Deskundigenverklaring. Knalvuurwerk met lont. Versie 1, 12 oktober 2005

NEDERLA NDSFORE NSISCHIN STITUUT Deskundigenverklaring Knalvuurwerk met lont

Versie 1, 12 oktober 2005

Aanvrager

Functioneel Parket Postbus 19518 2500 CM Den Haag De deskundigenverklaringen van het NFI geven informatie over soorten vuurwerk die niet voldoen aan de RNEV 2004. De informatie is gebaseerd op onderzoek aan vuurwerk dat door het NFI is verricht. Dit vuurwerk werd deels aangekocht en deels ontvangen in het kader van strafzaken. In deze deskundigenverklaring is onder meer opgenomen: een toetsing aan het Vuurwerkbesluit en de RNEV 2004; informatie over de gevaarsaspecten en een classificatie volgens de defaultlijst.

Telefonische inlichtingen

dr. A.M. van de Craats W. Kerkhoff

(070) 888 6 312 (070) 888 6 321

1/4

Deskundigenverklaring Knalvuurwerk met lont NFI, 12 oktober 2005, versie 1

Verklaring Definities en omschrijving Knalvuurwerk met lont bestaat uit een lont (zonder wrijvingsontsteking) en een effectlading die een knal teweeg brengt. Er bestaat knalvuurwerk met lont dat voldoet aan de RNEV 2004, in de vorm van kleine kanonslagen (bijvoorbeeld de zogenaamde “Astronauten”). Deze deskundigenverklaring richt zich op de varianten die niet voldoen aan de RNEV 2004. Dit knalvuurwerk is ingedeeld in de categorieën: Vlinders, Nitraatklappers, Kanonslagen, Bermuda driehoeken en Napolitaanse bommen. Vlinders bestaan uit kartonnen kokers waaromheen papier is gewikkeld en die voorzien zijn van een lont. Het papier is aan de beide uiteinden in elkaar gedraaid, samengebonden of dichtgelijmd. Doorgaans is het papier aan één uiteinde (het uiteinde waar de lont zich niet bevindt) vrij lang zodat een “staart” ontstaat. Vlinders worden ook wel aangeduid als “Spanisch crackers” of “vlinderbommen”. Nitraatklappers zijn cilindrisch knalvuurwerk met lont dat (op de kokers of op de verpakking) voorzien is van opschriften die verwijzen naar nitraat, zoals “Nitrate Thunder” of “Nitraatcracker”. De term nitraatklapper is ontstaan in de vuurwerkhandel en zegt niets over de stoffen die voorkomen in de lading. Kanonslagen bestaan doorgaans uit cilindrische kokers die voorzien zijn van een lont en die niet voorzien zijn van opschriften die verwijzen naar nitraat. Bermuda driehoeken bestaan uit stroken papier die tot driehoeken zijn gevouwen en waaruit een lont steekt. Bermuda driehoeken worden ook wel aangeduid als “Black boys” of “Bermuda Triangles”. Napolitaanse bommen bestaan uit een opgevouwen en gebuisd lont met aan het uiteinde een bol- of cilindervormige knallading. Bij de herkenning van de diverse categorieën kan gebruik worden gemaakt van de foto’s van de vuurwerkartikelen in bijlage 1. Regeling nadere eisen aan vuurwerk 2004 (RNEV 2004) Consumentenvuurwerk moet krachtens artikel 9, 1ste lid van de RNEV 2004 voldoen aan de in bijlage III gestelde eisen. Knalvuurwerk met lont valt onder categorie A1 van deze bijlage. De lading van knalvuurwerk uit deze categorie mag uitsluitend bestaan uit “zwart buskruit1 tot een gewicht van ten hoogste 2,5 gram”. Op het NFI zijn exemplaren van veertien verschillende typen knalvuurwerk met lont onderzocht2, waarbij is vastgesteld dat de effectlading niet bestond uit zwart buskruit. De onderzochte exemplaren van deze typen voldeden derhalve niet aan het criterium voor de samenstelling van de lading uit bijlage III van de RNEV 2004. Van knalvuurwerk met lont van deze typen zijn op het NFI geen exemplaren bekend die wel voldoen aan het criterium voor de samenstelling van de lading. Resultaten van het onderzoek zijn opgenomen in bijlage 1 van deze deskundigenverklaring.

1

Zwart buskruit wordt in de RNEV 2004 gedefinieerd als een mengsel bestaande uit houtskool en

natriumnitraat of kaliumnitraat met of zonder zwavel, met een maximale hoeveelheid verontreiniging van 3 %. 2

Het onderzoek naar de samenstelling van de lading is verricht met röntgenfluorescentie-spectrometrie

en röntgendiffractie.

2/4


Gevaarsaspecten Knalvuurwerk met lont dat niet voldoet aan de criteria voor de samenstelling en/of de massa van de lading uit bijlage III van de RNEV 2004 zal doorgaans een krachtigere explosie teweeg brengen dan knalvuurwerk dat wel aan deze criteria voldoet. Het letsel bij personen en de schade aan goederen zal hierdoor in het algemeen ernstiger zijn. Als het knalvuurwerk lichaamscontact maakt bij het tot ontploffing komen, ontstaat hoogstwaarschijnlijk letsel aan de huid en onderliggend weefsel. De ernst van de gevolgen is onder meer afhankelijk van de plaats van het lichaamscontact. Als het lichaamscontact bestaat uit het in de hand houden (door degene die het knalvuurwerk afsteekt of een omstander die het opraapt), bestaat de verwonding hoogstwaarschijnlijk3 uit een verminking van de hand. Bij het tot ontploffing komen bestaat verder kans op gehoorschade en oogletsel (onder meer afhankelijk van de kracht van de lading) in de nabije omgeving (tot ca. tien meter) van de plaats van ontploffing bij het knalvuurwerk genoemd in bijlage 1. Classificatie volgens de defaultlijst Het knalvuurwerk uit bijlage 1 kon worden geclassificeerd volgens de defaultlijst 2004.4 Deze defaultlijst is bedoeld als leidraad bij het geven van een vervoersclassificatie als geen testgegevens van een bepaald vuurwerkartikel beschikbaar zijn. Het knalvuurwerk aangeduid met de nummers 1, 2, 4, 5, 6, 9, 10, 11, 12, 13 en 14 uit bijlage 1 bevat 2 gram flitspoeder5 of meer per exemplaar. Een partij van bij elkaar verpakt vuurwerk van dit type krijgt volgens de defaultlijst 2004 de classificatie 1.1G, ongeacht het aantal voorwerpen en/of de totale massa flitspoeder per binnenverpakking (verpakkingseenheden). Het knalvuurwerk aangeduid met de nummers 3, 7 en 8 uit bijlage 1 bevat minder dan 1 gram flitspoeder per exemplaar. Uit de tekst van de defaultlijst kan worden afgeleid dat als dit knalvuurwerk wordt verpakt met minder dan 10 gram lading per binnenverpakking de gehele verpakking als 1.4G geclassificeerd moet worden. De defaultlijst geeft geen classificatie in het geval dat de binnenverpakkingen meer dan 10 gram lading bevatten.

3

Het deskundigheidsgebied Explosies en Explosieven van het NFI hanteert de volgende

waarschijnlijkheidsreeks: vrijwel zeker; hoogstwaarschijnlijk; waarschijnlijk; vermoedelijk. 4

defaultlijst van 23 november 2004, bedoeld in artikel 1, onderdeel c, van de Regeling aanvraag

autorisatie classificatiecode vuurwerk (defaultlijst 2004). 5

Flitspoeder is, volgens “Opmerking 2” van de defaultlijst 2004, een pyrotechnisch mengsel van een

oxiderende stof en een metaalpoeder dat wordt gebruikt om een hoorbaar knaleffect te verkrijgen.

3/4


De vervoersclassificatie 1.1G betekent dat een partij van het betreffende vuurwerk massa-explosief kan reageren. Een massa-explosie is een explosie die plaats vindt op praktisch hetzelfde ogenblik in de gehele partij6. Een dergelijke explosie kan grote schade en ernstig letsel veroorzaken. De vervoersclassificatie 1.4G betekent dat wanneer de partij tot ontbranding komt de effecten voornamelijk beperkt blijven tot de verpakking. De uitworp van brandende delen zal voornamelijk beperkt blijven tot de nabijheid van de verpakking. Het gevaar voor een massa-explosie is te verwaarlozen. Ondertekening

Plaats Datum

Aldus opgemaakt en getekend op de door mij afgelegde algemene belofte als vast gerechtelijk deskundige.

Den Haag 12 oktober 2005

dr. A.M. van de Craats

6

Definitie uit document “TRANSPORT OF DANGEROUS GOODS”, Model Regulations, Volume I,

United Nations, New York and Geneva, 2003

4/4

Deskundigenverklaring Knalvuurwerk met lont, Bijlage 1 NFI, 12 oktober 2005, versie 1

Bijlage 1 Nr 1

Vlinder

Merk Omschrijving

Massa effectlading Samenstelling effectlading

Nr 2

Onbekend Omwikkeld met glanzend papier in de kleuren blauw/paars, geel en rood, mogelijk ook in andere kleuren. 4,5 g Kaliumchloraat, aluminium, zwavel.

Vlinder

Merk Omschrijving

Massa effectlading Samenstelling effectlading Nr 3

Bonbridge Bruin papier met Franse en Nederlandse tekst. In doosje met opschrift “Spanisch Crackers”. 2,2 g Kaliumperchloraat, aluminium. Vlinder

Merk Omschrijving Massa effectlading Samenstelling effectlading Nr 4

Bonbridge Bruin gestreept papier. 0,6 g Kaliumperchloraat, aluminium. Vlinder

Merk Omschrijving Massa effectlading Samenstelling effectlading

Onbekend Omwikkeld met bruin papier. 6,2 g Kaliumperchloraat, magnalium, zwavel.

1/4


Nr 5

Nitraatklapper


Nr 6

Onbekend SCK-FE-013-R 2,47 g Kaliumperchloraat, aluminium, zwavel.

Kanonslag

Merk Omschrijving

Massa effectlading Samenstelling effectlading Nr 7

Onbekend Zwarte koker met doodshoofd, rode plastic sluitdoppen. Lijkt op strijker, heeft echter geen wrijvingsontsteker. 7,4 g Kaliumchloraat, aluminium, zwavel. Bermuda driehoek


Nr 8

Onbekend Plat, zwart papier met groen vuurwerklont. 0,26 g Kaliumperchloraat, magnalium, zwavel.

Bermuda driehoek


Onbekend Plat, bruin papier met groen vuurwerklont. 0,94 g Kaliumchloraat, aluminium, zwavel.

2/4


Nr 9

Kanonslag


Nr 10

Onbekend Blauwe kartonnen koker, groen vuurwerklont. 3,2 g Kaliumperchloraat, aluminium, zwavel.

Vlinder

Merk Omschrijving

Massa effectlading Samenstelling effectlading

Nr 11

Onbekend Omwikkeld met glanzend papier in de kleuren blauw/paars, rood en roze, mogelijk ook in andere kleuren. 4,3 g Kaliumchloraat, aluminium, zwavel.

Vlinder


Nr 12

Onbekend Omwikkeld met bruin crêpepapier. 17,2 g Kaliumchloraat, aluminium, zwavel.

Napolitaanse bom


Onbekend Omwikkeld met rood papier. 38,3 g Kaliumperchloraat, aluminium.

3/4


Nr 13

Napolitaanse bom


Nr 14

Onbekend Omwikkeld met blauw/paars papier. 66,1 g Kaliumchloraat, kaliumperchloraat, aluminium, zwavel.

Napolitaanse bom


Onbekend Omwikkeld met roze/rood papier. 6,9 g Kaliumperchloraat, aluminium, zwavel.

4/4

Deskundigenverklaring. Knalvuurwerk met lont. Versie 1, 12 oktober 2005

Recommend Documents