(digi)taal Tips om met de computer te leren werken
de Week van de Alfabetisering
Utrecht.nl
Deze folder is tot stand gekomen in samenwerking met Stichting Lezen & Schrijven, Mira Media, de Bibliotheek Utrecht, Wij 3.0 en Taal doet meer, als onderdeel van het EIF project Leven & Leren.
2
Waarom deze folder? Steeds vaker heb je een computer en internet nodig om iets te regelen. In deze folder krijg je tips over hoe je zelf taal kunt oefenen op internet, thuis of in de bibliotheek en hoe je leert omgaan met een computer.
Vind je het moeilijk om zelf met een computer te werken? Ga dan naar een cursus. Dit kan bijvoorbeeld bij Digiwijs 3.0 van Wij 3.0. Vind je het ook moeilijk om Nederlands te lezen en schrijven? Je kunt op les bij het ROC of Prago. Je kunt ook les krijgen van vrijwilligers. Vrijwilligers van bijvoorbeeld Gilde Utrecht, Taal doet meer of Humanitas helpen je graag.
3
De belangrijkste tips: 1
Wees niet bang voor knopjes.
2
Apparaten zijn goedkoper dan vroeger en gaan niet meer zo snel stuk.
3
Leren doe je door te doen en te oefenen.
4
Durf hulp te vragen als je iets niet begrijpt.
5
Internet kan je helpen om Nederlands te leren en om met de computer te werken.
6
Luister naar de verhalen van anderen: de computer en internet kunnen je leven leuker maken.
4
“Ik ben eigenlijk nooit op school geweest” Fatima, cursist van Wij 3.0: “Ik woon 41 jaar in Nederland en werkte in de schoonmaak. Ik had geen tijd om te leren. Ik ben eigenlijk nooit op school geweest. Dat werd een probleem.
Nu heb ik les bij Digiwijs 3.0. Ik leer lezen en schrijven. En ik leer de computer aanzetten, inloggen en skypen. Ik krijg hulp tijdens de les als ik iets niet weet. Ik heb al een keer met mijn familie geskypet.”
5
1. Websites die je kunt gebruiken Starten op een website Voor veel websites moet je een gebruikersnaam en wachtwoord invullen. Dat heet inloggen. Je moet het wachtwoord onthouden voor de volgende keer. Schrijf het daarom altijd op.
Je kunt informatie zoeken op internet met zoekmachines als www.google.nl. In de balk kun je een woord typen waar je wat over wilt weten. Je krijgt dan sites en plaatjes te zien over dat onderwerp. Daar kun je op klikken. Type bijvoorbeeld eens www.oefenen.nl of Utrecht in de balk.
Tip Gebruik als wachtwoord een ‘wachtzin’ bijvoorbeeld: ‘ik houd van patat’, of de naam van je vader of moeder met een uitroepteken.
6
Computerles en taalles op internet Op www.oefenen.nl van Stichting Expertisecentrum ETV.nl kun je zelf thuis oefenen op je computer.
Op deze website kun je oefenen met van alles: typen, e-mailen, internetten, lezen, schrijven, rekenen. Een stem geeft uitleg over de programma’s. De lessen gaan van makkelijk (één ster) tot moeilijk (vijf sterren).
7
“Ik mail nu zelf foto’s naar mijn zussen in Marokko!” Naima Mansouri, cursist computerles Jules Verneschool: “Ik vind computerles belangrijk. Ik heb met de computerlessen iets belangrijks geleerd en heb spijt dat ik er niet eerder aan ben begonnen.
8
Alles is tegenwoordig met computers. Ik kan nu meer contacten maken. Ik heb nu een eigen mailadres en ik krijg mail van de juf van school. En ik mail nu zelf foto’s naar mijn zussen in Marokko.”
Allerlei informatie Op www.etv.nl staan programma’s met filmpjes, tips en informatie over allerlei onderwerpen. Klik op programma’s (zie de pijl bij het plaatje) en kies uit wat je wil lezen.
Bijvoorbeeld over: • Werk: ‘Aan het werk’ • School: ‘Thuis op school’ en ‘Kijk op onderwijs’ • Je lichaam: ‘Gespierde Taal’ • Omgaan met geld: ‘Kijk op Geld’ • Gezondheid: ‘De Thuisdokter’ en ‘Gezond het jaar rond’ • Uitleg apparaten: ‘Allemaal digitale apparaten’.
homepagina www.etv.nl
9
Steffie helpt Op de website www.steffie.nl geeft de sprekende stem van Steffie informatie over internet. Zij legt in stapjes uit wat internet en e-mailen is en hoe je moet zoeken op internet. Steffie geeft ook andere informatie.
10
Bijvoorbeeld over wat een IBANnummer is en hoe een bankpas werkt. En over hoe je vrienden maakt en over gezondheid.
“Het contact met cursisten is hartstikke leuk” Reitz Jonkman is vrijwilliger bij Digiwijs 3.0 van Wij 3.0: “Wij organiseren computerlessen voor allerlei groepen in de wijk. Bijvoorbeeld speciaal voor senioren en cursisten die Nederlands als tweede taal hebben.
Met Klik & Tik. De basis gaan we taal- en computerlessen combineren. Met dit programma kun je ook goed thuis oefenen. Ik vind vooral het contact met cursisten hartstikke leuk.”
11
2. Senioren en computers Je hebt steeds vaker internet nodig. De gemeente biedt diensten via internet aan. Ook banken en energiebedrijven vragen je internet te gebruiken. Soms gaat dit voor ouderen te snel. Er is hulp speciaal voor ouderen. Deze hulp is ook goed te gebruiken door jongeren.
Seniorweb De website www.seniorweb.nl leert je stap voor stap hoe je bijvoorbeeld een tablet kunt gebruiken, veilig kan internetten of digitale foto’s kunt maken. Seniorweb geeft ook cursussen in kleine groepen in de wijk. De cursus wordt gegeven door een senior en is betaalbaar. Student aan huis Studenten van www.studentaanhuis.nl geven thuis les, ook ’s avonds. Voor senioren is er een speciaal aanbod. Je kunt zelf zeggen wat je wilt leren.
12
Banken Banken organiseren inloop middagen en hebben cursussen internetbankieren. Ze hebben speciale mensen in dienst om hun klanten te helpen. Informeer bij je bank. Workshops Bibliotheken organiseren net als wijkwelzijnsorganisaties regelmatig themabijeenkomsten, tablet cafés en workshops.
“Met één vinger de wereld binnen handbereik” Tonny Rosbergen, bewoner Hoograven: “Ik ben 75 jaar. Ik wilde niet werken met computers. Toen ik thuiszat, merkte ik dat er steeds meer computercursussen werden gegeven en ik besefte: dit is de toekomst. Ik wil daar niet buiten staan!”
“Sinds kort heb ik een iPad. Nu heb ik de hele wereld binnen handbereik, met één vinger! Ik gebruik hem voor googelen, mailen, internetbankieren, bestellen. Ik geef zelfs Nederlandse les aan mijn schoondochter in China via de iPad. Wij zitten op Facetime en lezen dan samen Jip en Janneke.”
13
3. Waar kun je les volgen? Vind je het moeilijk om alleen te beginnen met de computer of internet? Of vind je het leuker om met een groep te leren? Dat kan. In dit hoofdstuk lees je waar je les kunt krijgen.
Bibliotheek In de bibliotheek is één keer per week een wegwijzer aanwezig. Hij/zij helpt je bij het vinden van een cursus of leerplek. Vraag er naar bij een van de bibliotheekmedewerkers! In de bibliotheek kan je gebruik maken van computers om te oefenen. Er worden iPad cafés en bijeenkomsten georganiseerd. En er worden workshops over veiligheid op internet en het gebruik van websites van de overheid gegeven.
Meer informatie: www.bibliotheekutrecht.nl.
14
Sociaal makelaar Vraag een sociaal makelaar. Hij/zij kan je doorverwijzen. Je vindt hen via het buurthuis en/of hun website:
Meer informatie: www.doenja.nl www.wijkenco.nl www.vooruitutrecht.nl www.welzaamutrecht.nl www.mekaarutrecht.nl.
Digiwijs 3.0 Digiwijs 3.0 geeft cursussen in blokken van 10 weken in verschillende wijken. Elke les duurt 2,5 uur. Er wordt gekeken wat je al kunt op de computer. De cursus wordt afgesloten met een certificaat. De cursus kost € 20,-.
Meer informatie: Wij 3.0/Digiwijs 3.0 Tel: (030) 8781535 Of kom langs op: Stroyenborchdreef 12. Open: ma/di/wo van 09:00 - 14:00 uur.
15
4. Eerste hulp bij digitale ongelukken Help, mijn computer doet raar! Je bent bezig op je computer, tablet of laptop. Er gaat iets fout met je apparaat. Wat te doen?
Deskundige Vraag een deskundige in je familie of in je buurt. Durf te vragen! Vaak weet een kind er meer van dan een volwassene!
digitale tv en het veilig leren internetten. Een lidmaatschap kost € 12,- per jaar. Je betaalt € 9,- voorrijkosten en € 14,voor een half uur hulp.
Seniorweb.nl Senioren kunnen een beroep doen op www.seniorweb.nl. Ze helpen je telefonisch of komen soms langs. Daarvoor moet je wel lid worden (€ 29,- per jaar). Dan kun je ook gebruik maken van de online cursussen en met andere senioren in chatgroepen praten.
Computerrepair Utrecht Computerrepair Utrecht (www.destadsbrug.nl) repareert op de Stadsbrug computers, laptops en tablets. De reparaties zijn niet zo duur. Er zijn ook tweedehands computers te koop.
Studentaanhuis.nl Via www.studentaanhuis.nl kun je hulp krijgen. Bijvoorbeeld bij het instellen van internet of e-mail, het aansluiten van printer of 16
Adres: Computerrepair Utrecht De Stadsbrug, Koningin Wilhelminalaan 6.
“Wat vroeger de typemachine was, is nu de computer” Hedzer Ferwerda is taalcoach van Asghar en Shahram. Wekelijks komen taalcoaches van Taal doet meer en Gilde Utrecht in de bibliotheek bijeen om Nederlandse taalles te geven met hulp van de computer. Hedzer: “Ik geef taalles met de computer en gebruik oefenen.nl. Oefenen.nl biedt lespakketten op allerlei niveaus. Ook leert de cursist omgaan met de computer.”
Shahram: “Ik leer spellen, lezen, schrijven. Je leert zinnen maken.” Asghar: “Ja, zoals ‘Kees valt van de trap’.” Shahram: “Dictee gaat nu beter. Voor mij is het oefenen met de computer makkelijk.” Hedzer: “Men rekent erop dat je met computers kunt omgaan. De NS, de Belastingdienst, energiebedrijven, zij gaan ervan uit dat je je gegevens invoert via de computer. Wat vroeger de typemachine was, is nu de computer.” 17
5. V eilig Internetten
Inbrekers Houd ‘inbrekers’ op je computer tegen. Hoe doe je dat? Houd je codes en wachtwoorden geheim. En beveilig je computer met een antivirusprogramma. Heb je zo’n programma nog niet, vraag dan om hulp.
18
Veilig online bankieren 1. Bescherm je wachtwoorden: geef aan niemand je inlogcodes. De bank vraagt er nooit naar, ook niet via de mail! 2. Beveilig je apparatuur: zorg voor een goede (virus) beveiliging van de apparatuur die je gebruikt voor je bankzaken. 3. Bekijk je afschrijvingen: controleer regelmatig de afschrijvingen van je betaalrekening. 4. Bij twijfel, bel je bank!
19
Colofon Tekst Mira Media, Taal doet meer
Gemeente Utrecht Fotografie Ebru Aydin, Firma Media Ontwerp Ontwerpwerk, Den Haag
Stadskantoor Stadsplateau 1 3521 AZ Utrecht
