Delta Lloyd Groep profiel

Delta Lloyd Groep profiel

Als cliënt- en servicegerichte financiële dienstverlener biedt Delta Lloyd Groep onder de merken Delta Lloyd en OHRA een breed assortiment producten en diensten via het distributiekanaal dat de particuliere en zakelijke consument zelf kiest. Van eenvoudige spaarproducten tot complexe verzekeringsproducten en financiële planning. Delta Lloyd werkt daarbij intensief en exclusief samen met het onafhankelijke assurantie-intermediair en OHRA richt zich rechtstreeks op particuliere en zakelijke consumenten. Met de in november 2002 aangekondigde joint venture met ABN AMRO op het gebied van verzekeringen bedient Delta Lloyd Groep haar klanten nu ook via het bancaire kanaal onder het label van ABN AMRO.

Delta Lloyd Groep bestaat na de joint venture met ABN AMRO uit circa 7.500 mensen verdeeld over de volgende divisies:

Naast een toonaangevend Nederlands verzekeringsbedrijf heeft Delta Lloyd Groep onder meer een Vermogensbeheerdivisie, een Bankengroep, een divisie in Duitsland, in België en op de Nederlandse Antillen. Delta Lloyd Groep streeft ernaar een van de toonaangevende financiële dienstverleners te zijn in Nederland, België en Duitsland.

• Delta Lloyd Asset Management; vermogensbeheer in Nederland

• Delta Lloyd Verzekeringen; verzekeringen via onafhankelijke tussenpersonen in Nederland • OHRA Verzekeringen; verzekeringen direct aan de particuliere en zakelijke consument in Nederland • Delta Lloyd ABN AMRO Verzekeringen; verzekeringen via het distributienetwerk van ABN AMRO in Nederland

• Delta Lloyd Vastgoed; vastgoedbeleggingen • Delta Lloyd Bankengroep; retail en private banking in de Benelux, vermogensbeheer in België • Delta Lloyd Deutschland; levensverzekeringen, private banking en vermogensbeheer in Duitsland • Delta Lloyd Life België; levensverzekeringen in België en Luxemburg • Ennia Caribe; verzekeringen op de Nederlandse Antillen en Aruba

3

strategisch kader

• Verantwoordelijkheid en betrokkenheid Een diep gevoel van verantwoordelijkheid voor en betrokkenheid bij klanten, stakeholders en de maatschappij in het algemeen vormt het uitgangspunt bij alle activiteiten. Daarmee samenhangend wordt bij medewerkers op alle niveaus deskundigheid, het niet afschuiven van taken en het oplossen van problemen gestimuleerd.

Als vooraanstaande speler op het gebied van financiële dienstverlening wil Delta Lloyd Groep zich onderscheidend profileren in de markt. Delta Lloyd Groep kiest ervoor een sociaal en maatschappelijk betrokken financieel dienstverlener te zijn, die een duidelijke bijdrage levert aan de ontwikkeling en de welvaart van de samenleving. Het voortdurend zoeken naar een goede balans tussen ondernemersgeest en sociale verantwoordelijkheid maakt Delta Lloyd Groep tot een open en non-conformistische organisatie, die haar verantwoordelijkheid niet uit de weg gaat. Delta Lloyd Groep stelt de klant centraal en handelt daar ook naar, zowel in haar relatie met tussenpersonen als met consumenten en bedrijven. Met hart voor de samenleving en een scherp oog voor sociale ontwikkelingen, zowel in de directe omgeving als daarbuiten, richt Delta Lloyd Groep zich bewust op het ontwikkelen en aanbieden van producten en diensten die haar betrokkenheid en integriteit weerspiegelen, en op het creëren van een werkomgeving die de medewerkers veel kansen en mogelijkheden biedt.

• Teamgeest Financiële dienstverlening blijft mensenwerk. Samenwerken is een vereiste. Betrokkenheid, persoonlijke contacten en waardering voor resultaten worden daarbij gezien als kritische succesfactoren. • Open communicatie Voor een goede samenwerking zijn vertrouwen, eerlijkheid en duidelijkheid essentieel. • Flexibiliteit De continuïteit van het bedrijf is afhankelijk van het vermogen snel op maatschappelijke ontwikkelingen in te spelen of daarop vooruit te lopen. Eerste vereiste daarbij is een bereidheid tot veranderen.

Zeven kernwaarden Leidraad bij alle activiteiten van Delta Lloyd Groep • Ondernemersgeest zijn steeds de binnen de organisatie geformuleerde Een actief en ondernemend bedrijf vraagt om medezeven kernwaarden. In het kort zijn deze kernwaarden: werkers die ondernemend zijn, initiatief tonen en zich verantwoordelijk voelen voor resultaat. • Integriteit Staat voor geheel van waarden, normen en regelgeving die de integriteit binnen de organisatie bewaken. Van klanten en handelspartners wordt dezelfde ‘fairness’ gevraagd. • Klant centraal De wensen van de klant zijn bepalend en daarop moet optimaal worden ingespeeld. Het kennen van de behoefte van klanten, het bieden van hoge service, het nakomen van afspraken en een goede klachtenprocedure zijn daarbij belangrijke uitgangspunten.

4

strategisch kader

Het 7-3-7 Model Delta Lloyd Groep heeft een helder model ontworpen voor wat betreft de bedrijfsvoering. Naast de zeven kernwaarden en de drie sterke merken (Delta Lloyd, OHRA en ABN AMRO) bepalen zeven strategische pijlers de lange termijn koers van het concern.

• Topdrie positie in gedefinieerde markten Delta Lloyd Groep streeft naar een topdrie positie in de gedefinieerde markten, en wil alleen concurreren op die gebieden waar het een van de winnaars is, of kan worden. • Maximeren synergie Het maximeren van synergie door de hele groep heen is essentieel voor het bereiken van kostenbesparing en verhoging van de winstgevendheid. Deskundigheid en kennis moeten onbelemmerd kunnen worden uitgewisseld binnen alle onderdelen van de Groep.

De zeven strategische pijlers • Multichannel, Multilabel en Single back offices Delta Lloyd Groep biedt klanten de mogelijkheid om financiële producten af te nemen via verschillende distributiekanalen (multichannel), met sterke merken (multilabel), waarbij voor de administratieve verwerking zoveel mogelijk gebruik wordt gemaakt van gemeenschappelijke faciliteiten (single back offices). De particuliere en zakelijke klanten kunnen in Nederland kiezen uit verzekeringen via onafhankelijke tussenpersonen, via het bankkanaal of direct.

• Parels rijgen Naast autonome groei moet de omzet stijgen door fusies, het opzetten van joint ventures en door overnames. De strategie bij overnames is die van ‘parels rijgen’. Fusies en overnames zullen veelal gericht zijn op het versterken van distributiekracht en het toevoegen van waarde aan de Groep. • Focus op Nederland, België en Duitsland

• Leven en Vermogensbeheer als kernactiviteit Delta Lloyd Groep vormt thans een van de grootste vermogensbeheerders van Nederland. De leven- en pensioenactiviteiten vormen traditioneel het belangrijkste werkterrein van de Groep. • Ontwikkelen en behouden winstgevende activiteiten schade- en zorgverzekeringen Het ontwikkelen en behouden van winstgevende activiteiten op het gebied van schade- en zorgverzekeringen is essentieel. Delta Lloyd wil hier in deelmarkten een toonaangevende speler zijn. Bovendien geven deze activiteiten een uitgebreidere klantenbasis, die mogelijkheden schept om aanvullende producten te verkopen op het gebied van Vermogensbeheer en Leven. Gezien de benodigde schaalgrootte concentreert Delta Lloyd Groep zich voor deze activiteiten op de Nederlandse markt.

5

organigram

Delta Lloyd Verzekeringen

Delta Lloyd Leven Delta Lloyd Schade Delta Lloyd Zorg Delta Lloyd Marketing & Verkoop Nuts Ziekenfonds Praevenio Technische Verzekeringen B. Franco Mendes

OHRA Verzekeringen

OHRA Schade OHRA Leven OHRA Zorg Nationaal Spaarfonds OHRA Beleggingen

Delta Lloyd ABN AMRO Verzekeringen Delta Lloyd Asset Management

DELTA LLOYD GROEP Amstelplein 6 1096 BC Amsterdam Postbus 1000 1000 BA Amsterdam T 020 594 9111 F 020 693 7968 E [email protected]

Delta Lloyd Groep

Delta Lloyd Asset Management OHRA Asset Management

Delta Lloyd Vastgoed Raad van Bestuur en concernstaf

www.deltalloydgroep.com

6

Delta Lloyd Bankengroep

Delta Lloyd Bank OHRA Bank Delta Lloyd Bank België Delta Lloyd Securities (België) Bank Nagelmackers 1747 (België en Luxemburg)

Delta Lloyd Deutschland

Berlinische Lebensversicherung Gries & Heissel Bankiers Delta Lloyd Investment Managers

Delta Lloyd België

Delta Lloyd Life België Delta Lloyd Luxemburg OHRA Belgium

Ennia Caribe

Ennia Caribe Leven Ennia Caribe Schade Amersfoortse Antillen OHRA Hypotheek Bank

commissarissen en bestuur

RAAD VAN COMMISSARISSEN Drs. J.A.N. (Jacques) van Dijk, voorzitter Mr. V.A.M. (Vincent) van der Burg, plaatsvervangend voorzitter C.P.J. (Peter) Appeldoorn Drs L.J.M. (Leo) Berndsen RA (tot 17 juni 2002) Drs. H.C. (Caspar) Broeksma RA R. (Richard) Harvey BSC FIA Drs. R.H.P.W. (René) Kottman J. (Jan) Oskam A.B. (Tony) Wyand MA RAAD VAN BESTUUR Drs. N.W. (Niek) Hoek, voorzitter Mr. R.L.M. (Rob) Hillebrand (per 1 januari 2003) Mr. P.J.W.G. (Peter) Kok P.K. (Paul) Medendorp (per 1 januari 2003) Drs. C.H. (Chris) Tesselhoff (tot 1 april 2003)

7

8

inhoud

11

KERNCIJFERS DELTA LLOYD GROEP

13

KERNCIJFERS PER DIVISIE

14

BERICHT VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN

16

VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR

23 26 27 28

corporate governance en riskmanagement Delta Lloyd Groep en haar medewerkers sponsoring en donaties divisies JAARREKENING

40 43 44 46 54 77 80 81 83 84 86 87 88 89 90 92 94 96 97 98

geconsolideerde balans na winstverdeling geconsolideerde winsten verliesrekening geconsolideerd kasstroomoverzicht algemene toelichting op de jaarrekening toelichting op de geconsolideerde balans toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening geconsolideerde technische rekening levensverzekering toelichting op de geconsolideerde technische rekening levensverzekering geconsolideerde technische rekening schadeverzekering toelichting op de geconsolideerde technische rekening schadeverzekering geconsolideerde technische rekening zorgverzekering toelichting op de geconsolideerde technische rekening zorgverzekering geconsolideerde resultatenrekening bemiddelingsactiviteiten geconsolideerde resultatenrekening bankbedrijf toelichting op geconsolideerde kosten en provisie bezoldiging bestuurders bezoldiging commissarissen vennootschappelijke balans na winstverdeling vennootschappelijke winsten verliesrekening toelichting op de vennootschappelijke balans en winsten verliesrekening OVERIGE GEGEVENS

106 107 108

winstbestemming en dividend accountantsverklaring overzicht van de belangrijkste groepsmaatschappijen

110

TIENJARENOVERZICHT

113

CURRICULUM VITAE RAAD VAN COMMISSARISSEN

114

DELTA LLOYD GROEP PERSONALIA

116

DELTA LLOYD GROEP ADRESSEN

9

10

kerncijfers Delta Lloyd Groep In miljoenen euro

2002

2001

KERNCIJFERS 2002 DELTA LLOYD GROEP Omzet Bruto premie-inkomen levensverzekering Bruto premie-inkomen schadeverzekering Bruto premie-inkomen zorgverzekering Totaal bruto premie-inkomen

2.744,1 809,8 787,2

Overige activiteiten Opbrengst uit beleggingen Totale omzet Resultaat Geconsolideerd resultaat Levensverzekering Schadeverzekering Zorgverzekering Bancaire activiteiten Holding Resultaat vóór belastingen Belastingen Resultaat na belastingen Aandeel derden Netto resultaat Eigen vermogen Aantal medewerkers op fulltimebasis per 31 december

2.686,6 751,8 707,9 4.341,1

4.146,3

123,5 1.021,5 5.486,1

76,4 1.399,6 5.622,3

152,3 13,1 11,6 1,9 -21,3

290,8 18,8 22,8 3,1 31,3 157,6

366,8

-19,9 137,7 137,7

-67,4 299,4 -2,3 297,1

1.713,0

2.353,9

6.464

6.506

11

12

kerncijfers per divisie Delta Lloyd In miljoenen euro

OHRA

Delta Lloyd

Delta Lloyd

Verzekeringen Verzekeringen

Bankengroep

Deutschland

Overig

Totaal

KERNCIJFERS 2002 PER DIVISIE Omzet

3.508,3

728,2

294,0

584,0

371,6

5.486,1

148,0

22,2

0,0

- 6,1

- 6,5

157,6

1.378,1

223,5

325,6

48,4

-262,6

1.713,0

Balanstotaal

18.932,0

2.781,2

4.764,1

5.443,6

859,9

32.780,8

Totale verplichtingen

17.553,9

2.557,7

4.438,5

5.395,2

1.122,3

31.067,6

2.220

988

1.223

924

1.109

6.464

3.692,9

737,6

204,8

662,3

324,7

5.622,3

249,2

52,9

3,9

5,1

55,7

366,8

1.801,1

193,6

345,4

-25,6

39,4

2.353,9

Balanstotaal

18.909,9

3.475,4

4.765,1

5.499,2

1.589,0

34.238,6

Totale verplichtingen

17.108,8

3.281,8

4.431,1

5.524,9

1.538,1

31.884,7

2.307

966

1.311

986

936

6.506

Resultaat vóór belastingen Eigen vermogen

Aantal medewerkers op fulltimebasis per 31 december

KERNCIJFERS 2001 PER DIVISIE Omzet Resultaat vóór belastingen Eigen vermogen


13

bericht van de Raad van Commissarissen

Jaarrekening en winstverdeling Overeenkomstig het bepaalde in artikel 34 van de statuten hebben wij de door de Raad van Bestuur opgemaakte jaarrekening vastgesteld. Wij leggen u deze jaarrekening ter behandeling voor, zoals is voorgeschreven in lid 4 van genoemd artikel. Mede gezien de in dit verslag opgenomen goedkeurende accountantsverklaring van PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. adviseren wij de aandeelhouders de jaarrekening goed te keuren. Tevens delen wij u mede dat onze Raad overeenkomstig artikel 35 van de statuten zijn goedkeuring hecht aan het besluit van de Raad van Bestuur om de uit de jaarrekening blijkende winst nagenoeg geheel aan de overige reserves toe te voegen. Op preferente aandelen A wordt s 0,2 miljoen dividend toegekend. Het jaar 2002 De tegenvallende beursontwikkelingen hebben in 2002 in hoge mate hun stempel gedrukt op de resultaten van Delta Lloyd Groep. Sterk afnemende beleggingsopbrengsten maakten het noodzakelijk het afgelopen jaar een sterke nadruk op kostenbeheersing te leggen. Onder meer door het zoveel mogelijk verlagen van productiekosten, het verbeteren van IT-systemen en het bundelen van back offices voor schade in een Shared Service Center (SSC). Per 1 januari 2003 zijn het Schade Service Centrum in Arnhem en het Letsel Schade Centrum in Amsterdam operationeel. Daarnaast werd veel aandacht gegeven aan het verhogen van de kwaliteit van dienstverlening. Voorbeelden daarvan zijn een sterk verbeterde afstemming met de onafhankelijke tussenpersonen en het uitbouwen van internetactiviteiten, zoals het extranet Delta Lloyd Digitaal Domein (DDD). Een belangrijke strategische stap werd genomen met de op 27 november aangekondigde samenwerking met ABN AMRO op het gebied van bankverzekeren.

Vergaderingen van de Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen kwam in 2002 zes keer bijeen. Onderwerpen op de agenda waren onder meer het Concernplan 2003-2005, (beoogde) joint ventures met PGGM, Yarden en ABN AMRO, kostenEen eerder aangekondigde joint venture met PGGM, besparingen, de ontwikkeling van Shared Service pensioenfonds voor de sector Zorg en Welzijn, onder Centers, de samenstelling van de Raad van Commishet label Careon vond uiteindelijk wegens onvol- sarissen en de samenstelling en aandachtsgebieden doende commerciële haalbaarheid geen doorgang. van de Raad van Bestuur, alsmede kwartaalrapportages, jaarcijfers en de rapportages van het Audit Het jaar 2002 kende ook verdere inspanningen op het Committee en het Remuneration/Nomination gebied van openheid en bescherming van de positie Committee. Bij de bespreking van de kwartaal- en van de klant. De introductie van de Financiële Bij- jaarcijfers waren altijd aanwezig de leden van de sluiter, die particuliere en zakelijke consumenten hel- Raad van Bestuur en op een enkele uitzondering na derheid verschaft over de belangrijkste kenmerken ook alle leden van de Raad van Commissarissen. In en risico’s van een financieel product, werd door een aantal gevallen waren naast de directeur Group Delta Lloyd Groep tijdig uitgevoerd. Per 1 januari Finance & Control ook de accountants van Pricewater2002 is de Gedragscode Informatieverstrekking houseCoopers aanwezig. Dienstverlening Intermediair (GIDI) in werking getreden, die klanten inzicht geeft in de dienstverlening van assurantietussenpersonen. Delta Lloyd Groep past de code sindsdien toe in haar aanstellingsbeleid van tussenpersonen. Daarnaast heeft Delta Lloyd Groep de Gedragscode van het Verbond van Verzekeraars ondertekend. De joint venture combineert de distributiekracht van het Nederlandse netwerk van ABN AMRO en de verzekeringsexpertise van Delta Lloyd en versterkt de positie van de Groep aanzienlijk.

De commissarissen zijn tevreden dat de inspanningen van medezeggenschap, vakbonden en Delta Lloyd in 2002 hebben geresulteerd in de harmonisatie van de arbeidsvoorwaarden binnen Delta Lloyd Groep. In plaats van verschillende bedrijfstak-CAO’s (Verzekeringen, Banken en Zorg) en vele verschillende personeelsregelingen zullen alle medewerkers in dienst van Delta Lloyd Groep vanaf 2003 binnen de werking van een eigen maatwerk concern-CAO vallen. Op 5 november werd het nieuwe hoofdkantoor van Delta Lloyd Groep in Amsterdam officieel in gebruik genomen.

14

bericht van de Raad van Commissarissen

Tripartiete overleg van Raad van Commissarissen, Raad van Bestuur en Centrale Ondernemingsraad In oktober heeft het jaarlijks terugkerend tripartiete overleg plaatsgevonden. Het thema van de presentaties en in de discussiegroepen was:“Ontwikkeling op beurs en markt: bedreiging of kans?”

Veranderingen in samenstelling Raad van Commissarissen en Raad van Bestuur De Raad van Commissarissen bestaat uit negen commissarissen, waarvan twee op voordracht van Aviva en twee op voordracht van de Centrale Ondernemingsraad zijn benoemd.

De samenstelling van de Raad van Commissarissen is in 2002 als volgt gewijzigd: Vergaderingen van de Audit en Remuneration/ De heer drs. L.J.M. Berndsen, oud-voorzitter van de Nomination Committees Raad van Bestuur van de Koninklijke Nedlloyd NV, Het Audit Committee en het Remuneration/Nomi- heeft per 17 juni 2002 afscheid genomen als lid van nation Committee zijn door de Raad van Commis- de Raad van Commissarissen van Delta Lloyd Groep. sarissen uit hun midden aangewezen commissies, Per die datum heeft hij een ander commissariaat waarin specifieke taken van de Raad van Commissa- binnen de financiële dienstverlening aanvaard. Wij rissen worden uitgeoefend. Het Audit Committee danken de heer Berndsen voor zijn plezierige samenkwam afgelopen jaar vijf keer bijeen. Op de agenda werking en de blijken van zijn scherp financieel stonden onderwerpen als: rapportages van Group inzicht. Met het vertrek van de heer Berndsen is een Consolidation & Reporting over de kwartaal- en vacature in de Raad van Commissarissen en in jaarcijfers, compliance en risk & control, samenstel- het Audit Committee ontstaan. ling van het Audit Committee, afstemming van (financiële) rapportages met Aviva, Delta Lloyd De samenstelling van de Raad van Bestuur is in 2002 Bankengroep, Finance statute, allocatiemethoden, ongewijzigd gebleven. Brede Herwaardering en de ontwikkelingen in de (financiële) verslaglegging van verzekeringsmaat- De Raad van Commissarissen van Delta Lloyd NV schappijen (Commissie Traas en International heeft de heren mr. R.L.M. (Rob) Hillebrand (47) en Financial Reporting Standards ‘IFRS’). Bij de audit P.K. (Paul) Medendorp (48) per 1 januari 2003 bevergaderingen waren in een aantal gevallen naast de noemd tot leden van de Raad van Bestuur van Delta directeur Group Finance & Control ook de directeur Lloyd NV. De heer drs. C.H. (Chris) Tesselhoff (62) Group Audit & Consultancy, de groepsactuaris en ac- zal wegens het bereiken van de pensioengerechtigcountants van PricewaterhouseCoopers aanwezig. de leeftijd per 1 april 2003 zijn functie als lid van de Raad van Bestuur neerleggen. Het Remuneration/Nomination Committee kwam in 2002 vier keer bijeen, waarbij onder andere de Rob Hillebrand was sinds 2000 directievoorzitter opvolging, bezetting en beloning van de Raad van van OHRA verzekeringen, de directe divisie van Bestuur en het generieke remuneratiebeleid van Delta Lloyd Groep. Rob Hillebrand heeft in zijn Delta Lloyd Groep werden besproken. 20-jarige loopbaan bij Delta Lloyd een zeer ruime managementervaring opgedaan. Paul Medendorp was sinds 1999 directeur van Delta Lloyd Deutschland, sinds 1 januari 2001 als directievoorzitter. Eerder richtte hij zich als directeur op

15

de commerciële aspecten van het Levenbedrijf van Delta Lloyd. Paul Medendorp maakte na enkele jaren te hebben gewerkt in het internationale hotelmanagement in 1983 de overstap naar de verzekeringsbranche. Hij is sinds 1994 in dienst van Delta Lloyd. Financiële kalender Delta Lloyd Groep volgt de financiële kalender van aandeelhouder Aviva plc en zal derhalve haar resultaten over de eerste zes maanden van 2003 publiceren op 31 juli 2003.

verslag van de Raad van Bestuur 2002 – een jaar van uitersten

In miljoenen euro

2002

2001

- Bruto premie-inkomen

4.341,1

4.146,3

- Opbrengst beleggingen

1.021,5

1.399,6

- Overige activiteiten Omzet Resultaat (vóór belastingen) Eigen vermogen

123,5

76,4 5.486,1

5.622,3

157,6

366,8

1.713,0

2.353,9


6.464

6.506

Met enig gevoel voor understatement kan het jaar 2002 voor de financiële sector opnieuw als een uiterst woelig jaar worden aangemerkt. Met zeer slechte ontwikkelingen op de financiële markten – substantieel slechter zelfs dan na het bewogen boekjaar 2001 al werd verwacht – heeft Delta Lloyd Groep in een bijzonder negatieve economische context geopereerd. Daarnaast hebben de turbulente ontwikkelingen in de Nederlandse politiek gezorgd voor veel onzekerheden. Na jaren van groei in premie-inkomsten en resultaat werd 2002 dan ook afgesloten met tegenvallende cijfers. Een ontwikkeling die niet alleen de Groep raakt, maar ook haar particuliere en zakelijke klanten. Met name in de sfeer van beleggingen en levensverzekeringen zijn de effecten voelbaar. Met vooralsnog weinig uitzicht op een snel herstel van de economische omstandigheden heeft de bedrijfsvoering het afgelopen jaar sterk in het teken gestaan van risicobeperking. Dat uitte zich met name in een voorzichtiger beleggings- en investeringsbeleid en een nadruk op kostenbeheersing. Delta Lloyd Groep heeft ook in dit moeilijke jaar kunnen bewijzen een sterke speler in de markt te zijn en te blijven. De vitaliteit van Delta Lloyd Groep wordt nog eens onderstreept door het feit dat de groep in staat is geweest om te midden van alle onzekerheden een belangrijke strategische ambitie te verwezenlijken: het toevoegen van een derde distributiekanaal in Nederland door het nemen van een 51 procent belang in een joint venture met ABN AMRO op het gebied van verzekeren. Met de joint venture krijgt de Groep exclusieve toegang tot het distributienetwerk van de Business Unit Nederland van ABN AMRO. Delta Lloyd Groep plaatst zich hiermee stevig in de kopgroep van Nederlandse verzekeraars. Bovendien wordt op uitstekende wijze invulling gegeven aan het multichannel- en multilabel-principe, waarbij naast de verkoop via het

Nederlandse netwerk van ABN AMRO, Delta Lloyd haar producten en diensten exclusief via het onafhankelijke intermediair afzet en OHRA rechtstreeks zaken doet met consumenten en bedrijven. Een sterke scheiding van distributiekanalen met de daarbij behorende merken – Delta Lloyd, OHRA en ABN AMRO Verzekeringen – is en blijft voor Delta Lloyd Groep het uitgangspunt. Ondanks het moeizame externe klimaat blijken de onderdelen van de Groep op orde te zijn en in staat om de concurrentiepositie te behouden of uit te bouwen. Een aantal ontwikkelingen compenseert daarbij tot op zekere hoogte de negatieve trends. Zo liggen er grote kansen op de pensioenmarkt, waarvan met name Delta Lloyd Leven, met een omzet die voor een belangrijk deel afkomstig is van particuliere en collectieve pensioenen, in toenemende mate profiteert. Belangrijk is ook dat de Leven-activiteiten in het buitenland, die minder dan in Nederland onder druk staan van een veranderend fiscaal klimaat, een opvallend sterke groei vertonen. Dat geldt vooral voor Delta Lloyd Life in België, maar ook Delta Lloyd Deutschland ontwikkelt zich op dit gebied gunstig. Delta Lloyd Schade liet ook dit jaar een verdere versteviging zien, doordat in een aantal deelmarkten een uitstekende positie werd opgebouwd, mede door een goede aansluiting van de productportfolio op ontwikkelingen in de markt. OHRA presteerde bij Zorg en Schade iets beter dan verwacht. De Bankengroep kon, onder andere door de voor het eerst volledig in de consolidatie meegenomen Bank Nagelmackers 1747, een hogere omzet realiseren.

16


JANUARI 2002

Naamswijzigingen Per 1 januari 2002 is de officiële naam van de Groep gewijzigd van Delta Lloyd Nuts OHRA NV in Delta Lloyd NV. Om een duidelijk onderscheid te maken tussen het merk en de totale organisatie wordt verder aan Delta Lloyd NV gerefereerd als Delta Lloyd Groep. In de zomer wijzigt ook Delta Lloyd Groeps Britse aandeelhouder CGNU haar naam en wel in Aviva plc. APRIL 2002

Samenwerking op uitvaartgebied In april kondigen Yarden, uitvaartverzekering & -verzorging, en Delta Lloyd Groep aan een samenwerking aan te gaan voor verzekeringsproducten en diensten rondom het levenseinde. Door deze samenwerking maken Yarden en Delta Lloyd Groep gebruik van wederzijdse kennis en ervaring op het gebied van uitvaart-, levens- en zorgverzekeringen.

Belangrijkste resultaten Delta Lloyd Groep heeft in het afgelopen jaar een forse daling van het resultaat voor belastingen gekend met 57 procent tot s 158 miljoen en een daling van het netto resultaat met 54 procent tot s 138 miljoen. Deze winstdaling werd met name veroorzaakt door tegenvallende resultaten op de financiële markten, waar alle onderdelen van de Groep door geraakt zijn. Bovendien werd in het boekjaar een aantal incidentele posten ten laste van het resultaat genomen, waaronder een extra storting in het pensioenfonds (s 31 miljoen), extra dotaties aan voorzieningen onder andere ten behoeve van garantiecontracten (s 42 miljoen), en investeringen voor het nieuwe Schade Service Center (s 30 miljoen).

wordt inmiddels 22 procent (2001: 19 procent) in het buitenland gerealiseerd. Het concern heeft 6.464 (6.506) medewerkers op fulltimebasis. Het totale vermogen onder beheer daalde tot s 36,3 miljard, een afname van 18 procent ten opzichte van het jaar 2001.

In het licht van de economische ontwikkeling is in 2002 intensief aandacht gevraagd voor kostenverbetering door de gehele Groep. Een trendbreuk in de jaarlijks stijgende kosten werd bereikt door bij een hoger premie-inkomen een daling van de doorlopende kosten te realiseren. Deze daling zal ook in de komende jaren worden voortgezet.

Hoewel de resultaten over 2002 tegenvallen is Delta Lloyd Groep van mening dat de basis van financiële dienstverlening het langetermijn vertrouwen is van de klant. Delta Lloyd Groep legt de nadruk dan ook op een structureel prudent beleid voor alle stakeholders. De zorgelijke ontwikkelingen op de financiële markten had de continue aandacht van het management van Delta Lloyd Groep. Met name de solvabiliteit werd daarbij goed gevolgd. De solvabiliteit van het verzekeringsbedrijf is met 177 procent van de wettelijke solvabiliteit nog steeds goed te noemen en boven de interne eis van 150 procent. De BIS-ratio voor de bankactiviteiten was met 13,9 ook ruim boven het wettelijke minimum van 8,0. Standard & Poor’s bevestigde in 2002 de AA rating (negative outlook) van Delta Lloyd Leven en Schade.

Het totale bruto premie-inkomen steeg met vijf procent naar s 4.341 miljoen. Het premie-inkomen uit levensverzekeringen van de totale groep groeide met twee procent naar s 2.744 miljoen, het premieinkomen uit schadeverzekeringen en zorgverzekeringen ontwikkelde zich goed met stijgingen van respectievelijk acht procent en 11 procent. De totale omzet nam, door een daling van de beleggingsresultaten met 27 procent naar s 1.022 miljoen, fractioneel af tot s 5,5 miljard. De omzet van de groep bestaat voor 71 procent (2001: 74 procent) uit levensverzekeringen, vermogensbeheer en bancaire activiteiten, voor 14 procent (2001: 13 procent) uit zorg en voor 15 procent (2001: 13 procent) uit schade. Van de totale omzet

De belangrijkste ontwikkeling van 2002 was ongetwijfeld de in november aangekondigde joint venture met ABN AMRO op het gebied van de distributie van verzekeringen via het netwerk van ABN AMRO. Delta Lloyd Groep betaalt voor een 51 procent belang in de nieuw op te richten joint venture – waarin de verzekeringsactiviteiten van ABN AMRO zullen worden ondergebracht – afhankelijk van de te realiseren omzet, tenminste s 262,5 miljoen.

De negatieve ontwikkelingen op de beurs hebben voor het tweede achtereenvolgende jaar geleid tot daling van de beleggingen en daarmee tevens van het eigen vermogen van de groep. Het eigen vermogen daalde gedurende het boekjaar met 27 procent tot ruim s 1,7 miljard. De herwaarderingsreserve bedroeg ultimo 2002 s 90 miljoen positief.

17


APRIL 2002

Delta Lloyd en PGGM niet verder met Careon Advies Op 29 april 2002 wordt de enkele maanden eerder aangekondigde joint venture tussen PGGM, pensioenfonds voor de sector Zorg en Welzijn, en Delta Lloyd Groep afgeblazen. De joint venture zou onder het label Careon aan werknemers en werkgevers in de sector Zorg en Welzijn financiële diensten en producten gaan aanbieden. PGGM en Delta Lloyd zijn het erover eens dat hun strategieën die aan de oprichting van de joint venture ten grondslag lagen goed op elkaar aansluiten. Op grond van nader onderzoek naar de commerciële haalbaarheid van de joint venture hebben partijen echter moeten concluderen, dat er onvoldoende brede basis is om – binnen een redelijke termijn – tot de beoogde win-winsituatie te komen.

Vooruitzichten voor 2003 Gezien de thans heersende onzekerheid, zowel op het gebied van economische ontwikkelingen, de (internationale) politiek en de financiële markten is het voor Delta Lloyd Groep op dit moment niet mogelijk een betrouwbare voorspelling te doen over de resultaatontwikkeling in 2003. Wel verwacht de Raad van Bestuur dat het kostenniveau in 2003 licht zal dalen en de premie-omzet van zowel Leven, Schade als Zorg zich gunstig zal ontwikkelen. Focus bij Leven zal hierbij liggen op pensioenen. Ook in België en Duitsland wordt een verdere stijging van het premie-inkomen verwacht. Consistente versterking strategie De in november 2002 aangekondigde samenwerking met ABN AMRO is een logische stap binnen de strategie van Delta Lloyd Groep. In voorgaande jaren is voor de gehele Delta Lloyd Groep een helder model ontworpen voor de bedrijfsvoering, onder de naam 7-2-7 Model. Daarbij gaat het om zeven strategische pijlers, twee sterke merken (Delta Lloyd en OHRA) en zeven kernwaarden. In het verslagjaar 2002 is daar met ABN AMRO Verzekeringen een derde merk aan toegevoegd en verandert het model in een 7-3-7 Model. De geformuleerde strategische pijlers, merken en kernwaarden bepalen tezamen de langetermijnkoers van het concern. Met het 7-3-7 Model richt Delta Lloyd Groep zich nadrukkelijk op meerdere distributiekanalen – multichannel – en het realiseren van verdere expansie in met name levensverzekeringen en vermogensbeheer, door gerichte overnames en joint ventures. Doelstelling daarbij is om uit te groeien tot een belangrijke financiële dienstverlener in Nederland, België en Duitsland, met een breed assortiment aan producten en diensten. De afgelopen jaren heeft Delta Lloyd Groep consistent en standvastig gewerkt aan de uitvoering en versterking van deze strategie.

Nu externe ontwikkelingen op de markt op kortetermijn voor een terugslag zorgen, zal de nadruk de komende tijd vooral liggen op consolidatie en integratie van de joint venture met ABN AMRO. De op langetermijn gerichte strategische koers wordt echter met kracht voortgezet. Uitgangspunt bij het formuleren van de strategie was ook het bewustzijn dat extreem hoge rendementen zoals we die de laatste jaren hebben gekend, moeten worden beschouwd als een incident. In die zin ziet Delta Lloyd Groep ook de huidige slechte omstandigheden als een tijdelijk negatief fenomeen, dat de Groep dankzij een stevig langetermijnbeleid zeker aankan. Ook na de koersdalingen op de aandelenmarkten en met de sterk verminderde rendementen van het verslagjaar 2002 blijft Delta Lloyd Groep solide en solvabel. Markten in beeld De Nederlandse verzekeringswereld stond in 2002 aan alle kanten onder druk. Onzekerheid werd niet alleen veroorzaakt door de dramatisch gedaalde aandelenmarkten, de neergaande conjunctuur en het daarmee gepaard gaande dalende consumentenvertrouwen. Ook ingrijpende gebeurtenissen als natuurrampen en (angst voor) terroristische aanslagen, politieke ontwikkelingen, toenemende regelgeving en veranderend consumentengedrag hadden trendbreuken in de markt tot gevolg. Vooral in de levenmarkt speelde de overheid een cruciale rol. De belastingwijzigingen uit 2001 brachten met zich mee dat de lijfrenteaftrek werd beperkt en het hypotheekregime werd aangepast. De effecten hiervan werden nog eens versterkt doordat het kabinet-Balkenende de basislijfrenteaftrek afschafte en het bedrijfssparen beperkte.

18


MEI 2002

Nieuwe campagne OHRA In mei gaat een nieuwe mediacampagne van OHRA van start met als thema: Direct verzekeren, Direct Beleggen, Direct Bankieren, Direct Resultaat. JULI 2002

Bankactiviteiten België De op 1 juli 2002 afgesloten herinrichting van de bankactiviteiten in België na de acquisitie van Bank Nagelmackers leidt tot een sterk distributienetwerk door het hele land: ruim 150 kantoren en zelfstandige agenten bieden nu onder de naam Delta Lloyd Bank aan particuliere klanten een geselecteerd bancair en verzekeringspakket aan. Onder de naam Bank Nagelmackers 1747 wordt private banking en institutioneel vermogensbeheer aangeboden.

Toenemende consumentenbescherming door de overheid leidt tot verscherpt toezicht en een steeds verdergaande regelgeving. Een voorbeeld daarvan is de per 1 juli 2002 verplichte Financiële Bijsluiter. Plannen van het kabinet om het toezicht op financiële dienstverleners wettelijk te verankeren met een Wet financiële dienstverlening, waarbij de Autoriteit Financiële Markten zal worden belast met het toezicht op de nieuwe wet, zijn in oktober 2002 door de SER toegejuicht. Hoewel Delta Lloyd Groep de ontwikkelingen op dit gebied onderschrijft, hebben nieuwe verslagleggingseisen en informatieverplichtingen als neveneffect dat kosten hoger worden, kosten die niet kunnen worden vergoed uit kostenopslagen in premies. De gevolgen van dit alles voor de levenmarkt zijn ingrijpend: lagere marges, winsten onder druk en negatieve groei op de particuliere markt. Ook de schademarkt is volop in beweging. Op de mondiale zakelijke markt leidden terrorisme en rampen tot hogere claims. De combinatie van het instorten van de aandelenmarkten en het niet meer voldoen van risicomodellen had tot gevolg dat in 2002 de herverzekeringspremies drastisch hoger werden. De particuliere schademarkt tekende zich de afgelopen jaren meer en meer af als een prijsmarkt, waardoor standaardisatie, schaalvergroting en lage kosten noodzakelijk zijn. Er is sprake van een zeer groot marktpotentieel op de inkomensmarkt, met name door de nieuwe WAOvoorstellen, waarbij een grotere rol voor particuliere verzekeraars is weggelegd. De rol van inkomensverzekeraars verschuift van uitkeringsinstantie naar verlener van bemiddeling en begeleiding, en van verzekeringsproduct naar dienstverlening. Bij al deze ontwikkelingen is de uitgangspositie van Delta Lloyd Groep relatief gunstig: een goede solvabiliteit, sterke merken, veel ervaring en kennis, schaalgrootte, een breed aanbod van producten en diensten en meerdere distributiekanalen. Duidelijk is echter dat

voor een gezonde toekomst een laag kostenniveau een absolute voorwaarde vormt. Ook snelle productontwikkeling, een hoge servicegraad en toegankelijke verzekeringskennis zijn essentieel. De zorgmarkt wordt van oudsher sterk bepaald door de politiek, die al jaren probeert de kosten van zorg in de hand te houden en de organisatie te verbeteren. Het jaar 2002 heeft sterk in het teken gestaan van de besluitvorming rond de basisverzekering. Nadat in mei 2002 was besloten het nieuwe ziektekostenstelsel per 1 januari 2005 in te voeren, is deze beslissing door de val van het kabinet voorlopig uitgesteld. Het gevolg is grote onzekerheid, waardoor de zorgsector belemmerd wordt in het uitzetten van beleid. Daarnaast hebben de slechte beursontwikkelingen en de verscherpte regelgeving ook voor de zorg ingrijpende gevolgen. Realisering van doelstellingen: kostenverlaging, efficiency en serviceverhoging Wat betreft de realisering van de in 2002 geformuleerde doelstellingen kan Delta Lloyd Groep – met uitzondering van de financiële resultaten – terugkijken op een positief jaar. De winstontwikkeling was, met name door de tegenvallende aandelenmarkten en de daarmee samenhangende ontwikkelingen, zwaar teleurstellend, maar op andere terreinen ligt de Groep goed op schema. Een belangrijke doelstelling bestond uit het terugbrengen van het totale kostenniveau van de Groep. Om de concurrentiepositie van Delta Lloyd Groep te versterken was het noodzakelijk om het kostenbewustzijn aan te scherpen en de kosten omlaag te brengen, zowel op kortetermijn als structureel.

19


JULI 2002

Delta Lloyd klanten verdienen F 10.000 voor Stichting Sterrekind Begin mei voert Delta Lloyd campagne om particuliere klanten met een schadeverzekering uit te nodigen over te gaan op automatische incasso. Voor alle klanten die hierop ingingen, doneerde Delta Lloyd een euro aan Stichting Sterrekind. Op dinsdag 30 juli kan een cheque ter waarde van B 10.000 aan Stichting Sterrekind worden uitgereikt. Bij dezelfde gelegenheid wordt ook het hoofdsponsorschap van Delta Lloyd voor drie jaar verlengd. De actie voor de Stichting, die zich inzet voor het verbeteren van de kwaliteit van het leven van (chronisch) zieke kinderen, levert ook nog een keer tientallen nieuwe donateurs op voor Sterrekind.

De Groep wist in 2002 de doorlopende kosten exclusief provisie onder die van het voorgaande jaar te brengen. Een sterk resultaat, dat ook een veranderende houding ten opzichte van uitgaven aanduidt. Echter, dit is zeker nog niet genoeg. Nadrukkelijk zal ook in de komende jaren het accent liggen op kostenbeheersing. Daartoe zijn meerdere trajecten in gang gezet, die moeten leiden tot verdere structurele kostenverlaging. De grootste uitdaging ligt daarbij in het optimaal benutten van de synergie tussen de verschillende bedrijven, zoals het gebruikmaken van Shared Service Centers voor het verzekeringsbedrijf. De in september 2002 aangekondigde samenwerking met PinkRoccade om te komen tot een gezamenlijk Schade Service Centrum (SSC) voor Delta Lloyd en OHRA is daarvan een goed voorbeeld. Het SSC neemt de administratieve back office-processen van de particuliere schadeverzekeringen van Delta Lloyd en OHRA over. Doel: een zo efficiënt mogelijke afhandeling van de gestandaardiseerde administratieve processen in een expertisecentrum met een aantrekkelijke schaal en volume, waardoor niet alleen het serviceniveau op een hoog peil komt, maar ook de kosten drastisch worden gereduceerd. Het centrum wordt opgezet als een zelfstandig bedrijf. Bewust is daarbij gekozen voor samenwerking met een managementpartner op het gebied van ICT, die zorg kan dragen voor de expertise op het gebied van ICT-vernieuwing en de bijbehorende infrastructuur. Het is de bedoeling dat in een later stadium ook andere verzekeraars kunnen toetreden door hun administratieve proces rondom schadeverzekeringen in te brengen en zo verdere schaalvoordelen te behalen. Serviceverhoging werd door Delta Lloyd Verzekeringen ook gerealiseerd door middel van een nieuw distributiebeleid. Hierbij werden duidelijke kernrelaties onderkend, waardoor het accountmanagement een beter toegesneden service kan bieden aan de voor Delta Lloyd Verzekeringen cruciale tussenpersonen.

OHRA heeft haar marktpropositie opnieuw gedefinieerd en wil als verzekeraar een eenvoudig, helder product leveren met een snelle service. OHRA garandeert klanten, zoals verbeeld in de mediacampagne ‘OHRA, Direct Resultaat’, dan ook een zeer snelle afhandeling van zaken. Een andere doelstelling die werd gerealiseerd is het aanscherpen van het sourcing-beleid, in juni 2002 geïntroduceerd binnen Delta Lloyd Groep met als doel een scherpere focus te realiseren op de kerncompetenties van Delta Lloyd Groep als financiële dienstverlener. Hiermee wordt, naast het vergroten van de eigen flexibiliteit en slagvaardigheid, een structurele kostenreductie beoogd. Uitbesteden kan daarbij helpen door gestandaardiseerde nietkerntaken bij derden onder te brengen. Er kan zo meer rendement uit middelen worden behaald en de expertise op niet-kernactiviteiten kan ook op langere termijn worden geborgd. De uitbesteding van bijvoorbeeld de back office-taken van het hypotheekbedrijf bij een extern bedrijf in 1999 laat dit goed zien. Het vrijkomen van mensen in het hypotheekbedrijf leidde – met hetzelfde aantal medewerkers – tot een betere focus op kerntaken, een grotere klantgerichtheid en uiteindelijk een verdrievoudigde omzet. In het kader van outsourcing is een eerste stap gemaakt met de outsourcing van de computercentra. Verder is een onderzoek gestart naar de mogelijkheden voor outsourcing van de facilitaire processen. Een verdere aanzet tot kostenbesparing is gegeven met de opzet van een afdeling Procurement. Verwacht wordt dat door beter contractmanagement en gezamenlijke, scherpe inkoop, kostenbesparingen in toenemende mate mogelijk zijn.

20


SEPTEMBER 2002

Delta Lloyd introduceert Verzekerd Beleggen Inspelend op het onzekere beursklimaat introduceert Delta Lloyd begin september een nieuwe categorie beleggingsproducten onder de naam Verzekerd Beleggen. Uitgangspunt van Verzekerd Beleggen is het bieden van een hoge mate van kapitaalsbescherming door een gegarandeerde minimumopbrengst, terwijl de deelnemers toch meeprofiteren van stijgingen op de Europese aandelenmarkt. OKTOBER 2002

Delta Lloyd Groep wint Diversity Award Delta Lloyd Groep krijgt op 31 oktober de Diversity Award uitgereikt. Deze prijs is ingesteld door ondernemingsorganisatie VNONCW om het belang van diversiteitsbeleid in ondernemingen te onderstrepen. Met het uitreiken van de prijs wil VNO-NCW bedrijven ondersteunen en stimuleren dit beleid voort te zetten.

De klant centraal Op allerlei manieren heeft Delta Lloyd Groep het afgelopen jaar gewerkt aan het verder inhoud geven aan een van de belangrijkste kernwaarden: de klant staat centraal. In de bedrijfsvoering staat steeds het belang van de klant voorop, de wensen van de klant worden als bepalend beschouwd en daarop moet optimaal worden ingespeeld. Met de multichannel-marktbenadering biedt Delta Lloyd Groep een breed assortiment producten via het distributiekanaal dat de particuliere en zakelijke consument zelf wenst. Delta Lloyd werkt daarbij intensief en exclusief samen met het onafhankelijke assurantie-intermediair en OHRA richt zich rechtstreeks op de consument en op bedrijven. Door de recentelijk aangekondigde joint venture met ABN AMRO kan de klant nu kiezen uit verzekeringen via drie kanalen: via tussenpersonen, via het bankkanaal of direct.

voorbeeld samen met andere verzekeraars via het E-business platform. Ook het eigen extranet Delta Lloyd Digitaal Domein (DDD) kreeg het afgelopen jaar een belangrijke kwaliteitsimpuls. Bij deze internetontwikkelingen speelt de verhoging van de kwaliteit van de dienstverlening een grote rol. De snelheid en controleerbaarheid van transacties, de invoering van direct elektronisch declaratieverkeer, de mogelijkheid on line producten af te nemen, het bieden van snelle informatievoorziening en mogelijkheid tot vergelijken van productaanbod, en het onderhouden van directe contacten met bestaande en potentiële klanten, dragen allemaal bij aan een zo optimaal mogelijke klanttevredenheid.

Ook het in 2002 doorgevoerde nieuwe distributiebeleid van Delta Lloyd Verzekeringen, waarmee wordt beoogd de relaties met het intermediair te optimaliseren, levert een grotere toegevoegde waarde aan klanten. Met deze nieuwe aanpak stemmen de marketing- en verkooporganisaties beter af op de specifieke behoeften van de verschillende intermediairs en hun klanten. Ook sluit de service van de back offices beter aan bij de vraag van de intermediairs. Zodoende wordt het intermediair optimaal toegerust om de service aan klanten nog verder te verbeteren.

Op het gebied van de zorg heeft Delta Lloyd Groep in 2002 een aantal baanbrekende initiatieven ontwikkeld. Daarbij gaat het niet zozeer om nieuwe verzekeringsproducten, maar om het bieden van meer service en diensten waarmee klanten werkelijk geholpen zijn. Zo geeft zowel Delta Lloyd Zorg als OHRA aan verzekerden de garantie van een operatie binnen twee weken, of, bij werkelijk spoedeisende ingrepen als dotteren, zelfs een garantie van behandeling binnen drie dagen. In de praktijk betekent dat het zoeken van oplossingen voor klanten waar dan ook; in andere plaatsen dan de woonplaats binnen Nederland, in het buitenland of in privéklinieken. Ook wordt bij het aanbieden van zorg steeds meer gekeken naar waar klanten werkelijk behoefte aan hebben. Een voorbeeld daarvan is het aanbieden van de mogelijkheid te kiezen voor een volledige tandartsvergoeding.

Delta Lloyd Groep heeft een voortrekkersrol op het gebied van ketenintegratie in de branche. Delta Lloyd spant zich in om – in goed overleg met collega-verzekeraars en het intermediair – te komen tot een voor alle partijen efficiënte afhandeling en verlichting van de administratie. Dit uit zich onder meer in de verdere uitbouw van internetactiviteiten, bij-

Bescherming van de positie van de klant is eveneens een belangrijk aandachtsgebied. Het principe ‘Ken uw klant!’ betekent dat steeds meer aandacht wordt besteed aan kennis over de klant, in het belang van een zo goed mogelijk op de individuele situatie van de klant toegespitste dienstverlening. Binnen de bankendivisie is onder meer aan alle beleggings-

21

relaties gevraagd om schriftelijk aan te geven welk risicoprofiel het beste bij de klant past en welke vorm van dienstverlening daarbij het beste aansluit. Aangescherpte gedragscodes, het nakomen van een ruimere informatieplicht bij offertes en tussentijdse waarde- en afkoopgegevens, en het stellen van kwaliteitseisen aan en het bieden van klanteninformatie door tussenpersonen zijn andere vormen van extra aandacht voor het belang van de consument.


NOVEMBER 2002

Nieuw hoofdkantoor in Mondriaantoren Op 5 november wordt het nieuwe hoofdkantoor van Delta Lloyd Groep in Amsterdam officieel geopend door burgemeester Job Cohen. NOVEMBER 2002

Delta Lloyd Groep en ABN AMRO samen in bankverzekeren Delta Lloyd Groep en de business unit Nederland van ABN AMRO tekenen op 27 november een intentieverklaring om tot een unieke samenwerking op het gebied van bankverzekeren te komen. Delta Lloyd Groep neemt daarbij een 51 procent belang in een joint venture waarin ABN AMRO Verzekeringen zal worden ondergebracht en krijgt bovendien de managementcontrole van de joint venture. Door de samenwerking worden de distributiekracht van het Nederlandse netwerk van ABN AMRO en de verzekeringsexpertise van Delta Lloyd gecombineerd.

Continuïteit en betrouwbaarheid voor alle stakeholders Het jaar 2002 was ook het jaar van wat wel een ‘crisis in het kapitalisme’ genoemd wordt. De schandalen rond bedrijven als Enron, Worldcom en Vivendi Universal maakten pijnlijk duidelijk wat de gevolgen zijn van een overdreven aandacht voor resultaten op de korte termijn, een gebrek aan waarden en het negeren van de belangen van stakeholders. Voor Delta Lloyd Groep bevestigen de recente ontwikkelingen nogmaals het enorme belang van het bieden van continuïteit en betrouwbaarheid voor al onze stakeholders. In dit kader ziet Delta Lloyd Groep nog steeds de grote toegevoegde waarde van de Nederlandse structuurvennootschap. Deze rechtsvorm biedt volgens Delta Lloyd de beste garantie dat alle betrokken groeperingen – en niet alleen zij die de belangen van de aandeelhouders vertegenwoordigen – invloed kunnen houden op het bestuur van de onderneming.

Integriteit en transparantie op alle terreinen, zowel naar klanten, eigen medewerkers als de maatschappij in zijn geheel vormen voor Delta Lloyd Groep een belangrijk basisprincipe. Daarom heeft Delta Lloyd Groep initiatieven als de Gedragscode Informatieverstrekking Dienstverlening Intermediair (GIDI) in haar aanstellingsbeleid van tussenpersonen omarmd. Ook binnen het Verbond van Verzekeraars heeft Delta Lloyd Groep enthousiast meegewerkt aan het opstellen en ondertekenen van de algemene gedragscode voor de verzekeringsbranche, de Gedragscode Verzekeraars.

Sociaal en maatschappelijk betrokken De daadwerkelijke uitvoering van onze kernwaarden wordt, naast de concrete uitwerking in businessactiviteiten, ook zichtbaar in het personeelsbeleid. Bijvoorbeeld in het beoordelingsbeleid, maar ook in het actieve diversiteitsbeleid dat Delta Lloyd Groep nu al een aantal jaren voert. Uitgangspunt van dit Voorop staat voor Delta Lloyd Groep steeds het hand- beleid is om alle medewerkers, mannen en vrouwen, haven en verbeteren van solvabiliteit en dus het los van hun achtergrond, religie of afkomst op augaranderen van financiële degelijkheid aan klanten. thentieke wijze te laten samenwerken, hetgeen Het bewustzijn van onze verantwoordelijkheid als uiteindelijk leidt tot een beter bedrijfsresultaat. De financiële dienstverlener heeft ertoe geleid dat het ontwikkelingen in het personeelsbestand laten zien afgelopen jaar opnieuw in het teken heeft gestaan dat de aanpak resultaat heeft. Dit vertaalt zich niet van een diepe verankering in de organisatie van onze alleen in cijfermatige vooruitgang, zoals de stijging in 2000 gedefinieerde kernwaarden. Deze waarden in twee jaar van nul procent naar 11 procent vroumaken duidelijk waar het concern voor staat, geven welijke directeuren, maar ook in kwalitatieve verrichting aan het concernbeleid en zijn bepalend beteringen: bewustwording, herkenning en erkenvoor de bedrijfscultuur en identiteit, zowel intern ning. Dat Delta Lloyd Groep daarmee een bijzondere als extern. Het beleid wordt op elk aspect getoetst positie inneemt, wordt geïllustreerd door het feit dat aan de kernwaarden en de daarbij voorkomende de Groep in oktober de Diversity Award van onderdilemma’s zijn op ieder niveau bespreekbaar ge- nemingsorganisatie VNO-NCW in ontvangst mocht maakt. In de loop van 2003 zullen de kernwaarden nemen. In juni 2002 werd Delta Lloyd Groep ook ook het uitgangspunt gaan vormen voor het formele al uitgeroepen tot Meest Vrouwvriendelijke Werkbeoordelingsproces van alle individuele medewer- gever in de verzekeringsbranche. kers.

22

Zichtbaar worden de kernwaarden ook in het donatie- en sponsoringbeleid, dat zich steeds uitdrukkelijker richt op maatschappelijk georiënteerde projecten. Daarom is begin 2002 besloten de sponsorovereenkomst met de Koninklijke Nederlandse Atletiek Unie (KNAU), die op 31 december 2002 afliep, niet te verlengen. In plaats daarvan kiest Delta Lloyd Groep voor invullingen die beter passen bij en uitdrukking geven aan de maatschappelijke betrokkenheid van de Groep. Enkele voorbeelden hiervan zijn Sterrekind, Stichting Bio-Kinderrevalidatie, Valid Express, Simavi en R&B.

corporate governance en riskmanagement Corporate Governance

Corporate Governance handelt over het goed besturen van de onderneming, adequaat toezicht daarop en transparante verantwoording aan degenen die bij de onderneming zijn betrokken. Delta Lloyd Groep heeft als structuurvennootschap een Corporate Governancestructuur waarbij de belangrijkste bevoegdheden zijn neergelegd bij een onafhankelijke Raad van Commissarissen. De verhouding tussen het bestuur en de aandeelhouders is hecht en positief, waarbij de positie van Delta Lloyd als een belangrijk onderdeel van de Aviva groep tot uitdrukking komt. De Raad van Commissarissen heeft daarmee een belangrijke verantwoordelijkheid in het toezicht op het bestuur door de Raad van Bestuur en het management. Met voldoende aandacht, kritische beoordeling en advies draagt de Raad van Commissarissen bij aan een gezonde bedrijfsvoering van Delta Lloyd Groep, inclusief haar buitenlandse activiteiten.

De Raad van Bestuur is eindverantwoordelijk voor het interne beheersingssysteem van Delta Lloyd Groep, in het bijzonder voor de strategie en langetermijnplanning. Alle belangrijke beslissingen, al dan niet met toestemming van de Raad van Commissarissen, neemt de Raad van Bestuur in overleg met het verantwoordelijke management van de onderneming en de ondernemingsraad. De meer tactische en operationele planning (drie jaar voortschrijdend) en realisatie van de kortetermijn bedrijfsdoelen is de eerste verantwoordelijkheid van het management van de divisies en ondersteunende bedrijfsonderdelen. De Raad van Bestuur heeft via een vastgesteld besturingsmodel, formulering van performance criteria en goedkeuring van de bedrijfsplannen een richtinggevende verantwoordelijkheid.

De Raad van Bestuur bewaakt de voortgang van de realisatie ten opzichte van de vastgestelde plannen. Daarbij krijgt de Raad van Bestuur ondersteuning van Group Finance & Control voor het beoordelen De Raad van Commissarissen handelt overeenkomstig van het plannings- en rapportageproces. Group de aanbevelingen van de Commissie Peters (1997) Audit & Consultancy levert door onpartijdige been in de geest van de aanbevelingen van internationale oordeling van bedrijfsprocessen, systemen en vercommissies zoals Turnbull. De ontwikkelingen van- anderingsprojecten extra zekerheid over de interne uit diverse toezichtorganen zoals PVK, DNB, AFM, beheersing. Daarnaast zorgen centrale taken voor SUO-WTZ, CTZ, CBP in Nederland of daarbuiten coördinatie op het terrein van ICT-infrastructuur en zoals de FSA (Financial Services Authority) worden services, HRM, communicatie, facilities en procurenauwlettend gevolgd en leiden waar nodig tot bij- ment, security, compliance en fraudebeheersing. stelling. Uiteraard vormen externe toezichthouders, overleg In de periodieke bijeenkomsten van de Audit Com- in de bedrijfstak, stakeholders en niet in de laatste mittee van de Raad van Commissarissen worden plaats klanten een krachtige aanvullende bijdrage aan naast vaste onderwerpen ook diverse aspecten van het maatschappelijk verantwoord en succesvol bede bedrijfsvoering meer diepgaand behandeld. Ver- sturen van de Groep, aan het toezicht daarop en aan tegenwoordigers van de Raad van Bestuur, interne het afleggen van verantwoording daarover. en externe audit en finance & control zijn daarbij uitgenodigd over planning en uitkomsten van onderzoeken te rapporteren.

23

In 2002 is op het gebied van corporate governance de interne structuur verder aangescherpt. Zo zijn er binnen elke divisie compliance officers aangesteld, die bijdragen aan het tijdig inspelen op en uitvoering geven aan wet- en regelgeving en zelfregulering (gedragscodes). Daarbij hebben zij een belangrijke mate van onafhankelijkheid en objectiviteit; zij kunnen rechtstreeks en zelfstandig optreden in relatie tot de Toezichthouder. Onder meer de gevolgen van de nieuwe Wet Bescherming Persoonsgegevens zijn doorgevoerd en op groepsniveau is een functionaris gegevensbescherming benoemd.

corporate governance en riskmanagement Riskmanagement

Ook het grote belang van zorgvuldig riskmanagement staat steeds meer op de voorgrond binnen de organisatie. Het beheersen van risico’s is voor een financiële dienstverlener kernzaak, omdat daarmee kan worden gewaarborgd dat ook op langere termijn aan de verplichtingen jegens stakeholders kan worden voldaan. Delta Lloyd Groep zorgt met haar producten voor het afdekken van risico’s voor haar relaties.

mentsontwikkeling van bepaalde producten, in het bijzonder producten met een gegarandeerd rendement voor de klanten en direct ingaande lijfrenten. Binnen de bankendivisie is de nieuwe Regeling Organisatie en Beheersing (ROB) geïmplementeerd. Delta Lloyd Groep is in staat geweest om ondanks de tegenvallende economie en de daling van de aandelenkoersen een gedegen solvabiliteit te behouden.

Delta Lloyd Groep doet er alles aan om riskmanagement permanent onder de aandacht te houden binnen alle divisies. Een belangrijk element voor risicobeheersing binnen Delta Lloyd Groep is het risk & control self assessment door de Raad van Bestuur, dat elk kwartaal een geactualiseerd risicoprofiel oplevert. Dit risicoprofiel toont de stand van zaken op basis van een internationaal gebruikte methode, opgesplitst in 21 risicogroepen.

Op basis van scenarioanalyses staat een deskundig Asset Liability Management borg voor een verantwoorde koers voor onze relaties en voor de Groep. De Raad van Bestuur en directies van Delta Lloyd Groep zijn zich bewust van de noodzaak van een heldere strategie met een daarop afgestemd beleid en doelgerichte bedrijfsplannen voor het bereiken van de bedrijfsdoelstellingen. Delta Lloyd Groep is ervan overtuigd dat de huidige 7-3-7-formule een succesvolle toekomst zal brengen: zeven strategische pijlers, drie sterke merken en zeven kernwaarden.

Het risicoprofiel van de Groep geeft een overzicht van het inherente risico van de onderkende strategische, tactische en operationele risico’s en van het resterende risico als rekening wordt gehouden met de aanwezige beheersingsmaatregelen, waar nodig met vermelding van eventuele issues en actieplannen. Elk half jaar geeft de voltallige Raad van Bestuur een verklaring af dat het opgestelde risicoprofiel alle relevante risico’s afdekt en geeft specifiek aan of en zo ja welke beheersingsaspecten nog aandacht of aanvullende actie vergen. De uitkomsten van deze assessments worden gerapporteerd aan en besproken met het Audit Committee. Uiteraard zijn er vele andere beheersingsmaatregelen, zoals business balanced score cards, waarmee Delta Lloyd Groep bewaakt of zij op koers ligt of bijsturing nodig heeft. De divisies voeren voor hun bedrijfsplannen eveneens risicoassessments uit. In 2002 is onder meer bijzondere aandacht besteed aan de beheersing van de solvabiliteit en de rende-

Toekomst In het besturingsmodel van Delta Lloyd Groep zijn de divisies zoveel mogelijk zelfstandig (resultaatverantwoordelijk) vanuit een strategisch kader met heldere bedrijfsdoelen. Op groepsniveau dienen kleine, hoogwaardige staforganen toegevoegde waarde te leveren door onpartijdige beoordeling van de bedrijfsvoering en advisering over divisieoverstijgende synergie en samenwerking. Toezichthouders leveren een bijdrage aan de Corporate Governance van Delta Lloyd Groep door interviews, bedrijfsbezoeken en door het beoordelen van de activiteiten. Zij doen aanbevelingen of geven richtlijnen. Delta Lloyd Groep onderschrijft de noodzaak van een effectieve Corporate Governance, maar is be-

24

zorgd over de dreiging van bureaucratie. Een te gedetailleerde en te formele benadering leidt tot averechtse resultaten. Doublures of tegenstellingen in richtlijnen en rapportages zijn contraproductief. Modernisering van het toezicht met een grotere verantwoordelijkheid bij de ondernemingen wordt door de Groep als een positieve ontwikkeling gezien, die kansen biedt voor een doelmatige invulling.

corporate governance en riskmanagement Riskmanagement

De toenemende wet- en regelgeving veroorzaakt een kostenstijging die niet volledig in de prijs valt door te berekenen, al was het alleen maar omdat de premie daarvoor reeds is ontvangen en de kosten daarin niet zijn voorzien. Veel nieuwe ontwikkelingen zullen in 2003 en de daarop volgende jaren onze aandacht vragen. In de eerste plaats de voortgaande modernisering van het toezicht. Toezichthouders gaan sterker rekening houden met de interne beheersing van de onderneming zelf, mits daarover voldoende transparant en inzichtelijk verantwoording wordt afgelegd. Vanuit het Bazel overleg is koers gezet naar een modelmatige stochastische Risk Based Capital allocatie, die in de toekomst moet gaan leiden tot differentiatie in de solvabiliteitseisen per onderneming. In de tweede plaats de aanscherping van eisen rondom corporate governance. Van een eenduidige benadering binnen de Europese Unie en andere werelddelen is door verschillen in wetgeving, cultuur en politieke opvattingen nog lang geen sprake. Dit betekent dat internationaal opererende bedrijven zoals Delta Lloyd Groep te maken hebben met tegenstrijdige eisen of doublures in regelgeving. Evaluatie door de Nederlandse Stichting Corporate Governance (NSCG) geeft aan dat er in het algemeen onvoldoende is terechtgekomen van de zelfregulering rondom goed ondernemingsbestuur en adequaat toezicht.

Dankzij de degelijke Corporate Governance structuur en de reeds aanwezige beheersingsmaatregelen slaagt Delta Lloyd Groep er steeds beter in om effectief in te spelen op veranderende omstandigheden in de markt. Recente fusies, overnames en samenwerkingsvormen onderstrepen dat. Business Process Redesign, synergie door integratie van afdelingen en systemen, versnelling en verbetering van verslaglegging, transparantie en nieuwe initiatieven op het gebied van e-business en zorgverlening, vormen slechts een greep uit de vele ontwikkelingen.

Delta Lloyd Groep heeft de aanbevelingen van de commissie Peters uit 1997 overgenomen en vindt een goede corporate governance in het belang van alle stakeholders. Zelfregulering is daarom vanuit de optiek van de Delta Lloyd Groep te verkiezen boven wetgeving. Als bankverzekeraar valt Delta Lloyd Groep onder de nieuwe richtlijnen voor aanvullend toezicht op financiële conglomeraten. De gevolgen daarvan zullen in de loop van 2003 duidelijk moeten worden.

25

Delta Lloyd Groep en haar medewerkers Een ondernemend arbeidsklimaat

2002

2001

Aantal medewerkers op fulltimebasis per 31 december Delta Lloyd Verzekeringen OHRA Verzekeringen Delta Lloyd Bankengroep Delta Lloyd Deutschland Overig

2.220

2.307

988

966

1.223

1.311

924

986

1.109

936 6.464

6.506

Voor het kunnen realiseren van de ambities van Delta Lloyd Groep zijn goed gekwalificeerde en gemotiveerde medewerkers essentieel. De Groep wil dan ook een inspirerende werkomgeving bieden, waarin medewerkers alle kansen krijgen om te groeien en door te stromen. Gestreefd wordt naar een ondernemend arbeidsklimaat, dat medewerkers motiveert om snel en vaardig te reageren op ontwikkelingen in de markt, nieuwe ideeën te presenteren, verantwoordelijkheid te dragen en betrokkenheid te voelen en te tonen. Het management speelt daarbij een cruciale rol, met name door voorbeeldgedrag en het neerzetten van een cultuur van inspirerend leiderschap, die de juiste condities biedt. Ontwikkelingen 2002 • Arbeidsmarktbenadering In samenhang met een gerichte benadering van doelgroepen op de arbeidsmarkt werd, onder andere door benchmarking in de bedrijfstak, nagegaan op welke wijze de positionering van het concern als aantrekkelijke werkgever kan worden versterkt. Delta Lloyd Groep positioneert zich als een werkgever met meer ontwikkelings- en doorstroommogelijkheden, ook internationaal. • Het doorstroombeleid Eigen inbreng in de loopbaanontwikkeling wordt gestimuleerd. Ook is er inmiddels in de Nederlandse onderdelen gestructureerd beleid voor de ontwikkeling van medewerkers die willen doorstromen naar teamleiders- en managementposities. Voor teamleiders en managers zijn specifieke leergangen opengesteld. • Harmonisatie van arbeidsvoorwaarden in een ‘concern-CAO’ Alle medewerkers krijgen een transparant pakket arbeidsvoorwaarden aangeboden, waarin naast col-

lectieve regelingen ook ruimte is voor individuele keuzes. • De stijl van leidinggeven en de inhoud van het werk Een inspirerende werkomgeving wordt in hoge mate bepaald door de inhoud van het werk; een functie moet voldoende afwisseling en uitdaging bieden. Bij kernwaarden als betrokkenheid en verantwoordelijkheid, teamspirit, flexibiliteit en ondernemingsgeest past ook een meer coachende stijl van leidinggeven die medewerkers de ruimte geeft om zich te ontwikkelen, die uitgaat van een hoge mate van participatie en besluitvorming door medewerkers en een grote zelfstandigheid van teams. Het management wordt op dit gebied ondersteund met onder andere trainingen en leergangen. • Diversiteitsbeleid Delta Lloyd Groep erkent het belang van divers samengestelde teams en met name diversiteit van mannen en vrouwen. Met het de afgelopen jaren ontwikkelde diversiteitsbeleid wordt beoogd dat meer vrouwen doorstromen naar het hoger management, zodat mannen én vrouwen op authentieke wijze en vanuit diverse inzichten en kwaliteiten met elkaar samenwerken en het resultaat wordt verbeterd. Diversiteit wordt niet alleen beleidsmatig bevorderd, maar vooral ook gedragsmatig; het bespreekbaar maken en ervaren van de verschillen en overeenkomsten tussen vrouwen en mannen is immers de sleutel tot verandering. Een voorbeeld hiervan is de managementtraining Kans op Balans, waarin de diversiteit in managementstijlen gericht is op de verschillen in stijl tussen mannen en vrouwen. De aanpak loont: het aantal vrouwen in topfuncties stijgt elk jaar gestaag. Het diversiteitsbeleid van Delta Lloyd Groep werd in oktober 2002 dan ook beloond met de VNO-NCW Diversity Award.

26

sponsoring en donaties Investeren in de samenleving

Het donatie- en sponsoringbeleid van Delta Lloyd Groep richt zich vooral op maatschappelijk georiënteerde projecten, die goed passen bij de maatschappelijke betrokkenheid van de Groep. In 2002 werd in totaliteit s 2,5 miljoen besteed aan sponsoring en donaties. Voor het eerst konden dit jaar medewerkers van Delta Lloyd Groep organisaties waarvoor zij zich (privé) inzetten, voordragen voor een donatie vanuit het medewerkersfonds. In 2002 werden 80 verzoeken gehonoreerd. Na zes jaar beëindigde Delta Lloyd Groep op 31 december 2002 haar hoofdsponsorschap van de Nederlandse atletiek. Dit betrof zowel het sponsorschap van de Koninklijke Nederlandse Atletiek Unie (KNAU) als van diverse sportactiviteiten als de Amsterdam Marathon. Het hoofdsponsorschap van de Hiswa en de Vlaamse Tennisvereniging (VTV) werd voortgezet. Enkele belangrijke donaties van Delta Lloyd Groep in Nederland zijn: Sterrekind De Stichting Sterrekind houdt zich bezig met het welzijn van kinderen die lange tijd in een zorginstelling doorbrengen. Voor hen heeft Stichting Sterrekind de Sterrewereld ontwikkeld. De Sterrewereld is een spannende, virtuele wereld, waarin deze kinderen veel kunnen doen waar hun ziekte hen in het echte leven bij in de weg zit: spelen, leren en in woord en beeld communiceren met familie, vriendjes en andere zieke kinderen. Sterrekind wil zo de kwaliteit van het leven van zieke kinderen verbeteren. Om dit te bereiken heeft Sterrekind een netwerk met vele zorginstellingen opgezet. Bio-Kinderrevalidatie De Stichting Bio-Kinderrevalidatie richt zich op de begeleiding, verzorging, huisvesting, scholing en revalidatie van gehandicapte kinderen. De stichting is gehuisvest op een groot, bosrijk terrein in Arnhem,

de plaats waar OHRA is gevestigd. Naast financiële steun wordt ook praktische hulp geboden: op speciale ‘OHRA Let’s GO’ dagen hielpen honderden OHRA medewerkers hier met onderhouds- en constructiewerkzaamheden. Cultuur in Amsterdam Delta Lloyd Groep heeft haar basis in Amsterdam. Dit uit zich in ondersteuning van diverse culturele en maatschappelijke organisaties in de Amsterdamse regio, waaronder de dierentuin Artis, theater Carré, het Stedelijk Museum, het Amsterdams Historisch Museum, het Scheepvaartmuseum en het Nederlands Philharmonisch Orkest. Valid Express De koeriersservice Valid Express heeft alleen chronisch zieken en gehandicapten in dienst. Delta Lloyd Groep levert met de ondersteuning en inschakeling van Valid Express een bijdrage aan het creëren van gelijke kansen en financiële onafhankelijkheid voor mindervaliden. Simavi Met hulp van Delta Lloyd Groep heeft Simavi, een organisatie voor ontwikkelingshulp, verschillende waterprojecten kunnen realiseren in onder andere India. Simavi richt zich vooral op het opzetten van een goede watertoevoer en sanitaire voorzieningen, het terugdringen van blindheid, de organisatie van basisvoorzieningen op medisch gebied en medische educatie ter plekke. NEBAS Delta Lloyd Groep steunt NEBAS – een sportassociatie voor gehandicapten. NEBAS zorgt voor het nodige materiaal en probeert met de ontwikkeling van bijvoorbeeld aangepaste spelregels sport toegankelijker te maken voor gehandicapten.

27

Het Gelders Orkest Met de sponsoring van het Gelders Orkest, opgericht in 1899, draagt Delta Lloyd Groep bij aan vele opmerkelijke en internationaal gewaardeerde concerten. Rhythm & Blues De politie in Amsterdam West heeft het project Rhythm & Blues, ook wel Resocialisatie & Begeleiding, opgezet. Onder begeleiding van de politie wordt criminele jongeren met dit project weer een kans geboden. Delta Lloyd Groep ondersteunt dit project als hoofdsponsor gedurende de komende drie jaar.

divisies Delta Lloyd Verzekeringen

Delta Lloyd Verzekeringen is de grootste divisie van de Groep met als kernactiviteiten leven-, schade- en zorgverzekeringen. Ook Praevenio Technische Verzekeringen en Lancyr, een administratie- en marketingformule voor assurantietussenpersonen op franchisebasis, maken deel uit van de divisie. Kenmerkend voor Delta Lloyd is de nauwe samenwerking met onafhankelijke en professionele assurantieadviseurs. Individuele vrijheid en flexibiliteit vormen het uitgangspunt bij productinnovatie. Delta Lloyd speelt daarmee in op maatschappelijke ontwikkelingen en de steeds wisselende behoeften van zowel zakelijke als particuliere klanten.

In miljoenen euro

2002


2.557,0


951,3

Omzet Resultaat (vóór belastingen) Eigen vermogen

2001

2.602,9 1.090,0 3.508,3

3.692,9

148,0

249,2

1.378,1

1.801,1

2.220

2.307

Aantal medewerkers op fulltimebasis per 31 december Bruto premie-inkomen Leven

1.545,1

1.649,9

Bruto premie-inkomen Schade

636,1

590,9

Bruto premie-inkomen Zorg

375,8

362,1

Voor de grootste divisie binnen Delta Lloyd Groep was 2002 bij uitstek een jaar waarin bleek dat structurele kostenverlaging een eerste voorwaarde is voor profijtelijke groei. Stabiliteit geldt als kernbegrip voor de verzekeringsdivisies van Delta Lloyd Groep. De markt vertoonde ingrijpende trendbreuken aangaande fiscaliteit en beurskoersen, terwijl tegelijkertijd de regelgeving sterk werd uitgebreid. In combinatie met het dalende consumentenvertrouwen is de verzekeringsmarkt in zodanig roerige tijden beland, dat alleen sterke efficiencyverbeteringen de rentabiliteit op peil kunnen houden. Nu beleggingswinsten uitblijven, komt er nog meer nadruk te liggen op de al eerder gekozen route richting kostenreductie. Daarnaast richt de divisie zich het komende jaar op het verkrijgen van een toppositie in de Groot Zakelijke markt en in de MKB-markt. Speerpunten zijn ook het realiseren van bovengemiddelde groei in de markt voor vermogensvorming en inkomensbescherming, het verwerven van een structureel winstgevende positie in de schademarkt en het optimaliseren van de distributiestrategie.

Delta Lloyd Leven en Pensioenen De belangrijkste ontwikkelingen binnen Leven betroffen serviceverbetering en kostenverlaging. Met name rond processen, systemen en de back office zijn forse stappen voorwaarts gezet, door bijvoorbeeld over te schakelen naar gestandaardiseerde producten en ICT-platforms. Bestaande producten zijn aangescherpt. Daarnaast werden nieuwe, concurrerende producten op de markt gebracht, zoals een nieuw universeel Leven-product. De aandacht van Leven blijft nadrukkelijk gericht op de pensioenmarkt, zowel individueel als collectief. In die markt wordt meer dan de helft van de omzet behaald. Naar verwachting biedt deze markt op zowel de korte als de lange termijn nieuwe groeikansen. Consumenten realiseren zich in toenemende mate de problematiek van het pensioengat en voor het oplossen van pensioenhiaten maakt de consument nadrukkelijker dan voorheen gebruik van deskundige advisering door onafhankelijke tussenpersonen. Deze deskundigheid is eveneens van groot belang voor consumenten die uit lijfrenten vrijkomend kapitaal willen beleggen. Op de zakelijke markt is Delta Lloyd een belangrijke speler voor het beheren van pensioenaanspraken voor bedrijven en instellingen. Gezien het toenemende belang van specialistische kennis in deze markt ziet Delta Lloyd als sterke speler goede mogelijkheden voor de toekomst.

Ook het resultaat van Delta Lloyd Verzekeringen had te lijden onder het slechte economische klimaat. Het totale bruto premie-inkomen nam in 2002 met 2% af tot B 2.557 miljoen. Deze daling was met name het gevolg van een omzetdaling van 6% bij Delta Lloyd Leven, waarvan de afkoop van een groot pensioencontract de voornaamste reden was. Het bruto premie-inkomen voor Schade en Zorg nam toe met 8% respectievelijk 4%. Het resultaat voor belastingen van Delta Lloyd Verzekeringen daalde in 2002 met 41% naar B 148 miljoen. Delta Lloyd Zorg en Schade sloten het boekjaar beiden positief af. Het resultaat van Delta Lloyd Schade werd met name nadelig beïnvloed door de herfststorm die een onevenredige schadelast ten gevolg had.

28

divisies Delta Lloyd Verzekeringen

Delta Lloyd Schade (en Inkomen) De strategie van Schade was en is onverminderd gericht op het bedienen van zowel de zakelijke als de particuliere markt, hoewel beide markten zich steeds meer verschillend van elkaar gaan gedragen. Zo wordt de particuliere markt steeds transparanter, onder meer doordat consumenten en bedrijven via internet steeds gemakkelijker aan informatie komen. De prijs wordt dan een belangrijk onderscheid. Ook hier is kostenbeheersing daarom het doorslaggevende element in de bedrijfsvoering. In dit kader wordt hard gewerkt – samen met OHRA – aan de opzet van een Schade Service Centrum (SSC), dat de verwerkingsprocessen optimaliseert en het serviceniveau sterk verhoogt.

Delta Lloyd Zorg Sinds begin 2002 concentreert Delta Lloyd Zorg zich vooral op de werkgeversmarkt, omdat daar de concurrentiekracht het grootst is. Naast zorgverzekeringen kan in Delta Lloyd-verband een zeer breed combinatiepakket worden aangeboden met inkomens- en pensioenverzekeringen. Nu de trend tot collectivisering verder doorzet, blijkt deze strategie succesvol, zodat opnieuw een positief resultaat werd behaald. Het kostenniveau steeg slechts marginaal, mede dankzij Activity Based Costing, een nieuwe methode van doorbelasting van kosten. Gedurende het verslagjaar werd het zorgmanagement verder versterkt om nog beter te kunnen anticiperen op ongewisse politieke ontwikkelingen. Beter zorgmanagement leverde ook betere service op. Zo Op de zakelijke markt, die veel adviesgevoeliger is, werden honderden succesvolle wachtlijstbemiddewil de divisie zich krachtiger profileren als inkomens- lingen uitgevoerd. verzekeraar. Daartoe is in het verslagjaar een reïntegratiedienst opgezet en is de totale productpropositie In 2002 is hard gewerkt aan verdere imagoverbetering, grondig geëvalueerd. onder meer via een bijeenkomst met een groot aantal zorgaanbieders. Deze succesvolle discussieformule wordt in 2003 voortgezet.

29

divisies OHRA Verzekeringen

OHRA is van huis uit direct writer en vormt de directe divisie van Delta Lloyd Groep. De divisie bestaat uit OHRA Leven, OHRA Schade, OHRA Zorg, OHRA Inkomen en Verzuim en het Nationaal Spaarfonds. De kracht van OHRA ligt in het inspelen op de wens van consumenten en bedrijven tot snelle dienstverlening, zowel bij de acceptatie als in het gebruik van pc en internet. De meeste verzekeringen en financiële diensten zijn 24 uur per dag direct af te sluiten.

In miljoenen euro

2002


752,0


-23,8

Omzet Resultaat (vóór belastingen)

2001

Een groot deel van 2002 stond dan ook in het teken van de uitvoering van plannen en projecten die voortvloeiden uit deze nieuwe koers. Richting klanten werd dit gemarkeerd met de nieuwe ‘OHRA Direct Resultaat-campagne.

747,4 -9,8 728,2

737,6

22,2

52,9

223,5

193,6

988

966

Bruto premie-inkomen Leven

245,9

245,6

Bruto premie-inkomen Schade

107,9

107,4

Bruto premie-inkomen Zorg

398,2

394,4

Eigen vermogen

In 2002 werd een ingrijpende reorganisatie bij OHRA afgerond. Deze reorganisatie diende ertoe OHRA klaar te maken voor een succesvolle toekomst. Daarin speelt internet als distributiekanaal een belangrijke rol.

De succesvolle productintroducties contrasteren met de onzekere marktsituatie die is ontstaan door de fiscale onduidelijkheid rondom lijfrenteaftrek en de twijfel op de aandelenbeurzen. Hierdoor stellen veel consumenten en bedrijven belangrijke financiële beslissingen uit. Niettemin is OHRA Leven & Pensioenen erin geslaagd de doelstellingen voor omzet en kostenreductie te behalen. Verder zijn zowel de conversie van een oud Levenadministratiesysteem als de overdracht van de uitvaartportefeuille naar dochteronderneming het Nationaal Spaarfonds (NSF) succesvol verlopen.


OHRA Leven & Pensioenen OHRA Leven & Pensioenen heeft in de loop van 2002 vier nieuwe producten aan het assortiment toegevoegd: het OHRA Stallingfonds, de OHRA Contractverzekering, de OHRA Gouden Handdrukverzekering en het OHRA Internet Pensioen. Nog tijdens het verslagjaar werden voor dit laatste product de eerste vier collectieve contracten getekend. Ook in 2003 blijft OHRA Leven & Pensioenen zich met name richten op consumenten met een ontslagvergoeding, met vrijkomende lijfrentepolissen en met vrijvallende bedrijfsspaargelden. Daarnaast wordt er veel verwacht van de verkoop van het eerder genoemde OHRA Internet Pensioen.

OHRA heeft in 2002 een resultaat voor belastingen gerealiseerd van B 22,2 miljoen, een daling van 58% ten opzichte van 2001. Het totale premie-inkomen steeg met 1% fractioneel tot B 752 miljoen.

30

divisies OHRA Verzekeringen

OHRA Schade Steeds meer consumenten en bedrijven blijken prijsvergelijkingen via internet te maken. Het belang van een scherpe prijs, gekoppeld aan een sterke internetaanwezigheid neemt daarom snel toe. Binnen OHRA Schade is gedurende het verslagjaar op twee fronten gewerkt aan het verbeteren van de prijspropositie. Gezamenlijk met Delta Lloyd is een Schade Service Centrum (SSC) opgezet dat de verwerkingsprocessen optimaliseert en het serviceniveau sterk verhoogt. In hetzelfde kader zijn alle producten verder gestandaardiseerd en geschikt gemaakt voor geautomatiseerde verwerking, zodat ook hier een sterke daling van de kosten mogelijk werd.

OHRA Zorg en Inkomen In een overwegend negatief renderende markt groeide in 2002 voor het eerst sinds vier jaar de portefeuille van OHRA Zorg met ruim één procent. Dit is mede gerealiseerd door een beperkte premieverhoging. Bovendien lukte het de kosten zowel absoluut als relatief verder te verlagen, terwijl door afronding en implementatie van business process redesign de efficiëntie nog verder toenam. Een positief resultaat was het gevolg. Opvallend is dat nieuwe klanten zich voor circa 30 procent melden via internet. In 2002 heeft OHRA Zorg een vervolg gegeven aan de veranderende rol van zorgverzekeraar naar dienstverlener op het gebied van zorg. Zaken als informatieverstrekking, preventieve diensten en wachtlijstinterventies zijn in toenemende mate door zorgklanten afgenomen. Daarmee en door een sterke kwaliteitsverbetering is verder inhoud gegeven aan klantbehoud. Dankzij verdere productontwikkeling (AOV-Z en Zorganize) en procesverbeteringen zijn de verkoopdoelstellingen ruimschoots gehaald. Er is zelfs sprake van een verviervoudiging van de gerealiseerde verkopen. De rol van de inkomensverzekeraar is verschoven van uitkeringsinstantie naar bemiddelaar en begeleider, terwijl het verzekeringsproduct steeds meer dienstverlening bevat. Ook arbodiensten profileren zich niet langer als specialisten voor kort verzuim en preventie, maar meer als begeleiders van langdurig verzuim en reïntegratie. Inkomen wil de preventieen reïntegratieproducten daarom nog nadrukkelijker afstemmen op de samenwerking met arbodiensten.

31

divisies Delta Lloyd Asset Management en Delta Lloyd Vastgoed

Delta Lloyd Asset Management, gevestigd te Amsterdam en Arnhem, is actief in alle beleggingscategorieën met uitzondering van direct onroerend goed. Het werkterrein van Delta Lloyd Asset Management omvat de beleggingen van Delta Lloyd, het vermogensbeheer ten behoeve van institutionele (pensioen)relaties en het management en beheer van alle Delta Lloyd en OHRA Beleggingsfondsen. Delta Lloyd Vastgoed belegt in vastgoed, als zekerheid voor Nederlandse verzekeringsverplichtingen op lange termijn. De portefeuille bestaat uit circa 50 procent woningen, 38 procent kantoren en 12 procent winkels. Delta Lloyd Vastgoed verzorgt zelf het asset management van de portefeuille. Het beheer van het vastgoed is voor een groot deel uitbesteed aan vastgoedmanagementorganisaties. Voor de verwerving van ontwikkelingsprojecten werkt Delta Lloyd Vastgoed samen met andere partijen in de markt, zoals gemeenten, woningbouwverenigingen en projectontwikkelaars. Toelichting kerngegevens Mede doordat steeds vaker andere toonaangevende financiële instellingen de particuliere beleggingsfondsen van Asset Management in hun assortiment opnemen, kwam er per saldo B 502 miljoen nieuw geld in de fondsen van Delta Lloyd en OHRA binnen. De beleggingsopbrengsten in 2002 daalden met 29% naar B 898 miljoen. Asset Management beheert op dit moment in totaal B 36,3 miljard aan belegd vermogen (inclusief Vastgoed ad B 1,9 miljard). Kerngegevens zie volgende pagina

Asset Management Toonaangevende financiële instellingen nemen steeds vaker de particuliere beleggingsfondsen van Asset Management op in hun assortiment. Mede daardoor kwam er per saldo netto nieuw geld binnen. Dit gold zowel voor de institutionele als de beursgenoteerde fondsen van Delta Lloyd; de OHRA-fondsen kregen te maken met een geringe uitstroom van geld.

wikkeling. Belangrijk is ook de overeenkomst met ABN AMRO voor het aan haar particuliere klanten aanbieden van een aantal op het ABN AMRO assortiment aanvullende beleggingsproducten van Delta Lloyd Groep.

Delta Lloyd Asset Management heeft de belegger ook in een onzeker beursklimaat veel te bieden. Naast de mogelijkheden in het beheer van vastrentende waarden en credits biedt Delta Lloyd Asset De obligatie- en geldmarktfondsen behaalden in Management voor aandelen diverse beleggings2002 een positief rendement. Met name het Delta stijlen aan. Zo wordt de op value gerichte stijl geLloyd Rentefonds onderscheidde zich opnieuw hanteerd. De benchmark georiënteerde stijl wordt met een rendement van +11 procent. In lijn met de toegepast voor bijvoorbeeld het Delta Lloyd Investontwikkelingen op de effectenbeurzen behaalden ment Fund. De global sector stijl wordt toegepast bijna alle aandelenfondsen van Delta Lloyd, OHRA, door binnen de portefeuille actief te sturen op de het Delta Lloyd Mix Fonds en het OHRA Totaal meest kansrijke sectoren. De OHRA fondsen richten Fonds echter een negatief rendement. De fondsen zich op thema’s - en de meest veelbelovende bedrijven gaven een verdeeld beeld ten opzichte van de daarbinnen - die in de toekomst een bovengemidbenchmark. Delta Lloyd Groep gebruikt de bench- delde groei kunnen realiseren. mark echter slechts als algemeen geaccepteerd referentiepunt, maar concentreert zich in haar beleggingsbeleid niet op de benchmark. Delta Lloyd Groep gelooft dat een actieve beleggingspolitiek op langere termijn een hoger rendement oplevert dan het strikt volgen van een benchmark. Een goede spreiding van risico’s over de verschillende beleggingscategorieën bleek in dit uiterst slechte beursjaar van doorslaggevend belang voor het gerealiseerde rendement. Vooral beleggingen in obligaties konden nog profiteren van renteverlagingen door de centrale banken. Deze maatregelen waren ook van invloed op de waardeontwikkeling van vastgoedbeleggingen. In oktober 2002 werd Delta Lloyd Verzekerd Beleggen geïntroduceerd, met drie nieuwe garantiefondsen die beleggers een inleggarantie of een gegarandeerd minimum rendement bieden. Het maximum rendement is afhankelijk van de beursont-

32

divisies Delta Lloyd Asset Management en Delta Lloyd Vastgoed

In miljoenen euro

2002

2001

Opbrengst uit beleggingen - Asset management

898,2

- Vastgoed

123,3

Totaal

1.272,8 126,8 1.021,5

1.399,6

Beheerd vermogen Asset management - Nederland

28.541,2

- Buitenland

5.936,9

36.426,7 6.036,8 34.478,1

Vastgoed - Nederland

1.456,2

- Buitenland

403,4

42.463,5 1.364,6 355,8

1.859,6

1.720,4

36.337,7

44.183,9

Totaal beheerd vermogen per 31 december Aantal medewerkers op fulltimebasis per 31 december - Asset management

83

- Vastgoed

36

Totaal

Vastgoed De marktomstandigheden zijn voor Vastgoed in de loop van het verslagjaar minder gunstig geworden, met name in de kantorenmarkt. Het herstel, dat niet voor 2005 wordt verwacht, zal eerder door aanbodherstructurering dan door toenemende vraag worden veroorzaakt. De winkelmarkt laat eveneens een omslag zien, hoewel de vooruitzichten voor exclusieve locaties in stadscentra gunstig blijven. De woningportefeuille ontwikkelde zich gedurende het verslagjaar goed en kende nauwelijks leegstand.

61 37 119

98

Nog steeds toenemende regelgeving alsmede de marktontwikkeling zetten een rem op de ontwikkeling van nieuw vastgoed in Nederland. Onze aandacht zal zich daarom in het komend jaar vooral richten op de bestaande portefeuille en een verdere toename van de tastbare kwaliteit van ons vastgoed. Naar verwachting zal met die aanpak het directe rendement over 2002 kunnen worden geëvenaard. In het verslagjaar slaagde Delta Lloyd Vastgoed erin alle doelstellingen op het gebied van investeringen en rendement te bereiken. Enkele nieuwe projecten, zoals de inmiddels volledig verhuurde Mondriaan Toren in Amsterdam alsmede een belang in het Woningfonds Vesteda, werden aan de portefeuille toegevoegd. Die nam daardoor met zes procent in omvang toe. De leegstand bleef op een acceptabel niveau van twee procent. Naar verwachting zal dit percentage medio 2003 weliswaar stijgen, maar aanzienlijk onder het landelijk gemiddelde blijven.

33

divisies Delta Lloyd Bankengroep

Binnen Delta Lloyd Bankengroep zijn alle bancaire en hypothecaire activiteiten van de Delta Lloyd Groep binnen de Benelux bijeengebracht. Delta Lloyd Bankengroep is actief via Delta Lloyd Bank België (relatiebank voor particulieren, zelfstandigen en directeur-grootaandeelhouders), Bank Nagelmackers 1747 (richt zich op de vermogende particulier, de fondsen institutionele belegger), Delta Lloyd Securities (commissionairshuis) en Delta Lloyd Bank Nederland (spaar-, kredieten beleggingsproducten voor particulieren, via onafhankelijke intermediairs). Onder de noemer ‘Private Banking’ wordt individueel vermogensbeheer aangeboden aan de vermogende particulier. Onder de handelsnaam OHRA Bank worden klanten rechtstreeks bediend met flexibele bancaire producten. In miljoenen euro

- Rente

2002

2001

227,1

147,7

- Provisie

46,3

30,8

- Overig inkomen

20,5

26,3


293,9

204,8

0,0

3,9

325,6

345,4

1.223

1.311

1.438,3

1.286,3

5.724,6

4.900,0

Medewerkers op fulltimebasis per 31 december Nieuwe hypothecaire geldleningen Beheerde hypotheekportefeuille

Bij het voor het eerst meegeconsolideerde Bank Nagelmackers 1747 werden eerdere verliezen omgebogen in een bescheiden winstbijdrage. Desalniettemin leidde de consolidatie van Nagelmackers, samen met de genomen integratiekosten tot een daling van het resultaat voor belastingen van Delta Lloyd Bankengroep met 100% tot B 0,0 miljoen. De omzet steeg met 43% tot B 294 miljoen. De hypotheekverstrekkingen lieten, evenals in eerdere jaren, met 12% een duidelijke groei zien tot B 1.438 miljoen. De totale beheerde portefeuille steeg daarmee tot B 5,7 miljard (+ 17%). Van de hypothecaire portefeuille werd dit jaar B 966 miljoen gesecuritiseerd, daarmee is nu B 2,5 miljard van de totale hypothecaire portefeuille gesecuritiseerd.

Een belangrijk thema voor de Bankengroep was de totstandkoming van een strategisch plan, met een duidelijke focus op doelgroepen en organisatorische inrichting. Een ingrijpende herinrichting van de organisatie in zowel Nederland als België vormt daar onderdeel van. Per 1 juli werd de herstructurering van de Belgische bancaire activiteiten succesvol afgerond, onder meer met het volledig in de Belgische organisatie integreren van Bank Nagelmackers 1747. Sinds die datum opereren meer dan 100 eigen bankkantoren en meer dan 50 zelfstandige agenten onder de naam Delta Lloyd Bank, met een geselecteerd bancair en verzekeringspakket voor de particuliere klant. Onder de naam Bank Nagelmackers 1747 wordt via een vijftal kantoren private banking en institutioneel vermogensbeheer verricht. De Nederlandse bancaire activiteiten zijn gereorganiseerd, waardoor een meer doelgerichte organisatie met lagere kosten tot stand kwam. Met de juridische fusie van OHRA Bank en Delta Lloyd Bank is een sterke bancaire retailorganisatie ontstaan voor de Nederlandse markt. Met deze herinrichting kan de verdere uitbouw van de divisie met kracht worden voortgezet. Belangrijk in dit verband is ook de opzet van een bancair verwerkingsbedrijf in Nederland, waarmee vooruit wordt gelopen op de bouw van een gezamenlijke back office. Verdere plannen behelsen onder meer een verbetering van de afzet via de distributiekanalen door beter gebruik te maken van synergie en de realisatie van het Globus-verwerkingssysteem binnen Nederland, en daaropvolgend ook in België. De tegenvallende beursontwikkelingen hebben uiteraard ook de bankendivisie van Delta Lloyd Groep geraakt en leidden tot een aanzienlijke daling in beheerd vermogen en een grote terughoudendheid van particuliere klanten om te beleggen. Niettemin zijn de financiële resultaten in overeenstemming met de prognose. Ook het eigen vermogen bleef op peil.

34

De provisieopbrengst bleef achter door de terugval in beleggingsactiviteiten. Een zeer forse kostenreductie (15 procent) had een gunstige invloed op het resultaat. De steeds krachtiger positie op de hypotheekmarkt werd in Nederland beloond met een 12 procent stijging van het aantal nieuwe hypotheekverstrekkingen naar s 1,4 miljard. De totale beheerde portefeuille steeg daarmee met 17 procent tot s 5,7 miljard. In België valt op hoe enorm succesvol levenproducten via het bancaire netwerk konden worden verkocht: de stijging bedroeg hier maar liefst 205 procent. Aan Bank Nagelmackers 1747 werd in 2002 door het gerenommeerde Belgische dagblad ‘De Financieel Economische Tijd’ voor de tweede keer het eervolle predikaat ‘beste fondsbeheerder’ toegekend.

divisies Delta Lloyd Deutschland

Delta Lloyd Deutschland, met het hoofdkantoor in Wiesbaden, richt zich op verzekeren, vermogensgroei en -beheer, en financieringen, voor zowel particuliere als zakelijke klanten. De divisie bestaat uit de verzekeringsmaatschappijen Berlinische Lebensversicherung en Hamburger Lebensversicherung, Gries & Heissel Bankiers, Delta Lloyd Immobilien, Delta Lloyd Investment Managers, BVE Beratungsgesellschaft für Versorgungseinrichtungen en Delta Lloyd Finanzpartner.

In miljoenen euro

2001

2002


660,0

619,0


-95,1

24,0

- Rente - Provisie - Overig inkomen Omzet

5,1

5,3

11,4

11,2

2,5

2,8 583,9

662,3

Resultaat (vóór belastingen)

- 6,1

5,1

Eigen vermogen

48,4

-25,6


924

986

Duitsland heeft nog meer dan Nederland te maken met een economische teruggang. De voornaamste Duitse beursindex, de DAX, daalde in 2002 zelfs met 44%. De verkopen waren desalniettemin bevredigend. Het totale bruto premie-inkomen steeg in vergelijking tot 2001 met 7% tot B 660 miljoen. Het resultaat voor belastingen van Delta Lloyd Deutschland daalde in 2002 tot een verlies van B 6,1 miljoen.

Het bestedingsgedrag van Duitse consumenten en bedrijven werd gekenmerkt door grote terughoudendheid, ook voor verzekeringen. Dit hangt nauw samen met de slecht presterende Duitse economie. De Duitse beursindex (DAX) daalde in het verslagjaar zelfs met bijna 44 procent. De branche heeft een gezamenlijke opvangverzekeraar (Protektor) opgericht, omdat een aantal Duitse verzekeraars in solvabiliteitsproblemen is geraakt. Ook Delta Lloyd Deutschland doet mee aan de financiering van deze opvangverzekeraar. Deze ontwikkelingen hebben geleid tot verzwakking van Delta Lloyd’s financiële positie in Duitsland. Weliswaar blijft die positie sterk, maar een reductie van de winstdeling voor polishouders is helaas onvermijdelijk. Een en ander heeft tevens tot gevolg dat Delta Lloyd Deutschland het reeds ingezette kostenreductieprogramma versterkt en versnelt. Positief zijn de bevredigende verkoopcijfers, zoals met name een zeer sterke verkoopstijging van koopsommen, maar vooral ook publieke waardering voor de uitstekende kwaliteit van de producten van deze divisie. In vergelijkend onderzoek scoren het Riester pensioenproduct en de verzekering voor arbeidsongeschiktheid van Delta Lloyd Deutschland het beste. Het medio 2002 geïntroduceerde beleggingsfonds Delta Lloyd Global Quality heeft een tweede plaats behaald bij een onderzoek naar duurzaamheidscriteria onder ethische fondsen. Het all finance concept binnen de Groep is inmiddels verder ontwikkeld. Er zijn combinatieproducten ontwikkeld met Berlinische Lebensversicherung, Gries & Heissel Bankiers en Delta Lloyd Investment Managers binnen de Groep. Delta Lloyd Finanz Partners biedt voor de Duitse markt unieke producten in samenwerking met het Bouwfonds respectievelijk de Deutsche Direkt Bank.

35

divisies Delta Lloyd Life België

Delta Lloyd Life is ontstaan uit de fusie van de Belgische maatschappijen CGU Life en OHRA Belgium Life. Samen met Norwich Union waren deze in België allen actief op de markt van levensverzekeringen. Sinds begin 2001 behoren alle drie tot dezelfde moedermaatschappij: Delta Lloyd Groep. De divisie heeft haar zetel in Brussel, telt 378 medewerkers en bereikte in 2002 een omzet van

B 306,1 miljoen. Delta Lloyd Life België richt zich in de eerste plaats op groei in de markt van het langetermijnsparen en het verzekeren van levenrisico’s. De bundeling van de Belgische levenactiviteiten is een belangrijk onderdeel van deze nieuwe strategie.

In miljoenen euro

2002


287,7


18,4


2001

183,0 20,9 306,1 -21,4

203,9 -23,2

6,2

-13,7

378

278


Het bruto premie-inkomen van Delta Lloyd in België is flink gestegen als gevolg van de samenwerking met Delta Lloyd Bank en Bank Nagelmackers 1747. Ook de beide andere distributiekanalen, via zelfstandige tussenpersonen en direct, vertonen een stijgende lijn. Het negatieve financiële klimaat heeft echter ook in België ingrijpende gevolgen. Terwijl de vraag naar beleggingsverzekeringen vrijwel is gestagneerd, zijn verzekeringen met een gegarandeerd rendement uiterst succesvol, vooral nu de behoefte aan meer zekerheid in het spaarsegment toeneemt. In verband daarmee is besloten de succesvolle imagocampagne ‘Delta Lloyd Financial Services, voor een goed leven’ voort te zetten.

Delta Lloyd Life is de sterkste groeier binnen de Delta Lloyd Groep. In 2002 nam het premie-inkomen Leven met 71% toe tot B 251 miljoen. Met name de combinatie met Delta Lloyd Bank blijkt uitermate waardevol. De afzet van levensverzekeringen via Delta Lloyd Bank werd in het afgelopen jaar meer dan verdubbeld. Leven is inmiddels goed voor 87% van het Belgische premie-inkomen. De grote stijging van de Leven omzet gaat in België – conform verwachting – nog wel gepaard met aanloopverliezen. Het totale resultaat voor belastingen van de Belgische verzekeringsactiviteiten verbeterde van een verlies van B 23,2 miljoen in 2001 tot een verlies van B 21,4 miljoen in 2002.

Door de opzet van een Service Center met regioteams is het interne integratieproces verder voortgezet. Het succesvolle concept ‘één label, multidistributie’ is onder andere versterkt door de naam Norwich Union te vervangen door Delta Lloyd Life. Op de zakelijke markt werd met Scala Executive een nieuw pensioenproduct gelanceerd. De start van Commercial Life was mede hierdoor succesvol. Andere activiteiten in België omvatten OHRA Belgium, dat een beter resultaat scoorde na het saneren van enkele activiteiten.

36

divisies Ennia Caribe

Ennia Caribe is de meest toonaangevende fullservice verzekeraar op de Nederlandse Antillen en Aruba. Onder verantwoordelijkheid van Ennia Caribe Holding vallen onder meer: Ennia Caribe Leven, Ennia Caribe Schade, Amersfoortse Antillen (ziektekosten) en OHRA Hypotheek Bank (Aruba). Ennia Caribe is een tussenpersonenmaatschappij, die zich primair richt op leven, pensioenen en financiële dienstverlening, aangevuld met winstgevende schadebranches. Ennia Caribe is het grootste lokale verzekeringsconcern met kantoren op Curaçao, Aruba, Bonaire en St. Maarten.

In miljoenen euro

2002

2001


84,4

81,9


17,3

15,9

- Rente

5,9

6,6

- Provisie

0,2


0,1

Nu de Nederlands-Antilliaanse economie maar minimaal verbeterde en die van Aruba is verslechterd, kan Ennia Caribe nog slechts een licht positief resultaat laten zien. Deze neerwaartse ontwikkeling heeft geleid tot een sterk geïntensiveerde kostenbeheersing. Ennia Caribe is als enige lokale verzekeraar van Nederlandse huize op de Antillen en Aruba overgebleven. Handhaving van deze solide onafhankelijkheid staat voorop bij het streven naar strategische allianties in dit marktgebied. De noodzaak van expansie in combinatie met kostenreductie geldt ook voor Ennia Caribe. Dit laatste zal onder meer worden nagestreefd door middel van het maximaal benutten van de synergiemogelijkheden binnen de groepsmaatschappijen. De strategie richt zich primair op leven- en pensioenproducten, met daarin een wezenlijke rol voor onafhankelijke, professionele tussenpersonen.

107,8

104,5

2,3

15,9

23,6

37,4

Op de Antilliaanse markt voor leven en schade kon weliswaar nog enige groei worden behaald, maar Aruba bleef achter.

173

151

Naar verwachting biedt het komende jaar betere perspectieven voor zowel collectieve pensioenverzekeringen als schadeverzekeringen. De inmiddels afgeronde acquisitie van de Amersfoortse Antillen NV leverde een goede bijdrage aan de behaalde omzetgroei in de zorgbranche.


Ennia Caribe heeft in 2002 een resultaat voor belastingen gerealiseerd van B 2,3 miljoen, een daling van 86% ten opzichte van 2001. Het totale premie-inkomen steeg met 3% tot B 84,4 miljoen.

37

38

jaarrekening

40 43 44 46 54 77 80 81 83 84 86 87 88 89 90 92 94 96 97 98

JAARREKENING

geconsolideerde balans na winstverdeling geconsolideerde winsten verliesrekening geconsolideerd kasstroomoverzicht algemene toelichting op de jaarrekening toelichting op de geconsolideerde balans toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening geconsolideerde technische rekening levensverzekering toelichting op de geconsolideerde technische rekening levensverzekering geconsolideerde technische rekening schadeverzekering toelichting op de geconsolideerde technische rekening schadeverzekering geconsolideerde technische rekening zorgverzekering toelichting op de geconsolideerde technische rekening zorgverzekering geconsolideerde resultatenrekening bemiddelingsactiviteiten geconsolideerde resultatenrekening bankbedrijf toelichting op geconsolideerde kosten en provisie bezoldiging bestuurders bezoldiging commissarissen vennootschappelijke balans na winstverdeling vennootschappelijke winsten verliesrekening toelichting op de vennootschappelijke balans en winsten verliesrekening

39

geconsolideerde balans na winstverdeling In miljoenen euro

31/12/2002

31/12/2001

23,4

20,0

ACTIVA Verzekeringsbedrijf Immateriële vaste activa Goodwill P54 Beleggingen Terreinen en gebouwen P54 Deelnemingen P55 Overige financiële beleggingen P55 Gesecuritiseerde hypothecaire leningen P57 Depots bij verzekeraars

1.859,6 69,3 19.872,5 -2.486,9 79,0

Beleggingen voor rekening en risico polishouders en spaarkasbeleggingen P58 Vorderingen Uit directe verzekeringen P59 Uit herverzekering Overige vorderingen

1.720,4 52,3 19.696,4 -1.520,8 75,8 19.393,5

20.024,1

5.485,9

6.701,9

332,0 77,3 825,8

357,3 16,6 492,0 1.235,1

Overige activa Materiële vaste activa P59 Liquide middelen Andere activa

51,7 523,8 88,2

865,9 40,9 412,8 66,6

663,7 Overlopende activa Lopende rente en huur Overlopende acquisitiekosten P60 Overige overlopende activa Totaal activa verzekeringsbedrijf Bankbedrijf Totaal activa bankbedrijf P61 TOTAAL ACTIVA

253,3 214,8 243,2

520,3 344,4 204,5 169,4

711,3

718,3

27.512,9

28.850,5

5.267,9

5.388,1

32.780,8

34.238,6

40

geconsolideerde balans na winstverdeling

In miljoenen euro

31/12/2002

31/12/2001

PASSIVA Aansprakelijk groepsvermogen Eigen vermogen P65 Perpetuele achtergestelde converteerbare geldlening P66 Fonds voor algemene bankrisico’s P66

1.713,0 172,4 3,3

Minderheidsbelangen Verzekeringsbedrijf Technische voorzieningen Niet-verdiende premies en lopende risico’s P68 Voor levensverzekering P68 Voor te betalen schaden P68 Voor winstdeling en kortingen

Technische voorzieningen voor verzekeringen waarbij polishouders het beleggingsrisico dragen en voor spaarkassen P68 Aandeel herverzekeraars

Overlopende passiva P71 Totaal passiva verzekeringsbedrijf Bankbedrijf Totaal passiva bankbedrijf P73 TOTAAL PASSIVA

9,3 1.888,7

2.535,6

5,7

7,3

444,2 15.727,7 1.341,9 209,0

Aandeel herverzekeraars P68

Overige voorzieningen P70 Depots van verzekeraars Schulden Uit directe verzekeringen P71 Uit herverzekering Overige schulden P71

2.353,9 172,4

383,2 14.973,1 1.260,6 607,1 17.722,8 -1.501,5 16.221,3

17.224,0 -1.464,8 15.759,2

5.800,6 -39,3 5.761,3

6.765,1 -37,3 6.727,8

67,1 1.141,2

104,7 1.214,3

914,3 35,4 1.326,0

783,0 14,6 1.340,3 2.275,7 643,0 26.109,6

2.137,9 753,0 26.696,9

4.776,8

4.998,8

32.780,8

34.238,6

41

42

geconsolideerde winsten verliesrekening In miljoenen euro

Resultaat technische rekening Levensverzekering P80 Schadeverzekering P83 Zorgverzekering P86

2002

67,1 -10,9 -1,4

2001

144,1 -7,5 8,0 54,8

Opbrengst uit beleggingen P77 Bruto opbrengst beleggingen Rente gesecuritiseerde hypothecaire leningen

878,8 -113,0

Beleggingslasten P79 Toegerekende opbrengst beleggingen overgeboekt naar Technische rekening levensverzekering P80 Technische rekening schadeverzekering P83 Technische rekening zorgverzekering P86

144,6 1.279,7 -59,1

765,8

1.220,6

-171,2

-199,2

-362,1 -57,0 -26,1

-720,5 -52,8 -22,6 -445,2

Andere baten Bedrijfsresultaat bemiddelingsactiviteiten P88 Bedrijfsresultaat bankbedrijf P89 Overige P79

1,3 1,9 41,0

-795,9 -0,5 3,1 61,1

44,2

63,7

-90,8

-67,0

157,6

366,8

-19,9

-67,4

137,7

299,4

Aandeel derden

-

-2,3

Netto resultaat

137,7

297,1

Andere lasten P79 Resultaat vóór belastingen Belastingen P79 Resultaat na belastingen

43

geconsolideerd kasstroomoverzicht In miljoenen euro

Kasstroom uit operationele activiteiten Nettowinst Vermeerdering technische voorzieningen eigen rekening Mutatie voorzieningen Afschrijving geactiveerde rentestandkorting Afschrijving materiële vaste activa Afschrijving goodwill Mutatie kortlopende schulden Overlopende acquisitiekosten Verleende rentestandkorting Mutatie vorderingen Overige mutaties

2002

2001

137,7

297,1

-515,8 -35,4 145,4 16,4 10,6 -101,6 -10,3 -134,0 - 83,0 - 4,9

1.096,0 -7,8 97,3 16,9 13,1 -362,2 14,5 -264,3 -231,4 -11,2 -574,9

658,0

Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Investeringen en aankopen Aankopen terreinen en gebouwen en aandelen Beleggingen in groepsmaatschappijen en deelnemingen Aankopen overige financiële beleggingen Aankopen materiële vaste activa

-3.627,1

-3.645,1

-227,7

-141,4

-31.660,7 - 43,1

-17.143,0 -33,3 -35.558,6

44

-20.962,8

geconsolideerd kasstroomoverzicht

In miljoenen euro

Desinvesteringen, aflossingen en verkopen Verkopen terreinen en gebouwen en aandelen Beleggingen in groepsmaatschappijen en deelnemingen Verkopen overige financiële beleggingen Verkopen materiële vaste activa

2002

3.268,1

3.807,0

173,8 31.868,1 19,5

16.778,4 0,6

Mutatie beleggingen voor rekening en risico van polishouders

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie langlopende schulden verzekeringsbedrijf Mutatie langlopende schulden bankbedrijf Mutatie depots herverzekeraars Mutatie kortlopende leningen Betaalde dividenden Mutatie liquide middelen

2001

35.329,5

20.586,0

1.215,9

-381,2

986,8

-758,0

114,4 -422,1 -3,3 92,1 - 82,0

9,7 1.196,6 -2,3 -925,7 -93,0 -300,9

185,3

111,0

85,3

45

algemene toelichting op de jaarrekening 1 Inleiding

1.1 ALGEMEEN

1.2 CONSOLIDATIEGRONDSLAGEN

Delta Lloyd NV is een economische eenheid, bestaande uit werkmaatschappijen, die activiteiten uitvoert op het gebied van het verzekerings- en bankbedrijf. Voor de rubricering van de posten in de geconsolideerde balans en winsten verliesrekening, alsmede voor de grondslagen voor waardering en resultaatbepaling is aansluiting gezocht bij de regelgeving en de gebruiken in de desbetreffende bedrijfstakken. De vennootschappelijke winsten verliesrekening is opgesteld met inachtneming van artikel 2:402 BW. Delta Lloyd heeft ten aanzien van de beleggingen een beleid gekozen waarbij op basis van asset-liability management een zo goed mogelijke afstemming op langere termijn gezocht wordt tussen het risico- en rendementsprofiel van de verzekeringsportefeuille en de beleggingsportefeuille. Op grond hiervan worden rendementen aan het resultaat toegerekend op basis van een langetermijn rendementsprofiel. Voor de beleggingen in vastrentende waarden gebeurt dit door een waardering tegen aflossingswaarde in combinatie met een spreiding van agio/disagio bij aankoop alsmede een spreiding van gerealiseerde verschillen bij verkoop over de (resterende) looptijd van de oorspronkelijke beleggingen naar het resultaat. Voor de beleggingen in zakelijke waarden (aandelen en onroerende zaken) gebeurt dit door de waardering tegen actuele waarde met een spreiding van de koersresultaten naar het resultaat op basis van de zogeheten structureel-rendementsmethode. Deze benadering betekent dat Delta Lloyd de beleggingen in zakelijke waarden als één categorie beschouwt. In de jaarrekening hanteert Delta Lloyd voor deze post een stelsel van waardering en resultaatbepaling dat hierop aansluit.

Hierbij is de bepaling van het minimumniveau van de herwaarderingsreserve gebaseerd op het verschil tussen de kostprijs en marktwaarde van de betreffende categorie beleggingen als geheel. Met ingang van 2002 is een aangepaste richtlijn van de Raad voor de Jaarverslaggeving van toepassing op grond waarvan een onderscheid gemaakt zou moeten worden tussen de diverse subcategorieën binnen de groep zakelijke waarden voor de bepaling van het minimumniveau van de herwaarderingsreserve. Delta Lloyd heeft ervoor gekozen om haar huidige stelsel niet aan te passen aan de gewijzigde richtlijn aangezien zij van mening is dat dit stelsel beter aansluit bij het door haar gevoerde beleid en daardoor een beter inzicht biedt in de feitelijke resultaten van de onderneming. Indien dit waarderingsstelsel niet door Delta Lloyd zou zijn gecontinueerd zou het resultaat over 2002 s 225 miljoen lager zijn uitgevallen en zou dit geleid hebben tot een verlies van s 87 miljoen.

46

In de geconsolideerde jaarrekening zijn alle maatschappijen opgenomen waarin Delta Lloyd NV direct of indirect meer dan 50 procent van het totaal aantal stemmen kan uitbrengen in de algemene vergadering van aandeelhouders en die zijn te beschouwen als groepsmaatschappijen. Consolidatie vindt plaats volgens de integrale methode. Het belang van derden in het groepsvermogen wordt in de post minderheidsbelangen opgenomen. In de geconsolideerde balans zijn de verzekerings- en bancaire activa en passiva apart weergegeven. Onderlinge relaties voortvloeiende uit financiële verhoudingen tussen deze groepen zijn geëlimineerd.

algemene toelichting op de jaarrekening 2 Waardering van activa en passiva

2.1 ALGEMENE GRONDSLAGEN

2.2 VERZEKERINGSBEDRIJF

Activa en passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde, zo nodig onder aftrek van voorzieningen, tenzij hierna een andere waarderingsgrondslag is vermeld. Baten en lasten zijn toegerekend aan het boekjaar waarop zij betrekking hebben, met uitzondering van de bij de waardering van de activa en passiva besproken mutaties die rechtstreeks in het vermogen zijn verantwoord.

2.2.1 Immateriële vaste activa

Goodwill Goodwill en eventuele negatieve goodwill worden in het jaar van verwerving geactiveerd, respectievelijk gepassiveerd en op basis van de verwachte levensduur met een maximum van 20 jaar lineair ten laste dan wel ten gunste van het resultaat gebracht. Eventuele negatieve goodwill zal, voorzover er geen Vreemde valuta sprake is van onderrentabiliteit, ten gunste van de Activa en passiva in vreemde valuta zijn omgere- deelnemingsreserve worden gebracht. Met naar verkend tegen de contante koersen ultimo boekjaar. wachting duurzame waardeverminderingen wordt Baten en lasten voortvloeiend uit transacties in rekening gehouden. vreemde valuta zijn omgerekend tegen de contante koersen op transactiedatum. Valutakoersverschillen begrepen in de waardeverschillen van beleggingen, 2.2.2 Beleggingen geconsolideerde buitenlandse deelnemingen en van leningen met een permanent karakter aan deze Terreinen en gebouwen deelnemingen, zijn rechtstreeks in het vermogen Terreinen en gebouwen worden gewaardeerd op verwerkt. De overige valutakoersverschillen zijn in de getaxeerde opbrengstwaarde bij onderhandse de winsten verliesrekening verantwoord. verkoop in verhuurde staat. Taxaties geschieden intern jaarlijks en extern zodanig roulerend, dat Financiële instrumenten alle terreinen en gebouwen ten minste één keer Financiële instrumenten, aangegaan ter dekking van per vijf jaar worden getaxeerd. Bij aankoop wordt eigen posities, worden verantwoord overeenkomstig gewaardeerd op historische kostprijs in het jaar de waarderingsgrondslagen die gelden voor de onder- van aankoop. Bij nieuwbouw wordt gewaardeerd liggende posities. op historische kostprijs plus bouwrente of op Financiële instrumenten, aangegaan niet ter dekking lagere marktwaarde in het jaar van oplevering. van eigen posities, worden gewaardeerd tegen de Panden in aanbouw worden gewaardeerd op het marktwaarde of geschatte opbrengstwaarde. Waar- geïnvesteerde bedrag plus bouwrente of lagere deringsverschillen worden in beginsel ten gunste of marktwaarde. Gerealiseerde en ongerealiseerde ten laste van de winsten verliesrekening gebracht. waardeverschillen of valutakoerswijzigingen met betrekking tot terreinen en gebouwen worden, rekening houdend met belastingen, in de herwaarderingsreserve verantwoord.

47

Deelnemingen Deelnemingen waarin invloed van betekenis wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen netto vermogenswaarde, bepaald volgens de waarderingsgrondslagen van de groep. Vermogensmutaties bij deelnemingen worden verwerkt in de herwaarderingsreserve. Overige deelnemingen worden gewaardeerd op veilige taxatiewaarde (gebaseerd op de intrinsieke waarde en rentabiliteitswaarde van de betreffende ondernemingen). Vorderingen op deelnemingen worden gewaardeerd op nominale waarde onder aftrek van nodig geachte voorzieningen. Ontvangen dividenden worden ten gunste van de winsten verliesrekening gebracht. 2.2.3 Overige financiële beleggingen

Vastrentende waarden Beleggingen in vastrentende waarden worden gewaardeerd tegen aflossingswaarde onder aftrek van nodig geachte voorzieningen, die stelselmatig worden aangevuld ten laste van de opbrengst uit beleggingen. De aflossingswaarde is veelal gelijk aan de nominale waarde. Het verschil tussen de aflossingswaarde en de verkrijgingsprijs wordt als rendementsverschil opgenomen onder de overlopende activa (per saldo agio) of overlopende passiva (per saldo disagio) en wordt gedurende de gemiddelde resterende looptijd van de belegging verwerkt in de winsten verliesrekening als opbrengst uit beleggingen.


Het verschil tussen de verkoopopbrengst en de aflossingswaarde wordt eveneens als rendementsverschil verantwoord en gedurende de resterende looptijd in het resultaat verwerkt, voorzover de verkochte vastrentende waarden zijn vervangen door soortgelijke beleggingen. Indien niet aan deze voorwaarde wordt voldaan, worden gerealiseerde waardeverschillen op vastrentende waarden in één keer ten gunste of ten laste van het resultaat gebracht.

2.2.4 Beleggingen voor rekening en risico polishouders en spaarkasbeleggingen

Deze beleggingen vallen in drie groepen uiteen: beleggingen voor unit-linked verzekeringen, spaarkasbeleggingen en gesepareerde depots. Rekening houdend met artikel 2:402 BW dient voor beleggingen voor unit-linked verzekeringen en spaarkasbeleggingen waardering te geschieden tegen de actuele waarde. Deze bepaling strookt voor de Overige effecten spaarkasbeleggingen niet met hetgeen omtrent de De waardering van de tot de beleggingsportefeuille waardering van de beleggingen in het Guldensbehorende aandelen en andere niet-vastrentende beleggingsfonds in het Reglement is vastgelegd. Om waardepapieren geschiedt tegen marktwaarde. Voor toch een inzicht te geven in de actuele waarde van genoteerde fondsen is dit de beurswaarde ultimo deze beleggingen, is deze waarde van de spaarkasboekjaar en voor niet genoteerde fondsen is dit beleggingen in de toelichting weergegeven. Bij de een veilig geschatte opbrengstwaarde. De beleg- waardering van de gesepareerde depots zijn in het gingspools worden zoveel mogelijk volgens eigen algemeen dezelfde grondslagen gehanteerd als die grondslagen gewaardeerd op basis van de opgave voor de waardering van voor eigen risico gehouden van de poolbeheerder. beleggingen. Daar waar de waardering afwijkt van Gerealiseerde en ongerealiseerde waardeverschil- deze grondslagen wordt hiermee bij de berekening len met betrekking tot overige effecten worden, van de desbetreffende verzekeringstechnische verrekening houdend met belastingen, in de herwaar- plichtingen rekening gehouden. deringsreserve verantwoord.

Securitisatie De post overige financiële beleggingen bestaat onder andere uit hypothecaire vorderingen die zijn gesecuritiseerd. In overeenstemming met de grondslagen voor waardering en presentatie die door de Engelse aandeelhouder van Delta Lloyd NV voor dergelijke transacties worden gehanteerd, worden securitisatie-transacties in samenhang verantwoord (‘linked presentation’).

2.2.5 Overige activa Hieronder zijn gerubriceerd de materiële vaste activa, liquide middelen en andere activa.

Materiële vaste activa Informatieverwerkende apparatuur wordt gewaardeerd op de historische kostprijs verminderd met cumulatieve afschrijvingen. Afschrijving vindt plaats in gelijke termijnen over de economische levensduur. Andere duurzame bedrijfsmiddelen worden eveneens gewaardeerd op de historische kostprijs verminderd met cumulatieve afschrijvingen. Afschrijving vindt plaats in gelijke termijnen

48

over een periode van drie tot tien jaar. Met naar verwachting duurzame waardeverminderingen wordt rekening gehouden.

Andere activa Hieronder staan de verkoopprojecten gerubriceerd. Deze worden gewaardeerd op het geïnvesteerde bedrag plus de bouwrente of lagere marktwaarde, verminderd met reeds door kopers betaalde termijnen. 2.2.6 Overlopende activa Hieronder worden onder meer overlopende rente, huur en acquisitiekosten opgenomen. Acquisitiekosten zijn kosten die worden gemaakt bij het afsluiten van verzekeringen via tussenpersonen. Bij verzekeringen waarvoor periodiek premie wordt betaald, worden de acquisitiekosten, voorzover deze variëren met de productieomvang, geactiveerd en geleidelijk ten laste van het resultaat gebracht. Afschrijving vindt in het algemeen plaats over de duur van de contracten. Bij het schadebedrijf wordt de voorziening voor niet verdiende provisies over de nog niet verstreken risicotermijnen onder de overlopende acquisitiekosten opgenomen. Bij het levensverzekeringsbedrijf bestaan de geactiveerde acquisitiekosten uit de provisie voor het intermediair en de eigen buitendienst. Afschrijving vindt plaats over de duur van de premiebetaling van de verzekering (rekening houdend met de beschikbaarheid van de dekking uit de premies), met een maximum van tien jaar.


Reserves Onder de deelnemingsreserve worden de mutaties verantwoord in de in het bedrijf gehouden winsten van de deelnemingen, voorzover dit noodzakelijk is voor het instandhouden van het gewenste solvabiliteitsniveau, alsmede de wettelijke reserve voor ingehouden winsten.Tevens worden de mutaties uit hoofde van negatieve goodwill verantwoord onder deze reserve voorzover deze niet in de resultatenrekening worden verantwoord. Onder de herwaarderingsreserve worden de gerealiseerde en ongerealiseerde waardemutaties op beleggingen, gerealiseerde en ongerealiseerde valutakoersverschillen, alsmede de op deze mutaties betrekking hebbende belastingen verantwoord. In de winsten verliesrekening wordt terzake van de beleggingen in aandelen en terreinen en gebouwen het structurele rendement verantwoord. Dit rendement bestaat uit de in de verslagperiode behaalde directe opbrengst (dividenden en huuropbrengsten) en een bedrag aan indirecte opbrengst. Het rendement wordt berekend door het gemiddelde van de procentuele rendementen over de laatste dertig jaar vast te stellen en dit gemiddelde percentage te vermenigvuldigen met de gemiddelde waarde van deze beleggingen over de laatste zeven jaar, herberekend voor aan- en verkopen. De indirecte opbrengst van deze beleggingen wordt dan berekend als het verschil tussen het rendement en de behaalde directe opbrengsten. De indirecte opbrengst wordt onttrokken aan de herwaarderingsreserve voorzover het saldo van deze reserve positief is. Daarboven dient de wettelijke reserve in stand te blijven. Deze wettelijke reserve betreft het ongerealiseerde waardeverschil tussen de balanswaarde en de kostprijs van de zakelijke waarden als geheel.

Actuariële voorziening ziektekosten Voor de berekening van de actuariële voorziening ziektekosten die zijn begrepen in de voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico’s worden de desbetreffende besluiten met daarin opgenomen richtlijnen omtrent te hanteren grondslagen van de Pensioen- en Verzekeringskamer als uit2.2.7 Perpetuele achtergestelde converteerbare gangspunt genomen. Tevens is rekening gehouden geldlening met actuariële adviezen. Voorts worden onder de herwaarderingsreserve in de vennootschappelijke jaarrekening alle mutaties in de netto vermogenswaarde van de deelnemingen opgenomen, voorzover niet verantwoord onder de deelnemingsreserve.

De perpetuele achtergestelde converteerbare geldlening is gewaardeerd op marktwaarde op het moment van uitgifte.

Voorziening lopende risico’s De voorziening voor lopende risico’s omvat bedragen ter compensatie van mede door overheidsinvloed opkomende premie-invloeden, alsmede ter dekking van het risico dat de premie van verzeke2.2.8 Verzekeringstechnische verplichtingen ringscontracten gedurende de komende jaren niet voldoende kan worden verhoogd ten opzichte van Deze hebben gezien hun aard overwegend een langde stijging van de schadelast. Daarnaast omvat deze lopend karakter. voorziening bedragen voor toekomstige risico’s in de ziektekostenbranche, waarbij voor de berekening Voorziening niet-verdiende premies en lopende wordt uitgegaan van een voorzichtige prospectieve risico’s schadeverzekering actuariële methode, rekening houdend met de voor Deze voorziening wordt bepaald naar evenrede lopende verzekeringsovereenkomsten gestelde digheid van de nog niet verstreken risicotermijnen voorwaarden en verwachte marktontwikkelingen. over de premie eigen rekening. Voor verzekeringen met een tijdens de verzekeringsduur geleidelijk stijgend risico, bij van de leeftijd onafhankelijke premiehoogte, wordt afzonderlijk gereserveerd. Hieronder valt tevens een catastrofevoorziening stormschade. Jaarlijks wordt aan deze voorziening op basis van bespaarde en marktconforme premies voor toekomstige catastrofes, gedoteerd. Onttrekking geschiedt ter uitkering van schaden na een catastrofale storm.

49


Voorziening voor levensverzekeringsverplichtingen De voorziening voor levensverzekeringsverplichtingen wordt vastgesteld uitgaande van recente sterftetafels, rekening houdend met de ontwikkeling van het sterfterisico in de komende jaren, waarvoor een aanvullende voorziening wordt gevormd. De voorziening wordt bepaald volgens de netto methode en verhoogd met een voorziening voor administratie- en excassokosten. Voor aanvullende verzekeringen vindt de vorming van de voorziening plaats voorzover betalingen uit geleden dan wel opgetreden maar nog niet gemelde schaden zullen volgen. Naar de toereikendheid van de voorziening wordt door de actuaris jaarlijks een onderzoek uitgevoerd. Nog af te schrijven rentestandkortingen worden zichtbaar in mindering gebracht op de voorziening voor levensverzekeringsverplichtingen. De cumulatief geactiveerde rentestandkortingen worden gewaardeerd op de nominale waarde van de verleende kortingen minus afschrijvingen. De in een jaar verleende kortingen worden lineair in tien jaar afgeschreven. Deze voorziening omvat tevens de voorziening niet-verdiende premies en de voorziening voor te betalen uitkeringen voor de levensverzekeringsactiviteiten. Voorziening voor te betalen schaden De voorziening voor te betalen schaden wordt bepaald met behulp van statistische methoden. Op basis van gerapporteerde schaden wordt, rekening houdend met verwachte inflatieontwikkelingen en statistische onzekerheden, de voorziening bepaald uitgaande van historische ontwikkelingen. De gehanteerde methodiek houdt rekening met de voor de balansdatum ontstane schaden die zijn gemeld en nog niet zijn afgewikkeld, met de schaden die nog niet zijn gemeld en met in verband met schaden te verwachten baten uit subrogatie en de verkrij-

ging van het eigendom van verzekerde zaken. Bij de bepaling van de voorziening is tevens rekening gehouden met nog te maken schadebehandelingskosten, bepaald op basis van de gemiddelde schadeafwikkelingstermijnen voor de te onderscheiden soorten schaden, waarbij rekening gehouden wordt met alle toekomstige kosten, inclusief toekomstige prijsontwikkelingen en kosteninflatie. De voorziening voor arbeidsongeschiktheids- en ongevallenverzekering is gelijk aan de contante waarde van de te verwachten uitkeringen, waarbij onder meer rekening wordt gehouden met loop- en wachttijden, alsmede reactiverings- en sterftekansen.

2.2.10 Overige voorzieningen

Voorziening latente belastingen Voor de latente verplichting die rust op alle daarvoor in aanmerking komende verschillen tussen commerciële en fiscale waardering van activa en passiva en op de gevormde fiscaal toelaatbare reserves is een voorziening gevormd. Deze voorziening is gelijk aan de contante waarde van de toekomstige belastingverplichtingen. Voor de berekening van de verplichting worden, rekening houdend met geschatte looptijden, percentages gehanteerd die variëren van nul tot het nominale tarief. Indien er sprake is van een per saldo latente belastingvordering Voorziening voor winstdeling en kortingen wordt deze, voorzover in de toekomst realiseerbaar Deze voorziening heeft betrekking op in het boek- geacht, opgenomen onder de overige vorderingen. jaar toe te kennen maar nog niet verwerkte winstaandelen op met name collectieve contracten. Voorziening voor pensioenen De omvang wordt vastgesteld door middel van De voorziening voor pensioenen is gevormd voor de schatting van het interestresultaat op basis van aanpassing van de pensioenen van (oud-)medewercontractueel overeengekomen regelingen. Daarnaast kers, voor de dekking van de lasten ten gevolge van omvat deze voorziening waardestijgingen van be- zich voordoende vervroegde uitdiensttreding, verleggingen voorzover die op grond van wettelijke vroegde pensionering en wachtgeldregelingen. en/of contractuele bepalingen in de toekomst als winstdeling aan de polishouders toekomen. Voorziening voor reorganisatie De voorziening voor reorganisatie is gevormd voor lasten voortvloeiende uit herstructureringsmaat2.2.9 Technische voorzieningen voor verzekeringen regelen. waarbij polishouders het beleggingsrisico dragen, en voor spaarkassen Deze worden, voorzover betrekking hebbende op beleggingseenheden en spaarkassen, gewaardeerd op basis van dezelfde grondslagen die worden gehanteerd bij de waardering van de daartegenover staande beleggingen. Voor het deel dat betrekking heeft op gesepareerde depots is hetgeen vermeld staat onder voorziening voor levensverzekeringsverplichtingen overeenkomstig van toepassing.

50


2.3 BANKBEDRIJF

Algemeen Tenzij anders vermeld zijn de waarderingsgrondslagen van het bankbedrijf gelijk aan die van het verzekeringsbedrijf.

Aandelen De waardering van de tot de beleggingsportefeuille behorende aandelen en andere niet-vastrentende waardepapieren geschiedt tegen marktwaarde. Waarderingsverschillen worden ten gunste of ten Bankiers en kredieten laste van de herwaarderingsreserve aandelen en Onder bankiers zijn de vorderingen van het bank- niet-vastrentende waardepapieren gebracht. Voor bedrijf op binnen- en buitenlandse banken op- zover deze herwaarderingsreserve onvoldoende is genomen. Onder kredieten zijn de vorderingen op om negatieve waarderingsverschillen op te vangen, de publieke en private sector verantwoord. worden de koersmutaties ten laste van de winsten verliesrekening gebracht. Aandelen en andere niet-vastrentende waardepapieren die tot de han2.3.1 Beleggingen delsportefeuille behoren, worden eveneens gewaardeerd tegen marktwaarde. Waarderingsverschillen Rentedragende waardepapieren worden ten gunste of ten laste van de winsten verDe waardering van de tot de beleggingsportefeuille liesrekening gebracht. De overige aandelen worden behorende obligaties en andere vastrentende gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere marktwaardepapieren geschiedt tegen aflossingswaarde waarde. Niet ter beurze genoteerde aandelen en minus een waardevermindering wegens vermin- andere niet-vastrentende waardepapieren worden derde volwaardigheid. Het verschil tussen deze gewaardeerd tegen de geschatte opbrengstwaarde. waarde en de verkrijgingsprijs van deze vastrentende waardepapieren wordt in evenredigheid Beleggingsportefeuille met de gemiddelde resterende looptijd in de De beleggingsportefeuille omvat zowel obligaties en winsten verliesrekening verantwoord. Resultaten andere vastrentende waardepapieren als ook aandelen ontstaan bij verkoop van de vastrentende waarde- en andere niet-vastrentende waardepapieren die tot papieren die tot de beleggingsportefeuille beho- de vaste activa behoren en beleidsmatig bestemd ren en waarvoor vervangingsaankopen hebben zijn om als een belegging te worden aangehouden. plaatsgevonden, worden, rekening houdende met de gewogen gemiddelde looptijd van de beleggingsportefeuille, in de winsten verliesrekening verantwoord. Ter beurze genoteerde obligaties en andere vastrentende waardepapieren die tot de handelsportefeuille behoren, worden gewaardeerd tegen de laatst bekende beurskoers per balansdatum. Waarderingsverschillen worden ten gunste of ten laste van de winsten verliesrekening gebracht. De overige waardepapieren worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde.

51

algemene toelichting op de jaarrekening

Onroerende zaken en bedrijfsmiddelen De gebouwen voor eigen gebruik, inclusief grond, worden gewaardeerd tegen actuele waarde. De actuele waarde is gebaseerd op de waarde vastgesteld door externe taxateurs. De opstallen en de duurzame installaties worden lineair afgeschreven gedurende de geschatte gebruiksduur met een maximum van vijftig jaar zonder rekening te houden met een restwaarde. Veranderingen in de waarde worden blijvend ten gunste of ten laste van het eigen vermogen gebracht, onder aftrek van de op deze mutaties betrekking hebbende belastingen. De investeringen in huurpanden en inventaris worden geactiveerd en eveneens lineair afgeschreven, rekening houdend met de geschatte economische gebruiksperiode.

3 Bepaling van het resultaat

4 Toelichting kasstroomoverzicht

Omzet Onder omzet wordt verstaan de som van: - alle aan derden in rekening gebrachte premie inclusief inkomende herverzekering; onder premie zijn tevens de bedragen begrepen die door spaarders aan de spaarfondsen verschuldigd zijn, en retour poliskosten; - opbrengst uit beleggingen; - bruto provisies bemiddelingsactiviteiten; - bruto provisies bankbedrijf.

Het geconsolideerde kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode, waarbij onderscheid is gemaakt tussen kasstromen uit operationele, beleggings- en financieringsactiviteiten. Bij de nettokasstroom uit operationele activiteiten wordt het resultaat gecorrigeerd voor posten in de winsten verliesrekening c.q. mutaties in balansposten die niet leiden tot ontvangsten c.q. uitgaven in het boekjaar. In het kasstroomoverzicht zijn bepaalde posten, die gelijksoortig van aard zijn, voor het verzekeringsbedrijf en het bankbedrijf samengevoegd.

Pensioenregeling Delta Lloyd NV De voor medewerkers van Delta Lloyd NV in Nederland getroffen pensioenregelingen zijn gebaseerd op een middelloonsysteem. De verplichtingen, voortvloeiend uit periodieke verhoging van de pensioenFonds voor algemene bankrisico’s (FAR) grondslagen alsmede uit de verhogingen van reeds Het fonds is opgenomen ter dekking van algemene ingegane pensioenen, zijn volledig verzekerd en risico’s, die samenhangen met het bankbedrijf. De toe- worden jaarlijks volledig afgefinancierd. Binnen de voegingen en onttrekkingen aan dit fonds worden in Groep bestaan pensioenregelingen tegen andere de winsten verliesrekening per saldo opgenomen financieringsmethodieken. onder ‘Toevoeging c.q. onttrekking aan het fonds voor algemene bankrisico’s’. De over de mutaties Buitengewone baten en lasten in dit fonds te betalen of terug te ontvangen belas- Hieronder zijn opgenomen de baten en lasten die tingen worden ten gunste of ten laste van het fonds qua aard, frequentie en omvang niet tot de gewone gebracht. bedrijfsuitoefening worden gerekend. Belastingen De vennootschapsbelasting is berekend over het geschatte belastbare bedrag, waarbij rekening wordt gehouden met fiscale faciliteiten. De belastinglast is in de jaarrekening toegerekend aan het resultaat, het vermogen, alsmede de voorziening voor latente belastingen. Winstbestemming De winstbestemming is ingevolge artikel 35 van de statuten in de jaarrekening verwerkt.

52

53

toelichting op de geconsolideerde balans Verzekeringsbedrijf In miljoenen euro

31/12/2002

31/12/2001

ACTIVA Immateriële vaste activa Goodwill Balanswaarde begin boekjaar Aankopen Afschrijvingen Beleggingen Terreinen en gebouwen Volledig in eigen gebruik Gedeeltelijk in eigen gebruik Overige

20,0 10,2 - 6,8

20,7 12,2 -12,9 23,4

103,1 100,6 1.655,9

20,0 119,5 40,2 1.560,7

1.859,6 Balanswaarde begin boekjaar Aankopen Verkopen Herwaarderingen en overige mutaties

1.720,4 254,8 -140,9 25,3

1.720,4 1.634,2 86,3 -42,1 42,0

1.859,6

1.720,4

De historische kostprijs van de ultimo boekjaar aanwezige terreinen en gebouwen bedraagt

1.509,1

1.317,0

De geactiveerde bouwrente aan het eind van het boekjaar bedraagt

3,6

14,3

54


31/12/2002

31/12/2001

De externe taxatie van terreinen en gebouwen gedurende de jaren 1998-2002 in verhouding tot de boekwaarde per 31 december is als volgt % Terreinen en gebouwen

2002

2001

2000

1999

1998

17,2

22,2

28,5

17,4

22,2

Deelnemingen Balanswaarde begin boekjaar Aankopen Herwaarderingen en overige mutaties

52,3 40,0 -23,0

52,9 11,6 -12,2 69,3

De historische kostprijs van de ultimo boekjaar aanwezige deelnemingen bedraagt Overige financiële beleggingen Aandelen, deelnemingsbewijzen en andere nietvastrentende waardepapieren Ter beurze genoteerd Niet ter beurze genoteerd

52,3

80,6

40,2

2.542,5 1.058,3

3.828,2 366,5 3.600,8

Obligaties en andere vastrentende waardepapieren Ter beurze genoteerd Niet ter beurze genoteerd Beleggingspools Hypothecaire leningen Overige leningen Voorziening voor beleggingsrisico’s Deposito’s bij kredietinstellingen Andere financiële beleggingen

7.079,6 48,9

4.194,7

6.817,9 315,3 7.128,5

7.133,2

104,1 5.690,1

123,3 4.917,8

2.838,2 -48,2 298,4 260,6 19.872,5

2.790,1 -52,0 300,0 289,3 19.696,4

55


Balanswaarde begin boekjaar Aankopen Verkopen en lossingen Herwaarderingen en overige mutaties

31/12/2002

19.696,4 31.960,2 -31.030,2 -753,9

31/12/2001

18.234,0 20.678,9 -18.658,1 -558,4 19.872,5

Van de ultimo boekjaar aanwezige vastrentende beleggingen bedraagt de actuele waarde voor Obligaties Hypothecaire leningen Overige leningen Het verschil tussen de boekwaarde en de actuele waarde van deze beleggingen is grotendeels toe te schrijven aan het verschil tussen de rentestand op het moment van aankoop en de rentestand per de balansdatum. Voor de goede orde dient te worden opgemerkt dat dergelijke renteverschillen in verband met lopende verplichtingen uit hoofde van winstdelingsregelingen ook van invloed zijn op de verzekeringsverplichtingen waaraan deze beleggingen verbonden zijn. De actuele waarde van betreffende beleggingen is derhalve van beperkte betekenis. Het verschil tussen de op balansdatum geldende aflossingswaarde en verkrijgingsprijs voor de obligaties en andere vastrentende waardepapieren bedraagt De aandelenporteuille is door middel van derivaten afgedekt tegen verdere koersdalingen voor een bedrag D 800 miljoen. De verkrijgingsprijs van de overige financiële beleggingen bedraagt ultimo boekjaar voor Aandelen deelnemingsbewijzen en andere nietvastrentende waardepapieren Beleggingspools Andere financiële beleggingen Deposito’s bij kredietinstellingen

19.696,4

7.127,7 6.026,0 2.937,4

6.693,2 4.732,0 2.787,8

-391,9

-439,7

4.080,0 101,6 260,7 277,0

4.067,9 121,2 287,0 284,1

56


Gesecuritiseerde hypothecaire leningen De inkomsten uit hoofde van deze hypothecaire vorderingen zijn door Delta Lloyd NV overgedragen aan speciaal voor dit doel opgerichte vennootschappen (Arena 2000-I BV, Arena 2001-I BV c.q. Arena 2002-I BV). Ter financiering van deze transacties hebben deze vennootschappen obligaties uitgegeven. De overdracht heeft niet geleid tot een resultaatverantwoording. Delta Lloyd NV is niet verplicht, en is niet voornemens, om de houders van de uitgegeven obligaties voor eventuele verliezen te compenseren. Bovendien zijn de obligaties uitgegeven onder de voorwaarde dat de houders ervan, zowel wat betreft de hoofdsom als de rente, slechts recht hebben op uitkering voor zover de beschikbare middelen van Arena 2000-I BV, Arena 2001-I BV c.q. Arena 2002-I BV, inclusief de inkomsten van de gesecuritiseerde hypothecaire vorderingen, dit toelaten. Voorts is bepaald dat de houders van de obligaties geen recht van regres hebben op Delta Lloyd NV. Alle aandelen in Arena 2000-I BV, Arena 2001-I BV c.q. Arena 2002-I BV worden gehouden door de Stichting Security Trustee Arena 2000-I BV, Stichting Security Trustee Arena 2001-I BV c.q. Stichting Security Trustee Arena 2002-I BV. Delta Lloyd NV houdt noch direct noch indirect een aandelenbelang in Arena 2000-I BV, Arena 2001-I BV c.q. Arena 2002-I BV of een belang in de Stichting Security Trustee Arena 2000-I BV, Stichting Security Trustee Arena 2001-I BV Stichting Security c.q. Trustee Arena 2002-I BV. Delta Lloyd NV ontvangt vergoedingen van Arena 2000-I BV, Arena 2001-I BV c.q. Arena 2002-I BV voor het beheer van de leningadministratie en voor ‘interest rate swaps’ die zijn aangegaan om het renterisico samenhangend met de aangepaste transacties af te dekken.

31/12/2002

-2.486,9

31/12/2001

-1.520,8

57


31/12/2002

31/12/2001

Als gevolg van de ‘interest rate swaps’ tussen Delta Lloyd NV en Arena 2000-I BV, Arena 2001-I BV c.q. Arena 2002-I BV worden de rente-inkomsten uit hoofde van de gesecuritiseerde hypothecaire vorderingen in principe omgezet in een rentevergoeding waarmee ten principale de rente wordt betaald die is verschuldigd aan de houders van de obligaties. Delta Lloyd NV heeft noch het recht noch de verplichting de gesecuritiseerde hypothecaire vorderingen terug te kopen, tenzij onder bepaalde omstandigheden waarin zij zich niet houdt aan haar contractuele verplichtingen. Delta Lloyd NV heeft per balansdatum voor eigen rekening belegd in vastrentende, niet-preferente obligaties A voor D 4,4 (D 26,2) miljoen. Voor D nihil (D 2,0) miljoen in mezzanine vastrentende obligaties B. Voor D 1,4 (D 1,5) miljoen in vastrentende achtergestelde obligaties D. Bovengenoemde obligaties zijn uitgegeven door Arena 2000-I BV en hebben een looptijd tot november 2062. Beleggingen voor rekening en risico polishouders en spaarkasbeleggingen Beleggingen voor unit-linked verzekeringen Gesepareerde depots voor collectieve contracten Spaarkasbeleggingen

1.757,2 3.304,2 424,5

1.418,5 4.769,8 513,6 5.485,9

Balanswaarde begin boekjaar Aankopen Verkopen en lossingen Herwaarderingen en overige mutaties

6.701,9 3.506,4 -3.578,8 -1.143,6

6.701,9 6.320,7 1.537,8 -750,5 -406,1

5.485,9

58

6.701,9


De marktwaarde van de beleggingen voor rekening en risico polishouders en spaarkasbeleggingen bedraagt ultimo boekjaar waarvan gesepareerde depots waarvan spaarkasbeleggingen De kostprijs van de beleggingen voor rekening en risico polishouders en spaarkasbeleggingen bedraagt ultimo boekjaar waarvan gesepareerde depots waarvan spaarkasbeleggingen

31/12/2002

31/12/2001

5.485,9 3.304,2 424,5

6.701,9 4.769,8 507,0

5.618,5 3.415,9 490,0

6.540,5 4.512,2 503,2

231,2 100,8

227,9 129,4

Het verschil tussen de beleggingen en de voorziening voor rekening en risico van polishouders bestaat voornamelijk uit in de toekomst in de gesepareerde beleggingsdepots in te brengen bedragen waarbij voor de periode tot inbreng afspraken omtrent rendement gemaakt zijn. De verschillen zijn gegarandeerd. Vorderingen Uit directe verzekeringen Verzekeringsnemers Tussenpersonen

332,0 Onder de overige vorderingen is een vordering uit hoofde van latente belastingen opgenomen De nominale waarde bedraagt Overige activa Materiële vaste activa De samenstelling van deze post is als volgt Informatieverwerkende apparatuur Overige duurzame bedrijfsmiddelen

357,3

356,8 148,6

198,0 -11,4

13,0 38,7

11,9 29,0 51,7

59

40,9


Balanswaarde begin boekjaar Investeringen Afschrijvingen Desinvesteringen

31/12/2002

40,9 37,5 -10,1 -16,6

31/12/2001

36,7 16,9 -12,1 - 0,6 51,7

De totale aanschafwaarde van de materiële vaste activa bedraagt ultimo boekjaar Het hierop afgeschreven bedrag bedraagt ultimo boekjaar Overlopende activa Overlopende acquisitiekosten Levensverzekering Schadeverzekering

40,9

137,1

120,2

-85,4

-79,3

152,5 62,3

147,7 56,8 214,8

60

204,5

toelichting op de geconsolideerde balans Bankbedrijf In miljoenen euro

Totaal activa bankbedrijf Goodwill Balanswaarde begin boekjaar Aankopen Afschrijvingen Bankiers Deze post omvat tegoeden Terstond opeisbaar Drie maanden of korter Langer dan drie maanden maar niet langer dan één jaar Langer dan één jaar maar niet langer dan vijf jaar

31/12/2002

56,1 3,9 -3,9

31/12/2001

56,3 - 0,2 56,1

56,1

219,7 604,1

314,6 282,2

10,2

17,2

-

4,3 834,0

Gespecificeerd naar geografische regio Nederland Overige EU

698,0 136,0

618,3 93,8 524,5

834,0 Kredieten Hypothecaire kredieten Kredieten aan de overheid Overige kredieten Zakelijke leningen

1.064,2 2,7 878,5 696,2

618,3 1.053,4 7,9 954,3 718,1

2.641,6 Kredieten per sector Private sector Zakelijke sector Voorzieningen voor debiteurenrisico’s

2.004,4 698,9 -61,7

2.733,7 1.881,8 906,7 -54,8

2.641,6

61

2.733,7


Gespecificeerd naar looptijd Terstond opeisbaar Drie maanden of korter Langer dan drie maanden maar niet langer dan één jaar Langer dan één jaar maar niet langer dan vijf jaar Langer dan vijf jaar

31/12/2002

31/12/2001

411,1 511,6

439,2 525,2

184,0

320,8

442,6 1.092,3

654,1 794,4 2.641,6

Gespecificeerd naar geografische regio Nederland Overige EU Buiten EU

1.079,7 1.508,5 53,4

2.733,7 1.145,7 1.529,3 58,7

2.641,6 Rentedragende waardepapieren De samenstelling van deze post is als volgt Obligaties EU-overheden, ter beurze genoteerd Overige obligaties, ter beurze genoteerd Overige waardepapieren

864,4 548,0 34,2

2.733,7

791,2 450,9 127,6 1.446,6

Balanswaarde beleggingsportefeuille vastrentende waarden begin boekjaar Beleggingsportefeuille vastrentende waarden aankopen Beleggingsportefeuille vastrentende waarden wijzigingen in de groep Beleggingsportefeuille vastrentende waarden lossingen Beleggingsportefeuille vastrentende waarden verkopen

1.369,7

1.246,9

658,4

826,1

267,9

-

724,5

-390,7

-175,6

-273,3

-228,3 1.409,0

Het verschil tussen de op balansdatum geldende aflossingswaarde en de historische kostprijs In verband met zekerheidsstellingen niet ter vrije beschikking

1.246,9

-89,0

7,4

62,4

18,4

62


Beleggingen De samenstelling van deze post is als volgt Aandelen, ter beurze genoteerd Aandelen, niet ter beurze genoteerd Deelnemingen Terreinen en gebouwen

31/12/2002

18,6 3,4 15,9 14,4

31/12/2001

43,1 5,0 15,5 15,4 52,3

Balanswaarde beleggingsportefeuille aandelen begin boekjaar Beleggingsportefeuille aandelen aankopen Beleggingsportefeuille aandelen wijzigingen in de groep Beleggingsportefeuille aandelen verkopen Beleggingsportefeuille aandelen herwaardering en overige

79,0

43,7 74,3

30,1 1,2

-105,0

10,8 -

-2,6

1,6 10,4

Materiële vaste activa De samenstelling van deze post is als volgt Informatieverwerkende apparatuur Overige bedrijfsmiddelen

16,6 17,1

43,7

4,0 33,3 33,7

Balanswaarde begin boekjaar Wijzigingen in de samenstelling van de groep Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen

37,3 5,6 -2,9 - 6,3

37,3 15,2 10,7 16,2 -4,8

33,7 De totale aanschafwaarde van de materiële vaste activa bedraagt ultimo boekjaar Het hierop afgeschreven bedrag bedraagt ultimo boekjaar

37,3

60,1

58,0

-26,4

-20,7

63


Overige activa Vorderingen uit hoofde van nog niet afgewikkelde effectentransacties Saldo valuta termijntransacties en overige vorderingen Overlopende activa Onder dit balanshoofd zijn de bedragen opgenomen uit hoofde van vooruitbetaalde kosten en nog niet gefactureerde, te ontvangen opbrengsten. Totaal activa bankbedrijf

31/12/2002

16,2

31/12/2001

113,2

96,0

288,1 112,2

401,3

91,4

92,7

5.267,9

5.388,1

64

toelichting op de geconsolideerde balans Aansprakelijk groepsvermogen In miljoenen euro

31/12/2002

31/12/2001

2.353,9 2.353,9

2.887,4 -9,2 2.878,2

PASSIVA Eigen vermogen Balanswaarde begin boekjaar Effect stelselwijziging Gecorrigeerde balanswaarde begin boekjaar Mutaties Waardemutaties zakelijke waarden Indirect rendement Belastingen betrekking hebbend op bovenstaande mutaties

-728,6 -181,5 131,7

Ingehouden winst Uitkering dividend uit de reserves Balanswaarde einde boekjaar Eigen vermogen verzekeringsactiviteiten Eigen vermogen bankactiviteiten

-594,0 -223,0 77,6 -778,4

-739,4

137,7 - 0,2 1.713,0

297,1 -82,0 2.353,9

1.334,9 378,1

1.976,3 377,6 1.713,0

Vanaf het moment, dat de gewone aandelen van Delta Lloyd NV worden opgenomen in de notering van een officiële effectenbeurs kunnen de converteerbare preferente aandelen A één op één worden omgewisseld in gewone aandelen Delta Lloyd NV, onder de verplichting tot het bijstorten van een bedrag van D 1.730,42 per te converteren aandeel. Deze bijstorting zal, voorzover mogelijk, worden verrekend met het saldo van de perpetuele achtergestelde converteerbare geldlening. De conversieprijs zal worden aangepast bij uitgifte van gewone aandelen Delta Lloyd NV, in geval van herstructurering van het aandelenkapitaal van Delta Lloyd NV of in het geval van splitsing van de uitstaande gewone aandelen Delta Lloyd NV in gewone aandelen met een lagere nominale waarde.

65

2.353,9


Perpetuele achtergestelde converteerbare geldlening Deze lening, met een nominale waarde van D 489,9, heeft een perpetuele looptijd tegen een rentepercentage van 2,5%. Dit percentage wordt met ingang van het boekjaar 2000 tot en met het boekjaar 2009 jaarlijks met 1% geïndexeerd. De lening is achtergesteld bij alle andere schuldverplichtingen van Delta Lloyd NV. Fonds voor algemene bankrisico’s Boekwaarde begin boekjaar Wijziging in de samenstelling groep Overboeking belastinglatentie Toevoegingen ten laste van het resultaat Boekwaarde einde boekjaar Solvabiliteit verzekeringsbedrijf Aanwezige solvabiliteit Wettelijke vereiste solvabiliteit Solvabiliteitsmarge

31/12/2001

172,4

172,4

9,3 3,8 -9,8

8,0 4,5 -2,2 -1,0 3,3

9,3

1.888,7

2.535,6

2.013,6 1.140,6

De aanwezige solvabiliteit voor de verzekeringsactiviteiten van Delta Lloyd NV uitgedrukt in een percentage van de wettelijk vereiste solvabiliteit bedraagt Aanwezige solvabiliteit Intern vereiste solvabiliteit (150% van wettelijk vereiste solvabiliteit) Solvabiliteitsmarge

31/12/2002

2.685,6 1.158,6 873,0

1.527,0

176,5

231,8

2.013,6

2.685,6

1.710,9

1.737,9 302,7

66

947,7


31/12/2002

31/12/2001

Solvabiliteit bankbedrijf Aanwezig kernvermogen

258,1

267,9

Aanwezig toetsingsvermogen Verplicht toetsingsvermogen Solvabiliteitsmarge

304,7 174,8

323,4 178,3

BIS-Tier 1 ratio (%) BIS-ratio (%) Wettelijk vereiste BIS-ratio (%)

129,9

145,1

12,2 13,9 8,0

12,6 14,5 8,0

De aanwezige solvabiliteit van Delta Lloyd NV (de Groep) bedraagt 144% (184%), uitgedrukt in een percentage van de vereiste solvabiliteit zoals die is voorgeschreven door de toezichthoudende instanties in het verzekerings- en bankbedrijf.

67


Technische voorzieningen Niet-verdiende premies en lopende risico’s Voorziening niet-verdiende premies en lopende risico’s Catastrofevoorziening Actuariële voorziening ziektekosten

31/12/2002

364,9 4,3 75,0

31/12/2001

283,4 17,7 82,1 444,2

Voor levensverzekering Voorziening voor levensverzekeringsverplichtingen Nog niet afgeschreven rentestandkortingen

16.141,1 -413,4

383,2 15.397,9 -424,8

15.727,7 Voor te betalen schaden Voorziening voor te betalen schaden Voorziening overige verzekeringstechnische risico’s

1.323,4

Aandeel herverzekeraars technische voorzieningen Voor niet-verdiende premies en lopende risico’s Voor levensverzekering Voor te betalen schaden Voor winstdeling en kortingen

1.254,8

18,5

Voor winstdeling en kortingen

14.973,1

5,8 1.341,9

1.260,6

209,0

607,1

17.722,8

17.224,0

-24,0 -1.337,1 -139,2 -1,2

- 0,9 -1.317,0 -146,2 - 0,7 -1.501,5

Technische voorzieningen voor verzekeringen waarbij polishouders het beleggingsrisico dragen en voor spaarkassen Technische voorzieningen voor verzekeringen waarbij polishouders het beleggingsrisico dragen Spaartegoed van de spaarkassen

5.291,7 508,9

-1.464,8

6.243,2 521,9 5.800,6

68

6.765,1


Aandeel herverzekeraars Technische voorzieningen voor verzekeringen waarbij polishouders het beleggingsrisico dragen Totaal technische voorzieningen Totaal technische voorzieningen begin boekjaar Effect stelselwijziging Gecorrigeerde beginstand technische voorzieningen

Technische rekening Schade Niet-verdiende premies Te betalen schaden Technische rekening Zorg Niet-verdiende premies Te betalen schaden

31/12/2001

-39,3

-37,3

21.982,6

22.487,0

22.487,0 -

Wijziging in de samenstelling groep Technische rekening Leven Wijziging technische voorziening eigen rekening Winstdeling en kortingen Mutatie rentestandkorting

31/12/2002

21.558,1 14,1 22.487,0

21.572,2

-

174,8

-184,0 -398,6 11,4

1.246,3 -377,3 -166,6 -571,2

- 6,7 56,3

702,4 5,3 56,9

49,6 18,4 -1,2

Totaal technische voorziening einde boekjaar

62,2 -18,0 -6,6

17,2

-24,6

21.982,6

22.487,0

Catastrofevoorziening Balanswaarde begin boekjaar Toevoegingen ten laste van winsten verliesrekening Aanwendingen Vrijvallende bedragen ten gunste van winsten verliesrekening

17,7

18,4

0,5 -11,1

-

-2,8

- 0,7 4,3

69

17,7


Rentestandkortingen Balanswaarde begin boekjaar Verleende korting boekjaar Afschrijving rentestandkorting Stand einde boekjaar In de technische voorziening voor levensverzekeringsverplichtingen alsmede in de voorziening voor diverse doeleinden zijn bedragen opgenomen ten behoeve van de pensioenregelingen voor Delta Lloyd NV medewerkers. Levensverzekeringsverplichtingen Diverse doeleinden Overige voorzieningen Voorziening voor pensioenen Balanswaarde begin boekjaar Aanwendingen Toevoegingen Vrijval

31/12/2002

424,8 134,0 -145,4

31/12/2001

258,2 263,9 -97,3 413,4

424,8

659,7 41,7

619,5 51,1

50,9 -2,6 3,6 -3,3

52,8 -1,9 48,6

Voorziening voor reorganisatie Balanswaarde begin boekjaar Aanwendingen Toevoegingen Vrijval

14,1 5,4 -1,0

50,9 13,0 -14,5 15,6 -

18,5 Voorziening voor diverse doeleinden Balanswaarde begin boekjaar Aanwendingen Vrijval

Van de overige voorzieningen heeft D 21,5 (D 42,3) miljoen een kortlopend karakter.

39,7 -38,6 -1,1

14,1 80,7 -21,0 -20,0

-

39,7

67,1

104,7

70


Schulden Schulden uit directe verzekeringen Tussenpersonen Verzekerden

31/12/2002

33,2 881,1

31/12/2001

29,0 754,0 914,3

Voor de schulden aan verzekerden geldt Looptijd één jaar en korter Looptijd langer dan één jaar maar niet langer dan vijf jaar Looptijd langer dan vijf jaar

783,0

641,6

517,5

2,0 237,5

51,9 184,6 881,1

754,0

Voor de schulden met een looptijd langer dan één jaar bedraagt de gemiddelde interestvoet

6,0%

5,9%

Overige schulden Overige langlopende schulden Looptijd langer dan één jaar maar niet langer dan vijf jaar Looptijd langer dan vijf jaar

46,8 104,2

28,6 97,4 151,0

De gemiddelde interestvoet bedraagt Kortlopende schulden Dividend Vennootschapsbelasting Diverse belastingen en sociale premies Financiële instellingen Overige

126,0

5,6%

6,7%

0,2 327,0 22,9 316,4 508,5

82,0 295,7 18,2 450,0 368,4 1.175,0 1.326,0

Overlopende passiva Voorziening rendementsverschillen Overige

420,8 222,2

1.214,3 1.340,3 481,4 271,6

643,0

71

753,0


31/12/2002

31/12/2001

Niet uit de balans blijkende verplichtingen Panden in aanbouw

31,1

56,6

Verplichtingen uit hoofde van investeringen in verkoopprojecten

17,0

20,4

Verplichtingen tot belegging in andere categorieën

23,4

9,5

Huurverplichtingen

48,6

18,1

Verpanding effectenportefeuille voor pensioenovereenkomst NUTS OHRA Beheer BV

12,9

18,6

Aangegane garantie- en overige verplichtingen Looptijd vijf jaar en korter

552,0

531,1

Looptijd langer dan vijf jaar maar niet langer dan tien jaar

80,3

48,5 765,3

Door een van de groepsmaatschappijen is in 2002 een garantie gegeven ter financiering van mogelijke overnames van verzekeringsportefeuilles tot maximaal D 51 miljoen. Er is een aantal claims ingediend. Alle claims worden betwist. Op grond van ingewonnen juridisch advies en ontvangen informatie wordt er vanuit gegaan dat deze geen nadelige invloed van betekenis zullen hebben op de financiële positie van de vennootschap. Derhalve zijn terzake geen voorzieningen opgenomen.

72

702,8


Totaal passiva bankbedrijf Bankiers De onderverdeling naar resterende looptijd is als volgt Terstond opeisbaar Drie maanden of korter Langer dan drie maanden maar niet langer dan één jaar Langer dan één jaar maar niet langer dan vijf jaar Langer dan vijf jaar

31/12/2002

31/12/2001

43,7 36,1

43,3 279,9

14,6

5,8

3,0 13,1

2,1 40,5 110,5

Gespecificeerd naar geografische regio Nederland Overige EU Buiten EU

371,6

33,2 77,2 0,1

306,7 64,9 110,5

Toevertrouwde middelen Spaargelden Overige toevertrouwde middelen Terstond opeisbaar Drie maanden of korter Langer dan drie maanden maar niet langer dan één jaar Langer dan één jaar maar niet langer dan vijf jaar Langer dan vijf jaar Overige passiva Overlopende passiva

371,6

939,8

884,4

2.064,8 561,3

1.137,5 724,4

125,8

88,1

304,6 176,0

134,4 741,9 4.172,3

3.710,7

396,4

806,8

70,0

71,1

73


Voorzieningen Reorganisatievoorziening Balanswaarde begin boekjaar Aanwendingen Toevoegingen Wijzigingen in de samenstelling groep Vrijval

31/12/2002

32,2 -9,4 -2,1

31/12/2001

4,4 -2,1 2,5 27,4 20,7

Voorziening voor pensioenverplichtingen Balanswaarde begin boekjaar Aanwendingen Toevoegingen Wijzigingen in de samenstelling groep Vrijval

Van de voorzieningen heeft D 21,1 (D 11,9) miljoen een kortlopend karakter

6,4 - 0,4 0,9 -

32,2 1,4 -1,0 1,7 4,5 - 0,2

6,9

6,4

27,6

38,6

4.776,8

4.998,8

74


Niet uit de balans blijkende verplichtingen Voorwaardelijke schulden Deze post betreft de voorwaardelijke schulden uit hoofde van verstrekte garanties, borgtochten en hoofdelijke aansprakelijkheid als bedoeld in artikel 403 lid 1, sub f van van Titel 9 Boek 2 BW. Onherroepelijke faciliteiten Deze post betreft de onherroepelijke kredietfaciliteiten. Valutarisico’s Deze post betreft de som van de tegenwaarde in euro’s van de activa en passiva in vreemde valuta, gespecificeerd als volgt Activa Passiva

31/12/2002

31/12/2001

100,1

53,5

123,8

60,9

110,2 109,4

-

Derivaten Derivaten zijn financiële instrumenten belichaamd in contracten waarvan de waarde afhankelijk is van één of meer onderliggende activa, referentieprijzen of indices. De derivaten kunnen per balansdatum als volgt naar looptijd en soort worden gespecificeerd, tezamen met de positieve vervangingswaarde.

75

toelichting op de geconsolideerde balans Bankbedrijf miljoenen euro

Notional

Notional

Notional

Notional

Positieve

amounts

amounts

amounts

amounts

vervangingswaarde

Derivaten naar looptijd en soort < 1 jaar

1 - < 5 jaar

> 5 jaar

totaal

Rentecontracten OTC Forwards Swaps Gekochte opties Geschreven opties

40,0 21,1 49,5 49,5

781,5 105,8 -

29,0 -

821,5 155,9 49,5 49,5

5,4 -

Valutacontracten OTC Forwards Swaps Gekochte opties Geschreven opties

812,4 0,9 0,9

-

-

812,4 0,9 0,9

10,2 0,9 -

1,3 -

-

-

1,3 -

0,5 -

Beurs aandelen contracten Gekochte opties Geschreven opties

Verbonden activa In verband met zekerheidsstellingen zijn bepaalde aandelen en obligaties verbonden. Deze staan dientengevolge niet meer ter vrije beschikking.

31/12/2002

31/12/2001

62,4

49,2

76

toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening In miljoenen euro

Opbrengst uit beleggingen Nederland Terreinen en gebouwen Overige beleggingen

2002

99,8 949,0

Gerealiseerde en ongerealiseerde resultaten op beleggingen voor rekening en risico polishouders en spaarkasbeleggingen Overige EU-landen Terreinen en gebouwen Overige beleggingen

Landen buiten de EU Terreinen en gebouwen Overige beleggingen

1.048,8

1.162,8

-223,6 825,2

2,1 1.164,9 23,4 246,3

207,8

269,7

-284,5 -76,7

-229,9 39,8

1,3 17,1

Gerealiseerde en ongerealiseerde resultaten op beleggingen voor rekening en risico polishouders en spaarkasbeleggingen De opbrengst uit beleggingen bestaat uit Directe opbrengst uit beleggingen Indirecte opbrengst uit beleggingen

102,0 1.060,8

22,3 185,5

Gerealiseerde en ongerealiseerde resultaten op beleggingen voor rekening en risico polishouders en spaarkasbeleggingen

2001

1,3 14,6 18,4

15,9

-1,1 765,8

1.220,6

584,3 181,5

997,6 223,0

77

toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening

In miljoenen euro

2002

2001

2000

1999

1998

Terreinen en gebouwen Directe beleggingsopbrengsten (bruto) Niet-gerealiseerde resultaten op beleggingen Gerealiseerde resultaten op beleggingen Directe kosten exploitatie van beleggingen Totaal

116,6 25,3 -1,5 -5,0 135,4

126,8 42,0 0,9 -2,0 167,7

117,3 60,0 1,1 -1,2 177,2

84,1 46,6 2,0 -1,0 131,7

66,5 49,9 1,0 - 0,9 116,5

Aandelen Directe beleggingsopbrengsten (bruto) Niet-gerealiseerde resultaten op beleggingen Gerealiseerde resultaten op beleggingen Directe kosten exploitatie van beleggingen Totaal

297,5 -707,8 - 179,6 -16,0 - 605,9

324,3 -949,1 140,5 -18,1 -502,4

280,7 197,0 88,5 -15,1 551,1

196,3 197,1 58,3 -9,6 442,1

155,0 -153,0 -10,0 -7,6 -15,6

414,1 - 682,5 - 181,1 - 21,0 - 470,5

451,1 -907,1 141,4 -20,1 -334,7

398,0 257,0 89,6 -16,3 728,3

280,4 243,7 60,3 -10,6 573,8

221,5 -103,1 -9,0 -8,5 100,9

Overzicht beleggingsresultaten op zakelijke waarden 1)

Totale beleggingsresultaten op zakelijke waarden Directe beleggingsopbrengsten (bruto) Niet-gerealiseerde resultaten op beleggingen Gerealiseerde resultaten op beleggingen Directe kosten exploitatie van beleggingen Het deel in de opbrengst uit terreinen en gebouwen inbegrepen in toegerekende marktconforme huuropbrengsten voor onroerende goederen in eigen gebruik bedraagt D 8,1 (D 9,1) miljoen. De opbrengst uit beleggingen is het saldo van de huuropbrengsten na aftrek van exploitatiekosten, dividenden, interest op vastrentende beleggingen na aftrek van toevoegingen aan de voorziening voor beleggingsrisico’s en relevante mutaties van de balanspost rendementsverschillen en interest van vlottende activa. 1) Zakelijke waarden bestaan uit: ‘terreinen en gebouwen’ en ‘aandelen’.

78

toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening

In miljoenen euro

De opbrengst uit beleggingen van de spaarfondsen bedraagt De toerekening van de beleggingsopbrengsten aan de niet-technische rekening geschiedt op basis van de aan het vermogen toegerekende activa.

2002

21,1

Beleggingslasten Beheerskosten en rentelasten

2001

19,7

-171,2

-199,2

Overige baten De post overige baten betreft onder andere het resultaat van verkoopprojecten van onroerend goed, de opbrengst uit dienstverlening en baten met een incidenteel karakter.

41,0

61,1

Overige lasten De post overige lasten betreft lasten met een incidenteel karakter.

- 90,8

-67,0

Belasting naar de winst Belasting van het resultaat Fiscale faciliteiten Vrijgestelde winstbestanddelen Effect discontering latentie Overig Effectief belastingbedrag

54,4 -7,4 - 29,1 - 0,9 2,9

128,4 -9,5 -51,9 -3,3 3,7 19,9

79

67,4

geconsolideerde technische rekening levensverzekering In miljoenen euro

Verdiende premies eigen rekening Bruto geboekte premies Uitgaande herverzekeringspremies

2002

2.744,1 -104,5

2001

2.686,6 -99,1 2.639,6

2.587,5

Toegerekende opbrengst uit beleggingen

362,1

720,5

Overige technische baten eigen rekening

59,8

20,0

Uitkeringen eigen rekening Bruto uitkeringen Aandeel herverzekeraars

-2.966,3 125,0

-1.553,6 101,6 -2.841,3

Wijziging technische voorzieningen eigen rekening Voorziening voor levensverzekeringsverplichtingen Bruto Aandeel herverzekeraars

146,2 37,8

-1.452,0

-1.256,5 10,2 184,0

-1.246,3

Winstdeling en kortingen

142,3

-21,6

Bedrijfskosten

-462,6

-457,0

Overige technische lasten eigen rekening

-16,8

-7,0

Resultaat technische rekening levensverzekering

67,1

144,1

80

toelichting op de geconsolideerde technische rekening levensverzekering In miljoenen euro

Met

Zonder

Beleggingen

Beleggingen

winstdeling

winstdeling

voor rekening

voor rekening

Splitsing bruto premies naar product

en risico

en risico

polishouders

polishouders

met

zonder

winstdeling

winstdeling

Totaal

Boekjaar 2002 Individuele verzekeringsovereenkomsten Periodieke premies Premies ineens

Collectieve verzekeringsovereenkomsten Periodieke premies Premies ineens

425,9 680,6

20,3 9,1

109,5 84,8

298,6 77,0

1.106,5

29,4

194,3

375,6

289,1 242,5

17,0 3,6

209,0 276,9

0,2 -

531,6

20,6

485,9

0,2

1.038,3

1.638,1

50,0

680,2

375,8

2.744,1

421,1 584,9

31,2 32,2

86,4 10,8

283,6 133,2

1.006,0

63,4

97,2

416,8

281,8 371,1

14,2 4,1

239,1 192,7

0,2 -

652,9

18,3

431,8

0,2

1.103,2

1.658,9

81,7

529,0

417,0

2.686,6

1.705,8

Boekjaar 2001 Individuele verzekeringsovereenkomsten Periodieke premies Premies ineens

Collectieve verzekeringsovereenkomsten Periodieke premies Premies ineens

81

1.583,4

toelichting op de geconsolideerde technische rekening levensverzekering

In miljoenen euro

2002

2001

Splitsing bruto premies naar product naar geografische regio Nederland Individuele verzekeringsovereenkomsten Collectieve verzekeringsovereenkomsten Overige EU-landen Individuele verzekeringsovereenkomsten Collectieve verzekeringsovereenkomsten Landen buiten de EU Individuele verzekeringsovereenkomsten Collectieve verzekeringsovereenkomsten

981,0 809,9 1.790,9 696,8 214,7

766,5 26,5 17,2

41,7

43,7

2.744,1

2.686,6

59,8

20,1

58,3

42,0

287,7 -145,4

75,7 -97,3 142,3

De post winstdeling bevat de geboekte bedragen wegens overrente-clausules en andere winstdelingsvormen

Beheerskosten, personeelskosten en afschrijving bedrijfsmiddelen Provisie en winstdeling ontvangen van herverzekeraars

544,1 222,4

28,0 13,7

Herverzekeringsbaten en -lasten

Bedrijfskosten Acquisitiekosten Wijziging overlopende acquisitiekosten

1.876,4

911,5

Overige technische baten eigen rekening In deze post is een vergoeding in verband met afkoop van een groot collectief levensverzekeringscontract inbegrepen van D 47,4 miljoen.

Winstdeling en kortingen Winstdeling Afschrijving rentestandkorting

1.012,8 863,6

-239,7 -12,6

-21,6

-137,1 -20,4 -252,3

-157,5

-223,4

-325,1

13,1 - 462,6

25,6 -457,0

82

geconsolideerde technische rekening schadeverzekering In miljoenen euro

Verdiende premies eigen rekening Bruto geboekte premies Uitgaande herverzekeringspremies

2002

809,8 -57,5

2001

751,8 -34,2 752,3

Wijziging technische voorzieningen niet-verdiende premies en lopende risico’s Bruto Aandeel herverzekeraars

-10,9 17,6

Toegerekende opbrengst uit beleggingen Schaden eigen rekening Bruto schaden Aandeel herverzekeraars Wijziging voorziening voor te betalen schaden Bruto Aandeel herverzekeraars

Bedrijfskosten Resultaat technische rekening schadeverzekering

717,6

0,8 -6,1 6,7

-5,3

759,0

712,3

57,0

52,8

- 481,6 18,8

-436,9 16,7 - 462,8

- 46,9 - 9,4

-420,2 -77,4 20,5

-56,3

-56,9

-519,1

-477,1

-307,8

-295,5

-10,9

-7,5

83

toelichting op de geconsolideerde technische rekening schadeverzekering In miljoenen euro

Specificatie van de technische rekening naar branches 2002

Ongevallen/

Motorrijtuig

Motorrijtuig

ziekte

WA

overig

Transport Brand- en andere

Algemene

Overige

Totaal

zaakschade aansprakelijkheid

Bruto geboekte premies Verdiende premies Opbrengst uit beleggingen Schaden Bedrijfskosten Herverzekeringsbaten en -lasten

122,3 124,7 11,5 -72,8 -39,5 0,6

162,1 161,2 18,6 -119,8 - 63,7 1,9

103,1 99,9 1,9 -73,5 - 40,9 -

42,6 40,8 2,1 -27,2 -14,2 1,1

300,3 296,9 12,4 -171,6 -106,0 - 31,3

60,1 57,9 10,0 -52,9 -26,4 - 0,6

19,3 17,5 0,5 -10,7 -17,1 - 2,2

809,8 798,9 57,0 -528,5 - 307,8 - 30,5

24,5

-1,8

-12,6

2,6

0,4

-12,0

-12,0

-10,9

118,4 0,6 3,3

131,1 20,7 10,3

101,4 1,7

42,3 0,3

273,3 13,9 13,1

60,1 -

17,5 1,1 0,7

744,1 36,3 29,4

122,3

162,1

103,1

42,6

300,3

60,1

19,3

809,8

Bruto geboekte premies Verdiende premies Opbrengst uit beleggingen Schaden Bedrijfskosten Herverzekeringsbaten en -lasten

121,5 121,0 10,5 -96,2 -60,3 13,9

153,8 153,6 16,1 -129,2 -50,9 4,1

102,8 106,6 3,7 - 62,6 -40,3 - 0,5

39,1 39,7 2,1 -23,1 -13,3 - 0,6

258,3 251,6 10,5 -133,9 -98,5 -20,3

60,2 63,9 9,3 - 61,2 -27,1 2,5

16,1 16,2 0,6 -8,1 -5,1 -2,2

751,8 752,6 52,8 -514,3 -295,5 -3,1

Technisch resultaat

-11,1

-6,3

6,9

4,8

9,4

-12,6

1,4

-7,5

Geografische segmentatie premie Nederland Overige EU-landen Landen buiten de EU

111,4 0,2 9,9

121,2 25,5 7,1

95,0 7,8

38,7 0,4

238,0 8,0 12,3

58,7 1,5 -

15,0 0,4 0,7

678,0 35,6 38,2

121,5

153,8

102,8

39,1

258,3

60,2

16,1

751,8

Technisch resultaat Geografische segmentatie premie Nederland Overige EU-landen Landen buiten de EU

Specificatie van de technische rekening naar branches 2001

Alle bedragen zijn bruto, herverzekeringsbaten en -lasten zijn gesaldeerd.

84

toelichting op de geconsolideerde technische rekening schadeverzekering

In miljoenen euro

Bedrijfskosten Acquisitiekosten Wijziging overlopende acquisitiekosten

2002

-189,5 5,5

Beheerskosten, personeelskosten en afschrijving bedrijfsmiddelen Provisie en winstdeling ontvangen van herverzekeraars

2001

-183,1 1,0 -184,0

-182,1

-132,1

-120,1

8,3 - 307,8

6,7 -295,5

Provisiekosten zijn opgenomen onder bedrijfskosten. Schadebehandelingskosten maken deel uit van de schade-uitkeringen. Bruto geleden schaden Schadebehandelingskosten

- 501,3 - 27,2

-490,0 -24,3 - 528,5

85

-514,3

geconsolideerde technische rekening zorgverzekering 1) In miljoenen euro

Verdiende premies eigen rekening Bruto geboekte premies 2) Bijdragen Centrale Kassen

2002

647,5 139,7

2001

633,7 74,2 787,2

Wijziging technische voorzieningen niet-verdiende premies en lopende risico’s Bruto Aandeel herverzekeraars

9,1 -27,4

707,9

17,9 0,1 -18,3

18,0

768,9

725,9

Toegerekende opbrengst uit beleggingen

26,1

22,6

Overige technische baten eigen rekening

25,3

3,0

Schaden eigen rekening Bruto schaden Aandeel herverzekeraars

-744,4 1,0

-670,2 1,8 -743,4

Wijziging voorziening voor te betalen schaden Bruto Aandeel herverzekeraars

Bedrijfskosten Overige technische lasten eigen rekening Resultaat technische rekening zorgverzekering

- 9,9 11,1

-668,4 6,7 - 0,1

1,2 -742,2

6,6 -661,8

-79,5

- 80,1

-

-1,6

- 1,4

8,0

1) Hierin zijn de particuliere ziektekostenverzekeringen alsmede de financiële stromen uit de WTZ-polissen (‘standaard pakketpolissen’) verantwoord, welke tot de branche ongevallen en ziekte van het schadebedrijf behoren. 2) De geboekte premies zijn nagenoeg geheel in Nederland gerealiseerd.

86

toelichting op de geconsolideerde technische rekening zorgverzekering In miljoenen euro

Bedrijfskosten Acquisitiekosten Beheerskosten, personeelskosten en afschrijving bedrijfsmiddelen Provisie en winstdeling ontvangen van herverzekeraars

2002

2001

- 37,4

-29,7

- 42,1

-50,7

-

0,3 -79,5

-80,1

Provisiekosten zijn opgenomen onder bedrijfskosten. Schadebehandelingskosten maken deel uit van de schade-uitkeringen Bruto geleden schaden Schadebehandelingskosten

-741,1 -13,2

- 651,9 -11,6 -754,3

-663,5

87

geconsolideerde resultatenrekening bemiddelingsactiviteiten In miljoenen euro

Provisie baten Kosten Winst voor belastingen

2002

2001

3,2 -1,9

2,4 -2,9

1,3

- 0,5

88

geconsolideerde resultatenrekening bankbedrijf In miljoenen euro

Interest baten Interest lasten

2002

255,7 -162,6

2001

179,0 -127,1 93,1

Ontvangen commissie/provisie Betaalde commissie/provisie

57,9 -16,0

51,9 42,3 -12,8

41,9 Opbrengsten uit effecten en deelnemingen Resultaat uit financiële transacties Overige baten

7,5 4,0 9,9

Totaal Kosten Waardeveranderingen van vorderingen Overige lasten Totaal Bedrijfsresultaat Interest groepsvermogen Bedrijfsresultaat voor belastingen

29,5 11,5 8,9 8,3

21,4

28,7

156,4

110,1

140,6 -2,6 22,4

103,2 2,8 6,1 160,4

112,1

- 4,0 5,9

-2,0 5,1

1,9

3,1

89

toelichting op geconsolideerde kosten en provisie In miljoenen euro

Kosten en provisie Loonsom Pensioenlasten Overige sociale lasten Overige kosten

2002

317,2 65,7 50,9 384,1

Provisie In de overige kosten is D 8,1 (D 9,1) miljoen huur eigen gebouwen begrepen. De betaalde provisie aan de buitendienst is begrepen in de post provisie. In de pensioenlasten van 2002 is een bedrag van D 31,0 miljoen inbegrepen in verband met versterking weerstandsvermogen pensioenfonds. De kostenverantwoording in de jaarrekening vindt plaats onder de volgende hoofden Uitkeringen Bedrijfskosten Technische rekening levensverzekering Technische rekening schadeverzekering Technische rekening zorgverzekering

Aantal medewerkers op fulltimebasis per 31 december Delta Lloyd Verzekeringen OHRA Verzekeringen Delta Lloyd Bankengroep Delta Lloyd Deutschland Overig

286,3 34,6 39,5 389,8 817,9 298,3 1.116,2

750,2 287,4 1.037,6

40,4

35,9

462,6 307,8 79,5

Beleggingskosten Bedrijfskosten bankbedrijf Bedrijfskosten Holding Bedrijfskosten bemiddelingsactiviteiten

2001

457,0 295,5 80,1 849,9

832,6

63,5 160,5 1,9 1.116,2

54,1 112,1 2,9 1.037,6

2.220 988 1.223 924 1.109

2.307 966 1.311 986 936 6.464

90

6.506

toelichting op geconsolideerde kosten en provisie

Optierechten op aandelen Aviva plc In 2002 zijn 981.478 (760.374) opties op aandelen Aviva plc in bezit gekomen van medewerkers van Delta Lloyd NV. Hiervan zijn 79.807 (55.186) toegekend aan de leden van de Raad van Bestuur, de overige aan het management. In totaal staan per 31 december 2002, 3.199.264 (2.217.786) opties uit op aandelen Aviva plc. Delta Lloyd NV beschikt op dit moment nog niet over de mogelijkheden opties te verlenen aan alle medewerkers.

91

bezoldiging bestuurders In duizenden euro

2002

2001

De in het boekjaar ten laste van de onderneming gekomen bedragen terzake van de bezoldiging van bestuurders en voormalige bestuurders respectievelijk commissarissen en voormalige commissarissen als bedoeld in artikel 2:402 BW zijn respectievelijk D 1,6 (D 1,9) miljoen en D 0,2 (D 0,2) miljoen. Aan bestuurders en commissarissen zijn leningen en voorschotten verstrekt, waarvan per 31 december 2002 D 0,2 (D 0,2) miljoen nog openstaat, tegen een gemiddelde rentevoet van 5,7% (5,7%). Salaris en bonus bestuurders 1) Drs. N.W. Hoek Salaris Bonus Drs. C.H. Tesselhoff Salaris Bonus Mr. P.J.W.G. Kok 2) Salaris Bonus

465,6 142,4 608,0 392,0 104,1

615,4 368,1 184,0

496,1 367,6 91,1

552,1 317,7 66,5

458,7

Mr. J.E. Jansen 3) Salaris Bonus

Pensioenaanspraken bestuurders

431,4 184,0

-

384,2 108,6 260,6

-

369,2

1.562,8

1.920,9

Leeftijd

Dienstjaren

Toename

Opgebouwd

per 31/12/2002

bij de Groep

opgebouwde

pensioenrecht

per 31/12/2002

aanspraken per 31/12/2002 in 2002

Drs. N.W. Hoek Drs. C.H. Tesselhoff Mr. P.J.W.G. Kok

46 62 48

5 32 3

20 26 17

92

156 228 105

bezoldiging bestuurders

In duizenden euro

Lening en hypotheek bestuurders

31/12/2002

Gemiddeld

31/12/2001

Gemiddeld

rente-

rente-

percentage

percentage

Drs. C.H. Tesselhoff

241

5,7%

241

5,7%

Totaal

241

5,7%

241

5,7%

Stand per

Gedurende

Gedurende

Stand per

Uitoefenprijs

Resterende

Beurskoers

31/12/2001

het jaar

het jaar

31/12/2002

(in pence)

looptijd

op de

verleend

uitgeoefend

Aandelen opties Aviva plc

(in jaren) uitoefendatum (in pence)

Aantal opties Drs. N.W. Hoek Drs. C.H. Tesselhoff Mr. P.J.W.G. Kok Mr. J.E. Jansen Totaal

91.766 50.713 16.923 114.870 274.272

30.901 26.079 22.827 79.807

De uitgifte van aandelen aan bestuurders vindt plaats, wanneer de ‘Total Shareholder Return’ (TSR) performance wordt behaald. De TSR is het rendement van aandelenbezit afgezet tegen de verandering van de koers van het aandeel en de bruto waarde van dividend dat op de betreffende aandelen is ontvangen. De performanceperiode is normaal drie jaar, met de mogelijkheid van verlenging tot vier of vijf jaar. De bestuurders hebben de mogelijkheid tot het uitoefenen van hun opties tot het vijfde jaar na de verleende datum. Wanneer echter bestuurders hun opties uitoefenen voor het derde jaar na de verleende datum en voordat aan de performance voorwaarden is voldaan of voordat daar afstand van is gedaan, worden bepaalde aandelen aangehouden bij een benoemde maatschappij. 1) De salarissen worden voor een periode van twee jaar vastgesteld. 2) Per 1 januari 2001 bestuurder. 3) Per 1 april 2001 met pensioen.

93

-

122.667 76.792 39.750 114.870 354.079

-

5 5 5 5

-

bezoldiging commissarissen In duizenden euro

Bezoldiging commissarissen 1) Drs. J.A.N. van Dijk Vergoeding Overig

2002

34,0 7,7

2001

34,0 7,7 41,7

Mr. V.A.M. van der Burg Vergoeding Overig

25,0 5,9

41,7 25,0 5,9

30,9 C.P.J. Appeldoorn Vergoeding Overig

22,7 2,7

30,9 22,7 2,7

25,4 L.J.M. Berndsen RA 2) Vergoeding Overig

11,3 2,5

25,4 22,7 5,0

13,8 Drs. H.C. Broeksma RA Vergoeding Overig

22,7 7,3

27,7 22,7 7,3

30,0 R. Harvey BSC FIA Vergoeding Overig Drs. R.H.P.W. Kottman Vergoeding Overig

-

30,0 -

22,7 5,0

22,7 5,0

27,7 J. Oskam Vergoeding Overig

22,7 2,7

27,7 22,7 2,7

25,4

94

25,4

bezoldiging commissarissen

In duizenden euro

2002

2001

A.B. Wyand MA Vergoeding Overig

-

-

J.M.H. v. Engelshoven 3) Vergoeding Overig

-

5,6 2,6

Er zijn geen bonussen, leningen en hypotheken verstrekt aan huidige en voormalige commissarissen.

-

8,2

194,9

217,0

Tevens bestaan er geen pensioenaanspraken en optieregelingen met huidige en voormalige commissarissen. 1) De vergoedingen worden voor een periode van twee jaar vastgesteld. 2) Per 17 juni 2002 vertrokken. 3) Per 1 april 2001 vertrokken.

95

vennootschappelijke balans na winstverdeling In miljoenen euro

31/12/2002

31/12/2001

ACTIVA Beleggingen Terreinen en gebouwen P98 Deelnemingen in groepsmaatschappijen en overige deelnemingen P98 Overige financiële beleggingen P99

15,3

15,3

1.462,6 293,7

2.258,0 450,3

Overige vorderingen Overige activa Materiële vaste activa P99 Overlopende activa Lopende rente en huur Overige overlopende activa

1.771,6

2.723,6

467,0

225,7

35,9

21,9

17,6

TOTAAL

0,1 22,2 17,6

22,3

2.292,1

2.993,5

PASSIVA Eigen vermogen 1) Aandelenkapitaal P100 Agioreserve P101 Deelnemingsreserve P101 Herwaarderingsreserve P101 Overige reserves P101 Perpetuele achtergestelde converteerbare geldlening Voorzieningen P102 Schulden P102 Overlopende passiva TOTAAL

116,4 44,5 1.267,2 90,0 194,9

116,4 44,5 1.131,3 816,1 245,6 1.713,0

2.353,9

172,4 9,5 369,3 27,9

172,4 19,2 431,9 16,1

2.292,1

2.993,5

1) Het aansprakelijk vermogen bedraagt B 1.885,4 (B 2.526,3).

96

vennootschappelijke winsten verliesrekening In miljoenen euro

Resultaat deelnemingen na belastingen Overige resultaten na belastingen Resultaat na belastingen Bestemming resultaat Toevoeging deelnemingsreserve Toevoeging overige reserves

2002

173,6 - 35,9

2001

263,0 34,1 137,7

135,9 1,8

297,1 163,3 133,8

137,7

97

297,1

toelichting op de vennootschappelijke balans en winsten verliesrekening In miljoenen euro

31/12/2002

31/12/2001

15,3

15,3

Algemeen Voor de toegepaste grondslagen bij de waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat wordt verwezen naar de uiteenzetting op bladzijde 46 tot en met 52. Beleggingen Terreinen en gebouwen Niet in eigen gebruik De historische kostprijs van de ultimo boekjaar aanwezige terreinen en gebouwen bedraagt Deelnemingen Deelnemingen in groepsmaatschappijen Aandelenkapitaal Achtergestelde leningen Vorderingen/schulden

16,7

16,7

2.299,4 45,4 -348,3

2.392,2 149,5 65,5

Schulden op lange termijn Overige deelnemingen

Balanswaarde begin boekjaar Investeringen in deelnemingen Resultaten deelnemingen Mutatie vorderingen/schulden Overige mutaties

1.996,5 -545,8 11,9

2.607,2 -364,0 14,8

1.462,6

2.258,0

2.258,0 453,8 173,6 - 699,7 -723,1

2.144,5 169,4 263,1 -284,7 -34,3 1.462,6

Voor de schulden op langetermijn geldt een looptijd van meer dan vijf jaar.

98

2.258,0

toelichting op de vennootschappelijke balans en winsten verliesrekening

In miljoenen euro

Overige financiële beleggingen Aandelen Leningen Obligaties

Van de ultimo boekjaar aanwezige aandelen bedraagt de historische kostprijs Van de ultimo boekjaar aanwezige vastrentende waarden bedraagt de actuele waarde voor leningen en voor obligaties De op balansdatum geldende aflossingswaarde en de historische kostprijs van leningen en obligaties zijn gelijk, evenals ultimo 2001 het geval was. Overige activa Materiële vaste activa Informatieverwerkende apparatuur Andere duurzame bedrijfsmiddelen

31/12/2002

293,0 0,7

31/12/2001

448,7 0,4 1,2 293,7

450,3

1.771,6

2.723,6

379,0

507,2

0,9

0,6 0,9

8,3 27,6

5,8 16,1 35,9

De totale aanschafwaarde van de materiële vaste activa bedraagt ultimo boekjaar Het hierop afgeschreven deel bedraagt ultimo boekjaar Onder de overige vorderingen is een vordering uit hoofde van latente belastingen opgenomen van De nominale waarde bedraagt

21,9

79,3

59,4

-43,4

37,5

392,3

201,9

263,2

25,7

99


In miljoenen euro

31/12/2002

31/12/2001

Eigen vermogen Gestort en opgevraagd kapitaal Het maatschappelijk kapitaal is verdeeld in 5 miljoen gewone aandelen van D 9,08, 1,5 miljoen converteerbare preferente aandelen A van D 9,08 en 170.000 preferente aandelen B van D 453,78. Aan het einde van het boekjaar waren zowel gewone aandelen als preferente aandelen geplaatst tot een nominaal bedrag van D 116,4 (D 116,4) miljoen. Maatschappelijk

Aandelenkapitaal Gewone aandelen Converteerbare preferente aandelen A Preferente aandelen B Totaal aandelen

Niet geplaatst

kapitaal

Geplaatst

Maatschappelijk Niet geplaatst

en gestort

kapitaal

Geplaatst en gestort

45,4 13,6 77,1

15,4 4,3 -

30,0 9,3 77,1

45,4 13,6 77,1

15,4 4,3 -

30,0 9,3 77,1

136,1

19,7

116,4

136,1

19,7

116,4

Vanaf het moment dat de gewone aandelen van Delta Lloyd NV worden opgenomen in de notering van een officiële effectenbeurs kunnen de converteerbare preferente aandelen A één op één worden omgewisseld in gewone aandelen Delta Lloyd NV, onder de verplichting tot het bijstorten van een bedrag van D 1.730,42 per te converteren aandeel. Deze bijstorting zal, voorzover mogelijk, worden verrekend met het saldo van de perpetuele achtergestelde converteerbare geldlening. De conversieprijs zal worden aangepast bij uitgifte van gewone aandelen Delta Lloyd NV, in het geval van herstructurering van het aandelenkapitaal van Delta Lloyd NV of in het geval van splitsing van de uitstaande gewone aandelen Delta Lloyd NV in aandelen met een lagere nominale waarde.

100


In miljoenen euro

Agioreserve Balanswaarde begin boekjaar Mutaties Balanswaarde eind boekjaar Deelnemingsreserve Stand begin boekjaar Effect stelselwijziging Gecorrigeerde stand begin boekjaar Toevoeging uit hoofde van ingehouden winst Overige mutaties Stand ultimo boekjaar Herwaarderingsreserve Stand ultimo vorig boekjaar Waardemutaties beleggingen Waardemutaties deelnemingen Overige mutaties Belastingen betrekking hebbend op bovenstaande mutaties Stand ultimo boekjaar Onder de overige mutaties is een bedrag opgenomen van goodwill die in 1998 ten laste van de herwaarderingsreserve was gebracht en wordt gereclassificeerd naar overige reserves. Van de herwaarderingsreserve ultimo boekjaar heeft D 131,5 (D 447,1) miljoen betrekking op niet gerealiseerde resultaten. Overige reserves Stand ultimo vorig boekjaar Toevoeging uit de winst Uitkering dividend Overige mutaties Stand ultimo boekjaar Totaal eigen vermogen

31/12/2002

44,5 -

31/12/2001

44,5 44,5

1.131,3 1.131,3 135,9 -

44,5 975,4 -9,2 966,2 163,3 1,8

1.267,2 816,1 - 84,5 - 734,9 58,2

1.131,3 1.554,0 -272,0 -518,8 -

35,1

52,9 90,0

245,6 1,8 - 0,2 -52,3

816,1

197,1 133,8 -82,0 -3,3 194,9

245,6

1.713,0

2.353,9

101


In miljoenen euro

Voorzieningen Reorganisatievoorziening Balanswaarde begin boekjaar Aanwendingen Toevoegingen Vrijval

31/12/2002

19,2 - 9,7 -

29,3 -19,6 10,3 -0,8 9,5

Van de voorzieningen heeft D 9,5 (D 9,7) miljoen een kortlopend karakter Schulden Dividend Vennootschapsbelasting Diverse belastingen en sociale premies Overige

31/12/2001

0,2 325,8 1,3 42,0

19,2

82,0 302,4 1,0 46,5 369,3

431,9

Resultaat deelnemingen na belastingen Van het resultaat uit deelnemingen heeft D 173,6 (D 261,8) miljoen betrekking op de verhouding met groepsmaatschappijen en D nihil (D 1,2) miljoen op overige deelnemingen. Personele lasten Loonsom Pensioenlasten Overige sociale lasten

24,6 12,9 2,8

11,0 1,9 1,5 40,3

Aantal medewerkers op fulltimebasis per 31 december Werkzaam voor operationele eenheden Werkzaam voor groepsactiviteiten

114 349

14,4

92 302 463

102

394


Niet uit de balans blijkende verplichtingen De niet uit de balans blijkende verplichtingen bedragen ultimo boekjaar D 112,5 (D 82,1) miljoen. Deze zijn begrepen in het op bladzijde 72 genoemde bedrag van D 765,3 (D 702,8) miljoen. Tevens is door Delta Lloyd NV ter dekking van de lasten uit verleende kortingen aan één van haar dochtermaatschappijen een garantie verstrekt ter grootte van D 98 miljoen (D 110 miljoen) op balansdatum. Hiertoe is als zekerheid een pandrecht verleend op een hypotheekportefeuille waarvan Delta Lloyd NV op haar beurt het pandrecht heeft verkregen. De verstrekte garantie zal jaarlijks met D 12 miljoen afnemen en eindigt op 31 december 2010. Voorts zijn bij een aantal deelnemingen zonder verzekeringtechnische of bancaire activiteiten hoofdelijke aansprakelijkheidsverklaringen afgegeven als bedoeld in artikel 2:403, lid 1, sub f BW.

103

104

overige gegevens

OVERIGE GEGEVENS

106 107 108

winstbestemming en dividend accountantsverklaring overzicht van de belangrijkste groepsmaatschappijen

110

TIENJARENOVERZICHT

113

CURRICULUM VITAE RAAD VAN COMMISSARISSEN

114

DELTA LLOYD GROEP PERSONALIA

116

DELTA LLOYD GROEP ADRESSEN

105

overige gegevens Winstbestemming en dividend

STATUTAIRE BEPALINGEN OVER DE WINSTBESTEMMING

Winstbestemming Bij goedkeuring van de jaarrekening zal de winst van s 137,7 miljoen voor reserveringen worden bestemd.

Gebeurtenissen na de balansdatum Februari 2003 is overeenstemming bereikt met ABN AMRO Bank N.V. tot overname van een meerderIn artikel 35 is over de winstbestemming, voorzover heidsbelang in haar verzekeringsactiviteiten met hier van belang, bepaald dat allereerst een dividendde opzet een joint venture te beginnen. Met de vergoeding van 2,5% over het op de geplaatste prefe- Dividend overname is een goodwill van ca. s 164 miljoen gerente aandelen A gestorte bedrag wordt toegevoegd In 2002 is als dividend overeenkomstig artikel 35 lid moeid. Voor de financiering zal een achtergestelde aan de dividendreserve A (en, indien van toepassing, 9 van de Statuten ten laste van de overige reserves lening van s 262,5 miljoen worden ontvangen van over het bedrag van de dividendreserve A). een bedrag van s 0,2 (s 82,0) miljoen gebracht. Aviva plc. Dit percentage wordt met ingang van het boekjaar Per gewoon aandeel van s 9,08 nominaal bedraagt de 2000 tot en met het boekjaar 2009 jaarlijks verhoogd uitkering s nihil (s 23,71), per preferent aandeel B met één procent van het laatst van toepassing zijnde van nominaal s 453,78 bedraagt de uitkering s nihil percentage. (s 20,79) en per preferent aandeel A van nominaal s 9,08 bedraagt de uitkering s 0,23 (s 0,23). Ten laste van de winst, die niet is toegevoegd aan de dividendreserve A, worden zodanige reserveringen toegepast als door de Raad van Bestuur met goedkeuring van de Raad van Commissarissen wordt bepaald. Uit de winst na vorming van voornoemde reserves wordt een dividend uitgekeerd gelijk aan een percentage berekend over het nominaal bedrag van alle geplaatste preferente aandelen B, welk percentage is gerelateerd aan het gemiddelde effectieve rendement op Nederlandse staatsleningen met een gewogen gemiddelde resterende looptijd van vijf jaar. De winst die resteert wordt uitgekeerd aan de houders van gewone aandelen in verhouding van hun bezit aan gewone aandelen.

106

overige gegevens Accountantsverklaring

Opdracht Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 2002 van Delta Lloyd NV te Amsterdam gecontroleerd. De jaarrekening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van het bestuur van de vennootschap. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de jaarrekening te verstrekken.

Oordeel Wij zijn van oordeel, dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen op 31 december 2002 en van het resultaat over 2002 in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9 BW 2.

Werkzaamheden Onze controle is verricht overeenkomstig algemeen aanvaarde richtlijnen in Nederland met betrekking Amsterdam, 21 februari 2003 tot controleopdrachten.Volgens deze richtlijnen dient onze controle zodanig te worden gepland en uitge- PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. voerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat. Een controle omvat onder meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen van informatie ter onderbouwing van de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. Tevens omvat een controle een beoordeling van de grondslagen voor financiële verslaggeving die bij het opmaken van de jaarrekening zijn toegepast en van belangrijke schattingen die het bestuur van de vennootschap daarbij heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel.

107

overige gegevens overzicht van de belangrijkste groepsmaatschappijen Aviva plc te Londen is de uiteindelijke houder van 100% van de gewone aandelen van Delta Lloyd NV. Daarnaast bezit de Stichting Nuts OHRA een belang in de vorm van preferente aandelen.

ZORGSECTOR Delta Lloyd Zorgverzekering NV (Den Haag) OHRA Ziektekostenverzekeringen NV (Arnhem)

De belangrijkste groepsmaatschappijen waarin Delta Lloyd NV deelneemt zijn (100% tenzij anders vermeld):

BANKENSECTOR Delta Lloyd Bank NV (Amsterdam) Delta Lloyd Securities NV (Antwerpen) OHRA Hypotheken Fonds NV (Arnhem) Delta Lloyd Bank NV, België (Turnhout) Bank Nagelmackers 1747 NV (99,6%) (Brussel) Gries & Heissel Bankiers AG (89,13%) (Berlijn)

HOLDING Delta Lloyd Verzekeringen BV (Amsterdam) NUTS OHRA Beheer BV (Arnhem) Delta Lloyd Bankengroep NV (Amsterdam) Delta Lloyd Deutschland AG (Wiesbaden) Delta Lloyd België NV (Elsene-Brussel) Delta Lloyd Antillen NV (Curaçao) LEVENSECTOR Delta Lloyd Levensverzekering NV (Amsterdam) OHRA Levensverzekeringen NV (Arnhem) Berlinische Lebensversicherung AG (99,52%) (Wiesbaden) Delta Lloyd Levensherverzekeringsmaatschappij BV (Amsterdam) NV Nationaal Spaarfonds (Den Haag) Ennia Caribe Leven NV (80%) (Curaçao) Delta Lloyd Vastgoed Fonds NV (Amsterdam) Delta Lloyd Life Belgium NV (Elsene-Brussel)

Een lijst van deelnemingen, zoals bedoeld in artikel 2:379 BW en artikel 2:414 BW, wordt ten kantore van het Handelsregister te Amsterdam ter inzage gedeponeerd. Met betrekking tot een aantal groepsmaatschappijen is in overeenstemming met het bepaalde in artikel 2:403 lid 1 BW, niet aan alle voorschriften van Titel 9 van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek voldaan.

SCHADESECTOR Delta Lloyd Schadeverzekering NV (Amsterdam) OHRA Schadeverzekeringen NV (Arnhem) Ennia Caribe Schade NV (80%) (Curaçao) B. Franco Mendes BV (Amsterdam) Delta Lloyd Schadeverzekering Volmachtbedrijf BV (Amsterdam) O.W.J. Schlencker Assuradeuren BV (Amsterdam) Praevenio Technische Verzekeringen BV (Amsterdam) OHRA Belgium NV (Sint-Pieters-Woluwe-Brussel)

108

Amsterdam, 21 februari 2003

RAAD VAN COMMISSARISSEN Drs. J.A.N. (Jacques) van Dijk, voorzitter Mr. V.A.M. (Vincent) van der Burg, plaatsvervangend voorzitter C.P.J. (Peter) Appeldoorn Drs. L.J.M. (Leo) Berndsen RA (tot 17 juni 2002) Drs. H.C. (Caspar) Broeksma RA R. (Richard) Harvey BSC FIA Drs. R.H.P.W. (René) Kottman J. (Jan) Oskam A.B. (Tony) Wyand MA RAAD VAN BESTUUR Drs. N.W. (Niek) Hoek, voorzitter Mr. R.L.M. (Rob) Hillebrand (per 1 januari 2003) Mr. P.J.W.G. (Peter) Kok P.K. (Paul) Medendorp (per 1 januari 2003) Drs. C.H. (Chris) Tesselhoff (tot 1 april 2003)

109

tienjarenoverzicht

Voetnoten bij het tienjarenoverzicht. 1) Inclusief NUTS OHRA Beheer BV (vanaf 1 oktober 1999). 2) Inclusief Berlinische Lebensversicherung AG. 3) Met ingang van het boekjaar 1995 zijn de bepalingen opgenomen in afdeling 15 van Titel 9 BW in acht genomen. Vanaf 1994 zijn alle effecten in de kerncijfers verwerkt. Herrekening van 1993 en voorafgaande jaren heeft om praktische redenen niet plaatsgevonden. 4) Inclusief indirect rendement voor de jaren vanaf 1997. 5) Het resultaat levensverzekering, schadeverzekering en zorgverzekering betreft het resultaat van de technische rekening, alsmede het aandeel in de niet-technische rekening. 6) In 1999 is het geplaatst en gestort aandelenkapitaal uitgebreid met 1.026.087 preferente aandelen A. Voor vergelijkingsdoeleinden is de winst per gewoon aandeel voor 1998 aangepast.

110

tienjarenoverzicht 2002

2001

2000

1999 1)

1998 2)

1997 3)

1996 3)

1995 3)

1994 3)

1993

2.744 810 787 4.341 124 1.021 5.486

2.686 752 708 4.146 76 1.400 5.622

2.283 774 685 3.742 130 1.796 5.668

1.941 579 139 2.659 39 1.842 4.540

1.705 529 2.234 28 1.425 3.687

1.067 490 1.557 13 1.067 2.637

909 492 1.401 11 938 2.350

821 473 1.294 8 903 2.205

904 443 1,347 8 800 2.155

882 401 1,283 8 758 2.049

152 13 12 2 -21 158

291 19 23 3 31 367

313 -9 12 22 12 350

250 3 9 30 292

223 8 8 42 281

187 34 6 56 283

165 27 6 25 223

138 22 4 17 181

127 17 2 8 154

109 -4 3 15 123

Buitengewone lasten

158

367

350

292

281

-4 279

-22 201

181

- 34 120

-25 98

Belastingen Resultaat na belastingen

-20 138

- 68 299

- 65 285

-52 240

-61 220

-70 209

- 52 149

- 47 134

- 30 90

-20 78

1.713

2.354

2.878

2.360

1.779

1.994

1.686

1.345

1.158

1.115

32.781

34.239

30.992

28.753

21.261

15.752

14.285

13.231

12.341

11.632

Cijfers per aandeel van D 9,08 nominaal (gewoon) en resp. D 453,78 en D 9,08 nominaal (preferent) 6) in euro Dividend (gewoon) Dividend (preferent B D 453,78) Dividend (preferent A D 9,08) Winst (gewoon) Winst (preferent B D 453,78) Winst (preferent A D 9,08)

0,23 40,58 20,79 0,23

23,71 20,79 0,23 88,89 20,79 0,23

27,04 20,79 0,23 84,95 20,79 0,23

29,46 20,79 0,23 71,56 20,79 0,23

30,83 20,79 68,02 20,79 -

30,44 64,12 -

22,57 45,10 -

20,30 40,50 -

13,21 27,25 -

12,91 23,47 -


6.464

6.506

5.639

5.636

3.452

2.319

2.284

2.281

2.396

2.644

In miljoenen euro

Omzet Bruto premie-inkomen levensverzekering Bruto premie-inkomen schadeverzekering Bruto premie-inkomen zorgverzekering Totaal premie-inkomen Overige activiteiten Opbrengst uit beleggingen 4) Resultaat vóór belastingen 5) Levensverzekering Schadeverzekering Zorgverzekering Bank- en bemiddelingsactiviteiten Holding

Eigen vermogen Balanstotaal

111

112

curriculum vitae Raad van Commissarissen

Drs. J.A.N. van Dijk Voorzitter BEROEP/HOOFDFUNCTIE

Gepensioneerd VOORHEEN

Lid Raad van Bestuur van Sara Lee/DE NV, Senior Vice President Sara Lee Corporation COMMISSARIATEN

Koninklijke Wessanen NV CV Verenigde Bloemenveilingen Aalsmeer, president Transavia Airlines, voorzitter NEVENFUNCTIES

Voorzitter Raad van Toezicht Universiteit Utrecht BENOEMD

1993

NATIONALITEIT

Nederlandse C.P.J. Appeldoorn

Drs. H.C. Broeksma RA

Drs. R.H.P.W. Kottman

BEROEP/HOOFDFUNCTIE

BEROEP/HOOFDFUNCTIE

VOORHEEN

COMMISSARIATEN

Gepensioneerd

Voorzitter Raad van Bestuur Ballast Nedam NV

Lid Raad van Bestuur Koninklijke Wessanen NV

Hermeta Group BV Stichting Exploitatie Nederlandse Staatsloterij

COMMISSARIATEN

Ballast Nedam NV Koninklijke Auping BV Blauwhoed Holding BV Moving People BV

NEVENFUNCTIES

Lid Raad van Verkeer en Waterstaat Member of the Academy of Management USA BENOEMD

1999

NEVENFUNCTIES

Stichting Rijksmuseum Fonds (voorzitter) Stichting Het Parool (penningmeester) Curatorium Postdoctorale Controllersopleiding U.v.A.

NATIONALITEIT

Nederlandse J. Oskam

BENOEMD

1993

BEROEP/HOOFDFUNCTIE

Projectmedewerker bij Uniqema (ICI) in Gouda

NATIONALITEIT

Nederlandse

NEVENFUNCTIES

Bestuurder FNV Bondgenoten/coördinator FNV Zoetermeer

BEROEP/HOOFDFUNCTIE

Gepensioneerd

Mr. V.A.M. van der Burg Plaatsvervangend voorzitter

VOORHEEN

BEROEP/HOOFDFUNCTIE

COMMISSARIATEN

COMMISSARIATEN

Nederlandse

BENOEMD

NEVENFUNCTIES

A.B. Wyand MA

Voorzitter Raad van Bestuur Wegener NV Terberg Leasing BV 1999

NATIONALITEIT

Nederlandse Drs. L.J.M. Berndsen RA (tot 17 juni 2002) BEROEP/HOOFDFUNCTIE

Gepensioneerd VOORHEEN

Voorzitter Raad van Bestuur Koninklijke Nedlloyd NV COMMISSARIATEN

Koninklijke Nedlloyd NV Co-chairman P&O Nedlloyd Ltd Corus Nederland BV Nederlandse Staatsloterij Océ NV TBI Holdings BV

Vice-voorzitter Het Utrechtse Archief Lid Raad van Toezicht Centraal Bureau voor Genealogie te Den Haag Vaste medewerker tijdschrift Stichting & Vereniging Lid algemeen bestuur en bestuur Pensioenfonds van de Nederlandse bisdommen BENOEMD

1973

NATIONALITEIT

Nederlandse

Group Executive Director Aviva plc COMMISSARIATEN

Dochtermaatschappijen Aviva plc Unicredito Italiano SpA Grosvenor Group Holdings Ltd Société Générale BENOEMD

1988

NATIONALITEIT

Britse

BEROEP/HOOFDFUNCTIE

Group Chief Executive Aviva plc NEVENFUNCTIE

BENOEMD

Nederlandse

BEROEP/HOOFDFUNCTIE

R. Harvey BSC FIA

BENOEMD NATIONALITEIT

NATIONALITEIT

Nestlé Nederland BV

Lid Bestuur Association of British insurers Voorzitter British insurers ‘European Committee’ Lid Financial Services Authority’s Practitioner Forum Lid CBI’s Governing Council

1999

1999

Juridisch adviseur, zelfstandig gevestigd te Zeist

Bestuurslid Stichting Preferente Aandelen Koninklijke Nedschroef Holding NV

NEVENFUNCTIES

BENOEMD

2000

NATIONALITEIT

Britse

113

Delta Lloyd Groep personalia

DELTA LLOYD GROEP RAAD VAN COMMISSARISSEN Drs. J.A.N. (Jacques) van Dijk, voorzitter Mr. V.A.M. (Vincent) van der Burg, plaatsvervangend voorzitter C.P.J. (Peter) Appeldoorn Drs. L.J.M. (Leo) Berndsen RA (tot 17 juni 2002) Drs. H.C. (Caspar) Broeksma RA R. (Richard) Harvey BSC FIA Drs. R.H.P.W. (René) Kottman J. (Jan) Oskam A.B. (Tony) Wyand MA RAAD VAN BESTUUR Drs. N.W. (Niek) Hoek, voorzitter Mr. R.L.M. (Rob) Hillebrand (per 1 januari 2003) Mr. P.J.W.G. (Peter) Kok P.K. (Paul) Medendorp (per 1 januari 2003) Drs. C.H. (Chris) Tesselhoff (tot 1 april 2003) SECRETARIS Mr. E.M. (Elise) Stevens-Fokkens EXTERNE ACCOUNTANT PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. CENTRALE ONDERNEMINGSRAAD J.M.A.C. (Hans) van Oers, voorzitter J. (Jan) Beunk H. (Henk) Biemans K. (Karel) Donker R.C.G. (Ruud) de Groot J. (Hans) Hartman W.J. (Willem Jan) Kinds Drs. M. (Marc) Kluft L.A. (Leo) Piek L.J.M. (Ludo) Rothuizen D.A. (Digna) Schoonenboom P.M.B. (Paul) Spoelstra C. (Conny) Stinnissen F.G. (Ferenc) Vereb G.G.L. (Guus) Verheul COR-SECRETARIAAT D.A.C.J. (Dominique) Fragu M.A. (Ria) de Kruijf-Weisscher CONCERNSTAF Drs. D.S. (David) Brilleslijper, Corporate Communicatie Drs. M.R. (Miriam) van Dongen, Corporate Development Mr. P. (Patrick) Driebeek, Juridische Zaken

Drs. H.W. (Henk) Janssen, Group Finance & Control Mr. G. (Gerard) van Loon, Procurement Drs. B.A. (Ben) Sinnige, Group HRM Ir. G.L. (Gerd) Tjerkstra, Group ICT B. (Boudewijn) van der Woerd RA, Group Audit & Consultancy SCHADE SERVICE CENTRUM Mr. J.W. (Hanneke) Jukema

DIRECTIES OHRA VERZEKERINGEN OHRA VERZEKERINGEN Mr. R.L.M. (Rob) Hillebrand, voorzitter (tot 31 december 2002) F. (Frank) Blankers, voorzitter (per 1 januari 2003) Ir. T.J.M. (Theo) van Brunschot, Zorg M. (Martin) Duvivier, Inkomen en Verzuim Ing. N.R. (Nico) Francken, ICT P.A. (Peter) Knoeff RA, Finance & Control J.G. (Jos) Peeters, Leven en Schade

DIRECTIES DELTA LLOYD VERZEKERINGEN DELTA LLOYD VERZEKERINGEN Ir. H.H. (Henk) Raué, voorzitter Ing. F. (Frank) Elion, Marketing & Verkoop Drs. M.M. (Maarten) de Groof, Leven T.J.A. (Theo) Krekel RA, Financiën Mr. F.L. (Freek) van Leeuwen, Zorg (tot 31 december 2002) H. (Henk) Otten, Personeel & Organisatie Ir. L.M. (Leon) van Riet, Informatisering & E-Business Services Mr. J.P.M. (Jolanda) Tijhuis, Schade Mr. I.A. (Ingrid) Visscher, Zorg (per 1 januari 2003) DELTA LLOYD LEVEN Drs. M.M. (Maarten) de Groof, voorzitter T.O. (Olav) Cuiper Drs. A.M.P.J. (Martin) Heuvelmans AAG DELTA LLOYD SCHADE Mr. J.P.M. (Jolanda) Tijhuis, voorzitter Mr. Ing. J.F.Th. (Jan) Boogaard Mr. J.E. (Jan) Jonker

NATIONAAL SPAARFONDS Mr. A.C.M. (Antoine) van Bijsterveldt A.J.H. (Twan) Sprenkels

DIRECTIES DELTA LLOYD BANKENGROEP DELTA LLOYD BANKENGROEP Drs. L. (Leo) Keemink MM, voorzitter Drs. E.A.A. (Emiel) Roozen RA Drs. H.H. (Herman Hein) Roozen RA P.A.J.M. (Piet) Verbrugge G.J.L.M.J.G. (Geoffroy) Vermeire DELTA LLOYD BANK NEDERLAND Drs. L. (Leo) Keemink MM, voorzitter Drs. E.A.A. (Emiel) Roozen RA Drs. H.H. (Herman Hein) Roozen RA OHRA BANK Drs. F.J. (Frank) Werkhoven

DELTA LLOYD ZORG Mr. F.L. (Freek) van Leeuwen, voorzitter (tot 31 december 2002) Mr. I.A. (Ingrid) Visscher, voorzitter (per 1 januari 2003) Drs. H. (Hugo) Broekman (per 1 januari 2003) Drs. L.M.H. (Loe) Koekelkoren

RETAIL & HYPOTHEKEN Mr. P. (Paul) van Weerdenburg

MARKETING & VERKOOP Ing. F. (Frank) Elion, voorzitter Drs. E. (Erica) Blom-Groenink MBA J.M.A. (Jim) de Boer (tot 1 april 2003)

DELTA LLOYD BANK BELGIË P.A.J.M. (Piet) Verbrugge, voorzitter G.C.H. (Geert) Ceuppens A.J. (Aymon) Detroch J.C.A.M. (Johan) Lyssens

FINANCE, PLANNING EN CONTROL T.J.A. (Theo) Krekel RA R. (Rob) van Mazijk

PRIVATE BANKING B. (Bert) Mets

DELTA LLOYD SECURITIES BELGIË G.J.L.M.J.G. (Geoffroy) Vermeire, voorzitter G.A.L. (Geert) van de Walle

PRAEVENIO TECHNISCHE VERZEKERINGEN W. (Wilko) Emmens

114

Delta Lloyd Groep personalia

BANK NAGELMACKERS 1747 BELGIË G.J.L.M.J.G. (Geoffroy) Vermeire, voorzitter F.J. (Frank) Bruynseels P.B.M. (Peter) de Proft BANQUE NAGELMACKERS 1747 LUXEMBOURG A.L.J.A. (André) Arnold, voorzitter A. (André) Marchiori

DIRECTIE DELTA LLOYD DUITSLAND DELTA LLOYD DEUTSCHLAND P.K. (Paul) Medendorp, voorzitter (tot 31 december 2002) Drs. J.F. (Frans) van de Veer, voorzitter (per 1 januari 2003) G. (Gerd) Matthiensen A.C. (Ad) Rijken Dr. V. (Veronika) Simons

DIRECTIES ENNIA CARIBE ENNIA CARIBE Mr. H. (Hans) Groot, voorzitter (per 21 november 2002) A.J. (Jaap) Willemsen, voorzitter (tot 21 november 2002) M.A.G. (André) van der Windt MBA ENNIA LEVEN M.A.G. (André) van der Windt MBA ENNIA SCHADE Mr. H. (Hans) Groot AMERSFOORTSE ANTILLEN Mr. H. (Hans) Groot OHRA HYPOTHEEK BANK R. (Ronny) Wijngaarde

DIRECTIE DELTA LLOYD BELGIË DELTA LLOYD LIFE L. (Luc) Vancamp, voorzitter C. (Caspar) van Haaften A. (Arnold) Tierolf RA

DIRECTIES DELTA LLOYD ASSET MANAGEMENT DELTA LLOYD ASSET MANAGEMENT Drs. J.P. (Jaco) Aardoom RBA, voorzitter A.H. (Alex) Otto OHRA ASSET MANAGEMENT Drs. J.P. (Jaco) Aardoom RBA, voorzitter A.H. (Alex) Otto

DIRECTIE DELTA LLOYD VASTGOED DELTA LLOYD VASTGOED C.F. (Cees) Frankhuisen

115

Delta Lloyd Groep adressen

DELTA LLOYD GROEP DELTA LLOYD GROEP Postbus 1000, 1000 BA Amsterdam Amstelplein 6, 1096 BC Amsterdam T 020 594 91 11, F 020 693 79 68 www.deltalloydgroep.com

DELTA LLOYD VERZEKERINGEN DELTA LLOYD VERZEKERINGEN Postbus 1000, 1000 BA Amsterdam Spaklerweg 4, 1096 BA Amsterdam T 020 594 91 11, F 020 693 79 68 www.deltalloyd.nl DELTA LLOYD LEVEN Postbus 1000, 1000 BA Amsterdam Spaklerweg 4, 1096 BA Amsterdam T 020 594 91 11, F 020 693 79 68 www.deltalloyd.nl DELTA LLOYD SCHADE Postbus 1000, 1000 BA Amsterdam Spaklerweg 4, 1096 BA Amsterdam T 020 594 91 11, F 020 693 79 68 www.deltalloyd.nl DELTA LLOYD ZORG Postbus 29666, 2502 LR Den Haag Stadhoudersplantsoen 214, 2517 SK Den Haag (per 2 juni 2003) J. Westerdijkplein 1, 2521 EN Den Haag T 070 310 09 11, F 070 310 07 04 www.deltalloyd.nl NUTS ZIEKENFONDS Postbus 29666, 2502 LR Den Haag Stadhoudersplantsoen 214, 2517 SK Den Haag (per 2 juni 2003) J. Westerdijkplein 1, 2521 EN Den Haag T 070 310 09 11, F 070 310 07 04 www.nuts.nl PRAEVENIO TECHNISCHE VERZEKERINGEN Postbus 71221, 1008 BE Amsterdam Weerdestein 206, 1083 GN Amsterdam T 020 546 14 00, F 020 646 24 03 www.praevenio.nl

B. FRANCO MENDES Postbus 1000, 1000 BA Amsterdam Strawinskylaan 10, 1077 XZ Amsterdam T 020 546 22 30, F 020 546 22 35

BANK NAGELMACKERS 1747 Sterrenkundelaan 23, 1210 Brussel T +32 (0)2 229 76 00, F +32 (0)2 229 79 49 www.nagelmackers.be

DELTA LLOYD LUXEMBURG P.O. Box 1375, L-1013 Luxembourg T +352 402 82 03 50, F +352 402 82 03 51

BANQUE NAGELMACKERS 1747 (LUXEMBOURG) 124, Boulevard de la Pétrusse, L-2330 Luxembourg T +352 499 98 8-1, F +352 499 988-4040

DUITSLAND

OHRA VERZEKERINGEN OHRA Postbus 40000, 6803 GA Arnhem Rijksweg West 2, 6842 BD Arnhem T 026 400 99 11, F 026 400 94 04 www.ohra.nl NATIONAAL SPAARFONDS, WAALWIJK Postbus 10, 5140 BA Waalwijk Grotestraat 341, 5142 CA Waalwijk T 0416 68 12 34, F 0416 34 27 15 www.nationaalspaarfonds.nl NATIONAAL SPAARFONDS, RIJSWIJK Postbus 1210, 2280 CE Rijswijk J.C. van Markenlaan 3, 2285 VL Rijswijk T 070 372 86 00, F 070 372 86 01 www.nationaalspaarfonds.nl

DELTA LLOYD BANKENGROEP DELTA LLOYD BANKENGROEP Postbus 231, 1000 AE Amsterdam Joan Muyskenweg 4, 1096 CJ Amsterdam T 020 597 62 08, F 020 597 63 08 www.deltalloyd.nl

DELTA LLOYD ASSET MANAGEMENT DELTA LLOYD ASSET MANAGEMENT Postbus 1000, 1000 BA Amsterdam Amstelplein 6, 1096 BC Amsterdam T 020 594 34 33, F 020 594 27 06 www.koerslijn.nl

PRIVATBANK GRIES & HEISSEL BANKIERS Lynarstrasse 22, 14193 Berlin T +49 (0)30 896 90 2-0, F +49 (0)30 896 90 22 www.guh.de

OHRA ASSET MANAGEMENT Postbus 40000, 6803 GA Arnhem Rijksweg West 2, 6842 BD Arnhem T 026 400 99 11, F 026 400 94 04 www.fondsvisie.nl

BERLINISCHE LEBENSVERSICHERUNG Postfach 1520, 65005 Wiesbaden Gustav-Stresemann-Ring 7-9, 65189 Wiesbaden T +49 (0)180 202 82 02, F +49 (0)611 773 26 64 www.deltalloyd.de

DELTA LLOYD VASTGOED

NEDERLANDSE ANTILLEN

DELTA LLOYD VASTGOED Postbus 1000, 1000 BA Amsterdam Amstelplein 6, 1096 BC Amsterdam T 020 594 35 01, F 020 594 38 10 www.deltalloydvastgoed.nl

ENNIA CARIBE Postbus 581 Willemstad Curaçao (Nederlandse Antillen) T +599 (0)9 434 38 00, F +599 (0)9 434 38 73 www.ennia.com

BELGIË/LUXEMBURG OHRA BANK Postbus 40000, 6803 GA Arnhem Rijksweg West 2, 6842 BD Arnhem T 026 400 99 11, F 026 400 94 04 www.ohra.nl DELTA LLOYD SECURITIES NV Kipdorp 10-12, 2000 Antwerpen T +32 (0)3 204 77 77, F +32 (0)3 204 77 78 www.dlsecurities.be DELTA LLOYD BANK BELGIË Sterrenkundelaan 34, 1210 Brussel T +32 (0)2 229 76 00, F +32 (0)2 229 76 99 www.deltalloydbank.be

DELTA LLOYD DEUTSCHLAND Postfach 1520, 65005 Wiesbaden Wittelbacherstrasse 1, 65189 Wiesbaden T +49 (0)180 202 82 02, F +49 (0)611 773 26 64 www.deltalloyd.de

DELTA LLOYD LIFE Pleinlaan 15, 1050 Brussel T +32 (0)2 650 77 01, F +32 (0)2 650 77 91 www.deltalloydlife.be OHRA BELGIUM Woluwelaan 2, 1150 Brussel T +32 (0)2 244 44 11, F +32 (0)2 244 44 99 Koningin Astridlaan 185, 9000 Gent T +32 (0)9 243 49 00, F +32 (0)9 243 49 99 www.deltalloyd.be

116

117

colofon

Het jaarverslag 2002 van Delta Lloyd Groep is ontwikkeld en verschenen in opdracht van Delta Lloyd Groep, Corporate Communication, Amstelplein 6, 1096 BC Amsterdam. Het jaarverslag is speciaal ontworpen voor internet- en computergebruik; het is gemakkelijk te lezen, downloaden en printen via www.deltalloydgroep.com. CONCEPT, REDACTIE EN PRODUCTIE Proof Communication, Amsterdam www.proof.nl ART DIRECTION EN VORMGEVING solar_initiative, Amsterdam www.solar.nl PAPIER omslag - 250 grams Blanka binnenwerk - 135 grams Eurobulk DRUK drukkerij Rijser, Purmerend februari 2003

118

Delta Lloyd Groep profiel

Recommend Documents