Werkgroep Opleiding en vorming « Alles wat u altijd al hebt willen weten
over transfusie zonder het te durven vragen »
Opleiding modules BeQuinT 2
1.
Organisatie van transfusie in België
2.
De transfusieketen : van donor tot ontvanger
3.
Beschrijving van bloedcomponenten
4.
Voorschrift van bloedcomponenten
5.
Bewaring en transport van bloedcomponenten
6.
De bloedafname voor transfusie
7.
Compatibilteitsregels en testen
8.
Transfusie: de toediening
9.
Acute transfusiereacties
10. Uitgestelde transfusiereacties 11. Kwaliteit in transfusie: hemo- en identitovigilantie 12. Urgente transfusie en optimaal gebruik van O bloed 13. Neonatale en pediatrische transfusie
Opleiding modules: stand van zaken 3
Module 1 : Organisatie van transfusie in België
Module 2 : De transfusieketen : van donor tot ontvanger Module 3 : Beschrijving van bloedcomponenten
Powerpoint
Evaluatie
Module 4 : Voorschrift van bloedcomponenten Module 5 : Bewaring en transport van bloedcomponenten Module 6 : De bloedafname voor transfusie Module 7 : Compatibiliteitsregels en testen Module 8 : Transfusie : de toediening Module 9 : Acute transfusiereacties Module 10 : Uitgestelde transfusiereacties Module 11 : Kwaliteit in transfusie: hemo- en identitovigilantie Module 12 : Urgente transfusie en optimaal gebruik van O bloed
Module 13 : Neonatale en pediatrische transfusie
Module 1 : Organisatie van transfusie in België 4
1. Uitleggen dat het transfusie-activiteit geregeld wordt door wetteksten, aanbevelingen, officiële circulairen, enz. 2. Illustreren dat er wetgeving bestaat op Europees en nationaal niveau.
3. De rollen en verplichtingen van betrokken partijen definiëren, meer bepaald: • de bloedinstellingen (m.b.t. bloeddonoren en bloedcomponenten) • de ziekenhuizen (m.b.t. de ontvangers).
Module 2 : De transfusieketen, van donor tot ontvanger 5
1. Uitleggen waarom bloedcomponenten kostbare producten zijn
2. De verschillende stappen van de transfusieketen kunnen benoemen 3. Het belang kennen van: • de rekrutering en donorselectie • de bereiding en bewaring van de diverse bloedcomponenten • traceerbaarheid van de bloedcomponenten • opvolging van transfusiereacties en voorvallen
Module 3 :Beschrijving van bloedcomponenten 6
1. Beschrijven van de bereidingswijze, de bewaring, de levensduur en de prijs van de verschillende bloedcomponenten 2. Begrijpen van de gegevens op bloedzakjes en het belang en de praktische toepassing van deze gegevens kunnen uitleggen 3. Verklaren om welke reden er varianten zijn van bloedcomponenten (bestraald enz.) en wat hun indicaties zijn
4. Een hulpmiddel aanbieden aan de persoon die de transfusie uitvoert om a.d.h.v. de bloedzak te controleren of de juiste component zal toegediend worden aan de juiste patiënt
Module 6 : De bloedafname voor transfusie 7
1. Gegevens op aanvraagformulier transfusie beschrijven 2. Verantwoordelijken bij deze bloedafname kennen 3. Patiënt correct identificeren en het belang ervan kennen 4. Staal correct etiketteren en belang ervan kennen 5. Geldigheidsduur pretransfusietesten kennen en respecteren
Module 7 : Compatibiliteitsregels en testen 8
1. Definiëren van de begrippen « antigenen » en « antistoffen ». 2. De basis van de ABO compatibiliteitsregels uitleggen.
3. Het belang van deze regels kunnen verklaren en de risico’s en gevaren voor de ontvanger uitleggen indien deze regels niet worden gerespecteerd. 4. Weten dat niet alleen het ABO systeem telt maar dat men ook moet rekening houden met andere klinisch belangrijke antigenen: RH, Kell en ook Duffy, Kidd, MNS (S,s), enz. 5. Weten dat bijkomende analyses meer tijd vragen. 6. Het belang van controles aan het bed van de patiënt aantonen. 7. Het respecteren van procedures benadrukken.
Voorbeelden van evaluatievragen – Module 3 9
Beschrijving van bloedcomponenten
1. Er bestaan geneesmiddelen die uit plasma kunnen bereid worden 2. Bloedplaatjesconcentraat kan langer bewaard worden dan EC 3. EC zijn bloedcomponenten (labiele bloedproducten) 4. EC wordt bestraald om virussen en bacteriën te vernietigen
5. Een bestraalde bloedzak is radioactief 6. GVHD betekent: groot volume hemoglobine 7. Een mengeling van bloedplaatjes van verschillende donaties worden gepoold om standaard BPC te produceren
Voorbeelden van evaluatievragen – Module 3 10
Beschrijving van bloedcomponenten
8. ABO (D) identiek en compatibel betekent hetzelfde 9. EC worden gedeleukocyteerd om bloedplaatjes te elimineren 10. In België wordt vol bloed gesplitst in de primaire componenten plasma, buffy coat en erytrocytenconcentraat d.m.v. filtratie 11. Het begrip “hemolysines” duidt op een verhoogde titer van anti-A of anti-B 12. EC dienen bestraald te worden voor diabetespatiënten
Voorbeelden van evaluatievragen – Module 6 Bloedafname voor transfusie
11
1.
Het is goed om vandaag een bloedafname te doen voor pretransfusietesten bij een polytransfusie patiënt die volgende week een transfusie zal krijgen
2.
Om welke reden(en) dient men 2 keer de bloedgroep te bepalen van een patiënt? •
Een bloedgroep kan veranderen
•
Om vergissingen bij de bloedafname voor pretransfusietesten te kunnen opsporen
•
Een ABO incompatibele bloedtransfusie kan fataal zijn voor de patiënt
•
Het laboratorium maakt vaak vergissingen
3.
Indien een antistof niet meer gedetecteerd kan worden door analyse van een bloedstaal in het laboratorium, dan is deze antistof niet gevaarlijk meer
4.
Een verpleegkundige mag een transfusie voorschrijven
5.
De bloedbank heeft het recht niet om niet-conforme bloedstalen te weigeren
website
www.bequint.be
Hier zal u de PPT presentaties kunnen terugvinden
Bedankt aan alle leden van de werkgroep « Opleiding en vorming » Hilde Claessens
Ziekenhuis Netwerk Antwerpen (ZNA)
Els Costermans
Universitair ziekenhuis Leuven
Véronique Deneys
Centre Hospitalier Universitaire Dinant - Godinne
Christiane Gérard
Centre Hospitalier Universitaire de Liège
Philippe Gillet
Croix-Rouge de Belgique, Service du Sang
Maurice Lipszyc
INAMI
Franca Malatesta
Centre Hospitalier Chrétien Liège
Amber Neefs
GasthuisZusters Antwerpen Ziekenhuizen
Claudia Peeters
AZ St. Maarten, Vlaamse Vereniging Intensieve Zorgen Verpleegkundigen
Valérie Robin
Centre Hospitalier Universitaire Ambroise-Paré
René Seghaye
Centre Hospitalier de Wallonie picarde - Tournai
Karin Van Poucke
Algemeen Ziekenhuis Nikolaas, WVTV
Dirk Vanrenterghem
Jan Yperman Ziekenhuis
Wilfried Vantyghem
Rode Kruis – Vlaanderen, Dienst voor het Bloed
Geert Van Vaerenbergh
Onze-Lieve-Vrouwziekenhuis Aalst
www.bequint.be
