Detergenten met het Europese Ecolabel

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

Detergenten met het Europese Ecolabel

Kathelijne De Ridder


Wat is het EU Ecolabel? •Een Europees milieulabel •Doel: –Aan de consument duidelijk maken welke producten milieuverantwoord zijn –Bevorderen van producten die gedurende hun volledige levenscyclus een verminderd milieueffect hebben, zonder dat de veiligheid van het product of van de werknemers in gevaar wordt gebracht of in significante mate afbreuk wordt gedaan aan de gebruiksgeschiktheid van het product


Voordelen •Vrijwillig •In de hele Europese unie + Noorwegen, Liechtenstein en Ijsland •Herkenbaar •Betrouwbaar •Onafhankelijk


Productgroepen • 26 categorieën van producten en diensten • Tegen 2015 => 40 à 50 productcategorieën


Criteria •Multicriteria-benadering – Milieuimpact – maar ook kwaliteit en gezondheid – Resultaat van wetenschappelijke studies

•Regelmatig herzien •Resultaat van stakeholderoverleg


Belgisch bevoegde nationale instantie Het Belgisch Comité voor het toekennen van het Europese milieukeurmerk Vertegenwoordiging van : •Federale minister van leefmilieu, federale minister van economie •Gewesten •Consumenten-ngo’s, leefmilieu-ngo’s •Industrie, vakbonden


Schoonmaak en hygiëne • Allesreinigers en sanitairreinigers

(allesreinigers, vloerreinigers, tioletreinigers, badkamerreinigers, ruitenreingers, keukenreinigers, consumenten- en professionele producten)

• Afwasmiddelen (consumenten en professionele producten) • Detergenten voor vaatwasmachines

(voor huishoudelijk of gelijkwaardig gebruik, detergenten met 1 functie en multifunctiedetergenten, spoelmiddelen, poeder of vloeibaar)


Schoonmaak en hygiëne • Wasmiddelen

(voor huishoudelijk of gelijkwaardig gebruik, poeder of vloeibaar, wasmiddelen en vlekkenverwijderaars)

• Zeep, shampoo en crèmespoeling


Ingrediënten in detergenten • Oppervlakte-actieve stoffen (belangrijkste stoffen, zorgen voor oplossen vuil) • Wateronthardende stoffen (verbeteren de werking van de oppervlakte-actieve stoffen door het water zachter te maken) • Zuren en basen: zorgen voor een optimale pH • Oplosmiddelen: oplossen van vaste ingrediënten en snel en streepvrij drogen • Geurstoffen • Kleurstoffen • Conserveermiddelen


Allesreinigers en sanitairreinigers • 11 criteria • Betrekking op de hele levenscyclus • Productie (aantal stoffen verboden, parfums, vluchtige organische stoffen, fosfor, verpakking) • Gebruik (kwaliteit, gebruiksinstructies, opleiding) • Afvalfase (toxiciteit voor waterorganismen, biologische afbreekbaarheid oppervlakteactieve stoffen)


Criteria Eu Ecolabel opnemen in bestekken • Technische criteria in bestekken niet altijd zo makkelijk want: • Informatie moeilijk te verkrijgen bij leveranciers • Informatie over samenstelling is vertrouwelijke informatie • Moeilijk te controleren door aankopers

• Oplossing: • Bewijs is het Eu Ecolabel maar ook elk ander gelijkwaardig bewijs moet aanvaard worden. • Vraag steeds naar een certificaat en het licentienummer uitgereikt door het competent body als bewijs van het Eu Ecolabel


Criteria Eu Ecolabel opnemen in bestekken • Andere bronnen van informatie : • Het etiket • De veiligheidsinformatiefiche • De technische fiche


Criterium 1: Toxiciteit voor waterorganismen • Groot deel detergenten komt in het water terecht • Lage toxiciteit voor aquatisch milieu belangrijk • Kritische verdunningsvolume: maat voor de mogelijke negatieve milieuimpact op waterorganismen o Houdt rekening met • de afbreekbaarheid van de ingrediënten • de chronische toxiciteit van de ingrediënten


Criterium 1: Toxiciteit voor waterorganismen • Het kritische verdunningsvolume

• DF= afbraakfactor • TFchronisch = chronische toxiciteitsfactor • Veel van deze factoren in de DID-list


Criterium 1: Toxiciteit voor waterorganismen • In bestek • Vb. het kritisch verdunningsvermogen (KVV chronisch) mag de volgende limieten niet overschrijden: – Voor allesreinigers die verdund dienen te worden: KVVchronisch van aanbevolen dosis voor 1L water < 18000L De KVVchronisch zal berekend worden zoals beschreven voor het Eu Ecolabel (verwijzen naar criteria document met link)

• Bewijs: Producten die het Eu Ecolabel hebben voldoen aan dit criterium. Andere passende bewijsmaterialen worden geaccepteerd zoals een technisch dossier van de fabrikant waarin deze berekening gedetailleerd uitgevoerd wordt.


Criterium 1: Toxiciteit voor waterorganismen • Erg belangrijk criterium • maar • De informatie nodig voor de berekening niet altijd beschikbaar bij de verkopers • De fabrikanten geven niet graag samenstelling van hun producten prijs (ingrediënten en hun concentratie nodig) • Niet zo makkelijk te controleren


Criterium 2: biologische afbreekbaarheid van oppervlakte-actieve stoffen • • • •

Vuil oplossen in water Lipofoob en lipofiel deel Daardoor ook schadelijk voor aquatische organismen Belangrijk dat ze snel afgebroken worden

• Alle oppervlakte-actieve stoffen dienen makkelijk biologisch afbreekbaar te zijn (aeroob) • Wettelijke vereiste maar uitzonderingen mogelijk


Criterium 2: biologische afbreekbaarheid van oppervlakte-actieve stoffen • Anaerobe biologische afbreekbaarheid oppervlakteactieve stoffen: – Niet anaerobe biologisch afbreekbare oppervlakte-actieve stoffen die niet R50 geclassificeerd zijn, zijn toegelaten in beperkte concentratie: o Voor allesreinigers die verdund dienen te worden: gewicht < 0,40g per aanbevolen dosis voor 1L water o Voor ready-to-use allesreinigers: gewicht < 4,0g per 100 gr o Voor ruitenreinigers: gewicht < 2,0g per 100 gr o Voor sanitair reinigers: gewicht < 2,0g per 100 gr


Criterium 2: biologische afbreekbaarheid van oppervlakte-actieve stoffen • In bestek: – Bewijs: Producten die het Eu Ecolabel hebben, voldoen aan dit criterium. Andere passende bewijsmaterialen worden geaccepteerd zoals een lijst met gebruikte oppervlakte-actieve stoffen met de data die aantonen dat hieraan voldaan is bvb door verwijzing naar de DIDlist of relevante testresultaten of veiligheidsfiches van deze ingrediënten

• Opnemen in bestek? • Aerobe afbreekbaarheid: voor groot deel in de wetgeving • Anaerobe afbreekbaarheid: ter discussie


Criterium 3: Verboden of beperkte stoffen en mengsels • Stoffen met significante milieu- en gezondheidseffecten zijn verboden in conc > 0,01% in het eindproduct • 4 groepen – – – –

3a) Gespecificeerde verboden stoffen 3b) Quaternaire ammoniumzouten 3c) Gevaarlijke stoffen en mengsels (R-zinnen) 3d) Stoffen in lijst conform art 59, lid 1, Reach o Zeer zorgwekkende stoffen


Criterium 3: Verboden of beperkte stoffen en mengsels • In bestek: • De ingrediënten vermeld op het etiket, de MSDS, de website van de fabrikant of op de technische informatiebladen zijn niet opgenomen in de lijst conform artikel 59, lid 1, van verordening (EG) nr. 1907/2006 (Reach). • Ingrediënten vermeld op het etiket, de MSDS, de website of op de technische informatiebladen dragen geen van volgende Rzinnen. – Let hierbij op een aantal uitzonderingen die toegelaten zijn


Criterium 3: Verboden of beperkte stoffen en mengsels • In bestek: • Bewijs: Producten die het Eu Ecolabel hebben voldoen aan dit criterium. Andere passende bewijsmaterialen worden geaccepteerd zoals een lijst met de ingrediënten vermeld op het etiket, het veiligheidsinformatieblad, de website van de fabrikant, of technische informatiefiches vermeld van hun CAS-nummer en een verklaring dat deze niet geclassificeerd zijn met deze R-zinnen en niet in die lijst voorkomen. • Databank van ECHA (European Chemicals Agency): http://echa.europa.eu/clp/c_l_inventory_en.asp


Criterium 3: Verboden of beperkte stoffen en mengsels • Biociden • Enkel voor conservering • Geen antimicrobiële werking • Biociden met R50/53 of R51/53 mogen niet bioaccumulerend zijn


Criterium 3: Verboden of beperkte stoffen en mengsels • In bestek? • Producten die het Eu Ecolabel hebben voldoen aan dit criterium. Andere passende bewijsmaterialen worden geaccepteerd • Maar info over ingrediënten moeilijk te verkrijgen/controleren


Criterium 4: Geurstoffen • Consumenten hechten veel belang aan geur van schoonmaakmiddelen • Toegelaten onder bepaalde voorwaarden • In bestek? • Gedeeltelijk vervat in criterium 3 • Info over ingrediënten moeilijk te verkrijgen/controleren


Criterium 5: Vluchtige organische stoffen • Vluchtige organische stoffen verdampen makkelijk • Verslechteren van de binnenlucht • Irritatie van de luchtwegen


Criterium 5: Vluchtige organische stoffen • In bestek • Vb. voor geconcentreerde producten die worden verdund in water, moet de totale conc aan VOS met kookpunt onder 150°C < of = 0,2 gewichts% in schoonmaakwater • Bewijs: Producten die het Eu Ecolabel hebben voldoen aan dit criterium. Andere passende bewijsmaterialen worden geaccepteerd zoals een technisch dossier van de fabrikant met een lijst van ingrediënten en waarin de VOS berekening gedetailleerd uitgevoerd wordt samen met de veiligheidsfiches van de organische oplosmiddelen.


Criterium 5: Vluchtige organische stoffen • In bestek? – Info over concentratie ingrediënten moeilijk te verkrijgen/controleren – Verschillende definities van VOS gebruikt


Criterium 6: Fosfor • Eutrofiërend effect • Limiet voor het totale gehalte aan fosfor (alle fosforhoudende stoffen zoals fosfaten, fosfonaten, fosforzuur meegenomen)


Criterium 6: Fosfor • Bestek – Vb. Voor te verdunnen producten: Het totale gehalte aan fosfor in de aanbevolen dosering voor 1L water < 0,02g • Bewijs: – Producten die het Eu Ecolabel hebben voldoen aan dit criterium. Andere passende bewijsmaterialen worden geaccepteerd zoals een lijst met de ingrediënten samen met een gedetailleerde berekening van het totale gehalte aan fosfor per aanbevolen dosering voor 1L schoonmaakwater


Criterium 7: Verpakkingseisen • Beperken van afval • Verstuivers met drijfgassen mogen niet worden gebruikt • Bewijs: schriftelijke verklaring

• Allesreinigers in triggersprays moeten in navulverpakkingen worden aangeboden • Bewijs: schriftelijke verklaring en gedetailleerde informatie over deze navulverpakkingen


Criterium 7: Verpakkingseisen • De gewicht/utiliteitsratio • Doel: voorkomen van te sterk verdunde producten

• Bestek • De gewicht/utiliteitsratio (WUR) van de primaire verpakking mag de volgende waarden niet overschrijden • Geconcentreerde producten: 1,20gr/liter oplossing (= schoonmaakwater) • Gebruiksklare producten: 150gr/liter oplossing


Criterium 7: Verpakkingseisen • Bestek • Verwijzen naar de berekening uit criteria EU Ecolabel

• Bewijs: • Producten die het Eu Ecolabel hebben voldoen aan dit criterium. Andere passende bewijsmaterialen worden geaccepteerd zoals een gedetailleerde berekening van de WUR met bijhorende basisgegeven (gewicht verpakking, gewicht niet-gerecycleerd materiaal verpakking, aantal functionele doseringen in verpakking, recyclingcijfer) en een sample van de verpakking


Criterium 8: Gebruiksgeschiktheid • Het Eu Ecolabel eist een vergelijkende kwaliteitstest. • Het product moet minstens even goed zijn dan een referentieproduct of een marktleider • In bestek: • Moeilijk op te nemen • Wel stalen vragen om uit te testen


Criterium 9, 10, 11: gebruiksaanwijzing en instructies • De producten moeten geleverd worden met duidelijke doseringsinstructies en veiligheidsvoorschriften – Bewijs: doseringsinstructies

• Een opleiding of opleidingsmateriaal voor schoonmaakpersoneel dient voorzien te worden – Bewijs: uitleg over hoe deze voorzien worden en wat dit opleidingsmateriaal inhoudt


Aantal producten met EU Ecolabel in Europa • • • •

Allesreinigers en sanitairreingers: 2115 Handafwasmiddelen:2000 Wasmiddelen: 264 Zepen, shampoo’s en hairconditioners: 407

•Producten en diensten met het Eu Ecolabel –Raapleeg de Ecolabel catalogue van de Europese Commissie op www.eco-label.com


Meer info •Over het Eu Ecolabel: –www.ecolabel.be –www.ecolabel.eu

• Over de criteria per productgroep: http://ec.europa.eu/environment/ecolabel/products-groupsand-criteria.html • Over GPP criteria voor detergenten: EU GPP Training Toolkit (module 3: practical module) http://ec.europa.eu/environment/gpp/toolkit_en.htm


Meer info Nederlands: –Kathelijne De Ridder: [email protected] of 02 524 95 86 –Hannelore Schorpion [email protected] of 02 524 96 18

Frans: –Fabienne Godin [email protected] of 02 524 95 50

Detergenten met het Europese Ecolabel

Recommend Documents