Collegevoorstel
Openbaar Onderwerp
Deelname experimentenregeling CHW Programma
BW-nummer
Grondbeleid Portefeuillehouder
B. Velthuis
Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr.
Samenvatting
OB10, Monique de Krijger, 2211
De kolencentrale van GDF Suez in Nijmegen zal als gevolg van de afspraken in het SER-Energieakkoord moeten sluiten. GDF Suez wil dit terrein omvormen tot de Groene Delta, waar ruimte is voor diverse initiatieven op het gebied van duurzame energie. De aard en omvang van deze activiteiten liggen nog niet vast. Het huidige bestemmingsplan staat de voorziene ontwikkelingen niet toe. Het is daarom de wens een bestemmingsplan te maken dat enerzijds flexibel genoeg is om een breed scala aan potentiele activiteiten te accommoderen en anderzijds de omgeving voldoende borging van de milieukwaliteit geeft. Het Ministerie van I&M heeft binnen de Crisis en herstelwet een experimentenregeling geopend die de mogelijkheid biedt. Deelname aan het experiment biedt daarnaast de organisatie de kans zich voor te bereiden op de toekomstige Omgevingswet.
Datum ambtelijk voorstel
22 september 2015 Registratienummer
D152037015
Ter besluitvorming door het college
1. Het Projectvoorstel “ontwikkeling bestemmingsplan Energie (GDFSUEZ) locatie Nijmegen” vast te stellen en in te dienen bij Steller het Ministerie van I&M. Monique de Krijger
Paraaf akkoord
Datum
Paraaf akkoord
Datum
Alleen ter besluitvorming door het College Besluit B&W d.d. 29 september 2015 nummer: 3.4
Conform advies Aanhouden Anders, nl.
Bestuursagenda
Portefeuillehouder
20150922 cv deelname experimentenregeling CHW_D152037015
Collegevoorstel
1
Probleemstelling
De kolencentrale van GDF Suez in Nijmegen zal als gevolg van de afspraken in het SEREnergieakkoord moeten sluiten. GDF Suez wil dit terrein omvormen tot de Groene Delta, waar ruimte is voor diverse initiatieven op het gebied van circulaire economie en duurzame energie, zoals een hout gestookte warmte- en krachtcentrale, installaties voor groen gas, een zonnepark en windmolens. De aard en omvang van deze activiteiten liggen nog niet vast. Daarnaast is er een aantal technieken in ontwikkeling waarvoor in de toekomst ruimte op dit terrein gewenst is, zoals biomassa raffinage, verkleinen en versnipperen van biomassa en ook het bekleden van een logistieke hub-functie vanwege de goede ontsluiting via waterwegen en de weg. Op het terrein is ruimte voorzien voor incubators en kleinschalige initiatieven met biomassa, bedrijven die opereren in de circulaire economie, mogelijk ook door andere bedrijven en instellingen dan GDF Suez (mn universiteit, ook start-ups.) Het terrein ligt centraal in het elektriciteitsnet. Het warmtenet richting Waalsprong en Waalfront gaat ook over het terrein. Het terrein ligt op het gezoneerde industrieterrein Noorden Oostkanaalhavens in het gebied Nijmegen West en Weurt. Het Rijk heeft in het BARRO het centrale-terrein aangewezen als een locatie voor grootschalige opwekking van energie. Het Ministerie van I&M heeft in het kader van de ontwikkeling van de Omgevingswet (Eenvoudig Beter) tot 1 oktober 2015 de 12e tranche voor experimenten geopend. Projecten die hiervoor in aanmerking komen moeten aan drie aspecten voldoen; ze moeten betrekking hebben op duurzame energie; innovatief zijn en een werkgelegenheidscomponent bevatten. Voor de aanvraag is een format beschikbaar; de aanvraag moet formeel via B&W (het bevoegd gezag) gedaan worden. Voor elk experiment wordt een AmvB opgesteld waarin wordt vastgesteld van welke regelgeving wordt afgeweken. Vaststelling geschiedt via de Tweede Kamer na een advies van de Raad van State (planning zomer 2016) Een flexibel bestemmingsplan kan voor de vaststelling van de AmvB al voorbereid worden, maar kan voor de rechtszekerheid beter pas daarna door de Raad vastgesteld worden. In het bestemmingsplan wordt een maximumwaarde of drempelwaarde voor diverse categorieën milieubelasting opgenomen, waar de afzonderlijke activiteiten dan achteraf aan moeten voldoen, maar nog niet voor de vaststelling van het plan op getoetst hoeven te worden. 2
Juridische aspecten
Het huidige bestemmingsplan staat de voorziene ontwikkelingen niet toe. Ook ten aanzien van nu nog onvoorziene ontwikkelingen is de verwachting dat het vigerend bestemminsplan daarvoor een belemmering vormt. De exacte aard en omvang van de ontwikkelingen ligt nog niet vast; het is daarom de wens een bestemmingsplan te maken dat enerzijds flexibel genoeg is om een breed scala aan potentiele energieopwekmogelijkheden etc. te accommoderen en anderzijds de omgeving voldoende borging van de milieukwaliteit geeft. De huidige Wet ruimtelijke ordening zal met een groot aantal andere regels en wetten opgaan in de Omgevingswet. Via de Crisis en herstelwet biedt het Rijk de mogelijkheid om op deze verandering te anticiperen door het maken van experimenten en pilot projecten. In deze wet wordt zowel de mogelijkheid opgenomen om bestemmingen flexibeler te omschrijven als om milieunormen en milieuruimte aan een gebied te koppelen. 3
Doelstelling
Hoofddoelstelling van deelname aan de experimentenregeling CHW is het opstellen van een bestemmingsplan dat een flexibele ingroei van diverse duurzame en energie-opwekmethoden en toepassing van circulaire economie op het terrein van GDF Suez mogelijk maakt.
Collegevoorstel
Vervolgvel
2
Nevendoelstelling is het opdoen van kennis en ervaring met de nieuwe methodologie in aanloop naar de Omgevingswet. 4
Argumenten
Invulling geven aan de energietransitie Nijmegen heeft de ambitie om in 2045 energieneutraal te worden en haar toekomstige energiebehoefte zoveel mogelijk met lokale bronnen te vervullen. Hiertoe zal op termijn circa 6,4 PJ primaire energie duurzaam opgewekt moeten worden (routekaart Power 2 Nijmegen, 2013). De Groene Delta geeft niet alleen een eerste invulling voor die opwek, maar voorziet ook in de mogelijkheid om innovatieve technieken en start-ups te introduceren, waardoor haar effect veel groter zal zijn dan de getalsmatige opwek van duurzame energie alleen. Flexibel ruimte bieden aan duurzame energie-initiatieven Van diverse opties om op een duurzame manier energie op te wekken kan niet bij voorbaat vastgesteld worden hoe de activiteit er uit gaat zien. GDF wil gedurende een groot aantal jaren het opstarten van energieopwekmethoden en innovatieve activiteiten op het gebied van circulaire economie mogelijk maken. Een flexibel bestemmingsplan dat een kader vormt voor het gebruik en waarin milieuruimte afgebakend wordt, geeft het bedrijf de mogelijkheid het terrein te gebruiken zonder telkens een bestemmingsplanherziening aan te moeten vragen. Voor de afzonderlijke activiteiten zal wel telkens afzonderlijk een omgevingsvergunning aangevraagd moeten worden. Ervaring opdoen met de Omgevingswet Een groot aantal wetten en regelingen zal opgaan in de toekomstige Omgevingswet. Doelstelling van het Rijk is hiermee de vergunningsverlening eenvoudiger te maken en het gemeente mogelijk te maken uitnodigingsplanologie te bedrijven. Binnen het plan zal ook vastgelegd worden hoe de omgeving beschermd wordt tegen milieuhinder. Hiertoe zal ook met de Commissie voor de MER overlegd worden over de te gebruiken plan- en toetsingsmethodieken. Dit zal als onderdeel van het plan mogelijk in een MER vastgelegd worden. Naast dit experiment zal Nijmegen zich ook aanmelden voor een vergelijkbaar experiment met de campus van de Radboud Universiteit. 5
Klimaat
Sluiting van de huidige kolencentrale is een rechtstreeks gevolg van het SEREnergieakkoord. Transformatie van de opwek van energie middels fossiele brandstoffen naar het gebruik van duurzame bronnen en methoden is de hoeksteen van zowel het Europees, landelijk als gemeentelijk duurzaamheidsbeleid. Het ontwikkelingsgebied ligt in een binnenstedelijke setting nabij een Natura 2000 gebied. Uitwerking van een plansystematiek die zowel voorziet in borging van omgevingsbelangen als het verschaffen van de benodigde flexibiliteit voor ontwikkelingen bevordert een duurzame gebiedsontwikkeling. 6
Financiën
Voor het opstellen van het bestemmingsplan zal een anterieure overeenkomst met GDF Suez opgesteld worden.
Collegevoorstel
Vervolgvel
3
7
Participatie en Communicatie
Met de ODRN en de 10 belangrijkste bedrijven in Nijmegen West en Weurt is een communicatieprotocol opgesteld, waarin is aangegeven hoe en wanneer de verschillende partijen in en om het gebied geïnformeerd zullen worden. Deels kan deze communicatie via het Kronenburgerforum verlopen. Het forum zal schriftelijk van dit initiatief op de hoogte gesteld worden, waarna aansluiting gezocht kan worden op een van de bijeenkomsten om het project en proces verder toe te lichten (eerste mogelijkheid is 19 november 2015). Via de Wijkoverleggen kunnen omwonenden geïnformeerd worden (wijkmanager Anne-marie Nannen inschakelen). Hierbij moet ook de communicatie met bewoners aan de Beuningse zijde geregeld worden. Naast deze overlegstructuren heeft GDF Suez ook haar eigen communicatie GDF (website, informatiedagen etc.). Met de omringende Gemeenten, de Provincie en overige bevoegde gezagen zal een overlegstructuur opgezet worden. De raad zal op korte termijn actief worden geïnformeerd over de indiening van het projectvoorstel “ontwikkeling bestemmingsplan Energie (GDFSUEZ) locatie Nijmegen” bij het Ministerie van I&M. 8
Uitvoering en evaluatie
Het Ministerie van I&M voert in het kader van de ontwikkeling van de Omgevingswet (Eenvoudig Beter) in oktober de 12e tranche voor experimenten uit. Projecten die hiervoor in aanmerking komen moeten aan drie aspecten voldoen; ze moeten betrekking hebben op duurzame energie; innovatief zijn en een werkgelegenheidscomponent bevatten. Voor de aanvraag is een format beschikbaar; de aanvraag moet formeel via B&W (het bevoegd gezag) gedaan worden. Voor elk experiment wordt een Algemene Maatregel van Bestuur (AmvB) opgesteld waarin wordt vastgesteld van welke regelgeving wordt afgeweken. Vaststelling geschiedt via de Tweede Kamer na een advies van de Raad van State (planning zomer 2016). Het bestemmingsplan zal voor de vaststelling van de AmvB al voorbereid worden, maar zal voor de rechtszekerheid pas daarna door de Raad vastgesteld worden. 9
Risico
Indien de vaststelling van de AMvB om politieke of praktische redenen uitgesteld of vertraagd wordt, kan het experimenteel bestemmingsplan niet volgens planning in procedure gebracht worden. De initiatiefnemer zal dan voor iedere nieuwe activiteit afzonderlijk vergunning en een bestemmingsplanwijziging aan moeten vragen.
Bijlage(n):
Projectformulier Groene Delta voor de Crisis en herstelwet
Hst 2, Afdeling 2 CHW
Project voor de Crisis- en Herstelwet Titel project Bestemmingsplan “Groene Delta van Nijmegen”
Indiener (organisatie, contactpersoon, email & telefoonnummer) Gemeente Nijmegen Afdeling Ruimtelijke Ontwikkeling t.a.v. Maarten van Ginkel
[email protected] 06 11 01 37 16
Projectbeschrijving (korte beschrijving doel project, locatie, betrokken partijen etc.) De kolencentrale van GDF Suez in Nijmegen zal als gevolg van de afspraken in het SEREnergieakkoord moeten sluiten. GDF Suez wil dit terrein omvormen tot de Groene Delta, waar ruimte is voor diverse initiatieven op het gebied van duurzame energie, zoals een hout gestookte warmte- en krachtcentrale, installaties voor groen gas, een zonnepark, windmolens en een LNG-tankstation voor vrachtwagens en scheepvaart. Aard en omvang van deze activiteiten liggen nog niet vast. Daarnaast is er een aantal technieken in ontwikkeling die in de toekomst ruimte op dit terrein zouden moeten kunnen krijgen zoals biomassa raffinage, verkleinen en versnipperen van biomassa en ook het bekleden van een logistieke hub-functie vanwege de goede ontsluiting via waterwegen en de weg. Op het terrein is ruimte voorzien voor incubators en kleinschalige initiatieven met biomassa, bedrijven die opereren in de circulaire economie, mogelijk ook door andere bedrijven en instellingen dan GDF Suez (mn universiteit, ook start-ups.) Zie https://www.gdfsuez.nl/over-ons/duurzaam/groene-delta Het terrein ligt op het gezoneerde industrieterrein Noord- en Oostkanaalhavens in het gebied Nijmegen West en Weurt. Het is via de Waal en het Maas-Waalkanaal op het water ontsloten en via de Hollandiaweg met het hoofdwegennet. Het ligt centraal in het elektriciteitsnet en ook het warmtenet richting Waalsprong en Waalfront gaat over het terrein. Het Rijk heeft in het BARRO het centraleterrein aangewezen als een locatie voor grootschalige opwekking van energie. Het huidige bestemmingsplan staat de voorziene ontwikkelingen niet toe. De aard en omvang van de ontwikkelingen ligt nog niet vast; het is daarom de wens een bestemmingsplan te maken dat enerzijds flexibel genoeg is om een breed scala aan potentiele energieopwekmogelijkheden etc. te accommoderen en anderzijds de milieukwaliteit te borgen voor de omgeving.
Hoe draagt het project bij aan innovatieve en/of maatschappelijke ontwikkelingen? Het project “Groene Delta van Nijmegen” draagt bij aan de realisatie van het SEREnergieakkoord zoals is gesloten op 6 september 2013. De huidige kolencentrale zal per 1 januari 2016 uit bedrijf worden genomen, conform afspraken in pijler 6 “Kolencentrales en CCS”. Met deze transformatie geeft GDF SUEZ gevolg aan de volgende pijlers uit het betrokken SERAkkoord: Pijler 2; “Opschalen van hernieuwbare energieopwekking” Waarbij de mogelijkheid onderzocht wordt voor o.a. wind op land, zon-photovoltaisch, vergisting en biowarmte. Pijler 3; “Stimuleren van decentrale duurzame energie” Pijler 4; “Het energietransportnetwerk gereedmaken” Mogelijk dat een opslagtoepassing van energie te realiseren is, verder versterking van het bestaande regionale warmtenetwerk met aanvullende productiecapaciteit. Pijler 7: “Mobiliteit en transport” Middels de introductie van LNG voor trucks en scheepvaart. Pijler 8; “Arbeidsmarktarrangementen rond werkgelegenheid en scholing” en pijler 9; “Stimulering commercialisering voor groei en export” Ondersteuning circulaire of CleanTech ontwikkelingen via kleinschalige toepassing en samenwerking met Universiteiten en kennisinstellingen, ruimte voor start-ups of incubators. Het SER-Akkoord geeft invulling aan de Nederlandse bijdrage aan het 2009/28/EC “Renewables Registratienr D152041371
Hst 2, Afdeling 2 CHW directive” waarbij Nederland in het jaar 2020 o.a. voor 14% duurzame opwek moet hebben gerealiseerd. De “Renewables directive” is de commitment van Europa aan het Kyoto protocol. Behalve de bijdrage aan de Nederlandse doelstellingen levert het project een belangrijke bijdrage aan de regionale en lokale doelstellingen. Deze zijn verwoord in: “Provinciaal programma energietransitie” “duurzaamheidsagenda Nijmegen” TPN-West Energie neutraal Power 2 Nijmegen “http://power2nijmegen.com” - Gelders energieakkoord
Hoe draagt het project bij aan het bestrijden van de economische crisis? De sluiting van de kolencentrale leidt tot het verlies van 115 directe en circa 400 indirecte arbeidsplaatsen. Uitvoering van het Groene Deltaplan resulteert tot nieuwe arbeidsplaatsen, innovatie en kennis ontwikkeling en versterking van de lokale en regionale energiesector. Met betrekking tot werkgelegenheid zal ontwikkeling van het terrein het verlies aan arbeidsplaatsen overtreffen. Zo biedt de biomassa warmte en kracht installatie welke nu in ontwikkeling is en warmte gaat leveren aan het warmtenet, reeds circa 20 directe arbeidsplaatsen. Samenwerking in ontwikkeling met bedrijven, universiteiten en kennisinstellingen betekent een stimulering van bedrijvigheid en daarmee een groei van hoogwaardige arbeidsplaatsen dat op zijn beurt weer een vraag naar specifieke opleidingsmogelijkheden doet groeien. We willen nieuwe investeringen mogelijk maken in de topsector Energie en dit bedrijventerrein duurzaam ontwikkelen. Dit krijgt vorm in het binnenhalen van externe subsidies, stimuleren van de energiesector, biobased en circulaire economie en het binnenhalen van nieuwe werkgelegenheid die bijdraagt aan toename van het aantal groene banen.
Hoe draagt het project bij aan duurzaamheid? Sluiting van de kolencentrale is een rechtstreeks gevolg van het SER-Energieakkoord. Transformatie van de opwek van energie middels fossiele brandstoffen naar het gebruik van duurzame bronnen en methoden is de hoeksteen van zowel het Europees, landelijk als gemeentelijk duurzaamheidsbeleid. Nijmegen heeft de ambitie om in 2045 energieneutraal te worden en haar toekomstige energiebehoefte zoveel mogelijk met lokale bronnen te vervullen. Hiertoe zal op termijn circa 6,4 PJ primaire energie duurzaam opgewekt moeten worden (routekaart Power 2 Nijmegen, 2013). De Groene Delta geeft niet alleen een eerste invulling voor die opwekt, maar voorziet ook in de mogelijkheid om innovatieve technieken en start-ups te introduceren, waardoor haar effect veel groter zal zijn dan de getalsmatige opwek van duurzame energie alleen. Het ontwikkelingsgebied ligt in een binnenstedelijke setting in de nabijheid van een Natura 2000 gebied. Uitwerking van een plansystematiek die zowel voorziet in borging van omgevingsbelangen als het verschaffen van de benodigde flexibiliteit voor ontwikkelingen bevordert een duurzame gebiedsontwikkeling.
Tegen welke wettelijke grens loopt het project aan & wat zou er aan wetten/regels moeten veranderen? (concreet met een lijst van wettelijke bepalingen, AMvB’s of ministeriële regelingen waarvan moet worden afgeweken en de betreffende artikelen) Het project sluit aan op Artikel 7c (pilot Bredere reikwijdte bestemmingsplan) van het Besluit van 13 mei 2014 tot wijziging van het Besluit uitvoering Crisis- en herstelwet en tot aanvulling van de bijlagen bij de Crisis- en herstelwet (zevende tranche) Belemmeringen worden opgeworpen door: 1. de Wet ruimtelijke ordening Registratienr D152041371
Hst 2, Afdeling 2 CHW 2. de Wet milieubeheer 3. Wet geluidhinder 4. de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht.
Voor hoelang moet worden afgeweken (voor hoeveel jaren) Aansluitend op de voorziene termijn van een omgevingsplan in de omgevingswet geldt een termijn van 20 jaar voor het plan. Deze ruime tijdsperiode is ook nodig omdat het planconcept niet van de ontwikkeling van één energiedragende techniek uitgaat, maar er op het terrein ruimte is om vele duurzame energietechnieken gedurende een langere periode te kunnen ontwikkelen.
Zou het project voor 1 juli 2016 kunnen starten? Het project “Groene Delta van Nijmegen” als geheel is gestart met de eerste initiatieven welke via projectbesluiten moeten worden vergund, zoals het zonnepark en de beoogde biomassa warmte-en krachtinstallatie. Andere initiatieven zijn in ontwikkeling. Parallel aan de AMvB procedure wordt het bestemmingsplan opgesteld. Als het AMvB in werking getreden is, wordt het bestemmingsplan in procedure gebracht.
Registratienr D152041371
