap Stimuleren van hoogstam fruitboomgaarden Verbeteren van de kwaliteit van de Linge en haar oevers
24
Groenonderhoud Ons groenonderhoud is velen een doorn in het oog. Ondanks dat ecologisch verantwoord werken en omvorming naar natuurlijker en minder onderhoudsintensief groen normaliter geen slecht straatbeeld hoeft te betekenen, is het in onze dorpen niet naar tevredenheid gerealiseerd. Dorpsbelangen is van mening dat een aantal zaken drastisch aangepakt dient te worden. Toegangswegen naar de grote kernen dienen weer optimaal onderhouden te zijn. Het zijn “visitekaartjes” van onze gemeente. Dorpspleinen en centrale punten in de kernen dienen in de zomermaanden een vrolijke en kleurrijke uitstraling te krijgen en onze minimale voorzieningen op het gebied van recreatie en toerisme dienen uitgebreid te worden met extra vuilnisbakken en (picknick)bankjes. Ook het onderhoud van deze voorzieningen dient naar Aniveau gebracht te worden. Dorpsbelangen ziet het liefst dat de dorpen direct invloed gaan krijgen op hun groenvoorzieningen en zelf afspraken hierover maken met eigen, aan het dorp “toegewezen”, ambtenaren. Samenwerking kan ook in het beheer van de openbare ruimte een belangrijke rol spelen. Door slimme afspraken kan er ook op dit terrein nog veel gewonnen worden. Zo ziet Dorpsbelangen bijvoorbeeld de Linge-oevers in de kern Geldermalsen beter geïntegreerd worden in de samenleving. Dit heeft niet alleen als voordeel dat sociale veiligheid in het centrum toeneemt, het draag ook bij aan een levendiger en gezelliger dorp. Plattelandsdorpen hebben hun charme te danken aan de balans tussen cultuur en natuur, tussen steen en groen. Daar waar gebouwd wordt, zullen wij de balans moeten herstellen tussen deze twee uitersten.
Meer aandacht voor groenvoorzieningen Herstellen van Heemtuin en Lingepark Opknappen van het groen van toegangswegen en dorpspleinen Intensievere onkruidbestrijding in kernen en belangrijke plaatsen Balans tussen cultuur en natuur, tussen steen en groen
25
Waterketen riolering en water De gemeente Geldermalsen heeft afgelopen jaar een nieuw gemeentelijk rioleringsplan vastgesteld. Een ambitieus plan. Geldermalsen gaat verder dan andere gemeentes op dit gebied. Onze geografische ligging in een laag en waterrijk gebied, in combinatie met de klimatologische veranderingen, noodzaakt ons hiertoe. Wij zijn van mening dat wateroverlast en schade als gevolg van extreme weersomstandigheden voorkomen dienen te worden. De extra inspanningen die wij op dit gebied moeten treffen, zullen zich op termijn zeker bewijzen en terugverdienen. Het huidige beleid van afkoppelen van regenwaterafvoeren zodat schoon water geloosd kan worden op het oppervlaktewater, en de riolering slechts te gebruiken voor vuil water, ondersteunen wij van harte. Het is niet alleen efficiënter maar ook duurzaam. Aan duurzaamheid moet meer dan in het verleden aandacht besteed worden. Wateroverlast minimaliseren en schade voorkomen Duurzaam en efficiënt waterbeheer
Wegen Het onderhoud van wegen is de laatste jaren als gevolg van de bezuinigingen naar een laag niveau gebracht. Dit heeft lang genoeg geduurd. Dorpsbelangen ziet dan ook graag het wegonderhoud weer verbeteren. Hoe dit vorm zal krijgen, moet de komende periode uitgezocht worden. Maar de komende vier jaar zal de gemeente met plannen moeten komen om onze huidige infrastructuur passend te maken aan de eisen van deze tijd. Duurzaam en veilig zullen de uitgangspunten moeten zijn. Met name de (fysieke) groei van het landbouw en transportverkeer baart ons extra zorgen. Niet alleen hebben wij te maken met een toename van het aantal verkeersbewegingen, ook zijn de voertuigen in de afgelopen jaren groter en zwaarder geworden. Onze infrastructuur is hier nog niet voldoende op ingericht. Waterberging optimaliseren Aanpassen van infrastructuur Veiligheid garanderen van kwetsbare verkeersdeelnemers
26
