Design for Sustainability - stappenplan
Dorothy Mingneau 16/12/2010 een gezamenlijk initiatief van:
met steun van:
Het productontwikkelingsproces
Naar een duurzaam ontwerp
Analyseer het product
Identificeer duurzame ontwerp opportuniteiten
Evaluatie van het ontwerp
Ontwerp een duurzamer product
Stappenplan Stappenplan voor de ontwikkeling ([re]design) van een duurzaam product 3. SELECTEER PROJECT 2. STRATEGIE
8. ONTWERP
5. D4S IMPACT BEOORDELING
10. MARKTINTRODUCTIE
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1. TEAM/TIJD/BUDGET
6. D4S DESIGN BRIEF
4. D4S DRIVERS
9. D4S EVALUATIE
7. IDEEGENERATIE & SELECTIE
Case Mobiele scheidingswand
Case Een duurzaam alternatief “Buzziscreen” van Buzzispace
STAP 1: TEAM/TIJD/BUDGET Stap 1: Stel een team samen en plan het project Teamleden: - Interne bedrijfsmedewerkers: R&D, productie, verkoop, marketing, … - Externen: onderzoekscentra, klanten, toeleveranciers,… - Betrek eventueel experts Kenmerken van het team
1
STAP 1: TEAM/TIJD/BUDGET Stap 1: Stel een team samen en plan het project Maak tijd en budget vrij! Plan: middelen, tijdsbesteding, taakverdeling
1
STAP 2: Bepaal uw strategie Stap 2: bepaal uw strategie Drivers en doelen definiëren voor het bedrijf 1. SWOT analyse uitvoeren 2. Definiëren van D4S drivers voor bedrijf (waarom actie ondernemen: zowel interne als externe motivaties) 3. Doelstellingen vastleggen op KT en LT
2
STAP 2: bepaal uw strategie 1. SWOT analyse uitvoeren Wat zijn uw sterke punten/zwakke punten Wat zijn kansen en bedreigingen die op u afkomen
2
Strategische analyse
• Technologische kennis • Distributie kanalen • Klantenrelatie • Productiekwaliteit • Service • Sterke merknaam •…
• Technologische vooruitgang • Nieuwe klantenbehoeften • Vraag uit de keten • Wijziging in wetgeving • Nieuwe markten • Diversificatiemogelijkheid •…
• Tekort aan vaardigheden • Gebrek aan goede distributiekanalen • Beperkte kennis van de markt • Geen kennis van de keten • Verouderde productie •…
• Groeiende concurrentiedruk • Teruglopende marktgroei • Gewijzigde behoeften • Wijziging in wetgeving • Nieuwe concurrentie/ concurrentie van substituten •…
2
Case Technospace (Buzzispace) Sterktes: - Flexibele wandsystemen - Trendy uitstraling - Vrijheid in modellering/kleurkeuze voor klant - Multimaterialenaanpak
Case Technospace (Buzzispace) Kansen: - Klantenbehoeften: nood aan geluidsdichte variant van demonteerbare geluidswanden - Nieuwe materialen: inspiratie uit andere sectoren (wegenbouw en isolatie) - Vraag naar ecologische alternatieven, principe van C2C
STAP 2: bepaal uw strategie 2. Definiëren van D4S drivers voor bedrijf 1. Waarom actie ondernemen? zowel interne als externe motivaties Eventueel koppelen aan : planet, people, profit RELEVANTIE VERIFIËREN!
2. Bepalen tot op welk niveau deze acties uitgevoerd zullen worden (bedrijf/productgroep in portfolio/product/markten/…) 3. Geef prioriteiten aan de drivers
2
STAP 2: bepaal uw strategie Definiëren van D4S drivers voor bedrijf Interne drivers: Profit: - Het bereiken van nieuwe klanten - Opkrikken van het bedrijfsimago/merkimago - Nieuwe mogelijkheden voor productinnovatie - Product differentiatiemiddel - Nieuwe mogelijkheden voor meerwaarde creatie People: - Zichtbaar maken van bedrijfsinspanningen aan stakeholders en shareholders - Bevorderen van werknemers motivatie Planet: - Bewustzijn van het belang van milieu aspecten omzetten in concrete acties …
2
STAP 2: bepaal uw strategie Definiëren van D4S drivers voor bedrijf Externe drivers: Profit: - Gebruik maken van subsidiemogelijkheden - Tegemoet komen aan de vereisten van de klant/keten - Tegemoet komen aan de vraag van de eindconsument naar duurzamer producten People: - Publieke opinie: eerlijke bedrijven achter eerlijke producten Planet: - Wijziging in wetgeving/reglementeringen - Behalen van eco labels - Voldoen aan vereisten van consumentenbelangen organisaties …
2
STAP 2: bepaal uw strategie Prioriteit
INTERNE drivers
1 2 3 4 5
Prioriteit
EXTERNE drivers
STAP 2: bepaal uw strategie 3. Doelstellingen definiëren Voorbeelden: - Ontwikkeling van een eerste duurzaam product binnen een termijn van 1 jaar - Creatie van nieuw duurzaam merk voor de markt van … - Aanpassing van ons productgamma aan de vereisten die gesteld worden bij duurzame aanbestedingen binnen een termijn van 2 jaar - …
2
STAP 2: bepaal uw strategie 3. Doelstellingen definiëren van het project - Het duurzaam potentieel van onze producten tonen aan de klanten - Inzicht verwerven in het duurzaam verbeterpotentieel van ons product over zijn volledige levenscyclus - Het bereiken van de niche markt X met duurzame producten - Tegemoet komen aan reglementering/vereisten uit de markt (verkennen van de mogelijkheden) - Aantonen dat D4S kan leiden tot kostenbesparingen in het bedrijf - De afdankingskost van het product reduceren - …
2
STAP 3: selecteer Stap 3: Selecteer een project Bij nieuwe producten (geen redesign) : 1. IDEEGENERATIE > vertrekken vanuit probleemstelling Indien vertrokken wordt van een redesign kan onmiddellijk een product uit het bestaande portfolio worden geselecteerd 2. PROJECTSELECTIE Potentieel om voldoende te veranderen Relatief eenvoudig D4S drivers toepasbaar op het product
3
STAP 3: selecteer PRODUCTEN gewicht
1
2
3
4
5
1
D4S DRIVERS
2 3
4 5 6 Totaal
3
STAP 4: bepaal D4S drivers Stap 4: Bepaal de D4S drivers die op concreet project toegepast zullen worden D4S DRIVERS BEDRIJF
D4S DRIVERS PROJECT/PRODUCT
4
STAP 5: D4S Impact beoordeling Stap 5: D4S Impact beoordeling Analyse van het huidige product en zijn impact over de volledige levenscyclus Doel: identificeren van duurzame prioriteiten in de product levenscyclus Analyse omvat 5 stappen Tools: levenscyclus proces boom, gebruikersscenario, ketenanalyse, impact matrix (MET matrix), LCA (levenscyclusanalyse), Lids wiel
5
STAP 5: D4S Impact beoordeling Beoordeling van de impact van eventuele wijzigingen in de hele levenscyclus van het product - Impact op de keten: ketenanalyse - Impact op de gebruiker: gebruikerscenario
5
STAP 5: D4S Impact beoordeling
in de waardeketen
UPSTREAM
DOWNSTREAM
in de waardeketen
1. Ketenanalyse m.b.h.v levenscyclus procesboom FASE
TOELEVERANCIER
LOCATIE
AMERIKA
BEDRIJF
BELGIË
HANDEL
FRANKRIJK
Betrek de keten bij deze analyse!
5
STAP 5: D4S Impact beoordeling 2. Gebruikersscenario: hoe gaat de eindgebruiker om met het product? - Hoe frequent wordt het product gebruikt? - Wat is de gemiddelde levensduur? - Hoe wordt het product onderhouden? - … > Alle gebruiksfasen worden nagegaan
“Customer journey”
5
STAP 5: D4S Impact beoordeling 3. Analyse van input en output van elke fase in levenscyclus OUTPUT
INPUT MATERIAAL/ENERGIE
GRONDSTOFFEN
AFVAL/EMISSIES
ENERGIE
DISTRIBUTIE
EMISSIES
MATERIAAL/ENERGIE
PRODUCTIE
AFVAL/EMISSIES
ENERGIE
DISTRIBUTIE
EMISSIES
MATERIAAL/ENERGIE
ASSEMBLAGE
AFVAL/EMISSIES
5
STAP 5: D4S Impact beoordeling 4. Invullen van Impact Matrix Grondstoffen
Toeleveran -ciers
Productie in huis
Distributie
Gebruik
Einde levensduur
Materialen Energieverbruik Afval
Emissies Sociale verantwoor delijkheid Water CO2 …
5
STAP 5: D4S Impact beoordeling Impact Matrix Rijen: Planet: materiaalgebruik, energie consumptie, afval, toxische emissies People: maatschappelijke verantwoordelijkheid, lokale of regionale economische ontwikkeling, bedrijfssociale aspecten, tewerkstelling,… Kolommen: Afhankelijk van de levenscyclus procesboom van het product kunnen de fasen in de levenscylus: - variëren in aantal - anders worden benoemd
Belangrijk: TRANSPARANT en DUIDELIJK!
5
Case Materialen
Energieverbruik
Grondstoffen
Toeleveran -ciers
Gebruik van schaarse materialen
Herkomst van materialen niet altijd gekend Energieintensief vervaardigingsproces
Afval
Emissies CO2
Vervuilende productie
Productie in huis
Distributie
Gebruikte energie = niet groen
Energieverbruik gekoppeld aan transportvolume
Veel productie afval
Grote hoeveelheid transportverpakking
Gebruik van toxische stoffen Groot transportvolume
Gebruik
Einde levensduur
Beperkte isolerende eigenschappen: warmte en geluid
Materialen moeilijk te scheiden
Beperkte mogelijkheden tot hergebruik
STAP 5: D4S Impact beoordeling MET matrix: materials, energy en toxicity Production
Use
Disposal
Materials
Energy
Toxicity
5
STAP 5: D4S Impact beoordeling 5. Selecteer vervolgens deze cellen in de matrix die de grootste duurzame impact hebben. Formuleer ontwerpuitdagingen voor het nieuwe product die gerelateerd zijn aan deze impactdomeinen Vb. Het ontwerpen van een product: - dat na gebruik volledig gedemonteerd kan worden (tot op materiaalniveau) - waarvan het transportvolume gereduceerd wordt tot …
5
STAP 6: D4S Design brief Stap 6: stel een D4S designbrief op Inhoud: - Omschrijving van geselecteerd project + D4S drivers - De vooropgestelde doelstellingen - De geselecteerde D4S strategieën (Lids-wiel) + aanvullend opmaak projectplan: Timing en tijdsbesteding, budget, taakverdeling
6
STAP 6: D4S Designbrief Keuze van D4S strategieën en weergave in Lids wiel
6
Case
STAP 7: ideegeneratie en selectie Stap 7: Genereren van ideeën om de duurzaamheid van het product te verbeteren + selectie van meest geschikte ideeën Volgende stap: combineren van deze ideeën/oplossingen in één product
7
STAP 7: ideegeneratie en selectie D4S1
D4S2
D4S3
D4S4
D4S2
D4S5
D4S4
I
D4S7
I
I
I I
I
De 8 D4S Strategieën D4S6 D4S7 D4S8
I I
I I
Stap 6: Selectie van de D4S strategieën
I
I I
I
I I
CONCEPT 1
CONCEPT 2
FINAAL PRODUCT
Stap 7: Ideegeneratie en selectie
Stap 8: Concept ontwerp
7
STAP 7: ideegeneratie en selectie 1. Idee generatie mogelijkheden: -
-
Maak gebruik van de eerder voor de handliggende oplossingen die resulteerde uit de D4S impact beoordeling en D4S drivers evaluatie Maak gebruik van het Lids-wiel Andere creativiteitstechnieken: analogieën (vb. natuur), brainstorming, brainwriting, TRIZ, scamper
7
STAP 7: ideegeneratie en selectie 2. Clusteren van ideeën volgens D4S strategie D4S2
2. Reduceer het materiaalgebruik
I I
I I
I
I I
7
Stap 8: Ontwerp 1. Ontwerp van verschillende concepten: combinaties van verschillende oplossingen worden gemaakt
8
Stap 8: Ontwerp Selectiematrix:
BEOORDELINGSCRITERIA
CONCEPTEN gewicht
1
1 Milieu voordeel
5
4 (20)
2 Sociaal voordeel
2
3 Econom. voordeel
4
4 Technische haalbaarheid
3
5 Marktpotentieel
3
6 Waarde voor klant
3
Totaal
2 3 (15)
3 …
4 …
5 …
Stap 8: Ontwerp 1. Combineren van verschillende oplossingen in concepten 2. Conceptselectie: eventueel adhv selectiematrix
3. Uitwerken tot detaildesign, maken van prototypes 4. Verificaties/testen (technische, economische, gebruiker)
8
STAP 9: Evalueer Stap 9: Evalueer het ontwerp Vergelijk het uiteindelijk product met het oorspronkelijke > wat zijn de duurzame verdiensten?
9
STAP 10: Marktintroductie Stap 10: Marktintroductie Introductie in de markt, communicatie en follow up Voorbereiding starten bij aanvang ontwerp: Opmaak marktintroductieplan: - Wanneer, waar, hoe en in welke marktsegmenten gaat u het product introduceren - Wie doet wat? - Wat kost het? - Wat moet het opleveren?
10
Case
Case 1. Low-impact materialen: ecovilt (PETafval), gerecycleerd schuim, bio afbreekbaar honingraatkarton
3. Optimaliseer productie: productie lokaal, milieuvriendelijke lijmen, verwerking met de hand om zoveel mogelijk overschotten te vermijden, recuperatie snijoverschotten > stalen voor in winkels of opnieuw verwerkt tot vezel, productie vilt volgens ecologisch principes
4.Optimaliseer distributie: lokale leveranciers, lichtgewicht, vlakke onderdelen/demonteerbaar > transportvolume gereduceerd (30x meer in vrachtwagen), lokaal geproduceerd
Case 5. Optimaliseer gebruik: creatie van aangename leef- en werksfeer door akoestische en thermische isolatie
6. Optimaliseer levensduur: flexibel gebruik, verlengde levensduur, makkelijk verhuisbaar en multi-inzetbaar, stuk/stuk vervangbaar
7. Optimaliseer productafdanking: materialen en ritsen zijn recycleerbaar, terugname systeem voor projecten
Profit: prijs van paneel is vergelijkbaar met klassieke scheidingswanden
Case Nieuwe functievervulling: Integratie van functies
Meer info www.d4s-de.org/manual/d4stotalmanual.pdf United Nations Environment Programme Division of Technology, Industry and Economics Delft University of Technology Faculty of Industrial Design Engineering Design for Sustainability Programme
Individuele begeleiding -
Begeleiding bij implementatie van Lids-wiel Begeleiding bij uitvoeren SWOT analyse Begeleiding bij opmaak D4S impact beoordeling Begeleiding in brainstormsessie op basis van D4S strategieën (en andere creativiteitstechnieken) Begeleiding bij selectie idee/project Begeleiding bij opmaak designbrief Opmaak van een plan van aanpak Begeleiding bij voorbereiding marktintroductie …
Volgende sessies 17/02/2011 Duurzame materiaalselectie en doordacht materiaalgebruik 21/04/2011 De volledige levenscyclus van het product als basis voor een doorgedreven duurzame innovatie
ECO-INNOVATIE
HEEFT U NOG SUGGESTIES OF VRAGEN?
ECO-INNOVATIE
Stijn Devaere (Centexbel):
[email protected] Dorothy Mingneau (Fedustria):
[email protected]
