Door Nicole Sax en Ronny Anica
Onbekend is onbemind Hoe komt het dat de wijnen van de Jura bij ons nauwelijks bekend zijn ? 1. Moeilijk te vinden 2. Relatief duur 3. Enkele onbekende druivensoorten • Savagnin, Poulsard, Trousseau • Pinot noir, Chardonnay (melon d’Arbois) 4. Onbekende wijntypen • Vin Jaune, Vin de Paille, Macvin
Ligging • Gelegen tegen de Zwitserse grens, ten oosten van Bourgogne en Beaujolais • Oppervlakte 4.999 km²
• Het departement Jura telt 260.000 inwoners met als belangrijkste stad Lons-le-Saunier • Een strook van 100 km van noord naar zuid tussen .Salins les Bains en Saint-Amour
• 200 domeinen verspreid over 81 gemeenten
Geschiedenis • Eén van de oudste wijnstreken in Frankrijk. • Echte wijnbouw begon rond de 3e eeuw n.C., de echte topperiode was rond de 13e eeuw. • Toen waren de wijnen rond Arbois, de hoofdstad van de regio, heel erg in trek. • Tot eind de jaren 1800 telde de Jurastreek een 20.000 ha wijngaarden maar na de ramp met de druifluis is dit fel verminderd naar een 1850 ha • Het is een relatief kleine wijnstreek en de druivenrassen zijn "vreemd" zoals o.a. de Poulsard, Trousseau, Savagnin
KLIMAAT
Net als bij zijn buren, de Bourgognestreek heerst hier een vrij koel klimaat, nog extremer, gezien zijn ligging tegen de Alpen. De winters kunnen heel streng zijn met veel vorst maar de zomers zijn meestal heel warm.
BODEM
Hoofdzakelijk blauwe, rode en zwarte mergel naast kalksteen en leisteen. De wijngaarden van de Jura liggen dan ook veelal op kleiachtige hellingen
DRUIVEN
Tot de meest kenmerkende blauwe druiven behoren de Poulsard, Trousseau en de Pinot Noir. Voor de witte wijnen en de speciale Vin Jaune speelt de Savagnindruif een overheersende rol. Ook de Chardonnaydruif wordt gebruikt om witte wijn te maken of om ze met de Savagnindruif te mengen.
De rode druivensoorten: • Poulsard of Plousard, 23% • Trousseau, 6% • Pinot noir. 9%
De witte druivensoorten: • Chardonnay, 47% • Savagnin.15%
DRUIVENRASSEN
Poulsard • Een rood druivenras met heel grote, ovale bessen. • Basis voor 80 % rode Jurawijnen. • De meeste wijnen op basis van Poulsard zijn niet heel sterk en smaken soms naar bloemetjes. • Fijne neus (aalbessen en bosaardbeien) • Lekker bij verfijnde visgerechten
Trousseau
• Meest recente druivensoort uit deze regio. • Hij beslaat slechts 5 % van de rode bedruiving gezien hij moeilijker rijpt dan de anderen. • Hij heeft veel zon nodig en een warme bodem. Maar als hij goed rijpt geeft hij krachtige wijn met veel kleur en tannine wat er voor zorgt dat ze lang kunnen bewaren. • Goede begeleider van pluimwild • Complexe aroma’s evolueren bij verouderen van rijp fruit (kersen, aardbeienconfituur ) maar kruidig
Pinot Noir • De Pinot Noir wordt hier zelden als monocépage gebruikt omdat hier niet de kwaliteit van de Bourgogne gehaald wordt. Men zal meestal mengen met de Poulsard om een vollere wijn te bekomen • Deze vereist niet een zo stevige bodem. Hij beslaat ongeveer 10 % in van de rode aanplant
Chardonnay (Ook Melon d’Arbois genoemd) • Doet het hier ook goed en wordt het meest aangeplant • Wordt veel in assemblage gebruikt samen met zijn kompaan, de Savagnin druif. Indien contact met de Savagnin druif krijgt hij een typische sherrytoets • Levert lichte, droge witte wijnen op • Groot succes in Cremant du Jura en in de zoete Vin de Paille
Savagnin • Een typisch druivenras kleine witte druiven met stevige schil en laat rijpend ( 2 a 3 weken na de andere druivensoorten ) • Ze wordt als laatste geoogst en wordt gekenmerkt door een hoog suikergehalte. • Hij vormt de basis voor de bekende vin Jaune, deze bestaat ook nog in een rosévariant. • Een nerveuze en complexe neus geroosterde amandelen, noten, gebakken appel, kruiden ( curry ) mineralen, en exotisch fruit. • Goede begeleider bij Comté -kazen, wit vlees in roomsaus en exotische gerechten
Appellations
Vandaag produceert 90% van de wijnbouwoppervlakte Jura-wijnen met herkomstaanduiding. Productie: 1850 ha 4 Streekappellaties • AOC Arbois, • AOC Château-Chalon, • AOC L’Etoile, • AOC Côtes du Jura, 3 Productappellaties • AOC Macvin du Jura, • AOC Crémant du Jura • AOC Marc de Jura
AOC Arbois
Een afgebakend gebied in het noorden van de streek die garant staat voor mooie witte en rode wijnen. Hier ligt de hoofdstad van de hele streek.
AOC Château Chalon • Hier wordt een speciaal type wijn gemaakt, namelijk beendroge witte wijn, de Vin Jaune, gemaakt op basis van de Savagnin druif.
• De wijn komt dan gewoon onder de naam van de AOC Château Chalon op de markt.
AOC l'Étoile • Een heel klein gebied, genaamd naar de stervormige fossielen die terug te vinden zijn in de bodem. • Hier wordt enkel witte wijn gemaakt
AOC Côtes du Jura • Dit is de basisappellatie en strekt zich uit over 60 tal gemeenten. Hier vinden we alle type wijnen van de Jura terug
AOC Macvin de Jura Dit is geen gewone wijn maar een Vin de Liqueur. Aan het gistende druivensap wordt een derde Marc du Jura ( Eau de Vie ) toegevoegd. Een heel droge drank om na de koffie te drinken.
AOC Crémant du Jura Dit is de méthode traditionelle uit de Jurastreek. Een mousserende wijn die uit deze regio komt heeft meestal veel zuren en veel fruit om te ondersteunen.
Genoeg theorie en nu proeven
Crémant du Jura Domein Grand te Passenans
Deze wijn wordt gemaakt volgens de traditionele methode (cfr de Champagnestreek). Unieke Crémant van 100% Chardonnay die 15 tot 18 maand sur lattes heeft gelegen Een mooie feestelijke mousserende wijn. Deze wijn kreeg in 1995 zijn appellation, en wordt gemaakt in wit en rosé, brut en demi-sec. • Fruitig en elegant met aroma's van groene rijpe appel, harmonieus en complex in afdronk. • Fijne pareling
Tradition 2012 Domein Grand te Passenans • Druivenrassen : Chardonnay en Savagnin, een smakelijke combinatie met twee druivensoorten • Aroma van citrusvruchten, perzik en in combinatie met de Savagnin een aroma van gegrilde hazelnoten of amandelen • Bewaring tot 5 jaar • Combineren met raclette, fondues, quiche en bereide champignongerechten , truite meunière aux amandes
Côtes du Jura 2012 Fruitière de Voiteur • Druivenrassen : Pinot noir, Trousseau en Poulsard
• Soepele tannine, aromatisch zacht, fruitig, perfecte evenwichtige afdronk • Fermentatie en bewaring in vaten • Bewaring tot 5 jaar • Combineren met wild en krachtige kazen genre Brie Camembert en Comté kaas
De perfecte combinaties.
Van het aperitief tot het dessert, de rode Jurawijnen weten gul voor de dag te komen. Om de smaken van een quiche of van een visschotel aan het licht te brengen, om een Morteau worst (saucisse de Morteau) of vleeswaren te completeren, om exotische schotels te begeleiden, kies een Poulsard.
De Trousseau past geweldig bij uw gegrild vlees zoals een ‘côte de boeuf’, wild, en ook bij de meest geraffineerde kazen.
De Pinot noir zal goed passen bij uw gevogelte of tonijn.
Vin Jaune • Een regionale specialiteit • Kleine productie • De zeldzame en kostbare wijn wordt vervaardigd van de witte Savagnin druif. De ‘gele wijn’ wordt voor een stuk op dezelfde manier als sherry vervaardigd. De Savagnin druiven worden pas geplukt wanneer ze overrijp zijn. Na de gisting gaat de wijn zes jaar en drie maanden rijpen in oude Bourgognevaten. De stevige nootachtige wijn wordt nadien gebotteld in de typische clavelin fles van 62 centiliter, de hoeveelheid wijn die overblijft van 1 liter na lagering
Een gedeelte van de wijn verdampt door de houten vaatwand en wordt niet bijgevuld
• De kleur en de even kenmerkende smaak van walnoten, amandel,appel, kaneel, tijm en vijgen kenmerken deze gele wijn.. Algemeen wordt geadviseerd de Vin Jaune niet te drinken binnen 10 jaar na botteling. Dit betekent 16-17 jaar na de oogst. De Vin Jaune is lang houdbaar, 50 tot 100 jaar is geen uitzondering • In de mond krachtig droog en zeer lange afdronk • Meest beroemd in Chateau-Chalon maar wordt ook gemaakt in de andere AOC’s
Vin Jaune Domein Grand te Passenans Druivenras Savagnin
• Beroemde gele smaak, complexe aroma’s van walnoten, hazelnoten en amandel, kruiden. Droge , krachtige wijn kan op elk moment gedronken worden doch wordt beter met de jaren • In de mond : droog krachtig en lange afdronk • Rijping 6 jaar en 3 maanden op eiken vaten • Bewaring 50 tot 100 jaar • Te combineren met paté, Poulet de Bresse cremé et aux morilles
Vin de Paille • De ‘wijn van stro’ is echter nog schaarser dan de Vin Jaune. • Voor deze speciale wijn gebruikt men zowel witte en blauwe druiven die pas geplukt worden als ze heel rijp zijn. • Daarna worden ze enkele maanden te drogen gelegd. Vroeger gebeurde dit proces op stromatten, vandaar de naam ‘wijn van stro’. • Manuele oogst ( selectie tros per tros ) • De wijn rijpt 3 a 4 jaar in kleine eiken vaten, quartaux (57 L) feillettes ( 114 L ) pièce ( 228 L )
• Tegenwoordig legt men de laat geplukte druiven te drogen op rekken in goed geventileerde ruimten, minimum 6 weken zodat ze 80% van hun water verliezen. Strowijnen worden meestal geproduceerd van Savagnin- en Chardonnay druiven, soms in combinatie met de Poulsard druif. • Zowel de Vin Jaune als de Vin de Paille zijn wijnsoorten die alleen in goede jaren en in kleine hoeveelheden gemaakt worden. De meeste Vin de Paille is afkomstig uit Arbois en wordt verkocht in flesjes van 37,5 cl • Vin de Paille ontwikkelt exotische aroma’s : gekonfijte sinaasappel, karamel, honing en rijpe ananas • Te drinken als aperitief, of bij foie gras , schimmelkazen en chocolade
Vin de Paille Domein Henri Maire in Arbois De grootste producent in de Jura Drie druivenrassen : Poulsard, Chardonnay et Savagnin Bouquet : gedroogde abrikozen, gekonfijte sinaasappel, ananas, kruiden en honing In de mond : mooie harmonie tussen zoet en zuur, licht en vol, en de zachtheid maakt de strowijn tegenwoordig geliefd
Macvin du Jura Liefhebbers drinken Macvin graag als aperitief, goed gekoeld Ideale serveertemperatuur: tussen 4 en 8 gr.C Macvin du Jura is een likeurwijn van alle vijf de druivensoorten die in de Jura voorkomen : Poulsard, Trousseau, Savagnin, Pinot Noir en Chardonnay. Te combineren bij voorgerechten met meloen en dessert
• Hij wordt gemaakt door het mengen van ongegist druivensap (2/3) met een marc (1/3). Een marc is een eau de vie (alcohol ) verkregen door het distilleren van de overblijfselen van de geperste druiven. Deze marc gaat minstens 18 maanden op eiken houten vaten. • Macvin bestaat ook in het rood en rosé maar 85% wordt toch in wit gemaakt. Een Macvin heeft een alcoholpercentage tussen de 1622°. • Geslaagd als aperitief of als dessertwijn bij vanille-ijs met karamel en rozijntjes
Macvin du Jura Domein Grand te Passenans • De Macvin van Grand is er één van 100% Chardonnay en heeft gedurende minimum 12 maand gerijpt • Het is een aperitief- of dessertwijn • Een complex bouquet van kweepeer, sinaasappelschil, gekonfijt fruit en pruim. Hij is evenwichtig, lang en krachtig in de mond. • Savagnin en Chardonnay geven aroma’s van rozijnen en gekonfijt fruit. Met Poulsard, Trousseau en Pinot Noir ontstaan verrassende noten van rood fruit.
de Jura in ‘t kort • 1850
ha wijngaarden • 7 AOC’s
Vier streek AOC’s: • Château Chalon • l’Etoile • Arbois (+ Arbois-Pupillin) • Côtes du Jura Drie product AOC’s: • Macvin du Jura • Crémant du Jura • Marc du Jura • Klimaat: • Landelijk klimaat met strenge winters en hete zomers • Redelijk veel neerslag • Ligging wijngaarden: • Hoog gelegen • Soms op steile hellingen
Dank u voor uw aandacht !
Vandaag nu eens geen blindproeverij Wel enkele vragen voor de aandachtige luisteraars Succes
1. Nabij welke stad liggen de wijngaarden van de Jura? A. Parijs B. Perpignan C. Genève D. Madrid 2. In de Jura spreekt men soms van de druif "melon d’arbois”. Hoe heet deze druif in meer gangbare termen? A. savagnin B. pinot noir C. chardonnay D. ugni blanc
3. Hoe heet de meest producerende AOC van de Jura? A. Côtes du Jura B. Arbois C. L'Etoile D. Château-Chalon 4. Van welke druif maakt men de vin jaune, een specialiteit van de Jura? A. Ploussard B. Savagnin C. Chardonnay D. Een combinatie van deze rassen
5. Wat is de inhoud van een clavelin? A. 62 cl B. 75 cl C. 150 cl D. 228 l 6. Hoe heet de zoete "strowijn" uit de Jura? A. Macvin B. Vin jaune C. Vin Gelée D. Vin de Paille
7. Welk dorpje mag z'n gemeentenaam toevoegen aan de AOC Arbois? A. Pupillin B. Chalon C. L'Etoile D. Geen enkel 8.Wat is de minimum rijpingstijd voor de vin jaune ? 3 jaar en 6 maand 6 jaar en 3 maand 8 jaar en 3 maand 5 jaar en 6 maand
9. Kennen jullie nog de grootste producent van de Jura ? 10. De meeste geproefde wijnen komen van het huis Grand, gelegen te ……………
Prijslijst Geproefde wijnen
Cremant DomeinGrand Rabotvins
11,62 €
Tradition Domein Grand Rabotvins
11,50 €
Jura Rood aangekocht Jura
6,50 €
Vin Jaune Rabotvins
31.17 €
Vin de Paille Huis Maire Arbois
28,00 €
Macvin Domein Grand Passenans
15,60 €
