Doelbewust
bij het k e o z e b ▶ Op Beveren m a e t l e s Voed energie e r a b w u e r herni ▶ Mee ntrales e c n r e k e l = flexibe t uw buur n i r u u t ▶ Na
22e jaargang
86
maart 2014 Driemaandelijks informatiemagazine van de kerncentrale van Doel voor haar omgeving
EDITORIAAL
Als uw leven verandert, verandert ook uw energieverbruik.
Beste lezer, Op 20 januari werd de laatste revisie van Doel 1 afgerond. Dit was het laatste ‘grote onderhoud’ vooraleer we met Doel 1 op 15 februari 2015 definitief de elektriciteitsproductie stopzetten. De stopzetting van de elektriciteitsproductie met Doel 2 zal dan eveneens volgen op 1 december 2015. Het definitief stilleggen van Doel 1 en Doel 2 is een beslissing die genomen werd door de Belgische regering op 4 juli 2012 en die we uiteraard zullen respecteren en uitvoeren. Toch betekent deze stopzetting niet dat ons werk er dan opzit. Neen, na het stilleggen van Doel 1 en 2 volgt de fase van de ontmanteling. In het vorige nummer van Doelbewust kon u al lezen dat dit 10 tot 15 jaar zal duren; een grootschalig project bovendien waar veiligheid - vanzelfsprekend topprioriteit blijft. De sluiting van Doel 1 en 2 is maar één van de vele projecten waarbij we ons als bedrijf voortdurend aanpassen aan veranderende omstandigheden. De toename van hernieuwbare energie is nog zoiets. Windmolens en zonnepanelen zijn geen nieuw fenomeen, Electrabel GDF SUEZ heeft al jaren ervaring met de uitbating
Reken voor uw energie op ons. Wilt u uw verbruik beter beheren? Bel onze Energielijn op 078 35 33 33 voor advies, of profiteer meteen van onze slimme producten en diensten: • de Smart energy box, om uw elektrische toestellen vanop afstand te controleren • de Smart thermostat, om uw verwarming te regelen, waar u ook bent • de Energy Manager, om uw verbruik op de voet te volgen via pc, tablet en smartphone
van windmolenparken en het begeleiden van klanten bij de realisatie van grote zonneprojecten. Wat wél anders is dan vroeger is dat deze energiebronnen bij momenten heel veel elektriciteit produceren, maar dit op andere momenten niet doen. Logisch: de wind waait en de zon schijnt niet altijd even hard. Een hele uitdaging dus om vraag en aanbod steeds op elkaar af te stemmen. In deze Doelbewust leest u hoe onze kerncentrale bijdraagt tot een oplossing. Jan Trangez
Ontdek ze op electrabel.be
Directeur kerncentrale Doel Doelbewust maart 2014
3
ACTUEEL
Wist je dat… … Electrabel een nieuwe CEO heeft? Op 1 januari 2014 nam Sophie Dutordoir afscheid van Electrabel
boomconstructie op het dak van
GDF SUEZ. Het was een persoonlijke keuze. Na 24 jaar bij Electra-
de wagen. Dit waterkanon wordt tot
bel koos ze ervoor om een andere professionele weg in te slaan.
op een hoogte van 10 meter boven de grond
Sophie Dutordoir voelde zich als romaniste als een vis in het – soms woelige – water van de energiewereld. Met veel passie stond ze
gebracht en kan zo rechtstreeks blussen tot op het dak van het reactorgebouw (ongeveer 65 meter).
achter de onderneming en gaf dag in dag uit het beste van zichzelf.
De wagen beschikt tevens over een enorme pompcapaciteit en kan
Sophie Dutordoir: “Ik ben fier dat ik deze onderneming heb mogen
bij overstroming water wegpompen uit een overstroomd gedeelte
leiden. Ik heb het volste vertrouwen dat met mijn opvolger, Philippe
van de site. Het voertuig is ook uitgerust met speciale sproeiers, ge-
Van Troeye, Electrabel in zeer goede handen is.”
monteerd onderaan de cabine, voor het opkuisen van olie- en mazout-
Philippe Van Troeye nam de fakkel over en wordt de nieuwe directeur-
vlekken op de rijbaan.
generaal van Electrabel. Hij is burgerlijk ingenieur van opleiding en al
De brandweerwagen van Doel is een unicum in Europa.
25 jaar in dienst van Electrabel in diverse functies. De laatste jaren was hij verantwoordelijk voor de elektriciteitscentrales van GDF SUEZ in Europa.
… Doel 1 zijn allerlaatste revisie achter de rug heeft?
Philippe Van Troeye: “Ik wil op de ingeslagen weg verdergaan: marktlei-
Maandagavond 20 januari werd de laatste revisie van Doel 1 af-
der zijn in elektriciteitsproductie en energieverkoop, een erkend speler
gerond. Ze verliep volgens planning en heeft zo’n zestien dagen
die lokaal sterk verankerd is.”
en zeventien uur in beslag genomen. Doel 1 kreeg zijn allerlaatste grote onderhoud, want volgend jaar in februari wordt de eenheid definitief van het net genomen.
Doelbewust maart 2014
4
… eind maart op de site van Doel een speciale multifunctionele brandweerwagen geleverd wordt?
ma, o.a. alle wettelijke controles (zoals inspectie stoomgeneratoren
Eerst en vooral kan het schuimblusvoertuig ingezet worden voor
en reactordeksel), correctieve en preventieve onderhoudswerken. De
het blussen van branden (binnen en buiten). Het kan zowel met
centrale moet immers zoals steeds een volledige cyclus in alle veilig-
water als met een mengeling van water en schuim een eventuele
heid en zonder technische problemen draaien. Het niveau van nucle-
grote brand bestrijden. Het voertuig beschikt over twee waterkanon-
aire veiligheid en beschikbaarheid dient hoog te blijven tot het laatste
nen. Een eerste is gemonteerd op de bumper en een tweede op een
moment.
Naast de herlading stonden zo’n 3 300 werkorders op het program-
Doelbewust maart 2014
5
COLLEGA IN DE KIJKER
“
Jonge mensen begeleiden… ik doe dat graag
”
Frank Basslé zocht na twintig jaar ArcelorMittal nieuwe horizonten op. Die vond hij in de
kerncentrale van Doel. Ondertussen werkt hij al vijf jaar in het departement Onderhoud.
Frank, wat is je functie in de kerncentrale?
“Ik ben deskundige Draaiende Tuigen. Ik pak vooral technische projecten aan die niets met
de dagelijkse uitbating te maken hebben. Een centrale in revisie (grote onderhoudsbeurt), bij-
voorbeeld, levert altijd verbeteracties op. Die verbeteracties worden in projecten gegoten en zijn voer voor de deskundigen. In dit verband moeten we procedures of werkwijzen controleren en aanpassen, wisselstukken opvolgen, ervoor zorgen dat ze op stock gebracht worden en ter plaatse geraken. Er komt heel wat administratie aan te pas. Tijdens de revisie ben ik veel op het terrein. Dat vind ik leuk. Mijn job is heel afwisselend. Ik krijg de kans om omvangrijke projecten uit te diepen en op te volgen.”
Wat heb je gestudeerd? “Ik volgde A2 Mechanica in een technische school in Eeklo. Mijn graduaat Mechanica behaalde ik in weekendschool. Ik werkte toen al bij ArcelorMittal.”
Hoe groot is het team deskundigen? “Ons team bestaat uit acht collega’s onder leiding van onze chef Erwin Joosen. Wij maken deel uit van de afdeling Draaiende Tuigen, departement Onderhoud. Iedere deskundige heeft contact met een ander team uit onze afdeling Draaiende Tuigen. Ik werk nauw samen met het Team Pompen 1, dat zich vooral ontfermt over technische aspec-
Frank Basslé 42 jaar • Woont in Waarschoot bij Eeklo • Gehuwd met Anne Hebben samen twee kinderen: Anouk (12) en Warre (9) • Werkt vijf jaar in de kerncentrale Doelbewust maart 2014
6
ten in het nucleaire gedeelte. Elke deskundige heeft zijn specialiteit.”
Doelbewust maart 2014
7
Hoe ziet je werkdag eruit? “Eerst de collega’s een goedemorgen wensen. Daarna check ik mijn mailbox. Zit er iets dringend tussen? Nadien volg ik de ‘afzet’ (werkverdeling) van het team, waar ik nauw mee samenwerk. De collega’s geven informatie over hun activiteiten en ik over mijn projecten die interessant kunnen zijn voor hen. Zo houden we elkaar op de hoogte. Als het revisie is, volg ik de werken op het terrein op. Ik controleer of alles goed is uitgevoerd, en dit volgens de correcte voorschriften. Buiten de revisie verdiep ik me in technische projecten of in de wisselstukken. Dat gaat gepaard met administratie, opzoekwerk en contacten met verschillende partijen, o.a. leveranciers, collega’s van de Aankoopdienst en medewerkers van andere firma’s.”
Wat trok je aan in deze job? “Ik begon in de kerncentrale als werkvoorbereider en stond dus in voor het voorbereiden van werken. Na vier jaar wou ik wel iets anders. Sinds mei 2013 doe ik mijn huidige job. Hierin kan ik mijn technische bagage beter benutten en ten dienste stellen van anderen. Ik geef graag kennis door aan jongere collega’s. Ik wil hen graag begeleiden en steunen in hetgeen ze willen bereiken. Ik fris er zo ook mijn eigen kennis mee op. Dat houdt me jong en scherp.”
Waar vul je je vrije tijd mee op? “Mijn twee hobby’s fietsen en fotografie geraakten een beetje op de achtergrond. Ik hoop dat de zomer terug wat fietsplezier brengt. Fotografie doe ik enkel nog als we op vakantie zijn. Mijn gezin komt op de eerste plaats en onze twee kinderen zijn verkikkerd op waterpolo: driemaal trainen in de week en wedstrijd in het weekend. Daar kruipt tijd in, maar ik doe dat met veel plezier! Ik ben iemand die graag klust en heel wat mensen weten dat. Dan wordt je hulp al wel eens gevraagd. Mijn echtgenote en ik helpen mee als vrijwilliger bij de vzw Tanderuis. Deze vereniging geeft opvoedingsondersteuning aan gezinnen met een persoon met autisme. Regelmatig worden steunacties op touw gezet om geld in te zamelen. Heel wat familieleden van de medewerkers van Tanderuis zetten zich hiervoor in. Wij willen daartoe ook ons steentje bijdragen. We zijn momenteel bezig met het organiseren van een oldtimerrit met oude Volvo’s. De datum staat nog niet vast. Het wordt waarschijnlijk mei of juni.” Doelbewust maart 2014
8
Doelbewust maart 2014
9
NATUUR IN EN OM DE KERNCENTRALE
Dieren die van mensen houden In deze nieuwe rubriek hebben we het
De stad als rotsgebied
over natuur. Niet de natuur in moeilijk
De slechtvalk was ooit een exclusieve
bereikbare
gewoon
bewoner van steile rotswanden, maar vindt
natuur dichtbij huis, zoals rond de
de laatste jaren steeds meer een ideaal leef-
kerncentrale van Doel. Natuur die we zo
gebied in steden
gewoon geworden zijn, dat we ze amper
met hoge kerkto-
nog opmerken. Maar hoe gewoon is die
rens en industriële
natuur eigenlijk? Alledaagse dingen zijn
sites met schoor-
allerminst alledaags als we even de tijd
stenen en koeltorens.
nemen om erbij stil te staan. Wij namen
Een goede plaats want
de proef op de som en gingen op zoek
hun favoriete voedsel is
naar de verhalen van planten en dieren in
er aanwezig: stadsduiven,
en om de kerncentrale.
ook zo’n typische cultuurvol-
reservaten,
maar
ger. Al bestaat de populatie
Doelbewust maart 2014
10
Regelmatig horen we berichten in de media
stadsduiven voor
over het achteruitgaan, of erger nog, het
een groot deel uit
uitsterven van soorten. Gelukkig bestaat
verwilderde reis-
ook een omgekeerde beweging: dieren die
duiven, allen zijn afkomstig van
vroeger een rariteit waren, blijken vandaag
de rotsduif. Een duif waarvan de
heel algemeen. Sommige soorten pasten
favoriete omgeving - zoals de naam
zich zeer recent aan, andere deden dit
al doet vermoeden - bestaat uit
reeds lang geleden. We hebben het over
rotsgebieden met ravijnen en weinig
zogenaamde cultuurvolgers. Om ze te leren
plantengroei. Ze broeden in grotten en
kennen, moeten we niet ver gaan: in en
rotsspleten. Logisch dus dat steden voor
rond de kerncentrale leven heel wat cultuur-
rotsduiven eveneens prima leefgebieden
volgers. De bekendste is ongetwijfeld de
zijn. Wetenschappers vermoeden dat de
slechtvalk.
eerste rotsduiven zich reeds 9 000 jaar voor Doelbewust maart 2014
11
Christus bij de eerste boeren voegden. Waarschijnlijk vond dit proces ge-
vogel het zeer goed bij de mens. In
lijktijdig plaats in Azië en het Midden-Oosten. Later, met de opkomst
plaats van nesten te bouwen tegen
van het Romeinse Rijk verspreidde de stadsduif zich over heel
rotswanden begon hij zijn mod-
Midden-Europa. Ook de latere verspreiding naar Australië en het
dernesten te kleven tegen de
Amerikaanse continent heeft de stadsduif te danken aan de mens.
gevels van huizen, onder een richel of dakgoot. Bij die huizen
Geen wederzijdse liefde
was er steevast wel ergens goeie
Wie de mens ook heeft gevolgd naar alle uithoeken van de wereld is de bruine
modder te vinden in een plas of
rat. De bruine rat, ooit een bewoner van steppegebieden in Azië, komt nu overal voor, behalve dan in enkele zeldzame tropische gebieden, Antarctica, de Noordpool en een paar kleine eilandjes, heel ver van de kust. De bruine rat verkiest de aanwezigheid van de mens in zijn omgeving. Bruine ratten houden immers van een vochtige, niet al te warme plek. Kelders, kruipruimten, opslagplaatsen en de rand van sloten en dijken zijn favoriet. Ook al kijken we meestal neer op deze dieren, ze onderschatten
poel. Dit ging gedurende vele honderden jaren prima. Maar de mens veranderde zijn levensstijl: huizen worden anders gebouwd en met de toegenomen netheid en hygiëne zijn er amper nog modderplassen te vinden. Gevolg? Op veel plaatsen in Vlaan-
doen we beter niet. Bruine ratten zijn intelligent en sociaal en leven
deren is er geen huiszwaluw meer te bespeuren. Maar niet zo bij
in kleine groepen. Onder elkaar zijn ze meestal vreedzaam, maar
ons! Hoog boven de grond, onder een richel van het betonnen
vreemdelingen worden door de mannetjes verjaagd. Ze ontwikke-
omhulsel van de reactor van Doel 1 hangen sinds vele jaren een
len zelfs jachttechnieken die van generatie op generatie worden
vijftiental nesten van een kolonie huiszwaluwen. Hun omge-
overgebracht. En die generaties kunnen zich snel opvolgen, zéér
ving is perfect. Ze hangen er veilig, kleverige modder van de
snel. Per worp krijgt een bruine rat zeven tot negen jongen en
Schelde is vlakbij en insecten vinden ze in overvloed boven de
in vorstvrije riolen kan dit tot vijf keer per jaar. Reken daarbij dat
rietkragen.
een vrouwtje reeds na vijf weken vruchtbaar is en je begrijpt dat de bruine rat, mits er voldoende voedsel ter beschikking is, zeer snel
Aanpassen, de sleutel voor succes
in aantal kan toenemen. Daarom is rattenbestrijding door middel van
Zien we cultuurvolgers, dan zien we heel duidelijk de evo-
vergif eigenlijk dweilen met de kraan open. Veel beter is het om moge-
lutietheorie van Darwin in de praktijk. Wie zich het best
lijke schuilplaatsen ontoegankelijk te maken, afval netjes op te ruimen en
aanpast aan veranderende omstandigheden, overleeft.
zeker geen etensresten door de afvoer van de riool te spoelen.
Wie dit niet doet verdwijnt. En wat blijkt? Ook soorten waarvan we het niet zouden verwachten, slagen
Opkomst en ondergang
er de laatste tijd steeds beter in om zich aan
Weinig mensen zien ratten als een verrijking van onze natuur, maar bij veel andere
te passen aan de mens. Dit is opvallend bij
soorten hebben we toch een beter gevoel. Bij de merel bijvoorbeeld, één van onze be-
grote zoogdieren. De ree leeft opnieuw in
kendste zangvogels. Merels leven in het groen. Net zoals in elke tuin kunnen we ze ook tussen de gebouwen van de kerncentrale aantreffen. Tuinen waren trouwens cruciaal voor de verspreiding van de merel. Tot meer dan een eeuw geleden was de merel een mensenschuwe bewoner van bossen, maar sinds tuinen en gazons gemeengoed geworden zijn, verdween de angst van de merel voor de mens. Het verhaal van de huiszwaluw is helaas minder positief. Ooit deed deze Doelbewust maart 2014
12
grote delen van Vlaanderen. Vossen ook. Everzwijnen duiken alsmaar meer op waar er veel bos is en als kers op de taart beweren sommigen dat zelfs de komst van de wolf slechts een kwestie van tijd is. Al deze dieren passen zich aan ons aan. Zouden wij ons ook aan hen kunnen aanpassen? Doelbewust maart 2014
13
VEILIGHEIDSRUBRIEK
Niet-conforme vaten laagradioactief afval Tijdens een periodieke inspectie in het voorjaar van 2013 werd in de tussentijdse opslagplaats voor laagradioactief afval bij Belgoprocess in Dessel vastgesteld dat een zeer beperkte hoeveelheid van een substantie was vrijgekomen uit enkele
NIRAS Nationale Instelling voor Radioactief Afval en verrijkte Splijtstoffen. Publieke instelling die instaat voor het beheer van het radioactief afval.
vaten met laagradioactief geconditioneerd afval, afkomstig van de kerncentrale van Doel. Na opening van de betrokken vaten
Belgoprocess
bleek het om een beperkte overloop te
Filiaal van NIRAS dat optreedt als
gaan van een gelachtige substantie, die zich heeft gevormd bovenop het beton dat zich in het metalen vat bevindt. Het FANC (Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle) en Electrabel werden onmiddellijk op de hoogte gebracht. Electrabel en
industriële operator en nucleaire exploitant. Baat de opslaggebouwen uit en is verantwoordelijk voor het uitvoeren van periodieke inspecties.
NIRAS (Nationale Instelling voor Radioactief Afval en verrijkte Splijtstoffen) stelden een gecoördineerd actieplan op om de juiste oorzaak van dit fenomeen te onderzoeken. Wim Van Rompay (Doel) was als Electrabelprojectleider nauw betrokken en geeft een stand van zaken.
Hoever staat het met het onderzoek naar de oorzaak van de gelvorming op de vaten? Wim: “Electrabel heeft dit actieplan begin januari afgerond. We voerden uitgebreide Doelbewust maart 2014
14
FANC Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle. Verantwoordelijk voor de nucleaire veiligheid. Staat in voor het verlenen van de exploitatievergunningen. Via haar technisch filiaal Bel V worden inspecties en veiligheidsevaluaties uitgevoerd in de kerncentrales en in andere nucleaire installaties in België (ziekenhuizen, universiteiten, sites van Belgoprocess…).
Doelbewust maart 2014
15
testen en analyses uit, zoals betontes-
samenstelling van het beton anders, zodat
ten, chemische en radiologische analy-
deze reactie niet kan plaatsvinden.
ses van de substantie en analyses van
Het gaat over ongeveer zevenduizend con-
het metaal van het vat. Het onderzoek
centraatvaten op een totaal van veertig-
toont aan dat het gaat om een alcali-
duizend vaten die veilig opgeslagen zijn bij
silica-reactie (ASR), een gekend feno-
Belgoprocess in Dessel.”
meen in de bouwkunde. Anders gezegd, gaat het om een chemische reactie van het betonmengsel, waarbij de combinatie van in het beton toegevoegd loog (base, de alcali) en zand of grind (de silica) reageert met vochtigheid waardoor er gelvorming optreedt. In de bouwkunde, bv. bij bruggen, wassen regen en wind deze gel af. Bij het beton van de vaten gebeurt dit niet, omdat ze veilig in een metalen vat gestockeerd worden, dat in een speciale opslagplaats staat.”
Sinds juli is het conditioneren van concentraten en harsen op de site van Doel gestopt en in oktober trok NIRAS de erkenning in voor het conditioneren van deze twee soorten afval. Is er een risico dat de productie van elektriciteit moet stopgezet worden omdat de maximale capaciteit van stockage van concentraat bereikt wordt? Wim: “Neen. De concentraten worden opgeslagen in reservoirs in de warme zone, wat de normale gang van zaken is. Met de
“De vaten met de gelachtige substantie vormen
vergunde voorraadtanks voor concentraat
geen gevaar voor mens, milieu of omgeving. Zoals
harsen tot midden 2016. Inmiddels hebben
alle vaten op de site van Belgoprocess staan de
het procedé voor concentraatverwerking
concentraatvaten onder constant toezicht.”
erkennen voor Doel. Bij dit procedé wordt
kunnen we nog verder tot 2019, voor de we een procedure gestart met NIRAS om dat toegepast wordt in Tihange ook te laten geen zand of grind gebruikt, wat het risico op ASR uitsluit. NIRAS bevestigde dit eind 2013. Het doorlopen van de procedure
teel niet geschikt voor zijn. Terwijl bij Belgo
Over welke en hoeveel vaten gaat het?
van erkenning neemt zeker twee jaar in
process de concentraatvaten onder speci-
Wim: “Steekproefsgewijs werden alle productiereeksen van vaten, verwerkt door Doel,
beslag.”
fiek toezicht staan, wordt verder onderzoek gedaan naar de langetermijnevolutie van
gescreend. Ook vaten van Tihange werden onderzocht. Dit intensieve controleprogramma bracht aan het licht dat enkel vaten laagradioactief afval die in Doel geproduceerd werden,
Wat is de verdere planning?
het fenomeen. NIRAS zal een speciaal on-
en hoofdzakelijk vaten waarin concentraat verwerkt werd, dit fenomeen vertonen. Con-
Wim: “Normaal gezien, zouden de vaten in
afhankelijk panel van experts aanstellen om
centraten zijn laagradioactieve, vloeibare afvalstoffen die ingedampt werden.
de toekomst definitief geborgen worden in
de resultaten van alle onderzoeken kritisch
In Doel verwerkt men drie types radioactief afval: concentraten, harsen en filters. Hoofd-
de oppervlakteberging die men in Dessel
te analyseren. Afhankelijk van deze resulta-
zakelijk bij de verwerking van concentraten kan de specifieke samenstelling van loog,
voorbereidt. NIRAS is evenwel van oordeel
ten wordt een oplossing gezocht voor de
zand en grind tot gelvorming leiden door de ASR. Bij het conditioneren van filters is de
dat de vaten met gelvorming hier momen-
niet-conforme vaten.”
Doelbewust maart 2014
16
Doelbewust maart 2014
17
AGENDA Het Jaarfeest van Sint Hilarius In Hoogerheide kun je terecht voor een middeleeuws 'spektakel' met weinig tekst maar veel humor waarbij ook vrijwilligers uit het publiek worden betrokken. Er is valkerij te zien, vendelzwaaien, ringsteken, paardendressuur en om te besluiten een toernooi tussen een zwarte
Streekagenda
en witte ridder. Geschikt voor volwassenen en kinderen. Wanneer? Zaterdag 5 april om 15 uur. Waar? Podium Kloosterhof, Huijbergseweg 3b, Hoogerheide (Nederland) Prijs? 10 euro Info? www.podiumkloosterhof.nl
Kasteelconcert in Stabroek 1810, het jaar waarin gestart werd met de bouw van de oudste delen
Paaswandeling in het Moretusbos
van wat we nu kennen als Kasteel Ravenhof. 1810 is ook het ge-
Met wat geluk wordt de 13de april een prachtige lentedag. De Gezins-
boortejaar van Robert Schumann, de grote Duitse romantische
bond van Stabroek organiseert dan een paaswandeling van ongeveer
componist. Op uitnodiging van het Davidsfonds Putte-Grens brengt
vier kilometer in het Moretusbos. Onderweg worden paasverhalen
het Trio De Vita (piano, cello en klarinet) kasteel en componist samen met een uniek concert in een mooi historisch kader.
verteld en na afloop zijn er paaseieren en drankjes voor iedereen. Kinderwagens zijn geen probleem. O ja, de paashaas zal er ook zijn…
Wanneer? Zaterdag 29 maart om 20 uur.
Wanneer? Zondag 13 april om 13.30 uur.
Waar? Kasteel Ravenhof, Oud broek 2, Stabroek
Afspraak? Kasteel Ravenhof, Oud broek 2, Stabroek
Prijs? 15 euro (leden Davidsfonds, 55+ en -25 krijgen korting)
Prijs? 8 euro per gezin van maximum vier personen. Gratis voor leden
Info en reservatie? www.kasteelconcerten.be of 03 664 01 69
van de Gezinsbond.
Zelf leren herstellen
Ruilbeurs voor hobbytuinders
Een Repair Café is een tijdelijk atelier waar bezoekers kapotte
Op deze beurs kunnen hobbytuinders hun overschot aan planten ver-
spullen kunnen herstellen met de hulp van deskundige vrijwilligers.
kopen of ruilen. Zowel eenjarige als vaste planten, struiken, bomen,
Dit kan zowel over een fiets, een elektrisch apparaat als een ander
water- of kamerplanten komen in aanmerking. Standhouders krijgen
voorwerp gaan. Heb je zelf (nog) geen gereedschap? Geen nood:
een standplaats gedurende een halve of een hele dag. In ruil staan ze
herstelmateriaal is aanwezig. Repair Cafés zijn niet alleen erg ‘in’,
een assortiment van tien planten af aan een gezamenlijke ruilstand.
ze zijn vooral goed voor het milieu én je portemonnee. Wanneer? Zondag 4 mei van 10 tot 18 uur.
Doelbewust maart 2014
18
Wanneer? Zaterdag 29 maart en zaterdag 24 mei, telkens van 13 tot 16 uur.
Waar? Hof ter Saksen, Haasdonkbaan 101, Beveren-Waas
Waar? Ibogem, Schaarbeekstraat 27, Beveren-Waas
Prijs? Gratis
Prijs? Gratis
Info? Groendienst Beveren:
[email protected],
Info? www.vormingplus.be/waas-en-dender, 03 775 44 84
03 775 28 51 Doelbewust maart 2014
19
INTERVIEW
Naar flexibele nucleaire centrales Het is bekend dat er een hoge nood is aan flexibiliteit in de huidige elektriciteitsproductie door de aanzienlijke toename van elektriciteitscapaciteit uit hernieuwbare energie bronnen en de onvoorspelbare productie ervan. Daarom vraagt Elia om te moduleren op de elektriciteitscentrales. Dit in het kader van de stabiliteit van het elektriciteitsnet. Onze klassieke centrales worden al flexibel ingezet, maar nu is het ook aan de nucleaire eenheden om te moduleren. Meer uitleg door Benedikt Lenders (Energy Management & Trading), Femke Flachet en Laurent Lefebvre (Nuclear Assets & Projects).
Wat is moduleren? Laurent: “Binnen duidelijk gedefinieerde technische limieten kan de productie van de nucleaire eenheden tijdelijk verminderen om terug op vol vermogen te draaien wanneer er geen risico meer bestaat op een teveel aan energie op het net. De operator in de controlezaal voert een modulatie manueel uit.” Femke: “Afhankelijk van het percentage dat men in vermogen daalt, de duur van het draaien op een lager vermogen en de duur tussen verschillende modulaties spreekt men van beperkte of uitgebreide modulatie.”
Beperkte modulatie Laurent: “We mogen al beperkt moduleren op onze centrales in Doel en op Tihange 2 en 3. In Tihange 1 beëindigen we bijkomende studies waarmee we willen aantonen dat beperkte modulaties ook op deze eenheid uitgevoerd mogen worden.” Femke: “Met beperkte modulatie dalen we maximaal 25% in vermogen, voor een duur van twee tot zes uur, met minimaal 72 uur tussen twee modulaties op eenzelfde eenheid, en dit drie tot vijf keer per jaar per centrale. Omdat we ons voor een beperkte modulatie houden aan heel ruime marges waren uitgebreide studies niet vereist. Uiteraard hebben we het effect ervan in verschillende domeinen bekeken: modulatie heeft een weerslag op onze splijtstof, de vermoeiing van onze systemen, afval van primair water en de opvang ervan, controlestaven en turbineregeling.” Laurent: “Voor het toelaten van de beperkte modulatie volstond ons ‘engineering judgement’. Doelbewust maart 2014
21
Waarom moduleren?
Moduleren is niet nieuw. De procedures om te dalen in vermogen bestaan. De operatoren zijn ervoor opgeleid.”
Benedikt Lenders: “De voorbije jaren werd de evolutie van ons energielandschap gekenmerkt
Femke: “Dalen in vermogen hebben
door een enorme toename aan hernieuwbare
we al toegepast om andere redenen,
energiebronnen, vooral wind- en zonne-energie.
zoals tijdens warme zomers. Wanneer
De brandstofkost voor deze energiebronnen is
de temperatuur van het Scheldewater
weliswaar onbestaand, maar hun productie is heel onvoorspelbaar. De reële productie van wind- en zonneenergiebronnen is bijna altijd anders dan voorspeld op basis van meteorologische vooruitzichten.
te hoog oploopt, moeten de centrales van Doel in vermogen zakken om de lozingsnormen te respecteren. Nu zullen we op vraag van Elia dalen in vermogen om het evenwicht op het net te vrijwaren.”
Deze onvoorspelbare hernieuwbare energiebronnen maken deel uit van de Europese gekoppelde markt en het Europese elektrische net, dat op elk ogenblik in even-
Klaar om te moduleren
wicht moet zijn. Er moet altijd evenveel elektriciteit geproduceerd worden als er wordt ver-
Laurent: “In juni 2013 vroeg Elia ons klaar te
met maximum 50%, voor een duur van 2 tot
bruikt. Bij een langdurig onevenwicht bestaat het risico op black-out van het net. Omdat de
staan met een nucleaire groep om de dag
72 uur, met minimum 72 uur tussen twee
productie van hernieuwbare energiebronnen zo onvoorspelbaar is, is er een grote nood aan
erna te moduleren. Uiteindelijk was het op de
modulaties op eenzelfde groep, maar zo’n
bijkomende back-up voorspelbare productiecapaciteit, die de afwijkingen kan opvangen.
dag van de modulatie niet meer nodig, omdat
dertig keer per jaar. Uiteraard heeft dat een
er minder zon en wind beschikbaar waren
belangrijke impact op onze centrales.
Om een lagere reële productie van de groene energiebronnen te compenseren, zijn er flexi-
dan initieel voorspeld. Doel 3 stond evenwel
Een studie, uitgevoerd in samenwerking met
bele middelen nodig die snel tekorten kunnen opvangen. De piekcentrales en de mogelijk
paraat.
Tractebel Engineering, wees uit dat uitgebreid
onderbreekbare afname van verbruikers staan hiervoor in.
Of een centrale moduleert of niet is en blijft
moduleren kan op de centrales Doel 3 en 4,
Voor het opvangen van een hogere reële productie uit groene energiebronnen is er nood
de beslissing van de site. Het is aan de verant-
Tihange 2 en 3.”
aan een neerwaartse flexibiliteit. De totaal geproduceerde elektriciteit wordt dan ver-
woordelijken op het terrein om te beslissen of
Laurent: “In het kader van de uitgebreide
minderd door minder energie te produceren met de andere
de centrale zich in een toestand bevindt die
modulatie worden dezelfde domeinen onder
productie-eenheden.
toelaat te moduleren. Dat hangt ook af van
de loep genomen als bij beperkte modulatie.
hoever een centrale zich in zijn cyclus bevindt,
Hiervoor werken we samen met Tractebel En-
Naast de zogenaamde ‘must run’-eenheden, die een vaste pro-
of de systemen op dat moment in orde zijn en
gineering en collega’s van Doel en Tihange. Zij
ductie moeten leveren, blijven op momenten van een teveel aan
of er geen testen voorzien zijn.”
zijn het best op de hoogte van de beperkingen en mogelijkheden van de eigen centrales.”
energie quasi enkel de nucleaire eenheden over waarop minder kan worden geproduceerd. Dit wordt gedaan via de nucleaire
Uitgebreide modulatie
Femke: “Bel V is van in het begin van het ge-
modulatie.
Femke: “Om in de toekomst de schomme-
deelte ‘uitgebreide modulatie’ van het project
lingen op de elektriciteitsmarkt nog beter
betrokken en wordt constant op de hoogte
Aangezien de hoeveelheid hernieuwbare energie de komende
op te vangen, gaan we over naar de tweede
gebracht. We zullen in het voorjaar het finale
jaren in belangrijke mate zal blijven toenemen, wordt de nood
fase van het project: de uitgebreide modu-
rapport overhandigen aan de veiligheidsau-
aan deze op- en neerwaartse flexibiliteit groter. Daarom is
laties. We onderzoeken of meer, langer en
toriteiten. We zouden tegen de zomer uit-
het heel belangrijk dat de nucleaire centrales hun cruciale rol
lager moduleren mogelijk is. Met uitgebreide
gebreid willen kunnen moduleren met onze
kunnen vervullen in het leveren van neerwaartse flexibiliteit.”
modulatie bedoelen we dalen in vermogen
centrales.”
Doelbewust maart 2014
22
Doelbewust maart 2014
23
STREEKGEBONDEN
Vers van het veld
sterrenstatus en leren ons de waarde
Waarom worden mensen klant bij een Voedselteam?
van eerlijke, lokale producten opnieuw te
“Omdat ze willen weten waar hun voedsel
ontdekken. Vers van het veld, zeg maar.
vandaan komt en een band willen creëren
Geen tijd om eten te kopen bij lokale
met de producenten uit hun regio. Het zijn
boeren? Geen nood. Er is een oplossing:
vooral mensen die veel belang hechten aan
Koken is hot. Topchefs hebben een
het Voedselteam. Over heel Vlaanderen is een netwerk ontstaan dat nu al 160 Voedselteams telt. Een Voedselteam heeft niets te maken met de Voedselbank of een andere liefdadigheidsinstelling. Neen, het zijn teams van mensen die vrijwillig een handel hebben opgezet in duurzame, seizoensgebonden voeding. De Voedselteams zijn pioniers van de zogenaamde ‘korte keten’: de directe band
“Voedselteams passen in een brede beweging waarin ook zelfoogstboerderijen en volkstuintjes thuishoren.”
tussen producent en consument, met zo weinig mogelijk tussenstappen. Voedselteams passen in een brede beweging waarin
gezonde voeding en dus liever geen pestici-
ook zelfoogstboerderijen en volkstuintjes
den, hormonen of bewaarmiddelen op hun
thuishoren.
bord willen. Omdat het Voedselteam enkel seizoensgebonden groenten verkoopt, leef
Doelbewust maart 2014
24
Ook in Beveren is er een Voedselteam ont-
je iets meer op het ritme van de natuur en
staan. We spraken met Ann Vermeulen, de
gaan gezinsleden bewuster om met wat op
groepsverantwoordelijke. Ze was er vanaf
hun bord komt. Ten slotte maken we er een
het prille begin bij.
erezaak van om steeds verrassende smaken Doelbewust maart 2014
25
aan te bieden. Meestal zijn dit gewoon
nergens vinden. Wij kunnen dit aanbieden
lekkere groenten van bij ons die de laatste
omdat overbodige tussenstappen worden
tijd wat in de vergetelheid zijn geraakt.”
vermeden, omdat er minder transportkosten zijn en omdat we verpakking sterk
Welke producten biedt het Voedselteam van Beveren aan?
beperken.”
“Groenten, fruit, kaas, sappen, vlees, seitan, eitjes, honing, meel… De meeste produc-
Hoe kun je klant worden van een Voedselteam?
ten zijn van biologische teelt. De producten
“Klant worden, betekent lid worden. En
worden aangeboden aan de prijs die de pro-
als lid betaal je jaarlijks 15 euro lidgeld en
ducent ervoor wil. Soms is die goedkoper
eenmalig een waarborg van 50 euro. Zo
dan in de supermarkt, soms niet. De prijs
beschikken we over een financiële buffer
van onze groentenpakketten is echter on-
waarmee we boeren steeds mooi op tijd
klopbaar. Wekelijks een gevarieerd groen-
kunnen betalen. Leden die er om welke
tenpakket, vers en biologisch voor slechts
reden dan ook
10 euro? Dat kun je tegen die prijs
Boeren die leveren aan het Voedselteam van Beveren
Doelbewust maart 2014
26
't Uilenbos
biogroenten- en fruitpakket
De Vierklaver
natuurvlees en charcuterie
’t Eikenhof
ambachtelijke geitenzuivel
Keymeulen
ambachtelijke kazen, desserten
De Zwaluw
biokoeienzuivel
Van Eykeren
bioappels, -peren en -appelsap
Livinushof
bioaardappelen en bewaargroenten
EEtIES
bio-eieren
De Goede Zaak
seitan
Eyerbos
honing
Schelderomolen
meel, bloem en spelt Doelbewust maart 2014
27
uitstappen, krijgen de waarborg natuurlijk
komst van hun grondstoffen, het respect
volledig terugbetaald.
voor de biodiversiteit, de verstandige
Bestellen kan elke dag van de week, behalve
omgang met energie, enz. De nadruk ligt
op vrijdag, want dan worden alle bestellin-
op het lokale karakter van de producten, de
gen digitaal verwerkt
transparantie over
door onze centrale in
de herkomst en
Leuven. Wat je besteld
het streven naar
hebt in week 1 wordt op
de
vrijdag
van
“Voedselteams zorgen voor een win-win:
week 2 geleverd in onze depot. Het is in het begin even puzzelen en vooruitdenken, maar het went snel.
zowel consumenten als boeren worden
In het depot komen de leden hun bestelling
er beter van.”
afhalen tussen 18.30 en 19 uur. Betalen
een
Kruiswoordraadsel
beperkte
afstand
tussen
producent
en
verbruiker.”
Waar zou je, binnen vijf jaar, graag staan met het Voedselteam? “We willen heel
doe je op het einde van iedere maand via
graag verder groeien. Dat wil zeggen meer
overschrijving.”
leden en een grotere afname. Hoe regel-
Vul hier de oplossing van de lezerspuzzel in.
matiger de afname van een groot aantal
Kunnen boeren zich aansluiten als leverancier van het Voedselteam van Beveren?
leden, hoe duurzamer ons systeem wordt.
“Boeren die graag willen leveren aan het
men op de Voedselteams en zijn minder af-
Voedselteam nemen contact op met de
1
2
3
4
5
6
7
boeren kunnen vooral hun productie afstem-
Horizontaal
Verticaal
hankelijk van de erg schommelende prijzen
1. Zeer energiezuinige lamp
regioverantwoordelijke van Voedselteams
van veilingen en grote supermarkten. Ik
2. Uitroep - Officiële grappenmaker
Vlaanderen. Om in aanmerking te komen
heb alvast het gevoel dat het zal lukken: de
3. Verzout
als leverancier dienen ze te letten op de her-
mensen zijn er klaar voor en wij ook!”
4. Soort kever - Kant noch … raken
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7 . 8.
5. Boomsoort (meervoud)
Klant worden?
Meer info?
Hoe klant worden van
www.facebook.com/voedselteambeveren
het Voedselteam Beveren?
www.voedselteams.be
Mail naar Ann Vermeulen:
[email protected]
Doelbewust maart 2014
28
8
9
Niet alleen dalen daardoor transportkosten,
6. Snijlijn van twee dakvlakken - Ingenieur 7 . Dubbel laagwater – photovoltaïsch 8. Huid van een dier 9. Nationale Instelling voor Radioactieve Stoffen - vals
Bekende hond - slee Natrium Soort vis Muzieknoot Eetbare plant uit de zee
3,14 etc Stuur dit woord op en maak kans op de prijs. 9. Familielid - korte voornaam - vuil 0. Zeer vroeg - merk van drinkwater 1
10. Mesvormig gereedschap van metaal, rubber of hout - bazige vrouw Doelbewust maart 2014
29
Infocenter - ✆ +32 (0)2 510 21 40 -
[email protected] ￭ Ons bezoekerscentrum
is elke weekdag geopend van 8 tot 16 uur – weekends en feestdagen gesloten.
Morgen zoeken we elektriciteit op de bodeM van de noordzee. werken bij electrabel, dat is werken aan de uitdagingen van vandaag.
￭ Wil u meer weten over de werking van de kerncentrale, veiligheid, straling, radioactief afval…? De kerncentrale van Doel biedt u een gratis documentatiepakket aan.
Ja, ik wil gratis de Milieuverklaring 2013 ontvangen.
Ja, ik wil het gratis algemeen documentatiepakket ontvangen.
Klankbordraad De Klankbordraad werkt mee aan een goede verstandhouding tussen de kerncentrale en haar buurtbewoners. Mensen uit verschillende maatschappelijke sectoren vertegenwoordigen de buurt in deze raad. Contacteer hen gerust met uw vragen of opmerkingen.
￭￭ Dhr. Jan Boogaert Hulst, NL - ✆ + 31 (0)651 58 80 30 ￭￭ Dhr. Ronny De Maeyer Putte-Stabroek - ✆ + 32 (0)3 664 35 29 ￭￭ Dhr. Marc De Pauw Vrasene - ✆ + 32 (0)475 28 58 33 ￭￭ Dhr. Michel De Spiegeleer Doel - ✆ + 32 (0)3 575 82 84 ￭￭ Dhr. Frans Devos Sint-Niklaas - ✆ + 32 (0)477 47 47 26 ￭￭ Dhr. Emiel J.M. Eggermont Hulst, NL - ✆ + 31 (0)114 31 97 07 ￭￭ Dhr. Renaat Michielsen Zwijndrecht - ✆ + 32 (0)3 219 72 19 ￭￭ Dhr. Terje Moe Stabroek - ✆ + 32 (0)485 083 599
Antwoordkaart
￭￭ Dhr. Klaas Rosskamp Ossendrecht, NL ￭￭ Dhr. Guus Scherbeijn Rilland, NL - ✆ + 31 (0)113 55 10 75 ￭￭ Dhr. Rudi Sempels Berendrecht - ✆ + 32 (0)3 569 01 28 ￭￭ Dhr. Sven Van den Berghe Verrebroek - ✆ + 32 (0) 475 40 17 27 ￭￭ Dhr. Marc Van Hecke Stabroek - ✆ + 32 (0)3 664 21 11 ￭￭ Dhr. Tonny Van Loon Brasschaat - ✆ + 32 (0) 337 14 35 ￭￭ Dhr. André Verté Vrasene - ✆ + 32 (0)3 775 05 01 ￭￭ Dhr. Luc Vigoureux Beveren - ✆ + 32 (0)3 755 06 11
Oplossing Doelbewust 85
Stuur ons deze antwoordkaart terug vóór 1 mei 2014. Sven Van der Herten had deze oplossing goed en ontving hiervoor een mooi cadeau. Voornaam Naam Straat Postnummer
Nr
Bus
Electrabel doet meer dan alleen energie produceren. Door bij ons te werken krijg je de kans om de uitdagingen van vandaag én die van morgen aan te gaan. Je evolueert mee met een bedrijf dat actief is in gans België, binnen een innovatieve en stimulerende sector. Je krijgt bij ons kansen om te groeien, in een aangename werkomgeving, met een aantrekkelijk salarispakket en extralegale voordelen. Ontdek het zelf en stel al je vragen rechtstreeks aan één van onze collega’s op werkenbijelectrabel.be
Gemeente LinkedIn: Electrabel
Telefoon Graag in een gefrankeerde omslag naar: Infocenter van de kerncentrale van Doel, Haven 1800, Scheldemolenstraat, 9130 Beveren-Doel. Mailen kan ook:
[email protected]. Vergeet niet uw contactgegevens te vermelden.
Facebook: Electrabel Backstage Twitter: @Jobs_Electrabel
Hoe beschermt u zich bij een nucleair ongeval? BLIJF BINNEN OF GA NAAR BINNEN. Schuilen in het dichtstbijzijnde gebouw is een eenvoudige, snelle en doeltreffende maatregel om uzelf te beschermen. Blijf binnen tot het alarm officieel wordt opgeheven.
SLUIT RAMEN EN DEUREN. Neem plaats in een centrale ruimte op het gelijkvloers van het gebouw. Verwijder u van vensters, die minder bescherming bieden dan muren.
LUISTER NAAR DE RADIO EN KIJK TV. Voor verdere aanbevelingen en informatie.
Colofon Redactie: Ann Becquaert, Nadine Geeraert, Nadine Van Haute, O2 Eindredactie, opmaak: O2 Werkten verder mee aan dit nummer: Frank Basslé, Nico De Nijs, Femke Flachet, Laurent Lefebvre, Benedikt Lenders, Jan Trangez, Wim Van Rompay, Ann Vermeulen. Fotografie: Electrabel GDF SUEZ, O2 Bron info blz. 32 brochure www.nucleairrisico.be ‘Wat te doen bij een nucleair ongeval?’, Ministerie van Binnenlandse Zaken (2011) Oplage: 58 907
TELEFONEER NIET ONNODIG. De overbelasting van het telefoonnetwerk kan de hulpverlening verstoren.
LAAT DE KINDEREN OP SCHOOL. Binnen blijven is ook hun beste bescherming. De leerkrachten volgen dezelfde richtlijnen als u.
De drukpersen werken met inkten op plantaardige basis. Papier- en kartonafval, evenals gebruikte offsetplaten worden gerecupereerd en gerecycleerd.
Verspreidingsgebied in België: Berendrecht, Beveren, Burcht, De Klinge, Doel, Haasdonk, Hoevenen, Kallo, Kieldrecht, Lillo, Meerdonk, Melsele, Stabroek, Verrebroek, Vrasene, Zandvliet, Zwijndrecht. In Nederland: Clinge, Emmadorp, Hulst, Nieuw-Namen, Ossendrecht, Putte, Reimerswaal, Ter Hole, Zandberg. Verantwoordelijke uitgever: Ann Becquaert Electrabel GDF SUEZ Kerncentrale Doel, Haven 1800 Scheldemolenstraat 9130 Beveren-Doel
