I
J 1
76
VRIENDIN
VAN DICHTBIJ
"Dieren begnjpen mij beter dan mensen" Mariska heeft een beperking, maar laat zich daardoor niet in het leven beperken. Een eigen huis, een fijne baan met beesten; ze leeft zoals zij dat wil. ÀlaÍiska: "Ik ben geboren met een verstandelijke beperking. Als Íesuhaàt heb ik adhd en de leerstoornls í1d. dat staat voor
Nonterbal LeNninB Ditubfities :P,ieídooÍ kan ik me slecht concentreren en kan ik niet goed tegen plotselinee verandeÍihsen. Àfgelopen zomer is spierdystrofie blj nij geconstateerd. wa arschij nlijk heb ik dat al sinds mljn geboorte, want ik heb altijd
Later zou ik volgehs hem gerroon kunnen studeren en zondeÍ problemen eenbetaal de baan vinden Dat bleek voor mr.j helaas nie reggelegd. Hlj heeft zich nog een tijd verzet tegen het idee, maar gelukkig heelt
hij nu
ook gea.cepteerd dat een sociale s'erkplek voor mij het beste is. Daar hoef ik niet constant op mlJn ienen te lopen en voel ik me Sewaardeerd.'
probleften gehad met mijn mororiek Mijn spieÍkiacht zal steeds verder afne, men. Twee keeÍ peÍ week heb ik fysiothe, rapie om de condltie van mjjn spieren op peil te houden. Ondanks mijn handicaps woon jk op mtlzell onder beseleidins. Op doordeweekse dagen komt er elke
een baan waarbij je veel moei nadenken. Dus leren ze onsberoepsvakken die je mel je handen kunt uitvoeren. opdevso-school (voortgezet speciaal onderwijs) kÍeeg ik
avond iemand langs van de leidingom met
bijvooÍbccld vakken
nij de dag door te nemen. Daamaast
hetpcn ze mrj met de post en het huishoudeí. voor die hulp ben ik erg dankbaar.'
'Toen ik vljfiaar s'as, merkten de leÍaÍen op de lageÍe school dat er iets mer mlj was. Ik koh niei goed meekomen tijdens de les en r{erd door andere kinderen gepest. Mijn oudeÍs lieten mij onderzoeken en daar kwaft ult dat ik nld had vervolgens werd ik oveÍgeplaatst naar een school vooÍ moeilitk leÍende kinderen (mlk). Ik voelde me daar veel fijner, s-ant ik kon goed mee, komen en ik hreeg al snel vriendinnetjes. Mijn moeder accepteerde mrjn siruarie, maar mijn vader had het er moeilijk mee. Hij ,ae de mlk-school als een tussenfase
de natuur heb ik zelf geleerd uit boeken en van de ielevisie. vroeger nam ik mijn
boeken mee het bos in. A1s ik dan een plantje zag dat ik niet kende, zocht ik het meteen op. Door mijn spierziekte is het nu lastig oft in het bos te wàndelen. tk kan
ook niet zo lang àchter elkàar fietsen. Maar ik laat mij niet door mijn ziekte tegenhouden Soms regel
jt
en ga eÍ óp die manieÍ op
uii.'
een rolstoel
'Mensen met eenzeltde beperkinc als ik, hebben niet het vermogen om te leren voor
beweÍken,
a1s
hour en hetaal
textiel koken, verzorging
en
tuinbouw Daar heb ik nog steeds veel aan in mijn weÍk en huishouden. Toch vind ]k het wel janmeÍ dat ik niet heb kunnen studeren. Beestjes en de naiuur zijn van kinds af mrjn lelehsweÍk en passie lk had graag dierenaÍtsassistente of boswachter s'illen worden. Dan had ik meer voor de natuur kunnen betekenen. Een droom van mjj is om hei dierenpaÍk van Steve Irwin in Australiè te bezoelien. Die droom heb ik in de ijskast gezet, omdat ik weet dat ik hchamehjk achteruitga. celukklg serk ik nu wel met dieren op een zorgboeÍdeÍijen heb ik daar mijn eigen moestuin. Al zie ik het nier als werk. Ik heb van miin hobb! miin werk semaakt. Alles wat ik weet van
"De dieren op de ,oÍgboeÍderij zie ik als mijn kinderen Elke middag verzorg ik de konijnen, cavia's, kippen, het hangbuik zwijn Edje en de pony's Hennik en Joey. lkgeefze voeÍ en watei, veÍzoÍghunvacht en zors voor hun meniale welzijn door ze liefde te geven Elke dag komen de konijntjes me begroeten en met me knuffelen. wannee. ik binnenkom, mjj toe en ls het alsof ze zeggen, goedenjddag mama, hoe is her? ze zijn zo bll, dat ze met hun pootjes tegen het hek aan staan en er bijna uitsprlngen. Dieren begrljpen mij beter dan mensen, ze voelen sneller aan hoe ik mij voel. Thuis heb ik twee katten. Mljn kattenzoon Boefen mijn poezendochter Bindle. Als ikihuiskom van mijn werk, kÍuipen ,e blj fte op schooi en 's nachts slapen ze blj me in bed. ze hou-
den onvoorwaardelijk van mij. Dat is het mensen helaas niet zo. Door mijn spleÍziekte heb ik een aangepasle fiets. KoÍte afstanden loop ik, maar dan gebruik
VRIENDIN Zi
"Ik laat me niet tegenhouden door mijn ziekle"
ik wel noÍdic í'alkingstokken.
Soms
$oÍd
lk nageroepen op straai. ze roepen dingen als:'Oaje skièn? Of Hé lammel'II vlnd
het heel vervelend, maar tegehjk denk ik: zii ziin dom en snappen niet wat iL heb. Toen ik laatst bij het stoplicht $,eg6etste, ,ongen een paaÍjongens 'Mei de vlam in de pljp' 11< dlrong mezellom njets terug te zegsen op mljn werk ben ik bij mljn dieren gaan zlÍen en kq-am ik toi Íust."
"Door coíflicten met mensen of drukte om mijheen raak ik snel geïÍÍlteerd. In het ergste geval krijg ik dan een woedeaanval Celukkig heb lk die du ltat beter ondeÍ coÍtrole door psy.homotorische thernpie
en medicijnen. vooÍheen was dat
\vel
ahders. Dan begon ik hysterisch te glllen en ging ik mer dlngen gooien OP mljn werk pakten ze m1j beet en zetten 2e me buiten om afte koelen. Àchterafvoelde ik me heel schuldig. Dan dacht ik: verdorie het is weer gebeuÍd. Door de therapie kan
]k nu snellcr lngrijpen e'anneer ik irÍita ries voel. irat loor mrj Soed werkt, is om alles op t€ schÍrjven. Op mijn Í,eÍk heb ik een eigen rulmte iraar ik mij terug kan dekken. Ik bewaar erhet voervoor de die ren en heb het gezellig gemaakt met spul_
letjes van mijzelr Eén keer itr de s'eek bespreek ik mei een s'erkbegeleider alles wat ik heb olgeschreven. Zo kan ik alles
78
VRIENDIN
schrijven heb ik altljd gedaan vroeger schreelik lange brieven aan nljn nichtjes
s.hreefik de reksten op van de muzlel< waarnaar ik lulsterde Meestal schreef ik de teksren over uit de tekstboekjes, maar soms luisterde ik gewoon naar de muziek en ik schÍeefo! $,at ik hooÍde ofbedachl zelleen fl]eu!'e tekst. Dit deed ik ook mei Engelstalige muziek. Op dle manierheb ik mijzelfEnsels leren lezen en s.hrijven.' en
'lk hou van heel veel soorten muzlek. vooÍal lledjesteksten die over het leven gaaÍ, spreken mrj aan Nummers van dc 2angeÍ Henny Thiissen raken mlj die! Als lk hem hoor zingen over mensen die elkaar steunen zou lk willen dat ik ook een vast persoon had waar ik met mirn problemen terecht kon. lk heb begelelders die goed luisteÍen, maar het is to.h elke avond iemànd anders. Met mijn vtiendin nen kan ik lrel gezelllg kletscn maar door
hun versrandelljke beperkingcn kan ik met hen helaas nier over miin pÍoblemen praten Ik he-ti een tijdte geprobeerd om vrienden te maken zonder handicap. Deze menseí leerde ik kennen bit een concert. ze vroegen ofik bithen wilde zit_ ten, maaÍ het heeft mij zoveel onrusi en onbegÍlp opgeleverd. Ik loelde mLj hcl vijlde wiel aan de i{agcn en kon niet gocd meekletsen. zij deden alsof ik een klein meisje was dar alles fout deed. Daardoor
kon rk niet mezelf Tljn ze ginget zi.h
zelfs bemoeien met de manier s'aaÍop ik aan de a.tlest mijn waardering lier blijken. Sons liep ik brjvooÍbeeld aan het einde van de avond naàr een artiest toe en zei 'Bedankt voor de geweldige avoíd mooi gezongen Dan wilden ze mli tegenhou den. waarom? Daar begreep ik c.ht niets van Ik laat die neflsen in hlln naarde, naar ik $'i1 dat ze m1j ook in mijn waarde laten. Nu ga alleen naar een muziekevenementen. Dan lak ik een stoel zet dle voor her podium en màak ln mijn verbeelding een dikke onzichtbaÍe muur tussen mli en de rest van het publlek. Mijn plezlerlaat ik niet meer aftangen lan anderen.'
"Met mrjn faftilie heb ik fiin contacr, zij nemen mil zoals ik ben. ze hebben Inij geholpen met het inrichteí van mijn apparrement en voris jaaÍ hebben mijn tante en ni.htjes mij meegenomen naaÍ zuid-Frankrijk. Dat was geweldig gaaf! A1le l'onderen van MoedeÍ Natuur kwamen daar bij elkaar voo. het eerst 7ag ik dingen die ik ken Lrit boeken en van de tclevlsie in het echt. Groenc bergen
pal
bomenen woeste iotsen langs de zee.
ondanks mrjn beperkingen voel lk me zclfstandig. Hct is me gelukt om lekkeÍ mijn eigen leven te leiden waarln ik Lan zijn $'ie ik wiL zijn en kan genieten op
a
*' "4í
l
t {
n.'
I
q
:t ,l
4
q '!
Wi lil een ervàr ig delen oíle .'reiing g€ven? A lild we kom vri en dscho p/o pëh
ha
rti g.
VRIENDIN 79
EEN ,:1
MENSWAARDIG BESTAAN
OTYIDAT HET
KAN;
www.weÍeldwiíleL.nl
È.,L-fit",+.
-,*',iIu; ,J.;-
r-r o,--\.tr.
ti,,o.r,,.q i r.'-,. ,\..
rr.i/ffim:=
rJ',
^í1-,
rtN (aotA-u voox llotet+]r
{
a"!.,t1 rr-\\rl - LrÉr.aE lCU ?rl z...r.ri zeti erflr. L( è .lr"É &tiLI 1-.,À-l ,V-r, lre I.rLI c-r,r!*: fr,''.r hrc.,. ,rriÈ
, à3t.. [:,; *z=q*.'§.&** w"oL-,t
ttd<[r' Lucr €, e,'r irrr\ La( I ( livt , tlc J. \t
\r'rqr
i;'";tt:trl'uos -
C,Ë,'\c\,-n
l
ar
r,
o.
.,,:c \I !.((
É
Ö2
1"1ltr
,
6
ii{:*'Pl"!'') _
t_fríe,
,..,\
CCO en H vos werr,en samen melde f4e,e dwlnke s aan een weíed zonder armoede en onrechl Omdat laidrade mensen de kans bi€di op een beleí besiaan.
