Defensie Helikopter Commando een feit

Nummer 25 I 17 juli 2008 I Uitgave Directie Voorlichting en Communicatie Ministerie van Defensie

Pagina 3 Mariniers trotseren regen in Tsjaad

Pagina 6 Oefening Rhino Valiant stelt ‘pantsers’ op de proef

Pagina 5 Koks in Uruzgan zorgen voor gevarieerd menu

Pagina 7 Marechaussees fietsen voor Kinderen Kankervrij

Defensie Helikopter Commando een feit

Marinedagen bieden veel vertier DEN HELDER - De Marinedagen in Den Helder hebben ongeveer 180.000 bezoekers getrokken. Met zo’n 80.000 belangstellenden op de Nieuwe Haven was zondag met voorsprong de drukste dag van de drie. Zaterdag waren het er 60.000. Voor bezoekers was er dan ook van alles te beleven. Er waren gecombineerde demonstraties met schepen, helikopters, eenheden van het Korps Mariniers en de Kustwacht. De dagen werden afgesloten met een amfibische landing van het Korps Mariniers waarbij troepen en zwaar materieel, zoals de Pantserhouwitzer pzh-2000nl, aan land werden gezet met behulp van landingsvaartuigen. De opengestelde Nederlandse en buitenlandse schepen waren erg in trek. Jong en oud kon zich vermaken met diverse activiteiten zoals rondrijden in een rupsvoertuig, een rondvaart door de marinehaven, brandjes blussen en mijnen zoeken op het nautisch activiteitenkamp. Het Korps Mariniers had daarnaast verschillende voertuigen en wapens uitgestald en in de tenten van het mariniersbivak

was te zien hoe in de jungle en boven de Poolgrens wordt overleefd. Verder was er aandacht voor de nationale rol die de marine speelt als het gaat om veiligheid, waarbij de mijnenjager en de reddingshelikopter in actie kwamen. Maar ook internationale missies kwamen aan bod, zoals het beschermen van voedselschepen tegen piraten voor de kust van Somalië en het detachement mariniers dat momenteel verkenningen in Tsjaad uitvoert voor de Europese missie eufor.Net als bij de land- en luchtmachtdagen vormde innovatie het thema. Bezoekers konden onder meer de modernste raketten, de geavanceerde uitrusting voor troepen en de techniek van de wapensystemen bewonderen. Foto’s: Albert Vermeulen●

GILZE-RIJEN - Het had wat voeten in aarde, maar 4 juli is met enige vertraging het Defensie Helikopter Commando (dhc) officieel opgericht. De vliegende eenheden die hiertoe nu behoren zijn: het 298 Squadron met elf Chinooks van vliegbasis Soesterberg en het eveneens hier gestationeerde 300 Squadron met zeventien Cougars en een kwartet vanaf deze bakermat opererende Alouette iii helikopters; het 301 Squadron met 29 Apaches van vliegbasis Gilze-Rijen, het vliegtuigsquadron 860 met 21 Lynx boordhelikopters van Maritiem Vliegkamp De Kooij en 303 Squadron van de vliegbasis Leeuwarden met drie ab-412 reddingshelikopters. Naast de 85 helikopters omvat het dhc, onder leiding van com­modore Theo ten Haaf, ook ruim 2200 ar­ beidsplaatsen. On­der anderen staatssecretaris van Defensie Jack de Vries en Commandant der Strijdkrachten generaal Peter van Uhm woonden het historische oprichtingsmoment bij. Lees verder op pagina 2

Van Speijk nieuwe stationsschip in de West WILLEMSTAD (CUR.) - Hr.Ms. Van Speijk is het nieuwe stationsschip in de Nederlandse Antillen. Het multipurposefregat neemt de taken over van

na 2010 de taken van Nederland kunnen overnemen. “Er ligt een goede voedingsbodem voor verdere opbouw.” De cds keek vorige week aan de hand van een zogenoemde ‘Stand van Zakenbriefing’ terug op de eerste twee jaar van de missie in Uruzgan en wierp een blik vooruit op de nieuwe operatie die 1 augustus van start gaat. Het was voor het eerst dat Van Uhm deze briefing gaf. De generaal onderstreepte dat de

Hr.Ms. Van Galen die naar Nederland is terugge­ keerd en afgelopen week in de marinehaven van Den Helder afmeerde. Net als de Van Galen gaat de Van Speijk in de Caribische wateren onder meer counterdrugsoperaties uitvoeren voor de Koninklijke Marine en de Kustwacht voor de Ne­derlandse Antillen en Aruba. Het schip staat onder commando van kapitein-luitenant-ter-zee Peter Kwant. De uitzending naar de Nederlandse Antillen betekende voor de Van Galen zijn l­aatste grote reis in marinedienst. Het schip wordt binnenkort aan Portugal verkocht.● De Van Speijk loopt de haven van Willemstad op Curaçao binnen. Foto: AVDD

Groeiend vertrouwen in Uruzgan DEN HAAG - Er is een ver­­­trouwensrelatie tot stand ge­ komen met een groot deel van de bevolking in Uruzgan. Dat noemt de Commandant der Strijdkrachten, generaal Peter van Uhm, een van de belangrijkste punten van vooruitgang die de afgelopen twee jaar in de Zuid-Afghaanse provincie is behaald. Ook de opbouw van het Afghaanse leger (ana) vormt één van de belangrijkste succesfactoren. De generaal hoopt dat de Afghaanse veiligheidstroepen

Comman­dant Luchtstrijdkrachten luitenant-generaal Jac Jansen (li) geeft het bevel over het DHC officieel aan commodore Theo ten Haaf. Foto: Jan Schram

situatie in Afghanistan sterk is verbeterd, ook in de provincie waar Nederlandse militairen actief zijn. “Diverse projecten dragen bij aan beter inzicht in tribale- en sociale dynamiek. Essentiële infrastructuur is en wordt hersteld. De bereikbaarheid van gebieden verbetert daardoor sterk. Dat klinkt niet zo groots, maar voor een provincie waar zich nog nooit iemand om heeft bekommerd, vormt het een cruciaal begin voor de opbouw.” Tijdens de presentatie kon

Van Uhm beelden tonen van een nieuwe school die vorige week is geopend in het district Chora (zie foto). Het project was in het leven ge­roepen om twee rivaliserende groepen, binnen de Barakzaistam nader tot elkaar te brengen. Al ruim dertig jaar voeren zij een voortslepend conflict over het gebruik van water en een stuk land. Door gezamenlijk de bouw van de school op zich te nemen, is de spanning tussen de groepen afgenomen.●

17 juli I Pagina 2

NORDKIRCHEN (DTSL.) - “Ik vind het jammer dat we de afgelopen drie jaar niet zijn ingezet. Maar ik ben er zeker van dat ik een uitstekend getraind, zeer gemotiveerd en pa­­raat korps heb aangevoerd.” Luitenant-generaal Tony van Diepenbrugge heeft begin deze maand in het Duitse Nordkirchen het bevel over het Duits-Nederlandse Legerkorps na drie jaar overgedragen aan zijn plaatsvervanger, de Duitse luitenant-generaal Volkert Wie­ker. De landmachtmilitair is met functioneel leeftijdsontslag gegaan. Van Diepenbrugge zei met gemengde gevoelens te vertrekken. Bij eerdere grote evenementen blikte hij meestal vooruit of zette personeel in het zonnetje. Nu lagen de kaarten anders omdat er een einde kwam aan de, zoals hij het omschreef, ‘meest uit­dagende en dankbare opgave uit zijn 39jarige loopbaan bij de landmacht’. En dat was dus even slikken. “Als team hebben we veel bereikt”, concludeerde de generaal. Als een hoogtepunt uit zijn bevelsperiode noemde Van Diepenbrugge het bezoek vorig jaar van een onafhankelijk te­am van specialisten van het navobondgenootschap. In een zoge-

Van Diepenbrugge bij zijn laatste optreden als legerkorpscommandant.

Van Diepenbrugge weg als commandant legerkorps

‘Als team hebben we veel bereikt’ heten Combat Ready Evaluation concludeerde dit dat het korps de zaakjes prima op orde heeft. Het leverde hem voor de duur van drie jaar opnieuw de status van paraat hoofdkwartier op, in jargon High Readiness Headquarter. Volgens Van Diepenbrugge toont het Duits-Nederlandse Le­gerkorps aan dat samenwerking in internationale militaire eenheden uitstekend kan werken.

Nauwere banden met Litouwen VILNIUS (LIT.) - De banden tussen Litouwen en Nederland zijn strakker aangehaald. Namens de commandant der Strijdkrachten heeft brigadegeneraal Jan Broeks onlangs het zogenoemde LithuanianNetherlands Logistic Cooperation Initiative (lci) getekend. De commandant 1 Logistieke Brigade gaf hiermee het startsignaal voor de invulling van een structureel bilateraal samenwerkingsverband op logistiek gebied tussen beide landen. Litouwen is sinds 2004 lid van de Europese Unie en de navo. Het land neemt actief deel aan de missies in Afghanistan, Irak en Kosovo. De grootste bijdrage levert de Baltische republiek aan isaf. Het samenspel met Litouwen is voor ons land niet nieuw. Na samenwerking in de nato Response Force-4 (nrf) ondersteunde een Litouwse waterzuiveringeenheid het Nederlandse noodveldhospitaal dat ingezet was na de aardbevingen in Bagh (Pakistan; 2005). In de eerste helft van dit jaar heeft eveneens eenzelfde Litouwse eenheid on-

derdeel uitgemaakt van nrf-10. Litouwen beschikt over een breed scala aan logistieke capaciteiten. De commandant der Strijdkrachten besloot in 2006 te laten onderzoeken of een bilateraal samenwerkingsverband gestalte kon krijgen. Het gaat in het bijzonder om movement control, middelzwaar transport en waterzuiveringcapaciteiten. Ook de ontwikkeling van andere capaciteiten, zoals een Role 2 geneeskundige eenheid en een organisatie voor de afhandeling van passagiers en vracht op een vliegbasis, staan in de plannen.●

Defensie bundelt commissies Draaginsigne Gewonden DEN HAAG - Tijdens een speciale vergadering bij de hoofddirectie Personeel in Den Haag is vorige week de Centrale Adviescommissie Draaginsigne Gewonden (cadig) opgericht. Die gaat de hoofddirecteur Personeel adviseren bij het toekennen of afwijzen van een voordracht. De cadig vervangt de vijf decentrale commissies die er tot nu toe waren bij de operationele commando’s (actief dienende militairen) en het Veteraneninstituut. Voorzitter van de nieuwe commissie is luitenant-generaal b.d. Remco Seijn (landmacht). Daarnaast zijn de commandant der Strijdkrachten en de drie operationele commando’s erin vertegenwoordigd. Hetzelfde geldt voor het Nederlands Instituut voor Militaire Historie, de directie Militaire Gezondheidszorg, de Bedrijfsgroep Gezondheidszorg en het Veteraneninstituut.●

Maar er is wel vastbeslotenheid, cultureel bewustzijn, flexibiliteit en de wil om zaken beter te ma­ ken voor nodig. Van Diepenbrugge haalde de periode in 2003 aan waarin 1 ge/nl Corps in Kaboel werd ingezet om als hoofdkwartier de isaf-missie in Afghanistan te leiden. Eenmaal terug in Europa bereidde het korps zich met oefeningen voor om op korte termijn wereldwijd

te kunnen worden uitgezonden. Zo stond het hoofdkwartier de afgelopen tijd paraat voor de nato Response Force (nrf), een taak die onlangs werd overgedragen aan een an­­­der navo-hoofdkwartier. Van Diepenbrugge zei het een goede zaak te vinden dat onderdelen van het hoofdkwartier van 1 ge/nl Corps vanaf augustus 2009 in de Afghaanse hoofdstad Ka­­­­­­­ boel aan de slag gaan. Het betreft ongeveer honderd man voor het uit vele nationaliteiten samengestelde ‘hoofdkantoor’ van de International Security Assistance Force (isaf). Volgens Van Diepenbrugge komt ervaring in missies het onderlinge begrip tussen de buitenlandse militairen van het legerkorps namelijk alleen maar ten goede. In de ogen van minister Eimert van Middelkoop, die de commandowisseling bij­woonde, krijgt het Duits-Nederlandse Legerkorps met de uitzending naar Afghanistan de kans om zijn effectiviteit en flexibiliteit te bewijzen. “Ik ben ervan overtuigd dat u voor deze belangrijke missie zult slagen.”●

Nieuwe commandanten EINDHOVEN - Er zijn binnen de Defensieorganisatie de laatste weken veel nieuwe commandanten aangetreden. Zo staat commodore Bert Buitenga sinds kort aan het hoofd van het Nederlands contingentscommando (Contco) in Afghanistan. Hij nam deze functie over van ranggenoot Mels de Zeeuw. Die verklaarde dat er in de afgelopen vier maanden in Afghanistan vooruitgang geboekt is in het zuidelijke deel van het land. Hij gaf aan dat het opbouwen van een overheidsstructuur tijd kost, maar dat daarin goede stappen zijn gezet. Kolonel vlieger Freek van der Vaart is de nieuwe directeur van het Movement Coordination Centre Europe (mcce) op de vliegbasis Eindhoven. Deze organi­ satie laat navo- en eu-landen efficiënter en effectiever gebruik maken van hun militaire schepen, vliegtuigen en voertuigen. Van der Vaart volgt de Noorse kapitein-ter-zee Gunnar Borch op. Hiervoor was hij hoofd van de afdeling Luchtvaartoperaties van de Militaire Luchtvaart Autoriteit in Den Haag. Ook de Luchtmachtbasis De Peel, thuishaven van de Groep Geleide Wapens, heeft een nieu­ we commandant. Het is kolonel

Alle helikopters onder één commando Van voor naar achter: Chinook, een geleende NH-90 (het type dat uiteindelijk de Lynx vervangt), Apache, AB-412 SAR, Cougar, Lynx en een Alouette III. Foto: Aoo Eric Vorstenbosch

Vervolg van voorpagina

GILZE-RIJEN - Het Defensie Helikopter Commando (dhc) heeft niet alleen 85 helikopters onder zijn vleugels. Ook ondersteunende squadrons bevinden zich onder het bevel van Ten Haaf. Op 4 juli is bijvoorbeeld eveneens het 299 Squadron opgericht. Dit voormalige 299 Bölkow Squadron herbergt nu het Opleidings en Expertise Squadron op Gilze-Rijen.

Peter Wijninga die de plaats inneemt van commodore Tom de Bok. Wijninga was tot voor kort plaatsvervangend commandant van het navo-vliegveld Kandahar, Afghanistan. De Bok wordt defensieattaché in Washington. Kolonel Anton den Drijver (op de foto links) heeft de taken van kolonel Paul Mulder overgenomen als commandant van de Air Task Force op het genoemde Kandahar. Den Drijver is normaliter eerste man van de vliegbasis Leeuwarden. Mulder krijgt in Nederland een functie op het ministerie in Den Haag.●

Maar ook het 930 Onderhoudssquadron en het 931 Faciliteiten en Ondersteuningssquadron, allebei van de vliegbasis GilzeRijen, behoren tot het dhc. Dat geldt bovendien voor het 932 Logistiek Squadron op Soesterberg en de drie op het Maritiem Vliegkamp De Kooij gestationeerde squadrons: het 990 Materieel Logistiek, het 7 Opleiding en Expertise (met tot 2011 tevens search- and rescue taken) en het 991 Faciliteiten en Ondersteuningssquadron. Commandant Luchtstrijdkrachten, luitenant-generaal Jac Jansen, benadrukte niet al­leen het belang van het dhc, dat helikopters levert die zowel inzetgereed

zijn als gevechtsgereed, maar ging ook in op de enkele loketfunctie. “Eén helikopterorganisatie betekent één aanspreekpunt voor helikopteroperaties. Met één helikopterorganisatie worden tevens de voorwaarden geschapen om de bureaucratie te verminderen en procedures op elkaar af te stemmen.” Jansen haalde verder aan dat er met één organisatie prioriteiten zijn te stellen op het gebied van beschikbaarheid. Volgens commodore Ten Haaf bevestigt Nederland met de vorming van het dhc zijn voortrekkersrol. “Het is het eerste commando in Europa waarin sprake is van een maximale integratie van marineen luchtmachthelikopters.”●

Robot verkent ELROB HAMMELBURG - De Eyerobot, van Ne­­derlandse makelij, heeft goed gescoord tijdens de militaire European Land Robot Trial (elrob) in het Duitse Hammelburg. Vooral de gebruiksvriendelijkheid van de robot werd geprezen. Waar andere inzendingen speciale bedienaars kenden, werd de Nederlandse vinding als enige door militairen bestuurd. elrob is een tweejaarlijkse expositie en demonstratie van Europese robots voor militaire toepassingen. Dit jaar werd de inzet gedemonstreerd op verkenning, transport, kampbeveiliging en natuurlijk explosieven opruiming. De Nederlandse krijgsmacht was goed vertegenwoordigd

op de elrob. Brigadegeneraal Leanne van den Hoek nam tijdens de expositie kennis van de robot die door tno is ontwikkeld en door de sergeanten Alex van der Schilt en Jacco Dudink (istar-bataljon) werd bediend. De Nederlandse EyeRobot en de zoge­ noemde TelePresence bediening (tbi) zijn ontwikkeld voor onderzoek naar verkenning in verstedelijkt gebied. De kapiteins Erik Gort en Herman Vaalburg van het Kenniscentrum Grondgebonden Manoeuvre maakten ook deel uit van het Ne­derlandse team. Ze onderzoeken de mogelijkheden van robots voor de huidige operationele inzet.●

De TelePresence bediening (TBI) oogstte veel lof.

17 juli I Pagina 3

Mariniers niet voor niets naar Tsjaad gestuurd

‘Dat is een hele goede beslissing geweest’ GOZ BEIDA (TSJAAD) - Af en toe een buitje. Daarmee deed de regentijd eind vorige maand zijn intrede in het oosten van Tsjaad, waar een verkenningseenheid van de mariniers onder Iers commando opereert. Vorige week leek de natte periode

zich pas echt goed te openbaren. De hemelsluizen gingen open en het water kwam uren lang met bakken naar beneden. Paden veranderden binnen één dag in een eindeloze massa dikke blubber en gemakkelijk over te steken plassen zwollen aan tot

wild stromende rivieren. Maar het is zoals het is en de mariniers moeten er zich maar in zien te redden. Want weer of geen weer, militaire aanwezigheid tonen via patrouilles is belangrijk. Ook tijdens het regenseizoen.

Links: Het is maar één nacht­ je. Onder de ma­ ri­niers die hier in de blubber en de regen moeten slapen, valt geen onvertogen woord.

Rechts: Marinier Mark Oskam in een Viking tijdens de oversteek van een wadi.

TEKST: MONIQUE VAN RIJEN-BOS FOTO’S: RUUD MOL (AVDD)

De 58 mannen, deel uitmakend van een Nederlands/Iers bataljon, hebben immers een missie. En dat is het creëren van een veilige omgeving. Alleen dan zijn nationale en internationale hulpverleners, zoals Artsen Zonder Grenzen, het World Food Programme, Oxfam, het Rode Kruis, unhcr en talloze andere, in staat vluchtelingen te bewegen naar huis terug te keren. Het betreft niet alleen mensen uit het aangrenzende Darfur in Soedan, maar vooral ontheemden uit eigen land. In totaal gaat het om ruim 450.000 personen. Criminaliteit en banditisme vieren echter hoogtij in het oosten van Tsjaad. En ook rebellen, die de Tsjadische regering van Idriss Déby omver willen werpen, laten veelvuldig van zich horen. Genoeg werk dus voor de in de loop van dit jaar 3.700 militairen tellende European Union Force (eufor), de grootste Europese militaire operatie tot nu toe. Deze speelt zich af in een gebied dat de helft van Frankrijk beslaat. eufor, onder wie de Nederlandse mariniers vallen, deed inmiddels wel een stapje terug. In eerste instantie had de troepenmacht de ge­dachte ook met ontheemden

in Tsjaad te praten om ze zover te krijgen naar hun oorspronkelijke dorpen te gaan. Om de hulpverlenende organisaties niet voor de voeten te lopen, laten de militairen die taak nu aan hen over. Majoor Frits Snels weet als Senior National Representative dat het Tsjadische leger zich inmiddels heeft versterkt in het oosten. eufor kiest volgens Snels echter geen partij. Iets dat Idriss Déby frustreert. “We blijven neutraal en onafhankelijk, maar een goede band onderhouden met eufor kan altijd. Daarbij heeft zowel het regeringsleger als de rebellenorganisatie baat”, zegt de landmachtmajoor. “Als er schermutselingen binnen vluchtelingenkampen zijn, gaan eufor-troepen erheen.” Moro-stamoudste

En dat gebeurt dan ook. Vorige week nog alarmeerden Oxfam en Artsen Zonder Grenzen het ruim vierhonderd militairen tellende Nederlands/Ierse bataljon, aangevuld met wat Fransen, in Goz Beida. Omdat de hulpverleners liever niet geassocieerd worden met militairen om hun onafhankelijkheid te bewaren, moest de dreiging wel hoog zijn. De paraat staande Ierse Quick Reaction Force rukte daarom uit naar Kerfi, op zo’n anderhalf uur

rijden. Het bleek er foute boel. Dit keer lag de oorzaak niet bij rebellen, bandieten of criminelen, maar waren leden van de Moro-stam en die van de Dadjo met elkaar slaags geraakt. Reden: een vacature bij een van de hulpverleningsorganisaties. Een ontheemde Dadjo kreeg de baan, tot ontevredenheid van Moro-stam jongeren, behorend tot de lokale bevolking. Ze protesteerden. Ze zitten eveneens zonder werk; die baan had volgens hen daarom naar een Moro moeten gaan. Een Dadjo pikte het niet en begon te schieten met drie gewonden onder de rivalen en een dode chef de kanton, de Moro-stamoudste, tot gevolg. De Ieren evacueerden 24 in het nauw gedreven hulpverleners en lieten de gewonden afvoeren naar de compound voor behandeling door de Nederland­ se marinearts. Fik

De mariniers hadden wel een voorstelling van de gang van zaken. Zij maakten iets dergelijks op 14 juni mee na een noodkreet van unicef-hulpverleners uit Goz Beida. “We hoorden inslagen in de buurt”, vertelt detachementcommandant majoor der mariniers Tjarko Leungen. “Vanaf het kamp waren rookwolken boven de stad te zien. Toen wisten we dat er rebellen zaten.” Leungens mannen snelden binnen tien minuten naar de brandhaard, een in de fik gestoken compound van een hulpverleningsorganisatie. Nog geen vijftig mariniers stonden even later oog in oog met een overmacht aan rebellen in pickups. De ongeveer 120 Afrikanen bleken onder meer te beschikken over ak 47’s, rocket-propelled grenades, zwaardere mitrailleurs, zsu 232 afweergeschut en multiple launch rocket systems en antitankwapens. Leungen bleef als staffunctionaris achter op Korporaal Erineu Gomes (li) en marinier 1 Warden Goedhart patrouilleren in de regen.

het kamp met het idee dat er wel eens gevochten zou kunnen worden. “Dat gebeurde gelukkig niet”, zegt hij achteraf. “Iedereen voel­de ter plaatse aan dat als er één vuurde, het op een bloedbad zou uitlopen. Elke marinier was zich daarvan bewust. Kijk, dat is nou de kracht van ons korps. Maar heb je het over op het scherpst van de snede, dan was het dit geval wel.” mag-schutter marinier 1 Kevin Cruiming kan dat beamen. “De adrenaline gierde door mijn aderen.” Ook volgens sergeant Richard Boudewijn was de spanning enorm. “We stonden allemaal in geweerlopen te kijken. Ik heb me echt wel even afgevraagd of mijn laatste uur had geslagen.” Leungen: “Het mag dan klin­ ken als een spannend jongensboek, maar zo was het wel. Overigens zie je door acties als deze dat we niet voor niets naar Tsjaad zijn gestuurd. Dat is echt een hele goede beslissing geweest.” Los van het mariniersoptreden, waarbij eerste luitenant William Diepeveen in zijn hoedanigheid van pelotonscommandant met de rebellen onderhandelde, maakten de Viking rupsvoertuigen waarmee de Nederlanders Goz Beida binnenreden, indruk. Overigens zijn de rebellen niet uit op een conflict met eufor, hoewel dit eerste contact met hen wel even als zodanig werd ervaren. Uiteindelijk gaven ze een stuk of acht á tien nét gestolen voertuigen van de hulpverleners aan de mariniers terug. Dat resultaat maakte de dag weer goed. Evenals de opluchting die viel af te lezen van veel gezichten onder de bijna 150 belaagde weldoeners, nadat zij door de mariniers met hulp van de Ieren waren ge­ëvacueerd. “Mooi hoor”, merkt Boudewijn daarover op. “De hulpverleners weten in elk geval dat ze bij ons terecht kunnen”, voegt korporaal Jasper Bleeker er aan toe. “Verder hebben we deëscalerend opgetreden

Oog in oog met een overmacht aan rebellen in Goz Beida.

Marinier Mark Oskam maakt vrienden.

richting rebellen. Met deze afloop hadden we een topdag.” Lede ogen

De samenwerking met de Ieren loopt trouwens lekker, evenals het collegiale contact tussen beide nationaliteiten op het kamp. De Ieren opereren met meer dan twintig Piranha pantserinfanterievoertuigen van de firma Mowag. Dat zijn prima transportmiddelen, maar wel met wielen. Net als de Vikings kunnen de wagens ‘zwemmen’. De vraag is echter of ze de over te steken wateren wel bereiken via al die modder. Deze maand valt er volgens de statistieken

‘nog maar’ 250 millimeter wa­­ter, maar in augustus is dat al driehonderd millimeter. De Ieren zijn verdeeld. Waar een deel denkt dat het wel los zal lopen met die ‘Mowags’, ziet een andere groep met lede ogen de bakken hemelwater naar beneden vallen. Voor die groep is de Viking de laatste hoop in bange dagen. “Dat voertuig kan ons in geval van nood altijd nog los trekken”, merkt een van hen op. Diepeveen maakt daar vast geen punt van. Hij trok tijdens de enorme hoosbuien al verschillende wagens uit de blubber los. De Ieren kunnen er dus ook nog wel bij.●

17 juli I Pagina 4

Voorspellend vermogen MIVD ook bij missie Tsjaad broodnodig

Kijken in een complexe toekomst De mariniers André Swarts (li) en sergeant Tim de Niet tijdens een sociale patrouille in Kerfi, Tsjaad.

DEN HAAG - De mariniers in Tsjaad kunnen bij dreiging of geweld een beroep doen op het Ierse bataljon. Maar wanneer dat in actie moet komen, is het leed vaak al geschied. Om daarom tijdig op onverwachte situaties te kunnen reageren, draagt de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (mivd) in Den Haag zijn steentje bij om de situatie in de Afrikaanse republiek in de gaten te houden. TEKST: ANDRÉ TWIGT Foto’s: Ruud Mol (AVDD)

Ruim voordat de eerste zeesoldaten naar Tsjaad afreisden, was de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst al in touw om bij het ‘intel’-netwerk van de euforvredesmacht (European Force) aan te sluiten. Die gezamenlijke aanpak is vrij standaard, wordt wereldwijd in operatiegebieden toegepast en stimuleert het vermogen om trends of trendbreuken te voorspellen, bijvoorbeeld over volksverhuizingen, hongersnood of vijandelijkheden. Door informatie zoveel mogelijk met elkaar uit te wisselen, neemt de volledig- en nauwkeurigheid ervan toe. Daarmee zijn de troepen op de grond en in de lucht gebaat. Het Eindhovense 334 Squadron bijvoorbeeld stuurt regelmatig een c-130 Hercules naar Tsjaad om materieel af te leveren. De vliegers moeten

Europa in N’djmena) verzenden ze in een bepaald format richting Den Haag. Onder het motto ‘de ene hand wast de andere’, gaan door Nederlandse analisten ‘in de breedte’ verzamelde gegevens over Tsjaad weer retour. “Meerwaarde van een nic zit hem vooral in het stukje beeld dat ze scheppen”, zegt een luitenantkolonel van de landmacht.

Nederlanders evacueerden in Goz Beida door rebellen bedreigde hulporganisaties naar het Iers/Nederlandse militaire kamp dat in de buurt ligt.

De bemanning van het nic voor­ziet concrete feiten van een toelichting om zodoende de informatie inzichtelijker te maken. Dat format is overigens van belang om de gegevens snel geautomatiseerd te kunnen verwerken. Met die opzet doet de Tsjaad-cel in Den Haag haar voordeel. Met de gegevens bouwen ze een

daarom weten hoe de vlag er daar bij hangt. “Al in de aanloop naar de Nederlandse deelname zaten we te springen om een compleet inlichtingen’plaatje’”, vertelt een marineman. “Dat was onder meer van belang om te weten welke uitrusting er mee moest. Had er een dreiging van bermbommen bestaan, dan hadden we misschien terreinvoertuigen van het type Bushmasters nodig gehad.” Volgens de medewerker van het stafbureau van de afdeling Militaire Operaties kan niemand op tactisch en strategisch niveau zonder intel. “De soldaat op de werkvloer niet, secretaris-ge­ne­ raal Javier Solana van de Europese Unie in Brussel niet.” Relatie

Mede om de kwaliteit te kunnen inschatten, komt de inlichtingenstroom vanuit Tsjaad via twee lijnen naar Nederland. De

nationale gaat van de verkenners via de Nederlandse commandant naar de zetel van de mivd in Den Haag. De Europese lijn begint eveneens bij de troepen in het veld en loopt dan via de bataljonsstaf en het Forward Force Headquarters in N’djamena naar de Operational Headquarters in Parijs. Deze instantie rapporteert uiteindelijk aan de leiding van de Europese Unie. Door tussen­ komst van een op het Franse hoofdkwartier gestationeerde Nederlandse vertegenwoordiger, komen de internationale inlichtingenrapportages via een verkorte procedure naar Den Haag. Een andere schakel in de nationale lijn is de Nationale Inlichtingen Cel (nic). Deze twee man sterke organisatie treedt vanuit het crisisgebied op als doorgeefluik. Informatie van het verkennings­ peloton en ook van andere nic’s (allen geconcentreerd in het container- en tentenkamp

totaalbeeld over de situatie in de regio. Onder meer houden ze bij hoe alle groeperingen in relatie tot elkaar staan. Aan die opdracht hebben de specialisten de handen vol, want overzichtelijk is de situatie allerminst. Stammen, bendes, boeren, nomaden en rebellen staan elkaar geregeld naar het leven en houden bovendien geen rekening met landsgrenzen. Bemiddeling bij de lokale conflicten is onverstandig. eufor beperkt zich daarom strikt tot het creëren van een veilige om­geving voor de inwoners. “Maar om een bepaald standpunt in te nemen, dient eufor wel te weten wat er precies speelt.”● Om reden van veiligheid zijn de namen van de geïnterviewden achterwege gelaten.

Vikings trekken onderweg heel wat voertuigen los die in de modder vastzitten.

Om het onlangs opgerichte Bureau Uitzendingen te vullen, is de MIVD dringend op zoek naar personeel dat in een Nationale Inlichtingen Cel actief in crisisgebieden inlichtingen verzamelt, analyseert en behandelt. Voor dit werk worden momenteel specialisten uit Den Haag ingezet, waardoor de MIVD op zijn capaciteit inboet. Er bestaat behoefte aan zes luitenant-kolonels en evenzoveel majoors van land-, luchtmacht en marine. Sergeant-majoors van genoemde krijgsmachtdelen komen in aanmerking voor zes functies als documentalist. Ervaring met inlichtingenwerk is niet noodzakelijk. Kandidaten moeten naast een operationele instelling de bereidheid hebben uitgezonden te worden. Wie interesse heeft, stuurt een bericht naar [email protected]. De MIVD treedt dan in overleg met het betreffende krijgsmachtdeel. De commandanten daarvan hebben immers de beslissingsbevoegdheid met betrekking tot de plaatsing van personeel.●

17 juli I Pagina 5

De MI 26 transporthelikopter, ook wel de ‘Halo’ genoemd, vliegt een aantal keer per week verse voorraden naar Kamp Holland en Camp Hadrian.

De werknemers van Supreme bereiden dagelijks een grote selectie aan verschillende producten. Rechts adjudant Cees.

Variatie en hygiëne troef in keukens in Uruzgan

Boerenkool met worst in de woestijn TARIN KOWT (AFGH.) - De missie in Uruzgan vergt veel energie van de militairen die in zware, zeer hete omstandigheden hun werk moeten doen. Een goede, voedzame maaltijd is dan ook essentieel om de gezondheid op peil te houden. Gelukkig kunnen ze op de verschillende bases rekenen op een uitstekende keuken. De variëteit is enorm. Soms staan er zelfs poffertjes op het menu.

Links: Drie maal per dag kunnen de militairen in de eetzaal terecht om de energievoorraad weer aan te vullen.

Rechts: Grote bakken met eten worden dagelijks in de combisteamers opgewarmd. De temperatuur van het voedsel wordt daarbij scherp in de gaten gehouden.

Tekst: tweede luitenant Martijn Bronkhorst Foto’s: opperwachtmeester Richard Frigge (AVDD)

Het is even voor vier uur in de middag. Top­ drukte voor de koks van de Duitse cateraar Supreme die verantwoordelijk zijn voor het bereiden van de dagelijkse maaltijden op Kamp Holland. Over een half uurtje schuifelen de eerste militairen alweer met hun dienbladen langs de rijkelijk uitgestalde etenswaren. In de keuken van de eetzaal hangt een doordringende uienlucht waar zelf de meest geharde kok tranen in de ogen van zou krijgen. Een grote emmer vol met uien wordt in perfecte ringen gesneden. Even verderop staan acht grote friteuses waar in het kokende vet aardappelblokjes liggen te pruttelen. De koks, afkomstig uit India en Nepal, verzorgen de finishing touch bij de maaltijden. “Ze zouden eigenlijk liever veel meer met het voedsel bezig willen zijn”, bekent adjudant Cees, die in de functie van cateringmanager verantwoordelijk is voor een vlekkeloze verwerking van al die bergen voedsel op Kamp Holland, Deh Rawod en de verschillende buitenposten. “Het overgrote deel van de maaltijden wordt echter kant-en-klaar aangeleverd, en moeten enkel nog opgewarmd worden in één van onze combisteamers.” In deze uit de kluiten gewassen magnetrons worden grote bakken, bestemd voor acht perso­ nen en gevuld met uiteenlopende gerechten, gaar gestoomd. Vandaag bestaat de hoofdschotel onder andere uit stukken zalm en andijvie. Wekelijks gaan er op Kamp Holland ruim 1500 bakken doorheen. De kant- en klaarmaaltijden worden bereid bij het bedrijf Chef Martin in Lelystad, de cateraar van de vliegmaatschappij Martinair. Hinderlaag

Rond de dertig medewerkers van het cateringbedrijf Supreme zorgen er op Kamp Holland voor dat er driemaal daags ‘brood op de plank’ komt. Op Camp Hadrian in Deh Rawod wordt

de keuken bemand door militaire koks van 240 Kokspeloton uit Garderen. “Zo kunnen ze blijven trainen voor de inzet in een uitzendgebied”, legt Cees uit. Voordat het voedsel de hongerige militairen bereikt, heeft het een flinke reis achter de rug. Een groot deel van de producten bereikt Kamp Holland over land met vrachtwagens. Vanuit de Pakistaanse havenstad Karachi vertrekken wekelijks twaalf tot twintig containers richting Uruzgan. Gemiddeld duurt deze reis negen dagen. Dat die niet zonder gevaren is, bleek eind juni toen een groot konvooi tussen Kabul en Kandahar in een hinderlaag liep en tientallen vrachtwagenchauffeurs de dood vonden. Voor de beveiliging van deze transporten is Supreme zelf verantwoordelijk. Alleen de niet-bederfelijke en diep ingevroren producten worden over de weg getransporteerd. Voedsel dat meer vatbaar is voor bederfelijkheid, zoals groenten en fruit waarvan respectievelijk wekelijks ruim twee- en vierduizend kilo wordt ingevoerd, gaat per vliegtuig naar het kamp. Gemiddeld drie keer in de week brengt een toestel verse voorraden en daarnaast landt de halo, de grootste transporthelikopter ter wereld, twee keer per week op Kamp Holland en Camp Hadrian, om de keuken gevuld te houden met verse producten. “Dat is het grote voordeel van de halo. Die kan namelijk ook in Deh Rawod komen”, legt Cees uit. Hij streeft ernaar om de bewoners van de kampen een zo gevarieerd mogelijk menu voor te schotelen. Daarbij zitten typische Hollandse producten als kaas, pindakaas en diverse soorten vis. Maar het kan ook voorkomen dat je midden in de woestijn je vork in een bord boerenkool met rookworst zet. Sommige militairen zijn zo gewend geraakt aan deze diversiteit, dat ze soms klagen wanneer bepaalde producten er niet zijn. Cees haalt daar zijn schouders voor op. “Ik zeg altijd: verbaas je erover wat er wel is, en niet over wat er

niet is. Ik hou er niet van als mensen beginnen te zeuren dat iets op is. We zitten hier in een missiegebied. Je kunt een product niet even snel in de buurt inkopen.” Maar veruit de meeste militairen complimenteren hem dagelijks over de uitstekende kwaliteit van het voedsel. “Die eer valt echter vooral te beurt aan het personeel van Supreme”, zegt de bescheiden adjudant. “Hun vriendelijke en professionele houding draagt bij aan een prettige sfeer in de eetzaal. En daarbij verstaan ze hun vak. Verschillende personeelsleden hebben hiervoor gewerkt in hotels in Dubai.” Cees prijst hun werklust. “Ze maken dagen van tien of elf uur en zijn dag en nacht met hun werk bezig om het kamp van eten te voorzien.” De voedselvoorraad loopt door de extreem hoge temperaturen in Uruzgan echter continu het gevaar voortijdig te bederven. Vijfenzestig koel- en vriescontainers op Kamp Holland moeten ervoor zorgen dat de producten vers blijven. “Supreme heeft speciaal een onderhoudsmonteur in dienst genomen, die de containers permanent in de gaten houdt. Als er namelijk één uitvalt, kun je de inhoud binnen de kortste keren weggooien,” vertelt Cees. Vanwege diezelfde hitte is het van groot belang dat de hygiëne en de kwaliteit van het voedsel goed in de gaten wordt gehouden. Een verantwoordelijke taak die ook op de schouders van Cees rust. Eén ‘rotte appel’ en de inzetbaarheid van de militairen gaat hard achteruit. “Uiteraard draagt iedereen in de keuken plastic handschoenen, een hoofddeksel en een schort. En daarnaast controleren we met grote regelmaat de temperatuur van het voedsel.” Prijskaartje

Aan de complexe logistieke lijn die nodig is voor de aanvoer van al het voedsel, hangt natuurlijk een

prijskaartje. Aan Cees de taak om de enorme uitgaven in de hand te houden. Hij gaat uit van een bedrag van 15 euro per dag voor iedere militair. “Maar dan heb ik het enkel over de daadwerkelijke kosten van het voedsel”, legt hij uit. “Het werkelijke bedrag dat het kost om een militair te voeden, ligt veel hoger, rond de 65 euro per persoon per dag. In dit bedrag zijn namelijk de kosten van de opvoer doorberekend.” In totaal heeft Cees tijdens zijn uitzending al voor 2,3 miljoen euro aan voedsel ingekocht. “Ge­middeld gaan we uit van een dagelijks hoeveelheid voedsel voor 1400 man. Maar tijdens rotaties kan dat aantal oplopen tot 2400 man. Daar moet je met de inkoop dus tijdig rekening mee houden.” Ook de aanvoer van voldoende flesjes water houdt Cees scherp in de gaten. “We hebben altijd 440.000 liter gebotteld water op het kamp klaarstaan”, verzekert hij. “Dat is ruim genoeg voor drie weken. Ik probeer nooit onder deze hoeveelheid te komen. Een kwestie van goed en tijdig plannen.” Cees benadrukt dat je als cateringmanager flexibel moet kunnen zijn. “Je moet altijd feeling­ blijven houden met het zware werk dat de mili­tairen binnen en buiten de poort doen. Als iemand bijvoorbeeld om een extra blikje fris vraagt, moet je daar niet moeilijk over doen.” Voor militairen die na sluitingstijd van de eetzaal pas terug komen van een patrouille, is Cees nooit te beroerd om de keuken weer te openen, als ze maar tijdig aankloppen. “Wat is er voor die vermoeide militairen nu mooier dan dat ze bij terugkomst eerst even lekker kunnen eten? Als je het vraagt, kan er hier veel. En ik probeer veel contact te houden met de mensen. Zo blijf ik goed op de hoogte van de uiteenlopende wensen.”●

17 juli I Pagina 6

Sergeant Hensen van de Charlie Compagnie van 17 Pantserinfanteriebataljon maakte in Duitsland kennis met de omstandigheden in Uruzgan: stress, hitte, vermoeidheid.

Bij manoeuvres te velde zijn de Leopard 2 A6 gevechtstanks een graag geziene partner.

Op Altmark zijn de uiteenlopendste acties mogelijk.

Wanneer komt de hinderlaag? Infanteristen zijn op hun hoede tijdens Rhino Valiant.

Gevechtstanks verrijken Rhino Valiant

Com­mandant 13 Mech­brig briga­degeneraal Tom Mid­ dendorp reikte het idee aan om de trai­ning op brigadeniveau naar voren te halen.

Het gewondenspel hoort er ook bij.

Rhino Valiant is een oefening waarvan iedereen profiteert.

Een Uruzgan-oefening voor iedereen

LETZLINGEN (Dtsl.) Het zijn geen schoolvoorbeelden van ‘train as you fight’, want Nederland heeft geen zware ‘pantsers’ in Uruzgan. Maar met het Alfa Eskadron van 11 Tankbataljon als stok achter de deur verloopt het leeghalen van een wapenopslagplaats wel soepel. En ook tijdens enkele agressieve gemechaniseerde acties bieden de ‘pantsers’ uitkomst. Weliswaar gaan de bemanningen niet mee met de tfe 9, toch maken ze tijdens de recent in Duitsland gehouden voorbereidingsoefening Rhino Valiant een onuitwisbare indruk. TEKST: ANDRÉ TWIGT FOTO’S: JOSHUA LAISINA

De aanwezigheid van de Huzaren van Sytzama draagt bij aan de veelzijdigheid van de training op brigadeniveau. De grootste contributie komt echter van de Sectie 3 (Operatiën). De

scenarioschrijvers van ‘Plannen’ weten met een bijna bovenmenselijke fantasie en flexibiliteit de uiteenlopendste acties aan elkaar te breien. Daarbij gaan ze secuur tewerk. Rode draad loopt langs de Battlegroup, die medio augustus aanstaande als tfe 9 (Task Force Eenheden) klaar staat. Samengesteld uit de Charlie Compagnie, 12 Infanteriebataljon Luchtmobiel ‘Van Heutsz’, idem van 17 Pantserinfanteriebataljon ‘Garde Fuseliers’, de Bravo Compagnie, 42 Bataljon Limburgse Jagers én de staf van 11 Tankbataljon, zet deze combinatie de eerste stappen naar het optreden in teamverband. Dat gebeurt op het Gefechts­ UbungsZentrum ‘Altmark’, gelegen in het voormalige Oost-Duitse Letzlingen. Een betere plek is er niet. De mogelijkheden zijn ruim, er gelden weinig vredesbeperkingen en gasteenheden maken gebruik van een professionele oefenvijand. Die biedt tegenwicht op vele fronten, inbegrepen de aanval, verdediging en wederopbouw. Uiteraard heeft de klant inspraak op de intensiteit en de uitvoering van de manoeuvres. Zo kruipen de Duitse troepen regelmatig tussen oprukkende eenheden om friendly fire uit te lokken. Niets is erger dan dit soort incidenten en dus wordt op het voorkomen ervan flink geoefend. Tussendoor vinden

telkens nauwkeurige evaluaties plaats. Die zijn mogelijk dankzij het Global Positioning System, waarmee zowel de soldaten als het materieel bij aanvang worden uitgerust. Op grote beeldschermen in de regiekamer op de Altmark Kaserne en in het veld (opgesteld aan boord van grootmodel bestelauto’s, red.) valt te zien wie eventueel op zijn kameraden schiet. “Dat is heel confronterend”, aldus chef-staf 13 Gemechaniseerde Brigade (Mechbrig), kolonel Harold Jacobs. De technische hoogstandjes stellen de overgekomen delegatie van het Opleidings- en Trainingscommando in staat gedetailleerd de tekortkomingen in kaart te brengen. Die komen deels voort uit de verschillen in getraindheid. Neemt niet weg dat de gemiddelde militair wel degelijk van wanten weet. Hij heeft vaak meerdere uitzendingen achter de rug. “Stuit hij op een geïmproviseerd explosief of hinderlaag, dan handelt hij heel drilmatig”, stelt majoor Geert Pals vast. De commandant Tactische Analyse Faciliteit herkent dergelijke kwaliteiten meteen. “Nu nog optreden als een team”, vindt Jacobs. “Bij het opwerken, spelen de mannen en vrouwen een belangrijke rol. De kennis en ervaring die zij tussen de oren hebben, mogen we niet veronachtzamen.”

Synergie

Volgens commandant 13 Mechbrig brigadegeneraal Tom Middendorp levert Rhino Valiant een grote bijdrage aan het teamoptreden. Al was het maar vanwege het tijdstip. Exercities van dit kaliber vinden doorgaans tijdens de Initiële Gereedheidstelling plaats. De militairen hebben dan hun Missie Gerichte Opleiding achter de rug en leren daarna samenwerken met andere eenheden. Door een deel van die training naar voren te halen, bouwt de synergie snel op. “Vooral bij de pelotonscommandanten wordt ook nog de samenhang tussen alle functionaliteiten voelbaar,” voegt Middendorp toe. “Ga je in Uruzgan de poort uit, dan moet je weten wat de consequenties zijn als de ziekenbak uitvalt of personele verliezen optreden. Uiteraard gaan we tijdens Rhino Valiant uitgebreid daarop in.” De mannen en vrouwen van het Alfa Eskadron leveren aan al die acties hun aandeel. De tanks gaan niet mee, maar dat ontslaat 13 Mechbrig er niet van twaalf stuks permanent gereed te hebben voor vredesoperaties. Geregeld oefenen is daarom noodzakelijk. De aanwezigheid van de ‘tankers’ bij de acties à la Uruzgan doet misschien wat vreemd aan, maar ze maken de uitvoering wel makkelijker. Middendorp vindt de inzet van tanks bij vredesoperaties he-

lemaal niet zo raar. De combinatie van superieure sensoren, enorme vuurkracht/nauwkeurig trefferbeeld, beweeglijkheid en incasseringsvermogen vind je in geen enkel ander voertuig. Operations boxes

Opmerkelijk is hoe scenario­ schrijver kapitein Arno Storm en zijn collega’s de zware cavalerie geregeld in het rollenspel betrekken, namelijk met behulp van operations boxes (opsbox). Denkbeeldig sluiten ze daarin de kemphanen op om ze vervolgens hun eigen conflicten te laten uitvechten. Deze handelwijze doet weinig tot geen afbreuk aan de realiteit. De opsboxes zijn namelijk voor anderen verboden terrein en dus worden zij niet afgeleid. “We laten het script domweg aansluiten op de mogelijkheden van de Battlegroup”, zegt Storm. “Aangezien die de ‘pantsers’ als brigade-reserve inzet, kom je ze regelmatig tegen.” Zo ook bij de krachtige zuivering van een oord, waarbij het materieel volgens ritmeester Bas Schillemans goed tot zijn recht komt. Afgrendelingen en bewakingsoperaties wisselt men af met een aanval. Dat pakket stemt de eskadronscommandant tevreden, hoewel een echte inzet met organieke middelen de voorkeur geniet. “We doen in Uruzgan andere taken dan waarvoor we initieel zijn

opgeleid en dat valt moeilijk te verteren.” Rem

Nederland kiest er niet voor tanks naar Afghanistan over te brengen. Op basis van de opdracht (het creëren van een veilige omgeving voor de bevolking, red.) keek men met welke middelen dat het beste lukt. Maar de bemanningen kennen Uruzgan vrij goed. Vorig jaar werden ze er ingezet als wachtdetachement. Op haar beurt neemt de bataljonsstaf van ‘11’ in augustus de leiding over de Battlegroup. Met de kennis en ervaring van eerdere uitzendingen staan de tankers ook 11 Afdeling Rijdende Artillerie bij. De Gele Rijders zwaaien straks de scepter over het Provincial Reconstruction Team. Al met al zijn de eenheden lekker bezig, vindt Storm. Alleen op die manier ontstaat dynamiek en gaan mensen hun rol uitbouwen. Net als in Uruzgan krijgt de Battlegroup opdracht een veilige omgeving te creëren. Allerlei daarvan afgeleide doelstellingen mogen ze zelf ontwikkelen. “Laat maar lekker doen”, moedigt Storm aan. “We laten ze doorgaan tot ze onze realiteit verliezen en de eenheden bijvoorbeeld te enthousiast aan het vechten slaan. Meestal trappen we dan op de rem. Wat je met een paar regels tekst allemaal niet kan doen.”●

17 juli I Pagina 7

TARIN KOWT (AFGH.) - Ze wilden nog wat ludieks doen voordat hun uitzending er half juli op zat. En uittesten wat een lichaam onder extreme omstandigheden allemaal kan verdragen. Twee redenen voor adjudant Roland en opperwachtmeester Peter van de Koninklijke Marechaussee om zich 24 uur lang op Adjudant Roland (voorgrond). “Bij de Marechaussee hebben we een gezegde dat als je helemaal stuk zit, je nog anderhalf uur verder kunt.”

het snikhete Kamp Holland in Afghanistan compleet aan gort te fietsen tijdens een ‘spinning’marathon. Maar de echte drijfveer van deze sportieve uitdaging was om zoveel mogelijk geld op te halen voor het fonds Kinderen Kankervrij (kika). Tekst: Martijn Bronkhorst/Foto’s: Richard Frigge (AVDD)

Marechaussees in Afghanistan fietsen geld bijeen voor fonds Kinderen Kankervrij

Vierentwintig uur afzien voor het goede doel “Iedereen kent wel iemand die aan kanker lijdt, of heeft iemand als gevolg van de ziekte verloren.” Peter praat uit ervaring. Hij maakte een aantal malen van dichtbij mee wat voor ellende kanker veroorzaakt. “Geld inzamelen voor kika leek ons daarom het juiste goede doel”, legt hij uit. Roland, die zelf twee kleine kinderen thuis heeft, voelde zich meteen aangesproken. “Je kunt alleen maar hopen dat de jouwe gezond blijven. Daarom is het zo belangrijk dat er genoeg geld is voor onderzoek naar een betere behandeling en genezing van kinderkanker.” Omdat Peter en Roland niet vies zijn van een sportieve uitdaging, ontstond het idee om tijdens een 24 uur durende spinningmarathon zoveel mogelijk geld op te halen. Op het buitenterras van de Echos, het militaire huis op Kamp Holland, klommen ze daarom op vrijdag 4 juli om klokslag 18.00 uur op de spinfietsen om de eerste meters af te leggen. Daarna trapten ze de eerste vijftien uur om de beurt een vol uur. Peter: “De arts vond het bij de hoge temperaturen in Uruzgan niet raadzaam dat we beide de complete 24 uur zouden volfietsen.” Om de heren een moreel steuntje in de rug te geven, stonden er op het terras twee supporter spinbikes, waarop belangstellenden een eindje met de heren konden ‘op­ fiets­ten’. “Echt ongelofelijk”, roept Peter uit. “We hebben nooit alleen met z’n tweeën hoeven fietsen. Zelfs midden in de nacht waren de supporterbikes constant bezet.” Stemmetje

In koele nacht werd er stevig doorgetrapt. De echte beproeving moest echter nog komen. Om zichzelf tot het randje te laten gaan, besloten ze om de laatste negen uur van de marathon gezamenlijk non-stop af te leggen. Het werd een complete slijtageslag. Peter: “Zaterdagmiddag tegen 13.00 uur zat ik er helemaal doorheen. Ik hoorde links en rechts van mijn hoofd constant stemmetjes.

Het rechter zei dat ik er mee moest ophouden, maar het linker riep dat ik door moest gaan. Gelukkig heb ik naar het linker stemmetje geluisterd.” Roland: “Ik kreeg ineens ontzettend veel last van een enorme knoop in mijn kuitbeen. Maar na een snelle en vakkundige massage van de sportinstructeur kon ik gelukkig weer verder”. Terwijl de temperatuur over de 40 graden Celsius kroop, waren de flesjes water niet aan te slepen. “Je moet blijven drinken”, weet Peter. “Ook al komt al dat water op een gegeven moment echt je neus uit.” De laatste uurtjes van de De KIKA-actie van Roland (links) en Peter leverde bijna 7.300 dollar op. marathon werd het in de snikhete zon echt afzien voor de spinners. Maar van “Ik had bijna geen gevoel meer in mijn vingers, vanopgeven was geen sprake. Peter: “Bij de Marechaussee wege de druk van mijn handen op het stuur.” hebben we een gezegde dat als je helemaal stuk zit, je Ook Peter zat er helemaal doorheen. “Het zitvlak, de nog anderhalf uur verder kunt. Ik zat dus maar te hopen benen, de voeten; eigenlijk alles in mijn lichaam deed dat ik half vijf zou halen, want dan wist ik dat ik de zeer.” finish zou bereiken.” Roland vult aan: “Het mooie is dat je de hele tijd Na een snelle telling van de kassier maakte de pijn men­sen geld in de ton ziet doneren. Dat geeft echt veel even plaats voor euforie, toen bleek dat ze bijna 7.300 energie.” dollar bij elkaar hadden gefietst. Uit handen van de commandant van de Task Force Uruzgan, kolonel Richard van Harskamp, kregen ze de cheque met het bedrag Euforie overhandigd. Binnenkort wordt het geld bijgeschreven Compleet gesloopt maar meer dan voldaan stapten ze beide op zaterdagmiddag om 18.00 uur weer af. Roland: op de rekening van kika.●

IN HET KORT avond begint om 18.00 uur met een opening door staatssecretaris Jack de Vries, gevolgd door enkele inleidingen. Opgeven (verplicht) voor 7 september op het mailadres AW.Spieseke@mindef. nl. Daarna wordt een bevestiging en een definitief programma toegestuurd. Kleding: dt/tenue de ville. Er is ruimte voor maximaal honderd deelnemers.●

Borstbeeld Johan de Witt voor Mariniersmuseum

De Ruyter steunt geleidehonden

DEN HELDER - Een delegatie van Hr.Ms. De Ruyter heeft onlangs een cheque met een bedrag van 6858 euro overhandigd aan de stichting kngf Geleidehonden. Deze selecteert en traint puppy’s, die vanaf de geboorte een vierjarig opleidingsprogramma doorlopen. Het geld is tijdens de unifil-missie van het lcf-fregat in het najaar van 2007 door de bemanning ingezameld. Met het bedrag valt de volledige training van een blindengeleidehond te financieren. Naar verwachting wordt de ‘scheepshond’ van Hr.Ms. De Ruyter begin september geboren en gaat dan de naam Michiel dragen.●

Hulde voor ‘genezerikken’

KANDAHAR - Elf Nederlandse verpleegkundigen en leden van het chirurgisch team van het internationale Role III hospitaal op het vliegveld Kandahar hebben onlangs de navo-herinneringsmedaille ontvangen. De Deputy Commander Regional Command South, brigadegeneraal Harm de Jonge, speldde ze op. Nederland

levert op rotatiebasis een chirurgisch team met ondersteunend personeel aan het multinationale ziekenhuis. Daarnaast werken er onder anderen Canadezen, Britten en Denen. Dit keer kwam het team uit het Prinses Máxima Ziekenhuis in Veldhoven en het ondersteunend specialistisch personeel van 400 Geneeskundig Bataljon uit Ermelo. Foto: Jeashel Strijk●

ROTTERDAM - De inventaris van het Mariniersmuseum in Rotterdam is een bronzen borstbeeld van Johan de Witt rijker. De raadpensionaris fungeert als naamgever voor het tweede transportschip van de Koninklijke Marine. De onthulling van de buste kwam voor rekening van minister Eimert van Middelkoop en de commandant van het Korps Mariniers, brigadegeneraal Rob Verkerk. De maker ervan, kunstenaar Arie Schippers, was er ook.●

Iftar-maaltijd voor Defensie­ personeel

DEN HAAG - In de Prinses Julianakazerne in Den Haag wordt op 24 september een Iftar-maaltijd voor Defensiepersoneel geserveerd. Dat gebeurt in het licht van de Ramadam, de vastenmaand voor moslims. Daarin komt het avondmaal na zonsondergang op tafel en wordt het vasten gedurende de dag onderbroken. De opzet van de Iftar-bijeenkomst, de alweer derde editie, is om de gasten op een informele manier met elkaar kennis te laten maken. Om die reden staat de deur van de Julianakazerne voor iedereen van Defensie open, dus ook voor niet-moslims. Toegang gratis. De

Dekaatjes heten de gratis advertenties in de Defensiekrant. De tekst van een Dekaatje mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per e-mail worden ingediend. Plaatsing geschiedt zo spoedig mogelijk. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Op de envelop of in de e-mail graag ‘Dekaatje’ vermelden. Dekaatjes kunnen worden ingestuurd naar de Defensiekrant, postbus 20701, 2500 ES Den Haag of [email protected], onder vermelding van naam, adres, woonplaats eventueel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer. Let op: de Defensiekrant wordt iedere week ook op internet gepubliceerd. Uw gegevens, zoals telefoonnummer en adres, kunnen door zoekmachines worden gevonden.

WONINGEN Te koop: Breda, Prinsenbeek. Vrijst woning met garage, bjr 1965. kind-vr. buurt, ca 10 min lopen van station en klu hfdkwr. Ind: 1e verd: 3 slpkmrs, badkmr met tv aansl. 2e verd.: zolder met dakkapel. Vr.pr. 1 309.000,- k.k. Zie www.sweegers homepage.nl Te koop: Brunssum, Hazenkampstr 141. Tussenwoning met garage en kelder. Ind: woonkmr, open keuken opensl. tuindeuren, toilet en badkmr met ligbad. 1e verd: 3 slpkmrs. Zonnige tuin. Op 1 km afstand van jfc Brunssum. Vr.pr. 1 129.000,- k.k. Info: 06 - 439 741 03. Te koop: Den Helder, Sluisdijkstraat 129, tussenwoning in binnenstad. Goed onderhouden. Buitengevel onderhoudsvrij. Ind. Woonkmr, open moderne keuken, 3 slpkmrs, zolder 9 m². Tuin 11x5 m. Nabij winkels, station. Marinehaven 2 km. Vr.pr. 1 149.500,- k.k. Tel: 06-20127714. Te koop: Den Helder, Wierbalg 1986. Middenwoning. Ind.: woonkmr, halfopen inb. keuken, plavuizen vloer met vloerverw., 2 slpkmrs wv 1 met kunststof dakkapel, badkmr, laminaat over hele verdieping, zolder met vaste trap. Vr.pr.: 1 159.000,- k.k. Info: www.pietersmakelaars.nl   Te koop: Elburg, Mast 47, 2/1 kapwoning. V.v. kunststof kozijnen, dubbelglas L kmr met haardpartij, open keuken, 5 slpkmrs, bijkeuken, extra berging, doorgang naar extra (nu praktijk) ruimte. Aangel. tuin + tuinhuis met veranda. Vr.pr. 1 329.000,k.k. Info: www.funda.nl Te koop: Ham (Br) luxe vrijstaande semibungalow met garage op 4000 m². Woonopp. 220 m². 3 slpkmrs, 2 badkmrs, keuken, toilet, hal, bijkeuken, berging. Tuin op Z. vrij uitzicht. Bjr. 2004. Vr.pr. 1 440.000,- k.k. Inf. 0032 - 118 122 17 of [email protected] Te koop: Oss, St. Sebastiaanstraat 42, 3-kmr appartement op 2e verd., 135 m², berging op beg. gr. Hartje centrum. Woon­ kmr, eetkmr, open keuken, slaapkmr, toilet, badkmr met douche, ligbad en wma. cv (2007). Balkon 9 m². Via vlizotrap zolder: 2 slpkmrs. Vr.pr. 1 179.500,- k.k. Zie www. funda.nl of bel 06 - 245 294 38. Te koop: Tilburg, nabij Gilze, hoekwoning met schitterende tuin op 271 m². Woonkmr, keuken met o.a. inductieplaat. Vier slpkmrs, badkmr, douche en ligbad. Dakkapel aan achterzijde. Vr.pr. 1 224.500,- k.k. Inl: www.omm-makelaars.nl (Drielstraat 1). Beschikbaar 4e kw. 2008. Te huur: Appartement zoekt een tijdelijke (6 tot 8 maanden) bewoner (ster). 3 kamers op 1e etage. Gestoff. en ged. gemeub. 10 min. van strand Kijkduin, OV en winkels op loopafst. Huur 1 800,- incl. GLW/casema. Geen huisdieren, liefst niet rokend. Inf.: 06 - 200 021 24 of mail [email protected] .

DIVERSEN Gezocht voor verzamelaar: schildjes en tegeltjes van alle landen. Ben de Geit kmar dlbe Kamp Nieuw Milligen Geb. 56Kk mpc 38A Uddel, mail: [email protected]●

Van Middelkoop met kunstenaar Schippers.

17 juli I Pagina 8

VIJF VRAGEN AAN...

Colofon

Matroos 1 Guy Salomé uit Groede (Zeeuws-Vlaanderen), bemanningslid van het ‘stationsschip’ Hr.Ms. Van Galen dat vorige week in Den Helder terugkeerde van een uitzending van vijf maanden naar de Nederlandse Antillen.

De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de directie Voorlichting & Communicatie van het Ministerie van Defensie bestemd voor het gehele Defensiepersoneel. Hoofd Defensiemedia Ellen Eggink (070 - 318 83 35)

Rondleiding Bronbeek ARNHEM - Belangstellenden kunnen op woensdag 30 juli deelnemen aan een rondleiding over het Arnhemse Landgoed Bronbeek, gevolgd door een lichtbeeldenpresentatie over de geschiedenis van deze voormalige buitenplaats. Tijdens de rondwandeling krijgt men uitleg over de oude bomen, bronnen, vijvers, watervallen, tuinbeelden, de vroegere zijderupsenteelt, de plantenkalender en de agrarische be­drijvigheid van de vroegere bewoners van het landgoed. Ook de architectuur van de monumentale gebouwen en de gedenktekens voor de slachtoffers van de Japanse

bezetting van Nederlands-Indië worden belicht. Na de wandeling zullen dia’s met toelichting door de spreker de vroegere situatie op het landgoed verhelderen. Bronbeek is begin 19de eeuw aangelegd als buitenplaats in de Arnhemse Veluwezoom. In 1863 werd op het terrein het toenmalige Koloniaal Militair Invalidenhuis Bronbeek gebouwd. Het programma eindigt om 16.30 uur. Toegangsprijs, incl. museumentree, is 3 2,30. Reserveren noodzakelijk, telefoon: 026 - 376 35 55. Adres: Museum Bronbeek, Velperweg 147, Arnhem. Zie ook www.bronbeek.nl●

Militaire Luchtvaart Museum viert veertigste verjaardag Hoe was na maanden op zee je thuiskomst? “Omdat ik bij vertrek nog niet klaar was met de Elementaire Vakopleiding, werd ik anderhalve maand later ingevlogen. Ondanks dat ik dus niet heel lang ben weggeweest, vond ik het leuk mijn ouders weer te zien. Die stonden bij aankomst in Den Helder op de kade. Het eerste wat ik trouwens deed toen ik thuiskwam, was naar het Journaal kijken. Aan boord ontvingen we voornamelijk ZuidAmerikaanse zenders met veel storing. Ook heb ik nog even flink gezapt. Om de schade in te halen.” Wat overheerste tijdens de ‘stationsperiode’: verveling of sensatie? “In het begin vooral sensatie. Ik zit pas sinds 2006 bij de marine en dus is alles nog nieuw. Daarna wordt het gewoon werk. Er zijn momenten dat je niets te doen hebt, maar die duren niet lang. De ene keer was er een boarding en gaat de RHIB het water in; de andere keer gaat de heli van dek en is de vliegrol van kracht. Omdat ik zowel bij operationele als de nautische dienst werk, moest ik vaak hand- en spandiensten verrichten.”

Is het werk van het stationsschip nuttig? “Dat dacht ik toch wel. We hebben negentien kilo cocaïne onderschept. Die zaten aan boord van een zeilbootje dat met een Italiaans vlaggetje in de nok rondvoer. Dat was op de dag dat we voor het Europees kampioenschap tegen Italië moesten spelen. Wij meteen roepen dat het 1-0 voor Nederland was. De pakketjes waarin de drugs waren verpakt, bleken ook nog oranje van kleur.” Op welke taken heeft de Van Galen zich nog meer toegelegd, behalve counterdrugsoperaties? “Grensbewaking. We hebben ook twee illegalen onderschept, die vanuit Zuid-Amerika naar de Antillen wilden oversteken.”

SOESTERBERG - Het Militaire Luchtvaart Museum, in 1968 geopend door Prins Bernhard, vierde 3 juli zijn veertigjarig bestaan. Die mijlpaal wilde directeur Jan Janssen niet ongemerkt voorbij laten gaan. Dus kwam er een feestje, compleet met een fly-past van onder meer drie Harvards, historische Fokker s11 lestoestellen en een Fouga Magister. Maar het mooiste was dat commandant Luchtstrijdkrachten luitenant-generaal Jac Jansen Meer dan vierhonderd genodigden plus museumbezoekers bewonderen de Fouga Magister en genieten van een fly-past van onder meer drie Harvards van de stichting KLu Historische Vlucht Gilze-Rijen. Foto: adjudant Eric Vorstenbosch-AVDD

Hebben zich nog andere opmerkelijke dingen voorgedaan tijdens de uitzending? “We hebben een bootje opgehaald dat voor de kust van Curaçao was losgeslagen. We vonden de ‘Shanty’ op een afstand van zo’n tachtig mijl uit de kust. Het was een tweemotorige sloep met een klein dakje erop. De eigenaar was meer dan gelukkig toen hij zijn boot weer terug zag.”●

dat laatste toestel officieel presenteerde als nieuwe museumaanwinst, evenals een North American f-86k Sabre, beter bekend als de Kaasjager. De Fouga Magister, van Franse makelij, diende in de jaren ’60 als leskist voor heel wat Nederlandse vliegers. “De Fouga was een bekend fenomeen in die tijd”, weet de generaal. “Vooral door zijn heel bijzondere vormgeving. Hij ziet er eigenlijk uit als een vliegende sportwagen.” Niet omdat hij er ooit in vloog, maar om andere redenen voelt Jansen zich verwant met de f-86k die de luchtmacht in de jaren ’50 aanschafte. Van 1997 - 2000 was hij commandant van de vliegbasis Twenthe. Daar stond de f-86k, het eerste klu-toestel dat werd voortgestuwd door een motor met naverbrander en elektronische regelorganen, als poortwachter opgesteld. De kist fungeerde als symbool voor alles en iedereen die zich verbonden voelde met de vliegbasis Twenthe, dus ook voor Jansen. De vliegbasis is inmiddels op​geheven, maar dat overkomt het Militaire Luchtvaart Museum niet. Toch zijn hier de no​dige veranderingen op til. “De collecties van het Legermuseum en het Militaire Luchtvaart Museum zullen namelijk de basis vor­men voor de nationale militair historische boodschap in een nieuw Defensiemuseum”, licht plaatsvervangend secretaris-generaal Jeroen Sikkel toe. Op de vraag wanneer dit opent, kan hij geen exact antwoord geven. “We gaan er echter van­uit dat het nieuwe gebouw er in 2012 staat en dat de opening tijdig kan geschieden om het museum een prominente rol te laten spelen in de viering van honderd jaar luchtmacht in 2013.”●

DEFENSIE EVENEMENTENKALENDER De verkorte versie van de Defensie Evenementenkalender vermeldt voor de komende tijd de volgende evenementen: 15 t/m 18 juli: Vierdaagse van Nijmegen 15 juli: Alles over de Tachtigjarige Oorlog, Legermuseum Delft 16 juli: Plazatour 2008 door orkest Koninklijke Luchtmacht, Cuijk 18 juli: Defiléconcert Fanfarekorps Koninklijke Landmacht Bereden Wapens, Nijmegen 18 juli: Plazatour 2008 door orkest Koninklijke Luchtmacht, Noordwijk 18 juli: Optreden Marinierskapel bij intocht van de Vierdaagse Nijmegen



19 juli: De dappere dieren zomershow ‘Waakhonden van de Koninklijke Luchtmacht’, Legermuseum, Delft 21 juli: De dappere dieren zomershow ‘Paarden met Toernooiridders’, Legermuseum Delft 22 juli: Alles over de Tachtigjarige Oorlog, Legermuseum Delft 24 juli: Vlucht van de Eeuw, Militaire Luchtvaartmuseum Soesterberg 28 juli: De dappere dieren zomershow ‘Roofvogels’ in het Legermuseum. Delft 29 juli: Alles over de Tachtigjarige Oorlog, Legermuseum Delft



31 juli: Vlucht van de Eeuw, Militaire Luchtvaartmuseum Soesterberg 3 augustus: Theatervoorstelling ‘Dutchie’, Militaire Luchtvaartmuseum, Soesterberg

Voor meer informatie surf naar www.defensie.nl en klik via ‘Actueel’ op de link Evenementen. Voor veel medewerkers van Defensie ook bereikbaar via intranet.●

wRedactie: Evert Brouwer (070 - 318 83 30) Jack Oosthoek (070 - 318 83 41) Monique van Rijen-Bos (070 - 318 83 74) André Twigt (070 - 318 83 36) Redactiesecretariaat en administratie: Marianne Beck Telefoon: (070) 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326 Fax (070) 318 74 32 Defensiesite: www.mindef.nl E-mail: [email protected] Bezoekadres: Spui 32, 2511 BS Den Haag Postadres: Postbus 20701, 2500 ES Den Haag, MPC 58B De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde lating van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken. Abonnementen: Per jaar 1 13,61. Voor het buitenland 1 15,88. Opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant (zie boven), in het geval van een dienstabonnement. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel. 0900 - 226 52 63 of www. aboland.nl, waarna een acceptgirokaart wordt toegezonden. Adreswijziging: Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het kost enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. Layout: Theo Olsthoorn (UnitedGraphics, postbus 659, 2700 AR Zoetermeer) Druk: DeltaHage, Den Haag ISSN: 0167-0808