weetewa... Het educatief pakket
ge zijt mijn stereotype niet
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Introductie/opzet - Pag. 3
Opzet, doel, doelgroep Kader & praktisch Algemene tips Tips homonegativiteit
Dit is een educatief pakket over genderstereotypen en homofobie. Het is bedoeld om met jongeren in verschillende settings (onderwijs, jeugdwerk en andere) over genderrollen en diversiteit te spreken. Hierbij wordt gebruik gemaakt van sociale media. Je vindt in dit pakket achtergrondinformatie, tips en methodieken om een gesprek in te leiden, te stofferen en te evalueren.
Dit pakket is niet
Opzet van dit pakket
Aandachtspunten
In dit pakket vind je methodieken voor verschillende vakken en settings. Door dit pakket worden: • groepen gefaciliteerd om op een open manier over genderrollen en diversiteit te spreken; • (sociale) media ingezet bij de methodieken, in het bijzonder de vlogs die jongeren maakten voor de wedstrijd ‘Weetewa… ge zijt mijn stereotype niet’.
Overzicht oefeningen
Colofon Werkbladen Volgende pagina > < Vorige pagina
Pag. 3
De methodieken willen • jongeren stimuleren een positieve(re) attitude aan te nemen tegenover ‘vrouwelijkheid’ (of wat als dusdanig begrepen wordt); • flexibele(re) manieren van denken stimuleren, die ruimte laten voor allerlei soorten eigenschappen en gedrag bij zowel jongens als meisjes; • het maatschappelijke taboe op mannelijke emotionaliteit doorbreken; • jongeren leren nadenken over gender, genderrollen en –verwachtingen en hen (beter) leren omgaan met genderdiversiteit en roldoorbrekend gedrag; • jongeren leren omgaan met verschillende vormen van ‘mannelijkheid’ en ‘vrouwelijkheid’; • jongeren erop wijzen dat deze rolpatronen en verwachtingen de mogelijkheden van heel wat individuen beknotten. Sommige methodieken van dit pakket maken gebruik van sociale media. Op die manier leren jongeren omgaan met sociale media als bron van nieuws en socialisatie en als activisme-instrument. De focus ligt dus op het gebruik en de meerwaarde van sociale media, niet op het aanleren van veilig mediagebruik.
Doelstellingen van dit pakket 1. Jongeren hebben inzicht in stereotiepe rolverwachtingen. 2. Jongeren hebben respect voor diversiteit en kunnen homonegativiteit en homofobie bespreken. 3. Jongeren kunnen sociale media gebruiken als nieuwsbron en om maatschappelijke thema’s te bespreken.
Doelgroep Dit pakket kan gebruikt worden door begeleiders van jongeren vanaf 14 jaar in het onderwijs, in voorzieningen en in het jeugdwerk.
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Introductie/kader & praktisch - Pag. 4
Opzet, doel, doelgroep
Kader
Kader & praktisch
Onderwijs Dit pakket past binnen de vakoverschrijdende eindtermen voor het secundair onderwijs. Met dit pakket werk je aan een brede school en aan je beleid rond welzijn en gezondheidsbevordering. Het pakket wil namelijk bijdragen aan zelfacceptatie, waardering en tolerantie van anderen door gesprek binnen de groep te faciliteren. Daarvoor is een breed beleid nodig waarin niet enkel op educatie wordt ingezet. Er zijn ook structurele maatregelen, zorg en afspraken nodig die de tolerantie voor diversiteit op school bevorderen.
Algemene tips Tips homonegativiteit Dit pakket is niet Aandachtspunten Overzicht oefeningen
Jeugdwerk en groepen In dit pakket vind je speelse methodieken over een onderwerp dat iedereen interesseert: ‘Hoeveel verschillen meisjes en jongens nu echt van elkaar? ’De methodieken werken aan een goede sfeer in de groep door een positief gesprek mogelijk te maken over hoe we ons gedragen. Jongeren zelf brachten de onderwerpen en het videomateriaal aan, zodat ze goed aansluiten bij de interesses van jongeren.
Geen internet? Dit pakket vind je in de vorm van een interactieve pdf. Die kan je op voorhand downloaden. De meeste methodieken kan je ook offline gebruiken. De fragmenten samengesteld voor dit pakket kan je als zip-file downloaden via www.weetewa.be/download. Youtube filmpjes downloaden 1. Kopieer de url van YouTube
2. Plak deze url in het tekstkader op www.savefrom.net Klik ‘download’? Er verschijnt een informatievak onder het tekstvak.
Praktisch
Colofon Werkbladen Volgende pagina > < Vorige pagina
Pag. 4
De video’s De video’s zijn het werk van jonge vloggers. Vloggers zijn videobloggers. Het zijn jongeren die voor de camera hun mening vertellen. De vlogs uit dit pakket ontstonden in het kader van de gelijknamige wedstrijd ‘Weetewa, ge zijt mijn stereotype niet’. Dat was de eerste vlogwedstrijd in Vlaanderen. De vlogs zijn de basis van dit pakket, ze inspireerden de methodieken. Je kan ze met je groep online bekijken op YouTube of via dit pakket. Je kan dit pakket ook als interactieve pdf downloaden op seksuelevorming.be. Je kan deze methodiek en andere ook vinden op genderwijs.be. Per methodiek wordt verwezen naar de gebruikte fragmenten. De integrale vlogs zoals ingestuurd voor de wedstrijd en de fragmenten voor dit pakket vind je op youtube.be/weetewa. Je kan ook andere vlogs bekijken of jongeren uitnodigen dat te doen.
3. Klik op één van de voorgestelde downloadformaten (aan te raden is mp4 met een zo hoog mogelijk getal erna). 4. Het bestand zal standaard worden opgeslagen in de downloadmap van je computer, tenzij je dit anders hebt aangegeven. Zwak internet? Ook als je internetverbinding zwak is, doe je er goed aan dit pakket op voorhand te downloaden. Enkele methodieken kunnen niet offline gebruikt worden, maar wel met een zwakke internetverbinding. Je kan bijvoorbeeld wel tweets zoeken of andere zoekopdrachten uitvoeren.
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Introductie/algemene tips - Pag. 5
Opzet, doel, doelgroep
Algemene tips
Kader & praktisch
•
Voor je begint, maak je een aantal afspraken. Je kan daarvoor PICKASOLL (zie werkblad 1) of andere groepsafspraken gebruiken. Het werkblad kan je uitprinten en ophangen in het lokaal.
•
Let op je taalgebruik. Onbewust nemen we stereotypen mee in hoe we met jongeren omgaan: hoe en welke feedback we geven, wie we aanspreken, over welke thema’s, welke bewoordingen we in de mond nemen, enz. Als je met dit pakket aan de slag gaat, let er dan op wat je als mannelijk of vrouwelijk benoemt. Zeg erbij dat we vaak mannelijke en vrouwelijke eigenschappen benoemen, maar dat de realiteit veel genuanceerder is. Spreek daarom over eigenschappen die we toekennen aan mannen of vrouwen, in plaats van mannelijke of vrouwelijke eigenschappen.
Algemene tips Tips homonegativiteit Dit pakket is niet Aandachtspunten Overzicht oefeningen
•
Colofon Werkbladen Volgende pagina > < Vorige pagina
Pag. 5
Dit pakket werkt best als de gesprekken zo natuurlijk mogelijk kunnen verlopen. Hoe graag je soms ook bepaalde meningen wil bijsturen of wil ingaan op uitspraken, probeer dat niet te doen. De groep zal zichzelf vaak corrigeren en de videofragmenten geven al een bepaalde richting aan. Het is vooral belangrijk dat de groep geprikkeld wordt om over stereotypen na te denken. Ze zullen hun eigen conclusies trekken, vooral wanneer ze niet in een bepaalde richting geduwd worden.
•
Vraag eventueel de groepsleden smartphones, tablets of laptops mee te brengen van thuis als de school die niet kan aanbieden.
•
Opstelling: zorg voor een open opstelling met zo weinig mogelijk tafels en laat de groep in een kring plaatsnemen.
•
De werkbladen kan je projecteren. Als er geen beamer in het lokaal te vinden is, kan je in kleinere groepen de beelden ook op het scherm van een pc/laptop/tablet tonen.
•
Je kiest best zelf of je de groep gemengd met jongens en meisjes houdt of niet. Soms voelen jongeren zich veiliger als ze in een ongemengde groep zitten, maar dat is in elke groep verschillend. Bovendien is juist de uitwisseling tussen jongens en meisjes vaak interessant en nuttig.
•
Bij elke oefening kan het interessant zijn om zowel jongens als meisjes aan het woord te laten, vooral om stereotypen over rolgedrag te laten ontkrachten. Laat dus zeker ook de jongens nadenken over vrouwelijkheid en de meisjes over mannelijkheid. Wat verwachten ze van het andere geslacht?
•
Geef veel positieve bekrachtiging bij positieve opmerkingen en juiste antwoorden.
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Introductie/tips bij homonegatief - Pag. 6
Opzet, doel, doelgroep
Tips bij homonegatieve uitlatingen
Kader & praktisch
•
Algemene tips
•
Tips homonegativiteit Dit pakket is niet Aandachtspunten Overzicht oefeningen
•
•
Neem als begeleider een neutrale houding aan. Laat je eigen opinie en oordeel zoveel mogelijk achterwege. Veiligheid in de groep is zeer belangrijk. Grijp daarom regelmatig terug naar de PICKASOLL- of andere afspraken. Benadruk dat iedereen in de groep recht heeft op zijn eigen mening en die ook moet kunnen uiten zonder dat daar commentaar op komt. Vraag ook om stil te staan bij het feit dat iemand in de groep holebi kan zijn. Identificeer tegenstrijdige uitspraken zoals ‘Je kiest om homo te worden’ versus ‘Je kan van een jongen geen homo maken door hem als kind met poppen te laten spelen’. Herhaal duidelijk positieve uitspraken in je samenvatting van de opinies bijvoorbeeld ’Holebi’s zijn mensen net als ons, ze mogen een leven leiden zoals ze willen’.
Hoe reageren? Voorbeelden:
Colofon Werkbladen Volgende pagina > < Vorige pagina
Pag. 6
‘“Twee jongens die seks hebben, kan niet. Twee meisjes daarentegen is wel oké.”
“Als ik een zoon zou hebben die homo is, ik sla hem dood.”
Vraag hoe het komt dat dat anders wordt ervaren. Vraag naar dagelijkse omgangsregels tussen jongens en meisjes. Mogelijke vragen: ‘Waarom vind je het oké dat meisjes dat wel doen, maar niet als het om jongens gaat? Is het oké voor jongens om hand in hand te wandelen? Om te knuffelen of een zoen te geven als begroeting? Is dat anders voor meisjes? Zou het kunnen dat dat hiermee te maken heeft? Vanwaar komt dat? Heeft het ook te maken met het idee dat bestaat over hoe twee jongens seks hebben?’ Erken dat het soms moeilijk is om je iets voor te stellen bij seks tussen jongens. Dat het oké is om iets raar te vinden dat je niet kent. Besluit dat er veel redenen zijn waarom we iets oké vinden, maar dat we het daarom niet meteen hoeven te veroordelen.
Vraag om uitleg. Waarom deze felle uitspraak? Vraag naar de gevoelens die daarachter zitten. ‘Waarom is het oké bij iemand die je niet kent, maar niet bij je eigen kinderen?’ Peil naar de verwachtingen die er zijn van en voor de holebi-zoon. Vraag of de omgeving daar ook mee te maken heeft. Worden holebi’s door hun ouders vermoord? Geef aan dat heel veel ouders van holebi’s hun kind uiteindelijk aanvaarden. Vraag de groep om dit zelf uit te leggen. Erken dat het een schok kan zijn om te horen dat iemand uit je omgeving holebi is. Het is voor sommige mensen wennen en vaak ben je bezorgd om die persoon. Zeker als het over je eigen kind gaat, heb je het allerbeste voor en kan je bang zijn dat je holebi-kind het voor zichzelf verpest. Maar iemand met wie je het beste voor hebt, ga je die doodslaan? Waarschijnlijk niet.
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Introductie/dit pakket is niet - Pag. 7
Opzet, doel, doelgroep Kader & praktisch Algemene tips Tips homonegativiteit Dit pakket is niet Aandachtspunten Overzicht oefeningen
Dit pakket gaat niet over … • • • •
seksualiteitsbeleving; transgenders; seksuele identiteit; beleid rond gender en holebiseksualiteit.
Hoe M/V ben jij? #NiemandIsCliché
Dit is geen pakket voor • individueel gebruik; • intensieve begeleiding; • de eerste graad secundair onderwijs. De leermiddelen die daar wel op ingaan en een goede aan vulling zijn op dit pakket: • Gender in de Blender - over genderdiversiteit en transgender genderindeblender.be • Bank Vooruit - voor een homovriendelijke school - cavaria.be • Tussen De lakens - over seksualiteitsbeleving - seksuelevorming.be • Het Raamwerk Beleid en Seksualiteit - over beleid binnen je organisatie - seksuelevorming.be • De producten van genderwijs.be Al deze leermiddelen en meer vind je in de Leermiddelenbank van Sensoa. Zoek op seksuelevorming.be/materiaal. Ook op genderwijs.be kunnen ouders, begeleiders en jongeren terecht voor informatie, materiaal en interactieve media over het thema gender en holebiseksualiteit.
Colofon Werkbladen Volgende pagina > < Vorige pagina
WWW.GENDERWIJS.BE EEN INITIATIEF VAN
ONDERSTEUND DOOR
VOOP VRIJE-CLB-KOEPEL VZW
Vlaams Onderwijs OverlegPlatform vzw
v.u. Chris Lambrechts, President Building, F. Rooseveltplaats 12 bus 7, 2060 Antwerpen • ontwerp: Lieven Jacobs • druk: drukkerij De Bie • eerste druk • 1.500 ex • dec. 2014
Pag. 7
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Introductie/aandachtspunten - Pag. 8
Opzet, doel, doelgroep
Aandachtspunten bij dit pakket
Kader & praktisch
Voor de begeleider • Wees je ervan bewust dat je ook zelf de wereld volgens bepaalde stereotypen interpreteert. • Ook al lijkt jouw groep niet homofoob, ga daar niet zomaar van uit. In Vlaanderen is er veel verdoken homofobie onder de vorm van schijntolerantie. • Ook al lijken holebiseksualiteit en gender niet bespreekbaar in jouw groep, probeer het toch. Het is steeds zinvol, al is het maar als eyeopener. Methodieken uit dit pakket zijn getest in verschillende scholen met diverse populaties. Zowel in ASO, TSO en BSO en in zowel 2e als 3e graad werden testen gedaan. Leerlingen en leraren evalueerden het pakket positief. Hun suggesties voor aanpassingen zijn zo goed mogelijk verwerkt.
Algemene tips Tips homonegativiteit Dit pakket is niet Aandachtspunten Overzicht oefeningen
Colofon Werkbladen Volgende pagina > < Vorige pagina
Pag. 8
Over jongeren • Tijdens de puberteit krijgen de verschillen tussen de seksen een erg belangrijke betekenis. Jongeren geven steeds meer vorm aan de eigen genderrol en kennen er meer emotionele betekenis aan toe. • De seksuele oriëntatie uit zich vooral in de adolescentiejaren. De meeste holebi-jongeren ontdekken hun seksuele oriëntatie wanneer ze op de middelbare school zitten. • Opvattingen over jongens- of meisjesrollen bepalen sterk de manier waarop jongeren zich gedragen op vlak van seksualiteit en relaties. • Jongeren worden beïnvloed door stereotiepe beelden van mannen en vrouwen in de media. • Jongens horen volgens de gendernorm een actieve rol te spelen op seksueel vlak, voor meisjes geldt het tegenovergestelde. • Jongeren beoordelen mensen die genderroldoorbrekend gedrag vertonen over het algemeen negatief. Roldoorbrekend gedrag bij jongens wordt negatiever beoordeeld dan bij meisjes. Jongens veroordelen het over het algemeen ook gemakkelijker. • De overeenkomsten tussen jongens en meisjes zijn groter dan de verschillen. Meisjes en jongens verschillen meer onderling. • Open over seksualiteit en gevoelens spreken is niet voor iedereen gemakkelijk.
•
• •
•
De kans is zeer reëel dat ten minste één jongere in de groep holebi is of iemand kent. Ook is de kans zeer reëel dat iemand in de groep atypisch rolgedrag vertoont en/of zich niet goed voelt bij het rolgedrag dat verwacht wordt. Een aantal jongeren kan al ervaring hebben met discriminatie of pesterijen omwille van zijn of haar seksuele oriëntatie of rolgedrag. Holebi-jongeren beginnen zich vaak al te outen op de middelbare school, maar niet alle holebi’s kiezen daarvoor. Veel jongeren, vooral jongens, staan negatief tegenover holebiseksualiteit. Veel meer dan we denken. Er bestaat meer onverdraagzaamheid tegenover homo’s dan tegenover lesbiennes. Maar: lesbische tienermeisjes voelen zich vaak niet goed op school. Zogenaamd vrouwelijk gedrag of interesses bij jongens wordt nog vaak afgekeurd, zowel door andere jongeren als door leraren.
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Introductie/overzicht oefeningen - Pag. 9
Opzet, doel, doelgroep
Overzicht oefeningen, leeftijd, duur
Kader & praktisch
Leeftijd
Algemene tips Tips homonegativiteit Dit pakket is niet Aandachtspunten Overzicht oefeningen
14+
Duur 16+
Inleidende methodieken 1. Regels afspreken
5-10 min.
2. Ge zijt mijn stereotype niet
15 min.
3. Kortfilm
10 min.
Inhoudelijke methodieken 1. 50 feiten Tag
20 min.
2. Homo!
15-20 min.
3. De ‘gay best friend’
20-30 min.
4. Is dit alles?
20 min.
5. The good man
20-30 min.
6. Alles wordt beter
10-20 min.
Colofon
7. Comedy-YouTube
20 min.
Werkbladen
8. De online activist
20 min.
Volgende pagina >
9. #LikeAGirl
30 min.
2. De seksisme-tumblr
20 min.
< Vorige pagina
Evaluatie-methodieken 1. De queet
10-20 min.
Pag. 9
3. Afrondend gesprek
5 min.
Achtergrondinfo
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Inleidende methodieken/regels afspreken - Pag. 10
Regels afspreken
Regels afspreken
Ge zijt mijn stereo...
Je kan regels afspreken volgens een eigen methodiek of met PICKASOLL. Dat is een veel beproefde methode. Het letterwoord staat voor een aantal afspraken die je met een groep maakt vóór je aan de vorming begint.
Kortfilm
Hoe M/V ben jij? #NiemandIsCliché
Nodig: bord, werkblad 1 Duur: 5-10 min. Doelstellingen: • Een sfeer van veiligheid en vertrouwen creëren in de groep. • Het vertrouwen van de jongeren winnen.
Werkwijze: 1. Vraag de groep zich tijdens en na de les(sen) aan enkele afspraken te houden. 1. Schrijf de letters P, I, C, K, A, S, O, L en L onder elkaar op het bord en leg uit voor welke afspraak elke letter staat (zie handout). 1. Zorg dat de afspraken tijdens de les(sen) goed zichtbaar blijven, zodat je er op elk moment naar kan verwijzen. Of bezorg elke deelnemer een hand-out met daarop de afspraken.
Colofon Werkbladen Volgende pagina >
WWW.GENDERWIJS.BE
< Vorige pagina EEN INITIATIEF VAN
ONDERSTEUND DOOR
VOOP VRIJE-CLB-KOEPEL VZW
Vlaams Onderwijs OverlegPlatform vzw
v.u. Chris Lambrechts, President Building, F. Rooseveltplaats 12 bus 7, 2060 Antwerpen • ontwerp: Lieven Jacobs • druk: drukkerij De Bie • eerste druk • 1.500 ex • dec. 2014
Pag. 10
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Inleidende methodieken/ge zijt mijn stereotype niet - Pag. 11
Regels afspreken Ge zijt mijn stereo... Kortfilm
Ge zijt mijn stereotype niet Doelgroep: 14j+ Nodig: fragment “Ge zijt mijn stereotype niet”. Klik op het fragment of download om offline te gebruiken. En werkblad 2 en 9 Taal: Nederlandstalig fragment Duur: 15 min. Doelstellingen: • De jongeren kunnen met eigen woorden uitleggen wat gender en stereotypen betekenen.
Werkwijze: 1. Laat de jongeren een huis tekenen. Vraag of alle huizen er zo uitzien. Kom tot de conclusie dat we meestal allemaal een zelfde soort huisje tekenen: een stereotiep huisje. Vraag of iemand een definitie kan formuleren van stereotype. Leg daarna de link met het thema. Licht toe dat het over stereotypen en gender zal gaan. Mogelijke definitie: Een stereotype is een overdreven beeld van een groep mensen, dat niet overeenkomt met de werkelijkheid. Het is vaak een vooroordeel of negatief denkbeeld en het wordt vaak gebruikt als reden om mensen uit te sluiten. Een stereotype is stigmatiserend en vaak gelinkt aan vooroordelen. Het beperkt leden van een bepaalde groep (mannen, vrouwen, jongeren enz.) tot een aantal zogenaamd karakteristieke eigenschappen.
Colofon Werkbladen Volgende pagina > < Vorige pagina
Pag. 11
2. Bekijk het fragment. In dit fragment leggen jongeren op hun eigen manier uit wat genderstereotypen zijn. 3. Laat de groep met hun eigen woorden nog eens uitleggen wat genderstereotypen zijn en laat ze elkaar aanvullen. 4. Geef achtergrond mee over gender aan de hand van het genderbread-mannetje en de gendercirkels. Die vind je in de achtergrondinformatie. En op werkblad 9 5. Je kan verdergaan op verschillende manieren: • Laat de groep verder bouwen op wat al gezegd is. Vraag op welke vlakken er stereotypen over vrouwelijkheid en mannelijkheid bestaan. • Ofwel laat je de groep ervaringen met stereotypen vertellen. Zie achtergrondinformatie en werkblad 2 om je hierbij te helpen.
• Als je deze methodiek meer gestructureerd wil aanpakken: noteer op het bord of op een groot blad papier kernwoorden in een woordspin of mindmap. Werkblad 2 geeft daarvoor inspiratie. Laat de jongeren bij elk aspect van gender invullen wat typisch mannelijk of vrouwelijk zou zijn. Stel telkens de vraag of dat betekent dat het andere geslacht zich niet zo mag gedragen. 6. Werk naar een besluit toe. BESLUIT: Zowel mannen als vrouwen kunnen bijna in alles dezelfde keuzes maken. Keuzes hebben niet zozeer iets te maken met geslacht, maar met persoonlijke eigenschappen en interesses. Keuzes worden nog vaak gelinkt aan geslacht, maar dat hoeft dus niet zo te zijn.
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Inleidende methodieken/kortfilm - Pag. 12
Regels afspreken Ge zijt mijn stereo... Kortfilm
Kortfilm Doelgroep: 14j+ Nodig: Fragment “Kortfilm”. Klik op het fragment of download om offline te gebruiken Taal: Engelstalig fragment, met en zonder ondertitels, geschikt voor de Engelse les. Duur: 10 min. Doelstellingen • Het onderwerp ‘gender en stereotypen over mannen en vrouwen’ inleiden. • De jongeren zijn zich ervan bewust dat iedereen volgens bepaalde stereotypen denkt.
Werkwijze 1. Bekijk het fragment. Het fragment is een kortfilm over een alternatief liefdesverhaal. Het is niet meteen duidelijk wie welk geslacht heeft en wie verliefd is op wie. 2. Laat een jongere vertellen op welk moment hij of zij op het verkeerde been gezet was, laat de groepsleden elkaar aanvullen. 3. Vraag de groep hoe het komt dat ze tot die verkeerde conclusies waren gekomen. BESLUIT: We hebben zelf heel vaak niet door dat we de wereld begrijpen op basis van stereotypen over mannen en vrouwen. De verwachtingen die we hebben tegenover mannen en vrouwen en de rollen die we hen toekennen zitten zo vervat in onze samenleving en onze cultuur, dat we ze onbewust meenemen en dat er bewust van afstappen vaak een moeilijk en continu proces is.
Colofon Werkbladen Volgende pagina > < Vorige pagina
Pag. 12
Als je klaar bent met de inleidende methodieken kan je uit volgende methodieken kiezen om het thema verder uit te diepen. Kies voor methodieken die bij je groep passen. Om je te helpen bij je keuze vind je bij elke methodiek een aanduiding van de leeftijd en de doelstellingen. De overzichtstabel helpt je bij je keuze.
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Inhoudelijke methodieken/50 feiten tag - Pag. 13
50 feiten Tag Homo! De ‘gay best friend’ Is dit alles? The good man Alles wordt beter Comedy-Youtube De online activist #likeagirl De seksisme-tumblr
Colofon Werkbladen Volgende pagina > < Vorige pagina
Pag. 13
50 feiten Tag Doelgroep: 14+ Nodig: internettoegang, www.youtube.com/weetewa, werkblad 3, en eventueel: een stapel tijdschriften om afbeeldingen uit te knippen Taal: Nederlands Duur: 20 min. Doelstellingen • De jongeren weten dat niemand enkel stereotiepe eigenschappen heeft. • De jongeren waarderen de eigenheid van zichzelf en van anderen. • De jongeren hebben een eigen houding tegenover genderstereotypen. • De jongeren kunnen hun eigen mening adequaat uitdrukken.
HULP Een ‘YouTube-tag’ is een zoekwoord waarmee je gelijkaardige video’s op YouTube kan vinden. Iemand ‘taggen’ in een video betekent dat je die persoon uitdaagt om ook een video te maken over het thema in de ‘tag’. Zo is er de tag ‘my first time’ of ‘7 seconds challenge’. Werkwijze: 1. Ga naar www.youtube.com/weetewa en zoek in de afspeellijst de ‘50FeitenTag’. Daar vind je filmpjes waarbij vloggers ‘50 feiten’ over zichzelf geven. Bekijk een filmpje van een jongen en van een meisje. De filmpjes van Zaka en Kevser zijn de meest populaire. Wil je het kort houden, kijk dan tot er ongeveer 10 tot 15 feiten verteld zijn. 2. Laat de groep in 2 kolommen de feiten opschrijven die stereotiep zijn voor het geslacht van de vlogger en die die niet stereotiep zijn. Je kan hiervoor het werkblad 3 gebruiken. Bespreek in groep welke zaken er genoteerd werden bij ‘stereotiep’ en vraag welke combinaties per persoon onverwacht zijn. Het is mogelijk dat er niet veel stereotiepe eigenschappen ontdekt worden. Dan is de conclusie meteen: er zijn zeker mensen die helemaal niet beantwoorden aan wat zogenaamd mannelijk of vrouwelijk is, en dat is oké. 3. Verdeel de groep in groepjes van 2 (vrienden mogen bij elkaar). 4. Laat ze onder elkaar om de beurt 10 feiten over zichzelf opsommen of laat ze een collage maken van prentjes die bij zichzelf passen. De ander duidt aan hoeveel eigenschappen of prentjes er zijn die stereotiep zijn voor het geslacht van de andere.
5. Laat ze elkaar vertellen welke eigenschappen of prentjes ze leuk vinden van de ander en waarom. Ze moeten daarbij geen rekening houden met stereotypen. 6. Vraag de groep hoe ze deze oefening ervaren hebben. Werk naar een besluit toe. BESLUIT: Niemand heeft enkel stereotiepe kenmerken, interesses en talenten en dat is juist interessant. Diversiteit is rijkdom. TIP Deze methodiek werkt ook goed als opwarmer in een groep die de begrippen gender en stereotypen al kent. INFO Video’s van jongeren met 50 feiten over zichzelf bestaan ook buiten deze lijst. Zoek naar ’50 facts’ in de zoekbalk op YouTube. Het aantal filmpjes groeit voortdurend, vooral de Engelstalige.
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Inhoudelijke methodieken/homo! - Pag. 14
50 feiten Tag Homo! De ‘gay best friend’ Is dit alles? The good man Alles wordt beter Comedy-Youtube De online activist #likeagirl De seksisme-tumblr
Colofon Werkbladen Volgende pagina > < Vorige pagina
Pag. 14
Homo! Doelgroep: 16j+ Nodig: fragment “Homo!”. Klik op het fragment of download om offline te gebruiken. En werkblad 4. Taal: Nederlandstalig + 10 sec Engelstalig fragment, met en zonder ondertitels Duur: 15-20 min. Doelstellingen • De jongeren kunnen kritisch nadenken over wat het betekent om iemand ‘homo’ of ‘lesbo’ te noemen op basis van uiterlijk of gedrag. • De jongeren zijn zich bewust van de grenzen van humor over holebiseksualiteit. • De jongeren kunnen weerbaar omgaan met opmerkingen over seksuele geaardheid. • De jongeren kunnen hun eigen mening formuleren over genderstereotypen adequaat formuleren.
Werkwijze Bekijk het fragment. Daarin zie je hoe de vloggers het uitschelden voor homo ervaren. Stel de bijhorende vragen. Wanneer holebi-onvriendelijke uitspraken worden gedaan, stel je dat in vraag voor de groep. Als er geen reactie komt, doe je dat zelf aan de hand van de achtergrondinformatie en de tips in de inleiding. 1. Laat de groepsleden zelf voorbeelden geven waarin jongens homo en meisjes lesbo of iets gelijkaardig worden genoemd. Wanneer is dit positief bedoeld? 2. Waarom vindt Flippo het een probleem dat hij iemand homo noemt omdat die van Twilight houdt? 3. Heb je al eens meegemaakt dat iemand homo of lesbo genoemd wordt? Hoe vind je dat? Wat voel je dan? Verdeel in groepjes. Stel in elk groepje een woordvoerder aan. Laat ze de vragen van het werkblad 4 schriftelijk beantwoorden. 1. Noem 3 dingen die een hetero kan voelen als die voor homo of lesbo wordt uitgescholden. 2. Noem 3 dingen die een holebi kan voelen als die voor homo of lesbo wordt uitgescholden. 3. Wat doe je als je hoort dat iemand wordt uitgescholden voor homo of lesbo?
De woordvoerders koppelen terug. Laat andere groepsleden reageren. Kom telkens tot een kort besluit. Kijk om af te ronden naar het laatste deel van de video. BESLUIT: Er is nooit een reden om iemand uit te schelden, ook al is holebiseksualiteit vanuit je eigen omgeving of achtergrond niet oké. Ook onder vrienden zijn grapjes over homoseksualiteit eigenlijk niet oké.
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Inhoudelijke methodieken/de ‘gay’ best friend - Pag. 15
50 feiten Tag Homo! De ‘gay best friend’ Is dit alles? The good man Alles wordt beter Comedy-Youtube De online activist #likeagirl De seksisme-tumblr
Colofon Werkbladen Volgende pagina > < Vorige pagina
Pag. 15
De ‘gay best friend’ Doelgroep: 14j+ en 16j+ Nodig: fragment “De ‘gay’ best friend”. Klik op het fragment of download om offline te gebruiken Taal: 1 Nederlandstalig en 1 Engelstalig fragment, met en zonder ondertitels, geschikt voor de Engelse les Duur: 20-30 min. Doelstellingen • De jongeren hebben inzicht in holebiseksualiteit en hebben een eigen houding tegenover holebiseksualiteit. Jongeren weten wat holebiseksualiteit is. • De jongeren kunnen vragen formuleren over holebiseksualiteit en weten waar ze antwoorden kunnen vinden. • De jongeren hebben een kritische houding en mening over stereotypen. Jongeren hebben inzicht in hoe stereotypen de houding tegenover holebiseksualiteit beïnvloeden. • De jongeren kunnen een mening formuleren over genderstereotypen en daarover argumenteren.
Werkwijze Deel I – 14j+ Inleiding over holebiseksualiteit 1. Bekijk het fragment ‘Wat is homoseksualiteit?’. Hierin legt vlogger Teun uit wat homoseksualiteit is. 2. Laat de groepsleden in eigen woorden uitleggen wat holebiseksualiteit is. Laat ze samen zoeken naar vragen die ze daarbij hebben. Laat ze die eventueel neerschrijven. Dat gaat soms beter per 2. 3. Ga na of er vragen zijn en laat de jongeren die één voor één stellen. Laat de antwoorden uit de groep komen. Laat ze eventueel de antwoorden zoeken op het internet. Die kunnen ze uitprinten en als collage voorstellen. Of ze kunnen bij de informatie zoeken naar beelden. 4. Zie het lijstje sites bij de achtergrondinformatie. Vul aan en corrigeer waar nodig. TIP Deel I van deze methodiek is nodig als inleiding voor het vervolg ervan. Dit deel zal in sommige gevallen een opfrissing zijn, dus hoeft dit niet per se lang te duren. Als je groep hier meer tijd voor nodig heeft, kan dat ook. In dat geval kan je de rest van de methodiek laten vallen.
Deel II – 16j+ debat • Voorbereiding debat 1. Bekijk het tweede fragment. Hierin zie je hoe vlogger Margot boos is omdat iedereen spreekt over haar homovriend als haar ‘gay best friend’. 2. Bespreek de vlog en/of zoek uit wat voor-en nadelen zijn aan het benoemen van een holebi-vriend als ‘gay best friend’. Spreekt het concept ‘gay best friend’ niet aan, dan kan je vragen naar andere clichés over homo’s en laat je dit bespreken. Dat kan ook in groepjes. 3. Bespreek (eventueel in dezelfde groepjes) persoonlijke ervaringen met homovrienden of hoe je je voelt bij holebi’s in je omgeving. • Werkwijze debat De begeleider modereert en vat na elke argumentatie samen en vraagt daarop naar reacties. De begeleider kan ook zelf vragen stellen om bepaalde stellingen uit te klaren. 1. Zet 2 stoelen in het midden van een kring stoelen of vooraan in de ruimte. 2. Vraag 2 afgevaardigden uit de groepjes. Zij nemen een rol aan waarbij ze zogenaamd voor of tegen de term ‘gay best friend zijn’. Zo geef je de veiligheid om extreme uitspraken te doen en de vrijheid om daartegen in te gaan. Eén jongere verdedigt de voordelen van het benoemen van een ‘gay best friend’ en is proafgevaardigde. De andere klaagt de nadelen aan en is contraafgevaardigde. Elk krijgt een stoel. lees verder op de volgende pagina >
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Inhoudelijke methodieken/de ‘gay’ best friend - Pag. 16
50 feiten Tag Homo! De ‘gay best friend’ Is dit alles? The good man Alles wordt beter Comedy-Youtube De online activist
3. Om de rest van de groep te betrekken in het debat kan je verschillende methodieken gebruiken. Je kan bijvoorbeeld de fishbowl-methodiek gebruiken: De afgevaardigde kan vervangen worden door iemand die het debat wil verder helpen. Dat betekent: als iemand uit de groep nog meer argumenten pro of contra kan bedenken, haalt die de respectievelijke afgevaardigde van de stoel en gaat daar zelf zitten. Enkel wie op de stoel zit, mag deelnemen aan het debat. Verder mogen de deelnemers terugkomen zo vaak ze willen.
Figuur 1: opstelling stoelen bij fishbowl
#likeagirl De seksisme-tumblr
Colofon Werkbladen Volgende pagina > < Vorige pagina
Pag. 16
4. Sluit het debat op een moment dat alles gezegd lijkt. Besluit. BESLUIT: Wat op het eerste zicht misschien een positieve benaming lijkt voor een vriendschap tussen een heteromeisje en een homojongen is eigenlijk niet veel meer dan een herbevestiging van een stereotiep beeld. Niet alle homojongens gaan graag winkelen of gaan met je kapsel aan de slag. En niet alle heterovriendinnen verwachten dat van hun homovrienden. Door vriendschapsbanden tussen heteromeisjes en homojongens te snel als ‘gay best friend’-relaties te gaan omschrijven, ontkennen we wat echt gaande is in deze relaties. Het stereotiepe beeld van de ‘gay best friend’ kan daarom soms meer kwaad dan goed doen, omdat het voor zowel het heteromeisje als de homojongen allerlei verwachtingen met zich meebrengt.
NOOT het debat kan overgaan naar een debat waarbij voor of tegen homoseksualiteit wordt gesproken. Dat kan even interessant zijn: in dat geval kan je onderhuidse attitudes naar boven laten komen en daarop ingaan. Het is belangrijk voor de veiligheid in de groep om voordien de methodiek ‘homo’ te gebruiken, daarin leert de groep hoe uitspraken holebi’s kunnen raken. Een dergelijk debat kan namelijk hard overkomen voor holebi’s in de groep. Voorzie ook opvang voor wie achteraf nog iets kwijt wil of steun nodig heeft. Ga kijken bij de tips in de inleiding om je te helpen bij de discussie. In de achtergrondinformatie vind je een lijst van stereotypen over holebi’s met daarbij een mogelijke reactie.
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Inhoudelijke methodieken/is dit alles? - Pag. 17
50 feiten Tag Homo! De ‘gay best friend’ Is dit alles? The good man Alles wordt beter Comedy-Youtube De online activist #likeagirl De seksisme-tumblr
Colofon Werkbladen Volgende pagina >
Is dit alles? Doelgroep: 16j+ Nodig: fragment “is dat alles?”. Klik op het fragment of download om offline te gebruiken. En werkblad 5. Taal: Nederlandstalig + 20sec. Engelstalig fragment, met en zonder ondertitels Duur: 20 min. Doelstellingen • De jongeren kunnen kritisch nadenken over stereotypen en zogenaamd mannelijk en vrouwelijk rolgedrag. • De jongeren zijn zich ervan bewust dat mannen en vrouwen minder van elkaar verschillen dan lijkt. • De jongeren zijn zich ervan bewust dat emoties tonen verschillend kan zijn tussen mannen en vrouwen. De jongeren hebben een eigen mening over omgaan met emotionaliteit. • De jongeren kunnen hun eigen mening adequaat formuleren. • De jongens weten dat praten over en laten zien van emoties geen teken van zwakte is.
Werkwijze 1. Laat de groep de vloggers rangschikken op mannelijkheid en vrouwelijkheid, ook de meisjes. Teken eventueel een lijn op het bord waarbij het ene uiterste 100% man is en het andere 100% vrouw. Schrijf de namen van de vloggers op de plek waar de groep ze plaatst. Laat ze daarbij argumenten geven. Op werkblad 5 zie je de foto’s van de vloggers. 2. Bekijk het fragment. Daarin zie je allerlei uitspraken van vloggers over zogenaamd typisch mannelijk en vrouwelijk gedrag. 3. Behandel de vragen: a. Wat is zogenaamd typisch vrouwelijk gedrag? Wat is zogenaamd typisch mannelijk gedrag? b. Zijn mannen en vrouwen ook gelijkaardig?
< Vorige pagina
Concludeer dat er meer verschillen tussen vrouwen onderling en mannen onderling zijn, dan dat er verschillen zijn tussen mannen en vrouwen. Voor meer informatie kan je terecht bij de achtergrondinformatie.
Pag. 17
4. Laat de groep voorbeelden geven van momenten waarop ze gehoord hebben dat jongens niet huilen.
Bijvragen: • Wanneer is het oké voor een man om te huilen of emoties te tonen? • Wat leren meisjes over omgaan met verdriet en pijn? Is dat anders dan wat jongens horen?
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Inhoudelijke methodieken/the good man - Pag. 18
50 feiten Tag Homo! De ‘gay best friend’ Is dit alles? The good man Alles wordt beter Comedy-Youtube De online activist #likeagirl De seksisme-tumblr
Colofon Werkbladen Volgende pagina > < Vorige pagina
Pag. 18
The good man Doelgroep: 16+ Nodig: fragment “The good man”. Klik op het fragment of download om offline te gebruiken Taal: 1 Nederlandstalig Duur: 20-30 min. Doelstellingen • De jongeren hebben inzicht in stereotiep mannelijk gedrag en hoe dat ontstaat. • De jongeren kunnen een eigen invulling geven aan wat mannelijkheid betekent en welk gedrag daarbij past. • De jongeren kunnen een eigen mening formuleren.
Werkwijze Bekijk het fragment. Daarin zie je wat vloggers mannelijk noemen. Laat ze rond een tafel met daarop een groot blad papier plaatsnemen. Behandel de bijhorende vragen: 1. Welke stereotypen over zogenaamd mannelijk gedrag komen aan bod in het filmpje? 2. Wat is stereotiep mannelijk gedrag waarvan je niet houdt? 3. Vraag voor de jongens: ‘Welke mannen uit je omgeving of uit de media zijn je voorbeeld om te weten wat voor man je wil worden?’ Vraag voor de meisjes: ‘Welke mannen in je omgeving of uit de media vind je goede mannen?’ Geef een lijstje van allerlei innerlijke en uiterlijke eigenschappen en noteer die elk op een kladblaadje. Deze eigenschappen mogen gaan over karakter, hoe je je gedraagt, uiterlijk enz. 4. Welke eigenschappen zijn bij jou thuis belangrijk? Duid dit aan in kleur op het blad. 5. Welke eigenschappen zijn belangrijk onder vrienden? Duid dit aan in een ander kleur op het blad. 6. Merk je verschillen tussen vrienden en thuis? Indien ja, waaraan ligt dat volgens jullie? Hoe kan je daarmee omgaan? 7. Kies de 3 belangrijkste kenmerken (die komen op een flap of op het bord). 8. Werk toe naar een besluit. Laat een aantal conclusies over mannelijkheid van de jongeren zelf komen. Dat zal verschillen, want voor iedereen betekent mannelijkheid iets anders. Wat we daarin belangrijk vinden leren we thuis, uit de media en van onze vrienden, maar we maken ook zelf keuzes.
BESLUIT: Mannelijkheid kan heel veel zaken betekenen. Laat de groep eventueel even stilstaan bij het feit dat we – vaak onbewust – deze eigenschappen ook bij vrouwen in onze omgeving als positief ervaren. TIP De groep zal misschien eerst de stereotiepe ‘mannelijke’ eigenschappen op tafel leggen. Stimuleer ze om ook daarbuiten te denken. Ga vooral op zoek naar positieve invullingen van mannelijkheid: zorgzaam, beschermend, respectvol, empathisch enz. Persoonlijke ervaringen mogen zeker aan bod komen. Ga voor inspiratie kijken op Goodmenproject.com, een website voor en door mannen met allerlei rubrieken die ingaan op de vraag: ‘Wat is een goede man?’ Deze methodiek kan extra sterk zijn als jongens de kans krijgen om dit onder elkaar te bespreken. De meisjes kunnen op dat moment hetzelfde bespreken onder elkaar. LET OP Er kunnen jongeren in de groep zijn die niet graag bij de jongens aansluiten of omgekeerd. Laat deze jongeren zelf kiezen.
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Inhoudelijke methodieken/alles wordt beter - Pag. 19
50 feiten Tag Homo! De ‘gay best friend’ Is dit alles? The good man Alles wordt beter Comedy-Youtube De online activist #likeagirl De seksisme-tumblr
Colofon Werkbladen Volgende pagina > < Vorige pagina
Pag. 19
Alles wordt beter Doelgroep: 14+ Nodig: fragment “Alles wordt beter”. Klik op het fragment of download om offline te gebruiken Taal: 1 Nederlandstalig en 1 Engelstalig fragment, met en zonder ondertitels, geschikt voor de Engelse les Duur: 10-20 min. Doelstellingen • De jongeren hebben inzicht in welke boodschappen er over holebiseksualiteit gegeven worden en kunnen een eigen houding aannemen tegenover holebi’s. • De jongeren kunnen een eigen mening uitdrukken. • De jongeren zijn solidair met holebi’s.
Werkwijze 1. Bekijk het fragment. Daarin zie je de boodschap van een vlogger over homohaat. 2. Laat in groepjes van max.3 bespreken welke boodschap zij zouden brengen in een vlog over homo’s. Alles mag, maar de boodschap mag geen haattaal zijn. Als begeleider loop je tussen de groepjes om hen weg van haattaal te leiden. Laat ze op zoek gaan naar een positieve boodschap. Een uitspraak die voor iedereen zou moeten kunnen is: ‘Mijn cultuur zegt alle mensen te respecteren, dus ook holebi’s’. In de inleiding vind je tips om je daarbij te helpen. In de achtergrondinformatie vind je mogelijke reacties op stereotypen over holebi’s. 3. Laat elk groepje hun boodschap brengen, eventueel via een woordvoerder en kort uitleggen waarom ze daarvoor kozen. Variant voor de Engelse les: deze boodschap in het Engels laten brengen. Extra opdracht maak een vlog waarin een boodschap wordt verwoord en post deze op YouTube of Smartschool met titel ‘Weetewa-vlog: [vul in]’.
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Inhoudelijke methodieken/comedy-tube - Pag. 20
50 feiten Tag Homo! De ‘gay best friend’ Is dit alles? The good man Alles wordt beter Comedy-Youtube De online activist #likeagirl De seksisme-tumblr
Colofon Werkbladen Volgende pagina > < Vorige pagina
Pag. 20
Comedy-YouTube Doelgroep: 16+ Nodig: internettoegang, verschillende pc’s of tablets en www.youtube.com/weetewa Taal: Er kan gekozen worden voor Nederlands en Engels, geschikt voor Engelse les Duur: 20 min. Doelstellingen • De jongeren kunnen reflecteren over gendergerelateerde onderwerpen. • De jongeren hebben een eigen mening over genderkwesties en kunnen die duidelijk verwoorden. • De jongeren kunnen een wervende post schrijven voor een sociaalnetwerksite.
Werkwijze 1. Laat in groepjes op youtube.com/weetewa één filmpje kiezen in de afspeellijst ‘filmpjes die weetewa leuk vindt’. De reden waarom dit gekozen is, is om het even. 2. Laat per groepje, eventueel via een woordvoerder, uitleggen waarom voor dit filmpje gekozen is. 3. Laat de groepjes een post voor Facebook of Twitter bedenken bij het filmpje. De post moet lezers nieuwsgierig maken naar de inhoud en moet een positieve mening verwoorden over het filmpje. Ga als begeleider af en toe kijken tijdens het schrijven en help de jongeren om weg te blijven van haattaal. 4. Laat de posts op een groot blad of een bord schrijven. Zo kom je tot een soort ‘Facebook of Twitter wall’ op het bord. Zo kunnen de jongeren elkaars posts lezen. Extra opdracht: post het filmpje met de beste bijhorende post(s) op Facebook of Twitter. Dat kan op een onvindbare pagina.
klik op het beeld om naar de afspeellijst te gaan.
Achtergrondinfo
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Inhoudelijke methodieken/de online activist - Pag. 21
50 feiten Tag Homo! De ‘gay best friend’ Is dit alles? The good man Alles wordt beter Comedy-Youtube De online activist
De online activist Doelgroep: 16+ Nodig: verschillende pc’s en tablets, Twitter of werkblad 6 Taal: Vooral Engelstalige tweets zullen gevonden worden, geschikt voor de Engelse les. Duur: 20 min. Doelstellingen • De jongeren kunnen reflecteren over gendergerelateerde onderwerpen. • De jongeren hebben een eigen mening over genderkwesties en kunnen die duidelijk verwoorden. • De jongeren kunnen Twitter gebruiken voor activisme en om informatie op te zoeken. • De jongeren hebben inzicht in hoe hardnekkig iedereen in stereotypen denkt en hebben inzicht in de gevolgen van stereotiepe denkbeelden.
#likeagirl De seksisme-tumblr
Colofon
HULP Heb je geen Twitter-account, dan kan je die hashtag gewoon in Google zoeken. Heb je wel een Twitter-account, dan kan je op voorhand al zoeken op de hashtag en al enkele goede tweets als favoriet aanduiden. Zo zijn ze in de vorming sneller te vinden. Een Twitterpagina heeft telkens een zoekbalk rechts bovenaan. Daarin kan je de hashtag intikken. Een hashtag is niet meer dan een zoekterm met # ervoor. Meestal ontstaan hashtags uit een leuke slagzin of een gemeenschappelijke zaak. Bijvoorbeeld: #IsMaarEenIdee (voor om het even wat dat je wil suggereren) of #BringBackOurGirls (om actie te vragen tegen de ontvoering van schoolmeisjes in Nigeria).
Werkbladen
Een tweet is 140 karakters, inclusief leestekens, waarin een mening verwoord wordt die los van enige context kan begrepen worden.
Volgende pagina >
Meer informatie vind je op www.twitterinfo.nl
< Vorige pagina
Pag. 21
Ga naar Twitter en toon een Twitter-pagina om de groep een idee te geven hoe een Twitterpagina eruit kan zien. Heb je geen Twitteraccount of ben je offline, laat dan de printscreen van het werkblad 6 zien. Zoek samen met de groep naar : • de zoekbalk; • het icoon waarop je klikt om een tweet te kunnen schrijven. Je kan hetzelfde doen met een Facebookpagina. Werkwijze 14j+ Laat op Twitter of op werkblad 6 zoeken op de hashtags #YesAllWomen en vraag welke tweets leuk of interessant zijn en waarom. Werkwijze 16j+ Laat uitzoeken hoe de hashtag #YesAllWomen ontstaan is. Vraag de groep om zelf uit te leggen waarom mensen de nood voelden om te tweeten met de hashtag. Werk toe naar een besluit. BESLUIT: Stereotypen kunnen mensen erg ongelukkig maken. Dat kan tot ernstige problemen leiden. Mensen kunnen erg overtuigd zijn dat het stereotiepe beeld klopt, terwijl je daar eigenlijk heel voorzichtig mee moet zijn. Afwijken van een stereotiep beeld wordt vaak vijandig ervaren. Dat heeft een grote impact op hoe mensen zichzelf en anderen gaan percipiëren. Info Ontstaan van #YesAllWomen: schietpartij in Californië door jonge student die zich afgewezen voelde door vrouwen en ze daarom neerschoot. De student zag de afwijzing door vrouwen enkel als bewijs van het zogenaamde feit dat vrouwen allemaal ‘bitches’ en
lees verder op de volgende pagina >
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Inhoudelijke methodieken/de online activist - Pag. 22
50 feiten Tag
‘sletten’ zijn.
Homo!
Andere hashtags waarop je kan zoeken: #NotAllMen, #YesAllMen, #Sexism, #EverydaySexism
De ‘gay best friend’ Is dit alles? The good man Alles wordt beter Comedy-Youtube De online activist #likeagirl De seksisme-tumblr
Je kan verder gaan naar wat de rol van feminisme is op volgende wijze. Laat de groep Heforshe.org bezoeken. Vraag naar: 1. Wat is de bedoeling van de site? 2. Welke rol kunnen mannen opnemen? 3. Wat heeft deze site te maken met feminisme? 4. Is feminisme gelijk aan mannenhaat? Verduidelijk en leg in je eigen woorden uit wat je verstaat onder feminisme. Voor definities kan je terecht in de achtergrondinformatie 5. Kan feminisme goed zijn voor mannen? Hoe? Werk toe naar een besluit. BESLUIT: Zowel mannen als vrouwen kunnen strijden voor gelijke rechten en gelijke kansen voor mannen en vrouwen en dat dat kan voor zowel mannen als vrouwen vooruitgang betekenen.
Colofon Werkbladen Volgende pagina > < Vorige pagina
Pag. 22
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Inhoudelijke methodieken/#likeagirl- Pag. 23
50 feiten Tag Homo! De ‘gay best friend’ Is dit alles? The good man Alles wordt beter Comedy-Youtube De online activist #likeagirl De seksisme-tumblr
Colofon Werkbladen Volgende pagina > < Vorige pagina
Pag. 23
#LikeAGirl Doelgroep: 14+ Nodig: de video Like a Girl van Always, deze kan je downloaden van Twitter of Facebook Taal: Engels met of zonder ondertiteling Duur: 30 min. Doelstellingen • De jongeren hebben inzicht in de (vooral negatieve) stereotype invulling van vrouwelijkheid. • De jongeren kunnen een positieve waardering en invullen geven aan vrouwelijkheid. • De jongeren hebben een eigen mening over vrouwelijkheid en kunnen die duidelijk formuleren. • De jongeren kunnen een tweet schrijven.
HULP Heb je geen Twitter-account, dan kan je een hashtag gewoon in Google zoeken. Heb je wel een Twitter-account, dan kan je op voorhand al zoeken op de hashtag en al enkele goede tweets als favoriet aanduiden. Zo zijn ze in de vorming sneller te vinden. Een Twitterpagina heeft telkens een zoekbalk rechts bovenaan. Daarin kan je de hashtag intikken. Een hashtag is niet meer dan een zoekterm met # ervoor. Meestal ontstaan hashtags uit een leuke slagzin of een gemeenschappelijke zaak. Bijvoorbeeld: #IsMaarEenIdee (voor om het even wat dat je wil suggereren) of #BringBackOurGirls (om actie te vragen tegen de ontvoering van schoolmeisjes in Nigeria). Een tweet is 140 karakters, inclusief leestekens, waarin een mening verwoord wordt die los van enige context kan begrepen worden.
Werkwijze Google ‘Like a Girl van Always’ of ga naar youtube.com en zoek de video LikeAGirl. Bekijk de reclamevideo die de hashtag #LikeAGirl startte. Behandel volgende vragen: • Wat komt er in het filmpje aan bod? • Wat is de boodschap van het filmpje? • Wat is zogenaamd typisch meisjesgedrag? Heb je nog meer voorbeelden dan die in het filmpje? • Is wat zogenaamd typisch meisjesgedrag is ook echt gedrag dat meisjes stellen? Zien we dat alleen bij meisjes? • Waaraan merk je zelf dat zogenaamd typisch meisjesgedrag negatief wordt ervaren? BESLUIT: Gedrag van meisjes wordt soms stereotiep en negatief voorgesteld. Dat heeft niet veel te maken met de realiteit.
Meer informatie op Twitterinfo.nl
lees verder op de volgende pagina >
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Inhoudelijke methodieken/#likeagirl- Pag. 24
50 feiten Tag Homo! De ‘gay best friend’ Is dit alles? The good man Alles wordt beter Comedy-Youtube De online activist #likeagirl De seksisme-tumblr
Extra opdracht Ga naar Twitter en toon een Twitter-pagina om de groep een idee te geven hoe een Twitter-pagina eruit kan zien. Heb je geen Twitteraccount of ben je offline, laat dan de printscreen van het werkblad 7 zien. Zoek samen met de groep naar: • de zoekbalk; • het icoon waarop je klikt om een tweet te kunnen schrijven. Je kan hetzelfde doen met een Facebookpagina. Laat per 2 Tweets of Facebookposts bedenken met de hashtag #LikeAGirl. Let daarbij op voor posts die rolbevestigend zijn. Voorbeeld: Ik fiets tot 25km per uur #LikeAGirl. Eventueel kunnen de beste op Twitter of Facebook gepost worden via de eigen accounts van de groepsleden of via een groepsaccount. Tip Deze methodiek kan extra sterk zijn als meisjes de kans krijgen om dit onder elkaar te bespreken. De jongens kunnen op dat moment hetzelfde bespreken onder elkaar. Let op Er kunnen jongeren in de groep zijn die niet graag bij de jongens aansluiten of omgekeerd. Laat deze jongeren zelf kiezen.
Colofon Werkbladen Volgende pagina > < Vorige pagina
Pag. 24
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Inhoudelijke methodieken/de seksisme-tumblr- Pag. 25
50 feiten Tag Homo! De ‘gay best friend’ Is dit alles? The good man Alles wordt beter Comedy-Youtube De online activist #likeagirl De seksisme-tumblr
Colofon Werkbladen Volgende pagina > < Vorige pagina
Pag. 25
De seksisme-tumblr Doelgroep: 14+ Nodig: werkblad 8 of seksisme.tumblr.com Taal: Nederlands Duur: 20 min. Doelstellingen • De jongeren weten wat seksisme is en hebben inzicht in hoe seksisme zich in onze samenleving voordoet. • De jongeren hebben een eigen mening over mannen- en vrouwenrollen en kunnen die adequaat formuleren. • De jongeren kunnen Tumblr gebruiken. Nieuwe media-vaardigheden: leren gebruik maken van Tumblr.
HULP Een Tumblr-pagina lijkt sterk op een blog, alleen zijn de posts veel hapklaarder. De posts lijken op korte nota’s. Vaak bestaan ze uit een foto met een zinnetje erbij. Werkwijze 1. Laat iemand uitleggen wat een Tumblr is. Of doe dat zelf aan de hand van de informatie onder ‘Hulp’. Laat de groep kijken op seksisme.tumblr.com en de reclames bekijken. Je kan ook enkel de reclames laten zien die je selecteerde voor je groep of die op werkblad 8 gebruiken. 2. Vraag om tot een definitie van seksisme te komen. In de achtergrondinformatie vind je een goede definitie 3. Offline vorming: Laat in groepjes de 4 voorbeelden van werkblad 8 bekijken en laat de jongeren één voorbeeld kiezen dat ze het meest seksistisch vinden. Online vorming: laat de groepjes elk een reclame kiezen op de Tumblr-pagina zelf. Laat ze ook zelf een seksistische reclame zoeken op internet. 4. Ga met de groep van computer naar computer om de gekozen reclames te bekijken of laat elk groepje hun gekozen reclame op een computer verbonden met de beamer tonen. 5. Laat de reclames sorteren op mate van seksisme. De groep beslist of het werkelijk om een seksistische reclame gaat. 6. Werk toe naar een besluit.
BESLUIT: seksisme is verweven in ons dagelijkse bestaan. Het is belangrijk hier kritisch naar te kijken. Extra opdracht Stuur vanuit de groep goede voorbeelden van seksistische reclames op naar seksisme.tumblr.com.
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Evaluatiemethodieken/de queet- Pag. 26
De queet Inspirerende vragen
De queet
Je kan hetzelfde doen met een Facebookpagina.
Doelgroep: 16+ Nodig: de videofragmenten, verschillende tablets of pc’s en youtube.com/weetewa Taal: Nederlands of Engels naar wens, geschikt voor de Engelse les Duur: 10-20 min. Doelstellingen • De jongeren hebben een eigen mening over genderkwesties en kunnen die duidelijk formuleren. • De jongeren kunnen bericht posten op een sociaalnetwerksite.
1. Deze methodiek kan offline gebruikt worden en doorheen de andere lopen. Geef in dat geval de opdracht aan het begin van de vorming om één leuke quote uit de vlogs te noteren. Doe je deze methodiek afzonderlijk, dan kan je de groep vragen om zelf een quote of conclusie te bedenken bij de vorming. Je kan ook kleine groepjes willekeurige vlogs op Youtube.com/weetewa laten kijken om een leuke quote te vinden. 2. Vraag om een Tweet of Facebookpost te maken van de quote, een queet dus. Laat iemand uit de groep uitleggen hoe je een goede tweet of post maakt. Of doe dat zelf aan de hand van de informatie onder ‘help’.
HULP Een tweet is 140 karakters, inclusief leestekens, waarin een mening verwoord wordt die los van enige context kan begrepen worden. Een hashtag is niet meer dan een zoekterm met # ervoor. Meestal ontstaan hashtags uit een leuke slagzin of een gemeenschappelijke zaak bv. #IsMaarEenIdee (voor om het even wat dat je wil suggereren) of #BringBackOurGirls (om actie te vragen tegen de ontvoering van schoolmeisjes in Nigeria). De @ gebruik je bij de naam van een andere twitteraccount opdat die account je post opmerkt of om geïnteresseerden daarnaartoe te leiden voor meer informatie. Een queet is een tweet op basis van een quote. Meer informatie vind je op twitterinfo.nl.
Colofon Werkbladen Volgende pagina > < Vorige pagina
Pag. 26
Werkwijze Eventueel vooraf: Ga naar Twitter en toon een Twitter-pagina om de groep een idee te geven hoe een Twitter-pagina eruit kan zien. Heb je geen Twitter-account of ben je offline, laat dan de printscreen van het werkblad 7 zien. Zoek samen met de groep naar: • de zoekbalk; • het icoon waarop je klikt om een tweet te kunnen schrijven.
Bijvoorbeeld: “Een gay best friend is not your accessory to do your hair and help you with your clothes #EigenMening van @Margot.” “Iemand uitschelden voor homo of lesbo is niet ok #NiemandCliché.” Extra opdracht wie een Twitter-account heeft, kan die posten en bijdragen tot het online activisme. Je kan ook een groepsaccount maken en de tweets daarop plaatsen. Gebruik de hashtag #seksisme of #weetewa zodat de tweets vindbaar worden tussen deze van andere activisten. Je kan ook de opdracht geven deze queets op smartschool te posten. Dit kan ook een huiswerkopdracht zijn.
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Evaluatiemethodieken/enkele inspirerende vragen- Pag. 27
De queet
Enkele inspirerende vragen
Inspirerende vragen
Stel een aantal vragen om te peilen hoe de vorming werd beleefd en om tot een aantal conclusies te komen. Suggesties zijn: • Wat heb je geleerd over gender? • In hoeverre denk je dat stereotype verwachtingen voor mannen en vrouwen vandaag nog een rol spelen? • Wat heb je geleerd over Twitter, Facebook, YouTube of Tumblr? • Wat vond je interessant in de mening van anderen? • Heb je iets geleerd dat het makkelijker maakt om te praten over homoseksualiteit? Leg uit. • Heb je het gevoel dat je beter je eigen mening kan vormen over homoseksualiteit en gender? Leg uit.
Colofon Werkbladen Volgende pagina > < Vorige pagina
Pag. 27
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Achtergrondinfo/definities- Pag. 28
GE G
E OR TI
GEN
DE RI DE
E RE RF
GEN D
ER ID E
IX E
G
ED
MI XE
L
RO
KE IJ
O/
HO M
MI XE
M IT TE TI
AN
S EK
GE G
E OR TI
T EI L
MI X
ED
G
SE K S E
KS SE ER T IN
T EI L
SE K S E
O/
RO
KE IJ
SU
SU
L
EE
EE
L
L
HO M
N
G
MI XE
MI XE
L
ED
G
ED
MI X
MI X
AN
E OR TI
SE K S E
RO
NE L
SE K S E
E OR TI
AN
T EI L
S EK RS TE N I
GE G
GE G
E RE RF M
G
T EI L
E
KE IJ
L RO
DE RI DE
RE
AN
KE IJ
GEN
N
EL
M IT TE TI
NN
IN
MA
S EK RS TE
E
IE
SE K SE S EK ERIDENT E I ND D E R R O T EN NTA N
RE
K
M IT TE TI
E RE RF
BIS E
MI X
EL
O ER
A
NN
K
BO
MA
BIS E
VRO UW E
O ER
E OR TI
RI DE
GE G
DE
T EI L
GEN
SE K S E
E RE RF
IE
SE K SE S EK ERIDENT E I ND D E R R O T EN NTA
ED
EL
MA N
L RO
JK LI
O VR IT TE TI
D
NN
SEK SE
GE ND E
RO LF
EN
T
T
Zie ook werkblad 9.
E
HE
HE
RO LF
S
Figuur 3 Diagram uit Gender in de Blender (Frans, E. & Motmans, J., 2014)
DE ‘It’s pronounced RI werkblad 9. R Metrosexual’. Zie ook D
D EN
MA
LE
Figuur 2 De Genderkoek van Çavaria naar The Genderbread Person v2.0 by GEN
L RO D AN ORIË D N
E
AN ORIË D N
O SB
RE
IE
SE K SE S EK ERIDENT E I ND D E R R O T EN NTA
MI X
EN
E ER ATIE T
LE
O SB
VRO UW E
L RO
L RO
L RO
D
RO LF
VRO UW E
E ER ATIE T
L RO
GE ND E
N
EN
GE ND E
D
ER ID
E JK LI
E JK LI
AN
ER ID
E JK LI
GEN D
R DE EN
W OU VR IT TE TI L RO
VRO UW E
W OU VR IT TE TI
L RO
GE G
M IT TE TI
IE
GEN D
ER
W OU VR IT TE TI
D EN
SE K S E S S G G T EI E G E GL TIEOR
SEK S
SEKSE VROUW
EM AN
S
EN
SE K S E
T EI L
D
ER ID
SE K S E
T EI L
E OR TI
SE K S E
GE G
GEN D
R DE EN
IE
T EI L
EN
E OR TI
S
ER ID
N NDERR O E NTA
IE Seksisme is het strak vasthouden aan negatieveIE en positieve vooroordelen en stereotypen over vrouwen én mannen. Daarnaast gaat het ook over de discriminerende praktijken, de uitsluiting SE K E en het S K S ID E NT E geweld die deze vooroordelen en stereotypen met zich ER SE Dmeebrengen. I N NDERR O T Er is ook sprake van modern seksisme. Dit modern seksisme E NTA gaat IE over de verborgen, subtiele vorm van seksisme. Het beschrijft het gebrek aan begrip en de onzichtbaarheid van de nog steeds bestaande genderongelijkheid in een samenleving waarbij iedereen zogenaamd gelijk is.
SE K S E
GE G
GEN D
R DE EN
E OR TI
Pag. 28
T EI L
< Vorige pagina
SE K E S SE K E D E I N R TI S DE N NDERR O T E NTA
GE ND E
Volgende pagina >
N NDERR O ESeksisme NTA
Gender iedereen bestaat uit verschillende aspecten: IE • Identiteit: wie ben je in je hoofd? • Romantische en seksuele aantrekking: tot wie ben je aangetrokken? • Geslacht: wat is je biologische geslacht? • Expressie: hoe gedraag je je? Deze aspecten worden visueel voorgesteld in De Genderkoek hieronder.Gender gaat om expressie, maar ook om verwachtingen: Hoe gedraag je je als jongen of meisje? Maar ook hoe wordt je verwacht je te gedragen als jongen of meisje? Deze rollen, verwachtingen en hoe we ons ernaar gaan gedragen, dat is gender.
Colofon Werkbladen
N NDERR O E NTA
E OR TI
Bronnen
Alle combinaties van invullingen van deze aspecten zijn mogelijk. Stereotypen zijn veralgemeende overtuigingen. Stereotypen berusOnderstaand cirkel-model stelt dit visueel voor. SEKSE VROUW SEKSE VROUW ten enerzijds op werkelijke overeenkomsten tussen de leden van een S S S E E E E E E K K K bepaalde groep, maar zijn anderzijds ook gebaseerd op deSneiging SE SE KdeSonderlinge KS KSFeminisme E die overeenkomsten te overdrijven en verschillen te Feminisme is opkomen tegen ongelijkheid en discriminatie op E E E D D E D E E I I I N N N TIT TIT basis S D ER S D ER ERgeslacht T S Dvan onderschatten. afkeuren. IT
W OU VR IT TE TI
Basisinfo over seksuele orientatie Stereotypen over holebi’s ontkracht Basisinfo over gender Stereotypen over vrouwen ontkracht Stereotypen over mannen ontkracht Mechanismen homofobie En wat dan met transgender? Meer weten over oriëntatie en gender Hulp
Definities
SE K SE S E E K SE S RIDENT EK ES RO RIT IDENT E ENKDENDNETRE I E A NI D DERRO T EN NTA
Definities
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Achtergrondinfo/basisinfo over seksuele oriëntatie- Pag. 29
Definities
Basisinfo over seksuele oriëntatie
Basisinfo over seksuele orientatie Stereotypen over holebi’s ontkracht Basisinfo over gender Stereotypen over vrouwen ontkracht Stereotypen over mannen ontkracht Mechanismen homofobie En wat dan met transgender? Meer weten over oriëntatie en gender Hulp
Seksuele oriëntatie is de mate waarin je seksueel reageert op het eigen en het andere geslacht. Je voelt je aangetrokken tot een bepaalde sekse: je bent hetero, homo, lesbisch of bi. De verzamelnaam voor homo’s, lesbiennes en biseksuelen is ‘holebi’. Studies schatten dat ongeveer 5 tot 10% van de bevolking tot deze groep behoort. Als het gaat over seksuele oriëntatie, gaat het niet enkel over seks hebben met, maar ook over fantaseren over, verliefd worden op, relaties hebben met, enzovoort. Seksuele oriëntatie kent 3 belangrijke dimensies: • gevoelens (fantaseren, aantrekkelijk vinden, verliefd zijn) • gedrag (seks hebben met) • identiteit (zichzelf presenteren als)
Bronnen Colofon Werkbladen Volgende pagina > < Vorige pagina
Pag. 29
Deze 3 dimensies komen niet altijd overeen. Zo kan een man die samen is met een vrouw verliefd worden op een andere man, maar daar verder niets mee doen. En niet iedereen met homoseksuele contacten noemt zichzelf homo, lesbisch of bi. Een meisje dat op jongens valt kan bijvoorbeeld seksueel contact hebben met een ander meisje, zonder dat zij daarom haar hetero-identiteit in vraag stelt. Andersom kan wie zich als homo identificeert ook heteroseksuele contacten hebben (gehad). Vele jongeren ontdekken tijdens de puberteit dat ze homo, lesbisch of bi zijn, maar er zijn ook mensen die hun seksuele oriëntatie pas ontdekken als ze al volwassen zijn. Nog anderen willen geen label opgeplakt krijgen. Zij eisen de vrijheid op om geen rigide keuze te maken, of ze willen ruimte laten voor variatie in hun seksuele voorkeur doorheen de tijd. 40% van de Vlaamse holebi’s geeft aan dat ze ervaring hebben met discriminatie op basis van seksuele voorkeur (onderzoek van Dewaele). Negatieve ervaringen spelen zich trouwens ook op school af. De schooltijd wordt door een groot aantal holebi-jongeren als een stressvolle periode ervaren.
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Achtergrondinfo/stereotypen over holebi’s ontkracht- Pag. 30
Definities
Stereotypen over holebi’s ontkracht
Basisinfo over seksuele orientatie Stereotypen over holebi’s ontkracht Basisinfo over gender Stereotypen over vrouwen ontkracht Stereotypen over mannen ontkracht Mechanismen homofobie En wat dan met transgender? Meer weten over oriëntatie en gender Hulp
Bij jongeren leven er heel wat vragen en vooroordelen over holebiseksualiteit. Als het thema in een groep wordt aangesneden, gaat het meestal snel over de bestaande stereotypen. We bespreken er hier een aantal van en voorzien ze van stof om een discussie genuanceerder te maken.
Bronnen
‘Biseksuelen kunnen geen monogame relatie aan’ Biseksualiteit wordt soms verkeerdelijk geassocieerd met promiscuïteit. Dat biseksuelen op vrouwen én mannen vallen, wil niet zeggen dat ze tegelijkertijd relaties hebben met zowel mannen als vrouwen. Of toch niet allemaal: sommige biseksuelen hebben inderdaad gelijktijdig seksuele relaties met mannen en vrouwen, andere zijn monogaam. Net zoals ook sommige hetero’s kiezen voor een promiscue vorm van relatie, en anderen dan weer liever monogaam zijn.
Colofon Werkbladen Volgende pagina > < Vorige pagina
Pag. 30
‘Lesbiennes zijn manwijven, homo’s zijn giechelende janetten met een slap handje’ Lesbisch of homo zijn wordt door iedereen geuit op zijn eigen manier. Er bestaan inderdaad homo’s die tot in de puntjes verzorgd zijn en graag heel openlijk over hun gevoelens praten. En ja, er bestaan lesbische vrouwen met een kortgeknipt kapsel, legerboots en een stoere broek. Alleen wordt deze uiting ten onrechte veralgemeend voor de hele groep. Net zoals er bij hetero’s enorm veel verscheidenheid is, is ook de groep van holebi’s erg divers. Ook heel wat heterovrouwen hebben een korte snit, terwijl ook de meest machomannen uren voor de spiegel kunnen doorbrengen. ‘Holebi’s willen seks met iedereen van hetzelfde geslacht’ Homo’s en lesbiennes vinden niet alle mensen van hun eigen sekse aantrekkelijk. Ze vallen – net zoals hetero’s - op een persoon. Als heterojongen kan je bijvoorbeeld ook vriendinnen hebben waar je geen seks of een relatie mee zou willen. Voor holebi’s geldt dat ook.
‘Holebiseksualiteit is tegennatuurlijk’ Het hangt ervan af hoe je het bekijkt. Ook dieren hebben seksuele contacten met geslachtsgenoten. Homoseksueel gedrag is al bij meer dan 1500 diersoorten vastgesteld. Wie zijn wij dan om te beslissen dat het ‘tegen de natuur’ zou zijn?
‘Bij homokoppels speelt de ene partner het ‘mannetje’, de andere het ‘vrouwtje’. Holebi’s moeten, net zoals hetero’s, de taken verdelen. Een homo die graag kookt wordt al snel de ‘vrouw’ genoemd, terwijl dat een carrièregerichte lesbienne doorgaat voor de ‘man’ in de relatie. In werkelijkheid zijn holebi’s net minder geneigd om zich aan de traditionele rolverdeling vast te houden. Ze voelen zich, in vergelijking met hetero’s, meestal vrijer om verschillende genderrollen af te wisselen of te experimenteren met verschillende, zogenaamde ‘mannelijke’ en ‘vrouwelijke’ uiterlijke kenmerken, kledingstijlen enz. ‘Holebiseksualiteit is een modegril’ De wetenschap heeft nog geen exact antwoord op de vraag hoe de seksuele oriëntatie van mensen bepaald wordt. Homoseksualiteit is zeker niet erfelijk zoals de kleur van je huid of je haar. Men gaat ervan uit dat seksuele oriëntatie ontstaat door een wisselwerking tussen lichamelijke, psychologische en culturele factoren. De omgeving waarin je opgroeit en je eigen keuzes spelen dus ook een rol.
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Achtergrondinfo/basisinfo over gender- Pag. 31
Definities
Basisinfo over gender
•
Basisinfo over seksuele orientatie Stereotypen over holebi’s ontkracht Basisinfo over gender Stereotypen over vrouwen ontkracht Stereotypen over mannen ontkracht Mechanismen homofobie En wat dan met transgender? Meer weten over oriëntatie en gender Hulp
De termen ‘sekse’ en ‘gender’ geven het verschil aan tussen de biologische kenmerken waarmee jongens en meisjes geboren worden en de kenmerken die door de samenleving als typisch worden beschouwd voor jongens of meisjes.
• •
•
•
Bronnen Colofon Werkbladen
Sekse verwijst naar de fysieke verschillen tussen vrouwen en mannen: de primaire en secundaire geslachtskenmerken. Jongens hebben een penis en meisjes een vagina. Dat verschil is altijd en overal ter wereld hetzelfde. Gender daarentegen gaat over de socioculturele verschillen. Gender krijgt vorm gedurende de opvoeding en wordt sterk beïnvloed door de samenleving waarin jongens en meisjes opgroeien. Vrouwen worden in onze maatschappij soms beschouwd als gevoelig en meer geschikt voor verzorgende beroepen zoals verpleegster. Mannen beschikken zogenaamd meer over rationele capaciteiten en zouden meer in aanmerking komen voor leidinggevende functies zoals bankdirecteur. Dat zijn eigenschappen en rollen die aan mannen en vrouwen worden toegekend, maar die niet genetisch of biologisch van bij de geboorte vastliggen. Ze zijn het resultaat van een sociale constructie. Dat wil ook zeggen dat deze eigenschappen dynamisch zijn: ze veranderen naargelang de cultuur, de plaats of het tijdstip. De kledingvoorschriften bijvoorbeeld die we aan mannen en vrouwen toekennen veranderen met de tijd en verschillen ook van land tot land. Ook de rollen die we geven aan vrouwen of mannen zijn niet overal gelijk: bij ons wordt voor de groep staan steeds meer als een ‘vrouwenjob’ gezien, terwijl in sommige landen vrouwen niet eens voor de klas mogen staan.
Volgende pagina >
Welke gender bedoel je?
< Vorige pagina
•
•
Pag. 31
Gender is onderdeel van je identiteit: Ideeën rond ‘vrouwelijkheid’ en ‘mannelijkheid’ spelen een rol bij je zelfbeeld, het beeld dat anderen van je hebben en de manier waarop jij naar de mensen om je heen kijkt. Gender ordent de samenleving: Man versus vrouw geldt als ordeningsprincipe en die ordening gebeurt vaak niet neutraal. Discriminaties zijn het gevolg.
Gender geldt als basis voor waarden en normen: Opvattingen rond wat mannen en vrouwen al dan niet kunnen of mogen zitten vervat in regels, gebruiken, taal enz. Gender maakt dat we anders naar vrouwen en mannen kijken. Gender leidt tot (onbewuste) discriminatie en houdt sociale ongelijkheden in stand.
Het onderscheid tussen sekse en gender is belangrijk om de zogenaamde verschillen tussen jongens en meisjes uit te leggen. Vrouwen zijn biologisch bepaald om kinderen te baren, maar het feit dat het meestal de vrouw is die thuisblijft als een kind ziek is, is een cultureel bepaald idee. Het begrip gender is in de jaren ‘70 ontstaan bij mensen die voor de rechten van de vrouw streden. Het werd gebruikt om de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen aan de kaak te stellen. Door te wijzen op de culturele facetten van rolpatronen, konden vrouwen zich losmaken van hun zogenaamde natuurlijke bepaaldheid. Je sekse krijg je bij je geboorte, maar daarna word je als het ware tot man of vrouw ‘gekneed’. Het feit dat mannen en vrouwen zich op andere momenten in de geschiedenis en op andere plekken in de wereld verschillend gedroegen, was een bewijs dat het ook anders kon. We nemen nu algemeen aan dat zowel genen en hormonen, als de sociaal-culturele omgeving vorm geven aan ‘man’ en ‘vrouw’ en de betekenis die we eraan geven. Volgens het bio-psychosociaal model werken biologie, omgeving en ook de eigen psyche voortdurend op elkaar in. Het is dus geen of-of-kwestie, maar een en-en-verhaal. Genen en hormonen leggen de ruwe structuur van het brein vast. Maar die structuur, en de werking van de genen en hormonen, verandert van in het begin onder invloed van wat een individu leert en beleeft.
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Achtergrondinfo/stereotiepen over vrouwen ontkracht- Pag. 32
Definities Basisinfo over seksuele orientatie Stereotypen over holebi’s ontkracht Basisinfo over gender Stereotypen over vrouwen ontkracht Stereotypen over mannen ontkracht Mechanismen homofobie En wat dan met transgender? Meer weten over oriëntatie en gender Hulp Bronnen Colofon Werkbladen Volgende pagina > < Vorige pagina
Pag. 32
Stereotypen over vrouwen ontkracht Bron: Laura Bates, 7 Augustus 2014 in The Guardian, online geconsulteerd op 12 augustus 2014 (http://www.theguardian.com/lifeandstyle/womens-blog/2014/aug/07/10myths-that-blame-women-for-sexism)
‘Meisjes zijn gewoon niet erg geïnteresseerd in wetenschap’ Neem om het even welke baby, voed die op in een wereld die van alle kanten toeschreeuwt dat hij in bepaalde onderwerpen geïnteresseerd moet zijn en niet in andere. Vraag dan aan een meisje op haar 15e wat ze wil studeren. Dan kan je enthousiast roepen dat de samenleving van in het begin gelijk had: meisjes houden gewoon niet zo van wiskunde of wetenschap! Perfect bewijs? ‘Als een meisje een kort rokje draagt, dan vraagt ze erom’ Deze theorie gaat ervan uit dat elke man een dier is met behoeftes die zo oncontroleerbaar zijn dat hij een vrouw met een specifiek kledingstuk wel moet aanvallen. De tweede fout in deze theorie is dat ze niet op feiten gebaseerd is. De meeste slachtoffers [van seksueel geweld] zijn kennissen van de pleger. Dat weerlegt de theorie dat het een toevallige daad is, veroorzaakt door een stukje stof. Support charity Rape Crisis legt uit: ‘Alle mensen en vooral vrouwen en meisjes van alle leeftijden, klassen, culturen, met gelijk welke beperking, seksualiteit, ras en geloof worden verkracht. De aangenomen aantrekkelijkheid van een slachtoffer heeft niets te maken met seksueel geweld. Verkrachting is een daad van geweld, geen seks’. En de derde fout: vrouwen hebben het recht om wat dan ook te dragen zonder angst voor geweld. Dat legt de lat heel laag.
‘Vrouwen beslissen zomaar om kinderen te krijgen, waarom zou de werkgever moeten betalen?’ Het is onbegrijpelijk dat we dit nog moeten aankaarten in 2014, maar sommige mensen zien een zwangerschap nog altijd als een soort egoïstisch pleziertje op kosten van de werkgever. Vooral kleine ondernemingen kunnen niet opdraaien voor de financiële gevolgen als een vrouw hen in de steek laat om zich voort te planten, klinkt het soms. Wat men vergeet in deze redenering is, dat er ook een man betrokken is in dit proces. Vrouwen maken zich niet zelf zwanger voor een vakantie van 9 maanden, ze zetten de menselijke soort verder. Het is dus niet onredelijk om van de samenleving, ook van bedrijven en andere werkplekken, te verwachten dat ze mee de financiële kosten dragen. ‘Vrouwen kopen en schrijven zelf de tijdschriften waarover ze klagen’ Dit is een klassieke ‘kip of ei’ situatie. Meisjes komen terecht in een wereld die zo geobsedeerd is door beelden dat ze op zich op hun 5e al zorgen maken over hun lichaam en op hun 7 e al beginnen lijnen. We voeden hen op in een samenleving die hen overstelpt met beelden van slanke, blonde, langbenige, gebruinde, rondborstige vrouwen met een gladde huid. En die hen telkens weer inprent dat de waarde van een vrouw in de eerste plaats in haar looks zit. Dan verwijten we hen dat ze magazines kopen die hen vertellen hoe ze moeten afslanken, hoe ze een gladde huid en perfecte look krijgen. Als we de cultuur zouden veranderen, de manier waarop we vrouwen behandelen en de verwachtingen waarmee ze opgroeien, dan zouden we misschien vaststellen dat het aanbod en de vraag in de media ook veranderen.
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Achtergrondinfo/stereotiepen over vrouwen ontkracht- Pag. 33
Definities Basisinfo over seksuele orientatie Stereotypen over holebi’s ontkracht Basisinfo over gender Stereotypen over vrouwen ontkracht Stereotypen over mannen ontkracht Mechanismen homofobie En wat dan met transgender? Meer weten over oriëntatie en gender Hulp
‘Vrouwen maken gewoon andere levenskeuzes’ Meestal zegt men dit om bewijzen over genderongelijkheden in topfuncties te weerleggen. Het probleem met dit argument is dat het daar ook stopt. Het punt is niet dat vrouwen hun gezin verkiezen boven hun carrière, maar dat we nog altijd in een maatschappij leven die vrouwen in vele gevallen verplicht om die keuze te maken. Terwijl mannen van een topjob en van kinderen kunnen genieten, zonder het één voor het andere te moeten opofferen. Inderdaad, vrouwen kunnen ervoor kiezen om kinderen te hebben, maar ze kiezen niet voor de maatschappelijke structuur waarin er te weinig mogelijkheden voor iedereen zijn (ouderschapsverlof, flexibele werktijden, kinderopvang) om kinderen te hebben zonder hun carrière op het spel te zetten. ‘Vrouwen bekijken mannen ook als seksobjecten’
Bronnen
Een fout maak je niet goed door er zelf een te maken. En er is een reden waarom mensen vaak de Cola Light advertentie als voorbeeld gebruiken: omdat er veel minder bekende voorbeelden van mannelijke objectivering bestaan. Ja, mannen worden ook geobjectiveerd, maar niet in dezelfde mate, niet zo vaak en niet op een manier die hen ontdoet van hun andere eigenschappen, zoals dat bij vrouwen gebeurt. Objectivering van mannen heeft dus niet dezelfde negatieve invloed op de manier waarop de maatschappij hen bekijkt en behandelt.
Colofon
‘Vrouwen zijn hun eigen ergste nachtmerries’
Werkbladen Volgende pagina > < Vorige pagina
Pag. 33
Dit argument zou betekenen dat vrouwen, omdat ze soms gemeen zijn tegen andere vrouwen, niet het lef moeten hebben om structurele verdrukking aan te pakken zolang we onze onderlinge geschillen niet bijgelegd hebben. Maar zeggen dat we allen op dezelfde manier behandeld moeten worden ongeacht onze sekse is heel iets anders dan zeggen dat iedereen aardig moet zijn tegen anderen. Dit is een klassieke poging om de aandacht af te leiden van diepgewortelde ongelijkheid naar de vrouwen zelf en leunt sterk aan bij seksistische stereotypen over kattige, ‘bitchy’ vrouwen.
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Achtergrondinfo/stereotiepen over vrouwen ontkracht- Pag. 34
Definities Basisinfo over seksuele orientatie Stereotypen over holebi’s ontkracht Basisinfo over gender Stereotypen over vrouwen ontkracht Stereotypen over mannen ontkracht Mechanismen homofobie En wat dan met transgender? Meer weten over oriëntatie en gender Hulp Bronnen Colofon Werkbladen Volgende pagina > < Vorige pagina
Pag. 34
‘Vrouwen zijn slechte rolmodellen’ Ja, er zijn de Rihanna’s en de Miley Cyrussen … Het is geen toeval dat zoveel zangeressen een sterk geseksualiseerde act hebben of zeer weinig kleren dragen. Deze vrouwen treden op in een wereld die hun mannelijke collega’s volledig aangekleed laat zingen en die hen vertelt dat zij alleen verkopen als ze vlees laten zien. Een typisch voorbeeld van kijken naar de symptomen en niet naar de oorzaak. ‘Vrouwen zijn geen goede leidinggevenden’ Deze uitspraak komt altijd van mensen die zich baseren op hun ervaring met 3 of 4 vrouwelijke collega’s. Uit het individuele falen van deze collega’s leiden ze de onbekwaamheid van 3,5 miljard vrouwen op de planeet af. We hebben allemaal al slechte bazen gehad, maar we kijken nooit naar een slecht georganiseerde mannelijke collega om te besluiten dat elke man op de wereld op dezelfde manier leiding geeft. Waarom dat wel doen voor vrouwen? ‘Vrouwen gaan gewoon niet weg uit een slechte relatie’ Dat is wellicht het dodelijkste argument, meestal gericht op slachtoffers van huiselijk geweld. Een variatie op een thema dat ook juweeltjes bevat als ‘Waarom valt ze altijd op slechte jongens?, Waarom provoceerde ze hem?, Waarom zag ze het niet aankomen?’. Dat toont een diep gebrek aan inzicht in de psychologische factoren in huiselijk geweld en in de controle die een pleger kan uitoefenen. Maar het is vooral een halsstarrige weigering om naar de pleger te kijken in plaats van naar het slachtoffer. Het beste antwoord is: ‘Ja, maar waarom deed hij het?’
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Achtergrondinfo/stereotiepen over mannen ontkracht- Pag. 35
Definities Basisinfo over seksuele orientatie Stereotypen over holebi’s ontkracht Basisinfo over gender Stereotypen over vrouwen ontkracht Stereotypen over mannen ontkracht Mechanismen homofobie En wat dan met transgender? Meer weten over oriëntatie en gender Hulp Bronnen Colofon Werkbladen Volgende pagina > < Vorige pagina
Pag. 35
Stereotypen over mannen ontkracht Bron: http://goodmenproject.com/featured-content/10-stereotypes-stop-spreadingmen-kt/. Oorsprongelijke bron: James Michael Sama’s Blog.
‘Mannen zijn allemaal sloddervossen’ O ja ik ben net zo schuldig als de volgende persoon: ik laat de kleren zich opstapelen en laat vanalles rondslingeren in huis. Maar als het gaat over opruimen, ben ik net zo proper. Niet elke man is een holbewoner die overal sporen achterlaat in de hoop dat iemand anders die opruimt. Sommige mannen weten wat gewone hoffelijkheid betekent. ‘Mannen zijn allemaal sportfanaten’ Toen ik mijn middelbare school afmaakte, had ik zowat elke georganiseerde sport geprobeerd die men aanbood. Sommige waren van korte duur, andere gingen een paar jaar mee. Eén ding bleef echter hetzelfde: ik had weinig interesse om ernaar te kijken. Vrouwen hebben een beeld van mannen die grommend en bierdrinkend voor tv zitten op zondagnamiddag bij de start van het voetbalseizoen. Maar de waarheid is dat dat sommige mannen helemaal koud laat. ‘Mannen kunnen vrouwen niet aan’ Sommige vrouwen zeggen dat als een man geen partner wil met een overheersende persoonlijkheid, dat hij ‘het niet aankan’. In de realiteit is hij misschien gewoon niet geïnteresseerd. Maar mensen geven nooit graag toe dat ze een minder leuk kantje hebben (dat gaat wellicht op voor beide geslachten). Sommigen onder ons vinden een liefdevolle, zorgzame relatie leuk, met een vrouw die niet opschept over hoe slecht ze wel is.
‘Mannen kunnen zich niet concentreren op een gesprek over gevoelens’ Sommige mannen luisteren naar je, geven om je, hebben aandacht voor hoe je je voelt en wat je denkt. Geloof het of niet. ‘Mannen zijn niet bezig met hun uiterlijk’ Sommigen onder ons zullen wel degelijk gaan shoppen met jou, zelfs zonder gezeur. En velen onder ons geven wel degelijk om hoe we eruitzien. ‘Mannen zijn bedriegers’ Ik ken veel mannen die nog nooit iemand bedrogen hebben in een relatie, mijzelf inbegrepen. De uitspraak ‘alle mannen zijn bedriegers’ houdt er geen rekening mee dat sommige mannen echt wel waarde hechten aan een diepgaande relatie met iemand om wie ze geven boven tijdelijk lichamelijk genot. ‘Mannen merken je nieuwe kapsel niet op’ ‘Ben je naar de kapper geweest? Je nagels laten bijwerken?’ Sommige mannen merken de kleine details wel degelijk op en zullen je dat ook laten weten.
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Achtergrondinfo/stereotiepen over mannen ontkracht- Pag. 36
Definities Basisinfo over seksuele orientatie Stereotypen over holebi’s ontkracht Basisinfo over gender Stereotypen over vrouwen ontkracht Stereotypen over mannen ontkracht Mechanismen homofobie En wat dan met transgender? Meer weten over oriëntatie en gender Hulp Bronnen Colofon Werkbladen Volgende pagina > < Vorige pagina
Pag. 36
‘Mannen hebben geen gevoelens’ Het idee dat emoties ‘iets voor vrouwen’ zijn, wordt in stand gehouden in onze samenleving. Voor mannen zijn ze een teken van zwakte. Ik sta achter het idee dat zorg dragen voor anderen een sterkte is en hier vind je een paar redenen waarom. We zijn niet allemaal robots zonder gevoel. Niet alle mannen zijn slecht in communiceren. Sommige mannen kunnen wel degelijk tijd maken voor een vruchtbaar gesprek waarin gevoelens worden uitgewisseld, problemen worden opgelost en relaties worden versterkt. ‘Mannen zijn allemaal dezelfde’ ‘Mannen zijn allemaal dezelfde’ wordt overgebruikt om frustraties tegenover mannen uit te drukken. Dat is natuurlijk niet correcter dan zeggen dat alle vrouwen, alle Italianen, alle honden of alle Guinese biggen dezelfde zijn. Als je herhaaldelijk dezelfde problemen tegenkomt met mannen, dan is het misschien tijd om na te denken over het type mannen waarmee je je tijd doorbrengt? Misschien zijn zij allemaal hetzelfde, en kan het afwijken van dat type man jou een nieuw perspectief geven.
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Achtergrondinfo/stereotiepen over mannen ontkracht- Pag. 37
Definities
Mechanismen homofobie
Basisinfo over seksuele orientatie Stereotypen over holebi’s ontkracht Basisinfo over gender Stereotypen over vrouwen ontkracht Stereotypen over mannen ontkracht Mechanismen homofobie En wat dan met transgender? Meer weten over oriëntatie en gender Hulp
Wat heeft ‘gender’ nu met homofobie of homonegativiteit te maken? Uit onderzoek van Dewaele is gebleken dat: 1. homonegatieve houdingen van jongeren sterk samenhangen met de mate waarin ze denken in termen van traditionele manvrouw rolpatronen; 2. als men heteroseksualiteit als norm neemt, men ook vaak traditionele man-vrouw rol- en gedragspatronen als norm hanteert; 3. homonegativiteit vaak het gevolg is van genderongelijkheden en getriggerd wordt door genderstereotiepe verwachtingen; 4. heteronormativiteit en homonegativiteit vaak een gevolg zijn van een rigide visie op ‘mannelijkheid’ en ‘vrouwelijkheid’ en op hoe mannen en vrouwen zich moeten gedragen. Ook de omgekeerde beweging geldt, zo blijkt uit het onderzoek. Homofobie kan aanleiding geven tot een (meer) rigide visie op wat onder ‘mannelijk’ en ‘vrouwelijk’ wordt verstaan en in welke mate individuen zich aan deze opdeling moeten houden.
Bronnen Colofon Werkbladen Volgende pagina > < Vorige pagina
Pag. 37
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Achtergrondinfo/en wat dan met transgender?- Pag. 38
Definities
En wat dan met transgender?
Basisinfo over seksuele orientatie Stereotypen over holebi’s ontkracht Basisinfo over gender Stereotypen over vrouwen ontkracht Stereotypen over mannen ontkracht Mechanismen homofobie En wat dan met transgender? Meer weten over oriëntatie en gender Hulp
Transgender wordt vaak gebruikt als overkoepelende term voor travestie, transgenderisme, transseksualiteit en alle andere vormen van variaties in genderrollen en -identiteiten. Deze indeling helpt ons om de bestaande diversiteit wat te ordenen, maar blijft wat kunstmatig. De categorieën kennen immers geen duidelijke scheidingslijnen en er zijn vele overeenkomsten. Dat genderstereotypen ook een belangrijke rol spelen in de schoolcarrière van transgenders, spreekt voor zich. Eigenschappen, talenten, interesses specifiek toekennen aan ‘mannen’ enerzijds en ‘vrouwen’ anderzijds, creëert weinig ruimte om daarvan openlijk af te wijken en eigen keuzes te maken. Het is ook belangrijk om een onderscheid te maken tussen de seksuele oriëntatie (hetero of holebi) en de genderidentiteit (gevoel van jongen en/of meisje zijn). Transgender personen kunnen zowel hetero, homo, lesbisch als bi zijn.
Bronnen Colofon Werkbladen Volgende pagina > < Vorige pagina
Pag. 38
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Achtergrondinfo/meer weten over seksuele oriëntatie en gender- Pag. 39
Definities
Meer weten over seksuele oriëntatie en over gender
Basisinfo over seksuele orientatie Stereotypen over holebi’s ontkracht Basisinfo over gender Stereotypen over vrouwen ontkracht Stereotypen over mannen ontkracht Mechanismen homofobie En wat dan met transgender? Meer weten over oriëntatie en gender Hulp
Het handboek ‘Relationele en seksuele vorming: handboek voor secundair onderwijs’ geeft leraren en begeleiders achtergrondinformatie op maat. Je kan het boek ontlenen in de Leermiddelenbank van Sensoa en kopen in de shop.
Bronnen Colofon Werkbladen Volgende pagina > < Vorige pagina
Pag. 39
Online • cavaria.be • seksuelevorming.be/aanpak: thema gender en thema oriëntatie • allesoverseks.be Vorming voor begeleiders van jongeren cavaria.be: Çavaria biedt vormingen en begeleidingstrajecten voor zowel het kleuter, lager, secundair als hoger onderwijs. Workshops voor klassen weljongniethetero.be: Vele van de aangesloten groepen hebben een scholenwerking waarbij holebi-jongeren in scholen gaan getuigen en informatie geven.
Meer weten over gender Het handboek relationele en seksuele vorming voor leraren secundair onderwijs van Sensoa geeft achtergrondinformatie op maat van de begeleider. Je kan het ontlenen in de Leermiddelenbank van Sensoa of aankopen in de shop. Online • rosadoc.be - Kwestie ‘Gender’: rosadoc.be • genderindeklas.be: achtergrondinformatie en tips • ehbf.be (voor de jongere) • seksuelevorming.be/aanpak: thema gender Vorming voor begeleiders van jongeren Rosadoc RoSa vzw biedt workshops op maat aan voor alle begeleiders en leraren die meer willen weten over gender en hoe genderbewustheid geïntegreerd kan worden voor de groep of tijdens het werken met jongeren. Zijn jongens beter in technische taken? Zijn meisjes
braver dan jongens? Bepaalt gender de manier waarop je voor een groep jongeren staat? We zoeken het samen uit tijdens een workshop ‘Gender in de klas’ of ‘Gender in de zorg en opvoeding’. In het eerste deel van de workshop wordt ingegaan op wat gender is en hoe gender onze leefwereld beïnvloedt. Het tweede gedeelte is meer praktisch en interactief en spitst zich specifiek toe op de schoolsituatie of de situatie in de jeugdbeweging of de leefgroep. De inhoud van de workshops wordt aangepast aan onderwijsniveau en aan relevante thema’s. Çavaria Ook Çavaria geeft vorming. Geen theoretische uiteenzetting over omgaan met transgenders op school, maar een zeer praktijkgerichte training voor een volledig schoolteam, of voor een kleine groep (enkel leerlingenbegeleiders en leraars die met de leerling werken). Een andere mogelijkheid is een vorming in de vorm van een infoavond voor leraars en ouders. Workshops voor klassen RoSa vzw geeft workshops over gender en genderbewust leven. Wat betekent ‘gender’ nu eigenlijk? Welke invloeden hebben onbewuste vooroordelen over mannen en vrouwen op ons leven? Hoe leiden ideeën rond mannelijkheid en vrouwelijkheid tot sociale ongelijkheid en ongelijke kansen? Deelnemers kunnen in RoSa’s workshop ‘Gender voor dummies’ op een interactieve manier hun eigen onbewuste vooroordelen over m/v uittesten. In klasgroepen kan je ook rond een thema of specifieke invalshoek werken die dat jaar centraal staat in de klas (media, geschiedenis, beroepen enz.). Literatuur RoSa vzw is naast documentatiecentrum ook archief en bibliotheek. Als je meer wil lezen, neem dan een kijkje in de online catalogus of neem er RoSa’s literatuurlijst ‘Het Genderproject: tegengaan van homofobie bij jongeren’ (januari 2014) even bij. De collectie, gericht op het onderwijsveld wordt elk jaar nauwgezet aangevuld.
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Achtergrondinfo/hulp- Pag. 40
Definities Basisinfo over seksuele orientatie Stereotypen over holebi’s ontkracht Basisinfo over gender Stereotypen over vrouwen ontkracht Stereotypen over mannen ontkracht Mechanismen homofobie En wat dan met transgender? Meer weten over oriëntatie en gender Hulp Bronnen Colofon Werkbladen Volgende pagina > < Vorige pagina
Pag. 40
Hulp
Jonge holebi’s die vragen hebben rond seksuele oriëntatie kunnen informatie, hulp en steun vinden bij Weljongniethetero, de Holebifoon of het Jongeren Advies Centrum. Jonge transgenders kunnen terecht bij het Transgender Infopunt of bij T-Jong: een site met activiteiten, literatuur en films en een forum voor transgenderjongeren.
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Achtergrondinfo/bronnen- Pag. 41
Definities
Bronnen
Basisinfo over seksuele orientatie Stereotypen over holebi’s ontkracht Basisinfo over gender Stereotypen over vrouwen ontkracht Stereotypen over mannen ontkracht Mechanismen homofobie En wat dan met transgender? Meer weten over oriëntatie en gender Hulp
Dewaele, A., Vincke, J., Van Houtte, M., Cox, N. (2008). De schoolloopbaan van holebi- en heterojongeren. Antwerpen, Steunpunt Gelijkekansenbeleid. Universiteit Antwerpen - Universiteit Gent.
Bronnen Colofon Werkbladen Volgende pagina > < Vorige pagina
Pag. 41
Dewaele, A. (2009). Het discours van jongeren over man-vrouw rolpatronen en holebiseksualiteit. Over flexen, players en metroseksuelen. Antwerpen: Steunpunt Gelijkekansenbeleid – consortium UA en UHasselt. Frans, E. & Motmans, J. (2014). Gender in de Blender. Leuven: Dienst diversiteit en gelijke kansen van de Provincie Vlaams-Brabant. Peeters, K. (2011). Handboek relationele en seksuele vorming voor leraren secundair onderwijs. Antwerpen: Sensoa.
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
Home
Introductie
Inleidende methodieken
Colofon- Pag. 42
Definities
Colofon
Basisinfo over seksuele orientatie Stereotypen over holebi’s ontkracht Basisinfo over gender Stereotypen over vrouwen ontkracht Stereotypen over mannen ontkracht Mechanismen homofobie En wat dan met transgender? Meer weten over oriëntatie en gender Hulp
Hoofdredactie: Lies Verhetsel Redactie: Lies Verhetsel, Bart Degryse Eindredactie: Eveline De Bie Inhoudelijk advies: Helena Bonte (RoSa vzw) en de begeleidende groep van het Weetewa-project Opmaak: Lieven Jacobs en Typografics Videomontage: Wouter De Meester (Mediaraven) Logo en huisstijl: Sander Belmans (G5) V.U.: Chris Lambrechts, Rooseveltplaats 12, 5e verdieping, 2060 Antwerpen Wettelijk depot: D/20 Versie: november 2014, 1ste versie
Bronnen Colofon Werkbladen Volgende pagina > < Vorige pagina
Pag. 42
Een uitgave van Sensoa vzw, Mediaraven en RoSa vzw © 2014 Sensoa Toestemming is vereist voor overname van de teksten, op welke wijze ook Met dank aan Jong&Van Zin en aan Atheneum Antwerpen, Atheneum Merelbeke en VIP School Gent voor de hulp bij het pretesten van dit pakket. En minstens evenveel dank aan de vloggers die voor het video-materiaal zorgden. Met steun van de Vlaamse minister bevoegd voor het Gezondheidsbeleid en van de Vlaamse minister bevoegd voor Jeugd.
Inhoudelijke methodieken
Evaluatie
Achtergrondinfo
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Werkblad 1
PICKASOLL Het letterwoord PICKASOLL somt enkele van de belangrijkste regels op. P Privacy Persoonlijke informatie is vertrouwelijk en blijft binnen de groep. I Ik-vorm We praten over onszelf, onze gevoelens en ervaringen, opvattingen. We zijn open en eerlijk in wat we vertellen. C Cultuur Hou rekening met de verschillende culturele achtergronden die in de groep meespelen. K Kies Kies wat je wel en niet vertelt. Niet alles is voor alle oren bedoeld. Je mag je gevoelens en gedachten voor jezelf houden. A Actief Wees actief in het groepsgebeuren. Je krijgt de kans om zelf te bepalen waarover het gaat. Wacht dus niet af tot iemand anders iets inbrengt. S Seksualiteit Seksualiteit is een zeer ruim begrip en iedereen gaat er anders mee om. Je kan er ook over meepraten als je nog nooit gevreeën hebt, want je hebt er vast al eens over nagedacht of je seksueel aangetrokken gevoeld tot iemand. Er zijn grote verschillen tussen culturen en mensen (mannen en vrouwen, jong en oud) in de wijze waarop ze met seks, uiterlijk en talenten omgaan. O Oriëntatie Mensen kunnen heteroseksueel, homoseksueel, lesbisch of biseksueel zijn. Welke seksuele oriëntatie je ook hebt, iedereen is uniek en verdient respect. L Luisteren Luisteren is belangrijk, niet alleen praten. Je hoeft niet iedereen leuk te vinden, maar respect voor ieders eigenheid, talenten en interesses is wel belangrijk. L Lachen Humor is belangrijk. Het is soms een middel om geladen onderwerpen te ontmijnen. Uitlachen kan niet.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Werkblad 2
OPVOEDING
LIEFDE MANNELIJK VROUWELIJK UITERLIJK
GENDER STEREOTYPEN
CULTUUR
JOBS
EIGENSCHAPPEN
STUDIERICHTING
HOBBIES VRIENDENKRING
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Werkblad 3
Noteer hieronder per filmpje in kernwoorden de eigenschappen waarvan je vindt dat ze stereotiep of juist niet-stereotiep zijn voor het geslacht van de vlogger. FILMPJE 1 Stereotiepe eigenschappen
Niet-stereotiepe eigenschappen
FILMPJE 2 Stereotiepe eigenschappen
Niet-stereotiepe eigenschappen
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Werkblad 4
Beantwoord volgende vragen: 1. 1.
Noem 3 dingen die een hetero kan voelen als hij of zij voor homo of lesbo wordt uitgescholden.
• ................................................................................................................................................................................... • ................................................................................................................................................................................... • ................................................................................................................................................................................... 2. 2.
Noem 3 dingen die een holebi kan voelen als hij of zij voor homo of lesbo wordt uitgescholden.
• .................................................................................................................................................................................. • .................................................................................................................................................................................. • .................................................................................................................................................................................. 3. 3.
Wat doe je als je hoort dat iemand wordt uitgescholden als homo of lesbo?
• ................................................................................................................................................................................... • ................................................................................................................................................................................... • ...................................................................................................................................................................................
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Werkblad 5
Plaats de vloggers op deze lijn: 100% man-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 100% vrouw
Flippo
Lauwse
Layla
Lennert
Margot
PlasmaTV
Teun
Wies
1
2
3
4
5
6
Twitter-Widget voor Yesallwomen
7
8
9
Werkblad 6
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Werkblad 7
1
2
3
4
5
6
7
8
9
a
b
Werkblad 8.a
c
d
1
2
3
4
5
6
7
8
9
a
b
Werkblad 8.b
c
d
1
2
3
4
5
6
7
8
9
a
b
Werkblad 8.c
c
d
1
2
3
4
5
6
7
8
9
a
b
Werkblad 8.d
c
d
1
SE K E S SE K E D E I NT S D ER I N NDERR O T E NTA
GE G
SEKSE VROUW
E OR I T
SE K E S K S ID E E NT E S D ER I N NDERR O T E NTA
GE G
SE K S E
S EK RS E T IN
T EI L
SE K S E
IE
IE
S EK RS TE IN
T EI L
E OR TI
S SE E K S E E K SE S RIDENT EK ES RO RIT IDENT E ENKDENDNETRE I E A NI D DERRO T
N
EM AN
EN N T IE A
S E K SE S EK ERIDENT E I ND D E R R O T
S
S
S EK RS E T IN
Werkblad 9
9
SE K S E S S G G T EI E G E GL TIEOR
E OR I T
8
T EI L
GE G
7
SEK S
GE G
G
T I E L
6
E OR TI
SE K S E
E OR TI
SE K S E
SE K S E
5
SEKSE VROUW
T EI L
T EI
IE
4
EN N T IE A
E
3
SE K S E
SE K E S SE K E D E I NT S D ER I N NDERR O T E NTA
2
Figuur 2 De Genderkoek van Çavaria naar The Genderbread Person v2.0 by ‘It’s pronounced Metrosexual’
ER ID
EN
L
RO
AN
KE IJ
MI XE
O/ HO M
O/ HO M EL
MA
KE IJ
L RO
EE SU
L
E SU
K
KE IJ
BIS E
RO
M IT TE TI
G
MI XE
ED
MI XE
MI X
E
MI X
N
E RE RF
RE
O ER
NN EL
GEN
D
ER ID E
AN
L
EL
K
N
M
AN N
BIS E
M IT TE I T
O ER
MA N
RE
E
MA N
E RE RF
NE L
S
R TE IN
ER ID E
KS SE
GEN D
MI XE
E RE RF
L
EL
RO
NN
SEK SE
GE ND E
RO LF
KE IJ
MA
T
T
HE
HE
RO LF
G E ND E
GE
Figuur 3 Diagram uit Gender in de Blender (Frans, E. & Motmans, J., 2014)
VRO
E ER ATIE T
L RO
AN ORIË D N
E
BO
E ER ATIE T
L RO
S LE
L RO D O AN SB ORIË D LE N
RO LF
L RO
EN GE ND E
D
VRO UW E
W OU VR IT TE TI
EN
ER ID
E JK LI
E JK LI
W OU VR IT TE TI
L RO
VRO UW E
GEN D
R DE
L RO
EN
SE K S E
T EI
D
ER ID
VRO UW E
L RO
E JK LI
GEN D
D
RE
G
GEN D
ER
ED
D EN
W OU VR IT TE TI
SE T
SEKSE VROUW
E