DIGITAAL AFSCHRIFT 2016_BW_00318
OPSCHRIFT Vergadering van 19 april 2016 Bevoegde portefeuillehouder: Arno van Kempen Onderwerp Raadsmededeling over: motie voorkomen stapeling eigen bijdrage - Besluitvormend Beknopte samenvatting Met de motie van het CDA d.d. 5 november 2015 heeft de gemeenteraad het College opgeroepen een geanonimiseerd onderzoek uit te voeren naar de stapeling van eigen bijdragen in de zorg, uitgesplitst naar inkomensgroepen en de raad hierover te informeren. Met deze Raadsmededeling wordt gereageerd op de motie voorkomen stapeling eigen bijdragen.
INFO BIJ HET BESLUIT Besluit nummer: 2016_BW_00318 Sociaal Domein — Sociaal Domein
HET COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS
AANHEF Volgende bijlagen worden bijgevoegd: 160412 RAADSMEDEDELING motie CDA voorkomen stapeling eigen bijdrage bijlage voorbeeldberekening eigen bijdrage
MOTIVERING Beslist het volgende:
BESLISSING Besluitpunt 1: In te stemmen met de Raadsmededeling motie voorkomen stapeling eigen bijdrage
p 1 van 8
Goedgekeurd door het college van burgemeester en wethouders in vergadering van 19 april 2016
p 2 van 8
160412 RAADSMEDEDELING motie CDA voorkomen stapeling eigen bijdrage
RAADSMEDEDELING (van het college aan de gemeenteraad)
Raadsmededeling nr.:
2016/
Van
Het college
Aan
De raad
Onderwerp: motie CDA v o o r k o m e n s t a p e l i ng eigen bijdrage D a t u m b e sl u i t v a n c ol l e g e Ontvangen griffie d.d. Behandeling c o m m i s si e BFT/Ruimte/Welzijn d.d. ( v i a l i j st i n g e k o m e n st u k k e n ) Behandeling raad d.d. ( v i a l i j st i n g e k o m e n st u k k e n ) I n h ou d m e d e d e l i n g Met de motie van het CDA d.d. 5 november 2015 heeft de gemeenteraad het College opgeroepen een geanonimiseerd onderzoek uit te voeren naar de stapeling van eigen bijdragen in de zorg, uitgesplitst naar inkomensgroepen en de raad hierover te informeren. Geanonimiseerd onderzoek niet mogelijk In de motie voorkomen stapeling eigen bijdragen is gevraagd een geanonimiseerd onderzoek uit te voeren naar de stapeling van eigen bijdragen. Het uitvoeren van een geanonimiseerd onderzoek naar de stapeling van eigen bijdragen kunnen we als gemeente (ISD) niet zelf doen omdat wij niet op dit niveau over gegevens beschikken. Wij beschikken niet over de inkomensgegevens van de klanten. De vraag is bij het CAK neergelegd om ons hierover geanonimiseerde gegevens te verstrekken. Het CAK heeft laten weten dat zij de gemeente geen inzicht kunnen geven in de stapeling van eigen bijdrage naar inkomensgroep. Daarmee is het dus niet mogelijk om uitvoering te geven aan de motie van het CDA over de stapeling van de eigen bijdrage. Wel kan inzicht worden gegeven in hoe de leefeenheden over 2015 die een eigen bijdrage betalen, verdeeld zijn over maximum periode bijdrage. Met een leefeenheid wordt bedoeld: een alleenstaande, of een echtpaar/samenwonenden Hier wordt niet onder verstaan ouder/kind. De maximale periodebijdrage is een bedrag dat iemand max. betaalt per periode. Een periode is 4 weken. Wel geven we u onderstaand uitleg over de diverse regelingen en hun consequenties.
Landelijk beleid Met de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 is beoogd dat mensen met hogere inkomens een hogere eigen bijdrage betalen. Zij bepalen zelf en vooraf of zij ondersteuning vanuit gemeenten willen en daarmee ook de eigen bijdragen willen p 3 van 8
betalen of dat zij deze zelf kopen of inhuren. Met de huidige landelijke eigen bijdrage regeling bepaalt het Rijk dat de eigen bijdrage nooit meer mag zijn dan de kostprijs van de voorziening en dat de hoogte van de eigen bijdragen afhankelijk is van inkomen. Einde overgangsrecht begeleiding/dagbesteding Klanten die in 2014, via de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ), zorg ontvingen vielen in 2015 onder het overgangsrecht. Dit hield in dat zij voor de duur van hun AWBZ indicatie, tot uiterlijk 1 januari 2016, dezelfde zorg kregen als onder de AWBZ. Als zij nog niet aan het maximum eigen bijdrage bedrag zaten kunnen zij per 2016 met veranderingen te maken krijgen. De belangrijkste reden is dat in de AWBZ een vaste landelijke rekenprijs (€14,20) voor de extramurale zorg werd gehanteerd en gemeenten per 2016 de maximale kostprijs mogen doorgeven aan het CAK. Daarnaast is de Wet tegemoetkoming Chronisch Zieken en gehandicapten (Wtcg) korting van 33% in 2015 afgeschaft, hierdoor kregen klanten ook te maken met een hogere eigen bijdrage. Vooral bij de midden en hogere inkomens was deze verandering merkbaar. In combinatie met het aflopen van het overgangsrecht leidt dit tot een hogere eigen bijdrage, vooral bij klanten die relatief weinig zorg afnemen en dus nog ruimte hebben in hun maximale eigen bijdrage per periode. Uit informatie van het CAK blijkt dat circa 75% van alle Wmo gebruikers in 2015 de laagste maximale eigen bijdrage betaalde (€19,40) en dat 80% van alle Wmo gebruikers in 2015 al de maximale eigen bijdrage betaalde. Deze groepen merken niets van de verhogingen vanaf 2016. Huidige lokale beleid Met de invoering van de Wmo in 2007 is ook de eigen bijdrage ingevoerd. Vanaf dat moment is er altijd gekozen voor de standaard parameters en het doorgeven van de kostprijs voor de voorziening/levering. Dit is onder de Wmo 2015 niet gewijzigd. De volgende kostprijzen zijn bij het CAK opgevoerd: Kostprijs per dagdeel dagbesteding: € 15,65 Kostprijs per dagdeel gespecialiseerde dagbesteding: € 23,60 Kostprijs Individuele begeleiding: € 21,40 Kostprijs gespecialiseerde individuele begeleiding: € 35,35 Voor hulp bij het Kostprijs Kostprijs Kostprijs
huishouden wordt als kostprijs gehanteerd: HbH categorie 1 € 17,79 HbH categorie 2 € 21,97 HbH categorie 3 € 21,97
Voor de overige voorzieningen wordt de huurprijs als kostprijs opgevoerd. De Intergemeentelijke Sociale Dienst Bollenstreek (ISD) levert, voor het berekenen van de eigen bijdrage Wmo, de kostprijs van de zorg bij het CAK aan. De, via ISD, door ons gecontracteerde aanbieders leveren bij het CAK, de bij de klant geleverde uren aan. En op basis daarvan wordt door het CAK de eigen bijdrage voor de klant berekend en ook de evt. stapeling van eigen bijdrage bekeken en tot een maximum (naar inkomen klant) beperkt. Deze wordt geïnd via het CAK. Binnen de ISD Bollenstreek worden klanten tijdens het onderzoek gewezen op de eigen bijdrage, wat per loongroep ongeveer de maximale periode bijdrage kan zijn en hoe de klant een proefberekening kan maken bij het CAK. Hiermee wordt voorkomen dat mensen voor verrassingen komen te staan als de factuur van het CAK binnenkomt. De voorlichting en ontwikkeling daarvan heeft blijvende aandacht. Verdeling maximum periodebijdrage in Teylingen In totaal waren er in Teylingen 657 leefeenheden op de peildatum laatste kwartaal 2015. 497 leefeenheden betalen een max. periode bijdrage van €0 tot €100,--, de laagste eigen bijdrage categorie. De tabel “maximum periode bijdrage 2015” laat de verdeling van de eigen bijdrage zien.
2 p 4 van 8
Tabel maximum periodebijdrage 2015 Euro
huishoudens
0-100
497
100-300
93
300-500
37
500-700
11
7001000
10
1000-
9
Vrijstelling van de eigen bijdrage In sommige situaties hoeft een klant geen eigen bijdrage te betalen voor zorg thuis. In onderstaande gevallen kunnen klanten een vrijstelling krijgen. Een klant betaalt al een eigen bijdrage voor zorg vanuit de Wlz of voor beschermd wonen vanuit de Wmo; De hardheidsclausule is van toepassing. Deze uitzondering geldt als minderjarige inwonende kinderen dringend zorg nodig hebben; De klant verblijft (of verbleef) in een instelling voor opvang. De vrijstelling van de eigen bijdrage/toepassen van de hardheidsclausule loopt via het CAK. Voorkomen stapeling eigen bijdragen Wlz/Wmo Om stapeling van eigen bijdragen te voorkomen hoeft een klant die een factuur ontvangt voor PGB Wlz en voor zorg thuis, zoals Hulp bij het Huishouden uit de Wmo of andere Wlz diensten, alleen de eigen bijdrage voor PGB Wlz te betalen. Het CAK corrigeert dit in de facturen wel automatisch voor de volgende perioden. Eventueel teveel betaalde eigen bijdragen betaald het CAK aan de klanten terug. Keuzemogelijkheden aanpassing beleid 1. De gemeente kan een lagere dan de werkelijke kostprijs van de voorziening aan het CAK doorgeven. 2. De gemeente kan het percentage van de 15% (het marginaal tarief) uit het Besluit Maatschappelijke Ondersteuning verlagen. 3. De gemeente kan aan het CAK doorgeven dat de maximale eigen bijdrage voor een bepaalde voorziening, bijvoorbeeld dagbesteding, nooit meer dan x euro per dag/periode kan zijn. Hierbij kan de gemeente sturen op de toegankelijkheid van bepaalde voorzieningen die zij belangrijk vindt vanwege de preventieve werking. 4. De gemeente kan besluiten om voor cliënten met een laag inkomen de minimale eigen bijdrage zelf te betalen (minimabeleid), of dit bijvoorbeeld te regelen via een collectieve ziektekostenverzekering. In de bijlage treft u een uitleg over de toepassing van mogelijkheden. Onderzoek Landelijk onderzoek Op landelijk niveau wordt zowel kwalitatief als kwantitatief (CBS) onderzoek gedaan naar de effecten van de eigen bijdrage. Het onderzoek van het CBS wordt in het najaar verwacht. Het kwalitatieve onderzoek hoopt minister Van Rijn voor de zomer te kunnen opleveren. -
Lokaal klanttevredenheidsonderzoek
3 p 5 van 8
De ISD voert dit jaar een klanttevredenheidsonderzoek uit waarin gevraagd zal worden of mensen hebben afgezien van zorg i.v.m. de eigen bijdrage. Het klanttevredenheidsonderzoek is in de maand maart 2016 naar klanten verzonden. Vervolg Indien uit het klanttevredenheidsonderzoek blijkt dat mensen van zorg afgezien hebben i.v.m. de eigen bijdrage dan zal hier actie op ondernomen worden en bekeken worden of en zo ja, welke wijziging van beleid nodig is. Van de onder “keuzemogelijkheden aanpassing beleid” genoemde opties worden optie 1, en dan specifiek een aanpassing van de kostprijs begeleiding, en optie 3 als de meest logische oplossingen gezien. Optie 4, de mogelijkheid om als gemeente zelf de maximale periode bijdrage voor minima te betalen lijkt geen oplossing omdat “het probleem” zich, zoals eerder aangegeven, niet voordoet bij de minima maar juist bij de midden- en hogere inkomens. De minima betaalden en betalen ook nu de minimale eigen bijdrage. Met het marginaal tarief wordt de steilheid van opbouw bepaald waarmee de eigen bijdrage stijgt in het inkomensafhankelijke deel van de eigen bijdrage. Als dit percentage naar beneden wordt bijgesteld (optie 2) dan stijgt de eigen bijdrage minder hard vanaf de maximale periode bijdrage. In de tussentijd worden signalen vanuit het Zorgloket en andere partners uit het maatschappelijk middenveld, m.b.t. eigen bijdragen, gemonitord.
Bijlagen: motie Voorkomen stapeling eigen bijdrage CDA bijlage voorbeeldberekening eigen bijdrage
Middels de raadsmededeling kan het college informatie geven aan de gemeenteraad. De ontvangen mededelingen worden geplaatst op de lijst van ingekomen stukken. Raadsleden kunnen verzoeken een raadsmededeling op de agenda te plaatsen.
4 p 6 van 8
bijlage voorbeeldberekening eigen bijdrage
Bijlage voorbeeldberekening eigen bijdrage Ieder jaar stelt het ministerie van VWS de standaard parameters voor de Wmo 2015 wettelijk vast. Aan de hand van deze parameters berekent het CAK de eigen bijdrage. Standaard parameters 2016 Huishoudens + leeftijd 1-persoonshuishouden, niet AOW-gerechtigd 1-persoonshuishouden, AOW-gerechtigd Meerpersoonshuishouden, niet AOW-gerechtigd Meerpersoonshuishouden, AOW-gerechtigd
A. Maximale periodebijdrag e €19,40
B. Inkomensgrens
C. Marginaal Tarief
€22.486
15%
€19,40
€16.887
15%
€27,80
€28.177
15%
€27,80
€23.374
15%
A. Laagst mogelijke eigen bijdrage; B. Startpunt inkomensafhankelijke eigen bijdrage (inkomensbedrag); C. Marginaal tarief (percentage op basis waarvan de eigen bijdrage voor de hogere inkomens wordt berekend).
Bij vermogen in box 3 telt 8% van de “grondslag sparen en beleggen” mee bij de berekening van de eigen bijdrage. De “grondslag sparen en beleggen” is het deel van het vermogen boven het heffingsvrije vermogen. Als maximum eigen bijdrage geldt voor de klant ofwel de maximale periodebijdrage zoals berekend door het CAK, ofwel de kostprijs (voor zover die de maximale periodebijdrage niet overstijgt). Als een klant per 4 weken 1 uur begeleiding ontvangt tegen een kostprijs van € 60 (die ook als zodanig door de gemeente aan het CAK wordt doorgegeven), dan geldt voor de klant (eenpersoonshuishouden) met een minimum inkomen dat de eigen bijdrage niet hoger is dan € 19,40. Als deze klant echter een inkomen heeft dat hoger is en zijn maximum periodebijdrage door het CAK bijvoorbeeld is vastgesteld op € 100, dan zal de eigen bijdrage neerkomen op € 60 (gelijk aan de feitelijke kostprijs). Voorbeeld: Alleenstaande pensioengerechtigde leeftijd Inkomen van € 38.000 Vermogen*: € 0 Zorg: 2 dagdelen dagbesteding regulier per week Periode bijdrage op basis van het inkomen is € 263,01 Deze klant betaalde onder de AWBZ € 14,20 per dagdeel per week, per 4 weken was de kostprijs € 113,60. Gelet op periode bijdrage van deze klant betaalde deze klant per 4 weken € 113,60 Onder de Wmo is de kostprijs € 15,65 per dagdeel per week, per 4 weken is de kostprijs € 125,20. Gelet op de periode bijdrage van deze klant betaalt de klant nu per 4 weken € 125,20 Alleenstaande pensioengerechtigde leeftijd inkomen van € 38.000 vermogen: € 0 Zorg: 2 dagdelen dagbesteding gespecialiseerd per week periode bijdrage op basis van het inkomen is € 263,01 Deze klant betaalde onder de AWBZ € 14,20 per dagdeel per week, per 4 weken was de kostprijs € 113,60. Gelet op periode bijdrage van deze klant betaalde deze klant per 4 weken € 113,60 Onder de Wmo is de kostprijs € 23,60 per dagdeel per week, per 4 weken is de kostprijs € 188,80. Gelet op de periode bijdrage van deze klant betaalt de klant nu per 4 weken € 188,80
p 7 van 8
Alleenstaande pensioengerechtigde leeftijd inkomen van € 38.000 vermogen: € 0 Zorg: 3 uur individuele begeleiding regulier per week periode bijdrage op basis van het inkomen is € 263,01 Deze klant betaalde onder de AWBZ € 14,20 per uur, per 4 weken was de kostprijs € 170,40. Gelet op periode bijdrage van deze klant betaalde deze klant per 4 weken € 170,40 Onder de Wmo is de kostprijs € 21,40 per uur, per 4 weken is de kostprijs € 256,80. Gelet op de periode bijdrage van deze klant betaalt de klant nu per 4 weken € 256,80 Alleenstaande pensioengerechtigde leeftijd inkomen van € 38.000 vermogen: € 0 Zorg: 3 uur individuele begeleiding gespecialiseerd per week periode bijdrage op basis van het inkomen is € 263,01 Deze klant betaalde onder de AWBZ € 14,20 per uur, per 4 weken was de kostprijs € 170,40. Gelet op periode bijdrage van deze klant betaalde deze klant per 4 weken € 170,40
Onder de Wmo is de kostprijs € 35,35 per uur, per 4 weken is de kostprijs € 424,20. Gelet op de periode bijdrage van deze klant betaalt de klant nu per 4 weken € 263,01. De klant mag nooit meer betalen dan zijn maximale periode bijdrage ook al is de kostprijs hoger.
p 8 van 8
