Alphen aan den lijn
Stadhuisplein I Postbus 1 3 2400 AA Alphen aan den Rijn Telefoon: 14 0172 Fax: (0172) 465 564 E-mail: gemeente(a)alphenaandenrijn.nl Website: www.alphenaandenrijn.nl
Mevrouw L.A. Voorend -
Verzenden per mail -
Uw kenmerk
Uw brief van 20 april 2016
Inlichtingen bij Mevrouw I. van der Heiden
Ons kenmerk 2016/19160
Datum 24 mei 2016
Doorkiesnummer Tel: (0172) 465379
Afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling
Onderwerp beantwoording artikel 40 vragen SP over Wmouitgaven en eigen bijdragen (zaaknummer: 2016/16486)
Geachte mevrouw Voorend, U hebt namens de SP artikel 40 vragen gesteld over besteding en communicatie over het Wmo-budget en de eigen bijdragen. In deze brieven geven wij antwoord op uw vragen. Deel 1: Wmo-budget /.
Heeft er over 2015 een gedetailleerde evaluatie plaatsgevonden van de WMO in Alphen, zowel qua inhoud als op financieel gebied, en die meer en betere informatie biedt dan de oppervlakkige informatie in Bijlage 2016 13217 4e Kwartaalrapportage Sociale Agenda: Beter voor Elkaar? Er heeft geen gedetailleerde evaluatie plaatsgevonden. Conform de afspraken die in het beleidskader Beter voor elkaar 2014-201 8 zijn gemaakt, evalueren we het vastgestelde beleid na twee jaar wanneer de eerste effecten zichtbaar en meetbaar zijn. Dit neemt niet weg dat het bewaken dat we de goede dingen doen voor onze inwoners een continu proces is dat we bijstellen als dat nodig is. Binnen de Wmo is dat op diverse punten de afgelopen periode gebeurd.
2. Zo j a , hoe ziet die evaluatie eruit? Zo nee, waarom is specifiek de WMO 2 0 1 5 nog niet nauwkeurig geëvalueerd? Binnen welke termijn vindt dit alsnog plaats? Zie antwoord 1. 3. Heeft Alphen aan den Rijn in 2 0 1 5 g e l d over gehouden op het WMO budget van 2 0 1 5 en, zo j a , hoeveel is dat in totaal en per WMO-voorziening? In Alphen aan den Rijn hadden wij in 201 5 zowel te maken met overschotten als tekorten binnen de drie decentralisaties. Bij de Wmo waren er overschotten en bij jeugd waren tekorten. Dit wordt onderling met elkaar verrekend binnen programma 1: de Sociale Agenda, conform de afspraken met de raad (coalitieakkoord).
Ons kenmerk 2016/19160
Datum 24 mei 2016
Blad 2
Het financiële jaar 201 5 is inmiddels zo goed als afgerond. Wij wachten nog op de laatste gegevens van de Sociale Verzekeringsbank en van Holland Rijnland. Bij de behandeling van het programmaverslag in juni komen we gedetailleerd terug op alle resultaten. 4. Indien Alphen over 2015 een substantieel bedrag heeft overgehouden aan WMO budget, hoe gaat het college dat uitleggen aan haar inwoners? Wij komen daar bij de behandeling van het programmaverslag op terug. 5. Indien Alphen over 2015 geld heeft overgehouden aan WMO budget, waar is dat precies aan te wijten? Bij de Wmo en dan met name de oude Wmo-voorzieningen is er in 201 5 sprake van een overschot. Deze overschotten zijn vooral verklaarbaar doordat Participe is gestart met het indiceren op resultaat in plaats van op uren. Daarnaast waren er minder aanvragen, o.a. vanwege de stijging van de eigen bijdrage door het vervallen van de Wtcg-korting. 6
De SP is het eens met de reactie van de Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF): het geld dat een gemeente over heeft op de post zorg moet alsnog worden besteed aan mensen die zorg nodig hebben. 'Mensen denken dat ze geen maatwerk kunnen krijgen omdat het geld er niet is. Als het geld er toch is, biedt dat ruimte om het goed te besteden aan beter maatwerk'. Wat is de mening van het college hierin? Ons beleid is dat wij voor iedere inwoner die dat nodig heeft, maatwerk leveren. Als in de uitvoering blijkt dat regelgeving verhindert dat wij maatwerk kunnen toepassen, dan passen wij de regels aan. Dit is in 201 5 gebeurd en dit zal in 2016 naar verwachting weer gebeuren. Het budget is daarin volgend.
7.
Wat is het college van plan te doen met het eventuele WMO overschot van 2015? Bent u van plan om overschotten op de WMO te oormerken, zodat deze wederom voor WMO doeleinden gebruikt gaan worden? Zo nee, waarom niet? Het financiële kader dat binnen het coalitieakkoord is afgesproken maakt dat overschotten en tekorten met elkaar verrekend worden binnen programma 1: de Sociale Agenda. Als er daarna nog overschotten zijn, dan worden deze verrekend met andere programma's en daarna eventueel toegevoegd aan de Algemene Reserve. Als wij voor een onderdeel van de Sociale Agenda extra middelen nodig hebben die niet binnen programma 1 gevonden kunnen worden, dan zullen wij daar bij uw raad een verzoek voor indienen. Vooralsnog houden wij ons aan dit vastgestelde kader.
Deel 2: Eigen bijdragen. Uit onderzoek van Binnenlands Bestuur en leder(in) naar het beleid rondom eigen bijdragen van gemeenten en de gevolgen daarvan voor inwoners met een Wmo-voorziening blijkt dat een kwart van de Nederlanders afziet van zorg en ondersteuning door de hoge eigen bijdragen die zij voor Wmo-voorzieningen moeten betalen. Burgers worden vooraf nauwelijks geïnformeerd over het bedrag dat ze voor hulp moeten neertellen, ook niet als dit omhoog gaat.
Alphen aan den lijn Ons kenmerk
Datum
Blad
2016/19160
24 mei 2016
3
1. Heeft Alphen bovengenoemd effect (nauwkeurig) onderzocht? Zo Ja, wat zijn de uitkomsten hiervan? Wij hebben niet onderzocht hoeveel mensen afzien van een aanvraag. Wel heeft Participe in 201 5 signalen ontvangen van inwoners die afzien van een aanvraag vanwege de hogere eigen bijdrage, veroorzaakt door het vervallen van de Wtcgkorting. 2.
Op welke wijze communiceert Alphen de hoogte van de eigen bijdrage met haar inwoners? Graag concrete voorbeelden. De medewerkers van het Serviceplein geven uitleg. De eigen bijdrage staat uitgelegd op de website van Participe. Inwoners krijgen een ontvangstbrief nadat ze een aanvraag hebben gedaan. Hierin wordt de eigen bijdrage uitgelegd en verwezen naar het CAK. De Wmo-adviseur geeft uitleg over de eigen bijdrage tijdens het huisbezoek en geeft de aanvrager de mogelijkheid of helpt eerst bij benadering de eigen bijdrage uit te rekenen alvorens de beschikking wordt afgegeven. En als laatste wordt de eigen bijdrage nog vermeld in de afgegeven beschikking.
3.
Worden zorgvragers in Alphen gewezen op goedkopere alternatieven? Als er goedkopere alternatieven zijn, dan wordt men daarop gewezen. In de praktijk blijkt de aanvrager dit zelf vaak al onderzocht te hebben en bewust te kiezen voor een Wmo-voorziening.
4.
Ruim de helft van de gemeenten weet niet of hun inwoners überhaupt inzicht hebben in de eigen bijdrage die ze moeten betalen, voordat daadwerkelijk van de voorziening gebruik wordt gemaakt. Hoe staat het met de kennis hieromtrent in Alphen? Gezien alle informatie die Participe voor het toekennen van de voorziening verstrekt, denken wij dat mensen niet verrast worden door het feit dat er een eigen bijdrage betaald dient te worden. De hoogte van de eigen bijdrage wordt zo nodig bij benadering door de Wmo-adviseurs voorgerekend, o.a. met behulp van een speciaal daarvoor ontwikkelde app. Aangezien de hoogte afhankelijk is van ieders persoonlijke financiële situatie, kan Participe nooit het exacte bedrag precies geven.
5. Het ontbreken van inzicht in de hoogte van de eigen bijdrage heeft, met het afzien van zorg als meest vergaand gevolg, een aantal nadelen. Ten eerste kan niet direct, aan de keukentafel, om een goedkoper alternatief worden gevraagd. Een ander nadeel is dat zorgbehoevenden geen bezwaar meer kunnen maken tegen een toegekende, te dure, Wmo-voorziening. De rekening van de CAK valt nl. pas in de bus na het verstrijken van de bezwaartermijn tegen de gemeentelijke beschikking waarin een Wmo-voorziening wordt toegewezen. Aan de keukentafel worden wel goedkopere alternatieven, als deze er zijn, besproken. Tegen de hoogte van de eigen bijdrage kan geen bezwaar gemaakt worden. 6.
Gebruikt Alphen sturingsinstrumenten om de financiële pijn voor haar inwoners te verzachten? Om welke 'knoppen' gaat het en welk effect sorteren zij? Graag uitleg hierover. Ten eerste moeten we niet vergeten dat de eigen bijdrage die via het CAK loopt ook een beschermingseffect heeft tegen stapeling van kosten.
Ons kenmerk 2016/19160
Datum 24 mei 2016
Blad 4
Als mensen verschillende voorzieningen ontvangen, dan wordt niet voor elke voorziening een aparte bijdrage gevraagd, maar wordt alles tot een bepaald maximum (inkomensafhankelijk) opgeteld en doorberekend. Ten tweede, het sturingsmechanisme dat we hebben is dat we goede afspraken maken met leveranciers/aannemers bij aanbestedingen en kortingen bedingen. Hierdoor zijn Wmo-voorzieningen goedkoper dan de particuliere markt en is de eigen bijdrage lager dan een zelf aangeschafte voorziening. Wmo-adviseurs vragen vaak twee offertes op en kijken heel nauwkeurig naar de prijs/kwaliteitsverhouding rekening houdend met de eigen bijdrage. 7. Zijn er WMO-voorzieningen waarvan de hoogte van de eigen bijdrage in Alphen geschrapt of neerwaarts zijn bijgesteld?
zijn
Om welke voorzieningen gaat het? Ja, wij vragen voor begeleiding/dagbesteding een vast bedrag per vier weken, ongeacht het aantal uren of dagdelen dat iemand gebruik maakt van de voorziening. Dit vaste bedrag, 51 euro, is vergeleken met de bedragen die in andere gemeenten gevraagd worden heel laag. 8. Los van deze 'gemeentelijke knoppen' kunnen gemeenten aan het CAK vragen het 'start-bedrag' voor de berekening van eigen bijdrage te verhogen, in het voordeel van de klant. Maakt Alphen gebruik van deze wettelijke mogelijkheid? Zo nee, waarom niet? Wij maken daarvan gebruik bij de nieuwe Wmo (begeleiding en dagbesteding). Of wij hier ook bij de oude Wmo-voorzieningen gebruik van kunnen maken, wordt momenteel onderzocht. Deel 3: Communicatie /.
Wat gaat het college doen om het aanbod aan WMO voorzieningen beter onder de aandacht te krijgen van onze inwoners? Wij werken niet aanbodgericht maar kijken naar de vraag van inwoners. Dat is de kracht van integraal werken. Welke vraag zit er achter de vraag van de inwoner. Zijn er ook problemen op andere levensdomeinen? Op welke wijze kan de inwoner het beste ondersteund worden, wat is de eigen kracht van de inwoner en zijn netwerk? In onze communicatie benaderen wij steeds dat wij in gesprek willen met inwoners om te kijken wat in hun specifieke geval de beste oplossing is. Wij zijn ons ervan bewust dat die communicatieboodschap continue aandacht verdient.
2. Bent u het met de SP eens dat er altijd een groep mensen is, die niet in staat is om voldoende voor zichzelf op te komen en waarvoor een pro-actieve houding van de gemeente noodzakelijk is. Waar bestaat die pro-actieve houding uit? Ook hier graag concrete voorbeelden. Wij zijn ons daarvan bewust en daarom willen wij uitstralen dat wij graag in gesprek gaan met iedereen die ondersteuning nodig heeft. Door onze wijkgerichte aanpak en nauwe samenwerking met netwerkpartners kunnen wij hulpvragers gelukkig ook steeds beter bereiken. Een voorbeeld is de methodiek van welzijn op recept die onder circa 30 huisartsen en praktijkondersteuners is uitgezet en nog verder wordt uitgerold waardoor deze groep goed op de hoogte is van de mogelijkheden bij Tom in de buurt voor mensen met eenzaamheids- of zingevingsproblematiek.
Alphen aan den lijn Ons kenmerk
Datum
Blad
2016/19160
24 mei 2016
5
Een ander voorbeeld is het doorvragen tijdens een integrale intake door onze medewerkers over de financiële situatie van klanten. Kan een klant rondkomen, is er geen sprake van het vermijden van noodzakelijke ondersteuning om financiële redenen? Kan de mantelzorger de zorg nog aan of heeft deze ook ondersteuning nodig, bijvoorbeeld in de vorm van huishoudelijke ondersteuning via de huishoudelijke zorg toeslag of via lotgenotencontact tijdens de mantelzorgbijeenkomsten bij Tom in de buurt?
Met vriendelijke groet, burgemeester en wethouders van Alphen aan den Rijn, de secretaris, ) de burgemeester.
mr. drs. J.W.E. Spies
