Dit communicatieplan is tot stand gekomen in opdracht van het Overlegorgaan van het nationaal Park De Sallandse Heuvelrug

Dit communicatieplan is tot stand gekomen in opdracht van het Overlegorgaan van het nationaal Park De Sallandse Heuvelrug. Auteurs: Miranda Koffijberg, Ron Janmaat Communicatiebureau De Lynx, Wageningen Begeleidingsgroep: Frans Suurmond, Lid Overlegorgaan namens de provincie Overijssel Roswitha Rood, communicatie adviseur Staatsbosbeheer Marion Plagge, communicatie adviseur vereniging Natuurmonumenten Karin Zomer, communicatie adviseur gemeente Hellendoorn Heleen van der Wal, communicatie adviseur gemeente Rijssen-Holten Herman Reimerink, secretaris Overlegorgaan Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug Nico Driessen, IVN, coördinator communicatie en educatie Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug Rianne Evers, IVN, medewerker communicatie en educatie Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug

Meerjarenplan Communicatie van het Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug 2009-2013

2

Inhoudsopgave Inleiding ..........................................................................................................................................3

1 Uitgangssituatie ......................................................................................................................... 4 1.1 Terugblik ................................................................................................................................. 4 1.2 De bestuurlijke en maatschappelijke context ....................................................................... 6 1.3 Doelgroepen ........................................................................................................................... 8

2. Visie ........................................................................................................................................... 12 2.1 Doelen ................................................................................................................................... 12 2.2 Strategie ................................................................................................................................ 13

3. Uitvoering ................................................................................................................................. 18 3.1 Communicatieactiviteiten ..................................................................................................... 18 3.2 Organisatie .......................................................................................................................... 27

4. Bijlagen ....................................................................................................................................... I

Meerjarenplan Communicatie van het Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug 2009-2013 Inhoudsopgave

2

Inleiding In 2004 kreeg het zuidelijk deel de Sallandse Heuvelrug de status van Nationaal Park. Sindsdien is er veel gebeurd en bereikt met de extra deskundigheid, middelen en aandacht die deze status met zich meebrengt. De looptijd van het Meerjarenplan Voorlichting en Educatie dat bij de start van het Nationaal Park is gemaakt, is inmiddels verstreken. Alle opgedane ervaringen en de actuele en komende ontwikkelingen zijn aanleiding om de communicatielijnen voor het Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug opnieuw uit te zetten. Dit Meerjarenplan beschrijft waar de communicatieactiviteiten van het nationaal park de komende vier jaar op gericht zullen zijn. Het geeft het aan welke zaken prioriteit krijgen en waarop de beschikbare tijd en middelen vooral zullen worden ingezet, naast de uitvoering van een aantal basisactiviteiten. Een belangrijke plaats is weggelegd voor de vijf zogenaamde Programma’s: die betreffen de aanpak van grote (en soms gevoelige) maatregelen in en rond het nationaal park. Deze programma’s zullen in de periode tot 2013 uitgevoerd worden, telkens onder regie van een van de partners van het Nationaal Pak: Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, de gemeenten Helledoorn en Rijsen-Holten. Dit Meerjarenplan geeft ook de overkoepelende communicatiestrategie voor de verschillende programma’s. Ook zal er aandacht zijn voor voortgang van het Zichtbaarheidskader zoals is opgesteld door het Samenwerkingsverband Nationale Parken.

Leeswijzer Het plan is als volgt opgebouwd. Eerst beschrijven we de context. Die bepaalt welke opgaven er op het vlak van communicatie liggen voor het nationaal park. De context geeft ook kaders voor de te volgen strategie2. Vervolgens formuleren we vier doelen voor de komende periode en geven aan via welke communicatiestrategie we die willen bereiken. De strategie maken we concreet in een centrale boodschap, beschrijving van de manier van werken, en in concrete communicatiemiddelen per doelgroep. Die laatste zijn voorzien van een planning en eerste begroting. Omdat het nationaal park een samenwerkingsverband van meerdere partijen is, is ook de manier waarop zij onderling communiceren essentieel. Dit Meerjarenplan geeft daarom tot slot ook aan op welke wijze de interne communicatie vorm krijgt.

2

De context is in beeld gebracht aan hand van evaluatiegesprekken, verkenning van de bestuurlijke en maatschappelijke ontwikkelingen, een analyse van de doelgroepen op wie de communicatie is gericht.

Meerjarenplan Communicatie van het Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug 2009-2013 Inleiding

3

1 Uitgangssituatie 1. 1 Terugblik De Sallandse Heuvelrug is een uniek natuurgebied in Nederland. Dat werd in 2004 onderstreept met de aanwijzing van een groot deel van het gebied tot Nationaal Park. Met deze nieuwe status was ook een ander verhaal te vertellen aan zowel de lokale bevolking als aan bezoekers: over wijzingen in de organisatie en over ander beheer van het gebied. Dat vroeg om nieuwe communicatiemiddelen: naast bestaande communicatie van Staatsbosbeheer, Vereniging Natuurmonumenten en het IVN zijn onder de vlag van het nationaal park extra middelen gemaakt. De status van nationaal park leidde ook tot intensiever overleg met alle partijen die direct betrokken zijn bij het gebied, met name tussen de terreinbeheerders, de gemeenten Rijssen-Holten en Hellendoorn en de landgoedeigenaren. Zowel de externe als interne communicatie is in de basis succesvol geweest. Op een aantal punten kwam het nog onvoldoende van de grond of klonk er kritiek. We beschrijven de sterke en verbeterpunten:

Sterke punten De uitgedragen boodschap dat de Sallandse Heuvelrug ‘een belangrijk natuurgebied in Nederland met rust, ruimte en reliëf is, dat extra bescherming verdient, waaraan de gezamenlijke partners hard werken’ is opgepakt door het publiek. Dat blijkt uit verschillende onderzoeken onder bezoekers en lokale bevolking. Zij oordelen positief over het nationaal park. Het blijkt grote bekendheid te genieten en zeker de natuurwaarden oogsten waardering, in het bijzonder de uitgestrekte heidegebieden met de karakteristieke jeneverbes. Bezoekers zijn ook tevreden over de mogelijkheden die het nationaal park biedt om te recreëren, al liggen er dit punt ook nog wensen (o.a. toegankelijkheid, parkeerplekken, bankjes). Het aantal bezoekers van het park nam de afgelopen jaren toe en ook het bezoekercentrum Sallandse Heuvelrug van Staatsbosbeheer, informatieschuur De Pas van Natuurmonument en Natuurdiorama Holterberg (dat werd uitgebreid met een informatiepunt van het nationaal park) noteerden flink hogere bezoekerscijfers. Op verschillende manieren zijn individuen en groepen in de omgeving actief bij het nationaal park betrokken geraakt. De introductie van het ‘gastheerschap’ voor ondernemers heeft heel positief gewerkt. Een groep van zo’n twintig ondernemers is daar enthousiast op in gegaan en treden op als ‘gastheer’ voor het nationaal park. Ook zijn in toenemende mate vrijwilligers actief in het gebied, onder de hoede van Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en het IVN. Partijen buiten het park blijken de medewerkers en bestuurders van het nationaal park uit zichzelf steeds beter te vinden voor vragen, opmerkingen of verzoeken om een lezing. Voor scholen is een hele leerlijn aan lespakketten ontwikkeld. Daarmee geeft het nationaal park uitvoering aan het landelijk programma voor Natuur en Milieu Educatie. Basisscholen in Rijssen-Holten, Hellendoorn, Haarle en Nijverdal hebben die ook afgenomen en zo aandacht besteed aan het nationaal park. Een deel van de scholieren is ook op structurele wijze betrokken via het heide-adoptieproject. Er is een reeks geslaagde communicatiemiddelen rond het Nationaal Park ontwikkeld (zie bijlage 2). Vooral de website, activiteitenkalender, de nieuwsbrief, de verschillende excursies en activiteiten rond landschapsbeleving zijn goed bekend en worden gewaardeerd. Ook het Speelbos en het uitzetten van de wandelen ATB-routes zijn heel succesvol gebleken.

Meerjarenplan Communicatie van het Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug 2009-2013 Uitgangssituatie

4

Bezoekers en lokale bevolking waarderen ook de gastheer van het nationaal park die in 2001 in deze functie werd aangesteld. Hij fungeert als toegankelijk aanspreekpunt voor publiek en omwonenden en vangt zo snel signalen op van bezoekers. De toon die hij en de in het veld aanwezige terreinbeheerders hanteren naar het publiek is vriendelijk, maar streng als dat nodig is. Dat werkt goed in de zin dat het aantal overtredingen in het gebied sterk daalde. Omdat de gastheer voor alle partners van het nationaal park werkt is hij ook intern een belangrijke bindende factor. Interne communicatie Tussen de partners van het nationaal park is de afgelopen periode een groeiend 'wij gevoel' ontstaan, ondanks dat belangen niet altijd dezelfde zijn (vergroten recreatiewaarde versus beschermen natuurwaarden bijvoorbeeld). In het vernieuwde Team is goed samengewerkt. Er zijn afspraken gemaakt over wie communiceert met de pers. Het nationaal park is het keurmerk van topnatuur. De verschillende terreinbeheerders realiseren dit keurmerk in samenwerking met elkaar. De gezamenlijke profilering als nationaal park gaat op lokaal niveau redelijk naar tevredenheid. Soms botst het met het beleid en wensen vanuit de centrale organisaties. Er is een huisstijl ontwikkeld die recht doet aan alle partijen.

Verbeterpunten Er zijn ook kritische geluiden geuit in de richting van het nationaal park, met name vanuit de lokale bevolking. Veranderingen in een gebied roepen vaak weerstand op, en kunnen leiden tot onvrede als die toch aan de orde zijn. De bevolking lijkt verdeeld te zijn over de wenselijkheid van enkele beheermaatregelen die de afgelopen jaren in het park zijn genomen. Het afsluiten van de zandpaden, de beperkingen op de ‘Toeristenweg’, de omvorming van bos naar heide voor het korhoen en het natuurlijk bosbeheer leidden tot onbegrip en negatieve opmerkingen, onder andere in de pers. Vooral klonk kritiek op de maatregelen om de bescheiden populatie korhoenders in het gebied te beschermen en te versterken. Deze inspanningen werden niet altijd begrepen en gewaardeerd. De kritische geluiden lijken overigens inmiddels minder (hardnekkig) te worden. Op dit punt had de communicatie met de omgeving pro-actiever gekund; signalen uit de omgeving hadden eerder ingeschat en opgepakt kunnen worden. Er is soms te veel nadruk komen te liggen op de bescherming van het korhoen in plaats van duidelijk te maken dat beheermaatregelen een grótere groep dieren en planten ten goede komen. De toon die in het veld is gehanteerd bij het handhaven van regels, komt soms te streng over. Belangrijk is aandacht te blijven besteden aan uitleggen van het waarom van de regels. De inspanningen om ondernemers uit de omgeving bij het nationaal park te betrekken zijn succesvol geweest, maar er zijn ook nog kansen blijven liggen. Wat betreft het gebruik van de lespakketten voor scholen bestaat de indruk dat dat beter kan als ze sterker dan nu aansluiten bij de behoefte van leerkrachten. Interne communicatie Er zijn wat zorgen dat het opgebouwde ‘wij-gevoel’ makkelijk af kan brokkelen. Tijdgebrek van de betrokkenen speelt daarbij zeker een rol, net als de wens om de eigen organisatie goed te profileren en het feit dat belangen niet altijd op een lijn zitten. Hierdoor ondersteunen de partijen elkaar soms te weinig. Er zit spanning tussen de wens voor ‘meer’ versus ‘beter’, lees recreatie versus natuur. Ook de manier waarop partijen zich samen naar buiten presenteren, met name in de vormgeving van informatiemateriaal, blijft een punt van aandacht voor de toekomst.


5

De afspraken over het persprotocol zijn niet goed verankerd en van een aantal onderwerpen is nog niet duidelijk wie daarover communiceert. Ook lijken niet alle relevante partijen in de gemeenten goed op de hoogte van de beleidslijnen van het nationaal park en de ontwikkelingen daarin. Tot slot is de hoeveelheid tijd die beschikbaar is om alle communicatieactiviteiten goed uit te voeren een punt van zorg. Goede onderlinge afstemming en overleg kost (extra) tijd van de al druk bezette personen.

1.2 De bestuurlijke en maatschappelijke context De ‘omgeving’ van het nationaal park is voortdurend in ontwikkeling. Lokale, regionale en nationale beslissingen en maatschappelijke trends bepalen de dynamiek waar het nationaal park op in moet spelen. Het nationaal park zet zelf ook actief een koers uit om de natuurwaarden verder te ontwikkelen en nog beter beleefbaar te maken voor alle bezoekers. De rol van het Overlegorgaan daarin is om afspraken te maken met alle betrokken partijen en te zorgen voor een goede afstemming van beleid. Het is zelf geen rechtsorgaan met bevoegdheden. In de periode tot en met 2013 spelen de volgende zaken die van invloed zijn op de manier waarop we willen communiceren over het nationaal park. 1. De uitvoering van de programma’s Het Overlegorgaan heeft vijf programma’s opgesteld om enkele belangrijke opgaven in het nationaal park op te pakken. Ze vloeiden voort uit de bestuurlijke conferentie die het Overlegorgaan in oktober 2007. De vijf programma’s zijn (zie ook bijlage 3): • • • • •

Kwaliteitsimpuls Noordrand, trekker: gemeente Hellendoorn Herbezinning en herinrichting Toeristenweg, trekker: gemeente Rijssen-Holten Kwaliteitsimpuls Heidebeheer, trekker: Staatsbosbeheer Gebiedsuitwerking Westrand, trekker: Natuurmonumenten Behoud en versterking draagvlak, trekker: nationaal park

De acties uit het laatste programma zijn ook ondersteunend voor de andere programma’s. De communicatie rond die programma’s zal in lijn zijn met de uitgangspunten in het programma ‘draagvlak’. Elk programma heeft een eigen traject en planning. Zo is het programma Noordrand al in uitvoering, andere zijn nog in de fase van het opstellen van het plan van aanpak. Het voortouw ligt telkens bij een van de partners van het nationaal park. De uitvoering van de programma’s, zeker de meest gevoelige kwesties zoals de Toeristenweg en uitbreiding van het heideareaal, zullen de beeldvorming van het nationaal park als geheel sterk beïnvloeden. Voor alle programma’s worden in hoofdstuk 6 enkele lijnen uitgezet om er voor te zorgen dat de communicatieactiviteiten een zekere eenheid hebben. Van invloed op: beleidscommunicatie; interne communicatie

Positionering van Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug als onderdeel van het Nederlandse stelsel van Nationale Parken

2.

Sterker dan voorheen gaat het Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug zich presenteren als een van de twintig nationale parken die Nederland rijk is. De aanduiding ‘nationaal park’ is een belangrijk keurmerk dat duidelijk maakt dat De Sallandse Heuvelrug een van de gebieden met topnatuur is. De nadruk op de


6

samenhang tussen alle nationale parken in Nederland komt terug in de toon, de boodschap en de huisstijl. Vanuit het Samenwerkingsverband Nationale Parken (SNP) zijn hier richtlijnen voor gegeven, die zullen worden geïmplementeerd. In 2010 zal de website van het nationaal park in de stijl van de nationale parken ‘gelanceerd’ worden. Van invloed op: toon/ strategie; middelen

3. Aanwijzing van Natura 2000 beheergebied Een groot deel van de Sallandse Heuvelrug is aangewezen als Natura 2000 gebied. Het beheerplan dat daarvoor wordt opgesteld, is leidend voor het nieuwe Beheer- en Inrichtingsplan van het Nationaal Park. Natura 2000 heeft ook een externe werking en stelt eisen aan de parijen in de omgeving. Het beheer van het Nationaal Park zelf heeft die werking niet, maar de gang van zaken rond Natura 2000 straalt wel af op het park als geheel. Voor omwonenden is het niet altijd duidelijk welke ‘afzender’ achter (beheer)maatregelen zitten die voortvloeien uit Natura 2000. Het vraagt om goede afstemming van met de Dienst Landelijk Gebied die de communicatie rond Natura 2000 verzorgt, en aan het publiek duidelijk te maken welke positie het nationaal park heeft in Natura2000. Van invloed op: beleidscommunicatie, interne communicatie

4. Maatschappelijke trends De maatschappelijke aandacht voor natuur en milieu staat in een steeds breder kader. De afgelopen jaren is de aandacht voor gezonde leefwijzen flink gegroeid, net als de zorg voor opwarming van de aarde en klimaatveranderingen, voor natuur als tegenhanger voor verstedelijking (‘er is steeds minder ruimte om ons heen’) en voor dierenwelzijn. Er is ook een groeiende belangstelling voor de natuur als plek voor persoonlijke groei en om spiritualiteit te vinden (verhappinez-isering). Mensen zoeken en waarderen steeds meer de authenticiteit van een landschap, overigens wel voorzien van de moderne gemakken. Met de communicatieactiviteiten zal op deze trend worden ingespeeld en aangesloten, zowel wat betreft de toon als het aanbod van nieuwe middelen. Van invloed op: toon en boodschap; middelen en activiteiten

5. Uitvoering van het Basispakket voor Natuur en Milieu Educatie Het nationaal park geeft uitvoering aan het landelijke programma Communicatie&Educatie van het IVN voor de gezamenlijke nationale parken. De thema’s en accenten in dit programma wisselen jaarlijks. Het nationaal park werkt het programma ieder jaar uit in een concreet programma met activiteiten voor scholen. Van invloed op: middelen


7

1.3 Doelgroepen Het nationaal park wil met haar communicatieactiviteiten twee hoofddoelgroepen bereiken: de lokale bevolking en bezoekers van het park (daaronder valt ook de lokale bevolking als zij het park bezoekt). We beschrijven de houding van de belangrijkste deel-doelgroepen en welke houding gewenst zou zijn.

1. Lokale bevolking Algemeen: de afgelopen jaren is de lokale bevolking omgeving langzaamaan bekend geraakt met het nationaal park en is er zeker waardering voor ontstaan (dit blijkt uit o.a. het draagvlakonderzoek). Wel lijkt de lokale bevolking weinig verschil te zien tussen Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en het nationaal park en nog onvoldoende op de hoogte te zijn van de doelstellingen van het nationaal park. De voordelen van de nieuwe status beleven zij nog te weinig, terwijl de nadelen meer in het oog springen. Een deel van hen voelt zich beknot in hun vrijheid om te gaan en staan waar ze graag zou willen in het park (te voet, te paard of met de auto) zoals eerder het geval was. Er is kritiek dat de bescherming van een kleine groep korhoenders veel geld kost en ander gebruik van het park belemmert.

Bewoners van gemeenten Rijssen-Holten en Hellendoorn Bewoners geven aan over het algemeen tevreden te zijn met het nationaal park. Hun houding is ook een kritische ten aanzien van maatregelen die leidden tot beperkingen in het gebruik van het park en over het kappen van bos voor het korhoen. De meeste bewoners zeggen deze maatregelen wel te begrijpen. In de communicatie met bewoners spelen vooral berichten en artikelen in de regionale kranten en huis aan huis bladen, en de nieuwsbrief een belangrijke rol. Doel: bewoners zien nog meer dan nu de meerwaarde in van het nationaal park, begrijpen de koers die voor Overlegorgaan voor het park kiest, ze zijn in toenemende mate actief betrokken bij het park en zijn er trots op.

Bedrijven/ ondernemers Veel recreatieondernemers vinden het gebied een goede reclame. Een deel van hen heeft enthousiast de rol van gastheer nationaal park op zich genomen. Doel: bestaande gastheren zijn en blijven echte ambassadeurs voor het park, er komen nog nieuwe bij. Ook andere lokale ondernemers zien de (economische) meerwaarde van het park, komen zelf met ideeën om het imago van het park te ‘verzilveren’ in producten en activiteiten en weten zich daarbij ondersteund. Bestuurders van gemeenten Bestuurders voelen en tonen zich betrokken bij het nationaal park en zijn zich sterk bewust van de (vooral recreatief-toeristische) waarde van het park. Sommigen hebben zich in het recente verleden ook kritisch uitgelaten. Politieke belangen botsen regelmatig met natuurdoelstellingen van het nationaal park. Het gevaar is dat de betrokkenheid wat af kan brokkelen nu het nationaal park al weer even is ingesteld. Doel: bestuurders tonen zich blijvend betrokken bij het park, zien de meerwaarden, kunnen de beleidkoers rond het park goed uitleggen en laten een positief geluid naar buiten horen. Vrijwilligers In het nationaal park zijn veel, en steeds meer, vrijwilligers van Vereniging Natuurmonumenten,


8

Staatsbosbeheer en het IVN actief. Hun inzet, bijvoorbeeld als gids of voor de ‘bemanning’ van het informatieschuur De Pas, het park beter beleefbaar voor bezoekers. Zij zijn sterk betrokken bij het park. Doel: steeds meer vrijwilligers zijn blijvend actief betrokken, voelen en tonen zich ambassadeurs. Lokale scholen Scholen maken, zij het op bescheiden schaal, gebruik van lespakketten, excursiemogelijkheden en ander speciaal materiaal voor leerlingen. Zij zijn ook betrokken via het heide-adoptieplan. Doel: scholen maken regelmatig gebruik van de aangeboden middelen, alle leerlingen komen eens per jaar met school in het nationaal park, scholen komen met eigen ideeën hoe het park bij hun lesprogramma’s gebruikt kan worden.

Landgoedeigenaren Landgoedeigenaren hechten aan hun autonomie en kijken vanuit dit perspectief naar beleid en bewegingen van het nationaal park. Ze zijn betrokken, en beheerdoelen worden afgestemd. Doel: ze zijn duurzaam betrokken in het Overlegorgaan, bereid tot afstemming en samenwerking, weten het beleid van het nationaal park op een constructieve manier uit te leggen naar buiten toe.

2. Bezoekers Bezoekers Het nationaal park verwelkomt jaarlijks een grote en diverse groep mensen: in 2008 waren dat er circa 1 miljoen. Vooral natuurminnende recreanten, gezinnen met jonge kinderen, sportieve recreanten en senioren weten het park goed te vinden. Vaak zijn het mensen die hun vakantie in de buurt van het park doorbrengen. Bezoekers zijn tevreden met de natuurwaarden en de recreatiemogelijkheden in het park. Op een aantal punten kunnen zij nog beter dan tot nu toe worden ‘bediend’. De resultaten uit de bezoekersenquête geven hiervoor aanwijzingen, net als landelijke trends rond natuurbeleving en natuurgerichte recreatie.

Hieronder wordt verder ingegaan op de belangrijkste doelgroepen binnen de groep bezoekers. Recreërende gezinnen Het nationaal park trekt veel gezinnen met vaak jonge kinderen. Het speelbos, het bezoekerscentrum en (de omgeving van) Natuurdiorama Holterberg, het dagrecreatieterrein en de kinderroute van Mies de Specht in Haarle zijn voor hen populaire plekken om naar toe te gaan. Die zijn steeds drukker bezocht. Doel: gezinnen komen graag naar het park, er zijn regelmatig nieuwe activiteiten/middelen, die ook aansluiten bij nieuwe vormen van of trends in natuurrecreatie. Natuurminnende recreanten De unieke natuurwaarden (waaronder het korhoen) en de grootte van het nationaal park trekken veel natuurliefhebbers. Het is een welkome groep, passend bij de hoofddoelstelling van het park. De indruk bestaat dat zij zich wat zorgen maken over toenemende drukte in het Park, drukte op de ‘Toeristenweg’ en ‘overbebording’. Doel: ze voelen zich verbonden met het park, willen graag weten hoe de natuur zich ontwikkelt in het NP, weten waar ze wanneer vooral rust te vinden is, nieuwe activiteiten voor blijven organiseren Sportende recreanten


9

Deze groep gebruikt de Sallandse Heuvelrug met name als aangenaam decor. Het mag niet kleiner, en de toegankelijkheid moet minimaal op peil blijven. Zijn zeer regelmatige bezoekers en hebben daarmee ook veel binding met het gebied. Doel: zij zijn goed op de hoogte zijn van de regels en veranderingen daarin, ze zijn tevreden over de samenwerking met de partners van het nationaal park en dragen daarover een positief geluid uit. 65+ er’s en mensen met een handicap Senioren vormen een steeds grotere groep bezoekers. Samen met gehandicapten zijn zij ook een mondige doelgroep. De afgelopen jaren zijn voor hen speciale voorzieningen getroffen zoals halfverharde paden, alternatief vervoer, toegankelijkheid vanaf parkeerplaats Dalzicht naar het uitzichtpunt Noetselerberg, deel van het speelbospad is geschikt gemaakt voor rolstoelen, alternatief vervoer. Doel: ze ervaren het park als steeds beter toegankelijk, vinden voldoende mogelijkheden om de natuur te beleven en op tijd uit te kunnen rusten, hebben steeds meer binding met het park onder meer omdat ze veel kennis over het gebied, waaronder cultuurhistorie, hebben. Scholen: bezoekende scholen uit de regio Maken op bescheiden schaal gebruik van de excursiemogelijkheden die het nationaal park biedt. Doel: scholen zijn goed op de hoogte van de mogelijkheden die er zijn om een bezoek aan het park als aanvulling op hun lesprogramma’s te benutten, en komen zelf met ideeën daarover. Verblijfsrecreanten Een aanzienlijk deel van de bezoekers van het park verblijft enkele dagen in de omgeving van het park voor vakantie. Het nationaal park is dé grote trekpleister. Doel: deze groep weet goed wat er te doen is, ook aan natuurrecreatie in een wijdere omgeving, zij doen mee aan ‘losse’ activiteiten en vinden daar een afwisselend aanbod aan. Buitenlandse toeristen zijn goed geïnformeerd door Duits en Engelstalig materiaal.

Potentiële bezoekers van het nationaal park Jongeren tussen 12 en 18 jaar Jongeren worden vaak gezien als een lastig bereikbare groep voor het nationaal park. Er zijn tot nu toe ook weinig middelen speciaal voor hen. Recent onderzoek (NIPO/ Stichting wAarde) laat zien dat zij vooral via sport met de natuur in aanraking (willen) zijn en komen. Doel: jongeren weten het park beter te vinden, zijn op de hoogte van wat ze er op individuele en groepsbasis kunnen doen en maken ook gebruik van de mogelijkheden.


10

De opgaven voor de komende periode: Extra aandacht voor de lokale bevolking: De komende periode zal de aandacht vooral uitgaan naar de lokale bevolking. De partners van het nationaal park hechten er veel waarde aan dat er voldoende draagvlak is voor het park in de vorm van begrip, trots en actieve steun. Draagvlak is van belang om het park goed te kunnen beheren: dat regels om natuur te beschermen worden nageleefd, dat nieuwe maatregelen en ontwikkelingen vlot tot stand kunnen komen en dat er, indien nodig, een beroep op de hulp van vrijwilligers mogelijk is. De lokale bevolking vormt ook het visitekaartje voor bezoekers uit binnen- en buitenland. Die voelen zich meer welkom als lokale mensen een positief geluid over hun gebied kunnen laten horen. In de communicatiestrategie richten we ons dan ook op het behouden en versterken van de steun van de bevolking, en op de zorg dat zijn trots op het nationaal park (kunnen) zijn en dat besef hebben van zowel de belangrijke ecologische als de economische waarde van het park.

Bezoekers binden door kwaliteit te (blijven) bieden (niet meer mensen, wel beter bedienen) Doel is niet om méér bezoekers te trekken, omdat dit de draagkracht van het gebied aan zou gaan tasten. Het nationaal park wil er wel aan bijdragen dat de toeristische sector in de directe omgeving goed gezond blijft. Het betekent dat er naar gestreefd wordt bezoekers te binden, en ook er voor zorgen dat ze langer in de (buurt van) het park willen verblijven. Het betekent ook dat regelmatig nieuwe, creatieve manieren om de natuurwaarden van het park te beleven worden aangeboden, zoals: - de zorg voor betere spreiding van bezoekers in tijd en plaats met het oog op het kunnen genieten van de rust; - creatieve manieren om de natuur en het landschap goed te beleven; - bezoekers kennen en komen af op de unieke kenmerken van het landschap, er zijn reden om vaak terug te komen: te komen ervaren dat het gebied zich steeds rijker ontwikkelt. Waar nodig of gewenst zullen de komende tijd extra communicatiemiddelen ingezet worden om te proberen de houding en het gedrag van de bezoekers nog beter te laten aansluiten bij de doelen van het Nationaal Park.


11

2. Visie 2.1 Doelen De vier hoofddoelen van alle Nederlandse nationale parken zijn het beschermen en verder ontwikkelen van de natuur en landschap, het mogelijk maken van natuurgerichte recreatie, verzorgen van educatie en voorlichting over de natuur, en het uitvoeren van onderzoek. De doelen die het Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug de komende vijf jaar wil bereiken met communicatieactiviteiten vloeien direct voort uit deze hoofddoelen. We formuleren ze als volgt: 1.

Versterken van het draagvlak voor het nationaal park bij de lokale bevolking (bewoners, ondernemers, bestuurders, verenigingen) en hen meer dan nu actief bij het park betrekken.

2.

Helder maken aan bezoekers en lokale bevolking dat het nationaal park deel uit maakt van het gehele stelsel van nationale parken in Nederland, en er voor zorgen dat zij de meerwaarde van deze status zien.

3.

Bezoekers kunnen volop de schoonheid van het nationaal park beleven en hun kennis over natuur en milieu vergroten, zowel op ‘ad hoc basis’ als via langerlopende leerprocessen.

4.

Verder verstreken van samenwerking en saamhorigheid tussen de verschillende partners van het Nationaal Park. Het publiek weet dat het park beheerd wordt door Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten

Concreet betekenen deze doelstellingen dat in 2013, ten opzichte van 2008: - het waarderingscijfer voor het Nationaal Park, gemeten in een bewonersenquête, de score ten minste 7,5 - het aantal keer dat de pers een negatief geluid laat horen over het Nationaal Park is afgenomen - het totale aantal vrijwilligers in het nationaal park is toegenomen - scholen maken meer gebruik van het NME aanbod vanuit het nationaal park cq CNME - een groter aantal ondernemers treedt blijvend op als gastheer voor het park - het aantal bezoekers is op hetzelfde peil - in de recreatiemonitor van 2013 is het waarderingscijfer voor het nationaal park gelijk of hoger is dan een 8 - het Overlegorgaan heeft dezelfde vergaderfrequentie en opkomst

Meerjarenplan Communicatie van het Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug 2009-2013 Visie

12

2.2 Strategie In dit hoofdstuk geven we aan op welke manier we de gestelde doelen willen gaan halen: via welke strategie. Die strategie bestaat uit drie onderdelen: - de centrale boodschap - de toon, houding en aanpak - richtlijnen voor de communicatie rond de beleidsprogramma’s

Centrale boodschap We hechten er aan vanuit alle partijen die betrokken zijn bij het nationaal park eenzelfde geluid over het park laten horen. Deze ‘centrale boodschap’ luidt:

Het Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug is een prachtig natuurgebied dat gekenmerkt wordt door heuvels met afwisselend bos en uitgestrekte heidevelden en met veel rust en ruimte. De partijen die met elkaar het nationaal park vormen, zijn voortdurend bezig de natuurwaarden van de Sallandse Heuvelrug te beschermen en te vergroten. Deze natuurwaarden vormen ook economisch gezien het ‘goud’ van de streek: ze zijn de aanleiding voor mensen uit binnen- en buitenland om juist hier te verblijven voor een dag of vakantie, maar ook er te komen wonen en werken. Iedereen is welkom in het nationaal park om volop van de natuur te genieten. Het gebied is grotendeels toegankelijk. Alleen in een paar gebieden houden we als mensen terug om kwetsbare planten te beschermen en dieren daar de kans te geven ongestoord te.leven. Het unieke aan de Sallandse Heuvelrug is dat er dieren plantsoorten voorkomen die niet of nauwelijks elders in Nederland te vinden zijn. Daar zijn we trots op. En mede daarom is het een van de twintig nationale parken die Nederland rijk is. Samen vormen die een robuust stelsel van natuurwaarden: belangrijk om die natuur ook voor toekomst te behouden. Goed omgaan met de Sallandse Heuvelrug betekent dus direct bijdragen aan het instandhouden van een leefbare aarde.

De unique selling points van de Sallandse Heuvelrug zijn: - topnatuur in een groot, rustig gebied met een mooie afwisseling van bos en heide - ruimte in de vorm van uitgestrekte heidevelden - een reliëfrijk landschap met fraaie uitzichtpunten - interessante landschappelijke kenmerken en geschiedenis (ijstijden) en archeologie - voorkomen van bijzondere diersoorten: zandhagedis, nachtzwaluw, roodborsttapuit, korhoen (laatste Meerjarenplan Communicatie van het Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug 2009-2013 Visie

13

populatie in Nederland), bijzondere plantensoorten zoals de jeneverbes, en steilranden met levend hoogveen.

Toon, houding en aanpak Voornaamste doel voor de komende periode is het verder versterken van het draagvlak voor het park bij de lokale bevolking. Dat willen we op de volgende vier manieren bereiken. 1. We leggen het accent op zaken die maken dat de lokale bevolking het park als positief kan beleven: een ‘charme ‘charmeme- offensief’ Met de communicatiemiddelen geven we vooral aandacht aan zaken die appelleren aan positieve emoties als streekeigenheid, trots, binding, uniek zijn van het gebied. We zoomen in op het vooral goed beleefbaar maken van zowel alle de natuur- en landschapswaarden als de (economische) voordelen die de aantrekkingskracht van het nationaal park met zich meeneemt. Zie voor de concrete uitwerking hiervan op pagina’s 19-24 o.a. de nummers 3,4,7, 10. 2. We zoeken (pro)actief (pro)actief en op creatieve wijze de samenwerking sam enwerking op met de lokale bevolking: bevolking: bewoners, ondernemers, verenigingen en scholen De eigen inbreng van lokale bewoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties zullen we actief organiseren, waar mogelijk honoreren en zo goed mogelijk ondersteunen. Zo blijven we ondernemers helpen om de aantrekkingskracht van een bloeiend nationaal park (economisch) te benutten. Ook creëren we nieuwe plekken en manieren om de bevolking te kunnen informeren over aankomende ontwikkelingen, maar vooral om daar naar hen te luisteren. We vinden het belangrijk dat de communicatie in twee richtingen plaats heeft. Zie voor de concrete uitwerking hiervan op pagina’s 19-24 o.a. de nummers 1, 6, 7, 12 . 3. De partners van het nationaal park laten la ten zich in alle uitingen over het park zien als professionele organisaties organisaties: deskundig, betrouwbaar, positief en omgevingsgericht. ‘Wat je zendt, krijg je terug’. We zorgen er voor dat alle (communicatie)activiteiten van het nationaal park professionaliteit uitstralen wat betreft ‘vorm’ en ‘inhoud’. Kwaliteit vinden we belangrijker dan de hoeveelheid. Voor alle middelen en het optreden van de medewerker of wijzen van overleggen met andere partijen geldt dat die helder, betrouwbaar, volledig en op tijd en betrouwbaar zijn. De toon de omgeving is vriendelijk en tegelijkertijd stevig: het nationaal park staat achter de eigen lijn en beslissingen. Ze gaat wel het debat aan met mensen met andere geluiden. Alle afzonderlijke betrokken partijen zijn op de hoogte van recente ontwikkelingen en het beleid en communiceren daarover met de buitenwereld op een constructieve manier.

4. Bij het opstellen en uitvoeren van het beleid voor het nationaal park hebben we veel oog voor de omgeving Draagvlak is de uitkomst van goed beleid. Een van is de voorwaarden van ‘goed beleid’ is dat zorgvuldig met alle partijen die belang hebben bij het nationaal park wordt gecommuniceerd: over plannen, (nieuwe) beheermaatregelen en de handhaving van regels. Dit uitgangspunt geldt in het bijzonder voor de uitvoering van de vijf Programma’s in de komende jaren. Zie voor de concrete uitwerking hiervan op pagina’s 19-24 o.a. nummer 2, 6, 33.


14

2.3 Richtlijnen voor de pr ogramma’s De vijf (beleids)programma’s worden onder verantwoordelijkheid van het Overlegorgaan uitgevoerd. Vijf partners hebben één van de trajecten onder hun hoede genomen. Zij bepalen de manier waarop de communicatie rond het programma plaatsvindt. Het is wel belangrijk dat er een zekere eenheid in de communicatie naar buiten zit. De volgende richtlijnen vormen daarom het (verbindende) kader voor de afzonderlijke projecten. •

De centrale boodschap is dat het nationaal park werkt aan verbetering van het gebied: de aanwezige natuurwaarden en landschapskwaliteiten worden zo goed mogelijk beschermd en verder versterkt. Alle partijen werken ook aan de verbetering van recreatiemogelijkheden van het park.

•

Binnen elk progamma wordt al vanaf een vroeg stadium expliciet aandacht besteed aan communicatie: op welke manier wordt de lokale bevolking betrokken of geïnformeerd, en hoe wordt afgestemd met alle betrokken partijen onderling? De wijze waarop dit gebeurt sluit aan op de visie op (beleids)communicatie zoals in dit plan is verwoord.

•

Alle projectleider van de programma’s zijn verantwoordelijk voor de communicatie. Zij stemmen via de coördinator C&E van het nationaal park / de secretaris van het Overlegorgaan af met de andere projectleiders.

•

Belangrijk uitgangspunt bij de opzet van de programma’s is de vraag hoe we zorgen voor draagvlak. Concreet betekent dit: - Het waarom van de programma’s en de nagestreefde doelen staan er klip en klaar in. - In de programma’s blijkt dat is nagedacht over problemen en bezwaren die de doelen of maatregelen bij omwonenden kunnen oproepen: die zijn expliciet gemaakt en ‘geproblematiseerd’ in het plan en in de communicatie erover. - Duidelijk wordt welke flexibiliteit er in het plan zit: van de gemaakte keuzen wordt aangegeven welke vast staan, en op basis van welke argumenten en welke keuzen bediscussieerbaar zijn. Lokale partijen weten waar ze wel en geen medebepalende stem in kunnen hebben. Het uitgangspunt dat omwonenden mee mogen denken wordt serieus genomen. We accepteren dat dit kan leiden tot wijzingen in het beleid.

•

Er worden goede vormen gekozen om lokale partijen te betrekken en te informeren. - Het Gebruikersplatform is een goede plek om de programma’s met de lokale bevolking te bespreken. - De organisatiestructuur van een programma (stuurgroep, projectgroep) wordt mede ingericht vanuit de wens om draagvlak te creëren. - Middelen om over de programma’s te communiceren zijn vooral het verkrijgen van goede pers. Dat vraagt om een open en eerlijk geluid, ruimte bieden voor debat, sleutelfiguren uit ‘onverdachte’ hoek met een positief-kritische/ constructieve houding aan het woord laten komen. - Naast formele inspraak- en overlegmomenten worden ook op andere of informele momenten contacten met lokale partijen gelegd (bijv: bezoek aan hun eigen overleggen/besturen, onderzoek onder bewoners, positief aanspreken van mensen in het veld, bij het bezoekerscentrum) - De regionale pers / huis aan huisbladen zijn een belangrijke bron van informatie voor de lokale bevolking. Het actief, op tijd en zorgvuldig benaderen van deze pers krijgt extra aandacht.


15

•

Alle betrokken partijen zijn goed op de hoogte van wat, wanneer en door wie wordt gecommuniceerd. Iedereen committeert zich aan deze afspraken.

•

Samen met partijen die beheermaatregelen als beperkend ervaren, wordt onderzocht of er goede alternatieven zijn.


16

Korhoen intermezzo Het korhoen is het icoon van het Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug. De huidige populatie is de laatste van deze soort in Nederland. De beheerders hebben de afgelopen jaren veel energie gestoken in het verbeteren en vergroten van het heidebiotoop. De indruk bestaat dat die niet erg gewaardeerd werden en bij sommigen nog steeds tot een allergische reactie leidt omdat men deze maatregelen uitsluitend ziet als maatregelen ten behoeve van het korhoen alleen. Onderzoeken onder de bevolking laten zien dat slechts 45% van de bewoners uit de omgeving van Hellendoorn het goed vindt dat beheerders zich inspannen voor behoud van de korhoen. Ook in het imago-onderzoek worden kritische opmerkingen geplaatst bij de bescherming van het korhoen. Het beleid zou te ver gaan of niet leiden tot de juiste maatregelen. Tegelijker tijd is het korhoen duidelijk een van de ‘unique selling points’ van de Sallandse Heuvelrug: de uniekheid én kwetsbaarheid van de soort is algemeen bekend en het trekt veel bezoekers naar het gebied. Niet voor niets staat het hoen prominent in het logo en siert het de ambtsketen van de burgemeester van Rijssen-Holten. Ook zeggen bezoekers van het nationaal park vooral de heide, het leefgebied van het korhoen, het meest te waarderen van het gebied. Een meerderheid is positief gestemd over het kappen van naaldbos ten behoeve van heide, omdat het de beleving van de heide ten goede is gekomen. Het imago-onderzoek liet zien dat veel mensen de verandering in eerste instantie niet waarderen en later wel. Beheermaatregelen om het korthoen te beschermen zouden op grond hiervan wel op draagvlak kunnen rekenen. De controverse rond het korhoen lijkt wat minder te worden. De komende tijd zullen we in de communicatie een tweeledig spoor bewandelen. -

In de beleidcommunicatie, de communicatie rond de nieuwe beheermaatregelen die onder meer worden getroffen met het oog op behoud van het korhoen, plaatsen we de maatregelen nadrukkelijk in hun brede perspectief en hangen ze niet op aan de bescherming van het korhoen. We leggen er vooral accent het accent op dat ze ten goede komen aan een groot aantal dieren en planten, en de versteking van kwaliteiten die op veel waardering van bezoekers kunnen rekenen: ruimte, rust en heide.

-

In communicatie-uitingen over de aanwezige natuur- en milieukwaliteiten (‘voorlichting en educatie’) benutten we op een bescheiden manier de bekendheid en zeldzaamheid van het korhoen om de belangrijke natuurwaarden van De Sallandse Heuvelrug voor het voetlicht brengen. Ook in communicatiemiddelen die bedoeld zijn om het imago en de identiteit van het park te versterken, zal er aandacht zijn voor het hoen. Zijn aanwezigheid genereert veel aandacht voor het nationaal park en trekt mensen naar het gebied, en heeft dus (ook) economische waarde. Het feit dat in De Sallandse Heuvelrug een unieke diersoort voorkomt waar goed voor gezorgd wordt, kan ook appelleren aan een gevoel van trots bij de bevolking. Misschien niet bij iedereen, maar zeker bij een deel van de bevolking.


17

3. Uitvoering In de periode 2009 tot 2013 willen we met de communicatieactiviteiten vier hoofddoelen bereiken, zoals die in hoofdstuk 2.1 geformuleerd zijn. Hieronder geven we aan op welke wijze we de deze doelen willen bereiken, aansluitend bij de strategische uitgangspunten. Achter ieder onderdeel is tussen [x] aangeven welke prioriteit de activiteit heeft.

3.1 Comm Communicatieactiviteiten unicatieactiviteiten 1. Versterken van het draagvlak voor het nationaal park bij de lokale bevolking Dit gaan we als volgt doen:

1.

Alle relevante partijen in de omgeving van het nationaal park informeren we goed, op tijd en proactief. Zij hebben alle gelegenheid om mee te denken of te reageren op het beleid. Onder relevante partijen verstaan we alle partijen die zich op de één of andere wijze inzetten voor en zich betrokken tonen bij het nationaal park. We onderscheiden omwonenden (en de te segmenteren doelgroepen), bestuurders, ondernemers bezoekers en recreanten. Bij alle activiteiten in een rond het nationaal park is het uitgangspunt: samenwerking. [1] Bevolking

2.

Het Gebruikersplatform in oprichting krijgt in 2009 vaste vorm. Doel is een forum te bieden aan de omgeving om te horen (via presentaties, uitleg van de diverse partners), te reageren (bijvoorbeeld in de vorm van debat waarin ruimte is voor het ventileren van meningen), eigen ideeën kwijt te kunnen (ruimte voor inbreng via een presentatie) en geïnspireerd te worden (spreker/ lezingen/ film in het tweede deel van de avond). Potentiële deelnemers (organisaties) benaderen we persoonlijk om zitting te nemen in het forum. [1]

3.

We verzamelen actief de suggesties en ideeën die de bevolking (bewoners waaronder ook ondernemers en jongeren) heeft rond het nationaal park. We wijzen ze op de kansen die het nationaal park biedt en die zij kunnen verzilveren. Hun eigen ideeën over het park verzamelen we op een actieve manier en we ondersteunen de uitvoering ervan zo veel mogelijk. Om bewoners op weg te helpen met ideeën zijn, stellen we voorbeelden van mogelijkheden beschikbaar waar ze uit kunnen kiezen, en die ze kunnen aanvullen of specifiek kunnen maken voor het nationaal park. Het genoemde Gebruikersplatform richten we in als hét forum waar regelmatig opmerkingen en ideeën uit de omgeving te horen en met hen te bespreken. Het nationaal park laat zich daarbij zien als deskundige, betrouwbare en goed bereikbare partij. [1]

4. Waar mogelijk betrekken we bewoners actief bij (nieuwe) beheermaatregelen. Te denken valt aan samen Paasvuren als een stuk bos gekapt moet worden, houtverkoop aan bevolking, een ‘Nacht van de weg’ - wandeling (lampionnenoptocht) over de Toeristenweg op het moment dat de winterafsluiting van kracht wordt, het heide-adoptieplan uitbreiden naar meer deelnemers dan alleen scholieren. Het Houtdorp en het helpen inzaaien van graan zijn bestaande goede voorbeelden. [2]

Meerjarenplan Communicatie van het Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug 2009-2013 Uitvoering

18

5.

Politici / bestuurders We informeren en betrekken bestuurders en politici door hen geregeld en zeker op strategische momenten (bijv. de nieuwe raad na de verkiezingen) uit te nodigen mee ‘het veld in te gaan’. Daarnaast krijgen zij de papieren en digitale communicatiemiddelen gericht toegestuurd. We streven jaarlijks naar een aantrekkelijk programma om politici meer te betrekken bij de ‘ins and outs’ van het nationaal park. (Bijvoorbeeld: een jaarlijkse excursie in combinatie met een minisymposium). [1] O ndernemers

6. De cursus gastheerschap krijgt een vervolg. Er wordt gericht geworven en we onderzoeken uitbreiding naar andere sectoren. Bestaande gastheren blijven we voeden met de ‘opfrisdagen’. Extra aandacht zal er zijn om hen goed op de hoogte te brengen en houden van alle nieuwe ontwikkelingen, bijvoorbeeld uit de programma’s; die geven ook veel nieuwe mogelijkheden voor toeristen. Dit gebeurt tijdens de opfrisdagen maar ook via een email nieuwsbrief speciaal voor de gastheren. [1]

7.

In samenwerking met recreatieondernemers wordt gekeken naar gezamenlijke productontwikkeling. Te denken is aan het opzetten van arrangementen, die het voor vakantiegangers aantrekkelijk maken om het verblijf in en rond het gebied te verlengen. Mogelijkheden hiervoor zijn bijvoorbeeld de Bosbrunch (samenwerkingsproduct nationaal park en gastheren gericht op de gasten van de bedrijven). Nog een voorbeeld Nature gift: kadobonnen voor natuurgerichte activiteiten (naturesgift.nl). Daarnaast verkennen in samenwerking met ondernemers (winkeliers, agrariërs) de ontwikkeling van streekproducten. We inventariseren via persoonlijk contact welke behoefte ondernemers hebben aan ondersteuning, welke ideeën ze hebben of om zich heen horen (rol streekhuis). Ook wisselen we kennis uit met andere streken die hier ook ervaring mee hebben, en onderzoeken de mogelijkheid van een investeringssubsidie. [1]

8.

We verkennen de mogelijkheden en effecten van sponsoring van het nationaal park door bedrijven uit de omgeving Vormen van sponsoring zijn: adoptie van bankjes voor onderhoud, ondersteuning van natuurgerichte activiteiten, idee van een ‘skybox’ in het park, sponsoring van een kindertheater. [1]

9. Werk dat voortkomt uit het beheer en beleid van het nationaal park en uitbesteed moet worden, gunnen we waar mogelijk aan lokale bedrijven. [2]

Jongeren 10. We stellen een plan van aanpak op om jongeren / scholieren een maatschappelijke stageplek in het nationaal park te kunnen bieden. Hiermee stroomlijnen we ook de vele verzoeken om dergelijke plekken, die bij de terreinbeheerders binnenkomen. [ 2]

11. Onderdelen uit het basispakket C&E voor het onderwijs evalueren we jaarlijks geëvalueerd en stellen die zo nodig bij. Voortdurend wordt gestreefd naar vernieuwende methoden en materialen. Dit alles in samenwerking met deskundigen binnen het IVN, onderwijs en CNME. We zoeken ook direct contact met leerkrachten om hun wensen en ideeën te verzamelen. Dit kan via een leuke activiteit in het gebied speciaal voor alle leerkrachten in de omgeving. De reeds geïntroduceerde figuurtjes als Joep de Eekhoorn, Cor Korhoen e.a. kunnen een rol blijven spelen in dit materiaal. [1] Meerjarenplan Communicatie van het Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug 2009-2013 Uitvoering

19

12. We zetten een Junior Ranger programma op, volgend uit het Junior Ranger project van Europarc, het samenwerkingsverband van alle nationale parken in Europa. De gastheer die voor het nationaal park werkzaam is, krijgt een coachende rol bij de juniorrangers. Verder wordt bezien of de gastheer ondersteund kan worden met rangers (vrijwilligers) die een gastheerrol krijgen. Ook deelname aan de Internationale uitwisseling met juniorrangers is mogelijk. [3]

13. Nagegaan wordt of het NP een rol kan vervullen voor buitenschoolse opvang. [3] Pers

14. We geven aandacht aan het opbouwen en onderhouden van een goede relatie met de pers. Perscontacten zijn nu nog te veel ad-hoc. [1]

2. Voor bezoekers en lokale bevolking is duidelijk dat het nationaal park deel uitmaakt van het stelsel van 20 nationale parken in Nederland. Ze hebben inzicht in de omvang en het belang van nationale parken wereldwijd, en zien de meerwaarde van de status ‘nationaal park’ 15. In alle belangrijke communicatie-uitingen verwijzen we - ook op langere termijn – er naar dat het park onderdeel is van het hele stelsel van 20 nationale parken in Nederland. Daarbij wordt ook steeds duidelijk gemaakt dat het nationaal park verdienste is van de terreinbeheerders Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten en particuliere eigenaren gemeenten en IVN. Goede aanleidingen hiervoor zijn de lancering van de website in stijl van de gezamenlijke nationale parken, de opstart van het Gebruikersplatform en de open dagen van het nationale park. [1] Communicatiemiddelen en strategie

16. We plegen extra inzet op het goed voor het voetlicht brengen van de meerwaarde van het keurmerk Nationaal Park via de pers en in het Gebruikersplatform. Kranten voeden we met toegankelijke artikelen over positieve onderwerpen die de meerwaarde van het park voor het voetlicht brengen. We kiezen daarbij voor een originele invalshoek, zoals inzicht in de economische waarde van het gebied, de aantrekkingskracht van het gebied op mensen van buiten, sluiten aan bij actuele thema’s (gezondheid, biodiversiteit) en de positieve gevolgen van verschillende maatregelen uit de programma’s. We streven naar maandelijkse column over het nationaal park in het huis-aan-huis blad (bijv. roulerend van de hand van leden van het nieuwe Gebruikersplatform). [1]

17. Naast de lancering van de website in 2010 in nationale parken stijl, passen we de bestaande communicatiemiddelen bij actualisering aan de nieuwe huisstijl aan. De vormgeving van alle materialen is eenduidig, waarbij duidelijk wordt dat meerdere partijen betrokken zijn bij het park. Het beleid vanuit de centrale organisaties van de terreinbeheerders wordt in goed overleg praktisch werkbaar gemaakt op het (schaal)niveau van De Sallandse Heuvelrug. Afspraken hiervoor zijn vastgelegd in het landelijke huisstijlboek van het SNP.[3]

18. Medewerkers van het Nationaal Park laten zich zo veel mogelijk persoonlijk zien in het veld, bij partners en bij relevante partijen in de omgeving en geven zo het nationaal park echt een gezicht. [1] 19. Het inrichten en gebruiken van een mobiel informatiepunt. Met een mobiele informatie-unit maken we het park ook goed zichtbaar op plekken buiten het gebied. Door de unit uit te rusten met ‘belevingselementen’ , krijgen bezoeker een ervaring mee, waardoor de boodschap beter beklijft. De


20

unit kan ingezet worden als reizende, interactieve expositie, waarmee onder meer basisschoolleerlingen de natuur kunnen beleven en geprikkeld kunnen worden het park te bezoeken. [2]

20. Via de website en (digitale) nieuwsbrief besteden we actief aandacht aan hoe de natuur zich door de inspanningen van de beheerder zich ontwikkelt in het gebied en worden (nieuwe) beheermaatregelen uitgelegd. Onderdeel kan het plaatsen van een webcam in het gebied zijn (goede mogelijkheid voor sponsoring). [3]

3. Bezoekers kunnen volop de schoonheid van het nationaal park beleven en hun kennis over natuur en milieu vergroten, zowel op ‘ad hoc basis’ als via langerlopende leerprocessen 21. Bezoekers blijven we goed informeren over het park: het informatiemateriaal houden we actueel zowel wat betreft inhoud en wat betreft vorm (gebruik maken van ‘nieuwe media’). De meeste inzet wordt gedaan op middelen die het meest effectief lijken te zijn. Middelen die tot nu toe succesvol waren, zetten we ook de komende tijd in; de overige middelen worden opnieuw bekeken op hun effectiviteit. [1]

22. We ontwikkelen met regelmaat nieuw aanbod van activiteiten die zo veel mogelijk aansluiten bij trends in natuurgerichte recreatie. Voorbeelden zijn GPS-wandelingen, een blotevoetenpad, stilteplekken, losse dag ‘meebeheren’ tegen betaling als vorm van stressreductie, korte ‘visionquests’, i-pod wandelingen, vader-zoon/moeder-dochter activiteiten. Goede thema’s om bij aan te sluiten zijn gezondheid en ook landschap- en cultuurhistorie, zeker voor de groeiende groep senioren. [2]

23. We haken aan bij de publiciteit rond In 2010 wordt de mondiale conferentie over biodiversiteit in Japan in 2010. We haken hierop aan met onder meer een cursus over natuur voor bewoners en een Nationaal Park Canon waarin de meest elementaire zaken staan die bewoners van hun nationaal park zouden moeten weten. We besteden de komende jaren meer aandacht aan het bevorderen van betrokkenheid bij en kennis van de basiskennis van met name jongeren over natuur. Dat is nodig om verminderen van de biodiversiteit terug te kunnen dringen. Ook daarom staat het betrekken van jongeren de komende jaren meer prominent op de activiteitenlijst. [1]

24. Een nationaal park is meer dan natuur: we geven extra aandacht aan het onder de aandacht brengen van de rijke cultuurhistorie van het Nationaal Park. Dit doen we bijvoorbeeld met een serie ‘bewoners vertellen’ in de krant, met informatie op de website, een lokaal radio/tv programma, via excursies of een lezingenserie gekoppeld aan Gebruikersplatform. [1]

25. We geven extra aandacht aan het onderwerp natuur en gezondheid. Internationaal is veel aandacht voor de relatie tussen natuur en gezondheid: ‘Healthy Parks, Healthy people’. Europarc wil een charter voor Healthy Parks Healthy people. We volgen deze ontwikkelingen en stimuleren initiatieven rond dit thema. [2]

26. Activiteiten die voor jongeren aantrekkelijk zijn, brengen we extra onder de aandacht: Jongeren willen we attenderen op de vele sportieve mogelijkheden in ons park: hardlopen en fietsen. Zo kunnen zij met natuur in aanraking zijn en komen. Jaarlijks kan een sportieve activiteiten speciaal voor hen worden georganiseerd. Een groep jongeren is al betrokken bij de ATB-vereniging die in het nationaal


21

park actief is. Andere activiteiten die voor hen interessant zijn: GPS-wandelen, een I-pod (muziek) routes door het park) en helpen bij bomenkap of ander beheer. Samenwerking met gastheerbedrijf De Wilgenweard ligt hierbij voor de hand. [2]

27. De bebording in het park wordt meer gestroomlijnd en waar mogelijk gesaneerd zodat op termijn de bonte overvloed van borden en stijlen worden beperkt. Rond ‘duo-branding’ zijn op lokaal niveau reeds afspraken én nieuwe logo’s gemaakt. Verder volgen we de beslissing die hierover op nationaal niveau gemaakt zijn en worden tussen Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en SNP. [2]

28. Er komt extra aandacht voor informatiemateriaal in het Duits, Frans en Engels. Op de nieuwe website komt informatie over het park in de drie talen. [3]

29. We besteden extra aandacht aan regels die gelden in het park. We communiceren over de beoogde zonering en wat de gedachte daarachter is. Daarbij worden de lokale steunpunten met name genoemd, waardoor ook beter benut gaan worden. [3]

30. We zorgen voor een voldoende aanbod van ‘losse’ natuuractiviteiten waar dagjesmensen en vakantiegangers aan deel kunnen nemen op ad-hoc basis. [3] 31. ‘Landart’ als trekker. Bij een bijzondere gelegenheid geven we een landartkunstenaar (of meerdere) de opdracht een opvallend natuur/landart kunstwerk te maken. Hierbij betrekken we ook lokale kunstenaars en de bevolking (jongeren). Samenwerking met KCO ligt hier voor de hand. [3]

4. De samenwerking en saamhorigheid tussen de verschillende partners van het nationaal n ationaal park is nog verder versterkt Uit de evaluatie bleek dat communicatie tussen de verschillende partners van het nationaal park blijvend aandacht behoeft. Zo is het belangrijk regelmatig stil te staan bij de manier waarop de pers benaderd wordt en hoe iedereen op de hoogte blijft van recente (beleids)ontwikkelingen rond in het park. De ervaring bij andere nationale parken leert ook dat het ‘wij-gevoel’ actief onderhouden moet worden. Op dit gebied van interne communicatie nemen we ons de volgende zaken voor:

32. Opzetten en verspreiden van een eenvoudige (elektronische) nieuwsbrief met nieuws- en stand-vanzakenberichten over lopende en nieuwe projecten en activiteiten. Deze brief kan naar een brede groep betrokkenen (medewerkers van de partners, maar ook gastheren en vrijwilligers) gaan en wellicht op termijn ook nog breder verspreid worden, bijvoorbeeld naar raadleden of andere geïnteresseerden. [1]

33. Regulier overleg met de communicatiemedewerkers van de partnerorganisaties. Het bestuurslid in het Overlegorgaan met communicatie in zijn portefeuille neemt hiervoor in principe het initiatief.


22

34. Voor het afstemmen van de communicatie rond de verschillende programma zal twee keer jaar overleg plaatsvinden met de projectleiders van de programma’s . De coördinator C&E / de secretaris van het Overlegorgaan coördineert deze afstemming. [1]

35. Zorgdragen voor een goede en regelmatige afstemming met DLG over Natura 2000. De gang van zaken rond effecten van Natura 2000 zijn van invloed op de beeldvorming van het nationaal park. [1]

36. Een jaarlijkse ‘toog(mid)dag’ over communicatie met iedereen die betrokken is bij de communicatie rond het nationaal park. Op deze bijeenkomst worden plannen gepresenteerd en besproken, teruggekeken op de communicatieactiviteiten van het afgelopen jaar en worden de puntjes op de i gezet over zaken als het persprotocol en duobranding. Voor alle partijen moet duidelijk zijn wie, wat, waarover communiceert en hoe. Alle partijen die betrokken zijn bij het uitvoeren van beheermaatregelen zijn goed geïnformeerd. [2] Relatie met SNP

37. We nemen deel aan projecten werkgroepen in SNP verband, om de gezamenlijke identiteit van de Nederlandse nationale parken handen en voeten te geven.

Aanpak Het volgende schema geeft aan welke prioriteit we de uitvoering van de verschillende activiteiten en middelen geven, en of ze in het reguliere communicatie- en educatieprogramma passen of om extra inzet vragen. 1 = uitvoering in 2009/2010 3 = uitvoering 2011 - 2013

2 = uitvoering tussen jaar 2010- 2011

1. Versterken Versterken van het draagvlak

Prioriteit

Terugkerend

Eenmalig

In regulier programma

Extra inzet gevraagd

Prioriteit

1.

Relevante partijen in omgeving op tijd en proactief informeren over nieuwe ontwikkelingen

x

x

1

2.

Het Gebruikersplatform

x

x

1

3.

Actief ideeën van bevolking verzamelen

x

x

1


23

4.

Actief betrekken bewoners bij (nieuwe) beheermaatregelen

x

2

5.

Veldexcursies voor bestuurders

x

1

6.

Cursus gastheerschap krijgt vervolg: nieuwe cursus, andere sectoren. Opfrisdagen, email nieuwsbrief

x

1

7.

Verkennen ontwikkeling van gezamenlijke producten met ondernemers

x

x

1

8.

Verkennen mogelijkheden en effecten van sponsoring

x

x

1

9.

Werk waar mogelijk gunnen aan lokale bedrijven

x

x

x

10. Plan van aanpak om jongeren maatschappelijke stageplek te bieden

2

x

x

1

x

3

x

13. Nagaan of park ook voor buitenschoolse opvang gebruikt kan worden 14. Opbouwen en onderhouden goede relatie met pers

x

x

11. Onderdelen uit het C&E basispakket evalueren en bijstellen 12. Opzetten en aanbieden van een junior-ranger programma

2

x

x

3

x

1

2. Voor bezoekers en lokale bevolking is duidelijk dat het nationaal park deel uitmaakt van het stelsel van twintig nationale parken in Nederland. Zij zien de meerwaarde van deze dez e status. 15. In alle uitingen verwijzen naar park als onderdeel is

x

x


1

24

van het hele NP stelsel 16. Extra inzet om in pers meerwaarde keurmerk NP goed voor het voetlicht te brengen

x

x

x

17. Bestaande communicatiemiddelen op nieuwe stijl SNP aanpassen 18. Medewerkers laten zich ‘persoonlijk zien’

x

19. Inrichten van mobiel informatiepunt

x

1

x

3

x

1

x

1

20. Actief aandacht geven aan ontwikkeling park door inspanningen partijen NP

3. Bezoekers kunnen volop de schoonheid van het nationaal park beleven en hun kennis over natuur en milieu vergroten, zowel op ‘ad hoc basis’ als via langer lopende leerprocessen 21. Informatiemateriaal actueel houden met gebruikmaking van nieuwe media.

x

x

1

22. Nieuw aanbod ontwikkelen dat aansluit bij trends in natuurgerichte recreatie

x

x

2

x

1

x

23. Activiteiten rond biodiversiteit 24. Extra aandacht voor cultuurhistorie

x

x

1

25. Extra aandacht voor thema natuur en gezondheid

x

x

2

26. Activiteiten voor jongeren goed onder aandacht brengen

x

x

2


25

27. Bebording stroomlijnen

x

x

2

28. Informatiemateriaal in andere talen

x

29. Extra aandacht voor regels in het park

x

x

3

30. Zorg voor voldoende aanbod ‘losse’ natuur-activiteiten, ism partners (NB prijsafspraken)

x

x

3

x

x

31. Landart’ als bijzondere trekker / m.m.v. lokale bevolking

2

x

3

4. De samenwerking en saamhorigheid tussen de verschillende verschi llende partners van het nationaal park is nog verder versterkt 32. Verspreiden eenvoudige email nieuwsbrief

x

x

1

33. Regulier overleg met communicatiemedewerkers partnerorganisaties

x

x

1

34. Halfjaarlijks overleg met de projectleiders van de Programma’s

x

x

1

x

1

x

35. Zorg voor afstemming met DLG over communicatie rond Natura 2000 36. Jaarlijkse ‘toog(mid)dag’ over communicatie

x

37. Deelname aan projectgroepen in SNP verband

x

x

x


2

1

26

3.2 Organisatie In 2008 is de organisatie van het Nationaal Park gewijzigd. Naast het Overlegorgaan is er een team Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug gekomen, dat drie eerdere werkgroepen (waaronder Communicatie & Educatie) heeft vervangen. De leden van het team zijn vertegenwoordigers van de partijen uit het Overlegorgaan, die een specifieke rol hebben op het gebied van natuurbehoud, natuurgerichte recreatie en educatie.

Taakverdeling Communicatie over het beleid van het nationale park is vooral de taak van het Overlegorgaan en het secretariaat daarvan. Het beleid dat voortvloeit uit de uitvoering van de Programma’s wordt in eerste instantie verzorgd door de partij die het betreffende Programma trekt. De coördinator/ of secretaris zorgt ervoor dat de communicatie ronde verschillende Programma’s wel goed op elkaar wordt afgestemd. Het team nationaal park adviseert het Overlegorgaan over de communicatie. Het team zorgt voor uitvoering van zaken die voortkomen uit het beleid van het nationale park en voor de uitvoering van het bestedingenplan. Het is ook de plek waar de partners hun werkzaamheden op elkaar afstemmen. De concrete uitvoering is in handen van de Coördinator V&E en de Educatief medewerker. Jaarlijks komen de communicatie-adviseurs van Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en de gemeenten Rijssen-Holten en Hellendoorn en het nationaal park bijeen, om met elkaar af te stemmen over de hoofdlijnen van de communicatie rond het park, nieuwe strategieën en/of het nakomen van afspraken. In de voorlichting over het nationaal park speelt de gastheer van het nationaal park een belangrijke rol. Zijn taak is het (onder meer) om de inhoud van dit plan uit te dragen. Ook VVV’s en de recreatieondernemers, van die laatste met name de ‘gastheren’, vervullen een belangrijke taak in de voorlichting over het nationaal park. Zij zijn vertegenwoordigd in het Overlegorgaan. De natuur- en milieueducatie is in handen van de coördinator en de educatief medewerker. Het valt onder de verantwoordelijkheid van het Team. Het IVN en het CNME zijn belangrijke motoren achter de nmeactiviteiten van het park.

Gebruikersplatform De communicatie met de omgeving krijgt vanaf 2009 structureel vorm met het Gebruikersplatform. Voor dit platform, dat twee jaarlijks bijeen zal komen, worden alle relevante partijen uit de omgeving uitgenodigd.

Samenwerking Samenwerkin g met andere n ationale parken Op verschillende manieren is er contact tussen vertegenwoordigers van andere nationale parken. Met alle nationale parken vindt in het verband van Samenwerkende Natuuroverleg plaats over de communicatie: boodschap, huisstijl (website) en activiteiten. De coördinatoren Communicatie en Educatie komen jaarlijks bijeen en hebben onderling tussendoor contact, onder andere via deelname plaats aan projectgroepen van het SNP. Het SNP stelt momenteel een communicatieplan plan op om de identiteit van de nationale parken gezamenlijk uit te dragen.


27

De coördinator C&E is tevens coördinator van Nationaal Park Het Drents-Friese Wold. Met dit nationaal park is het contact daarom extra intensief.


28

4. Bijlagen BIJLAGE 1 : uitkomsten onderzoek Inwonersenquête (2008): Resultaten

De resultaten van de inwoners enquête zijn onderverdeeld in vragen omtrent de bekendheid en met net nationaal park, recreatie en natuur. Afgezien van een aantal gevoelige onderwerpen zoals de maatregelen ‘voor het korhoen’ en de Toeristenweg is het algemene beeld dat inwoners over het algemeen positief oordelen over het gebied. Het Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug is bekend bij het grootste deel van de bevolking: gemiddeld 96% kent het Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug. Er is grote interesse voor de natuur. Natuur wordt gewaardeerd met gemiddeld 7.5. De recreatiemogelijkheden worden gewaardeerd met een gemiddeld cijfer 7.3. Inwoners noemen als verbeterpunten: meer bankjes, meer parkeerplaatsen, natuur haar gang laten gaan, wel dode en omgewaaide bomen opruimen.

Draagvlakonderzoek Haarle (2007) Resultaten

Bewoners uit Haarle bezoeken het gebied vaak. De naamsbekendheid van de Sprengenberg en de Sallandse Heuvelrug is hoog. Opvallend is dat omvorming van bos naar heide in Haarle vaak ‘neutraal’ en ‘mee oneens’ scoort. Verdeeldheid blijkt ook hier rond het thema ‘inzet voor het korhoen’. De toegankelijkheid (lees: de afsluiting van zandwegen) is voor de mensen uit Haarle duidelijk een punt. Men is kritisch over het natuurlijk bosbeheer. Een uitgesproken wens is meer contact te hebben met Natuurmonumenten en meer ruimte om samen ideeën te ontplooien.

Imago onderzoek (2006) Resultaten

Het zelfbeeld en de identiteit van het Nationaal Park zijn vrijwel hetzelfde, maar het imago wijkt van af van de identiteit. Hier is een grote afstand te overbruggen. Er is een grote betrokkenheid met het gebied bij alle partijen. Externe groepen (imago) zijn óf positief óf negatief over maatregelen. De maatregelen waarover de respondenten positief of negatief zijn verschillen.

Meerjarenplan Communicatie van het Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug 2009-2013 Bijlagen

I

Concrete aanbevelingen

Keuze om de identiteit aan te passen (bijv loslaten van natuurdoelen - of het imago te veranderen richting de identiteit. Communicatie is dan noodzakelijk en zinvol.

Aanbevolen wordt een charme-offensief uit te voeren, ofwel te bouwen aan een positief imago. De aandacht van wat niet goed gaat in de ogen van de doelgroepen kan afgeleid worden door maatregelen die positieve gevoelens oproepen. (paarse-fietsenplan, uitkijktoren, extra service van het NP, een ravotbosje waar alles mag). De volgende communicatieactiviteiten worden voorgesteld:

Veldklankbordgroep Meedenktanks Excursies (mensen zelf excursies laten organiseren of laten meewerken) Betrek scholen bij het gebied Benader sleutelfiguren en laat hen initiatieven nemen voor het NP

Nulmeting recreatiemonitor (2005) Resultaten

Met de nulmeting van de recreatie in het NP is inzicht verkregen in de aard van het bezoek aan het Nationaal Park, de waardering van het Park voor bezoekers en hun wensen en behoeften. Er blijkt grote waardering te zijn voor natuur en landschap: het Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug scoort een 8,1 als gemiddeld waarderingscijfer. De recreatieve infrastructuur wordt gewaardeerd met een 7,6. Uit het onderzoek komt dat er vraag is naar meer bankjes, afvalbakken, parkeervoorzieningen, sanitaire voorzieningen.


II

BIJLAGE 2: Ontwikkelde communicatiemiddelen sinds de start van het nationaal park in 2004

•

Serie Natuurfolders

•

Brochure Nationaal Park de Sallandse Heuvelrug

•

Activiteitenkalender

•

Nieuwsbrief 2x per jaar

•

Folder mountainbiken op de Hellendoornse Berg

•

Verjaardagskalender

•

Ontdekkaart Nationale parken

•

Boek Reuzen en IJskijkers

•

Boekje Sagen en legendes

•

DVD Nationaal Park de Sallandse Heuvelrug

•

Kompassen met logo NP

•

Stickeransichtkaart

•

Potloden

•

Kinder TT-shirt met Joep de Eekhoorn


III

BIJLAGE 3: Vijf beleidsprogramma’s Programma’s

Doel

Ingrepen

Gebiedsuitwerking Westrand

Maken van een gebiedsperspectief in schetsontwerp (interactief tot stand gekomen): visie op gewenste ruimtelijke ontwikkelingen, en via welke projecten te bereiken?

Kwaliteitsimpuls Heidebeheer

Typische heidelandschap: behouden en verder ontwikkelen. Vergroten populatie Ned. Korhoen als meest bijzondere soort (SH als springplank voor rest van de soort in Ned). Hier worden beheermaatregelen op gericht. Uitvloeisel Europese afspraken (Natura 2000)

Economische impulsen/econ dragers Verbeteren recreatiemogelijkheden (‘ NP is econ nog lang niet benut’ ) Herstel landschapswaarden, en natuur / goede landbouwstructuur (incl nat vriendelijke akkers voor Korhoen)

Betrokkenen

Projecten kunnen zijn: ontvangstruimte bij De Pas, aanpassen bp, regie op realisatie routestructuur en landschapsherstel

Trekker: Natuurmonumenten projectleider: Agnes Kleinsmid

Meerjarenplan Communicatie van het Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug 2009-2013

Stuurgroep: Hellendoorn, Rijssen, LTO, ondernemers, plaatselijk belang, NM Stuurgroep betrekt OO.

Predatiebestrijding (kraai en vos) Kleinschalig beheer heide: 10 maatregelen, oa schaapskudde, bomen omtrekken, branden Vergroten heide-areaal: 60-70 hec van bos naar heide (rel met Noordrand en N2000) Onderzoek en monitoring

Herbezinning en herinrichting Toeristenweg

Bijlagen

Toelichting

Trekker: Staatsbosbeheer Projectleider: Andrea van de Berg

Plan van Aanpak wordt op dit moment binnen de gemeente opgesteld.

Trekker: gemeente Rijssen-Holten Projectleider: Ronald van de Geen

IV

Kwaliteitsimpuls Noordrand:

Een integrale visie op hoofdlijnen voor de noordrand, uitgewerkt in een concreet uitvoeringsplan voor haalbare ontwikkelingsmogelijkheden en kwaliteitsverbetering in zowel ecologisch als toeristischeconomisch opzicht.

Aanpassen van bezoekerscentrum Versterken van de entreefunctie Versterken van recreatieve en landschappelijke verbindingen Versterken van de relatie met het noordelijk deel van de Sallandse Heuvelrug (oa fietstunnel, ecoduct)

Visie en aanpak voor deelprojecten moeten in zomer 2009 gereed zijn.

Trekker: gemeente Hellendoorn projectleider: Anouk Petit

Stuurgroep (Hellendoorn, SBB, NP), projectgroep, bij deelprojecten worden ook betrokken: IVN, CNM, ondernemers. Klankbordgroep geeft advies (milieuraad, wijkvereniging, dorpsraad, toeristisch bureau)

Behoud en versterking draagvlak

Versterken gemeenschappelijk gevoel van omwonenden trots te zijn op het NP; creëren van begrip en actieve steun vanuit de bewoners

Opzetten deel(thema) campagnes samen met bewonersgroepen Instellen van een Gebruikersplatform Goede communicatieparagrafen in de diverse programma’s Omvormen van de website in NP stijl Verbeteren informatiemateriaal

Het MJP communicatieplan, en een uitvoeringsprogramma voor de periode tot 2013 zijn onderdeel van de resultaten. Voorstel om met jaarthema's te werken

Trekker: Nationaal Park projectleider: Herman Reimerink (?) 3 mans stuurgroep: (regio Twente, OO, NM) Projectgroep Externe deskundigen


V

BIJLAGE 4: Afspraken persberichten

Afspraken persberichten Persberichten. Persberichten Om bekendheid te geven aan de activiteiten die in het Nationaal Park worden georganiseerd of om andere zaken wereldkundig te maken (onderzoeksresultaten, belangrijke gebeurtenissen), worden persberichten geschreven voor bijvoorbeeld huis-aan-huis bladen, regionale kranten, de website, lokale radio en tv en regionale radio en tv. Bij grote evenementen worden ook landelijke media benaderd. Er is een onderscheid te maken in: • Activiteitenberichten (persberichten over excursies, open dagen en andere publieksactiviteiten) • Redactionele berichten (alle andere zaken over beheer en beleid) Activiteitenberichten De afzender is de organiserende partij. Voorbeeld: “In het bezoekerscentrum van Staatsbosbeheer draait een nieuwe kinderfilm” of “Wandeltocht onder begeleiding van de boswachter naar het Aekingerzand”. Indien het een samenwerkingsproject betreft (bijvoorbeeld open dag) gaat het conceptpersbericht eerst ter goedkeuring naar de mede-organisatoren. Het persbericht wordt altijd verstuurd naar de secretaris, medewerker en coördinator c&e om geplaatst te kunnen worden op de website. Redactionele berichten • Voorstel routing redactionele persberichten in/over het Nationaal Park Drents- Friese Wold Indien een onderwerp sec het Nationaal Park aangaat en niet met name samenwerkingspartners* worden genoemd (b.v. “bestedingenplan 2010 goedgekeurd door het Overlegorgaan”, “Nieuw boek verschenen”) wordt het persbericht opgesteld door de secretaris of coördinator/medewerker communicatie en educatie van het nationaal park. Dit bericht wordt zoveel mogelijk vóóraf ter kennisgeving verstuurd aan de overige leden van de werkgroep c&e. Indien in een persbericht met name samenwerkingspartners worden genoemd of indien het onderwerp zeer nauw gerelateerd is met het werk en/of werkgebied van de samenwerkingspartners (bv. “De evaluatie van het heidebeheerplan voor het Drents Friese wold is bekend ” of “Grote belangstelling cursus Flora en Fauna”) wordt vooraf overlegd wie de afzender van het persbericht is en zal de tekst eerst voorgelegd worden aan de medewerkers voorlichting/communicatie van de genoemde partners vóór het aan de pers wordt aangeboden. Dit ter controle van de gegevens en ter voorkoming van verwarring. Vervolgens wordt het bericht ter kennisgeving aan de overige leden van de werkgroepen van het nationaal park verstuurd. •

Persberichten opgesteld door de partners

Indien een onderwerp sec de partner aangaat (b.v. “Natuurmonumenten heeft een nieuwe boswachter” of “Staatsbosbeheer verbouwt werkschuur tot vakantiewoning”) wordt het persbericht opgesteld door de partners. Dit bericht wordt ter kennisgeving verstuurd aan de secretaris en coördinator voorlichting en educatie van het nationaal park. Alle persberichten die betrekking hebben op activiteiten, ontwikkelingen en wetenswaardigheden in en rond het nationaal park die worden aangeboden aan de pers worden tevens verstuurd naar de medewerker en de Coördinator C&E van het nationaal park. Deze berichten kunnen dan geplaatst worden op de website van het nationaal park zodat we gezamenlijk zorgen voor een actuele website.

* (samenwerkings)partners: bedoeld worden de organisaties zoals ze vertegenwoordigd zijn in het Overlegorgaan van het nationaal park Meerjarenplan Communicatie van het Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug 2009-2013 Bijlagen

VI


VII

BIJLAGE 5: Benamingen in het nationaal park

•

Nationaal Park De D e Sallandse Heuvelrug

Indien niet de volledige naam gebruikt wordt: nationaal park •

Natuurdiorama Holterberg

Als de naam in een tekst steeds terugkomt, mag ook gebruikt worden het natuurmuseum •

Vereniging Natuurmonumenten

Als in het begin van een tekst deze volledige benaming gebruikt is, mag verderop volstaan worden met Natuurmonumenten •

Informatieschuur De Pas In zinsverband: bij de informatieschuur De Pas zal……..

•

Staatsbosbeheer de Sallandse Heuvelrug

•

Bezoekerscentrum Sallandse Heuvelrug

•

Gemeente Hellendoorn In zinsverband: indien de gemeente Hellendoorn……….

•

Gemeente RijssenRijssen-Holten In zinsverband: wanneer de gemeente Rijssen-Holten……

•

Landgoed De Noetselenberg

dat is het landgoed van de familie de Jong Schouwenburg •

Landgoed De Holterberg

dat is het landgoed van de familie ter Horst. De diverse steunpunten (naar Levend Paars 2003: gewijzigd datum 01 06 2006) de locaties zijn voor goed begrip toegevoegd (niet per definitie juiste/volledige schrijfwijze!) o o o o o o o o o o o

Hoofdsteunpunt Nijverdalseberg (bij bezoekerscentrum en Dalzicht) Hoofdsteunpunt Holterberg (bij Natuurdiorama Holterberg ) Steunpunt Sprengenberg (bij informatieschuur De Pas) Steunpunt Noetsele (bij Braakman en camping Noetselerberg) Steunpunt station Holten (NS station Holten) Lokaal steunpunt Helhuizen (bij Helhuizerweg- zz. Van Heekweg) Lokaal steunpunt Zuidbroek (bij Bathemerweg) Lokaal steunpunt Noetselerberg (invaliden parkeerplaats) Lokaal steunpunt dagrecreatieterrein Holterberg (SBB dagcamping) Lokaal steunpunt Sprokkelweg (zuidzijde Holterweg-Sprokkelweg) Lokaal steunpunt Numendal (voorheen steunpunt Motieweg) Lokaal steunpunt Ligtenberg (oostzijde bij buurtschap Ligtenberg)

Deze benamingen worden volledig uitgeschreven in teksten, brochures, flyers en ander drukwerk. In principe worden géén afkortingen gebruikt Meerjarenplan Communicatie van het Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug 2009-2013 Bijlagen

VIII

BIJLAGE 6: Zichtbaarheidskader

Afsprakenkader Zichtbaarheid Terreinbeherende Organisaties Organisaties en Nationale Parken Hoofdpunten:

Doel van dit afsprakenkader Het doel van dit afsprakenkader is tweeledig: •

•

Een impuls geven aan de koers om Nationale Parken als fenomeen op de kaart te zetten bij de Nederlanders (revitaliseringproces), zodat het voor de TBO’s de moeite waard blijft om hun bijdrage aan NP’s te leveren. Goede bekendheid van Nationale Parken biedt voor TBO’s kansen om in contact te komen met nieuwe doelgroepen. Lopende en sluimerende problemen op het gebied van zichtbaarheid van TBO’s oplossen en tot wederzijdse synergie komen. Zodoende bijdragen aan de beoogde revitalisering van (het stelsel van) Nationale Parken, hetgeen per park winst moet opleveren.

Vertrekpunten voor beleidslijnen m.b.t. zichtbaarheid Het Samenwerkingsverband Nationale Parken aan de ene kant en Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en De (provinciale) Landschappen aan de andere kant hebben overeenstemming over de volgende vertrekpunten voor een beter en evenwichtig beleid als het gaat om zichtbaarheid: 1.

2.

3.

Zowel de TBO's als de Nationale Parken hebben er belang bij dat er duidelijke verbetering wordt gebracht in de manier waarop zij thans "zichtbaar" zijn (uiterst rommelige presentatie, geen consistente toepassing van huisstijlen / beeldmerken en geen consequent gebruik van zichtbaarheidmaterialen, etc.). Om de Nationale Parken beter verankerd te krijgen in de Nederlandse samenleving en daarmee ook duurzame steun te verzekeren voor het natuurbeschermingswerk van de TBO's, is het gestalte geven aan een sterk merk NP een noodzakelijke voorwaarde. Dit vraagt om aanscherping van de afspraken over het gebruik van het NP beeldmerk en meer consistent gebruik van de overeengekomen huisstijl. De TBO's willen hieraan hun volledige steun geven. De TBO's en de Nationale parken gaan uit van de volgende gemeenschappelijke communicatiedoelstelling: communicatiedoelstelling

Nationale Parken staan voor topnatuur en topkwaliteit voor de beleving van deze natuur. De status van Nationaal Park is in de beleving van mensen het hoogste predikaat dat een natuurgebied kan hebben. Voor de TBO's zijn de Nationale Parken de podia bij uitstek waarop zij zich (kunnen) presenteren als organisaties die topnatuur beheren. Binnen x jaar kent y % (nog vast te stellen) van de Nederlanders het fenomeen Nationaal Park als zijnde topkwaliteit en weet dat er 20 Nationale parken zijn. De Nederlandse parken kunnen heel goed een vergelijking aan met het buitenland op de aspecten kwaliteit, diversiteit en beleving. 4.

In hun communicatie-uitingen zorgen de TBO's en de Nationale Parken ervoor dat zij elkaar altijd op een positieve wijze in het daglicht stellen. Zij zien elkaar niet over het hoofd, gunnen elkaar hun eigen zichtbaarheid naar buiten toe en streven naar wederzijdse synergie-effecten d.m.v. hun communicatie-uitingen.


VI

5.

Als centraal principe voor de uitwerking van de zichtbaarheid kiezen de TBO's en de Nationale Parken ervoor uit te gaan van wat de bezoekers verwachten. M.a.w. zij gaan uit van wat voor de bezoeker logisch is of van wat in het belang van 'de klant' is 3. 6. Voor wat betreft één van de hoofdonderdelen van zichtbaarheid, te weten bewegwijzering en bebording, betekent het voorgaande dat het principe van de "3-ringen-benadering" wordt onderschreven. In concreto betekent dit: • buiten de parken: voorrang merk NP en bewegwijzering door ANWB; • bij de entrees en bezoekerscentra: duobranding; • binnen de parken (op eigen terreinen): voorrang voor TBO's, ook NP vermelden Randvoorwaarden voor de bewegwijzering en bebording zijn: duurzaamheid, kwaliteit en passend bij de natuurlijke omgeving.

7. De TBO's en de Nationale Parken hebben nadrukkelijk de intentie in de jaren 2007-2010 op basis van bovenstaande vertrekpunten een duidelijke verbeterslag aan te brengen en zij zullen daartoe uitwerking geven aan de acties beschreven in dit “Afsprakenkader Zichtbaarheid".

Afspraken over zichtbaarheid Welke onderwerpen vallen onder dit afsprakenkader? Onder dit kader vallen alle majeure zichtbaarheidonderwerpen die tot discussies leiden of recentelijk hebben geleid in 1 of meer parken, te weten: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13.

Bewegwijzering buiten de parken Bebording langs wegen aan de grens van het park Transferia, parkeerplaatsen en informatievoorziening bij de Entrees Bezoekerscentra, NAC’s en Infopunten van TBO’s Excursies en excursieleiders Infoverstrekking bij (recreatie)ondernemers en derden Gebruik van websites van partners (SNP, NP’s, TBO’s en IVN) en derden (zoals ANWB). Gebruik van geschreven media van partners (zie boven) en derden. Bebording en infovoorziening binnen het park Omgaan met sponsoren, vrijwilligers en ‘vrienden van’ Publieksmanifestaties Gebruik van dienstkleding binnen het park (IVN, rangers versus TBO’dienstkleding) Publiciteit en promotie- en educatief materiaal (mediagebruik, persbenadering, merchandising, etc.) Beleidslijnen m.b.t. deze onderwerpen worden hierachter puntsgewijs uiteen gezet en voorzover nodig toegelicht. Over deze punten is in december 2006 overeenstemming bereikt. De verschillende acties zullen in een Plan van Aanpak verder uitgewerkt moeten worden.

Bewegwijzering buiten de parken 3

Toelichting: In het algemeen komt een bezoeker naar een gebied en niet naar de betreffende TBO, hoe graag die dat ook zou willen. Het predikaat ‘Nationaal Park’, mits een sterk (keur)merk, is een unique selling point van een gebied en kan meer mensen aantrekken. Daar moeten we ruimte voor geven. Tegelijkertijd is het in het belang van de beheerders dat wanneer de bezoeker eenmaal in een gebied is, hij ook te gast is bij de betreffende TBO en deze gaat steunen.


VII

Beleidslijn: voorrang voor aanduiding Nationaal Park en bewegwijzering door ANWB. Toelichting: dit is reeds enige jaren praktijk. Bovendien moet richtinggevend zijn wat voor het publiek het meest klantvriendelijk is. Het publiek wil naar ‘NP de Sallandse Heuvelrug’ en niet ‘wandelen in deelgebied de Noetselenberg of de Sprengenberg’. Dit betekent ook dat transferia en parkeerplaatsen zo mogelijk worden aangegeven met het NP-beeldmerk. De ANWB is de partij die dit ook het beste kan. Eenheid in bebording zal de bekendheid van gebieden vergroten. Onduidelijkheid over de naamgeving van een Nationaal Park in de bewegwijzering moet worden voorkomen. In enkele lokale situaties kan het zo zijn dat er al zoveel bezoekers in een gebied komen dat men niet meer bezoekers wil. Hierop kan worden ingesprongen door de bebording minimaal toe te passen, mits het uitgangspunt de bovenbeschreven eenheid in bebording blijft. NB: Mogelijk is de ANWB niet de enige partij (in de toekomst) als het gaat om bewegwijzering. Wellicht de afspraken met RWS en provincies over verwijzingen vanaf de hoofdwegen herbevestigen / vernieuwen. 1. Bebording langs wegen aan de grens van een park Beleidslijn: uniform groot bord Nationaal Park ‘…….’ Het betreft hier de borden langs de wegen op de grens van de parken, dus: waar mensen in beweging (auto, fiets) langs komen. De borden hebben ten doel de bezoeker / passant aan te geven dat hij een Nationaal Park in komt. Toelichting: Een uniform groot bord langs de weg is goed als uniform signaal over heel Nederland. Versnippering van de naamgeving door het gebruik van verschillende borden, of erger nog verschillende namen, aan de grens van de parken doet afbreuk aan de herkenbaarheid van het Nationaal Park en willen we voorkomen. 2. Transferia, parkeerplaatsen en en informatievoorziening bij de Entrees Beleidslijn: hier duobranding afspreken, waarmee bedoeld wordt dat het NP en de TBO op gelijkwaardige wijze zichtbaar zijn (bijvoorbeeld twee logo's gebruiken op één bord). Toelichting: we streven naar evenwaardigheid op dit soort plekken voor TBO’s en NP. De herziene zuil is daarvan een voorbeeld, zo ook bebording met horizontale houten planken waarop op de ene plank de TBO staat en de andere plank het NP. Infopanelen dienen ook duobranding te hebben, dus zowel herkenbaarheid Park als ook herkenbaarheid terreinbeheerder. Nadere uitwerking van dit punt en het maken van keuzes is nodig. Zie ook punt 9 bebording binnen het park. Wat we niet meer willen is een woud van borden bij de parkeerplaats waarop iedereen zijn eigen boodschap op zijn eigen bord kwijt wil, met als resultaat dat de bezoeker niets meer registreert. Dat betekent o.m. slechts bij hoge uitzondering (beperkte) ruimte voor andere aanbieders. Op basis van ervaringen in het verleden weten we dat het in de praktijk vaak moeilijk is om dit uitgevoerd te krijgen, vooral omdat situaties per park sterk verschillen. Daarom stellen wij voor om bovenstaand voorstel eerst verder uit te werken aan de hand van de praktijk, dus met concrete situaties, alvorens dit landelijk wordt doorgevoerd. Kortom, verder uitwerken aan de hand van pilots.


VIII

Complicatie: Op de Veluwe (zijnde geen NP!) is Veluwebreed voor transferia een eigen huisstijl en logo en marketing afgesproken, zijnde noch des NP’s, noch des TBO’s! Voor andere Nationale Parken kan dat ook gaan optreden! 3. Bezoekerscentra, NAC’s en Infopunten van TBO’s Beleidslijn: ook hier duobranding afspreken. Op de gevel gelijkwaardige zichtbaarheid beheerder/eigenaar en NP (in logo, in vlaggen, in boodschap). Toelichting: bezoekerscentra zijn kernelement in beleving, aangeboden door TBO en dit moet als zodanig ook zichtbaar zijn. De beleving en service hier moet primair aan TBO gekoppeld worden. In een BC staat wel het gebiedsverhaal met informatie over (de unique selling points van) het hele Nationale Park centraal, met daarbinnen het verhaal welke rol de betreffende TBO hier vervult. Het NP verhaal is hier dus de kapstok waarbinnen TBO’s hun beheerverhaal kunnen vertellen. Daarom moet in de BC’s ook informatie over (het stelsel van ) Nationale Parken en de (inter)nationale context verkrijgbaar zijn. In bezoekerscentra wordt soms ook informatie van derden aangeboden. Voorstel is om dit nog maar in zeer beperkte mate te doen en alleen als er goede redenen voor zijn. Voorkomen moet worden dat ook hier weer een woud van informatie ontstaat, dat voor de bezoeker niet meer te onderscheiden en te herkennen valt. Wat we niet meer willen is een bezoekerscentrum waarin het Nationaal Park geheel ontbreekt, of een bezoekerscentrum waarin de TBO’s niet zichtbaar zijn, of oneindig veel ruimte die aan derden wordt geboden zodat TBO’s en NP niet meer zichtbaar zijn. 4. Excursies en excursieleiders Beleidslijn: Een TBO kan uiteraard zelf excursies organiseren en verzorgen, maar excursies binnen een NP geleid door anderen (bijvoorbeeld door IVN-medewerkers of ‘park rangers' in park dienstkleding) moeten ook mogelijk zijn, mits deze excursieleiders het verhaal van de betreffende TBO enthousiast vertellen.

Toelichting: Ook nu werken TBO’s geregeld met externe excursieleiders, ook nu zijn er b.v. Veluwerangers, en vanuit de klant gezien wil je wandelen in het Dwingelderveld, en niet bij een TBO. Maar als je wandelt, wil je wel van de Parkranger een goed verhaal over NM, SBB of DL horen die met haar beheer immers voor de ondergane ‘experience’ zorgt en waar je mogelijk direct lid van wilt worden of op wiens magazine je je wilt abonneren. Excursieleiders die in hun verhaal helemaal voorbij gaan aan de rol van de beheerder(s) passen niet in het beeld dat ons voor ogen staat. Wat nog uitwerking behoeft: verschillen in beleid tussen TBO’s onderling en tussen het Nationaal Park. TBO’s hebben op dit onderwerp vaak al beleid, waar het Nationaal Park haar voordeel mee kan doen, maar op sommige plaatsen is het omgekeerde het geval. Het is daarom wenselijk om landelijk richtinggevende afspraken te maken over zaken als kwaliteitszorg voor excursies, uitstraling van excursieleiders, tarieven e.d.. Deze zouden dan moeten gelden voor alle NP partners. In dit verband ook kijken naar de kwaliteitsnormen en -procedures die het IVN voor excursies heeft ontwikkeld. 5. Infoverstrekking bij (recreatie)ondernemers en derden Beleidslijn: gestimuleerd wordt dat ondernemers samenwerken met zowel park als aanliggende TBO op basis van evenwaardigheid.


IX

Toelichting: Inzet is goede infoverstrekking over park en TBO. In dit verband kan gedacht worden aan cursussen ‘natuurlijk verantwoord gastheerschap’, waarin ondernemers meer leren over natuur, natuurbeheer en verantwoorde natuurgerichte recreatie, om zo in staat te zijn hun gasten / klanten beter te informeren. Uitwerken: een gecertificeerde status voor ondernemers als Vriend van het Park, waarbij ondernemer op verschillende wijzen bijdraagt aan het park , waartegenover zijn gasten kunnen deelnemen aan een belevingsaanbod, (excursies, arrangementen, experiences). Dat moet per park en niet per terreinbeheerder (vanuit de klant en de marketing gezien). 6. Gebruik van websites partners (SNP, NP’s, TBO’s, IVN) en derden (zoals ANWB). Afgesproken wordt dat op websites over park of natuurgebieden altijd zowel Park als TBO zichtbaar zijn. Toelichting: Op SNP en NP websites zijn in hoge website lagen onmiddellijk doorklik-opties naar de TBO’s aanwezig, idem vanuit TBO’s naar SNP en Parken. Idem vanuit IVN en ANWB in de website laag waarin het over parken gaat. Bij inhoudelijke info over parken dient de rol van de beheerders TBO’s voldoende belicht te worden. 7. Gebruik van geschreven media van partners (zie boven) en derden. Bij TBO-uitingen over eigen natuurgebieden in NP’s dient ook het NP goed genoemd te worden. Om de revitalisering van de NP’s kracht bij te zetten is het voorstel te streven naar een serie artikelen over NP’s in alle grote magazines (Kampioen, Natuurbehoud, Onverwacht Nederland en de magazines van DL, IVN, etc). E.e.a. is zowel een communicatieoffensief alsook best practice over hoe TBO en NP-aandacht elkaar kunnen versterken. Het maken van duidelijke afspraken met o.m. de ANWB is op dit punt nodig. 8. Bebording en infovoorziening binnen het h et park Binnen de parken heeft elke TBO zijn eigen huisstijl bebording. In het rapport van Buro de Graaff "Hallo Nederlanders, ziet u ons?" staat een creatief voorstel om tot duobranding te komen door het gebruik van een uniforme, oranje-groene ‘Venetië’ paal4. De TBO’s vinden de gedachte op zich goed, maar de uitwerking niet smaakvol. Afgesproken is daarom dat ander creatief voorstel zal worden uitgewerkt. De ‘keurmerk’ gedachte van NP moet voldoende ruimte krijgen zonder de huisstijl van de beheerder of SNP aan te tasten. Het uitgangspunt is dat voor de bezoeker duidelijk en zichtbaar moet zijn dat hij of zij in een Nationaal Park is en tegelijkertijd in het gebied van Natuurmonumenten, SBB, De Landschappen of beheerder X of Y. Naast bovenstaande afspraak, gelden de volgende uitgangspunten voor bebording: •

•

Zo weinig mogelijk losse en verschillende bebording in het terrein. Deze zoveel mogelijk concentreren langs de grens van het park en bij de zgn. Toegangspoorten of Entrees (zie principes Drents Friese Wold). Terugdringing wildgroei aan routes. Per locatie onderzoeken in hoeverre uniforme toegangsregels gehanteerd kunnen worden, want dit scheelt bebording binnen het gebied. Bij verschil van mening behoudt de beherende organisatie altijd het recht zich voor te staan op de toegangsregels binnen het eigen gebied.

4

Consequente toepassing hiervan kan de eenheid in de verscheidenheid tot uitdrukking brengen en de bezoekers er steeds aan herinneren dat zij zich in een Nationaal Park bevinden.


X

•

Wat betreft routeborden binnen de gebieden: wanneer het de gebiedsgrenzen van TBO’s overstijgt, zoveel mogelijk aansluiten bij landelijke bebording van lange wandelroutes / fietsroutes, etc. Vanuit de bezoeker gezien zijn dit type landelijke routes het aantrekkelijkst en de bezoeker weet toch al in welk gebied hij/zij is, door de overige bebording.

9. Omgaan met sponsoren, vrijwilligers en “vrienden van” Beleidslijn: Werving zowel via TBO’s als via het park mogelijk maken, ervan uitgaande dat het resultaat ten goede komt aan het gezamenlijke werk (en dat is vaak terreinbeheer door TBO). Drie jaar pilots afspreken en evalueren. Toelichting: Als NP echt een (keur)merk wordt, werkt het simpelweg soms het beste als sponsors, vrijwilligers en vrienden worden geworven onder de naam NP. Iemand uit Hellendoorn wil bijdragen aan het NP Sallandse Heuvelrug of het Korhoenbeheer, en niet perse alleen aan SBB of NM. Maar hij krijgt vervolgens wel begeleiding van NM-of SBB boswachters met bijbehorend verhaal. Anderzijds als de TBO een bijzondere actie wil doen moet ook eigen activiteit op dit vlak kunnen. In alle gevallen wordt e.e.a. afgestemd en gecommuniceerd binnen het NP. De verhouding tussen actie TBO of actie park kan mede bepaald worden door de eigendomsverhoudingen (als de TBO voor 90% eigenaar is zal vaak de TBO sponsors en vrijwilligers werven, als de TBO maar voor 10% eigenaar is , of er zijn meerdere grote eigenaren ligt NP-werving meer voor de hand). In de praktijk is tot nu toe gebleken dat afstemming op deze onderwerpen lastig is en dat ieder voor zich zelf iets lijkt op te willen zetten. Om dit in de toekomst te voorkomen stellen wij de volgende uitgangspunten voor: • •

•

Landelijk worden afspraken gemaakt op strategisch niveau gemaakt. Per Nationaal park worden afspraken opgesteld over deze thema’s, waarbij het beleid dat door de partners al is ontwikkeld (dus: vrijwilligersbeleid, sponsorbeleid, donateursbeleid) als uitgangspunt geldt. Dit punt moet verder uitgewerkt worden aan de hand van de praktijk, er moet eerst een inventarisatie komen en op basis daarvan worden exacte afspraken gemaakt. Wat betreft sponsoring, giften, etc. kunnen de TBO’s zich het recht voorbehouden om niet mee te doen als zij het er niet mee eens zijn. Zij moeten hun goedkeuring geven over de projecten waarvoor geld wordt ingezameld, bij wie en onder welke vlag.

10. Publieksmanifestaties Beleidslijn: Organisatie van publieksmanifestaties kan zowel door de TBO als het park worden gedaan. Van belang is vooral goede en open communicatie binnen het betreffende Park.

Toelichting: NP Wieden Weerribben moet een Otterfestival kunnen organiseren (met goede zichtbaarheid NM en SBB), maar NM en / of SBB moeten ook zelf een Wiedendag of Weerribbenfestival kunnen organiseren, te vinden op de kalender van het NP. 11. Gebruik van dienstkleding binnen het park (IVN, rangers, dienstkleding TBO) De gedachte om ook hier duobranding (zie o.m. 3, 4 en 9) toe te passen wordt sympathiek gevonden, maar uitwerking in de praktijk zou wel eens lastig kunnen zijn. Daarom eerst de (on)mogelijkheden op in dit vlak nader op een rij te zetten om daarna tot eventuele uitwerking over te gaan.


XI

12. Publiciteit en promotiepromotie- en educatief materiaal (afspraken over mediagebruik, persbenadering persbenadering en merchandising) Beleidslijn: cultuur van duobranding nastreven (zie ook punt 3. en 9.). TBO’s noemen NP, NP’s noemen TBO’s (in positieve zin uiteraard). Voor promotiemateriaal, educatief materiaal IVN en bijv. merchandising aan de hand van concrete praktijksituaties en goede voorbeelden nadere afspraken maken.

Overige afspraken Goede communicatie permanent aandachtspunt Essentieel voor het bereiken van voortdurende synergie is goede communicatie van TBO’s naar NP’s (zie NP’s toch een beetje als DB van de beheereenheid) en omgekeerd (zie de TBO als onmisbare grootaandeelhouder van het NP). Op lokaal niveau kan dit op verschillende manieren vorm krijgen, onder meer via de werkgroepen Voorlichting en Educatie. In de landelijke Werkgroep Communicatie worden hiervoor de kaders uitgezet. Die Werkgroep coördineert verder de uitwerking van de acties die uit dit Afsprakenkader voortvloeien. Alle partners zijn doordrongen van het belang van elkaar steeds goed te informeren en zullen eventuele knelpunten tijdig op de juiste plaats aan de orde stellen.

Evaluatie NP beeldmerk Vastgesteld moet worden dat het huidige NP beeldmerk, en in het verlengde daarvan de NP huisstijl, volstrekt niet consequent en systematisch wordt toegepast (zie o.m. de vertrekpunten 1 en 2). Als gevolg hiervan is eenheid in de presentatie naar buiten ver te zoeken 5. Dit wordt nog versterkt doordat alle parken ook hun eigen beeldmerk/logo hebben en dit gewoonlijk voorop stellen, waarbij van een grote diversiteit sprake is. Deze situatie valt niet te verenigen met het streven om samen een sterk merk "Nationaal Park" neer te zetten.

Daarom is voorgesteld de mogelijkheden, consequenties en kostenplaatjes van de volgende drie alternatieven nader te onderzoeken: 1.

Huidige NP beeldmerk vasthouden (eventueel met ondergeschikte kleurwijziging). Parken laten hun eigen beeldmerk volledig los en voeren alleen hun naam ter onderscheiding; 2. Als 1, maar de beeldmerken van de parken worden gerestyled vanuit één concept dat past in de NP huisstijl. Ieder park houdt zo dus een eigen logo binnen één landelijk concept; 3. Er wordt een nieuw NP beeldmerk ontwikkeld (wellicht ook leidend tot veranderingen in huisstijl) dat alle parken gaan toepassen. Zoals bij 1 onderscheiden zij zich dan alleen door hun naam. Ondanks bedenkingen op voorhand m.b.t. de haalbaarheid van alternatief 3, heeft het Algemeen Bestuur ("Voorzittersoverleg") van het SNP zich in december 2006 voor deze evaluatie uitgesproken en verzocht de resultaten daarvan zo mogelijk op korte termijn voor te leggen. Den Haag, 25 januari 2007 Samenwerkingsverband Nationale Parken

5

zie de door Buro de Graaff verzamelde beelden


XII


XIII

Dit communicatieplan is tot stand gekomen in opdracht van het Overlegorgaan van het nationaal Park De Sallandse Heuvelrug

Recommend Documents