Dementievriendelijke vorming en opleiding

vormingsbrochure 2011 – 2012

Colofon Samenstelling: VTO-werkgroep Expertisecentrum Dementie Vlaanderen vzw, Peggy Van Nerum en Patrick Verhaest Verantwoordelijke uitgever: Jurn Verschraegen Foto’s: Jurn Verschraegen Beelden: Vigeland Park, Oslo Vormgeving en druk: EPO drukkerij, t 03 239 61 29

Dementievriendelijke vorming en opleiding Sedert de lancering van het Vlaamse dementieplan raakt de term ‘dementievriendelijk’ steeds meer in zwang. Zo kennen we de dementievriendelijke gemeenten, onder impuls van de Koning Boudewijnstichting, en spreken we van een dementievriendelijk (zorg-)beleid. Uiteindelijke doel is een dementievriendelijke samenleving. Draagt ook het vormingsaanbod van het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen en de regionale expertisecentra dementie daartoe bij? Ons antwoord is volmondig ja! Voortdurend hebben we voor ogen de persoon met dementie tot zijn recht te laten komen. Daartoe trekken we volop de kaart van de zorgrelatie. Dementiezorg, zo stellen we met klem, is bij uitstek relatiezorg. Zit de relatie goed, dan komt de uniciteit van de persoon met dementie per definitie tot zijn recht en vergroot zijn veerkracht. Dan zijn begrippen als empowerment, inclusie en bestaansrecht geen holle woorden meer. Niet voor niets laten we in onze vormingen steeds vaker de mens met dementie zelf aan het woord, zij het vooralsnog via goed geselecteerde of in overleg met de betrokkene op maat gemaakte videobeelden.

Expertisecentrum Dementie Vlaanderen vzw Lokkaardstraat 8 – 2018 Antwerpen t/f 070 224 777 – [email protected] http://infocentrum.dementie.be | www.demetie.be Rekeningnummer: BE13 7350 1899 7739 BIC KREDBEBB

Maar zoals voor elke relatie geldt, kan die (zorg-)relatie maar gedijen in een voedende relationele omgeving. Daarom hebben we ook oog voor wat mantelzorgers en professionele zorgverleners nodig hebben. Ook dit jaar doen we in enkele van onze opleidingen beroep op de ervaringsdeskundigheid van enkele mantelzorgers, hebben we ruime aandacht voor kwetsbaar maar verrijkend gesprek tussen collega’s en starten we met een cursus voor leidinggevenden. Slagen we er met zijn allen in om een kwaliteitsvolle zorg voor personen met dementie en hun omgeving te realiseren, dan is het maatschappelijk signaal omtrent de volwaardigheid van leven met dementie niet mis te verstaan. Zo maken we ook vanuit de zorg samen werk van een dementievriendelijke samenleving. Patrick Verhaest, wetenschappelijk medewerker Jurn Verschraegen, coördinator Wino Baeckelandt, waarnemend voorzitter

EXPERTISECENTRUM DEMENTIE VLAANDEREN VZW

–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–

WWW.DEMENTIE.BE

– 3

Inhoudsopgave Dementievriendelijke vorming en opleiding ...............................................................................................................3 Basisvorming: Onderdompeling in de wereld van dementie.....................................................................................5 Impuls dementie ............................................................................................................................................................6 De stem als sleutel tot belevingsgericht contact .....................................................................................................10 Dementiezorg – een cursus voor leidinggevenden .................................................................................................12 Dementie bij personen met een verstandelijke beperking ......................................................................................14 Voor paramedici: Lichaamsschema en sensomotorische therapie .......................................................................15 Nederlandstalige Basisopleiding Dementia Care Mapping ....................................................................................16 Dementia Care Mapping: het instrument om kwaliteit van zorg te meten ....................................................................16 Basisopleiding Dementia Care Mapping .....................................................................................................................16 Voor leerkrachten: Studienamiddag - Les geven over dementie – voor onderwijs ..............................................17

Opleiding referentiepersoon dementie en navorming

Dementie thuis .............................................................................................................................................................18 Opleiding referentiepersoon dementie en navorming .............................................................................................21 Referentiepersoon dementie ......................................................................................................................................22 Wat is een referentiepersoon dementie .......................................................................................................................22 Doelstellingen van de opleiding tot referentiepersoon dementie .................................................................................22 Wie komt in aanmerking voor de opleiding tot referentiepersoon dementie? ..............................................................22 Opdrachten in het kader van de opleiding ..................................................................................................................23 Reflectie .....................................................................................................................................................................23 De praktijkopdracht ....................................................................................................................................................23 Inhoud van de opleiding – 11 dagen, waarvan 2 keuzedagen ................................................................................24 Overzicht keuzedagen ................................................................................................................................................31 Bijkomende praktische informatie bij de opleiding tot referentiepersoon dementie ......................................................32 Een referentiepersoon met slagkracht ......................................................................................................................33 Vierdaagse vervolgmodule op de opleiding tot referentiepersoon dementie ................................................................33 Begeleide intervisie voor referentiepersonen dementie ..........................................................................................34 Praktisch ...................................................................................................................................................................35 Overzicht docenten .....................................................................................................................................................40 Documentatiecentrum Dementie ...............................................................................................................................43 Een expertisecentrum dementie in uw buurt............................................................................................................45

4 –

WWW.DEMENTIE.BE

–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–


Basisvorming: Onderdompeling in de wereld van dementie Werken met mensen met dementie en op een goede manier met hen omgaan, veronderstelt een goed inzicht in wat dementie precies is en wat het doet met de persoon die er aan lijdt. De “onderdompeling in de wereld van dementie” probeert je dit doorleefd inzicht bij te brengen. Concreet gaan we in op volgende vragen: wat zijn symptomen van dementie? Wat zijn oorzaken en corresponderende vormen van dementie? Hoe verloopt een doorsnee dementeringsproces? Hoe beleven mensen hun ziekte? Hoe ga je om met mensen met dementie in de verschillende fasen? Verder staan we stil bij je eigen motivatie, draagkracht en werkpunten en word je uitgenodigd hierover in kleine groep van gedachten te wisselen.

> Doelgroep Deze intensieve ééndagsmodule richt zich tot elke professionele zorgverlener die recent van start ging in begeleiding van en zorg voor personen met dementie in zowel de residentiële zorg, ziekenhuissector als de thuiszorg. We denken aan verpleegen zorgkundigen, ergotherapeuten, animatoren, logistieke medewerkers, …

> Docent Nadine Praet, medewerker expertisecentrum dementie Paradox, Gent

> Datum en tijdstip Dinsdag 6 maart 2012, van 9.30 tot 16.30 uur

> Locatie WIEV, Lijnmolenstraat 151, 9040 Gent (St.-Amandsberg)

> Inschrijven Inschrijven kan via http://infocentrum.dementie.be. Je kan ook het bijhorende inschrijvingsformulier op pagina 20 volledig ingevuld terugsturen naar het secretariaat via faxnummer 070 224 777.

> Betalingsmodaliteiten De deelnameprijs bedraagt 80 euro (incl. syllabus, broodjeslunch en koffie). Na inschrijving ontvang je van ons een factuur.


–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–

WWW.DEMENTIE.BE

– 5

Impuls dementie Geconcentreerd werken rondom een specifiek thema gedurende een halve of volledige dag, met focus op de transfer van de theorie naar de praktijk. Dat is een impuls dementie. We noemen deze vormingen “impulsen”, omdat ze jou een impuls geven om ermee aan de slag te gaan en je verder in het thema te verdiepen.

Enkele deelnemers aan een impuls schreven: “Deze impulsen bezorgden mij en mijn organisatie extra zuurstof. Meer van dat!” We nemen je mee doorheen negen bijzonder actuele onderwerpen, gespreid over 2011 en 2012. Alle impulsen beslaan een hele dag. Sterk aanbevolen aan de medewerkers van thuiszorgdiensten, woonzorgcentra, ziekenhuizen en voorzieningen voor personen met een handicap die zich willen informeren over diverse aspecten van dementiezorg. Ook toekomstige dementieconsulenten vinden hier hun gading.


> Betalingsmodaliteiten De deelnameprijs bedraagt 85 euro (incl. koffie, syllabus en broodjeslunch). Na inschrijving ontvang je van ons een factuur.

Animatieve grondhouding Animatieve grondhouding omvat de zorg die alle medewerkers dragen om in elke situatie de oudere met respect te benaderen: respect voor de eigenheid, ideeën en wensen, mogelijkheden en kwetsbaarheden, waarden en overtuigingen, levensloop en levensverhaal. We bekijken hoe je zeer concreet de autonomie van de oudere met dementie kan bevorderen en hoe je ruimte kan maken voor de eigen levensstijl. We confronteren je met de beperkingen die een oudere doorstaat en laten je creatief bouwen aan een “warme thuis” voor iedereen: bewoners of patiënten en medewerkers. Deze keuzedag richt zich vooral naar zorgverleners uit de residentiële en de ziekenhuissector. Docent datum locatie

Katja Van Goethem dinsdag 18 oktober 2011 – van 9.30 tot 16.30 uur Lodewijk De Raet, Koningin Maria Hendrikaplein 64A, 9000 Gent

Palliatieve zorg bij dementie Dementie is een degeneratief proces dat op langere termijn onvermijdelijk leidt tot ernstige zorgbehoefte en sterven. Goede dementiezorg houdt bijgevolg ook palliatieve zorg in, met aandacht voor zowel lichamelijke, psychosociale als spirituele noden. We bekijken hoe een palliatieve cultuur rondom dementie vorm te geven in de context van een woonzorgcentrum. Bijzondere aandacht gaat uit naar hoe specifiek bij personen met ernstige dementie pijn en lichamelijke ongemakken te herkennen. Verder staan we uitdrukkelijk stil bij hoe voorafgaande zorgplanning in de werking te integreren en hoe daar alle betrokkenen, inclusief de persoon met dementie, zoveel mogelijk bij te betrekken. We verwerken de theorie aan de hand van concrete casussen en uitwisseling van ervaringen. Docent datum locatie

6 –

Maartje Wils vrijdag 28 oktober 2011 – van 9.30 tot 16.30 uur Seniorencentrum Breugheldal, Itterbeeksebaan 208, 1701 Itterbeek

WWW.DEMENTIE.BE

–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–


Vorming geven over dementie: methodieken en materialen Als referentiepersoon dementie ben je de aangewezen persoon om je kennis en enthousiasme door te geven aan je collega’s of aan familieleden van de persoon met dementie. Dit kan onder meer gebeuren in een vormingsmoment. Hoe pak je dit het beste aan? Wat kan je erbij helpen? Wat kan jouw vorming afwisseling en kleur geven? Tijdens deze keuzedag word je actief ondergedompeld in een aantal methodieken. We bekijken telkens de voor- en nadelen en het toepassingsgebied. Je kan ook kennis maken met een aantal materialen. Met dit alles ga je tijdens de dag zelf aan de slag om een kleine basisvorming op te zetten. Docent datum locatie

Els Miechielsen donderdag 10 november 2011 – van 9.30 tot 16.30 uur Kringwinkel, Heidebloemstraat 93, 2440 Geel

Van kamer tot woonkamer – Inzichten in dementievriendelijke architectuur en inrichting De invloed van de materiële omgeving op ons welbevinden en functioneren is groter dan vermoed. Dit geldt in het bijzonder voor kwetsbare mensen, zoals personen met dementie. De vraag rijst dan hoe we de persoon met dementie kunnen ondersteunen vanuit zorg voor de vormgeving en inrichting van de woonomgeving. Wat maakt dat de persoon met dementie houvast vindt in zijn omgeving? Wat is het ideale grondplan van een afdeling? Hoe richt je het beste een woonkamer in? Wat is het belang van kleuren en licht? Hoe zorg je er voor dat mensen makkelijk hun weg kunnen vinden? Wat bevordert contact tussen mensen? Op deze en soortgelijke vragen proberen we in deze impuls een antwoord te formuleren op basis van de stand van zaken van het wetenschappelijk onderzoek. Deelnemers worden uitgenodigd foto’s of plannen uit de eigen voorziening op stick en op papier mee te brengen. Docent datum locatie

Patrick Verhaest en Erik Stroobants donderdag 17 november 2011 - van 9.30 tot 16.30 uur Jeugdherberg De Blauwput, Martelarenlaan 11A, 3010 Leuven

Introductie in persoonsgerichte zorg ‘Persoonsgerichte zorg’ is een visie en een houding die respect en waardering uitstralen voor de persoon met dementie. Het vormt de basis van kwaliteitsvolle contacten met personen met dementie. Dementia Care Mapping is een gestandaardiseerde methode om kwaliteit van zorg en welbevinden bij personen met dementie te meten. Zowel de visie op zorg als het meetinstrument werden geïntroduceerd door Tom Kitwood. Na zijn dood werd zijn gedachtegoed verder ontwikkeld aan de universiteit van Bradford en van daaruit wereldwijd verspreid. Centraal in deze benaderingswijze staan communicatie en ‘in relatie gaan met’ personen met dementie. We verkennen de doorheen het ziekteproces evoluerende, individuele emotionele en psychologische behoeften en maken concreet kennis met persoonsondersteunende en persoonsondermijnende acties. Via oefeningen en groepsgesprekken linken we de theorie van de Persoonsgerichte zorg met de eigen praktijkervaring en reiken we een aantal pijlers aan om Persoonsgerichte zorg te verankeren in de dagelijkse praktijk. Deze dag biedt tevens een eerste kennismaking met Dementia Care Mapping. Het instrument draagt de kracht in zich om het beste in jezelf naar boven te halen. DCM houdt je als het ware een spiegel voor. Docent datum locatie

Hilde Vermeiren vrijdag 9 december 2012 – van 9.30 tot 16.30 uur CC Belgica, Bert Heuvinckzaal, Kerkstraat 24, 9200 Dendermonde


–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–

WWW.DEMENTIE.BE

– 7

Verborgen diepte - werkvormen die een spirituele dimensie naar boven halen Zorgverleners en zorgorganisaties willen zorgen voor ouderen vanuit een integraal, holistisch mensbeeld, met oog voor het lichamelijke, psychische, sociale en spirituele welzijn. Maar eens er sprake is van matige of ernstige dementie, neigt men al wel eens te denken dat de spirituele beleving verdwenen is. De zorg om het spirituele welzijn dreigt dan ook snel op de achtergrond te geraken. Maar is dit wel terecht? Wat is het belang van een spiritueel aanbod voor mensen met dementie? Hoe kan dit eruit zien en hoe reageren ouderen met dementie hierop? In de voormiddag staan we stil bij wat spiritualiteit bij ouderen met dementie betekent en bij mogelijke werkvormen om met personen met matige en ernstige dementie op weg te gaan. We verkennen mogelijkheden op vlak van liturgische activiteiten en rituelen, maar ook concrete bordspelen rondom het levensverhaal, kerkbeleving en het christelijk verhaal. In de namiddag gaan we concreet met deze spelen aan de slag. Docent datum locatie

Heidi Declercq maandag 27 februari 2012 - van 9.30 tot 16.30 uur Provinciaal Noord-Zuid Centrum, Hugo Verrieststraat 22, 8800 Roeselare

Moeilijk hanteerbaar gedrag Onderzoek en ervaring wijzen uit dat vele personen met dementie in de loop van hun ziekteproces gedurende een tijd gedrag stellen dat voor de begeleider moeilijk te hanteren is. De begeleider voelt zich al snel machteloos bij bijvoorbeeld aanhoudend agressief gedrag, aanklampend gedrag, roepen of onrust. Er is zelden een eenduidige oorzaak aan te wijzen, maar in de regel wijst het gedrag er wel op dat de persoon met dementie het lastig heeft om zich staande te houden. Een uitweg is onvermijdelijk te zoeken in het antwoord op de vraag waarom dit voor deze persoon in deze context normaal gedrag is. Wat brengt hem tot dit gedrag? Wat maakt het hem moeilijk om zich staande te houden? Minstens even belangrijk is de vraag op welke sterktes van de persoon we beroep kunnen doen. Een doorleefd inzicht hierin, voedt de gesprekken met collega’s om tot een gemeenschappelijk gedragen aanpak te komen. Docent datum locatie

Patrick Verhaest vrijdag 20 april 2012 – van 9.30 tot 16.30 uur Provinciaal Noord-Zuid Centrum, Hugo Verrieststraat 22, 8800 Roeselare

Omgaan met familie Begeleiding van personen met dementie houdt in de regel ook begeleiding van zijn of haar sociale netwerk in. Familie of andere voor de persoon belangrijke personen worden bovendien steeds meer gezien als partner in de zorg. Vaak gaat dat goed, maar even vaak zitten we met vragen over hoe het beste met een familie om te gaan of hoe te reageren op hun gedrag. Vertrekkend vanuit casussen van de deelnemers gaan we op zoek naar een mogelijke aanpak in de omgang met familie van personen met dementie. Docent datum locatie

8 –

Hilde Stroobants donderdag 26 april 2012 – van 9.30 tot 16.30 uur Welzijnscampus, A. Rodenbachstraat 29, 3500 Hasselt

WWW.DEMENTIE.BE

–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–


Voedingsbegeleiding bij personen met dementie Met het vorderen van het dementeringsproces treden slik- en voedingsproblemen steeds meer op de voorgrond. Het vergt van het team een intensieve opvolging en veel vakkundigheid om de voeding en de toediening ervan adequaat af te stemmen op de mogelijkheden van de persoon. Na een duiding van het normale slikproces, verkennen we welke slikproblemen en specifieke voedingsproblemen er zich kunnen voordoen bij personen met dementie, wat de alarmsignalen en de mogelijke gevolgen zijn, en hoe deze concreet kunnen worden ondervangen. We gaan ook in op goede mondzorg bij kwetsbare personen en schetsen kort de tendensen rond diëten bij ouderen. Deelnemers mogen zich verwachten aan een dag vol aandachtspunten en tips, oefeningen en uitwisseling; een dag die hen de concrete handvatten meegeeft om de maaltijden voedingsbegeleiding op de eigen werkvloer te verbeteren. Docent datum locatie

Sabine Boerjan vrijdag 27 april 2012 – van 9.30 tot 16.30 uur HIVSET, Herentalsstraat 70, 2300 Turnhout

Zorg voor allochtone ouderen Ouderen van allochtone afkomst doen nog weinig beroep op het professionele zorgaanbod. Gezien de leeftijd van de eerste generatie migranten komt dementie nog relatief zelden voor maar dit zal de komende jaren snel veranderen. Vraag is dan hoe je je als thuiszorgorganisatie of zorgvoorziening kan voorbereiden op de komst van Italiaanse, Marokkaanse, Turkse of zwart-Afrikaanse zorgvragers. Met deze impuls krijg je inzicht in de moeilijkheden van deze mensen om hun weg te vinden naar het zorgaanbod. We gaan in op de impact van migratie op het ouder worden. Hoe verschillend is het referentiekader naargelang de herkomst en hoe leer je dit ten volle begrijpen? Dit laatste is immers een voorwaarde om specifieke zorgbehoeften goed te kunnen invullen, in het bijzonder in het geval van dementie. Hoe kijken zij bijvoorbeeld naar dementie vanuit hun achtergrond? Wat is de rol van reminiscentie in het verkennen van hun referentiekader? En welke mogelijkheden biedt interculturalisering van de organisatie? Docent datum locatie

Saloua Berdai donderdag 24 mei 2012 - van 9.30 tot 16.30 uur De Factorij, Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen, Huart Hamoirlaan 136, 1030 Schaarbeek

Datum

Thema

Plaats

18/10/2011

Animatieve grondhouding

Gent

28/10/2011

Palliatieve zorg en dementie

Itterbeek

10/11/2011

Vorming geven over dementie – methodieken en materialen

Geel

17/11/2011

Van kamer tot woonkamer - dementievriendelijke architectuur en design

Leuven

9/12/2011

Introductie in persoonsgerichte zorg

Dendermonde

27/02/2012

Verborgen diepte - sprituele dimensie

Roeselare

20/04/2012

Moeilijk hanteerbaar gedrag

Roeselare

26/04/2012

Omgaan met familie

Hasselt

27/04/2012

Voedingsbegeleiding

Turnhout

24/05/2012

Zorg voor allochtone ouderen

Schaarbeek


–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–

WWW.DEMENTIE.BE

– 9

De stem als sleutel tot belevingsgericht contact Het is een hele uitdaging om communicatie met mensen met dementie vlot te laten verlopen. Vaak vertrekken we daarbij vanuit onze eigen logische werkelijkheid en slagen we er niet in om mee te gaan in de chaotische wereld van de persoon met dementie. Dat leidt tot kortsluiting. Kortsluiting die zich vaak manifesteert in wat wij dan maar benoemen als moeilijk hanteerbaar gedrag. Op deze manier leggen we de verantwoordelijkheid van een al dan niet geslaagde communicatie bij de persoon met dementie. Niet de mens met dementie, maar wel zijn begeleider dient hierin de verantwoordelijkheid te dragen.

Vanuit een muzikale vooropleiding, een toevallige samenwerking met Naomi Feil (Validation) en een sterke nieuwsgierigheid naar communicatietheorie, creëerde Marianne Hartmann een eigenzinnige methode die leidt tot belevingsgerichte communicatie. In Frankrijk en Zwitserland kon zij deze methode met succes implementeren in de zorg voor mensen met dementie. Nadine Praet en Annemie Van Neck van de respectievelijke regionale expertisecentra dementie Paradox (Gent) en Meander (Dendermonde) geven de training in Vlaanderen onder supervisie van Marianne Hartmann. Alle aspecten die belangrijk zijn om communicatie met deze doelgroep te laten slagen, worden in deze training effectief geoefend: • • • • •

Hoe kan ik actief luisteren naar de emotionele boodschap van een persoon met dementie? Hoe benader ik een persoon op een affectieve, warme manier met voldoende respect voor zijn persoonlijke ruimte? Op welke manier kan ik betekenis zien en waarde geven aan het gedrag van een persoon met dementie? Hoe kan ik de emoties van een persoon met dementie ondersteunen? Hoe kan ik in een conflict professioneel reageren met een grote betrokkenheid en toch mijn eigen emoties onder controle houden? • Hoe werk je met een relationeel zorgplan, waarbij de levensgeschiedenis, de verlieservaring en de noden van de persoon met dementie centraal staan? “Wat moet ik dan doen?” zei het prinsje.“Je moet veel geduld hebben”, antwoordde de vos. “Kijk, je gaat eerst een eind van me af zitten. Ik bekijk je eens tersluiks en jij zegt niets. Woorden geven maar misverstand…” uit De Kleine Prins van A. De Saint-Exupéry Doorgaans communiceren wij via taal. Dat denken we tenminste. We gaan daarbij voorbij aan het belang van de stem: intonatie, volume, ritmiek, tempo, dynamiek, … Je herkent de verschillende elementen van muziek. De mens maakte muziek, lang voor hij sprak. Muziek stelt de mens in staat om het onuitdrukbare in zijn bestaan toch uitdrukking te geven: Gevoelens kunnen gevat worden in een geruststellende muzikale structuur. Bij mensen met dementie haalt de gevoelswereld het op de rationele wereld. Daarom is werken met de muzikaliteit van de stem bij mensen met dementie zo krachtig. Cursisten ervaren in deze training de kracht van muziek. Ze leren schroom te overwinnen en zelf te zingen of te neuriën vanuit de juiste emotie om zodoende een affectief contact mogelijk te maken. We geven ook ruim aandacht aan de lichaamshouding. Ankeren en centreren zijn hierbij het uitgangspunt en ook dat vraagt ‘ervaren en oefenen’. Vanuit een geankerde en gecentreerde positie kan er verder worden gewerkt aan een houding die veiligheid en verbondenheid uitstraalt. De zesdaagse opleiding ‘stem als sleutel in belevingsgericht contact’ is dus vooral een praktijkgerichte training in het beter leren omgaan met mensen met dementie. Het is een aaneenschakeling van oefeningen die we samenvatten in een reeks van kleurige, schematische fiches als ‘reminders’, telkens met een verwijzing naar de achterliggende theorie.

> Docenten Nadine Praet (expertisecentrum dementie Paradox) en Annemie Van Neck (expertisecentrum dementie Meander). Zij werden grondig voorbereid door Marianne Hartmann en verzorgen de vorming onder haar supervisie.

10 –

WWW.DEMENTIE.BE

–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–


> Data en tijdstip Donderdagen en vrijdagen 6 en 7 oktober, 27 en 28 oktober, 24 en 25 november 2011, telkens van 9.30 tot 16.30 uur. Totaal aantal uur is 36.

> Locatie WZC O.L.Vrouw van Antwerpen, Pieter Van Hobokenstraat 3, 2000 Antwerpen

> Betalingsmodaliteiten De deelnameprijs bedraagt 500 euro per persoon (incl. syllabus, broodjeslunch en koffie). Na ontvangst van je inschrijving bezorgen wij een factuur.

> Inschrijving Er wordt gevraagd om met twee personen van dezelfde voorziening in te schrijven. Dit kan via http://infocentrum.dementie. be of met het inschrijvingsformulier op pagina in deze brochure.

> Deze curcus in uw voorziening Marianne Hartmann komt voor een in-service training eventueel ook naar jouw voorziening. De deelnemers worden door Marianne Hartmann zelf getraind gedurende 6 dagen, gespreid over 3 maanden. Meer info over beschikbaarheid en modaliteiten: contacteer Expertisecentrum Dementie Vlaanderen vzw – [email protected] of t/f 070 224 777.


–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–

WWW.DEMENTIE.BE

– 11

Dementiezorg – een cursus voor leidinggevenden De persoon met dementie wordt steeds kwetsbaarder en meer afhankelijk van zijn omgeving om staande te blijven. De mantelzorger en de professionele zorgverlener beseffen dit en stellen dan ook hoge eisen aan zichzelf. Als leidinggevende binnen thuiszorg, het ziekenhuis of het woonzorgcentrum ben je er op jouw beurt om bekommerd dat beiden het verlangen om de persoon met dementie tot zijn recht te laten komen daadwerkelijk gestalte kunnen geven en blijven geven. In deze vierdaagse willen we jou daarin sterken.

Dag 1. Mijn speelveld als leidinggevende – Docent: Dirk Doucet Op een eerste dag verken je je eigen speelveld. Welke hefbomen heb je ter beschikking? Wie zijn de personen die de zorg mee gestalte geven en hoe kan je het samenspel tussen al deze personen optimaliseren? Hoe kan je hen zo coachen dat de zorgrelatie, die de kern vormt van goede dementiezorg, alle kansen krijgt? We hebben tegelijk oog voor de grenzen van dit speelveld en de onmacht waar je ook als leidinggevende mee wordt geconfronteerd. Waar ligt die grens en hoe ga je er mee om?

Dag 2. De persoon met dementie in zijn relationele context - Docenten: Tanja Everaert en Annemie Van Neck We verkennen het complexe speelveld van relaties tussen de persoon met dementie, de mantelzorger(s) en de professionele zorgverleners. We gaan dieper in op de relationele afhankelijkheid van de persoon met dementie en hoe het onderkennen van wat wel nog de basis vormt voor een empowerende omgang. De familiale context en eigen achtergrond van alle betrokkenen kunnen dit echter stevig bemoeilijken. Vraag is dan welke ondersteuning wenselijk is om in deze zorgdriehoek een zo goed mogelijk evenwicht te helpen vinden.

Dag 3 – Voormiddag. Vorm geven aan de woon- en leefomgeving. Docent: Patrick Verhaest Hoewel de zorgrelatie de kern vormt van goede dementiezorg, kan ook de fysische omgeving de persoon met dementie in belangrijke mate belemmeren of ondersteunen. We gaan in op de belangrijkste aandachtspunten voor architectuur en inrichting van zowel de woning thuis als de voorziening. Verder verkennen we de belangrijkste residentiële woonvormen en staan stil bij de vraag of mensen beter af zijn met homogeen dan wel heterogeen samengestelde groepen.

Dag 3 – Namiddag. Organisatie van dementiezorg in Vlaanderen. Docent: Jurn Verschraegen De complexiteit van het zorglandschap riskeert dat personen met dementie en hun mantelzorgers onnodig in de kou blijven staan. Goed inzicht in wat elke speler specifiek voor deze doelgroep te bieden heeft, vormt de basis voor goede doorverwijzing, maar ook voor het optimaliseren van de samenwerking. Dit is des te meer van belang omdat het veld thans sterk in beweging is. Daarom verkennen we ook Vlaamse en Belgische dementieplannen en de kansen die deze in zich dragen voor vandaag en in de toekomst.

Dag 4. Op weg in je eigen organisatie. Docent: cursusbegeleider en Dirk Doucet Op de laatste dag maak je, op basis van een opdracht die je op dag 1 meekreeg, de vertaling van het voorgaande naar je eigen organisatie en werking.

> Doelgroep Deze cursus richt zich tot het diensthoofden, sectorverantwoordelijken, stafmedewerkers, … van zorgorganisaties. Basiskennis over dementie wordt verondersteld aanwezig te zijn.

12 –

WWW.DEMENTIE.BE

–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–


> Data en tijdstip Woensdagen 19 oktober, 9 november en 23 november 2011 en 18 januari 2012, van tot 9.30 tot 16.30 uur.

> Locatie Openbare Bibliotheek Permeke, lokaal Consul, De Coninckplein 26, 2060 Antwerpen


> Betalingsmodaliteiten De prijs van de opleiding bedraagt 360 euro (koffie, syllabus en broodjeslunch inbegrepen).


–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–

WWW.DEMENTIE.BE

– 13

Dementie bij personen met een verstandelijke beperking De levensverwachting van personen met een verstandelijke beperking is de voorbije eeuw spectaculair gestegen. Daar staat echter een sterke stijging van het voorkomen van dementie tegenover. In deze vormingsmodule verkennen we hoe daar als individuele hulpverlener en als zorgorganisatie mee kan worden omgegaan. Basis is in elk geval een goed begrip van dementie: de verschillende oorzaken en verschijningsvormen, de mogelijkheden en beperkingen van de persoon, maar vooral ook hoe de betrokkene dementie en het veranderend in de wereld staan beleeft. We bekijken verder het belang van een tijdige en correcte diagnostiek. Vertrekkende vanuit deze inzichten en vanuit concrete casuïstiek gaan we op zoek naar goede omgangsvormen en specifieke begeleidingsmethodieken. We verkennen de mogelijkheden en beperkingen van homogene en heterogene groepen en hoe daar op een zinvolle manier invulling aan te geven. We gaan concreet in op hoe het samenleven te bevorderen vanuit het open bespreekbaar maken van dementie met de betrokkene en zijn medebewoners. Tot slot staan we in het bijzonder stil bij de impact van dementie op zowel familieleden als hulpverleners en hoe dementie samen te dragen.

> Doelgroep Deze driedaagse is bedoeld voor hoofdopvoeders, opvoeder-groepschefs, zorginhoudelijke leiders, pedagogen, … in voorzieningen en organisaties voor personen met een verstandelijke beperking

> Docenten Patrick Verhaest, wetenschappelijk medewerker Expertisecentrum Dementie Vlaanderen Patricia Wildiers, orthopedagoog bij Huize Monnikenheide te Zoersel Els Ronsse, educatief medewerker bij Handicum

> Data Donderdagen 10 en 24 november en 15 december 2011, telkens van 9.30 tot 16.30 uur

> Locatie Openbare Bibliotheek Permeke, lokaal Cortina, Dambruggestraat 109, 2060 Antwerpen

> Inschrijven Inschrijven kan via http://infocentrum.dementie.be of je kan ook het bijhorende inschrijvingsformulier op pagina 20 volledig ingevuld terugsturen naar het secretariaat via faxnummer 070 224 777.

> Betalingsmodaliteiten De deelnameprijs bedraagt 275 euro (incl. koffie, syllabus en broodjeslunch). Na inschrijving ontvang je van ons een factuur.

14 –

WWW.DEMENTIE.BE

–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–


Voor paramedici: Lichaamsschema en sensomotorische therapie Bij personen met dementie raakt het verfijnde lichaamsschema in verval. Dit past in de retrogenese, het proces waarbij men mogelijkheden verliest in omgekeerde volgorde als die waarin men ze tijdens de ontwikkeling opbouwde. Dit doet zich ook voor op vlak van de motorische ontwikkeling. Omdat ervaringen en leerprocessen bij de evolutie van het dementieel beeld verdwijnen, raakt het als kind opgebouwde verfijnde lichaamsschema in verval. Mensen verliezen het spontane, onbewuste besef over de grootte, de houding, de stand en de onderlinge verhoudingen van het lichaam als één geheel. De eerste tekenen hiervan treden op wanneer mensen zich niet meer vanzelfsprekend lijken te verhouden tot hun materiële omgeving. De afhankelijkheid van externe zintuiglijke prikkels wordt groter. In een latere fase van het ziekteproces zien we hoe mensen vaak gespannen zijn, tegen lijken te werken of ritmisch rusteloos gedrag vertonen. Dit kan mede verklaard worden als het opzoeken van die externe prikkels in een poging het lichaamsbeeld vast te houden of te hervinden.

Door aan de hand van externe prikkels te zorgen voor een continue zintuiglijke waarneming, kan je mensen met dementie bijgevolg helpen zowel fysiek als mentaal tot rust te komen. Het helpt het lichaamsschema versterken en het dwangmatig aannemen van een foetale houding en de gevolgen ervan voorkomen. Bovendien vermindert het de afweerspanning, bijvoorbeeld tijdens verzorgingsmomenten. In deze tweedaagse cursus verkennen we heel concreet hoe dit te doen en reiken we de nodige kapstokken en invalshoeken aan om hier meer therapeutisch verantwoord mee om te gaan.

> Doelgroep Deze tweedaagse cursus is uitdrukkelijk bedoeld voor ergo- en kinesitherapeuten.

> Docent Jo Declercq, kinesitherapeut in het WZC De Wingerd te Leuven en zelfstandig vormer omtrent comfortzorg en patiëntgerichte zorg.

> Data en tijdstip Dinsdagen 15 en 22 november 2011, telkens van 9.30 tot 16.30 uur

> Locatie V!GO, Interleuvenlaan 60, 3001 Leuven


> Betalingsmodaliteiten De prijs van de opleiding bedraagt 170 euro (koffie, syllabus en broodjeslunch inbegrepen).


–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–

WWW.DEMENTIE.BE

– 15

Nederlandstalige Basisopleiding Dementia Care Mapping

Dementia Care Mapping: het instrument om kwaliteit van zorg te meten Tom Kitwoods persoonsgerichte zorgvisie ligt aan de basis van Dementia Care Mapping. Hij ontwikkelde deze visie vanuit een oprechte bekommernis om de zorg voor mensen met dementie ruimer te zien dan vanuit een louter medisch zorgperspectief waarbij de zieke te sterk herleid wordt tot zijn ziektebeeld. Persoonsgerichte zorg is een basishouding in de dagelijkse zorg waarbij communicatie en ‘in relatie gaan’ met personen met dementie centraal staan. Respect en waardering voor alle mensen, ongeacht leeftijd of beperking, zijn de belangrijkste uitgangspunten van deze zorgvisie. Een persoon met dementie wordt benaderd als een unieke persoonlijkheid. Persoonsgerichte zorg is veel ruimer dan taakgerichte zorg. Men komt niet alleen tegemoet aan de fysieke noden van personen met dementie maar ook aan hun individuele emotionele en psychologische behoeften in alle stadia van het ziekteproces. Goede zorg kan pas dan geboden worden wanneer er inzicht is in het gedrag van mensen. Zelfs wanneer het gedrag in de loop van het dementieproces moeilijker te vatten wordt, blijft men op zoek gaan naar begrip en inzicht. Dementia Care Mapping helpt ons om de basiselementen van persoonsgerichte zorg te vertalen naar de praktijk. Het is een aangewezen instrument om de aangeboden zorg te analyseren en de evolutie in het zorgproces te evalueren. Daarnaast krijgt men een gedetailleerd beeld van de wijze waarop een persoon met dementie de geboden zorg ervaart. Dementia Care Mapping is dus een aangewezen instrument om tevredenheid en welbevinden te meten bij mensen met dementie. De resultaten van een observatiesessie zijn een concreet uitgangspunt voor kwaliteitsverbeterende projecten in de zorg voor mensen met dementie.

Basisopleiding Dementia Care Mapping Tijdens deze vierdaagse (Nederlandstalige) opleiding leert u wat Dementia Care Mapping inhoudt, hoe u er zelf mee kan werken en krijgt u een introductie over de manier waarop u met de resultaten aan de slag kan in uw eigen voorziening. Naast theoretische uiteenzettingen zijn er heel wat oefenmomenten waarin u zich de methode eigen kan maken. De opleiding wordt afgesloten met een schriftelijke proef waarin u de nieuw verworven competenties om met Dementia Care Mapping te werken kan aantonen. Deelnemers die slagen in deze proef ontvangen het certificaat van ‘Basisgebruiker Dementia Care Mapping’, uitgereikt door de Universiteit van Bradford.

> Data De opleiding gaat door van dinsdag 22 november tot en met vrijdag 25 november 2011. Elke opleidingsdag start om 9 uur (onthaal vanaf 8.30 uur) en eindigt om 17 uur. Voor deelnemers die van verder komen zijn er budgetvriendelijke verblijfsmogelijkheden in de omgeving. Voor meer informatie hierover kan u ons contacteren. De kosten voor de overnachtingen en de extra maaltijden (ontbijt en avondmaal) zijn niet inbegrepen in de prijs van de opleiding.

> Locatie De Oude Pastorie, Essendonk 3, 2910 Essen


> Betalingmodaliteiten Kostprijs voor de vierdaagse opleiding is 750 euro per persoon (inclusief broodjeslunch en koffie, thee of frisdrank bij het onthaal en tijdens de pauzes).

> Meer informatie Voor vragen over de cursusinhoud, inschrijving, overnachtingen of eventuele vervoersproblemen kan u contact opnemen met Hilde Vermeiren, coördinator DCM België op het nummer m 0472 47 37 57 of via : [email protected].

16 –

WWW.DEMENTIE.BE

–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–


Voor leerkrachten: Studienamiddag Les geven over dementie – voor onderwijs Les geven over dementie is een uitdaging. Zowel ziektebeeld als omgang zijn niet in een eenvoudig schema te vatten. Dementie moet je van binnenuit begrijpen en groeien in dementiezorg is een haast permanente uitdaging. Vraag is dan hoe je het dementiethema binnen een opleiding integreert zodat leerlingen/studenten op het einde van hun opleiding competent met mensen met dementie kunnen werken. Een ideaal hulpmiddel om dit helder te krijgen is alvast het competentieprofiel. Om welke competenties gaat het precies? Welke inzichten, vaardigheden en attitudes zijn daarin verondersteld? We gaan in op deze vragen, maar leiden ook toe tot interessant didactisch materiaal uit het documentatiecentrum van de expertisecentra dementie, zoals getuigenissen van personen met dementie en familie of documentaires. Het is weliswaar niet het opzet om voorgekauwd cursusmateriaal te bezorgen, wel om handvatten en ideeën aan te reiken.

> Doelgroep Deze namiddag is uitdrukkelijk bedoeld voor iedereen die in onderwijsverband dementie in zijn lessenpakket heeft.

> Docent Els Miechielsen, docent geriatrische verpleging aan het Hoger Instituut voor Verpleegkunde te Turnhout. In samenwerking met Lieve Vermeulen, documentatiecentrum Foton.

> Datum Woensdag 14 december 2011 van 13.30 tot 17 uur

> Locatie Openbare Bibliotheek Permeke, lokaal Cortina, Dambruggestraat 109, 2060 Antwerpen


> Kostprijs De prijs van de studienamiddag bedraagt 45 euro (koffie en syllabus inbegrepen).


–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–

WWW.DEMENTIE.BE

– 17

Dementie thuis Medewerkers in de thuiszorg worden onvermijdelijk geconfronteerd met personen en families die op een of andere manier aangeven dat er iets niet pluis is. Of men ziet als buitenstaander heel duidelijk dat er iets ernstigs aan de hand is, terwijl de betrokkene en zijn familie het hardnekkig ontkennen. Bij sommige vormen van dementie is de symptomatologie zo atypisch dat het vele jaren kan duren alvorens ook maar aan de mogelijkheid van dementie wordt gedacht, terwijl de familie door gedragsproblemen ernstig onder druk staat. Eens de diagnose gesteld, volgt een jarenlang proces van zich voortdurend aanpassen aan het zich wijzigend in de wereld staan van de persoon met dementie. Hoe kan de thuiszorgmedewerker omgaan met dit soort situaties? Hoe kan hij dementie bespreekbaar maken binnen de familie? Hoe voer je een gesprek met de persoon met dementie zelf over zijn ziekte? Hoe kan hij een rol spelen in vroegdetectie en tijdige diagnostiek van dementie? Wat zijn mogelijke eenvoudige aanpassingen aan de woning die het zelfstandig blijven leven mogelijk maken? Hoe kan hij de persoon met dementie en zijn familie ondersteunen doorheen dit proces, zonder de regie uit hun handen te nemen? Hoe ga je om met weerstand en de grenzen van de thuiszorg?

> Doelgroep Deze tweedaagse is bedoeld voor medewerkers op sociale diensten van mutualiteiten, OCMW’s, CAW’s en ziekenhuizen, toekomstig dementieconsulenten en voor verantwoordelijken en stafmedewerkers binnen organisaties voor thuiszorg en thuisverpleging, oppasdiensten, dagverzorgingscentra en dienstencentra.

> Docenten Claire Meire, medewerker expertisecentrum dementie en consulent bij de thuisbegeleidingsdienst Foton te Brugge Rita Joos, mantelzorger en systeemgeoriënteerde psychotherapeut Herman Wauters, coördinator van het Psychogeriatrisch Netwerk arr. Mechelen i.s.m. het ouderenteam van CGG De Pont

> Data Dinsdagen 24/4/2012 en 29/05/2012, telkens van 9.30 tot 16.30 uur

> Locatie CC Belgica, Bert Heuvinckzaal, Kerkstraat 24, 9200 Dendermonde



18 –

WWW.DEMENTIE.BE

–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–


INSCHRIJVINGSFORMULIER IMPULS DEMENTIE 2011-2012 per fax aan Expertisecentrum Dementie Vlaanderen vzw t 070 224 777 (of schrijf in via http://infocentrum.dementie.be)

Naam ............................................................................................ Voornaam ..................................................................................... Straat: .......................................................................................................................................................................... Nr.: ................ Postcode: ................................ Gemeente:........................................................................................................................................ Telefoonnummer ........................................................................... GSM-nummer ..............................................................................

E-mailadres: ...................................................................................................................................................................................

Naam werk: ......................................................................................................................................................................................... Straat: .......................................................................................................................................................................... Nr.: ............... Postcode: ……………. ............. Gemeente: ....................................................................................................................................... Telefoon werk ............................................................................... Fax werk:...................................................................................... E-mail werk: ....................................................................................................................................................................................... Contactpersoon organisatie ........................................................... Functie: ........................................................................................

Datum

Handtekening deelnemer Thema

Datum

Plaats

Kostprijs

■


18/10/2011 Gent

€ 85,00

■

Palliatieve zorg en dementie

28/10/2011 Itterbeek

€ 85,00

■

Vorming geven over dementie – methodieken en materialen

10/11/2011 Turnhout

€ 85,00

■

Van kamer tot woonkamer - dementievriendelijke architectuur en design

17/11/2011 Leuven

€ 85,00

■

Introductie in persoonsgerichte zorg

09/12/2011 Dendermonde

€ 85,00

■

Rituelen en spiritualiteit

27/02/2012 Roeselare

€ 85,00

■

Moeilijk hanteerbaar gedrag

20/04/2012 Roeselare

€ 85,00

■

Omgaan met familie

26/04/2012 Hasselt

€ 85,00

■

Voedingsbegeleiding

27/04/2012 Turnhout

€ 85,00

■

Zorg voor allochtone ouderen

24/05/2012 Schaarbeek

€ 85,00

■

Ik wens een factuur (indien facturatieadres verschilt van werkadres, gelieve dit te vermelden)


–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–

WWW.DEMENTIE.BE

– 19

INSCHRIJVINGSFORMULIER per fax aan Expertisecentrum Dementie Vlaanderen vzw t 070 224 777 (of schrijf in via http://infocentrum.dementie.be)

Naam ............................................................................................ Voornaam ..................................................................................... Straat: .......................................................................................................................................................................... Nr.: ................ Postcode: ................................ Gemeente:........................................................................................................................................ Telefoon werk ............................................................................... Fax werk.......................................................................................

E-mailadres werk: ........................................................................................................................................................................ Contactpersoon organisatie ..................................................................... Functie ..............................................................................

Deelnemer Naam ............................................................................................ Voornaam ..................................................................................... Functie: .............................................................................................................................................................................................. Straat: .......................................................................................................................................................................... Nr.: ............... Postcode: ……………. ............. Gemeente: ....................................................................................................................................... Telefoonnummer: .......................................................................... GSM-nummer: ............................................................................ E-mailadres: .......................................................................................................................................................................................

■

ik wens een factuur voor het inschrijvingsbedrag

■

enkel voor Dementia Care Mapping: Ik betaal met opleidingscheques ter waarde van …… euro – ik vroeg mijn cheques aan op .…/…./…….

Thema

Data

Plaats

Kostprijs

■

Onderdompeling in de wereld van dementie

■

De stem als sleutel tot belevingsgericht contact

6-7/10/2011 WZC O.L. Vrouw van Antwerpen - Pieter Van € 500,00 27-28/10/2011 Hobokenstraat 3, 2000 Antwerpen 24-25/1/2012

■

Cursus voor leidinggevenden

19/10-9/11- Openbare Bibliotheek Permeke, zaal Consul, € 360,00 23/11/2011 en De Coninckplein 26, 2060 Antwerpen 18/1/2012

■

Dementie bij personen met een verstandelijke beperking

■

Lichaamsschema en sensmotorische therapie

■

Dementia Care Mapping

■

Les geven over dementie

14/12/2011 Openbare Bibliotheek Permeke, zaal Cortina, € 45,00 Dambruggestraat 109, 2060 Antwerpen

■

Dementie thuis

24/04 en CC Belgica, Kerkstraat 24, 9200 Dendermonde € 185,00 29/05/2012

20 –

WWW.DEMENTIE.BE

–

06/03/2012 WIEV, Lijnmolenstraat 151, 9040 Sint-Amands- € 80,00 berg

10/11-24/11- Openbare Bibliotheek Permeke, zaal Cortina, € 275,00 15/12/2011 Dambruggestraat 109, 2060 Antwerpen 15 en V!GO, Interleuvenlaan 60, 3001 Leuven 22/11/2011 22-25/11/2011 De Oude Pastorie, Essendonk 3, 2910 Essen

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–


€ 170,00 € 750,00

Opleiding referentiepersoon dementie en navorming


–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–

WWW.DEMENTIE.BE

– 21

Referentiepersoon dementie Wat is een referentiepersoon dementie Een referentiepersoon dementie is een professionele hulpverlener in de zorgsector, die zich engageert om in de eigen werksetting de kwaliteit van de begeleiding van en de zorg voor personen met dementie en hun omgeving te bevorderen. Dit doet hij door: • te sensibiliseren voor het onderkennen van tekenen van beginnende dementie en aandacht te vragen voor zorgvuldige diagnostiek; • zorgverleners, directie en beleid, vrijwilligers en familieleden te sensibiliseren om blijvend te zoeken naar onvermoede mogelijkheden om de kwaliteit van leven van personen met dementie te bevorderen; • inzichten, vaardigheden en gepaste attitudes in begeleiding van en zorg voor personen met dementie en hun omgeving te bevorderen via eigen proactief optreden, inbreng tijdens intern overleg en detectie en invulling van vormingsbehoeften; • zich op te stellen als aanspreekpunt bij vragen omtrent begeleiding en zorg voor personen met dementie en hun omgeving; • geïndividualiseerde zorg en begeleiding te bevorderen, aansluitend bij de eigen behoeften en mogelijkheden van de persoon met dementie. In functie daarvan stimuleert hij het interdisciplinair overleg bij complexere begeleidings- of zorgsituaties en levert hierin ook een eigen actieve bijdrage; • bij te dragen tot de invulling van het kwaliteitssysteem (visie, functieprofiel, procedures, e.a.) voor wat betreft diagnostiek, begeleiding en zorg voor personen met dementie; • een goede netwerking met relevante actoren in het werkveld: het expertisecentrum dementie, geriatrisch dagziekenhuis waarmee er een functionele binding is, CRA, andere referentiepersonen dementie in de regio, …; • zich voortdurend te informeren en bij te scholen omtrent diagnostische, zorginhoudelijke en juridische ontwikkelingen.

Doelstellingen van de opleiding tot referentiepersoon dementie Het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen vzw wil een degelijke, op evidentie gebaseerde opleiding aanbieden die voorbereidt op de uitoefening van functie referentiepersoon dementie. Het beoogt daarom: • een grondig inzicht in dementie (oorzaken, diagnostiek, beleving, …) bij te brengen; • de eigen competenties in begeleiding van en zorg voor personen met dementie aan te scherpen; • voor te bereiden op het opnemen van vakinhoudelijk leiderschap. Dit is “leiderschap gebaseerd op vakinhoud en niet op een hiërarchische relatie. Het is het leiderschap van een deskundige die op basis van zijn of haar kennis het heft in handen neemt in het belang van de patiënten of bewoners.” (Definitie LEVV).

Wie komt in aanmerking voor de opleiding tot referentiepersoon dementie? Voorwaarde om te kunnen deelnemen aan de opleiding tot referentiepersoon dementie is door de directie aangesteld te zijn in de functie referentiepersoon dementie of dit binnen het jaar te zullen opnemen. Dit blijkt uit een verklaring van de directie. In deze verklaring blijkt ook: • de intentie om na dag 6 en in voorbereiding van dag 11 van de opleiding een functie en taakomschrijving voor de referentiepersoon dementie op te stellen; • het engagement van de direct leidinggevende tot het bijwonen van dag 6 en de namiddag van dag 11. We veronderstellen dat deze aanstelling betekent dat je: • zelf gemotiveerd bent om de opleiding te volgen en de rol van referentiepersoon dementie op te nemen; • ervaring hebt en over de minimale basiscompetenties beschikt in begeleiding van en zorg voor personen met dementie; • over voldoende communicatieve en agogische vaardigheden beschikt om de rol van referentiepersoon op te nemen. We adviseren de functie referentiepersoon binnen een organisatie of afdeling niet te laten samenvallen met de functie van leidinggevende van die organisatie of afdeling.

22 –

WWW.DEMENTIE.BE

–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–


Opdrachten in het kader van de opleiding Leren veronderstelt actief met de inhouden aan de slag te gaan. Daarom word je als cursist gestimuleerd om de inzichten, vaardigheden en attitudes die tijdens de opleiding aan bod komen, meteen toe te passen in de praktijk. Een referentiepersoon dementie wordt op zijn werkplaats aanspreekbaar voor andere collega’s in verband met dementiegerelateerde thema’s. In die zin is de opleiding niet vrijblijvend. We verwachten dat de deelnemer actief reflecteert op de cursusinhouden en minstens één concreet initiatief neemt binnen zijn/haar werksetting.

Reflectie Na elke dag krijg je als cursist enkele gerichte reflectievragen mee naar huis. Bedoeling is stil te staan bij de aangereikte inhouden en hoe deze in het eigen handelen en/of binnen de eigen werking te integreren. Een minimale schriftelijke neerslag van deze reflectie is een voorwaarde tot het verkrijgen van het getuigschrift referentiepersoon dementie.

De praktijkopdracht Van elke deelnemer wordt verwacht een concreet initiatief te nemen dat er op gericht is de kwaliteit van de begeleiding van en zorg voor personen met dementie binnen de eigen werksetting te verhogen. Bedoeling is het gehele proces samen met het team te gaan, van behoeftedetectie of droom over keuze van het initiatief tot uitvoering. Zo zet je al doende een belangrijke stap in het verwerven van je mandaat als referentiepersoon binnen je team. Naast de uitvoering op het werkveld zorg je voor een schriftelijke neerslag (max. 3 bladzijden). Gedurende de opleiding wordt er elke dag even ruimte gemaakt voor uitwisseling en feedback op het proces dat je met je team gaat.


–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–

WWW.DEMENTIE.BE

– 23

Inhoud van de opleiding – 11 dagen, waarvan 2 keuzedagen De opleiding beslaat 66 cursusuren, gespreid over 11 dagen. In 2012 wordt ze op vijf locaties in Vlaanderen georganiseerd. Brugge (ism provincie West-Vlaanderen), Gent, Antwerpen, Hasselt en Asse.

Dag 1. Kennismaking + de functie referentiepersoon + opdracht Op de eerste dag maken we uitgebreid kennis met elkaar, elkaars werkplek en elkaars motieven en verwachtingen ten aanzien van de opleiding. We verkennen de functie referentiepersoon dementie en onze eigen motivatie daartoe. Van daaruit blikken we vooruit op de volledige opleiding en geven de aanzet voor de praktijkopdracht. Daarbij staan we stil bij hoe je een initiatief methodisch opzet op zo’n manier dat je je collega’s ook mee op je pad krijgt. Verder op deze dag stellen we het expertisecentrum dementie voor, samen met uitgebreid documentatiemateriaal in verband met de problematiek dementie.

Dag 2. Medische aspecten Deze dag benadert het ziektebeeld dementie vanuit medisch oogpunt. We staan stil bij het onderscheid ziekte en syndroom, voorkomen, oorzaken en vormen van dementie, de link tussen hersenletsel en gedrag, de werking van het geheugen, diagnose(on)mogelijkheden, medicamenteuze/symptomatische behandeling, toekomstperspectieven. Op deze dag krijg je de nodige basisinformatie om zinvol over dementie te kunnen meespreken.

Dag 3. Beleving van dementie en omgaan met de persoon met dementie Dementie is ingrijpend. De problemen met geheugen, taalvaardigheden, controle over gedrag en dergelijke, roepen onvermijdelijk gevoelens van angst, machteloosheid, verdriet en schaamte op. De focus op de verlieservaringen, mag echter niet verhullen dat mensen nog veel mogelijkheden hebben tot kwaliteit van leven. Wel verandert onvermijdelijk de manier waarop de persoon zich tot zijn omgeving verhoudt. Dit zo goed mogelijk van binnenuit begrijpen vormt een belangrijke basis voor een optimale afstemming met de persoon met dementie die er dan weer toe moet leiden dat deze zich sterker voelt. Op deze dag proberen we dan ook voeling te krijgen met de beleving van de persoon met dementie doorheen het ziekteproces en hoe mensen met dementie het hoofd trachten te bieden aan de verlieservaringen. Naast theoretische handvatten en denkkaders gaan we in dialoog vanuit concrete oefeningen, beeldmateriaal en casussen.

Dag 4. De belevingswereld van de familie en de hulpverlener Dementie is ingrijpend voor alle betrokkenen en moet je dus samen dragen. Het veronderstelt zorg voor het evenwicht in de relationele driehoek tussen de persoon met dementie, zijn familieleden en mantelzorger en de professionele hulpverleners. We verkennen daartoe hoe familieleden het ziekteproces ervaren en hoe ze er het hoofd proberen aan te bieden. We leren dat eigen achtergrond en gevoeligheden bepalend kunnen zijn voor onze manier van omgaan met de persoon met dementie en hoe bewustwording ervan ons kan helpen beter aan te sluiten bij wat de persoon met dementie en zijn mantelzorger precies nodig hebben. We gaan na hoe we zelf voeding kunnen vinden en hoe we de draagkracht van mantelzorgers kunnen versterken.

Dag 5. Coachen van omgaan met moeilijk hanteerbaar gedrag Als referentiepersoon dementie word je vaak aangesproken door collega’s die worstelen met het moeilijk hanteerbaar gedrag van iemand met dementie. Eerder dan pasklare antwoorden te formuleren, kan je beter een coachende houding aannemen. Het houdt in dat je, voortbouwend op de inzichten die je meekreeg op dag 5, samen met de collega(‘s) de betekenis van het gedrag verkent en van daaruit naar wegen zoekt om het in de toekomst te voorkomen. Maar niet alle moeilijk hanteerbaar gedrag is te voorkomen. De vraag blijft dus hoe om te gaan met het gedrag op het moment dat het zich stelt of dreigt te stellen. Vanuit het crisisontwikkelingsmodel leer je alvast hoe je de eerste signalen kan onderkennen en zo tijdig op het gedrag kan anticiperen. Je verkent ook je eigen omgangsstijl en de sterke punten in je manier van contact maken. Deze bewustwording sterkt je voor toekomstige situaties en werpt tegelijk een nieuw licht op je coachende rol. 24 –

WWW.DEMENTIE.BE

–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–


Dag 6. De functie referentiepersoon dementie waarmaken Op deze dag zetten we de dementiespecifieke inhoud even op de achtergrond om te kijken naar hoe je als referentiepersoon dementie, als medewerker van de basis, je team en organisatie mee kan krijgen om de kwaliteit van de zorg en begeleiding van personen met dementie hoger te tillen. We verkennen welke factoren in de organisatie je slagkracht kunnen verhogen en wat je zelf kan doen om je invloed op de werking te verstevigen. Dit moet je in staat stellen om met je leidinggevende in gesprek te gaan over hoe je functie als referentiepersoon in de komende jaren vorm te geven.

Dag 6 bis – werken met een referentiepersoon dementie – voor leidinggevenden – halve dag Deze halve dag richt zich enkel tot de direct leidinggevenden van de deelnemers aan de opleiding. Hun engagement tot deelname aan deze halve dag wordt gevraagd bij inschrijving van de deelnemer aan de opleiding tot referentiepersoon dementie. Bedoeling van deze dag is te bekijken welke aanpassingen wenselijk zijn op vlak van taak- en organisatieontwerp, systemen en procedures om de slagkracht van de referentiepersoon te verhogen. Tevens bekijken we de impact van de leiderschapsstijl. We verkennen de resultaten van de focusgroepen die werden georganiseerd omtrent de problematiek van het soms te beperkte mandaat van de referentiepersoon dementie. Van daaruit stellen we enkele modellen voor van hoe de functie referentiepersoon dementie kan worden ingebed in de organisatie. Tot slot bekijken we het belang van een goede coaching van de referentiepersoon. Deze sessie vormt de basis voor een gesprek met de referentiepersoon in functie van een taak- en functieomschrijving tegen dag 11.

Dag 7. Ethisch raamwerk Vaak worden we in de zorg voor en omgang met personen met dementie geconfronteerd met ethische kwesties en vragen waarop geen eenduidige oplossing of antwoord kan gegeven worden. We willen niet zomaar overgaan tot fixatie, kunstmatige voedsel- en vochttoediening, medicatietoediening, verbod op autorijden, … De botsing van waarden, soms ook samenhangend met verschillende mensvisies, noopt tot overleg om tot consensus te komen omtrent de meest wenselijke beslissing, dit is de beslissing die het beste de menselijke waardigheid respecteert. We bespreken een werkmodel om met ethische vragen om te gaan. De patiëntenrechten worden ook binnen dit kader geschetst.

Dag 8. Sociale kaart (VM) + Rechtsbescherming (NM) De veelzijdigheid van dementie leidt onvermijdelijk tot een veelzijdigheid van zorgvormen: het woonzorgcentrum met zijn mogelijkheden tot het geriatrisch dagziekenhuis, de geheugenrevalidatie, thuiszorgorganisaties, respijtzorg, ... Ook maatschappelijk is het zorgen begeleidingslandschap in beweging, denk maar aan initiatieven als de creatie van dementievriendelijke gemeenten. We beschrijven enkele boeiende, innoverende en mogelijk ook inspirerende initiatieven in binnen- en buitenland, onderzoeken binnen- en buitenlandse dementieplannen op hun betekenis voor het zorglandschap en staan tenslotte kort stil bij enkele tegemoetkomingen voor mensen met dementie en hun mantelzorgers. In de namiddag van dag 8 krijgen we zicht op de beschermingsstatuten zoals de voorlopige bewindvoering, nemen we de aansprakelijkheid en verantwoordelijkheid van de hulpverlener en de wettelijke omkadering rond fixatie, euthanasie, volmachten en het intrekken van het rijbewijs onder de loep. We leren kijken vanuit het standpunt van de wetgever naar ons handelen als hulpverlener ten aanzien van de persoon met dementie.

Dag 11. Afsluitende dag De dagen 9 en 10 van de opleiding zijn keuzedagen. Je kan dus twee dagen kiezen uit het aanbod van mogelijkheden op de volgende pagina’s. Je ontmoet er ook cursisten die op een andere locatie de opleiding tot referentiepersoon volgen of volgden. Ideaal voor je netwerk dus. Op dag 11 kom je dan opnieuw samen met de groep waarmee je de basisdagen volgde. Op die dag presenteert elke cursist zijn praktijkopdracht, met focus op de reflectie op de afgelegde weg, de resultaten en hoe het verder kan.


–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–

WWW.DEMENTIE.BE

– 25

In de namiddag wordt je direct leidinggevende opnieuw verwacht. Er wordt stil gestaan bij de voorliggende functieomschrijvingen. Daarna ontvang je bij een glas en een hapje het getuigschrift referentiepersoon dementie!

26 –

WWW.DEMENTIE.BE

–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–


> Planning basisdagen Opleiding Brugge Provinciaal Huis Boeverbos, Kon. Leopold III-laan 41, 8200 Brugge Op vrijdag – van 9.30 tot 16.30 uur 20/01/12

Dag 1: kennismaking + toelichting opdracht

Charlotte Cool en Ilse Masselis

27/01/12

Dag 2: medische aspecten

Dr. Lieve Lemey

03/02/12

Dag 3: beleving en omgang

Annemie Van Neck

10/02/12

Dag 4: beleving van familie en zorgverlener

Claire Meire

17/02/12

Dag 5: moeilijk hanteerbaar gedrag

Guy Lorent

02/03/12

Dag 6: de functie referentiepersoon dementie waarmaken


09/03/12

Dag 6 bis: voor leidinggevenden


23/03/12

Dag 7: ethiek

Linus Van Laere

16/03/12

Dag 8: Sociale kaart – rechtsbescherming

Jurn Verschraegen – Jan Van de Moortel

15/06/12

Dag 11: Project en afsluiting

Charlotte Cool en Ilse Masselis Opleiding Gent

WIEV, Lijnmolenstraat 151, 9040 Sint Amandsberg Op donderdag – van 9.30 tot 16.30 uur 19/01/12


Veerle De Bou

26/01/12


Dr. Lieve Lemey

02/02/12


Nadine Praet

09/02/12


Sabine Boerjan

16/02/12


Christian Verelst

08/03/12


Veerle De Bou

13/03/12


Veerle De Bou

22/03/12

Dag 7: ethiek

Linus Vanlaere

15/03/12

Dag 8: sociale kaart – rechtsbescherming


14/06/12


Veerle De Bou

Opleiding Antwerpen Openbare Bibliotheek Permeke, De Coninckplein 26, 2060 Antwerpen Op dinsdag – van 9.30 tot 16.30 uur 17/01/12


Katja Van Goethem

24/01/12


Dr. Katrin Mulkens

31/01/12


Brigitte Dhondt

07/02/12


Tanja Everaert

14/02/12


Guy Lorent

28/02/12


Katja Van Goethem

29/02/12


Katja Van Goethem

05/03/12

Dag 7: ethiek (opgelet: op maandag)

Magda Vande Wiele

13/03/12



19/06/12


Katja Van Goethem


–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–

WWW.DEMENTIE.BE

– 27

Opleiding Hasselt Welzijnscampus, A. Rodenbachstraat 29/9, 3500 Hasselt Op dinsdag of donderdag – van 9.30 tot 16.30 uur 17/01/12


Anneleen Janssens en Greta Mekers

26/01/12


Dr. Frank Buntinx

31/01/12



09/02/12


Tanja Everaert

01/03/12


Guy Lorent

14/02/12



06/03/12


Katja Van Goethem

15/03/12

Dag 7: ethiek

Magda Van de Wiele

20/03/12


Jurn Verschraegen – Beatrijs Mevesen

12/06/12



Opleiding Asse Pivo, Poverstraat 75, 1731 Asse Op maandag – van 9.30 tot 16.30 uur 23/01/12


Sam Van de Putte –Jasmijn Driegelinck

30/01/12


Dr. Kurt Segers

06/02/12


Annemie Van Neck

13/02/12


Tanja Everaert

05/03/12


Annemie Van Neck

12/03/12


Sam Van de Putte en Jasmijn Driegelinck

15/03/12



20/03/12

Dag 7: ethiek (opgelet: op dinsdag)

Magda Van de Wiele

26/03/12



18/06/12



Keuzedagen Comfortzorg Op deze keuzedag bieden we naast een visie en theoretisch kader op comfortzorg en patiëntgestuurde zorg ook een praktijkgericht luik. Daarin besteden we aandacht aan het toepassen van PDL-technieken en het correct gebruik van allerlei (nieuwe) zorggebonden materialen. We werken hiervoor in groepjes zodat je de technieken kan oefenen en het materiaal zelf kan aanvoelen om het nadien makkelijker te gaan gebruiken in je eigen werksetting. docent datum locatie

28 –

Jo Declercq dinsdag 20 maart 2012 – van 9.30 tot 16.30 uur V!GO, Interleuvenlaan 60, 3001 Leuven

WWW.DEMENTIE.BE

–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–


Zinvolle activiteiten Actief zijn betekent: “Niet aan de kant worden gezet, maar erbij horen”. Wie actief is, wil iets bereiken en heeft zodoende een toekomstperspectief, voelt zich gewaardeerd en wordt bekrachtigd in zijn positief zelfbeeld. Mensen met dementie verliezen de greep op hun leven. Naarmate het dementieproces vordert, slagen ze er steeds minder goed in om hun dag, hun activiteiten te organiseren en te structureren. Verveling, doelloos ronddolen, aan iets beginnen en niet tot een goed einde brengen enz... zijn hiervan het gevolg. Goede zorg geven betekent ook aandacht hebben voor de behoefte aan zinvolle activiteit, zelfs als het dementieproces reeds ver gevorderd is. We willen op deze dag stilstaan bij vragen als: • Wat is de meerwaarde van activiteiten? • Wanneer is een activiteit zinvol? • Hoe kies ik de gepaste activiteit? • Hoe maak ik een moeilijk werkje toch eenvoudig? • Pulken aan een stukje stof, wrijven langs het tafelblad, … zit hier een activiteit in? Wat doe ik daar dan mee? • Een activiteit voor iemand die bedlegerig is, kan dat en hoeft dat? • … docent datum locatie

Annemie Van Neck maandag 26 maart 2012 – van 9.30 tot 16.30 uur CC Belgica, Zaal Helleput, Kerkstraat 24, 9200 Dendermonde

Vorming geven over dementie: methodieken en materialen Als referentiepersoon dementie ben je de aangewezen persoon om je kennis en enthousiasme door te geven aan je collega’s of aan familieleden van de persoon met dementie. Dit kan onder meer gebeuren in een vormingsmoment. Hoe pak je dit het beste aan? Wat kan je erbij helpen? Wat kan jouw vorming afwisseling en kleur geven? Tijdens deze keuzedag word je actief ondergedompeld in een aantal methodieken. We bekijken telkens de voor- en nadelen en het toepassingsgebied. Je kan ook kennis maken met een aantal materialen. Met dit alles ga je tijdens de dag zelf aan de slag om een kleine basisvorming op te zetten. docent datum locatie

Katja Van Goethem dinsdag 27 maart 2012 – van 9.30 tot 16.30 uur Provinciaal Huis Boeverbos, Kon. Leopold III-laan 41, 8200 Brugge

Atypische vormen van dementie + jongdementie Dementie is het gevolg van hersenschade. Maar die is niet altijd het gevolg van de ziekte van Alzheimer. Andere ziektes leiden tot andere vormen van dementie. Enkele van de meest gekende zijn vasculaire dementie, frontotemporale dementie, ziekte van Huntington, dementie met Lewy bodies, … Vaak zijn deze ziektes ondergediagnosticeerd, onder meer omdat de symptomen niet steeds meteen aan dementie doen denken. Geheugenproblemen staan niet altijd op de voorgrond, soms zijn vooral de gedragsproblemen opvallend of het niet voor zichzelf kunnen zorgen. Ook de behoeften kunnen sterk verschillen. Op deze dag leer je de symptomen van deze vormen van dementie te onderkennen en te benoemen, van belang in functie van een accurate diagnose door de arts. Tevens maak je kennis met de specifieke behoeften van deze mensen en hoe hierop in te spelen. Omdat verschillende van deze vormen van dementie vaak op jongere leeftijd voorkomen, besteden we in het bijzonder aandacht aan behoeften van mensen met jongdementie. docent datum locatie

Guy Lorent donderdag 19 april 2012 – van 9.30 tot 16.30 uur PIVO, Poverstraat 75, 1730 Asse


–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–

WWW.DEMENTIE.BE

– 29

Animatieve grondhouding Animatieve grondhouding omvat de zorg die alle medewerkers dragen om in elke situatie de oudere met respect te benaderen: respect voor de eigenheid, ideeën en wensen, mogelijkheden en kwetsbaarheden, waarden en overtuigingen, levensloop en levensverhaal. We bekijken hoe je zeer concreet de autonomie van de oudere met dementie kan bevorderen en hoe je ruimte kan maken voor de eigen levensstijl. We confronteren je met de beperkingen die een oudere doorstaat en laten je creatief bouwen aan een “warme thuis” voor iedereen: bewoners of patiënten en medewerkers. Deze keuzedag richt zich vooral naar zorgverleners uit de residentiële en de ziekenhuissector. docent datum locatie

Katja Van Goethem dinsdag 24 april 2012 – van 9.30 tot 16.30 uur Openbare Bibliotheek Permeke, De Coninckplein 26, 2060 Antwerpen

Tussen kracht en kwetsbaarheid: omgaan met familie De persoon met dementie is het kind van ‘toen’ en een schakel in een opeenvolging van generaties binnen een familienetwerk. Dementie is dan ook geen individueel probleem, het is een probleem van een volledige relationele context. Als hulpverlener kom je dus niet enkel met de persoon met dementie in contact, maar met het hele familiale netwerk. Het is dan ook niet altijd gemakkelijk omgaan met reacties en vragen van de familie van de persoon met dementie. Inzicht in de dynamiek van familierelaties kunnen een hulpmiddel zijn om het contact met de persoon met dementie en zijn familie te verbeteren. Deze vorming is een kennismaking met enkele inzichten uit het contextueel denken van Nagy. In de voormiddag worden de grote krachtlijnen weergegeven met begrippen als zijnsloyaliteit, balans van geven en ontvangen en meerzijdige partijdigheid. In de namiddag leren we vanuit casuïstiek en inlevingsoefeningen met een andere bril naar familiedynamieken kijken. We leren omgaan met moeilijke familiale situaties en staan stil bij onze eigen attitude. De deelnemers krijgen de gelegenheid om eigen casussen in te brengen. Filmmateriaal ondersteunt en verbindt het theoretisch kader met de praktijk. docent datum locatie

Claire Meire en Tanja Everaert donderdag 26 april 2012 – van 9.30 tot 16.30 uur WIEV, Lijnmolenstraat 151, 9040 St.- Amandsberg

Snoezelen en aromatherapie Via het selectief aanbieden van zintuiglijke prikkels tracht men bij het snoezelen lichaamservaring te geven, te ontspannen en de aandacht te sturen. Dit resulteert in meer ontvankelijkheid, in beter affectief contact. Deze keuzedag wil jou aan den lijve de mogelijkheden van het snoezelen laten ervaren. We bieden een beperkt theoretisch kader en oefenen met auditieve, visuele en tactiele prikkels. We gaan wat dieper in op het effect van geuren en hun mogelijkheid als antwoord op de behoeften van veiligheid en geborgenheid. We staan stil bij de mogelijkheden van het snoezelen tijdens de dagelijkse zorg. Ook het betrekken van familieleden bij deze bijzondere vorm van communicatie wordt in deze keuzedag toegelicht. docent datum locatie

Annemie Van Neck vrijdag 4 mei 2012 – van 9.30 tot 16.30 uur CC Belgica, zaal Helleput, Kerkstraat 24, 9200 Dendermonde

Coachen van omgaan met moeilijk hanteerbaar gedrag Als referentiepersoon dementie word je vaak aangesproken door collega’s die worstelen met het moeilijk hanteerbaar gedrag van iemand met dementie. Eerder dan pasklare antwoorden te formuleren, kan je beter een coachende houding aannemen. Het houdt in dat je, voortbouwend op de inzichten die je meekreeg op dag 5, samen met de collega(‘s) de betekenis van het gedrag verkent en van daaruit naar wegen zoekt om het in de toekomst te voorkomen. Maar niet alle moeilijk hanteerbaar gedrag is te voorkomen. De vraag blijft dus hoe om te gaan met het gedrag op het moment dat het zich stelt of dreigt te stellen. Vanuit het crisisontwikkelingsmodel leer je alvast hoe je de eerste signalen kan onderkennen en zo tijdig op het gedrag kan anticiperen. Je verkent ook je eigen omgangsstijl en de sterke punten in je manier van contact maken. Deze bewustwording sterkt je voor toekomstige situaties en werpt tegelijk een nieuw licht op je coachende rol. docent datum locatie

30 –

Jeanet Hendriks donderdag 10 mei 2012 – van 9.30 tot 16.30 uur WIEV, Lijnmolenstraat 151, 9040 St.- Amandsberg

WWW.DEMENTIE.BE

–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–


Stappen naar een fixatiereducerend en vrijheidsbevorderend beleid We zoeken samen naar alternatieven voor fixatie. Deze liggen niet in andere of betere materialen maar in onze manier van werken en omgaan met de persoon met dementie. Eerst gaan we in op de definiëring van fixatie en het ethische, juridische en verpleegkundige kader. Nadien bekijken we hoe we tot een fixatiereducerend beleid kunnen komen: organisatorische voorwaarden, geïndividualiseerde zorg, belevingsgerichte werking, valpreventie enz. Tenslotte bekijken we strategieën en maatregelen die men kan toepassen om het gebruik van fixatiemiddelen te verminderen of te vermijden in de zorg. docent datum locatie

Jo De Clercq dinsdag 15 mei 2012 – van 9.30 tot 16.30 uur Welzijnscampus, A. Rodenbachstraat 29/9, 3500 Hasselt

Zorgen voor jezelf Zorgen voor anderen lijkt evident in de zorgsector. Maar werken met mensen die steeds maar weer mogelijkheden verliezen, zichzelf verliezen en uiteindelijk sterven is dat helemaal niet. Zeker niet wanneer dit moet gebeuren in een context van personeelsschaarste. Deze dagelijkse emotionele belasting zorgt vaak voor spanningen, ziekte en burn-out. Nochtans weten we maar al te goed dat je enkel voor anderen kan zorgen als je zelf ook goed in je vel zit. Op deze studie- en doedag leren we stresssignalen herkennen en ermee om gaan. We geven tips rond communicatie met collega’s en staan stil bij zelfzorg. Uiteraard kan dit enkel door samen te praten, te voelen en te ervaren hoe je naast een zware zorgtaak ook kan genieten van kleine dingen. Een dag vol fijne methodieken en veel afwisseling. docent datum locatie

Katja Van Goethem dinsdag 22 mei 2012 – van 9.30 tot 16.30 uur Jeugdherberg De Blauwput, Martelarenlaan 11A, 3010 Leuven

Spreken voor publiek Heb jij ook knikkende knieën, een droge mond of rode vlekken in je nek als je een groep moet toespreken? Struikel je over je woorden of gebruik je te pas en te onpas “euh” als stopwoord? En wat als je toehoorders in slaap vallen tijdens je lezing of lastige vragen stellen? Kortom: heb jij ook last van faalangst, podiumvrees, ‘den trak’,… Tijdens deze intensieve workshop krijg je speelse handvatten uit de theaterwereld om zelfzekerder over te komen. Bovendien geven we je tips om een groep te sturen en ‘ijsbrekers’ om tijdens een vorming je cursisten te enthousiasmeren. Via oefeningen word je geconfronteerd met je eigen sterke punten en werkpuntjes in het spreken voor publiek. Een DOEDAG ook voor NIET-DURVERS. docent datum locatie

Katja Van Goethem dinsdag 29 mei 2012 – van 9.30 tot 16.30 uur Welzijnscampus, A. Rodenbachstraat 29/9, 3500 Hasselt

Overzicht keuzedagen Datum

Thema

Spreker

Locatie

20/03/12

Comfortzorg

Jo Declercq

Leuven

26/03/12

Zinvolle activiteiten

Annemie Van Neck

Dendermonde

27/03/12

Vorming geven over dementie: methodieken en materialen

Katja Van Goethem

Brugge

19/04/12

Atypische vormen van dementie + jongdementie

Guy Lorent

Asse

24/04/12


Katja Van Goethem

Antwerpen

26/04/12

Tussen kracht en kwetsbaarheid - Omgaan met familie

Claire Meire en Tanja Everaert

Gent

04/05/12

Snoezelen en aromatherapie

Annemie Van Neck

Dendermonde

10/05/12

Coachen van omgaan met moeilijk hanteerbaar gedrag

Jeanet Hendriks

Gent

15/05/12

Fixatiereducerend beleid

Jo Declercq

Hasselt

22/05/12

Zorgen voor jezelf

Katja Van Goethem

Leuven

29/05/12

Spreken voor publiek

Katja Van Goethem

Hasselt


–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–

WWW.DEMENTIE.BE

– 31

BIJKOMENDE PRAKTISCHE INFORMATIE BIJ DE OPLEIDING TOT REFERENTIEPERSOON DEMENTIE > Lestijden van 9.30 tot 12.30 uur en van 13.30 tot 16.30 uur

> Deelnameprijs De prijs voor de cursus bedraagt 995 euro (inclusief syllabus, broodjeslunch, koffie/thee en water).

> Inschrijven Je schrijft in via http://infocentrum.dementie.be onder de rubriek “opleiding” of je faxt het inschrijvingsformulier op pagina 36 naar 070 224 777. Bij ontvangst van je inschrijving ontvang je van ons een factuur voor het inschrijvingsgeld. Je inschrijving is pas definitief na ontvangst van je inschrijvingsformulier en een betaling van minstens 100 euro van het inschrijvingsgeld.

> Educatief verlof De opleiding tot referentiepersoon dementie 2012 wordt erkend voor betaald educatief verlof. Betaald educatief verlof is een individueel vormingsverlof dat je het recht geeft op afwezigheid op het werk om je te vormen of bij te scholen. Het stelsel van educatief verlof is niet op elke voorziening van toepassing. Bespreek eerst met je werkgever of je dit attest kan aanvragen. Op het inschrijvingsformulier kan je aanduiden of je al dan niet een attest educatief verlof wenst te ontvangen.

> Opleidingscheques Het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen vzw is erkend als opleidingsverstrekker in Vlaanderen. De opleiding tot referentiepersoon dementie kan gedeeltelijk met opleidingscheques voor werknemers betaald worden. Alle praktische informatie over opleidingscheques vind je achteraan in deze brochure of op www.vdab.be/opleidingscheques.

> Annulering Je kunt de inschrijving voor de opleiding tot referentiepersoon dementie tot uiterlijk 1 december 2011 annuleren per fax of e-mail. Je ontvangt dan het cursusgeld terug met afhouding van 100 euro voor administratie- en verwerkingskosten. Na deze datum blijf je het volledige cursusgeld verschuldigd.

> Afwezigheid en ziekte Afwezigheid is enkel gewettigd indien een schriftelijk bewijs bezorgd wordt aan het secretariaat van het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen vzw. Bij het uitreiken van de getuigschriften wordt rekening gehouden met ongewettigde afwezigheden.

> Meer info Expertisecentrum Dementie Vlaanderen vzw, secretariaat, Lokkaardstraat 8, 2018 Antwerpen Elke weekdag tijdens de kantooruren, behalve woensdag: t 070 224 777 [email protected]

32 –

WWW.DEMENTIE.BE

–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–


Een referentiepersoon met slagkracht Vierdaagse vervolgmodule op de opleiding tot referentiepersoon dementie Als referentiepersoon dementie heb je niet alleen zelf expertise in dementiezorg opgebouwd, maar heb je ook als opdracht om, samen met je leidinggevende, je team en organisatie mee te nemen op weg naar een betere kwaliteit van begeleiding van personen met dementie en hun familie. Een hele opdracht waar kennis over dementie alleen niet voor volstaat. Dan duiken vragen op als: Hoe verwerf je als referentiepersoon dementie je ‘plaats’ binnen het team en de organisatie. Hoe krijg je je collega’s mee, ook de ‘moeilijke’. Hoe werkt ‘een organisatie’ en wat zijn de hefbomen erin om het geheel een stapje verder te krijgen? Hoe blijf je met je leidinggevende en directie op 1 spoor? Tijdens deze vierdaagse maak je kennis met gevarieerde methodieken en denkkaders die je een eind op weg helpen. We geven tips rond communicatie, onderzoeken verschillende beïnvloedingsstrategieën en kijken naar de kracht en valkuilen van je persoonlijke stijl. Het wordt een cursus vol uitwisseling, (zelf-)reflectie en vooral concrete tips die je de nodige slagkracht geven in je werk als referentiepersoon.

> Doelgroep Deze module is enkel toegankelijk voor wie eerder de opleiding tot referentiepersoon dementie volgde en minstens 1 jaar de functie van referentiepersoon dementie vervult. De zorgorganisatie engageert zich tot het opstellen van een functieomschrijving referentiepersoon dementie.

> Docent Pia Dewagtere, Tabor vzw

> Datum en tijdstip Vrijdagen 27 januari, 10 februari, 9 maart en 23 maart 2012 van 9.30 tot 16.30 uur

> Locatie Jeugdherberg De Blauwput, Martelarenlaan 11A, 3010 Leuven




–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–

WWW.DEMENTIE.BE

– 33

Begeleide intervisie voor referentiepersonen dementie Intervisie is een vorm van deskundigheidsbevordering waarbij de deelnemers elkaar ondersteunen, mee nadenken en feedback geven over werkgerelateerde problemen. Dit samen leren gebeurt aan de hand van een methodiek die aangebracht wordt door de intervisiebegeleider. Deze geeft niet zelf advies, maar beoogt zo veel mogelijk het eigen analytisch en probleemoplossend vermogen van de deelnemers aan te spreken. Het is een werkvorm waarbij de eigen deskundigheid binnen de organisatie wordt benut en verder ontwikkeld. Uiteindelijk leidt dit tot effectiever werkgedrag. Niet het uitwisselen van tips staat voorop, wel het samen zoeken naar oplossingsstrategieën voor problemen waar de referentiepersoon dementie mee te maken krijgt. Dit kan betrekking hebben op zowel concrete casuïstiek, zoals moeilijk hanteerbaar gedrag, maar ook op problemen die verband houden met de relatie met collega’s en de positie van de referentiepersoon in de organisatie. Enkele voorbeelden: Iemand krijgt een bepaald project maar niet van de grond. Iemand brengt in hoe twee negatief ingestelde collega’s alle energie wegzuigen. Een andere referentiepersoon wordt nooit aangesproken omtrent dementiespecifieke problemen en vraagt zich af wat ze hier kan aan doen. Het is de bedoeling dat de referentiepersoon een concreet probleem waarmee hij wordt geconfronteerd, voorlegt. Dit wordt dan volgens de gekozen methodiek doorgesproken. Enkele deelnemers getuigen: “Doordat de andere deelnemers door het stellen van vragen de context van het probleem van de probleeminbrenger open trekken, komen veel meer aspecten van het probleem en achterliggende invloeden naar boven. Pas in de laatste fase van de sessie brengen de andere deelnemers eigen ervaringen en eerder uitgeprobeerde oplossingen in. De probleeminbrenger kan zijn aanpak dan toetsen aan de voorstellen en uitproberen op de werkvloer.” Christel “Ik voelde de nood aan een klankbord waar ik discreet concrete situaties en mijn kijk erop zou kunnen toetsen. Ik leerde veel van die feedback op de situaties die ik inbracht. Het is input die je binnen je eigen werksetting niet meer krijgt. Een ander leerpunt voor mij was te beseffen dat iets soms niet anders kan. Zo’n groep helpt je dan om dit te aanvaarden. Tegelijk leer je beter te onderkennen wat je van wie mag verwachten en hoe je beter kan inspelen op de eigenheid van mensen. Maar als deelnemer wordt je ook aan het denken gezet over je eigen werking vanuit wat je hoort over het werk van anderen. Soms raak je vast in routine. In intervisie krijg je dan nieuwe input die je voort stuwt. Het is als het ware de brandstof die je motor draaiende houdt. Na zo’n sessie kijk je met een nieuwe bril en voel je je sterker in je job.” Marc “De methodiek heeft me voornamelijk bijgebracht om eerst naar het ganse verhaal te luisteren en pas daarna oplossingen te zoeken. Je leert ook nadenken over de vragen die je stelt aan een collega die met een probleem komt. Zo leer je dieper te gaan, je meer te richten op de achterliggende problematiek. Het gevolg is dat collega’s ook leren verder te kijken en soms alleen al vanuit je vraagstelling zelf tot een oplossing komen. De mogelijkheid om problemen in te brengen in de groep en er op een opbouwende manier en met respect voor elkaars kijk over te kunnen spreken, is steunend. Voor mij was het ook belangrijk dat ik onze werking kon vergelijken met die van de andere deelnemers.” Evelyne “Ik vond intervisie gewoon zalig. Het gebeurt dat je rondom een bepaald probleem overlegt binnen je eigen voorziening, maar dat je in kringetjes blijft draaien. Als je dat probleem dan inbrengt in intervisie, dan hoor je zoveel verschillende manieren van kijken dat je vol geheel nieuwe ideeën naar huis gaat. Ik heb er bijzonder veel van opgestoken, zelfs al ben je soms een hele namiddag rondom één probleem bezig. Voor mij was de intervisie haast de perfecte vervolmaking van mijn opleiding tot referentiepersoon dementie. Het was een goede groep ook, met mensen van verschillende disciplines. Ik hoop echt dat we nu met een aantal mensen op onszelf verder kunnen.” Ann

34 –

WWW.DEMENTIE.BE

–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–


Praktisch De begeleide intervisie is bedoeld voor iedereen die in het verleden de opleiding tot referentiepersoon dementie gevolgd heeft. De intervisiebegeleider is een medewerker van het regionale expertisecentrum dementie die hiervoor een specifieke opleiding heeft gekregen. Elke intervisiereeks bestaat uit acht sessies van een halve dag, verspreid over anderhalf jaar. Het aantal deelnemers is beperkt tot acht, wat toelaat in een vertrouwelijke sfeer in de diepte te werken. Na afloop worden deelnemers uitgenodigd de groep zonder externe begeleiding verder te zetten. In het najaar 2011 start een groep in Antwerpen en een groep in Gent. Locatie

Begeleider

Data

Mechelen (precieze locatie wordt meegedeeld na inschrijving)

Katja Van Goethem

Woensdagen, telkens van 9 tot 12 uur: 5/10, 9/11, 7/12/2011; en 11/1, 15/2, 14/3, 18/4, 23/5/2012

WIEV Lijnmolenstraat 151 9040 Gent (St.-Amandsberg)

Nadine Praet

Donderdagen, telkens van 9 tot 12 uur: 20/10, 17/11 en 15/12/2011; 16/1, 1/3, 24/5, 20/9 en 25/10/2012


> Betalingsmodaliteiten De deelnameprijs bedraagt 400 euro (incl. syllabus, en koffie) voor 8 halve dagen. Na inschrijving ontvang je van ons een factuur.

35 –

W W W . D E M E NETXIPE E. RB TE I S–E CV EONRTMR IUNMG SDAE AMNE BNOT D I E 2V0L1A1A-N2 D 01 E R2 E–N EVXZPW E R–T IVS OE CR EMNI TNRGUSMA ADNE BMOE DN T2I 0 E 1V1L- 2 A0 A 1N2D E–R EWNW W V Z.W DEMENTIE.BE

– 35

INSCHRIJVINGSFORMULIER OPLEIDING TOT REFERENTIEPERSOON DEMENTIE 2012 per fax aan Expertisecentrum Dementie Vlaanderen vzw t 070 224 777 of http://infocentrum.dementie.be

Naam ............................................................................................ Voornaam ..................................................................................... Straat: .......................................................................................................................................................................... Nr.: ................ Postcode: ................................ Gemeente:........................................................................................................................................ Telefoonnummer ........................................................................... GSM-nummer ..............................................................................

E-mailadres: ...................................................................................................................................................................................


Ik wens de 7 basisdagen te volgen in de door mij aangekruiste locatie:

■ Brugge

■ Gent

■ Antwerpen

■ Hasselt

■ Asse

Naast het algemene gedeelte duid je 2 keuzedagen aan (met X). Gelieve één reservekeuzedag (met R) aan te duiden voor het geval één van je twee opgegeven keuzedagen volzet zou zijn. Datum

■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

Thema

Locatie

20/03/12

Comfortzorg

Leuven

26/03/12

Zinvolle activiteiten

Dendermonde

27/03/12

Vorming geven over dementie: methodieken en materialen Brugge

19/04/12

Atypische vormen van dementie + jongdementie

Asse

24/04/12


Antwerpen

26/04/12

Tussen kracht en kwetsbaarheid - Omgaan met familie

Gent

04/05/12

Snoezelen en aromatherapie

Dendermonde

10/05/12

Coachen van omgaan met moeilijk hanteerbaar gedrag

Gent

15/05/12

Fixatiereducerend beleid

Hasselt

22/05/12

Zorgen voor jezelf

Leuven

29/05/12

Spreken voor publiek

Hasselt

Mijn voorziening geniet van een tegemoetkoming van het RIZIV voor de fucntie referentiepersoon dementie. (Dit is geen voorwaarde voor deelname aan de opleiding) Het inschrijvingsgeld bedraagt 995 euro per persoon – je dient ten minste 100 euro van het inschrijvingsgeld te voldoen om jouw inschrijving te bevestigen. ■ Ik ben/word referentiepersoon dementie sinds/vanaf …../…../…..

■

Mijn voorziening geniet van een tegemoetkoming van het RIZIV voor de fucntie referentiepersoon dementie. (Dit is geen voorwaarde voor deelname aan de opleiding)

■ ■

Ik betaal de opleiding gedeeltelijk met opleidingscheques met een totaal van ..… euro

■

Ik wens een attest educatief verlof: geboortedatum: …..…../…..…../…..….. – geboorteplaats:………………………………………………………………………………………

36 –

Ik wens een factuur (gelieve te vermelden indien facturatieadres verschilt van werkadres) voor het volledige inschrijvingsgeld

WWW.DEMENTIE.BE

–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–


INSCHRIJVINGSFORMULIER VERVOLGMODULE REFERENTIEPERSOON DEMENTIE – EEN REFERENTIEPERSOON MET SLAGKRACHT Enkel toegankelijk voor referentiepersonen dementie per fax aan Expertisecentrum Dementie Vlaanderen vzw t 070 224 777 Naam ............................................................................................ Voornaam ..................................................................................... Straat: .......................................................................................................................................................................... Nr.: ................ Postcode: ................................ Gemeente:........................................................................................................................................ Telefoonnummer ........................................................................... GSM-nummer ..............................................................................

E-mailadres: ...................................................................................................................................................................................


■

Volgde de opleiding tot referentiepersoon te …………………….. (locatie) - in ………………….(jaartal)

■

Werd als referentiepersoon dementie aangesteld.

Schrijft in voor de vervolgmodule: Locatie

■

■

Kostprijs

Datum

Jeugdherberg De Blauwput, Martelarenlaan 11A, 3010 Leuven

27/1-10/2-9/323/3/2012

€ 495,00

Ik wens een factuur (gelieve te vermelden indien facturatieadres verschilt van werkadres)


–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–

WWW.DEMENTIE.BE

– 37

INSCHRIJVINGSFORMULIER INTERVISIE REFERENTIEPERSOON DEMENTIE Enkel toegankelijk voor referentiepersonen dementie per fax aan Expertisecentrum Dementie Vlaanderen vzw 070 224 777 Naam ............................................................................................ Voornaam ..................................................................................... Straat: .......................................................................................................................................................................... Nr.: ................ Postcode: ................................ Gemeente:........................................................................................................................................ Telefoonnummer: .......................................................................... GSM-nummer .............................................................................. Functie deelnemer: ..............................................................................................................................................................................

E-mailadres: ...................................................................................................................................................................................


■

Volgde de opleiding tot referentiepersoon te …………………….. (locatie) - in ………………….(jaartal)

■

Werd als referentiepersoon dementie aangesteld

Schrijft in voor de intervisie: Locatie

■ ■ ■

38 –

Kostprijs

Startdatum

Mechelen

5/10/2011

Gent, WIEV, Lijnmolenstraat 151, 9040 Gent (St.-Amandsberg) 20/10/2011

€ 400,00 € 400,00

Ik wens een factuur (gelieve te vermelden indien facturatieadres verschilt van werkadres)

WWW.DEMENTIE.BE

–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–


AANVRAAG PUBLICATIE Terugzenden aan Expertisecentrum Dementie Vlaanderen vzw, Lokkaardstraat 8, 2018 Antwerpen – f 070 224 777 Meer info en bij voorkeur bestellen via http://winkel.dementie.be

Naam ............................................................................................ Voornaam ..................................................................................... Straat ........................................................................................................................................................................... Nr.: ................ Postcode ................................. Stad ................................................................................................................................................. Telefoonnummer ........................................................................... GSM-nummer .............................................................................. E-mailadres ........................................................................................................................................................................................

Naam organisatie ................................................................................................................................................................................ Straat ........................................................................................................................................................................... Nr.: ............... Postcode ……………. .............. Stad ................................................................................................................................................. Telefoon werk ............................................................................... Fax werk ...................................................................................... E-mail werk: .......................................................................................................................................................................................

ex.

■

Basisinformatie dementie: herziene druk, eigen uitgave Patrick Verhaest

€ 5,50

ex.

■

Basisinformatie dementie: vormingspakket bij “basisinformatie dementie” 2010, eigen uitgave. Patrick Verhaest

€ 6,00

ex.

E-dementie: e-learning programma + boek, Jurn Verschraegen

€ 30,00

Sociale kaart dementie: Theo & Ria, eigen uitgave

€ 3,00

Wegwijs in dementie op jonge leeftijd, Annemie Janssens (red.)

€ 30,00

Vragen en antwoorden over dementie, Hilde Delameillieure

€ 6,60

ex.

■ ■ ■ ■ ■

Een grootouder met dementie hebben, uitgave UGent, Els Steeman & Mieke Grypdonck

€ 5,00

ex.

■

Een steen in je hand, dementie bespreekbaar maken. Bart Deltour, Claire Meire, Lieve Lemey, Karl Devreese & Heidi Huys

€ 20,00

ex.

Posterset – 6 gedichten op A3 formaat + boekenleggers (sensibiliserend materiaal)

€ 10,00

Verstandelijke beperking en dementie, effectieve interventies, Diana Kerr

€ 22,00

Keuzewijzer tussen thuiszorg en residentiële zorg, Bart Deltour

€ 10,30

DVD Pluk de Dag, docureeks over dementie 2009, Provinciaal Dementienetwerk Antwerpen

€ 15,00

Verlies en rouw bij dementie, Psychogeriatrisch Netwerk arr. Mechelen

€ 2,50

Dingske, een beeldboek over dementie + handleiding, Sofie Sergeant en Patrick Verhaest

€ 46,00

ex.

■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

De weg kwijt, wat mantelzorgers moeten weten over dementie, 9de volledig herziene uitgave

€ 7,00

ex.

■

Architectonica. Een thuis voor mensen met dementie. Erik Stroobants en Patrick Verhaest Verwacht in februari 2012. Intekenen kan via [email protected]

te bepalen

ex. ex. ex.

ex. ex. ex. ex. ex.

Alle prijzen zijn exclusief verzendkosten. Na bestelling bezorgen wij een factuur voor het verschuldigde bedrag.

Datum

Handtekening


–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–

WWW.DEMENTIE.BE

– 39

Overzicht docenten > Saloua Berdai is coördinator van het Team Welzijn van het Minderhedencentrum De8 in Antwerpen. Zij deed in het kader van de Brusselse Welzijnsraad onder meer onderzoek naar noden en behoeften van allochtone ouderen in Brussel. > Sabine Boerjan is logopedist en medewerker op het expertisecentrum dementie Paradox te Gent. > Frank Buntinx is huisarts en buitengewoon hoogleraar aan het Departement Maatschappelijke Gezondheidszorg en researchcoördinator aan het Academisch Centrum voor Huisartsengeneeskunde, beide aan de K.U.Leuven. > Charlotte Cool, klinisch psycholoog, is medewerker op het regionale expertisecentrum dementie Sophia te Kortrijk. > Heidi De Clercq is beleidsverantwoordelijke pastoraal en ethiek aan de vzw Zorg-saam te Oostakker. Zij is auteur van “Verborgen diepte. Zorgen voor de spiritualiteit van ouderen met dementie”. > Jo De Clercq is als kinesitherapeut verbonden aan het woonzorgcentrum De Wingerd te Leuven. Hij geeft tevens vorming omtrent comfortzorg en patiëntgerichte zorg als zaakvoerder van Terecht Kwaliteitsvolle Zorg en is medeauteur van het boek “Patiëntgestuurde zorg, een nooit eindigend verhaal”. > Pia Dewagtere is maatschappelijk assistent en werkzaam bij Tabor vzw waar ze instaat voor advies en begeleiding in verband met personeel en organisatie. > Brigitte Dhondt was jarenlang werkzaam als kinesitherapeut bij personen met dementie in een woonzorgcentrum. Thans is ze freelance vormingswerker. > Dirk Doucet is sociaal verpleegkundige en directeur zorg en personeel bij de vzw Emmaüs. > Jasmijn Driegelinck, klinisch psycholoog, is werkzaam op het expertisecentrum dementie Memo 2 te Heikruis. > Tanja Everaert, verpleegkundige, is medewerker bij het regionaal expertisecentrum dementie Meander te Dendermonde. Zij werkte voorheen als hoofdverpleegkundige op een afdeling voor personen met dementie en als contextueel hulpverlener. > Jeanet Hendriks is gedragsverpleegkundige bij de Stichting De Wever te Tilburg. > Anneleen Janssens, klinisch neuropsycholoog, is coördinator van regionaal expertisecentrum dementie Contact en medewerker van de geheugenkliniek in het Jessaziekenhuis te Hasselt. > Rita Joos is mantelzorger en systeemgeoriënteerde psychotherapeut. > Lieve Lemey is ouderenpsychiater aan het AZ Sint-Jan te Brugge. > Guy Lorent, klinisch neuropsycholoog, is therapeutisch coördinator AGP aan het Universitair Psychiatrisch Centrum Sint-Kamillus te Bierbeek. > Ilse Masselis, gegradueerde in de psychologie, is medewerker bij het regionaal expertisecentrum dementie Sophia te Kortrijk. > Claire Meire, maatschappelijk werker en contextueel hulpverlener, is medewerker bij het regionaal expertisecentrum dementie Foton te Brugge. Zij is medeauteur van het boek ‘Een steen in je hand. Dementie bespreekbaar maken’. > Greta Mekers, maatschappelijk werker, is medewerker bij het regionale expertisecentrum dementie Contact te Hasselt. > Beatrijs Mevesen is vrederechter van het kanton Neerpelt-Lommel. > Els Miechielsen, verpleegkundige met verdere specialisatie in geriatrische zorg, is stagebegeleider en docent geriatrische verpleging aan het Hoger Instituut voor Verpleegkunde te Turnhout. Zij was eerder consulent bij een expertisecentrum dementie. > Katrin Mulkens, internist-geriater bij het Geriatrisch Zorgnetwerk Gasthuiszusters Antwerpen. > Nadine Praet, ergotherapeut, is medewerker bij het regionaal expertisecentrum dementie Paradox te Gent en docent aan de Arteveldehogeschool te Gent. > Els Ronsse, psycholoog en integratief therapeut, is educatief medewerker bij Vormingscentrum Handicum. Ze is lid van de poliklinische werking voor personen met een verstandelijke handicap en was jarenlang werkzaam bij volwassenen met autisme en een verstandelijke beperking. > Kurt Segers is neuroloog aan het UVC Brugmann te Brussel. > Erik Stroobants is mantelzorger en publicist en spreker omtrent dementie. Hij is auteur van onder meer “Altijd opnieuw afscheid nemen. Houvast bij dementie en mantelzorg”. > Hilde Stroobants, socioloog, coördinator van het regionaal expertisecentrum dementie Tandem te Turnhout. > Jan Van de Moortel is advocaat aan de balie te Gent. > Magda Van de Wiele is lector aan de KHKempen, Departement Gezondheidszorg te Lier en aan het Vervolmakingscentrum Verpleegkunde van het NVKVV. Zij is tevens voorzitter van de werkgroep pastoraal, ethiek en humanisering van het NVKVV en als ethicus verbonden aan het palliatief netwerk Aalst-Dendermonde-Ninove. > Katja Van Goethem, communicatiewetenschapper, is medewerker bij het regionaal expertisecentrum dementie Orion te Wilrijk. > Linus Vanlaere is wetenschappelijk medewerker in sTimul: zorg-ethisch lab vzw (www.stimul.be) en coördinator oude-

40 –

WWW.DEMENTIE.BE

–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–


renethiek aan de Groepering Ouderen Voorzieningen GVO te Kortrijk. > Annemie Van Neck, ergotherapeut, is medewerker bij het regionaal expertisecentrum dementie Meander en het WZC Aymonshof te Dendermonde. > Christian Verelst, ergotherapeut, is diensthoofd paramedici en animatie aan het WZC Sint-Jozef te Gent en coördinator van het regionale expertisecentrum Paradox. > Patrick Verhaest, klinisch psycholoog, is wetenschappelijk medewerker op het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen. > Hilde Vermeiren, psycholoog, is coördinator van Docendo en van DCM België. > Jurn Verschraegen, sociaal verpleegkundige, is coördinator van het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen. Hij werkte eerder zowel in de thuis-, ziekenhuis- als residentiële zorgsector. Hij is de auteur van het boek ‘E-dementie (2006), een interactieve cursus over dementie’. > Patricia Wildiers is orthopedagoge bij Monnikenheide te Zoersel. > Maartje Wils, verpleegkundige, is zorgcoördinator en palliatief referentiepersoon in het woonzorgcentrum De Wingerd te Leuven. > Herman Wauters, maatschappelijk werker, is consulent van het psychogeriatrisch netwerk te Lier.


–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–

WWW.DEMENTIE.BE

– 41

OPLEIDINGSCHEQUES Het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen vzw is erkend als opleidingsverstrekker in Vlaanderen. Onze opleidingen referentiepersoon dementie en Dementia Care Mapping kunnen gedeeltelijk betaald worden met opleidingscheques voor werknemers. Hieronder vind je een korte beschrijving hoe je hiervan gebruik kan maken.

> Voor wie? Elke werknemer die in Vlaanderen of het Brussels Hoofdstedelijk Gewest woont, kan gebruik maken van opleidingscheques voor werknemers. Je komt niet in aanmerking als zelfstandige of vrijwilliger. De cheques staan op naam van de werknemer en zijn strikt persoonlijk. Wij zijn niet erkend voor opleidingscheques voor werkgevers.

> Wat zijn opleidingscheques? Via de opleidingscheques wil de Vlaamse overheid werknemers stimuleren om zich blijvend bij te scholen. Je gebruikt deze cheques om het inschrijvingsgeld van de cursus te betalen. Voor elke opleiding die je met opleidingscheques betaalt past de Vlaamse overheid per cheque de helft bij. Stel dat je een cursus wil volgen die 80 euro kost, dan bestel je cheques ter waarde van 80 euro maar daar betaal je slechts 40 euro voor. Per kalenderjaar kan je maximaal voor 250 euro opleidingscheques aankopen.

> Hoe bestellen? De opleidingscheques kunnen aangevraagd worden tot 2 maanden na de start van een opleiding. Ze blijven daarna nog 14 maanden geldig. Cheques bestellen kan online via www.vdab.be/opleidingscheques, telefonisch (t 0800 30 700) of in je lokale werkwinkel.

> Onvoorziene omstandigheden… Je hebt cheques aangevraagd en je kan door omstandigheden niet deelnemen aan de vorming. In de volgende gevallen worden de cheques terugbetaald: • De opleiding is geannuleerd of volzet: het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen vzw levert een attest als bewijs • Een overlijden, ziekte of ongeval: steeds een doktersattest of overlijdensakte bijvoegen • Voor andere gevallen van overmacht contacteer je de VDAB Terugbetaling vraag je aan via de VDAB. Contacteer je lokale werkwinkel of kijk op de website van de VDAB: www.vdab. be/opleidingscheques.

> Meer informatie Voor meer informatie over de opleidingscheques kan je terecht bij de VDAB of bij Accor Services.

42 –

WWW.DEMENTIE.BE

–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–


Documentatiecentrum Dementie onthaal elke werkdag 10-12 uur en 14-17uur wenst u persoonlijk contact met de verantwoordelijke, of komt u buiten de onthaaluren: graag na afspraak Biskajersplein 2, 8000 Brugge t 050 44 67 93 [email protected] Het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen vzw werkt hiervoor samen met Foton. Foton is een initiatief van Familiezorg West-Vlaanderen en is één van de erkende regionale expertisecentra dementie.

> Welke documentatie? U vindt er boeken, artikels, brochures, beeldmateriaal… met thema dementie. Een belangrijk neventhema is de mantelzorg. Het overgrote deel is Nederlandstalig. Indien u bij ons geen antwoord vindt op uw vraag, proberen wij de informatie elders voor u te vinden.

> Draaischijf Het documentatiecentrum wil een draaischijf worden van publicaties en initiatieven in Vlaanderen en Nederland rond het thema dementie. U kunt er uw eigen publicaties ook ter kennis brengen van anderen.

> Uitlenen (kan ook per post) • Boeken: 4 weken, max. 5 boeken. • U kunt de uitleen verlengen per week (dit mag per telefoon of per mail). • Cd-rom, video, spelmateriaal: per week.

> Kostprijs U kunt het materiaal vrij en gratis raadplegen als u ter plaatse komt. Wij proberen een klein deeltje van de kosten van het documentatiecentrum te dragen door u een bedrag te vragen voor: • lidgeld: 5 euro per kalenderjaar (vanaf inschrijvingsdatum) • boeken: ontleent u gratis • video, Cd-rom, DVD, spelmateriaal: 5 euro per stuk, per week • kopieën: 10 cent per pagina • verpakkings- en verzendingskosten: posttarieven

> Verlies, onherstelbare schade De persoon die de boeken ontleent, blijft ervoor verantwoordelijk tot ze weer in het documentatiecentrum aanwezig zijn. Sommige van onze werken zijn na enige tijd nog moeilijk in de handel te verkrijgen. Bij verlies of onherstelbare schade vragen wij daarom het bedrag om een nieuw of een vergelijkbaar werk aan te schaffen.


–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–

WWW.DEMENTIE.BE

– 43

AANVRAAG BROCHURE / WIJZIGING GEGEVENS Terugzenden aan Expertisecentrum Dementie Vlaanderen vzw, Lokkaardstraat 8, 2018 Antwerpen – f 070 224 777 Zou je graag een extra exemplaar van de vormingsbrochure ontvangen? Ken je een collega die volgens u interesse heeft in ons vormingsprogramma? Vul dan hieronder alle gegevens in en wij bezorgen u de brochure per post!

Naam organisatie: ............................................................................................................................................................................... Naam ............................................................................................ Voornaam ..................................................................................... Straat organisatie: ........................................................................................................................................................ Nr.: ................ Postcode ................................. Stad ................................................................................................................................................. Fax werk: ...................................................................................... E-mailadres: ................................................................................. Functie ...............................................................................................................................................................................................

Naam organisatie ................................................................................................................................................................................ Straat ........................................................................................................................................................................... Nr.: ............... Postcode ……………. .............. Stad ................................................................................................................................................. Telefoon werk ............................................................................... Fax werk ...................................................................................... E-mail werk: .......................................................................................................................................................................................

■

ik schrijf mij in voor de elektronische nieuwsbrief van www.dementie.be en blijf zo op de hoogte van alle initiatieven van het expertisecentrum dementie

■ ■

ik wens deze brochure niet meer te ontvangen – schrap mijn gegevens mijn gegevens zijn gewijzigd, hierboven vind je mijn actuele gegevens

Datum

44 –

WWW.DEMENTIE.BE

Handtekening

–

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–


Een expertisecentrum dementie in uw buurt

adres

tel – fax – e-mail – web

medewerkers

Regionaal expertisecentrum dementie brOes R. Vandendriesschelaan 11 1150 Brussel

t 02 778 01 70 - f 02 771 72 00 [email protected]

Marie-Christine Adriaensen Sam Van de Putte

Regionaal expertisecentrum dementie Contact Welzijnscampus A. Rodenbachstraat 29 bus 9 3500 Hasselt


Chantal Grauwels Anneleen Janssens Greta Mekers

Regionaal expertisecentrum dementie Foton Biskajersplein 2 8000 Brugge

t 050 44 67 93- f 050 34 11 63 [email protected]

Hilde Delameillieure – Claire Meire – Elke Poppe - Lieve Vermeulen

Regionaal expertisecentrum dementie Meander Kerkstraat 115 9200 Dendermonde


Tanja Everaert Annemie Van Neck

Regionaal expertisecentrum dementie Memo Wingerdstraat 14 3000 Leuven

t 016 50 29 06 - f 016 20 44 45 [email protected] www.ecdmemo.be

Stien Claus Annemie Janssens

steunpunt Memo 2 Molenhofstraat 31 1670 Heikruis


Veerle Derijcke Jasmijn Driegelinck

Regionaal expertisecentrum dementie Orion St.- Bavostraat 29 2610 Wilrijk


Katja Van Goethem Hilde Vanderlinden

Regionaal expertisecentrum dementie Paradox Wilgestraat 123 9000 Gent

t 09 233 14 38 f 09 233 95 65 [email protected] www.ecd-paradox.be


–

Christian Verelst - Nadine Praet Veerle De Bou - Ann Kestens Sabine Boerjan

V O R M I N G S A A N B O D 2011-2012

–

WWW.DEMENTIE.BE

– 45

Regionaal expertisecentrum dementie Sophia Budastraat 20 8500 Kortrijk

t 056 32 10 75- f 056 32 12 00 [email protected]

Charlotte Cool Ilse Masselis

Regionaal expertisecentrum dementie Tandem Graatakker 4 2300 Turnhout


Hilde Stroobants Ria Caers

Expertisecentrum Dementie Vlaanderen vzw Lokkaardstraat 8 2018 Antwerpen

t/f 070 224 777 [email protected] http://infocentrum.dementie.be

Jurn Verschraegen, coördinator Patrick Verhaest, wetenschappelijk medewerker Peggy Van Nerum, administratief medewerker

Documentatiecentrum Biskajersplein 2 8000 Brugge


Lieve Vermeulen, documentaliste

Expertisecentrum Dementie Vlaanderen vzw – Lokkaardstraat 8 – 2018 Antwerpen – t/f 070 224 777 – [email protected] – website: www.dementie.be

Dementievriendelijke vorming en opleiding

Recommend Documents