Digitaliseringproces Audio en Video Letteren en Rechten

Digitaliseringproces Audio en Video Letteren en Rechten Eindrapportage Projectgroep Fast Forward S. Jager, projectleider

December 2006 Versie 2.0

Rijksuniversiteit Groningen

Faculteit Letteren / Faculteit Rechten

Inhoudsopgave 1

Inleiding................................................................................................................................................... 2

2

Opzet Document ...................................................................................................................................... 3

3

Achtergrond ............................................................................................................................................. 4

4

Hoofdonderdelen digitalisatieproces ....................................................................................................... 6

5

6

7

4.1

Globale beschrijving ......................................................................................................................... 7

4.2

Aanvraag / Opdrachtformulering ...................................................................................................... 7

4.3

AV-opnames...................................................................................................................................... 9

4.4

Conversie......................................................................................................................................... 10

4.5

Beeldbewerking en montage ........................................................................................................... 10

4.6

Uitlevering....................................................................................................................................... 10

4.7

Ontsluiting....................................................................................................................................... 12

4.8

Toegang streaming materiaal .......................................................................................................... 13

4.9

Voortraject....................................................................................................................................... 13

4.10

Natraject ..................................................................................................................................... 14

4.11

Technische ondersteuning .......................................................................................................... 15

4.12

Inhoudelijke ondersteuning ........................................................................................................ 16

Organisatieaspecten ............................................................................................................................... 17 5.1

Eindverantwoordelijkheid en deelverantwoordelijkheid ................................................................. 17

5.2

Bestuurlijke verantwoordelijkheid .................................................................................................. 17

5.3

Advies, toezicht en controle ............................................................................................................ 17

5.4

Financiering..................................................................................................................................... 17

5.5

Uitfasering analoge media en apparatuur ........................................................................................ 19

5.6

Aandachtspunten beleid .................................................................................................................. 20

Werkprotocollen .................................................................................................................................... 22 6.1

Protocol afhandeling opdracht in Magic ......................................................................................... 22

6.2

Protocol bestand als streaming fragment aanbieden op RuG Video Portal ..................................... 25

6.3

Protocol toegang tot streaming materiaal voor groepen gebruikers ................................................ 29

Bijlagen.................................................................................................................................................. 35 7.1 Gedragsregels voor aanbieding auteursrechtelijk beschermd materiaal in streaming, opgesteld in samenwerking met AJBZ .......................................................................................................................... 35 7.2

Akkoordverklaring gebruik digitaal audiovisueel materiaal ........................................................... 36

7.3

Voorbeeld verklaring gebruik speelfilms door student ................................................................... 37

7.4

Overzicht RTV-/satellietzenders ..................................................................................................... 38

7.5

Specificatie materiaal NIBG ........................................................................................................... 40

7.6

Advies ondersteunde uitvoerformaten voor streaming audiovisuele media .................................... 41

7.7

Verwerkbare media en formaten AV-Dienst................................................................................... 45

7.8

Overzicht beschikbare players en codecs ........................................................................................ 46

7.9

Voorbeeld-email bij oplevering streaming bestand......................................................................... 47 2



7.10

Uitrusting AV-werkplaats en AV-studio .................................................................................... 50

7.11

Software t.b.v. AV-bewerking door AV-dienst .......................................................................... 52

7.12

Overzicht multimedia presentatievoorzieningen ........................................................................ 53

7.13

Voorzieningen Multimedia Studiecentrum TVO UB ................................................................. 56

3



1



1 Inleiding In september 2005 is door de faculteitsbesturen Letteren en Rechten een projectgroep ingesteld die tot doel had de problematiek m.b.t. het digitaliseren van audio en videobestanden binnen de twee faculteiten nader in kaart te brengen en methoden te ontwikkelen en procedures vast te leggen waarmee opdrachten op dit gebied systematisch en efficiënt kunnen worden afgehandeld. Het project is uitgevoerd onder de naam ‘Fast Forward’. Fast Forward is uitgevoerd door de volgende medewerkers van de faculteiten Letteren en Rechten: Bart Beijer, DOS Sake Jager, ICTOL (Projectleider) Callista Jippes, AV-dienst Henk-Jan Kooke, AV-dienst André Rosendaal, ICTOL Mimi Vermeer, Letterenbibliotheek Wietze Visscher, FCA Letteren De projectgroep heeft in 2005-2006 regelmatig (iedere 2 à 3 weken) overlegd. De laatste bijeenkomst heeft plaatsgevonden op 25 augustus 2006. In het najaar 2006 hebben nog een aantal afrondende activiteiten plaatsgevonden, die langer hebben geduurd dan aanvankelijk voorzien. Deze eindrapportage wordt daarom later opgeleverd dan in de oorspronkelijke planning aangegeven. Het belangrijkste resultaat van het project is dat het werkproces m.b.t. digitalisering nader is gedefinieerd en voor een deel al is geïmplementeerd. De volgende producten zijn opgeleverd: •

Beschrijving werkproces en bijbehorende procedures en protocollen

•

Advies t.a.v. AV-standaarden en -formaten

•

Online aanvraagformulier voor digitaliseringsverzoeken

•

Online documentatie m.b.t. audio- en videogebruik

De betrokken eenheden zijn inmiddels begonnen met het afhandelen van de processen volgens de opgestelde procedures. Volledige toepassing is echter pas mogelijk na enkele investeringen in de benodigde infrastructuur. Deze kunnen pas plaatsvinden na bespreking en goedkeuring van de in deze rapportage geformuleerde werkwijze en adviezen. Met deze eindrapportage beschouwt de projectgroep zijn werkzaamheden voorlopig als afgerond. Voor de nabije toekomst voorzien de projectleden nog wel een controlerende / adviserende rol op de achtergrond. Verdere inslijting en bijstelling van de processen en procedures door toepassing in de praktijk is noodzakelijk. Met het oog hierop zullen de leden van de projectgroep gedurende het eerste jaar na oplevering nog minimaal tweemaal bijeenkomen om de werking te evalueren en eventuele bijstellingen door te voeren.

2



2 Opzet Document In dit document worden de beschrijvingen en procedures weergegeven die door de projectgroep zijn ontwikkeld. Hoofdstuk 3 biedt achtergrondinformatie ten aanzien van nut en noodzaak van het project en plaatst het in een breder organisatorisch en maatschappelijk perspectief. Hoofdstuk 4 geeft een beschrijving van de hoofdonderdelen van het proces. Hierbij is er naar gestreefd het proces en de afspraken en procedures die hieraan verbonden zijn, ook voor niet-ingewijden, zo inzichtelijk mogelijk te maken. Op organisatieaspecten van het digitalisatietraject, zoals verantwoordelijkheden, toezicht en financiering, wordt nader ingegaan in hoofdstuk 5. De ontwikkelingen met betrekking tot digitalisatie zijn nog volop in beweging. Dit geldt ook voor ontwikkelingen binnen de RUG. Een deel van deze ontwikkelingen berust op keuzes die de komende tijd moeten worden gemaakt. Met het oog hierop worden in paragraaf 5.6 verschillende aandachtspunten aangedragen die door de besturen of anderszins verantwoordelijken kunnen worden gebruikt bij de verdere vormgeving van beleid op dit gebied. Hoofdstuk 6 bevat de protocollen (‘werkdocumenten’) die door de verschillende organisatie-eenheden gehanteerd zullen worden bij het uitvoeren van delen van het proces. De protocollen worden beschikbaar gesteld op een centrale plaats in het netwerk. Met het oog op verdergaande ontwikkelingen op digitalisatiegebied zullen de protocollen regelmatig worden bijgesteld. Minimaal éénmaal per jaar zullen ze op initiatief van de AV-dienst (als hoofdverantwoordelijke voor het digitaliseringsproces) gecontroleerd worden op juistheid en waar nodig bijgesteld. Hoofdstuk 7 tenslotte bestaat uit bijlagen met nadere specificaties, voorbeeldteksten en andere detailinformatie waarmee het verschillende aspecten van het digitalisatietraject verder kunnen worden verduidelijkt.

3



3 Achtergrond Digitale audio en video veroveren de maatschappij in rap tempo. Het gaat hierbij al lang niet meer enkel om afspelen: opnemen, downloaden, bewerken en publiceren liggen binnen het bereik van vrijwel ieder huishouden. Een PC en enige randapparatuur zijn vaak al voldoende voor het maken van eigen ‘producties.’ Voor het gebruik van digitale audio en video in een onderwijsinstelling gelden echter andere voorwaarden dan voor gebruik in de huiskamer. Hoewel het zeker voorkomt dat docenten veel aspecten van het onderwijs naar eigen inzicht inrichten en beheren, is dit voor het gebruik van technologie in het onderwijs vrijwel niet vol te houden. Uit het oogpunt van beheer en ondersteuning is het essentieel dat programmatuur, opname- en afspeelapparatuur en organisatie goed op elkaar zijn afgestemd. Uit een veelheid van standaarden moeten keuzes gemaakt worden, er moeten afspraken gemaakt worden met beheerders van systemen waarop de audio en video worden afgespeeld, het materiaal moet voor medewerkers en studenten gemakkelijk te ontsluiten zijn en er moet rekening worden gehouden met juridische aspecten zoals auteurs- en portretrecht. De onderwijsorganisatie moet worden ingericht om te kunnen omgaan met al deze aspecten. Uitgangspunt hierbij dient te zijn dat de wensen en behoeften van medewerkers en studenten op het gebied van onderwijs en onderzoek zo goed mogelijk worden ondersteund. Dit betekent niet dat alles wat technisch mogelijk is, ook daadwerkelijk moet worden ondersteund. Binnen de Faculteiten Rechten en Letteren neemt de behoefte aan audio- en videomateriaal in digitaal formaat snel toe. Dit heeft te maken met de eerdergenoemde maatschappelijke ontwikkelingen: het aanbod aan digitaal materiaal neemt sterk toe. DVD’s, downloadmogelijkheden en audio- en videostreams via Internet en eigen digitale opnamen dragen er allemaal toe bij dat analoge media in snel tempo worden vervangen door digitale opvolgers. In het verlengde hiervan neemt de vraag naar het gebruik van dergelijke media in het onderwijs toe. Alleen al in de laatste drie jaar zijn, merendeels op verzoek van docenten, door de Letterenbibliotheek meer dan 2800 DVD’s aangeschaft. Een deel hiervan wordt inmiddels online aangeboden. Bij de Faculteit Rechten vindt momenteel een snelle toename van via streaming uitgezonden hoorcolleges plaats. Het gebruik van audio- en video via het Internet (al dan niet gekoppeld aan leeromgevingen zoals Nestor) maakt nieuwe didactische werkvormen mogelijk. In plaats van één kopie van een bepaalde opname die op een bepaald moment op een bepaalde lokatie wordt aangeboden (vaak een klassikale situatie) kan een opname via het Internet in principe onbeperkt worden aangeboden, waarbij studenten individueel of in groepen met het materiaal kunnen werken op willekeurige tijdstippen en lokaties. Student-activerend onderwijs kan op deze manier worden bevorderd. Maar ook binnen de meer traditionele klassensituatie zijn vernieuwende toepassingen mogelijk, bijvoorbeeld door docenten die audio en video op een zinvolle manier integreren in presentaties (via Powerpoint, Nestor, of zelfs Word). De mogelijkheden om digitale audio- en video te gebruiken zowel binnen wat meer traditionele situaties als binnen innovatieve onderwijsvormen

4



zijn legio. 1 Voor onderzoek ligt het gebruik van digitale audio en video deels in het verlengde van het onderwijs. Maar er zijn ook enkele verschillen. Voor bepaalde vormen van taalkundig onderzoek gelden bijvoorbeeld bijzondere eisen t.a.v. formaat of kwaliteit, waardoor aanbieding via streaming media niet geschikt is. Het gebruik van digitale audio en video biedt duidelijke voordelen voor beheer. Digitale audio en videobestanden slijten niet bij veelvuldig gebruik (hoewel de kwaliteit van de dragers wel kan afnemen), in plaats van meerdere afzonderlijke apparaten kan bij presentaties gebruik worden gemaakt van één PC plus geschikte randapparatuur, bij aanbieding via het netwerk hoeven minder kopieën te worden gemaakt, etc. Deze voordelen gaan pas echt meetellen als duidelijke keuzes worden gemaakt. Bij uitblijven van beslissingen op dit punt neemt het aantal te ondersteunen apparaten en programma’s alleen maar toe. Bovendien gelden voor beheer specifieke eisen t.a.v. verspreiding en toegang, die zich bij het gebruik van enkelvoudige, analoge media niet of nauwelijks voordoen. Auteursrechtelijke kwesties spelen veel sterker bij distributie in streaming formaat via het Internet dan bij afspelen vanaf DVD of CD ROM in een collegezaal. In de afgelopen jaren zijn de mogelijkheden voor digitale audio en video binnen de faculteiten Rechten en Letteren via allerlei projecten verkend, met name in het onderwijs. Hierbij is belangrijke kennis en ervaring opgedaan met zowel de technische als de didactische aspecten van het gebruik. Het was de opdracht van de projectgroep om deze ervaringen te verbinden met de dagelijkse werkpraktijk van de AV-dienst Letteren en Rechten om op deze manier tot een goede dienstverlening met betrekking tot het digitaal aanbieden van audio en video te komen. Vanwege de technische en inhoudelijke aspecten zijn bij de uitvoering, naast de AV-dienst, ook betrokken de computerafdelingen Letteren en Rechten, de Letterenbibliotheek en de onderwijsondersteuningseenheden ICTOL en DOS. Binnen de RUG is verder UOCG een belangrijke partner op het gebied van ondersteuning. Met UOCG is incidenteel contact geweest over bepaalde zaken.

1

Een mooi overzicht van de nieuwe mogelijkheden is te vinden in Susan Aasman en André Rosendaal, red., Davideon: een wereld in beeld en geluid. Handboek voor het gebruik van streaming media in het hoger onderwijs. Interne publicatie Faculteit Letteren, 2005.

5



4 Hoofdonderdelen digitalisatieproces Het digitalisatieproces kent verschillende onderdelen die schematisch als volgt kunnen worden weergegeven:

6


4.1


Globale beschrijving

Centraal staat het feitelijke digitaliseringsproces, beginnend met het aannemen van een opdracht door de AV-dienst en eindigend met de oplevering van een of meerdere digitale audio- of videobestanden aan de opdrachtgever (klant). Dit proces omvat meer dan digitaliseren alleen. In de tweede lijn worden verschillende eenheden ingeschakeld voordat het eindproduct wordt opgeleverd en de opdracht formeel wordt afgesloten. Op de aard van de deelprocessen en de rollen van de verschillende eenheden bij de uitvoering ervan wordt hieronder nader ingegaan. Daarnaast is sprake van activiteiten voorafgaand aan het digitaliseringstraject en activiteiten die erop kunnen volgen. Dit noemen we voortraject en natraject. Tot het voortraject worden gerekend alle handelingen die door de klant zelf worden verricht, voorafgaand aan het indienen van een verzoek bij de AV-dienst. Tot het natraject worden gerekend de handelingen die de klant nog moet of kan verrichten na oplevering van het product. Tenslotte onderscheiden we nog twee flankerende processen, die betrekking hebben op technische en inhoudelijke ondersteuning van het feitelijke digitaliseringsproces. De technische ondersteuning heeft zowel betrekking op de ondersteuning van de uitvoerders van het digitalisatieproces als op de ondersteuning van de eindgebruikers (apparatuur en programmatuur). De inhoudelijke ondersteuning heeft vooral betrekking op de eindgebruikers, met name t.a.v. hoe zij digitale audio- en videofragmenten kunnen toepassen in onderwijs of onderzoek.

4.2

Aanvraag / Opdrachtformulering

Uitvoerder: Medewerker of student Letteren / Rechten Het digitaliseringsproces begint met het formuleren van de opdracht door de opdrachtgever. Opdrachten kunnen alleen worden ingediend door medewerkers en studenten verbonden aan de faculteiten Letteren en Rechten. Uitsluitend opdrachten die betrekking hebben op onderwijs, onderzoek of ondersteunende processen (zoals Interne en Externe Communicatie) kunnen in behandeling worden genomen. Alle opdrachten worden via een opdrachtformulier op het web afgehandeld2. Dit geldt ook voor opdrachten die worden ingediend aan de balie van de AV-dienst. Het formulier is beschikbaar vanaf een willekeurige lokatie met Internetaansluiting. Bij het inloggen wordt geverifieerd of de opdrachtgever werkelijk medewerker of student is bij Letteren of Rechten. De benodigde bewerkingen hangen sterk samen met de soort toepassing die wordt beoogd, de aard van het medium waarin wordt aangeleverd en het formaat dat voor uitlevering gewenst is. In de opzet van het formulier is hiermee rekening gehouden. Via het formulier kunnen o.a. de volgende opdrachten worden geformuleerd:

2

•

Verzoek om een analoog fragment te laten omzetten in een digitaal formaat;

•

Verzoek om een radio- of TV opname uit te voeren en deze digitaal beschikbaar te stellen;

•

Verzoek om een digitaal fragment om te zetten in een ander formaat;

•

Verzoek om een DVD over te zetten naar streaming formaat;

Het formulier is momenteel beschikbaar op http://odur.let.rug.nl/avmedia, maar het adres wordt mogelijk aangepast

ivm de reorganisatie van het ICT-beheer.

7



Het aantal mogelijke combinaties dat zou ontstaan door de diversiteit in aanleverformaten, soort bewerking, en mogelijk uitvoerformaat wordt beperkt door een set afspraken die door de betrokken eenheden is overeengekomen, in samenspraak met UOCG en RC (die voor de technische facilitering verantwoordelijk zijn). Voor uitlevering wordt bijvoorbeeld uitsluitend gebruik gemaakt van de binnen de RUG gangbare systemen3 en formaten; en ten aanzien van bewerking is afgesproken dat een speelfilm niet in meerdere fragmenten wordt “opgeknipt” t.b.v verschillende vakken of docenten. Nadere specificaties over gewenste en verwerkbare aanlever- en uitleverformaten zijn opgenomen in bijlagen 7.6 en 7.7. Het aanvraagproces verloopt als volgt. De aanvrager wordt door een set vragen geleid op zo’n manier dat de vragen zijn toegesneden op het type opdracht en de te verwerken formaten. Het formulier is zodanig ontworpen dat latere aanpassingen (bv door het beschikbaar komen van nieuwe media of formaten) kunnen worden doorgevoerd. Na invullen van het formulier kan een opdrachtformulier worden geprint, waarna de opnames die moeten worden verwerkt op de betreffende video- en/of geluidsdrager (audiocassette, VHSband, DVD, CD Rom, etc.) bij de balie van de AV-dienst ingeleverd dienen te worden. Digitale bestanden die op de PC van de aanvrager beschikbaar zijn, kunnen op een gedeelde partitie in het netwerk worden weggeschreven, voor verwerking door de AV-dienst. In het laatste geval hoeft alleen het opdrachtformulier bij de AV-dienst te worden ingeleverd voor bevestiging van de opdracht. Het electronisch formulier vervult een centrale functie in het verwerkingsproces. Het aanvraagproces wordt erdoor gestroomlijnd en de resultaten worden vastgelegd in een opdracht voor de Servicedesk (via een zgn. call in het servicedeskprogramma Magic) waarin de verschillende partijen die betrokken zijn bij het digitalisatieproces de informatie vinden die nodig is voor uitvoering van “hun” aandeel in het proces. Ook managementinformatie (wat voor soort opdrachten komen binnen, van welke faculteit, etc.) kan via Magic worden opgevraagd. Daarnaast draagt het formulier bij aan het voorkomen van overbodige verwerking doordat bij bepaalde typen aanvragen links zijn opgenomen met informatie over bestaande collecties (zoals de collectie van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid of audio en videodocumenten die al in de OPC zijn opgenomen). Tenslotte worden aspecten van meer juridische aard, zoals het instemmen met de voorwaarden van gebruik van bepaalde media, of het beperken van de toegang tot online audio en video voor specifieke doelgroepen voor bepaalde perioden, via het formulier verwerkt.

3

Hiertoe rekenen we ook de SURFnet Video Portal, een landelijke voorziening voor het aanbieden van streaming audio en video. Op dit moment heeft de RUG nog niet besloten of men naast deze voorziening structureel een eigen videoserver in de lucht zal brengen. De huidige voorziening is experimenteel.

8



Afdruk van een opdracht via het webformulier.

4.3

AV-opnames

Uitvoerder: AV-Dienst Letteren / Rechten De AV-dienst kan zowel RTV- als cameraopnames verzorgen. Opdrachten tot het maken van cameraopnames kunnen echter niet door eindgebruikers worden verstrekt. Voor cameraopnames worden afzonderlijke overeenkomsten gesloten met de Faculteitsbesturen. Op dit moment bestaat een dergelijke afspraak alleen met de Faculteit Rechten (voor het opnemen van hoorcolleges). In verband hiermee wordt in het aanvraagformulier alleen de mogelijkheid geboden tot het laten opnemen van radio- en tv-programma’s, zowel opennetregistraties als satellietopnames. Een overzicht van beschikbare RTV-zenders wordt gegeven in bijlage 7.4 Overzicht RTV-/satellietzenders Van satellietstations kan geen volledig overzicht worden gegeven in verband met het grote aantal beschikbare kanalen. Een steeds groter deel hiervan is tegenwoordig alleen beschikbaar via een digitale decoder. In dergelijke gevallen kunnen alleen opnamen worden gemaakt indien de AV-dienst kan beschikken over een decoderkaart voor het betreffende station. Probleem hierbij is dat deze soms alleen in het land waar de betreffende uitzending op is gericht kan worden aangeschaft. Geen opnamen worden gemaakt van materiaal dat al digitaal beschikbaar is. Bovengenoemde satellietuitzendingen zijn bijvoorbeeld steeds vaker ook via het Internet beschikbaar. Dit geldt bijvoorbeeld voor de onlangs gelanceerde zender France 24.4 Dit geldt ook voor een groot aantal uitzendingen van de publieke

4

Voor een uitgebreid overzicht van TV-kanalen die via Internet beschikbaar zijn, zie bijvoorbeeld: http://www.wwitv.com/

9



omroepen. Voor gebruik van dit materiaal heeft de RUG een contract afgesloten met het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid (NIBG), waardoor niet alleen de toegang, maar ook de ontsluiting (doorzoekbaarheid) en de afdracht van rechten is geregeld. Zie bijlage 7.5 voor verdere informatie over het materiaal dat via het NIBG-contract beschikbaar is. De bruikbaarheid van het materiaal wordt echter op dit moment belemmerd door gebrekkige metadata en onvoldoende zoekmogelijkheden. Bovendien is bij nieuwe aanwas vaak onzeker of een bepaald programma dat nog moet worden uitgezonden, daadwerkelijk zal worden opgenomen. NIBG is gevraagd de dienstverlening op deze punten te verbeteren.

4.4

Conversie

Uitvoerder: AV-Dienst Letteren / Rechten Zowel video- als audioconversie wordt geboden. Naast conversie van analoog naar digitaal betreft dit ook omzetting van bepaalde digitale formaten naar andere digitale formaten in samenhang met bewerkingen die voor omzetting noodzakelijk zijn (selectie audiotrack, taalkeuze, meekopiëren ondertiteling, etc.). Uitlevering vindt plaats op DVD/CD ROM, in streaming formaat of als bestand op het netwerk, afhankelijk van de wens van de klant. De services zijn specifiek gericht op conversie van materiaal in één van de verwerkbare formaten naar het doelformaat op basis van de parameters beschikbaar in het formulier. Voor een volledig overzicht van verwerkbare invoerformaten en uitvoerformaten, zie bijlagen 7.6 en 7.7.

4.5

Beeldbewerking en montage

Uitvoerder: AV-Dienst Letteren / Rechten Beeldbewerking en montage vallen niet onder de conversieservices en kunnen alleen na een afspraak met de AV-dienst worden verricht. De bewerkingen omvatten technische en/of creatieve handelingen, zoals het verbeteren van de kwaliteit, het combineren van een PP-presentatie met audio of video, het toevoegen van audio aan een videotrack, het toevoegen van titels en ondertitels, het gebruik van grafische effecten, etc. In de meeste gevallen betreft het maatwerk dat niet via een formulier kan worden afgehandeld. De gewenste uitvoering kan vaak alleen in nauw overleg met, of aanwezigheid van, de opdrachtgever tot stand kan worden gebracht. Zo kan de selectie van de juiste passage (bijvoorbeeld bij niet-Nederlandstalige opnames) vaak alleen in samenspraak met (aanwezigheid van) de opdrachtgever worden verricht. Voor medewerkers en studenten die bepaalde geavanceerde bewerkingen zelf willen doen is de AV-studio beschikbaar. Voor een overzicht van de faciliteiten in de studio, zie bijlage 7.10. Opdrachten waarbij een product wordt vereist waarvoor de voorzieningen, expertise, of capaciteit niet beschikbaar zijn kunnen niet worden aangenomen. In dergelijke gevallen wordt verwezen naar de AV-services van het Universitair Facilitair Bedrijf (UFB) of een externe uitvoerder.

4.6

Uitlevering

Uitvoerder: AV-Dienst Letteren / Rechten

10



Algemeen Uitlevering van de gedigitaliseerd AV-materiaal is mogelijk op een draagbaar medium (CD ROM of DVD), in streaming formaat of als bestand op één van de universitaire fileservers. •

CD ROM of DVD: Bij uitlevering op CD ROM of DVD wordt in principe volstaan met het verstrekken van één exemplaar per aanvrager. Van het materiaal wordt geen backup gemaakt door de AV-dienst.

•

Streaming formaat: Streaming formaat is het aangewezen alternatief voor beschikbaarstelling aan meerdere gebruikers. Bij uitlevering in streaming formaat wordt het materiaal standaard in afgeschermde vorm beschikbaar gesteld aan specifieke doelgroepen gedurende een bepaalde periode. Van het materiaal dat via streaming wordt aangeboden op de RUG Video Portal worden door UOCG backups gemaakt. Van de tussenbestanden (MPEG-2 e.d.) worden door de AV-dienst geen backups gemaakt.

•

Fileserver (LAN): In bepaalde gevallen (bijvoorbeeld waar de streamingkwaliteit of wijze van afspelen voor bepaalde doeleinden niet gewenst is) kan audio en videomateriaal rechtstreeks op een fileserver (voor afspelen binnen het LAN) worden geplaatst. O.a. voor de onderzoeksgroepen Taalbeheersing en voor het taalvaardigheidsonderwijs is hiervoor ruimte op de universitaire fileservers gereserveerd. De bestanden die hierop zijn geplaatst worden standaard meegenomen in de backup procedures van FCA Letteren en ICT-afdeling Rechten (binnenkort ICTc).

Het gewenste uitleverformaat wordt bij het verstrekken van de opdracht door de klant aangegeven. Voor uitlevering in streaming formaat gelden specifieke voorwaarden. Dit is de reden dat op uitlevering in dit formaat in meer detail wordt ingegaan.

Streaming services Streaming services hebben betrekking op verwerking van analoog en digitaal materiaal waarbij het eindproduct in de vorm van streaming audio of video wordt uitgeleverd. Dit betreft aanbieding van audio- en videomateriaal via het Internet waarbij de opnames vanaf de server worden afgespeeld (dus niet eerst worden gedownload). Over het algemeen zal het gaan om materiaal dat via een gebruikersnaam/wachtwoordcombinatie alleen voor specifieke doelgroepen toegankelijk is. De aanvrager krijgt na aanvraag gedurende een beperkte periode standaard toegang tot het fragment via een tijdelijke gebruikersnaam/wachtwoordcombinatie. De faculteiten bieden zelf geen streaming services aan, maar maken voor streaming gebruik van de universitaire voorzieningen die hiervoor zijn ingericht. De dienstverlening van de AV-dienst in dit verband bestaat uit het gereedmaken en plaatsen van audio- en videodocumenten op de beschikbare streaming servers. Letteren en Rechten volgen het universitaire beleid mbt de keuze van het streaming platform en de bijbehorende afspeelprogrammatuur. Voor het aanbieden van audio en video in streaming formaat wordt gebruik gemaakt van de RUG Video Portal (RVP), een RUGbrede dienst die in ontwikkeling is bij UOCG. Met het oog op de beschikbare infrastructuur, de noodzaak om streaming materiaal af te kunnen schermen voor specifieke doelgroepen en verschillende andere technische overwegingen is door UOCG voorlopig 11



gekozen voor het MPEG-4 formaat voor de uitlevering van AV-materiaal via streaming. Voor afspelen op de werkplek of thuis is de installatie van de Quicktime speler noodzakelijk. In voorkomende gevallen kan worden uitgeweken naar het Windows Media Format, zulks ter beoordeling van de AV-dienst. In de huidige situatie betekent dit dat fragmenten in dit formaat niet kunnen worden afgeschermd. T.a.v. de afscherming van het materiaal geldt overigens dat de huidige vorm van afscherming (met usernames en passwords die afwijken van de standaard usernames en passwords van studenten) en de manier waarop studenten zich akkoord moeten verklaren met de voorwaarden voor gebruik van beschermd materiaal (gedrukte akkoordverklaring uit te reiken door de docent) niet gebruiksvriendelijk en erg omslachtig is. In universitair verband zouden de faculteiten zich sterk moeten maken voor verbetering op dit punt. Voor de nadere specificaties van de binnen de RUG aangeboden formaten, zie bijlage 7.6. Het is verder belangrijk te vermelden dat de door de RUG aangeboden formaten niet de enige zijn die op de werkplek moeten worden ondersteund (mediaspelers en codecs), aangezien onderwijs en onderzoek veelvuldig gebruik maken van bronnen buiten het domein van de RUG. Binnen de laatste versies van de Universitaire Werkplek (november 2006) lijkt een en ander nu goed geregeld te zijn. Naast RVP wordt momenteel incidenteel gebruik gemaakt van de SURFnet Video Portal (SVP) voor het aanbieden van streaming materiaal. Dit is bijvoorbeeld het geval voor bestanden waar meerdere landelijke instellingen over moeten kunnen beschikken. Het gebruik van SVP als standaardplatform voor alle streaming services van de RUG is een optie die inmiddels serieus wordt overwogen door UOCG. De AV-dienst Letteren en Rechten zal het beleid van UOCG in deze volgen en de dienstverlening op dit punt indien nodig aanpassen. In de afgelopen periode hebben zich verschillende storingen voorgedaan die het gebruik, dat een steeds structureler karakter begint te krijgen, ernstig hebben belemmerd. (zie 5.6 voor verdere discussie m.b. t. dit punt).

4.7

Ontsluiting

Uitvoerder: Bibliotheek Letteren Het materiaal dat op de RVP wordt aangeboden is niet voorzien van metadata. Ook zijn er, voorzover bekend, geen plannen om de RVP op korte termijn uit te breiden met uitgebreide metadatafuncties of een zoekinterface. Hierdoor is hergebruik van het materiaal door andere gebruikers problematisch en kan zelfs het terugvinden van eerder geplaatst materiaal door de oorspronkelijke aanvrager lastig zijn. Om deze problemen te beperken is in de procedure rekening gehouden met ontsluiting van het materiaal dat voor meerdere gebruikers interessant is. Via een optie in het formulier kunnen aanvragers aangeven of bezwaar bestaat tegen opname in de collectie. De Letterenbibliotheek beoordeelt vervolgens aan de hand van de call in Magic of de opname al dan niet wordt opgenomen in de collectie. Voor opname in de bibliotheekcollectie zijn twee methoden: •

Materiaal waarvan het eigendom niet bij de aanvrager zelf berust wordt opgenomen in de OPC. Bij de beschrijving wordt een link toegevoegd naar het betreffende streaming materiaal (zoals nu ook 12



al met bijvoorbeeld speelfilms op DVD gebeurt). Opname in de OPC betekent overigens niet dat het materiaal vrij toegankelijk is voor alle gebruikers. De link wordt na aanvraag standaard vrijgegeven aan de aanvrager gedurende een beperkte periode. Voor andere gebruikers wordt de toegang geregeld door de Nestorcoördinatoren van de faculteiten (volgende paragraaf). •

Materiaal waarvan de rechten bij de aanvrager (afdeling, onderzoeksgroep, etc.) berusten en dat voor een breed publiek toegankelijk mag zijn kan daarnaast in een repository worden opgenomen. Hierbij kunnen evt. aanvullende voorwaarden worden opgenomen ten aanzien van de verspreiding van het materiaal, bijvoorbeeld op basis van een Creative Commons overeenkomst.5

4.8

Toegang streaming materiaal

Uitvoerder: ICTOL en DOS (Nestorcoördinatoren) Audio en video in streaming formaat wordt voornamelijk gebruikt voor onderwijsdoeleinden. Met het oog hierop wordt het vrijgeven van het streaming materiaal uitgevoerd door de Nestorcoördinatoren van de faculteiten. Op dit moment gebeurt dit al bij de Faculteit Rechten; bij de Faculteit Letteren zijn hierover afspraken gemaakt. De informatie over de onderwijsmodule, periode van gebruik e.d. is door de aanvragers in het formulier ingevuld en in Magic beschikbaar voor de Nestor-coördinatoren. Zij verstrekken de URL waarop het fragment beschikbaar wordt gesteld en de username/wachtwoordcombinaties die nodig zijn voor toegang aan de bij de cursus ingeschreven studenten en medewerkers en reiken aan de docenten een door de studenten persoonlijk te ondertekenen document uit waarin studenten zich akkoord verklaren met de voorwaarden voor gebruik van het betreffende fragment.

4.9

Voortraject

Uitvoerder: Medewerker of student Letteren / Rechten Opdrachtgevers hebben vaak zelf al bepaalde taken verricht voordat ze een beroep doen op de AV-dienst. Ze hebben bijvoorbeeld zelf video- of RTV-opnamen gemaakt en willen deze aanbieden voor verdere verwerking door de AV-dienst. Ook werken ze thuis of op de werkplek misschien met audio- en videoeditingsoftware, zodat bepaalde voorbewerking door henzelf kan worden gedaan. Om de dienstverlening op dit punt optimaal af te stemmen, biedt de AV-dienst op haar website informatie aan t.a.v. de formaten die in verschillende opnamesituaties het best gebruikt kunnen worden en de media waarop het materiaal het best kan worden aangeboden. Zelfwerkzaamheid van medewerkers en studenten wordt in algemene zin aangemoedigd. Niet alle “thuisproducten” kunnen echter in behandeling worden genomen. Dit geldt bijvoorbeeld voor auteursrechtelijk beschermd materiaal. Zelf opgenomen speelfilms e.d. zullen niet in behandeling worden genomen. Volgens afspraak worden de speelfilms die het betreft aangeschaft door Letterenbibliotheek. Pas daarna kunnen ze bijvoorbeeld in streaming formaat voor onderwijsdoeleinden worden aangeboden. Ook RTV opnames die al digitaal beschikbaar zijn komen niet voor verwerking in aanmerking. Voor

5

Voor nadere informatie van wat dit inhoudt, zie http://www.creativecommons.nl/

13



alle auteursrechtelijk beschermde werken gelden de door ABJZ gestelde criteria voor publicatie (zie 6.2 en 6.3)

4.10 Natraject Uitvoerder: Medewerker of student Letteren / Rechten De opdracht aan de AV-dienst wordt afgesloten met de oplevering aan de aanvrager van een digitale drager, weblink naar een streaming document of een bestandslokatie op het netwerk. De aanvrager ontvangt een bericht over het gereedkomen van het gevraagde product, waarna de call in Magic formeel wordt gesloten. In de meeste gevallen beschikt de aanvrager dan over een integrale kopie van het aangeboden bronmateriaal, met mogelijke modificaties t.a.v. keuze van spoor, taal, etc. In bepaalde gevallen (bijvoorbeeld waar omzetten van een gevraagde passage duidelijk minder werk is voor de AV-dienst dan integrale omzetting, of waar de aanvrager Beeldbewerking en –montage heeft ingeschakeld om een bepaalde uitsnede te maken) bestaat het eindproduct uit een segment van het ingeleverde werk. Na oplevering van het gewenste audio- of videodocument, kan de opdrachtgever zelf nog bepaalde bewerkingen doen op de eigen PC. Bij streaming fragmenten is het bijvoorbeeld mogelijk om gebruik te maken van de Virtuele Snijmachine (http://video.SURFnet.nl/virtualcutter). Op die manier kan bijvoorbeeld één item uit een actualiteitenrubriek worden geselecteerd en via een afzonderlijke link in Nestor, Powerpoint of Word worden aangeboden. Dit kan zowel worden gedaan door docenten als door studenten. De AVafdeling zal de opdrachtgevers bij het verstrekken van de informatie over de weblink van deze mogelijkheid op de hoogte stellen en hierover informatie op de website verstrekken. Hierbij wordt tevens verwezen naar de mogelijkheid om bij ICTOL, DOS, of UOCG instructie te krijgen over de gebruiksmogelijkheden van de Virtuele Snijmachine. Audio- en videobestanden die op een netwerkfolder worden uitgeleverd kunnen ook verschillende vormen van nabewerking ondergaan. Bestanden in dit formaat zijn onder meer bedoeld meer specialistisch onderzoek, zoals het transcriberen, coderen en analyseren van het materiaal. De ondersteuning in het gebruik van de hiervoor beschikbare tools (Transana e.d.) is de verantwoordelijkheid van de docent of onderzoeksgroep die het betreffende onderwijs of onderzoek uitvoert. De ondersteuning van de AV-dienst en aanpalende diensten beperkt zich tot technische facilitering van dit proces (er zijn o.a. voetpedalen uitleenbaar voor transcriptiedoeleinden). Inhoudelijke ondersteuning kan niet worden verleend. Voor het taalvaardigheidsonderwijs wordt, naast het aanbieden van bestanden in streaming formaat, eveneens gebruik gemaakt van bestanden op een netwerkpartitie. Hierbij wordt nog een andere vorm van nabewerking toegepast. Binnen het talenpracticum van de UB kunnen docenten gebruik maken van audio-CD’s en DVD’s om studenten in het lab in klassikaal verband te kunnen laten werken met audio en video. Voor gebruik door studenten voor zelfstudiedoeleinden worden de fragmenten op de centrale fileserver geplaatst. Met de bijgeleverde software (Sanako Media Assistant Solo) kunnen de docenten het materiaal zelf converteren van audio-CD of DVD formaat naar een geschikt digitaal bestandsformaat en het plaatsen op de daartoe bestemde lokatie in het netwerk. Hierbij kunnen ze bovendien aanvullende bewerkingen uitvoeren, zoals het toevoegen van een apart spoor voor studentopnames, het toevoegen van tekst, etc. Bovendien 14



kunnen ze de bestanden vervolgens publiceren op het web (voor gebruik binnen Nestor, Ellips, of andere programma’s). Aangezien dit vaak inhoudelijke bewerkingen betreft is het een pré als de docenten dit proces zelf beheersen. Het ICTOL verzorgt voorlichting en trainingen m.b.t. het gebruik van deze taalvaardigheidsprogrammatuur. Bij het omzetten van grote hoeveelheden materiaal in één keer verdient het overigens de voorkeur om dit, net als bij andere bulkopdrachten, in de vorm van een project (bijvoorbeeld door een student-assistent) uit te laten voeren. Het Talencentrum heeft op deze manier een groot aantal bestanden op de gemeenschappelijke netwerkpartitie voor het talenonderwijs laten plaatsen.

4.11 Technische ondersteuning Uitvoerder: FCA Letteren, ICT-afdeling Rechten, na centralisatie: ICTc RUG De facultaire computerafdelingen Letteren en Rechten (in de toekomst ICTc) dragen onder meer zorg voor de volgende taken: •

Installatie en onderhoud van de benodigde mediaspelers en codecs op de universitaire werkplekken. Het betreft hierbij niet alleen de spelers en codecs die nodig zijn voor gebruik in combinatie met de RUG Video Portal en SURFnet Video Portal, maar verschillende andere spelers die met het oog op ontsluiting van materiaal van binnen en buiten de RUG van belang zijn. Voor het afspelen van DVD’s zijn bovendien specifieke aanpassingen nodig ivm regiovrij afspelen. Een lijst van vereiste spelers en codecs is opgenomen in bijlage 7.8.

•

Installatie en onderhoud van video- en audio-editing tools bij de AV-dienst en facultaire medewerkers. De AV-dienst beschikt over geavanceerde apparatuur en programmatuur, waarvan de installatie en beheer verzorgd worden door de FCA/ICTc. In voorkomende gevallen kan de benodigde programmatuur ook door medewerkers van de AV-dienst zelf (al dan niet met een in te huren externe partij) worden geïnstalleerd. Voor eindgebruikers zijn vaak minder geavanceerde pakketten noodzakelijk. De hiervoor benodigde applicaties dienen eenvoudig beschikbaar te zijn voor gebruik (via de NAL of na lokale installatie door FCA/ICTc). Een lijst met momenteel gebruikte applicaties is opgenomen in overzicht 7.12.

•

Verzorgen van voldoende diskcapaciteit voor AV-dienst en eindgebruikers. Vooral voor bewerkingsdoeleinden moet lokaal bij de AV-dienst veel diskcapaciteit beschikbaar zijn. Voor ontsluiting via het LAN (vnl. voor onderzoek) moet eveneens veel diskcapaciteit beschikbaar zijn. Voor alle gebruikers moet duidelijk zijn wat de aangewezen locaties zijn voor audio- en video in het LAN.

•

Backup voorzieningen. Met name het maken van streaming bestanden is een tijdrovend proces. RVP en SVP beschikken over een backup systeem waarmee via het web gepubliceerde AVdocumenten kunnen worden teruggezet. FCA/ICTc draagt zorg voor goede backup voorzieningen voor de overige AV-documenten die op het netwerk worden geplaatst.

•

Magic: Deze servicedesktool vervult een centrale rol in het digitaliseringsproces. FCA/ICTc zorgen ervoor dat calls die binnenkomen standaard worden doorgesluisd naar de AV-dienst , die ver15



volgens naar behoefte ondersteuningseenheden in de tweede lijn inschakelt. Verder zorgt FCA/ICtc ervoor dat managementinformatie op een inzichtelijke wijze uit Magic kan worden aangeleverd t.b.v. bestuurders en andere betrokkenen bij het digitalisatieproces. Het spreekt vanzelf dat bij de overgang van decentrale FCA’s naar de centrale ICTc-beheerseenheid alle bovenstaande taken zorgvuldig moeten worden overgedragen.

4.12 Inhoudelijke ondersteuning Binnen Rechten is DOS verantwoordelijk voor de inhoudelijke en didactische ondersteuning m.b.t. het gebruik van audio en video in het onderwijs. Bij Letteren is ICTOL hiervoor de verantwoordelijke eenheid. Tot de taken van deze eenheden behoren ondermeer het geven van voorlichting en het verzorgen van instructies en trainingen. Daarnaast worden deze eenheden ingeschakeld bij het opzetten van nieuwe projecten. Tot de specifieke taken van deze eenheden m.b.t. het digitalisatieproces behoren o.a.: •

Het geven van voorlichting t.a.v. het meest geschikte formaat voor een bepaalde toepassing;

•

Het verzorgen van instructie m.b.t. audio- en videogebruik in het onderwijs;

•

Het regelen van de toegang tot afgeschermde audio- en videodocumenten op het Internet;

•

Het onderhouden van contacten met UOCG t.a.v. alle aspecten van het gebruik van audio en video in het onderwijs;

•

Het onderhouden van contacten met de AV-dienst Letteren en Rechten en FCA/ICTc over functionele aspecten t.a.v. audio- en videogebruik in het onderwijs.

16



5 Organisatieaspecten 5.1

Eindverantwoordelijkheid en deelverantwoordelijkheid

De werkzaamheden binnen het digitalisatieproces vormen een kerntaak van de AV-dienst Letteren en Rechten. De andere betrokken eenheden vervullen ondersteunende taken, elk op een terrein waarbinnen ze beschikken over specifieke expertise. Met het oog op deze taakverdeling wordt voorgesteld de eindverantwoordelijkheid voor het proces onder te brengen bij het hoofd van de AV-dienst Letteren en Rechten. Hij is aanspreekpunt voor alle belanghebbenden (medewerkers, studenten, afdelingshoofden, besturen) met betrekking tot het gehele digitalisatieproces. Minimaal eenmaal per jaar verstrekt hij aan de betrokken FB’s een rapportage over het functioneren van de dienst. Het hoofd van de AV-dienst ziet erop toe dat delen van het proces adequaat worden uitgevoerd en spreekt de deeluitvoerders erop aan indien de dienstverlening op bepaalde deelgebieden te wensen overlaat. De deeluitvoerders op hun beurt spreken het hoofd van de AVdienst erop aan indien de algehele afstemming of het functioneren van een onderdeel waarvoor zij niet direct verantwoordelijk zijn te wensen overlaat.

5.2

Bestuurlijke verantwoordelijkheid

De bestuurlijke verantwoordelijkheid voor het digitalisatieproces is geregeld volgens de geldende afspraken m.b.t. de verantwoordelijkheid van de AV-dienst/Interne Dienst als gemeenschappelijke dienstverlener voor de Faculteiten Rechten en Letteren.

5.3

Advies, toezicht en controle

De faculteiten Rechten en Letteren hebben de mogelijkheid om via de reguliere ICT-adviesorganen toezicht en controle uit te oefenen op het digitalisatieproces en de inbedding ervan in de organisatie. Ook kunnen deze organen het FB voorzien van advies t.a.v. aanpassing van de dienstverlening, ontwikkelingen op universitair niveau m.b.t. audio en videotoepassingen, e.d. Overwogen zou kunnen worden om, met het oog op de specifieke dienstverlening, een gebruikersraad of een raad van advies in te stellen bestaande uit vertegenwoordigers van de betrokken faculteiten.

5.4

Financiering

Het uitvoeren van het digitalisatieproces brengt verschillende kosten met zich mee. Het is moeilijk te voorspellen in welk tempo de vraag naar gedigitaliseerde audio- en videofragmenten zal toenemen. Hierdoor is het onmogelijk om een betrouwbare kostenraming voor de komende periode te geven. Wel is duidelijk dat al op korte termijn reserveringen en/of investeringen nodig zijn om de dienst zoals beschreven operationeel te houden. In dit verband zijn de volgende kostenposten van belang: Hardware- en mediakosten AV-dienst: De huidige apparatuur is deels verouderd, deels ontoereikend voor het uitvoeren van digitalisatie volgens het voorgestelde traject. Voor de feitelijke digitalisatie is momenteel slechts één PC beschikbaar. Deze is oorspronkelijk in gebruik genomen als testmachine. Uitval van dit apparaat betekent dat de dienst volledig wordt stilgelegd. Omdat maar één digitalisatieproces tegelijkertijd op één PC kan worden uitgevoerd vormt de beschikbaarheid van één PC bovendien een potentiële bottleneck op drukke momenten. Naast genoemde PC dient nog een aantal PC’s te 17



worden bijgeplaatst of vroegtijdig vervangen. Om het digitalisatieproces adequaat te kunnen uitvoeren acht de projectgroep het noodzakelijk dat de AV-dienst kan beschikken over: •

2 Audio-PC’s (uitbreiding met 1 PC)

•

2 Video-PC’s (uitbreiding met 1 PC)

•

2 Transcoderings-PC’s (vervanging huidige test-PC, uitbreiding met 1 PC)

•

1 Balie-PC voor het afhandelen van digitaliseringsopdrachten aan de balie, uitbreiding (lowend model) indien een combinatie met de Planon-PC niet mogelijk is

Alle PC’s moeten beschikken over voldoende lokale diskcapaciteit (interne of externe harddisks). Verder dient een snelle netwerkverbinding (1Gb-netwerkkaart en eventuele opwaardering van netwerkswitches) en voldoende diskcapaciteit beschikbaar te zijn om de bestanden decentraal (op het Storage Area Netwerk van het RC) te kunnen opslaan voor gebruik door meerdere personen en/of aan meerdere machines tijdens het bewerkingsproces. De projectgroep raadt aan om hiervoor geen lokaal subnet met separate fileserver in te richten. Voor een overzicht van de reeds beschikbare apparatuur, zie bijlage 7.10. Naast hardware dient ook blijvend geïnvesteerd te worden in specifieke software voor beeld- en geluidsbewerking (zie overzicht in bijlage 7.11). De projectgroep raadt aan om de betreffende software, waar mogelijk, via SURFDiensten te betrekken. De totale investeringskosten voor hardware en media op basis van bovenstaande uitbreidingen worden geraamd op ca. k€ 12 tot k€15. Opslagcapaciteit eindgebruikers: Om eindgebruikers gebruik te laten maken van digitale audio- en video is opslag op universitaire servers noodzakelijk. Dit geldt zowel voor bestanden in streaming formaat op RVP/SVP als voor tijdelijke of permanente opslag op het universitaire LAN. Op dit moment worden de kosten op RVP niet doorberekend omdat deze streaming dienst nog een projectmatig karakter heeft. Naar verwachting zal dat in de toekomst veranderen. Opslag via het LAN wordt al wel doorberekend. De kosten hiervoor bedragen € 28 per Gb per jaar, inclusief backup. Op basis van het huidige gebruik dienen de faculteiten samen rekening te houden met een omvang van ca. 500 Gb binnen enkele jaren. Hiermee zou volgens de huidige tariefstructuur een jaarlijks bedrag van k€ 14 gemoeid zijn. Verrekening hiervan vindt plaats via SLA’s met het ICTc. Licentiekosten: Van NIBG wordt materiaal van de omroepen betrokken. De jaarlijks terugkerende kosten van deze zgn. Academia-licentie bedragen ca. k€ 14. Het betreft een RUG-brede licentie. De kosten worden op dit moment opgebracht door de Faculteit Letteren en de UB. Om de kosten op termijn op te kunnen brengen zullen meer faculteiten moeten bijdragen aan de kosten. Identificatie van gebruikers op basis van de faculteit waar zij werkzaam zijn is niet mogelijk. Een verdeling op basis van vermeend of verwacht gebruik zal hiertoe moeten worden overeengekomen. Personele kosten betrokken afdelingen: De projectgroep is ervan uitgegaan dat de werkzaamheden door alle betrokken eenheden met de bestaande formatie kunnen worden uitgevoerd. Dit betreft kosten die moeilijk kunnen worden gekwantificeerd. Bij een toename van opdrachten zouden uiteraard in de 18



toekomst capaciteitsproblemen bij de betrokken afdelingen kunnen ontstaan. Met het oog hierop stelt de projectgroep voor om alle betrokken eenheden een urenregistratie te laten bijhouden van de dienstverlening m.b.t. het digitalisatietraject zodat inzichtelijk wordt hoeveel tijd alle betrokkenen hieraan besteden.

5.5

Uitfasering analoge media en apparatuur

De overgang van analoge naar digitale media en apparatuur is een geleidelijk proces dat al geruime tijd geleden van start is gegaan. Er komt een moment dat analoge apparaten zoals VHS-recorders, camera’s en TV’s niet meer worden ondersteund. De projectgroep adviseert om het beschikbaarstellen van analoge media niet abrupt te beëindigen, maar bij vervanging geen analoge apparatuur meer aan te schaffen en het gebruik van digitale media en apparatuur actief te promoten. Hierdoor zal het voorkomen dat medewerkers op een gegeven moment beter kunnen overstappen op digitaal, eenvoudigweg omdat in de betreffende ruimte geen analoge afspeelmogelijkheden meer beschikbaar zijn. In voorkomende gevallen zal nog enige tijd gebruik gemaakt kunnen worden van mobiele analoge apparatuur. De uitfasering van analoge media en apparaten op deze wijze zal naar inschatting van de projectgroep waarschijnlijk in september 2009 zijn voltooid.

19


5.6


Aandachtspunten beleid

Het projectteam heeft tijdens het uitvoeren van de opdracht verschillende ontwikkelingen gesignaleerd die buiten het eigenlijke bestek van de opdracht vallen, maar die niettemin bepalend kunnen zijn voor de lopende en toekomstige digitaliseringsactiviteiten binnen de faculteiten. Daarnaast hebben zich in de periode na de laatste vergadering van het projectteam nog een aantal incidenten voorgedaan, waarover het projectteam niet meer heeft kunnen vergaderen. We brengen deze punten hier apart onder de aandacht opdat de faculteiten bij de verdere beleidontwikkeling in de toekomst hier rekening mee kunnen houden. RUG Video Portal: De RUG Video Portal (RVP) wordt door UOCG gezien als een experimentele voorziening. Binnen de RUG bestaat echter al verschillende jaren (de eerste experimentele toepassingen dateren van vóór het jaar 2000) behoefte aan een meer structurele voorziening voor het gebruik van digitale audio en video in het onderwijs. In feite wordt RVP, ondanks verschillende tekortkomingen, bij verschillende faculteiten al ingezet als structurele voorziening. Dit bleek o.a. toen de server in oktober langer dan een week uit de lucht was. Momenteel wordt geopteerd voor aansluiting bij de landelijke dienst SURFnet Video Portal. De keuze voor een definitief platform wordt echter pas over twee jaar verwacht. In verband met de omvang van het structureel gebruik van RVP zouden de faculteiten nadere afspraken moeten maken met UOCG/RC over instandhouding van de tijdelijke voorziening op een acceptabel niveau. SURFnet Video Portal: Aan het gebruik van SVP zijn door UOCG verschillende voorwaarden gesteld, o.a. t.a.v. het afschermingsniveau van de betreffende AV-bestanden. In dit verband is ook de wens geuit om de afscherming/koppeling vanuit Blackboard (Nestor) te kunnen regelen door het bouwen van specifieke building blocks in BB door UOCG. Hoewel een dergelijke integratie met Blackboard bijzonder handig zou kunnen zijn, mag het beschikbaar komen van een structurele dienst voor gebruikers binnen de RUG (niet alleen studenten) in de optiek van de projectgroep niet afhankelijk worden gemaakt van het al dan niet verstrekken van de opdracht tot het bouwen van de building blocks aan UOCG. Centrale Virtuele Onderwijsruimte: Binnen de RUG wordt momenteel een project Centrale Virtuele Onderwijsruimte (CVO) voorbereid. Dit behelst o.a. de realisatie van een Single Sign On (SSO) functie (authenticatie voor verschillende applicaties door één keer in te loggen). Dit project (waarbij o.a. wordt voortgebouwd op de door Letteren geïntroduceerde experimentele A-Select server) is waarschijnlijk ook van belang voor de afscherming van audio- en video voor specifieke doelgroepen. Dit perspectief zouden de faculteiten in moeten brengen in de verdere discussie over implementatie van het CVO-project. Grootschalige digitaliseringsopdrachten: De projectgroep heeft zich primair gericht op het uitwerken van aanvragen door individuele medewerkers en studenten. Hiervoor is o.a. het digitale aanvraagformulier ontwikkeld. Het uitgangspunt dat de projectgroep heeft gehanteerd bij het uitwerken van het digitalisatieproces is dat grootschaliger opdrachten (bulkopdrachten) projectmatig moeten worden afgehandeld met separate financiering. O.a. opdrachten t.b.v. de Letterenbibliotheek en het taalvaardigheidsonderwijs zijn dienovereenkomstig afgehandeld. Bij het aannemen 20



van nieuwe opdrachten moet door de AV-dienst voortdurend worden afgewogen in hoeverre ze binnen het reguliere dienstenpakket vallen of als een bijzondere opdracht moeten worden aangemerkt. Dit geldt o.a. voor het digitaliseren van hoorcolleges voor de Faculteit Rechten, waar momenteel een flinke tijdsinvestering mee is gemoeid. Satellietuitzendingen: Recentelijk is enige discussie ontstaan over het al dan niet opnemen van satellietuitzendingen voor het talenonderwijs (Letteren). Aan de ene kant speelt hierbij een rol dat het tijdrovend is om uit te zoeken of bij te houden op welke kanalen sommige zenders beschikbaar zijn. Aan de andere kant speelt hierbij een praktisch probleem, nl. dat abonnementen voor bepaalde zendpakketten soms alleen kunnen worden aangeschaft in het land waarop de uitzending betrekking heeft. Bovendien is niet altijd duidelijk wie bepaalt welke programma’s moeten worden opgenomen en wie voor de kosten van de aanschaf van abonnementen opdraait. Aangezien deze problematiek in de afgelopen paar weken naar voren is gekomen heeft de projectgroep hier geen gezamenlijk standpunt over kunnen innemen. Vanuit de taakstelling die de projectgroep ziet voor de AV-dienst Letteren en Rechten ligt het in de rede dat de AV-dienst dé instantie is waar expertise m.b.t. beschikbaarheid van relatief courante zenders beschikbaar moet zijn. De AV-dienst dient de aanvrager tevens te wijzen op de mogelijkheid van alternatieve uitzendingen via het Internet (indien van toepassing). De aanvrager op haar beurt dient er rekening mee te houden dat verzoeken voor opnamen van zenders die niet eerder zijn opgenomen geruime tijd van tevoren kenbaar moeten worden gemaakt (vier weken vóór het moment van opname) en dat niet alle verzoeken gehonoreerd kunnen worden. O.a. de frequentie van gebruik van een bepaalde zender en de abonnementskosten kunnen hiervoor doorslaggevend zijn. Het ligt overigens niet voor de hand om de kosten voor abonnementen door te berekenen aan de betreffende afdelingen, aangezien dit ook voor andere opdrachten niet gebeurt. De AV-dienst zou een lijst moeten publiceren van de satellietzenders die in ieder geval beschikbaar zijn.

21



6 Werkprotocollen 6.1

Protocol afhandeling opdracht in Magic

Protocol Afhandeling opdracht in Magic - opdrachtverwerking Titel:

Afhandeling opdracht in Magic – opdrachtverwerking

Opgesteld door:

A.J.M. Rosendaal

Versie:

0.2

Laatst gewijzigd:

14 december 2006

Geldig vanaf: 0.1 24 oktober 2006 0.2 14 december (opmerkingen Antoinette Spanninga)

Documentgeschiedenis:

-

Doel:

In dit protocol wordt beschreven welke stappen moeten worden gevolgd om de verwerking van de opdracht vast te leggen in Magic.

Toelichting:

Dit protocol beschrijft de verwerking van de opdracht door de AV-dienst in Magic. De opdracht is dan al door de Servicedesk ingevoerd in Magic. Het protocol is een nadere uitwerking van een deel van het protocol: Registratie en afhandeling FF-opdrachten in Magic

Uitvoerder:

AV-dienst Harmoniecomplex

Fase

AV actie

1.

Ontvangst Opdracht

2.

Subject kiezen

Magic Actie

Opmerkingen

Zet de opdracht op eigen naam: Assign to Myself. Rubriceer de opdracht door het juiste Subject te kiezen.

Subjects: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

Audiocassette Langspeelplaat Mini-disk Audio-cd DVD (S)VHS Mini DV DV CAM U-Matic Bestand(en) op mijn computer 11. Materiaal uit OPC 12. Radio-televisieopname Dit betreft een voorstel. Mogelijk wordt het aantal mogelijiheden teruggebracht en vervangen door bijv. Audio/Video/PC/OPC/RTV

22


3.

Priority

4.

Planningsdatum

5.

Start uitvoer van de opdracht


Zet de priority.

Kies de priority zodanig dat het materiaal tijdig beschikbaar is. Denk bijvoorbeeld aan televisieopnamen die voor het uitzendtijdstip moeten zijn voorbereid.

Voer een planningsdatum in. Opdracht uitvoeren.

Raadpleeg hiervoor de werkinstructies van de AV-dienst.

Acties bij specifieke (onderdelen van) opdrachten 10. Bestand(en) op mijn computer Stuur een bericht naar de opdrachtgever met informatie over het plaatsen van bestanden.

Vermeld in Incident Resolution dat contact is opgenomen met de opdrachtgever.

Controleer plaatsing bestanden door opdrachtgever.

Begin met dd-mm-jj en je initialen:

Na plaatsing kan de opdracht verder worden verwerkt.

13. Materiaal uit OPC

Stuur de opdracht door (Assign to) naar de medewerker van de Letterenbibliotheek.

Moet nader worden uitgewerkt.

Als het om afgeschermd materiaal gaat, Assign dan de opdracht aan de ICTOLmedewerker die de afscherming regelt.

De ICTOL-medewerker regelt de afscherming en geeft de opdracht terug aan de AV-medewerker nadat de afscherming is aangebracht en getest.

Meldt de oplossing in het Incident resolution en zet de status

De call gaat dan automatisch terug naar de HARMO-FO.

Beschikbaarstelling: Via het Internet (streaming)

6.

Opdracht afronden

Stuur een e-mailbericht aan de opdrachtgever

23



op HDSOLVED-CI.

24


6.2


Protocol bestand als streaming fragment aanbieden op RuG Video Portal

Protocol bestand als streaming fragment aanbieden op RuG Video Portal Titel:

AVmateriaal streaming aanbieden op RVP/SVP

Opgesteld door:

C. Jippes

Versie:

0.2

Laatst gewijzigd:

30 augustus 2006

Geldig vanaf:

1 juli 2006


-

Doel:

In dit protocol wordt beschreven welke stappen moeten worden gevolgd om audio en video-bestanden als streaming fragmenten aan te bieden op RVP/SVP

Toelichting:

Werkproces AVdienst na ontvangst call uit Magic.

Uitvoerder:

AV-dienst Harmoniecomplex

Procesbeschrijving

1. Start proces. Er zijn twee mogelijkheden: a)

De uitvoerder ontvangt een call uit Magic.

b) De uitvoerder ontvangt het verzoek tot streaming fragmenten aan de balie en maakt de call zelf aan in Magic. 2. De uitvoerder analyseert het binnengebrachte materiaal, controleert de gegevens op juistheid en volledigheid en neemt indien nodig contact op met de aanvrager. De belangrijkste formaten van bestanden die aangeleverd kunnen worden, zijn de volgende: a. AVmateriaal op DVD (+R, -R, DL, RW) b. AVmateriaal op VHS/miniDV/DVcam-tapes c. AVmateriaal als digitaal bestand (vb: MPG) d. AVmateriaal op AudioCD e. AVmateriaal op VCD/SVCD Voor deze meest voorkomende bestandsformaten wordt per optie het transcodeer-traject beschreven.

Ad a.: Aanlevering van media op DVD: De aangeleverde media is een videobestand, in de bestandsstructuur van een reguliere DVD-video (VIDEO-TS folder met VOB-indeling.) Begin met Stap 1.

25



Ad b: Aanlevering van analoog video en audio-tapes. (VHS, miniDV, DV-cam, Umatic etc) De uitvoerder copieert de analoge band naar een rewritableDVD, met een standalone DVDrecorder in het geval van analoog videomateriaal. Vervolgens vanaf stap 1 verder gaan. Analoog audiomateriaal moet ingeladen worden in de audiopc en geconverteerd worden met Adobe Audition naar pcm .wav formaat. Vervolgens verder gaan met Ad d.

Ad c: Aanlevering van video-materiaal als digitaal bestand. (vb. MPG, AVI, WMV) Begin gelijk met Stap 2.

Ad d: Aanlevering van materiaal op Audio-CD Stop de Audio-CD in de transcodeerPC. Open Itunes. Klik in het linker menu de AudioCD aan. Voer de titels in, in het titelveld, deze worden dan ook meegenomen als je de CD straks gaat importeren. Als alle titels zijn overgenomen, klikt de uitvoerder in de rechterbovenhoek op “import CD”. Als alle titels geïmporteerd zijn, de CD uit de computer halen. Vervolgens zoekt de uitvoerder de geïmporteerde nummers op op de HD van de computer. De uitvoerder gaat vervolgens verder met Stap 3.

Ad e: Aanlevering van video-materiaal als VCD/SVCD Stop de VCD/SVCD in de transcodeerPC. Open TMPGenc. Selecteer de VCD/SVCD als source-movie. Laat TMPGenc de VCD/SVCD importeren. Stel de transcodeersetting in op MPG-2 DVD. Start de transcodering, zodra de transcodering klaar is, ga dan verder met Stap 2. Stap 1: Via het programma VideoVault van X-software wordt de DVD geconverteerd naar een digitaal MPG-bestand. Hierbij kunnen de gewenste subtitles mee-getranscodeerd worden alsmede de gewenste taal van de audio. De “target media” wordt ingesteld op: 26



720 x 576/4mpbs/MP2. Stap 2: Met het programma Discreet Cleaner XL worden vervolgens de MPEG-4 bestanden uit het MPG bestand geproduceerd. Voor de MPEG-4 bestanden zijn template-settings aangemaakt, welke toegevoegd moeten worden aan Cleaner. Deze staan op het bureaublad van de transcoding PC, het bestand is genaamd “MP4 ISMA”. Zijn deze settings actief gemaakt in het programma, dan is het mogelijk de bestanden die getranscodeerd moeten worden toe te voegen aan Cleaner. De bestanden moeten toegevoegd worden aan het “sources”venster, via drag-n-drop toe te voegen of via “file”- “import”. Afhankelijk van het aangeleverde beeldmateriaal en het doel van de streaming bestanden moeten de keyframes aangepast worden in de encoder-settings. Normaliter bij speelfilms: 1 keyframe per 250 frames. Indien men de stream gaat gebruiken voor analyse, kan het handig zijn om een hogere keyframing aan te houden, bv 1 keyframe per 10 sec. Wanneer Cleaner alle bestanden heeft geconverteerd, moet de “status” van de “Job” teruggezet worden naar “ready”. Ook moet je de videofiles uit de “source media”-lijst verwijderen. (select en delete). Vervolgens “file”- “save”. Hierdoor wordt de template-setting gesaved, zonder de toegevoegde source-media. Van het bronbestand zijn nu 2 bestanden gemaakt, namelijk een hoge kwaliteitsbestand, en een normale kwaliteit-bestand. De 2 files moeten herbenoemd worden, zonder spaties en zonder hoofdletters. (vb. the_warrior_normaal.MPEG-4, the_warrior_hoog.MPEG-4) Stap 3: Open de getranscodeerde videobestanden met de Quicktime Player om de getranscodeerde video te “hinten”. Selecteer in Quicktime “file”- “exporteer”. Selecteer in het volgende menu: Audio en Video op “doorgifte”, en zorg dat “hinting” geselecteerd is. Na het hinten van de bestanden kunnen ze geupload worden naar de desbetreffende Videoportal (letteren of rechten), via FTP. SmartFTP, aanwezig op het bureaublad, heeft bookmarks voor beide servers. De inloggegevens van de transcoderservers van Rechten en 27



Letteren zijn op te vragen bij Callista Jippes. Tevens aanwezig in de AVdienst-administratie. De uitvoerder zoekt de folder van de cursus waar de streaming bestanden voor bedoeld zijn (of maak zelf een folder aan met als naam, de cursuscode voor welke de bestanden bedoeld zijn.) Upload vervolgens de bestanden in de goede folder. 3. De uitvoerder bericht de docent dat het AV-fragment beschikbaar is voor gebruik gedurende een beperkte periode, en vermeldt daarbij de link naar het bestand. Zie: voorbeeld email bij oplevering. 4. De opdracht is afgerond. 5. Einde proces

28


6.3


Protocol toegang tot streaming materiaal voor groepen gebruikers

Onderstaand protocol is geldig zolang er geen betere authenticatie van studenten, gekoppeld aan het selectief beschikbaarstellen van streaming materiaal, mogelijk is. De handelingen die volgens dit protocol verricht moeten worden zijn alleen bij een beperkt aantal cursussen nog te overzien. In de toekomst moet zeker de mogelijkheid tot het authenticeren van studenten en medewerkers aan de hand van hun instellingsaccount beschikbaar komen. gezien de ontwikkelingen op dit vlak bij andere projecten (Ellips, ProgressWWW, SURFnet Video Portal) is hiervoor A-Select de voornaamste kandidaat.

Titel:

Toegang tot streaming materiaal voor groepen gebruikers

Opgesteld door:

A. Rosendaal

Versie:

0.1

Laatst gewijzigd:

21 juli 2006

Geldig vanaf:

1 september 2006


-

Doel:

In dit protocol wordt beschreven welke stappen moeten worden gevolgd om groepen studenten en medewerkers toegang te verlenen tot online AV-materiaal in streaming formaat. Voor het afhandelen van verzoeken van individuele gebruikers is een apart protocol beschikbaar: Toegang tot streaming materiaal voor individuele gebruikers.

Toelichting:

Online AV-materiaal dat wordt aangeboden aan specifieke doelgroepen binnen de universiteit, wordt afgeschermd d.m.v. een gebruikersnaam/wachtwoord-combinatie. Deze gegevens worden aan de student verstrekt na ondertekening van een verklaring. Deze verklaring, samen met een bijbehorend Excel-bestand, staan in de folder H:\Fast Forward\Webformulier\Verklaring. De wachtwoorden worden automatisch gegenereerd, zijn cryptisch en kunnen niet gewijzigd worden. Alleen bestanden in MPEG-4-formaat kunnen worden afgeschermd. De afscherming vindt plaatst op het niveau van een map: alle MPEG-4-bestanden in deze map worden afgeschermd. Voor sommige handelingen is een account op de RuG Video Server noodzakelijk! De server kan via ftp benaderd worden. De locatie is: ftp:/ video.service.rug.nl. Inloggegevens zijn verkrijgbaar bij André Rosendaal en AV-dienst.

Aandachtspunten

Wie vraagt aan de docent hoeveel studenten het college gaan volgen? Hoe kan gezorgd worden voor een nette beëindiging van de beschikbaarheidsperiode?

Uitvoerder: Procesbeschrijving

Nestor-coördinator van de faculteit 1. Start proces. 29



Er zijn twee mogelijkheden:

2.

a.

De uitvoerder ontvangt een bericht van de AVdienst dat een streaming document online is geplaatst en moet worden afgeschermd. Het bericht bevat de map op de RuG Video Portal waarin het document beschikbaar is en het nummer van de bijbehorende call in Magic.

b.

De uitvoerder ontvangt een verzoek van een medewerker om een bestaande URL te opnieuw vrij te geven voor gebruik.

Controle gegevens

De uitvoerder controleert de gegevens op juistheid en volledigheid en neemt indien nodig contact op met de aanvrager. De benodigde gegevens zijn: a. het aantal accounts dat minimaal (zie verderop) moet worden gecreëerd. b. De map die moet worden afgeschermd c. Titel en cursuscode van de cursus d. Periode van afscherming e. Contactgegevens van de docent. 3.

Maak map aan en kopieer bestand(en)

Bij opdracht 1.b moet de uitvoerder een nieuwe map op de RuG Video Server aanmaken als deze nog niet bestaat voor de betreffende cursus. De mappen krijgen de cursuscode van de cursus. De locatie van de bronbestanden blijkt uit de URL die de aanvrager heeft meegestuurd. (Bijvoorbeeld rtsp://qtvideo.service.rug.nl/let/kcm/ftv3/dallas_400.MPEG4 verwijst naar een bestand in de map /let/kcm/ftv3/) Kopieer de bestanden eerst naar de lokale harde schijf, vervolgens naar de map voor de cursus. 4.

Controleer bestaande afscherming

Controleer of de betreffende map al is afgeschermd voor de gevraagde cursus en periode. Als dat zo is, dan hoeft geen actie te worden ondernomen; ga naar punt 12 Afronding. 5.

Vraag wachtwoorden aan

De uitvoerder stuurt een bericht aan Gert-Jan Verheij van het UOCG met het verzoek accounts aan te maken: [email protected], tel. 7440. Mocht Gert-Jan niet aanwezig zijn, dan wordt het verzoek gericht aan Nestorsupport: [email protected]. In het verzoek wordt vermeld: - Het aantal accounts. Maak aanzienlijk meer accounts aan dan nodig is: het is niet mogelijk later nieuwe accounts toe te voegen. - [optioneel] Een naam voor de accounts. Dat hoeft 30



-

niet, maar op die manier is er enige controle over de naamgeving. Gevraagd kan bijvoorbeeld worden om de accounts ftv1 t/m ftv200 te noemen. De naam van de map op de RuG Video portal waarvoor de accounts moeten worden gemaakt.

Vraag om de gegevens (gebruikersnaam plus wachtwoord) in een Excel-sheet met twee kolommen aan te leveren. Controleer na ontvangst de juistheid door een van de bestanden uit de map af te spelen. Voer de URL in in Quicktime, bijvoorbeeld: /let/kcm/ftv3/ dallas_400.MPEG-4 wordt afgespeeld als rtsp://qtvideo.service.rug.nl/let/kcm/ftv3/dallas_400.MPEG4. Log in met een van de geleverde accounts. 6.

Vraag een lijst met studenten op

De uitvoerder vraagt bij de docent een lijst met namen en studentnummers van de ingeschreven studenten op. Bij voorkeur wordt eerst de achternaam, daarna de voornaam/voorletters van de studenten vermeld. Dat is eigenlijk altijd al het geval. De gegevens moeten worden opgenomen in een Excel-sheet met twee kolommen, voor naam en studentnummer. 7.

Plaats de ontvangen gegevens in een Excel-document

De uitvoerder voegt de Excel-sheets met studentgegevens en accounts samen tot één Excel-sheet. Dit sheet heeft vier kolommen: account

wachtwoord

naam

studentnummer

Gebruik hiervoor het voorbeeldbestand, H:\Fast Forward\Webformulier\Verklaring\ logins_sjabloon_2006.xls. Verwijder de bestaande voorbeeldgegevens in dit bestand. Orden de regels in het Excel-sheet volgens achternaam van de student, dan worden de afgedrukte verklaringen ook op deze manier geordend. Sla dit document op met een duidelijke naam (vervang ‘sjabloon’ door de cursuscode), zodat het later teruggevonden kan worden, bijvoorbeeld om de wachtwoorden te kunnen nakijken, of nieuwe verklaringen af te drukken. 8.

Pas de studentverklaring aan

Open het Word-bestand met de studentverklaring, H:\Fast Forward\Webformulier\verklaring\ verklaring_rug_video_portal_sjabloon_2006.doc. Pas de verwijzing naar het college aan (komt tweemaal voor, in de titel en in de verklaring zelf; zie de ‘tags’


VANG>). Sla het bestand onder een nieuwe naam op, met daarin een aanduiding van het college en het collegejaar (vervang ‘sjabloon’ door de cursuscode). 9.

Koppel het Excelsheet

In Word, selecteer de menuopdracht Tools|Letters and Mailings|Mail Merge…. Aan de rechterkant van het Word-venster staan verdere instructies. Kies ‘select a different list…’ en blader naar het Excel-bestand met de studentaccounts. Druk alle verklaringen af. Druk eventueel extra verklaringen zonder studentnaam en –nummer af, die de docent kan gebruiken om later ingeschreven studenten zelf een wachtwoord te geven. 10. Neem contact op met de docent Meld de docent dat de bestanden beschikbaar zijn en gedurende welke periode. Vermeld de links naar de bestanden. Verstuur de verklaringen en maak over de verspreiding, ondertekening en inzameling afspraken met de docent. Maak eventueel afspraken over het zelf uitdelen van lege verklaringen door de docent; deze moeten ook worden opgestuurd naar de uitvoerder. Stuur de docent een niet-gebruikt account uit het Excelbestand om zelf de bestanden te kunnen afspelen. Zorg ervoor dat dit account niet in een studentverklaring wordt gebruikt. Reserveer zelf een account voor testdoeleinden. Geef deze accounts aan in het Excel-bestand. 11. Beëindiging afscherming Creëer een bestand einddatum.txt in de afgeschermde map op de RuG Video Portal. Vermeld daarin de datum waarop de map ontoegankelijk wordt gemaakt. Maak een notitie in je agenda over beëindiging van de toegang. 12. Afronding De uitvoerder bericht de AV-dienst dat de opdracht is afgerond (de call kan worden gesloten). 13. Einde proces

Overige taken:

14. Beëindiging afscherming Plaats na de einddatum de bestanden qtaccess, qtgroups en qtusersin de map H:\Fast Forward\Webformulier\Verklaring\Afscherming\ in de afgeschermde map. De toegang wordt daarmee geblokkeerd, 32



want de bestaande accounts overschreven.

33



34



7 Bijlagen 7.1

Gedragsregels voor aanbieding auteursrechtelijk beschermd materiaal in streaming, opgesteld in samenwerking met AJBZ

Bron: http://www.rug.nl/uocg/projecten/projectenaz/rugvideopor-

tal/aanleverenvideomateriaal/streamingVideoOnderwOnderz De afgelopen periode werden regelmatig vragen gesteld over de toelaatbaarheid van het aanbieden van streaming video (beeld en geluid) via het universitaire netwerk. Betreft het hier een openbaarmaking waartegen de auteurswet zich verzet? Dient men aan de auteursrechthebbende toestemming te vragen? Is men een billijke vergoeding verschuldigd? Hoewel de jurisprudentie met betrekking tot dit onderwerp nog niet volledig is uitgekristalliseerd, is wel duidelijk dat: 1.

Al deze vragen bevestigend beantwoord moeten worden, indien streaming video via het universitaire net voor alle studenten en personeelsleden van de RUG algemeen toegankelijk wordt gemaakt.

2.

Streaming video valt onder artikel 12 lid 5 van de Auteurswet, hetgeen inhoudt dat gebruikmaking ten behoeve van onderwijs en onderzoek voor een beperkte doelgroep binnen de universiteit in een besloten omgeving geen openbaarmaking in de zin van de Auteurswet is. Er mag dan geen sprake zijn van winstoogmerk en de vertoning moet deel uitmaken van het onderwijsprogramma of anderszins dienen tot een wetenschappelijk doel.

Om te voldoen aan het tweede punt dienen de nodige technische maatregelen te worden genomen, zoals:

•

Er wordt voor iedere student een apart account aangemaakt, zodat de student die deelneemt aan een bepaald college alleen bij het streaming-video-materiaal kan komen op basis van zijn eigen gebruikersnummer en paswoord. Op die manier kan worden gegarandeerd dat er sprake is van vertoning voor een bepaalde groep, voor een bepaalde periode en voor een bepaald onderwijsdoel.

•

Na afloop van het desbetreffende college/ seminar/ onderwijsprogramma dien het streaming-video-materiaal ontoegankelijk te worden gemaakt en worden de account weer opgeheven.

Het betreft hier een werkwijze die momenteel in een aantal gevallen wordt gevolgd en die in de praktijk tamelijk tijdrovend is. Op de lange termijn wordt er naar gestreefd – en door het ECCOO in landelijk verband aan gewerkt – om een afgeschermde toegang op cursus-niveau via Nestor te creëren. Ook wordt een afdoende lange termijn oplossing overwogen op basis van een gecontroleerde toegang via een proxy server. Zodra hierover meer duidelijk is, zal hieraan de nodige bekendheid worden gegeven.

35


7.2


Akkoordverklaring gebruik digitaal audiovisueel materiaal •

Voordat u een opdracht voor het aanbieden van digitaal materiaal bij de gemeenschappelijke AudioVisuele Dienst van de faculteiten Rechten en Letteren indient moet u akkoord gaan met de volgende voorwaarden:

•

U bent student of medewerker van de faculteit Letteren of Rechten aan de Rijksuniversiteit Groningen.

•

U gebruikt het digitale materiaal uitsluitend voor onderzoek of onderwijs.

•

U zult ingeval van verkregen toegang tot afgeschermd materiaal de toegangsgegevens (gebruikersnaam, wachtwoord) niet aan anderen verstrekken.

•

De AudioVisuele Dienst is verantwoordelijk voor de technische aspecten van uw opdracht. U bent zelf verantwoordelijk voor het naleven van de bepalingen ten aanzien van het auteursrecht, het intellectuele eigendomsrecht van derden en andere ter zake doende wetgeving.

•

U zult het materiaal niet zonder toestemming van de rechthebbenden kopiëren, verspreiden of anderszins openbaar maken.

36


7.3


Voorbeeld verklaring gebruik speelfilms door student

Verklaring t.a.v. de omgang met speelfilms via het internet voor de cursus: 'History, Theory and Analysis of Popular Music (LWX009P10) ' Hierbij verklaar ik, Naam: Aa, S. van der Studentnummer: Q123456 Toegekende gebruikersnaam: kcm2 het audiovisueel materiaal dat ten behoeve van het college 'History, Theory and Analysis of Popular Music (LWX009P10) ' [hierna te noemen 'dit college'] via de verstrekte gebruikersnaam en het bijbehorende wachtwoord beschikbaar wordt gesteld [hierna te noemen 'het av-materiaal'] alleen te gebruiken voor doeleinden die direct verband houden met dit college. het av-materiaal niet te zullen vertonen aan anderen, tenzij dat geschiedt in het kader van het college. het av-materiaal niet te zullen kopiëren en geen pogingen daartoe te zullen ondernemen. het mij ter beschikking gestelde wachtwoord voor het kunnen afspelen van het av-materiaal niet aan anderen te zullen bekendmaken. de rechten van de makers van het av-materiaal te zullen respecteren.

Ik heb bovenstaande verklaring gelezen, begrepen en ga akkoord met de inhoud ervan.

Datum: ……………………..

Handtekening…………………………..

--- ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Hieronder staan de gegevens waarmee je het av-materiaal kunt bekijken. Bewaar deze zorgvuldig en geef ze niet door aan anderen!

Gebruikersnaam:…kcm2…………………………………….

Wachtwoord:………4Luy6VCx…………………………………

Tip: sommige karakters uit het wachtwoord kunnen verwarring veroorzaken omdat ze erg op elkaar lijken, zoals een hoofdletter ‘I’ of een kleine letter “l”. Vandaar het volgende rijtje: Hoofdletter O; cijfer 0; letter l (“leuk”); hoofdletter L; letter i; hoofdletter I (“Immers”); cijfer 1

37


7.4


Overzicht RTV-/satellietzenders

KABELTV AANBOD

SATELIET AANBOD

Nederland 1

ONGEVEER 2500 SATELLIETZENDERS OP AANVRAAG

Nederland 2

(opnamemogelijkheid afhankelijk van beschikbaarheid decoderkaart en evt. kosten)

Nederland 3 RTL 4 RTL 5 SBS 6 RTL 7 NET5 Jetix Veronica Nickelodeon Talpa TV Noord Nieuws TV OOG TV InfoTV Discovery Channel National Geographic Chann Animal Planet MTV The Box TMF Eurosport Duitsland 1 (ARD) Duitsland 2 (ZDF) Duitsland 3 (NDR) RTL Television ÉÉN (belgië 1) KetNet / Canvas BBC 1 BBC 2 CNN TV5MONDE Tel-Sell

38



KABELRADIO AANBOD Radio 1 Radio 2 Radio 3 FM Radio 4 747 AM Q-Music Radio 10 Gold Radio 538 Sky Radio 101 FM Radio Veronica CAZ! Omrop Fryslân Radio Radio Drenthe Radio Noord OOG Radio RTL FM SLAM!FM Kink FM Classic FM De Concertzender Arrow Rock Radio Arrow Jazz FM Radio Continu Simone FM Rebecca FM NDR 1 NDR 2 NDR Kultur Klara VRT Radio 1 BBC World Service F.I.P.

39


7.5


Specificatie materiaal NIBG

Het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid geeft het volgende overzicht van het audiovisueel materiaal dat via de Beeld en Geluid in Academia licentie beschikbaar is of zal komen:

Het betreft films en radio- en televisieprogramma’s die de afgelopen jaren in het kader van de projecten Davideon en Bewegend Geheugen door het onderwijs zelf zijn geselecteerd. Naast journaals en actualiteitenprogramma’s bestaat de selectie uit Polygoon-journaals, overheidsvoorlichtingsfilms, documentaires en reportages. Onderwerpen waaromheen is geselecteerd betreffen onder andere rampenjournalistiek, politieke propaganda, kindertelevisie, ballet, het koloniale verleden, voeding en dierenwelzijn. Daarnaast worden vanaf 2005 alle films en programma’s die in het kader van het onderwijsproject Teleblik (voor basis- en voortgezet onderwijs) zijn geselecteerd ook toegankelijk gemaakt voor Academiagebruikers. Daarnaast komen er actuele programma’s van de publieke omroep beschikbaar. Sinds juli 2005 wordt via een overeenkomst met omroep.nl dagelijks een selectie actuele programma’s van de publieke omroep via de SURFnet Videotheek raadpleegbaar gemaakt en voor onbeperkte tijd gearchiveerd. Dit betreft de dagelijkse uitzendingen van het Jeugdjournaal, Acht Uur journaal, Twee Vandaag, het Klokhuis, Netwerk en NOVA/Den Haag Vandaag, en een aantal wekelijks uitgezonden documentaires, zoals Tegenlicht, Zembla, Donderdag Documentaire en Dokument. Tenslotte ook informatieve programma’s als de Keuringsdienst van Waarde en De Leugen Regeert. Abonnees kunnen – tegen extra betaling – ook ‘op maat’ archiefmateriaal selecteren en bestellen via het on line bestelformulier op deze site. Dat materiaal wordt eveneens op de SURFnet Videotheek gezet, en is vervolgens toegankelijk voor alle geabonneerde instellingen.

40


7.6


Advies ondersteunde uitvoerformaten voor streaming audiovisuele media

Auteur: Callista Jippes, André Rosendaal Versie: 0.4 Datum: 23 augustus 2006

Inleiding Studenten en medewerkers van de Letteren- en Rechtenfaculteit kunnen aan de AV-dienst opdrachten geven tot het digitaliseren van audiovisueel materiaal. In het kader van >>Fast Forward >> wordt t.b.v. die dienstverlening een keuze gemaakt voor de bestandsformaten die daarbij door de AV-dienst geleverd kunnen worden. In dit document wordt een advies voor deze keuze opgesteld. We beperken ons hierbij tot de formaten die gebruikt worden voor materiaal dat via een streaming server wordt afgespeeld. Allereerst wordt het pakket van eisen opgesteld waaraan de formaten moeten voldoen. Vervolgens worden de verschillende kandidaat-formaten met elkaar vergeleken. Tot slot volgt per een advies voor de meest geschikte formaten, zowel voor audio als voor video.

Pakket van eisen Zoals gezegd beperkt dit advies zich tot materiaal dat via een een streaming server wordt afgespeeld. In het algemeen betekent de keuze van een bestandsformaat tevens een keuze voor het programma waarmee dat bestand moet worden afgespeeld. Zo kan een MPEG-4-bestand dat gestreamd wordt bijvoorbeeld wel met de Quicktime Player, maar niet met de Windows Media Player worden afgespeeld. Deze relatie tussen bestandsformaat en player wordt overigens wel steeds losser. Real Player 10 bijvoorbeeld kan ook gestreamde MPEG-4-bestanden afspelen, en de VideoLAN speler daarnaast ook nog het Windows Media formaat. De geleverde av-bestanden en de bijbehorende afspeelprogrammatuur moeten aan de volgende eisen voldoen:

Werkplek 1. ondersteunde breedbandaansluitingen: 1.1. audio: 256 kbps en sneller 1.2. video: 512 kbps (normaal) en 1024 kbps (hoog) De “normale” videobestanden moeten afspeelbaar zijn op de thuislokaties. 2.

De “hoge” videobestanden zijn het best afspeelbaar binnen het RUG-netwerk. De bestanden moeten kunnen worden afgespeeld op een pc met de volgende minimum specificaties: PC Pentium 3 – of equivalent daarvan, met benodigde software (Quicktime) en een internetverbinding.

Afspeelsoftware 3. De software moet geïnstalleerd zijn in de huidige in studentwerkplek of daaraan toegevoegd kunnen worden 4. De software moet door de student thuis te installeren zijn 5. De software moet gratis zijn 6. De software moet eenvoudig te bedienen zijn 7. Bij pauzeren van een videobestand moet een video still zichtbaar zijn 8. De software moet ondersteund worden door de Virtuele Snijmachine

41



Server 9. Afscherming van het materiaal moet op cursusniveau mogelijk zijn Productie 10. De benodigde tijd voor de productie van een bestand moet binnen acceptabele grenzen liggen. Hiermee wordt bedoeld dat, wanneer het ene formaat aanzienlijk meer tijd kost om te produceen dan de overige, dit een reden kan zijn dit formaat af te wijzen.

Vergelijking uitvoerformaten Op dit moment zijn er twee videoservers waarop de Letterenfaculteit en de Rechtenfaculteit materiaal hebben geplaatst: de RuG Video Portal (RVP) en de SURFnet Video Portal (SVP). De bestandsformaten die in aanmerking komen zijn derhalve: MPEG-4 (RVP en SVP), MPEG-1 en MP3 (SVP), en WMV en WMA (RVP en SVP). Vanwege de slechte ervaringen met MPEG vanaf de SURFnet Video Portal (voornamelijk veroorzaakt door problemen met de benodigde Kasenna Broadband Player) wordt dat bestandsformaat niet in de vergelijking meegenomen. Dat geldt dus ook voor MP3 als formaat voor audio-bestanden (MP3 is een subformaat van MPEG-1). De twee afspelers die het meest in aanmerking komen zijn daarom de Quicktime Player en de Windows Media Player. Deze zullen eerst met elkaar vergelijken worden. Daarna volgt een vergelijking van de twee audio-formaten (MPEG-4 en WMA) en de twee videoformaten (MPEG-4 en WMV).

Afspeelprogramma’s Windows Media Player

Quicktime Player

Op iedere Windows PC

Moet geïnstalleerd worden

Op Apple: via extensie voor Quicktime (wordt niet ondersteunt door Microsoft en moet geïnstalleerd worden)

(gratis software)

Interface

Uitgebreid

Eenvoudig

Scrollen met stills

Nee

Ja

Beschikbaarheid

Op Apple: geïntegreerd in Apple-systeem.

Afscherming: SURFnet

Ja (ip en RuGnummer)

RuG

Nee

Ondersteund door Virtuele Snijmachine

Ja (ip en RuGnummer) Ja (nieuwe accounts)

ja

ja

WMA

MPEG-4

SURFnet

Windows Media Player

Quicktime

RuG


Quicktime

Afhankelijk van de gebruikte WMV-versie, de laatste WMV-

Ook afhankelijk van de gebruikte MPEG-4 compressiemethode, de

Audio

Afspeelsoftware:

Kwaliteit v.s. compressie

42



versie heeft zeer goede kwaliteitsresultaten.

beste resultaten zijn behaald met MPEG-4 – h264

spraak

40 kbps

40 kbps

muziek

128 kbps

128 kbps

Codec

WMV

QT- MPEG-4

Multibitrate

ja

reference movies

Productietijd

De productietijd van zowel WMA als MPEG-4 ligt om en nabij 2 minuten. De belangrijkste factor in deze is,

Aanbevolen compressie

hoe de audio die geconverteerd moet worden naar de streaming formaten, wordt aangeleverd.

Video WMV

MPEG-4

SURFnet


Quicktime

RuG


Quicktime

Kwaliteit v.s. compressie

Redelijk tot goed

In geval van MPEG-4 isma, redelijk, in het geval van MPEG-4H264 uitstekend

Aanbevolen compressie

WMV 9

MPEG-4 –H264 (AVC)

Codec

WindowsMedia

MPG

Multibitrate

ja

reference movies

Productietijd

In het geval van videoproducties gemaakt in de editsuite, die gestreamed moeten worden is de productietijd laag.

Het vereiste ‘hinten’ kost extra tijd, maar kan verholpen worden met de meest recente versies van de op dit moment gebruikte software.

Afspeelsoftware:

Voor alle andere gevallen ongeveer gelijk aan MPEG-4.

Multibitrate Het gebruik van multibitrate-bestanden (dit zijn bestanden waarin streams van verschillende kwaliteit zijn samengevoegd) kan voordelen hebben wanneer een hoge kwaliteit gewenst is, terwijl tegelijkertijd studenten thuis met een lagere bandbreedte het materiaal moeten kunnen bekijken. Multibitrate heeft dan de voorkeur boven het aanbieden van aparte links voor elke kwaliteit, omdat een uitsnede die met de Virtuele Snijmachine is gemaakt altijd in de hoogst beschikbare kwaliteit wordt afgespeeld. Multibitrate wordt ondersteund door Windows Media (zie ook bijlage 1) en wordt naar tevredenheid gebruikt voor de Academiabestanden die door Beeld en Geluid worden geproduceerd. Ook Quicktime ondersteunt iets dergelijks, de zogeheten reference movies. Daarmee is nog geen ervaring opgedaan.

Speciaal gecomprimeerde data Voor een aantal toepassingen (bijvoorbeeld Transana) is speciaal gecomprimeerd materiaal nodig. Voor audio is dat het WAV-formaat, voor video MPG1/MPG2, afhankelijk van de gebruikte versie van Transana. 43



Het betreft hier geen bestanden die vanaf een streaming server worden afgespeeld; de exacte specificaties blijven daarom achterwege. Verder wordt ten behoeve van het vernieuwde talenpracticum gebruik gemaakt van de Sanako Media Assistent. Voor kortere audiofragmenten is het MP3 formaat daarvoor heel geschikt.

Conclusie De kwaliteit van MPEG-4 zonder AVC-codering is acceptabel, maar de resultaten met AVC-codering waren beduidend beter. De nieuwe “AVC”-codering (h264) levert een hogere kwaliteit tegen een lage bitrate dan de huidige gebruikte MPEG-4-codering. Quicktime MPG-4 heeft voordelen: scrollen met behoud van beeld is mogelijk, het is een open standaard die wordt ondersteund in de AV-industrie, het is het enige formaat dat op dit moment kan worden afgeschermd op de RVP. Een nadeel van het gebruik van Quicktime-MPEG-4 is dat PC-gebruikers het in de meeste gevallen zelf zullen moeten installeren, omdat het niet standaard met Microsoft Windows wordt meegeleverd. Het voordeel van de Windows Media Player is dat deze met Microsoft Windows wordt meegeleverd. Verder biedt de multibitrate-mogelijkheid veel gemak bij het aanbieden van materiaal in meerdere kwaliteiten. Een nadeel van WMP os dat de formaten WMV en WMA geen open standaarden zijn, maar eigendom van Microsoft. Microsoft is sinds kort gestopt met de ondersteuning van WMP op Apple-computers. Dit betekent dat Apple-gebruikers niet meer hun Windows Media Player up-to-date kunnen houden, en aangewezen zijn op zogeheten “third party”-aanbieders van deze software.

Advies Geadviseerd wordt om MPEG-4 als standaardformaat voor streaming bestanden te kiezen. De argumenten hiervoor zijn de kwaliteit, zeker als bestanden in h264 kunnen worden gecomprimeerd, en het feit dat het hier een open standaard betreft, waarmee afhankelijkheid van een enkele producent wordt voorkomen. Daarnaast is het op dit moment het enige formaat dat op basis van individuele toegang kan worden afgeschermd, wat voor enkele toepassingen van streaming media binnen de faculteiten noodzakelijk is. Bovendien is Quicktime standaard beschikbaar op de studentwerkplekken, zodat alleen installatie op de thuiswerkplek noodzakelijk is. MPEG-4 kan zowel voor audio als voor video gebruikt worden. In onderstaande tabel staan de specificaties:

bitrate

Audio

Video

128 kbps

normaal: 400 kbps hoog: 800 kbps

# frames/s

Afhankelijk van beeldmateriaal. Moet per film bekeken worden. Dit ivm: hoeveelheid frames t.o.v beweging in media t.o.v grootte

Keyframing

Bij speelfilms: 1 keyframe per 250 frames Intensieve beeldanalyse: 1 per 10 frames

44


7.7


Verwerkbare media en formaten AV-Dienst

Opgesteld door: C. Jippes, AVdienst Versie: 0.1 Laatst gewijzigd: 11 juli 2006 De AV-dienst kan een aantal formaten zonder problemen verwerken naar diverse andere formaten. Hierna volgt een opsomming van de meest voorkomende formaten, mochten er andere formaten worden aangeboden, dan wordt geadviseerd eerst hierover kontakt op te nemen met de AVdienst • VHS (c) • VHS/SVHS • miniDV/Dvcam • Hi8/digi-Hi8 • U-matic • DVD • VCD/SVCD • LP (grammophone plaat) • CompactCassette • Audio CD • MiniDisk • DAT De AV-dienst kan zowel NTSC- als PAL-materiaal verwerken. Ook kan materiaal in verschillende regio-codes worden aangeleverd. (in geval van DVD). De AV-dienst kan ook diverse digitale formaten verwerken, een aantal voorbeelden hiervan: Video: AVI, MPG 1 en 2, WMV, Quicktime, divx AVI Audio: PCM wav, MP3, MP2, WMA, midi, AIFF, au. Streaming internet bestanden (bestanden als .asf, realplayer) worden niet door de AV-dienst verder verwerkt.

45


7.8


Overzicht beschikbare players en codecs

Letteren Medewerkers (tot overgang op UWP) Naam: Windows Media Player RealPlayer Quicktime Flashplayer Kasenna Broadband Player WinDVD

Versie: 10 9 of 10 9 9 4.05 6

Opmerkingen: WMCodecpack 9 Afhankelijk van type image Standaard codecpack van Quicktime

UWP Naam: Windows Media Player RealPlayer Quicktime Flashplayer WinDVD Sanako Media Assistant Lite

Versie: 10 10 9 8 6 6

Opmerkingen: WMCodecpack 9 Beschikbaargesteld Standaard codecpack van Quicktime

MPEG-1 en 2 codec MPEG-2 codec

MPEG-2 codec Specifiek voor taalvaardigheidsonderwijs

46


7.9


Voorbeeld-email bij oplevering streaming bestand

Titel:Voorbeeld-email bij oplevering streaming bestand Opgesteld door: C. Jippes, AVdienst Versie: 0.6 Laatst gewijzigd: 24 oktober 2006

Vetgedrukte teksten niet vermelden in de mail. Titels in rood vervangen door de titel/pad van het geplaatste materiaal.

Inzake niet-afgeschermd materiaal:

Geachte mijnheer, mevrouw…, Bij deze kan ik u mededelen dat het door u ingebrachte audio/videobestand “titel” op de streaming server is geplaatst. Het materiaal is te bekijken via de volgende url's: rtsp://qtvideo.service.rug.nl/let/…/…_normaal.mp4 rtsp://qtvideo.service.rug.nl/let/…/…_hoog.mp4 De hoog-instelling is geschikt om binnen het RuG-netwerk of met een snelle ADSL-verbinding (minimaal 1 mbps) te bekijken. De normaalinstelling is voor langzamere verbindingen.

U kunt de films bekijken door de url in de Quicktime-player in te voeren (onder File/Open URL). U kunt een hyperlink in Nestor maken, waarmee het bestand wordt afgespeeld. Kopieer en plak dan onderstaande html-code in Nestor.

Let op: als u in Nestor met de Visual Text Box Editor werkt (het tekstveld met knoppen voor opmaak en dergelijke), ga dan eerst naar HTML Source Mode): u plakt namelijk html-code.

Immigrants: Normale kwaliteit | Hoge kwaliteit

47



Wanneer studenten fragmenten van deze video moeten kunnen maken met de Virtuele Snijmachine, kunt u onderstaande html-code toevoegen aan Nestor:

<STRONG>David Lynch - Blue Velvet(1986)
Open in Virtuele Snijmachine (normale kwaliteit) <STRONG>David Lynch - Blue Velvet(1986)
Open in Virtuele Snijmachine (hoge kwaliteit)

Het bronmateriaal is af te halen bij de AVdienst Harmoniecomplex. Ik hoop u hierbij voldoende te hebben geïnformeerd, Met vriendelijke groet,

Inzake afgeschermd materiaal:

Geachte mijnheer, mevrouw…, Bij deze kan ik u mededelen dat het door u ingebrachte audio/videobestand "ae fond kiss" op de streaming server geplaatst is. De film is te bekijken via de volgende url's: rtsp://qtvideo.service.rug.nl/let/lelb01005/ae_fond_kiss_normaal.mp4 rtsp://qtvideo.service.rug.nl/let/lelb01005/ae_fond_kiss_hoog.mp4 De hoog-instelling is geschikt om binnen het RuG-netwerk of met een snelle ADSL-verbinding (minimaal 1 mbps) te bekijken. De normaalinstelling is voor langzamere verbindingen.

Vanwege de afscherming van de films worden door de Nestor-coördinator speciale accounts aangemaakt. Elke gebruiker ontvangt een persoonlijke gebruikersnaam en wachtwoord, na ondertekening van een verklaring zich te zullen houden aan het protocol dat is opgesteld door de RuG inzake afgeschermd materiaal. De Nestor-coordinator neemt contact met u op over het verstrekken van de inloggegevens. Ook ontvangt u dan een account waarmee u zelf het bestand kunt afspelen.

48



U kunt de films bekijken door de url in de Quicktime-player in te voeren (onder File/Open URL). U kunt een hyperlink in Nestor maken, waarmee het bestand wordt afgespeeld. Kopieer en plak dan onderstaande html-code in Nestor.

Let op: als u in Nestor met de Visual Text Box Editor werkt (het tekstveld met knoppen voor opmaak en dergelijke), ga dan eerst naar HTML Source Mode): u plakt namelijk html-code.

Immigrants: Normale kwaliteit | Hoge kwaliteit

Wanneer studenten fragmenten van deze video moeten kunnen maken met de Virtuele Snijmachine, kunt u onderstaande html-code toevoegen aan Nestor:

<STRONG>David Lynch - Blue Velvet(1986)
Open in Virtuele Snijmachine (normale kwaliteit) <STRONG>David Lynch - Blue Velvet(1986)
Open in Virtuele Snijmachine (hoge kwaliteit)

Het bronmateriaal is af te halen bij de AVdienst Harmoniecomplex.

Ik hoop u hierbij voldoende te hebben geïnformeerd,

49



7.10 Uitrusting AV-werkplaats en AV-studio Opgesteld door: C. Jippes, AV-dienst Versie: 0.3 Laatst gewijzigd: 12 september 2006

•

2 x dual processor PC – Intel Pentium 4 dual processor 3.60 ghz met 1 GB RAM: MATROX RT.X100 Xtreme Pro – Videokaart met breakout-box 2x DVD duallayer brander per computer. - 1 computer wordt gebruikt in de videostudio boven bij het ondersteunen van zowel docenten als studenten in AV-projecten (maatwerk). - 1 computer wordt gebruikt in de werkplaats van de AV-dienst voor digitalisatieprojecten en eenvoudig videomontage-werk.

•

1 x PC Intel Pentium 4 processor 2.80 ghz met 504 MB RAM - Deze machine is geplaatst als testmachine en moet nog vervangen worden. - Deze wordt gebruikt bij het digitaliseren van videobeelden tbv streamingbestanden.

•

2 x PC Intel Pentium 4 processor 2.80 ghz met 512 MB RAM 2x DVD duallayer brander Audigy-audiokaart voor het digitaliseren van analoge audio. - 1 computer wordt gebruikt bij het digitaliseren van diverse audiobronnen. - 1 computer wordt gebruikt in de AudioStudio en is verbonden met een audiomengtafel/geluidscabine

•

1 x Dalet-PC. Deze machine wordt door de master Journalistiek gebruikt bij het maken van radio-uitzendingen.

•

1x PC HP Pavilion Intel Pentium 4 processor 2.93 ghz met 1GB RAM en lighscribe DL DVD-brander + DVDdrive. - Deze computer wordt gebruikt voor TVregistraties.

•

1x PC Intel Pentium 4 2,40 ghz met 256 MB RAM - Deze computer wordt gebruikt voor TVregistraties.

•

Externe USB2 Maxtor HD 280 GB + Externe USB2 Maxtor HD 100 GB

•

Philips DVD-recorder DVDR-75: - 3 exemplaren worden gebruikt bij het digitaliseren van analoge video en bij montage. - 5 exemplaren worden gebruikt bij het opnemen van satelliet- en kabelTV.

•

5 x VHS/PAL videorecorders Sony SIV-SE830 - 3 stuks staan bij de AV-dienst voor het opnemen van kabeltv-programma’s. - 2 stuks staan boven in de videostudio tbv het opnemen van satelliet-tv-programma’s.

•

2 x VHS VCR Panasonic AG MD-835 – PAL

•

1 x SONY DV-cam digitale videocassette player DSR 60p 50



Deze machine heeft alleen een line-out-verbinding, geen firewire in/uitgang, en is dus een tijdelijke situatie vanwege het ontbreken van een fatsoenlijke MiniDV/DVcam-feeder. •

1 x Thomson Multistandard NICAM VCR VPH 6790

•

1x Sony DVDspeler DVP-NS700V

•

6 x Nakamichi Cassette Deck 2

•

1 x Sony MiniDisc deck MDS- JE 780

•

1 x Pioneer Compact Disc recorder PDR-555 RW

•

1 xSony FM stereo/FM/AM Tuner ST-JX 250

De genoemde audio- en video-apparatuur staan opgesteld in 2 aparte patchkasten verbonden met de Audio-PC cq. Video-PC.

51



7.11 Software t.b.v. AV-bewerking door AV-dienst •

Adobe Premiere Pro 1.5: video-editing

•

Adobe After Effects 6: video-editing

•

Adobe Audition: audio-editing

•

Adobe Encore: DVD authoring

•

Nero 6 Reloaded: Brandsoftware voor CD’s en DVD’s

•

AnyDVD: copieerbeveiliging deactivatie

•

DVDidlePro 5: copieerbeveiliging deactivatie

•

DVDshrink 3.5: verkleinen en branden DVD-9

•

Discreet Cleaner XL: converteren naar streamingbestanden

•

VideoVault – Xsoftware: converteren naar streamingbestanden

•

TMPGenc 3.0 + AC3 plug-in: converteren naar streamingbestanden

52



7.12 Overzicht multimedia presentatievoorzieningen

OVERZICHT MULTIMEDIA PRESENTATIEINRICHTINGEN JULI 2006 GROOTBEELD BEAMER / MONITOR

VASTE PC OP NETWERK

USB OP VASTE PC

EXTRENE LAPTOP AANSLUITNG MET AUDIO

T1

X

X

X

X

X

T 11

X

X

X

X

T 12

X

X

X

T 13

X

X

H14014

X

H14026

UITLEEN POTABLE BEAMER

DVD PLAYER IN PC (NIET REGIOVRIJ)

NETWERKAA NSLUITING VRIJ OP DESK

GELUID

DVD PLAYER

VHS PLAYER

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

H12007

X

X

X

X

X

X

X

X

H12012

X

X

X

X

X

X

X

X

H12013

X

X

X

X

X

X

X

X

H12018

X

X

X

X

X

X

X

H12019

X

X

X

X

X

X

X

H12024

X

X

X

X

X

X

X

H12025

X

X

X

X

X

X

X

H12030

X

X

X

X

X

X

X

LOKATIE

BEAMER BUGGY

DVD PLAYER IN PC (REGIO VRIJ)

53

X

X X

X

X X

X

X

KABEL TV



H15031

X

X

X

X

X

X

X

X

X

H15037

X

X

X

X

X

X

X

X

X

H15043

X

X

X

X

X

X

X

X

X

H15049

X

X

X

X

X

X

X

X

X

H15042 GLASLOKAAL JOURNAL

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

H13309

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

OBS34002

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

OBS34102

X

X

X

X

X

X

X

A 900

X

X

X

X

X

X

X

X

OBS 23 021

X

X

X

X

X

X

X

X

X

MMLOK107

X

X

X

X

X

X

X

X

X

Pathe 1

X

X

X

X

Pathe 2

X

Pathe 3

X

VERG.ZL. DOS INSTUKTIEZ. RECHTENBIEB

X

X

X

X

X

X

X

X

AWEG

X

X

X

X

X

X

X

X

AWEG

X

X

X

X

X

X

X

X

AWEG

X

X

X

X

X

X

X

X

AWEG

X

X

X

X

X

X

X

X

HARMONIE

X

X

X

X

X

X

X

HARMONIE

X

X

X

X

X

X

X

HARMONIE

X

X

54

X


HARMONIE


X

X

IN GEBRUIK PER OKTOBER 2006

55



7.13 Voorzieningen Multimedia Studiecentrum TVO UB Het MMS TVO bestaat uit verschillende computerwerkzalen die speciaal voor het taalvaardigheidsonderwijs zijn ingericht in de universiteitsbibliotheek. Naar de aard van het gebruik onderscheiden we de volgende voorzieningen: •

Talenpracticum (110): Deze zaal bestaat uit een docenttafel, voorzien van multimedia PC en beamer, en 21 studenttafels, elk voorzien van een multimedia PC. Er is gekozen voor een opstelling in rijen met zicht van de studenten op de docent.

•

Zelfstudieruimte (104): Deze zaal bestaat eveneens uit 21 multimedia werkplekken, van elkaar gescheiden door tussenschotten. In de zelfstudieruimte kunnen studenten zelfstandig werken aan hun taalvaardigheid, inclusief uitspraak en spreekvaardigheid.

•

Samenwerkplekken (246): In deze ruimte staan 10 samenwerkunits opgesteld. Iedere unit is voorzien van 4 PC’s, zodanig dat studenten in groepjes van twee of vier kunnen samenwerken. In deze ruimte mogen de studenten met elkaar overleg voeren bij het uitvoeren van taalvaardigheidsopdrachten, zoals het voorbereiden van presentaties, etc.

Extra mogelijkheden: • Zaal 110 en zaal 104 kunnen ook tegelijkertijd worden gebruikt, bijvoorbeeld voor het afnemen van toetsen. • Zaal 110 is beschikbaar voor zelfstudie op momenten dat hier geen onderwijs plaatsvindt. • Als alternatief voor zaal 110 kan ook zaal 120 worden gereserveerd. De uitrusting van deze zaal is vergelijkbaar met 110, maar de student-PC’s staan in een carréopstelling (max 18 studenten). Genoemde voorzieningen zijn relevant voor het Fast Forward project omdat audio en videofiles digitaal kunnen worden aangeboden. Hiertoe kunnen documenten rechtstreeks door de docenten in de partitie Y:\Let\Sanako worden geplaatst. Alle binnen de UWP ondersteunde bestandsformaten kunnen worden aangeboden. Genoemde bestanden kunnen door de docenten worden geconverteerd naar specifieke Sanako formaten met extra mogelijkheden voor het talenonderwijs. Handleidingen zijn te vinden in Y:\Let\Sanako\Handleidingen. Genoemde partitie is vanaf het (huidige) medewerkersnetwerk Letteren te bereiken op de volgende netwerkbestemming: \\cluster03_grp01_server\grp01\let\sanako. Toegang is verleend aan alle medewerkers van het Talencentrum en de Taal en Cultuuropleidingen van de faculteit Letteren.

56

Digitaliseringproces Audio en Video Letteren en Rechten

Recommend Documents