Docentendag Maatschappijleer 2015 Op vrijdag 6 februari 2015 organiseren ProDemos en de Nederlandse Vereniging voor Leraren Maatschappijleer (NVLM) de jaarlijkse Docentendag Maatschappijleer. De Docentendag vindt plaats op een passende en inspirerende locatie: de Tweede Kamer. De Kamervoorzitter heet u welkom in de plenaire zaal en strafrechtadvocaat mr. Wim Anker verzorgt de openingslezing. Daarna heeft u de keuze uit verschillende programmaonderdelen: lezingen over actuele onderwerpen en praktische workshops. U kunt ook kiezen voor een bezoek aan de Eerste Kamer of het Kabinet van de Koning. Een dag eerder, op donderdagavond 5 februari, bent u al van harte welkom in Den Haag voor een interessante themavond bij de Raad van State. Aanmelden kan online, van 1 december 2014 tot 16 januari 2015 (of totdat het maximale aantal bezoekers bereikt is). Let op: er zijn slechts 400 plaatsen, vol = vol!
Doelgroep Bent u actief als docent maatschappijleer, maatschappijwetenschappen of Loopbaan & Burgerschap? Dan mag u deze dag niet missen. Ook studenten van lerarenopleidingen en andere professionals met belangstelling voor maatschappelijke en politieke educatie zijn van harte welkom.
Locatie & tijd Avondprogramma: Raad van State, Den Haag, op 5 februari 2015 van 19.30 – 23.00 uur Dagprogramma: Tweede Kamer en ProDemos, Den Haag, op 6 februari 2015 van 09.00 – 17.30 uur
Toegangsprijzen Docentendag
inclusief avondprogramma
alleen het dagprogramma
Standaardprijs
€ 195,-
€ 165,-
Abonnees van M&P en leden van de NVLM*
€ 180,-
€ 150,-
Studenten
€ 90,-
€ 75,-
* Tip! Bent u nog geen lid van de NVLM en/of abonnee van Maatschappij & Politiek ( M&P)? Regel dit dan bij de aanmelding en profiteer direct van €15,- korting.
Programma Donderdag 5 februari 16.30 – 18.00 uur 19.30 – 22.00 uur
22.00 – 23.00 uur
Jaarvergadering NVLM Locatie: ProDemos, Hofweg 1, Den Haag (parlementszaal) Avondprogramma De adviserende rol van de Raad van State Locatie: Raad van State, Kneuterdijk 22, Den Haag Borrel Locatie: Dudok, Hofweg 1, Den Haag
Vrijdag 6 februari Locatie: Tweede Kamer der Staten-Generaal, Lange Poten 4, Den Haag 09.00 – 09.45 uur Inloop met koffie & thee, mogelijkheid om thematafels te bezoeken (ingang: Lange Poten 4, Den Haag) 09.45 – 10.00 uur Naar de plenaire zaal 10.00 – 10.30 uur Welkom door Anouchka van Miltenburg, Voorzitter Tweede Kamer 10.30 – 10.40 uur Opening door Hans Teunissen, voorzitter NVLM 10.40 – 11.20 uur Plenaire gastlezing door strafrechtadvocaat mr. Wim Anker 11.20 – 11.30 uur Verplaatsen naar commissiezalen 11.30 – 12.30 uur Ronde 1: Lezingen en workshops (interne hyperlink) Locatie: ProDemos, Hofweg 1, Den Haag 12.30 – 14.00 uur Lunch en bezoek aan de informatiemarkt bij Dudok en ProDemos 14.00 – 14.15 uur Naar de zalen 14.15 – 15.30 uur Ronde 2: Lezingen en workshops 15.30 – 16.30 uur Bezoek aan de informatiemarkt 16.00 – 17.30 uur Borrel
Plenaire gastlezing: ‘De praktijk van het strafrecht’ Door mr. Wim Anker Houden de maatschappijleerboeken gelijke tred met de actuele ontwikkelingen in het strafrecht? In deze lezing gaat mr. Wim Anker in op zijn rol en houding als strafpleiter, de ethische grenzen in zijn werk, de principiële uitgangspunten van zijn kantoor en interessante zaken uit heden en verleden. Hoe krijgt de Trias Politica vorm in de praktijk van het strafrecht? Hoe gaat Nederland om met levenslang gestraften en het TBS-systeem? En wat is de veranderende rol van slachtoffers in ons strafrecht? In deze lezing hoort u wat leerlingen moeten weten over de rol van strafrechtadvocaten en de wijze waarop zij trachten de symbolische weegschaal van Vrouwe Justitia in evenwicht te houden. Mr. Wim Anker studeerde strafrecht in Groningen. Daarna werkte hij vier jaar op het ministerie van Justitie in Den Haag. Sedert 1981 is Anker advocaat te Leeuwarden, in de maatschap Anker & Anker Strafrechtadvocaten. Zijn specialismen zijn TBS-zaken, levenslang gestraften en levensdelicten.
Avondprogramma – donderdag 5 februari 2015 Op donderdagavond 5 februari kunt u al naar Den Haag komen voor een interessante thema-avond bij de Raad van State.
Ontvangst bij de Raad van State Vanaf 19.30 uur ontvangen wij u graag bij de Raad van State (Kneuterdijk 22) met koffie en thee. De vicepresident van de Raad van State, mr. Piet Hein Donner, opent om 20.00 uur het inhoudelijke deel van het avondprogramma.
Programma Na de introductie door mr. Piet Hein Donner gaan we verder met een interactief programma over de adviserende rol van de Raad van State. We gaan kijken naar de manier waarop de Raad van State wetsvoorstellen van de regering beoordeelt: de Raad kijkt daarvoor niet alleen naar juridische deugdelijkheid, maar gaat ook na of een wetsvoorstel goed onderbouwd is en of het uitvoerbaar en handhaafbaar is. Met vragen en stellingen betrekken wetgevingsjuristen van de Raad van State de zaal actief bij dit onderdeel. Ter illustratie bespreken ze daarbij wetgeving die u of uw leerlingen raakt:
het ‘sociaal leenstelsel’ de voorgestelde ‘terbeschikkingstelling aan het onderwijs’ van jeugdige delinquenten (de TBO-maatregel) de verplichte centrale eindtoets in het primair onderwijs (de CITO-toets) de inmiddels weer afgeschafte regeling voor gratis schoolboeken
Verder is er aandacht voor staats- en grondrechtelijke onderwerpen waar de Raad van State mee te maken krijgt. Een recent voorbeeld is het advies over de ‘sluipende bevoegdheidsoverdracht’ aan de Europese Unie. Ook vragen over de verhouding tussen wetgevende en uitvoerende macht kunnen aan de orde komen.
Rondleiding Aan het eind van de avond krijgt u rondleiding door het gebouw, zodat u de rechtszalen en Paleis Kneuterdijk kunt bekijken. Paleis Kneuterdijk is onderdeel van het gebouwencomplex van de Raad van State en enkele jaren geleden prachtig gerestaureerd. In de negentiende eeuw was dit paleis, met zijn indrukwekkende Balzaal en Gotische zaal, de woning van Koning Willem II en zijn echtgenote Anna Paulowna.
Borrel Tussen 22.00 uur en 23.00 uur sluiten we deze avond af met een borrel bij café brasserie Dudok.
Lezingen & presentaties Er zijn twee rondes met lezingen en presentaties. De eerste ronde vindt plaats in de Tweede Kamer, alleen lezing 4 is in de Eerste Kamer. De tweede ronde vindt grotendeels plaats bij ProDemos. Lezing 9 is in het gebouw van het Kabinet van de Koning, workshop H is in het Provinciehuis van Zuid-Holland en workshop J is in het Humanity House.
Schema: LEZINGEN
Ronde 1
1.
Heeft de democratie haar beste tijd gehad? Dr. Kristof Jacobs
X
2.
Superdiversiteit: een nieuwe visie op integratie Prof.dr. Maurice Crul
X
3.
Affectief burgerschap, of hoe de overheid ons oplegt wat we
X
Ronde 2
voor elkaar moeten voelen Prof.dr. Jan Willem Duyvendak 4.
De Eerste Kamer der Staten-Generaal Mr. Geert Jan Hamilton, griffier
5.
Waarom Piketty lezen?
X
X
Dr. Robert Went 6.
De maatschappij voorbij: Nederlandse strijders in Syrië
X
Daan Weggemans MSc. 7.
Sociale media: gedeelde privacy als nieuwe norm Prof.dr.José van Dijck
X
8.
Leidt het conflict in de Oekraïne tot een nieuwe Koude Oorlog?
X
Dr. Ria Laenen 9.
A.
Het Kabinet van de Koning Drs. Frans Princen
X
WORKSHOPS
Ronde 1
“Ja, maar dat is gewoon mijn mening!” Hoe je meningen in de klas en in een toets kunt waarderen.
X
Ronde 2
Koen Schaap B.
Kritisch kijken & propaganda maken
X
Movies that Matter C.
Nieuw examenprogramma havo maatschappijwetenschappen
X
is een feit SLO D.
Reageren op discriminerende opmerkingen
X
Anne Frank Stichting E.
Mind the frame
X
Ivo Pertijs F.
Hoe blijf je in beweging? Ontwerpen van onderwijs William Buijs en Marjon van Tongeren
X
G.
Lesmodules Europa Informatiebureau Europees Parlement in Nederland
X
H.
Klassenbezoek @Provinciehuis
X
ProDemos I.
Nieuw examenprogramma vwo maatschappijwetenschappen
X
is een feit SLO J.
Op de vlucht voor een ramp of conflict
X
Humanity House
Beschrijvingen van de lezingen en workshops Ronde 1 1. Heeft de democratie haar beste tijd gehad? De economische crisis heeft het geloof in de democratie als ‘minst slechte regeringsvorm’ danig ondermijnd. Democratieën zouden weinig daadkrachtig zijn, te Westers, en niet werken in grote delen van de wereld. Sommige regeringsleiders, zoals Viktor Orban van Hongarije en de Turkse premier Erdogan, zien meer heil in het Russische ‘Putinisme’ of het Chinese model, omdat democratie niet bij hun land zou passen. Is de kritiek terecht? En als er een probleem is met de democratie, hoe kunnen we dat dan oplossen? Deze twee vragen vormen de leidraad van de lezing. Kristof Jacobs gaat in op zaken als daadkracht, legitimiteit, vertrouwen, en welvaart, maar ook op geluk, gezondheid en terrorisme. Ook gaat hij in op enkele democratische vernieuwingen zoals het referendum en interactieve besluitvorming, maar ook op de Belgische G1000 van David van Reybrouck, het Singapore-model, burgerinitiatieven en crowdsourcing. Dr. Kristof Jacobs is universitair docent Vergelijkende Politicologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Maatschappijleerthema’s: Parlementaire democratie, Rechtsstaat, Internationale betrekkingen 2. Superdiversiteit: een nieuwe visie op integratie In een periode van twee generaties is de etnische samenstelling van onze grote Europese steden ingrijpend veranderd. Amsterdam is volgens de officiële statistieken per 1 januari 2011 een ‘meerderheidsminderheid-stad’ geworden: een stad waarin de oude meerderheidsgroep zelf een minderheid is geworden. Rotterdam, Utrecht en
Den Haag zullen de komende jaren volgen. Terwijl de superdiverse stad aan de ene kant een steeds concretere realiteit wordt, staat aan de andere kant het idee van de multiculturele samenleving steeds meer onder druk. De voornaamste kritiek op het multiculturalisme is dat het pleidooi van gelijkwaardigheid van culturen naïef is, omdat tolerantie voor sommige culturele gewoontes de deur open zet voor onderdrukking van anderen. Dit heeft geleid tot een belangrijke paradox in het integratiedebat. Het is deze paradox waardoor het integratiedebat eigenlijk al jaren op slot zit. Prof. Maurice Crul biedt een nieuw perspectief uit deze schijnbaar onontwarbare knoop. Prof. Maurice Crul is hoogleraar Sociologie en onderzoeker aan de Vrije Universiteit Amsterdam en de Erasmus Universiteit Rotterdam Maatschappijleerthema: Pluriforme samenleving 3. Affectief burgerschap, of hoe de overheid ons oplegt wat we voor elkaar moeten voelen. De ombouw van de verzorgingsstaat naar een participatiemaatschappij is geen ontwikkeling die breed gedragen wordt door burgers van Nederland, maar die van bovenaf aan de samenleving wordt opgelegd. Prof. Jan Willem Duyvendak illustreert dit aan de hand van de norm voor ‘gebruikelijke zorg’, waarin de overheid bepaalt wat wij geacht worden voor elkaar te doen (en dus voor elkaar te voelen). Deelnemers krijgen handvatten om de grote transformatie beter te begrijpen, met name op argumentatief niveau. Mensen die zich volledig identificeren met het ‘eigen kracht’-discours zijn van harte welkom, maar ze zullen uit de mond van Duyvendak weinig enthousiasme voor dat discours vernemen. Prof. Jan Willem Duyvendak is faculteitshoogleraar Sociologie aan de Universiteit van Amsterdam Maatschappijleerthema: Arbeid en verzorgingsstaat 4. De Eerste Kamer der Staten-Generaal In maart gaan we weer naar de stembus. Belangrijke verkiezingen, want deze stem telt dubbel. De leden van de Provinciale Staten kiezen immers namens u de Eerste Kamerleden. Geert Jan Hamilton zal in zijn lezing uitleggen wat er precies gebeurt na de Provinciale Statenverkiezingen: hoe stemmen Statenleden van provinciale partijen? Hoe worden de reststemmen verdeeld? Hamilton gaat ook in op de taken en de (veranderende?) rol van de Eerste Kamer. Na de lezing neemt hij u mee voor een korte rondleiding door het gebouw van de Eerste Kamer: een bijzonder gebouw met een rijke historie. Mr. Geert Jan Hamilton is griffier van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Thema’s: Parlementaire democratie A. “Ja, maar dat is gewoon mijn mening!” Hoe je meningen in de klas en in een toets kunt waarderen. Een maatschappijleerles zonder mening is als een zwemles zonder water. De kern van ons vak is dat leerlingen uiteindelijk een goed beargumenteerde mening kunnen geven over het oplossen van een maatschappelijk probleem. Maar wat er verstaan wordt onder ‘goed beargumenteerd’ is niet duidelijk. Waar moet een goed beargumenteerde mening precies aan voldoen? Hoe kan ik in een toets een goede mening onderscheiden van een slechte mening? In de methodes en de syllabus staat het niet. In deze workshop gaat u aan de hand van theoretische achtergrondinformatie praktisch zelf aan de slag met de vraag hoe u bij de volgende les meningen in de klas en in een toets letterlijk en figuurlijk kunt waarderen. Zodat “Ja, maar dat is gewoon mijn mening!” nooit meer geroepen wordt… Maatschappijleerthema: Domein A: informatievaardigheden Doelgroep: docenten vmbo, havo, vwo en mbo
Presentatie: Koen Schaap is vakdidacticus Maatschappijleer/Maatschappijwetenschappen aan de Vrije Universiteit Amsterdam en docent aan het IVKO in Amsterdam. B. Kritisch kijken & propaganda maken Tijdens deze workshop leert u (kritisch) kijken naar de manier waarop media de werkelijkheid benaderen, gecombineerd met het zelf oefenen met filmen en 'kijken'. We werken in de workshop met fragmenten uit bestaand beeldmateriaal en onderzoeken welke technieken beeldmakers gebruiken om de werkelijkheid te kleuren of te manipuleren. Deze technieken past u vervolgens zelf toe in een mini-reportage over de docentendag. In tweetallen gaat u met een iPad op pad om een ‘gekleurde’ reportage over de docentendag te filmen en te monteren. De dag blijkt zowel saai, vies, en slecht georganiseerd als spannend, schoon en goed georganiseerd te zijn! Na afloop hopen we dat u de opgedane mediawijsheid over gaat dragen op uw leerlingen. U krijgt geschikte korte films, lesmateriaal en lesideeën mee. Presentatie: Movies that Matter Maatschappijleerthema: media Doelgroep: docenten vmbo en mbo
Ronde 2 5. Waarom Piketty lezen? Met zijn - volgens velen Nobelprijswaardige - vuistdikke boek "Kapitaal in de 21e eeuw" heeft Thomas Piketty de wereld een klein beetje veranderd. Niemand kan meer om vragen over ongelijkheid van inkomen en vermogen heen. Waardoor ontstaan deze verschillen? Is dat erg? En wat is er eventueel aan te doen? In deze lezing zal Robert Went niet Piketty's boek samenvatten, maar een aantal redenen geven waarom het de moeite waard is het boek te gaan lezen. Robert Went schreef Waarom Piketty lezen?, een boek met onder meer een selectie uit de interessantste en grappigste stukken die over (het boek van) Piketty zijn gepubliceerd. Dr. Robert Went is senior wetenschappelijk medewerker bij de WRR Maatschappijleerthema’s: Arbeid en verzorgingsstaat, Internationale betrekkingen 6. De maatschappij voorbij: Nederlandse strijders in Syrië Sinds maart 2011, toen de protesten en rellen in Syrië definitief omsloegen in een burgeroorlog, is een groeiend aantal buitenlandse strijders zich in dat conflict gaan mengen. Onder hen zijn ook meer dan 150 Nederlanders. Wie zijn deze personen? Wat drijft hen om zich duizenden kilometers van huis in een conflict te storten en hierbij hun levens op het spel te zetten? De lezing besteedt aandacht aan hun keuze voor onzekerheid, maar ook aan de maatschappelijke discussie in Nederland: over de grenzen van het recht, de vijandbeelden die (lijken te) ontstaan en de gevolgen daarvan voor de sociale cohesie. Daan Weggemans MSc is als onderzoeker verbonden aan het Centre for Terrorism and Counterterrorism. Maatschappijleerthema’s: Criminaliteit, Pluriforme samenleving, Internationale betrekkingen 7. Sociale media: gedeelde privacy als nieuwe norm Het ‘delen’ van je voorkeuren en je ervaringen via Facebook, Twitter, WhatsApp, Instagram en andere sites is steeds meer de norm. Niet meedoen aan dit ‘liking’ en ‘trending’ is voor veel leerlingen geen optie. Tegelijk is hun besef
van wat ze precies delen met wie niet heel groot. Hoe maken bedrijven gebruik van persoonlijke data en hoe zetten zij gebruikers in voor marketing en public relations van merken? Wie heeft toegang tot welke data? Welke argumenten gebruiken jongeren om bezwaren tegen overmatig gebruik van sociale media af te wimpelen? De lezing biedt u een kritische analyse van de werking van socialemediaplatformen en de wijze waarop zij uitgebaat worden. Eén van de stellingen is dat leerlingen baat hebben bij lessen ‘digitale zelfverdediging’ en media-educatie. Prof. dr. José van Dijck is hoogleraar Vergelijkende Mediastudies aan de Universiteit van Amsterdam. Maatschappijleerthema: Media 8. Leidt het conflict in de Oekraïne tot een nieuwe Koude Oorlog? De spanningen tussen Europa en Rusland zijn in 2014 hoger opgelopen dan ooit tevoren in de post-Sovjetperiode. Betekent dit dat we zijn aanbeland in een nieuwe Koude Oorlog? Hoe moet de Europese Unie zich opstellen ten aanzien van Rusland en landen als Oekraïne die zich in de grijze zone tussen de EU en Rusland bevinden? De lezing opent met een overzicht van cruciale ontwikkelingen in de relatie tussen de EU, Oekraïne en Rusland. Daarna volgt een kritische bespreking van de doorsnee mediaberichtgeving over het conflict en is er aandacht voor de Russische visie en voor de positie die Rusland wil innemen in de huidige internationale politiek. Dr. Ria Laenen is Senior Research Fellow en docent Internationale Politiek aan de Faculteit Sociale Wetenschappen van de KU Leuven Maatschappijleerthema: Internationale betrekkingen 9. Het Kabinet van de Koning Het Kabinet van de Koning is onderdeel van de Rijksoverheid en heeft ongeveer dertig medewerkers. Zij ondersteunen de Koning in zijn optreden als staatshoofd en functioneren als schakel tussen Koning en ministers. Aan welke taken moet u dan denken? Hoe verloopt de ondertekening van wetten en Koninklijke Besluiten? Welke rol speelt het Kabinet van de Koning bij de voorbereiding van staats- en werkbezoeken? Deze en vele andere vragen komen aan bod in deze boeiende lezing. Na de lezing zal Frans Princen u wijzen op enkele bijzonderheden in het monumentale huis gebouw van het Kabinet van de Koning. Het gebouw is normaal gesproken niet toegankelijk; voor de Docentendag wordt een uitzondering gemaakt. Belangrijk! Neem uw identiteitsbewijs mee tijdens deze excursie. Drs. Frans Princen is plaatsvervangend directeur van het Kabinet van de Koning Maatschappijleerthema: Parlementaire democratie C. Nieuw examenprogramma havo maatschappijwetenschappen een feit In 2017 wordt het nieuwe examenprogramma landelijk ingevoerd in het vierde leerjaar havo en vwo. Het laatste pilotjaar zijn er, naar aanleiding van de ervaringen van de pilotdocenten, nogal wat zaken veranderd in de syllabus: meer kennis over de kernconcepten en minder kennis over de contexten. In deze workshop laten twee pilotdocenten zien hoe ze invulling geven aan het programma. Ze tonen bovendien de applicatie waarmee leerlingen kunnen oefenen met de kernconcepten. Deelnemers aan deze workshop kunnen hiermee aan de slag als ze een I-pad of mobiele telefoon bij zich hebben. Presentatie: Han Noordink (SLO) en pilotdocenten Gertruud Kruse en Marco Veldman Thema: nieuw examenprogramma maatschappijwetenschappen havo Doelgroep: havo-docenten maatschappijwetenschappen
D. Reageren op discriminerende opmerkingen Hoe moet je reageren op een heftige uitspraak van een leerling? Waar ligt uw grens als docent? In deze workshop willen we deelnemers helpen om zekerder van zichzelf zijn bij het bespreken van gevoelige onderwerpen in de klas. Aan de hand van effectieve gesprekstechnieken leren de deelnemers hoe zij iemand kunnen aanspreken. We gaan actief oefenen aan de hand van veel voorkomende situaties uit het onderwijs. Presentatie: Anne Frank Stichting Thema: Omgangsvormen Doelgroep: vmbo-docenten, maar docenten van andere niveaus zijn ook welkom E. Mind the frame Docenten zeggen het nieuws altijd kritisch te volgen, maar hoe kritisch is een docent als nieuws hen (persoonlijk) raakt? Voormalig Moskou-correspondent Ivo Pertijs laat zien hoe er door Nederlandse, Oekraïense en Russische media volop geframed werd na de ramp met vlucht MH17. Deels gebeurde dit onbewust, maar veelal ook bewust. Welke processen liggen hieraan ten grondslag? Hoe kun je je weren tegen framing en manipulatie? Welke kennis heb je als docent nodig om complexe conflicten te begrijpen? Tweede Kamerleden volgen vaak de waan van de dag, maar docenten moeten dit juist vermijden. Aan de hand van concrete voorbeelden ontdekt u in deze workshop hoe u zich kunt wapenen tegen ongewenste framing. Presentatie: Ivo Pertijs, hoofdredacteur Maatschappij & Politiek en docent maatschappijleer en maatschappijwetenschappen op de Katholieke Scholengemeenschap Etten-Leur (KSE) Maatschappijleerthema’s: Rechtsstaat, Media, Internationale betrekkingen & Onderzoeksvaardigheden. Doelgroep: havo- en vwo-docenten, studenten lerarenopleiding F. Hoe blijf je in beweging? Ontwerpen van onderwijs Hoe blijft u als docent creatief en komt u los van de dagelijkse beslommeringen? Bij deze workshop gaat u via een verrassende en activerende opening eerst zelf aan de slag. Vervolgens krijgt u een kijkje in de keuken van Fontys lerarenopleidingen. We bespreken het proces van het ontwerpen van lesmateriaal voor Loopbaan & Burgerschap en voor de omslag naar het gebruik van dat materiaal in de lespraktijk. We bespreken daarbij concrete voorbeelden van werkvormen die door derdejaars studenten maatschappijleer zijn ontworpen. Presentatie: William Buijs & Marjon van Tongeren, Fontys Lerarenopleidingen Tilburg Thema: het ontwerpen van onderwijs Doelgroep: docenten mbo en vmbo G. Lesmodules Europa Het Informatiebureau van het Europees Parlement in Nederland beheert sinds enkele jaren een uitdagend lesprogramma over de EU voor zowel onder- als bovenbouw van het middelbaar onderwijs: ‘een10voorEuropa’ oftewel het ‘European Parliament Ambassador School’-programma. In zes modules wordt een duidelijk beeld gegeven van de werking, taken en invloed van de Europese Unie. Naast bewustwording helpen deze modules de kennis van Europa op scholen meer te verankeren; zij passen ook binnen de EIO-leerlijnen en de ELOS-criteria. De modules zijn ook digitaal verkrijgbaar; in deze digitale versie kunnen de leerlingen zelf werken. De modules beslaan samen 9 tot 12 lesuren.
Presentatie: Informatiebureau Europees Parlement in Nederland Maatschappijleerthema: Parlementaire democratie & Internationale betrekkingen Doelgroep: docenten mbo en vmbo H. Klassenbezoek @Provinciehuis Op 18 maart mogen sommige van uw leerlingen misschien wel voor het eerst hun stem uitbrengen. De provincies Zuid-Holland, Noord-Holland, Noord-Brabant en Overijssel bieden in samenwerking met ProDemos daarom een interessant gratis aanbod voor scholen. In deze workshop maakt u kennis met dat aanbod in het Provinciehuis van Zuid-Holland. De workshop bestaat uit twee onderdelen: een gesprek met een Statenlid van de provincie Zuid-Holland en een rollenspel. Net als in een echte Statenvergadering gaat u debatteren over een concrete vraag. U krijgt niet alleen een kijkje in de Statenzaal, maar u ervaart ook hoe u de provinciale politiek op een leuke en laagdrempelige manier aan bod kunt laten komen in uw lessen. Meer informatie? Zie: http://prodemos.nl/Voor-scholen Presentatie: ProDemos Maatschappijleerthema: Parlementaire democratie Doelgroep: docenten van alle schooltypes I. Nieuw examenprogramma vwo maatschappijwetenschappen een feit In 2017 wordt het nieuwe examenprogramma landelijk ingevoerd in het vierde leerjaar havo en vwo. Het laatste pilotjaar zijn er, naar aanleiding van de ervaringen van de pilotdocenten, nogal wat zaken veranderd in de syllabus: meer kennis over de kernconcepten en minder kennis over de contexten. In deze workshop laten twee pilotdocenten zien hoe ze invulling geven aan het programma. Ze tonen bovendien de applicatie waarmee leerlingen kunnen oefenen met de kernconcepten. Deelnemers aan deze workshop kunnen hiermee aan de slag als ze een I-pad of mobiele telefoon bij zich hebben. Presentatie: Lieke Meijs (SLO) en pilotdocenten Ties Pauwels en Lars van der Bruggen Thema: nieuw examenprogramma maatschappijwetenschappen vwo Doelgroep: vwo-docenten maatschappijwetenschappen J. Op de vlucht voor een ramp of conflict Hoe voelt het om te moeten overleven in een rampgebied? Hoe ingewikkeld is noodhulp bieden eigenlijk? Deze en veel meer vragen komen terug in de lesprogramma’s van Humanity House. Bij een bezoek aan het Humanity House leren de leerlingen zichzelf kennen als wereldburgers, als onderdeel van de wereld. Ze worden zich bewust van de keuzes die ze kunnen maken als het gaat om vrede en veiligheid in de wereld. Kom naar het Humanity House, kruip in de huid van een vluchteling en weet wat uw leerlingen ervaren als ze een bezoek brengen aan ons ervaringsmuseum. Presentatie: Humanity House Maatschappijleerthema: Rechtsstaat, Internationale betrekkingen & Burgerschap Doelgroep: mbo-, vmbo-, havo- en vwo-docenten
Standhouders Docentendag 2015 Anne Frank Stichting De Anne Frank Stichting biedt educatieve programma’s in het museum en lesmateriaal voor op school, met als uitgangspunt het leven van Anne Frank en de lessen die we uit haar levensverhaal kunnen trekken. Hoe werken vooroordelen? Wat zijn antisemitisme en discriminatie? Wat is het belang van identiteit en gelijke rechten? Aan de hand van eigentijdse werkvormen gaan leerlingen met deze en andere thema’s aan de slag. Docenten worden ondersteund met lestips, trainingen, workshops en studieprogramma’s. COC Nederland Ongeveer één op de tien mensen is lesbisch, homo, bi of transgender (LHBT). De gemiddelde leeftijd waarop iemand deze gevoelens bij zichzelf ontdekt, is 13 jaar. De gemiddelde leeftijd waarop LHBT’s uit de kast komen, ligt rond de 16. Toch vindt slechts vijf procent van alle middelbare scholieren dat je als LHBT op school open kunt zijn over je seksuele gerichtheid of genderidentiteit. Scholieren weten niet altijd wat LHBT zijn precies inhoudt en hebben er vragen over. Driekwart van de LHBT-scholieren wordt gepest en uitgescholden. De voorlichters van het COC zijn zelf lesbisch, homo, bi of transgender en vertellen vanuit hun eigen verhaal over LHBT. Critical Mass Sociale veiligheid en integratie zijn belangrijke kwesties in het voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs. Bent u nieuwsgierig naar hoe uw school het op deze gebieden doet? Signaleert u regelmatig groepsvorming, pesten en buitensluiting, maar weet u niet precies hoe u dit structureel moet aanpakken? Bent u op zoek naar een manier om vooroordelen en discriminatie te verminderen? Expeditie VRIEND&VIJAND is een integraal pakket voor middelbare scholen en ROC’s, dat bestaat uit een schoolscan, een expeditie door vijf ‘confrontatiecontainers’ en aanvullend lesmateriaal dat daar direct op aansluit. Humanity House: Maak van je leerling een wereldburger Hoe voelt het om te moeten overleven in een rampgebied? Hoe ingewikkeld is noodhulp bieden eigenlijk? Deze en veel meer vragen komen terug in de lesprogramma’s die het Humanity House zelf en samen met haar partners biedt. Maatschappij & Politiek Maatschappij & Politiek (M&P) is voor docenten maatschappijleer een onmisbare informatiebron. In het blad staan de actuele ontwikkelingen binnen het vak centraal. Daarnaast bevat elk nummer lessuggesties die u zo in de praktijk kunt toepassen. Verder vindt u in M&P onder meer interviews, achtergrondartikelen en recensies. Movies that matter: Film opent ogen! Movies that Matter Educatie selecteert (korte) films voor het onderwijs en maakt daar digitaal lesmateriaal bij. Films die sterk aansluiten bij de belevingswereld van uw leerlingen, waardoor maatschappelijke thema's bespreekbaar worden. Nederlandse Transplantatie Stichting Orgaandonatie in de klas?! De digitale lespakketten DonorWise en Xtralife sluiten goed aan op de eindtermen van het vakgebied Maatschappijleer. Bijvoorbeeld bij de thema's politiek, vitaal en sociaal maatschappelijk burgerschap. Nederlandse Vereniging van Leraren Maatschappijleer De Nederlandse Vereniging van Leraren Maatschappijleer (NVLM) zet zich in voor de belangen van docenten die Maatschappijleer, Maatschappijwetenschappen of Loopbaan & Burgerschap geven. De NVLM organiseert de profielwerkstukwedstrijd, examenbesprekingen en houdt u op de hoogte van relevante politieke ontwikkelingen voor het vak.
Nieuws in de klas Nieuws in de klas is het educatieplatform van NDP Nieuwsmedia, de brancheorganisatie voor nieuwsbedrijven. Nieuws in de klas helpt docenten om nieuwsmedia in hun lesprogramma te verwerken. Met de gratis Nieuwsservice werken zij met hun leerlingen aan taalvaardigheid, mediawijsheid en burgerschap. NJR Niets voelt zo goed als je beste zelf te vinden. Ontdekken wat je ligt en daarvoor gaan. Weten wat je wilt en waarom. Als jongerennetwerk van Nederland halen wij het beste in elkaar naar boven. Noordhoff Uitgevers Maak kennis met de nieuwe mbo-methode NU Burgerschap van Noordhoff Uitgevers. Met maatschappelijk relevante onderwerpen en elke week een selectie uit het nieuws met opdrachten. De kern van volwaardig burgerschap! ProDemos Voor docenten die zoeken naar een levendige invulling van hun lessen heeft ProDemos een breed scala aan mogelijkheden: politieke excursies, gastlessen, rollenspellen en divers lesmateriaal over actuele onderwerpen. Seneca Seneca presenteert op deze Docentendag een nieuwe methode voor vmbo. Tevens ontwikkelt Seneca een methode voor maatschappijwetenschappen. Bezoek de stand voor meer informatie en ontmoet de auteurs. Soa Aids Nederland Met ‘Lang Leve de Liefde’ besteedt u effectief aandacht aan seksuele diversiteit, seksuele weerbaarheid en/of veilig vrijen. Maak kennis met de lespakken voor mbo, havo/vwo bovenbouw of vmbo/havo/vwo onderbouw. Bij de ‘Lang Leve de Liefde’-stand van Soa Aids Nederland kunt u lesmateriaal inkijken en meenemen. Spinhuis & Garant Uitgevers Spinhuis & Garant zijn uitgevers van de Nederlandse politicologie- en democratieboeken bij uitstek en van de maatschappijleermethode Civitas. Stichting Nederlandse Veteranendag Veteranen in de Klas passen bij verschillende onderwijsthema's. Zij vertellen over hun inzet op missie, het waarom, wat goed en fout ging. Ondersteund door online interactieve leermiddelen. Kijk op www.veteranendag.nl Uitgeverij Deviant Uitgeverij Deviant ontwikkelt uitdagende en afwisselende lesmethodes voor het vak burgerschap. Elke methode heeft een eigen didactische grondslag, waardoor er voor iedere manier van lesgeven een geschikte methode is. Uitgeverij Essener Uitgeverij Essener is gespecialiseerd in maatschappijleer en brengt al jaren de meest gebruikte lesmethoden voor dit vakgebied uit voor vmbo, havo en vwo. Op deze Docentendag informeren we u graag over de komende herzieningen van de bestaande methoden. Daarnaast hebben we nieuws over digitalisering, waar we volop mee bezig zijn. U kunt kennismaken met de verschillende digitale producten. De aanwezige auteurs en redacteurs staan deze dag klaar om met u in gesprek te gaan. Uitgeverij Malmberg Kom op de Docentendag maatschappijleer naar de stand van Malmberg en maak kennis met de lesmethodes van Malmberg voor maatschappijleer, inclusief de nieuwste lesmethode voor maatschappijleer havo en vwo bovenbouw: Dilemma! Zie www.dilemma-malmberg.nl
Organisatie & inlichtingen Aanmelden Voor deelname is aanmelding en betaling vooraf noodzakelijk. Dit kan uitsluitend via de webshop (link verschijnt vanaf 1 december op http://www.prodemos.nl/Voor-scholen/Voor-docenten/DocentendagMaatschappijleer/Docentendag-2015 ). Aanmelden kan tot 16 januari 2015 of totdat het maximale aantal bezoekers bereikt is.
Betaling Bij uw aanmelding kunt u als betaalmiddel uitsluitend kiezen voor een creditcard of een iDEAL-betaling. Na aanmelding ontvangt u een bevestiging per e-mail. Deze bevestiging dient tevens als factuur en bewijs van aanmelding.
Meer informatie Voor informatie kunt u contact opnemen met Marjolein Wilhelmy Damsté, (070) 7570203 of mailen naar:
[email protected]
Beveiliging Tweede Kamer Het ochtenddeel van de Docentendag is in het gebouw van de Tweede Kamer. U kunt alleen naar binnen via de ingang aan de Lange Poten 4. Houd rekening met beveiligingsmaatregelen: deze kunnen voor vertraging zorgen bij binnenkomst. Daarom verzoeken wij u ruim op tijd te komen. Andere belangrijke regels:
U moet een geldig identiteitsbewijs kunnen tonen. Broekriem, schoenen met gespen e.d. moet u afdoen voor de scanstraat, deze kunt u daarna weer aandoen. Het is niet toegestaan om foto’s te nemen in het Kamergebouw. Roken is in het Kamergebouw niet toegestaan.
Organisatie De Docentendag Maatschappijleer wordt georganiseerd door:
ProDemos – Huis voor democratie en rechtsstaat T (070) 750 02 03 E
[email protected] I www.prodemos.nl
Nederlandse Vereniging voor Leraren Maatschappijleer (NVLM) I www.nvlm.nl
