30 Vrijdag Maart2007
Uut Grunningen
Proces begint maandag
‘Niet zo slim van Iran’
Liedjes van anderen
Elektrische De zaakauto al oud Holleeder
Britten op Iraanse tv
Bijbel voor bandjes
Veel aandacht voor elektrische auto’s op de AutoRAI. Niks nieuws, want 170 jaar geleden reed een Groningse hoogleraar al in zijn zelfgemaakte ‘elektromagnetischen wagen’. Bekijk het filmpje op www.depers.nl.
Het op tv tonen van de vijftien Britten die gevangen worden gehouden, was geen slimme zet van Iran. ‘Te doorzichtig’, volgens de experts. Gevangenen en gijzelaars werden vaker gebruikt voor publicitaire doeleinden.
Coverbands krijgen geen platencontract en worden niet gedraaid op radio en tv. Toch hebben ze het zo slecht nog niet, want optredens betalen goed. Voor bands met ambitie: de Zeven Geboden voor Coverbands.
Vastgoedhandelaren, Joego’s, Turken, gangsterliefjes, advocaten, geliquideerde getuigen en natuurlijk hoofdverdachte Willem Holleeder. Maandag begint zijn proces, vandaag de negen dingen die u móet weten over de zaak. 06
08
17
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Onderwijs
Vmbo’ers met plezier aan de filosofie
Dit bewijst niet alles Twijfels over onderzoek
Peter Wierenga
...
AMSTERDAM
naar vingerafdrukken REPORTERS
Marten Blankesteijn
...
AMSTERDAM
Experts die vingerafdrukken onderzoeken voor strafzaken laten zich beïnvloeden door feiten uit de zaak die zij behandelen. Daardoor kunnen verdachten ten onrechte worden veroordeeld, zo blijkt uit een onderzoek van de universiteit van Southampton. Door zes ervaren experts specifieke informatie te geven - bijvoorbeeld dat de verdachte al had bekend - trokken vier van hen een andere conclusie dan tijdens de eerste keer dat ze exact dezelfde vingerafdrukken onderzochten. ‘Wat je ziet, of niet ziet, wordt beïnvloed door je
verwachtingen’, concludeert de onderzoeker, professor Itiel Dror. In Nederland worden jaarlijks ongeveer 1.500 vingerafdrukken onderzocht voor strafzaken. Advocaat Geertjan Knoops, die onder meer Ernest Louwes verdedigt in de Deventer moordzaak, vindt dat vingerafdrukken niet meer als bewijsmiddel moeten worden gebruikt. ‘Het is geen wiskundige wetenschap. Allerlei onderzoeken laten zien dat vingerafdrukspecialisten fouten maken.’ Eén van de opzienbarendste incidenten vond plaats in 2004. De Amerikaanse advocaat Brandon Mayfield werd na de aanslagen in Madrid opgepakt omdat zijn vingerafdrukken ‘100 procent zeker’ op een van de ex-
plosieven zouden zijn aangetroffen. Hoewel Mayfield aangaf dat hij al elf jaar niet in Spanje was geweest, wezen drie ervaren vingerafdrukexperts van de FBI hem aan als de eigenaar van de afdruk op een explosief. Pas na drie weken werd Mayfield vrijgelaten. ‘Geen enkel bewijsmiddel is waterdicht’, reageert hoogleraar Rechtspsychologie Peter van Koppen. ‘Er gaan dingen mis met vingerafdrukken, dat weten we. Maar in Nederland is het voor zover bekend nog nooit fout gegaan. Meestal is het verdomd sterk bewijs.’ De Nederlandse experts van de Dienst Nationale Recherche Informatie werken volgens een methode waarbij twaalf punten van een
vingerafdruk overeen moeten komen met het originele exemplaar. Een tweede expert controleert de conclusie van de eerste en in moeilijke gevallen komen er vijf deskundigen aan te pas. ‘Eens in de vijf jaar constateert de tweede specialist dat de ander fout zat’, zegt specialist Arie Zeelenberg. ‘Regionale politiekorpsen die vingerafdrukken mogen controleren gaan wat vaker in de fout. Maar het is een zeer betrouwbaar systeem gebleken.’ Advocaat Knoops: ‘Er bestaan geen statistische onderzoeken naar mensen die op basis van vingerafdrukken zijn veroordeeld. Hoeveel zijn het er? Klopte de vergelijking? We weten het niet.’ 05
Op een handvol vmbo-scholen vinden nu experimenten plaats met filosofie. ‘De verwachting is dat het over een aantal jaren echt als schoolvak wordt ingevoerd’, bevestigt Philippe Boekstal, voorzitter van de Vereniging van Filosofiedocenten. Krijgen vmbo’ers dan het complete werk van Plato voor hun kiezen? ‘Nee, het gaat vooral om het voeren van filosofische gesprekken’, aldus Boekstal. ‘Daaraan wordt de theorie opgehangen. Op die manier leren ze goed argumenteren.’ De pubers reageren hier positief op, zo is zijn ervaring. ‘Wonderbaarlijk hoe ze anderhalf uur naar elkaar luisteren zonder elkaar naar de strot te vliegen, zo hoorde ik van het personeel op een vmbo-school in Amsterdam. Hun leerlingen stonden bekend als onhandelbaar.’ Boekstal denkt wel dat lesgeven op het vmbo speciale vaardigheden van de docent vergt. De populariteit van het vak op havo en vwo is intussen groeiende. Dit jaar doen 3.600 leerlingen op 160 scholen er eindexamen in. ‘Dat is natuurlijk minder dan Engels of wiskunde, maar meer dan Spaans of Russisch.’ Ook elders wint de wijsbegeerte aan populariteit. Het bedrijfsleven betaalt grof geld om ‘Socratische gesprekken’ te voeren, je kunt op ‘denkvakantie’ naar Griekenland en er worden talloze filosofieboeken uitgegeven. Vandaag begint de Maand van de Filosofie, die voor de zesde keer gehouden wordt. Hoe serieus al deze belangstelling is, daarover zijn filosofen het (uiteraard) niet eens. 04
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................................................................................................................................................................
Collectieve sector Bijna 92 miljard euro aan reserves
Kamer wil opgepot geld gebruiken Marcia Nieuwenhuis
...
DEN HAAG
De Tweede Kamer eist opheldering van minister van Financiën Wouter Bos over het ‘dode geld’ in de publieke sector. Uit onderzoek van De Pers naar rijksoverheid, provincies, gemeenten, onderwijs, zorg en volkshuisvesting bleek gisteren dat
de collectieve sector beschikt over bijna 92 miljard euro aan reserves. PvdA-Kamerlid Ferd Crone stelt dat tussen de 5 en 10 miljard euro van die reserves kan worden ingezet. ‘Een gigantisch bedrag, zoveel geven we in het regeerakkoord niet eens uit aan nieuw geld.’ Crone wil dat minister Bos de reserves gebruikt voor publieke investeringen in bijvoorbeeld wij-
ken en het openbaar vervoer. De Partij voor de Vrijheid (PVV) en de Socialistische Partij (SP) stellen Kamervragen over de kwestie. PVV-Kamerlid Teun van Dijck wil een deel van het ‘schrikbarende bedrag’ aan de belastingbetaler geven en dreigt met een spoeddebat als de minister van Financiën geen bevredigend antwoord heeft op de Kamervragen. SP-Kamer-
lid Jasper van Dijk wil een verklaring voor de enorme bedragen die onderwijsinstellingen op de bank hebben staan (4,9 miljard euro). GroenLinks noemt de miljardenreserves ‘te zot voor woorden’. Volgens Kamerlid Kees Vendrik is het ‘absurd’ dat de publieke sector voortdurend zegt geld tekort te komen. ‘De ban moet worden gebroken. Er is geld, maar instellingen weigeren dat te benutten.’ Vooral de tientallen miljarden aan reserves van de begin jaren negentig verzelfstandigde woningcorporaties stuiten GroenLinks tegen de borst. ‘Dat corporaties met publiek
geld de zonnekoning uithangen irriteert ons mateloos’, verklaart Vendrik. ‘Woningcorporaties zijn koninkrijken op zichzelf geworden. Het lijken wel particuliere vermogensbeheerders.’ CDA en VVD vinden ook dat instellingen geen spaarbanken mogen zijn. VVD-Kamerlid Frans Weekers: ‘Als er te veel is geraamd, dan moet het overgebleven geld terug naar de belastingbetaler of naar de aflossing van de staatsschuld. Het mag in elk geval geen dood geld zijn.’ 1 LEES OOK HET VERHAAL OP PAGINA 5.
2
De Twee
DE WERELD VOLGENS
KOSTER + JOJANNEKE Q&A 06-24672XXX
Dierenwelzijn opeens ‘hot topic’ in kreeftenbusiness ‘Dankzij Partij voor de Dieren-hype’
‘T GOEDE LEVEN
‘Gillende kreeften zijn een spookverhaal’ Pijnbeleving van de kreeft stond dit jaar centraal bij de opening van het kreeftenseizoen. ‘Je moet je eigen gevoelens niet projecteren op het schaaldier.’ ‘Kreeften geven géén gilletjes van pijn als ze levend worden gekookt.’ Chefkok van het gerenommeerde Zeeuwse restaurant de Campveerse Toren, Xavier Aelterman, tuurt klappertandend over de Oosterschelde. Aelterman had gisteren de eer om met een klein groepje chefkoks de eerste Oosterscheldekreeften van het seizoen 2007 te bereiden. De kreeftenvangst gaat 1 april van start, maar voor een select gezelschap werd alvast een beperkt aantal kreeften uit de Zeeuwse wateren opgevist door onder meer de ambassadeurs van Frankrijk, Duitsland en België in Nederland. Kersverse commissaris van de koningin te Zeeland, oud-minister van Verkeer en Waterstaat Karla Peijs, balanceert op het randje van een van de platbodems om het al-
DE BIJEENKOMST
Tortelduifjes verdedigen Holleeder
lereerste exemplaar in ontvangst te nemen. De Zeeuwse restauranteigenaresse Hendrika van Cranenburgh ziet het zuchtend aan. ‘Dit seizoen betekent je enorm verschransen totdat de kreeft overal zit, tot in je oksels. In 2007 moeten we ons opeens allemaal bezighouden met de pijnbeleving van de kreeft. Komt allemaal door die Partij van de Dieren-hype. Dierenwelzijn is echt zo’n trend geworden.’ De Nederlandse kreeftenbusiness had dit ook fijntjes opgepikt. ‘Het is een hot topic’, beaamt voorzitter van de Stichting Promotie Oosterscheldekreeft, Hans van Geesbergen. ‘En we willen de discussie daarover best voeren, maar niet op basis van ongefundeerde emoties.’ Aldus wordt dr. Aad Smaal, net benoemd tot bijzonder hoogleraar Duurzame Schelpdiercultuur in Wageningen ingezet om kreefteters gerust te stellen en dierenactivisten de mond te snoeren. ‘Wij moeten niet onze eigen opvattingen van pijn projecteren op kreeften. Uit wetenschappelijk onderzoek is geble-
Jan Hein Kuijpers en Renata Honig zijn de Romeo en Julia van de advocatuur. Vanaf maandag verdedigen ze samen Willem Holleeder. Kuijpers voert het woord, zij ondersteunt haar geliefde met juridische munitie. Chefkok Aelterman verwacht geen gegil. LEANJO DE KOSTER
ken dat ze geen pijnsensatie hebben. Lucht die tijdens het koken vrijkomt uit de kieuwkamer kan geluid veroorzaken. Dat kreeften zouden schreeuwen van de pijn is een spookverhaal.’ Zijn toehoorders knikken opgelucht en vallen aan op de schaaldieren. Belgische ambassadeur Luc Garnonez spoelt zijn maal tevreden weg met Pinot Gris d’Alsace; Kreeftenwijn 2007. ‘De Belgen zijn liefhebbers van alles wat lekker is.’ Garmonez kan zijn landgenoten die elk jaar in Zeeland kreeft gaan eten geen ongelijk geven. Gniffelend: ’Nederlanders mogen oppassen. Er worden er ieder jaar maar drieduizend gevangen.’
Naast hem kijkt Nederlandse ambassadeur in Brussel Rudolf Bekink lachend toe hoe Peijs een Zeeuws mannenkoor aanspoort. ‘Gut ja, Peijs kan als geen ander stemming maken. Gek doen, daar geniet ze van. In deze rol kan ze dat beter tot uiting brengen dan toen ze nog minister was.’ Bekink vindt het ‘sympathiek’ dat dit jaar de zaken ook ‘vanuit de kant van de kreeft’ bekeken worden. ‘Ik stel me voor dat ik zelf in een pan kokend water gegooid zou worden. Ik zou gillen. Brrr.’ Hij schudt zijn hoofd. ‘Maar dat idee kan ik nu voor altijd loslaten.’ Chefkok Aelterman had dat al gedaan: ‘Ik had al wel eens zitten luisteren aan de pan, maar niks.’ 1
Wassen Joop op zaal met André en Wendy Brandsteder: ‘Volgens mij ben ik alweer omgesmolten’ ‘Die hánden!’ kirt Janine van den Ende terwijl ze liefdevol de wassen vingers van haar man Joop aanraakt. In Madame Tussauds werd gisteren het beeld van de gepensioneerde producent onthuld. Tussen sterren als Wendy van Dijk, Gordon en André van Duin is hij voortaan te vinden op de bovenste etage van het wassenbeeldenmuseum. Klaar om met duizenden bezoekers op de foto te gaan. Van den Ende poseert trots en breed glimlachend naast zijn wassen
evenbeeld. Maarten van Nispen, zijn woordvoerder, probeert de fotosessie te coördineren, want iedereen lijkt tegelijkertijd een plaatje te willen schieten van het identieke duo. ‘De mensen achter wie ik mijn hand opsteek, mogen foto’s maken’, roept hij boven het geflits uit. Joop flirt met de camera’s en kijkt ondertussen naar zichzelf. ‘Zijn mijn oren echt zo groot?’ vraagt hij zich hardop af. De fotografen lachen. Van buiten de kring slaan André van Duin en Ron Brandsteder de foto-
shoot gade. Ze drinken jus d’orange en kletsen bij. ‘Het is leuk om zo’n beeld te hebben’, geeft Van Duin toe. ‘Soms roepen mensen op straat: ‘Hé, ik zag je laatst nog in Madame Tussauds!’ ‘Maar’, zegt Brandsteder, ‘het is allemaal relatief. Volgens mij ben ik allang weer omgesmolten.’ Dan worden ze geroepen en zetten ze hun glaasjes weg. Van Duin: ‘Van jou hebben ze nu Joop gemaakt.’ 1 TEKST: ELFANIE TOE LAER
Hoe vergaat het de tortelduifjes, mevrouw Honig? ‘Tórtelduifjes? Dat klinkt niet erg professioneel hè. Ik werk al meer dan tien jaar in de advocatuur.’ Willem Holleeder heeft u gekoppeld? ‘Nee, dat niet. We hadden al wat voordat meneer Kuijpers de verdediging van Moszkowicz overnam. We zijn niet samen dankzij Holleeders zaak.’ Is het romantisch om samen te werken aan een dossier? ‘We zitten niet op één kamer. Hij houdt kantoor in Den Bosch, ik zit in Amsterdam. Mijn werk is het om knelpunten op te sporen. Mag een dode getuige bijvoorbeeld worden ingebracht? Maar ach, dat is vast niet boeiend voor deze rubriek.’ …tenzij u daar samen aan kunt werken, natuurlijk. ‘We wonen samen in Amsterdam. Hoezó eigenlijk?’ Volgens mij is meneer Kuijpers best een charmante man. ‘Het is een leukerdje hoor.’ Op uw kantoor werkt ook de zus van Willem Holleeder, zij is ook advocate. ‘Niks spannends aan. Ik ken haar al twintig jaar. Ze heeft geen contact met haar broer. Mevrouw Holleeder weet niets van de zaak. Ze huurt hier toevallig ook een kamer.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ....................................... ............................................................................... KORT 111
Opnieuw claim op voogdij kinderen Jackson De Britse vrouw die al drie jaar bezig is om de voogdij over de kinderen van Michael Jackson te krijgen, heeft voor de derde keer bezoekrecht en alimentatie aangevraagd bij een Amerikaanse rechtbank. De vrouw, Nona Paris Lola Jackson, beweert de moeder van de drie kinderen van Jackson te zijn. De vrouw beweert ook dat Jackson en zijn ex-vrouw, Deborah Rowe, nooit seks met elkaar hebben gehad. Rowe staat op het geboortecertificaat van de 10-jarige Prince Michael en van de 9-jarige Pa-
ris geregistreerd als moeder. Het verzoek is al twee keer afgewezen. 111
Morten Schjolin weten. Ook de BBC verzekert dat van na-aperij geen sprake is.
75 miljoen euro losgeld
De zangeressen van Kus spreken stemmen in voor de animatiefilm Haaibaai. Meike, Fleur, Anouk en Monique verzorgen eveneens de titelsong Mama voor de Nederlandse versie van Sharkbait. Naast de meidenband is acteur Edo Brunner gecast om een met de computer geanimeerde vis van stemgeluid te voorzien. De Belgische presentator Staf Coppens heeft de eer om de hoofdrol van Pi te vertolken. Haaibaai is vanaf 16 mei in de bioscoop.
Het nieuwe adoptiezoontje van Angelina Jolie en Brad Pitt is ternauwernood ontsnapt aan een ontvoering. Toen Jolie vorige week met de 3-jarige Pax Thien Vietnam verliet, hoorde zij van het complot, zo meldt het Amerikaanse tijdschrift Life & Style Weekly. Het beveiligingsteam zou zijn getipt door Britse veiligheidsdiensten. Een groep Amerikaanse criminelen wilde de jonge Vietnamees ontvoeren en 75 miljoen euro losgeld vragen.
‘Brits Songfestivalnummer 111 is plagiaat’ Meiden van Kus spreken De Britse inzending voor het Eurovisie rollen in van ‘Haaibaai’ Songfestival, Flying the flag van de band Scooch, is plagiaat. Dat zegt de Zweedse zangeres Pandora. Het nummer zou te veel lijken op haar nummer No regrets dat in 1999 uitkwam. De zangeres eist nu dat de inzending van Groot-Brittannië gediskwalificeerd wordt. De schrijvers van het Britse nummer maken zich geen zorgen. ‘Ik heb dat lied nog nooit gehoord, volgens mij is het in Groot-Brittannië niet eens uitgebracht’, liet tekstschrijver
ZOONTJE ANGELINA JOLIE ONTSNAPT AAN ONTVOERING
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Pistool Ian Fleming
Bono geridderd
Vriend Jan Smit in rockopera
Het pistool van Ian Fleming, een Colt Python .357 magnum, is voor een kleine 18.000 euro verkocht op een veiling in Londen.
De voorman van U2 ontving de koninklijke onderscheiding op de Britse ambassade in de Ierse hoofdstad Dublin.
Kees Tol, de beste vriend van Jan Smit, gaat de rol van een van de apostelen vertolken in de Volendamse versie van de rockopera Jesus Christ Superstar.
Nieuws
3
Misdaad Rechtbank begint aan zaak-Holleeder
Zwart geld zwart houden en wit geld wit Pech voor wie zijn buik vol heeft van journaals en krantenartikelen vol met berichten over Willem Holleeder. Maandag begint het megaproces tegen hem en negen medeverdachten. Merel van Leeuwen
...
AMSTERDAM
Geen verhalen over liquidaties dit keer. Het Openbaar Ministerie gaat proberen aan te tonen hoe de onderwereld via investeringen in vastgoed zijn weg vindt in de bovenwereld. De noodzaak om deze praktijken aan te pakken is groot. Het tast de integriteit van de samenleving aan en de burgers hebben er last van als de
huurprijzen van onroerend goed door de onderwereld worden opgedreven. Volgens Cees Schaap, mede-eigenaar van een fraudeonderzoeksbureau en gespecialiseerd in witwaspraktijken heeft justitie met het onderzoek naar Holleeder een grote slag toegebracht aan de witwaspraktijken in het vastgoed. Het zou echter een
illusie zijn om te denken dat daaraan nu een einde is gekomen. Uit onderzoek is gebleken dat jaarlijks voor 18,5 miljard euro wordt witgewassen in Nederland. Want het is leuk als je veel geld verdient met criminele activiteiten, maar je kunt het pas uitgeven als je kunt aantonen dat het een schijnbaar legale herkomst heeft. Om dat voor elkaar te krijgen, hebben de boeven hulp nodig van onder meer fiscalisten, vastgoedbeleggers en notarissen, die al dan niet vrijwillig meewerken aan het witwassen. Het OM zal proberen te bewijzen hoe Holleeder en de zijnen geld hebben afgetroggeld van vastgoedhandelaren, dat hebben weggesluisd via bui-
tenlandse rekeningen en hebben belegd in vastgoed. Het OM bereidt nog een rechtszaak voor tegen een aantal van deze witteboordencriminelen, die Holleeder hierbij zouden hebben geholpen. Het blootleggen van witwaspraktijken is lastig, helemaal als betrokkenen uit angst hun mond houden. De dreiging die er van Holleeder uitgaat is groot en het vergt moed om tegen hem te getuigen. Twee van de vier vastgoedhandelaren die zouden zijn afgeperst door Holleeders bende, ontkennen. De andere twee, Willem Endstra en Kees Houtman, zijn vermoord. Dat lot overkwam ook de Amsterdamse kroegbaas Thomas van der Bijl, die
anoniem zou verklaren. Voor het bewijs gebruikt justitie onder andere de zogenoemde achterbankgesprekken die Endstra voerde met de Criminele Inlichtingen Dienst (CIE). Hij vertelde daarin hoe de afperspraktijken van Holleeder in elkaar staken, maar durfde zijn verhaal niet officieel aan het OM te vertellen uit angst voor represailles. Deze week stond wel een oud-advocaat en voormalig juridisch adviseur van Endstra op, die bij de rechtbank wil getuigen. Ook hij ziet het belang van de rechtsstaat. Hij vindt dat, net als het belang om Holleeder aan te pakken, groter dan zijn eigen belang. 1 LEES OOK HET VERHAAL OP PAGINA 6.
Hoshyar as-Zabari Iraaks minister
Korps Mariniers
‘De bezetting heeft onze instemming’
Bedreiging en manipulatie in zaak Eric O. Novum
...
AMSTERDAM
Niemand wint er iets mee als Irak een mislukking wordt. Dat zegt de Iraakse minister van Buitenlandse Zaken Hoshyar as-Zabari op de Arabische top in de Saoedische hoofdstad Riad. Esmeralda van Boon
...
RIAD
Koning Abdullah heeft verklaard dat de Amerikaanse bezetting van Irak niet legitiem is. ‘Daar denken wij anders over. De bezetting is er nu al lang en hij is er met de instemming van het Irakese volk en de Irakese regering. De afwachtende houding, die van een toeschouwer, in plaats van die van een actieve deelnemer, helpt niet.’ Wat is er door de Liga over uw land besloten? ‘Irak is onderwerp nummer twee op de agenda van deze top. Samen met een buitenlandse delegatie, ik zeg niet uit welk land, hebben we een resolutie opgesteld. De Arabische leiders moeten een proactieve rol gaan spelen in Irak, ze moeten nauw bij de opbouw van het land worden betrokken. We willen dat de grenzen in de regio goed worden bewaakt, dit om verdere escalatie en infiltratie van terroristen te voorkomen. Als laatste willen we dat de schul-
den van Irak worden kwijtgescholden. We willen vooruit met Irak en met alleen militairen en veiligheidsvoorschriften komen we er niet. We hebben politieke steun nodig. De olierijkdom moet eerlijk worden verdeeld onder de hele Irakese bevolking. De resolutie goedgekeurd door de Liga.’
Het Korps Mariniers heeft getuigen van het schietincident rond marinier Eric O. bedreigd en gemanipuleerd. Officieren wilden zo voorkomen dat de ware toedracht bekend zou worden, zeiden twee mariniers die bij het incident betrokken waren gisteren in Nova. Advocaat John Peters heeft aangifte gedaan bij het Openbaar Ministerie. Een van de twee, sergeant-majoor Hoekendijk, verklaarde in Nova hoe hij is bedreigd door Eric O. nadat hij een verklaring had afgelegd over het schietincident. Hoekendijks advocaat Peters heeft namens zijn cliënt bij het OM aangifte gedaan van het plegen van strafbare feiten als dwang, bedreiging en het achterhouden van belastend materiaal. Oud-korporaal Ripson was bij de schietpartij aanwezig. Hij beschrijft hoe ze na afloop van het incident bij elkaar werden geroepen. ‘Wat de marechaussee ook vraagt, zeg: dat weet ik niet meer. Doe alsof je neus bloedt. Vertel ze niks. Want het gaat ze toch niks aan’, zou de mariniers verteld zijn. ‘De fout vind ik gewoon het manipuleren van de mariniers om niet de waarheid naar boven te kunnen laten brengen’, zegt Ripson. 1
Is er nog iets over Iran gezegd? ‘Iedereen wil dat Iran de gevangen genomen Britten vrijlaat, we willen geen verdere escalatie met Iran. Persoonlijk heb ik het gevoel dat Iran deze zaak graag willen oplossen om verdere problemen in de regio te voorkomen. Iran is sterker aan het worden en daarover zijn de Arabische leiders echt gealarmeerd. Ze willen de stabiliteit terug in de regio en om dat voor elkaar te krijgen moet Irak eerst stabiel worden. De volgende bijeenkomst is volgende maand, we willen snel een oplossing.’ De president, uzelf én uw veiligheidsmensen, u bent allemaal Koerdisch. Koerdische aspiraties ? ‘Nee, we zijn hier voor heel Irak, we hebben geen Koerdische agenda, echt totaal niet. Niemand wint er iets mee als Irak een mislukking wordt en niemand wil een verdeeld Irak.’ 1 Hoshyar as-Zabari steekt zijn duim op richting de VS. AP
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .................................................................... ......................................
Pathuis
Nog 1 dag!...
Leeftijdslimiet paddo’s De eigenaar van de Amsterdamse smartshop die paddo's leverde waarna een minderjarige Franse studente zelfmoord pleegde wil met branchegenoten praten over een aangepast vergunningenbeleid. ‘Op dit moment is er geen wettelijke leeftijdslimiet voor het verkopen van verse paddestoelen. Wij moeten dat misschien toch eens vastleggen op 18 jaar. Een totaalverbod voor verkoop van paddestoelen is overdreven. Alsof we het hier over heroïne of cocaïne hebben’, zegt eigenaar Meile Schot van Innerspace tegen deze krant.
Erasmus Universiteit Rotterdam
111
1
Erasmus Lentedag 31 maart 10.00 - 14.00 uur De open dag voor aankomende bachelorstudenten
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ............................................................ ..........................................................
Aforisme
Norah Jones
‘Met naast een vrouw te slapen hebben weinig wat misdaan; doch wel met er wakker naast te blijven liggen.’ Louis Paul Boon
De Amerikaanse jazzzangeres wordt vandaag 28 jaar. Hoera!
Aforisme
‘Slapen is geen geringe kunst: je moet er de hele dag voor wakker blijven.’ Friedrich Nietzsche
4
Achtergrond Binnenland
Filosofie
Hoe diep gaat de liefde voor wijsheid in de polder? Frank Meester
‘HET REDELIJKE BEEST’
‘Steek je hoofd uit het raam’ ...
AMSTERDAM
Filosofie is in. Er zijn filosofische cafés, denkvakanties, Filosofie Magazine verkoopt maandelijks 16.000 stuks en de boekhandels liggen vol vertalingen. Maar hoe diep gaat de liefde voor de wijsheid in de polder? En verandert het publiek? Op deze pagina gaan denkers in op de popularisering van hun vak. Vandaag vindt in Rotterdam de officiële opening van de Maand van de Filosofie (april) plaats. Désanne van Brederode schreef het essay voor deze zesde editie, die als thema ‘Het redelijke beest’ heeft. Zijn, om meneer De Uil te parafraseren, mensen net als dieren, of onderscheiden we ons door onze ratio? Liefhebbers kunnen hun lol weer op met tal van debatten en andere activiteiten. 1 ZIE WWW.MAANDVANDEFILOSOFIE.NL
Peter Wierenga
‘Momenteel richten we een ‘verlichtingskerk’ op, met eigen tradities, rituelen en een eigen lied’, vertelt Frank Meester (1970). Hij treedt meestal samen met zijn broer Maarten op, als de Gebroeders Meester. Ze brengen op ‘nogal cabarateske’ wijze de geschiedenis van de filosofie tot leven. Als ‘echte broers’ zijn ze het altijd oneens en laten zo twee kanten van elke zaak zien. ‘Als het over ‘filotainment’ gaat, roepen mensen al snel onze naam. Ik heb daar geen bezwaar tegen, als er vervolgens maar verdieping plaatsvindt.’
Hij merkt de toegenomen populariteit aan de boekenverkoop en aan hun optredens. ‘Maar het is toch vooral nog het oudere publiek van grijze mannen en vrouwen dat de filosofische cafés bezoekt. Je ziet wel steeds meer middelbare scholieren, maar tussen die leeftijdsgroepen zit nog een groot gat.’ De filosoof vindt wel dat de denkcultuur in Nederland veranderd is. ‘Nu zijn er, zoals dat in Frankrijk het geval was, veel intellectuelen die zich in het publieke debat mengen. Dat is soms meer gebrul dan uitwisseling van argumenten, maar dat hoort er een beetje bij.’
Meester leest zelf graag ‘academische prietpraat’, maar het moet niet onnodig ingewikkeld worden. ‘Ik maakte een keer een lezing van Ad Verbrugge mee, daar begreep ik geen snars van. Terwijl ik zijn boek wel goed vind.’ Hij ziet wel iets in levenskunst zoals Joep Dohmen propageert, of Wilhelm Schmid in Duitsland. ‘Die zegt bijvoorbeeld dat je elke ochtend even je hoofd uit het raam moet steken om de lucht in te ademen. Door herhaling, net als bij sport, kun je aan jezelf werken.’ Zelf schrijft hij een boek over ijdelheid. ‘Want daar komen alle mooie dingen uit voort.’ 1
Van Brederode. LEO VAN DER NOORT
Désanne van Brederode
‘Schreeuwlelijken kapen het debat’ ...
AMSTERDAM
‘Dat filosofie opduikt in relatieadvertenties is wel het beste bewijs van de gegroeide populariteit’, zegt schrijfster Désanne van Brederode (1970). ‘Toen ik nog filosofie studeerde moest ik vooral uitleggen wat je er eigenlijk mee kunt worden. Nu krijgen ze zelfs in het bedrijfsleven filosofieles.’ Ze bevestigt dat die populariteit ook een modeverschijnsel kan zijn, à la ‘Zenboeddhisme of New Age-gereutel’. Maar dat is volgens haar niet per se slecht. ‘Iemand hoeft niet meteen een heel boek van Nietzsche te lezen om toch haar of zijn leven te verrijken. Al zijn bijvoorbeeld de gebroeders Meester soms wel erg kort door de bocht.’ De auteur, van wie onlangs de roman Hart in hart verscheen, ziet zichzelf niet als filosoof. ‘Het praten over dé mens en dé samenleving, dat stuit me tegen de borst. Ik zal ook geen abstract betoog over lafheid schrijven, maar stel me dan een concrete situa-
tie tussen twee personen voor. Mijn favoriete Nederlandse denker is Arnon Grunberg, omdat hij nog echt dingen zegt waardoor je jezelf ongemakkelijk kan voelen. Dat komt omdat hij ons beeld van de werkelijkheid durft te kantelen.’ Ofschoon ze geen filosofische boeken ‘vol voetnoten’ schrijft en zichzelf niet als wijsgeer ziet, klinken in haar columns in het tv-programma Buitenhof wel degelijk filosofische argumenten door. Van Brederode betreurt dat er niet zozeer een denkcultuur, als wel een ‘meningencultuur’ heerst in Nederland. ‘Ik mis de nuance en het raffinement. De vrijheid van meningsuiting is gekaapt door een stel schreeuwlelijken, zoals Theodor Holman en Leon de Winter. Als je voor de multiculturele samenleving bent, lijk je in hun ogen de moord op Theo van Gogh te ontkennen. Ze gijzelen het debat door je meteen in het kamp van de gevaarlijke naïevelingen in te delen.’ 1
Frank Meesters leest graag academische prietpraat. BART SCHOLTENS
Coen Simon. AMBER BECKERS/HH
Coen Simon
‘Er is hier geen échte denkcultuur’ ...
GRONINGEN
‘Zelfs de timmerman zei dat ie een boek van me had gekocht’, meldt Coen Simon (1972). ‘Dat was Met Kant naar het strand.’ Hij is filosoof van het alledaagse. ‘Filosofie heeft een slechte naam gekregen, van zwaarmoedige morele kritiek. Maar in de oudheid bijvoorbeeld ging ethiek over concreet handelen, over gedrag in de publieke ruimte.’ Zijn laatste boek gaat over de kunst van het lachen. ‘Na een radio-interview kreeg ik zelfs een mailtje van een vluchteling uit Afghanistan, dat hij dat zo leuk vond.’
Hij meet de gegroeide populariteit aan de Nacht van de Filosofie. ‘Het publiek daar is jonger en diverser. Je ziet ook steeds vaker allochtonen op dit soort evenementen afkomen. Dat komt mede doordat filosofen zich mengen in de discussie over de multiculturele samenleving.’ Toch vindt hij dat de popularisering soms doorslaat. ‘Vooral iemand als Bas Haring maakt er kinderfilosofie van, hij versimpelt het te veel.’ Volgens Simon is er dan ook geen échte denkcultuur in Nederland. ‘Het is meer een modieuze vorm van vrijetijdsbesteding, dan dat mensen er echt naar leven. Nederlanders kun-
nen nu eenmaal moeilijk met autoriteit overweg. Die zeggen gewoon van een groot filosoof dat hij dit of dat niet goed heeft gezien. Zoiets zul je in een land als Duitsland niet horen.’ Is dat erg? ‘Nee. Ik ben geen cultuurpessimist zoals Ad Verbrugge. Hij ziet alles met de ogen van de nostalgische Heidegger.’ Wel mist Simon het debat tussen de filosofen onderling. ‘Ik gruwel bijvoorbeeld van hedendaagse levenskunst, waarbij je voortdurend keuzes moet maken. Kijk liever naar de fatsoensregels die er al zijn. Elke dag zitten duizenden mensen op elkaar gepakt in de trein, zonder elkaar in de haren te vliegen.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................................................................................................................
Nachtbraken met Kant Morgen vindt de (uitverkochte) Nacht van de Filosofie plaats. Onder meer reikt vorige winnaar Andreas Kinneging er de Socrates-wisselbeker uit voor het beste filosofische boek. Maar voor het eerst wordt er ook een alternatieve nacht georganiseerd, door studentencollectief Drift. Die willen zo voor meer engagement pleiten. ‘Bij de gewone Nacht van de Filosofie zie je vaak dezelfde mensen. Daar loopt vrij veel grachtengordel rond’, beaamt journalist Yoram Stein. Is die populariteit dan niet een modeverschijnsel? ‘Ik vraag me ook
wel eens af of al die filosofieboeken ook daadwerkelijk gelezen worden. Maar uitgevers doen het niet alleen uit liefde voor de wijsheid, er is zeker een markt voor.’ Stein wijst op de explosie aan vertalingen van klassieke filosofische werken. ‘De Kritieken van Kant verschijnen nu in het Nederlands. Vroeger was daar in ons land van koopmannen en dominees geen interesse voor.’ In zijn boek Het filosofisch elftal verklaart Yoram Stein die omslag uit de secularisatie. ‘Mensen gaan niet meer naar de kerk voor antwoorden op vragen als: hoe moet ik leven? En de
wetenschap geeft dan ook geen uitsluitsel voor levensvragen. Zo komen ze bij filosofie terecht.’ Volgens de journalist was er in de jaren negentig vooral belangstelling voor filosofie als levenskunst. De laatste jaren is het accent verschoven. ‘Paars had de ideologische veren afgeschud, maar na 11 september en Fortuyn kwam de vraag naar de fundamenten van onze samenleving weer op. Wat betekent de vrijheid van meningsuiting en waar dient die voor?’ Wijsgeren als Herman Philipse, Paul Cliteur en Ad Verbrugge roeren zich nu volop. ‘Denkers hebben toch voelsprieten voor de actualiteit. Niet alle filosofen zijn wereldvreemd.’ 1
Bianca:
"Ik had in no-time een leuke baan met opleiding!"
Ik ben gestopt met mijn HBO-opleiding en wilde niet meer opnieuw beginnen met een fulltime opleiding. Daarom zocht ik naar een leuke, administratieve baan. In DE PERS stond een advertentie van QuoRatio. Daarna ben ik op internet gaan kijken. Inmiddels ben ik werkzaam op de salarisadministratie van een accountantskantoor. De sfeer is informeel en zakelijk tegelijk. We krijgen verschillende klanten uit verschillende sectoren met elk hun eigen CAO, pensioenregeling en andere soort verzekeringen. Je moet scherp blijven, je hoofd erbij houden zodat je niet verschillende sectoren door elkaar gaat halen. Kortom, heel leuk werk.
Junior Salarisadviseur Amsterdam / Utrecht / Den Haag / Eindhoven
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................
Aan ‘wijnig’ genoeg hebben
Filosofen eren hun muze
In Leeuwarden zit Eric Hoekstra een week lang in een houten ton (een wijnvat), in navolging van de Oudgriekse cynische filosoof Diogenes.
Op de Dag van de Filosofie (14 april, uitverkocht) treedt Ad Verbrugge met zijn band op in het Tilburgse Natuurmuseum.
Werk op HBO-niveau Landelijk erkend diploma Salaris vanaf de start
www.quoratio.nl/bianca
Binnenland Nieuws
5
Interview Hoe betrouwbaar zijn vingerafdrukken?
Integratie ‘We doen of we mensen inburgeren’
Vingerafdrukexperts beïnvloed
Hopeloze score op inburgering
Marten Blankesteijn
...
AMSTERDAM
Buitenlandse vingerafdrukexperts kunnen door beïnvloeding van buitenaf verkeerde beslissingen nemen, blijkt uit onderzoek. Verdachten zouden daardoor ten onrechte achter de tralies kunnen belanden. Volgens Arie Zeelenberg, deskundige van de Dienst Nationale Recherche Informatie, is de kans klein dat dat ook in Nederland gebeurt. ‘In ons systeem wordt de vingerafdruk door twee experts onafhankelijk van elkaar beoordeeld. De afdrukken moeten van goede kwaliteit zijn en op twaalf punten overeenkomen. De moeilijke gevallen worden door vijf deskundigen onderzocht.’ Weten de Nederlandse experts van wie de afdrukken die ze onderzoeken zijn? Van een verdachte die al bekend heeft bijvoorbeeld? ‘We krijgen summiere informatie over het delict. Als we het echt willen, kunnen we het te weten komen, maar we zijn er meestal niet in geïnteresseerd. Ik wil het onderzoek trouwens een beetje nuanceren. In 48 gevallen zijn er zes fouten gemaakt en maar door één expert meerdere keren.’ Als één op de zes ervaren deskundigen regelmatig fouten maakt, is dat toch
behoorlijk veel? ‘Het gaat om randgevallen, vingerafdrukken die moeilijk te zien zijn. Hoe slechter de afdruk, des te meer je moet interpreteren. En dan neemt de foutmarge toe. Het is belangrijk dat beoordeeld wordt of de kwaliteit wel voldoende is om er een oordeel over te kunnen vellen. Als we een fout maken, zeggen we achteraf vaak: we hadden er niet aan moeten beginnen.’ Hoe vaak gaat het fout in Nederland? ‘Er zijn geen gevallen bekend van foute identificaties die voor de rechter zijn geweest. We controleren jaarlijks zo’n 1.500 afdrukken en het komt ongeveer een keer per vijf jaar voor dat de tweede expert een fout van de eerste constateert.’ U zei net dat u achteraf ‘vaak’ zegt dat u er niet aan had moeten beginnen. Dat klinkt alsof het vaker gebeurt. ‘Politiekorpsen mogen het onderzoek ook zelfstandig doen. Als zij ons vragen dat te controleren, komen we wat vaker fouten tegen. Maar met die opmerking van net refereerde ik aan gevallen in het buitenland. De zaakMayfield bijvoorbeeld, waarbij vingerafdrukken van een Amerikaanse advocaat werden gelinkt aan de aanslagen in Madrid, terwijl hij daar niets mee te maken had.’ In die zaak zeiden drie van de beste
Miljarden ‘Reserves zijn hard nodig’
School en ziekenhuis: niet te veel geld in kas Middelbare scholen verdedigen zich tegen het verwijt dat zij onnodig veel geld oppotten, zoals deze krant gisteren meldde. Ana Karadarevic Peter Wierenga
...
AMSTERDAM
‘Ik denk dat ouders en docenten juist heel blij zijn met financieel gezonde scholen’, zegt Sjoerd Slagter, voorzitter van de VO-raad. Bij deze raad voor het voortgezet onderwijs zijn alle 650 middelbare scholen (vmbo, havo en vwo) aangesloten. ‘Stel dat scholen in het rood zouden staan, dan zijn alle rapen gaar! Ik zie de krantenkoppen al voor me: schoolleiders maken potje van financiën.’ Volgens het Onderwijsblad beschikken ze over maar liefst 1,5 miljard
euro aan reserves. ‘Dat klopt niet', zegt Slagter. 'Zeker de helft van dat bedrag zijn geen reserves, maar voorzieningen. Dat geld wordt wel degelijk uitgegeven, bijvoorbeeld omdat het jaar erop de school geschilderd moet worden, of omdat het meubilair versleten is. Mijn oude school heeft tien jaar gespaard voor een nieuwe gymzaal van 1,8 miljoen euro.’ In overleg met het ministerie van Onderwijs moeten de reserves tussen de tien en veertig procent van het budget blijven. ‘Als het meer is, moeten ze dat uitleggen in hun jaarverslag. Maar verreweg de meeste scholen houden zich al aan die grenzen.’ De suggestie om met het geld extra personeel aan te nemen, wijst hij van de hand, omdat die kosten structureel zijn. ‘Maar als een school twee ton op de bank heeft, terwijl eentje
Amerikaanse experts dat het om de afdrukken van Mayfield ging. Wie zegt mij dat twee Nederlandse deskundigen het dan wel goed doen? ‘Meerdere personen naar een zaak laten kijken is inderdaad geen garantie voor succes. De FBI heeft een zeer uitgebreid rapport geschreven over wat er destijds fout is gegaan en daarin stond dat dat grotendeels te wijten was aan confirmation buyers: dat de ene expert automatisch het oordeel van de andere overnam.‘ Weet de tweede expert in dat Nederlandse systeem wat het oordeel van de eerste expert was? ‘Ja.’ Is dat niet raar? ‘Dat eerste oordeel zou absoluut een rol kunnen spelen. Ontkennen dat je beïnvloedbaar bent heeft geen zin. Maar wij weten dat we feilbaar zijn en daar stellen we ons op in. De tweede experts weten wat hun verantwoordelijkheid is. In het buitenland gebeurt dat vaak met één oogopslag, maar hier niet. Wij zeggen: je kunt doen wat je wilt, maar ik ga het eerst rustig vergelijken.’ Er is nog nooit onderzoek gedaan naar of iemand hier ten onrechte is veroordeeld door vingerafdrukken, toch? ‘Ja, maar er is niets te verbergen. Iedereen mag ons controleren.’ 1
volstaat, kun je er best extra computers voor kopen.’ Ook de zorginstellingen – onder meer ziekenhuizen, verpleeg- en verzorgingshuizen – hebben een verklaring voor hun ‘weerstandsvermogen’ van 2,3 miljard euro. Dat zou nodig zijn omdat banken eisen dat instellingen kredietwaardig zijn, als ze bijvoorbeeld een lening willen afsluiten voor de bouw van een nieuw verzorgingshuis. Overigens hebben de verpleeg- en verzorgingshuizen volgens een woordvoerder van brancheorganisatie Actiz ‘slechts’ enkele miljoenen achter de hand. Volgens een woordvoerder van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen is hun 850 miljoen euro aan reserves ‘aanzienlijk onvoldoende’ om te voldoen aan allerlei financiële eisen op de vrije markt. De ziekenhuizen hebben volgens hem steeds meer met marktwerking te maken. Zo hangen de prijzen van sommige behandelingen af van de onderhandelingen hierover met zorgverzekeraars. Hierdoor hebben zij hogere reserves nodig dan de paar procent die een gemiddeld ziekenhuis nu heeft, namelijk minstens tien procent. 1
Turkse man met inburgeringsdiploma. JAN LANKVELD/HH
De overgrote meerderheid van mensen die een inburgeringscursus doen, kan zich na die cursus niet redden in het Nederlands. Redactie binnenland
...
DEN HAAG
65 procent van de cursisten haalt de streefnorm niet, zei minister Vogelaar (Integratie) gisteren in de Tweede Kamer. Ze was er ‘enorm van geschrokken’. In het regeerakkoord van het nieuwe kabinet staat dat er een ‘deltaplan inburgering’ moet komen. Dat houdt in dat de vele wachtlijsten voor de inburgeringscursus moeten worden weggewerkt. Daarnaast is het de bedoeling om het niveau van het inburgeringsexamen te verhogen: iedereen die van de cursus af komt, moet aan het werk kunnen. Vogelaar sprak gisteren echter van een ‘groot kwaliteitsprobleem’ en zei dat het geen zin heeft om het aantal cursussen te vergroten als de huidige cursussen niet eerst beter worden. Ook het examen moeilijker maken lijkt met deze cijfers zinloos.
Daarmee heeft het inburgeringsbeleid een nieuwe klap opgelopen. Onder Vogelaars voorganger Verdonk liep het al jaren vertraging op, omdat die probeerde de inburgering verplicht te maken voor grote groepen allochtonen terwijl dit juridisch nauwelijks haalbaar was. De trage ontwikkeling van inburgering staat in contrast met de sterke politieke wens om dit middel ruim in te zetten. Vogelaar zelf stond mede aan de wieg van de huidige inburgering. Van 2000 tot 2002 stond zij aan het hoofd van de taskforce inburgering. Vooral scholen (roc’s) zijn die inburgering gaan geven. De resultaten zijn een desillusie. ‘We doen of we mensen inburgeren’, aldus de minister. De laatste jaren probeerde Vogelaar als toplobbyist voor de reïntegratiebedrijven opdrachten van de overheid binnen te halen op inburgeringsgebied. Die bedrijven rukken op dit terrein ook op. Ook private inburgeringsbedrijven zijn inmiddels op deze markt actief. Het is vooralsnog echter onduidelijk of zij betere of slechtere resultaten boeken. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ..................................... KORT
Peter H. ontkent verkrachting
VIJFTIEN JAAR EN TBS VOOR DOODSLAG MELANIE SYBERS De 41-jarige Peter H. is door de rechtbank in Den Bosch veroordeeld tot vijftien jaar celstraf en tbs voor ontvoering en verkrachting van en doodslag op de 15-jarige Melanie Sybers. Het meisje verdween op 7 september uit het Gelderse Geldrop. Twee weken later werd haar lichaam gevonden in een bos bij het Noord-Brabantse Someren. Tegen de man, die de stiefvader van haar vriendin was, werd achttien jaar cel en tbs geëist.
H. heeft bekend dat hij Melanie heeft gedood. Eerder bekende hij ook de verkrachting, maar die bekentenis trok hij later in. Twee weken geleden vertelde H. tijdens een zitting de zevende versie van zijn verhaal. Hij zei toen dat hij een relatie met haar had en dat zij hem probeerde te chanteren. H. kreeg eerder vier jaar gevangenisstraf en tbs met dwangverpleging wegens verkrachting, ontucht en diefstal. In juli 2003 kwam hij op vrije voeten.
111
Utrechtse politiewebsite wint prijs voor innovatie De website politieonderzoeken.nl van het politiekorps Utrecht heeft de Politie Innovatie Prijs 2006 gewonnen. Minister van Binnenlandse Zaken Guusje ter Horst reikte de prijs gisteren uit. De onderscheiding bestaat uit een bronzen beeld en 35 duizend euro. Via de website wordt het publiek betrokken bij het oplossen van oude zaken, zogeheten cold cases. Na de lancering in december leverde de internetpagina zes getuigen in cold cases op. De aanmoedigingsprijs ging naar het korps Amsterdam-Amstelland.
Wandelreizen O Fietsreizen O Natuur- en cultuurreizen O Landelijke vakanties O Travelkids O
www.
.nl
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ................................................................................ ...............................................................................
Tip ons!
Gij zult geen geboden misbruiken
Dodelijk ongeluk
Nieuws? Ideeën? Mooi verhaal? Tip ons:
[email protected]
Woensdag meldden wij dat het Amsterdamse CDA beledigd was omdat de stad het homobeleid in ‘tien geboden’ had gegoten. Het CDA laat weten dat het inmiddels excuses heeft gekregen van het stadsbestuur.
Een 16-jarig meisje is in Zutphen om het leven gekomen nadat ze met haar fiets was aangereden. Het ongeluk gebeurde toen het meisje de weg wilde oversteken en een auto niet zag aankomen.
6
Nieuws Binnenland
Misdaad De slachtoffers, getuigen en andere hoofdrolspelers
Moord T. verliet kraakcircuit na onenigheid
Een gids voor het proces ‘Kraker nam wraak tegen Willem Holleeder op Louis Sévèke’ Wraak is het meest waarschijnlijke motief voor de moord op de Nijmeegse activist Louis Sévèke. De man die de moord heeft bekend, had eerder onenigheid met Sévèke. Marcel van Engelen
...
NIJMEGEN
Van links naar rechts: Willem Holleeder, Willem Endstra, Koos Plooij en Jan-Hein Kuijpers.
De negen dingen die u moet weten over de rechtszaak tegen Willem Holleeder c.s. Merel van Leeuwen
...
AMSTERDAM
1. De slachtoffers De vastgoedhandelaren Willem Endstra, Kees Houtman, Rolf Friedländer en John Wijsmuller zouden volgens het Openbaar Ministerie door Holleeder en zijn kompanen zijn afgeperst en bedreigd. De eerste twee zijn geliquideerd, de andere twee ontkennen. 2. De liquidaties De naam van Holleeder wordt in verband gebracht met vele liquidaties van de afgelopen jaren in de Amsterdamse onderwereld. Een van hen is Cor van Hout, met wie Holleeder in 1983 Freddy Heineken en diens chauffeur ontvoerde. Die moorden komen in dit proces niet aan bod, daar komt een aparte rechtszaak voor. 3. De medeverdachten Holleeder zou zijn misdrijven in wisselende samenstelling met negen personen, zeven heren en twee dames, hebben gepleegd. Dit zijn de Joegoslaaf Maruf M., alias Paja, twee Turken, drie Amsterdammers, van wie twee broers, de basgitarist Marcel
Consultant Process Improvement
maakt voor maffiamaatje. Anderhalve maand voor het proces droeg hij de verdediging over aan Jan-Hein Kuijpers. 7. De aanklagers Koos Plooij en Saskia de Vries proberen als officieren van justitie de verdachten achter slot en grendel te krijgen. Plooij is inmiddels bekend bij het grote publiek uit het proces tegen Volkert van der G., de moordenaar van Pim Fortuyn, en tegen Mohammed B., de moordenaar van Theo van Gogh. De Vries is de opvolger van Fred Teeven, die voor de VVD de Tweede Kamer is ingegaan. 8. De rechters De zaak wordt geleid door de rechtbank in Haarlem. Rechtbankvoorzitter Rino Verpalen is auteur van Het Bajesboek, een van de meest uitgeleende boeken in gevangenisbibliotheken. Het gaat dan ook over de rechten en plichten van gedetineerden. 9. De rechtszaak Het proces zal enkele maanden duren, met drie zittingsdagen per week en wordt uit veiligheidsoverwegingen gehouden in de bunker in Amsterdam-Osdorp. Iedereen die ouder is dan 18, is welkom. Pers en publiek volgen het proces vanachter een glazen wand. Maar kom op tijd, want vol is vol! 1
Televisie
Alles is nep, echt waar Matthijs van den Broek
...
AMSTERDAM
Alles op tv is nep: de voorbeelden stapelen zich op. De schaarsgeklede dames die zich aanprijzen via de 0906sexcommericals, ‘s avonds na 23.00 uur op de commerciële omroepen? John Medendorp, uitgever van onder meer de bladen Lust en Porn: ‘De 0906-adverteerders op Veronica en Net5 adverteren ook in mijn bladen. Ik weet uit ervaring dat niet alles nep is. Maar: ook niet alles is echt.’ Onlangs gaf directeur van RTL Fons van Westerloo toe dat belspelletjes niet altijd eerlijk verlopen. In sommige gevallen blijven de lijnen open terwijl de prijs allang weg is. Vrijdag nog meldde deze krant dat het ‘lulkoek’ is dat de Abtronic, het
trillende fitnessapparaat van tv-winkel TellSell, vetweefsel omzet in spierweefsel. Bij TellSell ligt het er dik bovenop: de vrouwen en mannen zijn daar zó perfect. En ach, Nederlanders zijn toch heel erg down to earth? Nu blijken ook datingprogramma’s die ’s nachts worden uitgezonden op RTL nep te zijn. Althans, als je sms’t naar een van de meisjes van de tv dan blijkt het om fictieve personen te gaan. Saskia Bierling van de Consumentenautoriteit is glashelder: ‘Als zaken anders worden voorgesteld dan ze in werkelijkheid zijn, is er gewoon sprake van misleiding. En dat is strafbaar.’ Uiteindelijk blijft de mate waarin een rechter vindt dat een goed geïnformeerde, zelfbewuste consument had kunnen weten dat hij genept wordt, doorslaggevend. 1
Meer informatie over
Gebruik je netwerk en verdien een bonus of solliciteer
deze en andere vacatures
natuurlijk gewoon zelf op onderstaande functies.
op www.spotajob.nl
Ga naar www.spotajob.nl en onderneem direct actie!
Commerciële Channel Manager
Utrecht – Conclusion Consulting Industry In deze uitdagende functie vervul je een enerverende rol als projectleider of adviseur bij onze klanten. Met je kennis van allerlei technieken, zoals Lean, Six Sigma, SPC of TPM kan je de processen optimaliseren. Het werkveld is breed, zo omvat dit processen op gebied van manufacturing en supply-chain, maar daarnaast ook dienstverlenende processen, zoals bijvoorbeeld in de energiesector.
BONUS: € 2.000 VAC.NR.: Z429KYJ
Kaatee en twee dames. Van hen zitten er nu nog vier vast. 4. De dames Maike Dijkhuis en Orminda S. De eerste is de ex-vriendin van Holleeder en moeder van zijn kind. De tweede is de zus van een vermeende handlanger van Holleeder die nog vrij is. De vrouwen zouden geld hebben witgewassen dat ze hadden verkregen via Willem Endstra. 5. De getuigen In de zaak spelen anonieme getuigen, die niet openlijk een verklaring durfden af te leggen, een belangrijke rol. Thomas van der Bijl zou een van die getuigen zijn. De Amsterdamse kroegbaas werd echter vorig voorjaar vermoord, voordat hij die verklaring kon afleggen. Bram Zeegers, oud-advocaat en voormalig juridisch adviseur van Endstra, maakte onlangs openlijk bekend dat hij belastend over Holleeder heeft verklaard. 6. De advocaten Bram Moszkowicz was sinds jaar en dag de raadsman van Holleeder. In het verleden was hij echter ook de advocaat van Endstra. De schijn van belangenverstrengeling en het probleem rond de geheimhoudingsplicht stak de kop op. De positie van Moszkowicz werd onhoudbaar toen een rechter de kant van Jort Kelder koos, die de strafpleiter had uitge-
De familie en vrienden van Sévèke, verenigd in een ‘persgroep’, wagen zich niet aan speculaties over het motief van de moord die in november van 2005 de links-activistische scene opschudde. Wel erkennen ze dat er eind jaren negentig een ‘discussie’ speelde, waarbij zowel Sévèke betrokken was als Martinus Hendrikus T., de 38-jarige man die heeft bekend de moord te hebben gepleegd. De discussie ging over het aannemen van geld door krakers van eigenaars van het gekraakte pand, om daarna uit eigen beweging te vertrekken. T. was voor, maar Sévèke, een leidend figuur binnen het circuit, was tegen. Het leidde er mede toe dat T. het Nijmeegse kraakcircuit verliet. Hij woonde daar in een kraakpand en werkte in de linkse boekhandel Assata, dat is gevestigd aan de achterzijde van het kraakpand waarin Sévèke veel kwam. Ze kenden elkaar, zaten samen bij vergaderingen, maar ‘er was geen persoonlijke band’. Tot zover de voorzichtige versie.
De minder voorzichtige versie, gisteren opgetekend door dagblad de Gelderlander op gezag van bronnen binnen politie en justitie, luidt dat uit een dagboek van T. blijkt dat hij Sévèke verantwoordelijk hield voor zijn verwijdering uit het activistische Nijmeegse milieu. Sévèke zou T. hebben beschuldigd een infiltrant te zijn van de staat. Met mensen die ervan verdacht worden informant te zijn, wordt in het activistische circuit niet altijd zachtzinnig omgesprongen. Zo zijn er verhalen bekend van urenlange, intensieve ondervragingen, waarbij Sévèke betrokken was. Het lijkt er ook op dat het T. was die via e-mail contact zocht met Sévèke onder de naam Edmund Dantes, een figuur uit een roman van Alexandre Dumas uit 1844. Dantes belandt daarin ten onrechte in het gevang, maar weet vrij te komen en neemt later wraak op zijn verrader. De familie en vrienden stellen dat Sévèke beschuldigingen over infiltratie altijd onderbouwde met feiten. En: ‘Voor zover wij weten heeft dit met betrekking tot verdachte nooit gespeeld.’ T. werd opgepakt, doordat hij meerdere bankovervallen pleegde, waarschijnlijk ook in de Breestraat in Leiden, een dag na de moord. Daarna dook hij onder in het links-activistische milieu in Barcelona. 1
Systeembeheerder
Amsterdam – WebAds zoekt een gedreven Channel Manager ICT. Je bent verantwoordelijk voor het account management met de uitgevers van websites, de adverteerders en omzet binnen de channel. Je wordt ondersteund door een Sales Excecutive. Je weet als geen ander wat er speelt op het gebied van internet. We vragen HBO/WO werk- en denkniveau en 3-5 jaar accountmanagement ervaring in de media.
BONUS: € 2.000 VAC.NR. K1VEXST
Hilversum – Delta Solutions zoekt een systeembeheerder die alle ins en outs van Linux kent en thuis is op het Microsoft Windows (Server) platform. Hij/zij kent de mogelijkheden en risico’s van veel gebruikte hard- en softwaresystemen, kent netwerkprotocollen, inrichting van dedicated en shared hostingomgevingen. Kent de meeste ontwikkelomgevingen en kan tools ontwikkelen voor procesbewaking en monitoring.
BONUS: € 1.500 VAC.NR.: DJ926E3
Senior .NET Software Engineer
Hypotheek Acceptant
Amsterdam – Sparck is een jonge speler op de financiële markt en zoekt hypotheekacceptanten! Je bent een zelfstandige teamspeler met minimaal MBO niveau en ervaring in een soortgelijke functie (+ Woningfinanciering I of II). Je wilt graag verder leren. Accuratesse, en een servicegerichte enthousiaste en flexibele werkinstelling zijn belangrijk. Je Nederlands èn Engels zijn goed (mondelinge en schriftelijk)
BONUS: € 1.000 VAC.NR. 7CKGAY6
Amsterdam – Basket Builders Je functie bestaat uit het ontwerpen en ontwikkelen van diverse web toepassingen in .NET, het ontwerpen en ontwikkelen van databases in MS SQL server of Oracle, het implementeren van complete web toepassingen in ons *Net Toolbox CMS en het ontwikkelen van herbruikbare back-end controls. Daarnaast ben je verantwoordelijk voor de Research & Development van ons applicatie platform
BONUS: € 1.000 VAC.NR.: A1GCDDC
Buitenland Nieuws
7
Somalië Gesneuvelde soldaat door de straten gesleept
Inlichtingenexpert VS
Felle strijd laait opnieuw op in Somalische hoofdstad
‘Russische spionage neemt weer toe’
In de Somalische hoofdstad Mogadishu is gisteren hevig gevochten. Het was de eerste dag van een driedaagse militaire operatie die orde op zaken moet stellen in de stad. Novum/AP
...
AMSTERDAM
De gevechten in Mogadishu zijn de hevigste sinds een nieuwe regering eind vorig jaar aan de macht kwam in het door oorlog geteisterde land. Bij de gevechten, die zich afspeelden op een markt, kwamen ten minste tien mensen om het leven. Getuigen zeggen dat bij de gevechten tussen Somalische en Ethiopische troepen legerhelikopters, waarschijnlijk uit Ethiopië, bommen op een wijk hebben gegooid waar aanhangers van de verdreven islamitische regering zitten. Een getuige meldde dat er net als vorige week een gesneuvelde soldaat door de straten van de stad werd gesleurd. Tientallen gewonde burgers zijn gestrand in de stad omdat door de gevechten het dagelijks leven geheel is verlamd en er geen vervoer meer mogelijk is. De opstandelingen behoren vermoedelijk tot de extremistische Raad van Islamitische Rechtbanken, die eind vorig jaar met hulp van de Ethiopiërs door de Somalische regering werd verdreven. De opstandelingen
Novum/AP
...
AMSTERDAM
Rusland spioneert weer net zo actief tegen de Verenigde Staten als tijdens de Koude Oorlog. Dat heeft inlichtingenexpert Joel Brenner gisteren gezegd op een bijeenkomst van de Amerikaanse vereniging voor de advocatuur. Na het instorten van de Sovjetunie was er volgens Brenner, hoofd van de afdeling contraspionage van de Amerikaanse inlichtingendienst, een teruggang te zien in de Russische spionageactiviteiten, maar Rusland is weer helemaal terug. De Verenigde Staten maken zich zelfs zorgen dat de Russische spionage nog verder zal toenemen. ‘Ze sturen steeds meer inlichtingenagenten’, aldus Brenner.
De spanningen tussen Rusland en de VS zijn de afgelopen jaren weer toegenomen, hoewel beide kanten ontkennen dat sprake zou zijn van een terugkeer naar de Koude Oorlog. Rusland vindt dat de VS zich bij hun internationale politiek te weinig aantrekken van andere wereldmachten en teveel gebruik maken van machtsvertoon. Het kijkt met argusogen naar de uitbreiding van de NAVO richting landen die vroeger onder de invloedssfeer van de Sovjet Unie vielen en heeft kritiek geleverd op plannen om onderdelen van een Amerikaans raketschild in Oost-Europa te plaatsen. De Verenigde Staten vinden op hun beurt dat Rusland dwarsligt bij de samenwerking op het gebied van terrorismebestrijding en non-proliferatie van kernwapens. 1
Toenadering
Turkije knapt Armeense kerk op
Mogadishu is nog steeds geheel verlamd door gevechten. REUTERS
hebben de afgelopen weken vrijwel dagelijks aanvallen gepleegd op Somalische en Ethiopische militairen. Na de huidige operatie trekken de laatste Ethiopische militairen zich terug uit Somalië. Tweederde van de troepen is al weg uit de stad. De Ethiopische troepen hebben de afgelopen weken geleidelijk hun verantwoordelijkheden overgedragen aan een troepenmacht van de Afrikaanse Unie. Rond de 1.700 Oegandese soldaten zijn gestationeerd in de Somalische hoofdstad. De be-
doeling is dat er nog 6.300 extra soldaten volgen. In Ethiopië deelde premier Meles Zenawi mee dat het Ethiopische leger met succes zijn missie in Somalië heeft volbracht. Volgens hem heeft het leger ‘de ruggengraat van de extremisten’ gebroken en vormen zij geen gevaar meer voor Ethiopië. Volgens schattingen van de Verenigde Naties zijn sinds februari dit jaar meer dan 40.000 mensen voor het geweld in Mogadishu op de vlucht geslagen. 1
Senaat Amerikaanse troepen in 2008 uit Irak
Bush steeds verder in het nauw Peter Schong
...
AMSTERDAM
De Amerikaanse Senaat is akkoord met een budget van 122 miljard dollar voor de oorlogen in Irak en Afghanistan. Maar de Senaat verbindt daaraan de voorwaarde dat de troepen op 31 maart 2008 uit Irak teruggetrokken zijn. Daarmee raakt de Senaat in conflict met president Bush, die tegen een einddatum is. De terugtrekking moet binnen vier maanden beginnen. De einddatum is overigens niet bindend. Kort voor de stemming herhaalde Bush zijn tegenstand. ‘We verwachten dat er geen beperkingen voor onze bevelhebbers zullen zijn.’ Het Huis van Afgevaardigden nam
vorige week al een soortgelijk wetsvoorstel aan. Daarin wordt 31 september 2008 als einddatum gesteld. De twee huizen in het Congres gaan nu proberen de voorstellen samen te voegen. Het gezamenlijke voorstel moet medio april naar Bush worden gestuurd. Als Bush zijn veto uitspreekt, hebben de Democraten een probleem. Ze hebben niet de vereiste tweederde meerderheid in het Congres om het veto te verwerpen. Dan moet er een nieuw wetsvoorstel opgesteld worden. Dat is een risico. Het Witte Huis kan de Democraten effectief verwijten dat ze de troepen in de steek laten en dat de ‘rampzalige’ gevolgen van een vervroegde terugtrekking hun schuld zijn. Met de verkiezingen aan
de horizon willen de Democraten hun vingers daaraan niet branden. Amerika-deskundige Maarten van Rossem verwacht dat beide partijen uiteindelijk tot een compromis zullen komen. ‘Het is goed mogelijk dat de Senaat na een lange patstelling besluit om de oorlog in periodes te financieren. Dan moet Bush bijvoorbeeld elke drie maanden opnieuw een aanvraag indienen bij de Senaat.’ Bush wil de Irak-oorlog over de presidentsverkiezingen van november 2008 heen tillen en overlaten aan zijn opvolger, vermoedt Van Rossem. ‘Als Bush wordt opgevolgd door een Democraat, dan kunnen de Republikeinen de Democraten de schuld van een eventueel verloren oorlog in de schoenen schuiven.’ 1
Patriarch Mesrob II voor de opgeknapte Akdamar-kerk. AP Novum/AP
...
AMSTERDAM
Turkije heeft gisteren een eeuwenoude Armeense kerk na een kostbare en langdurige restauratie officieel geopend voor bezoekers. Bij de openingsceremonie waren naast Turkse vertegenwoordigers ook de Armeense onderminister voor Cultuur Gagik Gyurjyan en zo’n twintig Armeense historici aanwezig. De ruim een miljoen euro kosten-
de opknapbeurt van de zogeheten Akdamar-kerk was een Turks gebaar van goede wil aan de Armeense minderheid in het land. De opgeknapte kerk is ingericht als museum, niet als heiligdom. In een toespraak riep de spiritueel leider van de 65.000 zielen tellende Armeens-orthodoxe gemeenschap in Turkije, patriarch Mesrob II, de autoriteiten op de kerk toch minstens een keer per jaar open te stellen voor godsdienstige bijeenkomsten. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ....................................... ............................................................................... KORT 111
Ontslag niet-loyale procureurs-generaal VS Acht Amerikaanse procureurs-generaal zijn vorig jaar ontslagen omdat ze president George Bush onvoldoende steunden. Dat heeft de stafchef van minister van Justitie Alberto Gonzales, Kyle Sampson, in de Senaat gezegd. Volgens Democraten dienden de ontslagen om mensen die onvoldoende loyaal waren weg te werken, maar volgens Sampson is trouw aan de president in dit soort gevallen een legitieme overweging. Democratische leden van de Senaatscommissie veroordeelden wat
zij de inmenging van politiek in het bedrijven van rechtspraak noemden onmiddellijk, en beschuldigden de regering-Bush van vriendjespolitiek. 111
Berlijnse tiener drinkt zichzelf dood Een Berlijnse tiener is in de nacht van woensdag op donderdag overleden na wekenlang in coma te hebben gelegen als gevolg van een zuippartij. De politie heeft dit gemeld. De jongen van 16 jaar dronk eind februari naar verluidt ongeveer vijftig tequila’s met schnaps in een bar. Vrienden vertelden dat de jongen in slaap viel, wakker werd en overgaf. Ze legden hem op zijn zij en plotseling kleurde zijn gezicht blauw.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................
Dat was het moment waarop ze hulp inriepen. De jongen raakte in een coma waaruit hij niet meer is ontwaakt. Hij bleek een alcoholpromillage van 4,8 te hebben. 111
Doden en gewonden bij bomaanslagen in Bagdad Bij twee bomaanslagen in Irak zijn gisteren negen doden en 45 gewonden gevallen. In Bagdad kostte een autobom op een markt in een gemengde wijk aan drie mensen het leven. Rond dezelfde tijd ontplofte in de stad Mahmoudiyah, ten zuiden van Bagdad, een bom bij een moskee. Bij de aanslagen raakten respectievelijk 26 en 19 mensen gewond.
Conflictbemiddeling
MBEKI GAAT BEMIDDELEN IN KWESTIE-ZIMBABWE De Zuid-Afrikaanse president Thabo Mbeki gaat namens de Southern African Development Community (SADC), een samenwerkingsverband van veertien staten in zuidelijk Afrika, bemiddelen in het conflict tussen de regering en oppositie in Zimbabwe. Dat hebben de leiders gisteren op een ingelaste top in Tanzania besloten. Volgens hen moet tussen de partijen in Zimbabwe een dialoog worden bevorderd. ‘Een alternatief is er niet’, zei de Tanzani-
aanse president Jakaya Kikwete, die het overleg voorzat. Ook de Zimbabwaanse president Mugabe nam aan de SADC-bijeenkomst deel. Hij vertrok meteen na afloop zonder de pers te woord te staan. Zijn woordvoerder, George Charamba, zei eerder die dag dat de problemen in Zimbabwe niet worden opgelost door Mugabe te verwijderen, maar door de westerse sancties op te heffen die tegen Zimbabwe zijn ingesteld.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................ ...............................................................................
Zichtbaar vanuit de ruimte?
Beleid
Stalin in advertentie
In een Chinees natuurpark wordt momenteel een 21 kilometer lange metalen draak gebouwd. Het dier moet dienen als toeristische attractie.
Een hotel in de Amerikaanse staat South Carolina heeft een homofiel stel geweigerd omdat het ‘ons beleid is homofiele stellen te weigeren’.
Een elektriciteitsbedrijf in de Oekraïne heeft een reclamecampagne gestaakt na kritiek. In de campagne maant oud-dictator Joseph Stalin klanten aan hun rekeningen op tijd te betalen.
8
Achtergrond Buitenland
Gijzelaars
Het effect van schokkende beelden
Mark van Assen
Op de foto’s, met de klok mee: 1) De Britse zeelieden in Iran. De boodschap: ze maken het goed. 2) Terroristen van Al-Qaida staan op het punt de Amerikaan Nick Berg te onthoofden. 3) De Rote Armee Fraktion ontvoert in 1977 Hans Martin Schleyer, de voorzitter van de Duitse werkgevers. Ze willen drie RAF-leden vrij krijgen. Dat mislukt, waarop Schleyer wordt vermoord. 4) Saddam Hoessein jaagt een Brits gijzelaartje de stuipen op het lijf. 5) De bezetting van de Amerikaanse ambassade in Teheran in 1979. Tweede van rechts de huidige Iraanse president Ahmadinejad. 6) De Rode Brigades doden in 1978 de Italiaanse ex-premier Aldo Moro. AP
Propaganda Iran toont Britse gevangenen
Goodwill oogsten of angst zaaien? ...
AMSTERDAM
‘Het was een vernederende, onterende, walgelijke, verwerpelijke ervaring. Ik deed het omdat ik werd bedreigd met de dood.’ John Nichol, piloot van de Royal Air Force, werd in 1990 neergehaald boven Irak. Samen met zijn collega John Peters verscheen hij als trofee op de Iraakse televisie. Twee gebroken, verdwaasde mannen die de macht van Saddam Hoessein moesten illustreren. Het mag officieel niet: de Geneefse Conventie verbiedt het tonen van krijgsgevangenen. Maar er mag wel meer niet in een oorlog. Gijzelaars of gevangenen zijn bij uitstek een middel om iets gedaan te krijgen, angst te
zaaien, of juist om je eens van je goede kant te laten zien. De Iraniërs probeerden deze week het laatste. En niemand kan ze iets maken, want het is tenslotte geen oorlog. Televisiebeelden toonden de Britse militairen die vorige week werden opgepakt, omdat ze zich illegaal in Iraanse wateren zouden hebben bevonden. De vijftien matrozen en mariniers verkeerden in goede gezondheid, ze aten wat en mochten zelfs roken. ‘Niet zo slim van Iran’, zegt Henri Beunders, hoogleraar media- en cultuurgeschiedenis in Rotterdam. ‘Ze doen het veel te doorzichtig. Het Britse publiek is niet achterlijk.’ Maar aan de andere kant: in elk beeld zie je wat je wílt zien. ‘Het ver-
haal erbij moet de emotie verschaffen. De Arabische wereld ziet die beelden ook. Zij kijken naar mensen die duidelijk iets verkeerds hebben gedaan en tóch goed worden behandeld.’ Bijna alle beelden staan open voor interpretatie, stelt Beunders. Daarom pakt het soms ook totaal verkeerd uit. ‘Zoals bij Saddam Hoessein, die tijdens de eerste Golfoorlog een Brits gijzelaartje naar zich toetrok en vaderlijk over zijn bol aaide. Kijk eens hoe goed ik wel niet voor ze zorg, leek hij te willen zeggen. Maar iedereen zag dat het jongetje doodsbang was. Dat pakte dus precies verkeerd uit. Wat een hufter is die man, dacht iedereen toen.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ....................................... ....................................... ....................................... KORT
The Times Online brengt een heel verhaal over Turney: ‘A mother on parade in Iran’s propaganda war.’ De krant beschrijft hoe ‘leading seaman’ Turney gedwongen wordt te vertellen dat ze inderdaad in Iraanse wateren waren en dat ze heel goed behandeld worden door hun ‘vriendelijke, gastvrije en attente’ bewakers. The Sun, geheel in zijn traditie, heeft veel werk gemaakt van de kop: ‘Who do you think you are kidding, mr Ahmadinejad?’ De wat oudere kijkers zullen onmiddellijk de link leggen met de Britse serie Dad’s army oftewel Daar komen de schutters. De begintune van die comedy was een fake propagandaliedje uit de Tweede Wereldoor-
111
‘Who do you think you are kidding?’ Britse kranten, nieuwssites en omroepen pakten gisteren groot uit met hun opgepakte landgenoten in Iran. De beelden die te zien waren op het Iraanse journaal zijn vrijwel overal prominent terug te vinden, vaak met bijbehorend commentaar. De meeste media storten zich op de enige vrouw in het gezelschap van vijftien militairen, Faye Turney. The Independent toont een foto van haar, met hoofddoek en een handgeschreven briefje: ‘I want you all to know that I am well and safe’.
log. Met natuurlijk mr. Hitler in de rol van mr. Ahmadinejad, de president van Iran. In een vervolgverhaal spreekt The Sun over de ‘sick mullahs’ die de Britse troepen vernederen. De krant weet precies hoe het is gegaan. De soldaten zijn illegaal opgepakt en worden vervolgens op televisie tentoongesteld en vernederd. The Daily Mirror toont een gehoofddoekte en rokende Faye Turney onder kop: ‘Iran forces sailor to ‘confess’ on tv’. De krant heeft het kwaad over de ‘bange moeder’, die onder dwang moest bekennen dat zij en haar collega’s ‘natuurlijk’ aan de verkeerde kant van de grens waren beland. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Ook op deze dag
Het weer
Het weer
In Groot-Brittannië wordt in 2006 de Terrorism Act van kracht. Aanleiding waren de bomaanslagen in Londen, een jaar eerder.
Bagdad: 24°C/5°C, zonnig Teheran: 14°C/6°C, lichtbewolkt Koeweit Stad: 28°C/16°C, zonnig
Londen: 11°C/7°C, regen Washington: 19°C/9°C, zonnig Riad: 30°C/18°C, zonnig
Buitenland Nieuws
9
Samenwerking Kranten willen Belgen tot elkaar brengen
Walen niet lui en Vlamingen niet allemaal rechts De Belgische kranten Le Soir en De Standaard zijn een journalistieke samenwerking begonnen om misverstanden tussen Vlamingen en Walen uit de wereld te helpen. Remco de Jong
...
BRUSSEL
Om lezers op de reeks artikelen te wijzen, voeren de kranten campagne op de radio en op internet, met Le road movie de Jan et Jean, de Vlaamse en Waalse hoofdpersonen die het land doorkruisen. Jan en Jean doen op verschillende plaatsen in het land straatinterviews en leggen daarbij de grootste clichés die over en weer bestaan voor aan voorbijgangers. Dus wordt
de hardwerkende Vlaming gevraagd of het niet vervelend is iedere dag vroeg op te staan om naar het werk te gaan, terwijl een groot deel van zijn geld aan de Walen moet worden gegeven. Vlaamse politici hekelen het feit dat veel Vlaams belastinggeld wordt gebruikt voor uitkeringen in Wallonië. ‘Maar we zijn toch allemaal Belgen?,’ antwoordt een Vlaming verbaasd. ‘Ik vind dat normaal.’ Het journalistieke project startte afgelopen weekend. Het komt voort uit de hevig bekritiseerde uitzending van de Franstalige zender RTBF in december, waarbij in een nep-nieuwsuitzending werd gemeld dat Vlaanderen de onafhankelijkheid had uitgeroepen. Urenlang bleven kijkers in de
waan dat het waar was. Hoofdredacteur Peter Vandermeersch van De Standaard verwoordde de woede over die uitzending in Vlaanderen een dag later in een commentaar onder de kop ‘Nous en avons marre’: we hebben er genoeg van. Volgens de krant klopt het beeld dat Vlaanderen zich van Wallonië wil afscheiden helemaal niet. Beide kranten besloten het journalistieke project op te zetten om dergelijke wederzijdse vooroordelen weg te nemen. Hoofdredacteur Vandermeersch en collega Béatrice Delvaux van Le Soir werden deze week ontvangen door Koning Albert II. ‘Hij was bijzonder enthousiast over het project,’ zegt Vandermeersch. ‘Hij noemde het
historisch dat twee kranten uit de verschillende landsdelen intensief met elkaar samenwerken.’ Lezers van beide kranten vinden aankondigingen van wat de andere krant aan onderwerpen biedt. De Standaard drukte een bon af voor een gratis exemplaar van Le Soir. De kranten hebben ook een dagelijkse taalrubriek om Frans en Nederlands bij te spijkeren. Een uitgebreid opinieonderzoek dat beide kranten lieten uitvoeren toont overigens dat Walen en Vlamingen helemaal niet zo verschillend over het leven in België denken. Ze willen het koningshuis behouden, zijn bang voor onveiligheid op straat en de Vlaming ergert zich aan dagelijks racisme. Dat was voor Le Soir dan
ook het belangrijkste nieuws uit die enquête. Vlaamse bezorgdheid over racisme strookt immers niet met het clichébeeld in zuidelijk België, van Vlamingen die rechts zijn en massaal op Filip Dewinter stemmen. Ook blijkt dat Vlamingen helemaal geen onafhankelijkheid nastreven. Niet alle lezers zijn positief over de samenwerking van de twee kranten. ‘Een enquête op onze website toont dat drie op de tien lezers die samenwerking niets vindt’, zegt Vandermeersch. ‘Ze denken dat we de hereniging van België nastreven, maar dit is geen politiek maar een journalistiek project. We willen clichés die over en weer bestaan nuanceren. Meer niet.’ 1
Kritiek
Rusland Marteling van ex-gevangenen
Castro hekelt milieubeleid van de VS
Thuis uit Guantanamo
Novum/AP
Het Kremlin en de Verenigde Staten worden er van beschuldigd het internationaal recht aan hun laars te lappen. In felle bewoordingen vertelt de Amerikaanse mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch in een nieuw rapport hoe zeven Russen zijn behandeld ná hun vrijlating uit Guantanamo Bay. Volgens het rapport zijn de mannen, die in 2004 uit Guantanamo zijn vrijgelaten zonder ergens voor aangeklaagd te zijn, in hun vaderland gemarteld. Ook hebben ze in Rusland oneerlijke processen gekregen en worden ze voortdurend lastiggevallen door agenten van het ministerie van Binnenlandse Zaken en de binnenlandse veiligheidsdienst. Human Rights Watch riep naar aanleiding van het rapport de Verenigde Staten donderdag op geen mensen over te dragen aan landen waar ze het gevaar lopen te worden gemarteld. De zeven, van origine niet etnisch-
Redactie buitenland
...
AMSTERDAM
...
AMSTERDAM
De Cubaanse leider Fidel Castro heeft zich voor het eerst sinds hij vorig jaar zomer ziek werd, uitgelaten over de politiek. In een artikel van zijn hand dat gisteren in de partijkrant Granma verscheen hekelt hij het milieubeleid van de Verenigde Staten. Vooral het toenemende gebruik van alternatieve brandstoffen van de VS is volgens Castro destructief voor derde wereld landen. ‘Meer dan 3 miljard mensen in de wereld veroordeeld tot een voortijdige dood door honger en dorst’, zo luidt de kop boven het artikel. Castro stelt dat de voedselvoorraden in de ontwikkelingslanden uitgeput dreigen te raken doordat de Amerikaanse president George Bush ermee instemt dat gewassen worden verbouwd ten behoeve van de productie van ethanol. En ethanol wordt als alternatief voor fossiele brandstoffen gebruikt. Volgens Castro hebben Bush en Amerikaanse autofabrikanten samen maandag afgesproken dat ‘het onheilspellende idee om voedsel om te zetten in brandstof definitief het economische deel van het buitenlandbeleid van de Verenigde Staten zal gaan bepalen’. De apocalyptische bewoordingen die in het artikel worden gebruikt laten er weinig twijfel over bestaan dat Castro inderdaad de auteur is. 1
Koning Bhumibol. Verboden te bekladden. AP
Thailand
Bekladdende Zwitser 10 jaar vast Novum/AP
...
AMSTERDAM
Een Zwitser die vijf portretten van de Thaise koning Bhumibol met graffiti bekladde, heeft daarvoor in Thailand tien jaar gevangenisstraf gekregen wegens het beledigen van het koningshuis. Rudolf Jufer (57) had 75 jaar gevangenisstraf kunnen krijgen, maar kreeg een lagere straf omdat hij
Russisch, werden in Afghanistan door het Amerikaanse leger opgepakt omdat ze voor de taliban zouden hebben gevochten. Van de verhalen in het rapport is de zaak van Rasoel Kadoejev het meest extreem. Kadoejev werd gearresteerd in oktober 2005 op verdenking van medeplichtigheid bij het organiseren van een gewapende opstand in de Zuid-Russische plaats Naltsjik. Volgens zijn advocaten hebben zijn ondervragers hem ernstig mishandeld om een bekentenis van hem los te krijgen: ‘Zijn oog zat vol bloed, zijn hoofd had een rare vorm en zijn rechterbeen was gebroken.’ Twee van de andere voormalige Guantanamo-gevangenen werden vorig jaar tot dertien en elf jaar gevangenisstraf veroordeeld omdat ze een aardgaspijpleiding zouden hebben opgeblazen. Volgens Human Rights Watch werden ze net zolang geslagen tot ze bekenden. Ook volgens Russische mensenrechtenactivisten worden er zaken verzonnen en bekentenissen afgedwongen door middel van marteling. 1
heeft bekend. Bewakingscamera’s registreerden op 5 december, de verjaardag van de koning, hoe Jufer portretten van Bhumibol met zwarte verf bespoot. Een verklaring voor het gedrag van Jufer, die tien jaar in Thailand woont, werd tijdens de rechtszaak niet gegeven. Zijn advocaat, die hem door de rechtbank was toegewezen, noemde het vonnis van zijn cliënt ‘passend’. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
IN GESPREK MET
0033 Toulon is het Rotterdam van Frankrijk, vertelt Leida Illan. Sinds vijf jaar woont ze in de havenstad. Het Front National is er populair.
‘Op dit moment draait alles hier om de presidentsverkiezingen. Je kunt geen krant openslaan of geen tv-programma bekijken of het gaat over de verkiezingen. Het Front National trok hier in het verleden veel stemmen en doet het nog steeds goed. Toulon is een vrij arme stad, de werkloosheid is hoog, 11,5 procent. Er wonen veel buitenlanders, vooral West-Afrikanen, die vaak worden gediscrimineerd. Veel mensen hebben een kortzichtige reactie en stemmen op het Front National. Mijn buren zijn ook aanhangers van het Front. Intelligente mensen, hij is arts en zij jurist. Ik vind dat heel maf en durf er nooit zo goed met ze over te praten.
Misschien haalt het Front hier nu minder stemmen. Toen kreeg Toulon de extreem-rechtse Jean Marie Le Chevallier als burgemeester en die heeft er een puinhoop van gemaakt. Direct na zijn ambtstermijn werd hij aangeklaagd, hij wordt verdacht van fraude. Toulon heeft erg onder Le Chevallier geleden, hij kreeg geen subsidies vanuit Parijs, waardoor de stad erg is verwaarloosd. Maar er is ook veel geld verspild. Neem bijvoorbeeld de tunnel onder de stad voor verkeer van Nice naar Marseille. Daaraan is twaalf jaar gegraven, hij werd drie jaar geleden geopend. Onlangs zijn ze opnieuw gaan graven, maar nu de andere kant op, van Marseille naar Nice. Volgens
de planning duurt het graafwerk tot 2011. Het was destijds natuurlijk een stuk slimmer geweest om een tweerichtingstunnel te graven, maar daar is toen niet aan gedacht. De opvolger van Le Chevallier, Hubert Falco, doet er alles aan om de stad weer op te knappen. Een nieuw theater, festivals, gerestaureerde gevels en nieuwe wegen bij de haven: hij timmert aardig aan de weg. Toulon is een beetje het Rotterdam van Frankrijk: het is ook een belangrijke havenstad, het is de basis van de Franse marine. Het centrum van de stad is tijdens de Tweede Wereldoorlog zwaar gebombardeerd. Het nieuwe centrum is nogal sfeerloos en ver-
armd, het is er niet zo veilig. Falco wil het centrum weer aantrekkelijk maken, in Rotterdam is dat ook gebeurd. Er komen nieuwe studentenwoningen en in een bepaald gedeelte van de stad hoeven ondernemers minder belasting te betalen voor hun bedrijven. Falco is onlangs herkozen, hij doet het blijkbaar goed. Misschien stemmen er bij de presidentsverkiezingen binnenkort minder mensen op het Front dan een paar jaar geleden. Misschien denken ze: als ik op het Front stem, gaat de stad weer naar de knoppen.’ 1 OPGETEKEND DOOR EVA LUDEMANN
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ................................................................................ ...............................................................................
Het weer
Vandaag in 2002...
En vandaag in 1981...
Calcutta 39°C/23°C, zonnig Nairobi 24°C/14°C, zonnig Havanna 30°C/22°C, zonnig
Stierf de Britse koningin-moeder. Elizabeth Bowes-Lyon, voormalige vrouw van de in 1952 overleden koning George, in haar slaap op 101jarige leeftijd. Tien dagen van nationale rouw volgde.
Werd de Amerikaanse president Reagan in Washington beschoten door een uit het niets verschijnende schutter. De president raakte gewond.
10
Achtergrond Buitenland
50 jaar EU
‘Het gaat er om de grondwet sexy te verkopen’
Frankrijk zwijgt Unie even dood Het heerst in Frankrijk een doodse stilte aan het Europese front. Angstvallig mijden presidentskandidaten het woord ‘grondwet’. In verkiezingstijd kun je er maar beter niet je nek voor uitsteken.
grondwet uiterlijk in 2009 alsnog in marmer gebeiteld. ‘Europa komt er wel’, stelt Daniel Cohn-Bendit vol vertrouwen. Als anarchist sprong Cohn-Bendit in Parijs op de barricades tijdens de roerige meimaand van 1968. Nu is hij voorzitter van de Groene fractie in het Europarlement. Met Duitsland als thuisland en fervent Europeaan.
...
PARIJS
‘Het ándere kaasland’, zo noemen de Fransen Nederland. Met dien verstande dat Frankrijk met vierhonderd verschillende kazen uiteraard zelf op nummer één staat. Altijd baas boven baas. Naast de zuivelproducten die Hollanders en Fransen wereldwijd verkopen, hebben we nog één ding gemeen: het ‘nee’ tegen de Europese Grondwet. De Fransen gaven een voorzet, Nederland maakte het spel af in 2005. Game over. Europa ligt sindsdien op z’n gat en zolang de Franse motor niet draait, zal er ook weinig gebeuren. Althans, dat is de redenering hier. Parijs is van oudsher, samen met Duitsland, de stuwende kracht achter Europa.
Chirac ontpopte zich als president niet tot een man met een visie Jacques Chirac ontpopte zich echter in de twaalf jaar dat hij president van Frankrijk was niet tot een man met een visie. Zo dacht hij, met het uitschrijven van een referendum, Europa nieuw leven in te blazen. De Fransen grepen de kans met beide handen aan om met hém af te rekenen. Heel Europa werd daarna getroffen door de verdwaalde kogel die voor Chirac was bedoeld. Vanaf dat moment viel er vanuit zijn Elysée-paleis geen enkel Europees initiatief meer te verwachten. Het wachten is dus op z’n opvolger. Maar in verkiezingstijd durft niemand het heikele thema ‘Europa’ aan te snijden. Dit is niet het moment je vingers te branden. Nicolas Sarkozy,
‘Over honderd jaar doen historici het ‘nee’ af als een ongelukje’
ondanks werd nog geen drie jaar later het Verdrag van Rome getekend.’ Is de impasse inderdaad overkomelijk, zoals Cohn-Bendit beweert? Of blijft Frankrijk de weg naar een federaal Europa blokkeren? Vernochet: ‘Hoe je het ook went of keert, Brussel staat voor een ultraliberaal Europa. Overheidsdiensten zoals de sociale verzekeringen, de post en ook de energie- en transportsector worden uit naam van vrije concurrentie ontmanteld. De grenzen moeten zo nodig open en Brussel zet het Europese landbouwbeleid op de helling. Wie vrije marktwerking zegt, zegt winstbejag, dus efficiency en dus ook banenverlies.’ Moeten de grenzen dan weer dicht? ‘Nee’, antwoordt Vernochet, ‘maar je zou kunnen denken aan een gedeeltelijk herstel van de nationale soevereiniteit. Groot-Brittannië geniet immers ook privileges in Europa. Het economisch en buitenlands beleid kan in eigen handen blijven. Dan hoeft Europa ook niet als een schoothondje achter Washington aan te lopen’.
Antiglobalisme Het manifest van Vernochet.
Ségolène Royal en François Bayrou zijn ieder op hun eigen manier jastemmers maar profileren zich niet als zodanig. Dus draait het in verkiezingstijd alleen om nationale kwesties. En identiteitskwesties, want deze week is de essentiële vraag in de campagne of de blauw-wit-rodevlag op de revolutiedag (14 juli) al dan niet gehesen moet worden.
‘Over honderd jaar doen historici het Franse en Nederlandse ‘nee’ af als een ongelukje’, meent hij. ‘De Europese eenwording is nooit over één nacht ijs gegaan. Frankrijk gooide al eerder roet in het eten door de deur dicht te gooien voor de Europese Defensie Gemeenschap. Dat was in 1954. Des-
Ultraliberalisme, antiglobalisme, het zijn termen die in Frankrijk sterk leven. Het is zelfs een van de weinige landen in de wereld waar vrije marktwerking als een belemmering voor de werkgelegenheid wordt gezien. Met een hardnekkige werkloosheid van bijna 10 procent, de komst van goedkope Oost-Europese arbeidskrachten
Anti-Europa denktank Toch zijn er Fransen die nog over het ‘nee’ van twee jaar geleden waken. Zoals Jean-Michel Vernochet. Hij is publicist en oprichter van een antiEuropa denktank. Vernochet vreest dat de grondwet hem vroeg of laat toch door de neus geboord wordt: ‘Als dat gebeurt dan legt Europa beslag op de wil van het volk. Brussel beschouwt het Franse en Nederlandse ‘nee’ als een weeffout en zal er alles aan doen om de plooien er weer uit te strijken.’ Wellicht is de regeringsverklaring van Berlijn eerder deze week daar een voorteken van. Bondskanselier Angela Merkel, en met haar 26 andere staatshoofden en regeringsleiders, hopen Europa weer op de rails te krijgen. Als het aan Merkel ligt wordt de
Roger Strijland én met het wegvallen van de internationale handelsgrenzen kan het bijna niet anders: de schuld van de economische malaise ligt niet in Parijs maar in Brussel en Washington. Een aanzienlijk aantal Fransen is daar stellig van overtuigd. Zo’n kwart van het electoraat. Vandaar dat de socialistische presidentskandidate Ségolène Royal vindt dat Europa socialer moet. Ze hoopt een sociaal hoofdstuk aan de verworpen grondwet toe te voegen en opnieuw een referendum uit te schrijven. Maar schreeuwt het niet van de daken. Nicolas Sarkozy, kandidaat van de rechtse regering, mikt op een miniverdrag maar dan zonder referendum. Voor hem staat institutionele verdieping bovenaan op de presidentiële agenda, dus een herschikking van de stemverhoudingen in Europa. De besluitvorming in Brussel loopt nu stroef door het vetorecht. En beleid maken met z’n 27-en is nu eenmaal complexer dan aan tafel zitten met een klein clubje van twaalf landen. Kortom, hij wil hoofdstuk drie uit de grondwet, dat dit soort beleidsvragen regelt, van de ondergang redden.
‘De regering Balkenende profiteert wel van de financiële steun’ Daniel Cohn-Bendit denkt dat een nieuwe tekst met een sociale invalshoek in Frankrijk kans van slagen heeft. Althans, dan moet die tekst er wel eerst komen. De regeringsverklaring van Berlijn is een stap in de goede richting, vindt hij, maar niet voldoende. ‘Vooral de twee landen die ‘nee’ stemden, stellen zich passief op. Kijk naar Den Haag, de regering Balkenende steekt z’n kop in het zand maar profiteert inmiddels wel van de genereuze financiële steun uit Brussel’. ‘Het gaat erom die grondwet sexy te verkopen. Je moet ook niet over stemverhoudingen beginnen. In Frankrijk moet je zeggen dat we een sterk Europa nodig hebben om ons te verweren tegen het Amerikaans imperialisme. Dàt is taal die aanslaat.’ Aldus Cohn-Bendit. En als het dan toch weer ‘non’ wordt? ‘Ach, c’est la vie’. 1
Blijft Frankrijk de weg naar een federaal Europa blokkeren? AP
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ........................................................................................................................ KORT 111
Texas voltrekt doodstraf In de Amerikaanse staat Texas is een 28-jarige man geëxecuteerd. Hij was ter dood veroordeeld omdat hij tien jaar geleden een luchtmachtofficier had vermoord wiens auto hij had gestolen. De veroordeelde maakte destijds deel uit van een straatbende. Een ander bendelid kreeg in eerste instantie eveneens de doodstraf. Zijn straf werd later omgezet in levenslang omdat hij ten tijde van de moord nog geen 18 was. In Texas zijn dit jaar tot nu toe tien doodvonnissen voltrokken. Ook in andere staten wordt de omstreden doodstraf nog steeds
uitgevoerd. Twaalf staten en de federale districten Puerto Rico en Washington D.C. hebben de doodstraf afgeschaft. In de overige 38 staten is het mogelijk de doodstraf te krijgen. 111
Gijzeling postkantoor in voorstad Parijs Drie mensen die gisterochtend gegijzeld werden tijdens een overval op een postkantoor in Saint-Mandé, een oostelijke voorstad van Parijs, zijn inmiddels vrij. De politie, die het gebouw had omsingeld, trof de drie ongedeerd aan nadat de overvallers de benen hadden genomen. Dit heeft een woordvoerder van de prefectuur Valde-Marne bekendgemaakt.
Op Noordereiland viel 450 millimeter regen
HEVIGE OVERSTROMINGEN IN NIEUW-ZEELAND In Nieuw-Zeeland is het Noordereiland getroffen door de grootste overstromingen in veertig jaar. Gebouwen spoelden weg, huizen liepen onder en vele bussen en auto’s raakten verstrikt door hoge golven van overtollig water. De watervloeden werden veroorzaakt door hevige regenval. Volgens het nationale meteorologisch instituut van Nieuw-Zeeland viel op het Noordereiland in 36 uur tijd evenveel regen (450 millimeter) als in een heel regensei-
zoen van drie maanden. Honderden Nieuw-Zeelanders zaten daarom urenlang vast in hun voertuigen en huizen. Er zijn tot nu toe nog geen doden of gewonden gevallen. In het kleine plaatsje Kerikeri worden de twee oudste gebouwen van het land (gebouwd aan het begin van de negentiende eeuw) door hoge muren van zandzakken beschermd. De monumenten hebben tot dusver geen schade opgelopen.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
Spaans voor beginners
Woordjes
¿Qué hora es? - Hoe laat is het? Son las nueve y cuarto - Het is 9:15 Hoy es viernes - Vandaag is het vrijdag
primavera - lente verano - zomer otoño - herfst
Werkwoord yo caigo - ik val tú caes - jij valt ella cae - zij valt
nosotros caemo - wij vallen vosotros caéis - jullie vallen ellos caen - zij vallen
Economie Nieuws
11
Investeren HAL Holding boekt recordwinst
HAL-topman Van der Vorm blijft een mysterie De winsten van investeringsmaatschappij Hal Holding bedragen doorgaans honderden miljoenen euro’s. Naar de man erachter blijft het gisssen.
meerd in een beleggingsmaatschappij. En het is Martijns vader Nico, die als topman van de Holland Amerika Lijn de fiscale trukendoos opentrekt. De hoofdzetel van het bedrijf verhuist - in ieder geval op papier - naar Seattle en de belastingtechnisch zonnige Antillen. Het aandelenkapitaal van de HAL-holding wordt overgeheveld naar HAL-trust en op belastingparadijs Bermuda geparkeerd. Tegenwoordig is nog steeds een geschatte 65 procent van het bedrijf met een beurswaarde van ruim 4,5 miljard euro in handen van de familie Van der Vorm. De zorg voor goede rendementen is vanaf begin jaren negentig in de veilige handen van Martijn van der
Vorm. Zijn startkapitaal bedroeg in 1988 zo’n 1,2 miljard gulden. Het bedrag is door vader Nico in de wacht gesleept met de verkoop van het scheepvaartgedeelte van het bedrijf aan de Amerikaanse rederij Carnival Cruises. Martijn van der Vorm blijkt een uitstekende rentmeester van het familiekapitaal. Eerst is er nog een voorkeur voor de Rotterdamse haven. Maar al snel ziet hij kansen in branchevreemde activiteiten en neemt hij - vaak grote - belangen in onder meer brillenketen Pearle (98,7 procent), de moedermaatschappij van het Financieele Dagblad (39,9 procent) en bedrijven als Univar, Vopak, Ahrend en Stork. Dit jaar werd alvast een
mooie klapper gemaakt met de verkoop van een 19 procentsbelang in effectenbank Kempen & Co. Van der Vorm kan er 46 miljoen euro winst mee bijschrijven. Een zakenrelatie verzoekt zijn naam niet te vermelden. Pas dan wil hij wel een korte typering geven. ‘Van der Vorm is de nuchterheid zelve. Hij heeft zo’n goede neus voor de juiste bedrijven omdat hij zich niet laat leiden door de waan van de dag. Hij is vriendelijk, maar op emoties heb ik hem nooit kunnen betrappen.’ Van der Vorm, inmiddels al weer enige tijd terug van een maandenlang sabbatical op zijn luxe zeiljacht, was wederom niet bereikbaar voor commentaar. 1
Foto’s van hem lijken niet te bestaan. Hij beweegt zich tussen Monaco, Rotterdam en de Antillen en is een van de meest succesvolle investeerders van Nederland. HAL-topman Martijn van der Vorm is een enigma. Interviewverzoeken worden door zijn medewerkers met ongeloof begroet en werden tot nu toe altijd naar de prullenmand verwezen.
Deze week maakte Hal Holding weer haar jaarcijfers bekend. Over 2006 is een nettowinst van 496,8 miljoen euro geboekt. Ook hier weer zakelijkheid troef. In het persbericht geen persoonlijk of bemoedigend woordje van topman Van der Vorm. Het blijft bij een summiere met Hal Holdings ondertekende boodschap. Het enige dat naar het roemruchte redersverleden van de familie Van der Vorm en haar Holland Amerika Lijn verwijst is het groen-wit gestreepte vlaggetje met de letters NASM. De geschiedenis van de Nederlandsch-Amerikaansche-Stoomvaartmaatschappij, ofwel HAL, gaat terug tot 1873. De rederij wordt een jaar of veertig geleden getransfor-
Partner gezocht
Arbeidsmarkt Effectory reikt awards uit
Kas Bank is nog steeds op vrijersvoeten
Maxeda is beste werkgever
Edward Deiters
...
AMSTERDAM
de nieuwe bedrijfsfilosofie in te luiden: ‘a passion to serve’. Staat die gedachte aan de wieg van deze winst?
Redactie economie
...
AMSTERDAM
Kas Bank is nog niet benaderd door partijen die de bank willen overnemen of door activistische aandeelhouders. Zelf denkt Kas Bank hier een goede reden voor te hebben. ‘We hebben een goede propositie in de markt’, stelt Michiel Janssen, secretaris van de Raad van Bestuur van Kas Bank. ‘Een aantal jaren geleden zocht Bank of New York toenadering, maar sindsdien zijn we niet meer benaderd.’ Kas Bank publiceerde gisteren zijn jaarverslag over 2006. Hierin stelt het bedrijf nog maar eens dat het een onafhankelijke bank is, die niet is gebonden aan enige vorm van actief vermogensbeheer. Noch voelt de bank enige druk waar het gaat om het uitvoeren van beleggingsstrategieën van zijn klanten. Hoewel de bank ruim een jaar geleden liet weten op zoek te gaan naar gerichte acquisities in haar thuismarkten, is hier tot nu toe weinig van terechtgekomen. ‘We werken er hard aan’, zo reageert Janssen. We hebben er een aparte afdeling voor opgericht. Hoewel we de markt niet in de hand hebben, streven we in eerste instantie naar een overname met een acquisitiebedrag van ongeveer 10 miljoen euro. Daarna willen we ons richten op wat grotere bedrijven en wat internationaler gaan kijken.’ 1
‘We zijn die gedachte natuurlijk serieus aan het invoeren. We willen dat onze kantoren al het mogelijke doen ervoor te zorgen dat de mensen in de winkels de klanten optimale service kunnen geven. Kort gezegd: een tevreden werknemer is een tevreden klant.’
En in de praktijk betekent dat? ‘Dat je veel aandacht besteedt aan je werknemers. Dat je onderzoek laat doen en de uitkomsten serieus neemt. Dat je ernaar streeft problemen op te lossen. Dat je je mensen serieus neemt.’
Zodat?
Bij Claudia Sträter wemelt het van de ‘happy workers’. GOOS VAN DER VEEN/HOLLANDSE HOOGTE
Effectory, marktleider in medewerkersonderzoek, reikte gisteren voor de zevende keer de Effectory Awards uit aan de vier beste werkgevers van Nederland. Femke van Wiggen
...
AMSTERDAM
Niet de luxe sportvoorzieningen of de goede bedrijfskantine, noch de bedrijfssauna of de flexibele crèche zijn doorslaggevend voor een werknemer:
die is vooral tevreden als hij zich 'thuis' voelt op het werk. Dat vonden werknemers van de vier winnende organisaties het belangrijkst, concludeert Marc Sytstra, directeur van Effectory. Hunkemöller en Claudia Sträter kregen een prijs voor respectievelijk hoogste tevredenheid in een grote en middelgrote organisatie, terwijl Capgemini en woningbouwvereniging De Woonplaats de grootste stijgers onder de grote en middelgrote bedrijven waren. Opvallend is dat
twee van de winnaars, Hunkemöller en Claudia Sträter, eigendom zijn van Maxeda, dat verder onder andere Bijenkorf, Hema en Praxis bezit. Even bellen met Sjaak Kranendonk, directeur Human Resources bij Maxeda.
Gefeliciteerd. Een verrassing? ‘Dit is natuurlijk ontzettend leuk. En een bevestiging dat we goed bezig zijn.’
Vorig jaar veranderde de naam van Vendex BV in Maxeda, om daarmee
‘Zodat iedereen het gevoel heeft: we doen het samen. Zodat iedere werknemer medeverantwoordelijk is, omdat hij of zij die verantwoordelijkheid ook pakt. Die ruimte moeten wij faciliteren, in de vorm van trainingen en dergelijke.’
Is het verloop door deze aanpak minder geworden? ‘We hebben niet te klagen.’
Hoe zijn jullie er toe gekomen de nieuwe bedrijfsfilosofie in te voeren? ‘Onze nieuwe bestuursvoorzitter Tony De Nunzio is een groot aanhanger van deze managementgedachte. Toen hij vorig jaar aantrad, zijn we dit gaan invoeren. We zijn dus nog maar net begonnen.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ....................................... ............................................................................... KORT 111
Gasunie breidt Nederlands netwerk uit Gasunie gaat de komende jaren het bestaande gastransportnetwerk uitbreiden. De investeringen gaan Gasunie tussen de 1,1 en 1,8 miljard euro kosten. Concreet betreft de uitbreiding de aanleg van in totaal 450 kilometer leiding en de bouw van een paar compressiestations. Dit zal minstens 4.000 mensjaar aan directe werkgelegenheid opleveren. De uitbreiding geeft verschillende bedrijven de mogelijkheid nieuwe handelscontracten af te sluiten in het binnen- en buitenland. Bovendien
kan het grotere netwerk nieuwe elektriciteitscentrales van gas voorzien en straks vloeibaar aardgas (LNG) naar Nederland brengen. 111
Tweede brouwerij in Rusland voor SABMiller SABMiller, een van de grootste bierbrouwers ter wereld, gaat circa 170 miljoen dollar investeren in een nieuwe brouwerij nabij de stad Ulyanovsk in Rusland. De nieuwe brouwerij zal aanvankelijk een capaciteit hebben van 3 miljoen hectoliter en is naar verwachting begin 2009 operationeel. Het betreft de tweede brouwerij van SABMiller in Rusland. SABMillers Russische activiteiten hebben een
jaarlijkse volumegroei van zo’n 30 procent over de laatste vijf jaar gerealiseerd. Op basis van volume bedraagt het huidige marktaandeel in Rusland 6 procent. 111
Smit verwerft met partner 25-jarig contract in Italië Smit Internationale heeft samen met het Veneziaanse RR Panfido een contract verworven voor 25 jaar in Italië. De partners zullen sleepdiensten verlenen en de veiligheid bewaken bij de bouw van een offshore LNG-terminal voor de gasimport uit onder meer Qatar. De terminal komt in de buurt van Porto Levante, aan de Noord-Adriatische kust.
2,1 miljard dollar
US STEEL NEEMT LONE STAR TECHNOLOGIES OVER US Steel neemt Lone Star Technologies over, een producent van pijpen die worden gebruikt in olievelden. Dat heeft het grootste staalconcern van de Verenigde Staten bekendgemaakt. US Steel betaalt 67,50 dollar per aandeel in contanten voor het bedrijf, ofwel zo’n 2,1 miljard dollar in totaal. Het bod biedt een premie van ongeveer 39 procent bovenop de slotkoers van Lone Star van woensdag. De overname is goedgekeurd door de bestuurders van
beide ondernemingen. Wel moeten aandeelhouders zich er nog over uitspreken. Door de aankoop ontstaat de grootste fabrikant van pijpen voor de energiesector in Noord-Amerika. De transactie zal volgens US Steel al dit jaar bijdragen aan de winst. US Steel becijfert de jaarlijkse synergievoordelen die door de samensmelting ontstaan op meer dan 100 miljoen dollar voor belasting. Deze worden eind 2008 gerealiseerd.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
Jeroen blijft hangen
Bob casht
Citigroup uit de race
Shell-topman Jeroen van der Veer maakte gisteren bekend dat hij tot juli 2009 aan het roer blijft staan van de oliemaatschappij. Dat is een jaar langer dan aanvankelijk verwacht.
Barclays baas Bob Diamond verdient over 2006 mogelijk 57 miljoen euro.
Citigroup maakt sinds gisteren deel uit van het adviesteam van Barclays Bank in de fusiebesprekingen met ABN Amro. Nu kan de Amerikaanse bankgigant zelf geen bod meer doen op ABN Amro.
12
Nieuws Economie
Jaarcijfers Divisie Thomas Cook boekt recordwinst
KarstadtQuelle uit rode cijfers Redactie economie
...
AMSTERDAM
Duitslands grootste warenhuisketen KarstadtQuelle AG, eigenaar van onder meer de Karstadt-warenhuizen en postorderbedrijf Neckermann, heeft in 2006 een nettowinst behaald van 346 miljoen euro, tegen van een verlies van 316 miljoen in 2005. Dat heeft het Duitse concern gisteren bekendgemaakt. Het was voor het eerst sinds 2003 dat het bedrijf weer winst wist te boeken. Het winstherstel was voor een belangrijk deel te danken aan het record-resultaat van Thomas Cook. Deze grootste divisie won volgens het bedrijf in bijna alle Europese markten aan marktaandeel. Ook het break-even-resultaat van de postorder-divisie zorgde voor het winstherstel, evenals de verkoop van onroerend goed. De winst voor belasting nam met ruim 20 procent toe tot 313 miljoen
Duitsers gaan graag en veel op vakantie. Dat legt KarstadtQuelle geen windeieren.
euro. Per aandeel bedroeg de winst 1,72 euro tegen een verlies van 1,59 vorig jaar. De omzet van Karstadt-warenhuizen steeg met 3,5 procent tot bijna 5 miljard euro. De omzet van de Quelle postorder-divisie daalde met 6,6 pro-
cent tot 4,2 miljard euro. De totale omzet liet eveneens een daling zien, en wel van 13,2 miljard tot 13,1 miljard euro. De onderneming liet weten dat de voorbereidingen van de geplande beursgang van het postorderbedrijf
Neckermann alsook de verkoop van The Service Group en vijf kleinere specialistische postorderbedrijven op schema liggen. Volgens bestuursvoorzitter Thomas Middelhoff werden de eerste weken van 2007 beïnvloed door de ver-
hoging van de btw. Sinds medio februari is er volgens Middelhoff echter sprake van een duidelijke opwaartse beweging en presteren alle drie divisies gelijk aan of beter dan vorig jaar. Om de planning te verbeteren zal het financiële boekjaar dit jaar worden ingekort en eindigen op 30 september. Voor de warenhuizen voorziet Middelhoff een aanzienlijke stijging van de omzet en winst in 2007. Voor 2008/09 wordt rekening gehouden met een omzet van 23 miljard euro en een winst voor belasting van meer dan 1,3 miljard euro. Daarnaast wil het bedrijf schuldenvrij blijven. De geschiedenis van KarstadtQuelle AG gaat terug naar het jaar 1881 toen Rudolph Karstadt zijn eerste kleding- en manufacturenzaak begon. Het concept sloeg aan en niet lang daarna telde Noord-Duitsland liefst 24 filialen. In 1984 nam Karstadt het postorderbedrijf Neckermann over en om de slagkracht verder te vergroten fuseerde het in 1999 met een andere Duitse warenhuisgigant Quelle Schickedanz. Tot de Karstadt-warenhuizen behoort ook het beroemde Berlijnse Kaufhaus des Westens (KaDeWe) dat dit jaar het 100-jarig bestaan viert. 1
Beurs Beurs vandaag Prima kwartaal Nederlandse small capfondsen
Orange Oranje boven Panna! Beleggingsfonds Orange Oranje Participaties poortte deze maand met 8,6% de markt. Voor een Nederlands small cap fonds lijkt er momenteel ook maar één weg te zijn: omhoog.
...
AMSTERDAM
Voor fondsbeheerders is het moeilijk om in het huidige beursklimaat een goede koers uit te zetten. Dat neemt niet weg dat na het eerste kwartaal van 2007 de teller bij een paar beleggingsfondsen op meer dan 20% staat. Het HSBC Singapore Equity Fund voert de lijst aan met een rendement van 22,5%. Het East Capital Balkan Fund (+16,6%), het Fidelity Malaysia Fund (+16,6%) en het Ohra New Energy
Fonds (+14,4%) kenden eveneens een goede periode.
In naam van Oranje Veel dichter bij huis steeg Orange Oranje Participaties van de Amsterdamse zakenbank Kempen & Co sinds eind 2006 met 22,1%. Alleen al in maart kwam er 8,6% bij de koers. Het fonds belegt in Nederlandse kleine aandelen (small caps), waarbij de voorkeur uitgaat naar belangen van ten minste 5%. Dit levert een zéér geconcentreerde portefeuille op. Bijna de helft van het fondsvermogen is in slechts vijf aandelen belegd: Ten Cate, Sligro, Telegraaf Media, Gamma en Eriks. Drie van deze aandelen zijn sinds begin 2007 met 25% tot 30% omhoog gevlogen. Al-
leen Sligro en Eriks vallen met stijgingen van iets meer dan 4% enigszins uit de toon. In die uiteenlopende rendementen schuilt wel een klein gevaar.
Addertje De beurswaarde van Orange Oranje Participaties loopt niet altijd in de pas met de intrinsieke waarde. Dat is de optelsom van alle belangen in de portefeuille De beurskoers kan daar als gevolg van vraag en aanbod vanaf wijken. Maandag wordt de intrinsieke waarde berekend en als de koers daar te veel vanaf wijkt, is een reactie onvermijdelijk. Dat gebeurde op 20 februari met European Assets Trust. Dit beleggingsfonds was sinds november 2006 met meer dan 70% omhoog
geschoten, waardoor de koers te ver van de intrinsieke waarde kwam te liggen. Eigenaar F&C Investments greep in en bracht naar de intrinsieke waarde terug. In één dag daalde de koers van 21 euro naar 14,65 euro. Met een daling van 8,1% in maart en 9,3% sinds eind 2006 was European Assets Trusts de grootste daler van de Nederlandse beleggingsfondsen. Andere verliezers waren Hima-
layan Fund (-5,7%) en ING Invest Japan (-5,3%).
Wedden? Op welke koers sluit de AEX vanmiddag om 17:30 uur? Mail de koers voor 10:00 uur aan depers@ iex.nl. De beste voorspeller wint een jaarabonnement op beleggersblad IEX magazine. 1
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Oh oh olie 111
De zakenbanken stoffen hun olierapporten weer af met koersdoelen van 100 dollar. Net als vorig jaar zomer loopt de olieprijs gestaag op tot inmiddels zo’n 65 dollar door spanningen in het Midden-Oosten. Vrouwen en kinderen eerst? De inkt van die rapporten was vorig jaar nog niet droog, of olie daalde tot net 50 dollar in november. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... .......................................
Het Panel
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
STELLING: RECESSIE?!
Groeiversnelling
Alleen VS
Ach
LÉON CORNELISSEN (STRATEEG IRIS)
JOOP BRESSER (FONDSMANAGER DELTA LLOYD)
LUKAS DAALDER (DIVIDENDMANAGER IMC)
111
111
111
111
De Nederlandse economie liet over het vierde kwartaal 2006 een groei zien van 2,7%. Of de toekomst ook zo rooskleurig is? Kort geleden waarschuwde oud-voorzitter Alan Greenspan van de Amerikaanse centrale bank Federal Reserve voor een recessie en gisteren toonde zijn opvolger Ben Bernanke zich ook ineens gereserveerd. Recessie op komst?
‘ Het economisch nieuws uit de VS valt de laatste tijd niet mee en de huizenmarkt bederft de stemming voor het tweede kwartaal. Vanwege de robuuste arbeidsmarkt en het tot stilstand komen van de huizenproblemen in de loop van het derde kwartaal, denk ik dan alleen eerder aan groeiversnelling dan recessie.’ 1
‘Een recessie lijkt mij onwaarschijnlijk, een duidelijke groeivertraging niet. De economische krachten buiten Amerika – vooral het Verre Oosten en de grondstof exporterende landen zijn zodanig dat de wereldeconomie duidelijk blijft groeien met ongeveer 4%. Voorwaarde is wel dat Centrale Bankiers verstandig blijven.’ 1
‘In Amerika ligt de recessie inderdaad op de loer. Overigens dreigt in dat land al zes jaar een flinke groeivertraging, als ik sommige zwartkijkers en doemdenkers mag geloven. Wellicht dat de VS wellicht wéér die spreekwoordelijke kat met de zeven levens blijken te zijn.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP WWW.DEPERS.NL
Economie Nieuws
13
Internet Webwinkelen is big business
Kleertjes.com nummer 1 van Nederland De online shop van Claudia Bruil werd gisteravond tijdens de Thuiswinkel Awards 2007 uitgeroepen tot beste webwinkel van Nederland. Sharida Mohamedjoesoef
...
AMSTERDAM
‘Ik hoopte er stiekem op, maar ik was al blij dat ik überhaupt een nominatie in de wacht had gesleept’, aldus een voldane Claudia Bruil gisteravond in de luxueuze Grand Ballroom van Hotel Huis ter Duin in Noordwijk aan Zee. Haar webwinkel kleertjes.com ging er in de categorie Mode met de eerste prijs vandoor. Bovendien had ze ook nog eens het hoogste rapportcijfer gekregen van de jury. Webwinkelen wint in Nederland steeds meer aan populariteit. Geen gedoe meer in overvolle winkels. Geen gejongleer meer met tijd. Gewoon vanuit je eigen luie stoel spulletjes bestellen op internet. En hoe. In 2006 gaven Nederlanders bijna 3 miljard euro uit aan aankopen via de elektronische snelweg. In 2005 was dat nog ruim twee miljard.
Forse toename webwinkels
gon in april 2003 met haar webwinkel. Enkele maanden later bedroeg de omzet 90,21 euro en had Bruil welgeteld drie klanten. Ze liet zich echter niet uit het veld slaan en werkte gestaag door aan haar assortiment en productnaam. ‘Alles draait om transparantie. Je moet in deze business van webwinkels vooral niet aankomen met een postbusadres.’ Haar daadkrachtige aanpak werkte. Drie jaar later, in 2006, bedraagt de omzet bijna 2 miljoen euro en is de onderneemster een dikke 27.000 klanten rijker. Ook voor dit jaar is Bruil positief. Ze verwacht een omzetgroei van maar liefst 80 procent.
Uitkomst voor expats De klanten van kleertjes.com komen vooral uit Nederland en België. Maar ook expats weten er wel raad mee. Bruil: ‘In het buitenland hebben wij Nederlanders de naam vooruitstrevend te zijn op het gebied van kindermode. Geen truttige, kanten kinderkleding in suikerzoete kleuren, zoals je dat bijvoorbeeld vindt in Spanje, maar eigentijdse kleding van bekende namen. Wat ongetwijfeld meehelpt is dat expats niet langer afhankelijk zijn van de smaak van schoonmama.’ Bruil is apetrots op haar prijs. ‘Als je weet dat je moet opboksen tegen de grote jongens die gruwelijk veel geld hebben voor hun marketing, dan is dat best intimiderend. Waar ik de prijs ga neerzetten? Op de schoorsteenmantel natuurlijk.’ 1
NBHB[JOF
Ook het aantal webwinkels in ons land neemt fors toe. Schattingen van het CBS en de Kamers van Koophandel lopen uiteen van 3.200 tot 5.100 webwinkels. Maar de brancheorganisatie Thuiswinkel meent dat het er eerder boven de 10.000 zijn. Direc-
teur Wijnand Jongen: ‘De discrepantie ontstaat, omdat winkels die al bij de Kamer van Koophandel zijn ingeschreven, zich niet nog eens hoeven te registreren als zij naast hun bestaande activiteiten een webwinkel beginnen.’ Om wildgroei en wantoestanden in deze sector te voorkomen lanceerde Thuiswinkel, onder meer in overleg met de Consumentenbond, een gedragscode en keurmerk. Daarnaast organiseert de branchevereniging al zes jaar de Thuiswinkel Award, zeg maar de Oscar voor webwinkels. Opmerkelijk is dat de consument dit jaar mocht bepalen welke webwinkel genomineerd moest worden. ‘Het zijn tenslotte de consumenten die de webwinkels bezoeken. In die zin is het is het dan ook logisch dat zij eveneens in staat moeten worden gesteld om hun mening te geven’, aldus Jongen. Kleertjes.com, de online kinderkledingwinkel van Claudia Bruil (33) was een van de negentig gelukkigen. Bruil moest het opnemen tegen onder meer Esprit en Hunkemöller. Wat bewoog haar om een webwinkel in kinderkleding te beginnen? ‘Ik ben zelf een werkende moeder van twee kinderen en weet hoe lastig het soms kan zijn om er daadwerkelijk op uit te trekken om bijvoorbeeld kinderkleding te kopen. Om tijd te besparen ging ik het internet op. Zo kwam ik tot de ontdekking dat het aanbod in Nederland eigenlijk heel klein is.’ Bruil zag haar kans schoon en be-
Claudia Bruil: ‘Bij webwinkelen draait alles om transparantie.’
Vindt u de beste vastgoedbeleggingen in Londen, New York, Tokio of Hong Kong? $+$&&$- 4.+&$-1 #$ +.! + 0./$027 -#$6 $-4.3#(& $- *.12$-$%8"(:-2 $$5$0$+#5()#$ 1/0$(#(-& (-2$0- 2(.- +$ 4 12&.$# -#$+$ $*$0'$(# '..%#1., !$1"'$0,(-& #..0 ../2()# ) 0 3(2&(%2$*.$01 $$+-$,$- 4 - % 2.2 3(2$0+()* /0(+
WBOCFMFHHFST WPPS CFM F H H F S T
7BTUHPFE 4QFDJBM
* * & % (# )*& (* 2*&*+%,)*&$("** " 0% #* $1* ,%%* % -(# - ! )'( ,)*& &' ) ) ,% *%( &&() #&# (&'(*/ %. % % +- $&% # )'( %.)(&' )+),#+() %&*(,)*&&%(%$ %% %)$%-(" %$*- *)() %" *& %%"+0+% " # %)$&# !" $1* && )&$)($ %&' %*+$
%HOHJJHQLQYDVWJRHGPHW JRHGHULVLFRVSUHLGLQJ Maatschap YoungStreet IV belegt in commercieel vastgoed op uitstekende locaties in Elst en Zutphen, met solide huurders als een Amerikaanse toeleverancier voor de medische wereld, een notarisen accountantskantoor en een adviesbureau. /RRSWLMGPDDWVFKDSMDDU 3DUWLFLSDWLHVYDQ¼ JHSURJQRVWLFHHUGFRQWDQWUHQGHPHQW WRWDDOUHQGHPHQWJHSURJQRVWLFHHUG
/VUFLPPQ XXXJFYOM
7HO \RXQJVWUHHWQO
De waarde van uw beleggingen kan Àuctureren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.
&&($( %&($* #*+$* &+%*$%(),%& %%"*#&&% 53544444&" !"*+&'---(& %%#
!$#"$&"!" !# "!!! #! ! ! ! ! !!"!!!% !! ! !"! !" !! #
Nieuws Economie
14
Digitale dingen
GAMING
GAME TUBE www.kongregate.com
derd radiozenders gratis ontvangen via mobiel internet.
door Herbert Blankesteijn VIDEO
YOUTUBE AWARDS
gitalfilmmaker, veel grappiger is dan de beste komedie, het onleuke Stranded van Smosh. Je vraagt je trouwens af waarom er geen prijs is voor de beste playback, maar mogelijk hebben ze zich dat bij Youtube ook al afgevraagd, en hebben ze het antwoord gevonden.
www.youtube.com/ytawards Dat neemt niet weg dat OKGo en de Ninja terechte winnaars zijn. En dat geldt zeker ook voor Kiwi! van Madjeti47, de meest aaibare. Dat is een schitterende animatie over een kiwivogeltje dat probeert zichzelf een vliegervaring te bezorgen. Waarom niet gewoon een prijs voor de ‘beste animatie?’ 1
AUTO
... Kongregate.com is een site die voor gaming wil zijn wat Youtube is voor video. Iedereen die bij wijze van hobbygames maakt, kan ze op Kongregate.com plaatsen. Daar dingen ze mee naar de gunst van de voorbijgangers, die gratis met alle games kunnen spelen. Dat betekent dat game-makers op Kongregate een kans krijgen, terwijl spelers de keus hebben uit honderden probeersels. Daar zitten natuurlijk geen krakers bij á la Halo of Command & Conquer, maar wel echt leuke, originele spelletjes waar je een tijdje aan verslaafd kunt zijn. De games zijn geprogrammeerd in Flash, en daarvan moet je de laatste versie op je pc geïnstalleerd hebben, anders werkt maar een enkel spel. Omdat ze zonder installatie via internet moeten werken, zijn ze grafisch simpel. Maar het rating-systeem van Kongregate maakt het makkelijk de leukste te vinden. Probeer bijvoorbeeld eens Fancy Pants (meer dan 80.000 keer gespeeld), Bowmaster (170.000) of Pretty Pretty Bang Bang. En kom geregeld eens terug, om te chatten met mede-gamers, of om nieuwe spelletjes te proberen. 1
VIRTUEEL HEKWERK www.inilex.com
... Het echte Youtube heeft prijzen ingesteld voor de video’s op de eigen site. Ze hebben een hoop categorieen bedacht, zodat er lekker veel winnaars zijn. De meest creatieve, de beste komedie, het beste commentaar, de beste serie, de beste muziekvideo, de meest inspirerende en de meest aaibare. Dat zijn meer categorieën dan er eigenlijk zijn op Youtube. Vier van de zeven winnaars zijn komisch of komisch bedoeld. Drie van de zeven zijn in feite muziekvideo’s. En vier van de zeven zijn als video nauwelijks interessant: ze bestaan uit één shot, of de enige variatie is dat de camera nu en dan wordt scheefgezet. Dan is het niet verbazend dat de meest creatieve video, OKGo met Here it goes again, een betere muziekvideo is dan de beste muziekvideo, Say it’s possible van TerraNaomi. En dat de ‘beste serie’, Ask a Ninja van Di-
nuttig zijn als er een dief in de auto zit, maar ook als hij wordt gebruikt door een van de kinderen. Het systeem van Inilex heet Kepler en is gebaseerd - hoe kan het anders - op het gps-navigatiesysteem. Er moeten een paar doosjes in de auto worden ingebouwd maar als dat is gebeurd zijn ze niet zichtbaar, aldus het bedrijf. Je kunt zelfs telefonisch of via het web (eventueel met een smartphone) de auto starten, als je wilt dat de motor vast warmdraait. Inilex mikt op dit moment vooral op bedrijven met een wagenpark, maar rijke particulieren zullen er ook wel trek in hebben. Hoewel, rijk, de budgetversie kost 700 dollar en de duurste 1.280. Dat is voor een middenklasser ook nog wel te doen. Het systeem werkt ‘in de meeste stedelijke gebieden van de VS’ en dus nog niet in Europa, maar de introductie hier kan nooit lang uitblijven. Critici, waaronder de beveiligingsexpert Bruce Schneier, zeggen dat je met Kepler vraagt om moeilijkheden. Als het systeem te hacken valt, kan een ander een virtueel hek om je auto zetten en meer grappen uithalen, zoals het alarm laten afgaan of de auto afsluiten. Dat is denkbaar, maar het zou netter en overtuigender zijn als deze mensen werkelijk gaten in de beveiliging van Kepler zouden aantonen. Daar is op dit moment geen sprake van. 1
MOBIEL
... Het Amerikaanse Inilex heeft een systeem op de markt gebracht waarmee iedereen zijn auto op afstand kan bewaken. De mogelijkheden zijn eindeloos. Gebeld of gemaild worden als de auto zijn plek verlaat. Een seintje krijgen als de auto een vooraf ingestelde snelheid overschrijdt. De auto volgen via een plattegrond op het computerscherm. De motor laten afslaan als de wagen een bepaald ‘virtueel hek’ passeert. Allemaal toepassingen die
De ether heeft maar ruimte voor een beperkt aantal radiostations. Dat geldt niet voor internet, waar nu al duizenden zenders zijn te vinden. Mobiel internet maakt het mogelijk op een telefoon die duizenden radiostations te ontvangen. Behalve dan dat dat niet altijd geweldig werkt. De meeste telefoons hebben mobiel internet via gprs, wat niet veel sneller is dan een ouderwets inbelmodem. Niet alle internetstations zijn te ontvangen met de software op een mobiele telefoon. En je hebt last van onderbrekingen als de dekking slecht is, bijvoorbeeld in gebouwen of tunnels.
RADIO OP SMART PHONE www.mobilaria.nl
Het Nederlandse bedrijf Mobilaria wil deze moeilijkheden ondervangen. Met eigen afspeelsoftware ontsluit Mobilaria’s dienst Tunin.fm een pakket zenders, en wel op zo’n manier dat zelfs binnen de beperkte bandbreedte van gprs een uitstekende geluidskwaliteit wordt bereikt. Doordat tijdens het luisteren in de telefoon een buffervooraad data wordt aangelegd, kan een uitzending bij onderbreking van de internetverbinding nog zeker een halve minuut doorgaan. De software werkt op een aantal Nokia’s en op bepaalde toestellen met Windows Mobile. Op dit moment is Tunin.fm bezig met proefdraaien en kan iedereen de software gratis downloaden en gebruiken. Over een maand of twee gaat de dienst echt van start en moet er worden betaald: enkele euro’s per maand voor het hele aanbod, dat nog verder zal groeien. Het is belangrijk hierbij een flat fee abonnement te hebben voor mobiel internet, een vast bedrag per maand dus. Anders wordt het schrikken wanneer de rekening voor het dataverkeer binnenkomt. 1
... Wie toevallig de juiste telefoon heeft en het juiste abonnement, kan de komende weken meer dan hon-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ....................................... ...................................... KORT unieke bezoekers per maand.
Vermoedens over kostenbesparingen
AANDEEL AIR FRANCE-KLM IN LIFT DOOR UITGELEKT PLAN Het aandeel Air France-KLM profiteerde gisteren van een bericht over kostenbesparingen in het Franse tijdschrift Challenge. Hierin staat dat de luchtvaartmaatschappij bij de publicatie van haar jaarcijfers met een nieuw kostenbesparingsplan van 1 tot 1,5 miljard euro naar buiten komt. Woordvoerders van Air France-KLM willen het bericht niet bevestigen. ‘We hebben eerder gezegd dat we de kosten per eenheid zien oplopen en
dat we dit willen terugdringen door slimmer te werken’, zo stelt een woordvoerder van KLM. ‘Dan moet je denken aan een gezamenlijk IT-systeem en gezamenlijke inkopen. Massa-ontslagen zijn bijvoorbeeld niet aan de orde.’ Gisteren stond het aandeel op Euronext Amsterdam aan het eind van de ochtend 2,5 procent hoger op 34,07 euro. Eerder in de ochtend werd een koers van 34,25 euro op de borden gezet.
HH
111
111
Sanoma neemt belang van 68 procent in Belegger.nl
Tempo-team uitgebreid
Sanoma Men’s Magazines (SMM) neemt een meerderheidsbelang van 68 procent in Belegger.nl. Dit liet de uitgever gisteren weten zonder financiële details bekend te maken. Sanoma Magazines is de internationale tijdschriftendivisie van het Finse mediaconcern Sanoma WSOY. Samen met de Finse multinational wil Belegger.nl naar eigen zeggen uitgroeien tot het grootste beleggersplatform van de Benelux. Belegger.nl exploiteert vier websites. Samen bereiken de labels volgens SMM meer dan 300.000
Randstad-dochter Tempo-Team neemt het Nederlandse Thremen over. Thremen, gespecialiseerd in administratieve processen, behaalde over 2006 een omzet van 19 miljoen euro. De overname zal een kleine positieve invloed hebben op de winst per aandeel van Randstad in 2007. De medewerkers van Thremen werken op project- en detacheringsbasis bij onder meer banken, verzekeraars en telecombedrijven en binnen lagen van de overheid. Volgens Randstad maakt de acquisitie het dienstenaanbod van Tempo-Team compleet.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ................................................................................ ......................................
Philips gaat voor hoger dividend
BMW naar India
Uit China
Philips past zijn dividendbeleid aan. De pay out-ratio gaat omhoog naar 40 tot 50 procent van het resultaat zonder bijzondere posten. In de afgelopen jaren bedroeg het uitkeringspercentage 25 tot 35 procent.
De Duitse autoproducent BMW heeft bekend gemaakt dat het haar eerste assemblagefabriek in India gaat bouwen. De fabriek komt te staan in Chennai, India’s vierde grootste stad.
Wie geen cent heeft, ziet overal koopjes.
Lifestyle
15
Fotografie De levenscyclus van bloemen
Van laatbloeiers tot vroege piekers verse boeketten, die elk op hun eigen manier gebloeid hebben. Hun hele levenscyclus zien we op de foto, waarbij het ene boeket vroeg piekte en opgewekte bloemen laat zien, terwijl het andere bij de laatbloeiers hoort, zodat vooral de verwelkte wegkwijnende pracht te zien is. ‘Als het mooi weer is, bloeien de bloemen snel en krijg je felle kleuren’, legt de fotograaf uit, ‘bij regen en onweer wordt het een flets boeket. Zo beleef je de seizoenen op kleine schaal mee. Elke ochtend rende ik uit bed om te kijken hoe ze er nu voor stonden.’ Voor de diehards is nog meer vazenpracht en bloemenweelde te zien in paleis Het Loo, waar de uitgebreide collectie vazen van speciale boeketten wordt voorzien. Wekelijks wisselende arrangementen laten zien hoe bloemsoorten en manieren van schikken aan mode onderhevig zijn. Tegelijkertijd worden in de historische tuin van Het Loo de vierhonderd terracottapotten dit jaar voorzien van zeldzame ‘floristenbloemen’, de favoriete bloemen van plantenliefhebbers en kwekers in vorige eeuwen. 1
Dirk Koppes
...
AMSTERDAM
Nu de Keukenhof duizenden echte bloemen laat zien, kan de beeldende kunst niet achterblijven. Al die flora mag er in de natuur nog fris en fleurig bijstaan, fotograaf Michael Wesely heeft meer belangstelling voor de ondergang van al dat toekomstige compostmateriaal. De Duitse kunstenaar werd wereldwijd bekend door zijn gebruik van extreem lange sluitertijden, waarmee hij foto’s maakt waarin hij ‘de tijd buiten gebruik kan stellen’. Zo liet hij jarenlang camera’s staan bij de verbouwing van het MoMa in New York, wat spookachtige beelden van dreigende gebouwen oplevert. Ook voetbalstadions krijgen een verontrustende dimensie. In het Haags Gemeentemuseum laat Wesely een heel andere kant van zijn werk zien. ‘Ik houd gewoon van bloemen in mijn huis’, vertelt hij telefonisch over het ontstaan van het idee voor deze bloemenreeks. Hij memoreert alle beroemde schilders die in het verleden bloemen hebben geschilderd. Plus het feit dat tulpen vanaf de Middeleeuwen vanuit Turkije een zeer turbulente geschiedenis hebben meegemaakt, inclusief de tulpenhandel in de Republiek der Verenigde Provinciën. ‘Tulpen zijn
De bloemen van Michael Wesely.
altijd al een symbool geweest van macht, en van het verdwijnen daarvan.’ Enfin, uiteindelijk gaat het de fotograaf om de schoonheid van de beelden. Op de foto’s zien we zeer di-
Club Judge
Energieke techhouse Dance-rocker Ronald van Gelderen Guido Lassally
...
van de politie moest worden stopgezet, startte ik een eigen drive-in-show waarmee ik onder andere optrad op schoolfeesten en bruiloften. Ook vormde ik in die tijd samen met een vriend de hiphopband Dutch Mob. In 1997 besloot ik full-time muziek te gaan maken, en ruim een jaar later bracht ik mijn eerste plaat uit, My X-Perience.’
daarna een zangeres te vinden die dat beter kon doen. De platenmaatschappij was echter zodanig onder de indruk van mijn stemgeluid dat mij werd gevraagd om zelf de eindversie in te zingen.’ Stel dat je een eigen dance-feest zou organiseren en vier artiesten zou mogen inhuren. Welke zouden dat zijn? ‘Naast mezelf, Steve Angello, omdat hij op unieke wijze house- en undergroundachtige platen aan elkaar mixt, Sven Väth vanwege zijn rockachtige uitstraling en ruige techie sounds en Fatboy Slim, omdat die alleen muziek draait die hij zelf leuk vindt.’
AMSTERDAM
Met zijn rock ’n roll-achtige uitstraling en originele platenkeuze heeft dj Ronald van Gelderen (30) al menig locatie op haar grondvesten doen trillen, en met producties als ‘Aftershock’ , ‘This Way’ en ‘ Realize’ gooide hij ook in de produceerwereld hoge ogen.
clubjudge.com
Hoe ben je in de muziekbusiness beland? ‘Het begon allemaal met mijn vaders cassettedeck, waarop ik muziektapes van de Soul Show van Ferry Maat afspeelde, toentertijd dé radioshow voor disco-, soul- en funk liefhebbers. Geïnspireerd door Ferry richtte ik op 14-jarige leeftijd een eigen piratenzender op. Toen deze door toedoen
In hoeverre is jouw draaistijl in de loop van je carrière veranderd? ‘Toen ik een drive-in-show had, draaide ik hoofdzakelijk pop en house. Vervolgens switchte ik naar progressive en van 1998 tot 2004 legde ik mij toe op trance. Mijn huidige draaistijl kan worden omschreven als techlectic; diepe, energieke techhouse met rauwe rock invloeden.’ Wat is de gedachte achter jouw laatste plaat, Realize? ‘Op het moment dat ik de songtekst van Realize schreef, zat ik er werkelijk helemaal doorheen. Om dat melancholische gevoel optimaal naar de muziek te kunnen vertalen, heb ik de tekst zelf ingezongen. Met Benno de
Michael Wesely, 31-3 tot en met 8-7, www.gemeentemuseum.nl Het Loo in bloei, tot en met 1-7, www.PaleishetLoo.nl
Goeij, naar mijn mening een van de beste Nederlandse producers aller tijden, heb ik er vervolgens een energieke, duistere drive aan toegevoegd.’ Waarom ging je zingen? ‘Ik zong eind 2005 de tekst van mijn plaat This Way in met het idee om
Wat kunnen we in de nabije toekomst van je verwachten? ‘Ik ben momenteel druk bezig met een mixcompilatie voor High Contrast, het platenlabel waar ik bij aangesloten ben, en vertrek dit weekend naar China om op een aantal feesten van drankenmultinational Hennessy te gaan draaien.’ 1 www.ronaldvangelderen.com
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .........................................................................................................................................................................................................
VRIJDAG 30 MAART
VRIJDAG 30 MAART
VRIJDAG 30 MAART
ZATERDAG 31 MAART
ZATERDAG 31 MAART
Westergasfabriek, Amsterdam 22:00 – 06:00 uur VVK 32,50 euro / DVK 40 euro
The Thalia Lounge, Rotterdam 23:00 – 05:00 uur VVK 14 euro
Klokgebouw Philips, Eindhoven 22:00 – 07:00 uur VVK 30 euro
Hotel Arena Tonight, Amsterdam 22:00 – 06:00 uur VVK 18 euro / DVK 22 euro
Herr Zimmerman, Rotterdam 23:00 – 05:00 uur VVK 16 euro / DVK 19 euro
Electro, house Laidback Luke, Roog, Erick E, Marnix, Lucien Foort, Chuckie, MC Gee
House, urban, eclectic. Rishi Romero, Sir Edward, Groo-Vin, Marc MacRowland, Mixmaster J, MC Crown
Club, house, electro, eclectic, urban. Dj Delicious & Till West, Erick E, Roog, Laidback Luke, Gregor Salto.
Electro, house, minimal techno Michel de Hey, Jamie Anderson, 2000 and One, Sandrien, Marnix
Electro, techhouse, techno Mar T, James Nidecker, Fraulien Z
WWW.WESTERGASFABRIEK.COM
WWW.THALIALOUNGE.NL
WWW.KLOKGEBOUW.NL
WWW.HOTELARENA.NL
WWW.HERRZIMMERMAN.EU
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ............................................................ ..........................................................
DVD-Tip
Reporter gezocht
Van kunstenaar naar klant
Voor degenen die niet maar niet genoeg kunnen krijgen van de CSI-series: seizoen vier, aflevering 1-12 van CSI Miami is uit. En mocht je achter lopen, alle eerdere delen zijn er ook nog.
Within Temptation zoekt iemand die voor de camera verslag wil doen van een optreden tijdens Paaspop te Schijndel.
In Ahoy Rotterdam kunnen bezoekers dit weekeinde op een speciale kunstbeurs rechtstreeks zaken doen met 350 kunstenaars.
16
Lifestyle
Tijd over?
MUSICAL
ZINGENDE KATTEN IN CARRÉ Tot en met 29 april
JORIS-JAN BOS
Precies twintig jaar geleden was Cats voor het eerst te zien in Koninklijk Theater Carré in Amsterdam. Nu staat de musical er weer. Toen speelde onder andere Ruth Jacott, Pia Douwes en Jan Polak in deze wereldhit. Deze keer is de eer aan Stanley Burleson, Anita Meijer, Antje Monteiro en Anouk van Nes. Cats, gebaseerd op T.S. Eliot’s beroemde gedichtenbundel Old Possum’s Book of Practical Cats, groeide in de afgelopen 25 jaar uit tot een waar fenomeen. Het wereldbekende Memory is één van de hits die de musical voortbracht. In de musical komen alle katten diep in de nacht samen voor het vieren van het Jubikel Bal. Tijdens dit feest kiest de oudste, wijze kater één kat uit die wordt wedergeboren en zo een nieuw kattenleven krijgt. • Waar: Koninklijk Theater Carré, extra matinee voorstellingen 14 april en 28 april om 14:00 uur • Prijs: Varieert per theater en per rang, vanaf 25 euro tot 54 euro per kaart
MUSEUM
Dit is de moeite waard Eten doen we allemaal. Iedere dag weer. En omdat het zo’n essentieel onderdeel is van het leven, valt er ontzettend veel over te vertellen. In het Rijksmuseum voor Volkenkunde in Leiden loopt een grote tentoonstelling over eten. Een spraakmakende, interactieve tentoonstelling voor volwassenen en kinderen, met bijzondere voorwerpen uit de hele wereld. Tijdens de vele evenementen en activiteiten die bij de tentoonstelling worden georganiseerd kan er ook volop worden geproefd. De bazaar heeft onverwachte ingrediënten en bijzonder kookgerei dat als souvenir kan worden aangeschaft. Zondag aanstaande is er een mini-symposium vanaf 14.00 uur met een inleiding van Linda Roodenburg. Zij introduceert zes eetkenners/sprekers die vanuit hun eigen invalshoek het gegeven ‘Eten op aarde’ inhoud geven. • Waar: Museum voor Volkenkunde, Leiden • Prijs: 7,50 • Info: www.etententoonstelling.nl
SCHRIJFSHOP
LEREN VAN LOESJE 1 april
ALLES OVER ETEN Tot en met 26 augustus
Ook aanstaande zondag, 1 april, is er weer iets bijzonders in het Museum voor Communicatie: een workshop ‘Loesje’ teksten en posters maken onder leiding van het ervaren Loesjeteam. Wie kent ze niet, de teksten van Loesje, op posters, kalenders, agenda’s, noem maar op. Kort en krachtig, soms kritisch, maar vrijwel altijd zijn het doordenkertjes die een glimlach tot gevolg hebben. De teksten lijken zo eenvoudig om te maken, maar is dat ook zo? Op zondag 1 april (géén grap!) kom je er achter in het Museum voor Communicatie. Ga met het
Loesje-team aan de slag en ontdek de tekstschrijver in jezelf. • Waar: Museum voor Communicatie, Den Haag • Prijs: Gratis bij bezoek aan museum, dat kost 6 euro • Info: www.muscom.nl
ideale figuur zien. Verder ook: reform-ondergoed, zuiverheid en zedigheid, de geschiedenis van de beha, plastische chirurgie, medische consequenties en de ontwikkeling van de gulp in herenondergoed. • • • •
Waar: het Schielandshuis, Rotterdam Prijs: 3 euro Info: www.hmr.rotterdam.nl
Rotterdamse Dizzy krijgt de groep versterking van misschien wel de beste blazerssectie van ons land: Benjamin Herman op altsax, Jan van Duikeren op trompet en de onvolprezen Louk Boudesteijn op trombone. • Waar: Dizzy, Rotterdam • Prijs: gratis • Info: www.dizzy.nl
JORIJN DE JONGE
KLASSIEKE REMIX
MATTHEUS PASSION 4 tot en met 9 april
LINGERIE
VAN KEURSLIJF TOT STRING Tot 27 mei Een van de tentoonstellingen in Het Schielandshuis in Rotterdam heeft te maken met het lichaam in de meest beklemmende vorm. Ware schoonheid zit van binnen, maar het lichaam blijkt al eeuwenlang gemanipuleerd met lingerie. Vandaar dat de kracht en onmacht van lingerie fascineert. Lingerieontwerpster Marlies Dekkers neemt een deel van de tentoonstelling voor haar rekening, geïnspireerd door het hang- en sluitwerk van oude geldkisten. Daarnaast zijn creaties van gevestigde couturiers Jean-Paul Gaultier en Vivienne Westwood te zien, maar ook werk van jonge ontwerpers als Claes Iversen en Michael van de Meide. Een catwalk met etalagepoppen, waaronder een mechanische mannequin uit 1900 en op stijliconen als Twiggy gebaseerde poppen, laten de ontwikkeling van het
HAMMONDFUNK
LESLIE NIELSEN
Als bassist van chansonnier Maarten van Roozendaal wil je ook wel eens wat anders, dus komt Egon Kracht al weer voor de vijfde keer met zíjn versie van de Mattheus passion. Johann Sebastian Bach moet lijdzaam toezien hoe Kracht met vlotte pen alle zangpartijen heeft doorgekrast, en de bezetting van het oratorium totaal heeft omgegooid. Een gitarist, blazers, violist en een percussionist nemen alle vocale partijen voor hun rekening. Luisteraars moeten niet schrikken als het ‘O Lamm Gottes, unschuldig Am Stamm des Kreuzes geschlachtet’ plotseling wordt vertolkt door de trompettist van dienst. • Waar: Grote Kerk, Beverwijk (4 april); Wetlandtheater De Naald, Naaldwijk (6 april); Theater De Kolk, Assen (7 april) • Prijs: 13,50 • Info: www.egonkracht.nl
3 april De Hammond B3 is weer helemaal terug van weggeweest. Het kerkorgel dat een tweede leven kreeg in de souljazz en de latere funk is ook in de Nederlandse jazzscene niet weg te denken. De Hollandse formatie Leslie Nielsen bespeelt al sinds hun oprichting in 2004 de grote podia met een dampende souljazz sound, waarbij stevig beukende rockritmes niet uit de weg worden gegaan door het drietal. En altijd is daar het pompende geluid van organist Niels Spee. In het
DOMINIMEDIA
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
KANS OP KUNST
COLLAGRAFIE 111
Mark Visione (1953)
SMS ‘STEUN KUNST’ NAAR 4040
In zijn werk doet Mark Visione (1953, Sydney) een oprechte poging om uitdrukking te geven aan het gevoel van schoonheid en liefde. Zijn kunst onderzoekt het karakter en de structuur van menselijke relaties, vaak tegen een historische achtergrond. Dit creëert evenwicht en spanning tussen het individuele en de collectieve aard van cultuur. De aanwezigheid van compassie is een graadmeter voor het welslagen van het werk. Binnen deze wereld zoekt Mark Visione naar nieuwe technieken om de bestaande etstechnieken uit te breiden, methodes die exacter het menselijke binnen het historische uitdrukken. De keuze van onderwerpen weerspiegelt een gevoel voor artistieke traditie en suggereert de positieve en onderzoekende houding van de kunstenaar ten aanzien van de wereld om hem heen.
• Oplage: 10 • Afmetingen: 40 x 50 cm • Prijs: € 350
Wilt u deze collagrafie winnen? Sms dan ‘steun kunst’ (steun-spatie-kunst) naar 4040 (55 cent per sms). U krijgt één sms’je terug. De winnaar wordt binnen een week teruggebeld voor naam en adres en krijgt de print thuisbezorgd.
Deze print is tussen 30 maart en 6 april ook met 20 procent korting te koop via de site www. kunstkijkenkunstkopen.nl, evenals ander werk van Mark Visione.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Dancing with the cows
Eendagsvlieg
Rage op Pinkpop
Pirouettes op hoeven: Wakker Dier laat samen met biologische boeren de koeien voor het eerst uit de stal. Zie wakkerdier.nl.
Veertien jaar geleden zong de Nederlandse zanger René Klein over Mister Blue. Hij overleed niet lang daarna aan de gevolgen van AIDS.
Tom Morello, de gitarist van Rage against the Machine, speelt op 27 mei op Pinkpop. Met zijn soloact The Nightwatchman spreekt Morello zich onder meer uit tegen de oorlog in Irak.
Cultuur
17
Muziek Liedjes van anderen
De Bijbel der coverbands Het lijkt een beetje sneu, Kiss, Robbie Williams of The Beatles nadoen op kleine podia. Maar het publiek staat in de rij en er zit goed geld in. Voor wie zich aangesproken voelt: zeven geboden voor een coverband.
Eerbiedigt uw fans en wees hen trouw De vraag ‘weet jij nog een leuke band voor mijn zwager zijn bruiloft?’ klinkt talloze malen in de volksmond. Zorg ervoor dat je als een ebola-bacil van de ene tevreden klant naar de andere overspringt. Artistiek de kleedkamer na afloop in elkaar trappen of de kersverse bruid betasten helpt niet voor het opbouwen van een vaste klantenkring. Regel een goede fansite, bouw een eigen publiek op en wees trouw aan je fans. Ze zijn je kostbaarste ‘bezit’. Als Robbie Williams duizend groupies per avond heeft, dan heeft een goede, knappe Robbie-imitator er op zijn minst tien. Van je fans moet je het hebben.
Floor van Dijck
...
AMSTERDAM
Coverbands krijgen geen platencontract en worden niet gedraaid op radio en tv. Ze maken geen eigen muziek en zouden daarom minder creatief zijn of niet noemenswaardig. Eigenlijk vreemd, want klassieke orkesten spelen ook bestaande muziek, en acteurs spelen bestaande teksten. Maar een tragisch fenomeen? Neuh. Een goede coverband treedt al snel honderd keer per jaar op, een aantal waarvan de meeste zelf schrijvende bands enkel kunnen dromen. Bovendien verdienen de meeste zelfbenoemde singer-songwritertalenten slechts een grijpstuiver, de top onder de coverbands daarentegen scoort met elk optreden een eurootje of tweeduizend. Bij Dagblad De Pers zijn we de beroerdste niet en gunnen we iedereen zijn grijpstuiver. En dus hebben we de hulp van experts ingeroepen en op basis van hun informatie de Zeven Geboden voor de Coverband geformuleerd. Assistentie werd verleend door onder meer ‘godfather van de coverband’ John van den Borne, organisator van bandwedstrijd Dommelsch Clash of the Coverbands en door jurylid en cover-connaisseur Rob Bolland. Gij zult uitstraling hebben Een grote ster kan het zich nog permitteren om als een zak zand op het podium te staan, maar voor coverbands moet het een stuk flitsender. John van den Borne: ‘Het nadeel van een coverband is dat je bijna beter moet zijn dan de originele artiest om dezelfde impact te hebben. Je moet het in je hebben om mensen te vermaken, een openheid naar het publiek toe.’ Jurylid Bolland heeft het liever over ‘energie’. ‘Het hoeft toontechnisch niet helemaal perfect te zijn, als er maar een sterke energie is.’ Een band die de nummers zielloos, maar perfect speelt is voor Rob een ‘no-no’. ‘Het moet absoluut niet zo zijn dat de huis-dj net zo goed een cdtje op kan zetten. De attitude moet er zijn.’
Eerbiedigt uw bandleden Geen ruzie, geen gerotzooi. Het is verleidelijk om onderling met elkaar te gaan flikflooien als je een band hebt en veel samen in een busje rondreist. Maar zangeres-drummerduo’s gaan zelden goed, de bassist wordt jaloers, de gitarist grijpt naar de pillen uit vervelening en thuis zit er ook nog iemand te wachten.
De band Boulevard staat in de finale van Dommelsch Clash of the Coverbands.
Plaats het publiek boven uzelve Ook iemand die perfect covers meespeelt, is in het diepst van zijn gedachten een muzikale godheid en wil het liefst wereldberoemd wil worden met zijn ‘eigen ding’. Leuk, maar wie zit te wachten op een eigen nummer van een Beatles-kloon? Onthoud goed: een beetje coverband staat helemaal in dienst van het publiek. De ‘Ik speel mijn eigen ding en wat het publiek vindt kan me niet schelenarrogantie’ kan een coverband zich niet permitteren. Bewaar de eigen songs maar voor de soundcheck. Spelen zul je en het publiek wil feest. Wees muzikaal goed onderlegd Kort en goed gezegd: op een vals jankende zanger of een te trage drummer zit niemand te wachten. Rob Bolland: ‘Of je nou een coverband bent of niet, het moet gewoon
staan als een huis. Bij een coverband is het zelfs nog moeilijker dan bij een band met eigen repertoire, want bij een bekend nummer valt elke fout op.’ Sommige bezoekers zullen je sowieso beschouwen als pauze tussen het dansen op de ‘echte nummers’ door, van de cd-versie win je het nooit. Vergeet niet: hoewel een matige band nog ‘goedgemaakt’ kan worden door een geniale of heel rondborstige frontman/vrouw, andersom is dat helaas minder makkelijk. Hoogstens een Boney-M-waardige lichtshow kan verlichting brengen. Gij wilt oneindig veel optreden (en bent bereid daar het hele land voor af te reizen) Als het lekker gaat kan het zo zijn dat
je op vrijdag in Lichtenvoorde staat en zaterdag in Lutjebroek. De meeste gig-kansen voor coverbands liggen niet in de grote steden, maar in de wat kleinere gemeenten en dat betekent: rubber branden en kilometers maken. Grote discotheken, dorpsfeesten, festivals, cafés. Maar: kwaliteit gaat boven kwantiteit. Tip van de coverbandgoeroe Van den Borne: ‘Zorg dat je iemand van buiten de band hebt, een vriend of zo, die zorgt dat je op de juiste plekken speelt.’ Een Kisstribute op een hiphopfestival is niet de beste match.
Kies een breed repertoire (wat toch dicht bij uzelf staat) De Vogeltjesdans, Paradise by the Dashboard Light, Kedeng Kedeng, Kiss en I Will Survive: vijf nummers die een beetje coverband in de klapper heeft staan. Van coverbands wordt verwacht dat ze ten minste drie keer 45 minuten moeten kunnen vullen. John adviseert tenminste 60 nummers in te studeren, dan kan er nog wat geschoven worden. Bolland: ‘Hoe meer repertoire, hoe flexibeler je bent’. Het gevaar van verlies van eigen identiteit en andere psychische problemen is de prijs die elke rock/ pop/salsa/reggae/tango/levenslied/ funkcoverband betaalt. 1
Finale van de Dommelsch Clash of the Coverbands, zaterdag 31 maart, Stadion de Vechtsebanen, Utrecht. Zie voor meer informatie: www.theclashofthecoverbands.com.
TH E E N TE RTA I N ME N T G R O U P P R E S E N TE E RT
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................
RECENSIE | FILM
LACHWEKKEND HEETHOOFD IN POTSIERLIJK VERHAAL Eric le Duc
...
Het was één van de weinige superheldenstrips die nog niet was verfilmd. Maar nu heeft ook Ghost Rider zijn eigen biosversie. Ghost Rider is het alter ego van Johnny Blaze (Nicolas Cage), een stuntman die zijn ziel aan de duivel verkoopt waarna hij is gedoemd als wreker met een vlammende schedel en dito motor tegen
kwaad en onrecht te strijden. De vurige actiewereld van Ghost Rider levert visueel ontegenzeggelijk fraaie plaatjes op. Maar het potsierlijke verhaal, de zwakke Cage en zijn matige gemaakte tweede ik zorgen onbedoeld voor flink wat slappelach-salvo’s. Alsof je naar het plastic skelet uit de biologieles van vroeger zit te kijken.
HEINEKEN MUSIC HALL 6 APRIL 2007 STE SHOW OP 7 APRIL!! WEGENS SUCCES EXTRA EN LAAT
Oordeel: niet gaan, wacht op de dvd
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... .......................................
F-16’s vliegen hoger
Al Gore
Om een jubileumuitvoering van de Matthäus Passion in de Grote Kerk in Dokkum niet te verstoren hebben F-16’s deze week op minimaal drie kilometer hoogte gevlogen.
Al Gore krijgt in november een Emmy voor zijn documentaire.
2 kolommen
Kaartverkoop door Ticket Service via de grotere postkantoren, VVV’s, GWK’s, 0900-300.1250 (u 0,45 p.m.), AUB Ticketshop, www.ticketservice.nl
Brood L3 altijd drie Brood L3 altijdDeuren: drie regels. Brood L3 altijd en de regels. bekende voorverkoopadressen. 19.30, aanvang: 20.30. drie regels. Brood L3 altijd drie regels. Brood L3 altijd drie regels Informatie over VIP-arrangementen vindt u op www.entertainmentgroup.nl Brood L3 altijd drie regels. Brood L3 altijd drie regels.
Achtergrond Wetenschap
18
Antropologie Botten, schedels en andere menselijke resten
Een ongewenste erfenis gelukt. Het materiaal uit Indonesië was daarvoor wel heel ongeschikt want dat gebied is echt een mengkom: het is in de loop van duizenden jaren door allerlei volken doorkruist en die hebben allemaal hun genetische sporen achtergelaten. J.P. Kleiweg de Zwaan, de belangrijkste onderzoeker op dit tererein tussen de beide wereldoorlogen, mat die schedels allemaal. Hij meende dat hij drie rassen kon onderscheiden: het negroide, het jedoïde en het mongoloïde. In iedere schedel zag hij dan trekken van het ene ras, een beetje van het andere… ga zo maar door.’ Was het allemaal pseudowetenschap? ‘Ja. Vanuit de huidige inzichten is het vrijwel allemaal voor niets geweest.’
Conservator Van Duuren weet nog niet wat er met de vergeten verzameling moet gebeuren. MICAELA PEREIRA
Het Amsterdamse Tropenmuseum bezit een uitgebreide verzameling menselijke resten uit alle delen van de wereld - en wil daar graag van af. Maar hoe? Marcel Hulspas
...
AMSTERDAM
De meeste medewerkers van het Tropenmuseum wisten niet eens dat de collectie bestond. David van Duuren, conservator van de historische collecties, was wel op de hoogte. Maar hij werkt er dan ook al 37 jaar. Hij wist dat het museum zijn complete fysisch-antropologische collectie begin jaren zeventig in langdurige bruikleen had overgedragen aan het medisch-anatomische Museum Vrolik, ondergebracht in het Amsterdams Medisch Centrum. Toen in de jaren negentig de internationale discussie over het tentoonstellen van menselijke resten oplaaide, besloot het Tropenmuseum de bruikleen weer terug te vragen. En daar kwamen ze retour: tientallen kartonnen dozen (de meeste waren in die dertig jaar nooit geopend), gevuld met allerlei vondsten, wetenschappelijke instrumenten en vooral: menselijke resten. Schedels met
name. Van Duuren voelde zich temidden van al dat materiaal bijna een archeoloog: ‘Een groot deel is verzameld tijdens een aantal expedities naar Nieuw-Guinea in de jaren twintig en dertig. Die werden georganiseerd door het Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap. Alle vondsten werden verdeeld over Nederlandse musea. De schedels die toen werden verzameld, zijn keurig voorzien van kaartjes met gegevens waar, wanneer en door wie ze zijn opgegraven. Maar er zit bijvoorbeeld ook een partij schedels bij afkomstig uit het ziekenhuis van Soerabaja. De beschrijvingen daarbij zijn heel summier of ontbreken gewoon. ‘Schedel van een papoea’, staat er dan bijvoorbeeld op het kaartje, meer niet. Al die schedels zijn ooit open gezaagd en het schedeldak is er later weer keurig opgeplakt. Dus ik vermoed dat ze afkomstig zijn uit de snijzaal. Er zijn een paar vondsten uit Suriname en vondsten van de Oostenrijker Hans Feriz, een arts die zich ontwikkelde tot amateurarcheoloog en opgravingen deed in Zuid-Amerika. Er zaten schedels bij van Japanse soldaten uit de Tweede Wereldoorlog, gesneuveld in Nieuw-Guinea.’
Wat moest men hier met al die schedels? ‘Ten eerste: musea waren in die tijd wat je noemt verzamelziek. Alles was welkom. We hebben hier in het museum onder de klokkentoren een waar oerwoud van speren staan, uit alle delen van de wereld. Maar nu pakken we niks meer aan.’ ‘Maar wat die schedels betreft, daarvan kon je er nooit genoeg hebben. Fysisch antropologen wilden namelijk van alle mensentypen zoveel mogelijk schedels hebben om aan de hand daarvan de kenmerken van een ras te definiëren. Maar dat is nooit
Was hij een racist? ‘Nee. Er waren in die tijd natuurlijk wel schedelmeters met racistische ideeën, met name in Duitsland, maar Kleiweg de Zwaan zou ik eerder een racialist willen noemen: iemand die gelooft dat je culturele verschillen kunt verklaren op grond van fysieke raseigenschappen. Het onderzoek diende natuurlijk de koloniale ideologie; het benadrukte het verschil tussen de kolonisator en de oorspronkelijke bewoners en rechtvaardigde de aanwezigheid van de koloniale machthebbers. Dat verschil was het uitgangspunt. ‘Wij’ hadden het recht ‘hen’ te onderzoeken.’ Wat moet er met die resten gebeuren? ‘Dat weten we nog niet precies. We hebben de collectie beschreven en erover gepubliceerd, en willen nu een internationale discussie uitlokken. Maar ons materiaal… Feriz heeft ons museum enkele uitzonderlijke schedels geschonken, die kunstmatig opgerekt zijn. Dat was toen het schoonheidsideaal. Daar is in Zuid-Amerika
Sterrenkunde
Opgehemeld Door Govert Schilling
...
•
aan de hemel. De twee buitenste sterren van de pan wijzen in de richting van de Poolster. Op maandag 2 april is het volle maan. Deze eerste volle maan in de lente heet de Paasvolle-
De sterrenhemel van 30 maart 6 april: •
De Grote Beer staat deze week ‘s avonds laat recht boven je hoofd. De opvallende ‘Steelpan’ is het beroemdste sterrenbeeld
nog wel een museum voor te vinden. Die Japanse resten vinden waarschijnlijk een laatste rustplaats in Japan. Maar Indonesië zit echt niet te wachten op een doos Javaanse schedels. En wat de resten uit Nieuw-Guinea betreft: dat ligt politiek gevoelig. We zouden contacten kunnen leggen met vertegenwoordigers in Nederland, maar over teruggave zouden de Indonesische autoriteiten wel eens moeilijk kunnen doen.’ Bestaan er geen internationale richtlijnen voor teruggave van menselijke resten? ‘In landen als Australië, Nieuw-Zeeland en de Verenigde Staten zijn de oorspronkelijke bewoners minderheden geworden die vechten voor hun rechten. Zij eisen alles terug: hun grondbezit, voorwerpen en de resten die in musea rusten. Daar zijn de afgelopen jaren wettelijke regelingen getroffen. Elders is het onderwerp teruggave nauwelijks bespreekbaar. In veel gevallen weten musea niet eens wat ze in huis hebben – willen ze het ook niet weten. In Frankrijk is er geen discussie over mogelijk. Daar rust op het koloniale verleden een groot taboe. En dat terwijl musea als het Musée de l’Homme toch grote collecties menselijke resten moeten hebben. Uit Noord- en West-Afrika en Polynesië. Wat er in Duitsland ligt? Ik heb geen flauw benul. Heel veel, vermoed ik, want de fysische antropologie bloeide daar flink. Het ligt in ieder geval niet meer in de vaste tentoonstelling.’ Moeten al die collecties worden teruggegeven of opgeruimd? ‘In ieder geval moeten ze boven water komen. Musea horen te weten wat ze aan menselijke resten in hun bezit hebben. Het zijn toch mensen geweest.’ 1
•
maan: op de eerste zondag na de Paasvollemaan is het Eerste Paasdag. Op dinsdag 3 april staat de maan rond 23.30 uur laag in het zuidoosten. Pal boven de maan staat de ster Spica in het sterrenbeeld Maagd. Spica is een blauwwitte reuzenster. Ze staat op 260 lichtjaar afstand van de aarde. 1
Meer weten? www.allesoversterrenkunde.nl
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Filosofische apendrift
F MARCEL
HULSPAS
ilosoof Coen Simons stoort zich in de NRC van woensdag aan Frans de Waal, die de mens voortdurend met een aap vergelijkt. Het is allemaal ‘retorisch gegoochel’, vindt hij. Mens en aap verschillen wel degelijk. Wat ons uniek maakt, is ons gevecht tegen de leegheid, de verveling, met als hoogtepunt: onze behoefte aan vakantie. Simons weet absoluut zeker dat wanneer een zeeleeuw op het strand ligt te luieren, dit ‘wezenlijk anders’ is dan wat wij ‘s zomers op het
strand doen. Hoe hij dat weet, blijft onduidelijk. ‘Alleen de mens gaat op vakantie, het dier nooit. Biologen en gedragswetenschappers (…) kunnen van geen dolfijn, bever of aap zeggen dat ze op vakantie gaan.’ Ik zou niet weten waarom niet. Moet een zeeleeuw beslist elders gaan luieren om op vakantie te zijn? Mijn katten hebben iedere dag vakantie en ze trekken er dan graag op uit. Trouwens, onze neiging om elders vakantie te vieren is een eeuw oud. Volgens Simons bestaan we pas honderd jaar.
Simons’ NRC-bijdrage was niet alleen filosofisch dunne soep, ook de timing was beroerd. ‘De wetten van het mensenpark zijn anders dan die van de apenrots’, schreef hij – exact op de dag dat de bavianen op de apenrots van Emmen massaal in paniek raakten. Eerst raakte de leider in paniek, niemand weet waarom, en prompt werd de hele kolonie hysterisch. ‘Dat is nou echt bavianengedrag’, zei David van Gennip van de stichting AAP in de Volkskrant. Lijkt me van niet. Wij zijn juist gespecialiseerd in paniek om niks. We ontruimen een trein vanwege een ‘verdacht’ pakje en een compleet station vanwege een vreemd geurtje in de
trein. Zit er een smaakje aan de cola? De ambulances rijden af en aan. Volgens Van Gennip zijn bavianen wel érg schrikachtig: ‘Ze kunnen zelfs in paniek raken van hun eigen spiegelbeeld in het water.’ En ik moest direct aan Simons denken. Door De Waal geconfronteerd met zijn aapachtige trekjes, gaat hij koortsachtig op zoek naar wat hem van dat beest onderscheidt. Het blijkt vakantie te zijn. Waar vijfentwintig eeuwen filosofie al niet goed voor zijn. 1
[email protected]
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Raak!
Watervlug
Geen buitenkans
Een onbekend voorwerp is afgelopen maandag 220 kilometer ten noorden van Mogadisjoe ingeslagen. Een kameel werd daarbij gedood.
Een groot meer dat acht jaar geleden onverwacht ontstond nabij Laibin (China), is in een week tijd weer volkomen van de aardbodem verdwenen.
Volgens Britse paleontologen had het uitsterven van de dinosauriërs weinig invloed op de evolutie van zoogdieren. De belangrijkste zoogdierfamilies bestonden al voor het uitsterven van de dino’s.
Achtergrond Wetenschap
18
Antropologie Botten, schedels en andere menselijke resten
Een ongewenste erfenis gelukt. Het materiaal uit Indonesië was daarvoor wel heel ongeschikt want dat gebied is echt een mengkom: het is in de loop van duizenden jaren door allerlei volken doorkruist en die hebben allemaal hun genetische sporen achtergelaten. J.P. Kleiweg de Zwaan, de belangrijkste onderzoeker op dit tererein tussen de beide wereldoorlogen, mat die schedels allemaal. Hij meende dat hij drie rassen kon onderscheiden: het negroide, het jedoïde en het mongoloïde. In iedere schedel zag hij dan trekken van het ene ras, een beetje van het andere… ga zo maar door.’ Was het allemaal pseudowetenschap? ‘Ja. Vanuit de huidige inzichten is het vrijwel allemaal voor niets geweest.’
Conservator Van Duuren weet nog niet wat er met de vergeten verzameling moet gebeuren. MICAELA PEREIRA
Het Amsterdamse Tropenmuseum bezit een uitgebreide verzameling menselijke resten uit alle delen van de wereld - en wil daar graag van af. Maar hoe? Marcel Hulspas
...
AMSTERDAM
De meeste medewerkers van het Tropenmuseum wisten niet eens dat de collectie bestond. David van Duuren, conservator van de historische collecties, was wel op de hoogte. Maar hij werkt er dan ook al 37 jaar. Hij wist dat het museum zijn complete fysisch-antropologische collectie begin jaren zeventig in langdurige bruikleen had overgedragen aan het medisch-anatomische Museum Vrolik, ondergebracht in het Amsterdams Medisch Centrum. Toen in de jaren negentig de internationale discussie over het tentoonstellen van menselijke resten oplaaide, besloot het Tropenmuseum de bruikleen weer terug te vragen. En daar kwamen ze retour: tientallen kartonnen dozen (de meeste waren in die dertig jaar nooit geopend), gevuld met allerlei vondsten, wetenschappelijke instrumenten en vooral: menselijke resten. Schedels met
name. Van Duuren voelde zich temidden van al dat materiaal bijna een archeoloog: ‘Een groot deel is verzameld tijdens een aantal expedities naar Nieuw-Guinea in de jaren twintig en dertig. Die werden georganiseerd door het Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap. Alle vondsten werden verdeeld over Nederlandse musea. De schedels die toen werden verzameld, zijn keurig voorzien van kaartjes met gegevens waar, wanneer en door wie ze zijn opgegraven. Maar er zit bijvoorbeeld ook een partij schedels bij afkomstig uit het ziekenhuis van Soerabaja. De beschrijvingen daarbij zijn heel summier of ontbreken gewoon. ‘Schedel van een papoea’, staat er dan bijvoorbeeld op het kaartje, meer niet. Al die schedels zijn ooit open gezaagd en het schedeldak is er later weer keurig opgeplakt. Dus ik vermoed dat ze afkomstig zijn uit de snijzaal. Er zijn een paar vondsten uit Suriname en vondsten van de Oostenrijker Hans Feriz, een arts die zich ontwikkelde tot amateurarcheoloog en opgravingen deed in Zuid-Amerika. Er zaten schedels bij van Japanse soldaten uit de Tweede Wereldoorlog, gesneuveld in Nieuw-Guinea.’
Wat moest men hier met al die schedels? ‘Ten eerste: musea waren in die tijd wat je noemt verzamelziek. Alles was welkom. We hebben hier in het museum onder de klokkentoren een waar oerwoud van speren staan, uit alle delen van de wereld. Maar nu pakken we niks meer aan.’ ‘Maar wat die schedels betreft, daarvan kon je er nooit genoeg hebben. Fysisch antropologen wilden namelijk van alle mensentypen zoveel mogelijk schedels hebben om aan de hand daarvan de kenmerken van een ras te definiëren. Maar dat is nooit
Was hij een racist? ‘Nee. Er waren in die tijd natuurlijk wel schedelmeters met racistische ideeën, met name in Duitsland, maar Kleiweg de Zwaan zou ik eerder een racialist willen noemen: iemand die gelooft dat je culturele verschillen kunt verklaren op grond van fysieke raseigenschappen. Het onderzoek diende natuurlijk de koloniale ideologie; het benadrukte het verschil tussen de kolonisator en de oorspronkelijke bewoners en rechtvaardigde de aanwezigheid van de koloniale machthebbers. Dat verschil was het uitgangspunt. ‘Wij’ hadden het recht ‘hen’ te onderzoeken.’ Wat moet er met die resten gebeuren? ‘Dat weten we nog niet precies. We hebben de collectie beschreven en erover gepubliceerd, en willen nu een internationale discussie uitlokken. Maar ons materiaal… Feriz heeft ons museum enkele uitzonderlijke schedels geschonken, die kunstmatig opgerekt zijn. Dat was toen het schoonheidsideaal. Daar is in Zuid-Amerika
Sterrenkunde
Opgehemeld Door Govert Schilling
...
•
aan de hemel. De twee buitenste sterren van de pan wijzen in de richting van de Poolster. Op maandag 2 april is het volle maan. Deze eerste volle maan in de lente heet de Paasvolle-
De sterrenhemel van 30 maart 6 april: •
De Grote Beer staat deze week ‘s avonds laat recht boven je hoofd. De opvallende ‘Steelpan’ is het beroemdste sterrenbeeld
nog wel een museum voor te vinden. Die Japanse resten vinden waarschijnlijk een laatste rustplaats in Japan. Maar Indonesië zit echt niet te wachten op een doos Javaanse schedels. En wat de resten uit Nieuw-Guinea betreft: dat ligt politiek gevoelig. We zouden contacten kunnen leggen met vertegenwoordigers in Nederland, maar over teruggave zouden de Indonesische autoriteiten wel eens moeilijk kunnen doen.’ Bestaan er geen internationale richtlijnen voor teruggave van menselijke resten? ‘In landen als Australië, Nieuw-Zeeland en de Verenigde Staten zijn de oorspronkelijke bewoners minderheden geworden die vechten voor hun rechten. Zij eisen alles terug: hun grondbezit, voorwerpen en de resten die in musea rusten. Daar zijn de afgelopen jaren wettelijke regelingen getroffen. Elders is het onderwerp teruggave nauwelijks bespreekbaar. In veel gevallen weten musea niet eens wat ze in huis hebben – willen ze het ook niet weten. In Frankrijk is er geen discussie over mogelijk. Daar rust op het koloniale verleden een groot taboe. En dat terwijl musea als het Musée de l’Homme toch grote collecties menselijke resten moeten hebben. Uit Noord- en West-Afrika en Polynesië. Wat er in Duitsland ligt? Ik heb geen flauw benul. Heel veel, vermoed ik, want de fysische antropologie bloeide daar flink. Het ligt in ieder geval niet meer in de vaste tentoonstelling.’ Moeten al die collecties worden teruggegeven of opgeruimd? ‘In ieder geval moeten ze boven water komen. Musea horen te weten wat ze aan menselijke resten in hun bezit hebben. Het zijn toch mensen geweest.’ 1
•
maan: op de eerste zondag na de Paasvollemaan is het Eerste Paasdag. Op dinsdag 3 april staat de maan rond 23.30 uur laag in het zuidoosten. Pal boven de maan staat de ster Spica in het sterrenbeeld Maagd. Spica is een blauwwitte reuzenster. Ze staat op 260 lichtjaar afstand van de aarde. 1
Meer weten? www.allesoversterrenkunde.nl
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Filosofische apendrift
F MARCEL
HULSPAS
ilosoof Coen Simons stoort zich in de NRC van woensdag aan Frans de Waal, die de mens voortdurend met een aap vergelijkt. Het is allemaal ‘retorisch gegoochel’, vindt hij. Mens en aap verschillen wel degelijk. Wat ons uniek maakt, is ons gevecht tegen de leegheid, de verveling, met als hoogtepunt: onze behoefte aan vakantie. Simons weet absoluut zeker dat wanneer een zeeleeuw op het strand ligt te luieren, dit ‘wezenlijk anders’ is dan wat wij ‘s zomers op het
strand doen. Hoe hij dat weet, blijft onduidelijk. ‘Alleen de mens gaat op vakantie, het dier nooit. Biologen en gedragswetenschappers (…) kunnen van geen dolfijn, bever of aap zeggen dat ze op vakantie gaan.’ Ik zou niet weten waarom niet. Moet een zeeleeuw beslist elders gaan luieren om op vakantie te zijn? Mijn katten hebben iedere dag vakantie en ze trekken er dan graag op uit. Trouwens, onze neiging om elders vakantie te vieren is een eeuw oud. Volgens Simons bestaan we pas honderd jaar.
Simons’ NRC-bijdrage was niet alleen filosofisch dunne soep, ook de timing was beroerd. ‘De wetten van het mensenpark zijn anders dan die van de apenrots’, schreef hij – exact op de dag dat de bavianen op de apenrots van Emmen massaal in paniek raakten. Eerst raakte de leider in paniek, niemand weet waarom, en prompt werd de hele kolonie hysterisch. ‘Dat is nou echt bavianengedrag’, zei David van Gennip van de stichting AAP in de Volkskrant. Lijkt me van niet. Wij zijn juist gespecialiseerd in paniek om niks. We ontruimen een trein vanwege een ‘verdacht’ pakje en een compleet station vanwege een vreemd geurtje in de
trein. Zit er een smaakje aan de cola? De ambulances rijden af en aan. Volgens Van Gennip zijn bavianen wel érg schrikachtig: ‘Ze kunnen zelfs in paniek raken van hun eigen spiegelbeeld in het water.’ En ik moest direct aan Simons denken. Door De Waal geconfronteerd met zijn aapachtige trekjes, gaat hij koortsachtig op zoek naar wat hem van dat beest onderscheidt. Het blijkt vakantie te zijn. Waar vijfentwintig eeuwen filosofie al niet goed voor zijn. 1
[email protected]
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Raak!
Watervlug
Geen buitenkans
Een onbekend voorwerp is afgelopen maandag 220 kilometer ten noorden van Mogadisjoe ingeslagen. Een kameel werd daarbij gedood.
Een groot meer dat acht jaar geleden onverwacht ontstond nabij Laibin (China), is in een week tijd weer volkomen van de aardbodem verdwenen.
Volgens Britse paleontologen had het uitsterven van de dinosauriërs weinig invloed op de evolutie van zoogdieren. De belangrijkste zoogdierfamilies bestonden al voor het uitsterven van de dino’s.
TV-Gids
19
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
Nederland 1
17.00 17:25 17:50 17:59 18:00 18:20 18:35 18:50 19:00 19:25
17.00 Sesamstraat SP EénVandaag NOS-Journaal EénVandaag NOS Gesprek minister-president NOS-Sportjournaal Lingo De polikliniek
20.00 20:00 20:30 21:30
NOS-Journaal Jan Smit in concert Uitreiking Schaatser van het jaar
22.00 23:00 23:55
Nederland 2 17:00 17:10 17:35 18:25 18:55 19:25
17.00 NOS-Journaal De Wandeling Het Nationale Zorgspreekuur That’s the question Man bijt hond Wildlife
20.00 20:25 20:50 21:20
Netwerk Met het mes op tafel Hof van Joosten
22.00 22:00 22:15 23:00
Nederland 3
NOS-Journaal Nova Politiek Zwarte sneeuw
17:05 17:10 17:30 17:43 17:58 18:25 18:45 19:00 19:25
17:00 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55
Dragons’ den De Lama’s Je zal het maar hebben
21:30
22.00 22:30 22:35 23:35
Pauw & Witteman NOS-Journaal
RTL 5
17.00 NOS-Jeugdjournaal.nl Dokument Junior Camp Lazlo Space Goofs AVRO Museumbende Het Klokhuis NOS-Jeugdjournaal ONM De wereld draait door
20.00 20:25 21:10 21:50
RTL 4
NOS-Journaal NOS-Sportjournaal Little Britain
17.00 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer
20.00 20:00 20:30
17:40 18:25 18:55 19:25 19:55
20.00 20:30
Goede tijden, slechte tijden BankGiro Loterij voor de rest van je leven Grijpstra & De Gier
Jensen! The king of Queens The nanny Dharma & Greg Flodder Runaway jury
22.00 22:55 23:40
Jensen! RTL Boulevar
22.00 22:30 22:55 23:55
4 in het land Dossier 2300: Zelfmoordpiloten RTL Nieuws
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
RTL 7
SBS 6
17.00 18:00 18:55 19:55
The A-Team Law & order Voetbal op vrijdag
20.00 20:30
Eredivisie live: Roda JC - FC Groningen
17:00 17:30 18:25 19:00 19:25
Broken Arrow
The bold and the beautiful The flying doctors Medisch centrum Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws So you wannabe a popstar?
22.00 22:30 22:45 22:50 23:25
Veronica
17.00
20.00 20:30
22.00 22:30
Net 5
17.00
17:45 18:10 19:05
17.00 Ellen Judging Amy Extreme home makeover
20.00 20:05 20:30 21:25
Will & Grace Medium Lost
22.00 Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws Nature unleashed: Earthquake
22:25 23:45
Band of brothers Will & Grace
17:10 17:35 18:00 18:30 18:55 19:50
Lilo & Stitch Totally Spies Spin city The Drew Carey show The Simpsons AutoRAI Journaal
20.00 20:05 20:30 21:30
Cash or crash Wegmisbruikers! Top Gear
22.00 22:35 23:20 23:45
Tien
17.00 17:25 18:25 18:30 19:00 19:30
De leukste thuisvideo’s Het weer Lotte De bruiloft van Cissy & Fred De Gouden Kooi
20.00 20:00 20:35 21:35
Postcode Loterij: Deal or no deal De 25 meest hilarische tv momenten G-Spot
22.00 De grote beurt V.I.P Sexcetera Family business
22:05 22:35 23:50 23:55
Courting Alex De Wedstrijden Het weer Zendtijd voor NOX
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
ÉÉN
CANVAS
17.00 17:00 17:30 17:55 18:00 18:10 18:30 19:00 19:40
17.00 Vrolijk Vlaanderen Buren Vlaanderen sportland Het journaal De rode loper Blokken Het journaal Man bijt hond
20.00 20:05 20:10 20:40 21:50
Het weer Thuis Zo is er maar één Baantjer
22.00 22:35 23:00 23:21 23:24 23:25 23:30
Studio 1 Het journaal laat Euro millions KENO-uitslagen Het weer The Bill
17:15 17:30 17:45 17:55 18:05 18:15 18:30 18:55 19:20 19:30
Terzake CANVAS Time machine Lux xl
22.00 22:30 22:35 23:05 23:40
BBC 2
17.00 Miss BG Smos De drie vrienden en Jerry Go IV Karrewiet Spring Shoot Mortified Mr. Bean The Sleepover Club
20.00 20:00 20:00 20:50 21:40
BBC 1
De Gouden Uil Nighty night Morgen beter La flor de mi secreto
17:05 17:30 18:00 18:30 18:35 19:00 19:30
17.00 50/50 The underdog show on CBBC Gina’s laughing gear Newsround Neighbours Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws
20.00 20:00 20:30 21:00 21:30
A question of sport Inside out EastEnders Weakest link
22.00 22:20 23:00 23:35
BBC World
17:30 18:15 19:00 19:30
17.00 Ready steady cook The weakest link Eggheads A taste of my life
20.00 20:00 20:30 21:00 21:30
The money programme Open gardens Christine’s garden Gardeners’ world
22.00 22:00 23:00 23:30
17:30 18:30 18:45 19:30 19:45
Our world Asia today My cricket world cup World business report Sport today
20.00 20:30 21:30
HARDtalk extra Football focus
22.00 Anatomy of a crime Have I got old news for you Newsnight
22:00 23:15 23:30
World news today Sport today World business report
The vicar of Dibley Nieuws, regionaal nieuws en weerbericht Friday night with Jonathan Ross
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
ARD
ZDF
17.00
17.00
17:00 17:15 17:47 17:55 19:50 19:55
Tagesschau um fünf Brisant Tagesschau ARD vor acht Das Wetter im Ersten Börse im Ersten
20.00 20:00 20:15 21:45
Tagesschau Die Erntehelferin Polizeiruf 110: Vorwärts wie rückwärts
22.00 23:10 23:23 23:25 00:55
Tagesthemen Das Wetter im Ersten Sehnsucht nach Liebe Nachtmagazin
17:00 17:15 17:45 18:00 19:00 19:20 19:25
Discovery Channel
17.00 heute - Wetter hallo deutschland Leute heute SOKO Kitzbühel heute Weerbericht Forsthaus Falkenau
20.00 20:15 21:15
Der Alte KDD - Kriminaldauerdienst
22.00 22:00 22:25 22:34 22:35 23:20 23:50 00:00
heute-journal Politbarometer Weerbericht Wettlauf um die Welt aspekte heute nacht Blond am Freitag
17:00 17:30 18:00 19:00 19:30
Hooked on fishing: Landlocked salmon Rex Hunt fishing adventures: South Australia - King George whiting World biker build-off How it’s made How it’s made American chopper: I, robot bike Mythbusters: Exploding pants
22.00 22:00 23:00
17:00 17:30 18:00 19:00 20:00
I didn’t know that Monkey business Quest for Noah’s flood Spider power
23:30
18:00 19:00
Air crash investigation: Kid in the cockpit Mad labs
Zwemmen Wielrennen op de baan
20.00 21:30
Megastructures: The world’s longest bridge Most amazing moments Seconds from disaster: Washington air crash
22.00 22:30
Rides American hotrod: ‘59 Chevy low rider
Eurosport
17.00
20.00 21:00 21:30
20.00 20:00 21:00
National Geographic
17.00
Pokeren
22.00 22:30 23:00 23:30
Autosport: Rally Youth Only Zone Funsporten
20
Service
Culinair D
De zoete smaak van communistisch Cuba
Coos Versteeg
rie dozen heb ik in mijn schuur staan: Cubanita – late Valencias, tropical oranges. Ze zien er onooglijk uit, met die groengelige kleur. Maar wat zijn ze lekker. Zoete perssinaasappelen, vol sap. Met twee stuks heb ik al een glas vol, een schuimig zachte kraag erbovenop. Het eerste glas drink ik meestal, zo onder de pers vandaan, in één teug leeg en wat voel ik me dan meteen gezond. Wat een verschil met die Spaanse krengen van een paar maanden terug. Die lonkten me in hun egale oranje elftaltenue smakelijk toe, maar dat bleek slechts het omhulsel voor smakeloos vocht. Vaak heb ik me voorgenomen bij te houden welke sinaasappelen in welke tijd van het jaar lekker zijn. Maar op de een of andere manier komt het er nooit van. Dus de ene keer heb ik verrukkelijke Marokkanen of Zuid-Afrikanen en de andere keer heb ik weer smakeloze Brazilianen of Spanjaarden. Ligt het aan het jaargetijde, zoiets als met zomertruffels en wintertruffels?
pulp. Tja, de mensheid wil nu eenmaal bedrogen worden.
B
ij Fruity King was de grootste zorg om de smaak van het sap het hele jaar door hetzelfde te houden. Men deed dat door voortdurend verschillende soorten te mengen, zoals wijngigant Torres dat bij zijn Viña Sol en Sangre de Toro doet. Het probleem is dat veel perssinaasappelen tegenwoordig worden ingevroren. Zo kan men het hele jaar door tegen een constante prijs leveren. De smaak wordt er niet beter van, maar ach die vrolijke oranje kleur kwam ook al uit een blik verf. Bij de Cubanen ligt dat gelukkig nog anders. Dankzij Castro’s politieke overtuiging hebben ze geen met Amerikaans kapitaal gefinancierde verf- en vriesinstallaties. Gewoon simpele plantages met niets anders dan wat kartonnen dozen. Ik wist al dat communistische regimes goed zijn voor het behoud van oude auto’s en monumentale steden. Maar ik had nooit verwacht dat het ook de zoete smaak van sinaasappelen ten goede zou komen. 1
I
k ga te rade bij vriend Christiaan die ooit aan de wieg stond van Fruity King. Nog op de hotelschool was Chris met enkele medestudenten dit vruchtensapbedrijf begonnen. Een gat in de markt destijds, want in de horeca is niemand blij met klanten die verse jus bestellen. In plaats van zelf persen (en dat apparaat schoonmaken), alleen een dop van een jerrycan schroeven en het glas zit vol verse ongesuikerde jus. Toen Chris er nog volop bij betrokken was, vroeg ik eens hoe ik me ‘t bedrijf moest voorstellen. Een hele rij
ongeschoolde arbeiders achter tafels die aan een stuk door staan te persen? ‘Niets van dat alles, volautomatisch, meneer.’ Ineens kreeg ik een flash back van een apparaat dat ik lang geleden voor het eerst in Griekenland zag. De sinaasappelen rolden langs een soort glijbaan naar beneden, werden doormidden gehakt en dan min of meer plat geperst. Dat bittertje van de schil
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .........................................................
in het sap vond ik er iets extra’s aan geven. ‘Nee, da’s niks’, wist Christiaan. Met dat vocht uit de schil komen ook bacteriën in het sap en dan is het – zonder conserveringsmiddelen minder lang houdbaar. Bij Fruity King werden de vruchten daarom met een soort injectienaalden leeggezogen. Op die manier was de jus d’orange in de koeling vijf dagen lang houdbaar.
Gaandeweg zag ik Fruity King met kleine flesjes opduiken in bedrijfskantines en zelfs bij de HEMA. In de loop der tijd kwamen er ook meer smaken: grapefruit, bosvruchten enzovoorts. Chris moest wel meer en meer opknokken tegen de grote merken, die ineens sap met echt vruchtvlees in hun pakken op de markt brachten. In werkelijkheid is dat vruchtvlees overigens meestal mais-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................................................................................
ARGUS
Douane op Schiphol heeft meer nep-artikelen onderschept
Pokerspel Reality Bites 111
Het leven van een toppokeraar is mooi. Je hebt een ‘sexy’ beroep. Je krijgt door al het reizen heel wat van de wereld te zien. En als je een beetje goed bent in je vak, dan heb je gewoonlijk heel wat geld te besteden. Echter, soms word je voor even weggehaald uit die droomwereld, door de harde realiteit van het echte leven. Zo’n drie maanden geleden werd ik benaderd door een heel aardige Friese jongen, Germ Sikma. Eén van zijn beste vrienden Jorn, 17 jaar oud slechts, was onder behandeling voor longkanker. Hij had vele uitzaaiingen, en dit betekende dat de ziekte in een vergevorderd stadium was – en het was derhalve verre van zeker dat een verdere be-
© 2007 - René Leisink
Rolf ‘Ace’ Slotboom
www.rolfslotboom.com
handeling nog enig effect zou sorteren. Zich volledig bewust dat zijn vriend mogelijk niet meer heel lang meer te leven zou hebben, deed Germ zijn best om voor hem de laatste weken danwel maanden van zijn leven zo draaglijk mogelijk te maken.
zou zijn. Met mijn standaard attributen als het doosje TicTac op de chips en de omgekeerde zonnebril op het hoofd speelden we een pokerpartij zoals het hoort: op het scherpst van de snede, met als doel simpelweg winnen. Het was een prachtige dag, vooral natuurlijk voor Jorn, maar zeker ook voor mij – omdat ik zag dat ik in ieder geval enige bijdrage had kunnen leveren om de laatste weken van zijn leven wat draaglijker te maken.
Op zaterdag 23 december 2006 werd Jorn meegenomen op een tocht vanuit Friesland naar Amsterdam, om hem te verrassen met de dingen die hij het mooist vond. Zo was hij te gast bij een training van Ajax op de Toekomst, en daarbij kreeg hij enkele van de Ajacieden persoonlijk te spreken. Buiten die ene passie van hem (voetbal) was Jorn vooral ook gek op pokeren, en daarvoor had Germ mij ingeschakeld. Buiten Jorns medeweten had hij een heads up pokerpartij georganiseerd waarbij ik dus de tegenstander
Een dag of tien later meldde Germ zich opnieuw bij mij: zijn goede vriend Jorn had het niet gered. Een jonge, levenslustige vent was weggerukt uit het leven – nog voordat het eigenlijk begonnen was. Ik heb heel wat traantjes weggepinkt om zoveel onrecht. 1
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
COLOFON
HET WEER
Dagblad De Pers is een uitgave van Mountain Media BV Uitgever Cornelis van den Berg Hoofdredacteur Ben Rogmans (per 1 oktober 2007) Hoofdredactie a.i. Jan-Jaap Heij, Frank Poorthuis Artdirector Dorien Franken Marketing Gert Jan Laurman Distributie Dick van Geemen Finance Ruud Swart Office Sandra Klein Internet Anton van Elburg Druk Dijkman Offset Diemen, MGL Heerlen en NDC Leeuwarden
Vandaag
Morgen
Ook vandaag vallen er enkele buien, maar in de noordelijke provincies blijft het waarschijnlijk droog. Er waait een matige noordoostelijke wind en de temperatuur stijgt naar 10 graden aan de kust tot 14 in Twente. Vanavond en vannacht valt er vooral in het zuiden van het land nog een klein beetje regen of motregen.
Vanuit het noorden klaart het flink op, al duurt het tot in de middag voordat de zon in Limburg, Noord-Brabant en Zeeland doorbreekt. Het wordt iets zachter dan vandaag met maximaal 14 tot 16 graden, langs de kust 12 ˆ 13. Er steekt een matige, op de Wadden vrij krachtige noordoostelijke wind op, kracht 3 tot 5.
...
Dagblad De Pers is een onafhankelijke, gratis kwaliteitskrant die ca 240 keer per jaar verschijnt en verkrijgbaar is op NS-stations, in winkels, kantoren, in de horeca en op vele andere locaties.
WEERBERICHT NEDERLAND 3
14 12 14 13 11 12
bron: Meteo Consult / www.weer .nl
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ............................................................ ..........................................................
Adres en mail
Anthony Fokkerweg 61 1059 CP Amsterdam Tel. 020 - 3460560 Fax. 020 - 3460596
[email protected] [email protected] [email protected] [email protected]
Extremen van 30 maart
hoogste max. temp.: 21,8ºC in 1911 laagste min. temp.: -6,1ºC in 1922
GRONINGEN AMSTERDAM MAASTRICHT VLISSINGEN
Zwaar bewolkt Geheel bewolkt Regenbuien Regenbuien
14 ˚C 13˚C 12˚C 11˚C
Puzzel met De Pers 1 2 3 4 5 6 7
ZWEEDS RAADSEL: muziekstuk Engelse plaats
gewas
kooppoging toetsinstrument
overwegboom
insect
CRYPTOGRAM 1
bijb. figuur
OPLOSSINGEN VAN GISTEREN
2
3
4
5
2 6
regelmaat
sprookjesfiguur
viseter
één (It.)
6
3
9
afnemer
10
zijvlak van een baksteen plaats
blok op het einde van een spoor
7
in orde
11
7 geliefde van Julia Engelse titel
onmeetbaar getal aldus
4
Horizontaal: 1. Zo is een slee flink schamel (8); 4. Het kadaver van een vrouwelijk dier is niet dogmatisch (8); 6. Vitaal aan de haal (4); 8. Draden maken hoort bij katten (7); 9. De worp van een meisje (4); 10. Om het te worden moet men fortuinlijk zijn (8); 11. Ondergeschikten kunnen gemeen letsel toebrengen (8).
1
roosvormige versiering
Verticaal: 1. Groeien van een halm bij de boom (6); 2. Gezelschap musici in korset (6); 3. De slons liep om te betalen (7); 5. Waterwegen van de televisie (7); 6. Vechten eindeloos in België (6); 7. Met geweld kun je niet zakken (6).
wat gemorst is
lofdicht
BRAINSNACK®
SUMBRERO®
3
10
11 6
4
9
6
4
11
11
15
Welke twee blaadjes moet je omwisselen zodat de logica overal klopt?
B
C
2 9 5 4 7 3 1 6 8
7 6 1 8 5 2 9 4 3
4 3 9 2 8 5 6 7 1
6 5 2 1 3 7 4 8 9
8 1 7 9 6 4 2 3 5
5 2 3 7 9 6 8 1 4
1 7 4 3 2 8 5 9 6
9 8 6 5 4 1 3 2 7
2 6 1 3 7 8 5 9 4
8 4 9 2 5 6 1 7 3
5 7 3 9 4 1 2 6 8
9 8 7 6 3 5 4 2 1
6 2 5 1 8 4 7 3 9
3 1 4 7 9 2 6 8 5
4 3 8 5 6 7 9 1 2
1 5 6 8 2 9 3 4 7
7 9 2 4 1 3 8 5 6
4 8 2 7 Brainsnack 58. Hij telt telkens de som 9 5 van de cijfers op bij het 1 percentage. 25+(2+5)= 6 32+(3+2)= 37+(3+7)= 3 47+(4+7)= 58.
9 5 6 1 3 2 8 4 7
1 7 3 6 4 8 5 9 2
5 4 9 3 8 7 2 1 6
6 3 1 5 2 4 9 7 8
8 2 7 9 6 1 4 3 5
2 6 8 4 1 3 7 5 9
3 1 5 8 7 9 6 2 4
7 9 4 2 5 6 3 8 1
Zweeds -i-k-t-winzamelen -cup-eega bus-alm-t -b-dramanagemaakt -tenor-ei pin-edele -eer-elan EMBLEEM
SUDOKU
Kakuro® van gisteren
Bij onderstaande kakuro® vormen de getallen in de zwarte 3 1 2 1 driehoekjes de som van cijfers 1 2 4 6 van 1 tot en met 9, die hori4 2 1 3 zontaal of verticaal in de aangrenzende vakjes worden inge6 3 2 1 vuld. De Sumbrero® links is 3 1 4 5 een drieweg-kakuro® waarbij de getallen in de driehoekjes Sumbrero® van gisteren de som vormen van cijfers, die verticaal of diagonaal in de aangrenzende witte vakjes 2 6 9 moeten worden ingevuld. De 0 7 7 4 doet helemaal niet mee. Per 8 5 1 som mag elk cijfer maar één 4 9 8 keer voorkomen. Dus bijvoorbeeld: 4=1+3 of 3+1, maar niet 0+4, 4+0 of 2+2.
5
13
16
A
3 4 8 6 1 9 7 5 2
Kakuro® & Sumbrero®
4
SUDOKU
Cryptogram Horizontaal: 1. Banvloek; 4. schijfrem; 6. stem; 8. amandel; 9. maag; 10. kopietje; 11. kopstoot. Verticaal: 1. Bisdom; 2. vrijdag; 3. oorzaak; 5. modepop; 6. sliert; 7. modest.
8
5
gezichtsorgaan rekenopgave
21
SUDOKU
9 5
KAKURO®
PUZZELNR. 249 BELCODE:
3
7
9 5
A
8
4
8 3
3
7
7
9
2
6
7
2 9
9
8
6 3
16
1
35
6
6
4
9
6
1
8 2
1
1 3
5
6
8
B
3
2 2
4 3
4
5
5
4
7 8
2
1
22
3
17
8 4
16
4 12
3 20
5 2
3 9
6
5
3
9
4
7
7
6
2
1
9 8
6 C
2
7
2
6
9
5
3 7
5
8
6 1
4 6
5
9
3
6
16
14
1
LEZERS
[email protected]
COLUMN
en win gratis hotelovernachtingen
Openbaar vervoer
U kunt prijzen winnen met puzzelen in De Pers door de oplossing (belcode) van de SUDOKU met één ster per SMS te versturen.
Peter van Gelder
Een SMS kost 60 cent. De opbrengst gaat na aftrek van directe kosten naar het Nationaal Fonds Kinderhulp. Onder de goede inzenders worden
6
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
SMS, STEUN NATIONAAL FONDS KINDERHULP
steun<spatie>kind<spatie> belcode
11
7
7
9
Dagblad De Pers
U dient uw oplossing als volgt per SMS te versturen naar telefoonnummer 4040:
2
dagelijks tien hotelcheques van 25 euro verloot. De hotelcheques zijn beschikbaar gesteld door sponsor World Hotel Cards. Met een cheque kunt u voordelig of gratis overnachten in talloze hotels in binnen- en buitenland. www.kinderhulp.nl www.worldhotelcard.nl
...
Soms word je op onverwachte momenten, geconfronteerd met alle vreugde en ellende van mensen. Ik zat laatst in de tram. De conducteur in zijn glazen hokje hield toezicht. Twee toeristen stapten in, ze moesten de volgende halte er al uit. ‘Afstempelen hoeft niet, hoor’, zei de conducteur. ‘Prettige vakantie’, zei hij in zijn beste Engels. Een man stapte in. Hij zag er zeer onverzorgd uit, flink onder invloed van drank of drugs. Hij bibberde en keek wanhopig om zich heen. De conducteur vroeg om zijn kaartje. De man deed alsof hij zocht naar zijn kaartje, maar moest toegeven, dat hij er geen had. De man legde bibberend uit, dat
hij een slaapplaats had bemachtigd, maar dat hij zulke zere benen had dat hij er niet heen kon lopen. Hij vroeg alstublieft, mee te mogen rijden. De conducteur schudde zijn hoofd wat, maar zei, dat hij maar tegenover hem, op een lege stoel moest gaan zitten. De man was dolblij en ging gauw zitten. Een paar haltes verder stapte de man dankbaar uit. Hij knikte vriendelijk naar de conducteur. De conducteur negeerde hem verder en sloot de deuren. Twee stoeltjes achter me, zaten twee mensen, een man en een vrouw, te mopperen. De vrouw met een iets te luide stem: ‘zie je dat nou, en wij moesten wel afstempelen’. De man die blijkbaar genoeg van haar gemopper had, antwoordde: ‘en jij rijdt met een kor-
tingskaart terwijl je nog geen vijfenzestig bent’. Ik zag het niet maar voelde hoe de vrouw verstarde. De beide mensen gingen er de volgende halte uit en ik zag, terwijl de tram verder reed, dat de vrouw met flinke stappen voor haar man liep, zonder achterom te kijken of hij wel volgde. De man schudde zijn hoofd maar liep ‘braaf’ achter haar aan. Mijn halte kwam er aan en ik stond op. Zelf ben ik ooit verslaafd geweest, en de tram uitgegooid. Ik vond die conducteur geweldig. Ik bedankte de man en stapte uit. Ik keek nog even achterom en wist het zeker. Deze conducteur zou een lintje moeten krijgen. 1
22
Sport
De Graafschap maakt zich net als zestien jaar geleden op voor kampioenschap
Voetbal
Iwan Tol
Stampen op de kookwekker Net als in 1991 kan De Graafschap vanavond kampioen worden van de eerste divisie. Voor burgemeester Kaiser is het te hopen dat ‘de boerenbruiloft’ minder geruchtmakend verloopt dan zestien jaar geleden. Een verhaal over afhaalchinezen, ijzeren platen en kookwekkers.
spitsen Jurrie Koolhof en Peter Hofstede. Zij maakten het verschil’, stelt Kraay jr. Kistemaker: ‘We speelden op z’n Engels: de tegenstander bij de strot pakken en overrompelen die handel. Het publiek vond dat prachtig.’ Kraay jr.: ‘Er konden 11.000 man in het stadion, maar er zaten er elke week 13.000. De Vijverberg is na De Kuip het mooiste stadion van Nederland. Als je een sliding maakt, dan glij je zo het publiek in. En wat ook zo mooi is: de reserves zitten in Doetinchem nog gewoon tussen de fans. Net als in Engeland. Prachtig.’
...
DOETINCHEM
Elke twee weken, om exact twee minuten voor half acht, rinkelde in de kleedkamer van De Graafschap een belletje, ten teken dat de spelers zich moesten melden in de spelerstunnel. Waar de tegenstander zich meteen keurig meldde in de catacomben van De Vijverberg, kregen de spelers van De Graafschap van trainer Simon Kistemaker de opdracht om te blijven zitten. ‘Laat die tegenstander maar even blauwbekken in de gang.’ Verdediger Hans Kraay jr. vond het prachtig. ‘Zeker in de winter stond de tegenstander al minuten in de kou te wachten. Ook scheidsrechters werden ongeduldig, maar zodra ze op de deur van de kleedkamer klopten, werden ze verloren gescholden door Kistemaker: ‘Oprotten hier, wij bepalen in ons eigen stadion hoe laat we beginnen’, riep hij dan.’ Kistemaker: ‘Zonder ons konden ze toch niet beginnen. Het was een prachtig tafereel. In de catacomben hingen van die ijzeren platen. Kraay jr. stond daar dan op te beuken en schreeuwde: ‘We vreten die gasten op vandaag.’ En als we dan het veld opliepen, stonden 12.000 gekke Achterhoekers op de banken te dansen.’ Kraay jr.: ‘We werden altijd uitgescholden voor boeren. Toen zei ik: ‘Wij zijn geen boeren, wij zijn superboeren. En elke twee weken hebben we hier een boerenbruiloft. Die uitdrukking is nog steeds van kracht. Daar ben ik best trots op.’
‘Compleet gestoord’ Het succesjaar 1991 smeedt een hechte band tussen Kraay jr. en Kistemaker, die sindsdien goed bevriend zijn. Kistemaker, nu trainer van de Amsterdamse hoofdklasser Türkiyemspor, noemt Kraay jr. ‘compleet gestoord, maar iemand met een hart van goud’ en andersom vindt de huidige SBSpresentator zijn voormalige trainer ‘de eerlijkste man op de wereld’.
Afhaalchinees
Feest in Doetinchem na het kampioenschap in 1991. Hans Kraay jr. gaat op de schouders. SPAARNESTAD
Kraay jr. was bij De Graafschap een spijkerharde verdediger en voor de no-nonsense trainer een verlengstuk in het veld. Hij was een type speler zoals Kistemaker ze graag zag: mouwen opstropen, honderd procent inzet tonen en nooit opgeven. Vooral dat laatste.
‘Kraay is toch geen droogneukertje geworden’, vroeg trainer Kistemaker Kraay jr. vertelt over die keer dat hij bij De Graafschap door dokter De Ruiter op vrijdag met een gebroken teen in het gips werd gezet, terwijl een dag later een belangrijke wedstrijd op het programma stond. ‘De trainer kon geen blessures gebruiken. Ik kom op krukken aanlopen bij de club, met
mijn been tot aan mijn knie in het gips, roept Kistemaker: ‘Kraay is toch geen droogneukertje geworden?’ ‘Ik was erbij toen hij de dokter belde en zijn tirade eindigde met de legendarische zin: ‘De Ruiter, je komt morgen maar met een zaag naar de club, want dat gips moet er af bij Kraay.’ Natuurlijk speelde Kraay jr. (‘met een stuk of veertien injecties’) die zaterdag . ‘Tijdens de warming up liep ik als een soort Charlie Chaplin over het veld te waggelen. Kistemaker kwam nog naar me toe en zei: ‘Nou Kraay, dat gaat al stukken beter.’ In de kleedkamer benadrukte hij nog eens dat de tegenstander de aftrap moest nemen, want ‘dan kunnen we meteen zien of Kraay ook slidings kan maken’. ‘Na de aftrap ging de bal richting zijlijn en ik dacht alleen maar: ‘Die bal is voor mij.’ Er lag een laagje dauw op het veld, ik zet vanaf een meter of
vijftien een tackle in en lanceer die aanvaller zo voor de dug-out van Kistemaker. Luinge was scheidsrechter. Die wist niet hoe snel hij geel moest
De Graafschap greep dat seizoen iedere tegenstander bij z’n strot trekken. Ik zag De Kist zijn duim opsteken. ‘Klasse Kraay’, glimlachte hij. Dat soort dingen kon hij wel waarderen.’
Vechtmachine Het tweetal was gezichtsbepalend voor het elftal van De Graafschap, dat in het seizoen ‘90/’91 liefst 31 wedstrijden ongeslagen bleef in de eerste divisie. ‘Het team was een vechtmachine met twee uitzonderingen: de
De synergie tussen spelers en publiek was één van de peilers van het succes van De Graafschap. Het leidde, op 27 april 1991, tot het behalen van het kampioenschap toen Helmond Sport in eigen huis met 3-1 werd verslagen. ‘Schandalig’, noemt Kraay jr. de manier waarop het kampioenschap door de spelers werd gevierd. ‘Eerst was er het etentje in een restaurant. Dat had de voorzitter, Anton van Kooten, geregeld. Die man was zo zuinig dat hij in de tuin stond te blaffen om een hond uit te sparen. Met als gevolg dat ons kampioensetentje bij een afhaalchinees plaatsvond.’ Een dag later volgde de huldiging op het Simonsplein, in het centrum van Doetinchem. ‘De burgemeester sprak ons die middag toe’, herinnert Kraay jr. zich. ‘Maar hij was zo’n hockeytype dat er geen benul van had of er nu zand of lucht in een voetbal zat. Die man had bedacht dat we een plastic kookwekker van de Hema als cadeautje kregen.’ ‘Ik was als laatste aan de beurt. Die man vroeg trainer Kistemaker wie ik was. ‘Dat is Jan Vreman, burgemeester.’ Die man zei: ‘Hier Jan, asjeblieft, een kookwekker.’ Ik liet dat ding meteen uit mijn handen vallen. Toen die wekker nog steeds niet kapot was, ging ik er op staan. Ten overstaan van tienduizend man, riep ik door de microfoon: ‘O, wat doe ik nu? Ik ga op een plastic kookwekker staan.’ Iedereen lag dubbel van het lachen. Typisch De Graafschap: keihard werken op het veld, maar daarbuiten altijd een hoop lol.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... ....................................... ......................................
Fans kunnen club door aanschaf eigen steen bewieroken
SCHERINGA OPENT PLEIN VOOR VERHEERLIJKING AZ Vandaag wordt bij het DSB Stadion in Alkmaar het ‘Supportersplein 2006’ geopend door AZ-baas en DSBpresident Dirk Scheringa. Rond een AZ-logo van 5 meter breed, gelegen voor de hoofdingang, kunnen supporters hun eigen steen met een persoonlijke tekst aanschaffen (kosten: 75 euro) als blijk van hun onvoorwaardelijke trouw aan de club. Spelers van de A-selectie krijgen elk hun eigen steen.
HH
KORT 111
Valencia zonder Morientes in Champions League Valencia kan in de kwartfinale van de Champions League geen beroep doen op Fernando Morientes. De aanvaller heeft last van een ontwrichte schouder. De Spaanse international liep de blessure woensdag op in de EK-kwalificatiewedstrijd tegen IJsland en moest zich na 38 minuten spelen laten vervangen. Morientes blesseerde zich in het treffen met de IJslanders toen hij tegen de paal aanliep. Volgens de teamarts van het Spaanse elftal staat de spits drie tot vier weken buitenspel. Daardoor mist hij onder meer de
Champions League-duels met Chelsea.
kaanse tegenstander Andy Roddick opgaf.
111
111
Djokovic revancheert zich tegen Nadal
VS wereldkampioen 4 x 200 meter
Novak Djokovic heeft zich gerevancheerd voor zijn nederlaag tegen Rafael Nadal eerder deze maand in de finale van het ATP-toernooi in Indian Wells. De als tiende geplaatste Serviër versloeg woensdag bij de Sony Ericsson Open in Miami in de kwartfinale zijn als tweede geplaatste Spaanse tegenstander in twee sets: 6-3, 6-4. Djokovic neemt het bij de laatste vier op tegen de Schot Andy Murray die eerder woensdag profiteerde van een beenblessure waarmee zijn Ameri-
De Verenigde Staten zijn wereldkampioen geworden op de 4 x 200 meter vrije slag voor vrouwen. Het Amerikaanse viertal zwom donderdag op het WK langebaan in Melbourne naar een nieuw wereldrecord: 7:50.09. De Duitse ploeg pakte het zilver en Frankrijk brons. Nederland eindigde op de achtste en laatste plaats. Technisch directeur Jacco Verhaeren liet Inge Dekker, Manon van Rooijen, Femke Heemskerk en Linda Bank opdraven.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
Romario (1)
Romario (2)
Romario (3)
Het gezaghebbende Braziliaanse voetbalblad Placar heeft gerectificeerd. Niet Pelé, maar Romario heeft meer officiële doelpunten gescoord: 731.
Tot nu toe twijfelde Placar aan het aantal van de 41-jarige Romario.
De oud-spits van PSV wil de magische grens van duizend goals passeren. Hij staat nu op 999. Zondag krijgt hij de kans tegen Botafogo in het Maracaã-stadion zijn duizendste te maken.
Sport
23
WK zwemmen Slechts zesde bij 100 meter vrij
VdH verliest al op het startblok Pieter van den Hoogenband start nog te zwak en keert te langzaam. Dus tikte de van een hernia herstelde zwemmer aan als zesde in de WK-finale op de 100 meter vrije slag. Redactie sport
...
AMSTERDAM/MELBOURNE
Als er ooit een fotofinish in het mondiale zwemmen nodig zou zijn geweest, dan was het gisteren op de WK-finale 100 meter vrije slag. Gelukkig is aantikken voldoende. Op zo’n tien meter voor het einde van het bad in de Rod Laver Arena in het Australische Melbourne kon zelfs een ziener niet voorspellen wie als eerste zou eindigen. En ook al lag Pieter van den Hoogenband laatste, zijn explosieve sprint in de slotmeters bracht hem nog bijna op het podium.
In een deelnemersveld waar geen zwemmer er echt uitsprong, zelfs de als eerste gekwalificeerde Amerikaan Jason Lezak niet, daar was ook geen echte winnaar aan te wijzen. Het goud ging én naar de Italiaanse titelverdediger Filippo Magnini én naar de Canadees Brent Hayden, die beiden na 48.43 seconden aantikten. De Australiër Eamon Sullivan (48.47) was de grootste verrassing met brons. En VdH? De 29-jarige Brabander kon zijn slechte start en zwakke keerpunten niet goedmaken. Hij zwom naar een tijd van 48.63 en eindigde anoniem als zesde. ‘Ik ben nog wel de Olympisch kampioen en wereldrecordhouder, dus moet je, vind ik, wel iets bijzonders neerzetten’, zei hij bij de NOS. ‘Dat ben je aan je stand verplicht. Maar dit was niet bijzonder’, erkende Van den Hoogenband. 1
AP
Argentinië
Diego, wat doe je jezelf nu weer aan, jongen?!
Van den Hoogenband: ‘Dit was niet bijzonder.’
OMNIPRESS
Beste Diego, wat doe je jezelf nu weer aan, jongen? Je was de beste voetballer van de wereld, vindt de wereld. En ook al denken Pelé en wereldvoetbalbond Fifa daar anders over, omdat je verre van het ideale rolmodel bent, in de harten van de Argentijnse fans -en die van ons ookleef je voort als de geniale dribbelaar die je was. Maar als mens, Diegito, beste kerel, gaat het je heel wat minder voor de wind. Cocaïneverslaving, overgewicht, jij het Pluisje uit de sloppenwijk Villa Fiorito in Buenos Aires
overwon het allemaal. En nu? Lig je wéér in het ziekenhuis, daarheen gebracht in een ambulance met loeiende sirenes. Je klachten hebben volgens je arts Alfredo Cahe niets te maken met bloedcirculatie of hartklachten, maar zijn meer de gevolgen van je overmatige eetgedrag, drankgebruik en gerook. Testen volgen, we wachten af. Tja, beste Pluisje, moeten wij alvast je overlijdensbericht schrijven? Je bent 46 en lichamelijk een wrak. Als je zo doorgaat, zie je de Hand van God sneller dan je denkt. 1
Voetbal
Daley in voetsporen pappa Blind Redactie sport
...
AMSTERDAM
De 17-jarige Daley treedt in de voetsporen van zijn vader, Danny Blind. Daley tekende gisteren een contract tot juli 2010 bij Ajax, de club waar zijn vader de Champions League won als speler en waar zijn vader werd ontslagen als trainer. Blind sr. wilde niets over het eerste profcontract van zoonlief, die in 1998 begon bij de E2, zeggen. Want hij moet de kans krijgen zich in alle
rust te ontwikkelen. Op de vraag of vader Blind, aankomend technisch directeur bij Sparta, er niet over nagedacht heeft om zijn zoon aan te trekken, reageerde hij kort en bondig: ‘Nee.’ Blind is niet de enige vader die is gezegend met talentvol kroost. De zoon van Wim Kieft, Robbin (19), debuteerde in het eerste van FC Groningen. De zoontjes van Patrick Kluivert, Quincy en Justin, spelen bij AFC E1 en F1, maar zouden wel in de belangstelling staan van Ajax. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... ...................................... KORT
111
KNSB: twee competities marathonschaatsen
111
Castro niet in doel tegen Groningen Roda JC kan vanavond in het thuisduel met FC Groningen geen beroep doen op doelman Bram Castro. De 24-jarige Belg heeft last van een onwillige spier in zijn lies. Waarschijnlijk neemt Vladan Kujovic zijn plaats onder de lat in. De Serviër begon het seizoen als eerste keeper, maar verloor zijn plaats aan Castro. Castro is bezig aan zijn tweede seizoen bij Roda JC. Eerder kwam hij uit voor Sint-Truiden. De sluitpost begon zijn professionele loopbaan in het seizoen 2000/2001 bij Racing Genk. Roda staat zevende in de competitie.
www.40jaardoors.nl
De KNSB heeft de plannen gepresenteerd voor het marathonseizoen 2007-2008. Daarin worden twee verschillende competities gereden: de klassieke marathonwedstrijden op zaterdagavond, naast de Essent Cup op zondagmiddag, te zien bij SBS. De Essent Cup is publicitair gezien de blikvanger. Deze wedstrijden worden rechtstreeks uitgezonden op zondagmiddag vanaf 12.00 uur. Voor deze competitie is een formule gevonden die afwijkt van de klassieke marathons en die bij de televisiekijker moet aanslaan.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Nu al legendarische quote De geplaagde Engelse bondscoach Steve McLaren tegen de Britse pers: ‘Heren, als jullie willen schrijven wat jullie maar willen schrijven, dan mag je het schrijven, want dat is alles dat ik ga zeggen. Dank u.’
Sport
24
Tennis Sjeng Schalken moet stoppen door blessures
Titelhonger is er, maar lijf doet het niet meer De ‘honger’ naar titels en Grand Slams is er, maar zijn lichaam werkt niet meer mee. Tennisser Sjeng Schalken (30) beëindigt zijn carrière. ‘Hij haalde er het maximale uit.’ Redactie sport/Novum
...
AMSTERDAM/DEN BOSCH
Sjeng Schalken had graag nog een paar jaar willen tennissen, zo stelde de 30-jarige Limburgse tennisser gisteren tijdens de persconferentie voor de Ordina Open in Rosmalen, waar hij het einde van zijn professionele loopbaan aankondigde. ‘Mijn lichaam heeft mij gedwongen te stoppen’, verwees de voormalige nummer elf van de wereld naar zijn blessures van de laatste jaren. De klachten van Schalken ontstonden tijdens een Davis Cup-wedstrijd. Na een half jaar bleek dat hij in het circuit had doorgespeeld met een sluimerende vorm van de ziekte van Pfeiffer. In die periode liep de tennisser herniaproblemen op in de lage rug.
Deze blessure zorgt ervoor dat hij z’n lichaam niet meer elke dag vol kan belasten. ‘Te hoge belasting geeft uitvalsverschijnselen in mijn linkerbeen. Daarom ben ik gestopt met trainen en ben ik nu mijn lichaam op ontspannen wijze aan het aftrainen.’ Schalken vindt het jammer dat zijn carrière in verval is geraakt vanaf zijn 27e. ‘Te vroeg voor de ambities die ik nog had. De honger naar titels en naar de tweede week Grand Slams en dus kwartfinales was nog lang niet gestild, het behalen van dat soort resultaten geeft de ultieme kick.’ Schalken won in zijn loopbaan negen titels in het enkelspel en boekte zes toernooizeges in het dubbelspel. Zijn hoogste klassering op de wereldranglijst is de elfde positie. Die bereikte hij voor het laatst in april 2003. Gezien zijn ‘gebrek aan supertalent’, heeft Schalken het maximale uit zijn carrière heeft gehaald, stelt oud-coach Alex Reijnders. ‘Fysiek had hij niet veel mee, mentaal was hij geen hoogvlieger. Maar door keihard
werken is hij toch ver gekomen als tennisser.’ Schalken zijn eerste grote titel was op het ATP-toernooi in Tokio in 2000. ‘Ik heb mij daar samen met Alex doorheen gevochten.’ Ook heeft hij goede herinneringen aan de drie kwartfinales, van 2002 tot 2004, op Wimbledon en de kwart- en halve finale op de US Open. ’Twee keer de Ordina Open winnen was ook een mooie prestatie, omdat het voor eigen publiek was en zij mij als jong mannetje van 17 jaar een wildcard gaven en zo de kans om in de ATP te spelen.’ Hij kijkt tevreden terug op zijn ATP- loopbaan. ‘Gemiddeld duurt die vijf jaar, die van mij tien, op zich erg lang.’ De eerste partij die hij ooit won van Andre Agassi op het toernooi van Washington DC staat hem nog goed bij, evenals de zege op Yevgeny Kafelnikov in diens thuisland bij de Kremlin Cup. ‘Hij was 28 wedstrijden ongeslagen. Om hem dan voor vijftienduizend uitzinnige Russen te verslaan, vergeet je niet licht meer.’
Schalken, een keiharde werker met een zwak gestel. HH
WK baanwielrennen Nederlandse ploeg
Positivisme heerst ondanks tegenvallende start Lichte teleurstelling overheerst in het kamp van het Nederlandse baanteam in Palma de Mallorca. De verwachtingen waren hoog gespannen op de eerste dag van het WK maar de uitslagen vielen tegen. Eveliene Sanders
...
AMSTERDAM
Ondanks deze teleurstellingen zijn de reacties van de renners over het algemeen positief. Het meest opgewekt over de eerste WK-dag was van Robert Slippens. Na een ernstige blessure die hij opliep tijdens een valpartij in een wielerkoers doet Slippens weer mee voor een goede uitslag. Hij reed het nieuwe onderdeel omnium en liet daar zien weer terug in vorm te zijn. Slippens: ‘Ik had geen verwachtingen over dit onderdeel en ik ben hartstikke blij dat ik na mijn zware blessure hier nu al mee kan doen en kan eindigen op een gedeelde achtste plek.’ Voor Jens Mouris was zijn zesde
Hijgenaar en Kanis (voorop) pakten zilver op de teamsprint. SOENAR CHAMID
plek op de individuele achtervolging wel een enorme teleurstelling. De renner uit Ouderkerk aan de Amstel
had alles gezet op de individuele achtervolging maar miste juist bij dat onderdeel zijn vorm. Mouris had al
dagen last van zijn knie waardoor hij niet kon presteren zoals van hem verwacht werd. Voor de sprintsters Yvonne Hijgenaar en Willy Kanis was er behalve een lichte teleurstelling ook opluchting omdat ze met hun zilveren medaille eindelijk de waardering hebben gekregen die ze verdienen. Met de tweede plek bij de teamsprint hebben deze dames zich definitief op de kaart gezet en heeft het Spaanse publiek kennis kunnen maken met deze twee supervrouwen uit Nederland. Hijgenaar: ‘Ik ben toch heel tevreden met de zilveren medaille. Het is wel een WK en zilver heb ik hier nog nooit gehaald dus ik moet hier wel tevreden mee zijn. Maar ja, je wilt natuurlijk altijd meer. Dat zat er deze keer niet in, we weten nu waar we nog aan moeten werken. De Britten waren vandaag gewoon beter.’ Ook voor de teamsprinters Theo Bos, Teun Mulder en Tim Veldt zat het er net niet in. Zij eindigden op de ver-
velendste plek die er is op een WK: de vierde. ‘We zijn niet heel erg teleurgesteld. In het begin is het natuurlijk wel even zuur maar we hebben de beste teamsprint ooit gereden’, zei Tim Veldt direct na afloop van de wedstrijd. ‘Het verschil op de teamsprint wordt gemaakt in duizendste seconden. En je bent natuurlijk met z’n drieën, dus om te winnen moet je alledrie in topvorm zijn. Teun was vandaag iets minder tevreden, hij had een beetje pech bij de start en opende niet zo sterk.’ Veldt mag zondag weer aantreden voor zijn individuele onderdeel, de 1km tijdrit. ‘Er zijn een paar uitgesproken favorieten en een aantal renners die strijden om de derde plek, waaronder ik. Vandaag heb ik in ieder geval kunnen zien dat de vorm goed is.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ........................................................................................................................ KORT 111
Contador pakt leiderstrui in Spanje De vierde etappe van de Ronde van Castilla y Leon in Spanje is gewonnen door de Spanjaard Alberto Contador. De renner van Discovery Channel pakte door de winst ook de leiding in het algemeen klassement. Met de aankomst bergop moest de Rus Vladimir Karpets, die de leiderstrui had voor aanvang van de etappe, ruim tweeënhalve minuut toegeven en zakte naar de twintigste plaats. De beste Nederlander in het algemeen klassement is de 20-jarige Robert Gesink. Hij kwam met 1 minuut en 24
seconden achterstand van de winnaar binnen en klom naar de 18e plaats. 111
Bayern trekt beroep tegen straf van Kahn in Bayern München en doelman Oliver Kahn hebben besloten om het beroep tegen de schorsing van één wedstrijd door de Uefa in te trekken. Hierdoor mist Kahn de eerste kwartfinalewedstrijd tegen AC Milan aankomende dinsdag. Hij wordt vervangen door de 22-jarige tweede keeper Michael Rensing. Kahn kreeg de schorsing omdat hij in woede was ontstoken toen de dokter hem om een nieuwe urinestaal vroeg na de thuiswedstrijd in de achtste finale tegen Real Madrid.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................
Bond wil veranderingen doorvoeren
UEFA WIL BEKERWINNAARS IN CHAMPIONS LEAGUE De winnaars van de nationale bekercompetities in de grote Europese voetballanden moeten toegang krijgen tot de Champions League. Nu komen de bekerwinnaars uit in de UEFA Cup. De UEFA bekijkt dit plan als onderdeel van de veranderingen die de bond wil doorvoeren in de opzet van de Champions League. Dat heeft William Gaillard, adviseur van UEFA-voorzitter Michel Platini, bekend gemaakt. De in januari aangetreden UEFA-baas Platini
wil de Champions League aantrekkelijker maken. Hij wil dat de competitie toegankelijk wordt voor meer landen dan nu het geval is. Nu hebben grote voetballanden als Italië, Spanje, Engeland en Duitsland vier vertegenwoordigers in de belangrijkste Europese clubcompetitie. Platini wil dit aantal terugbrengen naar drie, maar als compromis zouden de bekerwinnaars weer wel mogen toetreden tot de competitie.
UEFA-bobo Michel Platini. HH
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................ ...............................................................................
Vette naam, Zeefuik
Posterboy Daley
Soapie op de baan
Als voetballer moet je echt een vette naam hebben. Zoals Género Zeefuik (16), de A-junior die gisteren meetrainde met de selectie van PSV.
De Ajax-site plaatste een foto van Daley Blind, zoon van ex-trainer Danny. Geen snor en krullen zoals pappa ooit. Hij is een echte posterboy!
Geen ‘soapie on ice’, maar soapie op de piste. Ex-GTST’er en fietsambassadeur Bas Muijs gaat op zondag 15 april de strijd op de baan van Alkmaar aan met de Nederlands Kampioen eenwielen.