Deelnemersbijeenkomst Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland 18 november 2014
13 oktober 2010 Deelnemersbijeenkomst
Agenda • •
Opening 2013 Financiën: – Dekkingsgraad en financiële situatie – Beleggingsbeleid – Risico’s en rendement
•
Ontwikkelingen 2014: – Governance – Nieuwe pensioenregeling
•
Desiree Henk
Verwachtingen 2015: – Ontwikkelingen / trends
• •
Henk Bert Bert
Vragen Afsluiting
18 november 2014
Henk / Gerhard
2013 Financiën
18 november 2014
18 november 2014 jun-14
mrt-14
dec-13
sep-13
jun-13
mrt-13
dec-12
sep-12
jun-12
mrt-12
dec-11
sep-11
jun-11
mrt-11
dec-10
sep-10
jun-10
mrt-10
dec-09
Dekkingsgraad
Dekkingsgraad
110,0%
105,0%
100,0%
95,0%
Dekkingsgraad
90,0% Effect korting
85,0%
80,0%
Dekkingsgraad - 2 • • • • • • • •
In april 2013 is een korting doorgevoerd van 6,4% Opzet was om hiermee ook te voorkomen dat we eind 2013 opnieuw tot een korting zouden moeten besluiten Dekkingsgraad eind 2013 was 105,3%, dus genoeg om een nieuwe korting te voorkomen. Rentestand blijft onverkort laag en zakt zelfs nog licht Samen met een verdere toename van de levensverwachting zorgt ervoor dat de verplichtingen harder stijgen dan het vermogen Lage rentestand heeft de grootste impact in deze Opbouwpercentage voor 2013 was 1,4% Het bestuur heeft eind 2013 geschakeld met de sociale partners ivm het niet meer kunnen uitvoeren van de regeling zoals bedoeld (opbouwpercentage, indexatie ambitie).
19 november 2013
aug-14
jun-14
apr-14
feb-14
dec-13
okt-13
aug-13
jun-13
apr-13
feb-13
dec-12
okt-12
aug-12
jun-12
apr-12
feb-12
dec-11
okt-11
aug-11
jun-11
apr-11
feb-11
dec-10
okt-10
aug-10
jun-10
apr-10
feb-10
dec-09
Vermogen versus Verplichtingen 540 530 520 510 500 490 480 470 460 450 440 430 420 410 400 390 380 370 360 350 340 330 320 310 300 290 280 270 260 250 240 230 220 210 200 Vermogen
Verplichtingen
Premie als percentage loonsom 14,0
13,0
12,0
11,0
10,0
Premie als percentage loonsom
9,0
8,0
7,0
6,0 2003
2004
2005
2006
2007
2008
Loonsom: 12 x vaste maandsalaris januari
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Beleggingsbeleid • Doel: wat beogen we? • Hoe pakken we dat aan? • Wat levert het op?
18 november 2014 Deelnemersbijeenkomst
8
Beleggingsbeleid: doel • • • • •
Toegezegde pensioenen (kunnen) uitkeren Juiste balans rendement / risico Rendement is noodzakelijk Daarvoor is het nodig om risico te nemen Binnen verantwoorde grenzen
18 november 2014 Deelnemersbijeenkomst
9
Beleggingsbeleid: aanpak • Risico beperken door spreiden: – Obligaties – Aandelen – Grondstoffen en vastgoed
-
72% 22% 6%
• Portefeuille splitsen – Matching: verplichtingen ‘spiegelen’ – Return: extra rendement nastreven
• Vermogensbeheerders zoeken die net iets beter presteren dan ‘de markt’ 18 november 2014 Deelnemersbijeenkomst
10
Beleggingsbeleid: resultaten (1) • Rendementen 2013 – Obligaties – Aandelen – Grondstoffen en vastgoed
-7,9% 18,6% -5,5%
• Totaal 0,7% • Laag ten opzichte van vorige jaren
18 november 2014 Deelnemersbijeenkomst
11
Beleggingsbeleid: resultaten (2) • Rendementen voorgaande jaren: 2009
2010
2011
2012
2013
5,2% 11,0% 10,7% 12,5% 0,7%
18 november 2014 Deelnemersbijeenkomst
12
Beleggingsbeleid: resultaten (3) • En met 2014 (t/m Q3): 2009 5,2%
2010 2011 2012 11,0% 10,7% 12,5%
2013 2014Q3 0,7% 14,9%
• Het jaar 2013 lijkt uit de toon te vallen • Hoe komt dat? 18 november 2014 Deelnemersbijeenkomst
13
Beleggingsbeleid: resultaten (4) • Matching portefeuille: volgt de verplichtingen • Als de rente stijgt: • hebben we minder geld nodig voor onze verplichtingen; • dus dan stijgt de dekkingsgraad; • de matching portefeuille volgt deze beweging; • dus wordt deze ook minder ‘waard’ • en hebben wij (op dat deel) negatief rendement 18 november 2014 Deelnemersbijeenkomst
14
Beleggingsbeleid: resultaten (5) • Dus: het gaat niet om het rendement op zich • Maar: in hoeverre kan het fonds de verplichtingen nakomen • Rendement op matching portefeuille is relatief • Vooral rendement op return portefeuille is bepalend voor groei en indexatie
18 november 2014 Deelnemersbijeenkomst
15
Beleggingsbeleid: resultaten (6) • • • • •
Indexatie: wanneer? Niet bij dekkingstekort Beperkt als DG > 110% Volledig als DG > 130% Eerst voldoende buffers
18 november 2014 Deelnemersbijeenkomst
16
Ontwikkelingen 2014/2015
19 november 2013
Governance / ontwikkelingen 2015 René Starmans afgetreden per 31/12/2013 Henk Knol benoemd tot voorzitter per 01/01/2014 Bert Holsappel toegetreden tot de beleggingscommissie Beide benoemingen zijn goedgekeurd door De Nederlandsche Bank
Overgang naar het paritaire bestuursmodel Wim Heukels toegetreden tot het bestuur (vertegenwoordiger gepensioneerden) Benoeming goedgekeurd door De Nederlandsche Bank
Verantwoordingsorgaan Arie Edelman heeft aangegeven af te treden als lid van Verantwoordingsorgaan Verkiezingen opgestart m.b.t. vertegenwoordiger namens gewezen deelnemers / gepensioneerden
Termijn Henk Knol loopt af per 1 juli 2015 Verkiezingstraject opgestart Henk heeft aangegeven zich kandidaat te stellen voor herbenoeming
Nieuwe Pensioenregeling • Is het terrein van de sociale partners: werkgever en COR • Wij kunnen weinig over het traject zeggen. • Pensioenfonds ondersteunt – – –
Kennis en informatie Onderzoek naar gevolgen van diverse opties nieuwe regeling Behartigt belangen van de deelnemers, ex-deelnemers en gepensioneerden
• Uitdagingen: –
–
•
Huidige regeling wordt veel duurder. Door de lage rente zou de premie in 2015 met ruim 10% omhoog moeten om de opbouw pensioenreglement (1,67%; pensioenleeftijd 67) te financieren. Als de rente laag blijft moet de premie in 2016 verder omhoog. Bij andere regeling: Wat te doen met de opgebouwde rechten. “Verkopen” aan verzekeraar is nu onaantrekkelijk.
Voor 2015 worden in ieder geval de wettelijke verplichte wijzigingen doorgevoerd.
18 November 2014
Overzicht wijziging wetgeving Wet
Maximale Pensioen Opbouw: 67 jr: 1,875 (Middelloon) 67 jr: 1,657 (Eindloon) 70% van de maximale opbouw is basis voor het nabestaanden pensioen
Fiscale grens gaat naar maximaal 100.000
Impact Capgemini regeling Capgemini regeling
Fiscale maximalisering
Tot 100.000
-
Opbouw
1,875% bij 67 jr
1,67% bij 67jr
Nabestaanden Pensioen
1,160% dienstjaren tot 67 jaar
1,099% dienstjaren tot 65 jaar
Probleem ja Module 3
!
Ruimte om te sparen wordt minder
!
Jaar
Wet 2015
100k grens en % lager
! 100 k
18 november 2014
Ontwikkelingen / Trends (1) • Toenemend vraag naar individuele keuzevrijheid • Verdere schaalvergroting en afname aantal pensioenfondsen • Toename van DC regelingen (mede door nFTK) • Verdere stijging van pensioenleeftijd • Verdere toename regelgeving en governance eisen
19 november 2013
Ontwikkelingen 2015 Deelnemersbijeenkomst Een presentatie voor Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland Door Gerhard Veluwenkamp 18 november 2014
© 2014 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only.
Disclaimer Deze presentatie is voor u geschreven om te gebruiken voor de deelnemersbijeenkomst onder de voorwaarden van onze overeenkomst met u. Deze presentatie is mogelijk niet geschikt voor gebruik in een andere context of voor andere doeleinden en wij aanvaarden dan ook geen aansprakelijkheid voor dergelijk gebruik. De schriftelijke opmerkingen in deze presentatie moeten worden gezien in samenhang met de ondersteunende en verduidelijkende mondelinge opmerkingen en achtergrond zoals door Towers Watson gegeven.
23 towerswatson.com
© 2014 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only.
De betaalbaarheid van pensioen staat onder druk De rente daalt al geruime tijd
De levensverwachting neemt fors toe Rendementen op aandelenbeurzen zijn erg volatiel
24 towerswatson.com
© 2014 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only.
Dat geldt ook bij Capgemini
-/- 6,4% Pensioenen in 2013 verlaagd
towerswatson.com
1,40%1,47% Geen volledige opbouw meer vanaf 2012
Inflatie sinds 2008: +11% Pensioenen al geruime tijd niet meer geïndexeerd
© 2014 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only.
De overheid wijzigt de spelregels: meer nominale zekerheid Rendement Hogere buffers eisen of voorzichtiger gaan beleggen
Premie Meer premie door lagere rekenrente te eisen
Uitkeringen Minder uitkeren door later te indexeren
26 towerswatson.com
© 2014 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only.
De scherpe kantjes lijken er toch van af te gaan… Hogere premies? Dan haal ik mijn begrotingsnorm niet!
Met voorzichtiger beleggen komt onze toeslagambitie in gevaar
Onze achterban wil meer indexatie! 27 towerswatson.com
© 2014 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only.
… maar daarmee is druk op regeling Capgemini niet weg
Premie -/- kosten verzekeringen -/- kosten module 2 Restant is beschikbaar voor module 1 Restant is voldoende
Restant is niet voldoende
Opbouw = 1,67% Resterend restant komt ten goede aan de dekkingsgraad
Opbouw <1,67%
Bij huidige rente is dit de situatie
Opbouwpercentages bij pensioenleeftijd 67 28 towerswatson.com
© 2014 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only.
Drie mogelijke scenario’s Ongewijzigd doorgaan • Module 1 handhaven (opbouwpercentage blijft sluitpost)
Gewijzigd doorgaan
Fonds sluiten
• Module 1 wordt omgevormd tot individuele beschikbare premie • Staffel module 1 wel hoger dan module 2
• Toekomstige opbouw via individuele beschikbare premie bij een andere uitvoerder • Fonds wordt geliquideerd • Opgebouwde pensioenen worden overgedragen aan een verzekeraar (“buy-out”)
29 towerswatson.com
© 2014 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only.
Ontwikkelingen / Trends (3) • http://www.euroforum.nl/blog/wat-zijn-dedrie-belangrijkste-te-verwachten-trends-depensioensector/ • http://www.pensioennetwerk.nl/video/trends-2014
19 november 2013
Vragen?
19 november 2013